בריוון פונעם ראש ישיבה שליט"א

#6318 - גרייט זיך צו אומאן ראש השנה מיט תפילה, מיט בענקען, מיט שמחה
אומאן, ראש השנה, חמשה עשר באב

בעזרת ה' יתברך - יום ד' פרשת ואתחנן, י' מנחם-אב, שנת תשפ"ד לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר


קומענדיגע וואך איז חמשה עשר באב, דער הייליגער מנחת אלעזר זאגט, (שער יששכר חודש אב, מאמר יום תבר מגל, אות ב), א טעם פארוואס מען הויבט אן ווינטשן "כתיבה וחתימה טובה" פון חמשה עשר באב, ווייל חמש"ה עש"ר בא"ב באטרעפט אזוי ווי כתיב"ה וחתימ"ה טוב"ה, עס הויבט זיך אן די הכנות צום הדין.


מיר גרייטן זיך צו פארן צום הייליגן רבי'ן קיין אומאן אויף ראש השנה, דער רבי האט געזאגט (חיי מוהר"ן, סימן תו): "מָה אֹמַר לָכֶם" וואס זאל איך אייך זאגן, "אֵין דָּבָר גָּדוֹל מִזֶּה" נישטא קיין גרעסערע זאך פון דעם, "הַיְנוּ לִהְיוֹת אֶצְלִי עַל רֹאשׁ הַשָּׁנָה" פון זיין ביי אים ראש השנה; קוק נישט אויף די גרויסע הוצאות, דער רבי האט געזאגט: "איך זארג פאר די שפעזן פון די וועגן".


גרייט זיך אן מיט תפילה, מיט בענקען, מיט שמחה – צו קומען צום רבי'ן; הלואי וועסטו זיין אין אומאן מיט אונזער חבורה, עס איז גאר אנדערש ווען מען איז מיט חברים וואס אלעס דרייט זיך ארום דעם רבינ'ס עצות, אבער נישט דאס זאל זיין יעצט די אפהאלט, קום אויף אומאן אפילו דו וועסט זיין וואו דו וועסט זיין; אבי קומען צום רבי'ן אויף ראש השנה.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#6317 - אז מ'הערט די שיעורים און מ'לערנט די בריוו, איז מען פארזיכערט
חברים, ראש השנה, חמשה עשר באב

בעזרת ה' יתברך - יום ה' פרשת ואתחנן, י"א מנחם-אב, שנת תשפ"ד לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר


עס הויבט שוין אן בלאזן די ווינטל פון ראש השנה, די הייליגע חכמים זאגן (תענית לא.): "מחמשה עשר באב ואילך תשש כחה של חמה" פון פופצן טאג אין אב ווערט אפגעשוואכט די הייסקייט פון די זון; דער הייליגער מנחת אלעזר זכותו יגן עלינו זאגט (שער יששכר חודש אב, מאמר יום תבר מגל, אות ד), די הייסקייט פון די זון איז מרמז אויף די קליפות קטב ומרירי, וואס חכמינו זכרונם לברכה זאגן מען זאל נישט גיין שפאצירן אין די דריי וואכן ווייל דעמאלט זענען שולט די קליפות, ער זאגט אן אינטערסאנטע זאך, מען זעט אז די פליגן קומען דארט וואו די זון ברענט, אבער ווען עס ווערט קיל אדער אונטער א שאטן - קומען נישט די פליגן, ווייל זבוב איז מרמז אויף קליפות עמלק און עשיו, דאס איז די ראשי תיבות פון ז'כרון ב'ספר ו'שום ב'אזני, און פון ט"ו אב הויבט זיך אן די ימי הרחמים והרצון.


איך וויל דיר בעטן זאלסט אנהויבן מאכן א חשבון הנפש ווי די יאר איז אריבער. בעט דעם אייבערשטן אויף גוטע חברים, זאג נישט דיר וועט עס נישט שאטן, ביסט נישט קלוגער פון שלמה המלך וואס זאגט אונז (משלי יז, יב): "פָּגוֹשׁ דֹּב שַׁכּוּל בְּאִישׁ" עס איז בעסער זיך צו באגעגענען מיט א פארציקנדע בער, "וְאַל כְּסִיל" ווי צו באגעגענען א נאר, "בְּאִוַּלְתּוֹ" וואס שפעט און מאכט חוזק; מען קען אלעס פארלירן.


אויך זאלסטו זען דיין ווייב זאל האבן ערליכע און גוטע חבר'טעס; אז דו זעסט אז נאכן רעדן מיט די און די חבר'טעס לעשט זיך אויס די געפיל צו יראת שמים - זאלסטו שיין רעדן מיט איר און איר געבן צו פארשטיין זי זאל נישט האבן מיט די חבר'טעס.


דו זע צו קומען יעדע וואך צום ליל שישי שיעור און אויך זאלסטו אלעס טון אז דיין ווייב זאל הערן די וועכנטליכע פרויען שיעורים, און אז מען דארף האבן ווער עס זאל אכטונג געבן אויף די קינדער - זאלסטו בלייבן אין שטוב זי זאל קענען גיין זיך אנזאפן מיט יראת שמים, מיט חיזוק; קיינער איז נישט נאנט אין היכל הקודש, קיינער איז נישט פארזיכערט, נאר דער וואס לעבט מיט די עצות פון רבי'ן, דער וואס הערט די שיעורים און לערנט די בריוו.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#6316 - האב נישט מורא צו בעטן געלט פאר'ן קאמפיין
בין המצרים, צדקה, שבת קודש, קאמפיין, חמשה עשר באב

בעזרת ה' יתברך - ערב שבת קודש פרשת ואתחנן - נחמו, י"ב מנחם-אב, שנת תשפ"ד לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר


די וואך שבת נחמו איז א פרייליכע שבת, מוהרא"ש זאגט, שטענדיג קומט אויס 'שבת נחמו' אין 'פרשת ואתחנן'; אונז צו לערנען, ווי אזוי קען מען זיך טרייסטן? דורך 'ואתחנן אל ה', דורך בעטן דעם אייבערשטן; אז מען בעט יעדע זאך דעם אייבערשטן - קומט מען צו 'נחמו נחמו עמי', מען קען זיך טרייסן אין יעדע שווערע צייט.


מאך פרייליכע סעודות, זיי נישט אנגעצויגן ביי די סעודות, שריי נישט, און אודאי נישט שלאגן; שרייען און שלאגן העלפט נישט, עס איז נאר א וועג פון אויסגעבן די נערוון, שרייען און שלאגן איז נישט קיין חינוך; וואס איז די עצה? רעדן און רעדן און נאכאמאל רעדן.


זינג זמירות און רעד נאר שיינע זאכן, רעד נישט קיין פאליטיק, רעד נישט קיין לשון הרע, טו עס פאר דיינע דורות, דיינע קינדער זאלן זיין ערליכע אידן.


יעצט קומט די יערליכע קאמפיין פאר אונזערע מוסדות היכל הקודש, איך וויל דיר בעטן זאלסט זיך אנשליסן און זיין א גבאי צדקה, זאלסט רופן דיין משפחה, דיינע שכנים, דיינע קרובים; מאך נישט קיין חשבונות 'אים רוף איך יא', 'אים רוף איך נישט', 'ער וועט זיכער יא געבן', 'ער וועט זיכער נישט געבן'; דו טו וואס דו האסט צו טון, מיט א שטארקע רצון.


טראכט נישט 'וואס האט יענער מיט ברסלב?' און 'וואס האלט יענער פון ברסלב?' יעדער איינער ווייסט דעם אמת פון רבי'ן, איינער זאגט עס ארויס און איינער האלט עס פאר א סוד, אלע ווייסן אז דער רבי ברענגט צוריק נשמות ישראל צום אייבערשטן. דער רבי האט געזאגט (חיי מוהר"ן, סימן שלה): "הַאִם לֹא הָיִיתִי יָכוֹל לִהְיוֹת מְפֻרְסָם וּמַנְהִיג שֶׁקּוֹרִין (גוּטֶער יוּד) כְּמוֹ כָּל הַמַּנְהִיגִים שֶׁנּוֹסְעִים הַחֲסִידִים אֲלֵיהֶם וְאֵינָם יוֹדְעִים עַל מָה נוֹסְעִים, וְחוֹזְרִים וְשָׁבִים וּבָאִים וְאֵינָם יוֹדְעִים מַה בָּאִים", וואלט איך נישט געקענט זיין אזוי ווי אנדערע רבי'ס וואס די חסידים קומען צו זיי און ווייסן נישט פארוואס זיי קומען און ווען זיי גייען, גייען זיי אהיים מיט ליידיגע הענט, נאכדעם קומען זיי נאכאמאל צוריק און זיי ווייסן זיי נאכאמאל נישט פארוואס זיי זענען געקומען?! "אֲבָל אֲנִי לֹא רָצִיתִי בְּכָל זֶה, רַק לָקַחְתִּי עַצְמִי לַעֲסֹק בָּזֶה לְהַחֲזִיר אֶתְכֶם לְמוּטָב", איך האב דאס נישט געוואלט, נאר איך האב אלעס אוועק געגעבן אבי איר זאלט זיין גוטע אידן.


לייג די חשבונות אין דער זייט, הויב אן טון, וועסטו זען ווי אלע האבן א שטארקע געפיל צו העלפן אונזער מוסד.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#6315 - נישטא אזא זאך ווי בלאזן און איגנארירן די ווייב
תפילות אויף אידיש, שלום בית, התחזקות

בעזרת ה' יתברך - יום ד' פרשת מטות מסעי, כ"ה תמוז, שנת תשפ"ד לפרט קטן


 


מיין טייערער ... נרו יאיר


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


לדעתי זאלסטו רעדן צו איר רב, ער איז אן ערליכער רב, ער וועט ענק העלפן; ער קען דיין ווייב, ער האט זיך געפארעט מיט איר ערשטע מאן און מיט די גט, וועט ער ענק ווייטער העלפן.


שטארק זיך, גלייב באמונה שלימה, אז דער אייבערשטער האט דיר געגעבן די ווייב מיט די קינדער - איז דאס פאר דיין טובה, און אז עס קומט אן שווער - וועט דאס דיר ברענגען נענטער צום אייבערשטן, דו וועסט ווערן אויסגעלייטערט און זוכה זיין צו עולם הבא.


דראפע זיך און דערהאלט זיך, גיי נישט אריין אין א קטנות המוחין פון נישט רעדן מיט דיין ווייב און נישט רעאגירן; נישטא אזא זאך ווי בלאזן, עס העלפט נישט, עס מאכט נאר ערגער די מצב. אז עפעס שטערט דיר - זאלסטו דאס אויסשמועסן מיטן אייבערשטן; בעט דעם אייבערשטן: "הייליגער באשעפער, ווי לאנג נאך וועט מיר באדערן זאכן? ווי לאנג נאך וועל איך ווערן באליידיגט? העלף מיר אז זאכן זאלן מיר נישט שטערן און נישט אנגיין, העלף מיר איך זאל זיך נישט באליידיגן ווען מיין ווייב זאגט מיר אריין, העלף מיר איך זאל זיך מבטל זיין צו דיר, איך זאל זען נאר דאס גוטס וואס דו טוסט מיט מיר"; אזוי זאלסטו בעטן דעם אייבערשטן.


גיי יעדן טאג התבודדות; וועסט שפירן א זיסע איינגענעמע טעם אין לעבן.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#6314 - די מחשבות וואס פייניגן, נאך די פטירה פון עלטערן
כיבוד אב ואם, אמונה, שולד געפילן, שכחה

בעזרת ה' יתברך - יום ד' פרשת מטות מסעי, כ"ה תמוז, שנת תשפ"ד לפרט קטן


 


הרב ... שליט"א


איך וויל דיך מחזק זיין אויף וואס מיר האבן גערעדט ביי די שבעה פון דיין טאטן עליו השלום; נישט האבן קיין שולד געפילן וכו' וכו'.


איך בעט דיר זייער, זאלסט זיך נישט יעצט באשולדיגן און זיך אויפעסן מיט די מחשבות כאילו דו האסט גע'הרג'עט דיין טאטע חס ושלום, און אז דו האסט נישט גענוג געטון פאר אים וכו' וכו'; חס ושלום זיך אויפעסן און זיך באשולדיגן אז דו האסט אים גע'הרג'ט וכו', די סארט מחשבות גרעניצט זיך מיט כפירה.


באשולדיג זיך נישט מיטן עבר, מען קען נישט צוריק ברענגען דעם עבר, טו וואס דו קענסט יעצט טון פאר אים. חכמינו זכרונם לברכה זאגן (קידושין לא:): "מכבדו בחייו מכבדו במותו", מען דארף מכבד זיין עלטערן סיי ביים לעבן און סיי נאכן שטארבן, און די ראשונים זאגן (ספר יראים סימן רכא אות ה, בספר תועפת ראם; תניא רבתי, סימן ק; ועוד) אז דאס איז א מצוה מדאורייתא; זאלסט יעדן טאג געבן צדקה פאר די נשמה פון דיין טאטע, און לערן יעדן טאג משניות פאר זיין נשמה; אזוי וועסטו ארויפטראגן די נשמה פון דיין טאטע העכער און העכער.


על פי רוב ליידן מענטשן ווען עלטערן גייען אוועק פון דער וועלט, מען פייניגט זיך מיט די מחשבות, מען רייסט זיך די האר פון קאפ, מען באשולדיגט זיך מיטן עבר; דאס לאזט נישט לעבן. דער הייליגער רבי האט אונז געווארענט נישט צוריק צו קוקן, דער רבי זאגט (שיחות הר"ן, סימן כו): "ביי די וועלט איז שכחה א חסרון, אבער ביי מיר איז שכחה א מעלה", מענטשן רעדן זיך אפ אז זיי האבן נישט קיין גוטע זכרון און זיי פארגעסן וואס איז געווען, מען מיינט אז דאס איז א חסרון, אבער עס איז פארקערט, עס איז נאר א מעלה, ווייל ווען עס וואלט ווען נישט געווען שכחה וואלט מען נישט געקענט דינען דעם אייבערשטן, מען וואלט נישט אויפגעהערט צו טראכטן פונעם פארגאנגענהייט, פון אלע דורכפעלער און אלע פראבלעמען וואס מען איז דורך, דאס וואלט גורם געווען אז דער מענטש זאל נישט וועלן נאכאמאל פרובירן צו זיין אן ערליכער איד, אבער יעצט אז עס איז דא שכחה, קען מען זיך באנייען און אנהויבן פונדאסניי.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#6313 - מען קען נישט קומען ביי אונז אנגעטון בפריצות
צניעות, פרויען צאמקום

בעזרת ה' יתברך - יום ד' פרשת מטות מסעי, כ"ה תמוז, שנת תשפ"ד לפרט קטן


 


מרת ... תחי'


איך האב ערהאלטן אייער בריוו.


אז מען האט געזאגט פאר א פרוי זי זאל קומען בצניעות וכו' און זי האט זיך באליידיגט וכו' - זאל אייך עס נישט באדערן.


מען קען נישט קומען ביי אונז אנגעטון בפריצות; אז א פרוי קומט מיט קורצע ערמל דארף מען איר שיין זאגן: "דו דארפסט מכבד זיין אונזער פלאץ, קומען צו אונז מיט דרך ארץ".


אזוי אויך אז א פרוי קומט אין שול אנגעטון קורץ - דארף מען איר זאגן זי זאל אונז רעספעקטירן און קומען אנגעטון איידל. איך האב מיטגעהאלטן ווי מוהרא"ש זאגט פאר א אינגערמאן ער זאל זאגן פאר זיין ווייב זי זאל אהיים גיין פון שול, (עס איז געווען יום כיפורים אינמיטן תפילת שחרית), זיך אנטון א קלייד ביז נאך די קני; למעשה האט זיך דער אינגערמאן באליידיגט און אוועק געשלעפט זיין ווייב פון היכל הקודש; יעצט איז גארנישט געבליבן פון די משפחה, זיי האבן זיך גע'גט.


אז מען זאגט פאר פרויען שיינערהייט אז ביי אונז אין שול און ביי די צאמקום דארף מען קומען אנגעטון איידל - דאס מיינט נישט מרחק זיין, פארקערט; אויב מען זאגט גארנישט - וועט צעפאלן די שול, עס וועט צעפאלן די חבורה. ווייל נאר וואו עס איז דא צניעות - דארט איז דא די שכינה הקדושה, און אויב מען גייט אנגעטון (אויסגעטון) בפריצות - שטייט (דברים כג, טו) "כִּי ה' אֱלֹקֶיךָ מִתְהַלֵּךְ בְּקֶרֶב מַחֲנֶךָ, לְהַצִּילְךָ וְלָתֵת אֹיְבֶיךָ לְפָנֶיךָ, וְהָיָה מַחֲנֶיךָ קָדוֹשׁ, וְלֹא יִרְאֶה בְךָ עֶרְוַת דָּבָר, וְשָׁב מֵאַחֲרֶיךָ", דער אייבערשטער זאגט: איר זאלט זיך פירן הייליג, ווייל אויב איר וועט זיך פירן נישט צניעות'דיג - וועל איך אוועקגיין פון צווישן אייך.


דער אייבערשטער זאל העלפן איר זאלט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#6312 - דארף מען אנטון די מיידלעך ווייסע טייץ לכבוד שבת?
חינוך הילדים, מנהגים, ליצנות

בעזרת ה' יתברך - יום ד' פרשת מטות מסעי, כ"ה תמוז, שנת תשפ"ד לפרט קטן


לכבוד ... נרו יאיר


דיין שטוב זאל נישט זיין געבויעט אויף שכנים און געשוויסטער, דיין שטוב זאלסטו בויען אויף דעת תורה, פרעג יעדע זאך דיין מורה דרך.


בנוגע אנטון די מיידלעך ווייסע טייץ לכבוד שבת; ביי א טייל משפחות גייען די קליינע מיידלעך אנגעטון שבת מיט ווייסע טייץ, ביי אנדערע איז דאס נישט איינגעפירט, אבער לאכן פון א משפחה וואס טוט אן ווייסע טייץ וכו' - דאס איז ליצנות, וואס ענדיגט זיך גאר ביטער. דער רבי זאגט (ספר המדות אות ליצנות, סימן ד): עַל יְדֵי לֵיצָנוּת בָּאִים יִסּוּרִים", דורך אפשפעטן פון ערליכע זאכן, אפשפעטן פון אידישע מנהגים - באקומט מען יסורים רחמנא לצלן.


אז דיינע שוועסטער לאכן דיך אויס אז דיין ווייב טוט אן ווייסע טייץ פאר דיינע טעכטער שבת - איז דאס פונקט ווי די משכילים וואס לאכן פון די וואס גייען אין די וועג פון די תורה, דיינע געשוויסטער זאלן גיין מיט זייער וועג און דו זאלסט נישט משנה זיין פון דיין וועג, און זיך גוט אויסלאכן פון די וואס לאכן פון אידישע זאכן.דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#6311 - זייט מקרב אנדערע, ווארטס נישט יענער זאל אייך מקרב זיין
חיזוק פאר מיידלעך, מדות טובות

בעזרת ה' יתברך - יום ד' פרשת מטות מסעי, כ"ה תמוז, שנת תשפ"ד לפרט קטן


 


... תחי'


אייער מאמע תחי' האט מיר געשריבן אז איר זענט נישט צופרידן אין סקול, מיידלעך טשעפען אייך וכו'.


איך בעט אייך זייער, שטארקט זיך, ווערט נישט צעבראכן און נישט צעפאלן, און ווארטס נישט מען זאל אייך מקרב זיין, זייט איר די וואס איז מקרב אנדערע, און אז מען מאכט אייך אוועק וכו' - זאל אייך דאס נישט באדערן, איר זאלט טראכטן 'נעבעך אויף מיידלעך וואס מאכן אוועק אנדערע'; זייט נישט אנגעהאנגען אויף קיינעם, זייט נישט קיין נצרך לבריות.


זוכט אויף אין סקול איידעלע מיידלעך וואס לאכן נישט פון אנדערע, נעמט זיי פאר חבר'טעס, און קיינמאל זאלט איר נישט טשעפען א צווייטן, זייט מקרב די קינדער וועם מען שטופט אין דער זייט, אנגעהויבן מיט זיך אליין, זייט זיך מקרב, געבט זיך גוטע ווערטער.


דער אייבערשטער זאל העלפן איר זאלט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#6310 - אנטון די קינדער איידל היימיש און חסידי'ש פון קליינווייז אן
חינוך הילדים, קליידער, אני מאמין

בעזרת ה' יתברך - יום ד' פרשת מטות מסעי, כ"ה תמוז, שנת תשפ"ד לפרט קטן


 


מרת ... תחי'


טוט אן אייער קינד ווי אלע קינדער, טוט אים נישט אן אינטערעסאנט, ער זאל נישט זיין די קלאו"ן פון כיתה; ברענגט נישט אריין אין אונזער קהלה נייע צעדרייטע זאכן.


וויסן זאלט איר, מען קען נישט ביי די דרייצן יאר פארלאנגען פונעם בר מצוה בחור ער זאל זיך אנטון חסידי'ש וכו' - ווען די מאמע האט אים אנגעטון אלע יארן ווי א קלאו"ן; עס הויבט זיך אן ביי די דריי יאר, אז מען טוט אן די קינדער איידל, היימיש און חסידי'ש - וועלן זיי וויייטער גיין אנגעטון אזוי.


זאגט יעדן טאג די אני מאמינ'ס, זאגט עס מיט טייטש; "אני מאמין" איך גלייב, "באמונה שלימה" מיט מיין גאנצע הארץ וכו'.


דער אייבערשטער זאל העלפן איר זאלט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#6309 - נישט אויסקוקן ווי די וואס כאפן זיך איין טאג נאקעט אליין
חינוך הילדים, תכלית

בעזרת ה' יתברך - יום ד' פרשת מטות מסעי, כ"ה תמוז, שנת תשפ"ד לפרט קטן


 


מיין טייערער ... נרו יאיר


איך לייג שלאפן מיינע קינדער יעדן טאג; איך בין זייער פארנומען, אבער דאס איז מיר וויכטיגער פון אלעס, איך זינג מיט זיי קריאת שמע און איך זיץ ביי זיי אין שטוב ביז זיי שלאפן איין.


איך וויל אז דו זאלסט דאס אויך טון, עס זאל דיר זיין חשוב, עס זאל דיר זיין די טייערסטע זאך, זאלסט דאס טון מיט הארץ און מיט געפיל. מאך זיך א חשבון וועסטו זען אז עס בלייבט נישט איבער פונעם מענטש גארנישט, עס איז אזא רחמנות אויף די וועלט, מענטשן לויפן נאך פיר און צוואנציג שעה - ווי דער רבי רופט עס - די בהמות, (מענטשן רופן עס אן געלט); מען לויפט און מען לויפט, מען זעט נישט די ווייב, מען זעט נישט די קינדער, מען זעט נאר געלט, און אינמיטן ווערט מען אלט און שוואך און מען זעט זיך איינער אליין.


נאך מעריב זאלסטו מיט קיינעם נישט רעדן נאר מיט דיין ווייב, אזוי וועסטו קענען גיין שלאפן פרי, אויפשטיין אין צייט און ברענגען פרנסה אין די ריכטיגע שעות, פארמאכן דעם טעלעפאן פינף אזייגער נאכמיטאג, זיין פארנומען מיט די שטוב און מיט דיינע שיעורים.


איך האב דיך ליב, איך וויל נאר דו זאלסט נישט אויסקוקן ווי די וואס כאפן זיך אויף דער עלטער נאקעט אליין.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#6308 - זיי דו זייער חבר'טע, נעם זיי אריין אין דיין שפיל
תהלים, מדות טובות

בעזרת ה' יתברך - יום ד' פרשת מטות מסעי, כ"ה תמוז, שנת תשפ"ד לפרט קטן


 


טייערע טאכטער ... תחי'


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


איך פריי זיך זייער צו הערן אז דו זאגסט תהילים און דו האסט יעצט מסיים געווען די צווייטע מאל ספר תהילים.


ווער עס זאגט תהילים זעט גרויסע ישועות; דער הייליגער צמח צדק זכותו יגן עלינו האט געזאגט: "ווען מענטשן וואלטן געוואוסט דאס גרויסקייט פון זאגן תהלים - וואלט מען שטענדיג עוסק געווען אין תהילים".


איך בעט דיר זייער טייערע ..., זוך אויף די מיידלעך אין בית פיגא סקול וואס מען שטופט אין דער זייט, די מיידלעך וואס האבן נישט קיין חבר'טעס - און זיי דו זייער חבר'טע, נעם זיי אין דיין שפיל, רעד מיט זיי, שמועס מיט זיי; זאלסט קיינמאל חס ושלום נישט וויי טון א צווייטן.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#6307 - ווי אזוי רעאגירט מען ווען דער מאן פארלירט זיך
שלום בית, הדרכות, ביטול

בעזרת ה' יתברך - יום ד' פרשת מטות מסעי, כ"ה תמוז, שנת תשפ"ד לפרט קטן


 


מרת ... תחי'


ווען איר רעדט צו די יונגע ווייבלעך זאלט איר רעדן פון דרך ארץ אין שטוב, ווי אזוי מען רעדט צום מאן, ווי אזוי מען רעאגירט ווען דער מאן פארלירט זיך, נישט צו ענטפערן, ווי אזוי זיך צו האלטן רואיג, פון דעם זאלט איר אסאך רעדן; ווייל מוהרא"ש זאגט, א שאד מען לערנט נישט אויס די פרויען ווי אזוי זיך אומצוגיין ווען דער מאן פארלירט זיך און שרייט וכו'; וואלט א פרוי זיך איינגעהאלטן און נישט צוריק געשריגן ווען דער מאן פארלירט זיך און ער שרייט - קען זי אנקומען צו די העכסטע מדריגה, און אפילו זי דארף תשובה טון אויף אירע יונגע יארן וכו' וכו'.


רעדט מיט די יונגע ווייבלעך זאלן זיך מבטל זיין צום אייבערשטן; גארנישט וועלן, גארנישט דארפן, נאר איין זאך, טון רצון השם; נישטא העכערס פון זיך מבטל זיין צום אייבערשטן, דאס איז די העכסטע פלאץ צו וואס מען קען נאר צוקומען.


דער אייבערשטער זאל העלפן איר זאלט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#6306 - מזלזל זיין אין הלכות, איז זייער שרעקעדיג
תודה והודאה, אידישע שטוב, הלכה

בעזרת ה' יתברך - יום ג' פרשת מטות מסעי, כ"ד תמוז, שנת תשפ"ד לפרט קטן


מרת ... תחי', מאנסי


איך האב ערהאלטן אייער בריוו.


א טעות איז א טעות, אונס רחמנא פטריה, מען רעדט נישט ווען מען מאכט א טעות; מען רעדט ווען מען איז מזלזל אין די הלכות, מען לאכט זיך אויס, מען זאגט: "דאס אז נישט געפערליך, און: "דאס איז נאר א דרבנן", און: "דאס איז נישט די עכטע עבירה" - דאס איז א סכנה, דאס איז זייער שרעקעדיג, מען ווערט קראנק לא עלינו, און מען קען באקומען קינדער בעלי מומין רחמנא לצלן.


מאכט נישט קיין נערוון פון די הלכות, און גייט נישט אריין אין קיין אנגעצויגנקייט צו טראכטן 'אפשר האב איך נישט געהיטן די הלכות', און 'אפשר האב איך געמאכט א טעות'; נישט פון דעם רעדן מיר.


דאנקט און לויבט דעם אייבערשטן; ווי מער מען דאנקט דעם אייבערשטן - ווערן די נערוון שטערקער און געזונטער, מען ווערט פרייליך, מען ווערט רואיג, די לעבן ווערט גן עדן.


דער אייבערשטער זאל העלפן איר זאלט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#6305 - ש'כח אייבערשטער פאר די קילע ווינטל
סיפורי צדיקים, עצתו אמונה

בעזרת ה' יתברך - יום ג' פרשת בלק, י' תמוז, שנת תשפ"ד לפרט קטן


מיין טייערער ... נרו יאיר


א גרויסן דאנק פארן כאפן די זכות פון באצאלן דעם מעלער פארן מאלן די בילדער פון די "קינדער עצתו אמונה".


אלע עלטערן זאגן אז די קינדער ווארטן א גאנצע וואך אויף די מעשה מיטן בילד, ווען די עלטערן ברענגען אהיים די וועכנטליכע קונטרסים מישן די קינדער גלייך אויף ביים סוף קונטרס, זען אויב איז דא א בילד, און דאס דערציילט מען ביי די סעודה. אויך אין חדר; די מלמדים נעמען די מעשיות, מען דערציילט דאס, מען קאלירט דאס, עס גייט אריין אין די קינדער פון יונגערהייט די ריינע אמונה.


דא האסטו נאך א מעשה:


'אוי, עס איז אזוי הייס, איך האב שוין נישט קיין כח, איך שוויץ, עס איז נישטא קיין לופט; אפשר אויפן בארג דארט איז דא לופט, איך וועל ארויפקריכן אויפן בארג און בעטן מיין טאכטער זאל מיט מיר מיט קומען און מיר בלאזן מיטן גרויסן פען'.


"טאכטער זיסע, אפשר ווילסטו מאכן פאר טאטי לופט? טאטי שוויצט, טאטי האט נישט קיין כח, קום מיט מיר אויפן בארג און בלאז מיך מיטן גרויסן פען, און איך וועל דיר געבן א בינטל פון שמעקעדיגע בשמים".


קינדער טייערע, אמאליגע צייטן איז נישט געווען קיין ערקאנדישן, אויך נישט קיין עלעקטעריק, עס איז נישט געווען ווי היינט אז מען קען אנצינדן א פען וואס מאכט לופט. אין די הייסע טעג איז געווען זייער שווער, מען האט באקומען קאפ שמערצן.


די גמרא דערציילט (בבא מציעא פו.), דער הייליגער תנא רבי שמעון בן חלפתא איז געווען א פילער מענטש, איינמאל זומער אין די גרויסע היצן האט ער געבעטן זיין טאכטער זאל אים בלאזן לופט, און דערפאר וועט ער איר באצאלן זעקלעך שמעקעדיגע בשמים (פערפיום).


פלוצלונג האט אנגעהויבן בלאזן א קילע ווינטל, און דער הייליגער צדיק הייבט אויף זיינע הענט און זאגט הויך: "שכוח אייבערשטער פאר די פיינע לופט, שכוח אייבערשטער פאר די קילע ווינטל; וויפיל זעקלעך בשמים דארף איך דיר געבן אייבערשטער פאר די פיינע פרישע לופט וואס דו געבסט מיר שטענדיג..."


קינדער, די מעשה לערנט אונז מיר זאלן זיך עפענען אונזערע אויגן און אנהויבן זען דאס גוטס וואס דער אייבערשטער געבט אונז; אנגעהויבן מיט די פיינע פרישע לופט וואס מיר אטעמען אזוי טיף, און אזוי ווייטער, דארפן מיר אים דאנקען און לויבן.


די וואך זאלסטו בעטן דעם מעלער צו מאלן א בילד ווי א איד זיצט אויף א שטיין אויף א בארג, פארשוויצט, מיט די הענט אין די הייעך און ווי די פיאות מיט די בארד צעבלאזן זיך פון די ווינט, און פון דער זייט שטייט זיין טאכטער און מאכט אים לופט.


די זכות זאל דיר ביישטיין פאר דיר און פאר דיינע דורות.

#6304 - העלפן דעם מאן מיט זעלבסטזיכערקייט
תודה והודאה, שלום בית, הדרכות

בעזרת ה' יתברך - יום ב' פרשת מטות מסעי, כ"ג תמוז, שנת תשפ"ד לפרט קטן


 


מרת ... תחי'


איך האב ערהאלטן אייער בריוו.


איך דארף אייך נישט דערציילן וואס אייער מאן איז אריבער אין לעבן פון זיין טאטע, ווי ער האט אים גע'הרג'עט גייסטיש רחמנא לצלן, ער האט אים אויסגעריסן זיין מח, השם ישמרינו; איר ווייסט דאס בעסער פון מיר, ווי אייער מאן מוטשעט זיך מיטן האבן זעלבסטזיכערקייט, און דאס מאכט אים נישט קענען זיין דער וואס געבט וכו', דער וואס הויבט אן וכו', און אז איר פרעגט אים וכו' און איר הייבט אן וכו', און ער ענטפערט: "איך ביך מסכים נאר אויב דו ווילסט זייער שטארק" – זאלט איר דאס איבערטייטשן אין אידיש, דאס מיינט: איך וויל זייער שטארק, נאר איך האב אזוי סאך ספיקות, בעט איך דיר מיין ווייב, זאג מיר נאכאמאל אז דו ווילסט טאקע לעבן מיט מיר, און נישט זאגן, נע ס'איז גוט, א גוטע נאכט.


אייער מאן איז טייער מיט גוטע מידות, אבער פון די אנדערע זייט איז ער א שברי כלי. איר וואלט שוין געמעגט זיך אויסלערנען אז ווען ער ענטפערט צוריק: "אויב דו ווילסט זייער שטארק, קען מען וכו'" - נישט צו ווערן באליידיגט און זאגן: "ס'איז גוט", נאר זאגן: "יא, איך וויל זייער זייער שטארק", און אים העלפן לעבן.


מאכט אייך א קביעות יעדן טאג פאר דריי מינוט צו דאנקען און לויבן דעם אייבערשטן, רעכנט אויס דאס גוטס וואס דער אייבערשטער מאכט אייך, אויפן געזונט, און אויף יעדע אבר; איר האט אויגן, אויערן, מויל, נאז און אזוי ווייטער, דאנקט און לויבט אויף די ליכטיגע קינד; דורכן דאנקען און לויבן וועט זיין ישועות און רפואות.


דער אייבערשטער זאל העלפן איר זאלט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#6303 - מענטשן האבן א טעות אז שבת חזון איז א מרה שחורה'דיג שבת
שבת קודש, הלכה, ניין טעג

בעזרת ה' יתברך - ערב שבת קודש פרשת דברים, שבת חזון, ה' מנחם-אב, שנת תשפ"ד לפ"ק


 


לכבוד ... נרו יאיר


מענטשן האבן א טעות, מענטשן מיינען אז די וואך שבת חזון איז א מרה שחורה'דיג שבת; חס ושלום, די וואך איז זייער הייליג. מוהרא"ש זאגט נאך פון הייליגן קדושת לוי זכותו יגן עלינו, וואס האט געזאגט: "ווער עס האט הייליגע אויגן קען זען שבת חזון ווי דער בית המקדש השלישי בויעט זיך אויף".


אפילו מיר זענען ווייט פון די זאכן, מיר זענען קליינע מענטשעלעך, דארפן מיר וויסן אז מיט התקשרות לצדיק איז מען ביי די פלאץ וואו דער צדיק איז. אזוי ווי רבי נתן זאגט (הקדמת ליקוטי הלכות): "איך בין א ננס, א קליינטשיגער - וואס זיצט אויף אן עַנָק, א ריז"; איך בין ווער איך בין, אבער מיט התקשרות לצדיק זיץ איך אויף די העכסטע מדריגה. אז מיר פאלגן דעם הייליגן רבי'ן, מיר לערנען שיעורים כסדרן בכל התורה כולה און מיר זענען זיך מתבודד - קענען מיר אויך זוכה זיין צו זען בנין בית המקדש השלישי.


היינט לכבוד שבת קען מען זיך באדן מיט הייס וואסער לכבוד שבת, אויך טוט מען זיך אן פרישע קליידער לכבוד שבת, און מיר מאכן נישט קיין שום טויש אין שבת קודש, קיין שום זכר לאבילות.


א גוט שבת.

#6302 - וואויל איז דעם וואס היט הלכות
קינדער, אידישע שטוב, הלכה

בעזרת ה' יתברך - יום ב' פרשת מטות מסעי, כ"ג תמוז, שנת תשפ"ד לפרט קטן


 


מרת ... תחי'


איך האב ערהאלטן די בריוו.


אז מען היט הלכות - האט מען געזונטע קינדער, און אז חס ושלום מען שפילט זיך ארום מיט די הלכות - קומען אזעלכע ביטערע צרות השם ישמרינו; פרעג איך אייך, וואס ווילט איר ענדערש, גיהנום אויף די וועלט אדער גן עדן?


שפילט אייך נישט מיט פייער, געבט אכטונג וואס מען רעדט אין די טעג, מען טאר נישט רעדן זאכן וואס מען טאר נישט טון, מען טאר נישט אנרייצן דעם מאן, און אויב חס ושלום מען שפילט זיך ארום מיט די זאכן - דארף מען ליגן אין שפיטאל וואכן און חדשים רחמנא לצלן זיך אויסצולייטערן השם ישמרינו, אפהיטן זאל דער אייבערשטער.


די הלכות וכו' איז נישט קיין קנס, די הלכות אין די אידישע שטוב איז נישט קיין שלעכטע זאך; עס איז הייליג, עס איז טייער; וואויל איז דעם וואס היט די הלכות.


דער אייבערשטער זאל העלפן איר זאלט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#6301 - מען האלט נישט פאָר א שוויגער, מען שרייט נישט אויף די שוויגער
מחלוקת, שווער און שוויגער, התבודדות

בעזרת ה' יתברך - יום א' פרשת מטות מסעי, כ"ב תמוז, שנת תשפ"ד לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


בעט איבער דיין שוויגער און מער זאלסטו נישט טון אזוינס; זאלסט קיינמאל נישט פארהאלטן דיין שוויגער אויף וואס זי טוט, זי האט גארנישט שלעכט געמאכט, זי מעג ברענגען פאר דיין ווייב די מעדיצין איר צו בארואיגן און קיינער ווייסט נישט וואס די מעדעצין איז, און אפילו מען ווייסט - איז אויך גארנישט, מען האלט נישט פאָר קיין שוויגער, מען שרייט נישט אויף די שוויגער, און מען וויינט נישט פאר א שוויגער.


אפילו נאך די גאנצע געראטשקע וואס האט פאסירט - קענסטו נאך אלעס פאררעכטן; מהיום והלאה זאלסטו נאר געבן גוטע ווערטער און נאר זיך באדאנקען.


אז זאכן באדערן דיר, דו קענסט נישט נעמען די וועג ווי אזוי דיין שוויגער באנעמט זיך מיט דיין ווייב וכו' - זאלסטו גיין התבודדות און בעטן דעם אייבערשטן: "הייליגער באשעפער העלף מיר עס זאל מיר גארנישט באדערן, עס זאל מיר גארנישט שטערן, איך זאל נאר וועלן דיך, נאר טראכטן פון דיר, זיין בטל צו דיר".



 

#6300 - זיי מחנך דיינע קינדער זיי זאלן וויסן וואס תשעה באב איז
חינוך הילדים, ליצנות, תשעה באב

בעזרת ה' יתברך - יום ה' פרשת דברים, ד' מנחם-אב, שנת תשפ"ד לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר


די יאר וועל איך נישט זאגן איכה מיטן גאנצן עולם, די יאר וועלן אלע זאגן יעדער אין זיין שול. מען וועט זאגן אין בית המדרש אין האשקי, אויך אין ירושלים שול, אויך אין פעלת הצדיק און אין מקור השמחה.


גיי אין שול נעבן דיין שטוב, ברענג דיינע קינדער (נישט די קליינע; די קליינע קינדער וואס קענען נישט מיטזאגן - זאלסטו לייגן שלאפן). זיץ מיט זיי אויף דער ערד, זיי מחנך דיינע קינדער זיי זאלן וויסן וואס ט' באב איז, זיץ נישט מיט קיין לצים, מען טאר נישט ארום לאכן אין שול, זיץ מיט דיינע קינדער, זאלן זיי זען ווי א איד פירט זיך ט' באב.


אינדערפרי זאגן מיר אויך מגילת איכה.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#6299 - ווארף אוועק דיינע חכמות וואס פירן דיך אין שאול תחתית
עסן, חכמות

בעזרת ה' יתברך - יום א' פרשת מטות מסעי, כ"ב תמוז, שנת תשפ"ד לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר


איך הער פונעם מנהל אז דיינע קינדער הונגערן אין חדר, דו לאזט זיי גארנישט עסן, נאר וואס זיי ברענגען זיך מיט וכו'.


בנוגע וואס טוט זיך ביי דיר אין שטוב - וועל איך נישט אריינרעדן, ווייל דו ביסט דאך קלוגער ווי מיר און קלוגער פון יעדן, דו פארשטייסט אז אלעס איז טריפה און אלעס איז נישט געזונט וכו' וכו', אבער אז דו שיקסט דיינע קינדער צו אונז אין חדר - דארפן זיי עסן וואס די חדר געבט.


דיין זון האט זיך צואוויינט אין חדר, ער זאגט ער איז הונגעריג (ער איז נישט זאט געווארן פון די טרוקענע ברויט פון שטוב), האבן מיר אים געזאגט ער זאל עסן פיינע ווארעמע טשאלנט, זאגט ער: "מיין טאטע לאזט נישט", זאגן מיר אים: "עס איז פארווע, וואס קען זיין שלעכט מיט באנדלעך?" זאגט ער: "מיין טאטע זאגט די כלים האבן בליעות פון פלייש וכו'".


איך בעט דיר זייער, ווארף אוועק דיינע חכמות וואס פירן דיך אין שאול תחתית. געב דיינע קינדער עסן פלייש; עס איז דא ערליכע אפגעהיטענע הכשרים, אויך געב זיי מילכיגס. ווארף אוועק דיינע חכמות המדומות, לאז דיינע קינדער אויסוואקסן ערליכע אידן, פשוט'ע אידן.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#6298 - ווער איז בעסער אין רעגירונג, די רעכטע אדער די לינקע?
אמונה, בין המצרים, נייעס, פאליטיק

בעזרת ה' יתברך - יום ה' פרשת דברים, ד' מנחם-אב, שנת תשפ"ד לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר


יעצט שטייען מיר בעקבתא דמשיחא, מען הערט די נייעס וואס טוט זיך מיט די לענדער ארום די וועלט, יעדער שרייט אני אמלוך. אין אמעריקא, אויך ביי די מדינה של גיהנום - שרייען די רעכטע: "מיר פירן עס ריכטיג", און די לינקע שרייען: "מיר האלטן די וועלט"; מען פארגעסט פונעם אייבערשטן אז ער פירט אלעס, ער מאכט אלעס, ער טוט אלעס; עס איז ממש וואס דער רבי האט שוין פאראויס געזאגט (שיחות הר"ן, סימן לה), פאר משיח וועט קומען וועט זיין א מבול פון מינות און אפיקורסות, מען וועט פארגעסן פונעם אייבערשטן.


דאס איז אויף וואס מיר קלאגן, אז דער בית המקדש ווערט יעדן טאג פון פריש חרוב, דער בית המקדש - דאס איז די מח מחשבה, חכמינו זכרונם לברכה זאגן (ברכות לג.) ווער עס האט דעה איז ביי אים דא א בית המקדש; דער בית המקדש איז ווען מען טראכט פונעם אייבערשטן, מען ווייסט אז עס איז דא א באשעפער; און אז מען ליגט אין די נייעס, מען פארגעסט פונעם אייבערשטן, מען ווערט באזארגט ווער גייט זיין פרעזידענט, וועט אמעריקא זיין שטערקער פון רוסלאנד, און וואס וועט זיין מיט טשיינע, און אויב קארעא וועט שיסן וכו' וכו'; מענטשעלע מענטשעלע, דער אייבערשטער איז דא, ער מאכט אלעס, ער טוט אלעס; מען קען נישט בייגן קיין פינגער נאר אז ער זאגט, מען קען נישט רירן קיין האנט און פוס נאר אז ער זאגט, מען קען נישט בייסן די עסן מיט די ציין - נאר אז ער הייסט.


די וואך שבת איז שבת חזון, מען זאגט די הפטורה פון חזון ישעיהו. עס איז דא מקומות וואס מען וויינט שבת, מען קרעכצט וכו', ביי אונז מאכט מען נישט קיין שום אבילות שבת חזון, מען זינגט לכה דודי אזוי ווי אלע וואכן, און מען ליינט די פרשה אזוי ווי אלע וואכן, מען זינגט נישט דעם פסוק (דברים א, יב): "אֵיכָה אֶשָּׂא לְבַדִּי" מיטן ניגון פון איכה.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#6297 - הלכות און מנהגים פון תשעה באב
מנהגים, שיעורים כסדרן, הלכה, תשעה באב

בעזרת ה' יתברך - יום ד' פרשת דברים, ג' מנחם-אב, שנת תשפ"ד לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר


קומענדיגע וואך מאנטאג, ערב ט' באב נאכמיטאג - עסט מען נאכטמאל, נאכדעם דאווענט מען מנחה און מען גייט אהיים עסן די סעודת המפסקת.


ערב ט' באב ווען מען עסט די לעצטע סעודה, די סעודת המפסקת - טאר מען נישט עסן ביי די סעודה מער ווי איין תבשיל; מיר פירן זיך צו עסן א הארטע איי, מיט א שטיקל ברויט איינגעטינקען אין אש.


די סעודה עסט מען זיצנדיג אויף דער ערד אדער אויף א קליין בענקל אונטער דריי טפחים.


מען זאגט פאר די קינדער אז דאס טוען מיר צוליב וואס מיר טרויערן אז מיר זענען שוין אזוי לאנג אין גלות, מיר זענען פארטריבן צווישן די פעלקער.


ביי די זמן וואס מען הויבט אן פאסטן - טוט מען זיך אויס די שיך, ווייל ט' באב טאר מען נישט גיין מיט שיך. אויך דארפן זיך מאן און ווייב דערווייטערן וכו'. אויך טאר מען זיך נישט שמירן דעם גוף און נישט די פנים. אויך איז אסור אין ט' באב זיך צו באדן, אפילו קינדער באדט מען נישט, און אפילו די הענט וואשט מען נאר ביז די עק פינגער. אויך די פנים וואשט מען נישט, און די שמוץ ביי די אויגן מעג מען אראפנעמען מיט פייכטע הענט.


מאנטאג נאכט וועלן מיר זיך אלע אוועק זעצן אויף דער ערד און זאגן מגילת איכה, מיר וועלן אלע וויינען אויף דעם ביטערן גלות, אויך ט' באב אינדערפרי נאך קריאת התורה זאגן מיר מגילת איכה, מיר זיצן אויף דער ערד, מיר קלאגן אויפן חורבן בית המקדש.


ט' באב ביינאכט פאסטן אלע, אפילו קינדער, אלע טרויערן אויפן גלות. די טאטע גייט אין שול און נעמט מיט די קינדער וואס קענען מיט זאגן איכה, די קליינע קינדער לייגט מען שלאפן, און די מאמע זיצט מיט די טעכטער אויף דער ערד, די טעכטער וואס פארשטייען שוין וואס מען רעדט, און מען דערציילט מגילת איכה.


אינדערפרי קענען קינדער עסן, אבער נישט קיין נאש; מען לערנט אויס די קינדער אז אלע דארפן טרויערן אויפן חורבן בית המקדש.


אויך מיידלעך פון די צוועלף יאר, אויך ווייבלעך - אלע פאסטן; אויב איז מען אין די חדשים וואס מען ווארט, אדער אין די חדשים וואס מען זייגט - זאל מען פרעגן א רב אויב מען דארף פאסטן.


ט' באב, ווער עס שלאפט געווענליך מיט צוויי קישנס שלאפט מיט איין קישן, און ווער עס שלאפט מיט איין קישן שלאפט אן קיין קישן.


ט' באב גריסט מען זיך נישט ביז חצות היום, און פאר די עם הארצים וואס ווייסן נישט די הלכה, און אז מען וועט זיי נישט צוריק גריסן וועלן זיי זיך באליידיגן און עס וועט ווערן א מחלוקת - זיי מעג מען צוריק גריסן אונטער די נאז.


ט' באב לערנט מען נישט ווייל מען דארף טרויערן, און לערנען תורה מאכט פרייליך. נאכמיטאג נאך מנחה קען מען לערנען שיעורים כסדרן וואס מען לערנט יעדן טאג, ווי ח"י פרקים משניות, יום תהלים, וכדומה.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#6296 - רוף יעדן טאג דיינע עלטערן, שמועס מיט זיי, רעד מיט זיי
כיבוד אב ואם, קאמפיין

בעזרת ה' יתברך - יום ג' פרשת מטות מסעי, כ"ד תמוז, שנת תשפ"ד לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר


נעכטן בין איך אריינגעפארן אין שטאט באזוכן מיינע עלטערן. עס איז אזא מצוה צו גיין צו עלטערן, נישטא קיין גרעסערס פון מחי' זיין עלטערן. חכמינו זכרונם לברכה זאגן (קידושין ל:): "שְׁלֹשָׁה שֻׁתָּפִין הֵן בָּאָדָם, הַקָדוֹשׁ בָּרוּךְ הוּא, אָבִיו, וְאִמּוֹ, בִּזְמַן שֶׁאָדָם מְכַבֵּד אֶת אָבִיו וְאֶת אִמּוֹ, אָמַר הַקָדוֹשׁ בָּרוּךְ הוּא מַעֲלֶה אֲנִי עֲלֵיהֶם כְּאִילוּ דַרְתִּי בֵּינֵיהֶם וְכִּבְּדוּנִי", דריי שותפים איז דא אינעם מענטש - דער אייבערשטער, טאטע און מאמע; ווען א מענטש איז מכבד זיינע עלטערן, זאגט דער אייבערשטער: "איך קום וואוינען צווישן אייך, און איך רעכן דאס אזוי ווי איר זענט מיר מכבד".


זאלסט רופן יעדן טאג דיינע עלטערן, שמועס מיט זיי, רעד מיט זיי, דערצייל זיי פון דיין טאג, דערצייל זיי פון דיין משפחה, קענסט זיך נישט פארשטעלן ווי גרויס די מצוה איז. חכמינו זכרונם לברכה דערציילן (שם לא:) דער הייליגער רב יוסף איז געווען בלינד, ער האט נישט געזען ווען זיין מאמע קומט אריין, ער האט אבער זייער גוט געהערט, און ווען ער האט געהערט די קול פון די פוסטריט פון זיין מאמע פלעגט ער זאגן מיט שמחה: "איקום מקמי שכינה דאתיא", לאמיר זיך אויפשטעלן פאר די שכינה.


מיר גרייטן זיך צו די יערליכע קאמפיין, איך קוק ארויס אז דו וועסט מיר העלפן די יאר מער ווי פאראיאר, דו וועסט ארויפשארצן די ארבעל און טון פאר דיין קהילה.


נעכטן איז געווען א צאמקום אין ארץ ישראל פון אנשי שלומינו, אנשי ארץ ישראל זענען זייער ווארעם צו העלפן; איין זאך וויל איך פאררעכטן וואס די אינגעלייט זאגן, זיי רעדן צום עולם מען זאל העלפן דעם ראש ישיבה; זייט מיר מוחל, ענק העלפן נישט מיר, מען העלפט זיך אליין, די געלט וואס קומט אריין פונעם קאמפיין גייט נישט פאר מיין משפחה, דאס גייט פאר די מוסדות; מען העלפט זיך אליין.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#6295 - אלע שרייען, אלע וויינען, אלע קרעכצן
התחזקות, תפיסה, דף גמרא

בעזרת ה' יתברך - יום ב' פרשת מטות מסעי, כ"ג תמוז, שנת תשפ"ד לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר


וויסן זאלסטו, יעדער איינער גייט אריבער שווערע ביטערע יסורים, נישטא קיינער וואס זאל נישט ליידן בזה העולם; מיט וועם מען רעדט, מיט וועם מען שמועסט; אלע שרייען, אלע וויינען, אלע קרעכצן; עס איז נישטא קיין עצה וואו זיך צו באשיצן, נאר אונטער די פליגלען פונעם אייבערשטן. אזוי ווי דוד המלך זאגט (תהלים סא, ה): "אֶחֱסֶה בְסֵתֶר כְּנָפֶיךָ סֶּלָה", איך טו זיך באשיצן אונטער די פליגלען פונעם אייבערשטן.


נעכטן בין איך געווען באזוכן אין תפיסה, איך גיי מיט די אינגעלייט אין שטעטל וואס גייען כסדר אין תפיסות מחי' זיין אַחֵינוּ כָּל בֵּית יִשְׂרָאֵל הַנְּתוּנִים בַּצָּרָה וּבַשִּׁבְיָה, איך בין געווען ביי א איד וואס זיצט שוין לאנגע יארן אין תפיסה, דער איד פארפעלט נישט צו לערנען דעם בלאט גמרא יעדן טאג, דער איד לעבט מיט א שטארקע אמונה ובטחון, עס איז געווען א בחינה פון בא ללמד ונמצא למוד, איך בין יענעם געגאנגען מחזק זיין און איך בין ארויסגעקומען אזוי צעטרייסלט פון די שטארקקייט פון אידישע קינדער, ווי שטארק די אמונה איז, און נאר מיט אמונה קען מען זיך דערהאלטן.


איך וויל דיר זייער בעטן זאלסט אויך לערנען יעדן טאג דעם בלאט גמרא, עס זאל נישט אריבערגיין א טאג אן לערנען די הייליגע תורה. מיר זענען מקורב צום רבי'ן, דער רבי האט נאר דאס געוואלט, מיר זאלן לערנען און דאווענען, דער רבי זאגט (שיחות הר"ן, סימן רפז): "מען באדארף נישט אויף די וועלט גארנישט צו טון, נאר דאווענען און לערנען און דאווענען".


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#6294 - מאכן א סיום, אבער נישט עסן קיין פלייש
סיום, מנהגים, ניין טעג

בעזרת ה' יתברך - יום א' פרשת דברים, כ"ט תמוז, שנת תשפ"ד לפרט קטן


לכבוד ... נרו יאיר


מענטשן פרעגן וואס איז דער מנהג אין היכל הקודש אין די ניין טעג מיט מאכן א סיום און עסן פלייש; עס איז דא ביי חסידים וואס מען האט מקפיד געווען צו מאכן א סיום יעדן טאג און עסן פלייש, נאכדעם איז דא ביי די ליטווישע, ביי זיי מאכט מען נישט קיין סיומים און מען עסט נישט קיין פלייש, ביי אונז אין היכל הקודש נעמט מען אן ביידע, אזוי ווי דער רבי האט געזאגט: "איך האב גענומען דאס גוטס פון די חסידים און דאס גוטס פון די ליטווישע, די חסידים זאגן דער עיקר איז דאווענען, און די ליטווישע זאגן דער עיקר איז לערנען תורה, איך זאג דער עיקר איז ביידע.


אזוי אויך זאגט מוהרא"ש, ביי חסידים מאכט מען א סיום, און ביי די ליטווישע עסט מען נישט קיין פלייש, זאגט מוהרא"ש מיר זאלן יעדן טאג מאכן א סיום אבער כדאי הוא שריפת בית אלוקינו נישט צו עסן קיין פלייש.


ביי אונז בני אשכנז וואשט מען נישט קיין וועש ניין טעג, פון היינט נאכט ראש חודש ביז י' באב, חצות היום.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.