בריוון פונעם ראש ישיבה שליט"א

#216 - האלט אייך פריש, און רעדט נאר פון פשוטע זאכן
תפילות אויף אידיש, תפילה והתבודדות, כיבוד אב ואם, חברים, קדושה, שלום בית, התחזקות, הפצה, דרך ארץ, חסידות ברסלב, דרשות, מדות טובות, התחדשות, בית המדרש, נסיונות, בריוו, עצתו אמונה, ראש ישיבה, מורה דרך, אשר בנחל, דאווענען, מנין, לצנות, עקשנות

בעזרת ה' יתברך


ערב שבת פרשת בהר בחוקותי, כ"א אייר, ל"ו לעומר, שנת תשפ"ג לפרט קטן


 


לכבוד מיינע טייערע חברים, טייערע ליבע ברידער, תלמידי היכל הקודש בארץ ישראל, ה' עליהם יחיו


איך האב זייער הנאה געהאט צו זיין אין ארץ ישראל, זיך טרעפן נאכאמאל מיט אייך און זיך קענען מחזק זיין מיט די שיינע עצות פון הייליגן רבי'ן.


איך וויל איבערבעטן די אלע חברים וואס איך האב נישט באגרוסט, די אלע וואס האבן געווארט אין ירושלים נאכן שיעור צו קענען געבן שלום; וואלט איך געגעבן נאך איינעם שלום - וואלט איך פארפאסט די פליגער. איך האב געמיינט די פליגער פארט אהיים אום איינס אזייגער, איך האב אויסגערעכנט אנצוקומען אין צייט, למעשה ווען איך בין אנגעקומען אין לופט פעלד ווייזט מען מיר: "פארמאכט!" זיי זאגן איך האב געמאכט א טעות, די פליגער פארט שוין צוועלף דרייסיג. מיר זענען שיעור געווארן פארלוירן, מיר האבן זיך שנעל דערמאנט פון די עצה פון תפילה, אלע האבן געבעטן: "רבונו של עולם העלף מען זאל אונז עפענען און מיר זאלן אנקומען בשלום", און ניסים איז געשען, מען האט אונז גענומען און דורכגעפירט אלע ווארטעס.


איך וויל איבערבעטן די גבאים, זיי זאלן נישט זיין וויי געטון אז איך בין נישט געקומען צו זיי אין שול; איך באקום בריוו אז עס טוט וויי פארוואס איך גיי נאר אין ירושלים און איך בין נישט געקומען צו זיי. וויסן זאלט איר, מיין פלאן איז געווען צו קומען צו אלע שול'ן; צפת, בית שמש, יבנאל, בראכפעלד און אלעד, אבער איך האב געהאט די מצוה פון מכבד זיין מיין שווער און מיין טאטע, בין איך געבליבן זיצן אין מירון מיט זיי, איך האב געוואלט קומען און איך וועל נאך קומען.


די פראגע איז נאר, אויב איך וועל קומען - צי וועל איך אייך נאך טרעפן; ווייל מען דארף רחמי שמים צו זיין פריש ביים רבי'ן. איך האב געזען אין ארץ ישראל אינגעלייט וואס זענען שוין נישט ווי אמאל, איך האב זיי געפרעגט, זאגט מיר דעם אמת, איר הערט נאך די שיעורים וואס מען שמועסט אין ישיבה? זאגן זיי, ניין, היינט דארפן זיי דאס שוין נישט, היינט זענען זיי שוין ביי מוחין דגדלות. האב איך געזען אז מען דארף האבן א זכיה צו קענען בלייבן פריש מקורב ביים רבי'ן.


איך וועל קומען צו אייך, און איך וויל אייך אלע טרעפן. געבט אכטונג זיך נישט דרייען צווישן לצים. געבט אכטונג פון די וואס רופן זיך ברסלב נייטראל, די וואס שפעטן פון צדיקי אמת, די וואס מאכן א געשפעט; ווייל נאכדעם ווערט מען אפגעקילט. מען קען שוין נישט הערן די שיינע זיסע עצות פונעם צדיק, ביז מען הערט אויף לערנען, מען הערט אויף דאווענען, ביז מען הערט אויף בענקען צום אייבערשטן און מען פארלירט אלעס.


איך וויל בעטן אונזערע טייערע גבאים, די אלע וואס לערנען פאר אין אונזערע שטיבלעך; לערנט פשוט'ע ווערטער, לערנט נישט קיין טיפע תורות און משלים, קיינער האט נישט כח פאר די מעשיות מיט משלים, מיטן נמשל וואס שטימט זייער שיין מיטן משל, אבער מיטן מענטש שטימט עס נישט. דער רבי זאגט (לקוטי מוהר"ן חלק א', סימן כח) אויף די איז געזאגט געווארן: "'הַמְּעַט מִכֶּם הַלְאוֹת אֲנָשִׁים כִּי תַלְאוּ גַּם אֱלֹקִים', כִּי מְיַגְּעִים אֲנָשִׁים שֶׁבָּאִים לִשְׁמֹעַ דְּרוּשָׁם וְתוֹרָתָם, וַאֲנָשִׁים חוֹשְׁבִים שֶׁיָּבוֹאוּ לְאֵיזֶהוּ תּוֹעֶלֶת עַל יָדָם, הַיְנוּ שֶׁיָּבוֹאוּ לָדַעַת אֶת ה' אֵיךְ לַעֲבֹד, וְהֵם הָאֲנָשִׁים אֵין מַשִּׂיגִים שׁוּם תּוֹעֶלֶת, כִּי תּוֹרָתָם שֶׁל אֵלּוּ הַתַּלְמִידֵי חֲכָמִים אֵין לָהּ כֹּחַ לְהַדְרִיךְ אֶת הָאָדָם בְּדֶרֶךְ הַטּוֹב כִּי מִבִּישָׁא לָא הֲוֵי טָבָא, וְלֹא עוֹד, כִּי תַלְאוּ גַּם אֱלֹקִים כְּאִלּוּ לוֹאֶה הַקָּדוֹשׁ בָּרוּךְ הוּא מִלַּעֲזר לָעוֹבְדִים אוֹתוֹ, נִמְצָא שֶׁעַל יְדֵי זֶה אֵלּוּ בְּנֵי אָדָם נוֹפְלִים בִּכְפִירוֹת גְּדוֹלוֹת וְחוֹשְׁבִים, חַס וְשָׁלוֹם, 'לֹא יִרְאֶה וְלא יָבִין אֱלֹקִים בְּמַעֲשֵׂה בְּנֵי אָדָם' עַל יְדֵי זֶה 'אֶת יִרְאֵי ה' לֹא יְכַבְּדוּ'".


וואס יא? רעדט פון זיך אויפפירן מיט דרך ארץ צו די עלטערן, רעדן מיט דרך ארץ צו טאטע מאמע, שווער און שוויגער. רעדן מיט דרך ארץ צו די ווייב, מכבד זיין די ווייב, רעדן שיין צו די ווייב. פארוואס פאר חברים האט מען כח זיי צו טון טובות און ווען די ווייב בעט זיך פאר א טובה דריידט מען זיך ארויס? און אפילו די וואס טוען שוין יא - טוען דאס מיט א גאנצע טובה, פארוואס? פארוואס איז די ווייב נישט אינטערעסאנט?! נאר אז מען איז מכבד די ווייב, מען קוקט אויף איר ווי זי איז א מתנה פונעם אייבערשטן, מען ערווארט גארנישט פון איר - דאס איז אן ערליכער איד.


איך בעט די גבאים וואס לערנען פאר, לערנט פאר בריוו פון מוהרא"ש; חיזוק אויף אמונה, חיזוק אויף דאווענען די דריי תפילות מיט מנין, חיזוק אויף זיין פרייליך, אויך זאל מען זיך ליב האבן.


טייערע ליבע ברידער, ווערט נישט אלט און ווערט נישט מיד. דער רבי זאגט (לקוטי מוהר"ן חלק ב, סימן מח): "צְרִיכִין לִהְיוֹת עַקְשָׁן גָדוֹל בַּעֲבוֹדַת ה'", ווער עס וויל זיין אן ערליכער איד, דארף וויסן אז מען קען נישט זיין אן ערליכער איד נאר אז מען איז א גרויסער עקשן, עס זאל נישט אינטערעסירן דעם מענטש צי ער פאלט צי נישט, ווייל דער יצר הרע האלט אין איין אראפווארפן דעם מענטש, ער ברענגט אריין אין אים חלישות הדעת, דער מענטש זאל טראכטן כאילו דער אייבערשטער דארף אים נישט, ער וויל דער מענטש זאל אפלאזן זיין ווילן; אבער ווען א מענטש איז אן עקשן און ער לאזט נישט נאך, אפילו ער האלט אין איין פאלן, ער איז פוגם בברית רחמנא לצלן דאך גייט ער שטענדיג צוריק צום אייבערשטן - וועט ער זוכה זיין סוף כל סוף צו אלע מדריגות.


איך בעט ענק זייער, זייט שטארק ביי זיך, געבט נישט נאך, געבט נישט אויף; אזוי גייט עס מיט יעדן איינעם, ווען מען וויל זיין גוט - הויבט מען אן פאלן, ווען מען הויבט אן תשובה טון - הויבט מען אן האבן ביטערע נסיונות. אזוי ווי דער רבי זאגט (שם): "כִּי כֵן דֶּרֶךְ הַבַּעַל דָּבָר וְהַסִּטְרָא אָחֳרָא, כְּשֶׁרוֹאֶה שֶׁהָאָדָם סָמוּךְ סָמוּךְ מַמָּשׁ לְשַׁעֲרֵי הַקְּדֻשָּׁה, וְכִמְעַט שֶׁיִּכְנֹס אֲזַי הוּא מִתְפַּשֵּׁט עָלָיו בְּהִתְגַּבְּרוּת גָּדוֹל מְאֹד מְאֹד רַחֲמָנָא לִצְלָן", דאס איז די וועג פון די סטרא אחרא, ווען זיי זעען ווי דער מענטש גייט שוין אט אט זיין אן ערליכער איד, זיי זעען ווי דער מענטש גייט שוין כמעט אריין אין די טיר פון קדושה, דעמאלט פארלייגן זיי זיך זייער שטארק אויפן מענטש מיט א מורא'דיגע שטארקייט רחמנא לצלן, און ווען דער מענטש ווייסט נישט אז דאס איז נאר אים אוועק צו שלעפן און אים צו צעברעכן - געבט ער אויף און לאזט אלעס אפ.


דאס איז די שיינקייט פון א איד און דאס האט דער אייבערשטער ליב; צו זען ווי א איד וואס עס קאכט אין אים שמוץ און נארישקייטן, מיט דעם אלעם דערהאלט ער זיך און ער קומט נאכאמאל צוריק, ער בעט דעם אייבערשטן און וויינט זיך אויס: "רבונו של עולם, איך וויל זיין אן ערליכער איד, האב אויף מיר רחמנות וכו' וכו'; דאס קען אפילו א מלאך נישט באווייזן.


טייערע ליבע ברידער, יעדער איינער פון ענק זאל עפעס טון פאר הפצה.


א גוט שבת.


 

#215 - רעד שיין צו דיינע עלטערן, נישט מיט חוצפה, וועלן זיי דיר חתונה מאכן
קינדער, תפילות אויף אידיש, כיבוד אב ואם, שידוכים, דרך ארץ, פרנסה

בעזרת ה' יתברך


יום ד' פרשת תזריע מצורע, כ"ח ניסן, שנת תשפ"ג לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


קריג זיך נישט מיט דיינע עלטערן, רעד צו זיי מיט דרך ארץ. און אפילו די הלכה זאגט מען קען מאכן א שידוך אן עלטערן - טאר מען אבער נישט זיך קריגן מיט עלטערן און רעדן מיט חוצפה.


איך בין זיכער אז אויב דו וועסט רעדן מיט דרך ארץ, מיט הכנעה, זאגן: "טייערע טאטע, איך וויל זייער חתונה האבן, איך וועל דיר נאר ברענגען נחת" - וועט ער מסכים זיין. און אז ער טענה'ט: 'וואס וועט זיין מיט פרנסה? ווער וועט דיר העלפן מיט געלט?' זאלסטו אים דערמאנען וואס דער רבי זאגט (ספר המדות אות בנים, סימן ג): "אֵין צָרִיךְ לָאָדָם לִדְאֹג עַל פַּרְנָסַת בָּנָיו", מען דארף זיך נישט זארגן פון וואו די קינדער וועלן האבן פרנסה, "כִּי כְּשֶׁהֵם גְּדֵלִים, גְּדֵלָה פַּרְנָסָתָם עִמָּהֶם", ווייל ווען זיי ווערן עלטער, זיי וואקסן אויף - דעמאלט וואקסט מיט זייער פרנסה.


ממש די ווערטער זאגט רש"י הקדוש אין מסכת עירובין (דף נד.) אויף די ווערטער וואס דער הייליגער רב האט געזאגט פאר זיין תלמיד רב המנונא: "בני אם יש לך", מיין קינד אויב האסטו געלט, "היטב לך", נוץ עס פאר דיר, "שאין בשאול תענוג", ווייל אין קבר האט מען נישט קיין הנאה פון געלט, "ואין למות התמהמה", און מען ווייסט נישט ווען מען גייט אוועק גיין פון דער וועלט, איז א שאד אוועק צו לייגן געלט. "ואם תאמר, אניח לבני חוק", אויב וועסטו טראכטן, איך וועל אוועק לייגן פאר מיינע קינדער זיי זאלן האבן עסן, קודם כל: "בשאול מי יגיד לך", ווער וועט דיר מודיע זיין אין קבר אז דיינע קינדער האבן טאקע די געלט און זיי נוצן דאס? און נאך א זאך, "בני האדם דומים לעשבי השדה", מענטשן זענען אזוי ווי גראז און בלומען, "הללו נוצצין", די שפראצן, "והללו נובלין", און די שטארבן. זאגט רש"י (דבור המתחיל הללו נוצצין): "כשהן גדילין", ווען די קינדער וואקסן, "גדילה פרנסתן", וואקסט זיי די פרנסה, "ועושרן עמהן", זיי ווערן רייך, "ואינך צריך להדאג עליהן", און מען דארף זיך נישט זארגן פאר דעם.


דו זיי ממשיך מיט תפילה והתבודדות, בעט דעם אייבערשטן אויף דיין שפראך: "הייליגער באשעפער, העלף מיר, איך וויל חתונה האבן און מיינע עלטערן ווילן נישט, זיי זאגן איך דארף ווארטן אפאר יאר. איך קען נישט ווארטן, איך וויל שוין חתונה האבן, איך וויל זיין א שומר הברית, אן ערליכער איד. איך פאל, איך האלט אין איין פוגם זיין. הייליגער באשעפער האב רחמנות אויף מיר", אזוי זאלסטו בעטן מיט עקשנות נאכאמאל און נאכאמאל.


אז דו וועסט רעדן שיין צו דיינע עלטערן - וועלן זיי מסכים זיין דיך חתונה צו מאכן.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.


 

#214 - די ריכטיגע וועג ווי אזוי אפצוהיטן קינדער פון מנוולים און קראנקע מענטשן
קינדער, תפילה והתבודדות, כיבוד אב ואם, קדושה, חינוך הילדים, מלמדים, שבת ליכט, משפחה, מנוולים

בעזרת ה' יתברך


יום ה' פרשת תזריע מצורע, כ"ט ניסן, שנת תשפ"ג לפרט קטן


 


מרת ... תחי'


איך האב ערהאלטן אייער בריוו.


עס איז זייער א שווערע שאלה. פון איין זייט, ווי קען מען זאגן פאר א טאטע 'קום נישט צו מיר אין שטוב'? ווי קען מען ארויסווארפן א טאטע פון שטוב?! פון די אנדערע זייט זאגט איר דאך אליינס אז ער איז נישט געזונט, ער האט געטון עבירות מיט די אייגענע טעכטער השם ישמרינו, ער איז שוין געזיצן אין תפיסה; קען מען אים נישט לאזן דאס טון מיט אייערע טעכטער.


הדבר הראשון דארפט איר וויסן, מען דארף אנגרייטן קינדער זיך אכטונג געבן פון מניוולים, קראנקע מענטשן. איך זאג פאר מיינע קינדער, און איך זאג פאר די מלמדים ביי אונז אין מוסד און אזוי אויך די לערערינס אין בית פיגא - זיי זאלן רעדן מיט די קינדער קלארע ווערטער: "קיינער קען נישט אנרירן דיין גאנצע פאדערשטע חלק קערפער, פון די בויך ביז די פיס; קיינער מיינט קיינער, נישט טאטע, נישט מאמע, נישט א ברודער, נישט א שוועסטער, נישט א זיידע און נישט א באבע, אפילו א דאקטער קען דיך אויך נישט אנרירן אדער דיר אויסטון דיינע קליידער, נאר אז דיינע עלטערן וועלן זאגן 'דער דאקטער קען דיך באקוקן', און אויב איינער וויל דיך אנרירן זאלסטו טון דריי זאכן 'אנטלויפן', 'שרייען' און 'דערציילן'; ערשטנס אנטלויפט מען, צווייטנס, זאלסט שרייען און מאכן א געוואלד, אז יענער זאל דיך אפלאזן, דריטנס, גיי דערצייל דיינע עלטערן, דיינע מלמדים, דיינע לערערינס, זיי זאלן זיכער מאכן אז דו ווערסט נישט געטשעפעט נאכאמאל".


דאס לערנט מען מיט אונזערע קינדער, און דאס דארפן אלע עלטערן לערנען מיט זייערע קינדער. ווייל אויב מען גרייט נישט אן די קינדער - איז לא ימלט אז די קינדער זאלן זיך נישט פארטשעפענען רחמנא לצלן. ביי אייך איז דאס אייער טאטע און ביי א צווייטן איז דאס א ברודער, א שוואגער, א שכן, אן ארבעטער וכדומה; מען דארף רעדן צו קינדער קלארע ווערטער, נישט זיי דערשרעקן, אבער גוט אנגרייטן.


נאכן רעדן מיט די קינדער ווי אזוי זיך אכטונג געבן פון נישט געזונטע מענטשן, דארפן די עלטערן וויסן אז דאס איז נאכנישט גענוג, די קינדער דארפן נאכאלץ אסאך שמירה, און ווען עלטערן זענען חושד איינעם, א נישט געזונטער דריידט זיך נעבן דאס קינד - וועלן דאך עלטערן נישט זיין רואיג. איז די עצה איר זאלט אים איינליידענען פאר א מלוה מלכה אדער א ראש חודש סעודה און אלע וועלן זיצן אינאיינעם, אין די ביסל צייט איז נישט צו שווער פאר די עלטערן צו עומד זיין על המושמר.


נישט לאנג צוריק האט מיך א אינגערמאן געפרעגט אן ענליכע פראגע. ער גייט צו זיין טאטע אויף שבת, זיין טאטע איז גע'גט, ער לעבט אליינס און עפעס שמעקט נישט גוט. ער זעט זיין טאטע גייט מיט זיין קינד אין שטילע ווינקלען און ווען ער קומט דארט אן ווערט דער טאטע דערשראקן, בקיצור דער אינגערמאן זאגט ער קען נישט גיין מער צו זיין טאטע אויף שבת, ער איז נישט רואיג וועגן זיינע קינדער.


פון איין זייט איז ער גערעכט, מען דארף זייער אכטונג געבן אויף די קינדער, אבער פון די אנדערע זייט, ווי קען מען אפהאקן מיט עלטערן... איך האב אים געגעבן אן עצה ער זאל גיין צו א מלוה מלכה אדער א נאכטמאל; אז מען גייט פאר א קורצע צייט און מען זיצט אלע אינאיינעם - איז כמעט נישט שייך עפעס שלעכט זאל פאסירן, אזוי איז מען יוצא די מצוה פון כיבוד אב ואם, און אזוי זענען די קינדער אפגעהיטן.


מיט אלע עצות, מיט אלע חכמה'לעך, מיט אלעס וואס מען טוט - איז מען נישט פארזיכערט, נאר אז מען בעט דעם אייבערשטן. עלטערן דארפן אסאך בעטן דעם אייבערשטן פאר די קינדער און פאר די אייניקלעך. ווען איר צינדט די ליכט זאלט איר בעטן דעם אייבערשטן פאר אייך, פאר אייער מאן און פאר אייערע קינדער; תפילה איז די עצה פאר אלעס.


דער אייבערשטער זאל העלפן איר זאלט האבן הצלחה אין אלע ענינים.


 

#213 - ווען א אידיש קינד זאגט תהילים, הערן זיך צו אלע מלאכים
כיבוד אב ואם, חיזוק פאר מיידלעך, תהלים

בעזרת ה' יתברך


יום ה' פרשת תזריע מצורע, כ"ט ניסן, שנת תשפ"ג לפרט קטן


 


... תחי', צפת


איך האב ערהאלטן אייער בריוו.


איך האב זייער הנאה צו הערן אז איר זאגט תהילים און אז איר האט יעצט געענדיגט די פערטע מאל תהילים.


זייט שטארק מיט אייער זאגן תהילים, זאגט יעדן טאג כאטשיג איין קאפיטל תהילים. ווייל ווען א אידיש קינד זאגט תהילים, הערן זיך צו אלע מלאכים און אלע זינגען מיט שירות ותשבחות צום אייבערשטן.


זייט מכבד אייערע עלטערן און העלפט אין שטוב, וועט איר מאכן א נחת רוח פארן אייבערשטן.


דער אייבערשטער זאל העלפן איר זאלט האבן הצלחה אין אלע ענינים.


 

#212 - נעם נישט קיין געסט וואס דיין ווייב וויל נישט
כיבוד אב ואם, שלום בית, הכנסת אורחים, אידישע שטוב, ניבול פה

בעזרת ה' יתברך


יום ב' פרשת צו, ה' ניסן, שנת תשפ"ג לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערער ליבער ... נרו יאיר


דאנק דעם אייבערשטן אז דו האסט זוכה געווען צו אן אשת חיל, האסט אן איידעלע ווייב. זאלסט איר אויסהערן ווי צו מאכן און פירן וכו', כל אשר תאמר שמע בקולה. חכמינו זכרונם לברכה זאגן (ברכות י:): "הָאִשָּׁה מַכֶּרֶת בְּאוֹרְחִין", א פרוי דערקענט געסט; און אז זי זאגט דיר נישט נעמען וכו' - זאלסטו נישט נעמען, ווייל אז מען רעדט ניבול פה - איז דאס א סכנה פאר די גאנצע שטוב.


שפיר זיך נישט שולדיג אז דו נעמסט נישט די ... פאר געסט. חכמינו זכרונם לברכה זאגן (מדרש שמואל יח, ד): "כָּל שֶׁהוּא רַחֲמָן עַל אַכְזָרִים", ווער עס האט רחמנות אויף ווער עס האט נישט קיין דעת, "לַסּוֹף נַעֲשֶׂה אַכְזָר עַל רַחְמָנִים", וועט ער ביים סוף זיין אן אכזר אויף וועם מען דארף רחמנות האבן; דעריבער זאלסטו אכטונג געבן אויף דיין שטוב, עס זאל זיין נאר ערליכע געסט.


ווען דיינע עלטערן קומען צו דיר אין שטוב - זאלסטו זיצן פון דער זייט, זעץ דיין טאטע אויבן אן און ער זאל פירן און פראווען.


 

#211 - קריג זיך נישט מיט דיין טאטע
כיבוד אב ואם, חברים, בחור, שידוכים, לימוד התורה, ישיבה

בעזרת ה' יתברך


יום ב' פרשת צו, ה' ניסן, שנת תשפ"ג לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערער ליבער ... נרו יאיר


איך בעט דיר זייער, קריג זיך נישט מיט דיין טאטע. דיין טאטע וויל נישט קיין שלעכטס, ער איז דיר מער נאנט פון די חברים. לאז זיך נישט פארדרייען פון די חברים וואס שלעפן דיך ארויס פון שטוב ביינאכט, זיי קוועטשן אויס פון דיר געלט; זיי זענען חברים פאר דיין געלט, גארנישט מיט דיר.


קום אין ישיבה, לערן דיינע שיעורים כסדרן, ח"י פרקים משניות מיט דפים גמרא. נאך אביסל וועסטו טרעפן דיין שידוך, אבער נאר אז דו וועסט זיך דערהאלטן, בלייבן ערליך און ריין, מיט דרך ארץ.


שרייב מיר צוריק - וועסטו מיך מחי' זיין.


 

#210 - ביים אייבערשטן בין איך א בת יחידה
תפילות אויף אידיש, תפילה והתבודדות, כיבוד אב ואם, התחזקות, פלעי, מאוויס, בלבולים

בעזרת ה' יתברך


יום א' פרשת צו, ד' ניסן, שנת תשפ"ג לפרט קטן


 


... תחי', בית שמש


איך האב ערהאלטן אייער בריוו.


ווען עס קומען אריין אין אייך די מחשבות אז ביים אייבערשטן זענט איר שוין סיי ווי סוג ב' און איר זענט שוין סיי ווי פארפאלן - זאלט איר זיך זאגן: "ליגנט!" זאגט זיך אליינס: "נישט אמת!" "איך בין ביים אייבערשטן א בת יחידה", "איך בין זייער גוט און זייער חשוב".


די אלע מחשבות וואס איר טראכט 'איך בין נישט גוט' - דאס איז פונעם שטן, פונעם מלאך המות וואס וויל הרג'ענען דעם מענטש און אים צונעמען אלעס פון זיין לעבן. בעט איך אייך זייער איר זאלט אים נישט צו הערן, נאר גלייבן אז איר זענט זייער זייער חשוב ביים אייבערשטן.


בנוגע קוקן מאוויס, פלעיס וכו' וכו'; עס לוינט זיך נישט צו קוקן, עס לוינט זיך צו היטן פון די זאכן. ווייל אז מען האט הייליגע אויגן און א ריינעם מח - איז מען זוכה צו ערליכע קינדער, דאס לעבן איז זיס און געשמאק.


ובנוגע וואס איר זאגט, עס איז אייך שווער צו מכבד זיין די עלטערן אין הארץ, עס איז שווער צו טראכטן שיין פון זיי; וויסן זאלט איר, מיט תפילה והתבודדות קען מען צו דעם אויך זוכה זיין.


בעטס דעם אייבערשטן: "רבונו של עולם, העלף מיר איך זאל ליב האבן מיינע עלטערן, איך זאל זיי מכבד זיין, איך זאל טראכטן נאר גוטס אויף זיי. רבונו של עולם, עס איז מיר גרינג צו טראכטן אויף אנדערע גוט, איך קען דן זיין לזכות פרעמדע, אבער מיינע אייגענע עלטערן, מיינע נאנטע - אויף זיי איז שווער צו טראכטן גוטס; העלף מיר איך זאל זיי מכבד זיין און אויך אין הארץ זאל איך זיי מכבד זיין. העלף מיר איך זאל זיין פרייליך, איך זאל דיך שפירן".


מיט תפילה וועט איר זוכה זיין צו קענען טון די מצוה ווי מען באדארף.


 


 

#209 - נישטא קיין גרעסערע זאך ווי העלפן טאטע מאמע
כיבוד אב ואם, חיזוק פאר מיידלעך, דרך ארץ

בעזרת ה' יתברך


יום ב' פרשת שמיני א', י"ב ניסן, שנת תשפ"ג לפרט קטן


 


... תחי', תלמידה בית פיגא קרית ברסלב


אייער טאטע שרייבט מיר אז איר העלפט זייער שיין אין שטוב אריינברענגען דעם פסח, און אז איר קריגט זיך נישט מיט די קינדער, איר מאכט יעדן איינעם פרייליך. יעצט זע איך אז איר זענט א ריכטיגע בית פיגא תלמידה, איר באניצט זיך מיט די שיינע לימודים וואס מען לערנט א גאנץ יאר אין בית פיגא, איר העלפט אייערע עלטערן, און איר זענט מיט יעדן בשלום.


נישטא קיין גרעסערע זאך ווי העלפן טאטע מאמע.


דער אייבערשטער זאל העלפן מיר זאלן שוין זוכה זיין צו (פסחים קטז:): "וְנֹאכַל שָׁם מִן הַזְּבָחִים וּמִן הַפְּסָחִים"; און צו (מיכה ז, טו): "כִּימֵי צֵאתְךָ מֵאֶרֶץ מִצְרָיִם אַרְאֶנּוּ נִפְלָאוֹת", אמן.


 

#208 - כל זמן איינער הערט אויס דיין שיעור, זאלסטו ווייטער פארלערנען
כיבוד אב ואם, חסידות ברסלב, דרשות, אומאן, בית המדרש, לימוד התורה, תכלית, דף גמרא, שיעור

בעזרת ה' יתברך


יום ד' פרשת ויקרא, כ"ט אדר, ערב ראש חודש ניסן, שנת תשפ"ג לפרט קטן


 


לכבוד מיין ליבער טייערער ... נרו יאיר


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


בנוגע אויפהערן פארלערנען וכו'; דו קענסט זיך נישט פארשטעלן דאס גרויסקייט פון לערנען תורה מיט אנדערע. חכמינו זכרונם לברכה זאגן (סוכה מט:) אויפן פסוק (משלי לא, כו): "וְ'תוֹרַת חֶסֶד' עַל לְשׁוֹנָהּ", וואס איז דאס תורת חסד? "תּוֹרָה לְלַמְּדָהּ, זוֹ הִיא תּוֹרָה שֶׁל חֶסֶד", ווען מען לערנט תורה מיט אנדערע, בפרט ווען מען לערנט פאר אנשי שלומינו, ובפרטי פרטיות אז מען לערנט פאר דעם דף גמרא - דאס איז זייער א חשוב'ע זאך; איז א שאד דו זאלסט דאס אפלאזן.


דאס אז דו האסט קוים מענטשן וואס קומען צום שיעור; וואס איז אן אונטערשייד וויפיל מענטשן עס קומען? כל זמן דו האסט אפילו איינער וואס קומט און הערט זיך צו צום שיעור - איז שוין אלעס כדאי. איך לערן פאר יעדן טאג דעם דף גמרא, דאס איז שוין דער צווייטער מחזור אין ש"ס וואס איך לערן פאר. מיר איז נישט קיין נפקא מינה וויפיל אידן זיצן ביים שיעור, דאס איז ביי מיר פון מיינע חשוב'סטע זאכן. אויך בין איך מחזק מיינע זון זיי זאלן אלע פארלערנען יעדן טאג דעם דף גמרא. אזוי האבן געטון אלע גדולי ישראל, איך מיין דו זאלסט דאס נישט אויפגעבן.


איך האב געהאט כמה וכמה תלמידים וואס איך האב זיי געבעטן פארצולערנען יעדן טאג דעם דף, למעשה - זע איך - איז דא אויף דעם א גרויסער נסיון. אזוי ווי מוהרא"ש זכותו יגן עלינו זאגט: "דער יצר הרע וועט אלעס לאזן טון, נאר נישט לערנען גמרא, ובפרט דעם בלאט גמרא פונעם טאג".


בפרט ווען איך באקום צוריק אזעלכע גוטע גרוסן פון די אינגעלייט, זיי זענען זיך מחי' מיטן שיעור. זאלסטו זיך מתבודד זיין אויב איז ריכטיג דאס אפצולאזן.


ובנוגע אז דו קוקסט זיך פאר, דו לייגסט אריין אזויפיל כח און עס נעמט דיר אוועק אסאך צייט פון לערנען דיינע שיעורים כסדרן בכל חלקי התורה; זאג איך דיר, עס איז כדאי וכדאי, ווייל לערנען מיט אנדערע - איז גאר חשוב ביים אייבערשטן, און זיכער ווען מען וויל אוועק שטעלן א בית המדרש על שם רבינו, מחזק זיין אינגעלייט און בחורים, און ווען איינער וועט דארפן גאר וויכטיג חיזוק - וועט ער האבן וואו צו גיין הערן אפאר גוטע ווערטער.


בנוגע תכלת; טו אן אויף דיין טלית קטן, דאס וועט נישט שטערן וכו'; מענטשן זעען נישט דעם טלית קטן.


בנוגע דיין טאטע שליט"א וכו'; אוודאי וועט אים דער רבי מתקן זיין, ווייל ווער עס נעמט א חלק אין פארן קיין אומאן אויף ראש השנה - ווארט אים אפ א גרויסער שכר און האט א חלק אין די גאולה.


 

#207 - שווייג אפ אויף אלע וואס שפעטן און שרייען אויף דיר
כיבוד אב ואם, שלום בית, בזיונות, פסח

בעזרת ה' יתברך


יום ג' פרשת צו, ו' ניסן, שנת תשפ"ג לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר


נעכטן ביים פסח'דיג מאכן מיינע ספרים טרעף איך א בריוו וואס מוהרא"ש האט מיר געשריבן ווינטער אין יאר תשס"ט (אשר בנחל חלק קעח, מכתב מ"ז אלף, רנו) ווען מען האט געווארפן פאשקעווילן אויף מיר אין וויליאמסבורג. מוהרא"ש ברענגט אינעם בריוו די ווערטער פון ספר נתיב מצוותיך וואס דער הייליגער קאמארנער זכותו יגן עלינו זאגט (נתיב מצוותיך שביל התורה שביל ב', אות ב'): "ווען איך וואלט ווען געווען אין די צייטן פון רבי יונתן אייבשיץ וואלט איך אים געזאגט, ברודער ברודער, שווייג אפ אויף אלע וואס שפעטן און שרייען אויף דיר"; מוהרא"ש פירט אויס: "איך בעט דיר אויך, שווייג אפ, מאך זיך נישט וויסנדיג, גיי ווייטער אן מיט דיין הייליגע ארבעט".


דאס זעלבע בעט איך דיר, שווייג אפ, ענטפער נישט ווען מען שרייט וכו', סיי דיינע עלטערן און סיי דיין ווייב; שווייג. דער רבי זאגט: "עִקַּר הַתְּשׁוּבָה", די עיקר תשובה איז, "יִּשְׁמַע בִּזְיוֹנוֹ", מען באקומט בזיונות, "יִדֹּם וְיִשְׁתֹּק", און מען ענטפערט נישט (לקוטי מוהר"ן חלק א', סימן ו).


פסח נוצט מען נישט קיין בשמים נעגלעך מען ניצט הדסים.


דער אייבערשטער זאל העלפן מיר זאלן שוין זוכה זיין צו (פסחים קטז:): "וְנֹאכַל שָׁם מִן הַזְּבָחִים וּמִן הַפְּסָחִים"; און צו (מיכה ז, טו): "כִּימֵי צֵאתְךָ מֵאֶרֶץ מִצְרָיִם אַרְאֶנּוּ נִפְלָאוֹת", אמן.


 

#206 - לייג דיך אריין אין די צען זאכן, וועסטו פאררעכטן אלע דיינע הארבע עבירות
תפילות אויף אידיש, תפילה והתבודדות, כיבוד אב ואם, מקוה, שמחה, קדושה, בחור, שידוכים, הפצה, שבת קודש, תשובה, משניות, עבירות, סדר דרך הלימוד, לימוד התורה, גמרא, דאווענען, ברכת המזון, מעביר סדרה, מנין, תיקון הכללי

בעזרת ה' יתברך


יום ג' פרשת ויקהל-פקודי, כ"א אדר, שנת תשפ"ג לפרט קטן


 


לכבוד מיין ליבער טייערער ...


איך האב ערהאלטן דיינע צוויי בריוו.


דער צווייטער בריוו איז אן ענטפער אויפן ערשטן בריוו. דו פרעגסט אינעם ערשטן בריוו וואס דער אייבערשטער וויל פון דיר וכו' וכו', און אינעם צווייטן בריוו שרייבסטו אז דו האסט געטון עבירות מיט בחורים און אינגלעך, האסט פוגם געווען באות ברית קודש רחמנא לצלן, טמא געווארן און מטמא געווען אנדערע, דאס איז וואס האט יעצט פאסירט מיט דיר, אז דו פרעגסט קשיות אויפ'ן אייבערשטן און דער לעבן איז דיר נמאס; וויי און ביטער איז אז מען איז פוגם באות ברית קודש, מען ווערט פארשניטן, מען ווערט אפגעריסן פונעם אייבערשטן.


אז דו ווילסט תשובה טון און פאררעכטן וואס דו האסט געטון ביז אהער - זאלסטו זיין שטארק אין די פאר נקודות:


1)    גיי אין מקוה יעדן טאג.


2)    דאווען מיט מנין די דריי תפילות מיט א סידור.


3)    זאג די צען קאפיטלעך, די תיקון הכללי - יעדן טאג [קאפיטל טז, לב, מא, מב, נט, עז, צ, קה, קלז, קנ].


4)    נאך שחרית זיך וואשן אויף ברויט, עסן פת שחרית און בענטשן ברכת המזון בשמחה, מיט א בענטשער.


5)    לערן חומש מיטן תרגום איינגעטיילט אויפן וואך יעדן טאג אביסל, זונטאג ביז שני, מאנטאג ביז שלישי און אזוי ווייטער.


דער צווייטער שיעור זאל זיין משניות, זאג משניות כסדרן בלי הבנה. מה טוב ומה נעים אז דו קענסט זאגן ח"י פרקים בכל יום און ענדיגן יעדן חודש ששה סדרי משנה, דאס הרג'עט דעם יצר. הונדערטער און טויזנטער בחורים און אינגעלייט האבן זיך אפגעוואוינט פון די ביטערע עבירה דורך די סגולה פון זאגן אכצן פרקים משניות בכל יום.


נאכדעם מאך זיך א שיעור אין גמרא. לערן ש"ס כסדרן, זאג די הייליגע גמרא. דאס פארברענט אלע שדים, קליפות, משחיתים און מזיקין - וואס דו האסט באשאפן פון אלע טיפות לבטלה רחמנא לצלן.


6)    זיי מכבד דיינע עלטערן. אז דו קענסט זיי באזוכן - גיי זיי באזוכן, און אז נישט - זאלסטו זיי רופן אויפן טעלעפאן, רעד מיט זיי מיט דרך ארץ.


7)    היט שבת און זיי פרייליך שבת.


8)    גיי הפצה, ברענג צוריק נשמות צום אייבערשטן. דאס וועט מכפר זיין אויף די אלע וואס דו האסט מטמא געווען.


9)    ועל כולם זאלסטו זיך אויסרעדן דיין הארץ צום אייבערשטן. וויין צו אים, רעד צו אים אין דיין שפראך. בעט אים ער זאל דיר מוחל זיין און דיר שוין געבן דיין שידוך, דער אייבערשטער איז מוחל פאר דער וואס איז זיך מתודה צו אים, בעט אים און טענה'ט מיט אים.


מוהרא"ש זאגט, עס איז דא א ספעציעלע הייליגער מלאך וואס איז ממונה אויף די תפילות פון בחורים און מיידלעך וואס פאלן אין עבירות ווען זיי האבן נישט זייער שידוך און זיי ווילן זיין גוט, נאר זיי פאלן און פאלן. ווען זיי קומען צום אייבערשטן מיט א געבעט, מיט טרערן, זיי וויינען: "רבונו של עולם, וואס בין איך שולדיג? וואס קען איך טון נישט צו פאלן? וואס קען איך טון צו זיין הייליג? רבונו של עולם, איך קען זיך נישט מתגבר זיין, איך פארליר מיין בחירה, איך ווער פארברענט פונעם יצר הרע, עס ברענט אין מיר ניאוף, טאטע גיוואלד, עס ברענט א פייער פון ניאוף אין מיר, ראטעווע מיך!" דאן קומט דער מלאך און נעמט ארויף די תפילות און מאכט א שיינעם קרוין פארן אייבערשטן.


טייערער ברודער, אז דו וועסט זיך שטארקן מיט די ניין נקודות און דו וועסט צולייגן די צענטע זאך, דו וועסט ארבעטן מיט אלע כוחות צו זיין פרייליך - וועסטו אלעס מתקן זיין.


ברודער באניי זיך, פארגעס וואס איז געווען. נאר איין מאל א טאג זאלסטו זיך מתבודד זיין אויף דיין עבר, זיך מתודה זיין און זיך אויסוויינען, אבער א גאנצע טאג פארגעס; פארגעס וואס איז געווען, לייג אריין דיין קאפ אין די צען זאכן: מקוה; תפילה; תיקון הכללי; פת שחרית; לימוד התורה, שיעורים כסדרן בכל חלקי התורה על פי סדר דרך הלימוד פון רבי'ן (כמבואר בשיחות הר"ן, סימן עו); כיבוד אב ואם; שבת; הפצה; התבודדות; שמחה - וועסטו אלעס פאררעכטן.


 

#205 - אלע בחורים זאלן אהיימגיין אויף פסח, אום פסח עסט מען נישט ביי אנדערע
כיבוד אב ואם, בחור, ישיבה, פסח

בעזרת ה' יתברך


יום ג' פרשת צו, ו' ניסן, שנת תשפ"ג לפרט קטן


 


לכבוד הבחור ... נרו יאיר, תלמיד ישיבת תפארת התורה ברסלב


איך וויל בעטן אלע בחורים זאלן אהיימגיין אויף יום טוב פסח, אויך די בחורים וואס האבן זיך איינגעוואוינט צו עסן ביי אנשי שלומינו - זאלן אלע אהיימגיין פאר פסח; פסח איז א צייט וואס די עלטערן געבן איבער די אמונה פאר די קינדער, פסח גייט מען נישט עסן ביי אנדערע, מען מישט זיך נישט פסח מיט קיינעם; איך נעם אויך נישט קיין געסט.


אפילו עס איז נישט אזוי געשמאק צו זיין אין שטוב ביי די עלטערן - דארף מען גיין. טראכט פון דיר און פון דיינע קינדער, זיי וועט אויך נישט זיין געשמאק צו קומען צו דיר, ווי אזוי וועסטו זיך שפירן?


יעצט איז די ישיבה פארמאכט, אלע דארפן אהיימגיין העלפן. ישיבה הויבט זיך אן אם ירצה ה' זונטאג פרשת אחרי קדושים.


דער אייבערשטער זאל העלפן מיר זאלן שוין זוכה זיין צו (פסחים קטז:): "וְנֹאכַל שָׁם מִן הַזְּבָחִים וּמִן הַפְּסָחִים"; און צו (מיכה ז, טו): "כִּימֵי צֵאתְךָ מֵאֶרֶץ מִצְרָיִם אַרְאֶנּוּ נִפְלָאוֹת", אמן.


 

#204 - ווער עס זאגט תהילים וועט נישט זיין דורשטיג אין הימל
כיבוד אב ואם, חיזוק פאר מיידלעך, תהלים, דרייוון

בעזרת ה' יתברך


יום ג' פרשת ויקהל-פקודי, כ"א אדר, שנת תשפ"ג לפרט קטן


 


 ... תחי'


איך האב ערהאלטן אייער בריוו.


איך פריי זיך זייער צו הערן אז איר זאגט תהילים; איר זאגט יעדן טאג דעם יום תהילים און אויך זאגט איר תיקון הכללי. דער הייליגער רבי זאגט (חיי מוהר"ן, סימן תפה) תהילים איז א גוטע טרונק פאר די נשמה, און ווער עס זאגט תהילים וועט נישט זיין דורשטיג אין הימל נאכן אוועקגיין פון די וועלט (שיחות הר"ן, סימן כג).


בנוגע וכו'; יעצט ביי די זעכצן יאר איז נישט כדאי צו מאכן לייסענס צו דרייוון, איר האט צייט שפעטער, נאך אייער חתונה זאלט איר פרעגן, איך וועל אייך דעמאלט ענטפערן.


שטארקט זיך מיט כיבוד אב ואם, איר האט טייערע עלטערן, זיי זענען זייער וואוילע מענטשן. איר זאלט זיי העלפן און זיי נאר ברענגען נחת.


 

#203 - אסאך תפילות אז יום טוב זאל זיין שיין אן קיין קריגערייען
פחדים, תפילה והתבודדות, כיבוד אב ואם, שמחה, קדושה, חינוך הילדים, אמונה, צדיקים, שווער און שוויגער, שלום, פסח, יום טוב

בעזרת ה' יתברך


יום ג' פרשת ויקהל-פקודי, כ"א אדר, שנת תשפ"ג לפרט קטן


 


מרת ... תחי'


איך האב ערהאלטן אייער בריוו.


האט נישט מורא פון קיינעם. דער בעל שם טוב זכותו יגן עלינו האט געזאגט: "א סגולה קעגן רשעים - שלא לפחוד, נישט מורא האבן"; קיינער קען אייך גארנישט טון, האט נישט מורא. דער רבי דערציילט (ספורי מעשיות מעשה יא, מבן מלך ובן שפחה שנתחלפו) ער האט געפרעגט אויב מען שלאגט אדער מען שעדיגט, האט מען אים געענטפערט ניין, מען שלאגט נישט און מען שעדיגט נישט, מען דערשרעקט נאר, האט ער געגעבן אן עצה זיך שטעלן נעבן צדיק, האט מען מער קיין מורא נישט.


דער רבי לערנט אונז מיר זאלן רעדן צום אייבערשטן ביז דער מח מחשבה טראכט נאר פון אייבערשטן, ביז מען האט פון קיינעם נישט קיין מורא.


בנוגע וואו צו זיין יום טוב; גייט צו אייערע עלטערן און אייער מאן'ס עלטערן, יעצט ווען איר האט גאר קליינע קינדער איז גוט צו גיין צו די עלטערן.


בנוגע אז ביי אייער טאטע איז דער סדר צומאל א גיהנום, מען שרייט און מען קריגט זיך, און אויב עס גיסט זיך אויס אביסל פון די כוסות ווערט א כעס מיט א געשריי; אויף דעם איז דא איין עצה, בעטס דעם אייבערשטן פון יעצט אסאך תפילות אז יום טוב זאל זיין שיין אן קיין קריגערייען.


בנוגע די פרוי וואס קומט רייניגן די שטוב און אייער קינד לויפט איר נאך וכו'; מאכט נישט קיין עסק פון דעם.


שטארקט זיך מיט שמחה, שמחה איז א רפואה פאר אלעס.


דער אייבערשטער זאל העלפן איר זאלט האבן הצלחה אין אלע ענינים.


 

#202 - מכבד זיין טאטע מאמע אזוי ווי דער אייבערשטער האט געהייסן
קינדער, כיבוד אב ואם, הפצה, הדפסה, סיפורי צדיקים, עצתו אמונה, נחת

בעזרת ה' יתברך


יום ד' פרשת תצוה, ח' אדר, שנת תשפ"ג לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערער ליבער ... נרו יאיר


איך בעט דיר זייער זאלסט זיך שטארקן מיט דיין הייליגע ארבעט. דו ביסט מחי' די וועלט, אלע האבן חיזוק פון דיר, אלע זענען זיך מחי' מיט די בריוו פון עצתו אמונה. ווען דו וואלסט ווען געוויסט וואס פאר א זכות דו האסט, וויפיל מענטשן טוען תשובה בזכות דיר, וויפיל מענטשן הייבן אן לעבן מיט יראת שמים, מיט שלום בית, מיט לערנען און דאווענען וכו' וכו' - וואלסטו געטאנצן און נישט אויפגעהערט דאנקען און לויבן דעם אייבערשטן.


די וואך וויל איך שרייבן פאר די קינדער די מעשה פונעם בן איש חי, פון כיבוד אב ואם. די מעשה ווערט געברענגט אין ספר בן יהוידע (על מסכת בבא מציעא דף לג).


קִינְדֶער יֶעצְט זֶענְט עֶטְץ דִי קִינְדֶער, אוּן נָאךְ אַבִּיסְל וֶועט אִיר זַיין דִי עֶלְטֶערְן. וִויל אִיךְ אַייךְ דֶערְצֵיילְן אַ מַעֲשֶׂה וָואס אִיר וֶועט זִיךְ לֶערְנֶען דֶערְפוּן אַז וִוי אַזוֹי מֶען פִירְט זִיךְ מִיט דִי עֶלְטֶערְן - אַזוֹי וֶועלְן דִי קִינְדֶער זִיךְ פִירְן מִיט עֶנְק.


עֶס אִיז גֶעוֶוען אַ גְרוֹיסֶער גְבִיר וָואס הָאט גֶעהַאט אַן אַלְטְן טַאטְן אַן אָרֶעמַאן, דֶער גְבִיר הָאט נִישְׁט אַכְטוּנְג גֶעגֶעבְּן אוֹיף זַיין טַאטֶע, עֶר הָאט אִים אַרוֹיסְגֶעוָוארְפְן פוּן שְׁטוּבּ אוּן עֶר הָאט גֶעדַארְפְט שְׁלָאפְן אִין גַאס מִיט אַנְדֶערֶע אָרֶעמֶעלַייט.


וַיְהִי הַיוֹם, עֶס אִיז גֶעוֶוען אִינְמִיטְן וִוינְטֶער, זֵייעֶר אַ קַאלְטֶע טָאג, וֶוען דֶער אַלְטֶער טַאטֶע אִיז גֶעזִיצְן אִין גַאס פְרִירְנְדִיג פַאר קֶעלְט, אִיז דָארְט אַרִיבֶּער זַיין אֵיינִיקְל - אַ זוּן פוּן דֶעם גְבִיר, הָאט דֶער זֵיידֶע גֶעבֶּעטְן זַיין אֵיינִיקְל: "אִיךְ בֶּעט דִיר, גֵיי בֶּעט דַיין טַאטֶע זָאל אוֹיף מִיר רַחְמָנוּת הָאבְּן אוּן מִיר שִׁיקְן אַ וַוארֶעמֶע מַלְבּוּשׁ אַז אִיךְ זָאל נִישְׁט אוֹיסְגֵיין פַאר קֶעלְט דָא אִין גַאס". דֶער אֵיינִיקְל אִיז אַהֵיים גֶעקוּמֶען אוּן גֶעבֶּעטְן: "טַאטֶע, הָאבּ רַחְמָנוּת אוֹיף זֵיידִי; זֵיידִי בֶּעט אַ וַוארֶעמֶע קְלֵייד", הָאט דֶער גְבִיר גֶעזָאגְט פַאר זַיין זוּן: "גֵיי אַרוֹיף אוֹיבְן אִין בּוֹידֶעם, דָארְט הָאבּ אִיךְ אַן אַלְטֶע קְלֵייד וָואס אִיךְ דַארְף סֵיי וִוי נִישְׁט, דָאס קֶענְסְטוּ טְרָאגְן פַארְן זֵיידְן".


דֶער זוּן אִיז אַרוֹיף אִין בּוֹידֶעם אוּן גֶעטְרָאפְן אַן אַלְטֶע קְלֵייד, פוּל מִיט רִיסְן אוּן גְרוֹיסֶע לֶעכֶער, עֶר אִיז גֶעוָוארְן זֵייעֶר אוֹיפְגֶערֶעגְט, עֶר הָאט גֶענוּמֶען אַ שֶׁערְל, אַיינְגֶעקְנֵייטְשְׁט דֶעם קְלֵייד אוּן דָאס צֶעשְׁנִיטְן אִין הַאלְבּ. וֶוען זַיין טַאטֶע - דֶער גְבִיר הָאט גֶעזֶען אַז דֶער זוּן קוּמְט נָאכְנִישְׁט אַרָאפּ, הָאט עֶר אַרוֹיפְגֶעשְׁרִיגְן צוּם בּוֹידֶעם: "וָואס טוּסְטוּ אַזוֹי לַאנְג אִין בּוֹידֶעם? גֵיי שׁוֹין מִיט דֶעם קְלֵייד צוּ מַיין טַאטֶע!" דֶער זוּן הָאט זִיךְ אָבֶּער וַוייטֶער פַארְזוֹימְט, עֶר הָאט גֶעעֶנְדִיגְט שְׁנַיידְן דֶעם קְלֵייד אוֹיף צְוֵויי שְׁטִיקְלֶעךְ אוּן אַרָאפְּגֶעקוּמֶען צוּ זַיין טַאטֶע מִיט אֵיין שְׁטִיקְל קְלֵייד, הָאט אִים דֶער טַאטֶע גֶעפְרֶעגְט: "פַארְוָואס הָאסְטוּ צֶעשְׁנִיטְן דֶעם קְלֵייד אוֹיף צְוֵויי שְׁטִיקְלֶעךְ?" הָאט עֶר גֶעזָאגְט פַאר זַיין טַאטֶע: "אֵיין שְׁטִיקְל לֵייג אִיךְ אַוֶועק פַאר דִיר, וֶוען דוּ וֶועסְט וֶוערְן אַן אַלְטֶער מֶענְטְשׁ וֶועל אִיךְ דִיךְ אַרוֹיסְוַוארְפְן פוּן שְׁטוּבּ, אוּן וֶוען עֶס וֶועט קוּמֶען וִוינְטֶער אוּן דוּ וֶועסְט זַיין קַאלְט - וֶועל אִיךְ דִיר שִׁיקְן דֶעם צְוֵוייטְן חֵלֶק פוּנֶעם קְלֵייד".


הָאט דֶער טַאטֶע זִיךְ גֶעכַאפְּט בַּיים קָאפּ וָואס עֶר הָאט גֶעטוּן אוּן עֶר הָאט אַהֵיים גֶערוּפְן זַיין אַלְטְן טַאטְן, עֶר הָאט אִים אַרַיינְגֶענוּמֶען אִין שְׁטוּבּ אוּן אִים אִיבֶּערְגֶעבֶּעטְן.


טֵייעֶרֶע קִינְדֶער, מִיר גֵייעֶן מְכַבֵּד זַיין טַאטֶע מַאמֶע אַזוֹי וִוי דֶער אֵייבֶּערְשְׁטֶער הָאט גֶעהֵייסְן, אוּן וֶוען מִיר וֶועלְן חֲתוּנָה הָאבְּן וֶועט דֶער אֵייבֶּערְשְׁטֶער אוּנְז בַּאצָאלְן מִיט נַחַת, מִיר וֶועלְן אוֹיךְ הָאבְּן קִינְדֶער וָואס וֶועלְן אַכְטוּנְג גֶעבְּן אוֹיף אוּנְז.


לָאמִיר זִינְגֶען: "שְׁכֹּחַ אֵייבֶּערְשְׁטֶער אַז דוּ הָאסְט מִיר גֶעגֶעבְּן אַזַא גוּטֶע טַאטֶע אוּן מַאמֶע".


בעט דעם מעלער ער זאל מאכן א בילד פון אן אלטער איד מיט צעריסענע קליידער, נעבן אים שטייט איינער אנגעטון ווי א גביר. דער אלטער איד שטרעקט אויס זיין האנט, ער בעט צדקה, און דער איד שטייט קאלטערהייט מיט די הענט אויף די לענדן, און אין די זייט א אינגל מיט א גרויסע שערל, שניידט א סחורה.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.


 

#201 - מען מעג זאגן ליגנט כדי עס זאל זיין שלום
תפילה והתבודדות, כיבוד אב ואם, שלום בית, חיזוק פאר פרויען, שווער און שוויגער, שלום, שייטל, טיכל

בעזרת ה' יתברך


יום א' פרשת ויקהל-פקודי, י"ט אדר, שנת תשפ"ג לפרט קטן


 


לכבוד מיין ליבער ... נרו יאיר


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


זאג דיין ווייב זאל גיין צו דיינע עלטערן אזוי ווי זי גייט אין שטוב. אפילו די וואס גייען מיט א שייטל - גייען אין שטוב מיט א טיכל; זאל זי אזוי גיין, אזוי וועלן זיי איר אויפנעמען שיין.


עס איז וויכטיג זאלסט וויסן וואס דער רבי זאגט (ספר המידות אות אמת, סימן ב): "מֻתָּר לְשַׁנּוֹת בִּדְבַר הַשָּׁלוֹם", מען מעג זאגן ליגנט כדי עס זאל זיין שלום; זאג פאר דיינע עלטערן ווי שטארק דיין ווייב האט זיי ליב, און פאר דיין ווייב זאלסטו זאגן אז דיין מאמע האט איר ליב און זי בענקט זיך צו איר, אזוי וועט ווערן שלום.


גיי התבודדות, בעט דעם אייבערשטן עס זאל זיין שלום צווישן דיר און דיינע עלטערן; מיט תפילה וועסטו פועל'ן ניסים גלויים.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.


 

#200 - עס איז נישט קיין שום פראבלעם צו דרייוון
כיבוד אב ואם, הפצה, צדקה, דרייוון, מעשר

בעזרת ה' יתברך


יום א' פרשת ויקהל-פקודי, י"ט אדר, שנת תשפ"ג לפרט קטן


 


לכבוד מיין ליבער ... נרו יאיר


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


דו קענסט מאכן לייסענס צו דרייוון א קאר, עס איז נישט קיין שום פראבלעם צו דרייוון. דער הייליגער רבי זאגט עס איז גוט צו דרייוון (עיין חיי מוהר"ן, די ערשטע שיחה אין די צווייטע חלק).


געב אכטונג זיך נישט צו רייצן מיט דיינע עלטערן. זיי מכבד דיינע עלטערן, רעד נישט פון די זאך פון האבן לייסענס, ווייל עס לוינט נישט די גאנצע לעבן אויב מען מאכט צער פאר די עלטערן. אז זיי קוקן דאס אן ווי מען פארט אפ פון אידישן וועג - זאלסטו זיך נישט רייצן און זאגן מען מעג יא; מען טאר נישט טענה'ען מיט עלטערן.


קענסט נעמען געלט פון הפצה פאר אלע דיינע געברויכן; יעדן ענדע טאג זאלסטו זיך מאכן א חשבון וויפיל געלט דו האסט געמאכט, נעם אראפ מעשר אזוי ווי מען נעמט אראפ פון א געהאלט; די מעשר געב פאר צדקה און די איבריגע געלט איז דיינס.


זיי ממשיך מיט הפצה, וועסטו אלעס מתקן זיין.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.


 

#199 - זיך פארנעמען לכבוד די געבורטסטאג צו מכבד זיין די עלטערן
כיבוד אב ואם, חיזוק פאר מיידלעך, שידוכים, קבלה טובה, יום הולדת

בעזרת ה' יתברך


יום ה' פרשת כי תשא, ט"ז אדר, שנת תשפ"ג לפרט קטן


 


... תחי'


איך האב ערהאלטן אייער בריוו.


לכבוד אייער געבורטסטאג זאלט איר זיך פארנעמען צו מכבד זיין אייערע עלטערן, די מצוה פון כיבוד אב ואם איז פון די חשוב'סטע מצוות. חכמינו זכרונם לברכה רופן אן די מצוה (ירושלמי פאה פרק א', הלכה א'): "חמורה שבחמורות"; דאס זאלט איר זיך פארנעמען.


דער אייבערשטער זאל העלפן, בזכות אייער כיבוד אב ואם זאלט איר טרעפן וואס גיכער א גוטע שידוך און אויפשטעלן ערליכע דורות לשם ולתורתו.


 

#198 - גיין צו די עלטערן אויף פסח צו די סדרים, איז גוט פאר די קינדער
כיבוד אב ואם, חינוך הילדים, אמונה, פסח, יום טוב, חומרות

בעזרת ה' יתברך - יום ג' פרשת תצוה, ז' אדר, שנת תשפ"ג לפרט קטן


 


מרת ... תחי' ברסלב, ליבערטי


איך האב ערהאלטן אייער בריוו.


יעצט ווען די קינדער זענען נאך גאר קליין - איז ריכטיג צו גיין צו די עלטערן פאר פסח, צו די סדרים. איר וועט נאך מאכן שיינע סדרים ביי אייך אין שטוב, ווען די קינדער וועלן עלטער ווערן וועט איר מאכן די סדרים אין שטוב, יעצט איז כדאי צו גיין זען סדרים - איין יאר ביי אייערע עלטערן און איין יאר ביי אייער מאן'ס עלטערן, זיך גוט צוקוקן ווי אזוי די עלטערן מאכן סדרים און ווי זיי געבן איבער די אמונה פון זייערע עלטערן.


בנוגע חומרות אום פסח; מוהרא"ש זאגט מען זאל נישט ארייננעמען פסח אלעס וואס האט א הכשר. עס איז וויכטיג פאר זיך און פאר די חינוך פון די קינדער נישט צו עסן אלע נאשערייען און אלע קעיקס, סיריעל וכדומה.


מען דארף אסאך בעטן דעם אייבערשטן מען זאל זוכה זיין צו מקבל זיין די ימים טובים מיט שמחה און מקבל זיין די קדושה פון פסח.


דער אייבערשטער זאל העלפן איר זאלט האבן הצלחה אין אלע ענינים.


 

#197 - געוואוין זיך צו נישט צו טון קיין שום זאך אן פרעגן
כיבוד אב ואם, בחור, לימוד התורה, יונגע יארן, מורה דרך, הלכה, היטן די צייט

בעזרת ה' יתברך


יום ב' פרשת בשלח, כ"ב שובבי"ם, ח' שבט, שנת תשפ"ג לפרט קטן


 


לכבוד מיין ליבער טייערער ... נרו יאיר


איך בעט דיר זייער, גיי יעדן טאג צום שיעור הלכה. דער הייליגער רבי האט געוואלט מען זאל לערנען יעדן טאג הלכה (שיחות הר"ן, סימן כט).


זיי קלוג, נוץ אויס דיינע יונגע יארן מיט לערנען. איך באצווינג טאקע נישט אלע בחורים צו גיין צום שיעור הלכה וואס מיין זון הרב אלחנן חיים שליט"א לערנט פאָר, אבער דו זיי קלוג און גיי צום שיעור, א שאד צו פארברענגען אזויפיל צייט און גארנישט טון.


אז דו וועסט לערנען פלייסיג - וועסטו מאכן א נחת פאר דיינע עלטערן. דו האסט דאך אזעלכע טייערע עלטערן, וועסטו האבן א גרויסע מצוה און דו וועסט טרעפן אן ערליכער שידוך.


איך האף דו וועסט מיך פאלגן, איך וויל דאך נאר דיין גוטס. אזוי אויך טו נישט קיין שום זאך אן פרעגן. געוואוין זיך צו, פרעג יעדע זאך אין דיין לעבן, ווייל ווער עס גייט נאך דעם אייגענעם שכל - קען זיך זייער פארפלאנטערן אין לעבן, און נאר דער וואס גייט אין די וועג פון צדיקים - איז אים גוט.


פון דיין ראש ישיבה וואס ליבט דיך.

#196 - זיך קיינמאל אריינמישן אין יענעמ'ס געשעפטן
כיבוד אב ואם, תודה והודאה, משפחה, מוסר

בעזרת ה' יתברך


יום ב' פרשת יתרו, כ"ט שובבי"ם, חמשה עשר בשבט, שנת תשפ"ג לפ"ק


 


מרת ... תחי'


איך האב ערהאלטן אייער בריוו.


נעמט דעם כלל אין לעבן: זיך קיינמאל אריינמישן אין יענעמ'ס געשעפטן, נישט ביי ברידערס און נישט ביי שוועסטערס; אז אייער ברודער גרייט זיך צו מאכן א שידוך מיט א נישט געזונטע - האט דאס נישט מיט אייך, שטייט פון דער זייט, מישט זיך נישט אריין, ווייל מען וועט נאר האבן טענות אויף אייך און עס וועט ווערן א ריס אין די פאמיליע.


סיידן אויב מען פרעגט אייך אייער מיינונג, דעמאלט קענט איר זאגן אייער מיינונג, אבער ווי לאנג מען פרעגט אייך נישט - זאלט איר שטיין פון דער זייט.


אז אייערע עלטערן האבן צער - זאלט איר זיי אויסהערן און חס ושלום נישט מישן קיין קאשע. העצט נישט די עלטערן אויף די ברידער, הערט אויס אייער מאמע און זייט איר מחזק מיט אמונה, זייט אייך מחזק מיט תפילה, בעטן דעם אייבערשטן אלעס זאל זיין גוט פאר יעדן איינעם.


פארגעסט נישט צו דאנקען דעם אייבערשטן טאג און נאכט פאר אייער משפחה. דער קאפ ווערט פארדריידט מיט דאס און יענץ, און מען פארגעסט צו זאגן "שכוח אייבערשטער" פאר וואס מען האט; טאג און נאכט זאלט איר דאנקען דעם אייבערשטן פאר וואס איר האט.


דער אייבערשטער זאל העלפן איר זאלט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#195 - העלפט אייער מאמע און קריגט זיך נישט מיט די געשוויסטער
כיבוד אב ואם, צניעות, חיזוק פאר מיידלעך, משפחה

בעזרת ה' יתברך


יום ה' פרשת בשלח, כ"ה שובבי"ם, י"א שבט, שנת תשפ"ג לפרט קטן


 


... תחי', תלמידה בית פיגא ירושלים


איך האב ערהאלטן אייער בריוו.


זייער גוט אז איר האט אויפגעהערט שלאפן מיט הויזן. הויזן איז פאר אינגלעך, מיידלעך גייען נישט קיין הויזן; אויך נישט ביים שלאפן און אויך נישט ביים מאכן איבונגען, הויזן פאר א מיידל איז נישט שיין און נישט איידל.


העלפט אייער מאמע און קריגט זיך נישט מיט די געשוויסטער, וועט איר מאכן א נחת רוח דעם אייבערשטן.


דער אייבערשטער זאל העלפן איר זאלט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#194 - איר זאלט ווייטער מאכן א נחת רוח פאר אייער מאמע'ס נשמה
כיבוד אב ואם, צניעות, תהלים, נשמה, שולד געפילן, ניחום אבלים

בעזרת ה' יתברך


יום ה' פרשת וארא, י"ב שובבי"ם, כ"ו טבת, שנת תשפ"ג לפרט קטן


 


מרת ... תחי'


המקום ינחם אתכם מתוך שאר אבלי ציון וירושלים.


איך האב געהערט די שרעקליכע נייעס אז אייער מאמע איז ליידער נפטר געווארן אין אייער לעצטע טאג פון די שבע ברכות. זאלט איר אבער וויסן אז אייער מאמע האט געהאט פון אייך גרויס נחת, זי האט נישט אויפגעהערט צו דאנקען דעם אייבערשטן פון די נחת וואס איר האט איר געברענגט יעצט ביי די חתונה. זי איז געווען אזוי פרייליך ביי די חתונה, זי האט אלעמען אזוי שיין באדאנקט, זאלט איר נישט האבן חס ושלום קיין שולד געפיל.


איך בעט אייך זייער, טרייבט ארויס אלע שולד געפילן, יעצט זאלט איר זי מאכן ווייטער א נחת רוח פאר איר נשמה. זי זיצט יעצט אין גן עדן און קוקט אויף אייך, צו זען ווי שיין איר פירט זיך. זי שעפט נחת פון אייער צניעות, פון אייער ערליכקייט, זי האלט אלעס ווייטער מיט פון די משפחה. ביי ערליכע אידן איז נישטא די זאך פון שטארבן; די נשמה לעבט, די נשמה זעט, די נשמה קוועלט פון נחת ווי די קינדער פירן זיך בדרך התורה.


זאגט יעדן טאג אביסל תהילים, וועט דאס זיין לעילוי נשמתה, און שטארקט זיך מיט אמונה פשוטה, אז וואס דער אייבערשטער טוט - איז גוט.

#193 - ווער זאל גיין שלאפן ביי די באבע?
כיבוד אב ואם, שלום בית

בעזרת ה' יתברך


יום ג' פרשת בשלח, כ"ג שובבי"ם, ט' שבט, שנת תשפ"ג לפרט קטן


 


מרת ... תחי'


איך האב ערהאלטן אייער בריוו.


בנוגע שלאפן ביי אייער מאמע; דאס בעסטע איז מען זאל איינטיילן צווישן די אייניקלעך, די גרויסע מיידלעך זאלן גיין שלאפן ביינאכט מיט אייער מאמע. עס איז נישט כדאי איר זאלט גיין שלאפן ביינאכט און איבערלאזן אייער מאן און די קינדער; עס איז זייער שיין פון אייער מאן נרו יאיר אז ער זאגט אייך דאס צו טון, איר זאלט גיין שלאפן מיט אייער מאמע, כדי זי זאל נישט זיין דערשראקן וכו', אבער דאס איז נישט תורה'דיג.


אדער זאלן קינדער גיין שלאפן ביי די באבע, אדער קענט איר ארייננעמען אייער מאמע צו אייך אין שטוב.


דער אייבערשטער זאל העלפן איר זאלט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#192 - העלפן דיינע עלטערן גיין צו די חתונה אן קיין חובות
כיבוד אב ואם, הפצה, צדקה, לימוד התורה, חובות, שמחות, חתן

בעזרת ה' יתברך


יום ג' פרשת בשלח, כ"ג שובבי"ם, ט' שבט, שנת תשפ"ג לפרט קטן


 


לכבוד מיין ליבער טייערער ... נרו יאיר, ירושלים


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


מזל טוב חתן, מזל טוב! דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט גיין צו די חתונה בשעה טובה ומוצלחת, אויפשטעלן א שיינע ערליכע שטוב, ליכטיגע דורות, אמן.


איך וויל דיך מחזק זיין זאלסט העלפן דיינע עלטערן גיין צו די חתונה אן קיין חובות, פון היינט און ווייטער זאלסטו גיין אביסל מער הפצה צו העלפן דיינע עלטערן דיך חתונה מאכן. ווען דו גייסט הפצה זאלסטו זאגן "הכנסת כלה" און די געלט זאלסטו געבן דיינע עלטערן. אין ישיבה טוען אלע בחורים אזוי, זיי גייען צו די חתונה אן דעם וואס זייערע עלטערן זאלן דארפן אריינלייגן די הענט אין טאש ארויסנעמען אפילו איין פרוטה, (אויסער די חתנים וואס די עלטערן זענען פארמעגליך).


יעצט זאלסטו זיך באפלייסן אין לערנען די הייליגע תורה. יעצט האסטו שוין אביסל רואיגקייט, האסט זוכה געווען צו א כלה נאה וחסידה, און דו גייסט אריין אין א חשוב'ע שטוב, דיין מחותן איז זייער א טייערער איד, ער איז זייער מחזק די אינגעלייט אין טברי', דארפסטו יעצט זיך באנייען; לערנען דיינע שיעורים כסדרן און זיך מתבודד זיין יעדן טאג.


לאז גרוסן אלעמען, בפרט די בחורים פון די ירושלימ'ער ישיבה.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.