בריוון פונעם ראש ישיבה שליט"א

#194 - איר זאלט ווייטער מאכן א נחת רוח פאר אייער מאמע'ס נשמה
כיבוד אב ואם, צניעות, תהלים, נשמה, שולד געפילן, ניחום אבלים

בעזרת ה' יתברך


יום ה' פרשת וארא, י"ב שובבי"ם, כ"ו טבת, שנת תשפ"ג לפרט קטן


 


מרת ... תחי'


המקום ינחם אתכם מתוך שאר אבלי ציון וירושלים.


איך האב געהערט די שרעקליכע נייעס אז אייער מאמע איז ליידער נפטר געווארן אין אייער לעצטע טאג פון די שבע ברכות. זאלט איר אבער וויסן אז אייער מאמע האט געהאט פון אייך גרויס נחת, זי האט נישט אויפגעהערט צו דאנקען דעם אייבערשטן פון די נחת וואס איר האט איר געברענגט יעצט ביי די חתונה. זי איז געווען אזוי פרייליך ביי די חתונה, זי האט אלעמען אזוי שיין באדאנקט, זאלט איר נישט האבן חס ושלום קיין שולד געפיל.


איך בעט אייך זייער, טרייבט ארויס אלע שולד געפילן, יעצט זאלט איר זי מאכן ווייטער א נחת רוח פאר איר נשמה. זי זיצט יעצט אין גן עדן און קוקט אויף אייך, צו זען ווי שיין איר פירט זיך. זי שעפט נחת פון אייער צניעות, פון אייער ערליכקייט, זי האלט אלעס ווייטער מיט פון די משפחה. ביי ערליכע אידן איז נישטא די זאך פון שטארבן; די נשמה לעבט, די נשמה זעט, די נשמה קוועלט פון נחת ווי די קינדער פירן זיך בדרך התורה.


זאגט יעדן טאג אביסל תהילים, וועט דאס זיין לעילוי נשמתה, און שטארקט זיך מיט אמונה פשוטה, אז וואס דער אייבערשטער טוט - איז גוט.

#193 - ווער זאל גיין שלאפן ביי די באבע?
כיבוד אב ואם, שלום בית

בעזרת ה' יתברך


יום ג' פרשת בשלח, כ"ג שובבי"ם, ט' שבט, שנת תשפ"ג לפרט קטן


 


מרת ... תחי'


איך האב ערהאלטן אייער בריוו.


בנוגע שלאפן ביי אייער מאמע; דאס בעסטע איז מען זאל איינטיילן צווישן די אייניקלעך, די גרויסע מיידלעך זאלן גיין שלאפן ביינאכט מיט אייער מאמע. עס איז נישט כדאי איר זאלט גיין שלאפן ביינאכט און איבערלאזן אייער מאן און די קינדער; עס איז זייער שיין פון אייער מאן נרו יאיר אז ער זאגט אייך דאס צו טון, איר זאלט גיין שלאפן מיט אייער מאמע, כדי זי זאל נישט זיין דערשראקן וכו', אבער דאס איז נישט תורה'דיג.


אדער זאלן קינדער גיין שלאפן ביי די באבע, אדער קענט איר ארייננעמען אייער מאמע צו אייך אין שטוב.


דער אייבערשטער זאל העלפן איר זאלט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#192 - העלפן דיינע עלטערן גיין צו די חתונה אן קיין חובות
כיבוד אב ואם, הפצה, צדקה, לימוד התורה, חובות, שמחות, חתן

בעזרת ה' יתברך


יום ג' פרשת בשלח, כ"ג שובבי"ם, ט' שבט, שנת תשפ"ג לפרט קטן


 


לכבוד מיין ליבער טייערער ... נרו יאיר, ירושלים


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


מזל טוב חתן, מזל טוב! דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט גיין צו די חתונה בשעה טובה ומוצלחת, אויפשטעלן א שיינע ערליכע שטוב, ליכטיגע דורות, אמן.


איך וויל דיך מחזק זיין זאלסט העלפן דיינע עלטערן גיין צו די חתונה אן קיין חובות, פון היינט און ווייטער זאלסטו גיין אביסל מער הפצה צו העלפן דיינע עלטערן דיך חתונה מאכן. ווען דו גייסט הפצה זאלסטו זאגן "הכנסת כלה" און די געלט זאלסטו געבן דיינע עלטערן. אין ישיבה טוען אלע בחורים אזוי, זיי גייען צו די חתונה אן דעם וואס זייערע עלטערן זאלן דארפן אריינלייגן די הענט אין טאש ארויסנעמען אפילו איין פרוטה, (אויסער די חתנים וואס די עלטערן זענען פארמעגליך).


יעצט זאלסטו זיך באפלייסן אין לערנען די הייליגע תורה. יעצט האסטו שוין אביסל רואיגקייט, האסט זוכה געווען צו א כלה נאה וחסידה, און דו גייסט אריין אין א חשוב'ע שטוב, דיין מחותן איז זייער א טייערער איד, ער איז זייער מחזק די אינגעלייט אין טברי', דארפסטו יעצט זיך באנייען; לערנען דיינע שיעורים כסדרן און זיך מתבודד זיין יעדן טאג.


לאז גרוסן אלעמען, בפרט די בחורים פון די ירושלימ'ער ישיבה.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#191 - נישטא קיין איד וואס וויל זינדיגן
כיבוד אב ואם, בחור, וויכוחים, תשובה, ישיבה, תיקון הכללי

בעזרת ה' יתברך


יום ד' פרשת שמות, י"ח טבת, שנת תשפ"ג לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


חס ושלום צו זאגן אז איינמאל מען ווייסט פון די הייליגע תיקון הכללי וואס דער רבי האט אונז מגלה געווען צו מתקן זיין אות ברית קודש – איז גרינגער צו זינדיגן.


עס איז א טפשות אזוינס צו זאגן, ווער וויל זינדיגן? וויל דען א איד זינדיגן?! נישטא קיין איד וואס וויל זינדיגן. דער רבי קומט צו אונז און ווייזט אונז די רחמנות פונעם אייבערשטן, אז מיר זענען קיינמאל נישט פארפאלן, מיר זענען ווייטער זיינע קינדער, און כל זמן מען לעבט – קען מען תשובה טון, מען האט נאך אן האפענונג, אזוי ווי חכמינו זכרונם לברכה זאגן (ירושלמי ט, א): "כל זמן שאדם חי", ווי לאנג מען לעבט, "יש לו תקוה", האט מען אן האפענונג.


די הייליגע תורה זאגט אז א מענטש זינדיגט – איז דא א מצוה פון תשובה; וועסטו אויף דעם אויך פרעגן די שאלה אז עס מאכט זינדיגן? חס מלהזכיר, א איד וויל נישט זינדיגן, א איד וויל זיין גוט, און דא האבן מיר א צדיק וואס האט רחמנות געהאט אויף אונזער דור, אונז אזוי מחזק און אונז געברענגט א תיקון וואס איז געווען באהאלטן פון אלע עולמות, פון אלע צדיקים, אז ווער עס וועט זאגן די צען קאפיטלעך תהילים [טז, לב, מא, מב, נט, עז, צ, קה, קלז, קנ] – וועט מתקן זיין דעם חטא הידועה.


די ערשטע חלק בריוו קען איך נאך אראפשלינגען, אבער דיין צווייטע פראגע – דאס איז שוין עפעס וואס הענט און פיס ציטערן, א בחור וואס לערנט אין א ישיבה למצויינים – זאל הייבן הענט און שלאגן א טאטע?! געוואלד און געשריגן, די תורה זאגט (שמות כא, טו): "וּמַכֵּה אָבִיו וְאִמּוֹ מוֹת יוּמָת", וואס איז מיט דיר אז דו שלאגסט א טאטע?!


גיי זאג שוין די צען קאפיטלעך תהילים און וויין צום אייבערשטן, זיי זיך מתוודה, טו תשובה מיט אן אמת. און אז דיין טאטע הויבט אן שלאגן און שרייען – זאלסטו חס ושלום נישט צוריק שלאגן, און חס ושלום צוריק שרייען; וועט דיך דער אייבערשטער מוחל זיין.


באהאלט דיין התקרבות צום רבי'ן, רייץ דיך נישט אין ישיבה מיט קיינעם, נעם די עצות און חיזוק פאר דיר אליין.

#190 - אריינלייגן אין די קינדער כיבוד אב ואם
כיבוד אב ואם, לערערין, חינוך הילדים, מוסדות, הכרת הטוב

בעזרת ה' יתברך


ערב שבת קודש פרשת ויגש, ו' טבת, שנת תשפ"ג לפרט קטן


 


מרת ... תחי'


א גרויסן יישר כח פאר'ן קומען אין בית פיגא לערנען מיט די קינדער.


לייגט אריין אין זיי כיבוד אב ואם.

#189 - נאך אביסל וועלן די עלטערן זאגן אז ענק זענען זייער גרעסטע נחת
כיבוד אב ואם, שלום בית, מחלוקת, שווער און שוויגער, נסיונות, גמרא, מניעות

בעזרת ה' יתברך


יום ד' פרשת ויגש, ד' טבת, שנת תשפ"ג לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


זיי מחזק דיין ווייב און דאנק דעם אייבערשטן אז זי איז מיט דיר, זי איז פאר דיר אן "עזר". חכמינו זכרונם לברכה זאגן (יבמות סג.): "זָכָה, עוֹזַרְתּוֹ", עס איז א געווינס ווען מען האט א ווייב וואס שטייט מיטן מאן; און אז דיין שוויגער טשעפעט איר וכו' - זאלסטו איר מחזק זיין און נישט מאכן קיין מחלוקות.


וועסט זען, נאך אביסל וועלן דיינע עלטערן און אירע עלטערן זאגן מיט א פילע מויל אז ענק זענען זייער גרעסטע נחת. זייער אסאך תלמידי היכל הקודש זענען דאס אריבער, מען האט זיי געטשעפעט אין אנהויב און ביים סוף האבן זיי אלע מודה געווען אז דיקא תלמידי היכל הקודש פירן שיינע ערליכע משפחות.


לערן יעדן טאג דעם בלאט גמרא.

#188 - וואס וועסטו האבן פון דיין צעבראכנקייט?
כיבוד אב ואם, צניעות, שמחה, חנוכה, סיפורי צדיקים, עצבות

בעזרת ה' יתברך


יום ג' פרשת מקץ, כ"ו כסליו, ב' דחנוכה, שנת תשפ"ג לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר


וואס גייט פאר מיט דיר? וואס ביסטו אזוי צעבראכן? א קונץ צו זיין צעבראכן? א קונץ איז צו זיין פרייליך, א קונץ איז זיך אויפצוהייבן און אנהויבן פונדאסניי. דער הייליגער רבי האט אמאל געזאגט: "א קונץ אראפצואווארפן א איד? א קונץ איז אויפצוהייבן א איד!" דאס מיינט מען אויך זיך אליין; מען דארף זיך אויפהייבן, און אז מען איז נאכאמאל געפאלן - הייבט מען זיך אויף נאכאמאל.


נס חנוכה ווייזט אונז מען זאל זוכן דאס גוטס, מען זאל זוכן דעם פך שמן און מאכן פון דעם א יום טוב, נישט זוכן די אנדערע שמנים וואס מען האט מטמא געווען; מען דארף זוכן אין זיך גוטע זאכן און זיך מחי' זיין מיט דעם.


וואס וועסטו האבן פון דיין צעבראכנקייט? וואס וועסטו האבן פון זיין באבלאזן? זיי פרייליך, גיי א טענצל - שֶׁלֹּא עָשַׂנִי גּוֹי! מוהרא"ש דערציילט אונז אזויפיל מאל די מעשה פון הייליגן קדושת לוי זכותו יגן עלינו, ווי ער האט זיך מחי' געווען מיט די שֶׁלֹּא עָשַׂנִי גּוֹי. די מעשה ווערט געברענגט פון דער הייליגער צדיק, הרב הקדוש רבי צדוק הכהן מלובלין זכותו יגן עלינו (פרי צדיק חג השבועות, אות יג). דער הייליגער קדושת לוי זכותו יגן עלינו פלעגט יעדן טאג זאגן די ברכות השחר הויך אויפ'ן קול, איין טאג האט ער פארפעלט צו זאגן די ברכה שֶׁלֹּא עָשַׂנִי גּוֹי, איז איינער צוגעגאנגען צו אים און געזאגט: "רבי, איר האט אויסגעלאזט א ברכה, די ברכה פון שלא עשני גוי", האט אים דער הייליגער קדושת לוי געזאגט: "איך האב שוין געמאכט היינט די ברכה! ווען איך בין אויפגעשטאנען אינדערפרי בין איך געווען זייער צעבראכן ביי מיר, איך האב נישט געקענט טרעפן קיין שום זאך מיט וואס איך זאל זיך קענען מחי' ומחזק זיין, האב איך געטראכט צו מיר: 'א איד בין איך דאך, איך בין נישט קיין גוי', און פון גרויס שמחה האב איך מיך נישט געקענט איינהאלטן, איך האב גלייך געמאכט די ברכה 'שֶׁלֹּא עָשַׂנִי גּוֹי', מיט דעם האב איך זיך מחי' געווען"; מוהרא"ש זכותו יגן עלינו זאגט אונז, איז דאך זיכער אז מיר פשוט'ע מענטשן דארפן זיך מחי' זיין מיט שֶׁלֹּא עָשַׂנִי גּוֹי.


בנוגע חנוכה מסיבות; געב אכטונג עס זאל זיין מיט יראת שמים, געב אכטונג נישט צו פארלירן די קדושת חנוכה; אז מען דארף גיין צוליב כיבוד אב ואם דארף דאס זיין אפגעהיטן וכו'.


א פרייליכן ליכטיגן חנוכה.

#187 - אז ס'איז שווער צו גיין, קען מען אנרופן די עלטערן אויפ'ן טעלעפאן
כיבוד אב ואם

בעזרת ה' יתברך


יום ב' פרשת וישב, י"ח כסליו, שנת תשפ"ג לפרט קטן


 


מרת ... תחי' ברסלב, ליבערטי


בנוגע כיבוד אב ואם וכו'; נישטא קיין שיעור וויפיל מען דארף מכבד זיין די עלטערן. די מצוה פון כיבוד אב ואם איז פון די הארבסטע מצוות, יעדע מאל מען איז מכבד די עלטערן איז מען מקיים נאך א מצוה.


נאר וואס דען, ווען די משפחה הויבט אן ווערן גרעסער - קומט אויס אז מען גייט ווייניגער, דעמאלט ווען עס איז שוין נישט אזוי גרינג צו גיין און קומען - קען מען מקיים זיין די מצוה דורך אנרופן אויפ'ן טעלעפאן; מען קען זיי אנרופן און שמועסן מיט זיי, און מזמן לזמן גייט מען אריבער צו זיי.


דער אייבערשטער זאל העלפן איר זאלט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#186 - עס איז דא א וועג ארויס פון שלעכטע געוואוינהייטן
תפילה והתבודדות, כיבוד אב ואם, שמחה, וויכוחים, דרשות, תשובה, ספרי ברסלב, ראש ישיבה

בעזרת ה' יתברך


יום ד' פרשת וישב, כ' כסליו, שנת תשפ"ג לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר


אז דו ווילסט ארויסגיין פון דיין ביטערע מצב, דיין שרעקליכע פלאנטער וואו דו ביסט אריינגעפאלן, אין פגם הברית, הוצאת זרע לבטלה, רחמנא לצלן - זאלסטו אנהויבן לערנען דעם הייליגן רבינ'ס ספרים. מאך זיך א שיעור אין ספר לקוטי מוהר"ן, אין די שיחות און אין ספר המידות; דארט וועסטו געפונען עצות און חיזוק ווי אזוי אפצולאזן די שלעכטע מעשים, און עס וועט אריינבלאזן אין דיר א גרויסע האפענונג.


עס וועט ווערן גלייך א רעש, דיינע עלטערן וועלן אנהויבן פארפירן 'היתכן דו לערנסט די ברסלב'ער ספרים'; זאלסטו חס ושלום נישט ענטפערן, חס ושלום טענה'ן מיט זיי. דיינע עלטערן ווייסן נישט וואס עס גייט אויף דיר אריבער; וואלטן זיי געוויסט אז דו זינדיגסט אין די עבירה, דו ביסט פגום פון קאפ ביז פיס - וואלטן זיי דיך גענומען אויף די אקסל און דיך געברענגט צום הייליגן רבי'ן. דיינע עלטערן ווילן נאר דאס גוטס פון דיר, זיי ווייסן נישט וואס דו גייסט אריבער; קיין איין טאטע מאמע ווייסן נישט וואס זייערע קינדער ליידן, און ווי זיי פאלן אין קדושה.


אז דיין טאטע לאזט דיך נישט לערנען לקוטי מוהר"ן - זאלסטו זאגן מיט גרויס דרך ארץ: "טאטע, מיין גאנצע חיות, מיין גאנצע לעבן - איז דער ספר לקוטי מוהר"ן; אלעס וואס איך טו, און דאס וואס איך בין אייך מכבד - דאס אלעס קומט פון דעם ספר; מיין לערנען, מיין דאווענען - אלעס איז דער ספר"; אזוי וועלן זיי דיך אפלאזן, אבער דו זאלסט זיי נאר מכבד זיין און שעצן.


נאך א וויכטיגע זאך זאלסטו טון ארויסצוגיין פון די געפערליכע רגילות דיינע. גיי אין א ליידיגע פלאץ וואו קיינער איז נישט דארט; עס קען זיין אין דיין צימער, עס קען זיין אין א בית המדרש, אין אן אפיס וכו' - און רעדט זיך אויס צום אייבערשטן אויף דיין שפראך, אויף פראסט אידיש; דערצייל דעם אייבערשטן וואס גייט אריבער, ווי דו פאלסט אין ניאוף, ווי דו פאלסט אין הוצאת זרע לבטלה רחמנא לצלן, וויין צו אים ער זאל רחמנות האבן אויף דיר, ער זאל דיך מקרב זיין צו אים, שעם זיך נישט, דערצייל אים יעדע זאך.


והעיקר זאלסטו זיך זייער שטארקן צו זיין פרייליך; אפילו דו האסט גארנישט, דו זעסט זיך אזוי אפגעפאטשט - זאלסטו זיך פרייען מיט דעם וואס דו ביסט א אידיש קינד, דו ביסט גע'מל'ט, דו גלייבסט אינעם אייבערשטן, און נאך אסאך גוטע זאכן וואס דו האסט אין זיך.


דעם שבת וועל איך נישט זיין אין וויליאמסבורג, איך גיי מיט די בחורים וואס נעמען צאם געלט פאר די ישיבה; איך גיי מיט זיי אוועק פאר א שבת.


מיטן אייבערשטנ'ס הילף וועט מארגן זיין די וועכנטליכע ליל שישי שיעור אין ישיבה; קום צום שיעור זיך אויפפרישן און זיך אנגרייטן אויף די הייליגע יום טוב חנוכה.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#185 - מעג מען גיין מיט א האנט זייגער?
תפילה והתבודדות, כיבוד אב ואם, מוהרא"ש, מסורה, ראש ישיבה, יונגע יארן, היטן די צייט, האנט זייגער

בעזרת ה' יתברך


יום ג' פרשת ויצא, ה' כסליו, שנת תשפ"ג לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר, תלמוד תורה היכל הקודש טברי'


איך באקום גוטע גריסן אז דו לערנסט פלייסיג און דו פירסט זיך מיט דרך ארץ אין חדר.


יעצט אין די יונגע יארן איז די בעסטע צייט אין לעבן. חכמינו זכרונם לברכה זאגן (שבת קנד.): "יַנְקוּתָא כְּלִילָא דְוַרְדָא", די יונגע יארן איז די שענסטע חלק פונעם רויז, די בעסטע צייט אין לעבן; נוץ אויס די צייט פאר לערנען און דאווענען.


אויף דיין פראגע אויב עס איז א גוטע זאך צו טראגן א האנט זייגער אדער נישט; א טייל זאגן עס איז אזוי ווי א קידושין רינגל פאר'ן יצר הרע, אנדערע זאגן עס איז גאר גוט, עס העלפט מען זאל נישט מבטל זיין קיין צייט פון לערנען.


מוהרא"ש זכותו יגן עלינו איז געגאנגען א האנט זייגער, געבויט אויף די בריוו וואס דער הייליגער רבי נתן שרייבט פאר זיין זון צוויי וואכן איידער זיין הסתלקות (עלים לתרופה יום א' וישב, שנת תר"ה): "אֲהוּבִי בְּנִי חֲבִיבִי" צו מיין טייערער ליבער זון, "יְקַבֵּל הַזֵּייגֶירִיל" נעם מיין זייגער, "וְיִשְׁתַּדֵּל שֶׁיְּתַקְּנוּ אוֹתוֹ מִיָּד" און זע עס צו פאררעכטן גלייך, "בְּאֹפֶן שֶׁיֻּחְזַר לְיָדִי הַיּוֹם עַל יְדֵי מוֹסֵר כְּתָב זֶה" און שיק עס מיר נאך היינט צוריק מיט דעם מענטש וואס געבט דיר איבער מיין בריוו, "וְהַשֵּׁם יִתְבָּרַךְ יָאִיר עָלֵינוּ אוֹר קְדֻשַּׁת חֲנֻכָּה הַקָּדוֹשׁ הַבָּא עָלֵינוּ לְטוֹבָה", און מיר זאלן זוכה זיין אז דער אייבערשטער זאל אונז ליכטיג מאכן אונזערע אויגן אין די הייליגע טעג פון חנוכה, "וּבְחַסְדּוֹ יִשְׁלַח אוֹרוֹ וַאֲמִתּוֹ וְכוּ'" און אונז שיקן זיינע חסדים, "נָגִילָה וְנִשְֹמְחָה בִּישׁוּעָתוֹ" מיר זאלן זיך פרייען מיטן אייבערשטנס הילף.


"גַּם יְקַבֵּל מִכְתָּבִים מִטְּשֶׁעהרִין וְיִמְסְרֵם לְהַשַּׁיָּכִים אֲלֵיהֶם" אויך זאלסטו איבערנעמען אלע בריוו און דאס איבערגעבן פאר וועם מען דארף דאס איבערגעבן, "וְשָׁלוֹם לְכָל אַנְשֵׁי שְׁלוֹמֵנוּ בְּאַהֲבָה רַבָּה" און לאז גריסן אלע אנשי שלומינו.


"לְר' נַחְמָן נֵרוֹ יָאִיר אֲנִי מַזְהִיר" און רבי נחמן ווארן איך זייער אן, "שֶׁיְּבַלֶּה הַיּוֹם אֵיזֶה שָׁעוֹת וְיַעֲמֹד עַל הַזֵּייגֶיר מַאכֶיר" ער זאל פארברענגען אסאך צייט היינט ביים זייגער מאכער, "שֶׁיִּגְמֹר תִּקּוּן הַזֵּייגֶירִיל הַיּוֹם בְּכִי טוֹב" ער זאל היינט נאך צוענדיגן פאררעכטן די זייגער, "וְגַם אַתָּה תֵּלֵךְ עִמּוֹ וּתְבַקֵּשׁ מֵהַזֶּיגֶיר מַאכֶיר שֶׁיְּתַקְּנוֹ מִיָּד" און דו מיין טייערער זון זאלסט אויך אהין גיין און זען ער זאל דאס ענדיגן נאך היינט, "וּמִן הַסְּתָם תַּעֲשֹוּ עַל צַד הַיּוֹתֵר טוֹב" און דו וועסט זיכער זען ער זאל דאס גוט פאררעכטן, "כִּי יְדַעְתֶּם כַּמָּה מֻכְרָח לִי הַזֵּייגֶיר בְּכָל שָׁעָה" ווייל דו ווייסט זיכער ווי וויכטיג דער זייגער איז פאר מיר; געבויט אויף די ווערטער וואס רבי נתן שרייבט איז מוהרא"ש געגאנגען מיט א זייגער.


איך גיי נישט מיט א האנט זייגער ווייל ביי אונז אין די משפחה איז דאס נישט אנגענומען. דאס בעסטע איז זאלסט פרעגן דיין טאטע נרו יאיר, ער זאל דיר זאגן אויב דו זאלסט יא גיין דערמיט אדער נישט, אויב דאס איז א זאך וואס איז אנגענומען ביי אייך.


דער עיקר זאלסטו זיך צוגעוואוינען בעטן דעם אייבערשטן יעדע זאך אין דיין שפראך, אויף פראסט אידיש, און זאלסט שמועסן מיטן אייבערשטן אויף פראסט אידיש, וועסטו זוכה זיין צו ווערן א גרויסער צדיק.


שרייב מיר ווייטער אלע דיינע פראגעס.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#184 - נישט ווערן געפייניגט פון נישט געזונטע פאמיליע מיטגלידער
תפילות אויף אידיש, תפילה והתבודדות, כיבוד אב ואם, שמחה, תודה והודאה, שלום בית, משפחה

בעזרת ה' יתברך


יום ה' פרשת לך לך, ט' מר-חשון, שנת תשפ"ג לפרט קטן


 


מרת ... תחי'


אויף אייער פראגע אויב א מענטש דארף האבן א מאמע מיט געשוויסטער אדער נישט; דער ענטפער איז "יא", א מענטש דארף האבן משפחה; א טאטע, מאמע, ברודער און שוועסטער, עס איז זייער וויכטיג, זייער געזונט.


אבער, אויב מען האט א נישט געזונטע מאמע, א מאמע וואס איז גייסטיש נישט געזונט איז מער שעדליך פאר'ן מענטש צו ווערן געפייניגט פון די מאמע, דעמאלט איז שוין ענדערש נישט צו האבן קיין שייכות מיט איר און די נישט געזונטע געשוויסטער.


איך האב אייך שוין אסאך געשריבן און איך וועל אייך נאכאמאל שרייבן (הלוואי זאלט איר איבערלערנען אלע אלטע בריוון), עפעס האט פאסירט מיט אייער מאמע. זי איז זייער וואויל, זייער גוט, אבער עפעס האט פאסירט מיט איר. בעט איך אייך איר זאלט זיך נישט שפירן שולדיג, איר זאלט זיך פרייען מיט אייער לעבן, מיט אייער משפחה (אייער משפחה איז אייער מאן מיט אייערע קינדער).


בעטס דעם אייבערשטן אז אייער מאמע זאל האבן א רפואה שלימה, און איר זאלט זיין פרייליך, זוכט אויף גוטע זאכן וואס דער אייבערשטער טוט מיט אייך, שרייבט זיך אראפ א ליסטע פון אלעס וואס דער אייבערשטער טוט גוטס:


1) איר זענט א אידיש קינד, 2) איר זענט מקורב צום רבי'ן, 3) איר זענט געזונט, 4) איר זענט חתונה געהאט, איר האט אזא שיינע משפחה.


יעצט נעמט די זאכן און צעטיילט עס אין נאך זאכן, למשל געזונט, צעטיילט דאס אויף פיצלעך; דאנקט פאר אייערע אויגן, אייער נאז, אויערן און מויל, הענט און פיס, און אזוי ווייטער.


מאכט זיך אפאר מינוט יעדן טאג וואס איר זיצט אליינס, איר מיט'ן באשעפער און שמועסט זיך אויס מיט'ן אייבערשטן. דערציילט אים אלעס, קודם זאלט איר אים דאנקען אויף אלע חסדים, אויף אלעס גוטס, נאכדעם זאלט איר אים בעטן אויף אלע אייערע זאכן וואס שטערן אייך, אויך זאלט איר אביסל וויינען צום אייבערשטן, וועט איר האבן כח צו לעבן; דאס לעבן וועט אייך זיס ווערן, דאס לעבן וועט אייך ווערן גוט און געשמאק.


בעטס די ווערטער: "רבונו של עולם, העלף מיר, געב מיר כח, געב מיר שכל צו וויסן און געדענקען אז קיינער קען מיר נישט טשעפען, קיינער קען מיר נישט וויי טון, קיינער קען מיר נישט גוטס טון, אלעס איז פון דיר.


הייליגער באשעפער העלף מיר איך זאל דיך שפירן, איך זאל האבן א שטארקע אמונה, הייליגער באשעפער מאך מיך פרייליך, אז איך וועל זיין פרייליך וועל איך אלעס האבן".


אזוי זאלט איר צולייגן אייערע אייגענע תפילות.

#183 - מאך נישט קיין מחלוקת וועגן חנוכה מתנות
כיבוד אב ואם, חנוכה, מחלוקת, משפחה

בעזרת ה' יתברך


יום ב' פרשת תולדות, כ"ז מר-חשון, שנת תשפ"ג לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


געב אכטונג אויף כיבוד אב ואם. חכמינו זכרונם לברכה רופן אן די מצוה "חמורה שבחמורות" (ירושלמי פאה א, א). רוף דיינע עלטערן, און אז דו קענסט אריבערגיין צו זיי - איז דאס זייער א גרויסע מצוה.


בנוגע חנוכה מתנות וכו'; מאך נישט קיין מחלוקת, און אז דיינע געשוויסטער נעמען צאם געלט צו קויפן א חנוכה מתנה פאר טאטע און מאמע וכו' - זאלסטו נישט מאכן מחלוקות.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#182 - ווען דער זיידע שרייט אן
כיבוד אב ואם, מוסר, הלכה, קריאת שמע

בעזרת ה' יתברך


יום ב' פרשת תולדות, כ"ז מר-חשון, שנת תשפ"ג לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


עס איז נישט קיין פראבלעם צו ליינען קריאת שמע גייענדיג אויפ'ן וועג, עס איז א קלארע הלכה: "קוֹרֵא אוֹתָהּ מְהַלֵּךְ, אוֹ עוֹמֵד" (שלחן ערוך אורח חיים סימן סג, סעיף א), מען דארף אבער בלייבן שטיין ווען מען זאגט קבלת עול מלכות שמים און ביי די ערשטע פסוק פון ואהבת.


זייער גוט האסטו געטון אז דו האסט געשוויגן ווען דיין זיידע האט דיך אנגעשריגן וכו' וכו', אזוי זאלסטו שטנדיג טון; ווען איינער שרייט אויף דיר - זאלסטו נישט ענטפערן. און אז דער שרייער איז גאר דער טאטע אדער זיידע - טאר מען זיכער נישט ענטפערן, מען הערט אויס און מען שווייגט.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#181 - גרייט זיך צו די חתונה מיט אסאך תורה ותפילה
תפילה והתבודדות, כיבוד אב ואם, תודה והודאה, בזיונות, אידיש געלט, לימוד התורה, חתונה, שמחות, חתן

בעזרת ה' יתברך


יום ב' פרשת נח, כ"ט תשרי, ערב ראש חודש חשון, שנת תשפ"ג לפרט קטן


 


לכבוד החתן ... נרו יאיר


דאנק דעם אייבערשטן אז דו האסט באקומען א גאר חשוב'ע כלה און א גאר חשוב'ע משפחה; די גאנצע שידוך דיינע איז א גרויסע נס מן השמים.


בנוגע אז די חתונה זאל זיין אין ישיבה; אז דיינע עלטערן ווילן מאכן די חתונה אין א זאל - זאלסטו זיך נישט מתחצף זיין צו זיי, דו זאלסט זיי נאר דאנקען פאר אלעס וואס זיי טוען פאר דיר. פיר זיך מיט גרויס דרך ארץ צו זיי, עס איז נישט דיין געשעפט, מן הסתם שעמען זיי זיך מיט ברסלב, פון די משפחה און פון די ארומיגע.


גרייט זיך צו די חתונה מיט אסאך תורה ותפילה, זע צו ענדיגן ש"ס לכבוד די חתונה און נאך אסאך ספרים.


בעט דעם אייבערשטן אז דו און דיינע דורות זאלן אלע זיין ערליכע אידן, אלע זאלן גיין אין די וועג פון די תורה, בעט יעדן טאג עס זאל זיין ביי דיר אין שטוב נאר שלום און נאר ליבשאפט.

#180 - אז מען גייט אין די וועג פון די עלטערן, האט מען הצלחה
כיבוד אב ואם, שמחה, קליידער, לבוש

בעזרת ה' יתברך


יום א' פרשת וירא, י"ב מר-חשון, שנת תשפ"ג לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר


איך האב ערהאלטן דיין פראגע.


ענדערש גיי אנגעטון אזוי ווי דיינע עלטערן גייען און אזוי ווי זיי ווילן; אז מען האלט זיך מיט די עלטערן, מען גייט אין זייער וועג - האט מען הצלחה.


די יארן גייען אריבער און באלד שפילט זיך איבער די שפיל; דיינע קינדער וועלן דיר זאגן אז זיי ווילן טון אזוי ווי זייערע חברים, און דו וועסט וועלן אנדערש; וועסטו דעמאלט פארשטיין דאס שיינקייט פון גיין אין די וועגן פון די עלטערן.


שטארק זיך מיט שמחה; אז דו וועסט זיין פרייליך - וועסטו זייער מצליח זיין.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#179 - דו גיי דיין וועג, עס פעלט נישט אויס צו טענה'ן מיט אנדערע
כיבוד אב ואם, הפצה, וויכוחים, סדר דרך הלימוד, יענער

בעזרת ה' יתברך


יום ב' פרשת חיי שרה, כ' מר-חשון, שנת תשפ"ג לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


אשריך ואשרי חלקך אז דו לערנסט דיינע שיעורים בכל חלקי התורה על פי סדר דרך הלימוד פון הייליגן רבי'ן (כמבואר בשיחות הר"ן, סימן עו). זיי שטארק, קוק נישט אויף קיינעם, הער נישט קיינעם אויס, דו לערן - וועסטו זייער מצליח זיין.


בנוגע וואס עס שטערט דיר אז דיין טאטע לאכט פון דיר און ער מאכט חוזק פון די זאכן; ערשטנס פארוואס צינדסטו אן אין שטוב שיעורים און ניגונים פון מיר - ווען דו ווייסט אז אלע וועלן לאכן? ענדערש זאלסטו אויסהערן פאר זיך אליינס און נעמען חיזוק, אזוי וועט מען דיר נישט טשעפען און נישט חוזק מאכן.


אזוי אויך זאלסטו זיך נישט רייצן מיט קיינעם. קיינער דארף נישט וויסן אויב דו פארשטייסט וואס דו לערנסט - אדער נישט; דו לערן דיינע שיעורים כסדרן, משניות און גמרא. אז איינער וועט דיך פרעגן "פארשטייסט?" געב א קוק אויף אים מיט א שמייכל, און געב א שאקל מיט די קאפ האלבוועגס אויף יא האלבוועגס אויף ניין, יענער זאל נישט וויסן וואס גייט פאר - און שלום על ישראל. עס פעלט נישט אויס טענה'ן מיט אנדערע; דו גיי דיין וועג, דאנק דעם אייבערשטן אז דו האסט געטראפן א וועג ווי צו לערנען און ווי צו זיין נאנט צום אייבערשטן - וועסטו נישט האבן קיין חלישות הדעת פון קיינעם.


אז דו וועסט לערנען און דאווענען אויף דיין וועג, וועסטו זען אז ביים סוף וועלן אלע זאגן אויף דיר: "דאס איז אן עכטע ברסלב'ער חסיד"; דיינע עלטערן וועלן הנאה האבן פון דיר.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#178 - ווער קען חתונה מאכן אין ישיבה פאר אומזיסט?
כיבוד אב ואם, תהלים, משניות, אידיש געלט, ישיבה, חתונה, שמחות

בעזרת ה' יתברך


יום ה' פרשת בראשית, כ"ד תשרי, שנת תשפ"ג לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערער חתן ... נרו יאיר


מזל טוב פאר דיין שידוך, דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט אויפשטעלן א שיינע ערליכע שטוב, מיט ליכטיגע דורות.


בנוגע חתונה האבן אין ישיבה וכו'; איך פריי זיך זייער צו יעדע חתונה אין ישיבה פון א תלמיד הישיבה מיט א תלמידה פון בית פיגא, אבער דאס קען זיין נאר מיט צוויי תנאים.


ערשטנס, נאר אז די עלטערן פון ביידע צדדים זענען מסכים.


איך האב געמאכט מען זאל קענען חתונה האבן אין ישיבה - גרינגער צו מאכן פאר די עלטערן, זיי זאלן נישט דארפן ווערן בעלי חובות, נאר גרינגער צו מאכן; אבער אויב די עלטערן שעמען זיך חתונה צו מאכן אין א שול - וויל איך נישט דו זאלסט זיך מתחצף זיין צו זיי.


איך האב דאס אויך געזאגט פאר דיין כלה תחי'; זי פרעגט וואס זי קען טון חתונה צו האבן אין ישיבה, איך האב איר געזאגט אז זי האט איין עצה, בעטן דעם אייבערשטן און רעדן שיין צו אירע עלטערן, זי זאל זיי זאגן אז פאר איר מיינט עס זייער אסאך, פאר איר איז דאס איר לעבן.


דאס זעלבע זאג איך דיר, אז דו ווילסט חתונה האבן אין ישיבה, זאלסטו זיי בעטן שיין מיט דרך ארץ, זאג זיי אז דו ווילסט דיין ראש ישיבה זאל זיך באטייליגן ביי די חתונה, דיין ראש ישיבה גייט נישט צו קיין חתונות נאר אין ישיבה.


חס ושלום רעדן מיט חוצפה, חס ושלום זאגן איין שלעכט ווארט פאר טאטע מאמע, עס לוינט נישט חתונה צו האבן אין ישיבה - אויב מען רעדט צו די עלטערן מיט חוצפה; צו עלטערן דארף מען רעדן מיט די גרעסטע מאס דרך ארץ.


די צווייטע תנאי, נאר ווער עס מאכט א פשוט'ע באווארפן, מען עסט אין שטוב אזוי ווי א געהעריגע שבת, און אויך די שבת שבע ברכות איז פשוט אן קיין זאל, אן קיין קעטערינג און אן קיין אויסגעבן געלט; נאר דעמאלט קען מען חתונה האבן אין ישיבה, אויב מען מאכט א טייערע באווארפן, א טייערע שבת שבע ברכות - האט נישט קיין פשט צו חתונה האבן אין ישיבה.


ברוך ה' עס איז שוין געווען פערציג חתונות אין ישיבה אזוי ווי מען פלעגט חתונה מאכן אין אלע דורות ביי אידישע קינדער, און עס וועלן נאך זיין הונדערטער און טויזנטער אזעלכע חתונות, פשוט, מיט א אידישן טעם.


די חתונות אין ישיבה קאסט נישט קיין געלט, עס איז גענצליך בחנם, אנשי שלומינו קאכן די עסן. די סעודה איז אויסדרוקליך נאר פאר חתן כלה, פאר די מחותנים, זיידעס און באבעס, און נאר די חתן כלה'ס געשוויסטער. די איבריגע משפחה קענען עסן א פיינע מאלצייט אין שטוב, און אויב זיי ווילן זיך פרייען - קענען זיי קומען ביים טאנצן ווינטשן מזל טוב.


נאכאמאל בעט איך דיר טייערער חתן, האסט געלערנט די פאר יאר אין ישיבה, זאלסטו געדענקען וואס דו האסט געלערנט די אלע יארן. דאס גרויסקייט פון כיבוד אב ואם; רעד צו דיינע עלטערן מיט די גרעסטע מאס דרך ארץ, עס לוינט זיך נישט די צרות און ביטערניש וואס מען גייט אריבער אויב מען איז מזלזל אין די כבוד פון עלטערן.


לערן יעדן טאג משניות, פארלייג זיך אויף לערנען ח"י פרקים משניות יעדן טאג, און אויף זאגן תהילים; די צוויי שיעורים זאלסטו זאגן מיט מסירות נפש - וועסטו ווערן בטל צום אייבערשטן, עס וועט שיינען אויף דיר אור אין סוף ברוך הוא.

#177 - פאלגן דעם טאטען אדער מאמען?
תפילה והתבודדות, כיבוד אב ואם, שידוכים, התחזקות

בעזרת ה' יתברך


ערב שבת קודש פרשת נח, ג' מר-חשון, שנת תשפ"ג לפרט קטן


 


... תחי'


איך האב ערהאלטן אייער בריוו.


עס איז א קלארע הלכה, אויב טאטע און מאמע קריגן זיך, איינער זאגט פאר'ן קינד יא און דער צווייטער ניין - דארפן די קינדער פאלגן די טאטע. זיכער ווען עס רעדט זיך פון חתונה האבן, אז אייער טאטע וויל אויסהערן א שידוך פאר אייך, און אייער מאמע זאגט אז אויב מען וועט איבערהיפן דעם ברודער וועט עס שאטן פאר אייך - דארפט איר אויסהערן אייער טאטן, און שיינערהייט זאגן פאר די מאמע אז די פוסקים זאגן מען דארף נישט פרעגן רשות פון די עלטערע געשוויסטער חתונה צו האבן.


מיט תפילה וועט איר פועל'ן א שידוך סיי פאר אייך און סיי פאר אייער ברודער.


העיקר זיך נישט פארלירן; געדענקען וואס דער רבי זאגט: "גאט איז גרויס, מען ווייסט גארנישט וואס טוט זיך אויף די וועלט"; מען דארף זיך שטארקן מיט תפילה והתבודדות, אזוי זעט מען גרויסע ישועות.


דער אייבערשטער זאל העלפן איר זאלט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#176 - גרייט זיך אן א שיינע מעשה צו דערציילן ביים שבת טיש
כיבוד אב ואם, חברים, חינוך הילדים, שווער און שוויגער, הדפסה, שטעטל, קאמפיוטער, בית המדרש, לימוד התורה, סיפורי צדיקים, אידישע שטוב, ראש ישיבה, ניחום אבלים, שבת טיש

בעזרת ה' יתברך


ערב שבת קודש פרשת בראשית, מברכים החודש, כ"ו תשרי, שנת תשפ"ג לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר


מאך שיינע שבת סעודות. עס דארף נישט זיין קיין לאנגע סעודות; דער עיקר, עס זאל זיין סעודות מיט זמירות און שיינע דיבורים פון אמונה, פון תפילה; גרייט זיך אן א שיינע מעשה - אדער פון תפילה אדער פון א צדיק.


געב אכטונג ווי אזוי דו רעדסט צו דיינע עלטערן; רעד מיט דרך ארץ און עהרע. עס איז גארנישט ווערד וואס מען טוט צו העלפן די עלטערן אויב מען רעדט מיט חוצפה, אפילו דו געבסט געלט פאר דיינע עלטערן, אויב טיילסטו זיי איין וואס צו טון - איז דאס גארנישט ווערד. חכמינו זכרונם לברכה זאגן (ירושלמי פאה א, א): "יֵשׁ שֶׁהוּא מַאֲכִיל אֶת אָבִיו פַּטוּמוֹת" עס איז דא אמאל איינער וואס געבט צו עסן פאר זיינע עלטערן געשטאפטע גענז, "וְיוֹרֵשׁ גֵיהִנָם" און ער גייט אין גיהנום, אויב ער רעדט צו זיי מיט זלזול.


דאס זעלבע זאלסטו אכטונג געבן נישט צו רעדן אויף דיין שווער און שוויגער; כל שכן אז דו זאלסט נישט טשעפען דיין ווייב מיט אירע עלטערן. געב אכטונג אויף איר כבוד, און געב אכטונג אויף דיינע קינדער'ס געזונט; אז קינדער הערן ליצנות אויף זיידע און באבע - וואקסן זיי קרום.


דאס בעסטע איז אז דו זאלסט נעמען דעם רבינ'ס סדר דרך הלימוד (כמבואר בשיחות הר"ן, סימן עו), לערנען די הייליגע תורה אפילו אן פארשטיין - וועסטו ווערן אן ערליכער איד און א גרויסער צדיק. נעם א משניות, א גמרא - און הויב אן זאגן די ווערטער אפילו אן פארשטיין, לערן א פרק נאך א פרק, א בלאט נאך א בלאט; אלעס וועט זיך ביי דיר טוישן, דו וועסט ווערן אן ערליכער איד און א גרויסער צדיק; ווען מען לערנט די תורה ווערט מען צוגעקלעבט צום אייבערשטן.


נעכטן בין איך געווען א גאנצן טאג אין שטעטל. אויפ'ן וועג האב איך זיך אפגעשטעלט אין קרית יואל מנחם אבל זיין אונזער טייערער חבר, דער חשוב'ער מלמד ... וואס זיצט שבעה נאך זיין טאטע. עס איז געווען אזוי אינטערעסאנט, "בא לחזק" איך בין געקומען מחזק זיין, "ונמצא מחוזק" און איך בין ארויס מחוזק; ווען מען טרעפט זיך מיט אנשי שלומינו הויבט אן גיין פייער, מען פארגעסט וואס טוט זיך ארום זיך, מען רעדט פון אמונה מיט אזא פייער.


פון דארט בין איך געפארן קלאפן א מזוזה אינעם נייעם בנין וואס מיר גייען יעצט נוצן פאר א פלאץ וואו מען וועט קענען נוצן קאמפיוטערס צו קויפן זאכן און ערלעדיגן זאכן אן דארפן ארייננעמען א קאמפיוטער אין שטוב, אן דארפן ארייננעמען א טעלעפאן אין שטוב. דארט וועט אויך זיין א געשעפט פאר קליידער פאר יונג און אלט - פאר ממש בחינם; דאס איז ביי מיר זייער א חשוב'ע זאך, צו קענען צושטעלן פאר אנשי שלומינו א וועג צו לעבן אן קיין חובות.


פון דארט בין איך געגאנגען צום בנין הדפסה מחזק זיין די מדפיסים. ווען מען קומט אריין אין בנין הדפסה זעט דאס אויס ווי א חלום, עס שטייען אינגעלייט און דרוקן ספרים, קונטרסים; הונדערטער טויזנטער ספרים און קונטרסים וואס רעדן און פארשפרייטן אמונה, חיזוק און עצות פאר'ן לעבן.


פון דארט בין איך געפארן צום בנין התלמוד תורה. איך האב געדאווענט מנחה מיט די קינדער, נאכדעם בין איך געווען אין די כיתות, איך האב גערעדט מיט די קינדער. וואס זאל איך דיר זאגן, די קינדער זענען אזוי ליכטיג, אזוי טייער, אזוי ריין; אנגעפילט מיט אמונה, מיט תפילה. יעדער האט מעשיות פון תפילה, ווי נאר איך קום אריין אין חדר לויפן מיר די קינדער נאך מיט מעשיות פון תפילה.


איך בין געגאנגען קוקן דעם נייעם בנין התלמוד תורה; עס זעט שוין אויס כמעט פערטיג, איך האף צום אייבערשטן מען וועט אריינגיין אינעם נייעם בנין בקרוב.


פון דארט בין איך געגאנגען קוקן די נייע הייזער וואס מען בויט יעצט אין שטעטל, און געגאנגען קלאפן מזוזות ביי נייע הייזער; ביי מיין זון, און ביים גבאי פון דעם נייעם בית המדרש פעולת הצדיק אויף די גאס רע"ד קלי"ף. אויך בין איך געגאנגען קוקן דעם נייעם בית המדרש פעולת הצדיק; עס איז א שיינע ווארעמע ווינקל.


מיר זוכן צו בארגן א ספר תורה, (אויב דו ווייסט ווער עס קען מיר פארבארגן א ספר תורה פאר א שטיק צייט - לאז מיר וויסן, נאך אביסל ענדיגן מיר שרייבן פרישע דריי ספרי תורה).


פון דארט בין איך אהיימגעקומען און גלייך געגעבן די שיעור.


איך דארף דיר נאך שרייבן פון אונזער שיינע יום טוב וואס מיר האבן געהאט, ועוד חזון למועד.


דעם שבת וועל איך אם ירצה ה' זיין אין וויליאמסבורג.


א פרייליכן שבת.

#175 - ווי אזוי א פרוי קען אויסנוצן דעם הייליגן ראש השנה
תפילות אויף אידיש, כיבוד אב ואם, חיזוק פאר פרויען, אומאן, ראש השנה

בעזרת ה' יתברך


יום ד' פרשת כי תצא, י"א אלול, שנת תשפ"ב לפרט קטן


 


מרת ... תחי' ברסלב, ליבערטי


איך האב ערהאלטן אייערע פראגעס.


בנוגע וואו איר זאלט זיין ראש השנה ווען אייער מאן פארט צום רבי'ן קיין אומאן, ענדערש ביי אייער מאמע אדער ביי אנשי שלומינו? אייער מאמע בעט אייך זייער צו קומען, איר ווילט וויסן אויב איז ענדערש צו בלייבן מיט פרויען נשות אנשי שלומינו, דארט וועט איר געדענקען פון רבינ'ס זאך וכו'.


איך ראט אייך ענדערש זאלט איר גיין צו אייער מאמע תחי'; דאס וועט זיין פאר אייך די גרעסטע זכות ביים יום הדין, די מצוה פון מכבד זיין און מחי' זיין עלטערן - איז העכער פון אלעס.


אויף אייער פראגע, ווי אזוי נוצט מען אויס דעם גרויסן טאג ראש השנה? וואס דארף מען דאווענען? וועלכע שטיקלעך זענען זייער וויכטיג?


ראש השנה איז זייער וויכטיג צו זיין פאזיטיוו; מען עסט די סימנים אלעס נאר צו געדענקען אז עס קומט א גוט יאר, עס גייט זיין גוט, זיס ווי האניג.


דער רבי זאגט (שיחות הר"ן, סימן כא) פיר זאכן זאל מען אכטונג געבן ראש השנה:


ערשטנס, "שֶׁיַּחֲשֹׁב רַק מַחֲשָׁבוֹת טוֹבוֹת", מען זאל טראכטן נאר גוט, "שֶׁיֵּיטִיב הַשֵּׁם יִתְבָּרַךְ עִמָּנוּ וְכוּ'", דער אייבערשטער גייט זיכער העלפן.


צווייטנס, "צְרִיכִין לִהְיוֹת שָׂמֵחַ בְּרֹאשׁ הַשָּׁנָה", מען דארף זיין פרייליך ראש השנה, אז דער אייבערשטער גייט מאכן גרויסע ניסים.


דריטנס, "גַּם צְרִיכִין לִבְכּוֹת בְּרֹאשׁ הַשָּׁנָה", אויך דארף מען וויינען ראש השנה צום באשעפער.


פערטנס, "בְּרֹאשׁ הַשָּׁנָה בַּיּוֹם הָרִאשׁוֹן", דעם ערשטן טאג ראש השנה, "צְרִיכִין לְמַעֵט בְּדִבּוּר מְאֹד מְאֹד", זאל מען וואס ווייניגער רעדן; אנשי שלומינו פירן זיך אזוי, מען רעדט נישט דעם ערשטן טאג ראש השנה ביז נאך תשליך.


מאמעס פון קליינע קינדער וואס זענען פארנומען מיט די קינדער - דארפן נישט דאווענען. אז מען האט צייט, די קינדער שפילן פאר זיך אליינס, אדער אז עס איז דא עלטערע קינדער וואס קענען אכטונג געבן - קען מען דעמאלט דאווענען, און אז נישט - איז מען פטור פון דאווענען.


איר בעט א תפילה וואס צו בעטן ראש השנה, אזוי וועט איר זיין רואיג אז איר האט אויסגענוצט דעם טאג, דא האט איר א תפילה:


"רבונו של עולם, היינט ראש השנה משפט מען די גאנצע וועלט, אלעס וואס גייט זיין דעם קומענדיגן יאר, אלעס שרייבסטו היינט אפ. בכן בעט איך דיר, שרייב מיר אפ א גוטע יאר, א זיסע יאר, א געזונטע יאר - פאר מיר, פאר מיין מאן און קינדער, און פאר אלע אידן. געב מיר כח צו זיין א גוטע ווייב און א גוטע מאמע, געב מיר כח פאר מיינע קינדער, געב אונז שפע און נחת פון די קינדער.


הייליגער באשעפער, איך האב געשיקט מיין מאן קיין אומאן צום הייליגן רבי'ן, ווייל דער הייליגער רבי רבינו נחמן בן פיגא האט געזאגט, ווער עס גלייבט אין אים זאל קומען צו אים אויף ראש השנה; העלף מיר, מיין מאן און מיין גאנצע משפחה מיר זאלן האבן א גוטע יאר, א יאר פון שלום, א לעבן פון ליבשאפט, א לעבן פון מוותר זיין איינער פאר'ן צווייטן, א לעבן מיט צדיקים; גיין אין די וועג פון צדיקים, פאלגן א צדיק.


הייליגער באשעפער, האב שוין רחמנות אויף אידישע קינדער, שיק אונז שוין משיח צדקינו זאל אונז אויסלייזן און אונז אויפבויען דעם בית המקדש".


 


 

#174 - דיין שיינע צעטל אנגעפילט מיט אזויפיל תורה
כיבוד אב ואם, דרך ארץ, לימוד התורה, נחת, דאווענען

בעזרת ה' יתברך


יום ג' פרשת כי תצא, י' אלול, שנת תשפ"ב לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר, ירושלים


דער מנהל האט מיר דערציילט ווי פלייסיג דו לערנסט, ער דערציילט מיר אז ער האט מיט דיר אפגעמאכט, היות דו דאווענסט שוין פריער, דו האסט שוין בר מצוה געהאט, דו דאווענסט מיט מנין; איז בשעת די קינדער דאווענען אין חדר - דעמאלט לערנסטו דיינע שיעורים כסדרן על פי סדר דרך הלימוד פון רבי'ן (המבואר בשיחות הר"ן, סימן עו), דו לערנסט מקרא, משנה, גמרא. דער מנהל האט מיר באוויזן דעם צעטל, דעם חשבון וואו דו צייכנסט זיך אליינס אויף יעדן טאג וויפיל דו לערנסט; איך האב זייער הנאה געהאט צו זען דיין צעטל אנגעפילט מיט אזויפיל תורה.


... טייערער, איך וויל דו זאלסט אין שטוב אויך זיין א גרויסער צדיק, דו זאלסט פאלגן דיינע עלטערן מיט גרויס דרך ארץ; אזוי וועסטו מיר מאכן גרויס נחת.


קומענדיגע מאל איך קום קיין ארץ ישראל וועל איך קומען אין חדר ענק באזוכן.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.


א כתיבה וחתימה טובה, א גוט געבענטשט יאר.

#173 - וואויל איז אייך אז איר זענט מכבד אייערע עלטערן
כיבוד אב ואם, חיזוק פאר מיידלעך, תהלים

בעזרת ה' יתברך


יום א' פרשת כי תצא, ח' אלול, שנת תשפ"ב לפרט קטן


 


... תחי', בית פיגא ירושלים


איך האב ערהאלטן אייער בריוו.


וואויל איז אייך אז איר זענט מכבד אייערע עלטערן, כיבוד אב ואם איז זייער א גרויסע מצוה. חכמינו זכרונם לברכה זאגן (תנא דבי אליהו רבה, פרשה כו): "כָּל הָעוֹלָם כּוּלוּ שֶׁל הַקָדוֹשׁ בָּרוּךְ הוּא", די גאנצע וועלט איז דעם אייבערשטנ'ס, "וְאֵין הַקָדוֹשׁ בָּרוּךְ הוּא מְבַקֵּשׁ מֵהָאָדָם, רַק שֶׁיְכַבֵּד אָב וָאֵם", און דער אייבערשטער בעט נישט פונעם מענטש נאר די איינע זאך, ער זאל מכבד זיין טאטע מאמע.


איך פריי זיך זייער אז איר זאגט תהילים און אז איר האט שוין געזאגט צען מאל גאנץ ספר תהילים.


איך וועל ענק אלע שיקן א מתנה א שיינע גרויסע ספר תהילים, פאר אלע תלמידות פון אונזער נייע שולע בית פיגא ירושלים.


דער אייבערשטער זאל העלפן איר זאלט האבן הצלחה אין אלע ענינים.


א כתיבה וחתימה טובה, א גוט געבענטשט יאר.

#172 - ענדערש גיי מיט חברים וואס פירן זיך ווי דער תם
כיבוד אב ואם, חברים, נחת, תמימות, ליצנות, ניבול פה

בעזרת ה' יתברך


יום א' פרשת ראה, כ"ד מנחם-אב, שנת תשפ"ב לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר, תלמיד ישיבת תפארת התורה


דיין מאמע האט געשריבן א בריוו, זי שרייבט אז אלע קינדער זענען איר זייער מכבד אבער דו ביסט עפעס ספעציעל. זי שרייבט אז דו ענטפערסט קיינמאל נישט צוריק פאר טאטע מאמע, ווען דו זעסט אינדערפרי אז עס איז נישטא קיין פרישע העמדער - שרייסטו נישט, דו פארפירסט נישט.


עס איז א מחי' צו הערן אזעלכע גוטע גרוסן אויף דיר; אינעם זכות פון מכבד זיין טאטע מאמע מיט אזא דרך ארץ - וועסטו זוכה זיין צו אלע גוטע ברכות וואס די תורה וואונטשט אויף די מצוה.


זאלסט אכטונג געבן נישט צו האבן קיין שום שייכות מיט בחורים און אינגלייט וואס ווערטלען זיך ווערטלעך פון ניבול פה, בכלל זאלסטו נישט האבן שייכות מיט די וואס אלעס איז ביי זיי ווערטלעך, שפעטן פון יעדן איינעם, ובפרטיות אויב דאס איז געפלאכטן מיט מניוולות.


ענדערש גיי מיט חברים וואס פירן זיך ווי דער תם, זיי לאכן נישט און שפעטן נישט פון קיינעם, יעדער איינער איז ביי זיי חשוב און טייער. קוק צו וואס דער תם האט זוכה געווען, צו ווערן מיניסטער איבער אלע מיניסטארן.


איך האף אז בקרוב ווערסטו א חתן, איך האף צום אייבערשטן צו זיין שדכן ביי דיר.


 

#171 - יעצט וועט דיין מאמע ארויפגיין ביז די העכסטע פלאץ אין גן עדן
כיבוד אב ואם, משניות, שולד געפילן, ניחום אבלים, גן עדן

בעזרת ה' יתברך


יום ג' פרשת ראה, כ"ו מנחם-אב, שנת תשפ"ב לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר


יעצט האב איך געהערט די נייעס פון די פטירה פון דיין מאמע עליה השלום, איך וויל דיר מנחם זיין; המקום ינחם אותך מתוך שאר אבלי ציון וירושלים, מיר זאלן שוין זוכה זיין צו ווערן אויסגעלייזט און צו ביאת משיח צדקינו.


יעצט וועט דיין מאמע ארויפגיין העכער און העכער ביז די העכסטע פלאץ אין גן עדן, אזוי זאגט מוהרא"ש; ווען א נשמה גייט ארויף אויבן אין הימל און לאזט איבער אויף די וועלט א קינד וואס פאלגט דעם רבי'ן און ער איז צוגעבינדן צום רבי'ן - טוט זיך א רעש און א טומל, אלע נשמות זענען מקנא די נשמה, ווייל ווען מען לאזט איבער א קינד וואס איז זיך מתבודד, רעדט צום אייבערשטן און לערנט די הייליגע תורה - גייט די נשמה העכער און העכער, מען קען נישט משיג זיין וואס פאר א תענוג די נשמה האט אויבן אין הימל.


שטארק זיך, לערן יעדן טאג משניות; זאג די ווערטער אפילו אן פארשטיין - וועסטו מאכן א נחת רוח פאר איר נשמה און אויך פאר דיין נשמה.


איך האף צום אייבערשטן דו וועסט זיך קענען צאמנעמען, ארויסטרייבן אלע שלעכטע מחשבות וכו'. זייער אסאך מאל ווען מען פארלירט א טאטע אדער א מאמע - ווערט מען צעטומלט, מען הויבט אן טראכטן שלעכטע מחשבות וכו', מען באשולדיגט זיך, מען טראכט 'איך האב נישט גענוג געטון', אדער מען טראכט 'וועגן מיר האט דאס פאסירט', דאס איז נישט קיין גוטע מחשבות, דאס איז נישט גוט פאר די נשמה, די שולד געפיל שטערט די רוה פון די נשמה.


גיי התבודדות יעדן טאג, רעד זיך אויס צום אייבערשטן; דערצייל אים אלעס, דערצייל אים דיינע מחשבות, בעט דעם אייבערשטן ער זאל רחמנות האבן אויף דיר, אויף די גאנצע משפחה און אויף אונז אלע.


א כתיבה וחתימה טובה.


 

#170 - וואס מישט איר זיך אין אייער מאמע'ס געשעפטן?
כיבוד אב ואם, יענער

בעזרת ה' יתברך


יום ב' פרשת עקב, י"ח מנחם-אב, שנת תשפ"ב לפרט קטן


 


מרת ... תחי'


איך האב ערהאלטן אייער בריוו.


וואס האט דאס מיט אייך? וואס מישט איר זיך אין אייער מאמע'ס געשעפטן?


דאנקט דעם אייבערשטן אז איר זענט מקורב צום רבי'ן, איר זענט אין היכל הקודש קודש קדשים, מוהרא"ש איז אונזער וועג ווייזער; וואס האט מיט אייך צו טון וואס אייער מאמע און שוועסטער טוען? אז זיי ווילן גיין אין א ליידיגע פלאץ מיט בייקס - וואס האט דאס מיט אייך? און אז אייער מאמע וויל זיך שמירן די נעגל - וואס האט דאס מיט אייך?


איר זאלט ציטערן פונעם אייבערשטן צו זאגן איין ווארט פאר טאטע מאמע; טאטע מאמע דארף מען מכבד זיין מיט די גרעסטע מאס דרך ארץ.


דאנקט דעם אייבערשטן אז אייער מאן איז מיט אייך איינשטומיג, איר ביידע פירן זיך מיט איין וועג, איר גייט נאך מוהרא"ש זכותו יגן עלינו; זייט מכבד אייערע עלטערן און אייער מאן'ס עלטערן, וועט איר זוכה זיין צו ערליכע דורות.


דער אייבערשטער זאל העלפן איר זאלט האבן הצלחה אין אלע ענינים.


א כתיבה וחתימה טובה.