בריוון פונעם ראש ישיבה שליט"א

בעזרת ה' יתברך

יום ה' פרשת כי תשא, ט"ז אדר א', שנת תשפ"ב לפרט קטן

לכבוד ... נרו יאיר

איך האב ערהאלטן דיין בריוו.

די הייליגע תורה זאגט (שמות כא, טו): "וּמַכֵּה אָבִיו וְאִמּוֹ מוֹת יוּמָת", איינער וואס שלאגט טאטע מאמע - דארף מען הרג'נען מיט מיתת חנק; מער פון דעם האב איך נישט וואס צו שרייבן, איך קען נישט גלייבן אז א אינגערמאן וואס זיצט אין כולל זאל צוקומען צו אזא זאך - שלאגן א טאטע מכות רצח.

פאריגע וואך האסטו מיר געשריבן ווי שווער עס גייט דיר וכו' וכו', יעצט שרייבסטו מיר אז דו האסט זיך נישט געקענט איינהאלטן, דו האסט געגעבן דיין טאטן מכות רצח; שומו שמים! ווי קען א איד צוקומען צו דעם? ווי קען א איד שלאגן א טאטע?! אלעס וואס דו וועסט וועלן ענטפערן - איז נישט אינטערסאנט; אפילו דיין טאטע שלאגט דיין מאמע מיט דיין זיידע וכו' וכו' - איז דאס נישט קיין היתר צו שלאגן א טאטע.

איך פלעג הערן דרשות ביי מוהרא"ש זכותו יגן עלינו וועגן שלאגן טאטע מאמע; איך פלעג זיך וואונדערן: 'וואס? מוהרא"ש דארף רעדן פון שלאגן טאטע מאמע? ווי קען זיין אזא זאך?!' בכלל שלאגן א איד - ווי קען זיין? נאר פאר'ן אויפהייבן די הענט, פאר'ן וועלן שלאגן - זאגט שוין די תורה רשע! חכמינו זכרונם לברכה זאגן (סנהדרין נח:): "אמר ריש לקיש, המגביה ידו על חבירו, אף על פי שלא הכהו נקרא רשע שנאמר 'ויאמר לרשע למה תכה רעך'; למה הכית לא נאמר, אלא למה תכה, אף על פי שלא הכהו נקרא רשע", פון דא לערנט מען ארויס אז אפילו מען האט נאכנישט געשלאגן - נקרא רשע.

יעצט אז דו שרייבסט מיר דו האסט גענומען דיין טאטע און אים געגעבן גע'הרג'טע מכות - דערמאנט דאס מיר די דרשות פון מוהרא"ש זכותו יגן עלינו, ווי ער האט דערציילט די מעשה מיט'ן יד אבשלום. אבשלום, דוד המלך'ס זון האט אויפגעשטעלט א יד אין ירושלים, עס זאל בלייבן א זכרון פון אים. מוהרא"ש דערציילט, ווען דער קיסר נאפאליאן איז ארויפגעקומען קיין ארץ ישראל און ער האט געזען דעם יד אבשלום האט ער געפרעגט וואס דאס איז, ווען מען האט אים געזאגט אז דאס האט אבשלום אויפגעשטעלט האט ער געזאגט: "א האנט וואס האט געשלאגן א טאטע - טאר נישט בלייבן", און ער האט געהייסן מען זאל עס אראפברעכן. מען זעט היינט נאר דער בנין, אבער די האנט איז אראפגעהאקט. מוהרא"ש פלעגט אויספירן: "אפילו א גוי פארשטייט דאס, אז א האנט וואס שלאגט א טאטע - דארף מען אפהאקן".

טו תשובה, אז נישט וועט דיר זיין זייער ביטער.

בעזרת ה' יתברך

יום א' פרשת כי תשא, י"ב אדר א', שנת תשפ"ב לפרט קטן

... תחי', תלמידה בית פיגא קרית ברסלב

איך האב ערהאלטן אייער בריוו.

איך פריי זיך זייער יעדעס מאל איר שרייבט מיר א בריוו.

זאגט יעדן טאג אביסל תהלים און העלפט אייער מאמע.

אויב מען טשעפעט אייך אין סקול זאלט איר זאגן פאר אייערע טיטשערס; איך וויל נישט מען זאל זיך טשעפען אין בית פיגא.

בעזרת ה' יתברך

יום א' פרשת כי תשא, י"ב אדר א', שנת תשפ"ב לפרט קטן

... תחי', תלמידה בית פיגא קרית ברסלב

איך האב ערהאלטן אייער בריוו.

איך פריי זיך זייער צו הערן פון אייך אז איר האט ליב סקול, איר האט ליב אייערע טיטשערס און איר הערט זיך צו אלעס וואס מען לערנט.

אז איר וועט זיך ווייטער פירן מיט אייערע גוטע מידות און אויסהערן אייערע טיטשערס - וועט איר זייער שיין מצליח זיין.

אויף אייער פראגע אויב מען מעג שפילן וכו'; שבת שפילט מען נישט מיט שניי, מען קען צוקומען צו חילול שבת.

אויף אייער פראגע וועגן הויזן וכו'; טוט נישט אן קיין הויזן, הויזן איז פאר אינגלעך, מיידלעך טראגן קליידער; הויזן איז פריצות פאר מיידלעך.

אויף די פראגע וכו'; טוט אן די קלייד וואס אייער מאמע זאגט אנצוטון.

וואס איר דארפט בעטס דעם אייבערשטן אויף אייער אייגענע שפראך.

בעזרת ה' יתברך

ערב שבת קודש פרשת תצוה, י' אדר א', שנת תשפ"ב לפרט קטן

מרת ... תחי', ברסלב ליבערטי

איך האב ערהאלטן אייער בריוו.

איך פריי זיך זייער צו הערן אז איר האט הנאה אין שטעטל.

בנוגע אייערע עלטערן וכו'; איך פארשטיי אז אייך איז בעסער און געשמאקער צו בלייבן אין שטוב, אבער דאך, אז אייערע עלטערן רופן אייך, זיי ווילן איר זאלט קומען וכו' - איז כדאי צו גיין; מען קען דאס איינטיילן, זיין אביסל און שטוב און זיין אביסל ביי זיי.

דער אייבערשטער זאל העלפן איר זאלט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

בעזרת ה' יתברך

ה' פרשת תצוה, י' אדר א', שנת תשפ"ב לפרט קטן

מרת ... תחי'

איך האב ערהאלטן אייער בריוו.

ער קען זאגן פאר זיין טאטע אז איר ווילט אזוי, און איר האט ביידע געפרעגט דעת תורה (מען דארף נישט זאגן וועם), און דעת תורה זאגט אז דאס איז נישט קיין ירידה אין אידישקייט, און שלום על ישראל.

וואס דארף מען אזוי מורא האבן?! מען דארף נאר מורא האבן פונעם אייבערשטן! מען דארף מכבד זיין די עלטערן און מקיים זיין אלע הלכות פון מורא און פון כיבוד, אבער ארום גיין מיט שרעק - איז נישט געזונט.

דער אייבערשטער זאל העלפן איר זאלט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

בעזרת ה' יתברך

יום ב' פרשת תצוה, ו' אדר א', שנת תשפ"ב לפרט קטן

הכלה ... תחי', תלמידה בית פיגא ברסלב

אייער חתן ... נרו יאיר לערנט זייער פלייסיג אין ישיבה, אויך פירט ער זיך מיט זייער גוטע מידות, ער גרויסט זיך נישט אויף אנדערע, ער רעדט שיין צו אלעמען. איך פריי זיך פאר ענק, איר וועט אינאיינעם האבן א גוטע זיסע לעבן.

קלוג זענט איר אז איר גייט צו אייער חתונה אן אויסקוועטשן צענדליגער טויזנטער דאלער פון אייער טייערער טאטע נרו יאיר, הלואי אלע כלות זאלן זיך אזוי פירן. עלטערן וואלטן זיך געווינטשן צו האבן א כלה א תלמידה בית פיגא וואס דארף גארנישט; וואס איז צופרידן מיט א קלייד פון גמ"ח, פאלשע בלומען, חתונה אין בית המדרש; די עלטערן קענען זיך מיט פרייען מיט די גאנצע הארץ.

אייערע ליפן זאלן נישט אויפהערן זאגן: "שכוח אייבערשטער פאר מיין שיינע לעבן".

בעזרת ה' יתברך

יום ב' פרשת תצוה, ו' אדר א', שנת תשפ"ב לפרט קטן

לכבוד ... נרו יאיר

איך האב ערהאלטן דיין בריוו.

דער עיקר זאלסטו זען וואס דו קענסט טון אז דיין ווייב זאל זיין מיט דיר; עס פעלט נישט אויס גיין דאווענען דארט וכו', דאס איז נישט כיבוד אב ואם וכו'; אבער טו אלעס אז דיין ווייב זאל זיך נישט אפשיידן פון דיר.

דיינע בריוו וואס דו שרייבסט מיר אז דיין ווייב איז אפגעשיידט פון דיר שוין פאר אפאר חדשים האבן מיר צעריסן מיין הארץ, איך האלט דאס נישט אויס; טו אלעס אז דו זאלסט האבן שלום בית.

דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

בעזרת ה' יתברך

יום ה' פרשת משפטים, כ"ה שבט, שנת תשפ"ב לפרט קטן

לכבוד ... נרו יאיר

איך פריי זיך זייער צו ליינען דיינע בריוו.

רעד צום אייבערשטן; בעט אים יעדע זאך אויף דיין שפראך, שמועס מיט אים אזוי ווי מען שמועסט מיט א גוטער חבר. ווי מער מען רעדט און מען שמועסט מיט'ן אייבערשטן - באקומט מען א שטערקערע אמונה, מען האט נישט מורא פון קיין שום זאך, נאר פונעם אייבערשטן.

רעד שיין צו דיין טאטע מאמע, רעד מיט דרך ארץ; אויך מיט אנדערע זאלסטו רעדן מיט דרך ארץ. ביים רבי'ן איז געווען דרך ארץ זייער א וויכטיגע זאך, דער רבי האט געזאגט: "אִם קֵיסָרִים וּמְלָכִים הָיוּ יוֹדְעִים אֵיךְ אֲנִי מְלַמֵּד אֶת אֲנָשַׁי דֶּרֶךְ אֶרֶץ, הָיוּ שׁוֹלְחִים אֶת בְּנֵיהֶם אֵלַי לִלְמוֹד דֶּרֶךְ אֶרֶץ", ווען קעניגן וואלטן געוויסט וואס פאר א דרך ארץ איך לערן אויס מיינע תלמידים, וואלטן זיי געשיקט זייערע קינדער צו מיר איך זאל זיי אויסלערנען דרך ארץ.

דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

בעזרת ה' יתברך

יום ה' פרשת יתרו, י"ח שבט, שנת תשפ"ב לפרט קטן

... תחי', תלמידה מחנה בית פיגא

איך האף איר גייט נאך אן מיט די שיינע לימודים וואס איר האט געלערנט זומער, איך האף איר זאגט נאך תהלים.

העלפט אייערע עלטערן, און וואס איר דארפט בעטס פונעם אייבערשטן, אויף אייער שפראך - אין אידיש.

בעזרת ה' יתברך

יום ה' פרשת בשלח, י"א שבט, שנת תשפ"ב לפרט קטן

לכבוד מיין טייערער ליבער ... נרו יאיר, ברסלב ליבערטי

מזל טוב פאר'ן אפשערן פון דיין זון נחמן נתן נרו יאיר, דער אייבערשטער זאל העלפן ער זאל אויסוואקסן א צדיק, זאלסט זען נחת פון אים און פון אלע דיינע קינדער, צוזאמען מיט דיין ווייב.

איך הער זאגן אז דיין טאטע נרו יאיר האט נישט געוואלט אפשערן דיין זון, ער איז נאכאלץ ברוגז אויף זיין נאמען, עס שטעכט אים די נאמען נחמן נתן, דו האסט צער פון דעם.

איך וויל דיר זייער בעטן דו זאלסט ווייטער מכבד זיין דיינע עלטערן, נאך נישט קיין עסק פון דעם, מאך מיט חכמה, קיינער זאל נישט כאפן אויב ער שערט יא אדער נישט, רעד נישט פון דעם, מאך נישט קיין עסק פון דעם, ביים סוף וועט זיך אלעס איבערדרייען לטובה.

פאר'ן אייבערשטן קענסטו זיך יא צואוויינען, און דו זאלסט וויינען; זאג פאר'ן אייבערשטן: "רבונו של עולם, קוק ווי פארשעמט דער רבי איז, מיין טאטע וויל נישט אפשערן מיין זון ווייל ער טראגט דעם רבינ'ס נאמען; רבונו של עולם, געוואלד און געשריגן, פארוואס איז דער הייליגער רבי אזוי פארשעמט?!"

זיי שטארק!

בעזרת ה' יתברך

יום ג' פרשת יתרו, ט"ז שבט, שנת תשפ"ב לפרט קטן

... תחי', תלמידה בית פיגא קרית ברסלב

איך האב ערהאלטן אייער בריוו.

אודאי איז עס חוצפה; אז אייערע עלטערן זאגן אייך עפעס צו טון קענט איר נישט אנהויבן בעטן הויך אויפ'ן קול: "באשעפער העלף איך זאל נישט דארפן טון וואס מיין טאטע זאגט, אדער וואס מיין מאמע זאגט"; מען קען בעטן דעם אייבערשטן שטילערהייט, אבער הויך אויפ'ן קול זיי צו ווייזן אז מען וויל נישט טון וואס זיי בעטן - איז נישט קיין דרך ארץ.

אז דו ווערסט צעדרוקט פון טראכטן אז מען דארף בעטן אויף יעדע זאך און דאס מאכט אייך איר זאלט בכלל נישט בעטן, זאלט איר מאכן פון דעם אליינס א תפילה, בעטס דעם אייבערשטן: "הייליגער באשעפער העלף מיר איך זאל נישט ווערן צעדרוקט, איך זאל נישט האבן קיין פרעשור פון תפילה והתבודדות; העלף מיר איך זאל האבן ישוב הדעת, איך זאל זיך קענען אויסשמועסן מיט דיר און וויסן ווי אזוי צו בעטן אויף יעדע זאך".

דער אייבערשטער זאל העלפן איר זאלט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

בעזרת ה' יתברך

יום ד' פרשת ויחי, י"א טבת, שנת תשפ"ב לפרט קטן

לכבוד מיין טייערער ליבער ... נרו יאיר

איך האב ערהאלטן דיין בריוו.

איך פריי זיך זייער אז דו פירסט דיין שטוב בקדושה ובטהרה, דו און דיין ווייב גרייטן אן נעגל וואסער, איר גייט נישט אראפ פון בעט אן אפגיסן נעגל וואסער; דאס איז די פונדאמענט פון א ריינע שטוב.

בנוגע דיין שווער און שוויגער וואס קריגן זיך און דיין ווייב ווערט אריינגעמישט; זאג דיין ווייב אז זי זאל זיך נישט מישן, זי זאל שטיין פון די זייט. עס איז זייער ווייטאגליך פאר קינדער צו זען ווי עלטערן קריגן זיך, עס איז דא א גרויסע יצר הרע זיך אריין צו מישן; מען דארף אבער טון וואס דער אייבערשטער זאגט און חס ושלום ווערן אריינגעדריידט אין מחלוקת.

דו זאלסט זאגן יעדן טאג אביסל משניות און גמרא, און דיין ווייב זאל זאגן אביסל תהלים, און ביידע פון ענק זאלן בעטן דעם אייבערשטן אויף ענקער פשוט'ע שפראך אלעס וואס איר דארפט; וועט איר האבן א גן עדן לעבן אויף די וועלט.

בעזרת ה' יתברך

יום א' פרשת שמות, ט"ו טבת, שנת תשפ"ב לפרט קטן

... תחי', תלמידה בית פיגא

איך האב געליינט אייער פארווייטאגטע בריוו; איר שרייבט זייער שרעקעדיגע ווערטער, איר ווילט ענדיגן אייער לעבן, איר קענט נישט אויסהאלטן די ווייטאג פון אייער מאמע; אייער טאטע שרייט און פארשעמט איר ווען אלע קינדער הערן, עס איז נישטא קיין איין נארמאלע שמועס צווישן זיי.

עס שטעכט מיר זייער אין מיין הארץ צו הערן וואס איר גייט אריבער; איך האב נישט געוויסט ווי ווייט עס גייט, איך האב נישט געוויסט ווי שטארק אייער מאמע ליידט; איך בעט אייך זייער, האט נאך אביסל סבלנות, נאך אביסל וועט איר חתונה האבן, איר וועט שוין נישט דארפן מיטהאלטן די קריגערייען פון אייערע עלטערן.

בעטס דעם אייבערשטן איר זאלט באקומען אן ערליכער חתן, אן ערליכער מאן וואס וועט זיין גאנץ לעבן שיין רעדן צו אייך, בעטס דעם אייבערשטן פאר אן ערליכער מאן; מיט תפילה וועט איר דאס באקומען, בעטס אן א שיעור אויף אן ערליכע לעבן.

מיר געפונען, לאה האט זייער אסאך געבעטן דעם אייבערשטן זי זאל חתונה האבן מיט א צדיק. דער הייליגער זוהר זאגט (ויחי, רכג.): "לֵאָה כָּל יוֹמָהָא, הֲוַת בְּפָרָשַׁת אוֹרְחִין קַיָּימָא", לאה פלעגט גיין התבודדות, "וּבָכַת", און זי האט געוויינט צום אייבערשטן, "בְּגִינֵיהּ דְּיַעֲקֹב, כַּד שָׁמְעַת דְּאִיהוּ צַדִּיקָא", זי האט געוויינט אז זי וויל חתונה האבן מיט דער צדיק יעקב, "וּצְלוֹתָא אַקְדָמַת לֵיהּ", ביז זי האט זוכה געווען חתונה צו האבן מיט אים, "רָחֵל לָא נָפְקַת לְאוֹרְחִין לְעַלְמָא, בְּגִינֵי כָּךְ זָכְתָה לֵאָה לְאִתְקַבְּרָא עִמֵּיהּ", רחל האט נישט געדאווענט אויף דעם, דעריבער האט לאה זוכה געווען אויך צו ליגן אין מערת המכפלה מיט יעקב אבינו, ווייל זי האט אסאך געבעטן דעם אייבערשטן צו חתונה האבן מיט דעם צדיק.

בעטס אויף אן ערליכן מאן, נאר ערליכע אידן האבן שלום בית; אויב איז דא יראת שמים - דעמאלט רעדט מען שיין צו די ווייב, מען האט זיך ליב; ווידעראום דער וואס האט נישט יראת שמים - פייניגט די ווייב, טשעפעט די ווייב. מען דארף אסאך בעטן דעם אייבערשטן צו באקומען א מאן וואס האט שייכות מיט א צדיק, א מאן וואס פאלגט א צדיק; דעמאלט איז דאס לעבן זיס.

איר זאלט מכבד זיין אייער טאטע און אייער מאמע; אויב מען קריגט זיך זאלט איר זיך נישט אריינמישן, נאר בעטן דעם אייבערשטן מען זאל זיך נישט קריגן.

דער אייבערשטער זאל העלפן איר זאלט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

בעזרת ה' יתברך

א' פרשת ויגש, ב' טבת, זאת חנוכה, שנת תשפ"ב לפרט קטן

די חשוב'ע תלמידה ... תחי'

נעמט די מתנה דעם ספר תהלים און זאגט יעדן טאג אביסל תהלים.

דער הייליגער רבי זאגט (שיחות הר"ן, סימן צח): תהלים איז א מִשְׁעֶנֶת, אן אנלאנער; תהלים העלפט אין אלע צייטן, תהלים געבט כח.

אויך זאלט איר רעדן צום אייבערשטן אויף אייער שפראך, בעטס אים יעדע זאך וואס איר דארפט – וועט איר זען גרויסע ניסים.

בעטס אויך פאר אייערע טייערע עלטערן, זיי זאלן האבן נאר נחת.

פון דער ראש ישיבה.          

בעזרת ה' יתברך

יום ה' פרשת וישב, כ"א כסליו, שנת תשפ"ב לפרט קטן

די חשוב'ע תלמידה ... תחי', תלמידה בית פיגא ברסלב, ליבערטי

איך הער זייער גוטע גרוסן אויף אייך, אייערע טיטשערס זאגן אז איר פירט זיך מיט דרך ארץ, איר זענט צניעות'דיג און איידל; איר מאכט מיר אסאך נחת, אויך האבן אייערע עלטערן נחת פון אייך.

וואס איר דארפט – זאלט איר בעטן דעם אייבערשטן, ווען מען בעט דעם אייבערשטן זען מען גרויסע ניסים.

אויך זאלט איר העלפן אייער מאמע, עס איז זייער א גרויסע מצוה צו העלפן א מאמע.

שפילט זיך מיט גוטע מיידלעך און חבר'ט זיך נאר מיט גוטע מיידלעך; איר זאלט זיין פון די מיידלעך וואס פאלגן וואס די טיטשער זאגט.

בעפאר איר גייט שלאפן זאלט איר קושן די מזוזה און בעטן ביי די מזוזה: "אייבערשטער היט מיך פון שלעכטס"; דעמאלט וועט איר נישט מורא האבן פון גארנישט.

פון דער ראש ישיבה.

בעזרת ה' יתברך

יום ה' פרשת וישלח, י"ד כסליו, שנת תשפ"ב לפרט קטן

לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר

איך בעט דיר זייער, פארליר זיך נישט; בלייב שטארק. וואויל איז דיר אז מען האט דיר אפגעזאגט פון דיין אמט צוליב דעם אז דו ביסט א ברסלב'ער און נישט חס ושלום צוליב שלעכטע זאכן. מען הערט אזויפיל מעשיות פון תלמוד תורה'ס און ישיבות וואו מען ווארפט ארויס איינגעשטעלטע צוליב עבירות, אבער דיין גאנצע חטא איז אז דו ביסט א ברסלב'ער.

איך געדענק פון יארן צוריק ווען מען האט מיר אפגעזאגט פון מיין אמט פון זיין א מלמד מיט א מנהל, האט מיר מוהרא"ש זכרונו לברכה זייער מחזק געווען, מוהרא"ש האט מיר געזאגט די ווערטער: "אשריך שנתפסת על דברי תורה", וואויל איז דיר אז מען האט דיר ארויסגעווארפן צוליב דעם וואס דו האסט מזכה געווען אזויפיל בחורים מיט לערנען און דאווענען און אריינלייגן אין זיי אמונה; קוק נאך די בריוו וואס מוהרא"ש האט מיר געשריבן ערב יום הקדוש שנת ה'תשס"ט, עס איז געדרוקט אין אשר בנחל.

בלייב שטארק און זיי ממשיך נאך מער צו פארשפרייטן די הייליגע קונטרסים, ספרים און גליונות. דאס אלעס וואס דו גייסט אריבער, אנגעהויבן מיט די קלעפ שמחת תורה און די פרנסה וואס מען האט דיר מקפח געווען און די אלע בזיונות און שפיכות דמים, דאס וועט דיר נאר ברענגען נענטער צום אייבערשטן.

געדענק וואס מיר האבן היינט גערעדט, אויב דו וועסט זיך האלטן שטארק, דו וועסט אינאיינעם מיט דיין ווייב זיין שטארק, עס וועט זיין שלום און ליבשאפט צווישן ענק – וועט ענק קיינער נישט קענען צעברעכן.

פון אלעס וואס דו דערציילסט וואס דו גייסט אריבער, טוט מיר דאס מערסטע וויי אז דיין ווייב'ס עלטערן וויל נישט רעדן מיט ענק ווייל איר זענט נעבעך געווארן ברסלב. געוואלד און געשריגן, קוקט וואס לשון הרע טוט; זיי מיינען אז איר זענט אין נישט א גוטע פלאץ, וואלטן זיי געוויסט וואס דער רבי איז, וואס ברסלב איז, וואס מען לערנט ביים רבי'ן, וואלטן זיי געטאנצן פאר שמחה אז די קינדער גייען צו א רבי וואס געבט נאר יראת שמים, אזוי ווי דער רבי האט געזאגט (חיי מוהר"ן, סימן רצד): "אֲנִי אוֹצָר שֶׁל יִרְאַת שָׁמַיִם".

אוי ווי עס טוט וויי ווען עלטערן וויל נישט רעדן מיט א קינד, אוי שטעכט עס אין הארץ; די אנדערע זאכן זענען נישט קיין ווייטאג אנטקעגן די צער, וואס גייט מיר אן אז דער אדמו"ר האט געהייסן שלאגן? וואס גייט אן אז מען האט מיר אפגעזאגט פון א פרנסה? פרנסה געבט דער אייבערשטער, פרנסה איז דא אסאך, און דער אדמו"ר זאל זיין געזונט און שטארק און ווייטער אנכאפן זיינע חסידים זיי זאלן אים נישט אפלאזן; איך דארף אים בכלל נישט האבן, איך האב א רבי וואס העלפט מיר, א רבי וואס פארשטייט מיר, א רבי וואס ברענגט מיר צו לערנען און דאווענען און האבן שלום בית וכו'; אבער אז עלטערן ווילן נישט רעדן מיט א קינד – דאס שטעכט, דאס טוט וויי.

טייערער ברודער, זארג נישט; ביים סוף וועלן זיי שלום מאכן מיט דיר און דיין ווייב, זיי וועלן אויך אנקומען צום רבי'ן. אויב דו וועסט זיי ווייטער מכבד זיין, דו וועסט נישט רעדן קעגן זיי, דו וועסט טראכטן נאר גוטס אויף זיי – וועלן זיי אליינס קומען קיין אומאן.

וואס דארפסטו מער פון די מעשה וואס רבי נתן האט געהאט מיט זיינע עלטערן; אין אנהייב האט אים זיין טאטע גע'רודפ'ט עד חרמה, ער האט נישט געוואלט רעדן צו אים, ער האט אים ארויסגעווארפן פון שטוב, אבער ביים סוף האט ער אים אזוי ליב געהאט, ער האט אים גערופן אזוי ווי מען רופט אן אדם גדול, מיט א ר', "ר' נתן"; רבי נתן האט געזאגט: "טאטע, רוף מיר נישט מיט א ר'", אבער דער טאטע האט געזאגט: "איך האב פון דיר אזויפיל נחת, איך וועל דיר רופן ר' נתן".

די אלע מניעות וואס גייען אריבער אויף א מענטש ווען מען ווערט מקורב צום צדיק – איז א גרויסע טובה. דער הייליגער רבי זאגט (לקוטי מוהר"ן חלק א', סימן קפה, בסוף): "כָּל מִי שֶׁיֵּשׁ לוֹ יְגִיעוֹת וְטִרְחוֹת יוֹתֵר בִּתְחִלַּת הַהִתְקָרְבוּת לְהַשֵּׁם יִתְבָּרַךְ", ווער עס האט גרויסע מניעות ווען ער ווערט מקורב צום אייבערשטן, "דְּהַיְנוּ שֶׁיֵּשׁ לוֹ מְנִיעוֹת רַבּוֹת וּגְדוֹלוֹת כְּגוֹן מֵאָבִיו וְאִשְׁתּוֹ וְחוֹתְנוֹ", ער האט מניעות פון זיין טאטע, ווייב אדער שווער, "אוֹ מִשְּׁאָר בְּנֵי אָדָם שֶׁמּוֹנְעִים וּמְעַכְּבִים אוֹתוֹ מְאֹד, וּמְנִיעוֹת מֵחֲמַת מָמוֹן וכו'", אדער מניעות פון געלט, "הֵם טוֹבָה גְּדוֹלָה לְהָאָדָם", דאס איז א גרויסע טובה פאר'ן מענטש, "כִּי עַל יְדֵי זֶה", ווייל דורכדעם, "זוֹכֶה אַחַר כָּךְ לְקַבֵּל הַרְבֵּה קְדֻשָּׁה וְטָהֳרָה", איז מען זוכה צו מקבל זיין שפע קדושה וטהרה צו ווערן מקורב צום אייבערשטן.

איך האב דיר נאך אסאך צו שרייבן, איך בין אבער זייער טרוד, איך דארף מקצר זיין.

בעזרת ה' יתברך

יום א' פרשת וישלח, י' כסליו, שנת תשפ"ב לפרט קטן

... תחי', תלמידה בית פיגא ברסלב

איך האב ערהאלטן אייער בריוו.

איך פריי זיך זייער צו הערן פון אייערע טיטשערס אז איר פירט זיך מיט דרך ארץ, ביים רבי'ן איז געווען דרך ארץ פון די וויכטיגסטע זאכן. דער רבי האט זיך אמאל אויסגעדרוקט: "ווען קסרים און קעניגן וואלטן געוויסט וואס פאר א דרך ארץ איך לערן מיט מיינע תלמידים, וואלטן זיי געשיקט זייערע קינדער לערנען ביי מיר"; אזוי שטארק איז געווען ביים רבי'ן דער זאך פון דרך ארץ.

בנוגע דער שכן וואס איר פלעגט שפילן מיט אים ווען איר זענט געווען יונג און יעצט איז ער שוין עלטער און ער זוכט צו רעדן מיט אייך, ער פרעגט אייך שאלות; מאכט זיך נישט וויסנדיג פון אים ווען ער פרעגט אייך שאלות, געבט אכטונג, יעצט זענט איר שוין עלטער קענט איר מער נישט רעדן מיט פרעמדע בחורים אדער אינגעלייט.

בנוגע אויב איר זאלט גיין מיט א הארץ קייטל וכו'; פרעגט אייערע עלטערן, זיי זענען זייער ערליך און איידל, ווי אזוי זיי זאגן אייך - אזוי זאלט איר זיך פירן.

דער אייבערשטער זאל העלפן איר זאלט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

בעזרת ה' יתברך

יום א' פרשת וישלח, י' כסליו, שנת תשפ"ב לפרט קטן

לכבוד ... נרו יאיר

איך האב ערהאלטן די בריוו פון דיר און דיין ווייב.

עס איז זייער ווייטאגליך צו הערן וואס איז געשען מיט איר מאמע, ווי זי פירט זיך השם ישמרינו.

דיר בעט איך זייער, זיי מחזק דיין ווייב, שטארק איר; זי דארף יעצט אסאך כח, איר מח קען דאס נישט דערהייבן. זאג איר אז זי קען ווייטער רעדן מיט איר מאמע, ווען זי רופט איר זאל זי איר דערציילן מעשיות פון די קינדער און מעשיות פון תפילה; מען קען נישט וויסן וואס איין שיינע מעשה קען יענעם כאפן ביים הארץ און צוריק ברענגען צום אייבערשטן.

אז עס שטערט נישט ענקער שלום בית זאלט איר ארייננעמען די געשוויסטער פאר שבתים, עס איז זייער א גרויסע מצוה; ווייל ווי ביטער ענק איז - איז זיי אסאך מער ביטער. איר זענט חתונה געהאט, איר האט אייער לעבן, זיי זענען נאך אליינס, זיי איז דאס אסאך שווערער.

זייט אייך נישט מייאש, בעט דעם אייבערשטן פאר איר און פאר אלע אידן; אלע זאלן תשובה טון, אלע זאלן צוריקקומען צו די דרך התורה.

ווייז דעם בריוו פאר דיין ווייב.

בעזרת ה' יתברך

יום ב' פרשת ויצא, ד' כסליו, שנת תשפ"ב לפרט קטן

לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר

איך בעט דיר זייער, האלט זיך שטארק, לאז זיך נישט צעברעכן פון קיין שום זאך אויף דער וועלט. א שידוך האט נישט מיט קיינעם, נאר מיט'ן אייבערשטן. אז דו ווילסט שוין דיין שידוך - האסטו איין ברירה, גיין נאכאמאל צום אייבערשטן און אים בעטן ברחמים ובתחנונים.

נאך א וויכטיגע זאך וויל איך דיר בעטן, ווער נישט אויסער זיך ווען איינער האט דיר געזאגט א ווארט, אדער אז איינער קוקט אויף דיר, מען קען נישט אזוי לעבן; אז מען האט דיר געזאגט א ווארט אדער געקוקט אויף דיר - זאלסטו דאס אראפשלינגען און גיין ווייטער, בפרט ווען דיינע עלטערן זאגן דיר א ווארט וואס שמעקט דיר נישט - זאלסטו נישט ווערן אויס מענטש; עס איז נישט עק וועלט ווען א טאטע זאגט עפעס וואס שמעקט נישט.

מוהרא"ש זאגט בשם צדיקים אויפ'ן פסוק (בראשית כה, יד): "וּמִשְׁמָע וְדוּמָה וּמַשָּׂא", 'וּמִשְׁמָע', מען דארף קענען הערן, 'וְדוּמָה', און שווייגן, 'וּמַשָּׂא', און דערהייבן.

פון דיין ראש ישיבה.

בעזרת ה' יתברך

יום ג' פרשת תולדות, כ"ז מרחשון, שנת תשפ"ב לפרט קטן

לכבוד ... נרו יאיר

בנוגע די מוסד וכו'; זאלסט פארלאנגען ביים בית דין אז דיינע קינדער זאלן גיין אין ערליכע מוסדות, זי זאל נישט לייגן די קינדער אין נישט פרומע מוסדות.

צווייטנס, זאלסט זען צו האבן די קינדער ביי דיר וואס מער; סתם אזוי ווען מען צעטיילט זיך השם ירחם גייען די קינדער צו די מאמע, אבער אז די מאמע וויל אוועק נעמען די קינדער פון די אידישע וועג - זאלסטו פרובירן מיט דיינע לויערס אויף אלע וועגן אז די קינדער זאלן זיין וואס מער ביי דיר.

בנוגע אויב דו מעגסט ווייזן פאר דיינע קינדער ווידיאוס פון שיעורים פון התחזקות; בדרך כלל איז נישט גוט צו ווייזן פאר קינדער קיין שום ווידיאו, אפילו פון גוטע זאכן; אבער ביי דיר איז א יוצא מן הכלל, אין דיין פאל ווען די מאמע ווייזט זיי נישט גוטע זאכן השם ירחם - זאלסטו זיי יא ווייזן שיעורי תורה, שיעורי חיזוק.

בנוגע וואס דו זאלסט זיי ענטפערן ווען די קינדער פרעגן דיר: "טאטי, פארוואס פירסטו זיך איין וועג און מאמי פירט זיך אן אנדערע וועג?" זאלסטו זיי זאגן: "מען דארף בעטן דעם אייבערשטן אז אלע אידן זאלן תשובה טון, אלע אידן זאלן גיין אין די וועג פון די תורה"; רעד נישט צו זיי קעגן זייער מאמע דירעקט, נאר: "מען דארף מתפלל זיין אז מאמי זאל תשובה טון".

בנוגע אויף וואס דו זאלסט קוקן ביי א שידוך, אויף וואס דו זאלסט זיך שטעלן, וואס קען מען פארקוקן וכו'; דאס איז נישט נוגע יעצט, כל זמן דו ביסט נאך חתונה געהאט איז נישטא אזא זאך רעדן פון א שידוך, נאך די גט וועט מען רעדן.

בעט דעם אייבערשטן ער זאל רחמנות האבן אויף דיר, אויף דיינע קינדער און אויף אלע אידן.

דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

בעזרת ה' יתברך

יום א' פרשת חיי שרה, י"ח מרחשון, שנת תשפ"ב לפרט קטן

לכבוד ... נרו יאיר

אז דיין מאמע וויל דו זאלסט גיין אויסהערן א שיעור - זאלסטו גיין; האב נישט מורא, עס וועט דיר גארנישט שאטן. איינמאל מען איז טועם פון די אונגארישע וויין, מען הערט דעם הייליגן רבינ'ס ווערטער, דעם רבינ'ס שכל - קען מען שוין נישט ווערן פארנארט; אדרבה, דו וועסט ווערן מער שטערקער צוגעקניפט צום רבי'ן.

עס איז מעשים בכל יום, עלטערן ווען זיי זעען די קינדער ווערן מקורב צום רבי'ן, מיט א פלאם פייער, שיקט מען דאס קינד צו דעם און צו יענעם, דער זאל רעדן, יענער זאל אפרעדן, פארשטייט זיך מיט חכמה; וואס געשעהט? די קינדער קומען צוריק נאך שטערקער, ווייל נאכן הערן דעם רבי'ן - קען מען שוין נישט הערן די אלע נארישע דרשות וואס ביי די גאס הייסט דאס חכמות.

גיי צו די שיעורים, און ממה נפשך; וועסטו הערן שיינע זאכן - איז דאך גוט, חכמינו זכרונם לברכה זאגן (אבות ד, א) "אֵיזֶהוּ חָכָם, הַלּוֹמֵד מִכָּל אָדָם, שֶׁנֶּאֱמַר (תהלים קיט, צט): מִכָּל מְלַמְּדַי הִשְׂכַּלְתִּי", איך לערן זיך שיינע זאכן פון אלעמען; און אז נישט - איז נאך בעסער, וועסטו זען ווי מען מאכט חוזק פון מענטשן, די רחמנות אויף מענטשן - וועסטו ווערן שטערקער אין הפצה.

דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

בעזרת ה' יתברך

יום ב' פרשת לך לך, ה' מרחשון, שנת תשפ"ב לפרט קטן

לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר

דאס וואס האט פאסירט ביי דיינע עלטערן, עס האט אויסגעבראכן א מחלוקת אויף דער עלטער און יעצט זאגט דיין ווייב אז זי וויל מער נישט אהינגיין, זי קען נישט אויסהאלטן די פאר'סמ'טע לופט פון מחלוקת; דו פרעגסט וואס דו זאלסט טון, אויב דו זאלסט רעדן צו דיין מאמע אדער מער נישט גיין.

דו רעד גארנישט צו דיין מאמע, חס ושלום זיך אריינמישן אדער וויי טון; זיי מסביר דיין ווייב שיינערהייט 'מיר דארפן גיין צו די עלטערן אפילו עס איז נישט אזוי בא'טעמ'ט', יעצט זענט איר יונג גייט מען מער צו די עלטערן, שפעטער ווען די קינדער וואקסן אונטער גייט מען אביסל ווייניגער, מען דארף טון וואס איז ריכטיג, אפילו עס איז נישט געשמאק.

דו שטארק זיך מיט'ן רבינ'ס עצות; גיי התבודדות, בעט דעם אייבערשטן דו זאלסט זוכה זיין צו ווערן בטל ומבוטל פאר אים. קוק וואס פאסירט אויף דער עלטער ווען מען לעבט אן א צדיק, עס איז אזוי שרעקעדיג צו זען ווי מענטשן גייען צוגרינד, מען קריגט זיך, מען עסט זיך אויף לעבעדיגערהייט.

דאס דארף דיר געבן חיזוק פאר הפצה; וועסט קיינמאל נישט וויסן וואס איין קונטרס טוט ראטעווען א גאנצע משפחה.

בעזרת ה' יתברך

יום ב' האזינו, ז' תשרי, שנת תשפ"ב לפרט קטן

מרת ... תחי'

איך האב ערהאלטן אייער ווייטאגליכער בריוו.

אייער טאטע איז טאקע א גרויסער רחמנות, אייער מאמע מאכט אים שפירן ווי א שמאטע, זי שאפט אויף אים ווי א האר שאפט אויף א קנעכט, אבער דאס קען נישט אפשטעלן אייער לעבן. איר שרייבט אז איר קענט נישט עסן און נישט שלאפן, איר קענט גארנישט טון, איר הערט נישט אויף טראכטן פון אייער צעבראכענער צעשאסענער טאטע, איר שרייבט אז איר געדענקט נישט אפילו איין מאל אין אייער לעבן צו זען אייער טאטע מאמע זיצן אינאיינעם ביי איין טיש שמועסן און פארברענגען, איר געדענקט נישט זיי זאלן שמייכלען איינער צום צווייטן וכו' וכו'; איר זענט אריין אין א טרויעריגקייט, איר קענט גארנישט טראכטן אויסער פון די צער פון אייער טאטע.

אמת, אייער טאטע איז א גרויסער רחמנות, אבער דאס קען נישט חרוב מאכן אייער לעבן. חכמינו זכרונם לברכה זאגן (פסחים קיג:): "הָרַחֲמָנִין, חַיֵּיהֶם אֵינָם חַיִּים", די וואס האבן צופיל רחמנות - די האבן נישט קיין לעבן; האבן רחמנות אויף אנדערע איז פון די שענסטע מידות פון אידישע קינדער, די הייליגע חכמים זאגן (יבמות עט.): "שְׁלֹשָׁה סִימָנִים יֶשׁ בְּאוּמָה זוֹ", איינע פון די סימנים פון א איד איז "רַחֲמָנִים", אידישע קינדער האבן רחמנות; אבער אויב מען האט צופיל רחמנות שטערט עס פאר'ן לעבן, מען קען נישט לעבן.

אייער טאטע וועט גארנישט האבן פון דעם וואס איר וועט זיך פייניגן פאר אים, עס וועט נישט העלפן ער זאל האבן שלום בית; איר דארפט טון צו די זאך, איר דארפט אים העלפן.

די ערשטע זאך איז תפילה; בעטס יעדן טאג א קליינע תפילה פאר אייערע עלטערן זיי זאלן אנהייבן לעבן אזוי ווי ערליכע אידן, זיי זאלן לעבן אינאיינעם, זיך נישט גרויסן איינער אויפ'ן צווייטן. צווייטנס, איר זאלט יעדן טאג רופן אייער טאטע מאמע, רעדט צו זיי שיין, ווען איר רעדט צו אייער טאטע זאלט איר אים מאכן שפירן ווי א טאטע, דערציילט אים פון אייערע קינדער, דערציילט אים פון אייער מאן; זאגט אים ווי שטארק איר האט אים ליב, פרעגט אים עצות; אפילו איר וועט טון וואס אייער מאן זאגט, אבער מאכט אים שפירן ווי ער איז עפעס, און ווען איר רעדט מיט אייער מאמע זאלט איר רעדן מיט דרך ארץ און חכמה, זאגט איר: "איך האב פריער גערעדט מיט טאטי, טאטי איז אזוי קלוג, ער געבט מיר אזעלכע גוטע עצות", וועט זי זיך אויך רעכענען מיט אים; אזוי אויך ווען איר גייט צו זיי זאלט איר רעדן מיט גרויס דרך ארץ צו זיי.

איך בעט אייך זייער, האט רחמנות אויף אייער געזונט, נעמט ארויס פון קאפ די גאנצע פרשה פון אייער טאטע מאמע. איך זאג אייך, ווען איך האב געליינט אייער בריוו האב איך זיך זייער דערשראקן פאר אייער לעבן, מער ווי אייער טאטעס לעבן; איך ציטער עס זאל נישט גיין צו אייערע נערווען, עס זאל אייך נישט שאטן.

און די לעצטע זאך איז די זעלבע פון די ערשטע זאך - תפילה; תפילה איז די ערשטע עצה און די לעצטע עצה און אויך די מיטלסטע עצה. בעטס דעם אייבערשטן עס זאל זיין שלום ביי אידישע קינדער, ביי אייערע עלטערן און ביי אלע אידן.

אזוי ווי אייער טאטע מאמע לעבן - אזוי איז ביי רוב שטובער, מען מאכט אינדרויסן א גוטע שפיל, ווען מענטשן זעען און הערן זעט אויס כאילו עס איז דא א הויז, טאטע מאמע, אבער שטילערהייט איז עס חרוב ונחרב; ביי איינעם גרויסט זיך דער מאן אויף די ווייב, ביי א צווייטן גרויסט זיך די ווייב אויף דעם מאן און ביי א דריטן פליקן זיך ביידע, מען הרג'עט זיך, מען קען זיך נישט ליידן. נאר אז מען האט א צדיק וואס לערנט אויס וואס דער רצון השם איז, אז דער אייבערשטער וויל אז מאן און ווייב זאלן זיך אנשטרענגען איינער פאר'ן צווייטן, ארויסגיין פון וועג איינער פאר'ן צווייטן - די האבן א גוטע לעבן, די לעבן מיט ליבשאפט, די שפירן אויף די וועלט די זיסע טעם פון גן עדן.

דער אייבערשטער זאל העלפן איר זאלט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

א גמר חתימה טובה.

בעזרת ה' יתברך

יום ב' פרשת כי תצא, ח' אלול, שנת תשפ"א לפרט קטן

... תחי'

איך האב ערהאלטן אייער בריוו.

פארגעסט נישט, נאך אביסל וועט איר אליינס זיין א מאמע, וועט איר דאך זיכער וועלן אז אייערע קינדער זאלן אייך העלפן און זיין געטריי; איר וועט דאך זיכער וועלן זיי זאלן זיך פירן ווי אייך און גיין אין אייערע וועגן, דארפט איר יעצט האבן סבלנות און העלפן אייער מאמע, און סובל זיין אלעס.

אז עס איז אייך ביטער, איר שפירט ווי אלעס גייט פלאצן - זאלט איר זיך איבערגעבן צום אייבערשטן, דערציילט דעם אייבערשטן ווי שטארק איר ווילט העלפן אייערע עלטערן און ווי שווער עס איז, אבער חס ושלום נישט ענטפערן מיט חוצפה פאר טאטע מאמע.

די זכות פון העלפן א מאמע וועט אייך צוניץ קומען ביים יום הדין.

דער אייבערשטער זאל העלפן איר זאלט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

א כתיבה וחתימה טובה, א גוט געבענטשט יאר.

בעזרת ה' יתברך

יום ב' פרשת ראה, כ"ד מנחם-אב, שנת תשפ"א לפרט קטן

לכבוד ... נרו יאיר

איך האב ערהאלטן דיין בריוו.

די ענטפער אויף ביידע שאלות שטייט קלאר אין שלחן ערוך יורה דעה סימן רמ, סעיף כה:

"תַּלְמִיד שֶׁרוֹצֶה לָלֶכֶת לְמָקוֹם אַחֵר, שֶׁהוּא בּוֹטֵחַ שֶׁיִּרְאֶה סִימַן בְּרָכָה בְּתַלְמוּדוֹ לִפְנֵי הָרַב שֶׁשָּׁם, וְאָבִיו מוֹחֶה בּוֹ לְפִי שֶׁדּוֹאֵג שֶׁבְּאוֹתָהּ הָעִיר הָעוֹבְדֵי כּוֹכָבִים מַעֲלִילִים, אֵינוֹ צָרִיךְ לִשְׁמֹעַ לְאָבִיו בָּזֶה.

הגה, וְכֵן אִם הָאָב מוֹחֶה בַּבֵּן לִשָּׂא אֵיזוֹ אִשָּׁה שֶׁיַּחְפֹּץ בָּהּ הַבֵּן, אֵין צָרִיךְ לִשְׁמֹעַ אֶל הָאָב (מהרי"ק שֹׁרֶשׁ קסו)".

דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

א כתיבה וחתימה טובה, א גוט געבענטשט יאר.