בריוון פונעם ראש ישיבה שליט"א

#220 - היתכן עס זאל מיר אריבערגיין מיינע טעג און יארן מיט נארישקייטן
תפילות אויף אידיש, חסידות ברסלב, התבודדות

בעזרת ה' יתברך - יום ג' פרשת ויגש, ז' טבת, שנת תשפ"ד לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר, לעיקוואד


רבי נתן דערציילט (חיי מוהר"ן, סימן רלח), איינער איז געקומען צום רבי'ן בעטן דעם רבי'ן זאל אים אויסלערנען ווי אזוי זיך צו מתבודד זיין, האט אים דער רבי געזאגט, זאג פארן באשעפער די ווערטער: "רבונו של עולם, האב רחמנות אויף מיר, היתכן עס זאל מיר אריבערגיין מיינע טעג און יארן מיט נארישקייטן"; שפעטער – האט דער איד דערציילט – האט ער געהערט הינטערן טיר פון רבינ'ס צימער ווי דער רבי וויינט צום אייבערשטן מיט די ווערטער.


טייערער ברודער, דאס איז ברסלב'ער חסידות; קומען צום אייבערשטן יעדן טאג פונדאסניי און בעטן: "רבונו של עולם, איך וויל אנהויבן פון ניי, איך וויל זיין גוט, העלף מיר, זיי מיך מקרב צו דיר", וכו' וכו'.


ברודער, לאז נישט אריבערגיין די טעג, כאפ ארויס יעדן טאג אפאר ווערטער צום אייבערשטן.


 


 

#219 - נאר אז מען איז זיך מתבודד, קען מען זיך דערהאלטן
תפילות אויף אידיש, תפילה והתבודדות, עבודת השם, היכל הקודש

בעזרת ה' יתברך - יום ב' פרשת ויגש, ו' טבת, שנת תשפ"ד לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר


מוהרא"ש האט אונז דערציילט אז רבי נתן האט געזאגט: "נאכן וויסן אלעס ווי זיך צו קענען קריגן מיטן יצר הרע, נאכן וויסן אלע עצות – קומט ער מיט א נייעם וועג, א פרישע נסיון, א פרישע בלבול, און מען דארף פונדאסניי רחמי שמים אים צו בייקומען".


איין עצה איז דא פאר יעדע פרישע נסיון און יעדע פרישע חלישות הדעת: תפילה והתבודדות; צוריק אנהויבן מיט די ערשטע און לעצטע עצה פון בעטן דעם אייבערשטן פשוט'ע ווערטער: "הייליגער באשעפער, ראטעווע מיך פונעם יצר הרע, ראטעווע מיך פון ווערן אלט און קאלט, באניי מיך, זיי מיך פון פריש מקרב צו דיר. העלף מיר איך זאל נישט אפלאזן דעם רבי'ן, איך זאל בלייבן פריש אין היכל הקודש, איך זאל זיך נישט לאזן שטערן פון די בלבולים און חלישות הדעת".


נאר אז מען איז זיך מתבודד – קען מען זיך דערהאלטן.

#218 - די שענסטע זאך איז א אידישע איידעלע טאכטער
תפילות אויף אידיש, צניעות

בעזרת ה' יתברך - יום א' פרשת ויגש, ה' טבת, שנת תשפ"ד לפרט קטן


 


מרת ... תחי'


די שענסטע זאך וואס דער אייבערשטער האט געגעבן פאר די אידישע פאלק איז "צניעות", אזוי ווי עס שטייט (תהילים מה, יד): "כָּל כְּבוּדָּה בַת מֶלֶךְ פְּנִימָה", די שענסטע זאך איז א אידישע איידעלע טאכטער, "מִמִּשְׁבְּצוֹת זָהָב לְבוּשָׁהּ", זי איז שענער פון די שענסטע גאלדענע קליידער.


זאגט יעדן טאג די תפילה:


"שכוח אייבערשטער פאר מיין צניעות, שכוח אייבערשטער אז איך בין אויסדערוועלט, איך בין א איד און איך גיי אנגעטון איידל און שיין. איך בעט דיר אייבערשטער, העלף אז אלע מיינע דורות, מיינע קינדער, אייניקלעך און אור אייניקלעך – זאלן גיין אנגעטון איידל און שיין, און אלע זאלן האבן א געפיל אין איידלקייט".

#217 - ווען די לערערין רעדט פון אנדערע גלויבנס
תפילות אויף אידיש, סקול, אמונה, צדקה, אמונת חכמים

בעזרת ה' יתברך - יום א' פרשת ויגש, ה' טבת, שנת תשפ"ד לפרט קטן


 


... תחי'


איך האב ערהאלטן אייער בריוו.


דאס וואס מען לערנט ביי אייך אין שולע וכו'; די ריכטיגע וועג איז, מיר דארפן בעטן דעם אייבערשטן אז אלע אידן זאלן תשובה טון, אלע זאלן זיך צוריק קערן צו די תורה און צו די אמונה.


אויף די צווייטע פראגע וכו'; געבט יעדן טאג צדקה און בעטס דעם אייבערשטן: "הייליגער באשעפער, געב מיר א שטארקע, קלארע און לויטערע אמונה". דער הייליגער רבי זאגט (ספר המדות אות אמונה, סימן ל): "אֱמוּנָה בָּא עַל יְדֵי צְדָקָה", דורך צדקה באקומט מען אמונה.


אויך זאלט איר קוקן אויפן הימל ווען די הימל איז שיין לויטער. דער הייליגער רבי זאגט (שם, סימן יד): "כְּשֶׁתִּסְתַּכֵּל בַּשָּׁמַיִם כְּשֶׁהֵם זַכִּים וּבְהִירִים", ווען דו וועסט קוקן אויפן הימל ווען זי איז לויטער און קלאר, "תִּזְכֶּה לֶאֱמוּנַת חֲכָמִים", וועסטו זוכה זיין צו אמונת חכמים; גייט צום פענסטער, קוקט ארויף צום הימל און זאגט: "הייליגער באשעפער געב מיר א קלארע לויטערע אמונה, איך וויל דיך זען, איך וויל דיך שפירן, איך זאל נישט מורא האבן פון קיין שום זאך און זיך נישט צעמישן פון קיין שום זאך, אייבערשטער העלף מיר אז איך און מיינע דורות זאלן אלע האבן א שטארקע אמונה אין דיר, אמונה אין די הייליגע צדיקים, אמן".


(אז אייער לערערין וועט נאכאמאל רעדן פון אנדערע גלויבנס – זאלט איר נעמען א בליי און שרייבן אנדערע זאכן, אז אייער מח זאל זיך נישט צוהערן צו די זאכן וואס צעמישט.


הערט זיך צו אין כתה נאר צו די לערערינס וואס צעמישן נישט, נאר דארט הערט זיך צו, ווען מען רעדט פון אנדערע גלויבנס, פון עשיו און ישמעאל – זאלט איר זיך אריינטון אין אנדערע זאכן, און נישט צוהערן).

#216 - ווי אזוי דו וועסט זיך פירן צו דיין ווייב, וועט דיין ווייב זיך פירן צו דיר
תפילות אויף אידיש, תפילה והתבודדות, שלום בית, חסידות ברסלב

בעזרת ה' יתברך - יום א' פרשת ויגש, ה' טבת, שנת תשפ"ד לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר


ווי אזוי דו וועסט זיך פירן צו דיין ווייב - וועט דיין ווייב זיך פירן צו דיר; אז דו וועסט איר העלפן, דו וועסט רעדן שיין צו איר - וועט דיר אויך זיין גוט.


רבי אברהם בן רבי נחמן איז אמאל איינגעשטאנען ביי איינעם פון אנשי שלומינו, ער האט צוגעזען ווי יענער פירט זיך, ווי ער שאפט אויף זיין ווייב, ער שרייט אויף איר, ער פארלאנגט פון איר, זי איז ביי אים ווי א דינסט; האט רבי אברהם בן רבי נחמן אפיר גענומען דעם איד און אים פארגעהאלטן: "אזוי רעדט מען צו א ווייב? אזוי פירט מען זיך אין שטוב?!"


גיי אין פעלד, שריי זיך אויס צום אייבערשטן: "רבונו של עולם איך האב פארשמילטע מידות, פארפוילטע נאטורן, יעדער קומט מיר, איך רעד נישט מיט דרך ארץ צו מיין ווייב, העלף מיר איך זאל זיך קענען אויסרייניגן מיינע שלעכטע בלוט".


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#215 - אייבערשטער האב אויף מיר רחמנות, מאך מיך פרייליך, מאך מיך לעבעדיג
תפילות אויף אידיש, תפילה והתבודדות, התחזקות

בעזרת ה' יתברך - ערב שבת קודש פרשת וישלח, י"ח כסליו, שנת תשפ"ד לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערער ליבער ... נרו יאיר


דיין חבר ... שרייבט מיר אז עס גייט אריבער אויף דיר שווערע טעג, ביסט אריין אין א קטנות הדעת וכו'.


טייערער ליבער ברודער, שריי און שריי: "הייליגער באשעפער, נעם מיך ארויס פון מיין קטנות הדעת, אייבערשטער האב אויף מיר רחמנות, מאך מיך פרייליך, מאך מיך לעבעדיג, פריש מיך אויף, וועק מיך אויף".


ברודער, מיך מוטשעט מען אויך. רבי נתן שרייבט פאר זיין זון: "מען מוטשעט איטליכן, מיך אויך"; איך טו דאס, איך גיי נאכאמאל און נאכאמאל צום אייבערשטן, איך שריי די ווערטער הנ"ל.


א פרייליכן ליכטיגן חנוכה.

#214 - באשעפער, דו געבסט מיר נאר גוטס, און איך בין נאר פול מיט טענות?
תפילות אויף אידיש, תפילה והתבודדות, חינוך הילדים, חנוכה, נערווען

בעזרת ה' יתברך - יום ד' פרשת וישב, כ"ג כסליו, שנת תשפ"ד לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר


מארגן נאכט צינדט מען שוין די הייליגע מנורה, איך וויל דו זאלסט יעצט גיין פאר אפאר מינוט התבודדות, שריי צום אייבערשטן: "הייליגער באשעפער וואס איז מיט מיר? וואס בין איך אזוי אנגעצויגן? וואס בין איך אזוי בקטנות הדעת? אין אזא צמצום? וואו איז מיין אמונה? וואו איז מיין בטחון? הייליגער באשעפער דו געבסט מיר דאך נאר גוטס, דו ביסט אזוי גוט צו מיר און איך בין נאר פול מיט טענות? האב רחמנות אויף מיר, זיי מיך מקרב צו דיר; ווען וועל איך שוין אנהויבן זיין א מכיר טובה? ווען וועל איך שוין אנהויבן דיך לויבן? איך בין דאך א כפוי טובה, איך רעד מיך אפ, און איך זארג און זארג, איך ווייס נישט וואס איז מיט מיר".


עפעס א טויש דארף געשען; דו קענסט נישט אהיימקומען צינדן די מנורה מיט אזא נערוועזקייט, די קינדער ציטערן פון דיר, דו דארפסט עמערדזשענסי גיין רעדן צום אייבערשטן, ארויסנעמען די כעס און עצבות.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#213 - דער עיקר זאל מען בעטן אויף שמחה
תפילות אויף אידיש, חיזוק פאר מיידלעך, שמחה

בעזרת ה' יתברך - יום ד' פרשת וישלח, ט"ז כסליו, שנת תשפ"ד לפרט קטן


 


... תחי'


איך האב געהערט פון די מנהלת זייער גוטע גריסן אויף אייך, אז איר זענט א גוט קינד, איר לערנט גוט און איר האט גוטע מידות.


איך וועל שרייבן פאר אייערע עלטערן די שיינע גריסן, איך בין זיכער זיי וועלן זייער פרייליך זיין צו הערן די שיינע גריסן.


מוהרא"ש זאגט, דער עיקר זאל מען בעטן אויף שמחה; זאלט איר יעדן טאג בעטן די תפילה: "הייליגער באשעפער, העלף מיר איך זאל זיין פרייליך, איך זאל זיין צופרידן מיט מיר אליין, איך זאל אלץ זיין פאזעטיוו"; עס איז א מחי' אז מען רעדט צום אייבערשטן.


דער אייבערשטער זאל העלפן איר זאלט האבן הצלחה אין אלע ענינים.





 


 





 

#212 - בזכות ארויסטראגן די שמוץ פון שטוב, וועט די שכינה הקדושה אריינקומען
תפילות אויף אידיש, שמחה, שלום בית, טעלעפאן

בעזרת ה' יתברך - יום ב' פרשת חיי שרה, כ"ב מר-חשון, שנת תשפ"ד לפרט קטן


 


לכבוד ...


אזא שיינע מתנה האבן ענק מיר געגעבן, איך האב אזוי הנאה געהאט פון די מתנה.


ענק זענען נישט די ערשטע מיר צו ברענגען די מתנה, אבער איר זענט די ערשטע פארפאלק וואס ביידע אינאיינעם געבן מיר זייער סמארטפאון. איך האב שוין אסאך טעלעפאונען באקומען, פון בחורים, אינגעלייט אדער ווייבלעך, אבער ביי ענק איז דאס געקומען ביידע אינאיינעם.


בזכות ארויסטראגן די שמוץ פון שטוב וועט די שכינה הקדושה קומען אין שטוב, און עס וועט זיין ברכה והצלחה, געזונט, נחת און אלעס גוטס.


יעצט וועט אייך זיין גרינגער צו זיין פרייליך, און מיט תפילה וועט איר זוכה זיין צו שמחה. בעטס דעם אייבערשטן: "רבונו של עולם, איך וויל זיין פרייליך, רבונו של עולם, נעם מיך ארויס פון מיין עצבות ומרה שחורה, אמן".

#211 - רעד צום אייבערשטן אויך אן טרערן און אן געפיל
תפילות אויף אידיש, תפילה והתבודדות, שידוכים, התחזקות, געפילן

בעזרת ה' יתברך - יום ב' פרשת וירא, ט"ו מר-חשון, שנת תשפ"ד לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערער ליבער ... נרו יאיר


וואס זאל איך דיר זאגן, מיין הארץ איז צעריסן פאר דיר, ווען דו ווארסט שוין אזוי לאנג פאר דיין שידוך, דו ביסט א פלג גוף, א האלבער מענטש, דו ווילסט שוין אזוי לאנג זוכה זיין צו אלע גוטס וואס מען באקומט ווען מען האט חתונה. חכמינו זכרונם לברכה זאגן (יבמות סב, סג): "השרוי בלא אשה", דער וואס האט נישט קיין ווייב, - "שרוי בלא טובה, בלא ברכה, בלא תורה", האט נישט קיין גוטס, האט נישט קיין ברכה וכו', "ולא נקרא אדם", מען איז נישט קיין מענטש ביז מען האט חתונה; מיין הארץ גייט אויס פאר דיר.


איך בעט דיר זייער ברודער, נעם די עצה פון רבי'ן, גיי התבודדות, גיי שריי צום אייבערשטן אויף דיין שפראך, זאג אים: "רבונו של עולם, איך וויל חתונה האבן, געב מיר שוין מיין שידוך, ווי לאנג נאך וועל איך זיין אליין, רבונו של עולם איך האלט נישט אויס, איך האלט אין איין פאלן, איך פאל אין פגם הברית, הוצאת זרע לבטלה רחמנא לצלן, וויפיל איך פרוביר – גייט עס מיר נישט, האב אויף מיר רחמנות, געב מיר מיין שידוך"; אזוי זאלסטו זיך אויסרעדן און אויסגיסן דיין הארץ.


רעד צום אייבערשטן אויך אן טרערן און אן געפיל, ווארט נישט אויף טרערן און געפיל, פאלג דעם רבי'ן, גיי יעדן טאג התבודדות. זוך א ליידיגע פארק, גיי אהין ביינאכט און פארטאגס, פארמאך די אויגן און דערצייל אלעס אלעס, וועסטו זוכה זיין צו טרעפן שנעל דיין שידוך.

#210 - זאג יעדן טאג די תפלה פאר א שידוך, אפילו אן געפיל
תפילות אויף אידיש, תפילה והתבודדות, בחור, שידוכים, אמונה, התחזקות, אמונת חכמים, שיעורים כסדרן

בעזרת ה' יתברך - יום ה' פרשת נח, ד' מר-חשון, שנת תשפ"ד לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר


מיין הארץ גייט אויס פאר דיר, עס איז מיר צעריסן אויף שטיקער צו זען ווי דו ווארסט אויף דיין שידוך אזוי לאנג, און גארנישט רוקט זיך נישט; עס גייט אריבער א יאר און נאך א יאר, אלע דיינע חברים מאכן שוין אפשערנס, און נאך אביסל איז שוין דא בר מצווה'ס - און ביי דיר גייט נישט קיין שידוך.


וואס זאל איך דיר זאגן מיין טייערער ליבער ברודער, איך האב דיר נישט וואס צו זאגן, איין זאך קען איך דיר זאגן: "לאז נישט אפ די אמונה, לאז נישט אפ די אמונת חכמים און חס ושלום אפלאזן דיינע עבודות השם"; דו זיי ממשיך מיט דיינע שיעורים כסדרן, מיט דיין שיעור אין חומש, משניות, גמרא וכו' וכו', און גיי ווייטער התבודדות, ביז דער אייבערשטער וועט דיר העלפן.


איין זאך וויל איך פון דיר, דו זאלסט זיך אונטערנעמען צו זאגן יעדן טאג די תפילה וואס מוהרא"ש האט געשריבן פאר בחורים וואס זענען שוין העכער צוואנציג, וואס חכמינו זכרונם לברכה זאגן (קידושין כט:) אויב מען האט נישט חתונה איידער די צוואנציג - וועלן די ביינער צעגיין, מען שעלט דעם בחור: "תיפח עצמותיו"; מוהרא"ש האט געשריבן א מורא'דיגע תפילה, ווי אין די תפילה טענה'ט מען זיך אויס מיטן אייבערשטן: "רבונו של עולם, נישט גענוג עס גייט מיר נישט קיין שידוך, שעלט מען מיך אז מיינע ביינער זאלן צעגיין? רבונו של עולם, נישט גענוג איך פאל אין עבירות, איך וויל אזוי שטארק זיין אפגעהיטן, איך וויל אזוי שטארק שוין לעבן אן ערליכע לעבן, א געזונטע לעבן מאן און ווייב - שעלט מען מיר..."


וויל איך דיר בעטן זאלסט מיר זאגן אז דו גייסט יעדן טאג זאגן די תפילה, עס מוז נישט זיין מיט געפיל, דער עיקר, זאלסט יעדן טאג זאגן די תפילה; זאג איך דיר צו, עס וועט נישט אריבערגיין קיין סאך צייט און דו וועסט האבן דיין שידוך.


"רִבּוֹנוֹ שֶׁל עוֹלָם, הֵיילִיגֶער בַּאשֶׁעפֶער, הֶעלְף מִיר אַז אִיךְ זָאל שׁוֹין זוֹכֶה זַיין צוּ טְרֶעפְן אַ גוּטֶע שִׁידוּךְ, אִיךְ זָאל זוֹכֶה זַיין חֲתוּנָה צוּ הָאבְּן שְׁנֶעל אוּן גְרִינְג אוּן נִישְׁט דַארְפְן וַוארְטְן מֶער אַזוֹי לַאנְג.


הֵיילִיגֶער בַּאשֶׁעפֶער אִיךְ וֵוייס אַז אִיךְ הָאבּ זִיךְ נִישְׁט אוֹיפְגֶעפִירְט וִוי עֶס דַארְף צוּ זַיין, אוּן אַז אִיךְ בִּין נִישְׁט אֵייבִּיג גֶעוֶוען אַזוֹי וואוֹיל אוּן עֶרְלִיךְ. אִיךְ בֶּעט דִיר אָבֶּער, רִבּוֹנוֹ שֶׁל עוֹלָם, אַז דוּ זָאלְסְט נִישְׁט קוּקְן אוֹיף דֶעם אוּן צוּלִיבּ דֶעם צוּרִיק הַאלְטְן מַיין שִׁידוּךְ. זֵיי מִיר מוֹחֵל אוֹיף אַלֶעס וָואס אִיךְ הָאבּ נִישְׁט גוּט גֶעטוּן, אוּן הֶעלְף מִיר אַז אִיךְ זָאל שׁוֹין שְׁנֶעל חֲתוּנָה הָאבְּן, אוּן דָאס וֶועט מִיר הֶעלְפְן אוּן רַאטֶעוֶוען אַז אִיךְ זָאל מֶער נִישְׁט טוּן קַיין עֲבֵירוֹת אוּן אִיךְ זָאל שׁוֹין זַיין וואוֹיל אוּן עֶרְלִיךְ.


וָואס זָאל אִיךְ טוּן, רִבּוֹנוֹ שֶׁל עוֹלָם? פוּן מַיין זַייט בִּין אִיךְ גְרֵייט חֲתוּנָה צוּ הָאבְּן הַיינְט נַאכְט! וָואס קֶען אִיךְ טוּן אַז אִיךְ הָאבּ נָאכְנִישְׁט גֶעטְרָאפְן מַיין שִׁידוּךְ? אִיךְ וַוארְט אוּן אִיךְ וַוארְט אוּן אִיךְ בֶּעט דִיר שׁוֹין אַזוֹי לַאנְג אַז אִיךְ וִויל שׁוֹין חֲתוּנָה הָאבְּן, אוּן דֶערְוַוייל אִיז עֶס נָאכְנִישְׁט אָנְגֶעקוּמֶען.


דִי חַזַ"ל זָאגְן אוּנְז אַז וֶוען אֵיינֶער הָאט חֲתוּנָה נָאךְ דִי צְוָואנְצִיג יָאר, וֶועט עֶר שׁוֹין זַיין גַאנְץ לֶעבְּן טְרַאכְטְן פוּן עֲבֵירוֹת, אוּן דוּ זָאגְסְט אוֹיף אַזַא מֶענְטְשׁ אַז זַיינֶע בֵּיינֶער זָאלְן צוּגֵיין. פַארְוָואס זָאל מִיר קוּמֶען אַזַא הַארְבֶּער עוֹנֶשׁ אַז אִיךְ זָאל מַיין גַאנְץ לֶעבְּן טְרַאכְטְן פוּן עֲבֵירוֹת, אוּן אַז מַיינֶע בֵּיינֶער זָאלְן צוּגֵיין? וָואס בִּין אִיךְ דֶען שׁוּלְדִיג? פַארְוָואס קוּמְט עֶס מִיר? אִיז מִיר נִישְׁט גֶענוּג דִי שְׁרֶעקְלִיכֶע פַּיין אוּן וֵוייטָאג וָואס אִיךְ הָאבּ פוּן דֶעם אַלֵיין אַז אִיךְ הָאבּ נָאכְנִישְׁט חֲתוּנָה גֶעהַאט?


הֵיילִיגֶער בַּאשֶׁעפֶער הֶעלְף מִיר אַז אִיךְ זָאל זוֹכֶה זַיין צוּ הָאבְּן סַבְלָנוּת אוּן גֶעדוּלְד, אוּן אוֹיסְוַוארְטְן מִיט רוּאִיגְקֵייט בִּיז אִיךְ וֶועל שׁוֹין זוֹכֶה זַיין חֲתוּנָה צוּ הָאבְּן. הֶעלְף מִיר אַז אִיךְ זָאל נִישְׁט הָאבְּן קַיין קֻשְׁיוֹת אוֹיף דִיר. הֶעלְף מִיר אַז אִיךְ זָאל גְלֵייבְּן מִיט אַ שְׁטַארְקֶע אֱמוּנָה אַז דוּ טוּסְט אַלֶעס נָאר צוּם גוּטְן, אוּן יֶעדֶע זַאךְ הָאט אַ פּוּנְקְטְלִיכֶער חֶשְׁבּוֹן, אוּן מִיט דֶעם זָאל אִיךְ זִיךְ שְׁטַארְקְן אוּן נִישְׁט זַיין אַזוֹי צוּבְּרָאכְן פוּן מַיינֶע שְׁוֶוערִיקַייטְן.


הֵיילִיגֶער בַּאשֶׁעפֶער, נָאר דוּ קֶענְסְט מִיר פַארְשְׁטֵיין! נָאר דוּ וֵוייסְט מַיינֶע גֶעפִילְן! וִוי אַזוֹי אִיךְ שְׁפִּיר זִיךְ אַזוֹי פַארְשֶׁעמְט אוּן דֶערְנִידֶערְט פוּן מִיר אַלֵיין! אַז אַלֶע מַיינֶע חֲבֵרִים הָאבְּן שׁוֹין חֲתוּנָה גֶעהַאט אוּן נָאר אִיךְ בִּין גֶעבְּלִיבְּן אַלֵיין! הֶעלְף מִיר אַז דִי בִּזְיוֹנוֹת זָאלְן זַיין פַאר כַּפָּרַת עַווֹנוֹת אַז מִיט דֶעם זָאל אִיךְ אָפְּקוּמֶען אַלֶע מַיינֶע עֲבֵירוֹת, אִיךְ זָאל מֶער נִישְׁט דַארְפְן לַיידְן אַזוֹיפִיל אוּן אִיךְ זָאל שׁוֹין זוֹכֶה זַיין חֲתוּנָה צוּ הָאבְּן בְּקָרוֹב.


אִיךְ וֵוייס אוּן אִיךְ גְלֵייבּ, הֵיילִיגֶער בַּאשֶׁעפֶער, אַז דוּ וֶועסְט מִיר זִיכֶער נִישְׁט פַארְלָאזְן. סוֹף כָּל סוֹף וֶועל אִיךְ זוֹכֶה זַיין חֲתוּנָה צוּ הָאבְּן. אוּן דֶערְפַאר בֶּעט אִיךְ דִיר, רִבּוֹנוֹ שֶׁל עוֹלָם, אַז וֶוען אִיךְ וֶועל שׁוֹין חֲתוּנָה הָאבְּן זָאל אִיךְ זוֹכֶה זַיין צוּ הָאבְּן אַ גוּטֶע שָׁלוֹם בַּיִת, אִיךְ זָאל זִיךְ קֵיינְמָאל נִישְׁט קְרִיגְן אִינְדֶערְהֵיים, עֶס זָאל שְׁטֶענְדִיג הֶערְשְׁן בַּיי אוּנְז אַהֲבָה וְאַחְוָה וְשָׁלוֹם וְרֵעוּת, מִיר זָאלְן זִיךְ לִיבּ הָאבְּן אוּן הָאבְּן אַ גְלִיקְלִיךְ לֶעבְּן אִינְאֵיינֶעם, אוּן אִיךְ זָאל זִיךְ קֵיינְמָאל נִישְׁט דַארְפְן גֶט'ן חַס וְשָׁלוֹם.


הֶעלְף מִיר אַז אִיךְ זָאל שְׁטֶענְדִיג זַיין אַ וַתְּרָן, אִיךְ זָאל אֵייבִּיג מְוַותֵּר זַיין אוּן נִישְׁט זִיךְ קְרִיגְן נָאר שְׁטֶענְדִיג אַרוֹיסְהֶעלְפְן. מִיר זָאלְן הָאבְּן אַ פְרֵיילִיכֶע הוֹיז, עֶס זָאל זִיךְ שְׁפִּירְן דִי שִׂמְחָה אִין דִי לוּפְט בַּיי אוּנְז אִינְדֶערְהֵיים. אִיךְ זָאל זוֹכֶה זַיין צוּ הָאבְּן גֶעזוּנְטֶע אוּן עֶרְלִיכֶע קִינְדֶער, אִיךְ זָאל זֵיי אוֹיפְצִיעֶן אוֹיפְן עֶרְלִיכְן אִידִישְׁן וֶועג אוּן זֶען אַסַאךְ אִידִישׁ נַחַת פוּן זֵיי. מַיין שְׁטוּבּ זָאל זַיין אָפְן פַאר אַנְדֶערֶע אִידִישֶׁע קִינְדֶער אַרַיינְצוּנֶעמֶען אוֹרְחִים אוּן צוּ טוּן אַסַאךְ צְדָקָה אוּן חֶסֶד.


הֵיילִיגֶער בַּאשֶׁעפֶער, נֶעם אָן מַיין תְּפִלָה, אוּן הֶעלְף מִיר שׁוֹין, אִין זְכוּת פוּן אַלֶע צַדִיקִים וּבִּפְרַט אִין דִי זְכוּת פוּן הֵיילִיגְן רֶבִּי'ן רַבֵּנוּ נַחְמָן בֶּן פֵיגָא זְכוּתוֹ יָגֵן עָלֵינוּ, [אוּן אִין זְכוּת פוּן רַבֵּנוּ אֱלִיעֶזֶר שְׁלֹמֹה בֶּן מְנַחֵם זְאֵב זְכוּתוֹ יָגֵן עָלֵינוּ, וָואס הָאט גֶעמַאכְט דִי תְּפִלָה], אָמֵן כֵּן יְהִי רָצוֹן".


*


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#209 - נישט ווערן דערשראקן, נאר זיך היטן די געזונט און עסן געזונט
תפילות אויף אידיש, חיזוק פאר פרויען, רפואה, שמות הצדיקים

בעזרת ה' יתברך - יום ד' פרשת נח, ג' מר-חשון, שנת תשפ"ד לפרט קטן


 


מרת ... תחי'


איך האב ערהאלטן אייער בריוו.


עס פעלט נישט אויס גיין זיך בודק זיין וכו'; אויב דער דאקטער זאגט אז די צוקער איז הויך דארף מען נישט ווערן דערשראקן, מען דארף נאר אכטונג געבן וואס מען עסט.


עס מאכט זיך ביי אסאך, בשעת מען ווארט א שמחה האט מען הויך צוקער; מען דארף נישט ווערן דערשראקן אדער פארלוירן, נאר איין זאך, זיך היטן די געזונט, עסן געזונט.


זאגט שמות הצדיקים, מוהרא"ש זאגט פרויען וואס ווארטן זאלן זאגן אין די צייט "שמות הצדיקים" - נעמען פון צדיקים, און בעטן דעם אייבערשטן אז בזכות די הייליגע צדיקים זאל מען האבן גרינג. ווייל דער רבי זאגט (ספר המדות אות צדיק חלק ב', סימן כ): "עַל יְדֵי הַזְכָּרַת שֵׁמוֹת הַצַּדִּיקִים יְכוֹלִים לְהָבִיא שִׁנּוּי בַּמַּעֲשֶׂה בְּרֵאשִׁית, כְּלוֹמַר לְשַׁנּוֹת הַטֶּבַע", דורכן דערמאנען די נעמען פון צדיקים - קען מען טוישן די טבע.


זאגט די נעמען פון צדיקים וואס איר געדענקט אויסנווייניג, צום ביישפיל: אברהם אבינו, יצחק אבינו, יעקב אבינו, משה רבינו, אהרן הכהן, יוסף הצדיק, דוד המלך, שלמה המלך, רבי שמעון בר יוחאי, רבי יצחק לוריא אשכנזי, רבי ישראל בעל שם טוב, רבי נחמן בן פיגא מברסלב, רבי נתן מברסלב, מוהרא"ש מברסלב וכו' וכו', און נאך נעמען פון צדיקים וואס מען געדענקט, און נאכדעם די תפילה:


"יְהִי רָצוֹן מִלְּפָנֶיךָ אָבִי שֶׁבַּשָׁמַיִם, אִין דִי זְכוּת וָואס אִיךְ הָאבּ דֶערְמַאנְט דִי נֶעמֶען פוּן דִי צַדִּיקִים, בִּזְכוּת זֵייעֶר תּוֹרָה, זֵייעֶרֶע מַעֲשִׂים טוֹבִים אוּן זֵייעֶר מְסִירַת נֶפֶשׁ, וִוי זֵיי הָאבְּן זִיךְ מוֹסֵר נֶפֶשׁ גֶעוֶוען פַאר דַיינֶעט וֶועגְן, זָאלְסְטוּ מִיר הֶעלְפְן אִיךְ זָאל גֶעבּוֹירְן גְרִינְגֶערְהֵייט אַ גֶעזוּנְט קִינְד בְּרַמַ"ח אֵיבָרִים וּשְׁסָ"ה גִּידִים; אִיךְ זָאל זוֹכֶה זַיין אַרִיבֶּער צוּ גֵיין דִי אַלֶע טֶעג וָואס אִיךְ וַוארְט גְרִינְגֶערְהֵייט. נֶעם אַוֶועק פוּן מִיר אַלֶע מִינֵי עַיִן הָרַע'ס קֵיינֶער זָאל מִיךְ נִישְׁט שֶׁעדִיגְן, קֵיינֶער זָאל מִיר נִישְׁט שְׁלֶעכְטְס טוּן, הֶעלְף מִיר אִיךְ זָאל זוֹכֶה זַיין צוּ הָאבְּן עֶרְלִיכֶע קִינְדֶער וָואס וֶועלְן טוּן דַיין וִוילְן זֵייעֶר גַאנְץ לֶעבְּן. הֵיילִיגֶער בַּאשֶׁעפֶער, הִיט מִיךְ אוּן הִיט דָאס קִינְד, אִיךְ זָאל זַיין גֶעזוּנְט אוּן שְׁטַארְק, אוּן דָאס קִינְד זָאל זַיין גֶעזוּנְט אוּן שְׁטַארְק, דִי דָאקְטוֹרִים שְׁרֶעקְן מִיךְ אָן אַז עֶפֶּעס טוֹיג נִישְׁט מִיט מִיר, רִבּוֹנוֹ שֶׁל עוֹלָם הֶעלְף מִיר אִיךְ זָאל זַיין גֶעזוּנְט אוּן שְׁטַארְק מַיין גַאנְצֶע לֶעבְּן, אִיךְ זָאל אֵייבִּיג טוּן נָאר גוּטֶע מַעֲשִׂים וָואס דוּ וֶועסְט הָאבְּן פוּן דֶעם אַ נַחַת רוּחַ, יִהְיוּ לְרָצוֹן אִמְרֵי פִי וְהֶגְיוֹן לִבִּי לְפָנֶיךָ, יְ"יָ צוּרִי וְגוֹאֲלִי, אָמֵן כֵּן יְהִי רָצוֹן".


דער אייבערשטער זאל העלפן איר זאלט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#208 - הייליגער באשעפער, געב מיר א גוטע צעטל
תפילות אויף אידיש, תפילה והתבודדות, הושענא רבה

בעזרת ה' יתברך - ערב שבת קודש, הושענא רבה, כ"א תשרי, שנת תשפ"ד לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר


היינט איז הושענא רבה, היינט טיילט מען אויס די צעטלעך; וויין צום אייבערשטן: "הייליגער באשעפער געב מיר א גוטע צעטל, הייליגער באשעפער, אויב חס ושלום עס איז מיר אנגעשריבן א נישט גוטע צעטל בעט איך דיר רבונו של עולם, צערייס די צעטל און שרייב מיר א גוטע קוויטל".


לאז נישט אריבער דעם טאג מיט גארנישט, בעט זיך אויס, רייס איין פאר דיר און פאר עם ישראל.


א גוט קוויטל.

#207 - הייליגער באשעפער, איך וויל זיין א איד, איך וויל נאנטקייט צו דיר
תפילות אויף אידיש, תפילה והתבודדות, שמחה, התחזקות, יום טוב, סוכות

בעזרת ה' יתברך - יום ה' פרשת וזאת הברכה, י"ג תשרי, שנת תשפ"ד לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר


טייערער ברודער, ברענג אריין יום טוב מיט שמחה, ווייל וואס א מענטש טוט - איז דאך אלעס פונעם אייבערשטן, מען קען נישט רירן קיין האנט, קיין פוס, מען קען גארנישט טון - נאר וואס דער אייבערשטער מאכט און הייסט; אבער די שמחה - דאס האט מיטן מענטש, אז מען איז פרייליך מיט די מצוות, מען פרייט זיך, מען לעבט מיט די מצוות - דאס איז זייער חשוב ביים אייבערשטן.


איך בעט דיר, גיי אין א ווינקל, שריי צום אייבערשטן: "הייליגער באשעפער מאך מיך פרייליך, איך וויל שפירן א טעם אין די סוכה, איך וויל שפירן א טעם, א הייליגקייט - אין די שאקלען לולב, הייליגער באשעפער, עפן מיר מיין הארץ, לייג אריין אין מיר א זויבערקייט, א ריינקייט. איך בין אזוי צעבראכן, איך בין אזוי קאלט, איך שפיר נישט גארנישט, איך האב נישט קיין אנונג וואס איז סוכה, וואס איז ד' מינים, וואס איז הלל, הושענות, הקפות. הייליגער באשעפער איך וויל זיין א איד, איך וויל לעבן מיט דיר, איך וויל נאנטקייט צו דיר".


ברודער, נעם די עצה פון רבי'ן, גיי אין א ווינקל און רעד צום באשעפער, מיר האבן א לעבעדיגע באשעפער, ער הערט אונז אויס, ער ווארט מיר זאלן קומען צו אים.


אז דו קענסט זיך אוועק כאפן פון די טרדות און קומען היינט נאכט צום ליל שישי שיעור - זיך אנגרייטן פאר אזא הייליגע יום טוב; עס לוינט נאכאמאל צו קומען. מוהרא"ש זכותו יגן עלינו זאגט, ווען א ברסלב'ער חסיד רעדט מיט א צווייטן פון רבי'ן און פון זיינע תלמידים - איז ווערד צו פארן א נסיעה וואס מיר זענען געפארן די יאר קיין אומאן, דרייסיג שעה פערציג שעה – צו קומען הערן א ווארט פון רבי'ן.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.





 


 





 

#206 - די עצה אויף אייגענע מניעות
תפילות אויף אידיש, תפילה והתבודדות, אומאן, קשיות, מניעות

בעזרת ה' יתברך - יום ב' פרשת האזינו א', כ"ה אלול, שנת תשפ"ג לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר


דעם פארגאנגענעם שבת אין מתיבתא היכל הקודש אין וויליאמסבורג איז געווען זייער שיין, מיר האבן אסאך גערעדט וועגן צעברעכן די מניעות און קומען צום רבי'ן. אויפן וועג אהיים פון שול זאגט מיר א אינגערמאן: "דער ראש ישיבה רעדט אזויפיל פון מניעות, פון צעברעכן די מניעות, דער ראש ישיבה זאל אויך רעדן פון אייגענע מניעות; ביי די אינגעלייט וואס פארן שוין כמה וכמה שנים, קיינער שטערט זיי נישט, די משפחה לאזט זיי פארן, אבער אין זיי דרייט זיך די מח מחשבה מיט אלע סארט בלבולים, בעיקר פון 'אלט און קאלט', מיר דארפן חיזוק צו פארן צום רבי'ן אזוי ווי מיר זענען געפארן די ערשטע יארן".


איז ביי שלש סעודות האבן מיר גערעדט פון די עצה אויף אייגענע מניעות. דער הייליגער רבי זאגט (לקוטי מוהר"ן חלק ב', סימן מו): "וְהַמְּנִיעָה הַגְּדוֹלָה שֶׁבְּכָל הַמְּנִיעוֹת הִיא מְנִיעַת הַמֹּחַ", די גרעסטע מניעה איז דער מענטש אליין, "דְּהַיְנוּ מַה שֶּׁמֹּחוֹ וְלִבּוֹ חֲלוּקִים מֵהַשֵּׁם יִתְבָּרַךְ אוֹ מֵהַצַּדִּיק", ווען דער מענטש הויבט אן האבן קשיות אויפן אייבערשטן אדער אויפן צדיק, "זֹאת הַמְּנִיעָה מוֹנֵעַ אוֹתוֹ יוֹתֵר מִכָּל הַמְּנִיעוֹת", דאס איז דער גרעסטער צוריק-האלט פארן מענטש צו ווערן אן ערליכער איד; כל זמן דער מענטש ברענט צום אייבערשטן, מען האט א געפיל צום רבי'ן, מען וויל פאררעכטן אלע שלעכטע מעשים און מען זוכט א תיקון אז מען זאל נישט פארווארפן ווערן פון די וועלט און יענע וועלט – דאן וועט אים גארנישט קענען צוריק האלטן פון קומען צום רבי'ן, אבער אז דער מענטש אליינס לעשט זיך אויס, ער פארלירט זיין אמונה, ער הויבט אן טראכטן: 'וואס דארף איך דעם רבי'ן וכו'? וואס דארף איך פארן קיין אומאן?' דאס איז דער גרעסטער מניעה. אויף דעם איז די עצה: "וַאֲזַי צָרִיךְ לִצְעֹק לְאָבִיו שֶׁבַּשָּׁמַיִם בְּקוֹל חָזָק מֵעִמְקֵי הַלֵּב", צו שרייען צום אייבערשטן פון טיפעניש פון הארץ, ווייל "קֻ'שְׁ'יָ'א" איז די ראשי תיבות: שְׁ'מַע י' ק'וֹלִי אֶ'קְרָא, "שֶׁצָּרִיךְ רַק לִקְרוֹת לַה', כְּשֶׁמִּתְגַּבֵּר עָלָיו הַקֻּשְׁיָא וְהַכְּפִירָה", מען דארף וויינען און שרייען צום אייבערשטן ווען מען זעט אז עס זענען זיך מתגבר די קשיות און כפירות.


גיי התבודדות, שריי זיך אויס צום אייבערשטן: "הייליגער באשעפער העלף מיר, איך וויל ווערן א נייער מקורב, איך וויל פארן קיין אומאן מיט א ברען און גלוסטעניש, הייליגער באשעפער איך בין אזוי קאלט, איך פלעג אמאל אזוי בענקען צו דיר, איך פלעג אזוי וועלן זיין ערליך, יעצט בין איך אזוי פארשלאפן, אזוי פארגרעבט, אזוי פארקלאפט; העלף מיר איך זאל זוכה זיין צו תשובה טון מיט אן אמת, איך זאל זוכה זיין זיך צו באנייען און דיך דינען מיט מיין גאנצע כח".


דאס איז די עצה צו איבערקומען אלע מניעות פון זיך אליינס און ווערן פריש מקורב.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.


א כתיבה וחתימה טובה, א גוט געבענטשט יאר.

#205 - בענקען, גלוסטן, און האפן, אנצוקומען צום הייליגן רבי'ן אין אומאן
תפילות אויף אידיש, תפילה והתבודדות, אומאן, תיקון הכללי

בעזרת ה' יתברך - יום ב' פרשת נצבים וילך, י"ח אלול, שנת תשפ"ג לפרט קטן


לכבוד ... נרו יאיר


חסדי השם מיר פארן שוין אט אט צום הייליגן רבי'ן קיין אומאן אויף ראש השנה; וויסן זאלסטו, כדי אנצוקומען צום רבינ'ס ציון - איז דער עיקר דאס בענקען און גליסטן, בענקען און האפן - נאר אזוי קומט מען אן, און נאר אזוי איז מען זוכה צו מקבל זיין די תיקונים.


געוואוין זיך צו צו זאגן יעדן טאג נאך שחרית די תיקון הכללי, און אז דו קענסט גיין אין א ליידיגע פלאץ זיך גוט אויסקרעכצן, זיך גוט אויסשרייען, א פלאץ וואו קיינער וועט נישט הערן דיינע קולות - שריי זיבעציג מאל, ע' קלין: "רבונו של עולם העלף מיר, רבונו של עולם האב אויף מיר רחמנות, רבונו של עולם נעם מיך ארויס פון שאול תחתית, רבונו של עולם זיי מיר מוחל אויף מיינע חטאים, עוונות ופשעים, איך טו תשובה מיט אן אמת"; אזוי זאלסטו שרייען זיבעציג מאל בקולי קולות - וועסטו זוכה זיין צו ווערן א נייער מענטש.


נאכדעם דורכן טאג זאלסטו נאר זיין פרייליך, טון וואס דו האסט צו טון, דאווענען און לערנען.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.


א כתיבה וחתימה טובה, א גוט געבענטשט יאר.

#204 - א שאד זיך אפצוקילן פון א חבורה וואס מען לערנט אמונה מיט יראת שמים
תפילות אויף אידיש, היכל הקודש, לשון הרע, התבודדות

בעזרת ה' יתברך - יום ה' פרשת כי תבא לאומאן, י"ד אלול, שנת תשפ"ג לפרט קטן


 


טייערער ... נרו יאיר


מיין הארץ שפירט אז דו האסט עפעס שלעכטס אויף מיר, מן הסתם האסטו מקבל געווען לשון הרע. עס איז א שאד זאלסט זיך אפקילן פון אזא חבורה וואס מען לערנט אמונה מיט יראת שמים, א שאד צו פארלירן אזויפיל גוטס, אזויפיל נצחיות.


על כל פנים, די עצה פון התבודדות – דאס לאז נישט אפ; גיי התבודדות און שריי: "רבונו של עולם, העלף מיר, פיר מיך אויפן אמת'ן וועג, ווי קען איך וויסן אויב איך נאר זיך, העלף מיר איך זאל זיך נישט אפנארן, העלף מיר איך זאל נישט פארפירט ווערן, הורינו ה' דרכך, אהלך באמתך".


ליבער ברודער, איך בין גארנישט בייז אויף דיר, אדרבה, איך בעט יעדן טאג פאר דיר און פאר דיין הצלחה, אויך בעט איך פאר מיר, איך זאל זיך נישט נארן, איך זאל זיך נישט פארפירן און זיך זאל קיינעם נישט פארפירן, איך ווארט אויף ישועת ה'.

#203 - די קליפות ווילן נישט נאך א נשמה זאל מקורב ווערן צום צדיק
תפילות אויף אידיש, צדיקים, אומאן, לשון הרע, ליצנות, התבודדות

בעזרת ה' יתברך - יום ה' פרשת כי תבא לאומאן, י"ד אלול, שנת תשפ"ג לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר


מען פאטשט און מען טאנצט שוין "אומאן אומאן ראש השנה", מען פרייט זיך, אט אט פארט מען שוין צום רבי'ן קיין אומאן; דארט וועלן מיר קענען אראפלייגן די שווערע פעקלעך, מיר וועלן זוכה זיין צו אלע תיקונים.


אנטלויף פון אלע ליצנות און לשון הרע וואס מען רעדט אויף צדיקים. וויסן זאלסטו, דאס איז איינע פון די שווערע ביטערע מניעות וואס מען גייט אריבער ביים מקורב ווערן צום צדיק, די קליפות ווילן נישט נאך א נשמה זאל מקורב ווערן צום צדיק; בעט איך דיר, שטאפ צו די אויערן און אנטלויף פון ליצנות און לשון הרע, ווייל עס איז זייער ביטער אז מען הערט ליצנות און לשון הרע אויף צדיקים. חכמינו זכרונם לברכה זאגן (שבת קיט:): "הַמְבַזֶּה תַּלְמִיד חָכָם, אֵין לוֹ רְפוּאָה לְמַכָּתוֹ", ווער עס פארשעמט צדיקים - איז נישטא קיין היילונג פאר זיין קרענק; ווייל די הייליגע חכמים זאגן (בבא בתרא קטז.): "כל שיש לו חולה בתוך ביתו ילך אצל חכם", ווער עס האט א קרענק זאל גיין צום צדיק, "ויבקש עליו רחמים", און ער וועט בעטן ביים אייבערשטן פאר א רפואה; אבער אז מען מאכט חוזק פון צדיקים, מען רעדט אויף צדיקים און אויך אז מען הערט ליצנות אויף צדיקים - בלייבט מען מיט אלע קרענק, מען ווערט פארווארפן.


גיי אין א ווינקל און וויין צום אייבערשטן, טו וואס דער שני למלכות האט געטון ווען מען האט חוזק געמאכט פון אים; אלע האבן אים מדחה געווען, אלע האבן געלאכט און געזאגט: "מען האט דיר א נארישקייט איינגערעדט" (ספורי מעשיות, מעשה א), ער איז געגאנגען אין א זייט און זייער געוויינט; טו דאס, אז מען רעדט צו דיר קעגן צדיקים, מען שפעט פון הייליגן רבי'ן און פון זיינע תלמידים - זאלסטו זיך אויסגיסן דאס הארץ צום באשעפער, זאג: "הייליגער באשעפער איך בין אזוי צעמישט, איך בין אזא רחמנות; פון איין זייט בין איך אזוי ווייט פון דיר, איך האב שוין אזויפיל עבירות געטון, אזויפיל פוגם געווען און יעצט ווען איך האב שוין געטראפן דעם צדיק וואס קען מיך היילן הער איך אזעלכע ליצנות און לשון הרע אז איך הויב אן טראכטן פון אפלאזן דעם רבי'ן, רבונו של עולם ראה מסוכן כמוני, טורף בלב ימים, קוק ווי א גרויסע רחמנות איך בין, איך זינק אין שטורעמישע וואסערן, ראטעווע מיך".


היינט נאכט וועט זיין א שיעור. ליבער ברודער וועק זיך אויף, געדענק די יארן וואס דו האסט געברענט צום אייבערשטן, האסט געברענט צו הערן נאך א ווארט פון רבי'ן, האסט זיך מוסר נפש געווען צו קומען, יעצט ביסטו איינגעזינקען אין א שלאף; וועק זיך אויף, מה לך נרדם, קום קרא אל אלוקיך.


דעם שבת וועל איך זיין אין וויליאמסבורג.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.


א כתיבה וחתימה טובה, א גוט געבענטשט יאר.

#202 - רבונו של עולם, העלף מיר איך זאל זיין צופרידן פון מיין מאן
תפילות אויף אידיש, שלום בית, תהלים

בעזרת ה' יתברך - יום ג' פרשת שופטים, כ"ח מנחם-אב, שנת תשפ"ג לפרט קטן


 


מרת ... תחי'


זאגט אביסל תהילים יעדן טאג און בעטס דעם אייבערשטן די פאר ווערטער:


"רבונו של עולם, לייג אויף מיין מאן א חן, איך זאל אים ליב האבן און ער זאל מיך ליב האבן; מיר זאלן לעבן מיט ליבשאפט, מיט שלום און שלוה.


רבונו של עולם האב רחמנות אויף מיר, מאך מיך פרייליך, מאך מיך צופרידן, איך זאל זיין צופרידן פון מיין מאן, איך זאל זען אין אים נאר גוטס. הייליגער באשעפער, מאך רוען די שכינה הקדושה צווישן אונז, אמן".


די תפילה זאלט איר זאגן נאכן זאגן תהילים, וועט איר האבן א הערליכע שלום בית.

#201 - שווערע מניעות צו קומען צום רבי'ן אויף ראש השנה, אבער עס לוינט
תפילות אויף אידיש, שלום בית, אומאן, מניעות

בעזרת ה' יתברך - יום ה' פרשת כי תצא, ז' אלול, שנת תשפ"ג לפרט קטן


 


לכבוד מיינע טייערע חברים, טייערע ליבע ברידער, תלמידי היכל הקודש בארץ ישראל, ה' עליהם יחיו


איך וויל אייך דערציילן די גוטע נייעס, מיט גרויסע חסדים פונעם אייבערשטן האב איך א שידוך געטון מיט מיין זון הרב שמעון נרו יאיר, מיט א טאכטער פון ר' אברהם משה שטראסער נרו יאיר. מיין זון לערנט זייער פלייסיג אויפן סדר דרך הלימוד פון הייליגן רבי'ן (המבואר בשיחות הר"ן, סימן עו) ער לערנט יעדן טאג צענדליגער בלעטער גמרא און אסאך משניות, מה אשיב לה', כל תגמולוהי עלי, איך ווינטש אייך אלע, איר זאלט זוכה זיין צו זען נחת ביי אייערע קינדער געזונטערהייט.


מיר זענען יעצט אין פרשת כי תצא. מוהרא"ש זאגט, די לעצטע פרשיות זענען כי תצא; מיר גייען ארויס פונעם יאר, עס איז אריבער א לאנגע יאר, יעצט גייען מיר זיך שוין געזעגענען פון די יאר און מיר גייען יעצט אריין אין פרשת כי תבוא לאומאן, מיר גרייטן זיך שוין צו די נסיעה קיין אומאן צום הייליגן רבינ'ס ראש השנה.


בנוגע די מניעות וכו'; דער רבי זאגט עס מוז אזוי זיין, עס מוז זיין מניעות להגדל החשק. דער רבי זאגט (לקוטי מוהר"ן חלק א', סימן סו) אזוי ווי מען ווייזט פאר א קינד א גוטע זאך און מען באהאלט עס גלייך, מען וויל אנרייצן דעם קינד פאר די גוטע זאך, מען ווייזט עס נאכאמאל און מען באהאלט עס נאכאמאל, אזוי ווערט דאס קינד זייער אנגערייצט, אזוי אויך: "כָּל דָּבָר שֶׁבִּקְדֻשָּׁה שֶׁהָאָדָם צָרִיךְ לַעֲשׂוֹת", יעדע זאך וואס האט מיט די קדושה, "כְּגוֹן לִנְסֹעַ לְהַצַּדִּיק", צום ביישפיל מען וויל פארן צום צדיק, "אוֹ שְׁאָר דָּבָר שֶׁבִּקְדֻשָּׁה שֶׁהָאָדָם צָרִיךְ לַעֲשׂוֹת", אדער אנדערע עבודות וואס מען דארף טון, "נוֹתְנִין לוֹ מִתְּחִלָּה חֵשֶׁק", ברענגט מען דעם מענטש א גלוסטעניש, "כְּדֵי שֶׁעַל יְדֵי זֶה יַעֲשֶׂה הַדָּבָר", אזוי וועט ער דאס טון, "וְעִקַּר גֹּדֶל הַחֵשֶׁק נַעֲשֶׂה עַל יְדֵי הַמְּנִיעָה שֶׁמַּזְמִינִין לוֹ", און דער שטערקסטער וועג ווי אזוי מען קען געבן א גלוסטעניש פארן מענטש - איז דורך דעם וואס מען מאכט אים שוועריקייטן צו קענען טון די זאך, "כִּי כְּשֶׁאִישׁ יִשְׂרְאֵלִי צָרִיךְ לַעֲשׂוֹת דָּבָר הַצָּרִיךְ לוֹ לְיַהֲדוּתוֹ", ווייל ווען עס קומט אויס צו טון עבודות השם, "בִּפְרָט כְּשֶׁצָּרִיךְ לוֹ לַעֲשׂוֹת דָּבָר גָּדוֹל הַצָּרִיךְ לְיַהֲדוּתוֹ", ווער רעדט נאך ווען עס קומט אויס צו טון א גרויסע זאך פאר עבודות השם, "שֶׁכָּל יַהֲדוּתוֹ תָּלוּי בָּזֶה", וואס די גאנצע אידישקייט איז אנגעהאנגען אין דעם, "כְּגוֹן לִנְסֹעַ לְצַדִּיק אֲמִתִּי", צום ביישפיל פארן צום צדיק אמת, "אֲזַי מַזְמִינִין לוֹ מְנִיעָה", ברענגט מען פון הימל א שטער זאל אים צוריק האלטן פון קענען גיין צום צדיק, "וְזאֹת הַמְּנִיעָה הִיא בִּשְׁבִיל הַחֵשֶׁק", דאס איז מיט איין כוונה, דאס איז נאר אז דער מענטש זאל באקומען א שטארקע חשק, "כְּדֵי שֶׁעַל יְדֵי זֶה יִהְיֶה לוֹ חֵשֶׁק יוֹתֵר לַעֲשׂוֹת אוֹתוֹ הַדָּבָר", אזוי באקומט ער נאך מער גלוסטעניש, "כִּי עַל יְדֵי הַמְּנִיעָה שֶׁמּוֹנְעִין אֶת הָאָדָם מִן הַדָּבָר, עַל יְדֵי זֶה נַעֲשֶׂה הִתְגַּבְּרוּת הַחֵשֶׁק מְאֹד", ווייל דורך מניעות וויל מען נאך שטערקער און נאך שטערקער.


גלייבט מיר, אלע גייען מיר אריבער שווערע ביטערע מניעות צו קומען צום רבי'ן אויף ראש השנה, אבער עס לוינט, עס איז אלעס כדאי צו קענען זוכה זיין צו באקומען אונזער תיקון פון הייליגן רבי'ן. געבט נאר אכטונג אויף ענקער שלום בית, געבט אכטונג ווי אזוי ענק רעדן אין שטוב א גאנץ יאר. דער מציאות איז, אז מען רעדט שיין, מען רעדט ווייך, מען רעדט מיט הכנעה און דרך ארץ - וועט די ווייב לאזן פארן צום רבי'ן, זי וועט אויך איינפאקן גוטע געבעקס און שיקן מיטן גאנצן הארץ.


טייערע ליבע ברידער, איך בענק זיך שוין גאר שטארק, איך האף אייך צו זען אין אומאן. איך האף צום אייבערשטן איר ווערט שטערקער צוגעקנופט צום רבי'ן, דורך לערנען די הייליגע ספרים און טון די עצות; בעיקר דורך תפילה והתבודדות, זיך אוועק רייסן אפאר מינוט א טאג אין א ליידיגע שטילע פלאץ און רעדן צום אייבערשטן אויף די אייגענע שפראך, זיך בעטן: "הייליגער באשעפער האב אויף מיר רחמנות, העלף מיר, איך וויל זיין א איד, איך וויל לערנען און דאווענען, הייליגער באשעפער, וואס וועט זיין מיט מיר? איך ווער נאר ווייטער פון דיר, איך וויל דאך אזוי שטארק זיין אן ערליכער איד, זיי מיך מקרב צו דיר", אז מען פאלגט די עצה פון תפילה והתבודדות - ווערט מען אויסגעלייטערט, מען ווערט נענטער און נענטער צום אייבערשטן.


מיטן אייבערשטנ'ס הילף פאר איך אהיים פון שטעטל דעם קומענדיגן זונטאג. אין ישיבה אין שטאט קען איך מיטהאלטן וואס טוט זיך ביי ענק אין שול און אין תלמוד תורה, אויך קען איך רעדן צו ענק דורכן אונטערקאם.


א גוט שבת.


א כתיבה וחתימה טובה, א גוט געבענטשט יאר.

#200 - א תפלה ביים אפשיידן חלה
תפילות אויף אידיש, תפילות פון פרויען

בעזרת ה' יתברך - יום ד' פרשת ראה, כ"ב מנחם-אב, שנת תשפ"ג לפרט קטן


 


מרת ... תחי'


יְהִי רָצוֹן מִלְּפָנֶיךָ, עֶס זָאל זַיין דֶער וִוילְן פוּן דִיר הֵיילִיגֶער בַּאשֶׁעפֶער, אִין דִי זְכוּת פוּן דִי הֵיילִיגֶע מִצְוָה פוּן אָפְּשֵׁיידְן חַלָּה - זָאל פַארְרָאכְטְן וֶוערְן דִי פְּגַם פוּן חַוָּה, וָואס הָאט אִיבֶּערְגֶערֶעדְט אָדָם הָרִאשׁוֹן צוּ גֵיין קֶעגְן דִי וִוילְן פוּן אֵייבֶּערְשְׁטְן, אוּן מִיט דֶעם הָאט זִי גוֹרֵם גֶעוֶוען עֶס זָאל זַיין שְׁטַארְבְּן אוֹיף דִי וֶועלְט; דֶערִיבֶּער זָאל דִי זְכוּת פוּן אָפְּשֵׁיידְן חַלָּה בְּרֶענְגֶען דִי גְּאוּלָה, וָואס דַאן וֶועט מֶער נִישְׁט זַיין דִי זַאךְ פוּן שְׁטַארְבְּן, אַזוֹי וִוי עֶס שְׁטֵייט (יְשַׁעְיָה כה, ח): "בִּלַּע הַמָּוֶת לָנֶצַח".


הֵיילִיגֶער בַּאשֶׁעפֶער, הֶעלְף מִיר, בִּזְכוּת וָואס אִיךְ שֵׁייד אָפּ חַלָּה זָאל אִיךְ זוֹכֶה זַיין צוּ עֶרְלִיכֶע דוֹרוֹת אוּן אִיךְ זָאל הָאבְּן מַיינֶע קִינְדֶער בְּנָקֵל וּבְנַחַת. מַיינֶע קִינְדֶער אוּן אֵיינִיקְלֶעךְ זָאלְן זַיין עֶרְלִיכֶע אִידְן, זֵיי זָאלְן גֵיין אִין דִי תּוֹרָה וֶועג, זֵיי זָאלְן אַלֶע לֶעבְּן מִיט אֱמוּנָה, אֱמוּנַת חֲכָמִים אוּן אַהֲבַת הַבּוֹרֵא בָּרוּךְ הוּא.


הֵיילִיגֶער בַּאשֶׁעפֶער, לֵייז אוּנְז שׁוֹין אוֹיס פוּן דֶעם בִּיטֶערְן גָלוּת; מִיר זֶענֶען אִין אַזַא שְׁוֶוערֶע צַייט, מִיר זֶענֶען אַ בִּיטֶערֶע רַחְמָנוּת, כִּי אַתָּה הוּא בַּעַל הָרַחֲמִים, דוּ בִּיסְט דֶער רַחְמָנוּת'דִיגֶער טַאטֶע, בַּאוַוייז זִיךְ שׁוֹין צוּ אוּנְז אוּן שִׁיק שׁוֹין מָשִׁיחַ צִדְקֵינוּ זָאל אוּנְז אוֹיסְלֵייזְן בִּמְהֵרָה בְיָמֵינוּ אָמֵן.


 

#199 - א שרעקעדיגע איבערגאנג אלס קינד, מען האט מורא חתונה צו האבן
תפילות אויף אידיש, תפילה והתבודדות, מנוולים, חתונה, כלה

בעזרת ה' יתברך - יום ג' פרשת דברים, כ"ט תמוז, שנת תשפ"ג לפרט קטן


 


הכלה ... תחי', ירושלים


איך האב ערהאלטן אייער בריוו.


עס איז זייער שרעקעדיג צו הערן וואס איר זענט אריבער וכו' וכו'; איינער פון אייער משפחה האט אייך באצווינגען רחמנא לצלן און יעצט ווען איר שטייט איידער אייער חתונה - ווערט אייך שלעכט, איר קענט נישט טראכטן פון חתונה האבן, איר שפירט ווי איר קענט עס נישט דערהייבן.


וויסן זאלט איר א כלל אין לעבן: "פון יעדע פראבלעם איז דא א וועג ארויס, אז עס איז געווען א וועג אריין אינעם פראבלעם, איז בודאי דא א וועג ארויס"; בפרט אז מען באנוצט זיך מיט די עצה פון הייליגן רבי'ן, 'תפילה והתבודות', מען בעט יעדן טאג דעם אייבערשטן - איז מען זוכה ארויס צו קריכן פונעם צרה.


דער הייליגער רבי האט דערציילט ממש אזא מעשה, פון א כלה וואס איז נעבעך פארכאפט געווארן ביי די נישט גוטע. דער רבי האט דערציילט (מעשה א, ספורי מעשיות) מען האט פרובירט גיין צו אלע סארט טערעפי, צו אלע גרויסע מענטשן און ווילדע מענטשן, קיינער האט נישט געטראפן א וועג איר אויסצוהיילן, ביז מען האט זיך דערוואוסט פון א גאלדענע בארג און א פערל שלאס, דעם צדיק'ס עצות פון תפילה והתבודדות, ביז מען האט איר ארויסגענומען פון די נישט גוטע.


זארגט נישט, האט נישט מורא, גייט צו מאמע רחל'ס קבר און זאגט די תפילה יעדן טאג:


"הייליגער באשעפער איך האב א פראבלעם, איך גיי נאך אביסל חתונה האבן און איך בין זייער דערשראקן פון לעבן מיט א מאן, נאכדעם וואס איך בין אריבער אלס מיידל ווען מען האט מיך באצווינגען מיט אן עבירה, איך קען נישט טראכטן פון חתונה האבן, אנשטאט איך זאל זיך פרייען אז די חתונה טאג ווערט נענטער און נענטער - ווער איך מער דערשראקן, ווייל עס קומט מיר ארויף דאס וואס מען האט מיך באצווינגען מיט עבירות.


אנא ה' העלף מיר, נעם ארויס פון מיר די פחד און לייג אריין אין מיר א שמחה, איך זאל זיין פרייליך, איך זאל וועלן חתונה האבן און וועלן לעבן מיט א מאן אזוי ווי אלע געזונטע ערליכע אידן לעבן, הייל מיך אויס, מאך מיך רואיג, העלף מיר איך זאל פארגעסן וואס האט פאסירט מיט מיר און איך זאל ווערן געזונט.


אנא ה', איך וויל א שטארקע אמונה, צו וויסן און געדענקען אז אלעס ביסטו, עס איז גארנישט דא אויף די וועלט אויסער דיר, דו ביסט אלעס, דו מאכסט אלעס, דו טוסט אלעס; נישטא קיין מציאות אן דיר. איך וויל א לויטערע אמונה, ווייל נאר מיט אמונה קען מען לעבן; אזוי האבן די הייליגע צדיקים געזאגט: 'מי שיש לו אמונה', ווער עס האט אמונה - 'חייו חיים', לעבט א לעבן; העלף מיר זיסער טאטע איך זאל האבן א לויטערע און קלארע אמונה, וויסן אז דו ביסט ממלא כל עלמין וסובב כל עלמין, אין שום מציאות מבלעדיך כלל, ובכל תנועה ותנועה שם אלופו של עולם, דו האסט זיך פארשטעלט אין דומם, צומח, חי, מדבר.


העלף מיר איך זאל גיין צו מיין חתונה מיט שמחה, און מיין גאנצע לעבן זאל ווערן נאך מער און נאך מער פרייליך, אמן".


איך זאג אייך צו, אויב איר וועט נעמען די עצה פון רבי'ן ערנסט, איר וועט זאגן די תפילה יעדן טאג ביז די חתונה - וועט איר גיין צו די חתונה מיט שמחה און איר וועט וועלן לעבן אזוי ווי דער אייבערשטער האט געהייסן.


דער אייבערשטער זאל העלפן איר זאלט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#198 - בזכות די הייליגע צדיקים זאל מען האבן גרינג דאס קינד
קינדער, תפילות אויף אידיש, שמות הצדיקים

בעזרת ה' יתברך - יום ג' פרשת קרח, ב' דראש חודש תמוז, שנת תשפ"ג לפרט קטן


 


מרת ... תחי'


איך האב ערהאלטן אייער בריוו.


מוהרא"ש זאגט פאר פרויען וואס ווארטן אז זיי זאלן זאגן אין די צייט "שמות הצדיקים" - נעמען פון צדיקים, און בעטן דעם אייבערשטן אז בזכות די הייליגע צדיקים זאל מען האבן גרינג דאס קינד. ווייל דער רבי זאגט (ספר המדות אות צדיק חלק ב', סימן כ): "עַל יְדֵי הַזְכָּרַת שֵׁמוֹת הַצַּדִּיקִים יְכוֹלִים לְהָבִיא שִׁנּוּי בַּמַּעֲשֶׂה בְּרֵאשִׁית, כְּלוֹמַר לְשַׁנּוֹת הַטֶּבַע", דורכ'ן דערמאנען די נעמען פון צדיקים - קען מען טוישן די טבע, צום ביישפיל: אברהם אבינו, יצחק אבינו, יעקב אבינו, משה רבינו, אהרן הכהן, יוסף הצדיק, דוד המלך, שלמה המלך, רבי שמעון בר יוחאי, רבי יצחק לוריא אשכנזי, רבי ישראל בעל שם טוב, רבי נחמן בן פיגא מברסלב, רבי נתן מברסלב, מוהרא"ש מברסלב וכו' וכו', און נאך נעמען פון צדיקים וואס מען געדענקט, און נאכדעם זאל מען זאגן די תפילה:


"יְהִי רָצוֹן מִלְּפָנֶיךָ אָבִי שֶׁבַּשָׁמַיִם, אִין דִי זְכוּת וָואס אִיךְ הָאבּ דֶערְמַאנְט דִי נֶעמֶען פוּן דִי צַדִּיקִים, בִּזְכוּת זֵייעֶר תּוֹרָה, זֵייעֶרֶע מַעֲשִׂים טוֹבִים אוּן זֵייעֶר מְסִירַת נֶפֶשׁ, וִוי זֵיי הָאבְּן זִיךְ מוֹסֵר נֶפֶשׁ גֶעוֶוען פַאר דַיינֶעט וֶועגְן, זָאלְסְטוּ מִיר הֶעלְפְן אִיךְ זָאל גֶעבּוֹירְן גְרִינְגֶערְהֵייט אַ גֶעזוּנְט קִינְד בְּרַמַ"ח אֵיבָרִים וּשְׁסָ"ה גִּידִים; אִיךְ זָאל זוֹכֶה זַיין אַרִיבֶּער צוּ גֵיין דִי אַלֶע טֶעג וָואס אִיךְ וַוארְט גְרִינְגֶערְהֵייט. הֵיילִיגֶער בַּאשֶׁעפֶער, גֶעבּ מִיר אַ גֶעזוּנְט קִינְד, אַ לִיכְטִיג קִינְד, אַ הֵיילִיג קִינְד. רִבּוֹנוֹ שֶׁל עוֹלָם הֶעלְף מִיר אִיךְ זָאל זַיין גֶעזוּנְט אוּן שְׁטַארְק מַיין גַאנְצֶע לֶעבְּן, אִיך זָאל אֵייבִּיג טוּן נָאר גוּטֶע מַעֲשִׂים וָואס דוּ וֶועסְט הָאבְּן פוּן דֶעם אַ נַחַת רוּחַ, יִהְיוּ לְרָצוֹן אִמְרֵי פִי וְהֶגְיוֹן לִבִּי לְפָנֶיךָ, ה' צוּרִי וְגוֹאֲלִי, אָמֵן כֵּן יְהִי רָצוֹן".


בנוגע וכו'; מען קען ווייטער געבן צו זייגן אין די ערשטע חדשים וואס מען ווארט, עס איז נישט קיין סכנה.


דער אייבערשטער זאל העלפן איר זאלט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#197 - די שול זאל נישט זיין נאכגעלאזט
תפילות אויף אידיש, שטעטל, משמש דעם רבי'ן

בעזרת ה' יתברך - יום א' פרשת קרח, כ"ט סיון, שנת תשפ"ג לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר, קרית ברסלב


געב איבער א גרויסן דאנק פאר דיין ווייב תחי'; זי העלפט זייער געטריי אונזערע מוסדות, דער אייבערשטער זאל ענק בענטשן מיט בני, חיי ומזוני רויחי.


איך בין געווען פאריגע וואך אין שטעטל, איך וואונדער זיך אויב נאר איך זע דעם פראבלעם אדער איז דאס א נאכגעלאזטקייט; עס איז דא א שווערע גערוך ווען מען קומט אריין אין שול, און איך וואונדער זיך, שוין אזויפיל מאל האב איך געבעטן דאס צו פאררעכטן און נאכאלץ שפירט מען א גערוך.


דו ביסט נישט קיין בטלן, אפשר דו וועסט מיר קענען העלפן פאררעכטן, אוועקנעמען דעם גערוך; און אז דאס וועט קאסטן געלט - וועל איך עס באצאלן.


אויך אויב דו קענסט אנשמירן די טירן מיט אויל; עס זאל נישט מאכן קיין גערודער.


וואויל איז דעם וואס איז משמש דעם רבי'ן, וועט ער זוכה זיין אויך אויף יענע וועלט צו זיין ביים רבי'ן.


ווען דו שפאצירסט אין שטעטל צווישן די גראז און ביימער - זאלסטו זאגן פארן אייבערשטן: "טאטע איך בענק זיך צו דיר, איך וויל נאר טראכטן פון דיר, איך וויל נאר זען דיך, איך וויל נאר דיך".


 

#196 - איך וועל טון וואס איז מעגליך אז דו זאלסט צוריק ווערן פרייליך
תפילות אויף אידיש, התבודדות, טענות

בעזרת ה' יתברך - יום ב' פרשת שלח, כ"ג סיון, שנת תשפ"ג לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר


איך שפיר אז דו ביסט ברוגז אויף מיר, אויך זעט איך אויף דיר אז דו ביסט נישט פרייליך, איך זע דיין פנים האט נישט דעם שיין און ליכטיגקייט פון אמאל. איך בין גרייט צו הערן וואס שטערט דיר, און וואס זענען די טענות וואס דו האסט, און וואס איז מעגליך וועל איך טון אז דו זאלסט צוריק ווערן פרייליך.


ברודער, נעם די עצה פון רבי'ן, גיי אין א ווינקל און שמועס מיטן באשעפער. בעט אים:


"הייליגער באשעפער, מאך מיך פרייליך, מאך מיך גוט, נעם מיך ארויס פון מיין עצבות ומרה שחורה, העלף מיר איך זאל נישט האבן קיין תרעומות אויף דיר".


"ובחנוני נא בזאת" - האט רבי נתן געזאגט, "אויב וועט א מענטש האבן פערציג טעג התבודדות אויף דיין זאך און נישט זען א ישועה".


איך בעט דיר ליבער ברודער, דראפע זיך און דערהאלט זיך.