בריוון פונעם ראש ישיבה שליט"א

#7536 - ווי מער צו שפארן, און צאלן צוביסלעך די חובות
חובות, דירה, תיקון הכללי

בעזרת ה' יתברך - יום ב' פרשת ואתחנן, י' מנחם-אב, שנת תשפ"ה לפרט קטן


 


טייערער ... נרו יאיר


דו פרעגסט אויב דו זאלסט פארקויפן דיין הויז, היות דו האסט חובות פון א פערטל מיליאן דאלער וכו'.


לדעתי זאלסטו נישט פארקויפן די הויז, דארפסט דאך האבן א הויז וואו צו וואוינען. וואלט עס געווען א צווייטע הויז, אדער א זומער הויז – וואלט ריכטיג געווען צו פארקויפן, ווייל ווי מעג מען זיין שולדיג געלט און האבן דירות וכו', אבער אן ערשטע דירה וואו צו וואוינען – דאס דארפסטו דאך האבן, זאלסטו דאס נישט פארקויפן.


פארליר זיך נישט, דער אייבערשטער וועט מאכן וואונדער, דו וועסט ארויסקריכן פון דיינע חובות. געב אכטונג נישט צו לעבן ברייט, פרוביר ווי מער צו שפארן, און צאל צוביסליך די חובות.


זאג יעדן טאג די תיקון הכללי, זאג עס מיט טלית ותפילין נאך שחרית. דאס איז מסוגל פאר פרנסה און ארויס צו גיין פון אלע חובות.

#7535 - איבערבעטן יעדן וועם מען האט וויי געטון
חשבון הנפש, איבערבעטן

בעזרת ה' יתברך - יום ב' פרשת ואתחנן, י' מנחם-אב, שנת תשפ"ה לפרט קטן


 


טייערער ... נרו יאיר


דעם שבת נאכן דאווענען האב איך געהאט א נס, איך בין געפאלן און זיך גוט צעקלאפט אלע מיינע ביינער, א נס אז איך האב זיך געקענט אויפשטעלן און אהיים גיין מאכן די סעודה.


גלייך ווען דאס האט פאסירט האב איך געזאגט פאר דעם אינגערמאן וואס האט מיך געהאלפן אויפשטיין: "איך ווייס פארוואס דאס האט פאסירט, איך האב גלייך געמאכט א חשבון הנפש אז איך האב איינעם מצער געווען און איך דארף יענעם איבערבעטן".


פארוואס שרייב איך דיר דאס? ווייל דו ביסט יעצט אריבער וכו', און עס ווארט דיר א משפט וכו', זאלסטו זיך מאכן א חשבון הנפש און זאלסט איבערבעטן יעדן וועם דו האסט וויי געטון.


דא רעדט מען נישט פון גערעכט, אוודאי ביסטו אלץ גערעכט, איך טראכט אויך איך בין גערעכט, אבער אפילו אזוי, אפילו ווען מען איז גערעכט דארף מען אויך אכטונג געבן נישט וויי צו טון א צווייטן, און זיכער נישט שלאגן א צווייטן.


די הייליגע חכמים זאגן (סנהדרין נח:), ווער עס שלאגט א איד איז דאס אזוי ווי ער שלאגט כביכול דעם אייבערשטן, און ווער עס שפייט אויף א איד איז כאילו ער שפייט דעם אייבערשטן אין פנים, און אזוי ווייטער       ; זאלסטו זיך בארעכענען, און אויב זענען דא וואס זענען וויי געטון – זאלסטו איבערבעטן, ווייל דא רעדט מען נישט פון זיין גערעכט, אך און וויי פאר דעם וואס איז גערעכט און שלאגט, אזוי ווי דער רבי האט געזאגט פארן רב רבי אהרן ווען ער האט דערציילט דעם רבי'ן אז ער האט געגעבן א פראסק פאר איינעם, און ער האט מסביר געווען פארן רבי'ן אז ער איז גערעכט, האט אים דער רבי געזאגט: "און גערעכט זאלסטו אויך נישט זיין?" אזוי ווי צו זאגן, אוודאי ביסטו גערעכט, אוודאי האלסטו זיך גערעכט, און מיט וואלסטו דאס נישט געדארפט טון.


אז דו וועסט איבערבעטן אלע וועם דו האסט וויי געטון און זיך פארנעמען מער נישט צו ניצן קיין הענט אויף א איד – וועסטו ארויסגיין זכאי בדין.

#7534 - אויסהאלטן אן איידעם, ער זאל קענען לערנען
כולל, איידעם

בעזרת ה' יתברך - יום ב' פרשת ואתחנן, י' מנחם-אב, שנת תשפ"ה לפרט קטן


 


טייערער ... נרו יאיר, קרית ברסלב


איך בין זייער איבער גענומען פון דיר און דיין ווייב, ווי ענק האבן אזא שכל צו אויסהאלטן ענקער איידעם, אים געבן קעסט ער זאל קענען לערנען; דאס איז דאך אזא הייליגע זאך, צו קענען העלפן דעם איידעם זאל לערנען, ער זאל נישט צעקוועטשט ווערן פון דארפן צאלן רענט.


הלוואי וואלטן ענק דאס געקענט אריינברענגען צווישן אנשי שלומינו, מען זאל ענק נאכמאכן, אז די אינגעלייט וואס האבן חתונה זאלן נישט דארפן גלייך פארמאכן די גמרא צו ברענגען פרנסה. בפרט דא אין שטעטל, ביי די וואס האבן א דירה, דאס וואס האבן איבער געבויט די בעיסמענט, און אנשטאט קאלעקטן אפאר דאלער פון א טענענט – זאל מען דאס ענדערש געבן פארן זון אדער איידעם אן בעטן רענט, ער זאל קענען אביסל לערנען, זיך אנגרייטן בקדושה ובטהרה פארן לעבן.

#7533 - מ'דארף ערליכע שוחטים
שטעטל, שחיטה

בעזרת ה' יתברך - יום ב' פרשת ואתחנן, י' מנחם-אב, שנת תשפ"ה לפרט קטן


 


טייערער ... נרו יאיר


עס איז נאך מוצאי ט' באב, אבער איך טראכט שוין פון ערב יום כיפור; וואס וועט זיין די יאר, וועלן מיר האבן כפרות? וועלן מיר האבן אונזערע שוחטים? וועט דאס זיין כשר למהדרין בתכלית הכשרות? איך וועל דיר זאגן פארוואס איך פרעג, ווייל דער שוחט ... זאגט מיר אויף די שוחטים ... און ... אז זיי פאלן צוריק, זיי פארגעסן ווי מען שטעלט דעם מעסער, אויב אזוי וואס וועלן מיר טון ערב יום הכיפורים...


ובכן בעט איך דיר זייער, העלף מיר אז מיר זאלן האבן כפרות ערב יום כיפור מיט די בעסטע כשר'סטע הכשר. לכתחילה וויל איך אייגענע שוחטים, ברסלב'ע שוחטים, וואס זענען זיך מתבודד ביים שארפן דעם מעסער וכו', אבער אויב דאס ווי ... זאגט, וועלן מיר נישט האבן קיין כפרות, וואס וועט זיין...?


אפשר קענסטו מיט דיינע קינדער מיט דיין ברודער ריקן פאראויס די גאנצע פראצעדור און עפענען דעם בית השחיטה.


איך ווארט צו הערן פון דיר.

#7532 - שאפן געלט צו ארויפבויען א שטאק פאר די מוסדות
צדקה, מוסדות, אינוועסטמענט

בעזרת ה' יתברך - יום ב' פרשת ואתחנן, י' מנחם-אב, שנת תשפ"ה לפרט קטן


 


טייערער ... נרו יאיר


א גרויסן יישר כח פארן העלפן די מוסדות און די קהילה מיט די רענט קאמפיין, דער אייבערשטער זאל העלפן בזכות וואס דו העלפסט מיר אזוי געטריי זאלסטו האבן אלעס גוטס.


יעצט וויל איך דיר בעטן אויב דו קענסט מיר העלפן שאפן א מיליאן דאלער, מיר גרייטן זיך ארויף צו בויען נאך א שטאק אויף די בנין אין טשעסנאט, ווייל מיר האבן נישט קיין פלאץ צו גיין ווייטער מיט די חדר.


עס איז כדאי זאלסט נעמען צוואנציג אינגעלייט וואס זיי ווילן געבן, יעדער איינער פון זיי – פופציג טויזנט דאלער פאר א זכות, אן אייביגע זכות, וואו קינדער וועלן לערנען און דאווענען.


רעד צו דיין שותף ... און ענק ביידע זאלן אריינטאנצן אין די מצוה פון העלפן שאפן געלט פאר די חדר. זאג פאר די אינגעלייט בשמי אז עס איז די בעסטע אינוועסטמענט, נאר די געלט וועט בלייבן, אלעס אנדערש איז דמיונות, און אנשטאט קויפן נאך א הויז און נאך א הויז זאלן זיי מיר העלפן בויען מוסדות פאר אונזערע קינדער, אונזערע דורות.

#7531 - קום אין שול מיט א ווילן צו העלפן בויען די שול
רעדן, גבאי

בעזרת ה' יתברך - יום ב' פרשת ואתחנן, י' מנחם-אב, שנת תשפ"ה לפרט קטן


 


מיין טייערער ... נרו יאיר, קרית ברסלב


אז די גבאים בעטן דיר צו רעדן ביי שלש סעודות וכדומה – זאלסטו נישט אפזאגן, ווייל עס איז א קלארע הלכה (אורח חיים סימן נג, סעיף טז; מג"א סקי"ז): "אין מסרבין לגדול", ווען א גרויסער מענטש, א חשוב'ער מענטש שיקט צו צום עמוד, אדער דאס גלייכן, טאר מען נישט אפזאגן, און ביים רבינ'ס שול זענען די גבאים שלוחים פון רבי'ן, זיי זענען משמש דעם רבי'ן; איז דאס א בחינה פון "אין מסרבין לגדול".


קום אין שול מיט א ווילן צו העלפן בויען די שול, העלפן בויען דעם רבינ'ס זאך; איז דאס מיטן דאווענען פארן עמוד, איז דאס מיט רעדן, איז דאס מיט אנגרייטן, רייניגן וכו' וכו', און קיינמאל זאלסטו נישט שטיין פון דער זייט וכו', און נישט מסרב זיין וכו'.

#7530 - די ליגנט אז דער אייבערשטער דארף מיך נישט
התחזקות, תשובה

בעזרת ה' יתברך - יום ב' פרשת דברים, ג' מנחם-אב, שנת תשפ"ה לפרט קטן


 


טייערער ...


די מחשבות וואס שטורעמען אין מח, אז מען קען נישט תשובה טון, מען איז שוין א פארפאלענער, און כאילו דער אייבערשטער דארף מיך מער נישט וכו' וכו'; די מחשבות לאזן נישט דעם מענטש קומען צו ווערן א צדיק, די מחשבות זענען אזוי געפערליך, עס טוט דערווייטערן דעם מענטש פונעם אייבערשטן.


איך האב געזען אין אשר בנחל, מוהרא"ש זאגט, דאס איז פשט וואס דער רבי זאגט אין די ערשטע אות פון ספר המדות: "מִי שֶׁרוֹצֶה לְדַבֵּק אֶת עַצְמוֹ בְּהַשֵּׁם יִתְבָּרַךְ", ווער עס וויל זיך צוקלעבן צום אייבערשטן, "עַד שֶׁיֵּלֵךְ בְּמַחֲשַׁבְתּוֹ מֵהֵיכָל אֶל הֵיכָל", און ער זאל גיין מיט זיין מח מחשבה פון איין פאלאץ צו א העכערע פאלאץ, "וְיִרְאֶה אֶת הַהֵיכָלוֹת בְּעֵינֵי הַשֵּׂכֶל", און זוכה זיין צו זען די היכלות מיט זיינע אויגן, "יִשְׁמֹר אֶת עַצְמוֹ", זאל ער זיך אפהיטן, "מִלּוֹמַר שֶׁקֶר אֲפִלּוּ בְּטָעוּת", פון זאגן ליגנט אפילו בטעות; זאגט מוהרא"ש, דאס מיינט מען די ליגנט פון טראכטן אז דער אייבערשטער דארף מיך נישט, איך בין שוין פארפאלן, דאס פארשטעלט דאס ווערן נאנט צום אייבערשטן; די שקר מיינט דער רבי, והבן למעשה.

#7529 - עצות פאר ענקזייעטי און פאניק אטאקעס
פחדים, סגולות

בעזרת ה' יתברך - יום ב' פרשת דברים, ג' מנחם-אב, שנת תשפ"ה לפרט קטן


 


טייערער ... נרו יאיר


פאר ענקזייעטי און פאניק אטאקעס איז גוט צו גיין אין מקוה און זיך טובל'ען ש"י טבילות. ווייל דער רבי זאגט (ספר המדות אות פחד, סימן יח): "שְׁלשׁ מֵאוֹת וָעֶשֶׂר טְבִילוֹת", זיך טובל'ען דריי הונדערט און צען מאל, "מְבַטְּלִין הַפַּחַד", נעמט אוועק שרעק.


נאך א גוטע עצה אוועק צו נעמען די שרעק, "גַּם יִתֵּן מַתָּנָה לַצַּדִּיק", דורך געבן א מתנה פארן צדיק גייען אוועק די שרעק.


אויך דורך זיין געווארענט אין מאכן ברכות; פאר ברכות און נאך ברכות. ווייל דער רבי זאגט (שם, סימן יד): "מִי שֶׁאֵינוֹ נִזְהָר בְּבִרְכַּת הַנֶּהֱנִין תְּחִלָּה וָסוֹף", ווער עס איז נישט אפגעהיטן אין מאכן ברכות ביים עסן; פארן עסן און נאכן עסן – "פְּחָדִים בָּאִים עָלָיו", קומען אויף אים שרעק.


העיקר נעם אריין אמונה, חזר זיך אמונה, 'קיינער קען מיר גארנישט טון, קיינער קען מיר נישט גוטס טון און נישט שלעכטס טון, אלעס איז נאר דער אייבערשטער'; אזוי וועסטו זיין רואיג און פרייליך.

#7528 - פיר די מוסד ווי מען דארף עס פירן
מוסדות, הדרכות

בעזרת ה' יתברך - יום ה' פרשת מטות מסעי, כ"ח תמוז, שנת תשפ"ה לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר, מנהל מוסדות היכל הקודש בארץ הקודש


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


האב נישט מורא פון קיינעם, דו פיר די מוסד ווי מען דארף עס פירן, און אז עלטערן שרייען אויף דיר וכו' - זאלסטו זיך נישט לאזן צעברעכן, על מנת כן האב איך דיך אויפגענומען צו פירן מיינע מוסדות. איך האב געשריבן די משפחה אז זיי מוזן איבער בעטן, זיי קענען נישט אזוי רעדן צו די מנהל, און איך בעט דעם אייבערשטן זאל דיר געבן כח, און דער עיקר א גרויסע שכל - זיך נישט נעמען צום הארצן ווען איינער שרייט, נאר ווייטער טון וואס איז ריכטיג.


חכמינו זכרונם לברכה זאגן (ויקרא רבה י, ב) אויפן פסוק (ישעיה ו, ח): "וָאֶשְׁמַע אֶת קוֹל ה' אֹמֵר, אֶת מִי אֶשְׁלַח וּמִי יֵלֶךְ לָנוּ", ישעיהו הנביא האט געזאגט אז ער האט שפאצירט ביי זיך אין בית המדרש, און פלוצלונג הערט ער ווי דער אייבערשטער זאגט: "וועם זאל איך שיקן צו די אידן מיט א נבואה? איך האב זיי געשיקט דעם נביא עמוס - האבן די אידן חוזק געמאכט פון אים"; זיי האבן געזאגט: "קען דען זיין אז דער אייבערשטער האט אויסגעקליבן עמוס צו זיין א נביא, ער האט דאך נישט קיין קלארע דיבור", אזוי ווי די הייליגע חכמים זאגן, פארוואס הייסט ער עמוס? ווייל ער איז געווען עָמוֹס בִּלְשׁוֹנוֹ, ער האט נישט געקענט רעדן קלאר; "האב איך זיי געשיקט א צווייטע נביא – מיכה, ער זאל זיי זאגן נביאות, האבן די אידן אים געשלאגן", אזוי ווי עס שטייט "בַּשֵּׁבֶט יַכּוּ עַל הַלְּחִי אֵת שֹׁפֵט יִשְׂרָאֵל"; "וועם קען איך שיקן צו די אידן?" האט ישעיהו הנביא געזאגט: "וָאֹמַר הִנְנִי שְׁלָחֵנִי", איך בין מסכים צו גיין, האט אים דער אייבערשטער געזאגט: "בָּנַי טַרְחָנִים הֵם, סַרְבָּנִים הֵם, מְקַבֵּל אַתָּה עָלֶיךָ לִלְקוֹת וּלְהִתְבַּזּוֹת מֵהֶם?" מיינע קינדער זענען שווערע קינדער, זיי זענען ווידערשפעניגער, דו קענסט באשטיין צו זיין זייער נביא אפילו זיי וועלן דיר שלאגן און פארשעמען? האט ישעיהו הנביא געענטפערט: "עַל מְנַת כֵּן", האט אים דער אייבערשטער געזאגט: "וועסטו זיין מער ווי אלע נביאים".


זעט מען פון דעם, אז ווען איינער נעמט זיך אונטער צו העלפן דעם אייבערשטנ'ס קינדער, 'עַל מְנַת לִלְקוֹת וּלְהִתְבַּזּוֹת מֵהֶם', איז ער זוכה צו זייער גרויסע זאכן.


דעריבער בעט איך דיר זייער, שטארק זיך און זיי ווייטער ממשיך צו פירן די הייליגע מוסדות היכל הקודש בארץ הקודש וואס פירט זיך על טהרת הקודש - ביתר שאת וביתר עוז. זיי מחזק די מלמדים, די טיטשערס, די קינדער, די בחורים, אפשר מן השמים פירט מען אזוי, אז דו זאלסט שפירן א צעבראכנקייט, אזוי וועסטו טראכטן פון די מלמדים וואס זענען צעבראכן אויף פיץ-פיצלעך, און דו וועסט זיי מחזק זיין.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#7527 - נישט גערעכט
חינוך הילדים, מוסדות

בעזרת ה' יתברך - יום ה' פרשת מטות מסעי, כ"ח תמוז, שנת תשפ"ה לפרט קטן


 


לכבוד משפחת ... שיחיו


דער מנהל האט מיר דערציילט אז ענקער זון ... נרו יאיר, לעצטנס זעט מען אים אסאך מאל שלאגן אנדערע קינדער, שטופן, שטויסן און אראפווארפן. נעכטן האט דער מנהל אים נאכאמאל געזען שלאגן, האט ער אים צוגערופן און געגעבן א פאטש, און געזאגט שטארק אז מען טאר נישט שלאגן אנדערע קינדער. שפעטער באקומט ער א טעלעפאן פון דיר, און מען האט גערעדט און זיך פארשטאנען, דערנאך האסטו אים נאכאמאל גערופן און געזאגט אז דיין ווייב איז אויפן ליין און וויל רעדן מיט אים. זי האט גערעדט זייער נישט שיין, מיט א מורא'דיגע זלזול און שפעט, געשריגן און געזידלט, זי האט גערעדט צו אים ווי מען רעדט צו דער גרעסטער פארברעכער אין לאנד, אויף זייער א מיאוס'ע וועג, דער מנהל איז ממש אויסער זיך פון דעם, ער איז אזויפיל משקיע אין אייער קינד; סיי ער און סיי די מלמדים, מען לייגט אריין אין אים אן א שיעור כוחות, און איר האט נאך קיינמאל נישט גערופן זיך באדאנקען, יעצט איז די ערשטע מאל וואס איר רופט און שפייט אין פנים. דער מנהל שרייבט מיר "איך בין גלייך געפארן אין פעלד אויסגיסן מיין הארץ צום אייבערשטן, אבער נאכאלץ קען איך זיך נישט אפכאפן פון דעם, כפיות טובה עד היכן?"


איך פארלאנג ענק זאלן אים איבערבעטן און מיט ארבעטן מיט אים, ער איז מיין שליח, ער איז מיין פארטרעטער, איך האלט מיט יעדע ריר אין חדר; ווייל נאר אז מען וועט מיט ארבעטן מיט די מנהל און מלמדים וועלן ענק קענען ווייטער ממשיך זיין שיקן ביי אונז אין די מוסד.

#7526 - נישט רעדן צווישן די מיידלעך פון שידוכים
חיזוק פאר מיידלעך, שידוכים, ניבול פה

בעזרת ה' יתברך - יום ב' פרשת מטות-מסעי, כ"ה תמוז, שנת תשפ"ה לפרט קטן


 


... תחי', תלמידה בית פיגא


איך האב ערהאלטן אייער בריוו.


דאס וואס איר טראכט פון חתונה האבן, איר ווילט חתונה האבן, די מחשבות נעמען איבער אייער מח; דאס איז נארמאל, דאס איז די נאטור, אז מען וויל חתונה האבן, און מיטן אייבערשטנ'ס הילף וועט איר חתונה האבן, איר וועט באקומען א גוטע שידוך, אויפשטעלן אן ערליכע שטוב.


אבער איין זאך בעט איך זייער, איך בעט עס פון אייך און אזוי אויך פון אלע תלמידות בית פיגא, איך וויל נישט מען זאל רעדן צווישן די מיידלעך פון שידוכים, עס איז נישט קיין גוטע זאך און עס וועט מיר זייער וויי טון אויב ענק וועלן מיך נישט פאלגן, ענק וועלן רעדן צווישן ענק פון שידוכים, ווייל חכמינו זכרונם לברכה זאגן (שבת לג.): "הכל יודעין" וכו', טראכטן איז איין זאך, אבער ווער עס רעדט ניבול פה - וועט באקומען א גרויסע שטראף, דעריבער וויל איך ענק זאלן נישט רעדן פון שידוכים און פון חתונה האבן, אלס א גדר נישט צוקומען צו רעדן נישט גוטע זאכן.


איך האף איר וועט מיך פאלגן און אלע בית פיגא תלמידות וועלן מיך פאלגן, וועלן ענק נישט חרטה האבן, עס וועט ענק זיין גוט.


דער אייבערשטער זאל העלפן איר זאלט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#7525 - ווען דער טאטע טשעפעט און מאכט חוזק
כיבוד אב ואם

בעזרת ה' יתברך - יום ב' פרשת מטות-מסעי, כ"ה תמוז, שנת תשפ"ה לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


אז דיין טאטע טשעפעט דיך, ער מאכט חוזק פון דיר - זאלסטו אים ווייטער מכבד זיין. חס ושלום זיך מתחצף זיין צו אים, זיי מקבל באהבה וואס קומט אויף דיר, בפרט פון א טאטע און א מאמע. דארפסט נישט אויפהייבן יעדע מאל די טעלעפאן, קענסט אויסלעשן די טעלעפאן און לערנען און דאווענען מיט התמדה רבה.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#7524 - מ'פלאנצט איין, און ס'וואקסן אויף ערליכע אידישע דורות
טעלעפאן, ישיבה, הדרכות, חיזוק פאר מחנכים

בעזרת ה' יתברך - יום ב' פרשת מטות-מסעי, כ"ה תמוז, שנת תשפ"ה לפרט קטן


 


מיין טייערער ... נרו יאיר


בנוגע די טעלעפאונס אין ישיבה וכו'; אויב די בחורים שפילן און שטערן ביים סדר הישיבה איז גוט זאלסט זיי ערשט זאגן דאס נישט צו טון, און זאג זיי אז אויב מען וועט שטערן די סדר הישיבה, די שיעורים וכו' - קען מען נישט האבן קיין טעלעפאן, און אז עס העלפט נאכאלץ נישט - וועסטו דאס אוועקנעמען, אזוי וועט די ישיבה נישט געשטערט ווערן.


ווער נישט שוואך און ווער נישט צעבראכן; זיין א ראש ישיבה, טון מיט בחורים - איז נישט קיין גרינגע זאך, מען דארף האבן אסאך סבלנות, און דער עיקר דארף מען גלייבן אז די ווערטער פון אמונה, פון קדושה ויראת שמים וואס מען רעדט צו די בחורים - איז א בחינה ווי פלאנצן זומען, מען זעט נישט ווי מען טוט אויף, עס איז בבחינת הלך ילך ובכה, אבער ביים סוף איז בא יבוא ברנה נושא אלמותיו, עס איז ברנה יקצורו, עס וואקסן אויף ערליכע אידישע דורות.


איך בעט דיר זייער, דראפע זיך און דערהאלט זיך מיט אלע דיינע כוחות.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#7523 - א זילבערנע עטרה אויפן טלית
עטרה

בעזרת ה' יתברך - יום ב' פרשת מטות-מסעי, כ"ה תמוז, שנת תשפ"ה לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר


איך זע דו האסט זיך געקויפט א נייעם טלית אן אן עטרה; עס איז יא כדאי זאלסט גיין מיט א טלית מיט אן עטרה. אין ארץ ישראל איז נישט איינגעפירט די זאך פון גיין א זילבערענע עטרה אויפן טלית, אבער דא ביי אונז איז יא איינגעפירט צו גיין מיט א זילבערנע עטרה אויפן טלית, צו מכבד זיין די מצוות, האלטן טייער די טלית.


טו צוריק אן די טלית מיט די זילבערנע עטרה.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#7522 - עסן ביי די עלטערן די פלייש וואס זיי געבן
כיבוד אב ואם, צניעות, חיזוק פאר פרויען, כשרות, הדרכות

בעזרת ה' יתברך - יום א' פרשת דברים, ב' מנחם-אב, שנת תשפ"ה לפרט קטן


 


 ... תחי'


איך האב ערהאלטן אייער בריוו.


וויסן זאלט איר אז אייער צניעות איז אזוי הייליג און טייער אין הימל, עס ברענגט ישועות סיי פאר ענק און סיי פאר די גאנצע וועלט, ווייל בזכות די פרויען וואס גייען אנגעטון איידל און באשיידן - ווערט די וועלט אפגעהיטן פון שלעכטס.


אויף אייער פראגע וואס צו טון ווען ענק גייען צו אייער שווער און מען געבט דארט פלייש וואס איז נישט למהדרין מן המהדרין וכו', וואס זאלן ענק טון; ענק קענען עסן ביי די עלטערן די פלייש וואס זיי געבן, אז די עלטערן זאלן נישט ווערן וויי געטון.


דער אייבערשטער זאל העלפן איר זאלט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#7521 - אוועק ווארפן דעם ציגארעטל
בחור, התחזקות, משניות, רייכערן

בעזרת ה' יתברך - יום א' פרשת דברים, ב' מנחם-אב, שנת תשפ"ה לפרט קטן


 


טייערער ... נרו יאיר, תלמיד ישיבת היכל הקודש ירושלים


איך הער זייער גוטע גריסן פונעם מנהל און מגיד שיעור אויף דיר, אז דו פירסט זיך מיט דרך ארץ און מיט גוטע מידות.


איך וויל דיר בעטן זאלסט זיך קובע זיין צו לערנען משניות, זאג די ווערטער אפילו אן פארשטיין, זאג א פרק נאך א פרק, און הלואי אז דו וועסט זאגן יעדן טאג ח"י פרקים משניות; אכצן פרקים משניות איז מטהר ומזכך די נשמה פון אלע פלעקן. מוהרא"ש זאגט, משניות איז אזוי ווי סטי"ל ווא"ל וואס נעמט אראפ אלע שמוץ פון כלים, אזוי אויך משניות, עס נעמט אראפ אלע שמוץ פון די נשמה. אפילו ווער עס איז נעבעך געפאלן אין שאול תחתית, ער זינדיגט אין עבירות, אין פגם הברית, אין הוצאת זרע לבטלה רחמנא לצלן, אויב וועט ער לערנען יעדן טאג משניות בעקשנות, ער וועט זאגן יעדן טאג כמה פרקים משניות - וועט ער אלעס מתקן זיין.


דער הייליגער רבי זאגט (שיחות הר"ן, סימן יט): "שֶׁאֲפִילּוּ אוֹתָן הָאֲנָשִׁים הָרְחוֹקִים מִן הַקְּדֻשָּׁה מְאֹד, שֶׁנִּלְכְּדוּ בִּמְצוּדָה רָעָה, עַד שֶׁרְגִילִין בַּעֲבֵרוֹת חַס וְשָׁלוֹם רַחֲמָנָא לִצְלָן", אפילו א מענטש וואס איז זייער ווייט פון קדושה, ער טוט עבירות רחמנא לצלן און ער איז שוין אראפגעפאלן אין שאול תחתית, "אַף עַל פִּי כֵן, הַכֹּחַ שֶׁל הַתּוֹרָה גָּדוֹל כָּל כָּךְ, עַד שֶׁיְּכוֹלָה לְהוֹצִיא אוֹתָם מִן הָעֲבֵרוֹת שֶׁרְגִילִין בָּהֶם חַס וְשָׁלוֹם, וְאִם יַעֲשׂוּ לָהֶם חֹק קָבוּעַ וְחִיּוּב חָזָק לִלְמֹד בְּכָל יוֹם וָיוֹם כָּךְ וְכָךְ, יִהְיֶה אֵיךְ שֶׁיִּהְיֶה, בְּוַדַּאי יִזְכּוּ לָצֵאת מִמְּצוּדָתָם הָרָעָה עַל יְדֵי הַתּוֹרָה, כִּי כֹּחַ הַתּוֹרָה גָּדוֹל מְאֹד"; אויב וועט ער זיך מאכן א קביעות צו לערנען יעדן טאג 'כך וכך', וועט ער סוף כל סוף ארויסגיין פון זיין בלאטע, ווייל די כח פון תורה איז אזוי גרויס, אז עס נעמט ארויס דעם מענטש פון זיין שלעכטס.


רייכער נישט, עס איז נישט גוט, די אלע וואס רייכערן וויינען אז זיי ווילן אויפהערן, נאר די רגילות פון דעם וואס זיי האבן אנגעהויבן יונגערהייט - איז אזוי שטארק אז זיי בלייבן מיט דעם; איז ממש א שאד דו זאלסט יעצט אנהויבן פאר גארנישט און פאר נישט.


איך האף דו וועסט פאלגן און אוועק ווארפן דעם ציגארעטל.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#7520 - נישט גיין נאך געלט פאר אייגענע זאכן
בחור, צדקה

בעזרת ה' יתברך - יום א' פרשת דברים, ב' מנחם-אב, שנת תשפ"ה לפרט קטן


 


מיין טייערער ... נרו יאיר, תלמיד ישיבת היכל הקודש ירושלים


איך הער גוטע גריסן אויף דיר, אז דו ביסט ערליך און מיט גוטע מידות, דו לערנסט און דאווענסט, דער מגיד שיעור מיט דער מנהל; ביידע רעדן זייער שיין פון דיר.


איך הער זאגן אז בחורים אין ישיבה גייען נאך געלט און נעמען די געלט צו קויפן עסן און נאך אנדערע זאכן. וויסן זאלן ענק, עס איז זייער הארב צו נעמען צדקה געלט. חכמינו זכרונם לברכה זאגן (פאה ח, ט) זייער הארב, אויב מען נעמט פון צדקה, וועט מען ביים סוף ווערן א רחמנות, מען וועט דארפן צו קומען צו צדקה.


זאג פאר אלע בחורים, נישטא אזא זאך גיין נאך געלט פאר זיך, איך וויל אלע זאלן גיין נאך געלט פאר די ישיבה, עס איז א תקנת הישיבה אז אלע תלמידים דארפן עוסק זיין אין גיין נאך געלט פאר די די ישיבה, און נאר אזוי קען מען לערנען אין ישיבה.


זאג אלע בחורים אז איך בענק זיך זייער, איך צייל שוין די טעג ווען מיר וועלן זיך טרעפן אין אומאן ביים הייליגן רבי'ן ראש השנה.


הענג אויף א קאפי פונעם בריוו אין ישיבה.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#7519 - מחזק זיין בחורים
ישיבה, חיזוק פאר מחנכים

בעזרת ה' יתברך - יום א' פרשת דברים, ב' מנחם-אב, שנת תשפ"ה לפרט קטן


 


מיין טייערער ... נרו יאיר


איך בעט דיר זייער, העלף מיר מחזק זיין בחורים, האלט אן די הייליגע זאך פון שטארקן בחורים, זיי זאלן זיך קענען דערהאלטן.


מוהרא"ש זכרונו לברכה האט שטענדיג געזאגט אז זיין זאך איז בחורים, מוהרא"ש האט געזאגט, אז זיין נשמה איז אראפגעקומען אויף די וועלט נאר פאר בחורים, זיי צו מחזק זיין; ווייל קיינער אין דער וועלט פארשטייט נישט דער צער פון א בחור, א בחור וויל זיין גוט, ער וויל זיין ערליך, אבער עס גייט אים נישט.


לאז נישט אפ די הייליגע זאך פון מחזק זיין בחורים.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#7518 - העלפן די מאמע איז די גרעסטע מצוה און גרעסטע סגולה
כיבוד אב ואם, חיזוק פאר מיידלעך

בעזרת ה' יתברך - יום א' פרשת דברים, ב' מנחם-אב, שנת תשפ"ה לפרט קטן


 


... תחי', תלמידה בית פיגא בני ברק


איך פריי זיך זייער צו הערן פון אייערע עלטערן אז איר זענט א גוט קינד, איר העלפט און איר פירט זיך איידל, און ווען איר האט איבריגע צייט – זאגט איר תהילים.


זעט צו העלפן אייער מאמע, עס איז א גרויסע מצוה צו העלפן א מאמע, דאס איז די גרעסטע מצוה, דאס איז די גרעסטע סגולה, און מען איז גורם א שמחה אין אלע עולמות.


דער אייבערשטער זאל העלפן איר זאלט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#7517 - באניי זיך, פריש זיך אויף, ווער פריש מקורב
גמרא, הלכה, ניין טעג

בעזרת ה' יתברך - יום ה' פרשת מטות-מסעי, כ"ח תמוז, שנת תשפ"ה לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר


היינט איז ערב ראש חודש מוקדם וועלן מיר היינט זאגן יום כיפור קטן, בעטן דעם אייבערשטן מיר זאלן שוין זוכה זיין צו ווערן אויסגעלייזט בכלליות און בפרטיות.


דעם שבת איז ראש חודש אב, עס הויבט זיך אן די הלכות פון די ניין טעג. שבת גייט נישט אן די הלכות, אבער פון מוצאי שבת הויבט זיך אן די הלכות, מען עסט נישט קיין פלייש, מען טרינקט נישט קיין וויין און נישט קיין גרעיפ-דזשוס. מען שווימט נישט, מען גייט נישט אין שוויץ, מען באדט זיך נישט לשם תענוג (מען רעדט נישט פון זיך אביסל ארומוואשן מען זאל זיין זויבער), אלץ טוט מען צו טרויערן אויפן חורבן בית המקדש.


איידער דו גייסט אין ארבעט זאלסטו לערנען גמרא, און אז דו האסט נישט קיין צייט - זאלסטו לערנען ביי הפסקה אדער נאכן ארבעט, ווייל אז מען לערנט גמרא איז מען זוכה צו זיין ארום גענומען מיט די הייליגע מלאכים וואס זענען די מרכבה פאר די שכינה, גמר"א איז די ראשי תיבות מִ'יכָאֵל, גַ'בְרִיאֵל, רְ'פָאֵל, א'וֹרִיאֵל; ווען מען לערנט גמרא ווערט מען א מרכבה פאר די שכינה, מען ווערט פרייליך, מען שפירט שוין די גן עדן אויף די וועלט.


היינט איז די יארצייט פון הייליגן ישמח משה זכותו יגן עלינו, מוהרא"ש דערציילט אז דער הייליגער צדיק דער ישמח משה זכותו יגן עלינו האט אמאל געלערנט גמרא, און אינמיטן לערנען האט ער איינגעדרימלט. ער חלומ'ט זיך ווי ער זעט די הייליגע תנאים, געבט ער זיי א פרעג: "זאגט מיר, וואו איז דער גן עדן? איך וויל גיין צום גן עדן", ענטפערט אים א תנא: "דער גן עדן איז דא"; ווייל ווען מען לערנט תורה, מען לערנט די הייליגע גמרא - איז דאס די גרעסטע גן עדן.


קום היינט נאכט צום שיעור, איך וויל זיך מחזק זיין מיט דיר מיט די עצות פון רבי'ן; באניי זיך, פריש זיך אויף, ווער פריש מקורב; דער רבי מיט זיינע עצות, זיינע התחזקות - וועט דיך ברענגען צו די העכסטע מדריגה. אזוי ווי דער הייליגער רבי האט געזאגט (חיי מוהר"ן, סימן שנד): "עַל שְׁנֵי כִּתּוֹת אֲנָשִׁים יֵשׁ לִי רַחֲמָנוּת גָּדוֹל עֲלֵיהֶם", אויף צוויי גרופעס מענטשן האב איך גרויס רחמנות, "עַל אֵלּוּ אֲנָשִׁים שֶׁהָיוּ יְכוֹלִים לְהִתְקָרֵב אֵלַי וְאֵינָם מִתְקָרְבִים", אויף די מענטשן וואס האבן געקענט מקורב ווערן צו מיר און זענען נישט מקורב געווארן, "וְעַל אֵלּוּ הַמְקֹרָבִים אֵלַי וְאֵינָם מְקַיְּמִים אֶת דְּבָרַי", און אויף די וואס זענען מקורב צו מיר און פאלגן מיך נישט; "כִּי אֲנִי יוֹדֵעַ, שֶׁיִּהְיֶה עֵת, בְּעֵת שֶׁיִּהְיֶה הָאָדָם מֻנָּח עַל הָאָרֶץ עִם רַגְלָיו אֶל הַדֶּלֶת, אָז יִסְתַּכֵּל עַל עַצְמוֹ הֵיטֵב, וְיִתְחָרֵט מְאֹד מְאֹד עַל שֶׁלּא זָכָה לְהִתְקָרֵב אֵלַי, אוֹ שֶׁלֹּא קִיֵּם אֶת דְּבָרַי. כִּי אָז יֵדְעוּ שֶׁאִם הָיוּ מְקֹרָבִים אֵלַי וּמְקַיְּמִים אֶת דְּבָרַי, לֹא הָיָה שׁוּם דַּרְגָּא בָּעוֹלָם שֶׁלֹּא הָיִיתִי מְבִיאָם לְאוֹתָהּ הַמַּדְרֵגָה, אֲבָל לֹא יוֹעִיל אָז", ווייל עס וועט קומען א צייט ווען דער מענטש וועט ליגן מיט די פיס צום טיר (דאס מיינט ווען מען וועט שטארבן - וואס דעמאלט לייגט מען אראפ דעם מענטש אויף דער ערד מיט די פוס אויסגעדרייט צום טיר), דעמאלט וועט זיך דער מענטש באטראכטן ווי אזוי ער זעט אויס און ער וועט חרטה האבן: 'פארוואס האב איך נישט געפאלגט דעם רבי'ן? ווען איך וואלט ווען געפאלגט דעם רבי'ן וואלט איך זוכה געווען צוצוקומען צו די גרעסטע מדריגות אויף די וועלט', אבער דעמאלט וועט שוין זיין צו שפעט.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#7516 - קוק נישט קיין קליפס, מאוויס, ווידיאוס וכדומה
משניות, מאוויס, לימוד התורה, דאווענען, קאמפיין

בעזרת ה' יתברך - יום ה' פרשת דברים, ו' מנחם-אב, שנת תשפ"ה לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר


קוק נישט קיין מאוויס, קליפס וכדומה לזה. דער הייליגער רבי זאגט (לקוטי מוהר"ן חלק א', סימן נ): "כִּי כָּל הַפּוֹגֵם בַּבְּרִית", ווער עס איז פוגם אין פגם הברית, "אֵין יָכוֹל לְהִתְפַּלֵּל", דער קען נישט דאווענען, "מַיִּין מְרִירִין" דאס דאווענען האט ביי אים א ביטערע טעם, ווי ביטערע וואסער; מען האט נישט קיין געפיל צו קומען אין שול דאווענען, און ווען מען קומט שוין אין שול - האט מען נישט קיין געדולד צו עפענען דעם סידור, און ווען מען עפנט שוין דעם סידור קומט אים אן אזוי שווער דאס דאווענען, מען שמועסט, מען איז פארנומען מיט אנדערע זאכן; דאס קומט פון די עבירה פון פגם הברית.


קוק נישט קיין קליפס, מאוויס, ווידיאוס וכדומה. דער רבי זאגט (שם): "וְזֶה בְּחִינַת חוֹלַאַת שֶׁקּוֹרִין בְּרֶעכֶנִישׁ, רַחֲמָנָא לִצְלָן, שֶׁשּׁוֹבֵר עֲצָמוֹת שֶׁל אָדָם", די עבירה ברענגט א קרענק וואס רופט זיך 'ברעכעניש' - דער מענטש ווערט צעבראכן אויף שטיק שטיקלעך און האט נישט קיין געדולד צו דאווענען.


אז דו האסט ליידער שוין אזויפיל געקוקט, האסט מטמא געווען דיינע מוחין - זאלסטו לערנען תורה, אז מען לערנט תורה - באקומט מען צוריק די מוחין. די זאך איז נאר אז דער וואס האט פוגם געווען אין פגם הברית פארלירט די מוחין, מען פארשטייט נישט, מען קען זיך נישט קאנצעטרירן, מען האט נישט קיין מח צו לערנען בעיון, דערפאר זאלסטו זאגן יעדן טאג משניות; אפילו דו פארשטייסט נישט וואס דו לערנסט, ווייל דיין מח איז אויסגעריסן פון אזויפיל זינדיגן, דאך זאלסטו זאגן די ווערטער פון די הייליגע תורה, זאלסט זאגן פרקים משניות, ווייל משניות רייניגט דעם מענטש. "מִשְׁנָה" איז די אותיות "מְשַׁנֶה"; ווי מער א מענטש זאגט משניות איז ער זיך מְשַׁנֶה אינגאנצן, און ער ווערט ריין.


משניות האט א סגולה אז עס שלעפט ארויס דעם מענטש פון די טיפסטע בלאטע, אזוי ווי מען זעט אז מִשְׁנָה איז די ראשי תיבות (תהילים ל, ד): "הֶ'עֱלִיתָ מִ'ן שְׁ'אוֹל נַ'פְשִׁי"; דורכדעם וואס מען זאגט משניות, נעמט עס ארויס דעם מענטש פון די טיפסטע שמוציגסטע פלעצער וואו דער מענטש איז רחמנא לצלן אריינגעפאלן.


אויב דו קענסט זאגן אכצן פרקים משניות - איז דאס א מורא'דיגע זאך; ח"י פרקים משניות יעדן טאג מאכט אז דער מענטש זאל ווערן לויטער, עס געבט צוריק דעם מח פארן מענטש, ווייל ווען א מענטש זינדיגט אין דער עקלדיגע עבירה פון פגם הברית הוצאת זרע לבטלה רחמנא לצלן, ווערט אים אויסגעריסן זיין מח מחשבה. ווייל די זרע קומט פונעם מח, און אז מען זינדיגט ווערט דער מח אויסגעטריקנט וכו', און ווען מען זאגט אסאך פרקים משניות באקומט מען צוריק א קלארע מח.


קום היינט צום ליל שישי שיעור, לאמיר זיך אינאיינעם שטארקן מיט די מתנות, מיט די אוצרות וואס דער רבי האט אונז געגעבן.


איך וויל דיר בעטן דו זאלסט מיר די יאר אויך העלפן מיט די יערליכע קאמפיין, אויך וויל איך דיר געבן א קליינע געשאנק, ממש א קלייניקייט, איך וויל דיר עס געבן פערזענליך (אז דו קענסט קומען צו מיר אין שטוב פון די קומענדיגע וואך זונטאג א וואך, זונטאג פרשת עקב).


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#7515 - נישט שטערן דעם רבי'ן פון אריינקומען אין די וועלט
חסידות ברסלב, מחלוקת, שלום

בעזרת ה' יתברך - יום ד' פרשת מטות-מסעי, כ"ז תמוז, שנת תשפ"ה לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר


דעם שבת איז געווען ביי אונז א איד פון ארץ ישראל, א ברסלב'ער חסיד, ער דרייט זיך אין א צווייטע כיתה אין ברסלב, אבער ער האט א שטארקע געפיל צו חבורת היכל הקודש, ער האט מיר געפרעגט וואס איז פשט אז מען זעט אין די בריוו פון מוהרא"ש אזעלכע שארפע אויסדרוקן אויף די מתנגדים וואס האבן אים מבזה געווען אלע יארן, שארפע לשונות, ווי למשל ס"מ וכדומה, און ביי אנדערע ברסלב'ע חסידים, אין אנדערע כיתות - הערט מען נישט די שארפע לשונות, זיי האבן אלעס אנגענומען מיט ליבשאפט.


איך האב געשמועסט מיט אים, איך קלער אז דו דארפסט דאס אויך וויסן. מוהרא"ש האט אונז כמה פעמים געזאגט אז אים גייט נישט אן וואס מען רעדט אויף אים, אים גייט נישט אן די בזינות, ער פאר זיך וואלט מקרב געווען און מכבד געווען זיינע פיינט, ער וואלט זיי געגעבן מתנות, ער וואלט זיי געגעבן געלט און געשטיצט, נאר וואס דען, מוהרא"ש האט געזען און געוואוסט אז ער האט די כוחות צוריק צו ברענגען צום אייבערשטן מיליאנען אידישע פארבלאנזשעטע נשמות, די ספרים האט א כח אז ווער עס קוקט אריין אין דעם, אן הערן ליצנות אדער לשון הרע - ווערט צוגעכאפט צו דעם, און ווערט אן ערליכע איד און א גרויסער צדיק, און עס זענען געקומען בעלי מחלוקת, אזוי גערופענע ברסלב'ע, און ארויס קעגן די ספרים, האט מוהרא"ש געשריבן קעגן זיי, מגלה געווען ווער זיי זענען, זייער יחוס השם ישמרינו, און זייער עבר השם יצילנו, אז מענטשן זאלן זיי נישט אויסהערן נאר זיך ציען ווייטער צום אמת.


מוהרא"ש האט גאר אסאך געליטן צרות און יסורים אין זיין לעבן, קענסט זיך נישט פארשטעלן וואס מוהרא"ש איז אריבער, קוק די לשון וואס ער האט זיך פארגעשריבן, די נוסח וואס מיר זאלן שרייבן אויף זיין מציבה: "פה נטמן החסיד האמיתי עובד ה' בתמימות ובפשיטות, מסר נפשו אליו יתברך בכל יום ויום, מיום עמדו על דעתו, וסבל יסורים קשים ומרים כל ימי חייו, רבים השיב מעוון וקירבם אליו יתברך וכו'", אין אידיש: "דָא לִיגְט אַן אֱמֶת'עֶר עֶרְלִיכֶער אִיד וָואס הָאט גֶעדִינְט דֶעם אֵייבֶּערְשְׁטְן בִּתְּמִימוּת וּפְשִׁיטוּת, עֶר הָאט זִיךְ מוֹסֵר נֶפֶשׁ גֶעוֶוען פַארְן אֵייבֶּערְשְׁטְן יֶעדְן טָאג פוּן וֶוען עֶר אִיז גְרוֹיס גֶעוָוארְן, עֶר הָאט גֶעלִיטְן שְׁוֶוערֶע אוּן בִּיטֶערֶע יִסוּרִים זַיין גַאנְץ לֶעבְּן, אַסַאךְ מֶענְטְשְׁן הָאט עֶר מַחְזִיר בִּתְשׁוּבָה גֶעוֶוען אוּן זֵיי דֶערְנֶענְטֶערְט צוּם אֵייבֶּערְשְׁטְן, עֶר הָאט אוֹיפְגֶעשְׁטֶעלְט פִילֶע תַּלְמִידִים עֶרְלִיכֶע אִידְן אוּן יִרְאֵי ה'".


מוהרא"ש האט דאס אלעס מקבל געווען מיט ליבשאפט, מוהרא"ש האט נישט געהאט קיין ברעקל טענות אדער קשיות חלילה וחלילה, נאר דער וואס שטערט אנדערע מענטשן פון מקורב ווערן, די בעלי מחלוקת - דאס איז וואס מוהרא"ש האט נישט געוואלט אפשווייגן.


ווען מוהרא"ש איז געזיצן שבעה נאך זיין ברודער דער טאקיי רב, בין איך געגאנגען מנחם אבל זיין מוהרא"ש. דעמאלט האט מוהרא"ש גערעדט פון די זאך, מוהרא"ש ווייזט מיר אויפן קליינעם פינגער און זאגט מיר: "אלעס וואס מען רעדט אויף מיר, אלע בזיונות וואס איז דא אויף מיר - שטערט מיר נישט, עס רירט נישט מיין קליין פינגערל; וואלט עס געווען נוגע מיר אליין - וואלט איך זיך בכלל נישט וויסנדיג געמאכט, אבער איך שפיר ווי איך זיץ ביים ים און מענטשן שווימען און איך זע ווי קעפ דערטרינקען זיך און איך האב שטריק וואס איך קען זיי ראטעווען, ארויסשלעפן פון ים, און ווען איך ווארף זיי א שטריק קומט איינער און שניידט אפ די שטריק, וואס וואלטן אלע געטון? וואלטן אלע אים פארשריגן! אזוי שפיר איך זיך מיט מיינע קונטרסים און ספרים, ווי איך קען ראטעווען אידישע קינדער מיט די עצות פון רבי'ן", מוהרא"ש זאגט אן אויסדרוק: "די לעצטע שטרוי אין וואס מען קען זיך אנכאפן נישט צו דערטראנקען ווערן, קומט איינער א זקן און לאכט אפ, דערפאר דארף איך זיי פארשרייען".


איך האב געזאגט דעם איד: "וואלט מוהרא"ש נישט גערעדט די סארט שפראך אויף די וואס לאכן - וואלט איך מן הסתם מער נישט דא געווען", ווען בתחילת התקרבותי האט מען מיר געזאגט פון די זקנים אז מען האט נישט געהאלטן וכו' וכו', וואלט איך נישט געהערט די הקדמות פון מוהרא"ש אז די וואס רעדן זענען בעלי עבירות, פגום'דיגע מענטשן - ווער ווייסט אויב איך וואלט זיך געקענט דערהאטלן.


איך האב מיטגעהאלטן אמאל, איינער פון ארץ ישראל וואס האט געלערנט די חכמה ווי מען קען זען און פארשטיין א מענטש און איז געקומען קיין אמעריקע מאכן געלט וכו' וכו', מענטשן זענען ממש געפאלן חלשות פאר אים. מוהרא"ש האט אים שיין אויפגענומען, פארוואס נישט, ביז מוהרא"ש האט געהערט ווי דער דאזיגער רעדט אפ מענטשן פון קומען קיין אומאן, ער זאגט פריוואט פאר מענטשן לויט דיין שורש נשמה פאר יא, לויט דיין שורש נשמה פאר נישט; האט מוהרא"ש מיר געזאגט: "אויב וועט ער קומען נאכאמאל צו מיר וועל איך אים אפ'מל'ען" (יענער איז געווען א מוהל), און וכך הוה, יענער איז נאכאמאל געקומען צו מוהרא"ש און עס איז געגאנגען פייער וכו', און שפעטער האב אים אלע אפגעלאזט, עס איז דא אין דעם אן אריכות הדברים צו דערציילן.


דאס דערצייל איך דיר דיר צו ווייזן אז מוהרא"ש איז נישט אנגעגאנגען נאר די איין זאך, מען זאל נישט שטערן דעם רבי'ן פון אריינקומען אין די וועלט, און צוליב דעם האט מוהרא"ש געשריבן אזוי שארף אויף די מתנגדים, ווייל זיי זענען שולדיג אינעם מצב הדור, ווי די דור זעט אויס.


בעט דעם אייבערשטן זאלסט בלייבן מיט די געפיל צום צדיק וואס האט דיך אזוי שיין אנגעטון מיט קליידער פון תורה, קליידער פון דביקות אינעם אייבערשטן, קליידער פון משיח, פון התבודדות ותפילה.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#7514 - פרעג נישט קיינעם, קום ראש השנה צום רבי'ן
אומאן, ראש השנה

בעזרת ה' יתברך - יום ג' פרשת מטות-מסעי, כ"ו תמוז, שנת תשפ"ה לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר


מאך שוין דיינע פלענער אויף ראש השנה צו קומען צום הייליגן רבי'ן, פרעג נישט קיינעם, הער נישט קיינעם אויס, הער אויס נאר דעם רבי'ן וואס האט געהייסן קומען צו אים; אלע שאלות זאלסטו פרעגן דעת תורה, אבער ביי דעם איז נישטא קיינעם וועם צו פרעגן, און אפילו דיין משפחה שלעפט דיר צו דעת תורה וכו' - זאלסטו זיצן מיט דרך ארץ. טענה נישט וכו', און טו וואס דו האסט צו טון, אויב דו ווייסט וואס איז גוט פאר דיר און פאר דיין נשמה, ווייל דער רבי האט קלאר געזאגט (שיחות הר"ן, סימן יד) אלעס זאל מען פאלגן א צדיק אויסער ווען ער זאגט נישט קומען ראש השנה צו אים, דאס פאלגט מען אים נישט.


ביים רבי'ן איז געווען, ווען רבי אהרן דער רב פון ברסלב איז געקומען צום רבי'ן ערב דעם לעצטן ראש השנה פון רבי'ן - שנת תקע"א - פרעגן וואס ער זאל טון וועגן זיין אין אומאן אויף ראש השנה, ער האט געזאגט פארן רבי'ן אז די ראשי קהילה זאגן אים אז ער קען נישט אוועקפארן, ער טאר זיי נישט איבערלאזן וכו', און אויב ער וועט אוועק פארן אויף ראש השנה - וועט ער פארלירן זיין פרנסה וכו'. האט אים דער רבי געזאגט ער זאל נישט קומען, און אזוי האט ער געטון, ער איז נישט געקומען. ווען רבי נתן האט געהערט דערפון, אז ער איז נישט געקומען ווייל דער רבי האט אים געזאגט: "קום נישט", האט אים רבי נתן געזאגט: "אפילו דער רבי זאל נעמען א דראנג (א דיקע האלץ) און מיך אוועק טרייבן - וואלט איך אויך נישט אוועק געגאנגען".


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#7513 - רעד מיט זיי, שמועס מיט זיי, טרייב זיי נישט אוועק
חברים, קדושה, חינוך הילדים, תיקונים

בעזרת ה' יתברך - יום ד' פרשת דברים, ה' מנחם-אב, שנת תשפ"ה לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר


היינט איז א גרויסע יארצייט, די יארצייט פון הייליגן אריז"ל. א איד איז געקומען צום הייליגן אריז"ל בעטן א תיקון אויף זיינע גראבע עבירות רחמנא לצלן, האט אים דער אריז"ל געזאגט ער זאל לערנען יעדן טאג פינף בלעטער תיקוני זוהר, דאס וועט זיין א תיקון פאר אים; זאלסטו זיך צוכאפן צו דעם, נעם דעם תיקון פאר דיר, מאך זיך א שיעור אין ספר תיקונים; דאס זאגן די ווערטער פון תיקונים איז מקדש ומטהר דעם נפש רוח ונשמה.


וואס ביסטו פארנומען מיט אלעס אויסער מיט וואס מען דארף זיין פארנומען? דאס וויכטיגסטע איז די קינדער, געב אוועק דיין צייט פאר דיינע קינדער; רעד מיט זיי, שמועס מיט זיי, טרייב זיי נישט אוועק פון דיר; ווען זיי ווילן זיין מיט דיר שיקסטו זיי אוועק... דיינע חברים זענען ביי דיר מער ווי זיי... די קינדער פרעגן מיר דאס, פארוואס ווען איך רוף מיין טאטע זאגט ער מיר איך האב א בי"פ, איך מוז אראפלייגן ווייל א צווייטער רופט; פארוואס זענען זיי וויכטיגער ווי מיך? זיי פרעגן גוט, זיי זענען גערעכט!


רעד צו דיינע קינדער פון זיך אכטונג געבן פון מניוולים. שיק זיי נישט וואו אימער, איידער דו ווילסט אוועק פארן, בפרט אויף א שבת - זאלסטו טראכטן פון דיינע קינדער, אויב עס לוינט זיי צו צוטיילן, אויב עס לוינט זיי מפקיר זיין. רעד צו זיי אז קיינער קען זיי נישט אנרירן, און ווען דו רעדסט צו זיי זאלסטו נישט רעדן מיט שרעק, אז זיי זאלן נישט באקומען א פחד פון קומען דיר דערציילן; איך האף דו פארשטייסט וואס איך זאג דיר.


אויך זאלסטו געדענקען פון דיינע קינדער - זייערע מלמדים און טיטשערס; זיך באדאנקען און געבן אפאר דאלער. ווייז הכרת הטוב, ווייז זיי ווי דו ביסט זיי מחשיב, און אזוי אויך זאלסטו האבן הכרת הטוב פאר די מוסד, פאר די מנהל, אדמיניסטראטער, מענידזשער, באס דרייווער, קעכער, העלפערס; אזויפיל מענטשן ארבעטן פאר דיר פריוואט, אזויפיל מענטשן לייגן אריין הארץ, קאפ און מח - פאר דיינע קינדער, מען מוז האבן הכרת הטוב, מוהרא"ש זאגט הכרת הטוב ווייזט אויף אלע מידות, און כפיות טובה איז אזוי געפערליך, אזוי געמיין.


איך האב נאך אסאך צו שרייבן, איך דארף לויפן צו די בחורים, זיי ווארטן אויף מיר.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#7512 - דער וואס וויל נישט ליידן אביסל, ליידט אסאך
אמונה, סבלנות, דף גמרא

בעזרת ה' יתברך - יום ג' פרשת דברים, ד' מנחם-אב, שנת תשפ"ה לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר


אויף די וועלט דארף מען האבן אסאך סבלנות, יעדער איינער גייט אריבער וואס ער גייט אריבער, מען דארף אייזערנע געדולד נישט אויפצוגעבן, נישט ווערן אויפגערעגט וכו' וכו'. דער רבי דערציילט, ווען ער איז געווען א קליין קינד און זיין מאמע די צדיקת פיגא האט געקעמט זיינע האר, עס האט אים וויי געטון, ער האט געוואלט שרייען אזוי ווי די סדר ביי קינדער וואס שרייען און וויינען ווען מען קעמט זיי די האר, דער רבי האט אבער נישט געשריגן, דער רבי האט געזאגט: "איך האב שוין דעמאלט פארשטאנען אז אויף די וועלט דארף מען ליידן".


אז דו וועסט אריינעמען אמונה אין דיר וועט דיר אלעס גיין גרינגער. דער הייליגער רבי זאגט (שיחות הר"ן, סימן קצד): "אַחַר כָּל הַיִּסּוּרִים, אַף עַל פִּי כֵן הַשֵּׁם יִתְבָּרַךְ מֵטִיב עִמָּנוּ", נאך אלע יסורים וואס גייט אריבער אויפן מענטש געבט דער אייבערשטער אויך אסאך גוטע זאכן, "רַק שֶׁאֵין אָנוּ רוֹצִים לְהַקְטִין אֶת הַיִּסּוּרִים", נאר דער מענטש אליין וויל זיך נישט גרינגער מאכן מיטן אויפזוכן דאס גוטס וואס דער אייבערשטער טוט מיט אים. אפילו מען גייט אריבער באמת שווערע ביטערע יסורים, "אֲבָל נֶגֶד דְּבֵקוּת אֶחָד לְהַשֵּׁם יִתְבָּרַךְ מַה שֶּׁזּוֹכִין לְאֵיזֶה בְּחִינָה שֶׁל דְּבֵקוּת בְּמַחֲשָׁבָה אוֹ בִּבְחִינָה אַחֶרֶת", אבער ווען דער מענטש ווערט נענטער דורכדעם צום אייבערשטן, ער הויבט אן לעבן מיטן אייבערשטן, "כָּל הַיִּסּוּרִים אֵינָם כְּלוּם נֶגֶד זֶה", איז אלע יסורים גארנישט אנטקעגן דעם, "וְעַל יָדָם בְּעַצְמָם מִתְקָרְבִים וּמִתְדַּבְּקִים אֵלָיו יִתְבָּרַךְ", ווייל דורכדעם ווערט א מענטש נענטער צום אייבערשטן. "כִּי נוֹטְלִין מִמֶּנִּי הַבְּרִיאוּת גּוּפִי, מִי נוֹטֵל מִמֶּנִּי הַבְּרִיאוּת, הַשֵּׁם יִתְבָּרַךְ, אִם כֵּן אֲנִי נִדְבָּק בּוֹ יִתְבָּרַךְ", מען הויבט אן פארשטיין 'ווער מאכט מיר די אלע ווייטאג? ווער נעמט מיר אוועק מיין געזונט? דער אייבערשטער אליין ברענגט מיר דאך די יסורים, אויב אזוי ווער איך נענטער צו אים'. "וְכֵן כְּשֶׁלּוֹקֵחַ חַס וְשָׁלוֹם, אֵיזֶה בֵּן, מִי לוֹקֵחַ, הַשֵּׁם יִתְבָּרַךְ, אִם כֵּן אַדְּרַבָּא עַתָּה הוּא סָמוּךְ יוֹתֵר אֵלָיו יִתְבָּרַךְ, כִּי בָּעוֹלָם הַבָּא סְמוּכִין יוֹתֵר לְהַשֵּׁם יִתְבָּרַךְ", אויב חס ושלום מען פארלירט א קינד און מען הויבט אן פארשטיין 'ווער האט דאס מיר אוועק גענומען? דער אייבערשטער, אויב אזוי ווער איך דאך נענעטער צו אים', עיין שם.


מוהרא"ש זאגט, דער וואס וויל נישט ליידן אביסל - ליידט אסאך, און דער וואס בייגט איין דעם קאפ פארן אייבערשטן, ער איז גרייט צו ליידן דאס ביסל, און אז מען פארשעמט אים איז ער דאס מקבל באהבה - ליידט מען נישט.


איך וויל דיך נאכאמאל מחזק זיין זאלסט יעדן טאג לערנען גמרא. לערן א בלאט גמרא, אז דו קענסט גיין מיטן טעגליכן בלאט - איז גוט, און אז דו פאלסט ארויס און דו שפירסט ווי דו קענסט נישט גיין די וועג מיט גיין יעדן טאג א בלאט - זאלסטו זיך מאכן דיין אייגענע סדר אין ש"ס; הויב אן מסכת ברכות, לערן א בלאט נאך א בלאט יעדן טאג, דאס וועט מכפר זיין אויף אלע דיינע חטאים.


היינט איז די יארצייט פון הרב הקדוש רבי בנציון פון באבוב זכותו יגן עלינו. מוהרא"ש דערציילט, ער פלעגט זאגן פאר זיינע תלמידים: "אויב וועל איך ענק זאגן צו פאסטן און צו מאכן סיגופים, עבודות קשות - וואלט איר מיך געגלייבט אז דאס איז מתקן דעם מענטש פון אלע חטאים, און אז איך זאג ענק איר זאלט לערנען א בלאט גמרא - דאס גלייבט איר נישט אז דאס איז מתקן דעם מענטש, עס זעט אויס צו פשוט"; ער האט זיי געזאגט אז דאס איז נאך מער מתקן פון אלע סיגופים.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.