בריוון פונעם ראש ישיבה שליט"א

#472 - ווי נאריש איז אויסצוגעבן טויזנטער דאללער פאר אפאר שעה
הכרת הטוב, אידיש געלט, חתונה

בעזרת ה' יתברך


יום ד' פרשת שמות, י"ח טבת, שנת תשע"ט לפרט קטן


 


מרת ... תחי'.


איך דאנק אייך פארן העלפן אהער שטעלן אזא שיינע חתונה; פארן זארגן פאר די 'כלה בענקל' ביים קבלת פנים און פאר די 'שיינע בלומען' פאר די כלה. באטייליגטע ביי די שמחה האבן געפרעגט צי דאס איז עכטע בלומען, האבן מיר געזאגט אז דאס איז: 'עכטע פאלטשע בלומען'...


עס איז ממש א הארץ ווייטאג צו זען ווי די וואס רייניגן ביי חתונה ווארפן אוועק טייערע עכטע בלומען וואס מען האט געצאלט פאר דעם שווערע געלטער - אין מיסט אריין; בשעת מען ווייסט נאך נישט פון וואו מען גייט באצאלן די חובות וואס מען האט גענומען פאר די בלומען. דעריבער דאנק איך אייך פארן זארגן אז עס זאל זיין שיינע עכטע פאלטשע בלומען, וואס דאס לייגט מען אוועק פון איין חתונה פארן צווייטן.


איר האט אודאי מיט געהאלטן די חתונה און געזען ווי פרייליך עס איז געווען; מענטשן הערן נישט אויף רעדן פון די חתונה - ווי שיין עס איז און ווי נאריש עס איז אויס צו געבן טויזנטער דאללער פאר אפאר שעה ווען מען האט נישט דאס געלט און מען ווערט א בליטיגער ארימאן. מענטשן זענען צוגעקומען צו מיר ביי די חתונה פרעגן: "וואס פעלט פאר די חתנה? עס איז דאך אזוי שיין", האב איך זיי געענטפערט: "איין זאך פעלט – 'חובות'", על כל פנים חובות פון די חתונה נאכט איז נישט דא; האבן זיי אלע צוגעשטומט.


דעריבער דאנק איך אייך און איך דאנק אלע פרויען פון אנשי שלומינו וואס האבן געהאלפן עס זאל זיין אזא שיינע שמחה; אזוי אידיש, אזוי היימיש, אזוי בא'טעמ'ט, מיט אזויפיל חן.


איך האב געשריבן א בריוו פאר מרת ... תחי' איר צו דאנקען פארן זיך מתנדב זיין צו כאפן בילדער; אפשר זאלט איר מיר שיקן א ליסט פון אלע וואס האבן געמאכט די עסן וועל איך זיי אויך שרייבן.


מיין ווייב תחי' האט געקאכט די פיש און א פאטעטע קוגעל; מרת ... תחי' האט געמאכט די טאמעטא דיפ, די איבעריגע וואס האבן געהאלפן זאלט איר מיר מודיע זיין אלע זייערע נעמען וועל איך שרייבן פאר יעדן איינעם באזונדער א יישר כח. ווייל עס גייט מיר בנפשי אריין צו ברענגען ביי אנשי שלומינו וואס מוהרא"ש האט געוואלט.


א גריס פון אייער זון, הבחור ... נרו יאיר, ער פירט זיך מיט יראת שמים. איך האב אים געזאגט ער זאל נישט רעדן מיט ...; ער איז נישט קיין געזונטער אינגערמאן און ער טשעפעט בחורים רחמנא לצלן. איך וויל אז ער זאל עס הערן אויך פון אייך; ער זאל נישט האבן מיט אים צו טון, און פון די אנדערע זייט זאל ער אויך נישט יעצט ארום לויפן דערציילן פאר יעדן איינעם וכו', נאר ער זאל וויסן אז אויב איינער וויל אים טשעפען זאל ער יענעם נישט אפשוינען, אבער אז ער הערט א מעשה זאל ער פאר זיך שטיין ווייט, לֹא מִדֻּבְשְׁךָ וְלֹא מֵעֻקְצְךָ - איך בין נישט דיין חבר און אויך נישט דיין בר פלוגתא.

#471 - יישר כח פאר'ן ארויסהעלפן ביי די אומזיסטע חתונה
הכרת הטוב, אידיש געלט, חתונה

בעזרת ה' יתברך


יום ד' פרשת שמות, י"ח טבת, שנת תשע"ט לפרט קטן


 


מרת ... תחי'.


איך דאנק אייך פארן מיר העלפן אוועק שטעלן ביי אונז אין די קהילה א וועג ווי אזוי מען זאל קענען חתונה מאכן די קינדער אן דעם וואס עס זאל קאסטן פאר די מחותנים אפילו איין דאללער! געלויבט דעם אייבערשטן אז די וואך איז געווען די פערטע חתונה אין בית המדרש פון ישיבה אן דעם וואס עס זאל קאסטן פאר ביידע מחותנים קיין איין פרוטה.


איר פארשטייט אליינס אז איך אליינס וואלט דאס נישט געקענט דורך ברעכן, נאר מיט די הילף פון אנשי שלומינו און מיינע געטרייע תלמידים וואס ארבעטן צוזאמען באחדות, קען מען אויפטון גאר אסאך.


דערפאר דאנק איך אייך פארן זיך אוועק געבן אין אייערע פארנומענע שעות; נאכמיטאג איז דאך די צייט וואס אלע מאמעס זענען פארנומען מיט די קינדער, זיי אפווארטן ביים אהיימקומען פון חדר און סקול - אין די שעות האט איר אוועק געגעבן פון אייער טייערע צייט צו קומען כאפן פיקטשערס פון די כלה און די משפחה.


זאל אייך דער אייבערשטער באצאלן איר זאלט זען נחת ביי אייערע קינדער און נאך אביסל וועט איר שוין זען מיטן אייבערשטנס הילף נחת ביי אייערע אייניקלעך; אויך זאל אייך דער אייבערשטער העלפן איר זאלט טרעפן א גוטע שידוך פאר אייער טאכטער ... תחי' און איר חתונה מאכן אין ישיבה בחינם.


א גריס פון אייערע קינדער - סיי ... נרו יאיר און סיי ... ; זיי זענען ליכטיגע קינדער. זיי לערנען און דאווענען ובעיקר פירן זיי זיך מיט דרך ארץ.


די הייליגע חכמים זאגן זאגן (שבת י:): "הַנּוֹתֵן מַתָּנָה לַחֲבֵירוֹ צָרִיךְ לְהוֹדִיעוֹ", ווען איינער געבט פאר איינעם א מתנה זאל ער אים מודיע זיין אז ער האט אים געגעבן א מתנה, זאגט רש"י (דבור המתחיל 'צריך להודיעו'): "שֶׁמִּתּוֹךְ כַּךְ יְהֵא אוֹהֲבוֹ", ווייל אזוי וועט ער מרבה זיין ליבשאפט; אויף דעם זאגן חז"ל (שם) אז ווען איינער געבט א עסן פאר א קינד זאל ער אנשמירן דעם קינד אביסל פון די עסן וואס ער געבט אים, כדי אז ווען דאס קינד וועט אהיים קומען זאל אים זיין מאמע פרעגן: "ווער האט דיר שמוציג געמאכט?" וועט דאס קינד דערציילן אז דער און דער האט אים געגעבן עסן, און דאס וועט ברענגען הכרת הטוב.


דאס זעלבע וויל איך אייך זאגן, איך ווייס נישט צי אייער בחור דערציילט אייך ווי שיין איך פיר זיך מיט אים און ווי איך געב אכטונג אים מחנך צו זיין מיט אהבה און סבלנות; דעריבער זאג איך אייך, איר זאלט וויסן אז איך געב זייער אכטונג אויף אים; ער וועט אם ירצה ה' אויסוואקסן אן ערליכער איד און טרעפן א גוטע שידוך.


נאכאמאל א גרויסן יישר כח.

#470 - אכטונג געבן ווי אזוי מ'רעדט
חיזוק פאר מיידלעך, הדרכות

בעזרת ה' יתברך


יום א' פרשת שמות, ט"ו טבת, שנת תשע"ט לפרט קטן


 


... תחי', תלמידה בית פיגא ברסלב.


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


אז דו ווילסט נישט גיין וכו' מעגסטו זיך ארויסדרייען און זאגן: "איך האב נישט געקענט קומען", אבער זאלסט נישט זאגן: "איך האב נישט געקענט קומען ווייל איך האב זיך נישט גוט געשפירט", ווייל דער דיבור האט א כח, און וואס מען זאגט ארויס מיטן מויל קען נאכדעם פאסירן.


דעריבער ווען דו ווילסט זיך ארויסדרייען פון גיין וכו' און מען וועט דיר פארהאלטן פארוואס דו ביסט נישט געקומען זאלסטו זאגן סתם: "איך האב נישט געקענט קומען"; לאז יענעם טראכטן וואס יענער וויל, ווי איידער צו זאגן אויף זיך אז מען האט זיך נישט גוט געשפירט.


דער אייבערשטער זאל דיר העלפן זאלסט מצליח זיין אין אלע דיינע וועגן.

#469 - מעג מען טרינקען וואסער פאר קידוש?
תפילה והתבודדות, חיזוק פאר מיידלעך, דרך ארץ, הלכה

בעזרת ה' יתברך


יום א' פרשת שמות, ט"ו טבת, שנת תשע"ט לפרט קטן


 


... תחי', תלמידה בית פיגא ברסלב.


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


איך פריי זיך זייער צו הערן אז דו פירסט זיך אויף מיט דרך ארץ צו דיינע טיטשערס. זאלסט זיך אייביג נאר חבר'ן מיט מיידלעך וואס פירן זיך איידל און דרך ארץ'דיג, מיט דעם וועסטו מאכן א נחת רוח פאר דיינע עלטערן און א גוטע נאמען פאר אונזער סקול 'בית פיגא'.


דאס וואס דו פרעגסט צי מען מעג טרינקען וואסער פאר קידוש; ביז דו ווערסט א בת מצוה מעגסטו טרינקען וואסער פאר קידוש (עיין מגן אברהם, סימן רסט סעיף קטן א).


זאלסט זיך צוגעוואוינען צו רעדן צום אייבערשטן און יעדע זאך וואס דו דארפסט זאלסטו בעטן פונעם אייבערשטן. דער הייליגער רבי פלעגט זייער אויסלויבן די אידישע פרויען וואס האבן אין זיך תמימות ופשיטות און זיי רעדן צום אייבערשטן אויף זייער מאמע לשון און וואס זיי דארפן בעטן זיי נאר פון אים.


דער אייבערשטער זאל דיר העלפן זאלסט מצליח זיין אין אלע דיינע וועגן.

#468 - דער יצר הרע פארלייגט זיך אויף יעדן מיט אנדערע סארט בלבולים
שמחה, משניות, נסיונות, ישיבה, התרחקות

בעזרת ה' יתברך


יום ג' פרשת ויחי, י' טבת, שנת תשע"ט לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר, תלמיד ישיבת תפארת התורה.


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


איך פריי מיר זייער צו הערן אז דיין לעבן האט זיך געטוישט צום גוטן זייט דו ביסט אריין געקומען אין ישיבה, דו שרייבסט מיר אז דו האסט באקומען א נייע הארץ און דו ווילסט שוין היינט טון נאר גוטס. דאס איז גענוי וואס פאסירט מיט א מענטש ווען ער ווערט מקורב צום רבי'ן; דער הייליגער רבי נעמט אוועק פון אים דער "לב האבן" און פלאנצט אים איין אנשטאט דעם א "לב בשר" אזוי ווי עס שטייט (יחזקאל לו, כו): "וְנָתַתִּי לָכֶם לֵב חָדָשׁ וְרוּחַ חֲדָשָׁה אֶתֵּן בְּקִרְבְּכֶם, וַהֲסִרֹתִי אֶת 'לֵב הָאֶבֶן' מִבְּשַׂרְכֶם וְנָתַתִּי לָכֶם 'לֵב בָּשָׂר'"; לב בשר איז די זעלבע אותיות ווי ברסלב (עיין חיי מוהר"ן, סימן שלט).


שטארק דיר ווייטער בלימוד משניות און פרוביר צו זאגן יעדן טאג ח"י פרקים משניות. משניות האט אין זיך א געוואלדיגע כח אז עס נעמט ארויס פונעם מענטש אלע שלעכטס און מאכט די נשמה ריין און לויטער, אזוי אויך האט משניות א כח ארויס צו שלעפן א מענטש אפילו ער איז שוין אראפ געפאלן אין טיפן אפגרינד און ער ליגט אין שאול תחתית. מוהרא"ש פלעגט כסדר זאגן אז די ראשי תיבות פון (תהלים ל, ד): "הֶ'עֱלִיתָ מִ'ן שְׁ'אוֹל נַ'פְשִׁי" איז משנה; דאס הייסט אז א מענטש זאגט משניות נעמט עס אים ארויס פון שאול תחתית.


איך פריי מיר זייער אז דו ביסט שוין ארויס געקראכן פון דיין דעפרעשן און דו שטארקסט דיר מיט אלע כוחות צו זיין פרייליך, אזוי ווי דער הייליגער רבי זאגט (ליקוטי מוהר"ן, חלק ב', סימן כה): "מִצְוָה גְּדוֹלָה לִהְיוֹת בְּשִֹמְחָה תָּמִיד", עס איז א גרויסע מצוה צו זיין שטענדיג פרייליך, "וּלְהִתְגַּבֵּר לְהַרְחִיק הָעַצְבוּת וְהַמָּרָה שְׁחֹרָה בְּכָל כֹּחוֹ", און זיך אנשטרענגען אוועק צו נעמען פון זיך די עצבות און מרה שחורה מיט אלע כוחות. "וְכָל הַחוֹלַאַת הַבָּאִין עַל הָאָדָם, כֻּלָּם בָּאִין רַק מִקִּלְקוּל הַשִֹֹּמְחָה", אלע מחלות און קרענק וואס קומען אויפן מענטש קומט פון עצבות און מרה שחורה. דער רבי זאגט דארט ווייטער: "וְגַם חַכְמֵי הָרוֹפְאִים הֶאֱרִיכוּ בָּזֶה, שֶׁכָּל הַחוֹלַאַת הַבָּאִין עַל הָאָדָם, כֻּלָּם בָּאִין רַק מִקִּלְקוּל הַשִֹֹּמְחָה", אויך די דאקטורים זענען מודה אז אלע פראבלעמען און קרענק קומען פון נישט זיין פרייליך, און שמחה איז א רפואה פאר אלע קרענק; ווען א מענטש איז פרייליך נעמט ער אוועק פון זיך אלע צרות און יסורים.


דאס וואס דו שפירסט אז איך דארף דיר נישט און דו שפירסט זיך איבעריג אין ישיבה; זאלסטו וויסן אז דאס איז נאך א וועג פונעם יצר הרע צו צעברעכן דעם מענטש און אים אוועק שלעפן פונעם צדיק, ער טוט דאס מיט יעדן וואס וויל מקורב ווערן צום רבי'ן.


איך וועל דיר דערציילן א מעשה וואס וועט דיר געבן שטארקע חיזוק, ווען רבי יודל זכרונו לברכה איז מקורב געווארן צום הייליגן רבי'ן האט מען אים געזאגט אז דער רבי איז ברוגז אויף אים, ר' יודל האט נישט געוויסט אז דאס קומט פונעם יצר הרע וואס טוט אלע פעולות צו מרחק זיין דעם מענטש פונעם צדיק, האט ער מורא געהאט אריין צו גיין צום רבי'ן צו דערגיין וואס עס גייט פאר. נאך דריי טעג האט ער זיך שוין נישט געקענט איינהאלטן פון זען דעם רבי'ן, האט ער געטראכט צו זיך: 'זאל זיין וואס זאל זיין, איך מוז אריין גיין צום רבי'ן', דער רבי האט פארשטאנען ברוח קדשו די נסיונות וואס ר' יודל גייט אריבער, גלייך ווען ר' יודל איז אריין געקומען צום רבי'ן האט אים דער רבי געזאגט: "ווען א מענטש וויל מקורב ווערן צום אמת דעמאלט איז זיך דער שקר מתגבר אויפן מענטש, און אז דער מענטש שטארקט זיך אויפן שקר, ער צעברעכט דעם שקר דעמאלט ווערט פון 'שֶׁקֶר' – 'קֶשֶׁר'", און דער רבי האט אויסגעפירט: "דו וועסט שוין בלייבן מקושר צו מיר דיין גאנצע לעבן".


זעט מען פון דעם ווי דער יצר הרע פארלייגט זיך אויף יעדן איינעם באזונדער אים מבלבל צו זיין מיט כל מיני בלבולים און כל מיני מחשבות זרות, אבי ער זאל אפלאזן דעם רבי'ן, דערפאר דארף מען אסאך בעטן דעם אייבערשטן אז מען זאל מאכן פון שֶׁקֶ"ר א קֶשֶ"ר שֶׁל קַיָּמָא נישט אפצולאזן דעם הייליגן רבי'ן.


איך האב דיר ליב.

#467 - נישט האבן קשיות אויפ'ן אייבערשטן
חינוך הילדים, אמונה, נעגל וואסער, קשיות

בעזרת ה' יתברך


יום ג' פרשת ויחי, צום עשרה בטבת, שנת תשע"ט לפרט קטן


 


מרת ... תחי'.


איך האב ערהאלטן אייער בריוו.


מוהרא"ש פלעגט שטענדיג זאגן: "יעדע פארוואס - איז נאך א קליפה", אזוי ווי צדיקים האבן געזאגט אויפן פסוק (תהלים עט, י): "'לָמָּה' - יֹאמְרוּ הַגּוֹיִם", א גוי זאגט "לָמָּה?" ווידעראום א איד זאגט: "אלעס וואס דער אייבערשטער טוט האט א חשבון".


מיר דארפן טון וואס דער אייבערשטער הייסט אונז טון אן קיין שום קשיות און אן קיין שום חשבונות; דער אייבערשטער האט אונז געהייסן מחנך זיין אונזערע קינדער מיט יראת שמים און ער זאגט אונז צו אז אויב מיר וועלן מחנך זיין די קינדער מיט יראת שמים וועלן מיר האבן נחת. ממילא קען מען נישט פרעגן קשיות 'פארוואס ביי דעם משפחה זענען אלע קינדער ארויס לתרבות רעה רחמנא לצלן, מיט דעם וואס די עלטערן האבן געטון אלעס פאר זייער יראת שמים?' און אזעלכע אינצידענטן טארן נישט שוואך מאכן די אמונה אין די ווערטער פון צדיקים.


איך האב פארציילט ביי די פאריגע פרויען צוזאמקום א מעשה וואס מוהרא"ש האט דערציילט, אז א פרוי איז געקומען צום סטייפלער גאון זכותו יגן עלינו און ביטערליך געוויינט אז אירע קינדער פאלן אוועק פון אידישקייט, יעצט האט איר זון זיך רחמנא לצלן אפגעשניטן די פיאות און די צער גידול בנים וואס זי גייט אדורך; האט איר דער סטייפלער גאון געפרעגט: "איר גיסט זיך אפ נעגל וואסער אינדערפרי?" די פרוי איז רויט געווארן פאר בושה און מודה געווען אז זי גיסט נישט אפ קיין נעגל וואסער, האט דער סטייפלער גאון איר געזאגט: "דעמאלט וואס ווילט איר פון מיר? אז מען גיסט נישט אפ נעגל וואסער בלייבט די טומאה פון ביינאכט אויף די הענט און וואס מען כאפט אן ווערט טמא, דעריבער איז די גאנצע שטוב פול מיט א רוח טומאה רחמנא לצלן. וואס קען איך טון אז איר אליינס האט זיך גורם געווען די צרות?" מיר האבן דאס דערציילט אלץ א חיזוק פאר די פרויען זיי זאל זיין נזהר אין מחנך זיין די קינדער זיך אנצוגרייטן נעגל וואסער פארן שלאפן גיין, און אינדערפרי זאלן זיי נישט אראפ גיין פון בעט אן אפגיסן נעגל וואסער.


אויף דעם ארויף שרייבט איר אז איר זענט געווארן זייער צעבראכן נאך די דרשה, איר זענט אהיים נאך די דרשה און געוויינט בכיות עצומות אויף אייערע געשוויסטער, הלמאי אייערע עלטערן האבן געטון אלעס אויף דער וועלט צו האבן ערליכע קינדער, זיי האבן יא אפגעגאסן נעגל וואסער וכו' און למעשה זענען עטליכע קינדער ארויסגעגאנגען לתרבות רעה.


איז קודם כל, קוקט אייך אן; ווי אזוי האבן אייערע עלטערן זוכה געווען אויפצושטעלן אזא קינד ווי אייך, וואס איר לעבט מיט אזא שטארקע אמונה און איר גייט אזוי בצניעות וכו' וכו'? צווייטנס, מען טאר נישט פרעגן קיין קשיות אויפן אייבערשטן; מיר דארפן טון וואס מיר האבן צו טון און דער אייבערשטער זאל טון וואס איז גוט אין זיינע אויגן.


דריטנס בעט איך אייך זייער: שטארקט אייך מיט אלע כוחות אויפצוציען אייערע קינדער בקדושה וטהרה. לאזט אייך נישט צעברעכן פונעם יצר הרע וואס וויל אלעס טון אייך צוצונעמען אייער משפחה - היה לא תהיה!


היינט איז דער יארצייט פון הייליגן רבי נתן זכרונו לברכה, וועל איך אייך שרייבן א ווארט פון רבי נתן. דער הייליגער רבי נתן האט געזאגט: "ווען איך ווייס שוין אלע עצות און חיזוקים ווי אזוי זיך אן עצה צו געבן מיטן יצר הרע קומט ער צו מיר מיט גאר א נייע וועג וואס איך האב זיך נישט געראכטן"; דאס איז דער וועג פונעם יצר הרע - מאכן חלישות הדעת פאר יעדן איינעם אויף זיין וועג.


גרייטס אן נעגל וואסער פאר אלע קינדער יעדע נאכט בשמחה רבה, און זייטס מדקדק אין אלע הלכות און אין מנהגים, דורכדעם וועט איר זוכה זיין אויפצושטעלן א שיינע שטוב.


 

#466 - יישר כח פארן מנדב זיין די סעודה פאר די יארצייט סעודה פון רבי נתן
הכרת הטוב, מוהרנ"ת ז"ל

בעזרת ה' יתברך


יום ג' פרשת ויחי, י' טבת, שנת תשע"ט לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר.


א גרויסן יישר כח פארן מנדב זיין די סעודה פאר די יארצייט סעודה פון רבי נתן זכרונו לברכה; אין דעם זכות זאל דיר דער אייבערשטער געבן הצלחה און ברכה אין אלע דיינע וועגן.


דער הייליגער רבי נתן זכותו יגן עלינו האט יעדן איינעם געקענט דערליידן, ער האט געהאט א געפיל פאר יעדן איד. מוהרא"ש זכרונו לברכה האט דערציילט אז אין ברסלב האט געוואוינט א משכיל א מחלל שבת בפרהסיא רחמנא לצלן וועלכער פלעגט שרייבן אום שבת קודש. איין מאל האט אים געכאפט אן התעוררות אריין צו גיין צו רבי נתן צו שלש סעודות, ער איז אריינגעקומען אינעם ברסלב'ן שטיבל בשעת זיינע הענט זענען נאך געווען פארשמירט מיט טינט פון שרייבן רחמנא לצלן אום שבת קודש. ווען אנשי שלומינו האבן אים געזען האט מען אים געוואלט אררויס טראגן פון בית המדרש, אבער רבי נתן האט נישט געלאזט, ער האט געזאגט: "נישט אומזיסט איז ער געקומען צו אונז, מן הסתם גייט אריבער אויף אים וכו'"; למעשה האט דער איד אנגעהויבן צו קומען יעדע וואך צו רבי נתן, ביז ער איז געווארן א בעל תשובה און א גרויסער צדיק. רבי נתן פלעגט זאגן אויף אים: "איך וועל זיך בארימען מיט אים אויף יענע וועלט".


דאס איז געווען דער הייליגער רבי נתן, ער האט געהאט פלאץ ביי זיך אין הארץ פאר יעדן איד; רבי נתן פלעגט זאגן: "דֶעם רֶבִּינְ'ס זַאךְ אִיז נָאר רַחְמָנוּת; מַמְשִׁיךְ זַיין דָאס רַחְמָנוּת פוּנֶעם אֵייבֶּערְשְׁטְן אוֹיף יֶעדְן אִיד, זָאל עֶר זַיין וֶוער עֶס זָאל נָאר זַיין".


אמאל האט רבי נתן גערעדט מיט אנשי שלומינו אז מען דארף זיך דערהאלטן מיט אלע כוחות, ווייל אויף יעדן איינעם גייט אריבער שווערע ביטערע נסיונות; אינמיטן רעדן האט ער זיך צופייערט און געזאגט: "פארוואס איז רבי שמעון בן יוחאי געווען רבי שמעון בן יוחאי? ווייל ער האט געהאט די מאס התחזקות! פארוואס איז דער אר"י הקדוש געווען דער אר"י הקדוש? ווייל ער האט געהאט די מאס התחזקות! פארוואס איז דער בעל שם טוב הקדוש געווען דער בעל שם טוב הקדוש? ווייל ער האט געהאט די מאס התחזקות! פארוואס איז דער הייליגער רבי געווען דער הייליגער רבי? ווייל ער האט געהאט די מאס התחזקות! און פארוואס בין איך וואס איך בין? ווייל איך האב די מאס התחזקות!" זעט מען פון דעם אז אויף אלע צדיקים איז איבער געגאנגען וואס איז איבער געגאנגען, און נאר ווייל זיי האבן זיך דערהאלטן זענען זיי צוגעקומען צו זייערע מדריגות.


נאכאמאל, א גרויסן יישר כח פארן מנדב זיין די סעודה.

#465 - נישט אריין גיין אין א לחץ
חיזוק פאר מיידלעך, שמחה, תהלים, עבודת השם, תפלות אויף אידיש, לחץ

בעזרת ה' יתברך


יום א' פרשת ויחי, ח' טבת, שנת תשע"ט לפרט קטן


 


... תחי', תלמידה בית פיגא ברסלב.


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


איך האב זייער הנאה צו הערן אז דו זאגסט יעדן טאג תהלים און יעצט האסטו מסיים געווען די ערשטע מאל 'ספר תהילים'; דער הייליגער צמח צדק זכותו יגן עלינו האט געזאגט: "ווען מענטשן וואלטן געוויסט דאס גרויסקייט פון זאגן תהלים וואלט מען שטענדיג עוסק געווען אין תהלים".


בנוגע אז יעדעס מאל ווען עס קומט אן עת רצון וואס מען קען דעמאלט פועל'ן ישועות גייסטו אריין אין א לחץ פון וועלן אויסנוצן די צייט וכו'; אויף דעם אליינס זאלסטו בעטן דעם אייבערשטן, אז דו זאלסט נישט האבן קיין פרעשור פון גארנישט, און דו זאלסט קענען דינען דעם אייבערשטן בשמחה וטוב לבב.


געדענק וואס דער הייליגער רבי זאגט (שיחות הר"ן, סימן רסט): "מַה צְרִיכִין לְהִתְבַּלְבֵּל? אֵיךְ שֶׁעוֹשִׂין עוֹשִׂין וּבִלְבַד שֶּׁלֹּא לַעֲשׂוֹת רַע חַס וְשָׁלוֹם", מען דארף זיך נישט מבלבל זיין פון גארנישט, "ווי מען טוט, טוט מען, אבי מען טוט נישט קיין שלעכץ חס ושלום"; און וואס רבי נתן האט געזאגט: "איך וויל דאווענען ותיקין, אבער נישט ווי א בייזער למדן"; דאס הייסט אפילו פון איין זייט איז דאווענען ותיקן זייער א גרויסע זאך אבער אויב דאס איז גורם לחץ און פרעשור, מען ווערט גערעגט אויף זיך וכו' איז דאס נישט וואס דער אייבערשטער וויל.


מען דארף זייער אכטונג געבן נישט אריין צו גיין אין א לחץ פון עבודת השם, דערפאר זאלסטו בעטן דעם אייבערשטן: "הייליגער באשעפער העלף מיר איך זאל זיין פרייליך און רואיג; איך זאל זיך פרייען מיט וואס איך טו און מיט וואס איך האב. העלף מיר טאטע זיסער אז ווען עס קומט א שיינע צייט ווי למשל א יום טוב זאל איך נישט ווערן בלחץ פון וועלן אריין כאפן ווי מער; העלף מיר אייבערשטער איך זאל אויסנוצן די צייט אן קיין פרעשור", אזוי זאלסטו בעטן דעם אייבערשטן, וועסטו פטור ווען פון אלע פרעשור און לחץ.


אז דיין נאמען הייבט זיך אן מיט א גימ"ל און ענדיגט זיך מיט א למ"ד איז גוט צו זאגן ביים סוף פון שמונה עשרה – פאר יהיו לרצון אמרי פי וגו' - דעם פסוק (ישעיהו מז ד): "גֹּאֲלֵנוּ ה' צְבָאוֹת שְׁמוֹ קְדוֹשׁ יִשְׂרָאֵל", דער אייבערשטער זאל אונז שוין אויסלייזן פון גלות.

#464 - שמחה איז א רפואה פאר אלע מחלות וחלאים רעים
שמחה, חיזוק פאר פרויען, רפואה

בעזרת ה' יתברך


יום ה' ויגש, ה' טבת, שנת תשע"ט לפרט קטן


 


מרת ... תחי'.


איך בעט אייך זייער איר זאלט זיך מחזק זיין און זיך נישט לאזן צעברעכן פונעם יצר הרע וואס וויל נאר צעברעכן נאך א איד און זען אז נאך א שטוב זאל צעפאלן.


פאלגט דעם הייליגן רבי'ן וואס האט אונז געהייסן זיין פרייליך (ליקוטי מוהר"ן, חלק ב', סימן כד), און אונז געלערנט אז שמחה איז א רפואה פאר אלע מחלות וחלאים רעים, און אפילו די דאקטורים זענען מודה צו דעם.


קומט אויס פונעם רבינ'ס ווערטער אז אייער ישועה ליגט אין אייערע הענט; אז איר וועט אוועקלייגן אלע אייערע חכמות וכו' און איר וועט פאלגן דעם רבי'ן צו זיין פרייליך וועט איר האבן א גאנצע רפואה און א גאנצע ישועה.


דערפאר בעט איך אייך מרת ... תחי': שטארקט זיך מיט אלע כחות צו זיין פרייליך; מאכט זיך פרייליך, און אז מען מאכט זיך פרייליך ווערט מען פרייליך.


צינדט אן אין שטוב מוזיק – הויך אזוי ווי ביי א חתונה און טאנצט מיט אייערע ליכטיגע קינדער וואס דער אייבערשטער האט אייך געגעבן.


קוקט אויף די גוטס וואס איר האט און הערט זיך אויף אראפצוקלאפן; הערט זיך אויף צו באשולדיגן, פונקט אזוי ווי מען טאר נישט פיינט האבן א צווייטן, אזוי טאר מען זיך אליינס אויך נישט פיינט האבן.


א גרויסן יישר כח פארן ארויסהעלפן די ישיבה מיטן געבן פאר די רענט פון דעם חודש ... דאללער.


דער אייבערשטער זאל אייך שיקן א רפואה שלימה.

#463 - א "שבת התוועדות" מיט א "סיום הש"ס"
סיום, לימוד התורה, גמרא, רענט

בעזרת ה' יתברך


יום ה' ויגש, ה' טבת, שנת תשע"ט לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר.


א גרויסן דאנק פארן ארויסהעלפן די ישיבה מיטן צושטייער געבן פאר די רענט פון דעם חודש ... דאללער; דער אייבערשטער זאל דיר העלפן אז אין זכות פון די מצוה פון צדקה זאלסטו האבן הצלחה אין אלע ענינים.


איך פריי מיר זייער צו הערן אז דו האסט ארויסגענומען "קראון פלאזא האטעל" פאר קומענדיגן יאר אויף שבת פרשת ויגש ה'תש"פ הבא עלינו לטובה, וואו מיר וועלן פראווען א "שבת התוועדות" פאר אלע תלמידי הישיבה צוזאמען מיטן "סיום הש"ס", צו מחזק זיין אלע תלמידי היכל הקודש – בחורים און אינגעלייט זיך צו פרייען אז מיר האבן זוכה געווען צו מקורב ווערן צום הייליגן רבי'ן דורך מוהרא"ש וואס איז אונז מחזק צו לערנען יעדן טאג א דף גמרא.


עס גייט מיר אין לעבן אריינצוברענגען אין אלע תלמידי הישיבה אז אלע זאלן וויסן אז מען דארף לערנען יעדן טאג לכל הפחות איין בלאט גמרא; ווייל א מענטש אן תורה איז א טויטער מענטש, אן תורה איז מען א גרויס רחמנות.


היינט אז מיר האבן דעם "סדר דרך הלימוד" פון הייליגן רבי'ן דורך וואס יעדער איד קען לערנען אפילו מען פארשטייט נישט, איז דאך מעגליך פאר יעדן איינעם צו לערנען; נישט קיין חילוק צי מען האט א גוטע קאפ אדער א שוואכע, יונג אדער אלט, ארעם אדער רייך.


איך וויל אז אלע אינגעלייט און בחורים זאלן קומען צו דעם שבת, אזוי וועלן אלע אנהייבן א' ויחי ה'תש"פ צו לערנען אינאיינעם מסכת ברכות לויטן סדר פון ש"ס כסדרן.


זיי מודיע פון דעם שבת פאר אלע תלמידים – סיי וואס לערנען נאך אין ישיבה, פאר די וואס קומען נאך צו די שיעורים און פאר די וואס זענען שוין ארויס פון ישיבה; דו ביסט דאך געווען פון די עשרה ראשונים ווען מיר האבן געעפנט די ישיבה ווייסטו דאך אלע נעמען וכו'.


איך וויל דיר בעטן דו זאלסט פרובירן זען ביי די עירליין אויב זיי געבן צוריק געלט פאר אלע פאסאנדזשירן וואס האבן געהאט די דילע"י און האבן טרעוועל אינשורענס; אזוי וועל איך קענען שנעלער באצאלן דעם חוב וואס איך קום דיר פאר די טיקעטס.


שטארק דיר טייערע ... נרו יאיר אין תפילה והתבודדות; וואס דו דארפסט זאלסטו בעטן פונעם אייבערשטן, ווייל תפילה איז שטערקער פון אלעס. אזוי ווי דער הייליגער רבי האט געזאגט אויפן מאמר חז"ל (ויקרא רבה י, ה): "תְּפִלָּה עוֹשֶׂה מֶחֱצָה" אז דער פשט איז אז "תפלה העלפט", ווייל 'מֶחֱצָה' אויף אידיש איז טייטש 'העלפט'.


פון דיין ראש ישיבה וואס האט דיר ליב.


...

#462 - לאז דיין ווייב רעדן צו איר מאמע און געשוויסטער
שלום בית, רענט

בעזרת ה' יתברך


יום ה' ויגש, ה' טבת, שנת תשע"ט לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר.


א דאנק פארן ארויסהעלפן די ישיבה מיטן געבן פאר די רענט פון דעם חודש ... דאללער; דער אייבערשטער זאל דיר העלפן אין דעם זכות זאלסטו האבן הצלחה אין אלע ענינים.


איך האף אז דו און דיין ווייב האבן הנאה געהאט פונעם שמועס וואס מיר האבן גערעדט.


דיר בעט איך זייער אז עס זאל דיר נישט באדערן אז דיין ווייב רעדט צו אירע געשוויסטער און צו איר מאמע; קודם כל איז נישט אויסגעהאלטן אז א מאן זאל נישט צולאזן זיין ווייב רעדן מיט איר מאמע און געשוויסטער. צווייטנס, דאס איז נישט קיין שכל'דיגע זאך, ווייל נישט דאס מאכט אז דער מאן זאל זיין בעל הבית אין שטוב, אז ער טיילט איין וכו'. בפרט אז דיין ווייב איז דיר אזוי געטריי און זי האט דיר אזוי ליב; עס באדערט איר אז דיר באדערט ווען זי גייט צו איר מאמע און געשוויסטער.


אויך בעט איך דיר דו זאלסט נישט זיין א קמצן אויף איר חשבון; אמת, מען טאר נישט אויסגעבן געלט וכו', אבער אז זי דארף א קלייד פאר די חתונה וכו' קענסטו איר נישט זאגן זי זאל אנטון א קלייד וואס דו האסט געשאפט אויב זי שפירט זיך נישט גוט אין דעם; עס איז נישט געפערליך צו קויפן א קלייד פאר הונדערט און פופציג דאללער אז דיין ווייב זאל זיין צופרידן.


און ווען דו גיבסט איר דאס געלט זאלסטו איר דאס געבן מיט הארץ, נישט ווי מען ווארפט א ביינדל פאר א הונט, זאגנדיג: "שוין, דא האסטו געלט! דאס וועט דיר פרייליך מאכן?!" זיי נישט נאריש ווען דו האסט באקומען אזא מתנה פונעם אייבערשטן.


איך וועל דיר נאך שרייבן מער; דער הייליגער רבי נתן האט געזאגט: "אינעם ענין פון שלום בית וואלט איך געדארפט שרייבן אכט מאל מער ווי דעם גאנצן ליקוטי הלכות".


...


 

#461 - אין הימל איז א מלמד זייער חשוב
מלמדים, רענט

בעזרת ה' יתברך


יום ה' ויגש, ה' טבת, שנת תשע"ט לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר.


א גרויסן יישר כח פארן ארויסהעלפן די ישיבה מיטן צושטייער געבן פאר די רענט פון דעם חודש ... דאללער; דער אייבערשטער זאל דיר העלפן אז אין זכות פון די מצוה פון צדקה זאלסטו האבן הצלחה אין אלע ענינים.


איך וויל דיר מחזק זיין דו זאלסט זיך שטארקן מיט דיין הייליגע ארבעט, מיטן זיין א מלמד פאר די ריינע שעפעלעך – די תינוקות של בית רבן.


אין הימל איז א מלמד זייער חשוב, ווייל ער לערנט תורה מיט תינוקות של בית רבן וואס זייער תורה ותפלה איז זייער חשוב, אזוי ווייט אז אפילו משיח קומט אן און מען דארף האבן מענטשן זאלן העלפן אויפבויען דעם בית המקדש טאר מען נישט מבטל זיין חדר פאר דעם, נאר די קינדער דארפן בלייבן לערנען – אזוי פסק'נט דער הייליגער רמב"ם (פרק א' מהלכות בית הבחירה, הלכה יב): "עוֹסְקִין בַּבִּנְיָן מֵעֲלוֹת הַשַּׁחַר עַד צֵאת הַכּוֹכָבִים. וְהַכֹּל חַיָּבִין לִבְנוֹת וּלְסָעֵד בְּעַצְמָן וּבְמָמוֹנָם - אֲנָשִׁים וְנָשִׁים כְּמִקְדַּשׁ הַמִּדְבָּר. וְאֵין מְבַטְּלִין תִּינוֹקוֹת שֶׁל בֵּית רַבָּן לַבִּנְיָן".


עס פעלט נישט אויס אריין צו לייגן ארבעט און כחות אין ארט"ס ענ"ד קרעפט"ס, דער עיקר זאלסטו אריין כחות אז די קינדער זאלן זיין פרייליך; זינג מיט זיי ניגונים פון אמונה, טאנץ מיט זיי יעדן טאג און לערן זיי אויס ווי אזוי מען רעדט צום אייבערשטן. די קליינע קינדער – ווי קליין זיי זענען – זענען זיי זייער ריין און תמימות'דיג און יעדעס ווארט וואס דער מלמד רעדט צו זיי גייט אריין אין זיי.


נאכאמאל, עס פעלט נישט אויס זיך צו צערייסן און אהיים שיקן א גרויסע צאל צעטלעך וכו', דער עיקר זאלסטו אנפילן די קינדער מיט יראת שמים און אמונה טהורה.


...

#460 - דרך ארץ אויפ'ן באס
מוסדות, דרך ארץ, משמש דעם רבי'ן, רענט

בעזרת ה' יתברך


יום ה' ויגש, ה' טבת, שנת תשע"ט לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר.


א גרויסן יישר כח פארן ארויסהעלפן די ישיבה מיטן געבן פאר די רענט פון דעם חודש ... דאללער; דער אייבערשטער זאל דיר העלפן אין דעם זכות זאלסטו האבן הצלחה אין אלע ענינים.


א גריס פון דיין טאטע'ן שליט"א; איך האב נעכטן גערעדט מיט אים, איך האב אים געזאגט וואס איך זאג דיר כסדר אז איך זארג זיך גארנישט וועגן א שידוך פאר דיר ווייל איך בין זיכער אז דו וועסט טרעפן א גוטע שידוך בקרוב.


די באס טיטשער האט מיר געזאגט אז אמאל זענען דא קינדער אויפן באס וואס זענען חוצפה'דיג צו איר; נעכטן האט א קליין קינד פון דריי יאר איר דערלאנגט א באקס אין פנים. בעט איך דיר זייער דו זאלסט זען עס זאל זיין "דרך ארץ" אויפן באס.


אלעס ווענדט זיך אין "דיר"; אויב דו וועסט אכטונג געבן עס זאל נישט הערשן קיין "חוצפה" אויפן באס, וועט איר זיין גרינגער די ארבעט. די ארבעט פון די באס טיטשער איז צו ברענגען די קינדער צום טיר וכו', אבער עס איז נישט איר אויפגאבע זיך צו קריגן מיט די קינדער, בפרט מיט די אינגלעך וד"ל.


איך דאנק דיר נאכאמאל פארן מיר העלפן מיט אזא געטריישאפט.


איך בין זיך מחי' צו הערן יעדן ערב ראש חודש פון דיר אז דו האסט נאכאמאל געענדיגט ששה סדרי משנה; יעצטו ערב ראש חודש טובת האסטו מיר דערציילט אז דו האסט מסיים געווען די פיר און אכציגסטע מאל ששה סדרי משנה – וואו אין די וועלט הערט מען אזאנס, אז א בחור זאל האבן מסיים געווען ששה סדרי משנה פיר און אכציג מאל?!


אחי, חזק ואמץ!

#459 - די גרויסקייט פון מחנך זיין מיידלעך מיט אמונה ויראת שמים
לערערין, סקול, חינוך הילדים

בעזרת ה' יתברך


ערב שבת קודש פרשת ויגש, ו' טבת, שנת תשע"ט לפרט קטן


 


מרת ... תחי'.


איך האב ערהאלטן פון אייערע תלמידות בריוון וואו זיי שרייבן אזוי שיין אראפ אלעס וואס זיי לערנען ביי אייך, יעדע מיידל שרייבט דאס אראפ אויף איר אופן, ווייל ביי יעדן איינעם גייט דאס אריין לויט איר אייגנארטיגע פארשטאנד.


איר קענט זיך נישט פארשטעלן ווי גרויס עס איז אייער זכות; דאס איז א זכות וואס נישט יעדער איז זוכה דערצו - אויפבויען אידישע קינדער מיט אמונה און יראת שמים; זיי זאלן וויסן דאס גרויסקייט פון זיין א אידיש קינד, זיי זאלן זיין שטאלץ מיט אידישקייט, מיט זייער אנטון און מיט זייער אויפפירונג. זיי זאלן וויסן די שכר פון זיין איידל וואס אויף דעם זאגן חכמינו זכרונו לברכה זאגן (במדבר רבה ח, ט): אויפן פסוק (תהילים קכח, ג): "אֶשְׁתְּךָ כְּגֶפֶן פֹּרִיָּה בְּיַרְכְּתֵי בֵיתֶךָ בָּנֶיךָ כִּשְׁתִלֵי זֵיתִים סָבִיב לְשֻׁלְחָנֶךָ", דיין ווייב וועט זוכה זיין צו האבן קינדער אזוי ווי א וויינשטאק וואס איז פול מיט טרויבן - בזכות וואס זי פירט זיך בצניעות, "בִּזְמָן שֶׁהִיא נוֹהֶגֶת בְּעַצְמָהּ דַּת יְהוּדִית שֶׁהִיא צְנוּעָה, זוֹכָה שֶׁיוֹצְאִין מִמֶּנָּה בָּנִים בַּעֲלֵי מִקְרָא, בַּעֲלֵי מִשְׁנָה, בַּעֲלֵי מַעֲשִׂים טוֹבִים", זי וועט האבן קינדער וואס וועלן לערנען מִקְרָא, מִשְׁנָה און טון מַעֲשִׂים טוֹבִים, "הֲדָא הוּא דִּכְתִיב: בָּנֶיךָ כִּשְׁתִילֵי זֵיתִים", עיין שם.


אין די פריערדיגע דורות איז נישט געווען קיין מיידל שולע, נאר יעדע מיידל האט זיך געפירט ווי אזוי זי האט געזען ביי אירע עלטערן אין שטוב, און איר מאמע האט אריין געלייגט אין איר אהבת השם און יראת השם וכו' וכו', ביז עס זענען געקומען די פריערדיגע צדיקים זכותם יגן עלינו און געזען אז מען מוז האבן א פלאץ פאר מיידלעך זיי צו מחנך זיין מיט יראת שמים, האבן זיי מתקן געווען א "מיידל שולע" (עיין בספר ויואל משה מאמר לשון הקודש, אות מ). ווייל מיידלעך דארפן מער שמירה ווי אינגלעך, אזוי ווי חכמינו זכרונם לברכה זאגן (תנחומא נשא, י): אויפן פסוק (במדבר ו, כד): "יְבָרֶכְךָ ה' וְיִשְׁמְרֶךָ", "יְבָרֶכְךָ בְּבָנִים", דער אייבערשטער וועט דיר בענטשן מיט קינדער, "וְיִשְׁמְרֶך בְּבָנוֹת", און דיר אפהיטן מיט דיינע מיידלעך; זעט מען אז מיידלעך דארפן האבן מער שמירה ווי זון.


ברענגט אריין אין זיי תפילה, זיי זאלן זיך צוגעוואוינען צו רעדן צום אייבערשטן; דערציילט זיי מעשיות פון תפילה, ווי דער אייבערשטער העלפט ווען מען בעט אים .


דער אייבערשטער זאל העלפן איר זאלט האבן הצלחה מיט אלע אייערע תלמידות.

#458 - שטארק דיר, וועסטו זוכה זיין צו טרעפן א גוטע שידוך
בחור, התחזקות, מתנה

בעזרת ה' יתברך


יום טוב חנוכה, שנת תשע"ט לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר.


איך געב דיר א מתנה א סעט: "תוספתא" אלץ הכרת הטוב אויף דעם וואס דו העלפסט מיר צושטעלן עסן פאר די קינדער און בחורים – פרישטאג און לאנטש וכו', אזוי אויך פארן האלטן די ישיבה ריין.


שטארק דיר בלימוד התורה און אין התבודדות, וועסטו זוכה זיין צו טרעפן א גוטע שידוך.


קוק אויף דיינע ברידערס ווי שיין זיי האבן חתונה געהאט – נאר ווייל זיי האבן אויסגענוצט זייערער יארן בתורה ותפלה און מיטן משמש זיין דעם רבי'ן.


פון דיין ראש ישיבה וואס האט דיר זייער ליב.


...

#457 - ווי אזוי קען איך מאכן א נחת רוח פארן אייבערשטן
צניעות, אמונה, שאלות

בעזרת ה' יתברך


ערב שבת קודש פרשת ויגש, ו' טבת, שנת תשע"ט לפרט קטן


 


... תחי', תלמידה בית פיגא ברסלב.


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


זאלסט שטענדיג טראכטן: 'וואס קען איך טון צו מאכן א נחת רוח פארן אייבערשטן'.


דער הייליגער רבי האט אמאל געזאגט די סיבה פארוואס דער בעל שם טוב זכותו יגן עלינו האט אזוי ליב געהאט זיין טאכטער אדל (דעם רבינ'ס באבע) און איר שטענדיג אויסגערימט – ווייל די הייליגע צדיקת איז שטענדיג ארום געגאנגען מיט א בענקעניש צום אייבערשטן און געטראכט: 'וואס קען איך טון צו מאכן א נחת רוח פארן אייבערשטן?'


שטארק זיך צו גיין אנגעטון צניעות'דיג; צניעות איז די שענסטע זאך פאר א אידישע פרוי. דער הייליגער בעל שם טוב זכותו יגן עלינו האט דערציילט אז ווען ער איז געווען אויפן וועג קיין ארץ ישראל איז ער געווען אין איסטאנבול, האט ער דארט געזען אינגעלייט וואס האבן אזעלכע הייליגע נשמות ממש ווי די הייליגע תנאים, ווייל די פרויען דארט זענען געווען זייער צניעות'דיג, דערפאר האבן זיי זוכה געווען צו קינדער מיט אזעלכע הייליגע נשמות.


בנוגע דיין מעשר געלט; איך ווייס נישט פון וואספארא מעשר געלט דו רעדסט, ווייל א מיידל האט נישט קיין געלט. ווען א מיידל גייט ארבעטן און פארדינט געלט איז דאס נישט איר געלט, דיין געלט באלאנגט פאר דיין טאטע, ער וועט דאס מעשר'ן.

#456 - מ'קען נאר העלפן איינעם וואס לאזט זיך העלפן
שלום בית, מורה דרך

בעזרת ה' יתברך


ערב שבת קודש פרשת ויגש, ו' טבת, שנת תשע"ט לפרט קטן


 


... תחי', תלמידה בית פיגא ברסלב.


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


עס טוט מיר זייער וויי צו הערן וואס דו שרייבסט, אבער וויסן זאלסטו אז מען קען נאר העלפן איינעם וואס וויל זיך לאזן העלפן; זאל א מענטש האבן דער גרעסטער פראבלעם - אויב וויל ער זיך העלפן - קען ער פון יעדע פראבלעם ארויס גיין. אבער אז מען וויל זיך נישט העלפן, למשל אז מאן און ווייב קומען זיך נישט אויס און זיי ווילן ענדערש באהאלטן זייער פראבלעם און ליידן וכו' אבי קיינער זאל זיי נישט העלפן און איינטיילן וכו' קען מען גארנישט טון נאר מתפלל זיין צום אייבערשטן ער זאל אריין לייגן אין זיי א הייליגקייט.


דער הייליגער רבי זאגט (שיחות הר"ן, סימן סז): "עִקַּר שִׁגָּעוֹן שֶׁל כָּל הַמְשֻׁגָּעִים הוּא רַק מֵחֲמַת שֶׁהוּא אֵינוֹ מְצַיֵּת וְשׁוֹמֵעַ לְדִבְרֵי הַבַּעֲלֵי שֵׂכֶל, כִּי הַמְשֻׁגָּע - אִם הָיָה שׁוֹמֵעַ וְצַיָּת לְדִבְרֵי אֲחֵרִים שֶׁהֵם הַבַּעֲלֵי שֵׂכֶל, בְּוַדַּאי לֹא הָיָה מְשֻׁגָּע כְּלָל", פארוואס ווערט א מענטש משוגע? ווייל ער פאלגט נישט אן אמת'ן חכם און אן אמת'ן צדיק, ווייל ווען דער מענטש וואלט געפאלגט א חכם וואלט ער געווארן אויס משוגע.


א מענטש מוז האבן א רבי - א מורה דרך - מיט וועם ער שמועסט זיך דורך זיין לעבן (בפרט ווען מען איז נאך יונג), ווייל א מענטש אליינס איז אין א סכנה. אזוי ווי חכמינו זכרונם לברכה זאגן (ברכות ח.): "לְעוֹלָם יָדוּר אָדָם בִּמְקוֹם רַבּוֹ, שֶׁכָּל זְמַן שֶׁשִּׁמְעִי בֶּן גֵּרָא קַיָּם, לֹא נָשָׂא שְׁלֹמֹה אֶת בַּת פַּרְעֹה", א מענטש זאל וואוינען נעבן זיין רבי וועט ער זיין אן ערליכער איד, אזוי ווי מען זעט ביי שלמה המלך; אבער אויב מען וויל זיך נישט העלפן איז נישט דא וואס צו טון.


בעט פאר זיי אז זיי זאלן האבן שלום בית און פאלגן וואס די תורה זאגט, זיי זאלן נישט אריין ברענגען קיין סמארט-פאון אין שטוב ווייל אזוי ווי זיי פירן זיך יעצט זעט אויס ווי עס וועט זיך נישט האלטן - השם ישמרינו.

#455 - דער יסוד אין שלום בית איז צו זיין אפן איינער מיטן אנדערן
שלום בית, חיזוק פאר פרויען

בעזרת ה' יתברך


ערב שבת קודש פרשת ויגש, ו' טבת, שנת תשע"ט לפרט קטן


 


מרת ... תחי'.


איך האב ערהאלטן אייער בריוו.


וויסן זאלט איר אז דער יסוד היסודות אין שלום בית איז צו זיין אפן איינער מיטן אנדערן; אויב עפעס באדערט דארף מען דאס אויסרעדן, זיך עסן פון אינעווייניג איז נישט קיין עסק.


מען האט אמאל דערציילט פאר רבי נתן אז עס איז דא אין שטאט א איד א גרויסער צדיק, ממש די גאנצע שטאט רעש'ט זיך מיט אים, און איינע פון זיינע גרויסע מדריגות איז אז ער איז א "שותק" - ער שווייגט. ער רעדט נישט, מען הערט נישט פון אים קיין ווארט; האט ר' נתן געזאגט: "דער רבי האט אונז געלערנט אז מען דארף נישט שווייגן, מען זאל יא רעדן, נאר מען דארף וויסן ווי אזוי צו רעדן"; דאס זעלבע זאג איך אייך, אז מען וויל האבן שלום בית דארף מען רעדן, מען דארף נאר וויסן ווי אזוי צו רעדן.


איר האט א טייערע מאן, ער איז אייך אזוי געטריי און איז מיר זייער געטריי, אז עס טוט אייך עפעס וויי פון אים טארט איר זיך נישט ארום דרייען מיט די ווייטאג און עס האלטן ביי אייך אין הארץ, ווייל דאס קען חרוב מאכן די גאנצע ליבשאפט צווישן אייך.


איר האט מיר געבעטן איך זאל אייך שרייבן עטליכע טיפס ווי אזוי מען קען פועל'ן ביי זיך יא צו רעדן ווען מען שפירט אז עס רעדט זיך נישט; מען דארף אסאך בעטן דעם אייבערשטן אז מען זאל זיין אפן איינער מיטן צווייטן ווייל אסאך מאל טוט מען אסאך מער וויי ווען מען רעדט נישט.


איך וועל אייך געבן א משל; למשל עס באדערט פאר די פרוי אז די מאן מאכט ווערטלעך אויף איר חשבון, אבער אסאך מאל כאפט ער ניטאמאל אז דאס באדערט פאר זיין ווייב, ווייל ער קומט פון א משפחה וואס דאס איז דער וועג ווי אזוי מען רעדט, מען ווערטלט זיך איינער אויפן צווייטן ברבים אין פארנט פון אנדערע משפחה מיטגלידער, און ער כאפט נישט אז מען רעדט נישט אזוי צו א ווייב, ער ווייסט ניטאמאל אז דאס טוט איר וויי. אין אזא פאל דארף די פרוי שיין רעדן מיט אים, נישט אים פארהאלטן, נאר זיך מאכן כאילו זי איז דער פראבלעם און אים זאגן: "איך בין צו האקל"; אזוי וועט ער וויסן זיך אכטונג צו געבן און ארבעטן אויף זיך.


איך האף אז איר וועט ארויס נעמען פון דעם בריוו שכל און חכמה ווי אזוי צו רעדן און וואס צו רעדן.

#454 - פון יעדע פראבלעם קען מען ארויס גיין 'אויב מען וויל'
חיזוק פאר מיידלעך, קדושה, שלום בית, חיזוק פאר פרויען, רפואה

בעזרת ה' יתברך


יום ג' פרשת ויגש, ג' טבת, שנת תשע"ט לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר.


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


איך קען נישט קומען צו מיר פון ליינען אין דיין בריוו וואס דו מאכסט נעבעך מיט, אז דיין ווייב וויל נישט זיין צוזאמען מיט דיר השם ישמרינו, צוליב די טראומע וואס זי איז אריבער אין איר יוגנט פון א מניוול רחמנא לצלן.


ליידער רעדט מען נישט צו קינדער איבער די וויכטיגקייט זיך צו היטן פון שלעכטע מענטשן - בפרט ביי מיידלעך וואס זיי דארפן א ספעציעלע שמירה, אזוי ווי חכמינו זכרונם לברכה זאגן (תנחומא נשא, י): אויפן פסוק (במדבר ו, כד): "יְבָרֶכְךָ ה' וְיִשְׁמְרֶךָ", אז די ברכה פון "יְבָרֶכְךָ" מיינט מען "בְּבָנִים", דער אייבערשטער וועט דיר בענטשן מיט קינדער, און די ברכה פון "וְיִשְׁמְרֶךָ" מיינט מען "בְּבָנוֹת", אז דער אייבערשטער וועט אפהיטן דיינע טעכטער, ווייל מיידלעך דארפן האבן מער שמירה ווי זון; אח און וויי פאר די וואס ווערן געשעדיגט פון די סארט קראנקע מענטשן, דאס לויפט זיי נאך זייער גאנץ לעבן השם ישמרינו.


איך שיק דיר דא א בריוו פאר דיין ווייב מיט עצות פון הייליגן רבי'ן ווי אזוי מען קען ארויס קריכן פון די ביטערע פרשה; אז דיין ווייב תחי' וועט אננעמען דעם רבינ'ס עצות וועט זי זיך אינגאנצן ארויס דרייען פון דעם.


ביז דערווייל זאלסטו דיר שטארקן מיט אלע כוחות צו זיין פרייליך - אפילו עס איז דיר זייער שווער; גלייב מיר, איך ווייס וואס דו גייסט אריבער, ווייל ליידער ביסטו נישט דער איינציגסטער מיט דעם פראבלעם אז די ווייב וויל נישט לעבן מיטן מאן ווייל מען האט איר באצווינגען מיט עבירות, איך הער די מעשיות נעבעך זייער פיל מאל. מענטשן וואונדערן זיך פארוואס מען רעדט אזוי שארף אויף די מניוולים, אזוי ווייט אז מוהרא"ש האט געזאגט אז איינער וואס טשעפעט קינדער דארף מען ארעסטירן און ער דארף ווערן פאר'משפט פאר לעבנסליכע תפיסה, און מער קיינמאל נישט זען די שיין פונעם זון; דאס איז ווייל די מניוולים זענען אויסערגעווענליכע רוצחים, די קינדער וואס גייען אריבער דעם טראומע ליידן דערפון במשך זייער גאנצע לעבן - השם ישמרינו.


בעט דעם אייבערשטן ער זאל דיר העלפן און העלפן דיין ווייב זי זאל פארגעסן פון איר עבר און זי זאל קענען אנהייבן א נייע לעבן.


...


 


לכבוד מרת ... תחי'.


אייער מאן האט מיר געשריבן איבער וואס איר זענט אריבער אין אייער יוגנט רחמנא לצלן, דאס איז גורם אז איר זאלט נישט האבן א לעבן מיט אים און דאס מאכט אייך בעצבות און מרה שחורה'דיג.


וויסן זאלט איר אז פון יעדע פראבלעם קען מען ארויס גיין 'אויב מען וויל'; עס איז נישט דא א פראבלעם וואס עס זאל נישט זיין פאר דעם א וועג ארויס.


געלויבט דעם אייבערשטן אויף די נס וואס ער האט אייך געמאכט אז איר האט געטראפן אזא טייערער מאן און איר האט שוין ליכטיגע קינדער; דארפט איר זיך זייער שטארק פרייען מיט די מתנות וואס דער אייבערשטער האט אייך געגעבן און נאר טראכטן פון אייער עתיד.


איר דארפט זיך זייער שטארקן און זיין זיכער מיט זיך (סעלפ-קאנפעדענס), ווייל די אלע וואס גייען אריבער דאס וואס איר זענט אריבער השם ישמרינו פארלירן זייער זעלבסט זיכערקייט (סעלפ-קאנפעדענס). דער דורכגאנג צעברעכט זיי אינגאנצן, עס ברענגט אריין אינעם מענטש א טיפע אינערליכע דיפרעשן און עס ברענגט צו ווערן שטענדיג אין כעס.


דער הייליגער רבי האט אונז געגעבן אזעלכע ליכטיגע עצות, וואס ווער עס טוט די עצות קריכט ארויס פון אלע פראבלעמען. די ערשטע עצה איז שכחה; דער רבי זאגט (שיחות הר"ן, סימן כו): "אֵצֶל הָעוֹלָם הַשִּׁכְחָה הִיא חִסָּרוֹן גָּדוֹל בְּעֵינֵיהֶם", ביי די וועלט איז שכחה א חסרון, "אֲבָל בְּעֵינַי יֵשׁ בְּהַשִּׁכְחָה מַעֲלָה גְּדוֹלָה, כִּי אִם לֹא הָיְתָה שִׁכְחָה, לֹא הָיָה אֶפְשָׁר לַעֲשׂוֹת שׁוּם דָּבָר בַּעֲבוֹדַת ה'", אבער איך זאג אז שכחה איז א מורא'דיגע מעלה, ווייל ווען א מענטש וואלט געדענקט יעדע זאך וואס ער האט געטון וואלט ער נישט געקענט אנגיין ווייטער מיט זיין לעבן, ווייל עס וואלט אים געשטערט אלעס וואס ער האט געטון.


געדענקט דעם מאמר החכם: "הֶעָבָר אַיִן, וְהֶעָתִיד עַדַיִן, וְהַהוֹוֶה כְּהֶרֶף עַיִן, דַאֲגָה מִנַּיִן", וואס איז געווען איז געווען - איז דאך נישט ווערד זיך צו זארגן אויף וואס איז געווען; דער עיקר דארף מען קוקן אויף פאראויס, זוכן צו בויען א שיינע לעבן מיט אייער טייערער מאן און ליכטיגע קינדער.


געוואוינט אייך צו זיך אויס צו רעדן צום אייבערשטן; פארציילט אים אלעס וואס איר זענט אריבער. איר זאלט נישט דערציילן פאר קיינעם אייער עבר נאר פארן אייבערשטן אליינס, דאס וועט מאכן עס זאל ארויס גיין פון אייך. אזוי ווי דער הייליגער רבי זאגט (ליקוטי מוהר"ן, חלק א', סימן ד) ווען א מענטש זינדיגט ווערן די עבירות אריין געקריצט אין זיינע ביינער, אזוי ווי עס שטייט (יחזקאל לב, כז): "וַתְּהִי עֲוֹנֹתָם עַל עַצְמוֹתָם" און דאס הרג'עט דעם מענטש, אזוי ווי עס שטייט (תהילים לד, כב): "תְּמוֹתֵת רָשָׁע רָעָה", די עבירות פונעם מענטש טוען אים הרג'נען; אבער ווען א מענטש איז זיך מתוודה פארן אייבערשטן, ער פארציילט פארן אייבערשטן יעדע זאך וואס ער האט געטון און בעט דעם אייבערשטן ער זאל רחמנות האבן אויף אים, דאן גייען ארויס אלע עבירות פון זיינע ביינער. דעריבער, אז איר וועט דערציילן פארן אייבערשטן אלע אייערע אלטע מעשים וועט דאס צושטייטליך ארויסגיין פון אייך ביז איר וועט עס אינגאנצן פארגעסן, וואס דאס איז א סימן אז דער אייבערשטער איז אייך מוחל אויף אלעמען, ווייל איר זענט נישט שולדיג, מען האט אייך דאך באצווינגען וכו'.


דער אייבערשטער זאל העלפן איר זאלט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#453 - נישט פארברענגען צו לאנג אין בית הכסא
חיזוק פאר מיידלעך, תהלים, שאלות, הדרכות

בעזרת ה' יתברך


יום א' פרשת ויגש, ב' דראש חודש טבת, נר ז' דחנוכה, שנת תשע"ט לפרט קטן


 


... תחי', תלמידה בית פיגא ברסלב.


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


וואויל איז דיר אז דו זאגסט תהילים און דו האסט יעצט געענדיגט די ערשטע מאל גאנץ ספר תהילים.


דער הייליגער רבי האט געזאגט (שיחות הר"ן, סימן כג): "וואויל איז דעם וואס טרינקט יעדן טאג אפאר קאפיטלעך תהילים"; איך האב געהערט פון א ברסלב'ער חסיד א שיין ווארט אויף דעם וואס דער רבי רופט אן 'תהילים' ווי א 'טרינק', ווייל מיר געפונען אין די גמרא אז די הייליגע חכמים פרעגן (ברכות ז:): "פארוואס ווערט רות אנגערופן מיט דעם נאמען? שֶׁזָּכְתָה וְיָצָא מִמֶּנָּהּ דָּוִד שֶׁרִיוָּהוּ לְהַקָּדוֹשׁ בָּרוּךְ הוּא בְּשִׁירוֹת וְתִשְׁבָּחוֹת, ווייל 'רות' איז א לשון פון טרינקען, און מיין רופט איר אזוי ווייל פון איר איז ארויסגעקומען דוד המלך וואס האט אנגעטרינקען דעם אייבערשטן מיט דעם ספר תהילים".


דאס וואס דו פרעגסט צי מען מעג הערן 'קול ברסלב' אין בית הכסא און צי מען מעג רעדן צום אייבערשטן אין בית הכסא; די בעסטע זאך איז נישט צו פארברענגען צו לאנג אין בית הכסא. דער הייליגער רבי האט זייער חוזק געמאכט פון די אלע וואס זיצן לאנג אין בית הכסא, אזוי ווי ר' נתן ברענגט (שיחות הר"ן, סימן ל): "עַל הַמְבַלִּים זְמַן בִּשְׁבִיל נְקִיּוּת וּמַאֲרִיכִין בְּבֵית הַכִּסֵּא הִקְפִּיד מְאֹד מְאֹד", דער רבי האט זייער מקפיד געווען אויף די וואס פארברענגען צייט אין בית הכסא, "וְהִתְלוֹצֵץ מֵאוֹתָן הָאֲנָשִׁים מְאֹד, וְהֶאֱרִיךְ הַרְבֵּה בְּעִנְיָן זֶה", און דער רבי האט אסאך חוזק געמאכט פון זיי און אסאך גערעדט אנטגעקן דעם. און נאכדעם וואס דער רבי האט געענדיגט דעם שמועס האט דער רבי געזאגט "איך פריי מיר זייער אז עס איז געווארן פון דעם א שמועס"; עד כדי כך האט דער רבי נישט געוואלט מען זאל זיצן לאנג אין בית הכסא. זעט מען פון דעם אז עס איז נישט כדאי זיך צו צוגעוואוינען צו ליינען און הערן האט-ליינס אין בית הכסא, און דער רבי פירט אויס דעם שיחה: "וַאֲפִילּוּ אִם לִפְעָמִים הוּא מֻכְרָח לְהַאֲרִיךְ, טוֹב לָצֵאת וְלַחֲזֹר מִלֵּישֵׁב הַרְבֵּה שָׁם", אפילו אויב מען דארף זיך פארזוימען וכו' זאל מען ענדערש ארויסגיין און נאכדעם צוריק גיין נאכאמאל.


א ליכטיגן חנוכה און א גוטן חודש.

#452 - א מיידל זאל נישט גיין אליין צום ציון
חיזוק פאר מיידלעך, קברי צדיקים, תהלים

בעזרת ה' יתברך


יום א' פרשת ויגש, ב' דראש חודש טבת, נר ז' דחנוכה, שנת תשע"ט לפרט קטן


 


... תחי', תלמידה בית פיגא ברסלב.


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


עס איז נישט גוט אז דו זאלסט גיין אליינס צום ציון פון הייליגן סאטמאר'ער רבי זכותו יגן עלינו אין קרית יואל, אפילו עס איז זייער א גרויסע זאך צו גיין צו א ציון פון א צדיק.


ביי ברסלב'ע חסידים גייט מען אסאך אויף קברי צדיקים - סיי מענער און סיי פרויען, אבער ווי באלד אין קרית יואל ביי סאטמארע חסידים איז דאס נישט איינגעפירט – און זיכער נישט ביי פרויען, און נאכדערצו אז אויבן פונעם בארג, ממש ביים ציון געפונט זיך די סאטמארע ישיבה, איז אז דו וועסט ארויף גיין דעם בארג צום בית החיים וועלן זיי דאס נישט פארשטיין און עס וועט ארויס קומען פראבלעמען וד"ל.


אז דו ווילסט גיין צום ציון מתפלל זיין זאלסטו גיין נאר מיט דיין טאטע אדער מיט דיין מאמע מקיים צו זיין וואס עס שטייט (משלי ג, ד): "וּמְצָא חֵן וְשֵׂכֶל טוֹב בְּעֵינֵי אֱלֹקִים וְאָדָם", און די הייליגע חכמים דרש'נען אויף דעם (שקלים יד:): "אָדָם צָרִיךְ לָצֵאת יְדֵי הַבְּרִיּוֹת כְּדֶרֶךְ שֶׁצָּרִיךְ לָצֵאת יְדֵי הַמָּקוֹם", א מענטש דארף אכטונג געבן אז אנדערע מענטשן זאלן נישט טראכטן נישט גוטע זאכן אויף אים.


עס איז דא נאך א וועג ווי אזוי דו קענסט זיך מתבודד זיין ביי א ציון פון א צדיק; דו קענסט טון אזוי ווי אנשי שלומינו פירן זיך, צו עפענען א ספר פון א צדיק און דארט אויפן ספר איז מען זיך מתבודד צום אייבערשטן, דאס איז אזוי ווי מען געפונט זיך ביים ציון פונעם צדיק, ווייל דער רבי זאגט (ליקוטי מוהר"ן, חלק א', סימן קצב) אז דער פנים, שכל און נשמה פונעם צדיק קען מען טרעפן אין זיין ספר.


מיר געפונען די זעלבע ווערטער אינעם ספר "ישמח לב" (מסכת שבת, דף תקיא) פונעם הייליגן צדיק רבי נחום מטשערנאביל זכותו יגן עלינו וואס ברענגט דאס בשם הבעל שם טוב זי"ע, אז ווען מען לערנט די ווערטער פון א צדיק איז אזוי ווי מען איז זיך משתטח אויפן קבר פון דעם צדיק, אזוי ווי עס שטייט (יבמות צז.): "שִׂפְתוֹתָיו דּוֹבְבוֹת בַּקֶּבֶר", אז דאס גייט ארויף ווען מען לערנט א דיבור פון א צדיק הייסט דאס ווי מען איז זיך משתטח ביי זיין קבר, עיין שם.


ענדערש זאלסטו זיצן אין שטוב און זיך מתבודד זיין אויפן תהילים און נאך יעדע קאפיטל תהילים וואס דו זאגסט זאלסטו בעטן דעם אייבערשטן פאר דיר, דיינע עלטערן און פאר אלע אידן.


זארג נישט, נאך אביסל וועסטו טרעפן דיין שידוך.


א ליכטיגן חנוכה און א גוטן חודש.


 

#451 - א ישיבה גייט נישט צוזאמען מיט א תלמוד תורה
חינוך הילדים

בעזרת ה' יתברך


יום א' פרשת ויגש, ב' דראש חודש טבת, נר ז' דחנוכה, שנת תשע"ט לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר, מלמד בתלמוד תורה היכל הקודש ברסלב.


איך וויל דיר בעטן, אז היות מיר האבן נישט קיין באזונדערע פלאץ פאר די בחורים און אינגלעך צו עסן, און ביז דערווייל עסן אלע אין איין עס-זאל, זאלסטו אכטונג געבן אז בשעת די קינדער עסן זאלן זיך נישט געפונען קיין בחורים אין לאנטש-רום; א ישיבה גייט נישט צוזאמען מיט א תלמוד תורה.


האב נישט מורא צו זאגן פאר די בחורים - די נמושות - וואס פארזוימען זיך אז זיי זאלן ארויס גיין בשעת די קינדער געפינען זיך דארט.


געב דאס איבער פאר אלע מלמדים.


א ליכטיגן חנוכה און א גוטן חודש.


 

#450 - אכטונג געבן וואו די קינדער דרייען זיך אין שול
קדושה, חינוך הילדים, רענט

בעזרת ה' יתברך


יום ב' פרשת מקץ, כ"ה כסליו, נר א' דחנוכה, שנת תשע"ט לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר.


א גרויסן יישר כח פארן ארויסהעלפן די ישיבה מיטן צושטייער געבן פאר די רענט פון דעם חודש ... דאללער; דער אייבערשטער זאל דיר העלפן אז אין דעם זכות זאלסטו האבן הצלחה אין אלע ענינים.


איך האף אז פון היינט און ווייטער וועסטו טון וואס מיר האבן גערעדט; איך וועל פרובירן אז דער בנין הישיבה ותלמוד תורה זאל זיין פארשפארט יעדן שבת ויום טוב אז קינדער און בחורים זאלן זיך נישט דרייען דארט אן קיין השגחה. אבער אויב דו זעסט אז כיתות זענען אפן זאלסטו ארומגיין בשעת'ן דאווענען כמה פעמים און ווען דו זעסט קינדער זיך דרייען זאלסטו זיי זאגן: "דער ראש ישיבה לאזט נישט דא זיין", נאר זיי זאלן זיין אדער אין בית המדרש אדער אינעם האלווע"י פארן בית המדרש וואו עס איז ליכטיג און מען דריידט זיך דארט.


מען דארף זייער אכטונג געבן אויף קינדער אז זיי זאלן אויפוואקסן בקדושה ובטהרה; חכמינו זכרונם לברכה זאגן (שבת כג:): "הָרָגִיל בְּנֵר - הַוְיָן לוֹ בָּנִים תַּלְמִידֵי חֲכָמִים"; זאגט מוהרא"ש אז 'נר' מיינט מען צו זאגן דער וואס זוכט נאך זיינע קינדער אז זיי זאלן זיין אפגעהיטן, אזוי ווי חז"ל זאגן (פסחים ז:): "חִפּוּשׂ מִנֵּרוֹת"; זעט מען אז 'נר' מיינט זוכן – דער וועט האבן גוטע קינדער.


אויב קינדער האבן א ריינעם יסוד איז אלעס גרינגער נאכדעם, ווייל אלעס ווענדט זיך אינעם יסוד.


אויך וויל איך דו זאלסט מיר איבערגעבן די נעמען פון אלע בחורים וואס דרייען זיך אין די ליידיגע קלאסן.


איך האב נישט קיין מנוחה ווי לאנג דער בנין איז אן א השגחה.


...

#449 - 'אמונה' און 'אמונת חכמים', איז דער יסוד אין לעבן
צניעות, חינוך הילדים, אמונה, אמונת חכמים, רענט

בעזרת ה' יתברך


יום ב' פרשת מקץ, כ"ה כסליו, נר א' דחנוכה, שנת תשע"ט לפרט קטן


 


מרת  ... תחי'.


איך דאנק אייך פארן ארויסהעלפן די ישיבה מיטן געבן פאר די רענט פון דעם חודש ... דאללער; דער אייבערשטער זאל העלפן אז אין דעם זכות זאלן ענק מצליח זיין אין אלע ענינים.


דער הייליגער רבי האט געהייסן פאר רבי נתן זכרונו לברכה אז ער זאל שרייבן חידושי תורה, און ביי צוויי זאכן זאל ער פארשפרייטן זיין פען; דאס הייסט ער זאל שרייבן באריכות ווען ער שרייבט איבער דעם ענין פון 'אמונה' און פון 'צדיק', ביי די צוויי זאכן זאל ער שרייבן אסאך, ווייל דאס איז דער יסוד אין אידישקייט.


דאס זעלבע איז ווען איר גייט לערנען מיט די מיידלעך זאלט איר אסאך רעדן צו זיי פון 'אמונה' און פון 'אמונת חכמים', ווייל דאס איז דער יסוד אין לעבן.


אויך זאלט איר אריינלייגן אין זיי 'צניעות'; דאס שיינקייט פון גיין אנגעטון איידל און די שכר וואס מען איז זוכה צו באקומען ווען מען גייט אנגעטון בצניעות. צווישן אנדערע איז מען זוכה צו גוטע קינדער, אזוי ווי דער הייליגער רבי זאגט (ספר המידות, אות בנים, סימן ט): "צְנִיעוּת שֶׁבָּאִשָּׁה מְזַכֶּה לָהּ לְבָּנִים הֲגוּנִים".


הלוואי זאלט איר גיין אין סקול מער אפטער צו לערנען מיט די מיידלעך; סיי צו די עלסטע קלאס און אויך צו די יונגערע.


יישר כח.


...

#448 - א באס דרייווער מיט א משניות?
חינוך הילדים, פרנסה, לימוד התורה, רענט

בעזרת ה' יתברך


יום ב' פרשת מקץ, כ"ה כסליו, נר א' דחנוכה, שנת תשע"ט לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר.


א באס דרייווער מיט א משניות? א באס דרייווער מיט א תהלים? וואו האט מען אזאנס געזען?! דו ברענגסט אריין נייע זאכן; אמאל האט יעדער געוויסט אז דרייוון א באס איז נישט א ארבעט וואס מען קען דערביי זיין אן ערליכער איד, אבער ווען מען זען דיר ווי דו זיצט אויפן באס – ווינטער אין די גרעסטע קעלט און זומער אין די גרעסטע היצן - מיט א משניות'ל, דאס מאכט אז מען זאל זיך אפשטעלן טראכטן: 'וואס גייט דא פאר?!' מען הייבט אן זען וואס ברסלב איז, מען הייבט אן זען אונזער גרויסקייט און אונזער שיינקייט, דו ביסט גורם א מורא'דיגע קידוש השם.


דעריבער בעט איך דיר טייערער ... נרו יאיר, חזק ואמץ; זיי ממשיך צו לערנען און דאווענען מיטן דרייוון א באס.


געדענק צו שמייכלען צו יעדע איינציגסטע קינד, בפרט צו די קינדער וואס מען רופט זיי "נישט חשוב'ע"; זיי זאלסטו מער מקרב זיין, אזוי וועלן זיי בלייבן אידן.


א גרויסן דאנק פארן ארויסהעלפן די ישיבה מיטן געבן פאר די רענט פון דעם חודש ... דאללער; דער אייבערשטער זאל דיר העלפן אז אין דעם זכות זאלסטו האבן הצלחה אין אלע ענינים.


...