בעזרת ה' יתברך
יום ג' פרשת וירא, ט"ז מר-חשון, שנת תשפ"א לפרט קטן
... תחי', תלמידה בית פיגא ליבערטי ניו יארק.
דו האסט נישט קיין אנונג וואס פאר א נחת איך האב פון דיר, מרת ... תחי' און דיינע טיטשערס זאגן מיר אז דו ביסט א ריכטיגע ביישפיל פון א "בית פיגא תלמידה".
דו ביסט איין שטיק דרך ארץ, איין שטיק איידלקייט; דו ביסט זייער קלוג און דערוואקסן, דו ווייסט אז פאלגן א טיטשער - דאס מאכט חשוב. הלואי זאלן דיר אלע מיידלעך נאכמאכן.
ווייז דעם בריוו פאר דיינע טייערע עלטערן.
דער ראש ישיבה.
בעזרת ה' יתברך
יום ג' פרשת וירא, ט"ז מר-חשון, שנת תשפ"א לפרט קטן
לכבוד די חשוב'ע תלמידה בית פיגא ... תחי', קרית ברסלב ליבערטי.
איך האב יעצט גערעדט צו מרת ... תחי', זי זאגט מיר פונקטליך וואס עס טוט זיך אין סקול, זי דערציילט מיר כמעט יעדן איינציגסטן טאג די אלע מיידלעך וואס זענען דרך ארץ'דיג און די מיידלעך וואס פירן זיך אויף ווי בעבי"ס, זיי לאכן און קלאס און זוכן ווי מען קען שטערן.
איך בין זייער פרייליך צו הערן דיין נאמען פון די מיידלעך וואס זענען דרך ארץ'דיג, איך האב נאך קיינמאל נישט געהערט אויף דיר עפעס נישט דרך ארץ'דיג.
איך האף דו וועסט רעדן צו די אנדערע מיידלעך זיי זאלן זיך נישט נאריש מאכן, לאכן אדער שטערן די טיטשער.
ווייז דעם בריוו פאר דיינע עלטערן, זיי זאלן האבן נחת פון דיר.
דיין ראש ישיבה.
בעזרת ה' יתברך
יום ג' פרשת וירא, ט"ז מר-חשון, שנת תשפ"א לפרט קטן
מרת ... תחי', קרית ברסלב ליבערטי.
איך וויל אייך ברענגען א נחת גרוס פון אייער טאכטער ... תחי'; איך האב יעצט גערעדט מיט מרת ... תחי', זי זאגט מיר מיט א פולן מויל אז אייער טאכטער איז פון די געציילטע מיידלעך וואס זענען דרך ארץ'דיג, זי איז א בת פיגא תלמידה; זי לאכט נישט, זי פירט זיך דערוואקסן.
עס קומט איר זאלט איר כסדר אויסרימען און אויסלויבן זי זאל וויסן איר חשיבות; זאגט פאר אייער טאכטער אז איך האב אייך געשריבן, זאגט איר אז זי געבט מיר נחת.
אויך זאלט איר דאנקען מרת ..., זי געבט זיך אוועק פאר די קינדער בלב ונפש.
בעזרת ה' יתברך
יום ג' פרשת וירא, ט"ז מר-חשון, שנת תשפ"א לפרט קטן
לכבוד ... נרו יאיר, קרית ברסלב.
איך האב ערהאלטן דיין בריוו.
ערשטנס, א גרויסן יישר כח פאר אלעס וואס דו העלפסט מיר.
בנוגע די בית הדפוס; עס טוט מיר זייער וויי אז מען האט אפגעשטעלט דאס דרוקן די ספרים פון הייליגן רבי'ן, פון מוהרא"ש; איך ווייס נישט וואס צו זאגן, איך ווייס נישט וואס צו טראכטן, איך האב געזאגט פון פאראויס אז דאס גייט פאסירן, ביז דערווייל שרייען די מפיצים אז עס איז נישטא קיין קונטרסים.
בנוגע עפענען נאך א קאנגרעגעישן וכו'; איך וועל רעדן מיט דיר פנים אל פנים.
בנוגע געלט פאר אומאן; איך וועל זאגן ... זאל שיקן 1500$ פאר היטן דעם בנין, 700 צו ווינטערייזן דעם בנין, 600 פאר די עלעקטעריק און 5000 פאר...
אויב דו האסט געלט פון נדרים און נדבות וואס איז אריינגעקומען אין שטעטל במשך די הייליגע טעג איז זייער וויכטיג צו קויפן א דזשענערעיטאר, כדי די שול זאל קענען אנגיין ווען עס איז נישטא קיין לעקטער.
דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.
בעזרת ה' יתברך
יום ג' פרשת וירא, ט"ז מר-חשון, שנת תשפ"א לפרט קטן
לכבוד ... נרו יאיר.
איך האב ערהאלטן דיין בריוו.
זאג נישט אפ קיין שידוך, נאר אויב די מיידל איז לא עלינו נישט געזונט אדער נישט ערליך השם ישמרינו; אז ביי זיי גייט מען מיט א טיכל און ביי אייך גייט מען נישט אזוי - זאל דיר דאס נישט שטערן און נישט אנגיין, דער זוהר הקדוש זאגט (בהעלותך קנב.) אז נאראנים און שוטים קוקן אויף די קלייד, ווידעראום חכמים קוקן וואס איז אונטער די קלייד; מען קוקט אויף די זאך אליינס.
דער עיקר ביי א מיידל איז גוטע מדות; אז מען טראגט דיר אן א שידוך א וואוילע, ערליכע און געזונטע - זאלסטו זיכער אויסהערן, זיך טרעפן און וואס שנעלער ענדיגן.
אז איר משפחה זענען קנאים איז דאס נישט קיין חסרון, אפילו זיי זענען מתנגדים אויף מוהרא"ש זאלסטו גיין ווייטער; מיר האבן אזעלכע לימודים פון רבי'ן, מיר קענען יעדן איינעם בייקומען מיט חכמה. די בת קיסר האט געזאגט פאר'ן עלצטן גזלן (סיפורי מעשיות, מעשה ב - ממלך וקיסר): "מיר זענען אויך גזלנים; נאר איר זענט גזלנים מיט אייער גבורה און מיר זענען גזלנים מיט חכמה"; מיט'ן רבינ'ס שכל קען מען זיך אויסקומען מיט יעדן איינעם.
דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.
בעזרת ה' יתברך
יום ג' פרשת וירא, ט"ז מר-חשון, שנת תשפ"א לפרט קטן
לכבוד משפחת ... שיחיו.
איך האב געליינט אלע אייערע טענות וואס איר האט אויף האברך ... נרו יאיר און האברך ... נרו יאיר; אויב איר ווילט איך זאל פסק'ענען וועל איך דאס טון לויט די תורה'דיגע וועג. איך וועל מאכן א צייט ווען עס איז גוט סיי פאר ענק און סיי פאר זיי, ביידע וועלן מיר זיצן אינאיינעם, דעמאלט וועל איך פסק'ענען.
זיי וועלן זיך פארבינדן מיט ענק און אפשמועסן א צייט ווען עס איז גוט פאר ביידע אזוי וועל איך קענען פסק'ענען.
עס איז נישט דאס ערשטע מאל און נישט דאס צווייטע מאל וואס מען קומט צו מיר מיט טענות אויף האברך ... נרו יאיר אז ער בא'גנב'עט און ער בויט נישט גוט, ער זאגט ליגנט וכו' וכו'; יעדעס מאל מען קומט צו מיר מיט א טענה דארף איך דאס אויסהערן מיט ביידע אינאיינעם.
איך וועל אלעס טון וואס איך קען עס זאל זיין יושר אין שטעטל, קיינער זאל נישט ווערן בא'גנב'עט אדער בא'עוול'ט חס ושלום.
בעזרת ה' יתברך
יום ב' פרשת וירא, ט"ו מר-חשון, שנת תשפ"א לפרט קטן
לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר, תלמיד ישיבת תפארת התורה ברסלב.
א שאד דו ליינסט נישט די וועכנטליכע בריוו פון ספר עצתו אמונה און די וועכענטליכע בריוו פון ספר איש אמונות; עס ליגט אזויפיל חיזוק אין די בריוו, אזויפיל עצות און שכל אין די בריוו. שכל פון מוהרא"ש, שכל פון הייליגן רבי'ן; דו וועסט וויסן ווי אזוי זיך צו פירן אין דיין לעבן.
איך בעט דיר זייער טייערער ... נרו יאיר, דערהאלט זיך, שטארק זיך; נאך אביסל וועסטו חתונה האבן, דו וועסט אויפשטעלן דורות. יעצט איז טאקע שווער, ביסט אליינס, דו האסט שווערע נסיונות; דער יצר הרע קומט צו דיר יעדן טאג מיט אן אנדערע וועג דיר אראפ צו ווארפן, עס ברענט אין דיר די נסיונות - דאך בעט איך דיר טייערער ..., הייב זיך אויף, קום צוריק.
דער רבי האט אונז געגעבן א וועג ווי אזוי מיר קענען זיך אויפהייבן, ווי אזוי מיר קענען ווייטער גיין; די וועג פון תפילה והתבודדות, די וועג פון אונזערע אבות הקדושים - אברהם, יצחק און יעקב, זיך אויסרעדן דאס הארץ צום אייבערשטן אויף די אייגענע שפראך.
טו דאס, פיר זיך מיט די עצה; גיי יעדן טאג אין א שטילע פלאץ, שמועס מיט'ן אייבערשטן, זאג אים ווי שטארק דו ווילסט זיין גוט, זאג אים ווי שטארק דו ווילסט זיין ערליך; דערצייל אים דיינע נסיונות. דו וועסט זיך שפירן אזוי גוט, דו וועסט שפירן א טעם וואס דו האסט נאך קיינמאל נישט געשפירט; די טעם וואס מען שפירט ווען מען רעדט צום אייבערשטן איז א טעם פון גן עדן.
מאך זיך א שיעור אין די בריוו, דו וועסט טרעפן פונקט די בריוו וואס איז נוגע פאר דיר.
איך דארף ענדיגן דעם בריוו, איך דארף אריין גיין צו די בחורים, זיי ווארטן אויף מיר.
איך האב דיר ליב.
בעזרת ה' יתברך
יום ב' פרשת וירא, ט"ו מר-חשון, שנת תשפ"א לפרט קטן
... תחי'.
איך האב ערהאלטן אייער בריוו.
א שידוך האט נישט מיט קיינעם, א שידוך האט נאר מיט'ן אייבערשטן. חכמינו זכרונם לברכה זאגן (בראשית רבה סח, ג): "מָצִינוּ בַּתּוֹרָה בַּנְּבִיאִים וּבַכְּתוּבִים שֶׁאֵין זִוּוּגוֹ שֶׁל אִישׁ אֶלָּא מִן הַקָדוֹשׁ בָּרוּךְ הוּא", מיר געפונען אין די תורה, אין נביאים און אין כתובים אז א שידוך האט נאר מיט'ן אייבערשטן, די תורה זאגט (בראשית כד, נ): "מֵה' יָצָא הַדָּבָר", דער נביא זאגט (שופטים יד, ד): "וְאָבִיו וְאִמּוֹ לֹא יָדְעוּ כִּי מֵה' הִיא", און אין כתובים געפונען מיר (משלי יט, יד): "בַּיִת וָהוֹן נַחֲלַת אָבוֹת, וּמֵה' אִשָּׁה מַשְׂכָּלֶת", זעען מיר איבעראל אז נאר דער אייבערשטער געבט שידוכים.
איר זאלט בעטן דעם אייבערשטן איר זאלט טרעפן אן ערליכער בחור, א ירא שמים מיט גוטע מידות און א בר דעת; בעטס דעם אייבערשטן איר זאלט קענען האבן א שטוב וואס גייט אין די וועג פון צדיקים, ווייל דער גרונד פון א אידישע שטוב דארף זיין געבויט אויף צדיקים, אז נישט איז זייער ביטער; אויב מען גייט אליינס, מיט די אייגענע שכל - איז ביטער, דעריבער דארף א בחור און א מיידל אסאך בעטן דעם אייבערשטן מען זאל האבן א שטוב געבויט אויף וואס צדיקים זאגן.
איך האף איר נוצט דעם תהילים וואס איך האב אייך געשיקט קיין ארץ ישראל; זאגט וויפיל איר קענט, אז איר קענט זאגן דעם יום תהילים איז זייער גוט און אז איר קענט זאגן נאר אביסל - זאלט איר זאגן וויפיל איר קענט. דער עיקר, וואו איר גייט און וואו איר שטייט זאלט איר מיט נעמען אייער תהילים מיט זיך.
דער אייבערשטער זאל העלפן איר זאלט האבן הצלחה אין אלע ענינים.
בעזרת ה' יתברך
יום ב' פרשת וירא, ט"ו מר-חשון, שנת תשפ"א לפרט קטן
לכבוד ... נרו יאיר.
איך האב ערהאלטן דיין ווייב'ס בריוו.
זע צו רעדן מיט דיין זון'ס מלמד לכל הפחות איין מאל א וואך און אים געבן געלט פאר'ן זיך אפגעבן מיט דיין זון נרו יאיר.
בנוגע קומען קיין אמעריקע; נישטא וואס צו טון אין אמעריקע, בלייב אין ארץ ישראל.
דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.
בעזרת ה' יתברך
יום ב' פרשת וירא, ט"ו מר-חשון, שנת תשפ"א לפרט קטן
מרת ... תחי'.
איך האב ערהאלטן אייער בריוו.
אז איר וועט זיך אפשערן אייער האר וועט איר זען גרויסע ישועות אין אלע ענינים; אייער קינד וועט האבן א רפואה שלימה, אלעס וועט זיך איבערדרייען לטובה.
קוקט נישט אויף קיינעם, קוקט נאר וואס איז די ווילן פונעם אייבערשטן; אייער מאן וועט ביים סוף נאר הנאה האבן אז ער האט אן ערליכע ווייב וואס גייט אין די וועג פון צדיקים.
דער אייבערשטער זאל העלפן איר זאלט האבן הצלחה אין אלע ענינים.
בעזרת ה' יתברך
יום ב' פרשת וירא, ט"ו מר-חשון, שנת תשפ"א לפרט קטן
לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר.
א גוט ווארט האט מען אלץ ליב צו הערן; איך הער פון די טיטשערס, זיי רעדן פון דיין טאכטער ..., פון איר גוט הארץ - אויסנאם שיין. זיי דערציילן מיר ווי זי קען אפילו וויינען ווען זי זעט א צווייטע מיידל איז בצער, זי האט זייער א ווייכע הארץ, זי איז זייער געבעדיג.
שטארק זיך אויף דיינע איבערגייאכץ; יעדן איינעם פרואווט מען אויס, יעדער איינער גייט אריבער שווערע נסיונות אין לעבן, נאר ווייל מען וויל זען ווי אזוי דער מענטש וועט זיך דערהאלטן, ווי אזוי ער וועט זיך פירן, צו וועם ער וועט לויפן.
אמאל פלעגסטו מיר שרייבן פון צייט צו צייט דיינע סיומים; איך האב זיך זייער מחי' געווען. אז דו וועסט מיר ווייטער שרייבן דיינע סיומים וועסטו מיר פריש מחי' זיין.
איך בענק נאך דיר.
בעזרת ה' יתברך
יום ב' פרשת וירא, ט"ו מר-חשון, שנת תשפ"א לפרט קטן
לכבוד ... נרו יאיר.
איך האב ערהאלטן דיין בריוו.
אנשטאט מיר וויינען אויפ'ן קאפ פאר א שידוך - וויין צום אייבערשטן; אז דו וועסט וויינען צום אייבערשטן פאר א שידוך וועסטו זען א גרויסע נס.
דא האסטו א תפילה וואס מוהרא"ש האט געשריבן פאר בחורים צו זאגן יעדן טאג; זאג די תפילה, וועסטו זען ווי דער אייבערשטער וועט דיר העלפן:
"רִבּוֹנוֹ שֶׁל עוֹלָם, הֵיילִיגֶער בַּאשֶׁעפֶער, הֶעלְף מִיר אַז אִיךְ זָאל שׁוֹין זוֹכֶה זַיין צוּ טְרֶעפְן אַ גוּטֶע שִׁידוּךְ, אִיךְ זָאל זוֹכֶה זַיין חֲתוּנָה צוּ הָאבְּן שְׁנֶעל אוּן גְרִינְג אוּן נִישְׁט דַארְפְן וַוארְטְן מֶער אַזוֹי לַאנְג.
הֵיילִיגֶער בַּאשֶׁעפֶער אִיךְ וֵוייס אַז אִיךְ הָאבּ זִיךְ נִישְׁט אוֹיפְגֶעפִירְט וִוי עֶס דַארְף צוּ זַיין, אוּן אַז אִיךְ בִּין נִישְׁט אֵייבִּיג גֶעוֶוען אַזוֹי וואוֹיל אוּן עֶרְלִיךְ. אִיךְ בֶּעט דִיר אָבֶּער, רִבּוֹנוֹ שֶׁל עוֹלָם, אַז דוּ זָאלְסְט נִישְׁט קוּקְן אוֹיף דֶעם אוּן צוּלִיבּ דֶעם צוּרִיק הַאלְטְן מַיין שִׁידוּךְ. זֵיי מִיר מוֹחֵל אוֹיף אַלֶעס וָואס אִיךְ הָאבּ נִישְׁט גוּט גֶעטוּן, אוּן הֶעלְף מִיר אַז אִיךְ זָאל שׁוֹין שְׁנֶעל חֲתוּנָה הָאבְּן, אוּן דָאס וֶועט מִיר הֶעלְפְן אוּן רַאטֶעוֶוען אַז אִיךְ זָאל מֶער נִישְׁט טוּן קַיין עֲבֵירוֹת אוּן אִיךְ זָאל שׁוֹין זַיין וואוֹיל אוּן עֶרְלִיךְ.
וָואס זָאל אִיךְ טוּן, רִבּוֹנוֹ שֶׁל עוֹלָם? פוּן מַיין זַייט בִּין אִיךְ גְרֵייט חֲתוּנָה צוּ הָאבְּן הַיינְט נַאכְט! וָואס קֶען אִיךְ טוּן אַז אִיךְ הָאבּ נָאכְנִישְׁט גֶעטְרָאפְן מַיין שִׁידוּךְ? אִיךְ וַוארְט אוּן אִיךְ וַוארְט אוּן אִיךְ בֶּעט דִיר שׁוֹין אַזוֹי לַאנְג אַז אִיךְ וִויל שׁוֹין חֲתוּנָה הָאבְּן, אוּן דֶערְוַוייל אִיז עֶס נָאכְנִישְׁט אָנְגֶעקוּמֶען.
דִי חַזַ"ל זָאגְן אוּנְז אַז וֶוען אֵיינֶער הָאט חֲתוּנָה נָאךְ דִי צְוָואנְצִיג יָאר, וֶועט עֶר שׁוֹין זַיין גַאנְץ לֶעבְּן טְרַאכְטְן פוּן עֲבֵירוֹת, אוּן דוּ זָאגְסְט אוֹיף אַזַא מֶענְטְשׁ אַז זַיינֶע בֵּיינֶער זָאלְן צוּגֵיין. פַארְוָואס זָאל מִיר קוּמֶען אַזַא הַארְבֶּער עוֹנֶשׁ אַז אִיךְ זָאל מַיין גַאנְץ לֶעבְּן טְרַאכְטְן פוּן עֲבֵירוֹת, אוּן אַז מַיינֶע בֵּיינֶער זָאלְן צוּגֵיין? וָואס בִּין אִיךְ דֶען שׁוּלְדִיג? פַארְוָואס קוּמְט עֶס מִיר? אִיז מִיר נִישְׁט גֶענוּג דִי שְׁרֶעקְלִיכֶע פַּיין אוּן וֵוייטָאג וָואס אִיךְ הָאבּ פוּן דֶעם אַלֵיין אַז אִיךְ הָאבּ נָאכְנִישְׁט חֲתוּנָה גֶעהַאט?
הֵיילִיגֶער בַּאשֶׁעפֶער הֶעלְף מִיר אַז אִיךְ זָאל זוֹכֶה זַיין צוּ הָאבְּן סַבְלָנוּת אוּן גֶעדוּלְד, אוּן אוֹיסְוַוארְטְן מִיט רוּאִיגְקֵייט בִּיז אִיךְ וֶועל שׁוֹין זוֹכֶה זַיין חֲתוּנָה צוּ הָאבְּן. הֶעלְף מִיר אַז אִיךְ זָאל נִישְׁט הָאבְּן קַיין קֻשְׁיוֹת אוֹיף דִיר. הֶעלְף מִיר אַז אִיךְ זָאל גְלֵייבְּן מִיט אַ שְׁטַארְקֶע אֱמוּנָה אַז דוּ טוּסְט אַלֶעס נָאר צוּם גוּטְן, אוּן יֶעדֶע זַאךְ הָאט אַ פּוּנְקְטְלִיכֶער חֶשְׁבּוֹן, אוּן מִיט דֶעם זָאל אִיךְ זִיךְ שְׁטַארְקְן אוּן נִישְׁט זַיין אַזוֹי צוּבְּרָאכְן פוּן מַיינֶע שְׁוֶוערִיקַייטְן.
הֵיילִיגֶער בַּאשֶׁעפֶער, נָאר דוּ קֶענְסְט מִיר פַארְשְׁטֵיין! נָאר דוּ וֵוייסְט מַיינֶע גֶעפִילְן! וִוי אַזוֹי אִיךְ שְׁפִּיר זִיךְ אַזוֹי פַארְשֶׁעמְט אוּן דֶערְנִידֶערְט פוּן מִיר אַלֵיין! אַז אַלֶע מַיינֶע חֲבֵרִים הָאבְּן שׁוֹין חֲתוּנָה גֶעהַאט אוּן נָאר אִיךְ בִּין גֶעבְּלִיבְּן אַלֵיין! הֶעלְף מִיר אַז דִי בִּזְיוֹנוֹת זָאלְן זַיין פַאר כַּפָּרַת עַווֹנוֹת אַז מִיט דֶעם זָאל אִיךְ אָפְּקוּמֶען אַלֶע מַיינֶע עֲבֵירוֹת, אִיךְ זָאל מֶער נִישְׁט דַארְפְן לַיידְן אַזוֹיפִיל אוּן אִיךְ זָאל שׁוֹין זוֹכֶה זַיין חֲתוּנָה צוּ הָאבְּן בְּקָרוֹב.
אִיךְ וֵוייס אוּן אִיךְ גְלֵייבּ, הֵיילִיגֶער בַּאשֶׁעפֶער, אַז דוּ וֶועסְט מִיר זִיכֶער נִישְׁט פַארְלָאזְן. סוֹף כָּל סוֹף וֶועל אִיךְ זוֹכֶה זַיין חֲתוּנָה צוּ הָאבְּן. אוּן דֶערְפַאר בֶּעט אִיךְ דִיר, רִבּוֹנוֹ שֶׁל עוֹלָם, אַז וֶוען אִיךְ וֶועל שׁוֹין חֲתוּנָה הָאבְּן זָאל אִיךְ זוֹכֶה זַיין צוּ הָאבְּן אַ גוּטֶע שָׁלוֹם בַּיִת, אִיךְ זָאל זִיךְ קֵיינְמָאל נִישְׁט קְרִיגְן אִינְדֶערְהֵיים, עֶס זָאל שְׁטֶענְדִיג הֶערְשְׁן בַּיי אוּנְז אַהֲבָה וְאַחְוָה וְשָׁלוֹם וְרֵעוּת, מִיר זָאלְן זִיךְ לִיבּ הָאבְּן אוּן הָאבְּן אַ גְלִיקְלִיךְ לֶעבְּן אִינְאֵיינֶעם, אוּן אִיךְ זָאל זִיךְ קֵיינְמָאל נִישְׁט דַארְפְן גֶט'ן חַס וְשָׁלוֹם.
הֶעלְף מִיר אַז אִיךְ זָאל שְׁטֶענְדִיג זַיין אַ וַתְּרָן, אִיךְ זָאל אֵייבִּיג מְוַותֵּר זַיין אוּן נִישְׁט זִיךְ קְרִיגְן נָאר שְׁטֶענְדִיג אַרוֹיסְהֶעלְפְן. מִיר זָאלְן הָאבְּן אַ פְרֵיילִיכֶע הוֹיז, עֶס זָאל זִיךְ שְׁפִּירְן דִי שִׂמְחָה אִין דִי לוּפְט בַּיי אוּנְז אִינְדֶערְהֵיים. אִיךְ זָאל זוֹכֶה זַיין צוּ הָאבְּן גֶעזוּנְטֶע אוּן עֶרְלִיכֶע קִינְדֶער, אִיךְ זָאל זֵיי אוֹיפְצִיעֶן אוֹיפְ'ן עֶרְלִיכְן אִידִישְׁן וֶועג אוּן זֶען אַסַאךְ אִידִישׁ נַחַת פוּן זֵיי. מַיין שְׁטוּבּ זָאל זַיין אָפְן פַאר אַנְדֶערֶע אִידִישֶׁע קִינְדֶער אַרַיינְצוּנֶעמֶען אוֹרְחִים אוּן צוּ טוּן אַסַאךְ צְדָקָה אוּן חֶסֶד.
הֵיילִיגֶער בַּאשֶׁעפֶער, נֶעם אָן מַיין תְּפִלָה, אוּן הֶעלְף מִיר שׁוֹין, אִין זְכוּת פוּן אַלֶע צַדִיקִים וּבִּפְרַט אִין דִי זְכוּת פוּן הֵיילִיגְן רֶבִּי'ן רַבֵּינוּ נַחְמָן בֶּן פֵיגָא זְכוּתוֹ יָגֵן עָלֵינוּ, אוּן אִין זְכוּת פוּן רַבֵּינוּ אֱלִיעֶזֶר שְׁלֹמֹה בֶּן מְנַחֶם זְאֵב זְכוּתוֹ יָגֵן עָלֵינוּ, וָואס הָאט גֶעמַאכְט דִי תְּפִלָה, אָמֵן כֵּן יְהִי רָצוֹן".
דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.
בעזרת ה' יתברך
יום ב' פרשת וירא, ט"ו מר-חשון, שנת תשפ"א לפרט קטן
לכבוד ... נרו יאיר, קרית ברסלב.
מזל טוב פאר דיין ניי געבוירענעם מיידל, דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט מגדל זיין דיינע קינדער און זען פון זיי אידיש נחת, ליכטיגע דורות.
איך בעט דיר זייער זיי זיך קובע צו לערנען פארטאגס; קום אין בית המדרש לערנען, איך וויל זייער אז אלע אינגעלייט זאלן קומען פארטאגס לערנען אין בית המדרש.
נאר דאס בלייבט פונעם מענטש. טראכט אריין, וואס האט מען פונעם לעבן; די גאנצע לעבן איז איין שטיק שוועריקייט, מען ארבעט א גאנצן טאג - פארוואס? פאר וועם? זיך צו קענען אויסהאלטן ביז מען ווערט עלטער און שוין. דעמאלט קען מען שוין נישט ארבעטן, דעמאלט זיצט מען און מען ווארט אז די טאג זאל זיך ענדיגן, אנהייבן און ענדיגן. אבער אז מען לערנט תורה איז דער לעבן א לעבן; ווען מען ווערט עלטער ווערט מען נאר יונגער און פרייליכער, מען האט וואס אהיים צו ברענגען אויף יענע וועלט.
איך בעט דיר זייער, גיי שלאפן פרי; אין שטעטל איז נישטא וואס צו טון ביינאכט, עס איז א מחי', מען קען זיך לייגן נאך מעריב און אויפשטיין פארטאגס לערנען.
בעזרת ה' יתברך
יום ב' פרשת וירא, ט"ו מר-חשון, שנת תשפ"א לפרט קטן
לכבוד החתן ... נרו יאיר.
איך האב דיר שוין געזאגט צענדליגער מאל אז די באס און די ווענס דארפן זיין צייטליך; די גאנצע תלמוד תורה ווערט צעפארן דורך דעם וואס עס איז נישט צייטליך.
שפיל זיך נישט ארום מיט דעם; אדער קענסטו שטיין אויף די דרייווערס זיי זאלן זיין צייטליך אדער זאג זיך אפ פון זיין דער באס מענעדזשער.
די זאך פון שאקלען מיט'ן קאפ, יעדן טאג זאגן יא יא, עס גייט מער נישט פאסירן - דאס קענסטו טון מיט א צווייטן, נישט מיט מיר ווען עס קומט צו מבטל זיין תורה פון תינוקות של בית רבן.
בעזרת ה' יתברך
יום ב' פרשת וירא, ט"ו מר-חשון, שנת תשפ"א לפרט קטן
לכבוד ... נרו יאיר.
איך וויל זייער שטארק אונזער קהילה זאל זיין אן איידעלע קהילה וואס פירט זיך מיט יראת שמים; דאס צו טון דארף איך האבן הילף פון מיינע תלמידים, משפחות וואס פירן זיך איידל, משפחות וואס לעבן מיט'ן אייבערשטן.
איך קוק זייער ארויס אז דו און דיין ווייב וועלן זיין א ביישפיל פאר אונזערע תלמידים ותלמידות, ווען מען וועט קוקן אויף ענק וועט מען וויסן ווי אזוי מען דארף זיך פירן.
זיי מחזק דיין ווייב תחי'; שלעפ איר נישט אראפ, מאך נישט חוזק פון צניעות. אז זי קויפט זיך א קלייד און זי פרעגט דיר אויב עס איז גוט און שיין, זאלסטו נישט חוזק מאכן, איר זאגן: "ביסט געווארן א פרומע?" פארקערט, שעץ איר צניעות, שעץ איר איידלקייט.
זיי איר מחזק זי זאל זיך נישט אוועק רירן פון די לבוש פון איר מאמע; אויב זי וויל טוישן פון איר מאמע - קען זי נאר אויף מער איידל, מער פשוט, מער צניעות'דיג.
יעצט ביסטו יונג, עס קאכט אין דיר א פייער; אבער אז דו וועסט מיר פאלגן וועסטו נאר פארדינען.
בעזרת ה' יתברך
יום ב' פרשת וירא, ט"ו מר-חשון, שנת תשפ"א לפרט קטן
לכבוד ... תחי', קרית ברסלב.
איך הער זייער שיינע גריסן אויף דיר פון מרת ...; זי זאגט אז דו העלפסט זייער שיין אין סקול.
קענסט זיך נישט פארשטעלן וואס דער רבי באצאלט פאר די וואס העלפן אים; מיט דעם וואס דו העלפסט די סקול, דו העלפסט מרת ... תחי' - וועסטו האבן א שיינע לעבן.
בעט דעם אייבערשטן זאלסט ליב האבן צו העלפן, זאלסט שפירן בשעת'ן העלפן די סקול א זיסע טעם; זאלסט שוין קוים ווארטן צו קענען קומען נאך א טאג אין סקול העלפן. בעט דעם אייבערשטן אז דיין לעבן זאל נישט אריבערגיין מיט נארישקייטן, דיין לעבן זאל זיין איין שטיק 'הפצה', איין שטיק 'העלפן דעם רבי'ן'. אז מרת ... בעט דיר זאלסט קומען פרייטאג העלפן מיט די קינדער זאלסטו זיך נישט ארויסדרייען, נאר קומען מיט שמחה, ווייל וויפיל מיר וועלן העלפן דעם רבי'ן וועלן מיר נישט קענען באצאלן אויף וואס ער געבט אונז.
ווען דו מאכסט א סיום אויף תהילים זאלסטו מיר שרייבן א בריוו; איך ווארט צו הערן דיינע סיומים.
בעזרת ה' יתברך
יום א' פרשת וירא, י"ד מר-חשון, שנת תשפ"א לפרט קטן
לכבוד ... נרו יאיר.
עס זאל דיר נישט אנגיין אז דו קענסט נישט איינשלאפן, דאס אליינס אז דו טראכסט א גאנצן צייט: 'איך קען נישט איינשלאפן', דו טראכסט: 'ווען גיי איך איינשלאפן?' - דאס מאכט דו זאלסט נישט קענען איינשלאפן.
ליג אין בעט; ליגן אין בעט רועט אויס דעם מענטש. אפילו דו קענסט נישט שלאפן זאלסטו ליגן אין בעט; קענסט הערן שיעורים אדער ניגונים, קענסט רעדן צום אייבערשטן, קענסט טראכטן פון שיינע זאכן; עס זאל דיר נישט אנגיין אז דו קענסט נישט שלאפן.
נעם אריין אין דיר די זאך פון תחיית המתים; דער רבי זאגט (ספר המידות, אות שנה, חלק ב', סימן ד): "מִי שֶׁאֵינוֹ יָכוֹל לִישֹׁן, יַעֲלֶה עַל מַחֲשַׁבְתּוֹ אֱמוּנַת תְּחִיַּת הַמֵּתִים", ווער עס קען נישט איינשלאפן זאל טראכטן פון תחיית המתים; טראכט ווי שיין עס וועט זיין ווען דער אייבערשטער וועט מאכן תחיית המתים, אלע מענטשן וועלן צוריק לעבעדיג ווערן.
זיי פרייליך; דאנק דעם אייבערשטן פאר דיינע עלטערן, נישט אלע קינדער האבן אזעלכע עלטערן ווי דיר, דער אייבערשטער האט דיר געגעבן זייער וואוילע עלטערן, דאנק דעם אייבערשטן אויף דעם.
דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.
בעזרת ה' יתברך
יום א' פרשת וירא, י"ד מר-חשון, שנת תשפ"א לפרט קטן
מרת ... תחי', קרית ברסלב.
געב איבער פאר די עלטערן פון די מוסד זיי זאלן נישט מאכן נייע מנהגים; מאכן א סיום פאר די גאנצע כתה יעדעס מאל ווען א מיידל ענדיגט תהילים, עס איז נישט א גוטע זאך צוליב כמה סיבות; איינער האט עס אנגעהויבן און עס איז שוין געווארן א זאך וואס אלע מאכן נאך.
אין סקול ווען א קינד קומט דערציילן א סיום זאל מען דאס אויסרופן און אלע מיידלעך זאלן קלאטשן און פאטשן.
איך בעט אייך זייער, זייט פעלזן פעסט, ווערט נישט צעבראכן פון קיינעם; ווען עלטערן קומען מיט טענות ווערט נישט פארלוירן, איז דאס א זאך וואס מען דארף פאררעכטן - וועט מען עס פאררעכטן; ווערט נישט פארלוירן, זייט פעלזן פעסט.
דער אייבערשטער זאל העלפן איר זאלט האבן הצלחה אין אלע ענינים.
בעזרת ה' יתברך
יום א' פרשת וירא, י"ד מר-חשון, שנת תשפ"א לפרט קטן
... תחי'.
איך האב ערהאלטן אייער בריוו.
איך ווייס נישט וואס איר ווילט פון מיר האבן; טאג און נאכט הערט איר נישט אויף מיר צו זאגן איך זאל אייך זאגן וואס צו טון, וואו איר זאלט וואוינען וכו' און וואס איך וועל אייך זאגן וועט איר טון.
דאס איז א זאך וואס איז אין ברסלב נישטא, מען זאגט נישט אין ברסלב פאר א צווייטן וואס צו טון, וואס צו מאכן און ווי אזוי זיך צו פירן וכו' וכו'; אין ברסלב איז מען בסך הכל מחזק דעם מענטש נאכאמאל און נאכאמאל ער זאל נישט פארגעסן אז עס איז דא איין איינציגער באשעפער וואס טוט אלעס, מאכט אלעס און פירט אלעס.
איר האלט מיר אין איין שרייבן איך זאל אייך זאגן וואס צו טון, וואו איר זאלט וואוינען וכו'; יעצט ווען איך בין ארויס פון מיין וועג פאר אייך, איך האב אייך געענטפערט קלאר וואס צו טון, הייבט איר אן מוטשען איך זאל אייך אנדערש זאגן; איך מוז אייך זאגן, איך ווייס נישט וואס איר ווילט פון מיר האבן, איך האב אייך געזאגט אין אנהייב איר זאלט טון ווי איר פארשטייט, איך זע אז איר ווייסט אליינס וואס איז גוט פאר אייך און וואו איר זאלט וואוינען, איז וואס ווילט איר פון מיר האבן?
שטארקט אייך מיט התבודדות; יעדע שאלה וואס איר האט זאלט איר אויסשמועסן מיט'ן אייבערשטן. אלע ספיקות און בלבולים זאלט איר אויסרעדן צום אייבערשטן, דורכדעם וועט אייך ווערן קלאר, איר וועט וויסן ווי אזוי זיך צו פירן. דאס איז די עצה, נאר דאס איז די וועג ארויסצוגיין פון בלבולים, ספיקות און נערוון וכדומה; רעדן צום אייבערשטן און בעטן דעם אייבערשטן.
אויך זאלט איר זאגן יעדן טאג תהילים. דער רבי זאגט (שיחות הר"ן, סימן צח): תהילים איז אזוי ווי א משענת, אן אנלענער; עלטערע מענטשן וואס קענען נישט גיין אליינס, זיי האבן מורא פון אראפפאלן גייען זיי מיט אן אנלענער, זאגט דער רבי אז תהילים איז אן אנלענער פאר אונז וואס מיר האבן מורא אז אפשר טוען מיר נישט גוט, אפשר וועלן מיר פאלן, אפשר וועלן זיך זאכן נישט גוט אויסארבעטן, איז די עצה אויף דעם צו זאגן תהילים.
דער אייבערשטער זאל העלפן איר זאלט האבן הצלחה אין אלע ענינים.
בעזרת ה' יתברך
יום ה' פרשת לך לך, י"א מר-חשון, שנת תשפ"א לפרט קטן
לכבוד הרבנית ... תליט"א.
איך וויל מקיים זיין וואס די הייליגע תורה זאגט (במדבר לב, כב): "וִהְיִיתֶם נְקִיִּם מֵה' וּמִיִּשְׂרָאֵל".
שוין א יאר צוריק האט מיר געפרעגט אייער ברודער הר"ר ... שליט"א אויב עס איז אמת אז איך לערן מיט מיינע תלמידים זאכן קעגן די תורה, אז מען דארף נישט האלטן קיין הרחקות, איך זאג אז הרחקות איז נאר א חומרא; ער האט מיר געזאגט אז ער האט דאס געהערט פון אייך און איר האט דאס געהערט פון אן עד נאמן ..., דער שווער פון איינער וואס דאווענט ביי מיר אין בית המדרש.
איך האב אים דעמאלט געזאגט אז דאס איז א ליגנט, דאס איז הוצאת שם רע, אזוי ווי עס וועלן מעיד זיין אלע מיינע תלמידים, הונדערטער אינגעלייט וואס האבן געלערנט ביי מיר און לערנען נאך אלץ ביי מיר; אז מען פירט זיך ביי אונז אזוי ווי עס שטייט אין די הייליגע תורה, מען איז מקיים ביי אונז יעדע הלכה אין שלחן ערוך, מיר רירן זיך נישט אוועק פון שלחן ערוך.
יעצט ווען עס איז שוין אריבער א יאר פון די מעשה, הער איך א צווייטע מעשה וואס טוט מיר זייער וויי, און דערפאר שרייב איך אייך. איינער פון מיינע תלמידים האבן געוואלט אריין לייגן זיינע קינדער ביי אייך אין די מוסד (דער אינגערמאן וואלט געוואלט אריין לייגן ביי אונז, אבער זיין ווייב וויל נישט די קינדער זאלן לערנען ביי אונז, זיין ווייב וויל אן אנדערע חינוך; ביי אונז לערנט מען נאר וואס עס פעלט אויס צו וויסן פאר א אידישע מאמע, מען לערנט נישט די וועלטליכע היסטאריע וכו'), האט מען זיך אויסגענומען אז ער קען נאר שיקן די קינדער ביי אייך אויב ער וועט אויפהערן פרעגן זיינע שאלות ביי אונז אין די קהילה, ווייל מיר גייען נישט בדרך התורה.
פאר סתם מענטשן וואס רעדן אויף אונזער קהילה דארף איך נישט ענטפערן און עס אינטערעסירט מיר נישט וואס זיי זאגן, אבער אייך וואס איר פירט אזא חשוב'ע קהילה, איר האט אזויפיל תלמידות כן ירבו, שפיר איך אלץ "וִהְיִיתֶם נְקִיִּם מֵה' וּמִיִּשְׂרָאֵל" אייך צו שרייבן, איר זאלט וויסן אז דאס איז נישט אמת.
חס ושלום אויס צו טראכטן אויף אונזער קהילה אז מיר גייען נישט בדרך התורה; מיר רירן זיך נישט אוועק פון הלכה. מוהרא"ש זכותו יגן עלינו האט אוועק געשטעלט די פרינציפן פון היכל הקודש געבויט אויף רבינו נחמן מברסלב זכותו יגן עלינו, וואס ביי אים איז געווען הלכה די ערשטע זאך, אן קיין פשרות, און אויף הרב הקדוש מסאטמאר זכותו יגן עלינו. ביי אונז אין די קהלה שניידן זיך אלע פרויען די האר; אסאך פרויען ביי אונז זענען נישט אונזערע תלמידות, זיי קומען פון אנדערע חשוב'ע קהילות בישראל. ווען זיי זענען אנגעקומען זענען זיי געקומען מיט די האר השם ישמרינו און נאך א שטיק צייט, נאכן הערן און ליינען ווי שטארק מוהרא"ש פלעגט רעדן פון די הארבקייט פון דעם, שניידן זיי זיך שוין אלע זייערע האר; דאס איז איינע פון די יסודות ביי אונז אין די קהילה.
ביי אונז אין די קהילה רעדט מען קעגן די ערב רב; מוהרא"ש זכותו יגן עלינו פלעגט טאג און נאכט רעדן צו אונז מיר זאלן נישט האבן קיין שום חלק מיט די ערב רב אין ארץ ישראל וואס האבן אויסגע'שמד'ט מיליאנען אידישע קינדער.
מיר זענען אן ערליכע קהילה; מיר האלטן שיטת רבינו תם, מיר עסן נאר פלייש פון די שטרענגסטע קהילות; צניעות איז ביי אונז דאס חשוב'סטע און וויכטיגסטע, מיר ארבעטן זייער שווער אריין צו לייגן אין די פרויען פון אונזער קהילה זיי זאלן ליב האבן צניעות; אסאך פון אונזער קהילה זענען נישט קיין תלמידות פון אונזער חינוך, זיי קומען פון אנדערע בתי חינוך מיט ווייטאג אויף צניעות, דאס איז פון די שווערסטע ארבעט וואס ליגט אויף אונז, צו קענען טוישן זייער בליק אז זיי זאלן ליב האבן די וועג פון די תורה.
עס טוט זייער וויי צו הערן אז מען רעדט אזעלכע לשון הרע'ס, אז מיר זאגן אויף הרחקות אז דאס איז חומרות, חס ושלום אזוינס צו זאגן; דער רבי האט געזאגט (שיחות הר"ן, סימן קפב): "עָלַי אֵין חוֹלְקִים כְּלָל, רַק הֵם חוֹלְקִים עַל מִי שֶׁעָשָׂה כָּךְ, כְּמוֹ שֶׁבּוֹדִים הַחוֹלְקִים עָלָיו, וְעַל אִישׁ כָּזֶה בְּוַדַּאי רָאוּי לַחֲלֹק", אויף מיר קריגן זיי נישט, זיי קריגן אויף איינעם וואס מען זאגט אויף אים די אלע לשון הרע'ס און אויף אים דארף מען קריגן, אויף אזא איינעם קריג איך אויך; דער רבי האט געזאגט: "זֵייא הָאבִּין זִיךְ אוֹיס גִּישְׁנִיצְט אַ מֶענְטְשׁ, אִין קְרִיגְן אוֹיף אִיהם"; אויף אים קריג איך אויך, איך וואלט אויך אנגעזאגט מיינע תלמידים זיי זאלן זיך היטן פון אזא איינער וואס זאגט אז מען דארף נישט האלטן קיין הרחקות, אז דאס איז נאר חומרות.
ווען איך האב דאס געהערט פון אייער ברודער פאר א יאר צוריק האט דאס מיר זייער וויי געטון, איך בין געגאנגען נאכדעם זיך אויסשמועסן מיט'ן אייבערשטן, איך האב געוויינט צום אייבערשטן און אים געזאגט: "דאס רעדט מען אויף מיר, דאס רעדט מען אויף א קהילה וואס איז זיך מוסר נפש צו העלפן אידישע קינדער"; יעצט זע איך אז דער שם רע גייט נאך אלץ אן, ווען עס איז נישט אמת.
מיר לעבן היינט אין אזעלכע שווערע צייטן, יעדער איז צעטומלט, יעדער איינער האט זיינע צרות און יסורים; עס איז שוין געקומען די צייט צו לעבן אינאיינעם אן קיין שנאה, אן קיין פיינטשאפט, יעדער וועט גיין מיט זייערע מסורות און קבלות פון די הייליגע צדיקים פון די פריערדיגע דורות אן קיין פיינטשאפט, ביז מיר וועלן זוכה זיין אז משיח צדקינו וועט אונז אויסלייזן, אמן.
בעזרת ה' יתברך
יום ב' פרשת לך לך, ח' מר-חשון, שנת תשפ"א לפרט קטן
מרת ... תחי', טיטשער בית פיגא.
שטארק זיך מיט דיין הייליגע ארבעט פון מחזק זיין אידישע קינדער; די תלמידות האבן זייער הנאה פון דיינע שיעורים, זיי גייען אהיים מיט פיל חיזוק אין אמונה און ליבשאפט צום אייבערשטן.
דערצייל זיי מעשיות פון צדיקים; סיפורי צדיקים ברענגט המתקת הדינים. דער רבי זאגט (ליקוטי מוהר"ן, חלק א', סימן רלד): ווען מען דערציילט מעשיות פון צדיקים ברענגט עס מוחין דגדלות, מען גייט ארויס פון אלע קטנות'ן, פון קליינקעפלדיגקייט, וואס פון מוחין דקטנות קומען אלע צרות; מען הייבט אן שפירן דעם אייבערשטן, מען האט ליב וואס ער זאגט אונז צו טון.
איך בעט פאר דיין הצלחה.
בעזרת ה' יתברך
יום ג' פרשת לך לך, ט' מר-חשון, שנת תשפ"א לפרט קטן
לכבוד מיינע טייערע מחותנים שיחיו.
מיר זענען זייער דאנקבאר צום הייליגן באשעפער אז מיר האבן זוכה געווען זיך צו משדך זיין מיט אזא חשוב'ע משפחה, א משפחה מיט אלע מעלות, מיר האבן זוכה געווען צו באקומען א חשוב'ע כלה פאר אונזער זון, החתן המופלג בתורה ויראת שמים ... נרו יאיר, מיר זענען פרייליך ביז גאר אז מען האט שוין קובע געווען דעם זמן החתונה בשעה טובה ומוצלחת.
איך בעט אייך זייער איר זאלט נישט שיקן קיין מתנות; דער חתן דארף גארנישט, דער חתן איז פרייליך מיט זיין כלה תחי', ער איז פרייליך אז ער האט זוכה געווען צו באקומען א בת תלמוד חכם, דאס איז ביי אים דער עיקר, מער פון דעם דארף ער נישט; מיר זענען פשוט'ע מענטשן, מיר מאכן פשוט'ע שמחות אזוי ווי מוהרא"ש האט אונז געלערנט.
איך וויל זייער שטארק די חתונה זאל זיין אין ישיבה, אן קיין שום הוצאות; איך האף אז איר זענט איינשטימיג מיט דעם. מיר מאכן נישט קיין חתונה בריוולעך, מיר דארפן נישט קיין שום זייטיגע זאך.
דער אייבערשטער זאל העלפן מיר זאלן זוכה זיין צו זען נחת ביי דעם פארפאלק און ביי אלע קינדער, עס זאל ארויסקומען ליכטיגע דורות פון זיי.
בעזרת ה' יתברך
יום ג' פרשת לך לך, ט' מר-חשון, שנת תשפ"א לפרט קטן
לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר, קרית ברסלב.
איך וויל דיר מחזק זיין זאלסט קומען יעדן אינדערפרי אין בית המדרש לערנען.
אז דו ווילסט מצליח זיין זאלסטו זיך קובע זיין צו לערנען פארטאגס; קום אין בית המדרש לערנען - וועסטו אויפלעבן דעם שטעטל און נאך אינגעלייט וועלן זיך קובע זיין צו קומען לערנען.
אויך אויף דער נאכט זאלסטו קומען לערנען, די הייליגע חכמים זאגן (ברכות ח.) מען האט געפרעגט רבי יוחנן: "אין וואס פאר א זכות האבן די מענטשן פון חוץ לארץ אריכות ימים?" האט ער געענטפערט: "מְקַדְּמִי וּמְחַשְּׁכִי לְבֵי כְנִשְׁתָּא", ווייל זיי זענען זיך קובע שיעורים אינדערפרי און אויף דער נאכט; דאס זאגט דער רבי (ספר המידות, אות בנים, סימן נב): "יַקְדִּים וְיַחְשִׁיךְ לְבֵית הַכְּנֶסֶת", מען זאל קומען אינדערפרי און ביינאכט אין בית המדרש, "עַל יְדֵי זֶה יַאֲרִיךְ יְמֵי בָנָיו", דורכדעם וועלן די קינדער האבן אריכות ימים.
זיי מיר מודיע אויב דו ווילסט לערנען מיט א חברותא אדער דיר איז גוט צו לערנען אליינס; אז דו דארפסט א חברותא וועל איך דיר צושטעלן א חברותא.
איך ווארט שוין צו הערן אז אין שטעטל אין שול איז א מקום תורה בייטאג און ביינאכט.
בעזרת ה' יתברך
יום ג' פרשת לך לך, ט' מר-חשון, שנת תשפ"א לפרט קטן
לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר, קרית ברסלב ליבערטי.
איך האב ערהאלטן דיין בריוו.
אז דיין ווייב תחי' איז גרייט צו העלפן אויסלערנען די מיידלעך ווי אזוי מען נייעט - זאל זי זיך פארבינדן מיט מרת ... תחי', זי איז געשטעלט פאר די סקול. איך וועל אויך רעדן מיט איר זי זאל אויסארבעטן מיט דיין ווייב תחי' ווען צו קומען, אז די קינדער זאלן קענען די פאך, זיי זאלן קענען נייען.
האסט מיר זייער דערפריידט אז דו האסט שוין מסיים געווען ספר אור החיים הקדוש, רמב"ן און כלי יקר; יעדעס יאר ביסטו מעביר סדרה שנים מקרא ואחד תרגום מיט איינע פון די פירושים און לכבוד דעם נייעם יאר האסטו גענומען איינע פון די הייליגע חסידישע ספרים, פון די תלמידי המגיד זכותו יגן עלינו; אז מען גיין אויף דעם סדר, יעדעס יאר נעמט מען נאך א ספר - קען מען צוביסלעך אריבערגיין כל התורה כולה.
זיי זיך קובע צו לערנען אינדערפרי אין בית המדרש, זיי מחזק דעם בית המדרש עס זאל זיין א מקום פון תורה; איך וויל דער שטעטל זאל זיין א מקום פון תורה ותפלה.
בעזרת ה' יתברך
יום ה' פרשת לך לך, י"א מר-חשון, שנת תשפ"א לפרט קטן
לכבוד... נרו יאיר.
איך האב ערהאלטן דיין בריוו.
איך ווייס נישט אויב איך זאל לאכן אדער וויינען; דו אליינס ווייסט דאך ביי דיר ווי שטארק די בריוו פון ספר עצתו אמונה האבן דיר געהאלפן, ווי עס האט דיר ארויסגענומען פון דיינע יסורים, יעצט קומסטו זאגן אז די בריוו טאר מען נישט געבן פאר בחורים און אינגעלייט?! יעצט זאגסטו אז די בריוו ברענגען שלעכטע מחשבות?! אזוי שנעל האסטו פארגעסן וואס די בריוו האבן דיר געהאלפן, אזוי שנעל האסטו פארגעסן ווי די בריוו האבן דיר ארויסגענומען פון ביטערע עבירות רחמנא לצלן, אזוי שנעל האסטו פארגעסן וואס דו האסט נעכטן געטון?!
איך האב אלע מיינע יארן געהערט פון מוהרא"ש אז דאס פאסירט ווען מען נעמט ארויס א מענטש פון די קליפות, מען נעמט ארויס א מענטש פון זיינע עבירות, מען איז מקרב אידישע קינדער צום אייבערשטן - אז ביים סוף דריידט זיך אלץ איבער, יענער הייבט אן זאגן אויף דעם וואס האט זיך געפארעט מיט אים - אז מען טאר נישט אזוי רעדן, מען טאר נישט אזוי שרייבן, מען האט נישט געהאלטן פון אים, ער איז א בעל דמיון וכו' וכו'; יעצט זע איך וואס מוהרא"ש האט אלץ גערעדט און וואס מוהרא"ש איז אלץ אריבער.
שכל'דיג איז דאס נישט, מען קען דאס נישט פארשטיין; מוהרא"ש זאגט אז דאס איז דער חק פון פרה אדומה, דער כהן וואס שפריצט דעם מי חטאת אויפ'ן טמא'נעם מענטש - ער ווערט טמא און דער טמא'נער מענטש ווערט ריין, דאס איז א זאך וואס איז אומפארשטענדליך, דאס איז א חק בלי טעם. מוהרא"ש זאגט מען קען דאס זען בחוש, עס קומט א טמא'נער מענטש, א טמא מת; דער רבי זאגט (ליקוטי מוהר"ן, חלק א', סימן רמב): "הִרְהוּרִים שֶׁל נִאוּף הֵם בְּחִינַת אֲבִי אָבוֹת הַטֻּמְאָה", טראכטן מחשבות פון ניאוף איז די גרעסטע טומאה, "בְּחִינוֹת מֵת", מען ווערט טמא בטומאת מת, ווער רעדט נאך ווען מען איז פוגם בברית - דאן איז גאר ביטער, ווען אזא איינער קומט צום צדיק און דער צדיק פארעט זיך מיט אים, ער לאזט זיך אראפ, ער רעדט זיין שפראך, ער דריידט ארום אזוי שטארק מיט אים ביז ער פועל'ט ביי אים ער זאל זיך צוריק קערן צום אייבערשטן, ער שפריצט אויף אים די מי חטאת, די מים טהורים, ער ווייזט יענעם א וועג ווי אזוי מען לערנט און ווי אזוי מען דאווענט, ער ווייזט אים די רחמנות פונעם אייבערשטן, וואס פאסירט נאכדעם? יענער הייבט אן זאגן אויפ'ן כהן: "אזוי רעדט מען? אזוי שרייבט מען? אזוי פירט מען זיך?"
געוואלד און געשריגן, ווי קען זיין אזא זאך? ווי קען מען אזוי שנעל פארגעסן וואס מען האט נעכטן געטון? צו קומען זאגן פאר'ן צדיק וואס האט דיר ארויסגעשלעפט פון וואס נאר איין איינציגער באשעפער ווייסט וואס מען האט געטון, "שֶׁאֵינוֹ לֹא מַזֶּה וְלֹא בֶּן מַזֶּה יֹאמַר לְמַזֶּה בֶּן מַזֶּה", ווי קען זיין דער וואס איז נישט קיין כהן און נישט קיין זון פון א כהן קומט און זאגט פאר'ן כהן (ברכות כח.): "מֵימֶיךָ מֵי מְעָרָה וְאֶפְרֶךָ אֵפֶר מִקְלֶה", דיינע וואסער זענען נישט קיין כשר'ע וואסער און דיין אש איז נישט קיין כשר'ע אש?!
זאת נחמתי, מוהרא"ש האט מיר געזאגט: "מיר קענען זיך בארימען אז מיר האבן קיינעם נישט פארפירט"; כמה פעמים האט מיר מוהרא"ש געזאגט: "אלע וואס האבן געהאט שייכות ביי מיר און אלע וואס האבן שייכות מיט דיר האבן זוכה געווען צו לערנען משניות און ענדיגן לכל הפחות איין מאל ששה סדרי משנה און לערנען און מסיים זיין מסכתות אין ש"ס; מיר האבן קיינעם נישט אפגענארט, אפילו מען רעדט אויף אונז כל דבר אסור, אפילו מען שלאגט אונז וכו'".
אמאל ווען איך האב זיך אויסגעשמועסט פאר מוהרא"ש מיינע יסורים, איך האב אים דערציילט אז איך בין געגאנגען אין גאס און מען האט מיר נאכגעשריגן: "ביסט שטאט'ס משוגע'נער", (היינט טראכט איך: 'וואס האט מיר דאס בכלל געבאדערט? וואס אינטערעסירט מיר וואס מען רעדט? אבער דעמאלט האט מיר עס יא וויי געטון), האט מיר מוהרא"ש געזאגט: "דו ביסט שטאט'ס משוגע'נער און איך בין וועלט'ס משוגע'נער"; מיר צו טרייסטן און זאגן: 'וואס גייט דיר אן וואס מענטשן רעדן, וואס מענטשן זאגן? אויף מיר רעדט מען אויך'; און מוהרא"ש האט אויסגעפירט: "דער עיקר זאלסטו ווייטער פועל'ן ביי די תלמידים זיי זאלן לערנען אויפ'ן סדר דרך הלימוד פון הייליגן רבי'ן, זיי זאלן דורך שפאצירן כל התורה כולה; מקרא, משנה, גמרא, מדרש און הלכה".
זאת נחמתי, חכמינו זכרונם לברכה זאגן (בראשית רבה פד, ו) אויפ'ן פסוק (בראשית לז, ב): אֵלֶּה תֹּלְדוֹת יַעֲקֹב יוֹסֵף - "כָּל מַה שֶׁאֵרַע לְיַעֲקֹב אֵרַע לְיוֹסֵף", אלץ וואס איז אריבער אויף יעקב אבינו איז אויך אריבער אויף יוסף; די זעלבע זאך, וואס איז אריבער אויף מוהרא"ש חזר'ט זיך יעצט איבער, מוהרא"ש האט זיך מוסר נפש געווען, אלעס אוועק געגעבן צוריק צו ברענגען אידישע קינדער צום אייבערשטן, און זייער אסאך פון די וואס מוהרא"ש האט זיי א טובה געטון האבן גערעדט אויף מוהרא"ש, עד היום הזה זענען דא מפורסמים אין ברסלב וואס מוהרא"ש האט זיי מקרב געווען צום רבי'ן, מוהרא"ש האט זיי אויפגעהויבן פון וואו זיי זענען געלעגן און זיי שטייען און בארעדן די ספרים, אז מען טאר דאס נישט לערנען וכו' וכו', אזוי ווי דו שרייבסט, אז דאס מאכט מחשבות רעות.
דאס אלעס חזר'ט זיך איבער היינט; מען רעדט אויף די בריוו, מען שרייט אז מען טאר נישט רעדן און שרייבן אזוי, פלוצלונג ווערט (שמות א, ח): "וַיָּקָם מֶלֶךְ חָדָשׁ ... אֲשֶׁר לֹא יָדַע אֶת יוֹסֵף", אזוי ווי חכמינו זכרונם לברכה זאגן (סוטה יא.) ער האט זיך געמאכט ווי ער קען נישט יוסף, ער האט פלוצלונג פארגעסן וואס יוסף הצדיק האט אים געטון, ווי ער האט אים געראטעוועט זיין לעבן; 'יוסף' - דאס איז דער צדיק וואס ער שפייזט יעדן, ער האט חיזוק פאר יעדן, ער ווייזט פאר דרי מעלה אז זיי האבן נאך א לאנגע וועג צו גיין און פאר דרי מטה ווייזט ער 'דער אייבערשטער איז מיט דיר; אפילו דו זינדיגסט, אפילו דו ביסט אראפגעפאלן אין פגם הברית - הוצאת זרע לבטלה רחמנא לצלן, קענסטו נאך אלץ צוריק קומען צום אייבערשטן'; און מען מאכט זיך ווי מען האט פארגעסן וואס די בריוו האבן געהאלפן.
איך האב נאך נישט אנגעהויבן שרייבן, איך דארף מקצר זיין; איך לויף אריין צו די בחורים וואס ווארטן אויף מיר.
