בריוון פונעם ראש ישיבה שליט"א

#313 - רופן און רעדן מיט'ן טאטן יעדן טאג
כיבוד אב ואם, תיקון הכללי

בעזרת ה' יתברך - ערב שבת קודש פרשת ויקרא, ו' ניסן, שנת תשפ"ה לפרט קטן


 


מיין טייערער ... נרו יאיר


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


איך וויל דיר זייער בעטן זאלסט רופן דיין טאטע יעדן טאג. דיין טאטע איז אן עלנדער, ער האט נישט קיינעם, די אנדערע קינדער רעדן נישט מיט אים, נאר דו מיט די שכל און הדרכה פון הייליגן רבי'ן, וואס איז אונז מחזק צו מקיים זיין אלע מצוות און לייגן אלע אייגענע נגיעות אין דער זייט - ביסטו דער איינציגסטער קינד וואס רעדט מיט אים, וויל איך דיר בעטן און מחזק זיין זאלסט אים רופן יעדן טאג, שמועסן אביסל מיט אים.


אויך זאלסטו זאגן יעדן טאג מיט די טלית ותפילין נאך שחרית די צען קאפיטלעך תהילים, די תיקון הכללי פון הייליגן רבי'ן.


דער אייבערשטער זאל העלפן מיר זאלן זוכה זיין צו (פסחים קטז:): "וְנֹאכַל שָׁם מִן הַזְּבָחִים וּמִן הַפְּסָחִים"; און צו (מיכה ז, טו): "כִּימֵי צֵאתְךָ מֵאֶרֶץ מִצְרָיִם אַרְאֶנּוּ נִפְלָאוֹת", אמן.

#312 - די מניעות מאכט חשק
כיבוד אב ואם, התחזקות, מניעות

בעזרת ה' יתברך - ערב שבת קודש פרשת ויקרא, ו' ניסן, שנת תשפ"ה לפרט קטן


 


מיין טייערער ... נרו יאיר


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


דאס איז א ווייטאגליכע מעשה, ווען דיין טאטע אליין איז אנטלאפן פון שטוב אלס בחור און געקומען לערנען ביי מוהרא"ש מיט עזות דקדושה, און ער האט אויף קיינעם נישט געקוקט, ער האט געקוקט וואס איז גוט פאר זיין נשמה, פאר זיין תכלית, פאר זיין נצחיות, און יעצט ווען ענק האבן געוואלט קומען לערנען אין ישיבת היכל הקודש לאזט מען נישט; די וואונדער איז נאך מער, ווען דיין טאטע נרו יאיר לעבט אויף די התחזקות פון וואס מען לערנט דא ביי אונזער חדר, אבער ביז די קינדער.


דער הייליגער רבי האט דאס שוין געזאגט: "איך בין א וואונדער, א טאטע פארט צו מיר, גלייבט ער דאך אין מיר, און ווען זיין זון וויל קומען - לאזט ער אים נישט קומען". דאס איז געווען ווען דעם רבינ'ס תלמיד ר' יודל פון דאשוב וואס איז געווען א גרויסער צדיק האט נישט געלאזט זיין זון קומען צום רבי'ן, און ווען ער איז אנגעקומען צום רבי'ן האט אים דער רבי געזאגט די ווערטער: "איך בין א וואונדער, א טאטע קומט צו מיר, גלייבט ער דאך אין מיר, וואלט ער ווען געדארפט מיט נעמען די קינדער צו מיר; ניין, די קינדער נישט".


יעצט זעסטו קלאר אז דאס נישט לאזן קומען איז נישט קיין שכל, עס איז א זאך וואס מקורבים, תלמידים - מוזן אריבערגיין, ווייל נאר אזוי קען מען מקבל זיין פון צדיק, נאר אז עס איז דא א חשק, און חשק ווערט נאר דורך מניעות, און אזוי קענען דיר מעיד זיין אן א שיעור מענטשן וואס זיי זענען אריבער פון די עלטערן ביים קומען צום רבי'ן, בכלל נישט קיין שכל, דאס איז נאר להגדיל החשק, אזוי ווי דער רבי זאגט (לקוטי מוהר"ן חלק א, סימן סו).


זיי מחזק דיין ברודער ער זאל מתפלל אויף קענען קומען לערנען ביים רבי'ן אין ישיבה, מיט תפילה קען מען אלעס פועל'ן.


דער אייבערשטער זאל העלפן מיר זאלן זוכה זיין צו (פסחים קטז:): "וְנֹאכַל שָׁם מִן הַזְּבָחִים וּמִן הַפְּסָחִים"; און צו (מיכה ז, טו): "כִּימֵי צֵאתְךָ מֵאֶרֶץ מִצְרָיִם אַרְאֶנּוּ נִפְלָאוֹת", אמן.

#311 - כיבוד אב ואם איז זייער הייליג
כיבוד אב ואם, חיזוק פאר מיידלעך, קריאת שמע

בעזרת ה' יתברך - יום א' פרשת צו, ח' ניסן, שנת תשפ"ה לפרט קטן


 


... תחי', תלמידה בית פיגא


איך האב ערהאלטן אייער בריוו.


אזוי שיין צו הערן אז איר ליינט יעדע נאכט קריאת שמע שעל המיטה. חכמינו זכרונם לברכה זאגן (ברכות ח:) ווער עס גייט שלאפן אן קריאת שמע איז אזוי ווי ער שלאפט אין א גוי'אישע בעט, און דער וואס ליינט קריאת שמע איז אפגעהיטן פון אלע מזיקין (ברכות ה.).


ליינט יעדע נאכט קריאת שמע ביז כי אתה ה' מחסי. און ווען איר וועט עלטער ווערן וועט איר זאגן די גאנצע קריאת שמע.


אויך זאלט איר העלפן אייער מאמע, דער אייבערשטער האט ליב ווען מען איז מכבד א מאמע, ווען מען העלפט א מאמע. כיבוד אב ואם איז זייער הייליג, עס איז אזוי ווי מען איז מכבד דעם אייבערשטן. חכמינו זכרונם לברכה זאגן (קידושין ל:): "אָמַר הַקָּדוֹשׁ בָּרוּךְ הוּא, מַעֲלֶה אֲנִי עֲלֵיהֶם כְּאִלּוּ דַּרְתִּי בֵּינֵיהֶם וְכִבְּדוּנִי", ווען מען איז מכבד טאטע מאמע - זאגט דער אייבערשטער, איז עס אזוי ווי מען איז מיך מכבד. די הייליגע חכמים זאגן (שם לא:), אויפן הייליגער אמורא רב יוסף וואס איז געווען בלינד, ער האט נישט געקענט זען ווען זיין מאמע קומט אריין ער זאל זיך אויפשטעלן פאר איר, נאר ווען ער האט געהערט די קול פון אירע פיס טריט האט ער געוואוסט זיך אויפצושטעלן און געזאגט: "אֵיקוּם מִקַּמֵּי שְׁכִינָה דְּאָתְיָא", איך גיי זיך אויפשטעלן פאר די כבוד פון די שכינה.


דער אייבערשטער זאל העלפן מיר זאלן זוכה זיין צו (פסחים קטז:): "וְנֹאכַל שָׁם מִן הַזְּבָחִים וּמִן הַפְּסָחִים"; און צו (מיכה ז, טו): "כִּימֵי צֵאתְךָ מֵאֶרֶץ מִצְרָיִם אַרְאֶנּוּ נִפְלָאוֹת", אמן.

#310 - מקבל זיין לכבוד די שידוך צו העלפן די מאמע וואס מער
כיבוד אב ואם, כלה

בעזרת ה' יתברך - יום ד' פרשת כי תשא, י"ב אדר, שנת תשפ"ה לפרט קטן


 


... תחי', תלמידה בית פיגא


איך האב ערהאלטן אייער בריוו.


מזל טוב פאר אייער שידוך, איך קען זייער גוט אייער חתן, ער איז זייער א וואוילער, זייער אן ערליכער, מיט יראת שמים און מיט גוטע מידות.


דער אייבערשטער זאל העלפן ענק זאלן אויפשטעלן אן ערליכע שטוב מיט ערליכע געזונטע קינדער, ענקער שטוב זאל זיין א פלאץ פאר די שכינה צו רוען, און ענק זאלן ענקער גאנץ לעבן בלייבן צוגעבינדן צום הייליגן רבי'ן.


יעצט לכבוד די שידוך זאלט איר זיך מקבל זיין א גוטע זאך, די בעסטע קבלה איז - העלפן די מאמע אין שטוב וואס מער; העלפן א מאמע איז אזוי גרויס, ווען מען העלפט א מאמע מאכט מען א גרויסע נחת רוח פארן אייבערשטן.


דער אייבערשטער זאל העלפן איר זאלט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#309 - מען זאגט פאר קינדער וואס צו טון, פון ליבשאפט
כיבוד אב ואם, חיזוק פאר מיידלעך, טערעפי, התבודדות

בעזרת ה' יתברך - יום ד' פרשת כי תשא, י"ב אדר, שנת תשפ"ה לפרט קטן


 


... תחי'


איך האב ערהאלטן אייער בריוו.


די בעסטע וועג ווי אזוי איר וועט קענען ארויסנעמען אייער ווייטאג פון זיך וכו', איז דורך שמועסן יעדן טאג מיטן אייבערשטן, אים דערציילן אלעס וואס מען ליידט און אלעס וואס גייט אריבער.


אייערע עלטערן האבן אייך זייער ליב, און אפילו זיי זאגן אייך ווי אזוי איר זאלט זיך אנטון, און ווי אזוי איר זאלט זיך פירן - האבן זיי אייך נאכאלץ ליב. איר דארפט זיי פארשטיין, דער אייבערשטער וועט אייך העלפן איר וועט חתונה האבן, איר וועט האבן קינדער, וועט איר זען אז ווען מען זאגט פאר קינדער ווי זיך צו פירן איז דאס נישט פון שלעכטקייט, דאס קומט פון ליבשאפט.


איר זאלט מכבד זיין אייערע עלטערן, ענטפערט נישט, און אויב עלטערן געבן א פסק - הערט מען אויס מיט דרך ארץ, מען טאר נישט ענטפערן פאר עלטערן.


בעטס דעם אייבערשטן איר זאלט שנעל טרעפן אייער שידוך, בעטס פאר א גוטער מאן וואס וועט אייך נישט טשעפען, א מאן מיט גוטע מידות, א מאן מיט יראת שמים וואס וועט לעבן מיט אמונה; מיט תפילה וועט איר דאס באקומען.


זייט אייך מחזק מיט גוטע חבר'טעס, ווי למשל מרת ... און מרת ...


דער אייבערשטער זאל העלפן איר זאלט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#308 - זיך יעדן טאג אפגיסן נעגל וואסער ביים בעט
כיבוד אב ואם, נעגל וואסער

בעזרת ה' יתברך - ד' פרשת תרומה, כ"ט שבט, שנת תשפ"ה לפרט קטן


 


... נרו יאיר


איך בין אזוי פארוואונדערט אז דו ביסט נישט מקפיד אויף נעגל וואסער; דו קומסט דאך פון אזא חשוב'ע שטוב, דו האסט אזעלכע טייערע עלטערן, וואס זענען אזוי ערליך און הייליג; עס פאסט פאר דיר דו זאלסט אויך אפגיסן נעגל וואסער און זיין הייליג.


האסט אזא טייערע טאטע און מאמע, איך האף אז דו שעצט זיי מיט די גרעסטע מאס כבוד. גיי ארויס פון די קטנות הדעת פון זיך שעמען מיט האבן פשוט'ע עלטערן, און פון היינט און ווייטער זאלסטו זיך יעדן טאג אפגיסן נעגל וואסער ביים בעט, דאס וועט ברענגען אויף דיר חן און דו וועסט אויסוואקסן אן ערליכער איד.


איך וויל דיר מאכן א גוטע שידוך, איך וויל אבער דו זאלסט זיין זייער זייער פרייליך.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.



 

#307 - רופן אדער אריבערגיין יעדן טאג צו די מאמע
כיבוד אב ואם, חיזוק פאר פרויען, אני מאמין

בעזרת ה' יתברך - ד' פרשת משפטים, כ"ב שבט, שנת תשפ"ה לפרט קטן


 


מרת ... תחי'


איך פריי זיך אז איר און אייער מאן לעבן אינאיינעם בשלום און מיט ליבשאפט און אלעס איז פיין, איך האב אסאך געבעטן פאר ענקער הצלחה און איך בעט נאכאלץ ענק זאלן זוכה זיין צו האבן אמת'ע שלום בית.


איך וויל אייך מחזק זיין איר זאלט רופן אייער מאמע תחי' יעדן טאג, און אפילו אריבערגיין יעדן טאג צו איר, איר קענט זיך נישט פארשטעלן די גרויסע נחת רוח וואס מען מאכט פארן אייבערשטן ווען מען איז מכבד א מאמע, מען רעדט מיט א מאמע, מען גייט באזוכן א מאמע; די לעבן איז דאך אזוי זיס און אזוי איינגענעם אז מען טוט שעצן א מאמע.


דעריבער זאלט איר זיך קובע זיין יעדן טאג אריבערגיין צו אייער מאמע, און אז איר קומט נישט אן - זאלט איר כאטשיג רופן אויפן טעלעפאן און איר מאכן נחת, און אין דעם זכות וועט איר זען ניסים, איר וועט זוכה זיין צו א פולע שטוב מיט געזונטע ערליכע קינדער און אייניקלעך.


זאגט יעדן טאג די דרייצן אני מאמין; זאגט עס מיט טייטש, דאס וועט אייך געבן א שטארקע אמונה מיט אסאך כח.


דא האט איר די דרייצן אני מאמין מיט די טייטש:


1) אֲנִי מַאֲמִין אִיךְ גְלֵייבּ, בֶּאֱמוּנָה שְׁלֵמָה מִיט מַיין גַאנְצֶע הַארְץ, שֶׁהַבּוֹרֵא יִתְבָּרַךְ שְׁמוֹ אַז דֶער אֵייבֶּערְשְׁטֶער, הוּא בּוֹרֵא עֶר בַּאשַׁאפְט, וּמַנְהִיג אוּן פִירְט, לְכָל הַבְּרוּאִים אַלֶע בַּאשֶׁעפֶענִישְׁן. וְהוּא לְבַדּוֹ אוּן עֶר אַלֵיין, עָשָֹה הָאט גֶעטוּן, וְעוֹשֶֹה אוּן טוּט אַלֶעס אוֹיף דֶער וֶועלְט, וְיַעֲשֶֹה אוּן וֶועט וַוייטֶער אַלֶעס טוּן, לְכָל הַמַּעֲשִֹים אַלֶעס וָואס פַּאסִירְט.


2) אֲנִי מַאֲמִין אִיךְ גְלֵייבּ, בֶּאֱמוּנָה שְׁלֵמָה מִיט מַיין גַאנְצֶע הַארְץ, שֶׁהַבּוֹרֵא יִתְבָּרַךְ שְׁמוֹ אַז דֶער אֵייבֶּערְשְׁטֶער, הוּא יָחִיד עֶר אִיז אֵיינֶער, וְאֵין יְחִידוּת אוּן עֶס אִיז נִישְׁטָא נָאךְ אַ זַאךְ וָואס זָאל זַיין אֵיינְס, כָּמוֹהוּ, בְּשׁוּם פָּנִים אַזוֹי וִוי דֶער אֵייבֶּערְשְׁטֶער וָואס אִיז אֵיינְס. וְהוּא לְבַדּוֹ אוּן עֶר אַלֵיינְס, אֱלֹקֵינוּ אִיז אוּנְזֶער בַּאשֶׁעפֶער, הָיָה עֶר אִיז אֵייבִּיג גֶעוֶוען, הֹוֶה עֶר אִיז שְׁטֶענְדִיג דָא, וְיִהְיֶה אוּן וֶועט אֵייבִּיג זַיין.


3) אֲנִי מַאֲמִין אִיךְ גְלֵייבּ, בֶּאֱמוּנָה שְׁלֵמָה מִיט מַיין גַאנְצֶע הַארְץ, שֶׁהַבּוֹרֵא יִתְבָּרַךְ שְׁמוֹ אַז דֶער אֵייבֶּערְשְׁטֶער, אֵינוֹ גוּף אִיז נִישְׁט קַיין קֶערְפֶּער, וְלֹא יַשִֹּיגוּהוּ מַשִֹּיגֵי הַגּוּף אוּן עֶר הָאט נִישְׁט קַיין שׁוּם זַאךְ וָואס הָאט צוּטוּן מִיט אַ קֶערְפֶּער, וְאֵין לוֹ שׁוּם דִּמְיוֹן כְּלָל אוּן מֶען קֶען אִים נִישְׁט צוּגְלַייכְן צוּ קַיין שׁוּם זַאךְ.


4) אֲנִי מַאֲמִין אִיךְ גְלֵייבּ, בֶּאֱמוּנָה שְׁלֵמָה מִיט מַיין גַאנְצֶע הַארְץ, שֶׁהַבּוֹרֵא יִתְבָּרַךְ שְׁמוֹ אַז דֶער אֵייבֶּערְשְׁטֶער, הוּא רִאשׁוֹן עֶר אִיז דֶער עֶרְשְׁטֶער, וְהוּא אַחֲרוֹן אוּן עֶר וֶועט זַיין דֶער לֶעצְטֶער.


5) אֲנִי מַאֲמִין אִיךְ גְלֵייבּ, בֶּאֱמוּנָה שְׁלֵמָה מִיט מַיין גַאנְצֶע הַארְץ, שֶׁהַבּוֹרֵא יִתְבָּרַךְ שְׁמוֹ אַז דֶער אֵייבֶּערְשְׁטֶער, לוֹ לְבַדּוֹ נָאר צוּ אִים אַלֵיין, רָאוּי לְהִתְפַּלֵּל דַארְף מֶען בֶּעטְן, וְאֵין רָאוּי אוּן עֶס אִיז נִישְׁט וֶוערְד, לְהִתְפַּלֵּל צוּ בֶּעטְן, לְזוּלָתוֹ פוּן קֵיינֶעם אַנְדֶערְשׁ.


6) אֲנִי מַאֲמִין אִיךְ גְלֵייבּ, בֶּאֱמוּנָה שְׁלֵמָה מִיט מַיין גַאנְצֶע הַארְץ, שֶׁכָּל דִּבְרֵי נְבִיאִים אֱמֶת אַז אַלֶע וֶוערְטֶער פוּן דִי נְבִיאִים זֶענֶען אֱמֶת'דִיג.


7) אֲנִי מַאֲמִין אִיךְ גְלֵייבּ, בֶּאֱמוּנָה שְׁלֵמָה מִיט מַיין גַאנְצֶע הַארְץ, שֶׁנְּבוּאַת מֹשֶׁה רַבֵּנוּ עָלָיו הַשָּׁלוֹם אַז דִי נְבוּאָה פוּן מֹשֶׁה רַבֵּינוּ, הָיְתָה אֲמִתִּית אִיז אֱמֶת'דִיג, וְשֶׁהוּא הָיָה אָב לַנְּבִיאִים אוּן אַז מֹשֶׁה רַבֵּינוּ אִיז גֶעוֶוען דִי טַאטֶע פוּן אַלֶע נְבִיאִים, לַקּוֹדְמִים לְפָנָיו פַאר דִי וֶועלְכֶע זֶענֶען גֶעוֶוען פַאר אִים, וְלַבָּאִים אַחֲרָיו אוּן פַאר אַלֶע וָואס זֶענֶען גֶעקוּמֶען נָאךְ אִים.


8) אֲנִי מַאֲמִין אִיךְ גְלֵייבּ, בֶּאֱמוּנָה שְׁלֵמָה מִיט מַיין גַאנְצֶע הַארְץ, שֶׁכָּל הַתּוֹרָה אַז דִי גַאנְצֶע תּוֹרָה, הַמְּצוּיָה עַתָּה בְיָדֵינוּ וָואס מִיר הָאבְּן הַיינְט, הִיא הַנְּתוּנָה הָאט דֶער אֵייבֶּערְשְׁטֶער גֶעגֶעבְּן, לְמֹשֶׁה רַבֵּנוּ עָלָיו הַשָּׁלוֹם פַאר מֹשֶׁה רַבֵּינוּ.


9) אֲנִי מַאֲמִין אִיךְ גְלֵייבּ, בֶּאֱמוּנָה שְׁלֵמָה מִיט מַיין גַאנְצֶע הַארְץ, שֶׁזֹּאת הַתּוֹרָה אַז דִי תּוֹרָה וָואס מִיר הָאבְּן, לֹא תְהֵא מֻחְלֶפֶת וֶועט נִישְׁט פַארְטוֹישְׁט וֶוערְן, וְלֹא תְהֵא אוּן עֶס וֶועט נִישְׁט זַיין, תוֹרָה אַחֶרֶת קַיין אַנְדֶערֶע תּוֹרָה, מֵאֵת הַבּוֹרֵא יִתְבָּרַךְ שְׁמוֹ פוּנֶעם אֵייבֶּערְשְׁטְן.


10) אֲנִי מַאֲמִין אִיךְ גְלֵייבּ, בֶּאֱמוּנָה שְׁלֵמָה מִיט מַיין גַאנְצֶע הַארְץ, שֶׁהַבּוֹרֵא יִתְבָּרַךְ שְׁמוֹ אַז דֶער אֵייבֶּערְשְׁטֶער, יוֹדֵעַ כָּל מַעֲשֵֹה בְנֵי אָדָם וֵוייסְט אַלֶעס וָואס מִיר טוּעֶן אוּן וָואס אַנְדֶערֶע טוּעֶן, וְכָל מַחְשְׁבוֹתָם אוּן אַלֶעס וָואס מִיר טְרַאכְטְן אוּן וָואס אַנְדֶערֶע טְרַאכְטְן, שֶׁנֶּאֱמַר אַזוֹי וִוי עֶס שְׁטֵייט (תְּהִלִים לג, טו): 'הַיֹּצֵר יַחַד לִבָּם' דֶער אֵייבֶּערְשְׁטֶער הָאט בַּאשַׁאפְן אַלֶע הֶערְצֶער, 'הַמֵּבִין אֶל כָּל מַעֲשֵֹיהֶם' אוּן עֶר וֵוייסְט אַלֶעס וָואס מֶען טוּט.


11) אֲנִי מַאֲמִין אִיךְ גְלֵייבּ, בֶּאֱמוּנָה שְׁלֵמָה מִיט מַיין גַאנְצֶע הַארְץ, שֶׁהַבּוֹרֵא יִתְבָּרַךְ שְׁמוֹ אַז דֶער אֵייבֶּערְשְׁטֶער, גּוֹמֵל טוֹב בַּאצָאלְט שְׂכַר, לְשׁוֹמְרֵי מִצְוֹתָיו פַאר דִי וָואס טוּעֶן דִי מִצְוֹת, וּמַעֲנִישׁ אוּן עֶר בַּאשְׁטְרָאפְט, לְעוֹבְרֵי מִצְוֹתָיו דִי וָואס פָאלְגְן נִישְׁט זַיינֶע מִצְוֹת.


12) אֲנִי מַאֲמִין אִיךְ גְלֵייבּ, בֶּאֱמוּנָה שְׁלֵמָה מִיט מַיין גַאנְצֶע הַארְץ, בְּבִיאַת הַמָּשִׁיחַ אַז מָשִׁיחַ וֶועט קוּמֶען, וְאַף עַל פִּי שֶׁיִּתְמַהְמֵהַּ אוּן אֲפִילוּ עֶס נֶעמְט שׁוֹין אַזַא לַאנְגֶע צַייט, עִם כָּל זֶה אֲחַכֶּה לּוֹ בְּכָל יוֹם מִיט דֶעם וַוארְט אִיךְ יֶעדְן טָאג, שֶׁיָּבוֹא אַז עֶר זָאל קוּמֶען.


13) אֲנִי מַאֲמִין אִיךְ גְלֵייבּ, בֶּאֱמוּנָה שְׁלֵמָה מִיט מַיין גַאנְצֶע הַארְץ, שֶׁתִּהְיֶה תְּחִיַּת הַמֵּתִים אַז עֶס וֶועט זַיין תְּחִיַּת הַמֵּתִים, בְּעֵת שֶׁיַעֲלֶה רָצוֹן מֵאֵת הַבּוֹרֵא יִתְבָּרַךְ שְׁמוֹ וֶוען דֶער אֵייבֶּערְשְׁטֶער וֶועט דָאס טוּן, וְיִתְעַלֶּה זִכְרוֹ לָעַד וּלְנֵצַח נְצָחִים אוּן עֶס וֶועט דֶערְהוֹיבְּן וֶוערְן זַיין נָאמֶען פַאר אֵייבִּיג.


דער אייבערשטער זאל העלפן איר זאלט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#306 - דער עיקר פונעם מוסד איז די ווארעמקייט און ליבשאפט
כיבוד אב ואם, מוסדות, יום הולדת

בעזרת ה' יתברך - ד' פרשת משפטים, כ"ב שבט, שנת תשפ"ה לפרט קטן


 


... נרו יאיר, בני ברק


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


ווער נישט אויסער זיך ווען דיינע עלטערן רעדן צו דיר וועגן דיינע קינדער, אז אונזערע מוסדות איז נישט גוט, מאך נישט קיין עסק דערפון; עלטערן מעגן זאגן, עלטערן הערט מען אויס מיט דרך ארץ, און מען גייט התבודדות, מען שמועסט אויס מיטן אייבערשטן אלע צדדים און מען טוט וואס איז ריכטיג.


בנוגע וכו'; מיר מאכן נישט אין בית פיגא קיין עסק פון יום הולדת, עס מאכט נישט גוט צווישן די קינדער, עס הויבט אן ווערן קאנקורענט.


בנוגע די צעטלעך אויף די פרשה וכו'; נישט דאס איז דער עיקר, דער עיקר איז די ווארעמקייט און ליבשאפט וואס די לערערינס לייגן אריין אין יעדן קינד, און דאס נישט מאכן קיין דרוק צווישן די קינדער, דאס איז דער עיקר אויף וואס מען דארף קוקן, אז די קינדער זאלן גיין פרייליך, אהיים קומען פרייליך און עס זאל זיין שם שמים שגור על פיהם.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#305 - איך קען נישט ענטפערן וואו צו גיין וואוינען
כיבוד אב ואם, דירה, התבודדות

בעזרת ה' יתברך - ד' פרשת משפטים, כ"ב שבט, שנת תשפ"ה לפרט קטן


 


מרת ... תחי'


איך האב ערהאלטן אייער בריוו.


דאס וואס מען פארלאנגט איר זאלט איבערלאזן אייער מאמע, אייער משפחה, און גיין וואוינען וכו'; אזוי גייט עס ביי אסאך פון די רבי'שע משפחות, מען פארלאנגט פון די קינדער און אייניקלעך מען זאל אלעס אוועקלייגן אין דער זייט אבי צו בויען די שול וכו', מען פארלאנגט מען זאל קומען דינען די שול, דינען די רעביסטעווע אויפן חשבון פון שלום בית און אויפן חשבון פון חינוך הבנים, אלץ אבי עס זאל זיין א כבוד פאר די הנהגה וכו'.


איך קען נישט ענטפערן פאר א צווייטן וואו צו גיין וואוינען, דאס קען קיינער נישט זאגן, איין עצה איז דא, מען דארף בעטן דעם אייבערשטן און נאכאמאל בעטן און זיך לאזן פירן פונעם אייבערשטן.


דער אייבערשטער זאל העלפן איר זאלט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#304 - לייג אלעס אין דער זייט, און טו כיבוד אב
כיבוד אב ואם

בעזרת ה' יתברך - ד' פרשת משפטים, כ"ב שבט, שנת תשפ"ה לפרט קטן


 


... נרו יאיר


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


יעצט אז דיין טאטע דארף צוקומען צו די קינדער'ס הילף, ער האט זיך צעבראכן זיין פוס - זאלסטו אריבערגיין אים העלפן גיין און קומען.


עס איז אזוי נישט שיין צו הערן אז קיינער פון דיינע געשוויסטער קומען נישט, מען מאכט זיך נישט וויסנדיג, און נאר דער ברסלב'ער קינד געבט זיך אפ אזוי געטריי.


לייג אלע אנדערע זאכן אין דער זייט, און טו די מצוה פון כיבוד אב מיט די גאנצע הארץ, כיבוד אב ואם איז זייער א גרויסע מצוה; חכמינו זכרונם לברכה זאגן (ירושלמי פאה א, א), אז דאס איז חמורות שבחמורות, דאס איז פון די הארבסטע מצוות וואס איז דא.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#303 - העלפן א טאטע וועט נישט שטערן פאר די קינדער
כיבוד אב ואם, חיזוק פאר פרויען

בעזרת ה' יתברך - יום ג' פרשת יתרו, י"ג שבט, שנת תשפ"ה לפרט קטן


 


מרת ... תחי'


איך האב ערהאלטן אייער בריוו.


איר קענט זיך גארנישט פארשטעלן דאס גרויסקייט פון העלפן א טאטע; חכמינו זכרונם לברכה זאגן (תנא דבי אליהו רבה, פרק כו): "כָּל הָעוֹלָם כֻּלּוֹ שֶׁל הַקָדוֹשׁ בָּרוּךְ הוּא", די גאנצע וועלט איז דעם אייבערשטנ'ס, "וְאֵין הַקָּדוֹשׁ בָּרוּךְ הוּא מְבַקֵּשׁ מֵהָאָדָם", און דער אייבערשטער בעט נישט פון אונז, "רַק שֶׁיְכַבֵּד אָב וָאֵם", נאר אז מיר זאלן מכבד זיין טאטע און מאמע.


דאס וועט גארנישט אוועק נעמען פון אייער צייט וואס איר ווילט געבן פאר אייערע קינדער, דאס וועט אייך מאכן א ברכה אין די צייט און עס וועט מאכן אז אייערע קינדער זאלן אויסוואקסן ערליך און הייליג; נישטא עפעס העכער'ס פון דעם.


דער אייבערשטער זאל העלפן איר זאלט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#302 - די גרעסטע און הייליגסטע זאך, איז העלפן א מאמע
כיבוד אב ואם, חסידות ברסלב

בעזרת ה' יתברך - יום ב' פרשת יתרו, י"ב שבט, שנת תשפ"ה לפרט קטן


מיין טייערע טאכטער ... תחי'


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


איך פריי זיך אז דו העלפסט מאמי; די גרעסטע און הייליגסטע זאך ביי אידישע קינדער - איז העלפן א מאמע, מאכן א נחת רוח פאר די מאמע; מיט דעם קויפט מען זיך איין עולם הבא, און אויך אויף די וועלט וועט מען האבן אלע ברכות.


אויך פריי איך זיך זייער צו הערן פון דיין טיטשער אז דו האסט גוטע מידות, דו טשעפעסט נישט אנדערע, דו האסט א געפיל פאר אנדערע. גוטע מידות און א ווייכע הארץ - דאס איז ברסל"ב, די אותיות פון ל"ב בש"ר, א ווייכע הארץ, א הארץ מיט א געפיל פאר אנדערע; אזוי ווי דער הייליגער רבי זאגט (חיי מוהר"ן, סימן שלט), ווען משיח וועט קומען וועלן אלע זיין ברסלב'ע חסידים, אזוי ווי עס שטייט (יחזקאל לו, כו): "וְנָתַתִּי לָכֶם לֵב חָדָשׁ וְרוּחַ חֲדָשָׁה אֶתֵּן בְּקִרְבְּכֶם, וַהֲסִרֹתִי אֶת 'לֵב הָאֶבֶן' מִבְּשַׂרְכֶם וְנָתַתִּי לָכֶם 'לֵב בָּשָׂר'"; לב בשר איז די זעלבע אותיות ווי ברסלב.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#301 - עס איז נארמאל אז מען פארבענקט זיך צו א טאטע
כיבוד אב ואם, נשמה, וויינען

בעזרת ה' יתברך - יום ה' פרשת בא, ראש חודש שבט, שנת תשפ"ה לפרט קטן


 


מרת ... תחי'


איך האב ערהאלטן אייער בריוו.


יעצט ווען אייער טאטע עליו השלום איז נפטר געווארן און איר צואוויינט זיך אזוי סאך, און איר זענט פארטראכט וכו' וכו', איר ווערט אזוי פארבענקט אז איר קענט ממש גארנישט טון; וויסן זאלט איר אז עס איז זייער נארמאל אז מען פארבענקט זיך צו א טאטע און מען פלאצט אויס אין א געוויין, דאס איז געזונט, אבער אויך זאלט איר וויסן אז ווען עלטערן זעען די קינדער זענען פרייליך איז דאס זייער גרעסטע נחת, דאס מאכט זיי פרייליך, עלטערן גלייכן נישט ווען די קינדער זענען בצער.


די גרעסטע זאך וואס איר קענט מאכן פאר אייער טאטע'ס נשמה - אז איר וועט זיין שטארק פרייליך און אנגיין מיט אייער לעבן, לערנען מיט אייערע תלמידות פונעם אייבערשטן, און פרייליך מאכן אייער טייערער מאן, אים העלפן אין זיין הייליגע ארבעט.


דער אייבערשטער זאל העלפן איר זאלט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#300 - ווען א נפטר באקומט רשות אויפצושטיין פון קבר פאר איין תפילה
כיבוד אב ואם, דאווענען

בעזרת ה' יתברך - יום ב' פרשת ויחי, ו' טבת, שנת תשפ"ה לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר


יעדע מאל דו גייסט התבודדות, זאלסטו זאגן פארן אייבערשטן: "איך הויב אן פון ניי, איך גיי שוין זיין גוט, איך גיי שוין זיין אן ערליכער איד" (חיי מוהר"ן, סימן תלז), דער רבי האט דערציילט די סוד פון זיין הצלחה, אז ער האט שטענדיג אנגעהויבן פונדאסניי, ער האט געהאלטן אין איין מאכן התחלות (עיין שבחי הר"ן, סימן לג; שיחות הר"ן, סימן קסד).


באניי זיך, גיי אין שול דאווענען די דריי תפילות. רעד נישט מיט קיינעם ביים דאווענען; ווען מען איז שטארק מיט נישט רעדן ביים דאווענען מיט קיינעם, נאר מיטן אייבערשטן - זעט מען וואונדער, מען זעט ישועות. דאווען מיט א סידור, דאווען אויף איין פלאץ, גיי נישט אהער און אהין, אזוי ווי דאס איז דיין ערשטע תפילה.


דער רבי זאגט (לקוטי מוהר"ן חלק ב', סימן קיא): "אִם הָיוּ מַנִּיחִין מֵת לָעוֹלָם הַזֶּה לְהִתְפַּלֵּל, בְּוַדַּאי הָיָה מִתְפַּלֵּל יָפֶה יָפֶה בְכָל כּחוֹ", ווען מען געבט ווען פאר א נפטר רשות אויפצושטיין פון קבר פאר איין תפילה, אוי ווי שיין ער וואלט געדאווענט... אנשי שלומינו זאגן, ווען מען געבט ווען פאר א נפטר רשות אויפצושטיין פון קבר - וואלט ער נישט אין ערגעץ געגאנגען, ער וואלט געגאנגען נאר אין שול; נישט צו די ארבעט, נישט צו זיין שטוב, נאר אין שול, און ער וואלט נישט אויסגעטרעטן פון דאווענען צו דארפן צוריק גיין אין קבר; זאלסטו אויך אזוי טראכטן, 'נישטא וואו צו גיין, נישטא וואו צו לויפן, נאר צום אייבערשטן'.


געב אכטונג נישט וויי צו טון דיין טאטע און נישט דיין זיידע, געב זיי נישט קיין מוסר, דו זאלסט זיי נאר מכבד זיין, און אז מען דארף זיי פאררעכטן - לאז די מצוה פאר אנדערע, דו פארמאך דיינע ליפן און רעד נישט א ווארט מוסר.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#299 - לערנען הלכה מיט די בחורים
כיבוד אב ואם, ישיבה, הלכה

בעזרת ה' יתברך - יום ב' פרשת מקץ, כ"ב כסליו, שנת תשפ"ה לפרט קטן


 


מיין טייערער ליבער ... נרו יאיר, קרית ברסלב


איך וויל דו זאלסט לערנען מיט די בחורים הלכה; הלכות ברכות, הלכות תפילה, ווי אזוי זיך צו פירן טאג טעגליך, און ווען עס קומט א יום טוב - זאלסטו לערנען די הלכות פון די יום טוב; חנוכה לערן מיט זיי הלכות חנוכה, פורים לערן מיט זיי הלכות פורים, און אזוי ווייטער.


אז דו פארסט ממילא אריבער די שטוב פון דיינע עלטערן - זאלסטו יעדן טאג ארויפגיין צו דיין מאמע איר באגריסן, איר פרייליך מאכן מיט א מעשה, מיט א גוט ווארט. היינטיגע טעג - ווען אלע האבן א קאר - איז אזוי גרינג צו טון די מצוה פון כיבוד אב ואם, און אפילו מען וואוינט אביסל ווייט - דארף מען כאטשיג איין מאל א חודש אריבערגיין צו די עלטערן, און אז מען וואוינט נאנט - כאטשיג איין מאל א וואך, און אז מען וואוינט אין די זעלבע שטאט, די זעלבע געגנט - דארף מען גיין יעדן טאג צו זיי.


זיי מחי' דיין מאמע. דער אייבערשטער זאגט (קידושין ל:): "בזמן שאדם מכבד את אביו ואת אמו, אמר הקדוש ברוך הוא, מעלה אני עליהם כאילו דרתי ביניהם וכבדוני", ווער עס איז מכבד טאטע מאמע איז אזוי ווי מען איז מיך מכבד; די מצוה פון כיבוד אב ואם איז אזוי גרויס, "הוקש כיבוד אב ואם לכבודו של מקום" (בבא מציעא לב.), עס איז די זעלבע זאך ווי מכבד זיין טאטע מאמע.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#298 - לייג אוועק אלע אלטע שווארצע ווייטאג און גיי צו דיין טאטע
כיבוד אב ואם

בעזרת ה' יתברך - מוצאי שבת קודש פרשת וישלח, י"ד כסליו, שנת תשפ"ה לפרט קטן


 


טייערער ... נרו יאיר


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


אודאי זאלסטו גיין צו דיין טאטע אין שפיטאל אים באזוכן איידער מען גייט אים אפערירן. לייג אוועק אלע דיינע נגיעות, לייג אוועק אלע אלטע שווארצע ווייטאג, גיי צו דיין טאטע, רעד מיט אים און דרוק אים די האנט מיט ליבשאפט, דאס איז דיין מצוה יעצט.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#297 - א מאמע האט נישט קיין עין הרע
קינדער, כיבוד אב ואם, תודה והודאה

בעזרת ה' יתברך - יום ג' פרשת וישב, ט"ז כסליו, שנת תשפ"ה לפרט קטן


 


מרת ... תחי'


איך האב ערהאלטן אייער בריוו.


איך פריי זיך צו הערן די גוטע נייעס, דער אייבערשטער זאל העלפן אלעס זאל זיין בנקל ובנחת.


מען געבט זיך טאקע אכטונג פון דערציילן וכו', אין די ערשטע חדשים דערציילט מען נישט צוליב עין הרע, אבער פאר א מאמע - איז א מצוה צו דערציילן, און "שׁוֹמֵר מִצְוָה לֹא יֵדַע דָּבָר רָע" (קהלת ח, ה), מיט כיבוד אם דערלייגט מען נישט, א מאמע האט נישט קיין עין הרע, א מאמע וויל נאר דאס גוטס פון די טאכטער.


איר זאלט נישט אויפהערן דאנקען דעם אייבערשטן פאר די גרויסע חסדים; וואלטן מענטשן געוואוסט ווי שטארק תודה והודאה איז, ווי עס פארטרייבט אלע קליפות און אלע שלעכטס, ווי עס נעמט אוועק אלע עין הרע'ס - וואלטן מענטשן נישט אויפגעהערט זאגן: "שכוח אייבערשטער", מען וואלט טאג און נאכט געדאנקט דעם אייבערשטן, ווייל דאס דאנקען און לויבן דעם אייבערשטן פארטרייבט אלע קליפות, אלע שדים און אלע עין הרע'ס.


דער אייבערשטער זאל העלפן איר זאלט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#296 - זיך אויפפירן שיין, נישט פאררעכטן אנדערע געשוויסטער
כיבוד אב ואם, דרך ארץ

בעזרת ה' יתברך - יום ג' פרשת וישב, ט"ז כסליו, שנת תשפ"ה לפרט קטן


 


מרת ... תחי'


איך האב ערהאלטן אייער בריוו.


אז אייערע געשוויסטער פירן זיך נישט אויף מיט דרך ארץ צו אייער מאמע, ווען אייער מאמע גייט צו אייער שוועסטער אויף שבת און אירע קינדער פירן זיך נישט אויף מיט דרך ארץ און זי זאגט זיי ווי אזוי זיך צו פירן - קומט אייער שוועסטער צו לויפן און זאגט פאר ענקער מאמע: "מיש זיך נישט אריין, זאג נישט, טו נישט, טייל נישט איין"; איר פרעגט וואס איז ריכטיג צו טון.


ריכטיג איז איר זאלט מכבד זיין, איר זאלט רעדן שיין, ווייל אז איר וועט רעדן וועט מען אייך דאך נישט אויסהערן, איר האט זוכה געווען צו זיין ביים רבי'ן און באקומען פון רבי'ן א מאמע, איר האט באקומען פון רבי'ן א באגריף פון די טייערקייט פון א מאמע, אייערע געשוויסטער זענען נעבעך נאכנישט מקורב, זיי לעבן מיט די טעראפיסטן וואס העצן אן די יוגענט קעגן עלטערן, אויף דעם זאגן די הייליגע חכמים (יבמות סה:): "כשם שמצוה על אדם לומר דבר הנשמע", אזוי ווי עס איז א מצוה צו פאררעכטן און זאגן וואס איז ריכטיג ווען מען הערט אויס, "כך מצוה על אדם שלא לומר דבר שאינו נשמע", אזוי איז א מצוה נישט צו זאגן ווען מען ווייסט אז מען וועט נישט אננעמען.


איר זאלט שיין רעדן צו אייער מאמע, איר זאלט איר מכבד זיין, איר זאלט איר אויסהערן און אויסרעדן, דאס וועט אייך זיין א זכות פאר אייערע דורות, ווייל עס איז נישטא קיין גרעסערע מצוה פון די מצוה פון כיבוד אב ואם.


דער אייבערשטער זאל העלפן איר זאלט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#295 - באזוכן און אנרופן די עלטערן
כיבוד אב ואם, פרויען צאמקום

בעזרת ה' יתברך - יום ב' פרשת וישלח, ח' כסליו, שנת תשפ"ה לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר


איך האב געהערט פון רבי יצחק שליט"א, ער געדענקט אז מוהרא"ש פלעגט יעדן טאג נאכן דאווענען אנרופן זיין טאטע; זאלסטו אויך אזוי טון, אנרופן דיינע עלטערן יעדן טאג, און אז דו וואוינסט אין די זעלבע שטאט ווי דיינע עלטערן - זאלסטו זיי באזוכן יעדן טאג, און אז דו וואוינסט אין א צווייטע שטאט - זאלסטו גיין פון צייט צו צייט זיי באזוכן; ווייל די מצוה פון כיבוד אב ואם איז אזוי הייליג, די הייליגע חכמים זאגן (בבא מציעא לב.): "הוקש כיבוד אב ואם לכבודו של מקום", די מצוה פון כיבוד אב ואם איז אזוי גרויס, עס איז אזוי ווי מען איז מכבד דעם אייבערשטן אליין.


מהרא"ש דערציילט (פעולת הצדיק, סימן פא), דער הייליגער רבי פלעגט פארן צו זיינע עלטערן יעדע שטיק צייט, אפילו ער האט געוואוינט ווייט אוועק פון זיי, פון אוסיאטין ביז מעזיבוז איז מער פון דריי הונדערט פופציג קילאמעטער, דאס איז איבער צוויי הונדערט מייל, דאך פלעגט דער רבי זיך אריבער כאפן מזמן לזמן צו זיי; איז אודאי היינטיגע טעג איז דאך אזוי גרינג צו מקיים זיין די גרויסע מצוה, ווען מען קען רעדן דורכן טעלעפאן איז ממש אן עבירה דאס נישט צו טון.


ווען דו רעדסט מיט דיינע עלטערן דערצייל זיי נאר פרייליכע זאכן, מאך זיי נישט קיין צער, און אז דו גייסט אריבער עפעס פריוואט צווישן דיר און דיין ווייב - וואס דארפסטו דאס זאגן פאר דיינע עלטערן? וואס וועסטו האבן דערפון? וואס קענען זיי דיר העלפן? וואס ווילסטו? זיי האבן שוין געהאט גענוג צער, יעצט איז א צייט פון שמחה, דערצייל זיי פרייליכע זאכן, דערצייל זיי שיינע זאכן. מוהרא"ש זאגט, דאס איז פשט וואס די תורה זאגט (בראשית ב, כד): "עַל כֵּן יַעֲזָב אִישׁ אֶת אָבִיו וְאֶת אִמּוֹ וְדָבַק בְּאִשְׁתּוֹ", מישט נישט אריין אייערע עלטערן אין ענקער לעבן, און קיינמאל זיך נישט אפרעדן פאר זיי, פאר עלטערן דערציילט מען נאר גוטס און מען ברענגט זיי נאר נחת.


היינט נאכט איז דא די פרויען צאמקום, זע דיין ווייב זאל קומען, איך האב זייער וויכטיגע זאכן צו רעדן צו די פרויען פון אונזער קהילה.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#294 - זיי נישט ברוגז אז איך ענטפער נישט דיינע בריוו
כיבוד אב ואם, בריוו, ראש ישיבה

בעזרת ה' יתברך - יום ד' פרשת תולדות, כ"ו מר-חשון, שנת תשפ"ה לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר


איך האב ערהאלטן די בריוו און אלע בריוו.


איך ליין דיינע בריוו, און איך בעט דיר, טראכט נישט אז דאס וואס דו באקומסט נישט צוריק בריוו איז ווייל עפעס נישט גוט טוסטו; זיי מיר דן לכף זכות, איך בין אזוי פארנומען איבערן קאפ אז איך קום נישט אן צוריק צו שרייבן, איי וועסטו פרעגן פארוואס פאר אנדערע שרייבט מען יא צוריק; בעט איך דיר, זיי נישט ברוגז.


יעצט שרייב איך דיר צוריק ווייל דו האסט מיר אזוי פרייליך געמאכט מיט די בריוו אז דו האסט זיך מתגבר געווען, און דו ביסט יא צוגעגאנגען צו דיין טאטע ביי די חתונה און אים געגעבן מזל טוב און אויך צו דיין מאמע; דאס איז וואס מאכט מיך צוריק צו שרייבן, ווייל דאס איז דער רצון השם, מען זאל מכבד זיין טאטע און מאמע, און אז מען איז ביי א שמחה און טאטע מאמע זענען דארט - זאל מען זיי מכבד זיין אפילו ווען מען האט טענות וכו' וכו'.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.



 

#293 - קויף דיין ווייב א שיינע מתנה, מיט שיינע ווערטער פון הארצן
כיבוד אב ואם, שלום בית, שווער און שוויגער, מתנה

בעזרת ה' יתברך - יום ד' פרשת ויצא, ג' כסליו, שנת תשפ"ה לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר


זיי מכבד דיין ווייב, מעגסט איר קויפן א שיינע מתנה און איר שרייבן אפאר שיינע ווערטער, הארציגע ווערטער. אפילו דו האסט נישט צו קויפן גאר טייערע מתנות - זאלסטו איר קויפן א שיינע מתנה וואס איז ביליג, און דער עיקר די שיינע ווערטער פון הארצן.


דער רבי האט אונז זייער געווארנט מיר זאלן מכבד זיין די ווייב, וויפיל דרשות און בריוו האט אונז מוהרא"ש געגעבן אויף שלום בית? וויפיל מאל האט אונז מוהרא"ש גע'מוסר'ט און איבערגע'חזר'ט וואס דער רבי זאגט (שיחות הר"ן, סימן רסד), אז די פרויען ליידן אזויפיל צער און יסורים פון ברענגען קינדער, דאס ווארטן, געבוירן און דאס אויפציען קינדער, "כַּאֲשֶׁר יָדוּעַ לַכֹּל עֹצֶם מַכְאוֹבָם וְצַעֲרָם וְיִסּוּרֵיהֶם", ווי אלע ווייסן זייער ווייטאג און זייער צער וואס זיי ליידן, און ווי רבי נתן דערציילט (שם, סימן רסג): "סִפֵּר לִי אֶחָד", איינער האט אים דערציילט, "שֶׁהָיָה מֵשִׂיחַ עִמּוֹ זִכְרוֹנוֹ לִבְרָכָה", אז ער האט געהאט א שמועס מיט'ן רבי'ן, "מֵעִנְיַן בְּנֵי הַנְּעוּרִים, שֶׁשָּׁכִיחַ מְאֹד שֶׁנַּעֲשֶׂה קִלְקוּל בֵּינֵיהֶם וּבֵין נְשׁוֹתֵיהֶם, וְנִפְרָדִים זֶה מִזֶּה אֵיזֶה זְמַן, וְלִפְעָמִים נַעֲשֶׂה מִזֶּה פֵּרוּד לְגַמְרֵי חַס וְשָׁלוֹם", איבער דעם וואס מען זעט אינגעלייט צעטיילן זיך פאר א שטיק צייט און אסאך מאל ווערט נאכדעם א גט חס ושלום, "אָמַר, שֶׁזֶּה מַעֲשֶׂה בַּעַל דָּבָר, שֶׁמַּנִּיחַ אֶת עַצְמוֹ עַל זֶה מְאֹד, לְקַלְקֵל הַשָּׁלוֹם שֶׁל בְּנֵי הַנְּעוּרִים, כְּדֵי שֶׁיִּתָּפְסוּ בִּמְצוּדָתוֹ חַס וְשָׁלוֹם עַל יְדֵי זֶה", דער רבי האט געזאגט אז דאס איז מעשה בעל דבר. דער יצר הרע מאכט מען זאל זיך צעטיילן, ווייל אז מען איז אן א ווייב כאפט ער אריין דעם מענטש ביי אים אין זאק אריין, "כִּי הוּא אוֹרֵב עַל זֶה מְאֹד, לְתָפְסָם בִּנְעוּרֵיהֶם עַל יְדֵי קִלְקוּל הַשְּׁלוֹם בַּיִת חַס וְשָׁלוֹם, שֶׁגּוֹרֵם בְּעַרְמוּמִיּוּתוֹ לְקַלְקֵל הַשָּׁלוֹם שֶׁבֵּינֵיהֶם", ווייל דער יצר הרע לאקערט אויף יונגע פארפעלקער זיי צו צעטיילן און אזוי כאפט ער זיי אריין אין שמוציגע עבירות.


זיי מכבד דיין שווער און שוויגער, רעד שיין צו זיי און רעד שיין צו דיין ווייב פון זיי, און אז דו קענסט זיי טראגן און ברענגען - זאלסטו דאס טון מיט די גרעסטע שמחה, איך דארף נישט ביי מיר אין די קהילה עזות פנימ'ער וואס חוצפה'נען זיך צו עלטערן און צו די ווייב'ס עלטערן, היכל הקודש איז א פלאץ פון דרך ארץ, פון יראת שמים, פון זיך פירן צו די עלטערן מיט די גרעסטע מאס דרך ארץ, אז מען איז מכבד די עלטערן און די ווייב'ס עלטערן - איז דאס די גרעסטע כבוד וואס מען קען געבן פארן רבי'ן. דער רבי זאגט (ספר המדות אות צדיק, סימן סט): "מִי שֶׁאוֹהֵב אֶת הַצַּדִּיק", ווער עס האט ליב דעם צדיק, "צָרִיךְ לִשְׁמֹר אֶת הַצַּדִּיק, שֶׁלֹּא יֵצֵא עָלָיו שֵׁם רָע", דארף אכטונג געבן אז עס זאל נישט ארויסגיין קיין שלעכטע נאמען אויפן צדיק.


איך האב נאך אסאך צו שרייבן, איך דארף לויפן צו די בחורים, זיי זענען אזוי צעבראכן, זיי דארפן שידוכים, זיי ווארטן אויף חיזוק.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#292 - נישט שווער מאכן אויף די עלטערן וואס מוטשען זיך
כיבוד אב ואם, חיזוק פאר מיידלעך, דרך ארץ, געלט

בעזרת ה' יתברך - יום ד' פרשת חיי שרה, י"ט מר-חשון, שנת תשפ"ה לפרט קטן


 


... תחי', תלמידה בית פיגא


איך האב ערהאלטן אייער בריוו.


ערשטנס וויל איך אייך זאגן אז איך האב זייער הנאה צו הערן די שיינע גריסן אויף אייך פון אייערע לערערינס, ווי שיין איר פירט זיך מיט דרך ארץ, און פון אייערע גוטע מידות, איר מאכט מיר א נחת רוח.


אייערע עלטערן גייען אריבער שווערע צייטן, זיי זענען זייער געדרוקט אין געלט, זאלט איר זיי נאר העלפן, און חס ושלום נישט גיסן אויל צום פייער, זיך אפרעדן וכו'. בעטס דעם אייבערשטן פאר אייערע עלטערן זיי זאלן האבן שפע, און זייט נישט ברוגז אויף זיי אז זיי קויפן אייך נישט קיין קליידער, זיי זענען זייער געדרוקט. זייט מכבד אייערע עלטערן, אין דעם זכות וועט איר זען אז דער אייבערשטער וועט מאכן גרויסע ניסים מיט ענק, עס וועט קומען גרויס שפע, מען וועט קענען קויפן קליידער פאר די קינדער, און מען וועט קענען קויפן עסן, עס וועט שוין נישט זיין הונגער.


בתנאי אז איר וועט נאר העלפן אייערע עלטערן און נישט ארויס ווייזן פאר זיי אז איר זענט צעבראכן פון די מצב וואס הערשט אין שטוב, נאר העלפן און זיך פירן מיט גרויס דרך ארץ.


איר דארפט זיך זייער שטארקן, און גלייבן אינעם אייבערשטן, אז דער אייבערשטער מאכט נישט קיין שלעכטס, און נאך אביסל וועט זיך אלעס איבערדרייען לטובה.


דער אייבערשטער זאל העלפן איר זאלט האבן הצלחה אין אלע ענינים.



 

#291 - רעד נישט צו קיינעם קעגן דיין טאטע מאמע
כיבוד אב ואם, שמחה, מחלוקת, התבודדות

בעזרת ה' יתברך - יום ב' פרשת חיי שרה, י"ז מר-חשון, שנת תשפ"ה לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערער ליבער הארציגער ... נרו יאיר


איך בין אזוי בצער פון וואס דו גייסט אריבער, עס טוט מיר אזוי וויי אז מען נעמט דיר מיט דיינע געשוויסטער צו עדות זאגן קעגן די טאטע; נישט גענוג די עלטערן קריגן זיך, וואס דאס אליין איז אזוי ווייטאגליך פאר די קינדער – נעמט מען ענק צו שלאגן איינער דעם צווייטן.


איך בעט דיר ברחמים, שטייט פון דער זייט, רעד נישט צו קיינעם קעגן דיין טאטע מאמע, דריי זיך ארויס מיט חכמה, זיי מקיים וואס דער רבי זאגט (ספר המידות אות פחד חלק ב', סימן ג): "מִי שֶׁבּוֹרֵחַ מִן הַצָּרָה, הוּא פִּקֵּחַ", דער וואס אנטלויפט פון א צרה איז קלוג; נישטא נאך א צרה ווי די צרה פון מחלוקת.


בזכות וואס דו ביסט מקיים מצות כיבוד אב ואם, בזכות וואס דו וועסט זיך נישט מישן אין די מחלוקת וועסטו זוכה זיין בקרוב טרעפן דיין שידוך, און צו בנים ובני בנים עוסקים בתורה ובמצוות.


נעם די עצה פון הייליגן רבי'ן, יעדן טאג זאלסטו גיין אין א ווינקל, א ליידיגע פלאץ, און זיך אויסשמועסן דיין הארץ אויף אידיש מיטן אייבערשטן, רעד צו אים כידבר איש אל רעהו, ווי מען רעדט צו א גוטער פריינט, דערצייל אים דיין לעבן, דערצייל אים דיין פרשה בפרטיות ובפרטי פרטיות, און בעט אים פאר א שידוך, פאר א גוט לעבן, דאס און נאר דאס וועט זיין דיין ישועה.


אויך זאלסטו בעטן פאר שמחה, ווייל דאס איז דער עיקר, אז מען איז פרייליך האט מען אלעס.

#290 - קויף זיך א פשוט'ע טעלעפאן, וועסטו האבן שלום בית און פרנסה
כיבוד אב ואם, מאוויס, טעלעפאן

 


בעזרת ה' יתברך - יום ג' פרשת לך לך, ד' מר-חשון, שנת תשפ"ה לפרט קטן


 


צו מיין טייערער ... נרו יאיר


קוק נישט קיין מאוויס, מען פארלירט אלעס אז מען קוקט מאוויס; מען פארלירט די מח מחשבה, מען פארלירט די ישוב הדעת, מען פארלירט די צייט, מען פארלירט די טעם צו דאווענען און לערנען.


קויף זיך א פשוט'ע טעלעפאן – וועסטו זיין פרייליך און צופרידן, וועסט האבן שלום בית און פרנסה.


גיי יעדן טאג אריבער צו דיין מאמע און פרעג איר וואס דו קענסט איר עפעס העלפן, אדער איר צוטראגן – וועסטו זיך איינקויפן עולם הבא.


 

#289 - די זכות פון די וואס נעמען אריין עלטערן אין שטוב
כיבוד אב ואם, חיזוק פאר פרויען, אני מאמין

בעזרת ה' יתברך - יום ג' פרשת נח, כ"ז תשרי, שנת תשפ"ה לפרט קטן


 


מרת ... תחי'


אָ ווי איך בין מקנא די זכות פון די וואס נעמען אריין אין שטוב עלטערן אויף יום טוב, איך ווייס עס איז אייך נישט גרינג געווען צו זיצן מיט א שוויגער א גאנץ יום טוב סוכות; ערשטע טעג און צווייטע טעג מיט א חול המועד, אבער וויסן זאלט איר, מען טוט נישט אין לעבן וואס איז גרינג און געשמאק, מען טוט אין לעבן וואס איז ריכטיג, און אז דער אייבערשטער זאגט אונז (תנא דבי אליהו רבא, סימן כו): "כָּל הָעוֹלָם כּוּלוֹ שֶׁל הַקָדוֹשׁ בָּרוּךְ הוּא", די גאנצע וועלט איז מיינס, "וְאֵין הַקָדוֹשׁ בָּרוּךְ הוּא מְבַקֵּשׁ מֵהָאָדָם רַק שֶׁיְכַבֵּד אָב וָאֵם", און איך בעט פון ענק נאר איין זאך, איר זאלט מכבד זיין טאטע מאמע - טוט מען די מצוה מיט די גרעסטע שמחה און אפילו עס איז שווער.


קיינמאל זאלט איר נישט זאגן פאר עלטערן עס איז אונז שווער אייך אריינצונעמען; ביי געשוויסטער אדער שכנים וכו' אז עס איז שווער וכו' - קען מען זיך ארויסדרייען, אבער ווען עס קומט אריינצונעמען עלטערן אין שטוב - איז נישטא אזא זאך ווי זיך ארויסדרייען.


אינדערפרי, נאכן זאגן מודה אני מיט ברכת השחר - זאלט איר זאגן די דרייצן אני מאמין, מיט תיקון הכללי.


דער אייבערשטער זאל העלפן איר זאלט האבן הצלחה אין אלע ענינים.