בריוון פונעם ראש ישיבה שליט"א

#129 - רבונו של עולם העלף מיר איך זאל זיין פרייליך
תפילות אויף אידיש, תפילה והתבודדות, שמחה, קדושה, אמונה, צדקה, עבירות, פרנסה

בעזרת ה' יתברך


יום ד' פרשת וירא, ט"ו מר-חשון, שנת תשפ"ג לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר


אשרינו מה טוב חלקינו אז מיר ווייסן פון רבי'ן, מיר זענען מקורב צום רבי'ן; דער רבי געבט אונז א וועג ווי אזוי מיר זאלן קענען לעבן מיט'ן אייבערשטן, זיין ארומגענומען מיט'ן אייבערשטן טאג און נאכט - דורך די וואונדערליכע עצה וואס משיח וועט אריינברענגען אין די וועלט, תפילה והתבודדות.


ווען דו ביסט זיך מתבודד, זאלסטו בעיקר בעטן אויף שמחה, ווייל ווען מען איז פרייליך - ווערט מען פטור פון אלע צרות, און אויך קען מען זיך מתגבר זיין אויף די יצר הרע וואס ווארפט אראפ אין פגם הברית. ווייל עצבות ומרה שחורה ברענגט צו די עבירה פון הוצאת זרע לבטלה רחמנא לצלן, און אז מען פאלט אין די עבירה - פארלירט מען אלעס, מען פארלירט די פרנסה. דער זוהר הקדוש זאגט (פנחס, רמד:): "מַאן דִּמְזַלְזֵל בְּפִרוּרִין דְּנַהֲמָא, עֲנִיּוּתָא רָדִיף אֲבַּתְרֵיהּ" ווער עס איז ווארפט אראפ ברעקלעך פון ברויט - וועט זיין אן ארעמאן, "כָּל שֶׁכֵּן מַאן דִּמְזַלְזֵל בְּפִירוּרִין דְּמוֹחָא" איז דאך זיכער אז דער וואס ווארפט ארויס די טראפלעך פון מח, מען איז מוציא זרע לבטלה רחמנא לצלן - פארלירט מען דאס מזל און מען ווערט אן ארעמאן, דאס איז אויסער וואס מען פארלירט אלע ליכטיגקייטן; עס ווערט טונקל, מען שפירט נישט דעם אייבערשטן, די אמונה קילט זיך אפ, מען דריידט זיך ארום מיט קשיות אויף די אמונה, מען גייט ארום מיט שלעכטע געדאנקען, ביז מען וויל מער נישט לעבן. מען ווערט א בייזער מענטש, מען ווערט בעצבות ומרה שחורה, מען פארלירט אלעס אין די וועלט; אלעס קומט פון זיין בעצבות ומרה שחורה.


דערפאר זאלסטו בעטן דעם אייבערשטן אויף שמחה, בעט דעם אייבערשטן די ווערטער: "רבונו של עולם העלף מיר איך זאל זיין פרייליך, איך זאל שפירן די שמחה אין אלע מיינע אברים, פון קאפ ביז די פיס, אז איך זאל אנהויבן טאנצן פון גרויס פרייד אויף די גרויסע חסד אז דו האסט מיך באשאפן א איד און מיר געגעבן די הייליגע מצוות.


איך בעט דיר הייליגער באשעפער, האב רחמנות אויף מיר און נעם אוועק פון מיר די ביטערקייט און פוילקייט, איך זאל נאר זיין פרייליך און פרייליך מאכן אנדערע, און בזכות שמחה זאל איך זוכה זיין נכלל ווערן אינגאנצן אין דיר, איך זאל מער נישט זען פאר מיינע אויגן נאר דיך באשעפער, איך זאל זען און שפירן ווי דו ביסט אלעס און עס איז מער גארנישט דא אויף די וועלט נאר דו אליינס, און זוכה זיין צו תשובה שלימה, מעתה ועד עולם אמן סלה".


נעם א פושקע פון אונזער מוסד און לייג אריין אפאר פרוטות, סיי אינדערפרי, סיי אינמיטן טאג און אזוי אויך ווען דו דארפסט עפעס א ישועה, און ווען די פושקע איז פול ברענג מיר דאס, אדער ברענג דאס פאר מיין איידעם, ער העלפט מיר מיט די פושקעס. און מיט די פרוטות צאל איך אפ שווערע טויזנטער דאלער חובות.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#128 - געענדיגט מיט די חובות
תפילות אויף אידיש, צדקה, תשובה, אידיש געלט, חובות, ראש ישיבה, עונשים

בעזרת ה' יתברך


יום ג' פרשת וירא, י"ד מר-חשון, שנת תשפ"ג לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר


די ערשטע זאך - זאלסטו אפשטעלן די זאך פון בארגן, געענדיגט מיט בארגן געלט. אז דו דארפסט האבן זייער וויכטיג געלט און דו האסט נישט - זאלסטו צאמנעמען צדקה; אזוי ווי די הלכה איז (שלחן ערוך יורה דעה, סימן רנג) אז מען האט נישט קיין געלט - קען מען צאמנעמען געלט; אבער געענדיגט מיט בארגן.


אזוי אויך בעט איך דיר זייער זאלסט מער נישט צוזאגן קיין געלט - אפילו פאר צדקה. אז דו האסט געלט - זאלסטו געבן צדקה, אבער דאס זיך מחייב זיין און נוצן קרעדיט קארדס - איז א גרויסע פראבלעם, ווייל דאס וועט דיר אריינשלעפן אין חובות - וועסטו שוין נישט קענען זיין אן ערליכע איד (ספר המידות, אות תשובה, סימן מו); איך רעד אפילו פון זאכן וואס מען בעט דיר פון אונזער קהילה - זאלסטו בשום אין אופן בארגן געלט, און אז מען רעדט צו דיר בשם מיין נאמען - זאלסטו דאס נישט אפקויפן; נאר וואס דו זעסט אין די בריוו - דאס זאג איך, וואס דער זאגט דיר און וואס יענער זאגט דיר בשם מיר - נעם איך נישט קיין אחריות. קוק די בריוו וועסטו זען זיך אכטונג צו געבן פון בארגן, געענדיגט מיט בארגן, פון יעצט גיי איך זיין אן ערליכער איד.


אז דו קענסט נישט דעקן דיינע הוצאות איז כדאי זיך מאכן א חשבון, אפשר געבסטו אויס געלט פאר נארישקייטן? איך זע אין ישיבה, עס איז דא געציילטע בחורים וואס לעבן מיט א שרעקליכע הפקירות, מיט א פרעכקייט; זיי קויפן זיך עסן, פרישטאג, מיטאג וכדומה - פאר טייער געלט. זיי קענען עסן אין ישיבה בחינם, דאך לעבן זיי הפקר, זיי קויפן זיך טייערע מאלצייטן. איך רעד צו זיי אסאך זיי זאלן זיך נישט צוגעוואוינען לעבן אזא הפקר לעבן; עס קומט אויס אז מען רעכנט צאם אלע סעודות צו הונדערטער דאלער א חודש, אן קיין גוזמא, דאס איז הפקירות. אזוי אויך זאג איך זיי, קענסט טרינקען וואסער אין ישיבה בחינם, אנשטאט דעם געבן זיי אויס געלט פאר סאדע, ביז מען פאלט אריין אין חובות.


מאך זיך א חשבון, אפשר לעבסטו הפקירות'דיג? איך זאג נישט דו זאלסט ווערן א קארגער, א קמצן; מען רעדט פון אויסגעבן געלט, לעבן אומאויסגערעכנט. און אז דו לעבסט יא אויסגערעכנט און דאך קענסטו זיך נישט דעקן - זאלסטו גיין ביי די הייזער נאך צדקה. קיינער דארף נישט וויסן וואו דו גייסט, דארפסט נישט קיינעם דערציילן. גיי פארנאכטס פאר א שעה, און ביים גיין ביי די הייזער זאלסטו זיך מתבודד זיין, און געב אביסל פאר צדקה און אביסל פאר דיין משפחה - וועסטו ארויסגיין פון אלע חובות.


דער רבי זאגט (שיחות הר"ן, סימן קיב): "הִנֵּה יֵשׁ עֲבֵרָה שֶׁעָנְשָׁהּ שֶׁל עֲבֵרָה הַהִיא שֶׁיְּהֵא בַּעַל חוֹב תָּמִיד", עס איז דא אן עבירה וואס ווארפט אריין דעם מענטש אין חובות; מוהרא"ש זאגט, דאס איז די עבירה פון פגם הברית, הוצאת זרע לבטלה רחמנא לצלן, דאס מאכט דעם מענטש ארעם. דער זוהר הקדוש זאגט (פנחס, רמד:): "מַאן דִּמְזַלְזֵל בְּפִרוּרִין דְּנַהֲמָא, עֲנִיּוּתָא רָדִיף אֲבַּתְרֵיהּ", ווער עס איז ווארפט אראפ ברעקלעך פון ברויט - וועט ער זיין אן ארעמאן, "כָּל שֶׁכֵּן מַאן דִּמְזַלְזֵל בְּפִירוּרִין דְּמוֹחָא", איז דאך זיכער אז אויב מען איז מוציא זרע לבטלה רחמנא לצלן - פארלירט מען דאס מזל און מען ווערט אן ארעמאן.


ארויסצוגיין פון די עבירה איז נאר דורך שרייען צום אייבערשטן: "הייליגער באשעפער, נעם מיך ארויס פון מיין בלאטע, הייליגער באשעפער נעם מיך ארויס פון מיינע עבירות; וואס זאל איך טון, איך פאל אראפ, איך זינדיג, איך קען זיך נישט מתגבר זיין; העלף מיר, איך וויל אלעס פאררעכטן".


ליין איבער דעם בריוו אפאר מאל, ביז דו וועסט טאקע אפמאכן 'געענדיגט מיט די חובות'.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#127 - געווינען די לאטערי, וועט מיר מאכן פרייליך?
תפילות אויף אידיש, תפילה והתבודדות, אמונה, פרנסה, תכלית, שכל, ראש ישיבה, דמיונות, לאטערי

בעזרת ה' יתברך


יום ה' פרשת לך לך, ט' מר-חשון, שנת תשפ"ג לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר


דער הייליגער רבי זאגט (לקוטי מוהר"ן חלק א, סימן כה): "כִּי צָרִיךְ כָּל אָדָם לְהוֹצִיא אֶת עַצְמוֹ מֵהַמְדַמֶּה וְלַעֲלוֹת אֶל הַשֵּׂכֶל", א מענטש דארף ארויסגיין פון זיינע דמיונות און באקומען שכל; וואס איז דאס שכל און וואס איז דאס דמיונות? אלעס וואס האט מיט'ן אייבערשטן - דאס איז שכל; א מענטש טראכט: 'דער אייבערשטער איז דא, דער אייבערשטער איז מהוה די גאנצע בריאה, דער אייבערשטער האט מיך ליב, ער ווארט איך זאל אנטון תפילין, ער ווארט איך זאל רעדן צו אים' - דאס איז שכל; אנדערע זאכן וואס מען טראכט און מען רעדט, 'אויב דער וועט געווינען - וועט זיין גוט און אויב יענער וועט געווינען וועט זיין נישט גוט' - דאס איז אלעס כח המדמה, און אז מען טראכט: 'אויב איך וועל געווינען די לאטערי וועל איך זיין פרייליך' - דאס איז אלעס דמיון.


ווי אזוי גייט מען ארויס פון כח המדמה? דורך תפילה והתבודדות; אז מען באנוצט זיך מיט די עצה פון משיח, וואס משיח וועט אריינברענגען אין די וועלט - מען זאל זיך אויסשמועסן מיט'ן אייבערשטן, מָשִׁיחַ איז דער לשון פון מֵסִיחַ אִלְּמִים, משיח וועט מאכן אלע שטומע זאלן שמועסן; וואס מיינט שטום? אז מען רעדט צו יעדן איינעם און פון יעדן איינעם - אויסער צום אייבערשטן און פונעם אייבערשטן.


אז מען גייט יעדן טאג אביסל רעדן מיט'ן אייבערשטן, מען דערציילט דעם אייבערשטן אלעס וואס מען טוט, אלעס וואס מען טראכט, ווי שטארק איך בין פארנארט; איך מיין אז איך גיי לעבן פאר אייביג, איך מיין אז איך האב, איך מאך און טו, איך פארגעס אז איך בין גארנישט און איך וועל נאך אביסל דארפן אוועקגיין פון די וועלט און איבערלאזן מיין האב און גוטס פאר מענטשן וואס איך קען נישט, מען בעט דעם אייבערשטן: "הייליגער באשעפער, העלף מיר איך זאל קענען גיין דאווענען די דריי תפילות מיט מנין, הייליגער באשעפער העלף מיר איך זאל היינט עפענען א חומש, א משניות; איך זאל זיך מיט קיינעם נישט קריגן" - דאס איז שכל.


היינט נאכט וועל איך געבן די וועכנטליכע שיעור אפילו איך בין זייער איבערגעשטרענגט, איך היס נאך זייער שטארק.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#126 - מיט סבלנות און תפלה, וועט די שטוב נישט צעפאלן
תפילות אויף אידיש, תפילה והתבודדות, שלום בית, חיזוק פאר פרויען, רפואה, סבלנות, גט

בעזרת ה' יתברך


יום ג' פרשת נצבים, כ"ד אלול, שנת תשפ"ב לפרט קטן


 


מרת ... תחי'


ווערט נישט פארלוירן, בעטס דעם אייבערשטן איר זאלט האבן א געפיל צו אייער מאן, איר זאלט שפירן זיכער מיט אים; איר האט זוכה געווען צו א טייערער מאן, אן ערליכער איד מיט גאלדענע מידות.


דאס וואס איר שפירט נישט קיין טעם, איר האט נישט קיין געפיל צו לעבן כדרך כל הארץ; אזוי גייט עס ביי אסאך יונגע ווייבלעך, און אויב מען האט נישט קיין צדיק וואס איז מחזק אויף תפילה און אויף סבלנות – צעפאלט די פארפאלק. ליידער, אזוי סאך יונגע חתונה געהאט'ע פארפעלקער גט'ן זיך, השם ישמרינו.


איך בעט אייך זייער, פארלירט זיך נישט; שטארקט זיך מיט תפילה און זייט גרייט פאר אייער מאן אפילו אן טעם און אן געפיל. חכמינו זכרונם לברכה זאגן (תנא דבי אליהו רבא, פרק ט): "אֵיזוֹהִי אִשָׁה כְּשֵׁרָה", וואס איז אן ערליכע פרוי? "כָּל שֶׁעוֹשֶׂה רְצוֹן בַּעֲלָהּ", א פרוי וואס איז גרייט פאר'ן מאן וכו'.


דאס פארשטייט מען אליינס, אז מען רעדט דא דירעקט צו פרויען וואס האבן נישט קיין טעם און געפיל, ווייל אז עס איז דא א געפיל – דארף מען נישט חיזוק צו טון רצון בעלה, דאס איז די אייגענע ווילן, נאר דירעקט די פרויען וואס האבן נישט קיין רצון אבער זיי טוען די ווילן פונעם מאן, וואס איז די ווילן פונעם אייבערשטן - פאר זיי ווארט א גרויסע שכר.


עס נעמט צייט ביז מען שפירט זיכער מיט'ן אייגענעם מאן. אסאך מאל מאכט זיך ביי יונגע ווייבלעך, עס וועקט זיך אויף אינערליכע געפילן פון וועלן צוריק לויפן אהיים; עס נעמט אביסל צייט ביז מען שפירט זיכער מיט זיך אליין און מיט'ן מאן.


מיט די עצות פונעם צדיק, דער הייליגער רבי, פון זוכן דאס גוטס אין זיך אליין און זוכן גוטס אינעם מאן – ווערט מען מער און מער זיכער מיט'ן נייעם לעבן, ובפרט מיט די עצה פון וויסן און גלייבן אז אלעס וואס גייט אריבער אויפ'ן מענטש איז נאר פאר זיין טובה, דעמאלט ווערט אזוי ליכטיג די לעבן, עס ווערט א גן עדן; מען שפירט יעדע מינוט די זיסקייט פון גן עדן.


מאכט זיך א שיעור אין די הייליגע ספרים פון רבי'ן. אמת, חכמינו זכרונם לברכה זאגן (סוטה כא:): "כָּל הַמְלַמֵּד אֶת בִּתּוֹ תוֹרָה, כְּאִלּוּ מְלַמְּדָהּ תִּפְלוּת", לימוד התורה איז נישט פאר פרויען; אבער דעם רבינ'ס ספרים איז אויך פאר פרויען, דאס איז אמונה און יראת שמים. יעצט איז ארויסגעקומען א שיינע גרינגע ספר אויף דעם הייליגן לקוטי מוהר"ן – ספר שפתי תפתח אין אידיש, א ספר וואס פרויען און קליינע קינדער קענען אויך פארשטיין. מען קען שוין לערנען דעם הייליגן לקוטי מוהר"ן וואס דער רבי האט געזאגט דערויף (חיי מוהר"ן, סימן מו): "דער ספר איז אתחלתא דגאולה", דאס איז דער אנהויב פון די גאולה.


ווער עס פארזוכט פון רבינ'ס ספר – הויבט אן ווערן אויסגעלייזט, מען הויבט אן שפירן די ליכט פון אמונה, זאכן הערן אויף באדערן, זאכן הערן אויף צו נערווירן, מען ווערט זייער פרייליך.


זאלט איר זיך מאכן א שיעור אין רבינ'ס ספרים; לערנט דעם ספר אשר בנחל אין אידיש, אויך די ספרים וואס דער אייבערשטער האט מיר געשאנקען, ספר איש אמונות, ספר עצתו אמונה; חיזוק, שכל און עצות פון הייליגן רבי'ן וואס איך האב געלערנט פון מוהרא"ש זכותו יגן עלינו; וועט אייך צוביסלעך ווערן די לעבן גרינג, עס וועט זיס ווערן.


דא האט איר א קליינע תפילה צו בעטן דעם אייבערשטן:


"רבונו של עולם, איך דאנק דיר און איך לויב דיר פאר דיינע חסדים, דו ביסט אזוי גוט צו מיר, דו מאכסט מיר נאר גוטס, דו מאכסט מיט מיר אזויפיל ניסים; וויפיל איך וועל דיר דאנקען - וועל איך נישט אנקומען צו קענען דאנקען אפילו נאר אויף איינע פון דיינע טויזנטער גוטס וואס דו טוסט מיט מיר.


איך דאנק דיר פאר מיין לעבן, איך דאנק דיר אז איך האב חתונה געהאט; האסט מיר געגעבן א טייערער מאן, אן ערליכער מאן, א מאן מיט גאלדענע מידות, אזא ווייכע הארץ, ער איז אזוי גוט צו מיר.


רבונו של עולם, איך האב א פראבלעם, איך ווייס נישט וואס צו טון, איך שעם זיך צו רעדן פון דעם מיט אנדערע, איך ווייס נישט פון וועם צו בעטן אן עצה אויף דעם. רבונו של עולם, פון דיר שעם איך זיך נישט צו בעטן ווייל דו ביסט מיין טאטע, דו ביסט דער אב הרחמן, א רחמנות'דיגער טאטע.


איך האב א פראבלעם מיט די חתונה געהאטע לעבן, איך האב נישט קיין טעם, קיין שום געפיל - צו לעבן מיט מיין מאן, אזוי ווי דו האסט באשאפן די וועלט און אזוי ווי דו האסט אויסגעשטעלט די וועלט; ווי אזוי אידישע קינדער דארפן זיך פירן.


עס איז מיר אזוי שווער, עס איז מיר געפערליך; יעדע מאל עס קומט צו דעם - ווערט מיר שלעכט, איך שפיר ווי איך דערשטיק זיך, איך שפיר ווי איך פארליר מיין אטעם.


הייליגער באשעפער, וואס קען דאס זיין? פארוואס האב איך נישט די טעם אין לעבן אזוי ווי א געזונטער מענטש? באשעפער זיסער, דאס מאכט חרוב אונזער שלום בית; ווייל יעדע מאל עס קומט די צייט פון לעבן מיט'ן מאן - הויב איך אן שפירן ווי איך וויל אנטלויפן פון אים, און פון מיר; איך שפיר ווי איך האב נישט קיין פלאץ אין די וועלט, איך זוך אלץ תירוצים, איך מאך אויף מעשיות; היינט שפיר איך נישט גוט, נעכטן בין איך געווען מיד, אייער נעכטן איז נישט געווען קיין צייט; איך האב שוין נישט קיין תירוצים, איך ווייס נישט וואס צו טון; מיין מאן איז אזא רחמנות, ער ווייסט בכלל נישט וואס דא גייט פאר.


אנא ה', איך בעט דיר אייבערשטער, הייל מיך אויס. מאך א נס, מאך מיך געזונט, מאך מיר א טעם אין לעבן, מאך מיר א  געפיל צו לעבן אזוי ווי די וועלט פירט זיך.


אינדרויסן זע איך אויס געזונט, אינדרויסן זענען מיך מענטשן מקנא, אינדרויסן מיינען מענטשן אז איך האב די עכטע שלום בית, אבער איך בין א טויטע, איך בין נישט חתונה געהאט.


אנא ה', העלף מיר איך זאל זיין פרייליך, איך זאל זיין זיכער מיט זיך, איך זאל זיין סעקיור"ד מיט מיין מאן.


הייליגער באשעפער, בזכות וואס איך לעב מיט אים אן געפיל, אן טעם - זאל איך ווערן געזונט פיזיש און גייסטיש, אמן".


זאגט די תפילה, און לייגט צו אייגענע ווערטער, מער פערזענליך, און ברענגט זיך בעסער ארויס – וועט איר זען גרויסע ניסים; איר וועט האבן אן אמת'ע אהבה, אחוה, שלום ורעות.


א כתיבה וחתימה טובה.

#125 - רבונו של עולם, איך בעט דיר געב מיר מיין שידוך
תפילות אויף אידיש, תפילה והתבודדות, בחור, שידוכים, התחזקות, סגולות, אמונת חכמים

בעזרת ה' יתברך


ערב שבת קודש פרשת שופטים, ו' אלול, שנת תשפ"ב לפרט קטן


 


לכבוד מיין ליבער ... נרו יאיר, בארא פארק


איך ווייס עס איז דיר אזוי שווער, דו ביסט אזוי צעבראכן; דו האסט שוין געמיינט אפאר יאר צוריק אז דו וועסט האבן דיין שידוך, דו ביסט געווען זיכער אז מען וועט דיך צוכאפן יונגערהייט, און עס גייט אריבער נאך א יאר און נאך א יאר און גארנישט; עס גייט גארנישט, עס רירט זיך גארנישט, עס זעט אויס פארקלאפט, פארהאקט, פארמאכט אלע טירן.


דאך בעט איך דיר ליבער ברודער, הארציגער חבר, געב נישט אויף; דערהאלט זיך, דראפע זיך, בלייב מיט דיין אמונה, בלייב מיט אמונת חכמים, בלייב מיט אלע סגולות וואס דו טוסט. איך בעט דיר, האב נישט קיין קשיות אויפ'ן אייבערשטן, האב נישט קיין תרעומות, עס וועט דיר אויך ליכטיג ווערן, עס וועט קומען דיין ישועה, דו וועסט האבן דיין שידוך.


דו זיי ממשיך מיט התבודדות ותפילה; בעט דעם אייבערשטן, וויין צו אים, זאג אים:


"רבונו של עולם, איך גלייב אין דיר, איך גיי נישט אוועק פון דיר; איך בעט דיר געב מיר מיין שידוך, איך וויל שוין אזוי שטארק חתונה האבן, איך וויל זיין ריין, איך וויל נישט פוגם זיין בברית. איך וויל אזוי שטארק זיין גוט, העלף מיר, אנה ה' הושיעה נא, בזכות די צדיקים וואס האבן זיך פאר דיר מוסר נפש געווען".


ברודער שטארק זיך.


א כתיבה וחתימה טובה.

#124 - א אידישע פרוי איז מכבד דעם מאן, נישט אים מחנך
תפילות אויף אידיש, אמונה, שלום בית, חיזוק פאר פרויען, חסידות ברסלב, מדות טובות, טשעפען

בעזרת ה' יתברך


יום א' לסדר כי תבוא לאומאן, ט"ו אלול, שנת תשפ"ב לפרט קטן


 


מרת ... תחי'


איך האב געהערט אייער הודעה.


אז איר האט חיות פון הייליגן רבי'ן זאלט איר דאס נוצן פאר אייך און טאקע לעבן מיט דעם, אבער נישט אריינשטופן פאר א צווייטן. מען קען נישט באצווינגען א צווייטן צו זיין א ברסלב'ער, בפרט די אייגענע מאן; די פליכט פון א אידישע פרוי איז 'מכבד זיין' דעם מאן און אים פרייליך מאכן אויף זיין וועג, נישט אים 'מחנך זיין' און אים מאכן שפירן ווי ער האט נישט קיין שכל.


א פרוי וואס האט זוכה געווען צו א מאן וואס איז נישט דער שארפסטער און נישט דער גרויסער חכם, אויב איז זי אן ערליכע פרוי, א קלוגע פרוי - וועט זי מיט איר חכמה אים מאכן שפירן ווי ער איז קלוג און אים מאכן דער טראן פון די משפחה. אויף אזא פרוי איז געזאגט געווארן (משלי יב, ד): "אֵשֶׁת חַיִל", אן ערליכע פרוי, "עֲטֶרֶת בַּעְלָהּ", דער תרגום זאגט "כלילא לבעלה", זי איז א קרוין פאר איר מאן; מען קען זאגן נאך א פשט: "אֵשֶׁת חַיִל", אן ערליכע פרוי, "עֲטֶרֶת בַּעְלָהּ", איר מאן - איז איר קרוין, איר מאן איז די קרוין פון איר לעבן, איר מאן איז דער קרוין פון די משפחה, דער מאן איז דער מחליט ביי יעדע זאך, דער מאן איז דער פאן טרעגער.


א נישט קלוגע פרוי, וואס האט זוכה געווען צו א מאן וואס איז נישט דער שארפסטער און נישט דער גרויסער חכם - וועט טון דאס פארקערטע; זי וועט אים טשעפען, אים דערנידערן און מאכן זיכער אז יעדע שכינה און יעדער אין די משפחה ווייסט אז איר מאן איז א נאר, און שפעטער ווען די קינדער וואקסן אונטער וועט זי מאכן זיכער אז יעדע קינד און אייניקל זאל וויסן אז דער טאטע האט נישט קיין שכל, דער זיידע האט נישט קיין שכל; אויף אזא פרוי זאגט דער פסוק (משלי, שם): "וּכְרָקָב בְּעַצְמוֹתָיו", אזוי ווי א ווארעם וואס בייסט אריין אין די ביינער, "מְבִישָׁה", אזוי איז די שלעכטע פרוי.


איך בעט אייך זייער, הערט אויף זינגען פאר אלעמען דעם ניגון: "מיין מאן איז א נאר", "מיין מאן איז א טיפש", "מיין מאן האט מיט די נערווען"; נאכן זינגען אזא ניגון וועט אייך נישט בעסער ווערן, קיינער וועט אויף אייך נישט רחמנות האבן; אפשר בשעת מעשה, ווען מען קען הערן א גוטע לשון הרע - וועלן מענטשן אויסהערן, אבער נאכן שמועסן - קוקט מען אראפ אויף אזא איינעם. מענטשן האבן ליב איינעם וואס קרעכצט נישט, מען האט ליב איינעם וואס זעט נאר דאס גוטס פון לעבן.


נעמט דעם רבי'ן פאר זיך, לעבט מיט'ן רבי'ן, אטעמט דעם רבי'ן, און אייער מאן זאלט איר מכבד זיין און אים זיין געטריי. אז ער דארף שבת ביי די סעודה אין די אייער, רויע צוויבל - זאלט איר אים אריינשניידן גרויסע שיינע שטיקער רויע צוויבל. עס איז נישט אייער מצוה אים מחנך זיין וכו', נישט דאס האט דער רבי געוואלט. דער רבי זאגט (שיחות הר"ן, סימן רסה) מען זאל נישט עסן קיין צוויבל, עס איז נישט געזונט; איר קענט פאלגן דעם רבי'ן פאר אייך, אבער חס ושלום ארויפצווינגען אויפ'ן מאן ווען ער האט זיין וועג אין עבודת השם.


בנוגע אז ער וויל נישט איר זאלט לערנען גליונות און קונטרסים פון רבי'ן; דאס זאלט איר טון מיט גרויס חכמה, פון איין זייט אים נישט וויי טון, און פון די אנדערע זייט נישט רעדן פון דעם, נישט זיך רייצן חס ושלום; עס איז דא גענוג צייט אין טאג ווען מען קען זיך מחי' זיין מיט'ן רבינ'ס ספרים אן טשעפען דעם מאן.


באנוצט אייך מיט אייער געווער, מיט תפילה; בעטס דעם אייבערשטן פאר אייערע קינדער און אייערע דורות הבאים זיי זאלן אלע זיין צדיקים, אלע זאלן זיין דבוק צום באשעפער; בעטס דעם אייבערשטן:


"רבונו של עולם העלף מיר איך זאל גארנישט וועלן, איך זאל נאר וועלן טון דיין ווילן, איך זאל קענען איינבייגן מיין קאפ פאר דיר. איך זאל ליב האבן מיין מאן, מיינע קינדער און מיין לעבן - אזוי ווי זיי זענען. איך זאל לעבן מיט א שטארקע אמונה, וויסן און גלייבן אז אלעס ביסטו; איך, מיין מאן, מיינע קינדער - אלעס איז נאר א לבוש, א פארשטעלאכטס - פון דיר".


אזוי זאלט איר בעטן דעם אייבערשטן, מיט תפילה וועט איר מנצח זיין די מלחמה.


דער אייבערשטער זאל העלפן איר זאלט האבן הצלחה אין אלע ענינים.


א כתיבה וחתימה טובה, א גוט געבענטשט יאר.

#123 - ווי אזוי א פרוי קען אויסנוצן דעם הייליגן ראש השנה
תפילות אויף אידיש, כיבוד אב ואם, חיזוק פאר פרויען, אומאן, ראש השנה

בעזרת ה' יתברך


יום ד' פרשת כי תצא, י"א אלול, שנת תשפ"ב לפרט קטן


 


מרת ... תחי' ברסלב, ליבערטי


איך האב ערהאלטן אייערע פראגעס.


בנוגע וואו איר זאלט זיין ראש השנה ווען אייער מאן פארט צום רבי'ן קיין אומאן, ענדערש ביי אייער מאמע אדער ביי אנשי שלומינו? אייער מאמע בעט אייך זייער צו קומען, איר ווילט וויסן אויב איז ענדערש צו בלייבן מיט פרויען נשות אנשי שלומינו, דארט וועט איר געדענקען פון רבינ'ס זאך וכו'.


איך ראט אייך ענדערש זאלט איר גיין צו אייער מאמע תחי'; דאס וועט זיין פאר אייך די גרעסטע זכות ביים יום הדין, די מצוה פון מכבד זיין און מחי' זיין עלטערן - איז העכער פון אלעס.


אויף אייער פראגע, ווי אזוי נוצט מען אויס דעם גרויסן טאג ראש השנה? וואס דארף מען דאווענען? וועלכע שטיקלעך זענען זייער וויכטיג?


ראש השנה איז זייער וויכטיג צו זיין פאזיטיוו; מען עסט די סימנים אלעס נאר צו געדענקען אז עס קומט א גוט יאר, עס גייט זיין גוט, זיס ווי האניג.


דער רבי זאגט (שיחות הר"ן, סימן כא) פיר זאכן זאל מען אכטונג געבן ראש השנה:


ערשטנס, "שֶׁיַּחֲשֹׁב רַק מַחֲשָׁבוֹת טוֹבוֹת", מען זאל טראכטן נאר גוט, "שֶׁיֵּיטִיב הַשֵּׁם יִתְבָּרַךְ עִמָּנוּ וְכוּ'", דער אייבערשטער גייט זיכער העלפן.


צווייטנס, "צְרִיכִין לִהְיוֹת שָׂמֵחַ בְּרֹאשׁ הַשָּׁנָה", מען דארף זיין פרייליך ראש השנה, אז דער אייבערשטער גייט מאכן גרויסע ניסים.


דריטנס, "גַּם צְרִיכִין לִבְכּוֹת בְּרֹאשׁ הַשָּׁנָה", אויך דארף מען וויינען ראש השנה צום באשעפער.


פערטנס, "בְּרֹאשׁ הַשָּׁנָה בַּיּוֹם הָרִאשׁוֹן", דעם ערשטן טאג ראש השנה, "צְרִיכִין לְמַעֵט בְּדִבּוּר מְאֹד מְאֹד", זאל מען וואס ווייניגער רעדן; אנשי שלומינו פירן זיך אזוי, מען רעדט נישט דעם ערשטן טאג ראש השנה ביז נאך תשליך.


מאמעס פון קליינע קינדער וואס זענען פארנומען מיט די קינדער - דארפן נישט דאווענען. אז מען האט צייט, די קינדער שפילן פאר זיך אליינס, אדער אז עס איז דא עלטערע קינדער וואס קענען אכטונג געבן - קען מען דעמאלט דאווענען, און אז נישט - איז מען פטור פון דאווענען.


איר בעט א תפילה וואס צו בעטן ראש השנה, אזוי וועט איר זיין רואיג אז איר האט אויסגענוצט דעם טאג, דא האט איר א תפילה:


"רבונו של עולם, היינט ראש השנה משפט מען די גאנצע וועלט, אלעס וואס גייט זיין דעם קומענדיגן יאר, אלעס שרייבסטו היינט אפ. בכן בעט איך דיר, שרייב מיר אפ א גוטע יאר, א זיסע יאר, א געזונטע יאר - פאר מיר, פאר מיין מאן און קינדער, און פאר אלע אידן. געב מיר כח צו זיין א גוטע ווייב און א גוטע מאמע, געב מיר כח פאר מיינע קינדער, געב אונז שפע און נחת פון די קינדער.


הייליגער באשעפער, איך האב געשיקט מיין מאן קיין אומאן צום הייליגן רבי'ן, ווייל דער הייליגער רבי רבינו נחמן בן פיגא האט געזאגט, ווער עס גלייבט אין אים זאל קומען צו אים אויף ראש השנה; העלף מיר, מיין מאן און מיין גאנצע משפחה מיר זאלן האבן א גוטע יאר, א יאר פון שלום, א לעבן פון ליבשאפט, א לעבן פון מוותר זיין איינער פאר'ן צווייטן, א לעבן מיט צדיקים; גיין אין די וועג פון צדיקים, פאלגן א צדיק.


הייליגער באשעפער, האב שוין רחמנות אויף אידישע קינדער, שיק אונז שוין משיח צדקינו זאל אונז אויסלייזן און אונז אויפבויען דעם בית המקדש".


 


 

#122 - דער עיקר וואס מיר באקומען פון רבי'ן איז דאס איינשפריץ פון אמונה
תפילות אויף אידיש, אמונה, אומאן, ראש השנה, אמונת חכמים, קשיות, מניעות

בעזרת ה' יתברך


יום ה' פרשת כי תצא, י"ב אלול, שנת תשפ"ב לפרט קטן


 


לכבוד מיין ליבער טייערער הארציגער ... נרו יאיר ברסלב, ליבערטי


איך הער דיינע קרעכצן, איך הער דיין ווייטאג. אבער טייערער ברודער, וויסן זאלסטו אז מיר ווייסן גארנישט, מיר גלייבן אין צדיקים; אז דער רבי האט געזאגט מען זאל קומען קיין אומאן צו אים אויף ראש השנה און ער וועט אונז געבן דאס בעסטע און שענסטע - איז עס אזוי, פשוטו כמשמעו.


איי וועסטו טענה'ען, ביסט געקומען פאריאר מיט מסירות נפש און מיט דעם איז דיר אזוי שווער ברוחניות ובגשמיות, עס איז דיר אריבער א שווערע יאר; דאס איז בכלל נישט קיין טענה, אדרבה, דאס איז א ראי' אז מיר מוזן קומען צום רבי'ן און זיך האלטן ביים רבי'ן. דער עיקר וואס מיר באקומען פון רבי'ן איז דאס איינשפריץ פון אמונה, אזוי ווי דער דאקטער, איידער ער גייט אפערירן דעם פאציענט, שפריצט ער אריין א מעדעצין וואס שלעפט איין דעם מענטש ער זאל קענען דערהייבן די יסורים וכו' - דאס טוט דער רבי מיט אונז, ער שפריצט אריין אמונה אין אונז, מיר זאלן גלייבן אז אלעס וואס פאסירט - איז נאר פון אים, אלעס וואס גייט אריבער - איז נאר פאר מיין טובה, אלעס אלעס איז נאר ער, און מיר קענען אים נישט פארשטיין, און מיר וועלן סיי ווי נישט פארשטיין.


טייערער ברודער, קום קיין אומאן; שפרינג אריבער אלע דיינע שווערע מניעות. יעצט האסטו ריכטיגע מניעות, ווייל ווילאנג די מניעות איז פון ארום און ארום; פון משפחה, ביזנעס, חברים וכדומה - דאס קען מען גרינג איבערטאנצן, אבער ווען די מניעות קריכן אריין אין מח מחשבה, מען הויבט אן האבן ספיקות ובלבולים אויפ'ן צדיק און אויפ'ן באשעפער - דאס איז שוין זייער ביטער.


די עצה פאר דעם זאגט דער רבי (לקוטי מוהר"ן חלק ב', סימן מו) איז שרייען מעומק הלב צום אייבערשטן:


"רבונו של עולם, וואס איז מיט מיר? וואס גייט פאר מיט מיר? איך האב קשיות און ספיקות. רבונו של עולם, ראטעווע מיך, איך קיל זיך אפ, עס פייניגט מיר מיין מחשבה, איך האב קשיות אויף די אמונה. רבונו של עולם, האב רחמנות אויף מיר, העלף מיר איך זאל בלייבן שטארק מיט אמונה, סיי אמונה אין דיר, און סיי אמונת חכמים. העלף מיר איך זאל האבן שפע, איך זאל ארויסגיין פון מיין דחקות. חכמינו זכרונם לברכה זאגן (עירובין מא:) 'עניות מעביר את האדם על דעתו ועל דעת קונו', ארעמקייט מאכט מען זאל פארלירן די דעת און פארלירן די אמונה, רבונו של עולם, האב רחמנות אויף מיר, איך זאל בלייבן צוגעקלעבט צום הייליגן רבי'ן, איך זאל זוכה זיין צו באקומען מיין תיקון, איך זאל נישט זיין פארווארפן סיי אויף די וועלט און סיי אויף יענע וועלט; די וועלט איז איין זאך, אבער מיין נשמה זאל האבן א רוה אויבן. העלף מיר איך זאל האבן א שטארקע אמונה און שטארקע אמונת חכמים".


איך האף דיר צו זען אין אומאן ראש השנה.

#121 - ווען מען איז אויסגעלאשן, אראפגעפאלן, נידריג, ווייט, און א דורכפאל
תפילות אויף אידיש, תפילה והתבודדות, התחזקות, אומאן, ראש השנה

בעזרת ה' יתברך


ערב שבת קודש פרשת שופטים, ו' אלול, שנת תשפ"ב לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר, מאנסי


גלייך אינדערפרי ווען דו שטייסט אויף, נאכן אפגיסן נעגל וואסער, נאכן זאגן מודה אני - זאלסטו זיך איבערגעבן צום אייבערשטן.


זאג אין דיין שפראך, אין אידיש: "רבונו של עולם, איך געב זיך איבער צו דיר; מיך, מיין ווייב, מיינע קינדער און אלעס וואס איז תלוי אין מיר. איך זאל נאר טון דיין ווילן, איך זאל חס ושלום נישט טון עפעס קעגן דיין ווילן, איך זאל נישט פוגם זיין - נישט מיט די אויגן, אויערן, נאז און מויל, און איך זאל טון היינט נאר גוטס".


קענסט זיך נישט פארשטעלן דאס גרויסקייט פון די פאר ווערטער, דאס טוט אויף סיי אין הימל און סיי אויפ'ן מענטש; אלעס איז אנדערש, מען ווערט צוגעקלעבט צום אייבערשטן. דער הייליגער רבי זאגט (לקוטי מוהר"ן חלק א', סימן עח), רעדן צום אייבערשטן גייט מיט מיט'ן מענטש - אזוי ווי א מאמע גייט מיט'ן קינד, אפילו דאס קינד איז פארשמירט און עס האט א גערוך - וועט זי נישט אפלאזן דאס קינד, אזוי אויך, דאס רעדן צום אייבערשטן גייט מיט'ן מענטש, אפילו מען איז אויסגעלאשן, אראפגעפאלן, נידריג, ווייט, א דורכפאל - קען מען נאכאלץ רעדן צום אייבערשטן און אים בעטן:


"רבונו של עולם, קרבינו לעבודתיך, ברענג מיך צו דיר, דערנענטער מיך צו דיר".


איך האף דיר צו זען אין אומאן ביים רבי'ן ראש השנה.


א כתיבה וחתימה טובה.

#120 - איגנארירן שלעכטע מחשבות
תפילות אויף אידיש, רפואה, אומאן, מחשבות

בעזרת ה' יתברך


ערב שבת קודש פרשת שופטים, ו' אלול, שנת תשפ"ב לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


פייניג זיך נישט מיט די מחשבות וכו'; אז עס קומט דיר אריין צעדרייטע מחשבות - זאלסטו דאס איגנארירן און בעטן דעם אייבערשטן עס זאל נישט געשען, אבער נישט אריינגיין בטוען ונטען: 'עס וועט נישט געשען', 'עס וועט יא געשען'; ווייל דער רבי זאגט (לקוטי מוהר"ן חלק א', סימן עב) די שלעכטע מחשבות, ווען מען מאכט זיך וויסנדיג דערפון - ווערן זיי נאר ערגער.


דאס וואס דו ליידסט יעצט מיט א נייע שלעכטע מחשבה, אפשר וועסטו ביינאכט, שלאפעדיגערהייט, ארויסגיין פון שטוב מיט די נאכט קליידער דרייוון וכו', און דו וועסט מאכן אן עקסידענט וכו' וכו'; לאז עס געשען, האב נישט מורא; זאג פאר דיין מחשבה: 'עס גייט מיך נישט אן צו דרייוון שלאפעדיגערהייט'; און אז דו פייניגסט זיך מיט א באבע מעשה פון לבנה קריכער, אז מען קען אינמיטן די נאכט ארויפקריכן צו די לבנה; זאלסטו זאגן פאר דיינע מחשבות: 'זאל עס געשען, איך האב נישט מורא'; אזוי וועסטו פטור ווערן פון דעם, בדוק ומנוסה. ווייל אויב מען הויבט אן זיך זאגן: 'עס וועט נישט געשען', דאן קומט א שטערקערע שלעכטע מחשבה.


און אז דיינע מחשבות הויבן אן פייניגן: 'אפשר קומט שוין משיח, איך האב מורא וואס גייט זיין' - זאלסטו גלייך בעטן דעם אייבערשטן: "רבונו של עולם, זאל עס שוין געשען, שיק שוין משיח; אידישע קינדער זענען אין א ביטערע גלות, א הסתרה שבתוך הסתרה, די אמונה איז אזוי באהאלטן, באווייז זיך שוין אויף די וועלט, לייז אונז שוין אויס".


מיר פארן יעצט אויף ראש השנה צום גרעסטן דאקטער; דער הייליגער רבי קען יעדן איינעם אויסהיילן. ביים רבי'ן, ראש השנה - באקומט מען א קלארע ריינע מח. ביים רבי'ן זאלסטו אסאך מתפלל זיין אויף א קלארע מח מיט ריינע מחשבות.


א כתיבה וחתימה טובה.

#119 - כל זמן מען געבט נישט אויף, מען האלט אן די מלחמה, איז גוט
תפילות אויף אידיש, תפילה והתבודדות, חברים, שלום בית, התחזקות, מוסדות, עבודת השם, אומאן, ראש השנה, סיפורי צדיקים, אחדות

בעזרת ה' יתברך


ערב שבת קודש פרשת כי תצא, י"ג אלול, שנת תשפ"ב לפרט קטן


 


לכבוד מיינע טייערע חברים, אנשי שלומינו תלמידי היכל הקודש בארץ ישראל, ה' עליהם יחיו


טייערע ברידער, טייערע חברים, אנשי ארץ ישראל, איך בענק זיך זייער צו ענק, איך האף זיך צו זען מיט ענק אין אומאן ביים הייליגן רבי'ן. די יאר איז נישט לייכט די נסיעה און אויך נישט ביליג; עס איז א שווערערע נסיעה, א טלטול הדרך, און עס איז טייער; איך האף איר שפרינגט אריבער אויף די אלע שוועריקייטן און איר שלעפט אייער גוף צום רבי'ן.


נעכטן ביים ליל שישי שיעור האבן מיר זיך מחזק געווען מיט'ן פסוק וואס די תורה זאגט: "כִּי תֵצֵא לַמִּלְחָמָה עַל אֹיְבֶיךָ, וּנְתָנוֹ ה' אֱלֹקֶיךָ בְּיָדֶךָ, וְשָׁבִיתָ שִׁבְיוֹ", אז מען גייט ארויס אין א מלחמה מיט'ן יצר הרע, מען שלאגט זיך - וועט מען ביים סוף מנצח זיין. כל זמן מען געבט נישט אויף, מען האלט אן די מלחמה - איז גוט, מען טאר נישט ווערן צעבראכן ווען מען פאלט אראפ חס ושלום, מען טאר נישט אויפגעבן ווען מען זעט ווי עס גייט אריבער אזא לאנגע צייט און מען האלט נאך ווייט פון עפעס א פינטעלע קדושה, מען דארף ווייטער מלחמה האלטן ביז מען איז מנצח.


ווי אזוי האלט מען מלחמה? אונזער געווער איז די מויל; יעדע מאל א איד זאגט ארויס די ווערטער: "רבונו של עולם איך וויל זיין אן ערליכער איד, איך וויל זיין אפגעהיטן, איך וויל נישט טון שלעכטס" - איז מען אין א גוטע וועג און מען וועט מנצח זיין, אפילו מען זעט נישט מיט די אויגן ווי וואס ווען ווי - מנצח זיין; אפילו עס איז לאכעדיג, אזויפיל מאל זאגן 'איך וויל זיין גוט' און גארנישט רוקט זיך נישט - דאך וועט מען מנצח זיין, מען וועט אלעס פאררעכטן.


טייערע חברים האלט אייך אינאיינעם. דער רבי האט געזאגט: "תִּרְאוּ לְהִתְקַבֵּץ יַחַד, וּלְהִתְפַּלֵּל יַחַד" איר זאלט זיך האלטן צוזאמען און דאווענען צוזאמען, "כִּי אִם תִּתְפַּלְּלוּ בְּכַוָּנָה, אוּלַי תּוּכְלוּ לְהַמְשִׁיךְ אוֹתִי לְכָאן עוֹד הַפָּעַם", אויב איר וועט זיך האלטן צוזאמען און דאווענען צוזאמען - וועט איר מיר קענען ממשיך זיין צו אייך (חיי מוהר"ן, סימן קפז), דארט וואו מען האלט זיך אינאיינעם און מען האט זיך ליב - איז דער רבי דארט.


מוהרא"ש האט אונז אלע יארן געזאגט: "ווען אנשי שלומינו וואלטן זיך שטארק ליב געהאט - וואלט מען געקענט די גאנצע וועלט צוריקברענגען צום אייבערשטן"; קוקט ווי שיין איר זענט מצליח, איר האט אנגעהויבן מיט א שול אין ירושלים, און פאריאר געעפנט א חדר, און יעצט א שולע, און מען רעדט שוין יעצט פון עפענען מוסדות אין גליל; דאס איז נאר אז מען האלט זיך באחדות.


אויך אין שטוב דארף מען זייער אכטונג געבן עס זאל זיין א שטארקע ליבשאפט. דער רבי האט זייער מקפיד געווען אויף שלום בית, מען האט נישט געקענט קומען צום רבי'ן נאר אז מען איז חתונה געהאט און מען לעבט מיט ליבשאפט; ווייל נאר אז מען איז חתונה געהאט און מען קריגט זיך נישט - קען מען האבן א ריינע מח מחשבה.


אמאל איז דער רבי געזיצן ביים טיש מיט זיינע תלמידים, אינמיטן האט זיך דער רבי אנגערופן: "וִוי וַואגְט זִיך צוּ קוּמֶען צוּ מַיין טִישׁ אֵיינֶער וָואס הָאט נִישְׁט קַיין רֵיינֶע מַחְשָׁבוֹת?!" דער רבי האט זיך אויפגעשטעלט, איבערגעלאזט דעם טיש מיט'ן עולם, אריין אין זיין צימער און מער נישט געוואלט זיצן ביים טיש. ווען דער אינגערמאן - אויף וועם דער רבי האט זיך באצויגן - האט געזען ווי דער רבי גייט אריין אין צימער, האט ער זיך אויפגעשטעלט, ער איז צוגעגאנגען צום רבינ'ס צימער און אנגעהויבן זייער צו וויינען און זיך איינגעבעטן ביים רבי'ן אז דאס גייט מער נישט פאסירן, ביז דער רבי איז צוריק ארויסגעקומען און ווייטער ממשיך געווען מיט'ן זאגן תורה.


וואס איז געווען די מעשה? דער אינגערמאן האט זיך געקריגט אין שטוב מיט די ווייב; זעט מען ווי שטארק דער רבי האט מקפיד געווען מען זאל האבן שלום בית, ווייל אז מען קריגט זיך אין שטוב האט מען נישט קיין מח, און אז מען האט נישט קיין מח איז מען נישט קיין מענטש, וואס דאס ברענגט אז מען זאל אראפפאלן אין א טיפע גרוב רחמנא לצלן.


איך קען נישט מער מאריך זיין, איך דארף אנגרייטן דעם שבת.


א פרייליכן שבת.


א כתיבה וחתימה טובה, א גוט געבענטשט יאר.

#118 - בעטן און בעטן, אבער נישט ווערן צעדרוקט
תפילות אויף אידיש, תפילה והתבודדות, שידוכים, תהלים, סבלנות

בעזרת ה' יתברך


יום ג' פרשת כי תצא, י' אלול, שנת תשפ"ב לפרט קטן


 


... תחי'


איך האב ערהאלטן אייער בריוו.


זארגט נישט, איר וועט האבן בקרוב א גוטע שידוך. נאר איין זאך בעט איך אייך איר זאלט אכטונג געבן, נישט אריינגיין אין קיין לחץ. חכמינו זכרונם לברכה זאגן (ברכות סד.): "כָּל הַדּוֹחַק אֶת הַשָּׁעָה", ווער עס ווערט צעדרוקט פון די צייט, ער זאגט 'יעצט מוז איך האבן וואס איך בעט', 'יעצט מוז געשען וואס איך דארף', "הַשָּׁעָה דוֹחַקְתּוֹ", וועט ער צעדרוקט ווערן, ער וועט אלעס פארלירן.


נעמט די עצה פון רבי'ן, דער רבי זאגט (ספר המדות אות רחמנות, סימן יא): "עַל יְדֵי בַּקָּשַׁת רַחֲמִים, זוֹכֶה לַעֲשוֹת שִׁידוּכִים טוֹבִים וְהַגוּנִים", דורך תפילה איז מען זוכה צו טון גוטע שידוכים; דאס איז די עצה סיי פאר א בחור, סיי פאר א מיידל וואס ווארטן אויף זייער שידוך, מען זאל בעטן דעם אייבערשטן: "הייליגער באשעפער, העלף מיר איך זאל טרעפן מיין ריכטיגע שידוך שנעל און גרינג"; מיט תפילה פועל'ט מען א שידוך.


זאגט יעדן טאג דעם יום תהילים, און שרייבט מיר אייערע סיומים.


א גוט געבענטשט יאר.

#117 - העלפן דעם רבי'ן וועט נישט שאטן פאר א שידוך
תפילות אויף אידיש, תפילה והתבודדות, שידוכים, סגולות, יבנאל, מוסדות, משמש דעם רבי'ן, מוהרא"ש, סיפורי צדיקים

בעזרת ה' יתברך


יום ב' פרשת שופטים, ב' אלול, שנת תשפ"ב לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר


איך האב ערהאלטן דיינע בריוו.


איך וועל דיר דערציילן וואס איך האב בייגעוואוינט ביי מוהרא"ש זכותו יגן עלינו. מיר האבן געעפנט די חדר היכל הקודש אין אמעריקע אין יאר תש"ע, אין אמעריקע טראגט מען די קינדער מיט באסעס אין חדר. איך האב דעמאלט נישט געקענט נעמען אינגעלייט זאלן ארבעטן פאר די מוסד און זיי באצאלן, ווייל מיר האבן געהאט צען צוואנציג קינדער, וואס קען ניטאמאל דעקן די קאסט פון די רענט פון די דירה וואו מיר האבן אנגעהויבן די חדר, און זיכער נישט די מלמדים; האבן מיר גענומען בחורים צו העלפן די חדר און דרייווען די באסעס, און אזוי ווייטער.


מיר האבן געהאט זייער געטרייע בחורים וואס האבן געטראגן די קינדער און געברענגט די קינדער מיט זייער גאנצע הארץ; מיר האבן קיינמאל נישט געגעבן קיין געהאלט פאר בחורים, זיי האבן דאס געטון מיט די גרעסטע שמחה צו העלפן בויען די מוסדות. דעמאלט האבן מיר נישט געהאט די פאר דאלער צו קענען אנפילן די באסעס און די ווענס מיט געז, איינער פון די בחורים איז געווען אזוי געטריי, ער האט געלייגט זיין אייגענע געלט פאר געז.


ויהי היום, זיין טאטע איז געקומען צו מוהרא"ש זאגן אז דאס וואס עס מאכט זיך נישט קיין שידוך פאר אים - איז ווייל ער דרייווט די באס פאר ברסלב, דעריבער גייט אים נישט קיין שידוך. מוהרא"ש האט נישט גע'טענה'ט מיט עלטערן, מוהרא"ש האט אים געגעבן גערעכט. שפעטער האט מיר מוהרא"ש געזאגט: "דער טאטע מיינט אז ברסלב איז די אפהאלט פאר זיין שידוך, וואס וועט זיין יעצט ווען ער וועט אים אוועקנעמען פון ברסלב, וועט ער דען יא האבן א שידוך?!" למעשה איז זיין שידוך אנגעקומען נאר פון ברסלב.


ווען מוהרא"ש איז נסתלק געווארן איז דער בחור געפארן צו די לוי' און ווען מען האט געעפנט מוהרא"ש'ס דירה אין יבנאל איז שוין געלעגן די צוואה אנגעגרייט אויפ'ן טיש, מען האט גלייך געמאכט קאפיס פאר אלעמען. דער בחור האט געזען אין די צוואה ווי מוהרא"ש איז מבטיח, ווער עס וועט קומען צו זיין ציון און אויסזאגן תהילים זאגט ער צו מיט א הבטחה חזקה אז ער וועט נישט רוען ביז ער באקומט זיין שידוך; אומר ועושה, ער האט אויסגעזאגט תהילים און אויפ'ן וועג אהיים, אויפ'ן פליגער, איז געווען א פארפאלק וואס זענען געפארן צו די לוי', זיי וואוינען היינט אין שטעטל; די פרוי זאגט פאר'ן מאן: "מיר געפעלט דער בחור, איך טראכט א שידוך", און אפאר טעג שפעטער איז געווארן די שידוך.


צוריק צום מעשה, דעמאלט בין איך געגאנגען מיט א צווייטע בחור צו מוהרא"ש, דער בחור האט געוואלט א ברכה פאר א שידוך. איך האב געזאגט פאר מוהרא"ש אז דער בחור נעמט איבער דעם אנדערן בחור, האט מוהרא"ש אים געזאגט: "אז דו וועסט דרייווען פאר די רבי'ס מוסדות וועט דאס דיר גארנישט שאטן פאר דיין שידוך", עס איז געווען א שווערע נסיון פאר'ן בחור; זיינע חברים, נאנטע חברים - האבן אים אפגערעדט, מען רעדט פון חברים פון ישיבה; זיי האבן אים געזאגט: "עד כאן, מען דארף טאקע העלפן דעם רבי'ן, אבער זיך ארויפזעצן אויף א גרויסע געלע באס און ארום פארן אין שטאט, וואס יעדער קוקט ווי אזוי א יונגער וואוילער בחור, א בחור א ירא שמים, א בחור א מתמיד מיט א הוט און רעקל - דרייווט א באס, דאס וועט מאכן א שלעכטע רושם".


למעשה דער בחור האט געהאט די שטארקייט און דאס גענומען מיט'ן גאנצן הארץ. דאס איז בכלל נישט קיין גרינגע ארבעט, ווייל ווען מען פארשלאפט איז אויס חדר; ווען דער מלמד פארשלאפט - קען מען זיך אן עצה געבן, מען קען נעמען א במקום. ווען דער ראש ישיבה פארשלאפט גייט אויך אלעס אן, אבער ווען מאמעס רייסן זיך ארויס אינדערפרי טראגן די קינדער אויפ'ן באס און די באס קומט נישט צייטליך - איז געפערליך! משפחות וועלן אפילו ארויסנעמען די קינדער פון איין מוסד און לייגן ביי א צווייטע מוסד - אויב די באס איז נישט צייטליך.


וואס איז די סוף פון די מעשה? דער בחור האט געטראפן א גוטע שידוך, מוהרא"ש איז געווען זיין שדכן. מוהרא"ש האט די לעצטע חנוכה צוגערופן א אינגערמאן וואס האט געלערנט אין ישיבה און אים געזאגט: "איך האב א גוטע שידוך פאר דיין שוועסטער", און די חברים וואס האבן אים אפגערעדט האבן געדארפט אסאך ווארטן צו טרעפן זייער שידוך.


איך שרייב דיר דאס אז דו זאלסט האבן חיזוק ווען דיינע עלטערן שרייען אויף דיר אז דו האסט נישט קיין שידוך וועגן דאס, וועגן יענץ; א קינד טאר נישט ענטפערן פאר עלטערן, אבער איך מעג דיר מחזק זיין און דיר זאגן אז העלפן דעם רבי'ן וועט דיר נישט שאטן פאר דיין שידוך, עס וועט דיר העלפן בזה ובבא.


איך זאג דאס פאר אלע בחורים: "וואס דו טוסט פאר'ן רבי'ן, פון רייניגן - ביז דרייווען א גרויסער טראק - וועט דיר דאס גארנישט שאטן פאר דיין שידוך, און פאר גארנישט, עס וועט דיר נאר העלפן; וואס דו טוסט פאר געלט - דאס ווענדט זיך שוין וואס, ווען און וואו".


נעם די זיסע עצה פון רבי'ן, גיי אין א ליידיגע פלאץ און וויין זיך אויס, בעט: "רבונו של עולם איך דארף מיין שידוך, איך קען נישט מער, רבונו של עולם, דער רבי זאגט (לקוטי מוהר"ן חלק ב', סימן פז): 'חֹדֶשׁ אֱלוּל שֶׁאָז יְכוֹלִין לְתַקֵּן זֶה, אֲזַי מוֹצֵא זִוּוּגוֹ', אלול איז מסוגל פאר א שידוך, דער רבי זאגט אז מען איז פוגם בברית פארלירט מען די שידוך, און דער זעלבער רבי זאגט אז אן א שידוך איז מען פוגם בברית, אין הוצאת זרע לבטלה רחמנא לצלן, אן א ווייב פאלט מען אראפ; איז דאס א רעדל וואס דריידט זיך אויף נישט די גוטע וועג, אויף צוריק; ווייל פגם הברית רחמנא לצלן שטופט אוועק מיין שידוך, און אז מען האט נישט קיין שידוך איז מען פוגם בברית; טאטע זיסער, ווי אזוי קען מען אפשטעלן די רעדל וואס דריידט זיך אויף צוריק? איינס שלעפט דאך די צווייטע! רבונו של עולם, נאר דו קענסט אפשטעלן די רעדל פון זיך דרייען אויף די נישט ריכטיגע וועג, דו קענסט מיר געבן א שידוך אז דער רעדל זאל זיך אנהויבן דרייען אויף די גוטע וועג, דו וועסט מיר געבן מיין שידוך, אזוי וועל איך מער נישט פוגם זיין - אזוי וועל איך נישט פארלירן מיין שידוך, איך וועל האבן שלום בית, און אז איך וועל האבן מיין שידוך און שלום בית - וועל איך נישט פוגם זיין.


רבונו של עולם קוק מיין הארץ, אַתָּה חוֹפֵשׂ כָּל חַדְרֵי בָטֶן וּבוֹחֵן כְּלָיוֹת וָלֵב, אֵין דָּבָר נֶעְלָם מִמֶּךָּ וְאֵין נִסְתָּר מִנֶּגֶד עֵינֶיךָ, דו ווייסט מיין הארץ ווי שטארק איך וויל זיין גוט, אבער דער יצר הרע ווארפט מיך אראפ, בעט איך דיר, געב מיר מיין שידוך און וְטַהֵר לִבֵּנוּ לְעָבְדְּךָ בֶּאֱמֶת, אמן.


א כתיבה וחתימה טובה, א גוט געבענטשט יאר.

#116 - מען מוז האבן א קיאסק אין שטעטל
תפילות אויף אידיש, תפילה והתבודדות, שטעטל, טעלעפאן, אידישע שטוב, אינטערנעט

בעזרת ה' יתברך


ערב שבת קודש פרשת ואתחנן, חמשה עשר באב, שנת תשפ"ב לפרט קטן


 


מיין טייערער ... נרו יאיר ברסלב, ליבערטי


אפשר דאך קענסטו מיר העלפן? איך וויל אזוי שטארק אז דא אין שטעטל זאלן די אינגעלייט זיין ריין און זויבער, זיי זאלן נישט האבן אין שטוב קיין שום כלים. גלייך ווען מיר האבן אנגעהויבן רעדן פון בויען די שטעטל, פון די ערשטע זאכן האב איך געבעטן די הנהלה אז איך דארף א קיאסק, איך וויל נישט אינגעלייט זאלן אריינברענגען אין שטוב קיינע כלים.


מיר האלטן יעצט דריי יאר פונעם שטעטל און עס איז גארנישט דא. איך בעט דיר, העלף מיר, וואס האב איך פון די שטעטל, וואס דארף איך א שטעטל? איך וויל דאך נאר דאס, אז מען זאל לעבן דא בקדושה ובטהרה.


יעדן צווייטן טאג הער איך אז נאך און נאך קויפן זיך טעלעפאונס, טעבלעט, ווייל זיי האבן נישט קיין וועג ווי אזוי צו לעבן; זיי זענען גערעכט, מען דארף קענען זען אימעילס, מען דארף קענען זען די באנק וכו' וכו'; אפשר דאך קענסטו זיין דער גוטער שליח.


די קיאסק וואס איז יעצט דא איז סתם חוזק געמאכט פון מענטשן און פון מיר; וואו קיאסק, וואס קיאסק... אפשר ווילסטו נעמען מיין דירה העכער דעם בית המדרש? איך וועל פרעגן מיין ווייב אויב עס איז אינטערעסאנט, אויב זי איז מסכים. עס האט געהייסן אז איך וועל מאכן די כולל ביי מיר אין די דירה, למעשה, דער דיין שליט"א, דער ראש הכולל - וויל ענדערש עס זאל בלייבן אונטן אין שול.


געדענק וואס איך זאג דיר, די אלע וואס פירן זיך בתמימות, זיי פאלגן צדיקים, פאלגן ערליכע אידן, נעמען נישט אריין אין שטוב קיין שום כלי וואס האט אינטערנעט - די וועלן בלייבן מיט ערליכע דורות, און די אויבער חכמים וואס מאכן חוזק פון די ווערטער פון צדיקים און האלטן זיך קלוגער, ווער ווייסט וואס וועט זיין מיט די דורות הבאים...


אזוי איז געווען מיט זעכציג יאר צוריק, די הייליגע צדיקים האבן געשטורעמט א וועלט מען זאל נישט האבן אין שטוב קיין טעלעוויזשן מיט ראדיא, די וואס האבן געפאלגט - די האבן אייניקלעך און איר אייניקלעך נאמנים לה', און די אידן וואס האבן געלאכט, זייערע אייניקלעך נעבעך זענען אויסגעמישט, השם ישמרינו.


אויך בעט איך דיר זייער, גיי אביסל שפאצירן, זיי זיך מתבודד; האסט דאך ארום דיין שטוב א שיינעם פעלד, קענסט ארומגיין אין דיין פעלד צווישן די גראז און זינגען צום אייבערשטן:


"טאטע, איך וויל זיין אן ערליכער איד, דער יצר הרע ברענט און בריט, ער לאזט מיר נישט אפ, ער ווארפט מיר כסדר אראפ; טאטע, וויפיל איך פרוביר, עס געבט זיך גארנישט קיין ריר, איך ווער נאר אלץ ווייטער און ווייטער פון דיר, טאטע זיסער, העלף מיר".


אוי ווי זיס, אוי ווי געשמאק - ווען מען רעדט זיך אויס דאס הארץ מיט'ן באשעפער, די לעבן ווערט א גוטע זאך, מען האט א וועג ארויס פון יעדע פראבלעם.


א גוט שבת.

#115 - אנא ה', העלף איך זאל צוריק באקומען די געפיל צו צניעות
תפילות אויף אידיש, תפילה והתבודדות, צניעות, חיזוק פאר פרויען, שבת ליכט

בעזרת ה' יתברך


יום ג' פרשת ואתחנן, י"ב אב, שנת תשפ"ב לפרט קטן


 


מרת ... תחי' ברסלב, ליבערטי


דער הייליגער רבי האט אונז געגעבן א מתנה, אן עצה ווי אזוי מיר זאלן זוכה זיין צו ווערן נאנט צום אייבערשטן, די עצה איז "התבודדות" - רעדן צום אייבערשטן אויף די אייגענע שפראך, שמועסן מיט אים און אים אלעס דערציילן.


בנוגע צניעות וכו'; בעטס דעם אייבערשטן איר זאלט צוריק באקומען אייער געפיל צו גיין אנגעטון איידל, בעטס די תפילה יעדן טאג, ובפרט ווען איר צינדט אן די שבת ליכט:


"הייליגער באשעפער, העלף מיר, האב רחמנות אויף מיר, אויף מיין נשמה, אויף מיינע קינדער און מיינע קומענדיגע דורות, מיר זאלן אלע זיין ערליכע אידן. מיר זאלן אלע לעבן מיט די הייליגע תורה.


רבונו של עולם, איך ווייס נישט וואס האט פאסירט מיט מיר, איך האב פארלוירן מיין געפיל צו צניעות, איך האב מער נישט ליב צו גיין אנגעטון איידל, איך טו זיך אן קורץ, אויסגעשניטן, איך גיי מיט דורכזיכטיגע שטרומפ. איך ווייס נישט וואס צו טון, איך ווייס אז די וועג איז נישט גוט, דאך ציט עס אזוי שטארק, עס צינדט זיך אן אזא פלאקערדיגע פייער זיך אנצוטון ווי מער אויסגעלאסן; הייליגער באשעפער, רחמנות'דיגער באשעפער, וואס טו איך? וואס טוט מען דא ווייטער? אנא אלך - וואו זאל איך גיין? איך קען נישט ווייטער אזוי גיין, איך האב מורא אז באלד ווער איך נאכמער דערווייטערט.


הייליגער באשעפער, לייג אריין אין מיר א ריינקייט, א הייליגקייט, נעם ארויס פון מיר די פייער פון גיהנום וואס ברענט אין מיר און לאזט מיר נישט קיין מנוחה.


אנא ה', העלף איך זאל צוריק באקומען די געפיל צו צניעות, איך זאל ליב האבן איידלקייט, איך זאל קענען פאלגן דער רבי וואס זאגט (ספר המדות, אות בנים, סימן ט): 'צְנִיעוּת שֶׁבָּאִשָּׁה מְזַכָּה לָהּ לְבָנִים הֲגוּנִים', צניעות ברענגט גוטע קינדער; העלף מיר בזכות די צדיקים וואס האבן זיך מוסר נפש געווען פאר דיינעט וועגן, אמן".

#114 - ווען איר וויינט ביי די שבת ליכט, זאל דאס זיין מיט שמחה
תפילות אויף אידיש, חינוך הילדים, חיזוק פאר פרויען, שבת קודש, שבת ליכט

בעזרת ה' יתברך


ערב שבת קודש פרשת דברים-חזון, ח' אב, שנת תשפ"ב לפרט קטן


 


מרת ... תחי' ברסלב, ליבערטי


וואויל איז אייך אז איר געבט זיך אזוי אוועק פאר די קינדער פון בית פיגא.


איך בעט אייך זייער, רעדט צו די קינדער פון די שיינקייט פון צניעות, פון די שיינקייט פון זיין א מאמע. די וועלט רוקט זיך לינקס, עס שטורעמט אריין אין אידישע הייזער ווינטן פון אומות העולם; אלע מחנכים און מחנכות שרייען גיוואלד, וואס טוט מען מיט די יוגענט?! די איינציגסטע עצה איז ווייזן פאר די קינדער דאס שיינקייט פון א אידיש לעבן, דאס שיינקייט פון גיין אנגעטון איידל און באשיידן.


ווען איר צינדט די שבת ליכט זאלט איר בעטן דעם אייבערשטן די ווערטער וואס רבי נתן האט געבעטן זיין טאכטער צו מתפלל זיין:


"רבונו של עולם, אזוי ווי איך צינד יעצט אן די שבת ליכט, איך מאך ליכטיג מיין שטוב, זאלסטו - אייבערשטער - ליכטיג מאכן פאר אידישע קינדער, זאלסט עפענען זייערע הערצער זיי זאלן אננעמען דעם רבינ'ס ווערטער און ווערן צוגעקלעבט צו דיר".


ווען איר וויינט ביי די ליכט זאל דאס זיין מיט שמחה, אייערע קינדער זאלן זיך נישט דערשרעקן. איך פלעג זען מיין מאמע גיסן טרערן ביי די ליכט מיט א שמייכל, זי פלעגט שמייכלען ווען עס איז גערינען טרערן. מיר זענען בכלל נישט געווען דערשראקן, מיר האבן א גאנצע וואך געווארט אויף שבת.

#113 - אנשטאט טראכטן פון די גרויסע חובות, טראכט פונעם גרויסן באשעפער
תפילות אויף אידיש, תודה והודאה, צרות, ישועות, אמונה, התחזקות, פרנסה, חובות, געלט

בעזרת ה' יתברך


ערב שבת קודש פרשת ואתחנן, חמשה עשר באב, שנת תשפ"ב לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר ברסלב, ליבערטי


פארליר זיך נישט, גיי נישט אריין אין א קטנות הדעת; דו וועסט נישט בלייבן אין די לאך פון חובות, נאך אביסל וועסטו ארויסקריכן דערפון.


איך בעט דיר זייער, פארליר זיך נישט; אנשטאט טראכטן טאג און נאכט ווי גרויס זענען די חובות וואס דו האסט - זאלסטו טראכן ווי גרויס דער באשעפער איז; מעגסט שוין טראסטן דעם אייבערשטן, אזויפיל ניסים האסטו שוין געזען אין לעבן, אזויפיל האסטו שוין גע'דאגה'עט און ביים סוף האט זיך אויסגעלאזט פון אלע דאגות - איין גרויסער בוידעם, איז פארוואס זאלסטו ווייטער דאגה'נען? טראכט פונעם אייבערשטן - וועסטו זען ניסים.


דער הייליגער רבי זאגט (לקוטי מוהר"ן חלק א', סימן כג) די אלע וואס טראכטן פון געלט האבן א טונקלקייט אויפ'ן פנים, אן אויסגעלאשנקייט, עצבות ומרה שחורה, אנפין חשוכין.


טראכט פון באשעפער, טראכט פון רבי'ן, פון צדיקים; גיי אביסל שפאצירן מיט דיין ווייב און קינדער, און זינג זיך: "שכוח אייבערשטער פאר מיין שיינע לעבן, פאר מיין ווייב און קינדער", וועט שוין אויך זיין שפע.

#112 - הייליגער באשעפער, פארוואס ציט מיר צו נישט גוטע זאכן?
תפילות אויף אידיש, צניעות, תודה והודאה, שלום בית, חיזוק פאר פרויען, תהלים, שטעטל, שערן די האר, שבת ליכט, ראש ישיבה

בעזרת ה' יתברך


ערב שבת קודש פרשת ואתחנן, חמשה עשר באב, שנת תשפ"ב לפרט קטן


 


מרת ... תחי' ברסלב, ליבערטי


געבט א קוק די ניסים וואס דער אייבערשטער האט געטון מיט אייך, וויפיל דארפט איר אים דאנקען און לויבן. זאגט אביסל תהילים יעדן טאג און אינצווישן די קאפיטלעך זאלט איר דאנקען און לויבן פאר אלעס וואס דער באשעפער טוט מיט אייך.


אייער מאן נרו יאיר באדאנקט זיך שטענדיג, ער זאגט מיר אלץ יישר כח פאר'ן זיין שדכן ביי ענק, ער איז אזוי צופרידן מיט די מתנה וואס דער אייבערשטער האט אים געגעבן - אייך פאר א ווייב.


ווען איר צינדט די שבת ליכט זאלט איר זיך אויסשמועסן דאס הארץ מיט'ן אייבערשטן. קודם הויבט אן דאנקען פאר אייער לעבן, אזוי וועט זיך עפענען אייער הארץ, ביז איר וועט זיך קענען גוט אויסבעטן, ווייל ווען א פרוי צינדט אן די שבת ליכט ווערט ארום איר א גרויסע קדושה, די שטוב ווערט זייער הייליג און ליכטיג, עס קומען הייליגע מלאכים און מען קען דעמאלט פועל'ן גרויסע זאכן.


זאלט איר בעטן דעם אייבערשטן:


"הייליגער באשעפער, וואס איז מיט מיר געשען? איך וויל אזוי שטארק זיין ערליך און וואויל, איך וויל אויפשטעלן א ווארעמע ערליכע שטוב, אבער פון די אנדערע זייט ציט מיר נישט גוטע זאכן; באשעפער, וואס טו איך? איך ווער צעריסן, איין רגע וויל איך זיין גוט, א צווייטע רגע וויל איך נארישקייטן, הייליגער באשעפער, געב מיר א ריינע הארץ, געב מיר א ריינע מח מחשבה, הייליגער באשעפער, דו ווייסט דעם אמת וואס איך וויל טאקע, איך וויל זיין נאנט צו דיר, איך וויל טון דיין ווילן".


בעטס אויך פאר שלום בית, בעטס איר זאלט האבן חן ביי אייער מאן, און ער זאל האבן חן ביי אייך; עס זאל זיין ליבשאפט צווישן ענק.


מרת ... תחי', העלפט מיר אויפבויען די ברסלב'ע שטעטל. איך דארף אז יונגע ווייבלעך אזוי ווי אייך זאלן מיר העלפן בויען, און חס ושלום נישט שטערן; אז די יונגע ווייבלעך זאלן טון די ווילן פון מוהרא"ש, זיך נישט אנשמירן די נעגל מיט נעי"ל פאלי"ש, סיי מיט א קאליר, סיי דורכזיכטיג, און אז מען וועט זיך שערן די האר. ווייל איך האב אזוי מורא פון די צוויי שרעקעדיגע הונט; עס איז דא ביי די שדים, ביי די נישט גוטע - צוויי שרעקעדיגע קליפות, איינס איז נעגל און איינס איז האר, זיי ברענגען קרענק, זיי ברענגען צרות, ארעמקייט; אוי וויי ווי שרעקעדיג זיי זענען. דער הייליגער זוהר זאגט (פרשת קדושים דף עט ע"א; פנחס רמח:) אז די נעגל און האר וואס וואקסט אין די אומריינע טעג דארף מען אפשניידן און אוועקווארפן, ווייל עס ליגט אויף זיי א שטארקע טומאה, סיי פון די הענט און סיי פון די פיס.


איך בעט דעם אייבערשטן ער זאל שוין רחמנות האבן אויף אידישע קינדער, זיי זאלן נישט וועלן נאכטון די אומות העולם.


דער אייבערשטער זאל אויף מיר אויך רחמנות האבן, איך בין אזוי צעבראכן, איך האב שוין נישט קיין כח, איך ארבעט אזוי שווער בכלליות, ובפרטיות מיט די שטעטל; קיינער ווייסט נישט וואס איך גיי אריבער מיט'ן בויען דעם שטעטל, נאר כדי עס זאל זיין א פלאץ פון קדושה וטהרה, א פלאץ וואו מען לעבט מיט'ן אייבערשטן, און ווען איך הער אז עס זענען דא משפחות וואס גייען נישט אויף די וועג פון מוהרא"ש - גייט מיר דאס ביזן הארץ, נעכטן האט מיר אזוי געדרוקט ביים הארץ ווען צוויי משפחות ווילן זיך צוריק לאזן וואקסן די האר.


איך בעט אייך זייער, בעטס פאר מיר; איך האף צום אייבערשטן איר וועט זיין שטארק.


 


 

#111 - געבן א קאמפלימענט נאר אויף גוטע זאכן, נישט אויף שלעכטס
תפילות אויף אידיש, צניעות, קאמפלימענטס, חיזוק פאר פרויען, מוסר

בעזרת ה' יתברך


יום ב' פרשת דברים, ד' מנחם-אב, שנת תשפ"ב לפרט קטן


 


מרת ... תחי'


געבט נישט קיין גוטע ווערטער אויף נישט גוטע זאכן; געבט גוטע ווערטער אויף גוטע זאכן. דער רבי זאגט (לקוטי מוהר"ן חלק א', סימן רפב) מיר זאלן זוכן גוטס אין יענעם, אזוי וועלן מיר יענעם ארויסנעמען פון זיין שלעכטס; אבער נישט אויסרומען די שלעכטס.


אז איר זעט איינעם גיין אנגעטון נישט צניעות'דיג און איר ווילט איר געבן א גוט ווארט, זאלט איר זי געבן גוטע ווערטער אויף גוטע זאכן, אבער נישט זאגן אויף א קורצע קלייד "דיין קלייד איז אויסנאם שיין", ווייל דאס איז ליגנט, עס טוט גארנישט אויף.


בנוגע שמירן די נעגל; איר ווייסט גאנץ גוט וואס מוהרא"ש האט געהאלטן פון דעם, עס איז נישט געווען אין היכל הקודש קיין איין פרוי מיט געשמירטע נעגל, איך ווייס פערזענליך מעשיות וואס מוהרא"ש האט פארגעהאלטן ווייבלעך און זיי אנגעשריגן פאר'ן זיך שמירן די נעגל; איז ווי אזוי זאלט איר זאגן פאר א פרוי וואס שמירט די נעגל א קאמפלימענט אויף די זאך? איר דארפט טאקע נישט געבן קיין מוסר, קיינער האט אייך נישט געשטעלט צו זיין דער פארזארגער אויף יענעמ'ס רוחניות, אבער זיכער זאלט איר נישט קאמפלימענטירן אויף נישט גוטע זאכן.


בעטס ביי די שבת ליכט וואך נאך וואך אויף צניעות; בעטס: "הייליגער באשעפער, מאך מיך ליב האבן צניעות, איך וויל האבן א געפיל צו דעם, איך וויל נישט ליב האבן דעם גוי טמא מיט די באשמירטע נעגל, איך וויל ליב האבן צניעות".

#110 - אלע שרעקעדיגע מחשבות קומט פונעם יצר הרע
פחדים, תפילות אויף אידיש, שמחה, חיזוק פאר פרויען, מחשבות, פרויען צאמקום

בעזרת ה' יתברך


יום ב' פרשת מטות מסעי, כ"ו תמוז, שנת תשפ"ב לפרט קטן


 


מרת ... תחי' ברסלב, ליבערטי


די פרויען צאמקום וואס מען מאכט וועכנטליך אין שטעטל איז נאר גרינגער צו מאכן פאר די פרויען, מען זאל זיך אויסלופטערן און פרייליך ווערן. אויב עס מאכט אייך מער אנגעצויגן דארפט איר נישט קומען און איר זאלט נישט קומען.


אז עס איז אייך שווער זיך צו טרעפן מיט מענטשן, איר באקומט קאפ וויי, איר הויבט אן טראכטן מחשבות פון פחדים וכדומה, זאלט איר ענדערש בלייבן אין שטוב און בלייבן רואיג.


שטארקט זיך מיט אמונה, שטארקט זיך מיט בטחון; די מחשבות פון שטארבן, חלש'ן, צאמפאלן, אויפהערן אטעמען וכדומה - דאס אלעס איז פונעם יצר הרע.


דער הייליגער רבי זאגט (לקוטי מוהר"ן חלק א', סימן מט) יצר הרע איז טייטש 'יצר', מען מאלט אויס - 'רע' שלעכטס; דער סמ"ך מ"ם ברענגט אריין אין יעדן איינעם אנדערע שלעכטע מחשבות, ער וויל שלעכט מאכן דעם מענטש.


לאכט זיך אויס פון דעם, טאנצט מיט אמונה; זינגט צו זיך: "איך האב נישט מורא פון קיינעם, דער אייבערשטער איז דא מיט מיר, ביי מיר און נעבן מיר" - וועט אייך גוט זיין.

#109 - מאכט א ליסטע אויף וואס צו דאנקען דעם אייבערשטן
תפילות אויף אידיש, תפילה והתבודדות, כיבוד אב ואם, שמחה, תודה והודאה, חיזוק פאר פרויען, רפואה, זעלבס זיכערקייט, שולד געפילן

בעזרת ה' יתברך


יום ב' פרשת מטות מסעי, כ"ו תמוז, שנת תשפ"ב לפרט קטן


 


מרת ... תחי'


דער אייבערשטער זאל אויסהיילן אייער מאמע תחי', זי זאל האבן א רפואה שלמה. עפעס שלעכט האט פאסירט מיט איר; זי איז אריינגעפאלן אין א מרה שחורה, דער אייבערשטער זאל איר שיקן א שנעלע רפואה בתוך שאר חולי ישראל.


אייך וויל איך בעטן זייער א שטארקע טובה, קלאפט ארויס די שולד געפילן פון אייך, עס האט גארנישט צו טון מיט אייך און נישט מיט קיינעם. איך ווייס אז דער יצר הרע האט געטראפן א גרינגע וועג אייך צו צעברעכן מיט'ן זיך באשולדיגן, איר טראכט אז דאס האט מיט אייך וכו' וכו'; בעט איך אייך ברחמים ובתחנונים, קלאפט עס ארויס פון אייך, איר זענט גארנישט שולדיג, קיינער איז דא נישט שולדיג. איר זאלט רעדן שיין צו איר, רופט איר יעדן טאג און רעדט צו איר שיין, און בעטס דעם אייבערשטן פאר איר און פאר אלע אידן.


זייט פרייליך, זוכט אויף גוטס אין אייער לעבן. אן עצה טובה, איר זאלט זיך אראפשרייבן גוטע זאכן וואס דער אייבערשטער טוט מיט אייך, און יעדן טאג זאלט איר זיך מאכן צייט אויף דעם; נעמט ארויס דעם צעטל און דאנקט אים אויף דאס גוטס, צום ביישפיל:


"רבונו של עולם, איך דאנק דיר אז 1) איך בין א איד, איך בין דיין קינד, איך בין א חלק פון עם ישראל. 2) איך בין געזונט ברמ"ח איברים ושס"ה גידים. 3) איך ווייס פון הייליגן רבי'ן וואס לערנט מיר אזעלכע שיינע עצות אין לעבן; מען זאל רעדן צו דיר, מען זאל זיך פרייען מיט די מצוות. 4) איך האב אזא שיינע משפחה; איך דאנק דיך פאר מיין מאן, פאר מיינע קינדער, פאר מיינע עלטערן, פאר מיין עסן, פאר מיינע קליידער, פאר מיין אטעמען"; אזוי זאלט איר אויסרעכענען די חסדים און טובות, וועט איר ווערן מער און מער פרייליך, מער און מער פאזעטיוו, מער און מער אריינגעשלעפט אין "גן עדן", נאכדעם זאלט איר בעטן דעם אייבערשטן אויף אלעס וואס איר דארפט און זיך צו אים אויסרעדן און אויסוויינען אויף יעדע פינטל וואס באדערט אייך.


עס איז גאר אנדערש ווען מען רעדט צום אייבערשטן, מען בעט אים - ווען מען איז פרייליך און דאנקבאר, ווי ווען מען בעט פון עצבות און מרה שחורה.


באשולדיגט זיך נישט, עס האט גארנישט מיט אייך.

#108 - די איבערלעבעניש נאכ'ן אריינפאלן מיט א מנוול
תפילות אויף אידיש, תפילה והתבודדות, חיזוק פאר פרויען, מנוולים, זעלבס זיכערקייט

בעזרת ה' יתברך


יום ג' פרשת פנחס, כ' תמוז, שנת תשפ"ב לפרט קטן


 


מרת ... תחי'


איך האב ערהאלטן אייער בריוו.


די ערשטע זאך זאלט איר מעלדן פאר די פאליציי און איינשפארן דעם מניוול אין תפיסה אן קיין רחמנות.


צווייטנס, איר זאלט זיך נישט קלאפן מיט וואס עס איז געשען, איר זענט נישט שולדיג, די תורה זאגט (דברים כב, כו): "כִּי כַּאֲשֶׁר יָקוּם אִישׁ עַל רֵעֵהוּ וּרְצָחוֹ נֶפֶשׁ כֵּן הַדָּבָר הַזֶּה", עס איז אזוי ווי א רוצח קומט און הרג'עט; איר האט דאס נישט געוואלט טון, איר זענט אומשולדיג; זאלט איר זיך נישט קלאפן.


דריטנס; שפארט זיך נישט איין אין שטוב, גייט יא ארויס צווישן מענטשן, גייט אן מיט אייער לעבן, גייט שפאצירן מיט אייער משפחה, און אויב עס איז אייך שווער, איר קענט נישט אויסהאלטן וואס איז געווען, די זאך לויפט אייך נאך אן אויפהער - זאלט איר נעמען די עצה פון רבי'ן, די עצה פון תפילה והתבודדות; שמועסט אויס אייערע מחשבות, אייערע בלבולים מיט'ן אייבערשטן; דערציילט אים אלעס, דאס וועט אייך העלפן.


תפילה והתבודדות איז אזוי שטארק, עס געבט דעם מענטש נייע מוחין, עס ווייזט א ליכטיגקייט אין די גרעסטע פינסטערניש; עס עפנט די פארקניפסטע קניפן, עס שלעפט ארויס פון די גרעסטע פלאנטער.


בעטס דעם אייבערשטן: "רבונו של עולם, העלף מיר, איך בין אזוי מיאוס אריינגעפאלן מיט א מניוול און דאס לאזט מיר נישט קיין מנוחה; איך קען נישט אנגיין ווייטער מיט מיין לעבן, איך קען נישט זיין א מאמע פאר מיינע קינדער. איך בעט דיר אייבערשטער, האב רחמנות אויף מיר, העלף מיר איך זאל זיך קענען באנייען, איך זאל קענען אנהויבן דאס לעבן פונדאסניי ממש, איך זאל זיך קענען ליידן, איך זאל פארגעסן וואס איז געווען, און העלף מיר, היט מיר - איך זאל נישט אנקומען צו אזעלכע זאכן, איך זאל נישט האבן צוטון מיט אנדערע, איך זאל לעבן א גוט לעבן מיט מיין מאן, מיט ליבשאפט און מיט שלום".


אזוי זאלט איר בעטן, און לייגט צו אייערע אייגענע תפילות, וועט איר זען ביז א קורצע צייט וועט איר צוריק ווערן געזונט און שטארק.


ווייזט דעם בריוו פאר אייער מאן, וועט ער זיך אויך מחזק זיין, און איר וועט זיך אינאיינעם שטארקן.


דער אייבערשטער זאל העלפן איר זאלט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#107 - אנשטאט זיך אויפצועסן, ענדערש חזר נאכאמאל די אמונה
תפילות אויף אידיש, תפילה והתבודדות, צרות, אמונה, התחדשות, השגחה פרטית

בעזרת ה' יתברך


יום ג' פרשת בלק, י"ג תמוז, שנת תשפ"ב לפרט קטן


לכבוד מיין ליבער ... נרו יאיר


איך האב רחמנות אויף דיר, איך זע ווי דו גייסט איין, דו עסט זיך אויף, דו פירסט חשבונות מיט דעם, מיט יענעם; א שאד זיך אויפצועסן, א שאד זיך צו פייניגן. ענדערש זאלסטו חזר'ן די אמונה, חזר טאג און נאכט די ווערטער: "אלעס איז אייבערשטער", און "אייבערשטער איז אלעס"; קיינער קען מיר נישט שלעכטס טון, קיינער קען מיר נישט גוטס טון, אלעס איז פון הימל.


חכמינו זכרונם לברכה זאגן (חולין ז:): "אֵין אָדָם נוֹקֵף אֶצְבָּעוֹ מִלְּמַטָּה", א מענטש צעקלעמט זיך נישט זיין פינגער, "אֶלָּא אִם כֵּן מַכְרִיזִין עָלָיו מִלְּמַעְלָה" - נאר אז מען רופט אויס אין הימל; איז דאך זיכער אז דיין טאטע, דיין מאמע, דיין משפחה, דיינע צרות ויסורים - איז אלעס דער אייבערשטער.


גלייב מיר, וואלסטו געפאלגט דעם רבי'ן און געגאנגען שרייען אין פעלד: "רבונו של עולם רחם עלי, רבונו של עולם ראטעווע מיר, האב רחמנות אויף מיר, איך בין פארכאפט ביי די נישט גוטע, איך האב מיט יעדן א חשבון, יעדער איז מיר שולדיג; וואס איז מיט מיר? ווען וועל איך שוין תשובה טון? וויסן און געדענקען אז עס איז גארנישט דא נאר דו אייבערשטער".


וואלסטו געמאכט התבודדות - וואלסטו שוין פון לאנג געווען א פרייליכער, און אלעס וואלט דיר גרינגער געווען.


ברודער, הויב אן פונדאסניי; איך טו דאס און אלעס איז מיר גוט.

#106 - מיט אפאר ווערטער נעמט מען אוועק אלע שלעכטס
תפילות אויף אידיש, תפילה והתבודדות, חינוך הילדים, שלום בית, תשובה, אומאן, ראש השנה, מלכות הרשעה, אידיש

בעזרת ה' יתברך


ערב שבת קודש פרשת בלק, ט"ז תמוז, שנת תשפ"ב לפרט קטן


לכבוד אנשי שלומינו תלמידי היכל הקודש תושבי ארץ ישראל, ה' עליהם יחיו


מיר זענען נאכאלץ אפגערוקט מיט א וואך, ביי אונז אין אמעריקא איז די וואך פרשת בלק, ביי ענק איז שוין פנחס. איך וועל ענק שרייבן וואס מיר האבן גערעדט נעכטן ביים ליל שישי שיעור, צוויי וויכטיגע נקודות.


דאס ערשטע האבן מיר גערעדט פון דאס גרויסקייט פון תשובה. די הייליגע חכמים זאגן (במדבר רבה כ, טו) אויפ'ן פסוק (במדבר כב, לד): "וַיֹּאמֶר בִּלְעָם אֶל מַלְאַךְ ה' חָטָאתִי", בלעם האט געזען ווי דער מלאך שטייט מיט'ן שווערד האט ער גלייך געזאגט: "חָטָאתִי", זאגן חכמינו זכרונם לברכה: "שֶׁהָיָה רָשָׁע עָרוּם", בלעם איז געווען א קלוגער רשע, "וְיוֹדֵעַ שֶׁאֵין עוֹמֵד מִפְּנֵי הַפֻּרְעָנוּת אֶלָּא תְּשׁוּבָה", ער האט געוויסט אז די איינציגסטע זאך וואס האלט אפ א שטראף - איז תשובה, "שֶׁכָּל מִי שֶׁחוֹטֵא וְאוֹמֵר חָטָאתִי", ווייל ווען א מענטש וואס האט געזינדיגט זאגט חטאתי, ער טוט תשובה - "אֵין רְשׁוּת לַמַּלְאָךְ לִגַּע בּוֹ", קען קיין מלאך אים נישט אנרירן; ווען ער האט געזען דעם מלאך קומט צו אים מיט'ן שווערד - האט ער גלייך תשובה געטון, אזוי האט ער זיך ארויסגעדרייט פונעם שטראף.


דאס איז זייער שטארקע חיזוק, ווען מען איז אראפגעפאלן אין עבירות, מען שפירט זיך אזוי שלעכט, מען שפירט זיך אזוי דערווייטערט - זאל מען זאגן פאר'ן אייבערשטן: "הייליגער באשעפער איך האב געזינדיגט, איך האב געטון זאכן וואס מען טאר נישט, איך בעט דיר זיי מיר מוחל"; די פאר ווערטער נעמט אוועק אלע שלעכטס, דער אייבערשטער איז מוחל דעם מענטש.


אויך האבן מיר גערעדט פון דעם אז בלעם איז געווען בלינד אויף איין אויג. רש"י הקדוש זאגט (במדבר כד, ג) בלעם האט נישט פארשטאנען וואס איז די זאך פון מאן און ווייב לעבן אינאיינעם און דער אייבערשטער געפונט זיך צווישן זיי, איש ואשה זכו שכינה שריה ביניהם; ווי קען זיין: "מי שהוא קדוש ומשרתיו קדושים" - זאל זיין צווישן מאן און ווייב? די טומאה וויל נישט מען זאל לעבן מאן און ווייב, ווייל ווען מען לעבט מאן און ווייב בשלום ובאהבה - איז מען אפגעהיטן פון שלעכטס, מען איז נאנט צום אייבערשטן.


איך וועל נישט מאריך זיין יעצט ערב שבת, איך וויל אבער בעטן פון די מלמדים ביי אונז אין תלמוד תורה, איך וויל מען זאל לערנען נאר אויף אידיש, אלעס זאל זיך ארום דרייען אידיש; איך וויל נישט האבן מיט די טמאים, מיט די ערב רב; אונזערע קינדער זאלן רעדן נאר אידיש, איך וויל געבן אונזערע קינדער א ריינע חינוך.


געלויבט דעם אייבערשטן מיר האבן טייערע מלמדים מיט א גוטער מנהל וואס געבט זיך אפ זייער שטארק מיט יעדן פרט אין תלמוד תורה, איך האלט מיט יעדע פרט מיט יעדן קינד; מיר האבן זיך נישט וואס צו שעמען פון אנדערע תלמוד תורה'ס, די קינדער לעבן מיט'ן אייבערשטן, זיי לעבן מיט תפילה, זיי לעבן מיט יראת שמים.


ביי אונז גרייט מען זיך שוין אויפ'ן רבינ'ס ראש השנה; מיר האבן היינט געקויפט טיקעטס, ונזכה ונחי' צו זיין ביים רבי'ן אויף ראש השנה.


א גוט שבת.

#105 - די ברסלב'ע רעסעפי
תפילות אויף אידיש, מוסדות, הכרת הטוב, עסן

בעזרת ה' יתברך


יום ה' פרשת קרח, ב' דראש חודש תמוז, שנת תשפ"ב לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר


אשריך ואשרי חלקיך אז דו קאכסט פאר די מוסד, דו גרייטסט אן עסן פאר תינוקות של בית רבן שלא טעמו טעם חטא.


דו ווייסט דאך די ברסלב'ע רעסעפי, מיר האבן א ספייס פון תפילה והתבודדות; ווען מען נעמט דעם טאפ שעפשעט מען תפילות:


"הייליגער באשעפער, איך גיי יעצט קאכן, העלף מיר עס זאל זיין א געשמאקע מאלצייט, העלף מיר עס זאל מיר אנקומען גרינג, העלף מיר די קינדער זאלן דאס עסן, זיי זאלן שפירן א געשמאק אין די עסן.


רבונו של עולם, איך דאנק דיר פאר די זכי' צו ארבעטן אין בית המקדש, איך קען צושטעלן עסן פאר צאן קדשים, שיק מיר דיינע מלאכים זאלן מיר העלפן אז די ארבעט זאל מיר אנקומען גרינג, אמן".


דאס איז אונזער רעסעפי, די עסן קומט אויס דעלישעס, עס איז גאר אן אנדערע עסן ווען מען בעט.


יישר כח.