בריוון פונעם ראש ישיבה שליט"א

#23 - וועגן דעם נייעם בנין אין אומאן
אומאן

בעזרת ה' יתברך


יום ג' פרשת וירא, י"א מר-חשון, שנת תשע"ח לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


א גרויסן יישר כח פארן מיר שיקן דיינע ארבעטער אריין צו לייגן נאך אן עירקאנדישן אין די ווייבער שול, עס זאל נישט זיין אזוי הייס ביי די חתונה וואס גייט אם ירצה ה' פארקומען דאנערשטאג נאכט בשעה טובה ומוצלחת, איך וויל דיר אם ירצה ה' באצאלן פאר דעם.


אויך וויל איך דיר בעטן, דו האסט מיר שוין לאנג נישט געשיקט דעם חשבון וויפיל געלט איך האב שוין געשיקט קיין אומאן פאר דעם נייעם בנין וואס מיר בויען יעצט; איך האב נעכטן נאכט געגעבן פאר האברך ... נרו יאיר אכט טויזנט דאללער, און פאריגע וואך האב איך געגעבן פינף טויזענט דאללער; דאס איז חוץ פון וואס איך האב אליין געגעבן אין אומאן פאר דעם קאנטראקטאר האברך ... נרו יאיר צען טויזענט דאללער. ביטע שרייב מיר א פונקטליכער חשבון וויפיל איך האב שוין געשיקט.


בנוגע וואס דו שרייבסט מיר אז איך זאל מיך אנשטרענגען צו ענדיגן דעם בנין אויף דעם יאר; גלייב מיר, איך וויל אסאך מער פון דיר ענדיגן דעם בנין, איך האב געמיינט אז אלע וועלן מיר העלפן וכו', למעשה זע איך אז איך אליין וועל דארפן צוזאמשטעלן דעם גאנצן סכום פון א מיליאן דאללער, וועט דאס נעמען אביסל צייט; זארג נישט, גלייך ווען איך וועל האבן אפאר דאללער וועל איך דיר עס שיקן, אז דו זאלסט עס קענען שיקן קיין אומאן.


הבחור ... נרו יאיר האלט מיר אין איין מוטשען אז ער וויל מאכן א דינער וכו'; איך האלט אים אין איין זאגן אז איך בין נישט קיין חסיד פון די זאכן. איך גלייב אינעם אייבערשטן, און איך וועל בעטן נאכאמאל און נאכאמאל מיינע תלמידים אז זיי זאלן מיר ארויס העלפן, און בעזרת השם יתברך וועלן מיר ענדיגן דעם בנין בקרוב.


געב א קוק ווי מיר האבן מצליח געווען מיט די ישיבה, חדר, מיידל סקול, אן די הילף פון נדבנים וכו'; מיר האבן אריין געלייגט אינעם בנין הישיבה דאס אויפצובויען איבער א האלב מיליאן דאללער, פארן בנין אין אומאן האב איך דיר שוין געגעבן קרוב צו דריי הונדערט טויזענט דאללער, איך צאל א חודש פאר די מלמדים און טיטשערס דרייסיג טויזענט דאללער, קומט דאס אויס א יאר... ברוך השם די מוסד שטייט שוין זיבן יאר, קומט דאס אויס זייער אסאך געלט - פרעג מיך נישט פון וואו איך האב געהאט די געלט, ווייל איך ווייס אויך נישט; איין זאך טו איך, איך בעט דעם אייבערשטן ער זאל מיר העלפן איך זאל נישט האבן קיין חובות, און איך זאל קענען יעדן איינעם באצאלן.


איך וויל דיר בעטן, אפשר קען מען ארויסגעבן די אלע בריוו וואס איך שרייב פאר מיינע תלמידים, און אויך די בריוו וואס איך ענטפער פאר שאלות וואס מענטשן פרעגן. הלואי זאל מען דאס צוזאמנעמען און דרוקן, ווייל מענטשן זאגן מיר אז דאס איז זייער גאנצע התחזקות, דאס איז זייער וועג ווייזער וכו'.


שטארק דיך, און גיי ארום נאר מיט א שמייכל וועסטו מצליח זיין.

#22 - חיזוק פאר פרויען - אמונה, פחדים
פחדים, אמונה, חיזוק פאר פרויען

בעזרת ה' יתברך


ערב שבת קודש פרשת וירא, יד מר-חשון, שנת תשע"ח לפרט קטן


 


לכבוד מרת ... תחי'


איך בעט דיר זייער שטארק דו זאלסט אריין נעמען אין דיר די אמונה, אז דער אייבערשטער פירט דער וועלט, און ער טוט וואס אים געפעלט; קיינער קען גארנישט טון פאר א צווייטן אן דעם וואס דער אייבערשטער זאל אזוי הייסן - נישט קיין גוטס און זיכער נישט קיין שלעכטס.


ווי מער א מענטש נעמט אריין אין זיך די אמונה; ער ווייסט אז עס איז גארנישט דא אויף דער וועלט אויסערן אייבערשטן, און דער אייבערשטער איז ממלא כל עלמין, וסובב כל עלמין, ובתוך כל עלמין, אין שום מציאות בלעדיו יתברך כלל, לעבט ער א רואיג לעבן.


מוהרא"ש זכרונו לברכה האט זיך געמאכט א ניגון אויף די ווערטער אלץ בחור ווען ער פלעגט גיין אין וואלד רעדן צום אייבערשטן, און ער האט מורא געהאט צו זיין אליינס אין וואלד, פון די חיות וכו', האט ער זיך אונטער געזינגען די ווערטער: "ממלא כל עלמין, וסובב כל עלמין, ובתוך כל עלמין, אין שום מציאות בלעדיו יתברך כלל, ובכל תנועה ותנועה שם אלופו של עולם". און מוהרא"ש האט פארציילט אז עס איז אים געווען זייער שווער אין אנהייב, ווייל ער האט זייער מורא געהאט צו זיין אליינס אין וואלד, און דערפאר האט ער גע'חזר'ט די ווערטער: "ממלא כל עלמין, וסובב כל עלמין, ובתוך כל עלמין, אין שום מציאות בלעדיו יתברך כלל, ובכל תנועה ותנועה שם אלופו של עולם", ער האט דאס גע'חזר'ט אן א שיעור, ביז ער האט שוין נישט געהאט קיין שום פחד פון קיינעם, פון דעם איז געווארן די שיינע ניגון אויף די ווערטער.


וויסן זאלסטו אז ווען א מענטש לעבט מיט אמונה ווערט אים שטארק זיינע נערוון, און אזוי אויך פארקערט, אויב א מענטש האט נישט קיין שטארקע אמונה, ער שפירט נישט דעם אייבערשטן, און ער מיינט אז זאכן פאסירן סתם אזוי אן קיין חשבון, ער מיינט אז עס איז דא טבע מקרה מזל - אזא מענטש לעבט שטענדיג מיט פחדים, מיט שלעכטע מחשבות; מען באשולדיגט זיך כסדר, און פון דעם קומען אלע נערווען קראנקהייטן לא עלינו ולא עליכם, און די איינציגסטע רפואה פאר די וואס ליידן אויף די נערווען איז נאר "אמונה".


דער רבי זאגט (ליקוטי מוהר"ן, חלק ב', סימן ה): "הָעִקָּר הוּא הָאֱמוּנָה, וְצָרִי כָּל אֶחָד לְחַפֵּשׂ אֶת עַצְמוֹ, וּלְחַזֵּק אֶת עַצְמוֹ בֶּאֱמוּנָה", דער עיקר אויף וואס א מענטש דארף ארבעטן צו צוקומען - איז צו אמונה, "כִּי יֵשׁ סוֹבְלֵי חֳלָאִים, שֶׁיֵּשׁ לָהֶם מַכּוֹת מֻפְלָאוֹת, וְהֵם סוֹבְלִים הֶחֳלָאִים רַק בִּשְׁבִיל נְפִילַת הָאֱמוּנָה", ווייל עס זענען דא זייער אסאך מענטשן וואס האבן מחלות, זיי ליידן נאר ווייל זיי האבן נישט קיין אמונה; דאס גייט ארויף אויף יסורי הנפש וואס מענטשן ליידן זיך נעבעך צאם, דער רבי זאגט ווייטער: "כִּי עַל יְדֵי נְפִילַת הָאֱמוּנָה, בָּאִים מַכּוֹת מֻפְלָאוֹת שֶׁאֵין מוֹעִיל לָהֶם - לֹא רְפוּאוֹת, וְלֹא תְּפִלָּה, וְלא זְכוּת אָבוֹת", ווען א מענטש האט נישט קיין אמונה און ער ליידט נעבעך פון די מחלות וואס קומט פון חסרון אמונה, דעמאלט העלפט נישט קיין רפואות, און עס העלפט נישט קיין תפילה, און אויך נישט זכות אבות. דאס גייט ארויף אויף די יסורים וואס מענטשן מאכן נעבעך מיט פון אלע סארט יסורי הנפש; עס פייניגט זיי פון אינעווייניג - יעדער מיט זיינע שלעכטע מחשבות, און די איינציגסטער רפואה אויף דעם איז אמונה.


דערפאר בעט איך דיר זייער דו זאלסט זיך שטארקן מיט אמונה, א גאנצן טאג זאלסטו נאר זינגען ניגונים פון אמונה; היינט איז דא זייער שיינע ניגונים פון אמונה, צינד אן דעם סידי 'טאנץ מיט אמונה' ביי דיר אין שטוב, א גאנצן טאג זאלסטו טאנצן מיט די ניגונים פון אמונה, ביז עס וועט ווערן איינגעבאקן אין דיר אז אלעס איז דער אייבערשטער. דו וועסט זיך אויפהערן צו באשולדיגן, דו וועסט זיך אויפהערן צו דערנידערן וכו', און דו וועסט וויסן אז אלעס אלעס איז דער הייליגער באשעפער, און מען קען זיך נישט געבן קיין ריר אן דעם וואס דער אייבערשטער זאל הייסן.


איך שיק דיר דא א תפילה וואס דו זאלסט יעדן טאג זאגן, און איך זאג דיר צו, אז אויב דו וועסט יעדן טאג זאגן די תפילה - לכל הפחות איין מאל, וועסטו ביז א קורצע צייט ווערן געזונט און שטארק, דו וועסט האבן שטארקע נערוון, דו וועסט מער נישט האבן קיין פחדים מיט דמיונות, און דו וועסט זיך נישט באשולדיגן וכו'.


איך האב באקומען א בריוו פון א אינגערמאן פאריגע וואך, ער שרייבט מיר אז ער איז געווען ביי מיר פאר א האלב יאר צוריק מיט זיין ווייב; זיין ווייב האט געהאט בערך דאס וואס דו גייסט אריבער, זי האט געהאט שרעקליכע פחדים, עד כדי כך עס פלעגט איר אנכאפן אן ענקזייעטי אטאקע. איך האב איר געגעבן א תפילה וואס צו זאגן יעדן טאג, און ער שרייבט מיר די ווערטער: "מיין ווייב איז ארויס געקראכן אינגאנצען פון אירע שלעכטע מחשבות, אן קיין טערעפי און אן קיין מעדיצין, ממש א מופת פון די ראש ישיבה"; ער מיינט אז דאס איז מיין מופת, עס איז א מופת פונעם אייבערשטן, א מופת פונעם הייליגן רבי'ן וואס זאגט אז די איינציגסטע רפואה פאר שוואכע נערוון, פחדים, דמיונות, איז נאר אמונה.


דערפאר בעט איך דיר אויך דו זאלסט יעדן טאג זאגן די תפילה, נישט איין מאל, נישט צוויי מאל - נאר יעדעס מאל דו שפירסט ווי דיינע מחשבות קומען צו לויפן און שטורמען דיין קאפ, דו שפירסט ווי דער קאפ דרייט זיך דיר מיט אלע נעגעטיווע מחשבות, זאלסטו נעמען די תפילה און דאס זאגן אויפן קול, וועסטו זען ביז א קורצע צייט אז  עס וועט דיר בעסער ווערן.


הייליגע באשעפער, איך דאנק דיר פאר אלעס גוטס וואס דו געבסט מיר, איך דאנק דיר פאר מיין שיינע לעבן וואס דו האסט מיר געגעבן, פאר מיין טייערע מאן, פאר מיינע ליכטיגע קינדער, פאר אלעס גוטס וואס דו טוסט מיט מיר.


הייליגע באשעפער, העלף מיר איך זאל געדענקען אז יעדע זאך וואס פאסירט מיט מיר - אלעס קומט פון דיר, איך זאל גלייבן אז קיינער קען מיר גארנישט טון, נישט קיין גוטס און זיכער נישט קיין שלעכטס, איך זאל גלייבן אז אלעס וואס גייט אריבער אויף מיר קומט פון דיר. העלף מיר איך זאל האבן אמונה, איך זאל לעבן מיט אמונה, איך זאל לעבן מיט דיר, איך זאל דיר שפירן, הייליגע באשעפער עס איז מיר אזוי ענג, מיין קאפ דרייט זיך מיר א גאנצע טאג מיט שלעכטע מחשבות, איך טראכט א גאנצן טאג נאר שלעכטס אויף מיר, איך באשולדיג מיר, איך האב מיר נישט ליב, מיינע מחשבות פייניגן מיר, איך שפיר אסאך מאל ווי איך האלט עס מער נישט אויס, איך שפיר אז מיינע נערוון פלאצן מיר פון אלע שלעכטע מחשבות.


איך בעט דיר אייבערשטער, טאטע זיסער, האב אויף מיר רחמנות, העלף מיר איך זאל טראכטן נאר פאזעטיוו, איך זאל נישט טראכטן שלעכטע מחשבות, העלף מיר איך זאל מיך נישט באשולדיגן, איך זאל געדענקען אז אלעס קומט פון דיר. באשעפער, קוק צו מיינע טרערן, קוק ווי איך וויין, קוק אויף מיין צעבראכן הארץ, אתה חונן לאדם דעת - דו גרויסער באשעפער געבסט שכל פאר יעדן איינעם, ומלמד לאנוש בינה - דו געבסט פארשטאנד פאר אלעמען, בעט איך דיר טאטע - וחנינו מאתך חכמה בנה ודעת, געב מיר אויך שכל און פארשטאנד איך זאל מיך נישט פייניגן.


באשעפער, אסאך מאל שפיר איך ווי מיין לעבן איז מיר גארנישט ווערד, איך טראכט שלעכטע מחשבות, איך וויל אנטלויפן פון מיין לעבן, אבער איך ווייס דאך דעם אמת אז עס איז נישט דא וואו צו אנטלויפן, נאר צו דיר טאטע זיסער.


דערפאר קום איך צו דיר און איך בעט דיר העלף מיר! העלף מיר בזכות דיינע צדיקים וואס האבן זיך מוסר נפש געווען זייער גאנצע לעבן פאר דיינעט וועגן, העלף מיר בזכות די אבות הקדושים אברהם יצחק און יעקב, העלף מיר בזכות די אמהות הקדושות שרה רבקה רחל און לאה, בזכות דער הייליגע רבי רבינו נחמן מברסלב זכותו יגן עלינו, בזכות זיין תלמיד רבי נתן זי"ע, און בזכות מוהרא"ש זי"ע, אמן.


די תפילה זאלסטו האלטן מיט דיר, און יעדן טאג זאלסטו בעטן דעם אייבערשטן, וועסטו האבן א רפואה שלימה בקרוב ממש.


זאלסט האבן הצלחה אין אלע דיינע וועגן.


א פרייליכן שבת.

#21 - איבער די טראנספארטאציע, און וועגן די מוסדות
חינוך הילדים

בעזרת ה' יתברך


יום א' פרשת לך לך, ב' מר-חשון, שנת תשע"ח לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערער תלמיד ... נרו יאיר


איך דאנק דיר פאר אלעס וואס דו העלפסט מיר, בפרט מיט דעם וואס דו זעסט אז די 'טרענספארטעישן' זאל קלאפן אזוי ווי עס דארף צו זיין, אז די אינגלעך און מיידלעך זאלן אנקומען צייטליך אין חדר און אין סקול, כדי אלעס זאל גיין אזוי ווי עס דארף צו זיין.


איך וויל דיר זייער בעטן דו זאלסט איבער געבן פאר אלע דרייווערס, אז מען דארף זיין צייטליך אין חדר און אין סקול, און יעדע מינוט וואס מען קומט אן שפעט אין חדר איז דאס ביטול תורה פון תינוקת של בית רבן, וואס אין זכות פון זייער לערנען תורה שטייט דער וועלט. דערפאר זאל מען נישט שטיין און ווארטן ביי די הייזער ביז יעדע מאמע נעמט זיך צוזאם און ווערט גרייט, נאר מען דארף וויסן א זמן ווען מען קומט אן, און אויב קיינער ווארט נישט אינדרויסן זאל דער דרייווער אוועק פארן און איבער לאזן די קינדער.


ווען די עלטערן וועלן זען אז דער דרייווער פארט אוועק, ער מאכט זיך נישט וואוסענדיג און ער הייבט נישט אויף דעם טעלעפאן ווען מען רופט אים, וועלן אלע עלטערן זיין גרייט אין צייט.


איך האב היינט באקומען א אויפגעברויזטע טעלעפאן רוף פון א טאטע, ווי ער שרייט אז דער דרייווער ווארט נישט וכו', איך האב אים גארנישט געענטפערט, אבער ביי מיר האב איך זייער הנאה געהאט צו זען אז דער דרייווער פארט אין צייט, און מאכט נישט קיין אויסנאם פאר קיינעם.


אויך בעט איך דיר, זאלסט זען צו מאכן גרינגער פאר די דרייווערס זיי זאלן נישט דארפן אריין פארן אין יעדן גאס; אויב עס קומט אויס גרינגער מען זאל נישט אריין פארן אינעם גאס, זאלן די קינדער קומען ביים עק גאס. געדענק דעם כלל וואס איך זאג דיר: "ווי מער מען געבט, אלץ מער שפייט מען צוריק"; מען ווערט נישט קיין גוטע מוסד אז דער באס שטעלט זיך אפ ביי יעדע הויז וכו', און מיר דארפן נישט נאכמאכן וואס יעדע מוסד טוט כדי צו געוואונען נאך קינדער אינעם מוסד. אויב די עלטערן וועלן נישט זיין צופרידן אז מען הייסט זיי קומען צום קארנער, קענען זיי זוכן א מוסד וואס נישט נאר מען שטעלט זיך אפ ביים הויז, נאר מען שיקט ארויף דעם מלמד ביזן שטוב, און נעמט איבער דעם קינד פונעם טיר צום טיר - "טיר צו טיר סערוויס".


אויך וויל איך דיר בעטן דו זאלסט איבער געבן פאר די וואס דרייוון דעם באס דא אין שטאט, אז די מיידלעך קענען נישט גיין מיטן באס, דער באס איז נאר געמאכט פאר קליינע קינדער וואס קענען נאך נישט אליין גיין וכו'.


שטארק דיך, און ווי לאנג דו ביסט אין ישיבה זע צו העלפן אז מיר זאלן האבן שיינע מוסדות; פארגעס נישט אז דו טוסט דאס אלעס פאר דיר אליין, ווייל נאך אביסל וועסטו האבן א פלאץ וואו דו וועסט שיקן דיינע קינדער, א פלאץ וואו מען לערנט תורה בקדושה ובטהרה; מען פארשעמט נישט און מען פראסקעט נישט וכו' וכו'.


מען קען הערן היינט ווי מענטשן זאגן: "נַא, היינט שלאגט מען שוין נישט, היינט שטויסט מען שוין נישט"; איך וועל דיר פארציילן א קליינע מעשה וואס דו וועסט שוין אליין פארשטיין. א אינגערמאן פארציילט מיר, ער וואוינט אין מאנסי, און ער האט אריין געשיקט יעצט נאכן זומער זיין אינגל אין כתה א' אין א חשוב'ע תלמוד תורה (וואס מיינט חשוב? אז דארט נעמט מען נישט אן נאר אויב מען שרייבט איין דאס קינד נאך פאר מען איז געבוירן), נאך אפאר טעג, האבן די עלטערן באמערקט אז דאס קינד וועקט זיך אויף נאכט נאך נאכט מיט קולי קולות, ווען דער מאמע האט אים בארואיגט און געפרעגט: "וואס גייט פאר? וואס שרייסטו?" ענטפערט ער: "מיין רבי גייט מיר הרג'נען", יעדע נאכט האט זיך איבער גע'חזר'ט די זעלבע מעשה, דאס קינד שרייט: "מיין רבי גייט מיר הרג'נען"; דא רעדט מען פון כתה א', א קינד פון פיר און א האלב יאר וועקט זיך אויף יעדע נאכט און שרייט: "מיין רבי גייט מיר הרג'נען", דער אינגערמאן זאגט מיר עס האט אים געכאפט א ציטער, וואס גייט דא פאר? דאס איז דאך א חשוב'ע מוסד... הער ווייטער די מעשה, חול המועד זאגט אים זיין קינד: "טאטי, שרייב א מצוה צעטל פאר די בעבי, ווייל זי האלט די הענט אויף די הייטשער גראד פאר א לאנגע צייט, זי רירט זיך נישט, און מיין רבי זאגט אז ווער עס האלט די הענט אויפן טיש און רירט זיך נישט, ער באקומט א מצוה", דאס הייסט א מלמד אין א חשוב'ע מוסד...


א פרוי זאגט מיר: איך קען נישט זאגן קיין תהילים, ווייל ווען איך בין געווען אין צווייטע קלאס האט מען געזאגט תהילים; יעדע מיידל האט געדארפט זאגן א פסוק, די סדר איז געווען אז איין מיידל האט געזאגט א ווארט און די מיידלעך האבן איר נאכגעזאגט ווארט ביי ווארט. פארציילט די פרוי אז זי האט נישט געקענט אזוי גוט עברי, האט זי געזאגט זייער שטייט, און אנשטאט די טיטשער זאל איר  מחזק זיין און איר העלפן אז זי זאל זיך אויסלערנען גוט עברי, רופט זיך אן די טיטשער: "דער אייבערשטער האט נישט קיין כח צו ווארטן ווי לאנג דו זאגסט, דו דארפסט נישט זאגן"; זי איז געזיצן א גאנץ יאר אין קלאס, און ווען עס איז געקומען איר רייע צו זאגן האט מען איר איבערגעהיפט, ווייל "דער אייבערשטער האט נישט קיין כח צו ווארטן ווי לאנג זי זאגט". זאגט זי, אז ביז היינט קען זי נישט קיין עברי, און אפגערעדט אז זי איז פארווייטאגט אויף די תהילים, און זי קען נישט זאגן קיין תהילים. דערפאר, אז דו העלפסט מיר אויפבויען די חדר מיט די סקול, זאלסטו וויסן אז דו גרייסט אן מוסדות פאר דיר אליין - פאר דיינע קינדער.


נאכאמאל, אויב דו ווילסט מיר העלפן וויל איך וויסן יעדע פרט וואס טוט זיך אינעם מוסד, און איך וויל נישט מען זאל נעמען די טרענספארטעישן און מאכן אז עס זאל קאסטן פאר די מוסד מער מיט איין דאללער אויב עס פעלט נישט אויס; איך בין נישט קיין נצרך לבריות, איך זוך נישט צו האבן מיט נאך א קינד מער אינעם מוסד.


איך וועל דיר פארציילן א מעשה, ביי מיר אין בנין וואוינען אסאך משפחות; געדענק איך, אז דארט האט אמאל געוואוינט א משפחה וואס די מאמע האט זיך אויפגעטון אז זי האט איבערגעדרייט די מוסד וואו זי האט געשיקט אירע קינדער. די מוסד איז געווען א קליינע מוסד און זיי האבן נישט געהאט גענוג באסעס, האבן זיי געבעטן די מאמעס זיי זאלן קומען צו די עק גאס (קארנער), אבער זי האט איבערגעדרייט די מוסד אז זי גייט נישט ארויס קיין איין טריט פונעם בנין, זי איז געלאפן צום מנהל, צו די הנהלה, און זיי האט זיך נישט אפגעשטעלט פאר גארנישט ביז זי איז געגאנגען צום רב, וואס היות דער רב דארט איז א נצרך לבריות, און דער רבי זאגט (ליקוטי מוהר"ן, חלק א', סימן סו) אז עס איז דא כמה אופנים ווי אזוי מען קען זיין א נצרך לבריות; איינער איז א נצרך לבריות אז ער דארף יענעמס געלט, איינער דארף כבוד פון יענעם, איינער דארף פשוט נאך א מענטש אויף די פארענטשעס, האט ער געהייסן מען זאל קויפן נאך א באס אז די מאמע זאל זיך נישט דארפן מטריח זיין אין ארויס גיין אפאר איבעריגע טריט.


ברוך השם איך דארף נישט קיינעם, איך האב אויפגעשטעלט די מוסד מיט מסירת נפש פאר מיינע תלמידים, פאר ווער עס וויל געבן פאר זיינע קינדער א חינוך אזוי ווי מוהרא"ש האט אונז איבערגעגעבן פונעם הייליגן רבי'ן; איך וויל נישט מען זאל קויפן נאך א באס אדער נאך א ווען אויב פעלט עס נישט אויס. געדענק וואס איך זאג דיר: "ווי מער מען געבט, אלץ מער שפייט מען צוריק".


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט מצליח זיין אין אלע דיינע וועגן.

#20 - דברי חיזוק פאר איינעם וואס איז דורכגעפאלן
שלום בית, תשובה

  בעזרת ה' יתברך


יום א' פרשת נח, כ"ה תשרי, שנת תשע"ח לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר


הגם איך האב שוין גערעדט מיט דיר און דיר מחזק געווען, דאך וועל איך דיר שרייבן אפאר חיזוק ווערטער, ווייל איך זע ווי צעבראכן דו ביסט, און דו זאגסט מיר אז דיין ווייב איז נאך מער דערשראקן און צעבראכן.


וויסן זאלסטו אז אפילו א מענטש זאל טון די הארבסטע עבירה רחמנא לצלן, אויב טוט ער תשובה - ער זאגט פארן אייבערשטן: "רבונו של עולם, חָטָאתִי עָוִיתִי פָּשַׁעְתִּי לְפָנֶי, איך האב געזינדיגט פאר דיר", און ער זאגט ארויס די עבירה וואס ער האט געטון: "'וְכָזֹאת וְכָזֹאת עָשִׂיתִי', און איך וויל תשובה טון. זיי מיר מוחל אייבערשטער וכו' וכו'", דארף ער גלייבן אז דער אייבערשטער איז אים מוחל אויף די עבירה.


חכמינו זכרונם לברכה זאגן (תנא דבי אליהו רבה, פרק ד): "אָמַר הַקָדוֹשׁ בָּרוּך הוּא: אִם אָדָם עוֹבֵר עֲבֵירָה לְפָנַי, אִם חוֹזֵר וְעוֹשֶׂה תְּשׁוּבָה - הַרֵי אֲנִי עִמּוֹ בְּרַחֲמִים, וַאֲנִי מְקַבֵּל אֶת תְּשׁוּבָתוֹ, וְאֵין אֲנִי זוֹכֵר לוֹ אֲפִילוּ מִקְצָת עֲוֹנוֹתָיו", דער אייבערשטער זאגט, אויב א מענטש זינדיגט, און ער טוט תשובה, וועל איך רחמנות האבן אויף אים. איך וועל אנעמען זיין תשובה, און איך וועל מער נישט דערמאנען זיינע עבירות. נאך זאגן חז"ל (תורת כהנים בחוקותי, פרק ח): "אָמַר הַקָדוֹשׁ בָּרוּך הוּא, מִיָּד שֶׁהֵם מִתְוַדִּים עַל עֲוֹנוֹתֵיהֶם, מִיָּד אֲנִי חוֹזֵר וּמְרַחֵם עֲלֵיהֶם", דער אייבערשטער זאגט, גלייך ווען א מענטש איז זיך מתודה פאר מיר, האב איך רחמנות אויף אים, און איך נעם צוריק דעם מענטש צו מיר.


דערפאר בעט איך דיר זייער, זיי נישט צובראכן וכו'; דער יצר הרע האט דא געטראפן א גוטע וועג ווי אזוי ער קען צעברעכן דיין שלום בית. ער וועט דיר אינגאנצן צעברעכן און דערשרעקן דיין ווייב, בשעת ווען עס איז בכלל נישט געווען קיין שוגג און אודאי נישט קיין מזיד. נאר דאס הייסט א אונס גמור, ווייל עס איז נישט געווען ביום הוסת וכו'.


קוק וואס דער רמ"א זאגט (יורה דעה סימן קפה, סעיף ד): "וְאִם שִׁמְשָׁהּ שֶׁלֹא בְּשַׁעַת וֶסְתָּהּ, וּמָצְאָה אַחַר הֲתַּשְׁמִישׁ דָּם; אֲפִילוּ נִמְצָא עַל עֵד שֶׁלּוֹ - מִקְרֵי אוֹנֵס, אֲפִילוּ לֹא בָּדְקָה תְּחִלָּה, וְאֵינָם צְרִיכִים כַּפָּרָה לֹא הוּא וְלֹא הִיא".


דאס וואס דו זאגסט מיר אז אפשר וואלט זי זיך געדארפט בודק זיין וכו'; דער רמ"א פסק'נט (שם, סימן קפד, סעיף א) אז מען זאל נישט מרבה זיין בבדיקות וכו', עיין שם.


דערפאר זאלסטו נישט זיין ביי זיך געפאלן, וואס דאס וועט דיר נאר אראפ ווארפן אין עבירות רחמנא לצלן; ווייל דער ס"מ וויל נאר אז א מענטש זאל זיין ביי זיך צעבראכן, און אזוי קען ער אים נאכדעם אראפ ווארפן אין אנדערע עבירות, אזוי ווי דער רבי זאגט (ליקוטי מוהר"ן, חלק א', סימן קסט): "כִּי עִקַּר פְּגַם הַבְּרִית הוּא עַל יְדֵי עַצְבוּת כַּיָּדוּעַ, כִּי פְּגַם הַבְּרִית בָּא עַל יְדֵי הַקְּלִפָּה הַיְדוּעָה שֶׁנִּקְרֵאת לִילִית, עַל שֵׁם שֶׁמְּיַלֶּלֶת תָּמִיד", דער עיקר פארוואס א מענטש פאלט אראפ אין די עבירה פון פגם הברית, קומט פון צעבראכנקייט, אז דער מענטש איז טרויעריג און דעפרעסט, מה שאין כן ווען א מענטש איז פרייליך, ווערט ער געראטעוועט פון עבירות. און דער רבי פירט דארט אויס: "עִקַּר שְׁמִירַת הַבְּרִית זוֹכִין עַל יְדֵי שִׂמְחָה", דער עיקר ווי אזוי מען איז זוכה צו שמירת הברית, דורכדעם וואס מען איז פרייליך.


דערפאר בעט איך דיר זייער, שטארק דיך און שטארק דיין ווייב; עס דיך נישט אויף אויף אלטע מעשים, וואס איז געווען איז געווען, און מען דארף נישט טראכטן פונעם עבר.


דער רבי זאגט (שיחות הר"ן, סימן כו) אז שכחה איז א גרויסע מעלה, ווייל אז מען פארגעסט וואס עס איז געווען און מען טראכט נישט פונעם עבר, דעמאלט קען מען אנהייבן פון דאסניי דינען דעם אייבערשטן, אבער אויב מען האלט אין איין צוריק טראכטן וואס עס איז געווען, דאס לאזט נישט דעם מענטש ער זאל נאכאמאל אנהייבן דינען דעם אייבערשטן.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט מצליח זיין אין אלע דיינע וועגן.

#19 - א תפלה פאר פרויען, צו בעטן ביי די שבת ליכט
חיזוק פאר פרויען, שבת קודש

בעזרת ה' יתברך


ערב שבת קודש פרשת נח, א' דראש חודש מר-חשון, שנת תשע"ח לפרט קטן


 


לכבוד מרת ... תחי'


איך האף אז דו האסט הנאה געהאט פון די פרויען צוזאמקום און פון די שיעור; גלייב מיר, עס איז מיר נישט גרינג צו געבן אזא שיעור און רעדן אזוי וכו', איך טו עס נאר ווייל מוהרא"ש זכרונו לברכה האט מיר געהייסן רעדן צו די פרויען וכו' וכו'. איך וויל אויפשטעלן א שיינע קהילה וואס די מענער וועלן לערנען און דאווענען און זיין פשוט'ע ערליכע אידן, מענער וואס וועלן זיין אינטערעסירט אהיים צו קומען צו זייער ווייב און קינדער, און דאס זעלבע ביי די פרויען - פרויען וואס וועלן לעבן מיטן מציאות, אז זייער לעבן איז זייער מאן און קינדער, נישט די חבר'טעס.


זע צו זיין פרייליך, און בעט דעם אייבערשטן אז דו זאלסט זיין רואיג און פרייליך, און דו זאלסט זיין אין א גוטע גיסטע, ווייל אז דו וועסט זיין פרייליך וועט די גאנצע שטוב זיין פרייליך, אלעס ווענדט זיך אין די מאמע - ווען די מאמע איז פרייליך זענען די קינדער פרייליך, און ווען די מאמע איז אנגעצויגן, זעט מען עס גלייך אן אויף די קינדער. א מאמע האט אויף זיך א גרויסע אחריות, און אלעס ווענדט זיך אין איר. דערפאר בעט אסאך דעם אייבערשטן אויף שמחה.


ווען דו זאלסט וויסן וואסערע כוחות א פרוי האט מיט אירע תפילות, בפרט ווען זי צינדט אן די שבת ליכט יעדע וואך - וואס מען קען דעמאלט פועל'ן, און אלע הימלען זענען אפען פאר דיר, וואלסטו אויסגעניצט די צייט און געבעטן דעם אייבערשטן אויף געזונט, אויף קינדער און אויף נחת; עס איז א שאד אז פרויען ווייסן נישט ווי חשוב זייערע תפילות זענען, און ווי אזוי אויסצוניצן זייער צייט דעמאלט. דארפאר, זע צו בעטן פונעם אייבערשטן בשעת דו צינדסט אן די שבת ליכט אויף אלעס וואס דו דארפסט.


וויסן זאלסטו אז גוטע קינדער קומט נישט פון זיך אליין, גוטע קינדער באקומט מען לויט וויפיל מען בעט און מען וויינט צום אייבערשטן; אפילו דיינע קינדער זענען נאך גאר קליין, זאלסטו בעטן דעם באשעפער אז זיי זאלן זיין וואויל און ערליך,  מען זעט נעבעך קינדער פון די שענסטע שטובער גייען נעבעך ארויס לתרבות רעה רחמנא לצלן; די איינציגסטע עצה איז נאר צו בעטן און וויינען צום אייבערשטן אז ער זאל רחמנות האבן.


איך שרייב דיר א קליינע תפילה וואס דו זאלסט בעטן: "רבונו של עולם, העלף מיר איך זאל זיין פרייליך, איך זאל זיין צופרידן, איך זאל קיינעם נישט מקנא זיין. הייליגער באשעפער, העלף מיר איך זאל זיין גוט-מוטיג, ווייל ווען איך בין פרייליך איז מיין מאן פרייליך, און אז איך און מיין מאן זענען פרייליך זענען די קינדער רואיג און צופרידן; העלף מיר באשעפער איך זאל נישט האבן קיין שום פחד און קיין שום שרעק, איך זאל געדענקען אז קיינער קען מיר גארנישט שלעכטס טון, און קיינער קען מיר נישט טשעפען מיין לעבן. הייליגער באשעפער, העלף מיר, און העלף מיין מאן אז מיר זאלן קענען אויפציען א שיינע ערליכע שטוב, מגדל זיין אונזערע קינדער צו תורה און צו עבודת השם יתברך. רבונו של עולם, איך דארף גארנישט און איך וויל גארנישט - נאר ערליכע קינדער, דער לעבן איז מיר נישט ווערט נאר אז מיינע קינדער זאלן זיין ערליכע אידן, איך וויל זוכה זיין צו קינדער וואס וועלן ליכטיג מאכן דער וועלט, קינדער וואס וועלן נאר טון דיין ווילן", איך שרייב דיר אפאר שורות ווי אזוי דו זאלסט אנהייבן רעדן צום אייבערשטן, אבער דער עיקר איז, אז דו זאלסט אליין רעדן צום אייבערשטן, און אים בעטן אלעס וואס דו דארפסט.


מוהרא"ש פלעגט זאגן אז דער עיקר דארף מען בעטן דעם אייבערשטן אויף שמחה, ווייל ווען א מענטש איז פרייליך, ער דאנקט דעם אייבערשטן אויף יעדע זאך וואס דער אייבערשטער געבט אים, פאלן אוועק אלע פראבלעמען און אלע ווייטאגן וכו'.


זאלסט האבן א פרייליכע שבת און א גוטן חודש.

#18 - מחזק א לערערין צו לערנען הלכות מיט די קינדער
חינוך הילדים

בעזהשי"ת


יום ד' פרשת וזאת הברכה-ב, י"ד תשרי, ערב סוכות, שנת תשע"ח לפ"ק


 


לכבוד מרת ... תחי'


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


א גרויסן ישר כח פאר אלעס וואס איר טוט אין סקול מיט די מיידלעך, איך הער צוריק זייער גוטע גריסן פון די עלטערן, אלע זענען זייער צופרידן, אזוי אויך די מיידלעך און די מנהלת מרת לעזער תחי' - אלע זענען זייער צופרידן פון אייער ארבעט וואס איר לייגט אריין אין די קינדער מיט אזא איבערגעגעבנקייט, דער אייבערשטער זאל אייך באצאלן איר זאלט האבן נחת פון אייערע קינדער.


עס איז זייער וויכטיג אז די מיידליך זאלן קענען גוט הלכות שבת, ווייל נאך אביסל וועלן זיי אלע חתונה האבן, און זיי וועלן קענען פירן א אידישע שטוב. הלכות איז דאס וויכטיגסטע לימוד אויף וואס מען דארף לייגן א דגוש, ווייל אן הלכות קען מען נישט פירן א אידישע שטוב; אנדערע לימודים וואס מען לערנט מיט מיידלעך ווי למשל חומש רש"י וכו' וכו' - דאס איז נישט וואס זיי דארפן וויסן און קענען, מה שאין כן הלכות, דאס איז זייער וויכטיג, ווייל אן הלכות - ווי אזוי וועט זי וויסן וואס מען מעג טון שבת, און וואס טאר מען נישט טון שבת וכו'.


דאס וואס איר פרעגט אז איר לערנט יעצט הלכות בישול מיט די מיידלעך, איר ווילט וויסן צי מען מעג אריינלייגן א געקאכטע זאך וואס עס איז שוין נישט דא ביי דעם קיין בישול, אין א כלי ראשון וואס איז שוין נישט אויפן פלאם; דער ענטפער איז יא, ווייל א זאך וואס איז שוין געקאכט איז נישט שייך עס זאל זיך נאכאמאל קאכן "אֵין בִּשּׁוּל אַחַר בִּשּׁוּל", פארשטייט זיך אז דאס דארף זיין אינגאנצן טריקן, ווייל אויב עס איז נאס איז שוין יא דא בישול, ווייל ביי א דָבָר לַח - אויב עס איז אפגעקילט, איז שוין דא ביי דעם בישול.


די צווייטע שאלה וואס איר פרעגט: "מעג איך עס נאכדעם צוריקלייגן אויפ'ן פלאם?" דער ענטפער איז ניין, אפילו אויב מען האט אינזין געהאט בשעת מען האט אראפגענומען דעם טאפ פון פלאם, אז מען גייט צוריק לייגן דעם טאפ, און מען האט עס נישט אראפ געלייגט אויפן קאנטער, טאר מען עס נישט צוריק לייגן אויפן פייער; מען מעג צוריק לייגן א טאפ אויפן פייער שבת נאר מיט פינף תנאים (שלחן ערוך הלכות שבת, סימן רנג, סעיף ג) די ערשטע תנאי: "כָּל זְמַן שֶׁהִיא רוֹתַחַת"  - דער טאפ דארף זיין הייס. צווייטע תנאי: "עוֹדָהּ בְּיָדוֹ" -  נאר אויב מען האלט עס אין דער האנט, אבער אויב האט מען אראפ געלייגט דעם טאפ, טאר מען דאס מער נישט צוריק לייגן אויפן פלאם, אפילו עס איז נישט דא קיין בישול, וועל עס איז "מֶחְזֵי כִּמְבַשֵּׁל" עס זעט אויס ווי ער קאכט. די דריטע תנאי: "דַּעְתּוֹ לְהַחֲזִירָהּ" – בשעת ער נעמט אראפ דעם טאפ פון פלאם האט ער אינזין עס צוריק צו לייגן אויפן פלאם. פערטע תנאי: "עַל גַּבָּהּ, אֲבָל לְתוֹכָהּ אָסוּר" – נאר אויפן פלאם מעג מען צוריק לייגן, אבער נישט אין א תנור, און די פיפטע תנאי: "מְבֻשָּׁל כָּל צָרְכּוֹ" – עס דארף זיין אינגאנצן געקאכט, אויב איז עס נאך נישט אינגאנצן געקאכט טאר מען עס נישט צוריק לייגן, ווייל מען טאר נישט קאכן שבת.


דאס דארף מען גוט וויסן פאר א הקדמה צו וויסן ווען מען מעג צוריק לייגן שבת א זאך אויפן פייער, איינמאל מען האט ארויס גוט די תנאים קען מען שוין אליינס וויסן אלע פרטים.


דערפאר טאר מען נישט צוריק לייגן א טאפ אויפן פייער - אויב מען האט אריין געלייגט אינעם טאפ א נייע זאך וואס איז נאך נישט געווען אויפן פייער, ווייל עס איז "מֶחְזֵי כִּמְבַשֵּׁל", עס זעט אויס ווי מען קאכט.


היינט איז דא זייער גוטע ביכלעך פאר מיידלעך אויף הלכות שבת, אלעס איז קלאר און פארשטענדליך, אז מען לערנט עס מיט זיי אויף א קלארער אופן, ווערט עס איינגעבאקן אין זיי, און אזוי וועלן זיי קענען פירן א אידישע שטוב און היטן שבת.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט מצליח זיין אין אלע דיינע וועגן.


א גוט יום טוב.

#17 - חיזוק פאר פרויען לכבוד יום טוב סוכות
מועדים וזמנים

  בעזהשי"ת


יום ד' פרשת וזאת הברכה-ב, י"ד תשרי, ערב סוכות, תשע"ח


 


לכבוד מרת ... תחי'


ברוך השם מיר גייען יעצט אריין אין דעם הייליגן יום טוב סוכות; ווען מיר זיצן אין די סוכה זיצן מיר אונטער די שאטן פונעם אייבערשטן, און ווען מען זיצט אונטערן שאטן פונעם אייבערשטן איז זייער גוט. חכמינו זכרונם לברכה דערציילן (שמות רבה כז, ג): עס איז געווען א פייגל וואס מען האט איר געזוכט צו כאפן, האט די פייגל זיך באהאלטן אינעם פאלאץ פונעם קעניג, זי האט געטראכט אז דארט וועט קיינער נישט קומען שיסן אויף איר, די זעלבע איז ווען א מענטש האט צרות - לויפט ער זיך באהאלטן ביים אייבערשטן, דעמאלט טשעפעט אים קיינער נישט.


מיר מאכן א זכר אויף דעם וואס דער אייבערשטער האט אונז ארויסגענומען פון מצרים און מען איז געגאנגען אין מדבר אונטער די ברענעדיגע זון, און דער אייבערשטער האט אונז געמאכט סוכות אז מיר זאלן נישט פארברענט ווערן פון די זון.


חכמינו זכרונם לברכה זאגן (ילקוט שמעוני תהלים, סימן תשצה): בזכות נשים צדקניות זענען די אידן ארויס פון מצרים; די מענער זענען געווען אזוי פארשקלאפט און פארפלאגט פאר די מצרים - אזוי ווי היינט, מען האט געארבעט ביטער שווער, זיי זענען געווען אזוי אריינגעטון אין מאכן געלט אז זיי זענען פשוט נישט אהיים געקומען צו זייערע ווייבער, וואס האבן די ערליכע פרויען געטון? זיי זענען געגאנגען צו זייערע מענער אויפן פעלד, דארט וואו זיי האבן געארבעט, זיי האבן געברענגט פאר זייערע מענער וואסער מיט קליינע פיש, און זיי האבן זיי אפגעוואשן וכו', און אזוי איז ארויס געקומען די גאנצע אידישע פאלק וואס איז ארויס פון מצרים און געגאנגען מקבל זיין די הייליגע תורה ביים בארג סיני.


זעט מען פון דעם דאס גרויסקייט פון א אידישע פרוי וואס זי גייט צו איר מאן און זי איז דער וואס רעדט שיינע ווערטער וכו', ביז דער מאן ווערט איבערגערעדט און מען לעבט מיט ליבשאפט, מען שטעלט אויף א שטוב צוזאמען.


דערפאר זאלסטו פון היינט און ווייטער זיין דער וואס הייבט אן איבער צו בעטן, און רעדט שיינע ווערטער וכו', וועסטו האבן א חלק אין די גאולה העתידה.


א פרייליכן יום טוב.

#16 - חיזוק פאר פרויען לכבוד יום כיפור
מועדים וזמנים

  בעזהשי"ת


ערב שבת פ' וזאת הברכה-א, ערב יום כפור, ט' תשרי, שנת תשע"ח לפ"ק


לכבוד מרת ... תחי'


מיר שטייען יעצט ערב יום כיפור, עס איז נישט קיין צייט צו שרייבן בריוו היינט, אבער אפאר ווערטער וועל איך דיר שרייבן, וואס דו זאלסט זיך פארנעמען לכבוד דעם נייעם יאר, היינט ערב יום הכיפורים.


מוהרא"ש פלעגט זייער אסאך רעדן און שרייבן און זיך בעטן און וויינען צו די פרויען, מען זאל זיך אפשערן די האר, אזוי ווי עס שטייט אין זוהר הקדוש (נשא קכה:): "'תּוּנְבָא לֵיתֵי' א קללה זאל קומען, 'עַל הַהוּא בַּר נָשׁ' אויף דעם מענטש, 'דְּשָׁבַק לְאִנְתְּתֵיהּ' וואס לאזט זיין ווייב, 'דְּתִתְחַזֵי מִשַׂעֲרָא דְּרֵישָׁה לְבַר' אז איר האר פון קאפ זאל זיך ארויסזען, 'וְדָא הוּא חַד מֵאִינּוּן צְנִיעוּתָא דְּבֵיתָה', און דאס איז פון די יסודות פון א אידישע שטוב, אז מען זאל נישט זען די האר פון די פרוי; 'וְאִתְּתָא דַּאֲפִּיקַת מִשַׂעֲרָא דְּרֵישָׁה לְבַר' און א פרוי וואס גייט מיט אויפגעדעקטע האר, 'לְאִתְתַּקְּנָא בֵּיהּ' זיך שיין צו מאכן, 'גָּרִים מִסְכְּנוּתָא לְבֵיתָא' איז זי גורם אז עס זאל זיין ארימקייט אין שטוב, 'וְגָרִים לִבְנָהָא דְּלָא יִתְחַשְּׁבוּן בְּדָרָא' און זי איז גורם אז אירע קינדער וועלן נישט מצליח זיין און זיי וועלן נישט זיין חשוב, 'וְגָרִים מִלָּה אַחֲרָא דְּשַׁרְיָא בְּבֵיתָא' און זי איז גורם אז די ס"מ און די נישט גוטע זאלן זיין אין איר שטוב. זאגט ווייטער דער זוהר: 'מַאן גָּרִים דָּא?' ווער איז דאס אלעס גורם? 'הַהוּא שַׂעֲרָא דְּאִתְחֲזֵי מֵרֵישָׁהּ לְבַר' די פרוי וואס איר האר זעט זיך ארויס". און פארקערט איז נאך מער, א פרוי וואס געבט אכטונג אז אירע האר זאל זיך נישט ארויסזען, וועט האבן אלע ברכות, און זי וועט האבן נחת פון אירע קינדער.


דערפאר בעט איך דיר זייער שטארק דו זאלסט זיך פארנעמען נישט צו גיין מיט דיינע האר, ווייל אלע צרות קומען פון דעם וואס די פרוי גייט מיט איר אייגענע האר. מוהרא"ש האט מיר געזאגט: "מענטשן וואלטן ווען געקענט איינשפארן אלע צרות, ווען זיי שערן זיך אפ די האר, וואס זאל מען טון אז זיי זענען גרייט צו ליידן צרות אבי צו האבן די אייגענע האר". מען קען זיך גארנישט פארשטעלן די שכר פון א פרוי וואס געבט אכטונג אז איר האר זאל זיך נישט ארויס זען אפילו אין שטוב, אזוי ווי חכמינו זכרונם לברכה פארציילן (יומא מז.): "שִׁבְעָה בָּנִים הָיוּ לָהּ לְקִמְחִית, עס איז געווען א פרוי וואס האט געהייסן קמחית און זי האט געהאט זיבן קינדער, וְכֻלָּן שִׁמְּשׁוּ בִּכְּהוּנָה גְדוֹלָה, און אלע זענען געווען כהנים גדולים. אָמְרוּ לָהּ חֲכָמִים: מַה עָשִֹיתָ שֶׁזָּכִיתָ לְכַּ? האבן די חכמים איר געפרעגט: וואס האסטו געטון אז דו האסט זוכה געווען צו דעם? אָמְרָה לָהֶם: מִיָּמַי לֹא רָאוּ קוֹרוֹת בֵּיתִי קְלָעֵי שַׂעֲרִי, האט זי געזאגט פאר די חכמים: איך האב אייביג אכטונג געגעבן אז די ווענט און די דאך פון מיין הויז זאלן נישט זען מיין האר"; זעט מען פון דעם אז ווען מען פירט זיך מיט צניעות האט מען נאכדעם נחת פון די קינדער.


אויך זאלסטו אכטונג געבן פון היינט און ווייטער אז דיינע קליידער זאלן זיין צניעות'דיג, דו זאלסט נישט אנטון קיין קליידער וואס זענען קורץ, שמאל אדער אויסגעשניטן וכו', דער הייליגער רבי זאגט (ספר המידות, אות בנים, סימן ט): "צְנִיעוּת שֶׁבָּאִשָּׁה, מְזַכֶּה לָהּ לְבָנִים הֲגוּנִים", אז א פרוי געבט אכטונג אויף  ווען א פרוי איז צניעות'דיג איז זי זוכה צו מורא'דיגע זאכן, וועט זי זוכה זיין צו גוטע קינדער; פרעג איך דיר, ווער וויל נישט זוכה זיין צו גוטע קינדער? דו ווייסט דאך און דו זעסט דאך וואס גייט פאר אין אונזער דור, וויפיל אידישע קינדער פאלן אוועק פון אידישקייט, וויפיל בחורים און מיידלעך פאלן אוועק טאג טעגליך, איז אז דער רבי געבט א עצה און א הבטחה "צְנִיעוּת שֶׁבָּאִשָּׁה, מְזַכֶּה לָהּ לְבָנִים הֲגוּנִים", דארפן מיר דאך זיך צוכאפן צו דעם און פאלגן דעם הייליגן רבי'ן, וועלן מיר האבן ערליכע קינדער און נחת פון זיי.


אויב דו האסט קליינע קינדער דארפסטו נישט קומען אין שול דאווענען אפילו יום כיפור; א מאמע פון קליינע קינדער קומט צו בלייבן אין שטוב, דאס איז איר עבודת השם - צו שפילן מיט אירע קינדער און זיך אפגעבן מיט זיי, אויב מען האט שוין עלטערע קינדער וואס קענען אכטונג געבן אויף די קינדער דעמאלט קען מען יא קומען אין שול.


זע צו בעטן יום כיפור פאר דיר און פאר דיין מאן און קינדער אז איר זאלט האבן א גוט יאר, ווייל די תפילות פון א פרוי איז זייער חשוב אויבן אין הימל. חכמינו זכרונם לברכה זאגן (תענית טז:) ווען עס איז דא א טריקעניש און מען איז גוזר תענית, שיקט מען צו צום עמוד דוקא איינעם וואס איז א 'מְטוּפָּל וְאֵין לוֹ', ער האט קינדער און האט נישט קיין געלט זיי צו שפייזן, ווייל איינער וואס האט קליינע קינדער איז זיין הארץ מער צעבראכן, און אזא איינער דאווענט מיט זיין גאנצע הארץ; דאס זעלבע איז א פרוי וואס זי איז מיט די קינדער א גאנצע טאג, איר הארץ איז מער צעבראכן און אירע תפילות גייען ארויף זייער הויך.


דער הייליגער רבי האט זייער געהאלטן פון די תפילות וואס פרויען בעטן; מען האט פארציילט פארן רבי'ן אז דער בעל שם טוב זכותו יגן עלינו האט געזאגט: "ווען משיח וועט קומען וועט מען בטל מאכן די ווייבער שול", האט דער רבי געזאגט: "עס איז נישט אמת, און עס קען נישט זיין אז דער בעל שם טוב האט דאס געזאגט, פארקערט; משיח וועט קומען בזכות די תפילות פון אידישע פרויען וואס זיי דאווענען און בעטן אז משיח זאל קומען".


דער רבי זאגט (שיחות הר"ן, סימן לג) "אֵצֶל הָעוֹלָם אֱמוּנָה הוּא דָּבָר קָטָן, וְאֶצְלִי אֱמוּנָה הוּא דָּבָר גָּדוֹל מְאֹד, ביי דער וועלט איז אמונה א קלייניקייט, אבער ביי מיר איז דער עיקר אמונה, וְעִקַּר הָאֱמוּנָה הִיא בְּלִי שׁוּם חָכְמוֹת וַחֲקִירוֹת כְּלָל, רַק בִּפְשִׁיטוּת גָּמוּר כְּמוֹ שֶׁהַנָּשִׁים וְהַהֲמוֹן עַם הַכְּשֵׁרִים מַאֲמִינִים". אמונה אן קיין חקירות און אן קיין חכמות, נאר פשוט אזוי ווי פרויען און פשוט'ע מענטשן גלייבן; זעט מען פון דעם אז דער רבי האט זייער שטארק געהאלטן פון תפילות פון פרויען.


זאלסט אסאך בעטן פאר ערליכע קינדער, און זאלסט וויסן אז יעדע תפילה ווערט אוועק געלייגט, און מען איז זוכה שפעטער צו בנים ובני בנים עוסקים בתורה ובמצוות. בעט דעם אייבערשטן: "רבונו של עולם, העלף מיר איך זאל זוכה זיין צו ערליכע קינדער, קינדער וואס וועלן דיר דינען, קינדער וואס וועלן לערנען און דאווענען און זיך פירן מיט יראת שמים - בזכות דעם וואס איך געב אזוי שטארק אכטונג אויף צניעות. אייבערשטער העלף מיר איך זאל מיך קענען שטארקן אויף מיין יצר הרע און איך זאל געדענקען אז עס לוינט זיך נישט וועגן אביסל שיינקייט וכו' צו פארלירן מיינע קינדער, בפרט אז דער הייליגער זוהר הקדוש זאגט אז גוטע קינדער קומט ווען די מאמע געבט אכטונג אויף איר האר עס זאל זיך נישט ארויסזען, אפילו אין שטוב, דערפאר בעט איך דיר אייבערשטער, העלף מיר איך זאל זיך נישט שעמען פון מענטשן צו גיין אנגעטון בצניעות, נאר איך זאל זיין שטאלץ מיט דעם, און מיינע קינדער זאלן זיין ערליך און הייליג וכו' וכו'", אויך בעט איך דיר זאלסט מתפלל זיין פאר מיר: יואל בן ריצא רעכיל, אז איך זאל ווייטער קענען ממשיך זיין מיט מיין ארבעט.


א גמר חתימה טובה און א גוט געבענטשט יאר.

#15 - באדאנקט זיך פאר'ן ארויסהעלפן די מוסדות
הכרת הטוב

  בעזהשי"ת


יום ג' פרשת וזאת הברכה-א', ו' תשרי, שנת תשע"ח לפרט קטן


 


לכבוד מרת ... תחי'


איך האב ערהאלטן אייער בריוו.


איך האב אסאך מתפלל געווען פאר אייך און פאר אייער מאן ראש השנה אין אומאן ביים הייליגן רבינ'ס ציון, דער אייבערשטער זאל העלפן איר זאלט האבן נחת פון אייערע קינדער צוזאמען מיט אייער מאן נרו יאיר, בזכות וואס איר העלפט מיר אויפשטעלן אונזער הייליגע ברסלב'ער מוסדות, און איר העלפט מיר פארשפרייטן דעם הייליגן רבינ'ס עצות אויף די גאנצע וועלט.


יישר כח פארן מיר מודיע זיין וועגן די געלט וכו'.


א גמר חתימה טובה און א גוט געבענטשט יאר.

#14 - באדאנקט זיך פאר'ן העלפן אויפבויען די חתונה זאל
הכרת הטוב

בעזרת ה' יתברך


יום ב' פרשת נצבים-וילך, כ' אלול, שנת תשע"ז לפרט קטן


 


לכבוד מו"ה ... נרו יאיר


איך דאנק דיר פאר'ן מיר העלפן אויפצובויען די חתונה זאל אין ישיבה, וואו מען וועט קענען חתונה מאכן פאר בחינם ממש.


בעפאר זוממער איז געווען א חתונה דא אין ישיבה, עס האט נישט געקאסט פאר די מחותנים קיין געלט; די קהילה האט צוגעשטעלט דאס עסן פאר בערך טויזנט דאללער, און נאך סוכות גייט זיין נאך א חתונה דא אין ישיבה, וואס עס גייט נישט קאסטן פאר די מחותנים קיין געלט. דער אייבערשטער זאל דיר בענטשן מיט שפע ברכה והצלחה, בזכות וואס דו האסט מנדב געווען די פלאר'ס און די מאלדינגס וכו' פאר די זאל.


דו קענסט זיך נישט פארשטעלן וואס מחותנים גייען אריבער ווען זיי מאכן חתונה זייערע קינדער, מען האט נישט קיין געלט חתונה צו מאכן, גייט מען און מען בארגט געלט, און ווען עס קומט די צייט וואס מען דארף שוין באצאלן, דארף מען שוין חתונה מאכן נאך א קינד, און מען זוכט א צווייטע מאל פון וואו צו בארגן. מען האט נישט צו באצאלן, און נאכדעם טרעט עס זיי צו צום הארץ, און ליידער זייער אסאך מאל הערט מען שוידערליכע מעשיות ווי מחותנים האבן זיך צאמגעלייגט ביום החתונה אדער למחרתו - אלעס ווייל זיי האבן נישט געקענט אראפ שלינגען אז פאר נישטיגע פינף שעה פון דער חתונה נאכט האט ער זיך אנגעבארגט שווערע טויזענטער דאללער, און ער בלייבט יעצט א בעל חוב.


דערפאר אז דו האסט מיר געהאלפן איך זאל קענען אויפבויען א זאל וואו מען וועט קענען חתונה מאכן בחינם, עס וועט נישט קאסטן קיין נפשות, זאלסטו זיין געבענטשט מיט אלע ברכות; ווי אויך וועט דאס זיין א טובה פאר דיין טאטע זכרונו לברכה וואס ער האט געטון זייער אסאך חסד פאר אידישע קינדער.


דיין טאטע ר' יצחק זכרונו לברכה האט מיר געהאלפן אויפבויען די ישיבה. איך וועל דיר דערציילן א שיינע זאך פון דיין טאטע זכרונו לברכה; יארן צוריק האב איך מיר זייער געמוטשעט, קיינער האט מיר נישט געוואלט העלפן, נאר דיין טאטע זכרונו לברכה האט מיר געהאלפן אויפבויען די ישיבה, ער האט פארשטאנען אז עס דארף זיין א פלאץ וואו מען נעמט אריין אלע סארט בחורים - נישט קיין חילוק צי מציונים צי סתם וואוילע בחורים וכו', ער האט מיר געהאלפן בויען דעם בנין הישיבה.


געלויבט דעם אייבערשטן אז איך גיי יעצט אריין אין די צענטע יאר פון ווען איך האב געעפענט די ישיבה, און איך האב קיינמאל נישט אהיים געשיקט א בחור אויב מען האט נישט געצאלט קיין שכר לימוד; עס זיצן דא ביי מיר בחורים שוין יארן וואס קיינער צאלט נישט פאר זיי קיין שכר לימוד. מוהרא"ש זכרונו לברכה האט מיר געזאגט ווען איך האב געעפענט די ישיבה, אז איך זאל קיינמאל נישט אהיים שיקן א בחור, און זיכער נישט פארשעמען - אויב מען צאלט נישט קיין שכר לימוד, ער האט מיר געזאגט: "דער אייבערשטער וועט דיר באצאלן פאר אלע בחורים וואס דו האלסט בחינם,  בבחינת מה אני בחינם אף אתה בחינם"; און אזוי האב איך טאקע געטון, און איך מוז דיר זאגן אז עס איז שלא כדרך הטבע אז די ישיבה שטייט, און מיר קענען באצאלן פאר אלע איינגעשטעלטע אן דעם וואס מיר זאלן זיך ווארפן מיט בחורים וואס צאלן נישט.


דער אייבערשטער זאל העלפן, בזכות המצוה הזאת, זאלסטו זוכה זיין צו א כתיבה וחתימה טובה, און א גוט געבענטשט יאר מיט אלע ברכות.

#13 - א מלמד דארף זיין גוט אויסגערוט
מלמדים

בעזרת ה' יתברך


יום ד' פרשת כי תבוא לאומאן, ט"ו אלול, שנת תשע"ז לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערע תלמיד ... נרו יאיר


מיר האבן נעכטן געמאכט אין ישיבה א שבע ברכות לכבוד החתן ברוך יאקאבאוויטש בן ר' נתן נרו יאיר, פאר אלע מפיצים; עס איז געווען זייער א גרויסער חיזוק פאר די מפיצים.


די סיבה פארוואס איך האב דיר נישט געלאדענט צו די שבע ברכות, ווייל דו ביסט א מלמד, און א מלמד טאר נישט זיין אויף ביינאכט; א מלמד מוז זיין גוט אויסגערוהט ווען ער גייט אריין אין כתה. עס ווערט גע'פסק'נט (יורה דעה סימן רמה, סעיף טז): "וְאֵין לַמְלַמֵּד לִנְעוֹר בַּלַּיְלָה יוֹתֵר מִדַּאי שֶׁלֹא יִּהְיֶה עָצֵל בַּיוֹם לִלְמֹד, וְכֵן לֹא יִתְעַנֶּה", א מלמד טאר נישט אויף זיין שפעט ביינאכט, כדי ער זאל נישט זיין מיד; אויך טאר א מלמד נישט פאסטן. דערפאר האב איך נישט גערופן די מלמדים צו די שמחות, ווייל איך וויל אז אלע מלמדים ביי אונז אין מוסד זאלן נישט גיין צו קיין שמחות, נאר גיין שלאפן צייטליך כדי זיי זאלן האבן כח צו די קינדער.


איך האב שוין אסאך גערעדט מיט דיר וועגן דעם, און איך האף אז דו גייסט טאקע שלאפן צייטליך; ווייל א מלמד וואס שלאפט נישט געהעריג, אדער עסט נישט געהעריג - טאר נישט זיין קיין מלמד, ווייל ער קען שעדיגן די קינדער. ווייל ווען א מענטש איז מיד אדער הונגעריג, און איינער רעגט אים אויף, ווערט מען זייער בכעס רחמנא לצלן.


עס איז כדי אז דו זאלסט אויסהערן די שיעור פון די שבע ברכות, וועסטו האבן זייער אסאך חיזוק עוסק צו זיין אין הפצה.


דער אייבערשטער זאל העלפן אז דו זאלסט מצליח זיין אין אלע דיינע וועגן.


א כתיבה וחתימה טובה און א גוט געבענטשט יאר.

#12 - הדרכות פאר די דרייווערס וואס פירן די קינדער אין די מוסדות
ענינים שונים

  בעזרת ה' יתברך


יום ד' פרשת כי תצא, ח' אלול, שנת תשע"ז לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערע הארציגע תלמיד ... נרו יאיר


איך בין דיר זייער מכיר טוב אויף דעם וואס דו העלפסט מיר אויפשטעלן אונזערע הייליגע "מוסדות היכל הקודש ברסלב", מיט דעם וואס דו ברענגסט די קינדער אין חדר און אין סקול, און דו טראגסט זיי אהיים יעדן טאג פון חדר און פון סקול; דו קענסט זיך נישט פארשטעלן ווי גרויס דיין זכות איז אויבן אין הימל, דו נעמסט א חלק און די תורה ותפילה פון די צאן קדשים שלא טעמו טעם חטא, אויך איז עס א מורא'דיגע זכיה צו משמש זיין דעם הייליגן רבי'ן, מפרסם צו זיין פאר די גאנצע וועלט זיינע עצות וכו'.


איך שרייב דיר אפאר נקודות אויף וואס דו זאלסט זייער אכטונג געבן ווען דו ברענגסט די קינדער און ווען די טראגסט זיי אהיים:


א - בשעת דו טראגסט די קינדער, סיי די אינגלעך און סיי די מיידלעך צום חדר אדער אהיים פון חדר, זאלסטו בשום אין פנים ואופן נישט אנצינדן ניגונים פון נישט ערליכע זינגערס; דער רבי זאגט (ליקוטי מוהר"ן, חלק א', סימן ג): "מִי שֶׁשּׁוֹמֵעַ נְגִינָה מִמְּנַגֵּן רָשָׁע, קָשֶׁה לוֹ לַעֲבוֹדַת הַבּוֹרֵא, וּכְשֶׁשּׁוֹמֵעַ מִמְּנַגֵּן כָּשֵׁר וְהָגוּן, אֲזַי טוֹב לוֹ", ווער עס הערט ניגונים פון א נישט ערליכע זינגער וועט אים אנקומען שווער צו דינען דעם אייבערשטן, און אויב מען הערט ניגונים פון אן ערליכן זינגער וועט עס אים צוהעלפן צו עבודת השם. געלויבט דעם אייבערשטן אז היינט זענען דא אסאך טעיפס פון ערליכע אידן ווי זיי זינגען חסידי'שע ווארימע ניגונים, דאס מעגסטו אנצינדן פאר די קינדער.


 אויך איז דא היינט אסאך מעשה טעיפס פון ערליכע מגידים ווי זיי דערציילן די פרשה אדער מעשיות פון נ"ך, און פון חז"ל - דאס זאלסטו אנצינדן פאר די קינדער; קינדער זענען זייער ריין, און מען דארף זייער אכטונג געבן אויף זיי אז זיי זאלן אויסוואקסן ערליכע אידן.


ב - ווען דו טראגסט די קינדער, סיי די אינגלעך און סיי די מיידלעך צום חדר, אדער אהיים פון חדר, זאלסטו בשום אין פנים ואופן נישט אריין נעמען מענטשן; ווען דו פארסט ליידיג איז זייער א גרויסע מצוה צו טון א חסד מיט נאך א איד, דעמאלט קענסטו געבן א היטש וכו', אבער בשעת דו טראגסט די הייליגע קינדער - תינוקת של בית רבן שלא טעמו טעם חטא, דעמאלט קענסטו קיינעם נישט אריין נעמען, יהי' מי שיהי'. ליידער דרייען זיך ארום קראנקע מענטשן וואס זוכן קינדער וכו', דערפאר דארפן מיר זייער אכטונג געבן, און ענדערש זיין מער פארזיכטיג און זיכער, ווי איידער מען זאל חס ושלום צוריק הערן שלעכטע מעשיות.


ג - פאר דו צינדסט אן די באס זאלסטו געבן צדקה און בעטן דעם אייבערשטן אז עס זאל גארנישט פאסירן קיין שלעכטס; דער רבי זאגט (ספר המידות, אות דרך, סימן ח): "כְּשֶׁתֵּלֵךְ בַּדֶּרֶךְ, תִּתֵּן קֹדֶם לִצְדָקָה", פאר מען גייט ארויס אויפן וועג זאל מען געבן צדקה, נאך זאגט דער רבי דארט (סימן ג): "בְּשָׁעָה שֶׁבַּעֲלֵי עֲגָלָה מַטְרִיחִין אֶת עַצְמָן בַּעֲגָלָה וּבְסוּסִים, תִּתְפַּלֵּל תְּפִילַּת הַדֶּרֶךְ", בשעת דער בעל עגלה (דער דרייווער) גרייט אן די וואגן און די פערד, זאל מען זאגן תפילת הדרך; מען דארף אייביג בעטן דעם אייבערשטן פאר מען פארט ארויס אונטערוועגנס, בפרט איינער וואס טראגט קינדער, דארף אסאך מער מתפלל זיין און אכטונג געבן אז אלעס זאל אריבער גיין בשלום.


ד - פאר דו גייסט ארויס פונעם באס, זאלסטו איבערקוקן דעם באס צי קיינער איז נישט געבליבן אויפן באס; דאס מוז מען טון יעדעס מאל מען גייט אראפ פונעם באס, אויב א דרייווער דרייט זיך ארויס פון דעם געזעץ, און ער קוקט נישט איבער דעם באס, קען ער חס ושלום צוקומען צו רציחה ממש ה' ירחם. מען טאר נישט זיין פויל, נאר מען דארף דאס טון מיטן פולסטן אחריות, אפילו מען איז זיכער אז די באס איז ליידיג; וויפיל מעשיות הערט מען נעבעך ווי קינדער זענען געשטארבן אין א באס ווען מען האט זיי פארגעסן דארט.


ה - איך בעט דיר זייער אז דו זאלסט אכטונג געבן אויפן באס כאילו עס איז דיין אייגענע קאר, און נאך מער ווי דיין אייגענע קאר; יעדעס מאל דו צינדסט אן דעס באס דארפסטו דאס לאזן אפאר מינוט זיך אנווארעמען, ווייל אויב מען ווארעמט נישט אן דעם באס פאר מען פארט ארויס - בפרט ווינטער ווען עס איז זייער קאלט, איז מען גורם אז דער באס זאל ווערן צעבראכן, און דער מוסד וועט דארף קויפן א נייעם באס. איך וועל טאקע קיינמאל נישט וויסן וועלכער דרייווער האט מיר שאדן געמאכט, אבער אויבן אין הימל ווייסט מען אלעס, און עס לוינט זיך נישט צו בא'גנב'נען א מוסד בכלל, און בפרט אונזער מוסד, וואס אז דו מאכסט שאדן, מאכסטו שאדן פארן הייליגן רבי'ן.


ו - ווען דו טראגסט קינדער צום חדר אדער אהיים פון חדר, זאלסטו דרייווען זייער פארזיכטיג, דו זאלסט זיך קיינמאל נישט רייצן אויפן וועג מיט א צווייטע קאר, בפרט מיט א גוי. מוהרא"ש זכרונו לברכה זאגט, אז דאס וואס עס ווערט גע'פסק'נט (יורה דעה סימן קנג, סעיף ב): "לֹא יִתְיַחֵד יִשְׂרָאֵל עִם עוֹבְדֵי כּוֹכָבִים, מִפְּנֵי שֶׁהֵם חֲשׁוּדִים עַל שְׁפִיכוּת דָּמִים", מען טאר זיך נישט מייחד זיין מיט א גוי, ווייל א גוי איז חשוד אויף רציחה - דאס גייט ארויף ווען מען איז אונטערוועגנס, אז מען זאל זיך נישט רייצן מיט א גוי. דעם זומער איז נעבעך געווען א שרעקליכע מעשה, א איד האט זיך צעאמפערט מיט א גוי וועגן א נישטיגע פארקינג, און דער גוי האט ארויס גענומען א מעסער און דערשטאכן דעם איד אין הארצן, און דער איד איז אוועק אויפן פלאץ ה' ירחם; דערפאר בעט איך דיר מיין טייערער תלמיד, דו זאלסט קיינמאל נישט רעיסן מיט א צווייטן - נישט מיט א איד, און זיכער נישט מיט א גוי, און בפרט ווען דו טראגסט קינדער, דעמאלט דארף מען זיין זייער פארזיכטיג.


ז - אויב עס מאכט זיך אז א קינד פאלגט נישט, בעט איך דיר זייער אז דו זאלסט דאס איבער געבן פארן מנהל ר' מרדכי נרו יאיר, און אויב עס איז א מיידל, זאלסטו רעדן צו די מנהלת מרת לעזער תחי'. דו זאלסט חס ושלום נישט שלאגן, און אויך נישט וואס איז ארום שלאגן וכו'; א קלוגער דרייווער האלט ביי זיך אייביג אפאר קענדיס (צוקערלעך) און אזוי איז ער משחד די קינדער. אויב די קינדער שפרינגען ארום, זאלסטו זיין זייער שטרענג, ווייל עס איז סכנת נפשות, אבער חס ושלום אנכאפן א קינד ווען מען איז בכעס.


ח - איך בעט דיר זייער אז דו זאלסט זיין צייטליך אין חדר; אלעס ווענדט זיך אין די דרייווערס, אויב א דרייווער פארשלאפט אדער ער איז פארשלעפט, איז עס ביטול תורה דרבים, ווייל דער מלמד קען נישט אנהייבן לערנען און דאווענען ביז ווי לאנג אלע קינדער זענען אין קלאס, און דער גאנצער מוסד ווערט צעפארן אויב מען איז נישט צייטליך. דערפאר זאלסטו זיך אנשטרענגן צו זיין צייטליך, און דו זאלסט נישט ווארטן ביי קיין איין הויז - אפילו נישט קיין סקונדע, די עלטערן דארפן זיין אחריות'דיג צו ווארטן אין צייט, און זיי דארפן פארשטיין אז אסאך מאל פארשלעפט זיך עס צוליב טרעפיק וכו', אבער מען קען נישט אויפהאלטן די גאנצע תלמוד תורה צוליב איין קינד. אסאך מאל קען מען טראכטן: 'אויב איך פאר אוועק, האב איך נישט קיין רחמנות וכו'', עס איז אבער נישט אזוי, דו האב רחמנות אויף אלע אנדערע קינדער, און אויפן מוסד - אז אלעס זאל גיין מיט א פונקטליכער זמן, אזוי וועט מען מצליח זיין מיט אלע קינדער.


ט - ווען דו דרייווסט אונזער באס - נישט קיין חילוק מיט קינדער אדער אן קינדער, זאלסטו וויסן אז טויזענט אויגן קוקן אויף דער ברסלב'ער באס, יעדער זוכט צו זען עפעס ... אויף ברסלב; דערפאר זאלסטו זייער אכטונג געבן צו מאכן א קידוש השם, צו הייליגן דעם רבינ'ס נאמען. דער רבי זאגט (ספר המדות, אות צדיק, סימן סט): "מִי שֶׁאוֹהֵב אֶת הַצַּדִּיק, צָרִיךְ לִשְׁמֹר אֶת הַצַּדִּיק, שֶׁלֹּא יֵצֵא עָלָיו שֵׁם רָע", ווער עס האט ליב דעם צדיק דארף אכטונג געבן אז עס זאל נישט ארויס גיין קיין שלעכטע נאמען אויף אים; ווייל ער טראגט דעם נאמען פונעם צדיק, און נאכדעם איז ער גורם אז מענטשן וועלן זיך דערווייטערן פונעם צדיק. דערפאר זאלסטו קיינמאל נישט ארויס ווארפן קיין שמוץ פארענדיג מיטן באס; בכלל איז עס נישט קיין שיינע זאך צו זען ווי מענטשן פירן זיך אויף, זיי ווארפט ארויס זאכן פון די קאר וכו', א איד דארף אייביג לעבן מיטן ערשטן סעיף אין שלחן ערוך (אורח חיים סימן א, סעיף א): "שִׁוִּיתִי יְיָ לְנֶגְדִּי תָמִיד (תהלים טז, ח) הוּא כְּלָל גָּדוֹל בַּתּוֹרָה וּבְמַעֲלוֹת הַצַּדִּיקִים הַהוֹלְכִים לִפְנֵי הָאֱלֹהִים, כִּי אֵין יְשִׁיבַת הָאָדָם וּתְנוּעָתוֹ וַעֲסָקָיו וְהוּא לְבַדּוֹ בְּבֵיתוֹ, כְּמוֹ יְשִׁיבָתוֹ וּתְנוּעָתוֹ וַעֲסָקָיו כַּאֲשֶׁר הוּא לִפְנֵי מֶלֶךְ גָּדוֹל, וְכֵן אֵין דִּבּוּרוֹ וְהַרְחָבַת פִּיו בִּהְיוֹתוֹ עִם אַנְשֵׁי בֵיתוֹ וּקְרוֹבָיו, כְּמוֹ בִּהְיוֹתוֹ בְּמוֹשַׁב הַמֶּלֶךְ, כִּי אָז מַשְׁגִּיחַ בְּוַדַּאי עַל כָּל תְּנוּעוֹתָיו וְדִבּוּרָיו, שֶׁיִּהְיוּ מְתֻקָּנִים כָּרָאוּי. כָּל שֶׁכֵּן כַּאֲשֶׁר יָשִׂים הָאָדָם אֶל לִבּוֹ, כִּי הַמֶּלֶךְ הַגָּדוֹל הַקָּדוֹשׁ בָּרוּךְ הוּא, אֲשֶׁר מְלֹא כָל הָאָרֶץ כְּבוֹדוֹ, עוֹמֵד עָלָיו וְרוֹאֶה בְּמַעֲשָׂיו, כְּמוֹ שֶׁנֶּאֱמַר: "אִם יִסָּתֵר אִישׁ בַּמִּסְתָּרִים וַאֲנִי לֹא אֶרְאֶנּוּ נְאֻם יְיָ; הֲלֹא אֵת הַשָּׁמַיִם וְאֶת הָאָרֶץ אֲנִי מָלֵא (ירמיה כג, כד), בְּוַדַּאי מִיָּד תַּגִּיעַ אֵלָיו הַיִּרְאָה וְהַהַכְנָעָה מִפַּחַד הַשֵּׁם יִתְבָּרַךְ וְיֵבוֹשׁ מִמֶּנּוּ"; א מענטש דארף אייביג לעבן מיט יראת שמים, און מען דארף טראכטן אז דער אייבערשטער איז דא און ער זעט אלעס וואס איך טו, דעמאלט וועט מען זיך אויפפירן מיט דרך ארץ און מיט הכנעה.


דער רבי האט געזאגט: "אִם קֵיסָרִים וּמְלָכִים הָיוּ יוֹדְעִים אֵי אֲנִי מְלַמֵּד אֶת אֲנָשַׁי דֶּרֶ אֶרֶץ, הָיוּ שׁוֹלְחִים אֶת בְּנֵיהֶם אֵלַי לִלְמוֹד דֶּרֶ אֶרֶץ", ווען קעניגן וואלטן געוואוסט וואסערע דרך ארץ איך לערן אויס מיינע תלמידים, וואלטן זיי געשיקט זייערע קינדער צו מיר איך זאל זיי אויסלערנען דרך ארץ.


דער אייבערשטער זאל העלפן אז דו זאלסט טרעפן דיין ריכטיגע שידוך בקרוב; זיי נישט צעבראכן, קוק צוריק ווי די אלע בחורים פון ישיבה וואס האבן געהאלפן אויפשטעלן די תלמוד תורה און מיידל שולע, אלע האבן שיין חתונה געהאט און האבן א שיינע לעבן קיין עין הרע, בזכות וואס זיי האבן געהאלפן אויפבויען דעם מוסד.


דער אייבערשטער זאל העלפן אז דו זאלסט מצליח זיין אין אלע דיינע וועגן.


א כתיבה וחתימה טובה און א גוט געבענטשט יאר.

#11 - די קינדער זאלן אויך אויפוואקסן מיט די לימודים פון רבי'ן
חינוך הילדים, מוסדות, חסידות ברסלב

בעזהשי"ת - יוֹם א' פַּרְשַׁת וַיֵּשֶׁב, שְׁנַת תשע"ה לפ"ק


לְכָבוֹד מֵיין טַייעֶרֶע לִיבֶּער  ... נ"י


פוּן דִיר זָאל זִיך יֶעדֶער אָפְּלֶערְנֶען; הָאסְט גֶעהַאט אַ דִירָה אִין ... פַאר בִּילִיג רֶענְט, אַ גְרוֹיסֶע דִירָה, אוּן דוּ הָאסְט אַלֶעס אָפְּגֶעלָאזְט אוּן גֶעקוּמֶען דָא אִין אַ קְלֵיינֶע דִירָה פַאר טַייעֶר רֶענְט, אַבִּי דוּ זָאלְסְט שִׁיקְן אִין דִי הֵיילִיגֶע מוֹסָד דַיינֶע קִינְדֶער, וָואס עֶס אִיז נִישְׁט דָא קֵיין גְרֶעסֶערֶע זַאך אוֹיף דִי וֶועלְט. נַארִישֶׁע אִינְגֶעלַייט שִׁיקְן זֵייעֶרֶע קִינְדֶער אִין אַנְדֶערֶע מוֹסְדוֹת וואוּ מֶען לַאכְט פוּנֶעם רֶבִּי'ן בִּכְלַל, אוּן פוּן מוֹהַרָא"שׁ בִּפְרַט, אוּן וֶוען דִי קִינְדֶער וֶוערְן עֶלְטֶער שֶׁעמֶען זֵיי זִיך מִיט בְּרֶסְלֶב, אוּן זֵיי וִוילְן נִישְׁט וִויסְן פוּן אוּמַאן אוּן פוּן בְּרֶסְלֶב וְכוּ', אָבֶּער בָּרוּך הַשֵׁם בַּיי אוּנְז זֶענֶען דִי קִינְדֶער שְׁטָאלְץ מִיט בְּרֶסְלֶב, אוּן מֶען צֶעבְּרֶעכְט נִישְׁט קֵיין אֵיין קִינְד, וָואס דוּ וֵוייסְט גַאנְץ גוּט וָואס טוּט זִיך אָפּ אִין אַנְדֶערֶע מוֹסְדוֹת.


הַלְוַואי זָאלְסְטוּ רֶעדְן צוּ דַיינֶע חֲבֵרִים תַּלְמִידֵי יְשִׁיבָה אַז זֵיי זָאלְן הָאבְּן שֵׂכֶל אוּן נִישְׁט זַיין קֵיין צוֹעֵק לְשֶׁעָבַר; מוֹהַרָא"שׁ הָאט מִיר גֶעזָאגְט אַז דִי אַלֶע וָואס שִׁיקְן נִישְׁט אִין דִי מוֹסָד וֶועלְן שְׁפֶּעטֶער חֲרָטָה הָאבְּן, אָבֶּער עֶס וֶועט שׁוֹין זַיין צוּ שְׁפֶּעט.


אַשְׁרֶי ... אַז דוּ הָאסְט אַ גֶעפִיל אִין רֶבִּי'ן, אוּן אִיך פְרֵיי מִיך יֶעדֶעס מָאל וֶוען דוּ קוּמְסְט אַרוֹיף אִין יְשִׁיבָה דַאוֶוענֶען דִיך צוּ זֶען.


פוּן דַיין רֹאשׁ יְשִׁיבָה וָואס אִיז שְׁטָאלְץ מִיט דִיר.

#10 - מ'דארף דיר מער זען, מ'דארף זיך מחזק זיין
התחזקות

בעזהשי"ת - יום א' פרשת וישב, שנת תשע"ה לפ"ק


לכבוד ... נ"י


וואו ביסטו? שוין לאנג וואס איך זע דיך נישט, און דו קומסט נישט מער אין ישיבה.


אפאר וואכן צוריק האסטו אנגעפאנגען קומען דאווענען שחרית און אריין געפאלן צו א שיעור, און איך האב מיך זייער געפרייט.


איך ווארט אז דו זאלסט קומען און זיך מחזק זיין, איך בעט דיר דערהאלט דיך און הייב אן מיט א פרישקייט צו דאווענען אלע דריי תּפלות מיט מנין, מוהרא"ש זאגט אז "מנין" ברענגט פרנסה מיט עשירות; אויך זע צו לערנען משניות, ווייל משניות וואשט אפ דעם מענטש פון אלע שמוץ. ווען א מענטש זינדיגט ווערט די נשמה שמוציג, און נאר תּורה מאכט צוריק לויטער די נשמה.


אויך זע מחזק צו זיין אנדערע בחורים וואס זענען נישט אין קיין ישיבה, און זיי מיינען אז דער באשעפער איז ביטער, שבת איז פרעשור, און תּפלין איז זויער, און זיי מיינען אז ניבול פה איז געשמאק; נעבעך נעבעך וויפיל אידישע נשמות וואלגערן זיך אויף די גאס און זיי זינקען אין בלאטע, און קיינער קוקט זיך נישט אום אויף זיי.


... טייערער, אז דו טרעפסט א בחור וואס האט נישט קיינעם, רעד צו אים, און הער אים אויס, דאס איז די גרעסטע מצוה.


פון דיין ראש ישיבה וואס ווארט דו זאלסט קומען.

#9 - א זכיה פארצולערנען תורה פאר אידן
חנוכה, שלום בית, לימוד התורה

בעזהשי"ת - יוֹם א' פַּרְשַׁת וַיֵּשֶׁב, שְׁנַת תשע"ה לפ"ק


לְכָבוֹד מֵיין טַייעֶרֶע ... נ"י


דִי אִינְגֶעלַייט זָאגְן מִיר כְּסֵדֶר אַז זֵיי זֶענֶען זִיך מַמֶשׁ מְחַיֶה מִיט דַיין שִׁיעוּר גְמָרָא וָואס דוּ לֶערְנְסְט פָאר יֶעדֶע נַאכְט. דֶערְפַאר דַארְפְסְטוּ זַיין זֵייעֶר פְרֵיילִיך אַז דֶער אֵייבֶּערְשְׁטֶער הָאט דִיר גֶעגֶעבְּן דִי זְכִיָה צוּ פָארְלֶערְנֶען תּוֹרָה, לִלְמוֹד וּלְלַמֵּד לִשְׁמוֹר וְלַעֲשׂוֹת. אוּן אִיך הָאבּ הַנָאָה כְּסֵדֶר צוּ הֶערְן פוּן דִיר נָאך אַ סִיוּם אוּן נָאך אַ סִיוּם, אַז דוּ לֶערְנְסְט תּוֹרָה, וַוייל נָאר תּוֹרָה מַאכְט פְרֵיילִיך אוּן גְלִיקְלִיך. וֶוען אַ מֶענְטְשׁ לֶערְנְט נִישְׁט קֵיין תּוֹרָה, אֲפִילוּ עֶר הָאט אַסַאך גֶעלְט אִיז עֶר אַן אָרֶעמַאן, אָבֶּער וֶוער עֶס לֶערְנְט תּוֹרָה אֲפִילוּ מִתּוֹך הַדְחַק - עֶר אִיז רַייך.


... טַייעֶרֶער, יֶעצְט חֲנוּכָּה וֶוען דוּ צִינְדְסְט דִי מְנוֹרָה, זֶעץ דִיך אַוֶועק קֶעגְן דִי הֵיילִיגֶע לִיכְט אוּן זַיי זִיך מִתְבּוֹדֵד אוּן שְׁמוּעֶס מִיטְן בַּאשֶׁעפֶער פָּנִים בְּפָנִים, אַה! אַ מְחַיֶה וִוי אַ מֶענְטְשׁ קֶען זִיך אָפְּלֶעבְּן אַ זִיס לֶעבְּן אוּן זַיין דָבוּק צוּם אֵייבֶּערְשְׁטְן, אָן דֶעם וָואס אֵיינֶער זָאל וִויסְן דֶערְפוּן.


קוּק צוּ וָואס דֶער רֶבִּי בְּרֶענְגְט אוּנְז, אַשְׁרֵינוּ מַה טוֹב חֶלְקֵינוּ אַז מִיר זֶענֶען אִין אַזַא הֵיכָל הַקוֹדֶשׁ, וואוּ דִי פָּשׁוּט'סְטֶער אִיד אִיז צוּגֶעקְלֶעבְּט צוּם בַּאשֶׁעפֶער וְכוּ'.


מַאך פְרֵיילִיך אִין שְׁטוּבּ; מֶען דַארְף זַיין אוֹיבְן, אוּן אִין דִי זֶעלְבֶּע צַייט זַיין אוּנְטְן, פוּן אֵיין זַייט לֶערְנֶען אוּן דַאוֶוענֶען אוּן בְּרֶענֶען צוּם בַּאשֶׁעפֶער, אוּן פוּן דִי צְוֵוייטֶע זַייט הֶעלְפְן דִי וַוייבּ מִיט דִי וִוירְטְשַׁאפְט אוּן זַיין דָא וְכוּ'.


פוּן דַיין רֹאשׁ יְשִׁיבָה וָואס שְׁטָאלְצִירְט מִיט אַזַא תַּלְמִיד וִוי דִיר.

#8 - מוהרא"ש וועקט אונז אויף כסדר
חנוכה, היכל הקודש, מוהרא"ש

בעזהשי"ת - יוֹם א' פַּרְשַׁת וַיֵּשֶׁב, שְׁנַת תשע"ה לפ"ק


לְכָבוֹד מֵיין טַייעֶרֶע לִיבֶּער  ... נ"י


אִיך הָאבּ הַנָאָה צוּ זֶען אַז דוּ הָאסְט זִיך גֶענוּמֶען אִין דִי הֶענְט אַרַיין; דוּ קוּמְסְט אִין שׁוּל דַאוֶוענֶען, אוּן דוּ זִיצְט אוּן לֶערְנְסְט. נָאר דָאס בְּלַייבְּט פוּן דֶעם מֶענְטְשׁ, אוּן תּוֹרָה הִיט אָפּ דֶעם מֶענְטְשׁ, אוּן מַאכְט רַייך אוּן גְלִיקְלִיך.


וִוי גְלִיקְלִיך זֶענֶען מִיר אַז מִיר זֶענֶען אִין הֵיכָל הַקוֹדֶשׁ בַּיי מוֹהַרָא"שׁ וָואס אִיז אוּנְז מְעוֹרֵר אוּן וֶועקְט אוּנְז אוֹיף כְּסֵדֶר, אַז מִיר זָאלְן נִישְׁט פַארְגֶעסְן אַז דֶער עִיקָר אִיז תּוֹרָה וּתְּפִלָּה וְיִרְאַת ה'.


שְׁטַארְק דִיך ... אוּן יֶעצְט חֲנוּכָּה צִינְד אָן דִי מְנוֹרָה אוּן זֶעץ דִיך קֶעגְן דִי הֵיילִיגֶע לִיכְט, אוּן גִיס דִיך אוֹיס דַיין הַארְץ. דַאנְק דֶעם בַּאשֶׁעפֶער אוֹיף אַלֶע אוֹיסְטֶערְלִישֶׁע נִיסִים וָואס מִיט דִיר הָאט פַּאסִירְט, אַז דוּ הָאסְט חֲתוּנָה גֶעהַאט אַזוֹי שֵׁיין, אוּן בָּרוּך הַשֵׁם פַּרְנָסָה הָאסְטוּ אוֹיך, אוּן בַּאלְד בִּיסְטוּ שׁוֹין אַ טַאטֶע'לֶע וְכוּ', שְׁמוּעֶס מִיטְן בַּאשֶׁעפֶער, זִינְג אוּן טַאנְץ, דֶער הֵיילִיגֶער רֶבִּי זָאגְט אַז חֲנוּכָּה אִיז טֶעג פוּן דַאנְקֶען אוּן לוֹיבְּן דֶעם אֵייבֶּערְשְׁטְן (לִקּוּטֵי מוֹהֲרַ"ן, חֵלֶק ב', סִימָן ב).


אוֹיך זֶע צוּ דַאוֶוענֶען מִיט מִנְיָן אַלֶע דְרֵיי תְּפִלוֹת, אֲפִילוּ עֶס קוּמְט אָן שְׁוֶוער, וַוייל מִנְיָן בְּרֶענְגְט אַ דָבָר שֶׁבְּמִנְיָן - פַּרְנָסָה, וּבִּזְכוּת דַאוֶוענֶען וֶועסְטוּ הָאבְּן הַצְלָחָה.


פוּן דַיין רֹאשׁ יְשִׁיבָה.

#7 - חנוכה מאכט מען א נייע התחלה
תפילה והתבודדות, חנוכה

בעזהשי"ת - מוֹצָאֵי שַׁבָּת קוֹדֶשׁ פַּרְשַׁת וַיִשְׁלַח, שְׁנַת תשע"ה לפ"ק


לְכָבוֹד מֵיין לִיבֶּער ... נ"י


בָּרוּך הַשֵׁם מִיר גֵייעֶן יֶעצְט אַרַיין אִין דִי לִיכְטִיגֶע חֲנוּכָּה טֶעג; א חֲנוּכָּה מִיט דִי הַקְדָמוֹת פוּן רֶבִּי'ן אִיז גָאר אַנְדֶערְשׁ. דֶער רֶבִּי הָאט אוּנְז גֶעגֶעבְּן אַ מַתָּנָה וָואס הֵייסְט הִתְבּוֹדְדוּת, אוּן יֶעצְט חֲנוּכָּה זָאגְט דִי רֶבִּי אִיז "יְמֵי הוֹדָאָה" (לִקּוּטֵי מוֹהֲרַ"ן, חֵלֶק ב', סִימָן ב), מֶען זֶעצְט זִיך אַוֶועק בַּיי דִי מְנוֹרָה אַנְטְקֶעגְן דִי הֵיילִיגֶע לִיכְט, אוּן מֶען שְׁמוּעֶסְט מִיטְן אֵייבֶּערְשְׁטְן פָּנִים בְּפָנִים, מֶען דַאנְקְט אוּן מֶען לוֹיבְּט וְכוּ'.


טַייעֶרֶע ... דַארְפְסְט דָאך טַאנְצְן פַאר שִֹמְחָה אוֹיף דִי נִיסִים וָואס דֶער אֵייבֶּערְשְׁטֶער טוּט מִיט דִיר. עֶר הָאט דִיר גֶעגֶעבְּן אַ טַייעֶרֶע וַוייבּ מִיט לִיכְטִיגֶע קִינְדֶערְלֶעך, דֶערְפַאר מַאך אַ נַייעֶ הַתְחָלָה, חֲנוּכָּה אִיז אַ לָשׁוֹן פוּן זִיך בַּאנַייעֶן - "חֲנוּכַּת הַמִּזְבֵּחַ", מֶען הֵייבְּט אָן פוּן דָאסְנַיי פוּן פְרִישׁ צוּ זַיין אַן עֶרְלִיכֶער אִיד, בִּפְרַט אַז מֶען כַאפְּט אַ טְבִילָה אִין מִקְוֶה פַאר מֶען צִינְדְט דִי חֲנוּכָּה לִיכְט; עַל כָּל פָּנִים יֶעדְן טָאג נִישְׁט פַארְפֶעלְן מִקְוֶה. דֶער יֵצֶר הָרָע קוּמְט אוּן מַאכְט דֶעם מֶענְטְשׁ אַלְט אוּן מִיד אוּן מְיֻאָשׁ, אָבֶּער דֶער רֶבִּי אִיז גְרֶעסֶער פוּנֶעם יֵצֶר הָרָע, אוּן עֶר מַאכְט אוּנְז פְרִישׁ, אַז מִיר זָאלְן כְּסֵדֶר אָנְהֵייבְּן פוּן פְרִישׁ.


מַאך אַ נַייעֶ הַתְחָלָה, אוּן דֶער אֵייבֶּערְשְׁטֶער זָאל דִיר הֶעלְפְן אַז דוּ זָאלְסְט הָאבְּן כֹּחוֹת אָנְצוּגֵיין אַ גַאנְץ לֶעבְּן בַּתּוֹרָה וּתְּפִלָּה וְיִרְאַת ה'.


פוּן דַיין רֹאשׁ יְשִׁיבָה.

#6 - א קידוש ה' אז דו רעדטס איידל
חנוכה, ניבול פה

בעזהשי"ת - מוֹצָאֵי שַׁבָּת קוֹדֶשׁ פַּרְשַׁת וַיִשְׁלַח, שְׁנַת תשע"ה לפ"ק


לְכָבוֹד מֵיין טַייעֶרֶע ... נ"י


אַ גְרוֹיסֶער יְיַשֵׁר כֹּחַ פַאר אַלֶעס וָואס דוּ הֶעלְפְסְט מִיר, אוּן אִיך הָאבּ אַסַאך נַחַת פוּן דִיר; דוּ מַאכְסְט אַ קִידוּשׁ הַשֵׁם פַאר בְּרֶסְלֶב אוּן פַאר מוֹהַרָא"שׁ אוּן דִי יְשִׁיבָה. מֶענְטְשְׁן זָאגְן אַז דוּ בִּיסְט דֶער אֵיינְצִיגְסְטֶער אִינְגֶערמַאן וָואס קוּמְט אַרַיין אִין לָאמְבֶּער אוּן דוּ שֶׁעלְטְסְט נִישְׁט אוּן דוּ רֶעדְסְט נִישְׁט קֵיין נִיבוּל פֶּה רַחְמָנָא לִצְלָן, וָואס מֶען הֶערְט הַיינְט לַיידֶער הֵיימִישֶׁע חַסִידִי'שֶׁע אִינְגֶעלַייט רֶעדְן זֵייעֶר נִישְׁט שֵׁיין אוּן רֶעדְן שְׁמוּצִיג, אָבֶּער בָּרוּך הַשֵׁם אַז דוּ פִירְסְט זִיך עֶרְלִיך, אוּן מֶען קֶען דֶערְקֶענֶען אַ מֶענְטְשׁ אוֹיף זַיין רֶעדְן וָואס עֶר אִיז.


יֶעצְט קוּמְט דֶער יוֹם טוֹב חֲנוּכָּה, דַארְפְסְטוּ זִיך בַּאנַייעֶן אוּן זִיך פְלַייסְן אִין לֶערְנֶען, יֶעדְן טָאג חוּמָשׁ מִיט אַפָּאר פְּרָקִים מִשְׁנַיוֹת אוּן כָאטְשִׁיג אַ דַף גְמָרָא, וַוייל דָאס הִיט אָפּ דֶעם מֶענְטְשׁ פוּן שְׁלֶעכְטְס. אוֹיך זַיי מְחַזֵק דַיין וַוייבּ אַז זִי זָאל וַוייטֶער רֶעדְן אוֹיף דִי פְרוֹיעֶן הָאט-לֵיין; זִי רֶעדְט זֵייעֶר גוּט, אוּן זִי אִיז פִיל מִיט אֶמוּנָה אוּן הָאט אַ רַייכֶע שְׁפְּרַאך.


שְׁטַארְק דִיך ... אִיך הָאבּ הֲנָאָה וֶוען דוּ קוּמְסְט אִין יְשִׁיבָה, אָדֶער צוּ מְלַוֶה מַלְכָּה מִיט דַיין מִשְׁפָּחָה, אוֹיך וַוארְט אִיך אַז דוּ זָאלְסְט קוּמֶען אַ שַׁבָּת צוּ מִיר, הַצְלָחָה.

#5 - דאס דרוקן די ספרים וועט דיר צוניץ קומען
הפצה

בעזהשי"ת - מוצאי שבת קודש פרשת וישלח, שנת תשע"ה לפ"ק


לכבוד מיין טייערע ... נ"י


אשרי ואשרי חלק אז דו ביסט זוכה צו האבן א חלק אין הדפסת והפצת ספרי מוהרא"ש אין די וועלט, יעצט ביסטו טאקע געדריקט און דו מוטשעסט דיך מיט געלט וכו', אבער ווארט נאר ווארט, אויף יענע וועלט וועסטו נישט זיין געדריקט, נאר דו וועסט האבן א שיינעם היכל אין גן עדן פאר דיר און דיין ווייב, פון די אלע זכותים וואס מענטשן טוען בזכות די הייליגע קונטרסים וואס דו געבסט ארויס, און דארט וועט שוין נישט העלפן גארנישט; מענטשן וואס זענען געווען דא באקוועם און געהאט געלט וכו', דארט קען זיין אז זיי וועלן גארנישט האבן, ווייל דארטן איז חשוב ווער עס העלפט א צווייטן, און ווער עס האט פון זיך אוועק געריסן די עולם הזה, און נאר געוואלט העלפן א צווייטן.


דערפאר טייערע ... איך בעט דיך, סיי דו זאלסט זיך אליין שטארקן און זיך אליין מחזק זיין, און אויך זיי מחזק דיין ווייב, זי זאל וויסן וואסערע זכיה זי האט אז זי העלפט דיך און זי שטארקט דיך אז דו זאלסט קענען ווייטער מפיץ זיין דעם הייליגן רבינ'ס עצות.


הצלחה פון דיין ראש ישיבה וואס איז שטאלץ מיט אזא תּלמיד ווי דיר.

#4 - וואוין וואו דו האסט מוסדות פאר די קינדער
מוסדות

בעזהשי"ת - מוצאי שבת קודש פרשת וישלח, שנת תשע"ה לפ"ק


לכבוד מיין טייערע ... נ"י


שטארק דיך, און קוק שטענדיג אויף די ניסים וואס דער באשעפער האט געטון מיט דיר; דו ביסט געווען א בחור וכו', און דו פלעגסט זיך מתבודד זיין יעדן טאג אין קעמפ ... אפאר שעה, און וויינען און בעטן דעם באשעפער פאר א שידוך, און יעצט ברוך השם האסטו שוין א גאנצע פאמיליע ברוך השם.


טאנץ פאר שמחה און בעט אויף ווייטער; מוהרא"ש האט דיר געזאגט זאלסט וואוינען אין וויליאמסבורג, פארוואס? דו האסט נישט קיין משפחה דא?! מוהרא"ש ווייסט נישט אז אין ... איז ביליגער רענט?! האסט קיינמאל נישט געטראכט פון דעם?! איך וועל דיר ענטפערן; מוהרא"ש האט דיר געזאגט 'גיי אין וויליאמסבורג, דארט האסטו חברים', נו אין ... איז אויך דא חברים, נאר מוהרא"ש האט געמיינט די "מוסדות"; דו האסט נישט קיין השגה וואסערע מתּנה מיר האבן אז מיר האבן א פלאץ וואו אונזערע קינדער וואקסן אויף מיטן הייליגן רבינ'ס עצות בטעם מוהרא"ש.


שטארק דיך און שטארק דיין ווייב, און יעצט חנוכה זעץ דיך קעגן די הייליגע ליכט און זיי זיך מתבודד אפילו אפאר מינוט, דאנק דעם באשעפער און בעט אים אויף ווייטער.


פון דיין ראש ישיבה וואס איז שטאלץ מיט דיר.

#3 - פינף עצות ווי אזוי מצליח צו זיין אין ביזנעס
פרנסה

בעזהשי"ת - מוֹצָאֵי שַׁבָּת קוֹדֶשׁ פַּרְשַׁת וַיִשְׁלַח, שְׁנַת תשע"ה לפ"ק


לְכָבוֹד מֵיין לִיבֶּער טַייעֶרֶער ... נ"י


אִיך הָאבּ הַנָאָה אַז דוּ הֵייבְּסְט אָן אַרְבֶּעטְן פַאר זִיך אַלֵיין, דֶער הֵיילִיגֶער רֶבִּי הָאט זֵייעֶר שְׁטַארְק גֶעוָואלְט אַז יֶעדֶער מֶענְטְשׁ זָאל אַלֵיין אַרְבֶּעטְן פַאר זִיך, אוּן בָּרוּך הַשֵׁם אַז דוּ בִּיסְט גֶעוָוארְן פְרִישׁ אוּן דוּ גֵייסְט אַלֵיינְס אַרַיין אִין בִּיזְנֶעס; דֶער אֵייבֶּערְשְׁטֶער זָאל דִיר הֶעלְפְן אַז דוּ זָאלְסְט מַצְלִיחַ זַיין, אוּן אֵייבִּיג הָאבְּן הַצְלָחָה.


אִיך וֶועל דִיר שְׁרַייבְּן אַפָּאר עֵצוֹת וִוי אַזוֹי מַצְלִיחַ צוּ זַיין אִין בִּיזְנֶעס.


1)    דִי עֶרְשְׁטֶע סוֹד צוּ הָאבְּן הַצְלָחָה, אִיז שְׁטֶענְדִיג צוּ זַיין פְרֵיילִיך אוּן אַרוּם גֵיין בְּשִֹמְחָה, אֲפִילוּ מֶען הָאט נִישְׁט מִיט וָואס, דָאך זָאגְט דִי רֶבִּי (סֵפֶר הַמִידוֹת, אוֹת שִֹמְחָה, חֵלֶק ב, סִימָן א): "מִי שֶׁהוּא שָׂמֵחַ תָּמִיד, עַל יְדֵי זֶה הוּא מַצְלִיחַ", וֶוער עֶס אִיז פְרֵיילִיך אִיז מַצְלִיחַ.


2)    צְוֵוייטֶענְס, זַיי מְכַבֵּד דַיין וַוייבּ, וַוייל דֶער רֶבִּי זָאגְט (לִקּוּטֵי מוֹהֲרַ"ן, חֵלֶק א', סִימָן סט) אַז דִי עִיקָר עֲשִׁירוּת קוּמְט פוּן דִי וַוייבּ; אַז דוּ וֶועסְט אִיר גֶעבְּן כְּסֵדֶר גוּטֶע וֶוערְטֶער אָן אַ שִׁיעוּר וֶועסְטוּ מַצְלִיחַ זַיין.


3)    "מִנְיָן", זֶע מִיט מְסִירַת נֶפֶשׁ צוּ דַאוֶוענֶען מִיט מִנְיָן שַׁחֲרִית מִנְחָה מַעֲרִיב, אֲפִילוּ דוּ הָאסְט נִישְׁט קֵיין כֹּחַ, דָאך גֵיי אִין שׁוּל דְרֵיי מָאל יֶעדְן טָאג.


4)    מִשְׁנַיוֹת מִיט גְמָרָא.


5)    וְעַל כּוּלָם תְּפִלָה וְהִתְבּוֹדְדוּת, בֶּעט דֶעם בַּאשֶׁעפֶער כְּסֵדֶר: "רִבּוֹנוֹ שֶׁל עוֹלָם הֶעלְף מִיך אִיך זָאל הָאבְּן הַצְלָחָה".


אַז דוּ וֶועסְט טוּן דִי עֵצוֹת וֶועסְטוּ זַיין אַ רַייכֶער גְלִיקְלִיכֶער מֶענְטְשׁ.


אִיך הָאבּ הַנָאָה גֶעהַאט צוּ פַארְבְּרֶענְגְן אַ שַׁבָּת מִיט דִיר פָארִיגֶע וָואך אִין קִרְיַת יוֹאֵל, צוּ זֶעהן וִוי דוּ גֵייסְט אָן.


פוּן דַיין רֹאשׁ יְשִׁיבָה וָואס שְׁטָאלְצִירְט מִיט דִיר.

#2 - שמועס דיך אויס מיט'ן אייבערשטן ביי די חנוכה ליכט
תפילה והתבודדות, חנוכה

בעזהשי"ת - מוֹצָאֵי שַׁבָּת קוֹדֶשׁ פַּרְשַׁת וַיִשְׁלַח, שְׁנַת תשע"ה לפ"ק


לְכָבוֹד מֵיין טַייעֶרֶע ... נ"י


שְׁטַארְק דִיך ... יֶעצְט קוּמְט חֲנוּכָּה; וָואס מֵיינְט חֲנוּכָּה? אַ לָשׁוֹן פוּן חֲנוּכַּת הַמִּזְבֵּחַ - מֶען בַּאנַייט זִיך, מֶען הֵייבְּט אָן פוּן דָאסְנַיי אוּן מֶען אִיז זִיך מְחַזֵק, אוּן מֶען שְׁטַארְקְט דִי וַוייבּ וְכוּ'.


זַיי נִישְׁט קֵיין בַּטְלָן, יֶעצְט זֶעץ דִיך אַרָאפּ בַּיי דִי מְנוֹרָה קֶעגְן דִי הֵיילִיגֶע לִיכְט, אוּן שְׁמוּעֶס מִיטְן אֵייבֶּערְשְׁטְן פָּנִים בְּפָנִים, דַאנְק אִים אוּן לוֹיבּ אִים אוֹיף דִי חֲסָדִים וָואס עֶר טוּט מִיט דִיר. מֶען קֶען זִיך נִישְׁט פָארְשְׁטֶעלְן וִוי גְלִיקְלִיך מִיר זֶענֶען אַז מִיר וֵוייסְן פוּן דִי עֵצָה פוּן הִתְבּוֹדְדוּת, אוּן מוֹהַרָא"שׁ בְּרֶענְגְט עֶס אַרַיין אִין אוּנְז; לְמָשָׁל חֲנוּכָּה, מֶענְטְשְׁן וֵוייסְן נִישְׁט וָואס מֶען טוּט חֲנוּכָּה; בָּרוּך הַשֵׁם מִיר תַּלְמִידֵי הֵיכָל הַקוֹדֶשׁ זֶעצְן זִיך אַוֶועק בַּיי דִי חֲנוּכָּה לִיכְט, קוֹדֶם מִיט דִי וַוייבּ אוּן קִינְדֶער, אוּן מֶען פַארְצֵיילְט דִי נִיסִים וָואס דֶער אֵייבֶּערְשְׁטֶער הָאט גֶעטוּן אוּן עֶר טוּט יֶעצְט, אוּן נָאכְדֶעם אִיז מֶען זִיך מִתְבּוֹדֵד, אַה! אַ מְחַיֶה וָואסֶערֶע שֵׁיינֶע אֵיידֶעלֶע שְׁטִילֶע לֶעבְּן קֶען מֶען זִיך אָפְּלֶעבְּן אָן דֶעם וָואס אֵיינֶער זָאל וִויסְן וְכוּ'.


שְׁטַארְק דִיך, אוּן זֶע אַבִּיסְל עוֹסֵק צוּ זַיין אִין הַפָצָה, וַוייל מִיר גֵייעֶן שׁוֹין בַּאלְד אַהֵיים, אוּן דָארְט אִיז דָאס זֵייעֶר חָשׁוּב.


פוּן דַיין רֹאשׁ יְשִׁיבָה וָואס אִיז זֵייעֶר שְׁטָאלְץ מִיט דִיר.

#1 - שטופ נישט אפ די חתונה
שידוכים, חתונה

בעזהשי"ת - מוצאי שבת קודש פרשת וישלח, שנת תשע"ה לפ"ק


לכבוד ... נ"י


איך בעט דיר, האב רחמנות אויף דיין טאכטער און איידעם און מאך זיי חתונה; פארוואס זאלן זיי זיך פרעגלען אין יסורים?! ווען דו גייסט ווען געפעלן פאר איינעם מיטן שטופן די חתונה אויף ... איז איין צרה, אבער מען לאכט דאך סיי ווי פון דיר, דו ביסט סיי ווי אפגעפרעגט ביי די וועלט, נו פארוואס זאלסטו נישט גיין מיט א שמוץ אריבער, אדער ווי מען זאגט אין חב"ד "לכתּחילה אריבער"; פייף דיך אן אויף די וועלט און האב רחמנות אויף דיין טאכטער.


ווען איך וואלט געקענט רעדן וואלט גוט געווען, אבער איך קען נישט, און איך טאר נישט; איך בעט דיר, פאלג מיך. ווען דיין ווייב זאל וויסן, און ווען דו זאלסט וויסן, אז איך האב געראטעוועט דיין טאכטער וכו' וואלסטו מיר געקושט דּי פיס, די פראבלעם איז נאר אז איך קען נישט רעדן, דערפאר ביסטו און דיין ווייב טיף אין מח ברוגז אויף מיר פארוואס איך יאג וכו'; שוין כפרת עוונות, אבער פרוביר צוריק צו רוקן דער זמן החתונה וועט מקוים ווערן דעם פסוק (איוב ה, ד): "וידעתּ כי שלום אהלי", וואס חז"ל זאגן אויף דעם (יבמות ס"ב:): "זה המשּׂיא בניו ובנותיו סמוך לפרקן".