בריוון פונעם ראש ישיבה שליט"א

בעזרת ה' יתברך - יום א' פרשת בהעלותך, י"ב סיון, שנת תשפ"ה לפרט קטן

מרת ... תחי'

איך האב ערהאלטן אייער בריוו.

אויף אייער פראגע, איינער האט אייך געזאגט אז אויב מען עסט שארפע עסן אין די חדשים וכו' העלפט דאס צו האבן קלוגע שארפע קינדער וכו', איר ווילט וויסן אויב דאס איז טאקע אזוי, און אויב עס איז כדאי; עס האט נישט איינס מיטן צווייטן, דאס איז באבע מעשיות.

בכלל איז נישט כדאי צו עסן שארפע עסן. מוהרא"ש זאגט (ספר קדושת ישראל, אות אכילה), מען זאל נישט עסן קיין שארפע עסן און נישט קיין געזאלצענע און זויערע עסן, "כי דברים אלו מזיקים מאוד מאוד לבריאות", ווייל די עסן שאדט פארן געזונט.

אין די צייט וואס מען גרייט זיך אויף שמחות איז גוט צו זאגן "שמות הצדיקים" נעמען פון צדיקים, און בעטן דעם אייבערשטן אז בזכות די הייליגע צדיקים זאל מען האבן גרינג דאס קינד. ווייל דער רבי זאגט (ספר המדות אות צדיק חלק ב', סימן כ): "עַל יְדֵי הַזְכָּרַת שֵׁמוֹת הַצַּדִּיקִים יְכוֹלִים לְהָבִיא שִׁנּוּי בַּמַּעֲשֶׂה בְּרֵאשִׁית, כְּלוֹמַר לְשַׁנּוֹת הַטֶּבַע", דורכן דערמאנען די נעמען פון צדיקים קען מען טוישן די טבע; זאלט איר זאגן די נעמען פון צדיקים וואס איר געדענקט אויסנווייניג, צום ביישפיל: אברהם אבינו, יצחק אבינו, יעקב אבינו, משה רבינו, אהרן הכהן, יוסף הצדיק, דוד המלך, שלמה המלך, רבי שמעון בר יוחאי, רבי יצחק לוריא אשכנזי, רבי ישראל בעל שם טוב, רבי נחמן בן פיגא מברסלב, רבי נתן מברסלב, מוהרא"ש מברסלב וכו' וכו', און נאך נעמען פון צדיקים וואס מען געדענקט, און נאכדעם זאלט איר זאגן די תפילה:

"יְהִי רָצוֹן מִלְּפָנֶיךָ אָבִי שֶׁבַּשָׁמַיִם, אִין דִי זְכוּת וָואס אִיךְ הָאבּ דֶערְמַאנְט דִי נֶעמֶען פוּן דִי צַדִּיקִים, בִּזְכוּת זֵייעֶר תּוֹרָה, זֵייעֶרֶע מַעֲשִׂים טוֹבִים אוּן זֵייעֶר מְסִירַת נֶפֶשׁ, וִוי זֵיי הָאבְּן זִיךְ מוֹסֵר נֶפֶשׁ גֶעוֶוען פַאר דַיינֶעט וֶועגְן, זָאלְסְטוּ מִיר הֶעלְפְן אִיךְ זָאל גֶעבּוֹירְן גְרִינְג אַ גֶעזוּנְט קִינְד בְּרַמַ"ח אֵיבָרִים וּשְׁסָ"ה גִּידִים; אִיךְ זָאל זוֹכֶה זַיין אַרִיבֶּער צוּ גֵיין דִי אַלֶע טֶעג וָואס אִיךְ וַוארְט גְרִינְגֶערְהֵייט. נֶעם אַוֶועק פוּן מִיר אַלֶע מִינֵי עַיִן הָרַע'ס אַז קֵיינֶער זָאל מִיךְ נִישְׁט קֶענֶען שֶׁעדִיגְן. הֶעלְף מִיר אִיךְ זָאל זוֹכֶה זַיין צוּ הָאבְּן עֶרְלִיכֶע קִינְדֶער וָואס וֶועלְן טוּן דַיין וִוילְן זֵייעֶר גַאנְץ לֶעבְּן. רִבּוֹנוֹ שֶׁל עוֹלָם הֶעלְף מִיר אִיךְ זָאל זַיין גֶעזוּנְט אוּן שְׁטַארְק מַיין גַאנְצֶע לֶעבְּן, אִיך זָאל אֵייבִּיג טוּן נָאר גוּטֶע מַעֲשִׂים וָואס דוּ וֶועסְט הָאבְּן פוּן דֶעם אַ נַחַת רוּחַ, יִהְיוּ לְרָצוֹן אִמְרֵי פִי וְהֶגְיוֹן לִבִּי לְפָנֶיךָ, יְ"יָ צוּרִי וְגוֹאֲלִי, אָמֵן כֵּן יְהִי רָצוֹן".

דער אייבערשטער זאל העלפן איר זאלט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

בעזרת ה' יתברך - יום א' פרשת בהעלותך, י"ב סיון, שנת תשפ"ה לפרט קטן

לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר, קרית ברסלב

איך האב ערהאלטן דיין בריוו.

איך האלט נישט פון זיך שניידן זיך צו מאכן א סליוו, עס איז נישט א זאך וואס מען מעג טון, ווי מעג מען זיך מאכן פאר א בעל מום? און אזוי האב איך געהערט פון מיין טאטע שליט"א בשעת איך האב געלערנט מיט אים זוהר הקדוש די יאר ערב ל"ג בעומר אין מירון אין די מערה. מיין טאטע האט מיט מיר געלערנט זוהר הקדוש פרשת אמור (דף צ:): "דְּהָא קְדוּשָׁא דִּלְעֵילָּא, לָא שַׁרְיָא בַּאֲתַר פָּגִים", דער אייבערשטער רוט נישט ביי בעלי מומין, האט מיין טאטע געזאגט אין לשון הקדוש (ער האט א מנהג נישט צו רעדן אין די מערה בכלל משום כבוד המקום, און ווען ער מוז שוין רעדן רעדט ער אין לשון קודש), אז אין דעם איז נכלל די איסור זיך צו שניידן פארן סליוו; נאר אויב דער דאקטער זאגט אז מען מוז דאס מאכן, און אז דאס איז די איינציגסטע וועג צו ראטעווען דאס געזונט - איז עפעס אנדערש.

געב אכטונג וואס דו עסט, און גיי שפאצירן. מאך זיך א קביעות צו גיין אין שול אן דיין קאר, גיי געשפאנט, און ביים גיין זאלסטו דאנקען דעם אייבערשטן און אים בעטן פאר דיין געזונט, וועסטו זיך נישט דארפן שניידן.

דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

בעזרת ה' יתברך - ערב שבת קודש פרשת בהעלותך, י"ז סיון, שנת תשפ"ה לפרט קטן

לכבוד ... נרו יאיר

א שטוב דארף זיין געבויט פון איין זייט שטרענג, און פון די אנדערע זייט פרייליך, מיין טאטע שליט"א פלעגט ביי די שבת סעודות מאכן גאר פרייליך, און אויך איז געווען א שטארקע דיסציפלין.

ביידע זענען גאר וויכטיג, פון איין זייט דארף מען זאגן פאר קינדער וואס צו טון, מען דארף זיי לערנען דרך ארץ, דער הייליגער רבי זאגט (ספר המדות אות בנים, סימן סה): "צָרִיךְ לְלַמֵּד אֶת הַתִּינוֹק דֶּרֶךְ אֶרֶץ מִנְּעוּרָיו", מען דארף לערנען דרך ארץ פאר די קינדער ווען זיי זענען נאך יונג, מען דארף זיי לערנען וואס צו טון און וואס צו מאכן, און פארלאנגען זיי זאלן פאלגן, און פון די אנדערע זייט מוז דאס זיין באגאסן מיט שמחה, עס דארף זיין זייער זייער פרייליך. בפרט שבת קודש דארף זיין זייער פרייליך אין שטוב, אזוי ווי דער הייליגער רבי זאגט (לקוטי מוהר"ן חלק ב', סימן יז): "צָרִיךְ לִזָּהֵר מְאֹד לִהְיוֹת שָׂמֵחַ וְטוֹב לֵב בְּשַׁבָּת", מען דארף זיין זייער פרייליך שבת, "כִּי מַעֲלוֹת וּקְדֻשּׁוֹת שַׁבָּת גְּדוֹלָה וִיקָרָה מְאֹד", ווייל שבת איז זייער הייליג און טייער, "וְהַכְּלָל, שֶׁצָּרִיךְ לִנְהֹג שִׂמְחָה גְּדוֹלָה בְּשַׁבָּת קֹדֶשׁ, וְלִבְלִי לְהַרְאוֹת שׁוּם עַצְבוּת וּדְאָגָה כְּלָל, רַק לְהִתְעַנֵּג עַל ה'", מען טאר נישט זיין טרויעריג שבת און נישט זיין פארזארגט שבת, נאר פרייליך.

נעם דיינע קינדער אין מקוה ערב שבת. דאס איז חינוך, לערן זיי אויס ווי זיך צו פירן אין מקוה; נישט רעדן און נישט קוקן. לערן זיי אויס צו שטיין אויסגעדרייט צום וואנט מיט איידלקייט, לערן זיי אויס ווי זיך אויסצוטון און ווי אזוי זיך אנצוטון, וואס ערשט און וואס צווייט וכו'. קינדער זענען נישט קיין עפעלעך וואס וואקסן ארויס פון בוים, קינדער דארף מען אויסלערנען ווי אזוי זיך צו פירן, און אויך בעטן ביים אייבערשטן זיי זאלן אויסוואקסן ערליך.

נאך די סעודות שבת, ווען דו ביסט מיד און דו האסט נישט קיין כח, זאלסטו אוועק געבן צוויי דריי מינוט צו בענטשן מיט דיינע קינדער. געווענליך לויפן די קינדער ביים ענדע סעודה צו די שפילצייג, דארף מען זיי רופן צו בענטשן ברכת המזון, זיי אויסלערנען טון די מצוה.

אויך זאלסטו קומען שבת אינדערפרי אין שול דאווענען. עס איז נישט כדאי זיך איינגעוואוינען אויפשטיין שפעט וכו' און זוכן א שפעטע מנין. איך וויל זאלסט פירן דיין שטוב געזונט, די שבת סעודה מאכט מען נישט נאכמיטאג, די שבת סעודה מאכט מען פאר חצות, און דאס קען נאר זיין אז מען דאווענט אין צייט, און אז מען וויל זיך אביסל אפרוען קען מען זיך אפרוען נאכמיטאג; די נאכמיטאג איז אזוי לאנג, מען קען זיך סיי אפרוען און סיי אסאך לערנען, זאלסטו גיין דאווענען פרי און מאכן די סעודה פרי. פיר דיין שטוב געזונט, פיר דיין שטוב ריכטיג, מאך נישט נאך דעם און יענעם, קוק אין ספר עצתו אמונה און אזוי פיר דיין שטוב.

עצתו אמונה זאל זיין דיין שבת ספר, אויך אינדערוואכן זאלסטו דאס לערנען, אבער שבת זאלסטו דאס לערנען און וואו דו זעסט א תפילה, א געבעט - זאלסטו דאס מיט זאגן ווארט ביי ווארט. זאג די תפילות מיט געוויין, בעט דעם אייבערשטן דו זאלסט נעמען דיין שכל און פירן דיין שטוב מיט די עצות פון צדיקים.

א פרייליכן שבת.

בעזרת ה' יתברך - יום ד' פרשת שלח, כ"ב סיון, שנת תשפ"ה לפרט קטן

לכבוד ... נרו יאיר

"אִם חָכַמְתָּ", אויב ביסטו קלוג, דו לערנסט, דו דאווענסט – "חָכַמְתָּ לָּךְ", ביסטו קלוג פאר דיר, דו וועסט הנאה האבן פון דעם, דו וועסט זוכה זיין צו באקומען לעבן פון דעם. "וְלַצְתָּ", און דער וואס מאכט ליצנות פון די ווערטער פון צדיק – "לְבַדְּךָ תִשָּׂא", וועט ער אליין ליידן (משלי ט, יב); איז נישט כדאי צו האבן צוטון מיט לצים, מיט די וואס שפעטן און מאכן וויכוחים; ענדערש זיץ אין דיין ווינקל מיט א הויפן ספרים, א חומש, א משניות, א גמרא און אזוי ווייטער, און לערנען אין א סדר, קוק נישט אויף קיינעם, און אויך זאלסטו זיך שטילערהייט ארויסכאפן און זיך אויסשמועסען און אויסגיסן דיין הארץ, מען קען זוכה זיין צו וואס דער רבי זאגט אין די מעשה פון די פארלוירענע בת מלך (ספורי מעשיות, מעשה א), דער שני למלכות האט זיך געזעצט אין א ווינקעלע, איז געקומען די פארלוירענע בת מלך צו אים; מען איז זוכה אז די שכינה הקדושה קומט צום מענטש, די שכינה רוט אויף אים.

אז דו גייסט אריבער בלבולים מיט חלישות הדעת וכו' זאלסטו זיך באהאלטן ערגעץ וואו און דאס דערציילן דעם אייבערשטן, שמועס מיטן אייבערשטן אויף דיין שפראך, נאר דאס וועט אוועק נעמען אלע בלבולים און אלע חלישות הדעת, נאר דאס העלפט.

דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

בעזרת ה' יתברך - יום ג' פרשת שלח, כ"א סיון, שנת תשפ"ה לפרט קטן

לכבוד ... נרו יאיר

ווער עס רעדט קעגן דעם סדר דרך הלימוד פון רבי'ן (המבואר בשיחות הר"ן, סימן עו), פון זאגן ווערטער פון תורה - איז א נישט גוטע סימן, ווייל אן ערליכער איד וועט קיינמאל נישט מבטל זיין פון זאגן די ווערטער פון תורה.

אנטלויף פון די וואס קילן דיך אפ און מאכן א געשפעט פון סדר דרך הלימוד, טענה נישט מיט קיינעם. זיי קלוג, זיי נישט נאריש, ווען מען וועט ליגן מיט די פיס צום טיר וועט מען זען דאס גרויסקייט פון דער וואס האט געפאלגט בתמימות ופשיטות, געלערנט די הייליגע תורה און געפאלגט דעם הייליגן רבי'ן. אזוי ווי דער רבי האט געזאגט (חיי מוהר"ן, סימן שנד), אויף צוויי כיתות מענטשן האב איך גרויס רחמנות, אויף די מענטשן וואס זענען נישט מקורב געווארן צו מיר און אויף די מענטשן וואס האבן יא געוואוסט פון מיר אבער האבן מיך נישט געפאלגט, ווייל איך ווייס אז עס וועט קומען א צייט ווען מען וועט ליגן מיט די פיס צום טיר, דעמאלט וועט דער מענטש גרויס חרטה האבן פארוואס ער איז נישט מקורב געווארן צו מיר און פארוואס ער האט מיך נישט געפאלגט, ווייל אויב וואלט ער געווען מקורב צו מיר און מיך געפאלגט, וואלט נישט געווען קיין דרגא אויף דער וועלט וואס ער וואלט נישט צוגעקומען דערצו, אבער דעמאלט וועט שוין גארנישט נוצן, עס וועט שוין זיין צו שפעט.

מוהרא"ש זאגט, די ווארט מסכת איז די ווערטער פון כ"ת ס"מ, ווייל מיטן לערנען און ענדיגן א מסכתא איז מען אים מבטל, אים מיט זיין כת, און דערפאר פארלייגט ער זיך זייער אויף ס'יום מ'סכתא א'ין ל'עשות, די ראשי תיבות איז זיין נאמען, ער קען נישט אויסהאלטן אז מען לערנט גמרא און מען מאכט סיומים, דאס איז אים מבטל, און נאר אז מען לערנט תורה קען מען עומד זיין בנסיון מיט די ביטערע שווערע נסיונות, בפרט יעצט זומער ווען אין גאס פלאקערט א פייער השם ישמרינו.

דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

בעזרת ה' יתברך - יום ג' פרשת במדבר, ערב ראש חודש סיון, מ"ד לעומר, שנת תשפ"ה לפרט קטן

לכבוד מיין טייערער ליבער, החתן ... נרו יאיר

זאלסט זיך מאכן א שיעור אין דעם ספר, זאלסט דאס חזר'ן נאכאמאל און נאכאמאל, אן א שיעור מאל. ווייל די הלכות פון טהרת המשפחה איז דער פונדאמענט פון געזונטע ערליכע דורות.

איך וואונטש דיר א זיסע לעבן.

בעזרת ה' יתברך - יום ב' פרשת שלח, כ' סיון, שנת תשפ"ה לפרט קטן

לכבוד ... נרו יאיר

מען דארף שוין מאכן פלענער צו קומען צום רבי'ן אויף ראש השנה. אין ספר חיי מוהר"ן איז דא א גאנצע קאפיטל איבער דאס גרויסקייט פון קומען קיין אומאן אויף ראש השנה; דער רבי האט געזאגט (שם, סימן תג): "הָרֹאשׁ הַשָּׁנָה שֶׁלִּי עוֹלֶה עַל הַכֹּל", זיין ביי מיר ראש השנה איז גרעסער פון אלעס, "וְהָיָה פֶּלֶא אֶצְלִי, מֵאַחַר שֶׁהַמְּקֹרָבִים שֶׁלִּי מַאֲמִינִים לִי, וְלָמָּה לֹא יִזָּהֲרוּ כָּל הָאֲנָשִׁים הַמְקֹרָבִים אֵלַי, שֶׁיִּהְיוּ כֻּלָּם עַל רֹאשׁ הַשָּׁנָה, אִישׁ לֹא יֵעָדֵר", און איך וואונדער זיך אויף מיינע תלמידים וואס גלייבן אין מיר, פארוואס זאלן זיי נישט מעורר זיין מיינע מענטשן אז אלע זאלן קומען צו מיר אויף ראש השנה, קיינער טאר נישט פעלן. "כִּי כָּל עִנְיָן שֶׁלִּי הוּא רַק רֹאשׁ הַשָּׁנָה", מיין גאנצע זאך איז ראש השנה, "וְהִזְהִיר לַעֲשׂוֹת כְּרוּז, שֶׁכָּל מִי שֶׁסָּר אֶל מִשְׁמַעְתּוֹ, וּמְקֹרָב אֵלָיו, יִהְיֶה עַל רֹאשׁ הַשָּׁנָה אֶצְלוֹ, לֹא יֶחְסַר אִישׁ", דער רבי האט געהייסן מען זאל מודיע זיין פאר אלע מענטשן וואס גלייבן אין אים אז ער האט געהייסן קומען צו אים אויף ראש השנה, "וּמִי שֶׁזּוֹכֶה לִהְיוֹת עַל רֹאשׁ הַשָּׁנָה, רָאוּי לוֹ לִשְׂמֹחַ מְאֹד מְאֹד, "אִכְלוּ מַעֲדַנִּים וּשְׁתוּ מַמְתַקִּים, כִּי חֶדְוַת ה' הִיא מָעֻזְּכֶם",און ווער עס איז זוכה צו זיין ביי אים אויף ראש השנה דארף זיך זייער פרייען א גאנץ יאר, עיין שם.

נאך האט דער רבי געזאגט (שם, סימן תה): "הָרֹאשׁ הַשָּׁנָה שֶׁלִּי הוּא חִדּוּשׁ גָּדוֹל, וְהַשֵּׁם יִתְבָּרַךְ יוֹדֵעַ שֶׁאֵין הַדָּבָר הַזֶּה בִּירֻשָּׁה מֵאֲבוֹתַי, רַק הַשֵּׁם יִתְבָּרַךְ נָתַן לִי זֹאת בְּמַתָּנָה, שֶׁאֲנִי יוֹדֵעַ מַהוּ רֹאשׁ הַשָּׁנָה, לֹא מִבָּעֲיָא אַתֶּם כֻּלְּכֶם בְּוַדַּאי תְּלוּיִין בָּרֹאשׁ הַשָּׁנָה שֶׁלִּי, אֶלָּא אֲפִילּוּ כָּל הָעוֹלָם כֻּלּוֹ תָּלוּי בָּרֹאשׁ הַשָּׁנָה שֶׁלִּי", די גאנצע וועלט איז אנגעהאנגען אין מיין ראש השנה, און דער אייבערשטער האט מיר דאס געגעבן פאר א מתנה; נישט נאר איר - מיינע תלמידים זענט תלוי אין מיין ראש השנה, נאר די גאנצע וועלט שטייט אויף מיין ראש השנה.

אויך דארף מען מאכן פלענער וואס פאר א מתנות מען וועט ברענגען פארן רבי'ן, וויפיל סעטס משניות, וויפיל סעטס ליקוטי מוהר"ן. אנשי שלומינו פירן זיך, ווען מען קומט צום רבי'ן זאגט מען דעם רבי'ן אלע סיומים וואס מען האט זוכה געווען צו לערנען די יאר. זאלסטו זיך צופלייסן מיט דיינע שיעורים כסדרן, מאך זיך א ציל אנצוקומען צו ענדיגן כל התורה כולה, טייל עס איין אין פופצן שיעורים, מוהרא"ש האט געמאכט די סדר, די פופצן שיעורים.

די ערשטע שיעור זאלסטו לערנען יעדן טאג חומש רש"י מיטן תרגום איינגעטיילט לויט די טעג פון די וואך, זונטאג ביז שני, מאנטאג ביז שלישי. די צווייטע שיעור זאלסטו לערנען יעדן טאג אביסל נ"ך. די דריטע שיעור זאלסטו לערנען יעדן טאג משניות, אויב דו קענסט לערנען אכצן פרקים - מה טוב ומה נעים ווי גוט און ווי זיס; ווייל גורס זיין ח"י פרקים משניות איז אזוי שטארק, אז מען הרג'עט דעם יצר הרע, און מען ווערט אינגאנצן ריין.

די פערטע שיעור זאלסטו לערנען יעדן טאג בבלי, די פיפטע שיעור תלמוד ירושלמי, די זעקסטע שיעור תוספתא, מדרש רבה, מדרש תנחומא, רמב"ם, טור, שלחן ערוך, זוהר הקדוש, תיקוני זוהר, ליקוטי מוהר"ן און ליקוטי הלכות; דאס זענען די פופצן שיעורים וואס מוהרא"ש האט געוואלט מיר זאלן לערנען יעדן טאג.

בנוסף לזה דארפסטו געדענקען וואס דער רבי זאגט (שיחות הר"ן, סימן כז), אפילו א מענטש מוז אלץ טון אין עבודת השם, מען מוז אסאך לערנען, מען מוז אסאך דאווענען און טון אסאך מצוות און מעשים טובים, און אזוי אויך אנדערע עבודת השם, דארף מען אבער וויסן אז מען קען נישט ווערן דערשראקן און צעדרוקט ווען מען זעט אין הייליגע ספרים די אלע שווערע עבודות, מען טאר נישט ווערן פארלוירן און טראכטן 'ווען וועל איך דאס קענען טון?' מען גייט רואיג, שטייטליך, צוביסליך, נישט ווערן אנגעצויגן און דערשראקן פון די סאך עבודות השם און דאס אלעס וועלן מקיים זיין אויף איין מאל, דאס ברענגט מען זאל גארנישט טון, אזוי ווי ווען עס פאסירט א פייער חס ושלום, פון פארלוירנקייט און צעטומלטקייט כאפט מען ארויס פון די פייער נישט וויכטיגע זאכן, אזוי דארף מען זיך פירן בעבודת השם, מען דארף זיין רואיג און טון נאך אביסל און נאך אביסל, און אז מען קען גארנישט טון אין עבודת השם טאר מען זיך אויך נישט פארלירן, מען זאל ווייטער בענקען, וועלן און האפן צום אייבערשטן, ווייל דאס בענקען צום אייבערשטן, דאס האפן צום אייבערשטן - איז זייער זייער חשוב, דער אייבערשטער וויל אונזער הארץ, מיר זאלן האפן צו אים.

דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

בעזרת ה' יתברך - יום א' פרשת שלח, י"ט סיון, שנת תשפ"ה לפרט קטן

לכבוד ... נרו יאיר

די וואך וועט זיין נאך צוויי חתונות אין ישיבה, די חתונות אין ישיבה איז בחינם, עס קאסט נישט פאר די מחותנים קיין איין פרוטה. נישט נאר די חתונה איז בחינם, אויך איז צוגעשטעלט ביי די ווייבער צו מאכן די האר פאר די געשוויסטער פון די חתן כלה בחינם, און אויך אלעס ארום און ארום. אלעס איז די כח הצדיק מוהרא"ש, וואס האט אלע יארן געשריבן און גערעדט און מתפלל געווען מען זאל קענען חתונה מאכן די קינדער, עס זאל נישט קאסטן קיין געלט, מען זאל נישט דארפן ווערן בעלי חובות און נישט דארפן צוריק האלטן די קינדער פון חתונה האבן צוליב געלט.

שוין איבער ניינציג חתונות איז געווען אין ישיבה, וואס אנשי שלומינו האבן חתונה געמאכט בחינם. א שאד אז אנדערע קהילות מאכן דאס נישט נאך, א שאד אז מען האט מורא פון די עשירים, מען האט מורא צו זאגן דעם אמת פאר די עשירים וואס טרעטן אויף עם ישראל און זענען גורם אז מענטשן וואס האבן נישט קיין געלט זאלן אויך דארפן מאכן ווי זיי און ווערן בעלי חובות השם ישמרינו.

איך וויל דיר בעטן זאלסט אכטונג געבן אין שטוב אויף דיין שלום בית צו רעדן שיין מיט דרך ארץ. שלום בית מיינט נישט זיין א קנעכט פאר די ווייב, נאכגיין יעדע זאך וואס זי זאגט, שלום בית מיינט רעדן מיט די גרעסטע מאס דרך ארץ, רעדן מיט כבוד, רעדן מיט ליבשאפט, און רחמנות האבן אויף די ווייב. דאס לערנט אונז דער רבי, און דאס האבן מיר געהערט אלע יארן פון מוהרא"ש, אז שלום בית איז הייליג און וויכטיג.

געב דיין ווייב געלט, נישטא אזא זאך 'איך האב נישט'; האסט אונטערגעשריבן די כתובה אז דו גייסט איר אויסהאלטן - דארפסטו איר געבן עסן, און געבן אירע געברויכן, אויך געלט פאר א רוימערקע, זיי נישט קארג אין שטוב.

מארגן וועט זיין א פרויען פארברענג. א שאד אז דיין ווייב קומט נישט, מיט די חיזוק פון רבי'ן ווערט אזוי גוט דאס לעבן, עס ווערט אזוי גרינג אלעס, זע זי זאל קענען קומען צו די פרויען פארברענג, זיך אנפילן מיט פרישע כוחות.

דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

בעזרת ה' יתברך - יום ג' פרשת במדבר, ערב ראש חודש סיון, מ"ד לעומר, שנת תשפ"ה לפרט קטן

לכבוד מיין טייערער ליבער, החתן ... נרו יאיר

איך געב דיר א מתנה די אידישע ספר הלכות פאר די אידישע שטוב, זאלסט האבן א שיעור אין דעם ספר, דאס לערנען כסדרן, און ווען דו ענדיגסט די ספר זאלסטו דאס נאכאמאל אנהויבן און לערנען, אזוי זאלסטו טון אלע דיינע יארן.

ווייל נאר אז מען היט די הלכות האט מען געזונטע קינדער, און נאר אז מען לערנט די הלכות ווייסט מען וואס מען מעג און וואס מען טאר נישט.

אויך זאלסטו זיין בקשר מיטן דיין, זאלסט זיך נישט שעמען צו פרעגן און דערציילן, און אזוי וועט דיין שטוב זיין א פלאץ פאר די שכינה הקדושה.

דיין ראש ישיבה.

בעזרת ה' יתברך - יום ה' פרשת במדבר, ב' סיון, מ"ו לעומר, שנת תשפ"ה לפרט קטן

לכבוד ... נרו יאיר

איך האב ערהאלטן דיין בריוו.

דער אייבערשטער זאל העלפן דיין ווייב זאל האבן א רפואה שלימה, די זאכן וואס מען האט ביי איר געטראפן זאלן זיך אויסדרייען לטובה, זי זאל זיין געזונט און שטארק.

נעם זיך פאר א גוטע קבלה אז זי זאל האבן א רפואה, די בעסטע קבלה וואס מען קען זיך פארנעמען איז יעדן טאג פאר דריי מינוט דאנקען דעם אייבערשטן. זוך א שטילע פלאץ וואו קיינער איז נישט דארט און פארמאך דיין טעלעפאן, פלאג זיך אויס פון אלעמען און דאנק דעם אייבערשטן פאר דריי מינוט, אז דו ביסט א איד, אז דו ביסט חתונה געהאט, פאר די קינדער און פאר די געזונט, רעכן אויס וואס מער זאכן און זאג אויף יעדע זאך שכוח, רעד דאס אויס אויף דיין מאמע לשון וועסטו זען א גרויסע נס.

דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

בעזרת ה' יתברך - יום ה' פרשת במדבר, ב' סיון, מ"ו לעומר, שנת תשפ"ה לפרט קטן

לכבוד ... נרו יאיר

איך האב ערהאלטן דיין בריוו.

אז דיין פרנסה איז זיין א קאר סערוויס דרייווער - זאלסטו זיך זייער אכטונג געבן ווען דו האסט א פרוי אליין אין קאר, נישט רעדן קיין איין איבריגע ווארט, און נישט קוקן קיין איין קוק.

דאס וואס דו זאגסט אז דו שפירסט זיך ווי א שוטה מיטן נישט קוקן און נישט זיין העפליך, און דו שטארקסט זיך מיט די ווערטער פון די הייליגע חכמים (עדיות ה, ו): "מוּטָב לִי לְהִקָּרֵא שׁוֹטֶה כָּל יָמַי", ענדערש זיין א שוטה, "וְלֹא לֵעָשׂוֹת שָׁעָה אַחַת רָשָׁע לִפְנֵי הַמָּקוֹם", און נישט זיין קיין רשע איין סעקונדע פארן אייבערשטן; וויל איך דיר זאגן אז איך בין זייער איבערגענומען פון דיין יראת שמים, ווי דו שלאגסט זיך מיטן יצר הרע, אבער וויסן זאלסטו אז עס איז פינקט פארקערט, ווען מען פאלט אריין מיט א קאר סערוויס דרייווער וואס רעדט און קוקט וכו' וכו' - קוקן די פרויען אים אן ווי א שוטה, אידישע ווייבלעך קען מען נישט פארנארן און פארדרייען, זיי שפירן זייער רואיג און זיכער ווען דער דרייווער קוקט נישט, רעדט נישט, פרעגט נישט, טוט וואס ער האט צו טון, און די אלע וואס מאכן זיך ארענטליך, מען קוקט, מען שמייכלט, דארט זענען די פרויען נישט רואיג.

דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

בעזרת ה' יתברך - יום ה' פרשת במדבר, ב' סיון, מ"ו לעומר, שנת תשפ"ה לפרט קטן

לכבוד ... נרו יאיר

איך האב ערהאלטן דיין בריוו.

זייער גוט טוסטו אז ווען דו גייסט צו דיין שוויגער קוקסטו אראפ, דו פירסט זיך מיט יראת שמים. עס איז נישט קיין סתירה מיט מכבד זיין, מכבד זיין מיינט רעדן שיין, זיך באדאנקען, העלפן; עס איז נישט קיין סתירה מיט זיך היטן די אויגן, זיך פירן איידל.

בנוגע דאס וואס מען זיצט די חתונה געהאטע קינדער, מאן און ווייב - איינער נעבן צווייטן, און עס איז אומבאקוועם ווען א צווייטע פארפאלק זיצט אנטקעגן דיר און דו דארפסט אראפקוקן; וואס קענסטו טון? קענסט נישט איבערדרייען די יוצרות ביי דיין שווער אין שטוב וכו', אם ירצה ה' ווען דו וועסט חתונה מאכן דיינע קינדער און זיי רופן צו דיר פאר סעודות זאלסטו מאכן די מענער פארנט, און די טעכטער און שנירן אונטן, נעבן די מאמע.

זיי פרייליך, גיי א טענצל אפאר מאל א טאג, און הער פרייליכע ניגונים, ווייל דאס היט דעם מענטש פון ניאוף. דער רבי זאגט (לקוטי מוהר"ן חלק א', סימן קסט), שמחה איז א שמירה אויף פגם הברית, אזוי ווי עס שטייט (תהילים קד, לד-לה): "אָנֹכִי אֶשְׂמַח בַּה', יִתַּמּוּ חַטָּאִים מִן הָאָרֶץ, וּרְשָׁעִים עוֹד אֵינָם", ווען איך פריי זיך מיטן אייבערשטן, דעמאלט יִתַּמּוּ חַטָּאִים מִן הָאָרֶץ – איז מער נישטא קיין עבירות.

דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

בעזרת ה' יתברך - יום ה' פרשת במדבר, ב' סיון, מ"ו לעומר, שנת תשפ"ה לפרט קטן

מיין טייערער ... נרו יאיר

איך בעט דיר ברחמים ובתחנונים, זאלסט נישט רעדן מיט קיין פרויען און מיידלעך אפילו אויף מקרב זיין צום רבי'ן און צום אייבערשטן; דער יצר הרע קומט צום מענטש פארשטעלט, ער וויל הרג'נען דעם מענטש, אים צונעמען די וועלט און יענע וועלט.

האסט מיר געשריבן אז דו האסט מחזק געווען ביי דיין נסיעה אויפן פליגער צוויי מיידלעך וואס האלטן אינמיטן נתקרב ווערן צו אידישקייט, האסט זיי געוואלט מקרב זיין צום רבי'ן; איך בעט דיך ברחמים, האב רחמנות אויף דיר, אויף דיין משפחה און אויך אויף מיר, ווייל אז דו ביסט ביי מיר אין די מוסד וואס וועט דא זיין, עס קען דאך זיין א פארשעמונג אויך אויף די מוסד, אויף די קהילה.

שרייב מיר צוריק און זאג מיר צו אז דו רעדסט מער נישט מיט קיין פרעמדע פרויען, נישט אויף מקרב זיין און נישט אויף מאכן שלום בית.

דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

בעזרת ה' יתברך - יום ה' פרשת במדבר, ב' סיון, מ"ו לעומר, שנת תשפ"ה לפרט קטן

לכבוד ... נרו יאיר

איך האב ערהאלטן דיין בריוו.

איך בין אזוי צעשוידערט פון ליינען וואס דו ביסט אריבער אלס יונגער בחור פון רוצחים וואס האבן דיך מטמא געווען אין מקוה; ווי קען זיין אזא זאך פאסירן, נאכדערצו ביי די שענסטע און פרומסטע קהילה? וואס איז פשט?! קיינער זעט נישט? נישטא קיין מקוה איד? נישטא קיין גבאים? אלעס איז הפקר?! ווי קען זיין א מקוה אינמיטן שטאט וואו הונדערטער אידן גייען א טאג און עס זאל פאסירן בריש גלי אז מען איז מטמא בחורים.

יעצט ווען דיין טעראפיסט זאגט דיר זאלסט נישט גיין אין מקוה, ווייל דו ביסט נעבעך קראנק מיט די מחלה פון (דברים כח, לד): "וְהָיִיתָ מְשֻׁגָּע מִמַּרְאֵה עֵינֶיךָ אֲשֶׁר תִּרְאֶה", דו קוקסט ווי א משוגע'נער רחמנא לצלן, דו ווילסט וויסן אויב דאס שטימט מיטן הייליגן רבינ'ס ווערטער; ענדערש זאלסטו יא גיין אין מקוה, נאר זוך א מקוה וואס איז ליידיג, זוך א צייט וואס איז ליידיג, וועט דיר זיין גרינגער.

אז דו ווילסט געהיילט ווערן פון די טומאה, זאלסטו זיך מאכן א שיעור אין לערנען יעדן טאג אכצן פרקים משניות. ווייל ווען מען זינדיגט אין פגם הברית, הוצאת זרע לבטלה רחמנא לצלן גייט דער פגם צו די מח. אזוי ווי דער זוהר זאגט (משפטים קי): "סליקא דיסודא עד אבא ואמא", מען פארלירט די מוחין, און דאס קען מען צוריק באקומען דורך לערנען משניות. אזוי ווי דער רבי זאגט (שיחות הר"ן, סימן יט): "שֶׁאֲפִילּוּ אוֹתָן הָאֲנָשִׁים הָרְחוֹקִים מִן הַקְּדֻשָּׁה מְאֹד, שֶׁנִּלְכְּדוּ בִּמְצוּדָה רָעָה, עַד שֶׁרְגִילִין בַּעֲבֵרוֹת חַס וְשָׁלוֹם רַחֲמָנָא לִצְלָן", אפילו א מענטש וואס איז זייער ווייט פון קדושה, ער טוט עבירות רחמנא לצלן, און ער איז שוין אראפגעפאלן אין שאול תחתית, "אַף עַל פִּי כֵן, הַכֹּחַ שֶׁל הַתּוֹרָה גָּדוֹל כָּל כָּךְ, עַד שֶׁיְּכוֹלָה לְהוֹצִיא אוֹתָם מִן הָעֲבֵרוֹת שֶׁרְגִילִין בָּהֶם חַס וְשָׁלוֹם, וְאִם יַעֲשׂוּ לָהֶם חֹק קָבוּעַ וְחִיּוּב חָזָק לִלְמֹד בְּכָל יוֹם וָיוֹם כָּךְ וְכָךְ, יִהְיֶה אֵיךְ שֶׁיִּהְיֶה, בְּוַדַּאי יִזְכּוּ לָצֵאת מִמְּצוּדָתָם הָרָעָה עַל יְדֵי הַתּוֹרָה, כִּי כֹּחַ הַתּוֹרָה גָּדוֹל מְאֹד"; אויב וועט ער זיך מאכן א קביעות צו לערנען יעדן טאג כך וכך, וועט ער סוף כל סוף ארויסגיין פון זיין בלאטע, ווייל די כח פון תורה איז אזוי גרויס אז עס נעמט ארויס דעם מענטש פון זיין שלעכטס, און רבי נתן פארציילט (חיי מוהר"ן, סימן תקעג): "ווען דער רבי האט געזאגט דעם שיחה, האב איך געפרעגט דעם רבי'ן 'צי תורה קען העלפן אזא איינעם וואס איז אראפגעפאלן אין די עבירה פון פגם הברית - הוצאת זרע לבטלה רחמנא לצלן?' האט דער רבי געשריגן אויף מיר און געזאגט: 'דו ווייסט ווי גרויס דער כח פון תורה איז? תורה איז העכער פון אלעס'"; אפילו אז א מענטש ליגט נעבעך אין די עקלדיגע עבירה פון פגם הברית, הוצאת זרע לבטלה רחמנא לצלן, אויב ער וועט לערנען יעדן טאג 'כך וכך' וועט ער ווערן אן ערליכער איד, און ווי מוהרא"ש זאגט אז ער האט מקובל פון אנשי שלומינו אז ווען די רבי האט געזאגט די שיחה האט ער געמיינט מיט דעם דאס לערנען אכצן פרקים משניות.

דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

בעזרת ה' יתברך - יום ה' פרשת במדבר, ב' סיון, מ"ו לעומר, שנת תשפ"ה לפרט קטן

מיין טייערער ... נרו יאיר

דו ביסט א מלמד, האסטו אן אחריות צו קומען אין שול אינדערפרי דאווענען שחרית מיט מנין, און אז דו קומסט נאכמיטאג טאג נאך טאג דאווענען נאך חדר, פרעגן די עלטערן: 'דאס איז דער מלמד פון מיין זון? ווי אזוי זאלן מיר טראכטן אויף די זאך?'

איך וויל זייער דו זאלסט דאווענען אינדערפרי, און אז דו קומסט נישט אן אינדערפרי זאלסטו וואס פריער דאווענען. נעם מיט דיין טלית ותפילין, דאווען אין חדר ביי הפסקה, נישט נאכמיטאג; ווייל נאך חצות קען מען נישט דאווענען, נאך חצות איז א ברכה לבטלה, נאך חצות איז א חילול השם.

איך וויל דיך נישט באליידיגן, אבער איך וויל האבן מלמדים יראי שמים. איך בעט יעצט נאך מער דעם אייבערשטן: "אייבערשטער געב מיר מלמדים יראי שמים, אייבערשטער איך דארף מער נישט קיין מומחים, איך דארף מלמדים וואס האבן יראת שמים, וואס דאווענען און לערנען און האבן מורא פונעם אייבערשטן".

דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

בעזרת ה' יתברך - יום ה' פרשת במדבר, ב' סיון, מ"ו לעומר, שנת תשפ"ה לפרט קטן

מיין טייערער ... נרו יאיר

א שאד אז דו האסט אויפגעהערט צאמנעמען פון אנשי שלומינו זכותים פאר די ספר תורה וואס מיר האבן אנגעהויבן שרייבן פאר אומאן ראש השנה לזכות דעם רבי'ן. עס זענען דא פרישע מקורבים, אויך פרישע אינגעלייטלעך וואס ווילן האבן א זכות אין די מצוה פון שרייבן א ספר תורה, און אליין וועלן זיי לכאורה נישט אנקומען צו שרייבן א ספר תורה, און ווי קענען זיי טון די מצוה פון כתיבת ספר תורה? נאר אז מען שרייבט א גאנצע עולם, קען יעדער איינער האבן די זכותים און די סגולות וואס מען איז זוכה.

בעט יעדן איינעם פון אנשי שלומינו, סיי די בחורים, סיי די אינגעלייט, ווער עס וויל האבן א חלק אין די מצוה פון שרייבן א ספר תורה פארן הייליגן רבי'ן. מען וועט ליינען אין דעם אין אומאן ביים רבינ'ס ראש השנה, און אויך א גאנץ יאר ביי אונז אין שול אין שטעטל. אויך איז דאס א סגולה פאר עשירות. דער רבי זאגט (ספר המדות אות ממון, סימן לו): "לִכְתֹּב סֵפֶר תּוֹרָה מְסֻגָּל לְפַרְנָסָה", שרייבן א ספר תורה איז מסוגל פאר עשירות.

אויך זאלסטו קומען אין שול צו שחרית מנחה מעריב מיט הוט און רעקל. אפילו ביי שחרית וואס מען טוט אן די טלית, קען מען טראכטן 'וואס פעלט אויס צו קומען אין שול מיט א גאנצע שלעפ, מיט א הוט און רעקל?' מאך עס נישט אזוי שווער, עס וועגט נישט אזוי שווער, די גרויסע טעלעפאן - דאס איז וואס וועגט שווער, אין שול קום מיט דרך ארץ און יראת שמים.

דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

בעזרת ה' יתברך - יום ה' פרשת במדבר, ב' סיון, מ"ו לעומר, שנת תשפ"ה לפרט קטן

לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר

איך מאך מיט דיר א געשעפט, דו זאלסט זיך פארנעמען יעדן טאג פאר א מינוט צו דאנקען דעם אייבערשטן, וועל איך אוועק געבן א מינוט יעדן טאג צו בעטן פאר דיר, און איך בין זיכער אז נאך א קורצע צייט וועט זיין א גרויסע נס. ווייל ווי איך פארשטיי איז נישט שייך ביי דיר יעצט די זאך פון בעטן, ביסט אזוי אין א יאוש, דו גלייבסט נישט אז עס איז דא ביי דיין צרה א וועג ארויס, וועל איך פאר דיר בעטן. איך גלייב אז דער אייבערשטער קען דיר העלפן, עס וועט דיר ליכטיג ווערן אין לעבן וכו' וכו', אבער דו דארפסט זיך אונטערנעמען צו דאנקען דעם אייבערשטן.

דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

בעזרת ה' יתברך - יום ה' פרשת במדבר, ב' סיון, מ"ו לעומר, שנת תשפ"ה לפרט קטן

... נרו יאיר

שכוח פארן טון פאר די בית התבשיל, איך וויל אבער בעטן, איך וויל זייער בעטן - מען זאל מאכן א באזונדערע חלוקה פאר מענער און פאר פרויען, אדער מיט א מחיצה. איך וויל די שטעטל זאל זיין הייליג, חס ושלום אויב עס גייט צו בתערובות - איז נישט כדאי די גאנצע זאך.

דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

בעזרת ה' יתברך - יום ד' פרשת נשא, ח' סיון, אסרו חג, שנת תשפ"ה לפרט קטן

מרת ... תחי'

איך האב ערהאלטן אייער בריוו.

איך ווייס נישט וואס אייך צו זאגן, פון איין זייט ווי קען מען לעבן מיט א מאן וואס דערנידערט און באזידלט וכו' וכו', און פון די אנדערע זייט ווי קען מען גיין צעברעכן א שטוב ווען עס איז דא ליכטיגע קינדער, זיסע קינדער; איך שטיי צעמישט, איך ווייס נישט וואס צו ענטפערן.

בלייבט איבער די עצה פון משיח צדקינו, די עצה פון זיך אויסשמועסן מיטן אייבערשטן אויף פראסט אידיש, אים בעטן: "הייליגער באשעפער העלף מיר, מאך מיר א נס, פיר מיך אויף די ריכטיגע וועג, געב מיר שלום בית, געב מיר שכל צו וויסן ווי אזוי צו זיין ווייך און שיין צו מיין מאן, און אין די זעלבע צייט זיין שטארק ווי א לייב נישט אוועק רירן די שטוב פון מסורה, פון אידישקייט, פון צניעות. הייליגער באשעפער איך בין אזוי צעבראכן, איך האב נישט מער קיין כח, געב מיר כח און מאך א נס עס זאל צוריק קומען די חן און די ליבשאפט"; אזוי זאלט איר בעטן דעם אייבערשטן, און אויך זאלט איר צולייגן נאך ווערטער פון הארץ, ביז דער אייבערשטער וועט אייך העלפן, עס וועט צוריק קומען די חן און די ליבשאפט, און די שטוב וועט בלייבן גאנץ.

דער אייבערשטער זאל העלפן איר זאלט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

בעזרת ה' יתברך - יום ג' פרשת במדבר, ערב ראש חודש סיון, מ"ד לעומר, שנת תשפ"ה לפרט קטן

לכבוד מיין טייערער ליבער, החתן ... נרו יאיר

מזל טוב פאר דיין חתונה, דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט אויפשטעלן א שיינע אידישע שטוב מיט ערליכע געזונטע דורות.

זע צו לערנען און חזר'ן די הלכות פון טהרת המשפחה. מען דארף דאס אסאך לערנען; צו וויסן ווי אזוי זיך צו פירן און צו וויסן וואס איז א שאלה און וואס מען דארף פרעגן דעם דיין.

געדענק, "לֹא הַבַּיְשָׁן לָמֵד" (אבות ב, ה), מען טאר זיך נישט שעמען צו פרעגן און נישט מורא האבן אלעס צו דערציילן דעם דיין.

איך וואונטש דיר א זיסע לעבן.

בעזרת ה' יתברך - יום ד' פרשת נשא, ח' סיון, אסרו חג, שנת תשפ"ה לפרט קטן

טייערער ... נרו יאיר

איך האב ערהאלטן דיין בריוו.

איך פריי זיך צו הערן אז דו האסט געענדיגט משניות די ערשטע מאל, יעצט זאלסטו אנהויבן נאכאמאל גורס זיין משניות, און ווען דו וועסט זוכה זיין נאכאמאל צו מסיים זיין - זאלסטו נאכאמאל אנהויבן, אזוי זאלסטו טון דיין גאנצע לעבן. אזוי ווי דער רבי זאגט (שיחות הר"ן, סימן כג): "וואויל איז דעם מענטש וואס עסט יעדן טאג פרקים משניות"; דער רבי רופט דאס אן 'עסן', דאס איז עסן פאר די נשמה, מזונא דנשמתא.

צעברעך זיך נישט פון דעם אז ביינאכט וועקסטו זיך נישט אויף ווען דו דארפסט ארויסגיין וכו' און עס פאסירט וכו'; עס איז אזוי ביי אסאך קינדער און אויך ביי בחורים, אז מען שלאפט זייער טיף און מען שפירט נישט ווען מען דארף ארויסגיין וכו'. זאלסט זיך נישט צעקלאפן מיט דעם, זיי פרייליך, זיי שטארק, פון יעדע כיתה קינדער איז דא א פערטל קינדער וואס גייען דאס אריבער און ביז די חתונה גייט דאס אוועק.

דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

בעזרת ה' יתברך - יום ד' פרשת נשא, ח' סיון, אסרו חג, שנת תשפ"ה לפרט קטן

... נרו יאיר

צעברעך זיך נישט, קלאפ זיך נישט אראפ, ביסט א גוטער מענטש, ביסט נישט אזוי שלעכט ווי דו האלסט אויף זיך.

ווען דו ביסט געווען ביי מיר מיט דיין ווייב און דו האסט געוויינט אז דיין לעבן גייט דיר מטה מטה, אלעס איז נישט גוט; לדעתי איז דאס נישט דיין ווייב וואס טוט דיך אראפקלאפן, נישט זי איז דער פראבלעם, דו דארפסט גיין אביסל שפאצירן און אויסשמועסן מיטן אייבערשטן די געפיל וואס דו שפירסט, ווי דו ביסט א גארנישט, ווי דו ביסט א דורכפאל; דו דארפסט אנהויבן גלייבן אין דיר אליינס, גלייבן אז דער אייבערשטער האט דיך ליב, גלייבן אז דו ביסט חשוב און טייער ביים אייבערשטן.

מאך זיך א קביעות צו לערנען פאר א שטיק צייט די תורה פון אזמרה אין ליקוטי מוהר"ן (חלק א', סימן רפ"ב), און זאג די תפילה אויף די תורה (ליקוטי תפילות, תפילה צ) - וועט זיך דיר עפענען א נייע וועלט, דו וועסט אנהויבן שפירן ווי דו ביסט א גוטער מענטש, א וואוילער מענטש; איז במילא וועט דיין ווייב ווערן אויך גוט, דו וועסט זיין זייער פרייליך.

דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

בעזרת ה' יתברך - יום ד' פרשת נשא, ח' סיון, אסרו חג, שנת תשפ"ה לפרט קטן

... נרו יאיר

איך וויל דיך מחזק זיין דו זאלסט אנהויבן טון הפצה, אויסער דאס אויסטיילן די ספרים; דאס הייסט, אויסער דעם וואס דו טיילסט ספרים און קונטרסים וואס מוהרא"ש האט געשריבן - זאלסטו אליינס זיין א מפיץ, דיין אויפפירונג זאל זיין הפצה, אלע זאלן זאגן 'מיר ווילן אויך אונזערע קינדער זאלן זיין ברסלב'ע', אז מען פירט זיך אויף איידל מיט דרך ארץ, מען איז מכבד עלטערע, מען איז מכבד די בית המדרש, מען איז מכבד עלטערן - דאס איז די גרעסטע הפצה.

ווען דו גייסט צו דיין טאטע מאמע און אויך צו דיין שווער און שוויגער - זאלסטו זיך אויפפירן מיט די גרעסטע מאס דרך ארץ. דו זאלסט האלטן דיין מויל פארמאכט, נישט רעדן און נישט איינטיילן ווי זיי זאלן פירן זייער שטוב, איין זאך זאלסטו טון, זיך נאר באדאנקען און נאר כבוד געבן, אזוי וועלן אלע זאגן: "אשרי רבו שלמדו תורה", וואויל איז דיין רבי וואס האט דיך געלערנט תורה, עס וועט ווערן באליבט דעם אייבערשטן ביי יעדן איינעם.

דיין שווער שרייבט מיר אז ער וויל זיך מיט דיר נישט קריגן, ער זאגט דיר גארנישט, אבער עס איז אים זייער שווער. דו האסט איבער גענומען די שטוב, דו זיצט ביים טיש, דו מאכסט חוזק פון יעדן ערליכער איד, דו ביסט מבטל יעדן איינעם, נאר היכל הקודש איז כשר, און ווען ער רעדט פון ערליכע אידן מאכסטו ליצנות; דאס האסטו נישט געלערנט ביי מיר, און דאס איז נישט קיין הפצה, דאס איז גורם מען זאל זיך דערווייטערן פון הייליגן רבי'ן. אויב דו ווילסט מקרב זיין דיין משפחה זאלסטו זיך פירן מיט דרך ארץ, וועלן אלע קומען צום רבי'ן פון זיך אליין, אזוי ווי דער רבי האט געזאגט: "ווען קסרים און קעניגן וואלטן געוואוסט וואס פאר א דרך ארץ איך לערן מיט מיינע תלמידים, וואלטן זיי געשיקט זייערע קינדער לערנען ביי מיר".

פון יעצט ווען דו גייסט צו דיין שווער אדער טאטע - זאלסטו זיצן ביים טיש מיט דרך ארץ. זיי קיינעם נישט מבטל, זאלסט זיך נאר באדאנקען, וועסטו אלע מקרב זיין. אזוי ווי חכמינו זכרונם לברכה זאגן (יומא פו.) אויפן פסוק (דברים ו, ה): "'וְאָהַבְתָּ אֵת ה' אֱלֹקֶיךָ', שֶׁיְּהֵא שֵּׁם שָׁמַיִם מִתְאַהֵב עַל יָדְךָ", א מענטש דארף זען אז דורך אים זאלן מענטשן ליב האבן דעם אייבערשטן; ווען א מענטש לערנט די הייליגע תורה און ער איז משמש תלמידי חכמים, אויב פירט ער זיך אויף מיט דרך ארץ, וואס זאגן מענטשן? "אַשְׁרֵי אָבִיו, אַשְׁרֵי רַבּוֹ, שֶׁלִּמְּדוֹ תּוֹרָה", וואויל זענען זיינע עלטערן און וואויל איז פאר זיינע רבי'ס וואס האבן אים געלערנט תורה. ווידער פארקערט, ווען מען זעט א מענטש וואס לערנט נישט, זאגט מען: "אוֹי לָהֶם לַבְּרִיוֹת שֶׁלֹא לָמְדוּ תּוֹרָה", וויי איז פאר די מענטשן וואס לערנען נישט קיין תורה; קוק ווי שיין דער מענטש וואס לערנט תורה פירט זיך אויף, אויף אים איז געזאגט געווארן דער פסוק (ישעיה מט, ג): "וַיֹּאמֶר לִי עַבְדִּי אָתָּה, יִשְׂרָאֵל אֲשֶׁר בְּךָ אֶתְפָּאָר", דער אייבערשטער זאגט: "איך בארים זיך מיט דיר", אבער דער וואס פירט זיך נישט אויף מיט דרך ארץ, וואס זאגן מענטשן? "אוֹי לוֹ לִפְלוֹנִי שֶׁלָמַד תּוֹרָה, אוֹי לוֹ לְאָבִיו וּלְרַבּוֹ שֶׁלִּמְּדוֹ תּוֹרָה", וויי פאר אים און וויי פאר זיינע עלטערן און רבי'ס וואס האבן אים געלערנט וכו'; עיין שם.

דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

בעזרת ה' יתברך - יום ד' פרשת במדבר, ראש חודש סיון, מ"ה לעומר, שנת תשפ"ה לפרט קטן

מיין טייערער ... נרו יאיר

איך האב ערהאלטן דיין בריוו.

וואויל איז דיר אז דו לערנסט פלייסיג די הייליגע תורה אויפן סדר דרך הלימוד פון הייליגן רבי'ן, וואס האט אונז געזאגט צו לערנען כסדרן און שנעל, נישט קוועטשן נישט שטיין בלייבן, און אזוי איז מען זוכה צו לערנען און פארשטיין און צו ענדיגן כל התורה כולה (כמבואר בשיחות הר"ן, סימן עו), דו האסט שוין זוכה געווען צו לערנען ששה סדרי משנה ניין מאל און אויך האסטו א שיעור אין תלמוד בבלי, האסט מסיים געווען מסכת עירובין; ווער עס איז טועם די טעם פון רבינ'ס וועג צו לערנען - ווערט אזוי צוגעקלעבט צו דעם, מען וויל שוין גארנישט, מען וויל נאר לערנען תורה.

דאס וואס דו זאגסט אז דו שפירסט ווי דו האסט מער געפיל אינעם סדר דרך הלימוד ווי אין די שיעורים ביי דיר אין ישיבה; דאס איז נישט קיין פראבלעם, דו זאלסט אכטונג געבן זיך צו פירן מיט דרך ארץ צו דיינע מגידי שיעורים און משגיחים, זאלסט זיך נישט מתחצף זיין, אזוי וועט מען דיך נישט שטערן, מען וועט דיך לאזן גיין דיין וועג און דו וועסט קענען לערנען אויף די זיסע וועג וואס דער הייליגער רבי האט אונז געגעבן.

געב אכטונג נישט אריין צו גיין אין ויכוחים מיט קיינעם, ווייל די אלע וואס גייען אריין אין ויכוחים, מען טענה'עט 'איז דאס יא לערנען, איז דאס נישט לערנען' - לאזן אפ די הייליגע וועג, און אז מען לאזט אפ די וועג פון לערנען, האט מען נישט קיין שמירה קעגן די שווערע נסיונות. וואס באזני שמעתי, ווען איך בין יעצט געווען אין ארץ ישראל אויף ל"ג בעומר פון טייערע בחורים וואס האבן אמאל געהאט א געפיל אינעם דרך הלימוד, זיי האבן געהאט א שמירה, און ווען זיי האבן אויסגעהערט ליצנות האבן זיי דאס אפגעלאזט, און נעבעך נעבעך אין וואס פאר א ביטערע עבירות זיי זענען געפאלן, פונדרויסן זעען זיי אויס חסידי'שע בחורים מיט חסידי'שע קליידער, און נאר דער אייבערשטער ווייסט וואס זיי טוען רחמנא לצלן, על כן זאלסטו נישט מיט קיינעם מתוכח זיין. מוהרא"ש שרייבט שוין אין די צוואה (צוואת מוהרא"ש, אות יג): "וֶוען אִיר וֶועט אָנְקוּמֶען אוֹיפְן עוֹלָם הָאֱמֶת דַאן וֶועט אִיר זִיךְ אַלֵיין אִיבֶּערְצַייגְן אִין דִי רִיכְטִיגְקַייט פוּן דֶעם 'סֵדֶר דֶרֶךְ הַלִימוּד' וָואס דֶער רֶבִּי הָאט אוּנְז גֶעגֶעבְּן. עֶס אִיז אַ שָׁאד דִי צַייט זִיךְ צוּ טַעֲנָה'עֶן מִיט מֶענְטְשְׁן אִיבֶּערְן 'סֵדֶר דֶרֶךְ הַלִימוּד'. 'טַעֲמוּ וּרְאוּ כִּי טוֹב ה'' - פְּרוּבִּירְט עֶס אַלֵיין אוֹיס, וֶועט אִיר זֶען וִוי גֶעשְׁמַאק אוּן זִיס דָאס אִיז. וֶוען אִיר וֶועט זִיךְ צוּגֶעוואוֹינֶען צוּ לֶערְנֶען אוֹיפְן 'סֵדֶר דֶרֶךְ הַלִימוּד' וֶועט אִיר שְׁפִּירְן אַלֶע גוּטֶע טַעֲמִים דֶערִין, דָאס וֶועט אַייךְ גֶעבְּן אַ חִיוֹת אוֹיף דִי וֶועלְט אוּן אוֹיף יֶענֶע וֶועלְט.

וואוֹיל אִיז דֶעם וָואס לָאזְט זִיךְ נִישְׁט נַארְן, עֶר וֵוייסְט אַז דֶער עִיקָר פַארְוָואס מֶען לֶערְנְט תּוֹרָה אִיז נָאר צוּ טוּן דִי וִוילְן פוּנֶעם אֵייבֶּערְשְׁטְן, מֶען לֶערְנְט כְּדֵי מְקַיֵים צוּ זַיין דִי מִצְוֹת פוּנֶעם אֵייבֶּערְשְׁטְן, צוּ מַאכְן אַ נַחַת רוּחַ פַארְן אֵייבֶּערְשְׁטְן. אוּן דַאן אִיז דָאס גַאנְצֶע לֶערְנֶען מַמָשׁ 'תּוֹרָה לִשְׁמָהּ' מֶען לֶערְנְט נָאר פַארְן אֵייבֶּערְשְׁטְן אוּן נִישְׁט אוֹיף צוּ בַּאקוּמֶען כָּבוֹד פוּן מֶענְטְשְׁן, צוּ הֵייסְן אַ רָב, אַ לַמְדָן, אַ צַדִיק אָדֶער אַ בַּעַל מְקוּבָּל, מֶען לֶערְנְט נָאר פָּשׁוּט פַארְן אֵייבֶּערְשְׁטְנְ'ס וֶועגְן, עֶס אִיז נִישְׁטָא קַיין גְרֶעסֶערֶע זַאךְ פוּן דֶעם. אוֹיבּ וֶועט אִיר מִיר פָאלְגְן מִיט דֶעם וֶועט אִיר בִּכְלַל נִישְׁט חֲרָטָה הָאבְּן, נִישְׁט אוֹיף דִי וֶועלְט אוּן נִישְׁט אוֹיף יֶענֶע וֶועלְט".

דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

א גוטן חודש.

בעזרת ה' יתברך - יום ב' פרשת במדבר, כ"ח אייר, מ"ג לעומר, שנת תשפ"ה לפרט קטן

 ... נרו יאיר

איך ווייס דיר נישט וואס צו זאגן, איך האב שוין גערעדט מיט דיין ווייב פאר צוויי יאר צוריק נאכדעם וואס זי האט זיך דערוואוסט אז דו קוקסט ניאוף, זי האט דעמאלט אזוי געוויינט, זי האט נישט גע'חלומ'ט אין איר לעבן אז דו קוקסט די שרעקליכע זאכן ווען פון אינדרויסן זעסטו אויס א חסידי'שער אינגערמאן, זי האט נישט געוואלט ווייטער ממשיך זיין. איך האב זייער אסאך געדארפט רעדן מיט איר זי זאל דיך דן זיין לכף זכות אז דו ביסט אריינגעפאלן אין דעם, און עכט ביסטו א גוטער מענטש, און דו האסט מיר צוגעזאגט אז דו טוסט תשובה, דו גייסט מער נישט קוקן.

יעצט זעסטו אז דו ביסט ווייטער אין די טיפע אפגרונד, דו קוקסט דאס ווייטער, וויינט זי: "ווי אזוי קען איך לעבן מיט אזא איינעם? ווי אזוי קען איך שעצן אזא איינעם?" איך ווייס איר נישט וואס צו זאגן, איך האב אזוי רחמנות אויף איר, און אויך האב איך זייער רחמנות אויף דיר, אז דו ביסט אין אזא טיפע בלאטע, דו ביסט ממש משוגע, נאכדעם וואס דו האסט א טייערע ווייב מיט ליכטיגע קינדער לאזטו דאס אפ און דו קוקסט רחמנא לצלן דאס ערגסטע פון דאס ערגסטע, די נידעריגסטע שמוץ, דריי מאל שמוץ; וואס זאל איך איר זאגן? אדרבה, זאג מיר דו, וואס קען איך איר זאגן? זי זאגט: "ווי קען איך קאכן און באקן, ווי קען איך וואשן וועש, און לעבן וכו' - מיט איינעם וואס איז אזוי טיף אין בלאטע?"

טו תשובה, אז נישט וועט זיין זייער ביטער.
.