בריוון פונעם ראש ישיבה שליט"א

#548 - נישט לאזן אפן די ליידיגע קלאסן
צניעות

בעזרת ה' יתברך


יום א' פרשת תרומה, כ"ח שבט, שנת תשע"ט לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר.


איך האב דיר שוין כמה פעמים געבעטן אויב דו קענסט ארויפלייגן שלעסער אויף אלע קלאסן אין דעם ישיבה בנין; חכמינו זכרונם לברכה זאגן (גיטין מה.): "לָאו עַכְבְּרָא גַּנָב אֶלָּא חוֹרָא גַּנָב", נישט דער מייז איז דער גנב, נאר אויב עס איז דא לעכער וואו די מייז קענען אריין קומען, זענען די לעכער די גנבים ווייל דורך זיי קומען אריין די מייז; אזוי אויך ווערן פראבלעמען וואו עס איז דא א ליידיגע קלאס.


נעכטן נאכט איז געווען א שבע ברכות פאר א תלמיד הישיבה און היינט אינדערפרי איז געווען אין איינע פון די חדרים אויפגעשריבן אויפן בארד א נישט שיינע בילד השם ישמרינו; דאס פאסירט נאר ווען עס זענען דא ליידיגע קלאסן אן קיין אחריות.


אויב דאס איז דיר שווער צו מאכן וועל איך בעטן א צווייטן דאס צו מאכן; זיי מיר מודיע צי דו ווילסט דאס טון.


דער אייבערשטער זאל מיר אפהיטן פון אלעם שלעכט, און אפהיטן אונזערע קינדער פון שלעכטס.

#547 - איבער טייטשן די בריוון אויף ענגליש
בריוו, עצתו אמונה

בעזרת ה' יתברך


יום ד' פ' יתרו, י"ז שבט, יומא דהילולא של מוהרא"ש זצוק"ל שנת תשע"ט לפ"ק


 


מרת ... תחי'.


א גרויסן יישר כח פאר'ן העלפן די ישיבה מיטן צושטייער געבן פאר די רענט פון דעם חודש ... דאללער; דער אייבערשטער זאל ענק העלפן אז בזכות די צדקה זאלט איר זוכה זיין צו מצליח זיין אין אלע וועגן.


איר אליינס ווייסט נישט וואס איר טוט מיט'ן איבער טייטשן די בריוון אויף ענגליש; וויפיל אידן וואס קענען נישט ליינען אידיש זענען זיך אזוי שטארק מחי' מיט דעם, דאס טוישט זייער לעבן, זייער שלום בית און זייער צוגאנג צו די קינדער.


דערפאר בעט איך אייך איר זאלט זיך שטארקן מיט'ן מתרגם זיין די בריוו ביתר שאת וביתר עוז; עס איז כדאי אויפצוגעבן דאס טיטשן אין 'בית פיגא' אבי צו מתרגם זיין די בריוו. א צווייטע טיטשער איז גרינג צו טרעפן אבער א צווייטן וואס זאל מתרגם זיין איז נישט קיין גרינגע זאך.


א גריס פון אייער מאן ... נרו יאיר, איר האט זוכה געווען צו א טייערע יונגערמאן וכו'.

#546 - די גרויסע זכות פון העלפן די ישיבה
צדקה, ישיבה

בעזרת ה' יתברך


יום ד' פ' יתרו, י"ז שבט, יומא דהילולא של מוהרא"ש זצוק"ל שנת תשע"ט לפ"ק


 


מרת ... תחי'.


א גרויסן דאנק פאר'ן העלפן די ישיבה מיטן צושטייער געבן פאר די רענט פון דעם חודש ... דאללער; דער אייבערשטער זאל ענק העלפן אז בזכות די צדקה זאלט איר זוכה זיין צו מצליח זיין אין אלע וועגן.


איך שפיר ווי איך דארף אייך שרייבן אז עס איז שוין א לענגערע צייט וואס אייער מאן העלפט מיר מיט אזא געטריישאפט, ער נעמט צוזאם פון אלע תלמידים חודש'ליך געלט צו קענען צאלן די רענט פון די בנין הישיבה וואס קאסט מיר לעת עתה פופצן טויזנט דאללער א חודש, און צוגאב צו דעם - די רענט פון די סקול וואס קאסט פיר טויזנט דאללער.


איר ווייסט דאך אוודאי וויפיל בחורים זענען געראטעוועט געווארן דא אין ישיבה און וויפיל משפחות זענען אויפגעשטעלט געווארן בזכות די ישיבה; ווען איך וואלט געהאט די לחץ אויף מיין קאפ צו דארפן צאלן דאס אלעס וואלט איך נישט געקענט געבן די שיעורים און שרייבן די בריוון.


איר מיט אייער מאן נרו יאיר נעמען א חלק אין אלע גוטע זאכן וואס ווערן געטון דא אין ישיבה וכו'.


איך וואונטש אייך איר זאלט נאר האבן גליק און נחת פון אייערע קינדער, מיט אלעס גוט'ס.


א גריס פון אייער מאן נרו יאיר, ווען ער ארבעט נישט כאפט ער זיך אריין אין ישיבה מיט א חומש, א משניות וכו'.

#545 - ס'איז נישט כדאי צו לייגן "נעיל פאליש"
צניעות, חיזוק פאר פרויען

בעזרת ה' יתברך


יום ד' פ' יתרו, י"ז שבט, יומא דהילולא של מוהרא"ש זצוק"ל שנת תשע"ט לפ"ק


 


מרת ... תחי'.


א גרויסן דאנק פאר'ן העלפן די ישיבה מיטן צושטייער געבן פאר די רענט פון דעם חודש ... דאללער; דער אייבערשטער זאל ענק העלפן אז בזכות די מצוה פון צדקה זאלט איר זוכה זיין צו מצליח זיין אין אלע ענינים.


אייער מאן האט מיר געפרעגט אין אייער נאמען צי מען מעג שמירן "נעיל פאליש", איר ווילט וויסן צי אויף די נעגל פון די פוס מעג מען יא.


אז איר פרעגט מיר וועט איר אוודאי טון וואס איך וועל אייך ענטפערן, ווייל אויב איר ווילט נישט טון וואס איך וועל זאגן וואלט איר דאך נישט געשיקט אייער מאן דאס פרעגן. וועל איך אייך ענטפערן אז עס איז נישט כדאי, ענדערש זאלט איר זיך צוריק האלטן דערפון.


מוהרא"ש פלעגט זאגן אן א שיעור מאל פאר אלע פרויען פון אנשי שלומינו אז מען זאל נישט לייגן "נעיל פאליש" מכמה טעמים.


אין זכות פון פאלגן וואס צדיקים זאגן וועט איר זוכה זיין צו ערליכע קינדער, און בזכות וואס איר פרובירט דאס מערסטע אכטונג צו געבן אויף צניעות זאלט איר זוכה זיין צו די ברכה פון הייליגן רבי'ן – צו בנים הגונים, אזוי ווי דער רבי זאגט (ספר המדות, אות בנים, סימן ט): "צְנִיעוּת שֶׁבָּאִשָּׁה מְזַכָּה לָהּ לְבָנִים הֲגוּנִים".


א גריס פון אייער טייערער מאן ... נרו יאיר, ער איז זייער באליבט ביי מיר.

#544 - צדקה ברענגט גרויסע וואונדער
ישועות, צדקה

בעזרת ה' יתברך


יום ד' פ' יתרו, י"ז שבט, יומא דהילולא של מוהרא"ש זצוק"ל שנת תשע"ט לפ"ק


 


מרת ... תחי'.


איך האב אייך שוין אסאך געשריבן וועגן אייער מאן נרו יאיר, ווי שטארק איך פריי זיך אים צו זען אין ישיבה לערנען און דאווענען; ווען ער האט א פרייע מינוט צווישן איין ארבעט אינעם צווייטן כאפט ער זיך ארויף אין ישיבה צו לערנען און דאווענען.


איך בעט יעדן טאג פאר אייך און פאר אייער מאן אז איר זאלט זוכה זיין צו הצלחה.


ווען איר דארפט עפעס אדער עפעס טוט אייך וויי וכו' זאלט איר גיין צום פושקע און אריינלייגן צדקה; איר זאלט לייגן די פרוטות מיט ביידע הענט און דערביי בעטן דעם אייבערשטן וואס איר דארפט וועט איר זען גרויסע וואונדער. אזוי ווי דער רבי זאגט (ספר המדות, אות תפלה, סימן מה; אות צדקה, סימן כז): "עַל יְדֵי צְדָקָה בִּשְׁתֵּי יָדַיִם תְּפִילָּתוֹ נִשְׁמַעַת", ווען מען גיבט צדקה מיט ביידע הענט ווערן אנגענומען די תפילות.


א גרויסן יישר כח פאר'ן העלפן די ישיבה מיטן צושטייער געבן פאר די רענט פון דעם חודש ... דאללער; דער אייבערשטער זאל ענק העלפן אז בזכות די מצוה פון צדקה זאלט איר זוכה זיין צו מצליח זיין אין אלע וועגן.

#543 - נישט ווערן צעבראכן אז דער שידוך האט זיך נישט אויסגעארבעט
שידוכים

בעזרת ה' יתברך


יום ד' פ' יתרו, י"ז שבט, יומא דהילולא של מוהרא"ש זצוק"ל שנת תשע"ט לפ"ק


 


מרת ... תחי'.


יישר כח פאר'ן העלפן די ישיבה מיטן געבן פאר די רענט פון דעם חודש ... דאללער; דער אייבערשטער זאל ענק העלפן אז בזכות די מצוה פון צדקה זאלט איר זוכה זיין צו האבן הצלחה אין אלע ענינים.


איך בעט אייך זייער איר זאלט נישט נעמען צום הארצן די גאנצע מעשה פון די שידוך אז די כלה האט אפגעלאזט דעם שידוך.


עס טוט יעדן איינעם זייער וויי און נאך מער טוט דאס אייך וויי ווייל איר זענען געווען די שדכנ'טע און איר שפירט א שולד געפיל, דער יצר הרע רעדט אייך איין אז איר זענט שולדיג.


וויל איך אייך מחזק זיין אז איר זאלט ווייטער עוסק זיין אין שידוכים בפרט פאר הבחור ... נרו יאיר וועלכער איז א טייערער בחור און איז ביי מיר ווי אן אייגן קינד, אויך איז די מיידל א טייערע מיידל וכו', איי פארוואס און פארווען האט דאס פאסירט? דאס האט נישט מיט אונז, דאס איז אלעס מן השמים.


פארשטייט זיך אז די וואס האבן ליב לשון הרע ורכילות וועלן יעצט שרייבן ביכער, רעדן און פלוישן על דא ועל הא, דאס האט אבער נישט מיט אונז; מיר דארפן ווייטער טון דעם רצון ה' עוסק צו זיין בישוב העולם, מאכן שידוכים און רחמנות האבן אויף בחורים און מיידלעך.


איך בעט אייך נאכאמאל איר זאלט זיך נישט שפירן שולדיג; נישט איר זענט שולדיג, נישט דער בחור ... איז שולדיג און די מיידל איז אויך נישט שולדיג. אזוי איז נגזר געווארן און מען דארף דאס אננעמען באהבה ווי א גלעט פונעם אייבערשטן און שוין פרובירן צו מאכן נאך שידוכים.


יישר כח פאר'ן אננעמען די חיזוק.

#542 - בחורים דארפן זיך אביסל אויסגעבן
חינוך הילדים, בחור

בעזרת ה' יתברך


יום ד' פ' יתרו, י"ז שבט, יומא דהילולא של מוהרא"ש זצוק"ל שנת תשע"ט לפ"ק


 


לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר.


איך שעם זיך אביסל פון דיר אז איך האב דיר נאכנישט באצאלט מיינע טיקעט'ס; איך האף צום אייבערשטן אז איך וועל דיר עס קענען באצאלן ביז א קורצע צייט.


אז דו קענסט אראנזשירן א טריפ פאר די בחורים וואלט דאס געווען פאר מיר א גרויסע הילף; דו פלעגסט יעדעס יאר נעמען די בחורים זיך גליטשן אויף די שניי. עס איז זייער וויכטיג פאר קינדער און בחורים זיך אביסל אויסצוגעבן.


מוהרא"ש האט מיר כמה פעמים געזאגט אז איך זאל גיין מיט די בחורים זיך אביסל גליטשן אויף די שניי ווייל בחורים דארפן זיך אויסגעבן; די בחורים לערנען ברוך ה' זייער פלייסיג, אבער מזמן לזמן דארפן זיי זיך אביסל אויסגעבן.


א גרויסן יישר כח פאר'ן העלפן די ישיבה חודש'ליך; דער אייבערשטער זאל דיר העלפן אז בזכות די מצוה פון צדקה זאלסטו זוכה זיין צו האבן הצלחה אין אלע ענינים.


איך האב נישט קיין שום שטיצע פון אינדרויסן, נאר דאס ביסל וואס מיינע תלמידים העלפן מיר.


מיינע אויגן זענען געוואנדן נאר צום אייבערשטן.

#541 - דערהאלט זיך, וועסטו זוכה זיין צו טרעפן דיין שידוך
בחור, שידוכים

בעזרת ה' יתברך


יום ד' פ' יתרו, י"ז שבט, יומא דהילולא של מוהרא"ש זצוק"ל שנת תשע"ט לפ"ק


 


לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר.


א גרויסן יישר כח פארן העלפן די ישיבה מיטן געבן פאר די רענט פון דעם חודש ... דאללער; דער אייבערשטער זאל העלפן אז בזכות די צדקה זאלסטו זוכה זיין צו מצליח זיין אין אלע דיינע וועגן.


ווען דו וואלסט געוואוסט ווי שטארק איך פריי זיך יעדעס מאל דו קומסט אין ישיבה לערנען די הייליגע תורה וואלסטו זיכער מער געקומען.


גלייב מיר, מיין הארץ גייט מיר אויס פאר דיר יעדעס מאל ווען איך טראכט פון דיר אז דו האסט נאך נישט זוכה געווען צו טרעפן דיין שידוך. איך בעט יעדן טאג פאר דיר ביים אייבערשטן ער זאל דיר שוין געבן דיין שידוך, ובעיקר בעט איך אז דו זאלסט זיך קענען דערהאלטן ביז דו טרעפסט דיין שידוך.


איך פארשטיי אז דו ביסט מער נישט באקוועם אין ישיבה צו זיצן מיט יונגע בחורים, בשעת דיינע חברים און אפילו יונגערע בחורים פון דיר זענען שוין חתונה געהאט, דאך זאלסטו קומען לערנען און הערן חיזוק אין ישיבה.


איך בעט דיר ... נרו יאיר, דערהאלט זיך; נאך אביסל וועסטו זוכה זיין צו טרעפן דיין שידוך.

#540 - וועגן לייגן "נעיל פאליש"
צניעות, שלום בית, חיזוק פאר פרויען

בעזרת ה' יתברך


יום ד' פ' יתרו, י"ז שבט, יומא דהילולא של מוהרא"ש זצוק"ל שנת תשע"ט לפ"ק


 


לכבוד מיין טייערער ליבער ... נרו יאיר.


יישר כח פאר'ן העלפן די ישיבה מיטן צושטייער געבן פאר די רענט פון דעם חודש ... דאללער; דער אייבערשטער זאל דיר העלפן אז בזכות די מצוה פון צדקה זאלסטו מצליח זיין אין אלע ענינים.


דו האסט מיר געפרעגט בשם דיין ווייב תחי' צי זי מעג לייגן "נעיל פאליש" כאטשיג אויף די נעגל פון איר פוס.


די שאלה איז צי דיין ווייב וויל וויסן וואס איך זאג, צי דו ווילסט וויסן; אויב וויל זי בכלל נישט הערן וואס איך זאג, אין אנדערע ווערטער זי וויל דאס סיי ווי טון, דאן איז נישט כדאי צו שטעלן א ווידערשטאנד, ענדערש זיך נישט קריגן ווייל עס וועט נאר ערגער מאכן, אבער אז "זי" וויל וויסן וואס איך זאג זאלסטו איר זאגן אז דער ראש ישיבה זאגט "ענדערש נישט".


מוהרא"ש האט קלאר געזאגט פאר די פרויען פון אנשי שלומינו אז זיי זאלן נישט לייגן "נעיל פאליש" מכמה טעמים וואס איז נישט נוגע צו וויסן; אבער אז זי וועט דאס סיי ווי טון איז נישט כדאי זיך צו שפארן.


טייערער ... נרו יאיר, שטארק זיך און מאך פרייליך דיין ווייב, לעב מיט איר אזוי ווי דו האסט געלערנט פון מוהרא"ש, אן חומרות און אן פרישות וכו' וכו', און געב איר ליבשאפט.


זייער אסאך מאל קומט דאס פון א שווערע יוגענט, דערפאר ווילן זיי יעצט שפירן "זעלבסטשטענדיג" וכו', וכו'.


איך האב זייער הנאה פון דיין התנהגות.

#539 - מ'מוז זיך האלטן מיט אן ערליכע חבורה
חברים, ישיבה

בעזרת ה' יתברך


יום ד' פ' יתרו, י"ז שבט, יומא דהילולא של מוהרא"ש זצוק"ל שנת תשע"ט לפ"ק


 


לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר.


א גרויסן יישר כח פאר'ן העלפן די ישיבה מיטן געבן פאר די רענט פון דעם חודש ... דאללער; דער אייבערשטער זאל העלפן אז בזכות די צדקה זאלסטו זוכה זיין צו מצליח זיין אין אלע דיינע וועגן.


נאכ'ן דיר נישט זען אזוי לאנג און נישט הערן פון דיר האב איך זיך זייער שטארק געפריידט דיר צו זען פאריגע וואך ביים ליל שישי שיעור; אינמיטן שיעור האב איך דיר באמערקט און זיך זייער שטארקט געפריידט. איך האב געוואלט רעדן מיט דיר נאכ'ן שיעור אבער איך האב געדארפט אהיים גיין.


וויל איך דיר זאגן אז עס איז זייער וויכטיג זיך צו האלטן אין א חבורה פון ערליכע אידן; עס מוז נישט זיין דוקא אונזער חבורה "היכל הקודש", אבער מען מוז האבן א חבורה פון ערליכע חברים וואו מען געהערט און וואו מען איז זיך מחזק.


עס טוט מיר זייער וויי צו זען אז תלמידים קומען נישט נאך די חתונה ווייטער אין ישיבה, מען ווערט אריינגעטון אין זוכן פרנסה וכו' וכו' ביז מען קילט זיך אפ; נישט דוקא אז מען קומט נישט אין ישיבה, נאר דאס אז מען לעבט אליינס אן גוטע חברים – דאס איז נישט גוט.


דערפאר יעצט ווען איך האב דיר געזען ביים שיעור ליל שישי האב איך געהאט א מורא'דיגע שמחה, זעענדיג אז דו האסט נאך א געפיל אין רבי'ן.


איך האב דיר ליב; איך וויל רעדן מיט דיר.

#538 - די וואס זענען מחזק, דארפן התחזקות
התחזקות, הפצה, זיכוי הרבים

בעזרת ה' יתברך


יום ד' פ' יתרו, י"ז שבט, יומא דהילולא של מוהרא"ש זצוק"ל שנת תשע"ט לפ"ק


 


לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר.


האברך ... נרו יאיר האט מיר געשריבן אז דו האסט אים געשריבן ווי שטארק דו ביסט זיך מחי' מיט די בריוון וואס איך שרייב דיר יעדן טאג; דו האסט מיר ממש מחי' געווען.


מענטשן מיינען אז דער וואס איז מחזק אנדערע דער דארף נישט קיין חיזוק; אבער עס איז פונקט דער היפך פון דעם. חכמינו זכרונם לברכה זאגן (ספרי פרשת נשא, פיסקא א): "אֵין מְחַזְקִים אֶלָּא הַמְחוּזָקִים"; זאגט אויף דעם מוהרא"ש אז דאס מערסטע דארף מען מחזק זיין די וואס זענען מחזק אנדערע, ווייל "כָּל הַגָּדוֹל מֵחֲבֵרוֹ - יִצְרוֹ גָּדוֹל הֵימֶּנּוּ (סוכה נב.)"; די וואס זענען עוסק אין צוריק ברענגען אידישע קינדער צום אייבערשטן – אויף זיי פארלייגט זיך דער יצר הרע אסאך מער זיי צו צעברעכן. דעריבער האב איך זייער הנאה צו הערן פון דיר אז דו ביסט זיך מחי' מיט די בריוון.


הלוואי זאלסטו נעמען די קונטרסים "עצתו אמונה" און דאס פארשפרייטן פאר אנדערע, זאלן זיך נאך מענטשן מחי' זיין און זיך צוריקקערן צום אייבערשטן.


יישר כח פאר'ן געבן דיינע צדקות צו העלפן די ישיבה; דער אייבערשטער זאל דיר העלפן אז בזכות די מצוה פון צדקה זאלסטו מצליח זיין אין אלע דיינע וועגן.

#537 - איך ווארט צו רעדן מיט דיר
ישיבה

בעזרת ה' יתברך


ערב שבת קודש פרשת יתרו, י"ט שבט, שנת תשע"ט לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר.


א גרויסן יישר כח פארן העלפן די ישיבה מיטן געבן פאר די רענט פון דעם חודש ... דאללער; דער אייבערשטער זאל העלפן אז בזכות די מצוה פון צדקה זאלסטו מצליח זיין אין אלע דיינע וועגן.


איך האב זיך זייער געפרייט דיר צו זען ביי די יארצייט סעודה פון מוהרא"ש זכר צדיק לברכה.


איך האב געוואלט רעדן מיט דיר, פארוואס ביסטו נישט צוגעקומען מיר באגריסן? איך בענק מיר אזוי שטארק דיר צו זען, ענדליך זע איך דיר אין ישיבה וואו דו האסט פארברענגט דיינע יונגע יארן.


איך האף אז דו לערנסט נאך יעדן טאג חומש מיט אביסל משניות, דורכדעם וועסטו האבן הצלחה.

#536 - טיי אוונט פאר'ן כולל היכל הקודש
כולל, צדקה

בעזרת ה' יתברך


ערב שבת קודש פרשת יתרו, י"ט שבט, שנת תשע"ט לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר וזוגתו תחי'.


א גרויסן יישר כח פארן ארויסהעלפן די ישיבה מיטן צושטייער געבן פאר די רענט פון דעם חודש ... דאללער; דער אייבערשטער זאל העלפן אז בזכות די מצוה פון צדקה זאלן ענק האבן הצלחה אין אלע ענינים.


איך דאנק אייך פאר'ן אוועק געבן אייער שטוב צו מאכן דעם ערשטן "טיי אווענט" פאר'ן כולל "היכל הקודש".


ביי די טיי אווענט האב איך זיך דערמאנט וואס הרב הקדוש מסאטמאר זכותו יגן עלינו האט אמאל געזאגט פרייטאג צו נאכטס ביים טיש ווען עס איז געווען א גרויסער עולם און מען האט זיך געשטופט: "איך האף אז מוצאי שבת ביים דינער וועט אויך זיין אזא געדרענג", און ער האט דערביי געטייטשט דעם מדרש (עיין תנא דבי אליהו רבא, פרק יז): "בְּשָׁעָה שֶׁאָמְרוּ יִשְׂרָאֵל נַעֲשָׂה וְנִשְׁמָע", איז דאך געווען א מורא'דיגע געדרענג, "מִיָּד אָמַר הַקָּדוֹשׁ בָּרוּךְ הוּא וְיִקְחוּ לִי תְּרוּמָה", מען זאל ברענגען געלט צו בויען דעם משכן, איז גלייך געווארן פלאץ ווייל יעדער איז זיך צולאפן, ודפח"ח; האב איך געטראכט אז ביי אלע שיעורים קומט צו לויפן אן עולם, אבער ווען מען בעט הילף פאר'ן מוסד ווערט ליידיג.


עס איז טאקע געווען אינגאנצן א מנין וכו', אבער פאר מיר מיינט עס אסאך; צו זען די פאר תלמידים וואס האבן ארויסגעוויזן זייער הארץ מיר צו העלפן.


אדרבה, גיי ארויף אין כולל קוקן ווי די יונגעלייט לערנען בהתמדה רבה, אזאנס וואס מען זעט נישט ערגעץ אנדערש.

#535 - מחנכים זאלן נישט אויסזאגן וואס זיי הערן פון די קינדער
לערערין, חינוך הילדים

בעזרת ה' יתברך


ערב שבת קודש פרשת יתרו, י"ט שבט, שנת תשע"ט לפרט קטן


 


מרת ... תחי'.


א גרויסן דאנק פארן ארויסהעלפן די ישיבה מיטן געבן פאר די רענט פון דעם חודש ... דאללער; דער אייבערשטער זאל העלפן אז בזכות די מצוה פון צדקה זאלן ענק מצליח זיין אין אלע ענינים.


איר קענט זיך נישט פארשטעלן דאס גרויסקייט פון זיין א טיטשער און מחנך זיין אידישע קינדער צו אמונה, צניעות און מידות טובות; אשריך בעולם הזה, וטוב לך לעולם הבא.


גיבט אכטונג נישט צו דערציילן פאר אנדערע וואס איר הערט פון די מיידלעך; א טיטשער פון קליינע מיידלעך ווייסט אלע סודות וואס טוט זיך ביי זיי אין שטוב. קליינע קינדער דערציילן אויס אלע סודות; איין קינדער דערציילט ווי די עלטערן קריגן זיך, איין קינד דערציילט אז זיי האבן מאוויס אין שטוב, איין קינד דערציילט אז איר מאמע שערט זיך נישט אירע האר וכו' וכו', דאס אלעס און נאך זאכן וואס די טיטשער הערט טאר מען נישט דערציילן פאר "קיינעם" נאר פאר די מנהלת תחי', אדער זאלט איר מיר שרייבן די פרטים וכו', מיר וועלן וויסן וואס מיר האבן צו טון.


די מעשה וואס האט פאסירט די וואך וכו', וועל איך רעדן מיט די עלטערן זיי זאלן זיך פירן בצניעות וכו'.


נאכאמאל, א גרויסן יישר כח פאר אלעס וואס איר טוט מיט אונזערע קינדער.

#534 - צניעות ברענגט גוטע קינדער
צניעות, שלום בית, חיזוק פאר פרויען

בעזרת ה' יתברך


יום ב' פרשת משפטים, כ"ב שבט, שנת תשע"ט לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר.


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


בנוגע דאס וואס דו ווילסט אז דיין ווייב זאל זיך אנטון א טיכל, דו שרייבסט מיר אז אין אנהייב האט זי אויך געוואלט נאר יעצט שעמט זי זיך פון א שכינה, ווילסטו אן עצה וואס דו זאלסט טון.


פון איין זייט איז זייער חשוב צו גיין אפגעבינדן מיט א טיכל אן א שייטל, מען זעט אין די גמרא די מעשה וואס די הייליגע חכמים דערציילן (יומא מז.): "שִׁבְעָה בָּנִים הָיוּ לָהּ לְקִמְחִית", עס איז געווען א פרוי וואס האט געהייסן קמחית און זי האט געהאט זיבן קינדער, "וְכֻלָּן שִׁמְּשׁוּ בִּכְּהוּנָה גְדוֹלָה", און אלע זענען געווען כהנים גדולים. "אָמְרוּ לָהּ חֲכָמִים: מַה עָשִֹיתָ שֶׁזָּכִיתָ לְכַּךְ?" האבן די חכמים איר געפרעגט: וואס האסטו געטון אז דו האסט זוכה געווען צו דעם? "אָמְרָה לָהֶם: מִיָּמַי לֹא רָאוּ קוֹרוֹת בֵּיתִי קְלָעֵי שַׂעֲרִי", האט זי געזאגט פאר די חכמים: איך האב אייביג אכטונג געגעבן אז די ווענט און די דאך פון מיין הויז זאלן נישט זען מיין האר; זעט מען פון דעם אז ווען מען פירט זיך מיט צניעות האט מען נאכדעם נחת פון די קינדער, אבער מען קען דאס נישט ארויפצווינגען אויף די ווייב, דאס דארף קומען מיט אסאך ישוב הדעת און אסאך סבלנות.


דערפאר בעט איך דיר טייערער ... נרו יאיר, זיי מכבד דיין ווייב און באצווינג איר נישט וכו'; דאנק דעם אייבערשטן אז דו האסט א ערליכע ווייב, א איידעלע ווייב וואס וויל טון דיין ווילן וכו', אבער פון די אנדערע זייט איז איר שווער פון איר משפחה און שכנים וכו' און זי ווערט צעריסן צווישן דיר און זיי. אויב זי איז מסכים זיך צו טוישן וכו' איז זיכער אז א טיכל איז מער צניעות'דיג, און אין דעם זכות וועט איר זוכה זיין צו די ברכה וואס דער רבי זאגט (ספר המידות, אות בנים, סימן ט): "צְנִיעוּת שֶׁבָּאִשָּׁה מְזַכָּה לָהּ לְבָנִים הֲגוּנִים", א פרוי וואס פירט זיך איידל און צניעות'דיג וועט זוכה זיין צו גוטע קינדער.


דער עיקר זאלסטו זען צו לעבן בשלום; אויב דו וועסט לעבן בשלום מיט איר, דו וועסט איר מכבד זיין, לויבן און געבן כסדר לויב ווערטער, וועסטו זוכה זיין אז דער אייבערשטער וועט רוען ביי דיר אין שטוב און דו וועסט זוכה זיין צו אלע ברכות און צו אלעס גוטס.

#533 - ווי אזוי ארבעט מען אויף שלעכטע מדות?
מדות טובות, כעס

בעזרת ה' יתברך


יום ד' פ' יתרו, י"ז שבט, יומא דהילולא של מוהרא"ש זצוק"ל שנת תשע"ט לפ"ק


 


מרת ... נרו יאיר.


איך האב ערהאלטן אייער בריוו.


נעמט די עצה וואס דער רבי האט געזאגט פאר ר' שמואל אייזיק זכרונו לברכה; אמאל האט אים דער רבי געזאגט (חיי מוהר"ן, סימן תמא): "וועגן אביסל בלוט זאלסטו פארלירן די וועלט און יענע וועלט? קרעכץ עס אויס!"


וויסן זאלט איר אז יעדער מענטש ווערט געבוירן מיט מידות וואס מען דארף אויסארבעטן. דאס וואס א מענטש מיינט שטענדיג אז אלעס קומט זיך אים, און אז ער איז אייביג גערעכט דאס קומט פון די בלוט וואס מען האט נאך נישט אויסגעארבעט. אויף דעם האט אונז דער רבי געגעבן אן עצה פון "התבודדות"; דאס הייסט אז א מענטש זאל זיך אויסשמועסן זיין הארץ פארן אייבערשטן, ער זאל זאגן פאר'ן אייבערשטן ווי שטארק עס באדערט אים אז ער האט די נישט גוטע מידה וכו' וכו', נאר דאס איז די וועג ווי אזוי מען קען אויסארבעטן א מידה. למשל אז א מענטש איז געשלאגן מיט די מידה פון כעס, ממש געפערליך, ער רעגט זיך אויף און ער פארלירט זיך וכו' איז נאכדעם ווען ער קומט צו זיך, ער כאפט זיך וואס ער האט געטון דארף ער דאס אויסרעדן צום אייבערשטן.


מוהרא"ש האט דערציילט אז פאר'ן קריג זענען אנגעקומען בחורים פון פוילן קיין אומאן און ווען די קריג האט אויסגעבראכן זענען זיי שטעקן געבליבן אין אומאן, וויבאלד זיי האבן נישט געהאט וואו צו וואוינען האבן זיי זיך מסדר געווען אינעם קלויז. דער שמש האט דאס נישט ליב געהאט און ער פלעגט זיי ארויסטרייבן און שרייען אויף זיי: "גייט אייך פון דאנעט!" שפעטער פלעגט מען הערן ווי ער וויינט ביים רבינ'ס ציון: "רבונו של עולם, וואס וויל איך פון די בחורים? וואס שריי איך אויף די בחורים? זיי האבן דאך נישט קיין שטוב, זיי זענען דא פארווארפן", נאכדעם האט מען געמיינט און מען איז געווען זיכער אז דער שמש וועט מער נישט שרייען אויף זיי, אבער אביסל שפעטער האט זיך דאס איבער גע'חזר'ט נאכאמאל און נאכאמאל, ער האט זיך גערעגט אויף זיי און נאכדעם געמאכט התבודדות פארוואס ער רעגט זיך, האט מוהרא"ש געזאגט: "דאס איז א ברסלב'ער חסיד, אפילו ער פארלירט זיך נאכאמאל און נאכמאל גייט ער אלץ צוריק צום אייבערשטן און בעט דער אייבערשטן 'העלף מיר באשעפער איך זאל זיך נישט אויפרעגן'".


דאס איז די עצה פאר שלעכטע מידות, דאס צו דערציילן פאר'ן אייבערשטן; אין אנהייב איז דאס זייער שווער ווייל דער מענטש וויל זיך נישט זען אין שפיגל ווי אזוי ער איז נאקעט וכו', עס איז גרינגער אוועק צו דרייען דעם שמועס אויף סתם תפילות ובקשות, דעריבער וועט דאס זיין שווער אויס צו דערציילן. אבער אז מען ברעכט דאס דורך, מען טוט זיך אויס פארן אייבערשטן און מען דערציילט פאר'ן אייבערשטן אלע שלעכטע מחשבות און שלעכטע נאטורן, יעדן טאג נעמט מען אפאר מינוט און מען בעט דעם אייבערשטן: "וואס וועט זיין מיט מיר? איך האב די שלעכטע מידה און דאס האב איך געטון צוליב דאס", ווערט דאס בעסער, און מיט די צייט ארבעט מען אינגאנצן אויס די מידות.


דאס האט דער רבי געזאגט פאר ר' שמואל אייזיק: "שמואל אייזיק, וועגן אביסל בלוט זאלסטו פארלירן די וועלט און יענע וועלט? קרעכץ עס אויס!"


איך האב הנאה יעדעס מאל איר שרייבט מיר.

#532 - איך טויג יא אדער איך טויג נישט?
התחזקות, ספיקות, בזיונות

בעזרת ה' יתברך


יום ד' פ' יתרו, י"ז שבט, יומא דהילולא של מוהרא"ש זצוק"ל שנת תשע"ט לפ"ק


 


מרת ... נרו יאיר.


איך האב ערהאלטן אייער פראגע.


וויסן זאלט איר אז דער רבי זאגט (ליקוטי מוהר"ן, חלק א', סימן ו): "וְעִקַּר הַתְּשׁוּבָה כְּשֶׁיִּשְׁמַע בִּזְיוֹנוֹ, יִדּם וְיִשְׁתֹּק", ווען א מענטש האט א בזיון און שווייגט אפ, דאס איז א סימן אז דער מענטש האלט ביי תשובה; בעיקר דארף מען דאס געדענקען ווען מען האט בזיונות פון זיך אליינס, אפצושווייגן דערויף. דאס מיינט אז מען זאל נישט צוריקוקן און צוריק טראכטן וואס איז געווען, נאר ווייטער אנגיין און דינען דעם אייבערשטן; ווען מען קוקט צוריק ווערט מען ביטער ווי א שטיק זאלץ - אזוי ווי לוט'ס ווייב - מען דארף קוקן נאר אויף פאראויס.


דאס וואס איר פרעגט אויב אמונה איז דער ענטפער; יא, זיכער איז אמונה דער ענטפער, ווייל ווי מער מען נעמט אריין אין זיך דעם אייבערשטן אלץ מער איז מען נישט פארנומען מיטן 'זיך' - טראכטנדיג שטענדיג די שווערע מחשבות: 'איך בין יא?' 'איך בין נישט?' 'איך טויג יא?' 'איך טויג נישט?' 'פאסט מיר צו מאכן א דורכפאל?' וכו' וכו', דאס אלעס פאלט אוועק מיט א שטארקע אמונה, ווייל ווען מען שטייט פאר'ן אייבערשטן איז נישט שייך דער גאנצער ווארט: "איך".


שטארקט אייך מרת ... תחי', איך האב אייך שטענדיג אינזין לטובה; גייט ווייטער אן מיט אייער עבודת הקודש, סיי מיט אייער חינוך הבנים והבנות און סיי מיט'ן העלפן אידישע קינדער. היינט איז אזוי גרינג צו העלפן אידישע קינדער, מען קען זיצן אין א ווארעמע שטוב מיט א ווארעמע גלעזעל טיי און מחזק זיין אידן אין די טויזנטער מיטן ארויס שיקן חיזוק - בריוו, דרשות וכו' וכו'.


דעם פארגאנגענעם פרייטאג איז אריין געקומען א איד אין ישיבה, א ספרד'ישער איד פון ארץ ישראל און ער האט ממש געשריגן פאר שמחה, ער האט געפרעגט: "דא איז די פלאץ וואו מען געבט די שיעורים וואס האט געטוישט מיין לעבן?" ער האט געשריגן פון גרויס איבעראשונג. ער האט דערציילט אז ער וואוינט אין בני ברק און ער הערט יעדן אינדערפרי די שיעורים המתורגמים אויף לשון הקודש, "דאס האלט מיר ביים לעבן!" האט ער געזאגט מיט א פלאם פייער, אזוי אויך האט ער געזאגט אז ער אליינס ווייסט פון הונדערטער אידן וואס דאס איז זייער לעבן.


א שאד מען האט דאס נישט אפגעכאפט דאס צו קענען ווייזן פאר אייך און פאר די אלע וואס זענען עוסק אין די חיזוק יומי המתורגם; אמאל האט מען זיך געדארפט שלעפן אין די קעלט און אין די היצן צו קענען א טובה טון פאר א אידן, היינט קען מען זיצן אין שטוב ווינטער מיט א ווארעמע טיי און זומער מיט א קאלטע טרינק און מחי' זיין די גאנצע וועלט.


שטארקט אייך און שטארקט אלע וואס זענען עוסק און נעמען א טייל אין די "חיזוק יומי המתורגם" פראיעקט, אז זיי זאלן ווייטער ממשיך זיין ביתר שאת וביתר עוז און קיינמאל נישט ווערן קיין שמח בחלקו. חכמינו זכרונם לברכה זאגן (אבות ד, א): "אֵיזֶהוּ עָשִׁיר? הַשָּׂמֵחַ בְּחֶלְקוֹ", ווער איז אן עושר? דער וואס איז צופרידן מיט וואס ער האט; זאגן צדיקים אז דאס איז נאר בגשמיות. ווען עס קומט צו קוקן אויף די דירה וואו מען וואוינט, די קאר וואס מען האט, אדער וויפיל געלט מען האט אין באנק, דארט דארף מען זיין א "שָּׂמֵחַ בְּחֶלְקוֹ", צופרידן מיט וואס דער אייבערשטער געבט, אבער ווען עס קומט צו רוחניות - צו העלפן אידישע קינדער טאר מען נישט זיין צופרידן מיט וויפיל מען טוט, נאר מען דארף שטענדיג טראכטן: 'וואס נאך קען איך טון צו העלפן נאך א איד?'


איך פריי מיר יעדעס מאל איר שרייבט מיר .

#531 - התבודדות איז גרינג אבער שווער
תפילה והתבודדות, תפלות אויף אידיש

בעזרת ה' יתברך


יום ב' פרשת יתרו, חמשה עשר בשבט, שנת תשע"ט לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר.


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


אז דו ווילסט באמת ארויס גיין פון דיין פראבלעם איז דא פאר דיר נאר איין עצה, די עצה פון הייליגן רבי'ן - 'התבודדות'.


פון איין זייט איז 'התבודדות' גרינג צו טון און עס איז אן אומזיסטיגע עצה; עס קאסט נישט קיין געלט און עס אויך איז נישט קיין שווערע עבודה. אבער מצד שני איז די עצה א שווערע זאך צו טון, ווייל עס פעלט זיך אויס פאר דעם תמימות ופשיטות און א שטארקע אמונה; מען קען נישט מאכן 'התבודדות' נאר אז מען האט א שטארקע תמימות אין זיך, מען דארף גלייבן אז דער אייבערשטער געפונט זיך איבעראל און הערט צו יעדע ווארט. אבער כל זמן דער מענטש האט נישט קיין שטארקע אמונה קומט אים אן זייער שווער צו דאווענען שחרית מנחה מעריב און זיכער איז אים שווער זיך אויס צו רעדן דאס הארץ צום אייבערשטן אויף זיין שפראך, ווייל ער שפירט נאך נישט ווי ער רעדט צום אייבערשטן, ער מיינט אז קיינער הערט נישט אויס וואס ער רעדט.


דאס מאכט אים ער זאל מזלזל זיין אינעם דאווענען, און דאס איז טאקע די סיבה פארוואס מענטשן זענען מזלזל אין תפילה; ווייל די אמונה איז ביי זיי שוואך, אזוי ווי דער רבי זאגט (ליקוטי מוהר"ן, חלק א', סימן סב): "וּבֶאֱמֶת, אִם הָיָה יוֹדֵעַ הָאָדָם יְדִיעָה בְּלֵב שָׁלֵם 'שֶׁמְּלֹא כָל הָאָרֶץ כְּבוֹדוֹ, וְהַקָּדוֹשׁ בָּרוּךְ הוּא עוֹמֵד בִּשְׁעַת הַתְּפִילָּה, וְשׁוֹמֵעַ הַתְּפִלָּה", ווען א מענטש וואלט ווען געוואוסט ביי זיך קלאר אז דער אייבערשטער שטייט נעבן אים בשעת ער דאוונט און ער הערט צו יעדעס ווארט וואס ער בעט אים, "בְּוַדַּאי הָיָה מִתְפַּלֵּל בְּהִתְלַהֲבוּת גָּדוֹל, וְהָיָה מְדַקְדֵּק מְאֹד לְכַוֵּן אֶת דְּבָרָיו", וואלט ער זיכער געדאוונט אזוי ווי עס דארף צו זיין און ער וואלט מכוון געווען יעדע איינציגע ווארט ווי אזוי ער זאגט עס ארויס.


דאס רעדן צום אייבערשטן בויט אויף די אמונה אינעם מענטש, ווי מער מען רעדט צום אייבערשטן אלץ שטערקער ווערט אויפגעבויט די אמונה. מען הייבט אן שפירן אז דער אייבערשטער איז דא און דעמאלט גייען אוועק אלע פחדים און דמיונות; אז דו וועסט רעדן צום אייבערשטן יעדן טאג וועט אוועק גיין פון דיר אלע דמיונות און פחדים, דיינע נערוון וועלן דיר ווערן שטארק.


זייער גוט טוסטו אז דו דערציילסט נישט דיינע פחדים פאר דיין ווייב תחי', וואס דארף זי וויסן דיינע שוואכקייטן.


דו שרייבסט מיר אז דו האסט עס נאך פאר קיינעם נישט דערציילט ווייל דו שעמסט זיך; זייער גוט טוסטו, זאלסט עס ווייטער נישט דערציילן פאר קיינעם, דערצייל עס נאר פארן אייבערשטן, זאג אים: "רבונו של עולם מיין קאפ דריידט זיך מיר, איך שפיר יעדע מינוט ווי עפעס גייט פאסירן מיט מיר, איך האב אזוי מורא, איך ווייס אליינס נישט פון וואס איך האב מורא. בעט איך דיר אייבערשטער העלף מיר ארויס גיין פון די שלעכטע מחשבות, איך ווייס אז אלע מחשבות רעות זענען עצת היצר, דער יצר הרע וויל מיר דערשרעקן מיט אומזיסטיגע שרעק און די אלע מחשבות זענען נאריש און פוסט, פונדעסטוועגן זענען זיי אזוי שטארק אז זיי נעמען מיר פשוט איבער מיין גאנצע מח אז איך קען נישט טראכטן פון עפעס אנדערש, און דאס מאכט מיר זייער אפגעשוואכט.


הייליגער באשעפער, טאטע זיסער, העלף מיר איך זאל גלייבן באמונה שלימה אז דו ביסט דא מיט מיר, און גארנישט קען צו מיר פאסירן נאר אויב דו באפעלסט; העלף מיר איך זאל שפירן ווי דו ביסט מיט מיר, העלף מיר איך זאל האבן אזא קלארע אמונה אז עס זאל מיר נישט אנגיין וואס מענטשן זאגן אויף מיר, אזוי וועל איך האבן א שטארקע מח מיט שטארקע נערוון. ווייל שטארקע נערוון קומט פון א שטארקע אמונה.


העלף מיר איך זאל שטענדיג געדענקען אז עס איז גארנישט דא אויסער דיר, העלף מיר בזכות אלע צדיקים וואס האבן זיך מוסר נפש געווען פאר דיר, בזכות דער הייליגער תנא רבי שמעון בר יוחאי, בזכות דער הייליגער רבי יצחק לוריא אשכנזי, בזכות דער הייליגער רבי ישראל בעל שם טוב, בזכות דער הייליגער רבי – רבי נחמן בן פיגא מברסלב, און אינעם זכות פון זיין תלמיד רבי נתן מברסלב, ובזכות רבינו אליעזר שלמה מברסלב; יהיו לרצון אמרי פי והגיון לבי לפניך, ה' צורי וגואלי. אמן כן יהי רצון".


איך פריי מיר זייער צו הערן פון דיר, שרייב מיר נאך בריוו.

#530 - א שאד זיך צו קריגן
שמחה, שלום בית, שבת קודש

בעזרת ה' יתברך


ערב שבת קודש פרשת יתרו, י"ט שבט, שנת תשע"ט לפרט קטן


מרת ... תחי'.


איך האב געשריבן א בריוו פאר אייער מאן נרו יאיר וואו איך האב אים געבעטן ער זאל שוין אפלאזן אלע טענה'רייען וכו'; וויל איך אייך בעטן איר זאלט אים העלפן שלום מאכן, ווייל ער וויל און ווארט צו זיין מיט אייך וכו' נאר עס פאסט אים נישט אנצוהייבן, ער ווייסט נישט ווי אזוי זיך ארויס צו זען פון זיין מיינונג. בעט איך אייך איר זאלט אים ווייזן א שמייכל אזוי וועט זיך אלעס טוישן. אפילו ער איז נישט גערעכט זאלט איר נישט קוקן אויף דעם, נאר איר זאלט זיין קלוג; יעצט איז נישט קיין צייט פון וועלן ווייזן ווער עס איז גערעכט, יעצט איז א צייט צו זיין קלוג און זיכער מאכן אז די שטוב צעפאלט נישט. ווייזט אים א שמייכל וועט איר זען ווי ער וועט זיך פרייען צו דעם, ער וועט צוריק שמייכלען און אנהייבן צו רעדן שיין.


ווי לאנג איז דען די גאנצע לעבן אז עס זאל זיין ווערד זיך צו קריגן... חכמינו זכרונם לברכה זאגן (חולין נט.) אז עס איז דא א פליג וואס הייסט "בַּקָא" וואס לעבט אינגאנצן איין טאג און אנשטאט זיך צו פרייען מיט'ן פאר - קריגן זיי זיך און בלאזן איינער אויפן צווייטן, די נקיבה זאגט פאר'ן זכר: "חֲזִיתֵיהּ לְבַר מְחוֹזָא דִּסְחָא בְּמַיָּא וּסְלִיק וְאִיכָּרַךְ בִּסְדִינִין, וְאוֹתִיבַת עֲלֵיהּ וּמְצַת מִינֵיהּ וְלָא הוֹדַעַת לִי", איך האב געזען ווי דו האסט געביסן א מענטש וואס איז געשווימען אין וואסער און דו האסט מיר נישט גערופן איך זאל אויך האבן בלוט צו עסן, דערפאר גיי איך נישט רעדן מיט דיר פאר זיבן יאר! זיי לעבן קוים איין טאג און זיי קריגן זיך פאר זיבן יאר... אזא פנים האבן נעבעך מענטשן וואס קריגן זיך, מען מיינט אז מען בלייבט דא אויף דער וועלט פאר אייביג בשעת דאס גאנצע לעבן איז אזוי קורץ. שוין יוצא געווען אלע שיטות זיך צו קריגן, יעצט דארף מען זען צו בויען די שטוב; זוכט נישט צו זיין גערעכט, נאר זעט צו זיין קלוג און זיין דער וואס בעט ערשט איבער און רעדט שיין.


איך בעט אייך מרת ... תחי', ווייזט א שמייכל פאר אייער מאן און זאגט אים שיינע ווערטער, זאגט אים: "איך האב דיר ליב", וועט איר זען אז ער וועט אייך צוריק געבן גוטע ווערטער; דאס לעבן איז אזוי ווי א שפיגל, אז מען 'שמייכלט צו א שפיגל זעט מען ווי איינער שמייכלט צוריק און אז מען ווייזט א זויערע פנים צום שפיגל זעט מען צוריק א זויערע פנים. זייט'ס פרייליך און ברענגט'ס אריין א פרייליכע אטמאספער אין אייער שטוב; אז די מאמע איז פרייליך איז יעדער פרייליך - די קינדער, דער מאן, אלע זענען פרייליך.


איך ווייס אז עס קומט נישט אן גרינג צו זיין פרייליך, בפרט פאר א אידישע מאמע וואס איז באפארעט מיט די שטוב ארבעט וכו' וכו', דאך זאלט איר פרובירן מיט אלע כוחות צו זיין פרייליך, בעט'ס דעם אייבערשטן אז איר זאלט זיין אין א גוטע גוסטע און אייביג זיין גוט אויפגעלייגט. בעט'ס: "רִבּוֹנוֹ שֶׁל עוֹלָם הֶעלְף מִיר אִיך זָאל זַיין אִין אַ גוּטֶע מָאד אוּן גוּט אוֹיפְגֶעלֵייגְט; רִבּוֹנוֹ שֶׁל עוֹלָם הֶעלְף מִיר אַז אִיךְ זָאל זַיין פְרֵיילִיךְ אוּן נִישְׁט זַיין אַזוֹי דֶעפְּרֶעסְט, וַוייל אַלֶעס וֶוענְדְט זִיךְ אִין מִיר; וֶוען אִיךְ בִּין נִישְׁט גוּט אוֹיפְגֶעלֵייגְט גֵייט אַלֶעס פַארְקֶערְט וִוי אִיךְ וִויל, מַיין מַאן אוּן מַיינֶע קִינְדֶער וֶוערְן אַזוֹי צֶעבְּרָאכְן אוּן פַארְקְלַאפְּט צוּלִיבּ מִיר. הֶעלְף מִיר אֵייבֶּערְשְׁטֶער, אִיךְ וִויל תְּשׁוּבָה טוּן, אִיךְ וִויל מֶער נִישְׁט שְׁרֵייעֶן אוּן בְּלָאזְן וְכוּ' וְכוּ'".


ווען איר צינדט אן די שבת ליכט זאלט איר שטיין ביי די שבת ליכט מיט די הענט ארויפגעלייגט אויף אייער פנים און בעט'ס און וויינט'ס צום אייבערשטן, ווייל יעדע תפילה וואס איר בעט פאר אייך, פאר אייער מאן און קינדער וכו' הערט דער אייבערשטער.


איך וואונטש אייך איר זאלט האבן א פרייליכן שבת.

#529 - וועגן כשרות, צניעות, ליכט צינדען
צניעות, חיזוק פאר פרויען, צדקה, כשרות, תפלות אויף אידיש

בעזרת ה' יתברך


יום ב' פרשת יתרו, חמשה עשר בשבט, שנת תשע"ט לפרט קטן


 


מרת ... תחי'.


איך האב ערהאלטן אייער בריוו.


איך פריי זיך זייער צו הערן אז איר זענט העכסט צופרידן פון די מלמדים פון אייערע זון און פון די טיטשערס פון אייערע טעכטער; איר אנערקענט די ארבעט וואס זיי לייגן אריין אין די קינדער.


מיר האבן זייער געטרייע מלמדים און טיטשערס וואס לייגן אריין זייער גאנצע הארץ אין די קינדער; דער אייבערשטער זאל העלפן מיר זאלן ווייטער האבן די ריכטיגע מלמדים און טיטשערס וואס וועלן אויפברענגען אונזערע קינדער בדרך התורה.


בנוגע הכשרים וכו'; זייער גוט טוט איר אז איר האט געמאכט א קבלה נאר צו עסן פלייש פון קהילת סאטמאר. מוהרא"ש שרייבט אזוי אין שאלות ותשובות ברסלב (מכתב שנא): "פה בארצות הברית ההכשר הכי טוב בבשר, זה מקהילת סאטמאר וכו'", דא אין אמעריקא איז סאטמאר'ע פלייש א גוטע הכשר; און ווען עס קומט צו אנדערע עסן זאלט איר אויך אכטונג געבן וואס איר נעמט אריין אין שטוב, ווייל וואס מען עסט ווערט נאכדעם איבערגעדרייט פאר בלוט פונעם מענטש, און אז איר ווילט וויסן וואס פאר א הכשר איז א גוטע הכשר און וואס נישט - זאלט איר פרעגן אייער דיין אדער מורה דרך.


בנוגע אייער שאלה, אז ווען מען קלאפט ביי אייך אין שטוב פאר צדקה שיקט איר אייערע קינדער געבן צדקה מיט א קארטל פון חיזוק יומי וואו עס שטייען די נומערן צו הערן 'קול ברסלב', און איר ווילט וויסן צי אין פאל די קינדער זענען נישט דארט און איר אליינס געבט צדקה, צי עס איז צניעות מיט צו געבן מיט'ן נדבה א קארטל וכו'; עס איז נישט דא קיין גרעסערע זאך ווי מקרב זיין אידישע קינדער צום אייבערשטן, מיר אלע דארפן עוסק זיין אין הפצה, אבער א פרוי זאל עוסק זיין אין הפצה נאר ביי פרויען, דעריבער איז נישט כדאי ווען איר געבט צדקה מיט צו געבן וכו' נאר ווען איר שיקט אייערע קינדער צום טיר אדער דורך אייער מאן נרו יאיר.


בנוגע אז איר צינדט שבת ליכט פריער פונעם זמן הדלקת הנרות און איינער האט אייך געזאגט אז דאס איז א שאלה; אשריך ואשרי חלקיך אז איר צינדט שוין אן די שבת ליכט פרי, אזוי האט זיך געפירט דער הייליגער בעל שם טוב זכותו יגן עלינו און אזוי האט מען זיך געפירט ביים רבי'ן, מען האט געצינדן די שבת ליכט צוויי שעה פאר נאכט, דאס קומט אויס בערך א האלבע שעה פאר אונזער זמן וואס איז צוואנציג מינוט פאר די שקיעה; איר זאלט ווייטער צינדן פרי די שבת ליכט אפילו עס זענען דא פוסקים וואס האלטן אז מען קען נישט צינדן אזוי פרי, אבער עס זענען דא פוסקים וואס זאגן שוין אז מען קען צינדן אפילו פארן פלג המנחה (עיין שאלות ותשובות ארץ צבי, סימן קיג); בפרט היינט אז עס איז דא לעקטער אין יעדע שטוב איז דאך ניכר אז די ליכט צינדט מען פאר שבת. דערפאר זאלט איר ווייטער אפווארטן דעם שבת גענוג פרי און ווייטער אנהאלטן אייער גוטע מנהג.


פארשטייט זיך אז איר זאלט אויסנוצן די הייליגע מינוטן ביי די שבת ליכט צו בעטן פאר אייערע קינדער און אייניקלעך אז זיי זאלן זוכה זיין צו זיין ערליכע אידן, ווייל די תפילות וואס מען בעט ווען מען צינדט אן די שבת ליכט איז זייער חשוב ביים אייבערשטן.


מוהרא"ש פלעגט שטענדיג דערציילן פאר די פרויען אז רבי נתן האט געבעטן זיין ווייב און זיינע טעכטער אז ווען זיי צינדן אן די שבת ליכט זאלן זיי בעטן דעם אייבערשטן: "רבונו של עולם אזוי ווי איך צינד אן די ליכט, אזוי זאל אנגעצינדן ווערן דעם הייליגן רבינ'ס ליכט אין אלע אידישע הערצער"; אזוי אויך זאלט איר בעטן ביי די ליכט: "רִבּוֹנוֹ שֶׁל עוֹלָם, טַאטֶע זִיסֶער! גֶעבּ מִיר אַ שֵׁיינֶע שַׁבָּת אוּן אַ שֵׁיינֶע לֶעבְּן. אַ לֶעבְּן מִיט שָׁלוֹם, אַ לֶעבְּן מִיט לִיבְּשַׁאפְט; הֶעלְף מִיר אִיךְ זָאל זִיךְ אוֹיסְקוּמֶען מִיט מַיין מַאן אוּן אִיךְ זָאל אִים שֶׁעצְן. רִבּוֹנוֹ שֶׁל עוֹלָם הֶער אוֹיס מַיין גֶעבֶּעט, הֶעלְף מִיר אִיךְ זָאל הָאבְּן עֶרְלִיכֶע קִינְדֶער וָואס וֶועלְן דִיר דִינֶען מִיט לִיבְּשַׁאפְט. רִבּוֹנוֹ שֶׁל עוֹלָם אַזוֹי וִוי אִיךְ צִינְד יֶעצְט אָן דִי שַׁבָּת לִיכְט, מַאךְ אוּנְז לִיכְטִיג אוּנְזֶער לֶעבְּן אוּן מַאךְ לִיכְטִיג פַאר אַלֶע אִידִישֶׁע קִינְדֶער; אַלֶע זָאלְן וִויסְן פוּן דִּיר אוּן אַלֶע זָאלְן וִויסְן פוּן הֵיילִיגְן רֶבִּי'ן. צִינְד אָן ...'ס הַארְץ עֶר זָאל דִיר דִינֶען מִיט לִיבְּשַׁאפְט אוּן צִינְד אָן דִּי הֶערְצֶער פוּן מַיינֶע קִינְדֶער".


דער אייבערשטער זאל אייך העלפן איר זאלט האבן נחת פון אייערע קינדער, איר זאלט זיי מגדל זיין אינאיינעם מיט אייער מאן געזונטערהייט.

#528 - אז מ'שטארקט זיך אויפ'ן נסיון, קומט נסים
שידוכים, התחזקות, נסיונות

בעזרת ה' יתברך


יום ג' פרשת יתרו, ט"ז שבט, שנת תשע"ט לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר.


אפילו איך האב דיר שוין געשריבן שפיר איך אבער נאכאלץ זייער שטארק דיין צער; איך קען נישט קומען צו זיך פון וואס דו ביסט אריבער. דו האסט שוין גרייט דיין טיקעט צו פארן צו דיין חתונה, דו האסט שוין דיין שטריימל, דיינע בגדים און פלוצלינג באקומסטו א ידיעה אז די כלה האט אפגעלאזט די שידוך; וויפיל איך טראכט אלץ אריין אין דעם שפיר איך דיין צער מער און מער. דערפאר וויל איך דיר שרייבן אפאר ווערטער דיר צו מחזק זיין.


טייערער ליבער ... נרו יאיר, די גאנצע זאך וואס דו גייסט אריבער איז אלץ לטובה; דו טראכסט צי איינער שטייט אונטער דעם און צוגערעדט די כלה וכו', וויל איך דיר זאגן אז "יא, איינער שטייט אונטער איר", דאס איז דער הייליגער באשעפער, ער שטייט אונטער אלעס וואס גייט אריבער אויף א מענטש, ער ברענגט די שוועריקייט, און אז דער מענטש דערהאלט זיך איז ער זוכה צו גרויסע ניסים. נסיון האט די אותיות פון 'נס', דורך דעם וואס מען שטארקט זיך איבער א 'נס'יון איז מען זוכה צו גרויסע 'נס'ים.


דעריבער בעט איך דיר זאלסט ווייטער אנגיין מיט דיינע שיעורים כסדרן; קום ווייטער אין ישיבה און באהאלט זיך נישט פון קיינעם. עס איז נישט דיין פראבלעם, נעם עס נישט אן אלץ א באשולדיגונג אז עפעס פעלט דיר, ווייל עס האט גארנישט מיט דיר און גארנישט מיט איר, עס האט מיטן אייבערשטן, און אז ער האט אזוי געטון איז דאס זיכער נאר פאר דיין טובה.


זיי מתפלל פאר מיר איך זאל האבן כח ווייטער אנצוגיין מיט די ישיבה וכו', יואל בן ריצא רעכיל, ווייל דיינע תפילות זענען יעצט זייער חשוב אין הימל.


חכמינו זכרונם לברכה זאגן (מדרש אותיות דרבי עקיבא, אות "ד") דער אייבערשטער זאגט: "בְּנֵי אָדָם שׂוֹנְאִים לַדָּל, וְאֵין מִי שֶׁאוֹהֵב לַדָּל - אֶלָּא אֲנִי בִּלְבָד", מענטשן האבן פיינט אן ארימאן איך האב אים ליב, "וּכְשֶׁבָּא דָּל בִּתְפִלָּה לְפָנַי אֵינִי מֵשִׁיבוֹ מִלְּפָנַי רֵיקָם", ווען אן ארימאן דאוונט צו מיר שיק איך אים נישט אוועק מיט ליידיגע הענט, אזוי ווי עס שטייט (תהלים עד, כא): "אַל יָשֹׁב דַּךְ נִכְלָם וגו'", "וַאֲנִי מְקָרֵב שְׁכִינָתִי אֶצְלוֹ בְּכָל יוֹם", און איך בין זיי מקרב צו מיר, אזוי ווי עס שטייט (תהלים לד, יט): "קָרוֹב ה' לְנִשְׁבְּרֵי לֵב"; זעט מען ווי חשוב עס איז ביים אייבערשטן ווען א צעבראכענע הארץ קומט צו אים, בפרט א בחור וואס איז אן אמת'ער ארימאן, ער האט דאך גארנישט אין לעבן, ובפרטי פרטיות וואס גייט יעצט אריבער אויף דיר, דו האסט זיך שוין פארגעשטעלט אז אט אט הייבסטו שוין אן דיין לעבן, און יעצט ביסטו ווייטער אליינס. זאלסטו יעצט בעטן פאר דיר און פאר אנדערע אידן, ווייל דיינע תפילות זענען זייער חשוב ביים אייבערשטן.


קוק ווייטער וואס חז"ל זאגן (מדרש אותיות דרבי עקיבא, שם): "שֶׁאֵינוֹ מַבִּיט הַקָדוֹשׁ בָּרוּךְ הוּא בְּכָל רֶגַע וָרֶגַע אֶלָּא בְּדָל" דער אייבערשטער קוקט יעדע רגע צום ארימאן, אזוי ווי עס שטייט (ישעיהו סו, ב): "וְאֶל זֶה אַבִּיט אֶל עָנִי וּנְכֵה רוּחַ"; "וְעָרֵב לִפְנֵי הַקָדוֹשׁ בָּרוּךְ הוּא קוֹל דִּבְרֵיהֶם יוֹתֵר מִכָּל בְּנֵי אָדָם שֶׁתַּחַת הַשָּׁמַיִם", זייערע תפילות זענען זיסער ביים אייבערשטן מער ווי יעדע קול וואס איז נאר פארהאן אויף דער וועלט.

#527 - אזוי פירט זיך נישט אויף א אידישע פרוי
שלום בית, חיזוק פאר פרויען

בעזרת ה' יתברך


ערב שבת קודש פרשת בשלח - שירה, י"ב שבט, שנת תשע"ט לפרט קטן


 


מרת ... תחי'.


איך האב ערהאלטן אייער בריוו.


איך מוז אייך זאגן אז איר זענט נישט גערעכט, ווייל אזוי פירט זיך נישט אויף א אידישע פרוי, מען טאר נישט רעדן אזוי צום מאן.


איך בעט אייך, עסט נישט אויף אייער מאנ'ס קישקעס. אז אייער מאן איז אזוי וואויל צו אייך און גיבט אייך אלעס נאך וואס איר דארפט; ער העלפט אייך, און ער איז באמת א וואוילער איד, וואס דארפט איר אים אזוי אויף עסן די יארן?! עס איז א גרויסע עבירה פאר א פרוי צו פייניגן דעם מאן.


איך בעט זייער, זעט צו מאכן שלום; בעט'ס אייך איבער יעצט נאך פאר שבת, אז איר זאלט אריין גיין אינעם שבת מיט א פרייליכקייט און מיט שלום.

#526 - אפילו ווען עס זעט אויס שלעכט, ווייס איך ער איז גערעכט
שידוכים, התחזקות, תפלות אויף אידיש

בעזרת ה' יתברך


יום ב' פרשת יתרו, חמשה עשר בשבט, שנת תשע"ט לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר.


אפילו איך האב דיר שוין נעכטן געשריבן, דאך שפיר איך אז איך דארף דיר שרייבן נאך א בריוו, דיר מחזק זיין אויף דעם וואס מען האט אפגעלאזט דיין שידוך.


איך בעט דיר טייערער ... נרו יאיר, שטארק זיך מיט אלע כוחות נישט צו פארלירן די אמונה און גלייב אז דער אייבערשטער טוט נאר וואס איז גוט פארן מענטש. זאג און זינג צו זיך: "אלעס וואס דער אייבערשטער טוט איז דאך אזוי גוט, אפילו ווען עס זעט אויס שלעכט ווייס איך ער איז גערעכט", אזוי ווי חכמינו זכרונם לברכה זאגן (ברכות ס:): לְעוֹלָם יְהֵא אָדָם רָגִיל לוֹמַר: "כָּל מַה דְּעָבֵיד רַחְמָנָא לְטָב עָבֵיד", א מענטש זאל זיך צוגעוואוינען צו זאגן: "אלעס וואס דער אייבערשטער טוט איז גוט"; נישט אלע מאל זעען מיר דאס גוטס, און נישט אלעמאל פארשטייען מיר פארוואס דער אייבערשטער טוט אזוי, אבער מיר דארפן גלייבן מיט א שטארקע אמונה אז דער אייבערשטער איז גוט און טוט נאר גוט'ס.


נעם עס אן ווי א שיינע מתנה, זאג פאר'ן אייבערשטן: "רבונו של עולם איך דאנק דיר פאר דאס וואס זי האט אפגעלאזט דעם שידוך; איך גלייב אז דאס איז גוט פאר מיר, העלף מיר אייבערשטער איך זאל האבן כח ווייטער אויסצואווארטן אויף מיין שידוך. הייליגער באשעפער עס איז מיר אזוי שווער צו זיין אליינס, איך האב שוין געמיינט אז אט אט גיי איך חתונה האבן און איך גיי ווערן אן אדם השלם, און יעצט האט די כלה מחליט געווען אז זי וויל נישט גיין ווייטער, העלף מיר אייבערשטער איך זאל שוין טרעפן מיין שידוך"; אזוי זאלסטו זיך אויסרעדן צום אייבערשטן, וועט דער אייבערשטער דיר העלפן אז דו וועסט זוכה זיין בקרוב צו טרעפן דיין שידוך.

#525 - זיין ערליך, מיט ערליכע חברים
חברים, קאמפיוטער, מאוויס

בעזרת ה' יתברך


יום ד' פרשת בשלח, י' שבט, שנת תשע"ט לפרט קטן


 


... תחי', תלמידה בית פיגא ברסלב.


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


איך האב זייער הנאה צו הערן פון דיר אז דו חבר'סט זיך נאר מיט מיידלעך וואס רעדן איידל, ווען דו הערסט ווי א מיידל רעדט ניבול פה אדער טעקסט אויפן סעלפאון מיאוס'ע ווערטער הערסטו אויף רעדן מיט איר און דו שרייבסט איר צוריק אז דו ווילסט נישט רעדן מער מיט איר. איך האב איבערגעליינט דיין בריוו אפאר מאל, און איך האב זיך זייער געפריידט צו הערן אז מיר האבן ביי אונז אין 'בית פיגא' הייליגע מיידלעך.


עס איז א גרויס רחמנות אויף די מיידל וואס קוקט מאוויס אונטער די רוקן פון אירע עלטערן; זי מיינט אז זי שפילט אויס אירע עלטערן, דערווייל ווערט זי אליינס אויסגעשפילט און זי וועט זיך מוטשענען אין איר לעבן. ווייל ווען מען קוקט גוי'שע מאוויס שאדט דאס פארן לעבן; דאס ציט נאכדעם צו שמוציגע זאכן וואס זענען א גרויסע סכנה אינעם גשמיות'דיגן לעבן רחמנא לצלן.


איך וואלט דיר פארגעשלאגן זאלסט ווייזן דעם בריוו פאר די מיידל וואס האט דיר דערציילט אז זי האט א לעפטאפ שטילערהייט און זי קוקט דארט מאוויס גאנצעטע נעכט, כדי זי זאל וויסן אז זי טוט זיך אליינס שלעכטס מיט דעם וואס זי קוקט באהאלטענערהייט מאוויס; זי מיינט אז דאס וועט איר פרייליך מאכן אבער עס איז פונקט פארקערט, דאס וועט איר מאכן מער דעפרעסט.


על כל פנים דו שטארק זיך ווייטער צו זיין ערליך און נאר האבן ערליכע חבר'טעס; ברוך השם אז דיין גאנצע קלאס זענען ערליכע מיידלעך, מיט זיי זאלסטו זיך חבר'ן.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#524 - זיי פארנומען מיט דיר, נישט צו פאררעכטן די וועלט
מדות טובות, דרייוון, הדרכות

בעזרת ה' יתברך


יום ד' פרשת בשלח, י' שבט, שנת תשע"ט לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר, תלמיד ישיבת תפארת התורה.


מי שגמלך כל טוב היא יגמלך כל טוב סלה.


דאנק דעם אייבערשטן אויף די נס וואס ער האט דיר געמאכט אז דו ביסט געראטעוועט געווארן פון דעם עקסידענט און זיי אויף זיך מקבל נישט צו טון קיין סכנה'דיגע זאכן; נאך אביסל וועסטו אם ירצה ה' טרעפן דיין זיווג.


איך האף אז דו וועסט מיר פאלגן און נישט מאכן קיין לייסענס צו דרייוון א מאטאר-סייקל; מוהרא"ש איז געווען זייער דערקעגן. דאס איז א גרויסע סכנה און עס לוינט נישט צו איינשטעלן דאס לעבן פאר די קליינע תאוה'לע.


בנוגע דיין מומע וכו'; דו שטיי אין דער זייט און מיש זיך נישט אריין. איך בעט דיר ברחמים זאלסט קיינמאל נישט וויי טון א איד. אפילו יענער איז נישט גערעכט, ער וויל נישט געבן קיין גט און ער האט אריין גענארט דיין מומע וכו' וכו', זאלסטו נישט טון קיין ווילדע זאכן. ווער רעדט נאך אין דעם פאל ווען דאס האט בכלל נישט מיט דיר - זאלסטו זיכער גארנישט טון. אז דו ווילסט העלפן דיין מומע תחי' זאלסטו בעטן פאר איר און פאר אלע אידישע קינדער אז קיינער זאל נישט וויסן פון קיין צער און עגמת נפש.


דו האסט דאך שוין טועם געווען פון די אונגארישע וויין נאכדעם וואס דו ביסט מקורב צום רבי'ן, דארפסטו נעמען די שכל פון רבי'ן נישט צו זיין פארנומען צו פאררעכטן די וועלט נאר אריין כאפן תורה מצוות ומעשים טובים. נוץ אויס דיינע בחור'ישע יארן מיט לימוד התורה; זע צו לערנען יעדן טאג ח"י פרקים משניות און אסאך בלעטער גמרא ביז דו וועסט זוכה זיין צו קומען צו ישוב הדעת, צו וויסן אז מיר זענען נישט דא פאר צו לאנג, מיר זענען נאר דא אזוי ווי געסט - וואס באלד קערן מיר זיך שוין צוריק אהיים צום אייבערשטן, איז דאך א שאד צו זיין פארנומען מיט נארישקייטן.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט מצליח זיין אין אלע דיינע וועגן.