בריוון פונעם ראש ישיבה שליט"א

#1700 - די גבאים פונעם שול דארפן ארבעטן אינאיינעם
שטעטל, בית המדרש, ארץ ישראל, גבאי, אחדות

בעזרת ה' יתברך


יום ד' פרשת בראשית, כ"ו תשרי, שנת תשפ"א לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר, גבאי בית המדרש היכל הקודש ירושלים.


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


דו קענסט זיך נישט פארשטעלן די נחת וואס איך האב ווען איך באקום נאכאנאנד הערליכע גריסן אויף אונזער שול היכל הקודש אין ירושלים; בפרט יעצט נאך יום טוב סוכות האב איך באקומען גאר אסאך גוטע גריסן אויף אונזער שול, היכל הקודש ירושלים. בעיקר אז עס הערשט דארט א גרויסע אחדות, מען האט זיך ליב און מען קוקט שיין איינער אויפ'ן צווייטן.


איך בעט אייך זייער איר זאלט זיך ווייטער האלטן אינאיינעם; בפרט די גבאים פונעם שול דארפן ארבעטן אינאיינעם. איך האב ממנה געווען דריי גבאים, דארפט איר ארבעטן אינאיינעם; אויב איז דא חילוקי דעות דארף מען גיין נאך רוב, און אויב איר ווילט קענט איר מיר פרעגן, און אז איר וועט וועלן אננעמען מיין דעה וועל איך אייך זאגן ווי אזוי זיך צו פירן.


מיר בויען יעצט א שטעטל אין אמעריקע; עס איז דא זייער אסאך ארבעט אין דעם, האב איך ממנה געווען אפאר אינגעלייט זאלן זיין גבאים, און ווען עס איז דא חילוקי דעות און זיי קענען זיך נישט אויסקומען, פרעגן זיי מיר וואס מיין דעה איז, ביז מען קומט זיך דורך. אזוי זאלט איר טון, איר דארפט זיך ליב האבן איינער דעם צווייטן און אינאיינעם מחליט זיין.


ביז דערווייל לאזט מען נאך נישט אריין קומען אין ארץ ישראל, איך ווארט משיח זאל קומען און אונז אלע אהין נעמען מיט זיך.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#1699 - מ'דארף אויסווארטן אויפ'ן שידוך
חיזוק פאר מיידלעך, שידוכים, סבלנות

בעזרת ה' יתברך


יום ב' פרשת בראשית, כ"ד תשרי, אסרו חג סוכות, שנת תשפ"א לפרט קטן


 


... תחי', תלמידה בית פיגא ברסלב.


איך האב שוין גערעדט צו דיינע עלטערן, איך האב זיי אנגעטראגן א גוטער בחור פאר דיר; זיי ווילן נאך אביסל ווארטן.


דעריבער בעט איך דיר זייער זאלסט זיך שטארקן צו זיין פרייליך; דאנק דעם אייבערשטן אויף אלעס וואס ער טוט מיט דיר. דו ביסט געזונט, האסט אזויפיל מעלות, האסט וואוילע עלטערן און נאך אביסל ביסטו א כלה.


איך בעט דיר זייער זאלסט אויסווארטן, נישט ווערן צעדרוקט, ווייל די הייליגע חכמים זאגן (ברכות סד.): "כָּל הַדּוֹחֵק אֶת הַשָּׁעָה", ווער עס דרוקט די צייט, "שָׁעָה דּוֹחַקְתּוֹ", ווערט צעדרוקט פון די צייט.


העלף דיין מאמע מיט שמחה.

#1698 - אין ברסלב לערנט מען וואו צו גיין ווען מ'האט א צרה
תפילה והתבודדות, חיזוק פאר מיידלעך, סקול

בעזרת ה' יתברך


יום ב' פרשת בראשית, כ"ד תשרי, אסרו חג סוכות, שנת תשפ"א לפרט קטן


 


... תחי', תלמידה בית פיגא ברסלב.


איך האב זייער הנאה געהאט פון די מעשה וואס דו האסט מיר דערציילט, וואס דו האסט געהאט מיט דיין חבר'טע פון די סקול וואו דו האסט געלערנט איידער דו ביסט אריינגעקומען לערנען אין "בית פיגא".


זי האט דיר געפרעגט וואס דו באקומסט אין ברסלב אז דו ביסט ארויס פון יענע סקול אין געגאנגען קיין ברסלב, האסטו איר געפרעגט וואס זי טוט ווען זי האט א צרה, זי האט געטראכט און געטראכט ביז זי האט דיר געזאגט: "איך גיי אין בעט, איך דרוק צו דעם קישן צום פנים און איך וויין", האסטו איר געזאגט וואס מען לערנט אין בית פיגא, אז ווען מען האט א צרה, ווען זאכן גייען נישט ווי אזוי מען וויל - זאל מען גיין צום אייבערשטן און צו אים וויינען, נישט וויינען צום קישן... האסט איר געזאגט מיט שטאלץ וואס מען לערנט ביי אונז, וואס דער רבי לערנט אונז, מיר זאלן שטענדיג געדענקען אז מיר זענען נישט אליינס, 'דער אייבערשטער איז מיט מיר, ביי מיר און נעבן מיר'.


שטארק זיך און שטארק אלע דיינע חבר'טעס פון דיין אלטע סקול, זיי זאלן אויך וויסן אז מען קען אויך לעבן א געשמאקע לעבן פול מיט פאן און פארגעניגן צוזאמען מיט'ן אייבערשטן.


דיין ראש ישיבה.

#1697 - ת'הא ש'נת פ'ארשפרייטן א'מונה
הפצה, הדפסה

בעזרת ה' יתברך


יום ב' פרשת בראשית, כ"ד תשרי, אסרו חג סוכות, שנת תשפ"א לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר.


אפשר קען מען אויף עפעס א וועג ווייטער דרוקן די קונטרסים פון מוהרא"ש? האברך ... נרו יאיר איז וויליג מען זאל נוצן די אונטערשטע שטאק פון זיין דירה אין שטעטל פאר הדפסה.


עס טוט מיר זייער וויי אז די הדפסה איז אפגעשטעלט; איך האב געוואוסט אז דאס וועט געשען, איך האב דאס געזאגט פאר ..., יעצט שרייען די מפיצים אז זיי דארפן ספרים און קונטרסים און עס איז נישטא.


טראכט וואס מען קען טון ווייטער צו דרוקן ווייל ווי עס זעט אויס וועט מען נישט אזוי שנעל ענדיגן דעם נייעם בנין.


אויך זאלסטו צואיילן דעם פראגרעמער פאר'ן עפפ; היינט ווען אלע לעבן מיט'ן טעלעפאן דארף מען מאכן הפצה אויף דעם אופן, וד"ל.


די יאר - תשפ"א איז א יאר פון פארשפרייטן אמונה; די ראשי תיבות פון תשפ"א איז ת'הא ש'נת פ'ארשפרייטן א'מונה.

#1696 - איך האב א חשובער בחור פאר דיין טאכטער
שידוכים

בעזרת ה' יתברך


יום ב' פרשת בראשית, כ"ד תשרי, אסרו חג סוכות, שנת תשפ"א לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר.


בארואיג דיין טאכטער תחי', זאג איר אז זי ווערט אט אט א כלה; איך האב א בחור פאר איר, א מושלם אין אלע בחינות, א ירא שמים, א למדן, א מתמיד און א בעל מידות טובות, און ועל כולם א גרויסער מפיץ.


איך וועל נאך רעדן מיט דיר בפרטיות; זאג איר אז דאס איז אסאך חשוב'ער פון וואס זי האט געטראכט.


שטארק זיך, זיי ממשיך מיט דיין הייליגע ארבעט.

#1695 - נעם די זכות פון האלטן ריין דעם רבינ'ס שול פאר דיר
תפילות אויף אידיש, ריינקייט, בית המדרש, היכל הקודש, זכותים, ראש ישיבה

בעזרת ה' יתברך


יום ב' פרשת בראשית, כ"ד תשרי, אסרו חג סוכות, שנת תשפ"א לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר, גבאי בית המדרש היכל הקודש ירושלים.


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


איך האב לאנגע יארן אליינס גערייניגט דעם בית המדרש היכל הקודש אין וויליאמסבורג; שפעטער ווען מיר האבן געעפנט די ישיבה איז מיר אביסל גרינגער געווארן, ווייל די תלמידים די בחורים האבן מיר צוגעהאלפן און עס איז שוין איבער צען יאר וואס די בחורים און אינגעלייט רייניגן דעם בית המדרש.


מוהרא"ש האט דערציילט אז ער פלעגט רייניגן דעם בית המדרש ווען ער איז מקורב געווארן צום רבי'ן. קיינער האט נישט געוואוסט ווער עס רייניגט, ער פלעגט וויינען בשעת'ן רייניגן דעם בית המדרש צום אייבערשטן: "רבונו של עולם, העלף מיר איך זאל קענען רייניגן נשמות ישראל בזכות וואס איך בין משמש דעם הייליגן רבי'ן, בזכות וואס איך רייניג דעם שול".


טו דו אויך אזוי, נעם די זכות פון האלטן ריין דעם רבינ'ס שול פאר דיר, און אז דו האסט נישט קיין כח אליין צו רייניגן דעם בית המדרש, נעם אפאר בחורים און אינגעלייט און אינאיינעם זאלט איר רייניגן דעם בית המדרש.


אין בית המקדש האבן די כהנים גערייניגט מיט די גרעסטע שמחה; חכמינו זכרונם לברכה זאגן (תמיד ב, ב): "מִיָּמָיו לֹא נִתְעַצֵּל הַכֹּהֵן מִלְּהוֹצִיא אֶת הַדָּשֶׁן", די כהנים האבן זיך נישט צוריק געהאלטן פון טון די עבודה פון רייניגן.


אין דעם זכות וואס דו רייניגסט דעם בית המדרש, דו ביסט משמש דעם הייליגן רבי'ן - וועסטו ריין ווערן אינגאנצן פון אלעס וואס מיר דארפן פאררעכטן.

#1694 - צוריק ברענגען אידן צום אייבערשטן איז גרעסער פון אלעס
הפצה, סיפורי צדיקים

בעזרת ה' יתברך


יום ו', ערב חג הסוכות, י"ד תשרי, שנת תשפ"א לפרט קטן


 


מרת ... תחי', ירושלים.


אייער מאן האט מיר געשריבן אז איר ארבעט מיט אייער גאנצע כח איבערצוטייטשן דעם גליון און די בריוו פון עצתו אמונה; אנשטאט אויסזאגן תהילים אינעם טאג וואס איר יערט זיך צו לאנגע יארן - האט איר אריין געלייגט אסאך שעות צו איבערטייטשן די בריוו.


וואס זאל איך אייך זאגן, וואס זאל איך אייך שרייבן; נישטא קיין גרעסערע זאך ווי פארשפרייטן די עצות און חיזוק פון הייליגן רבי'ן פאר אנדערע, דאס איז חשוב'ער פון אלע עבודות אויף די וועלט. מוהרא"ש פלעגט שטענדיג דערציילן, ווען דער הייליגער צדיק רבי יצחק מדראביטש זכותו יגן עלינו איז נפטר געווען איז אים רש"י הקדוש אנטקעגן געקומען אויבן אין הימל און אים געפרעגט: "וואס פאר א גוטע מעשים טוט אייער זון רבי מיכעלע זלאטשובער, אז אויבן אין הימל מאכט מען אזא רעש פון אים?" האט דער טאטע רבי יצחק מדראביטש געענטפערט: "ער לייגט אריין כוחות אינעם דאווענען וכו'", האט אים רש"י הקדוש געזאגט: "פאר דעם אליינס וואלט מען נישט געמאכט אזא רעש דא אין הימל פון אים; אסאך צדיקים לייגן אריין כוחות אינעם דאווענען און מען מאכט נישט אזא גרויסע עסק פון זיי", האט דער טאטע רבי יצחק מדראביטש געזאגט: "ער לערנט זייער פלייסיג", האט אים רש"י הקדוש געענטפערט: "דאס קען אויך נישט זיין די סיבה, ווייל אסאך צדיקים לערנען פלייסיג די הייליגע תורה, און פאר דעם אליינס רעש'ט זיך נאך נישט", האט ער געזאגט: "צוליב זיין חסד און צדקה וכו'", האט רש"י נאך אלץ נישט מסכים געווען, ביז רבי יצחק מדראביטש האט אים געזאגט: "אפשר ווייל ער ברענגט צוריק מענטשן צום אייבערשטן? ער איז עוסק אין דעם זייער שטארק", האט רש"י הקדוש געזאגט: "היינו דאהני ליה, יעצט פארשטיי איך שוין פארוואס עס רעש'ט זיך פון אים".


דער אייבערשטער זאל אייך געבן נחת ביי אייערע קינדער.

#1693 - מ'קען זיך גארנישט פארשטעלן דאס גרויסקייט פון א אידישע מאמע
חיזוק פאר פרויען

בעזרת ה' יתברך


יום ה' פרשת וזאת הברכה, י"ג תשרי, שנת תשפ"א לפרט קטן


 


מרת ... תחי', מאנטריאל.


איך האב ערהאלטן אייער בריוו.


איך ליין אלע אייערע לאנגע בריוון; איך האב זייער הנאה צו זען ווי איר און אייער גאנצע משפחה לעבן מיט'ן רבי'ן. נישט סתם מען ווייסט פון רבי'ן, נאר די גאנצע שטוב, הכל בכל מכל כל - טאטע, מאמע און קינדער לעבן יעדע מינוט מיט די עצות און חיזוק פון רבי'ן.


מען קען זיך גארנישט פארשטעלן דאס גרויסקייט פון א אידישע מאמע; מיין מאמע תחי' זאגט מיר שטענדיג אז מען קען זיך מזכיר זיין ביי אידישע פרויען פאר ישועות, ווייל זיי זענען איין שטיק מסירות נפש, אז מען טראכט אריין קען מען ממש נישט פארשטיין פון וואו פרויען האבן די כוחות; דער רבי זאגט (שיחות הר"ן, סימן רסד) ווי שטארק מען דארף רחמנות האבן אויף אידישע מאמעס, זיי מכבד זיין און האלטן טייער.


דער אייבערשטער זאל אייך געבן כח צו קענען אויפשטעלן ווייטער אייער שיינע גארטן.

#1692 - דער אייבערשטער האט געמאכט א נס אז דאס קינד איז געזונט
קינדער, חיזוק פאר פרויען, רפואה, שערן די האר, נסים

בעזרת ה' יתברך


יום ה' פרשת וזאת הברכה, י"ג תשרי, שנת תשפ"א לפרט קטן


 


מרת ... תחי'.


איך האב ערהאלטן אייער בריוו.


איר האט מיר זייער דערפריידט מיט די בשורה וואס דער דאקטער זאגט, אז ער מיינט עס איז א טעות, ער זאגט אז דאס קינד איז געזונט און שטארק; עס איז נישט קיין טעות, עס איז א נס! איך האב אזויפיל געבעטן פאר אייער קינד דעם ראש השנה און יום כיפור, איך בין זיכער אז דא וועט זיין גרויסע ניסים.


ווען איך האב געבעטן פאר'ן קינד האב איך גע'טענה'ט צום אייבערשטן: "רבונו של עולם, בזכות די מסירת נפש וואס די מאמע פונעם קינד האט געטון, זי האט זיך אפגעשוירן איר האר נאר פאר דיינעט וועגן, פאר דעם אליינס זאל זי האבן א נס".


איך וועל נאך דערציילן ברבים פאר אלע די גרויסע נסים וואס דא וועט זיין.

#1691 - זעט פארוואס דאס קינד שלאפט אין קלאס
שלאפן, סקול, חינוך הילדים

בעזרת ה' יתברך


יום ה' פרשת וזאת הברכה, י"ג תשרי, שנת תשפ"א לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר.


א גריס פון דיינע טייערע קינדער, זיי געבן צו זייער אסאך פאר'ן מוסד.


דיין טאכטער ... תחי' איז זייער א טייער קינד, אבער זי שלאפט זייער אסאך אין קלאס; ממש יעדן טאג שלאפט זי איין בשעת'ן לערנען. אפשר שלאפט זי נישט גענוג? אפשר דארף זי מער שלאפן, אדער אפשר פעלט איר מינעראלן; עס איז וויכטיג דו זאלסט עס בודק זיין ווייל עס איז א שאד זי זאל נישט זיין אויסגערוט.


זי ווערט נישט וויי געטון אין כיתה פון דעם; מען געבט זייער אכטונג איר נישט וויי צו טון מיט דעם. איך האב געזאגט די טיטשערס זיי זאלן איר לאזן שלאפן, ווייל זי שטערט נישט, זי איז א טייער קינד.

#1690 - א ווייב קען דאס מערסטע מחזק זיין
שלום בית

בעזרת ה' יתברך


יום ה' פרשת וזאת הברכה, י"ג תשרי, שנת תשפ"א לפרט קטן


 


מרת ... תחי'.


דיין מאן איז יעצט געווען ביי מיר, ער האט מיר געזאגט מיט טרערן אז ער שפירט זיך אזוי שלעכט אז ער קומט נישט אן אהיים צו קומען; ער קומט נישט אן דיר צו העלפן מיט די קינדער. ער איז זייער צעבראכן ביי זיך אז אלעס ווערט ביי אים פערטיג די לעצטע מינוט, די סוכה האט ער נאך נישט געבויט און ער קומט נישט אן דיר צו געבן געלט פאר יום טוב.


איך האב אים זייער מחזק געווען, איך האב אים געזאגט ער זאל גלייבן באמונה שלימה אז נאך אביסל וועט אים גרינגער ווערן; איך האב אים געזאגט אז ער מוז דיר איבערבעטן. ער האט מיר צוגעזאגט אז ער גייט אנהייבן אהיים צו קומען צייטליך דיר העלפן מיט די קינדער.


דיר בעט איך זייער זאלסט מחזק זיין דיין מאן; ער איז א טייערער אינגערמאן, איך האב אים זייער ליב. ווייניג אינגעלייט זענען אזוי טייער ביי מיר, ער איז מיר איינגעקריצט אין הארץ. ער ארבעט ביטער שווער צו קענען מפרנס זיין דיר און די קינדער; בעט איך דיר זייער, זיי אים מחזק, ווייל א ווייב קען דאס מערסטע מחזק זיין, וויפיל איך וועל אים מחזק זיין וועט ער ווערן נאך מער מחוזק פון דיינע גוטע ווערטער.


איך בעט פאר ענק שטענדיג.


א פרייליכן יום טוב.

#1689 - נעמט נישט קיין דרוק אויף שידוכים
שידוכים, לחץ

בעזרת ה' יתברך


יום ה' פרשת וזאת הברכה, י"ג תשרי, שנת תשפ"א לפרט קטן


 


מרת ... תחי'.


אייער מאן זאגט מיר איר האט מורא אז איך גיי אייך באצוואונגען צו מאכן די שידוך מיט אייער טאכטער, אדער חס ושלום גיין אונטער אייער רוקן; וויסן זאלט איר אז היכל הקודש איז א פלאץ וואס מען זאגט נישט וואס צו טון און מען באצוואונגט נישט קיינעם, קוים קוים וואס מען ענטפערט ווען מען פרעגט.


דאס וואס איך מאך אמאל שידוכים אן עלטערן, דאס איז מיט דעת תורה; איידער איך טו דאס פרעג איך גרויסע רבנים און מיט זייער הסכמה מאך איך דאס, אויך נאר ווען די עלטערן ווילן נישט חתונה מאכן די קינדער, ווען זיי זענען נישט אינגאנצן געזונט וכו'.


איך בעט אייך זייער איר זאלט נישט האבן קיין דרוק אז איך וועל באצוואונגען אייער מאן און חס ושלום טראכטן אז איך וועל גיין אונטער אייער רוקן; איך האב נאר אנגעטראגן די שידוך און אויב איר ווילט ווארטן זאלט איר ווארטן רואיגערהייט.


איר זאלט האבן א פרייליכן יום טוב, א רואיגע יום טוב, א יום טוב אן קיין דרוק.

#1688 - איך זאג נישט פאר קיינעם וואס צו טון
שידוכים, ראש ישיבה, הדרכות

בעזרת ה' יתברך


יום ה' פרשת וזאת הברכה, י"ג תשרי, שנת תשפ"א לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר און ... נרו יאיר.


געדענק וואס איך זאג דיר, איך זאג נישט פאר קיינעם וואס צו טון; אפילו ווען מען פרעגט מיר פרוביר איך זיך אויך ארויס צו דרייען וכו', כל שכן ווען מען פרעגט מיר נישט וואס צו טון, וועל איך זיכער נישט זאגן. ווען א בחור זאגט מיר 'ראש ישיבה איך ווער א חתן וכו' וכו'' - געב איך אים א ברכה, איך זאג אים נישט 'יא' אדער 'ניין'. אויב ער פרעגט מיר אויב דער שידוך איז גוט פאר אים; אויב ווייס איך אז די מיידל איז נישט ווי עס דארף צו זיין וועל איך אים מרמז זיין ער זאל פארשטיין צו שטיין ווייט פון דעם.


נאך א זאך זאלסטו געדענקען, איך וועל זיך אן עצה געבן אן דיר, אבער איך ווייס נישט אויב דו וועסט זיך אן עצה געבן אן דיין ראש ישיבה וד"ל.

#1687 - ס'איז דא גענוג צייט צו לערנען, אפילו מען ארבעט
פרנסה, לימוד התורה, שמירת עינים

בעזרת ה' יתברך


יום ג' פרשת לך לך, ט' מר-חשון, שנת תשפ"א לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר.


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


בלייב מיט די ארבעט, עס איז דא גענוג צייט צו לערנען; זיי זיך קובע אויפצושטיין פארטאגס, מאך זיך א סדר צו לערנען אינדערפרי חומש רש"י מיט'ן תרגום, אויך זאלסטו לערנען פאר'ן דאווענען לכל הפחות א בלאט גמרא. אז עס בלייבט איבער צייט זאלסטו לערנען פרקים משניות, אינמיטן טאג זאלסטו זיך מאכן צייט פאר תהילים.


עס איז באוואוסט אז דער הייליגער סאטמאר רבי זכותו יגן עלינו האט נישט געוואלט מאכן קיין כוללים. ווען מען איז אים געקומען פרעגן אויב מען זאל גיין אין כולל פלעגט ער אויספרעגן וויפיל שעה מען לערנט, ער האט געזאגט: "ביז אכט שעה א טאג דארף מען נישט קיין כולל, יעדער בעל הבית וואס ארבעט דארף אריין שטופן פאר'ן ארבעט און נאכן ארבעט - אכט שעה צו לערנען".


נעם אריין דעם אייבערשטן אין די ארבעט; מען קען ארבעטן און זיין דבוק צום אייבערשטן, מען קען זיין צוגעקלעבט צום אייבערשטן אן דעם וואס איינער זאל אפילו וויסן. א גאנצן צייט ביי די ארבעט זאלסטו רעדן צום אייבערשטן און אכטונג געבן אויף שמירת עיניים, אזוי וועט די גאנצע טאג זיין איין שטיק דביקות צום אייבערשטן.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.


 

#1686 - איך בעט איבער יעדן איינעם
תשובה, מוהרא"ש, בין אדם לחבירו, ראש ישיבה, אחדות, יום כיפור

בעזרת ה' יתברך


יום ג' פרשת וזאת הברכה, מחרת יום הכיפורים, י"א תשרי, שנת תשפ"א לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר.


א שאד דו ביסט נישט געווען צוזאמען מיט אונזער קיבוץ אום יום הכיפורים; עס איז געווען גאר א שיינער קיבוץ. מען האט געשפירט דאס ליבשאפט און אייניגקייט פון אנשי שלומינו, אויך איז געווען א שטארקע התעוררות, יעדער איינער האט אמת'דיג תשובה געטון, מען האט געשפירט ווי מוהרא"ש איז מיט אונז.


כל נדרי ביינאכט איז געווען א דרשה, איך האב אלעמען איבערגעבעטן; מיר וואלט בעסער געווען צו זיצן אין די זייט און נישט האבן מיט קיינעם צוטון, וואס זאל איך טון אז מוהרא"ש האט מיר געגעבן א שליחות צו זיין ראש ישיבה - מחזק זיין און אויפברענגען בחורים, שפעטער האט מוהרא"ש צוגעלייגט אויך אינגעלייט, שפעטער פרויען, חדר און סקול; קומט אויס אז אסאך מאל ווערן מענטשן באליידיגט, מען האט חלישות הדעת; איך האב געבעטן אלע זאלן מיר מוחל זיין.


מען האט גערעדט נאך אסאך שיינע זאכן, איך האף אז איינער וועט דאס אפשרייבן, עס זאל זיין פאר אלעמען חיזוק.

#1685 - רעד קלאר צו די קינדער זיך צו היטן פון מנוולים
קדושה, חינוך הילדים, מלמדים

בעזרת ה' יתברך


יום ג' פרשת וזאת הברכה, מחרת יום הכיפורים, י"א תשרי, שנת תשפ"א לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר.


וואויל איז דיר אז דו לערנסט מיט קינדער, דו ביסט א מלמד; עס איז נישטא קיין חשוב'ערע זאך ווי א מלמד וואס לערנט בנאמנות מיט אידישע קינדער.


איך וויל דיר דערמאנען דו זאלסט רעדן צו די קינדער פון "קדושת הברית"; האב רחמנות אויף אידישע נשמות, ראטעווע אידישע דורות. אז מען רעדט נישט צו די קינדער פון קדושת הברית איז א גרויסע רחמנות אויף זייער עתיד; א שאד צו בויען א בנין אויב מען גיסט נישט א יסוד, אזוי איז א שאד פאר אלע דיבורים און ארבעט וואס מען לייגט אריין אין זיי, אויב מען גרייט זיי נישט אן זייער יסוד.


ווען דו רעדסט פון קדושת הברית זאלסטו רעדן מיט א ברען, מיט א פייער; עס זאל אריינגיין אין די קינדער'ס הערצער. רעד נישט מיט רמזים, רעד קלאר אין דייטליך, זאג זיי מיט פייער: "מען טאר נישט אנרירן דעם אות ברית קודש", "מען טאר נישט קוקן אויפ'ן אות ברית קודש"; נאכדעם זאלסטו זיין אנזאגן: "אויב איינער ציט אראפ דיין הויזן און כאפט דיר אן דעם אות ברית קודש זאלסטו אויסזאגן פאר דיין טאטע מאמע", זאג זיי: "אויב א אינגל רופט דיר אין בית הכסא אדער אין א זייט און עפנט דיר אויף די הויזן און אונטער-הויזן זאלסטו שרייען 'חזיר!'".


איך בעט דיר זייער, טו וואס איך זאג דיר; האב פון קיינעם נישט מורא, אפילו אנדערע זאגן אנדערש. מיר פאלגן די צדיקים פון די פריערדיגע דורות, מיר גייען אין זייערע וועגן, אזוי ווי שלמה המלך זאגט (שיר השירים א, ז): "צְאִי לָךְ בְּעִקְבֵי הַצֹּאן"; אזוי האט מוהרא"ש אונז געלערנט, אזוי האט דער הייליגער סאטמאר רבי זכותו יגן עלינו געזאגט פאר די מלמדים, מען דארף אנגרייטן די קינדער זיי זאלן זיין הייליג, זיי זאלן נישט אריינפאלן אין די הענט פון מנוולים.


פאריגע וואך דערציילט מיר א אינגערמאן, ער איז געווען אין א מקוה אין וויליאמסבורג און ער זעט אין א ווינקל ווי אן עלטערער משוגע'נער בחור נעמט א יונגער בחור און טוט מיט אים מעשה תועבה. ער איז געגאנגען צום משמש, א חסידישער אינגערמאן - דער מקוה איד, און אים דערציילט וואס ער האט געזען, ער זאל פארטרייבן דעם מנוול; אנשטאט דער מקוה איד זאל טון צו דער זאך, הייבט ער אן מיט זיינע תורות, אהער מיט אהין, דער אינגערמאן האט געשפירט ווי עס ווערט אים שלעכט, האט ער אליינס מקיים געווען (דברים כא, כא): "וּבִעַרְתָּ הָרָע מִקִּרְבֶּךָ", ער האט געמאכט א ויצעקו אויף דעם מנוול; אלע זענען זיך צאמגעלאפן קוקן וואס עס גייט פאר, און וואונדער איבער וואונדער, פלאי פלאים, אלע האבן געפרעגט: "וואס דארפסטו שרייען? זאג אים שטילערהייט!"


דער אינגערמאן קומט מיר פרעגן וואס איך זאג, האב איך אים געזאגט, א שאד די צייט זיך אויפצועסן, נישטא צו וועם צו רעדן, איין זאך קענען מיר טון, רעדן צו די קינדער; אנגרייטן די קינדער זיי זאלן נישט אנקומען צו די מנוולים.


אז דו וועסט רעדן אונטער די נאז וועסטו ערגער מאכן, מען קען נישט זאגן פאר קינדער: "אויב איינער רירט דיר אן, זאלסטו שרייען", ווייל די קינדער ווייסן נישט פשט אין דעם, זיי וועלן שרייען יעדעס מאל איינער וועט זיי געבן שלום עליכם וכו'; אז מען רעדט אונטער די נאז איז דאס גארנישט ווערד, עס מאכט ערגער, די קינדער ווערן דערשראקן פון זאכן וואס דארף נישט דערשרעקן. רעד צו זיי מיט גדלות, רעד צו זיי קלאר, שטאמל נישט, זאג זיי: "מען טאר נישט אנרירן דעם אות ברית קודש און קיינער אין די וועלט קען נישט אנרירן קיין שום פלאץ אונטער דיינע אונטער-וועש".


דער בריוו איז וויכטיג א גאנץ יאר, בפרט יעצט פאר יום טוב ווען די קינדער האבן אזויפיל פרייע צייט; זיי זאלן נישט אנקומען אונטער די הענט פון מנוולים - ה' ישמרינו.


ווייז דעם בריוו פאר אלע מלמדים פון אנשי שלומינו און פאר אלע מלמדים וואס ווילן ראטעווען אידישע דורות פון שלעכטס.


שרייב מיר כסדר וואס טוט זיך ביי דיר אין קלאס.

#1684 - דער עיקר איז נישט די חתונה נאכט, נאר דאס לעבן נאכדעם
חתונה, חתן, קאראנע וויירוס

בעזרת ה' יתברך


יום ד' פרשת וזאת הברכה, י"ב תשרי, שנת תשפ"א לפרט קטן


 


לכבוד החתן ... נרו יאיר.


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


די גאנצע וועלט איז יעצט צעשאקלט; דער אייבערשטער שאקלט אונז אויף, עס בוזשעוועט אין די וועלט די עפידעמיע פון קאראנע, לענדער זענען פארשלאסן און אסאך חתנים גייען אריבער די צער, זיי ווייסן נישט וואס צו טון ווען זיי קענען נישט גיין צו די חתונה מיט די משפחה וכו'.


די שאלה איז אויב פאר דיר אליינס איז יא דא א וועג אריין צו גיין אין ארץ ישראל, אויב יא, און אויב דיינע עלטערן זענען מסכים דו זאלסט חתונה האבן אן זיי, זאלסטו דאס זיכער טון, ווייל עס איז זייער א הארבע זאך אפצושטופן די זמן החתונה.


פרעג דיינע עלטערן וואס זיי זאגן; לויט וויפיל איך קען דיינע עלטערן וועלן זיי זיכער מסכים זיין דו זאלסט גיין צום חתונה און אויפשטעלן א שיינע שטוב, זיי ברענגען נחת.


מיר אידן האבן חתונה ווייל דער אייבערשטער האט געהייסן חתונה האבן און געהייסן מיר זאלן ברענגען קינדער; אודאי איז די נאכט פון די חתונה א פרייליכע צייט, אבער נישט דאס איז דער עיקר; דער עיקר איז אז די גאנצע לעבן וואס מען לעבט זאל מען לעבן מיט ליבשאפט און שלום.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט גיין צום חופה בשעה טובה ומוצלחת.

#1683 - העלף מיר באשעפער איך זאל קענען אפלאזן מיין טעלעפאן
תפילות אויף אידיש, חיזוק פאר פרויען, טעלעפאן

בעזרת ה' יתברך


יום ג' פרשת וזאת הברכה, מחרת יום הכיפורים, י"א תשרי, שנת תשפ"א לפרט קטן


 


לכבוד ...


האסט מיר געבעטן איך זאל דיר שרייבן א תפלה וואס צו בעטן דעם אייבערשטן זאלסט האבן די כח אוועקצולייגן דעם טעלעפאון וכו'.


דאס אליינס אז דו בעטסט חיזוק אויף דעם פרט - דאס ווייזט אז דו ביסט א טייערע נשמה, א ריינע נשמה; עס פארשטאפט דאס מויל פון אלע מקטריגים וואס שרייען אויף אידישע קינדער שלעכטס, דאס ווייזט אז אלע ווילן זיין גוט, עס איז נאר שווער זיך אפצוגעוואוינען פון וואס מען איז צוגעוואוינט.


איך שרייב דיר דא א תפלה וואס דו זאלסט בעטן יעדן טאג דעם אייבערשטן:


"רבונו של עולם, איך דאנק דיר פאר אלעס וואס דו געבסט מיר, איך דאנק דיר פאר מיין שיינע לעבן, איך דאנק דיר פאר מיין טייערע מאן וואס דו האסט מיר געגעבן.


העלף מיר טאטע זיסער איך זאל קענען אפלאזן מיין טעלעפאון, איך האב זיך צוגעוואוינט צו לעבן מיט דעם, איך קען זיך נישט אפשיידן פון דעם, איך וויל זיין א וואוילע ווייב און א איבערגעגעבענע מאמע פאר מיינע קינדערלעך, אבער דער טעלעפאון איז אזוי גלאנציג און ציענדיג, עס שלעפט מיר אוועק פון דעם לעבן, איך זיץ אויפ'ן טעלעפאן זייער אסאך.


הייליגער באשעפער דו זעסט מיין הארץ, דו ווייסט אז איך וויל זיין א גוטע ווייב, א גוטע מאמע; דו ווייסט אז איך וויל זיין וואויל, אבער עס איז מיר ממש אוממעגליך דאס אוועקצולייגן, נאר דו קענסט מיר העלפן; העלף מיר בזכות אלע צדיקים וואס האבן זיך מוסר נפש געווען פאר דיינעט וועגן, יִהְיוּ לְרָצוֹן אִמְרֵי פִי וְהֶגְיוֹן לִבִּי לְפָנֶיךָ יְיָ צוּרִי וְגוֹאֲלִי".


פאר דו זאגסט די תפלה לייג א פרוטה אין די צדקה פושקע.


וועסט זען די נסים וואס עס וועט פאסירן; תפלה איז אזוי שטארק, עס איז שטערקער פון נאטור.

#1682 - אנשטאט ליינען צייטונגען און מאגאזינען זאל מען ליינען חיזוק פון רבי'ן
בריוו, עצתו אמונה, מאגאזינען, ספרי ברסלב, גליון, נייעס, צייטונגען

בעזרת ה' יתברך


יום ג' פרשת וזאת הברכה, מחרת יום הכיפורים, י"א תשרי, שנת תשפ"א לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר.


איך בין געווען יום הקדוש אין שטעטל אין קרית ברסלב. עס איז געווען א הערליכע יום טוב, אסאך תלמידים זענען ארויסגעקומען, מען האט זיך אריינגעשטופט ביי די משפחות. די משפחות וואס וואוינען אין שטעטל האבן אריינגענומען די געסט בסבר פנים יפות.


מוצאי יום הקדוש בין איך געווען טרוד מיט א שידוך, א בחור - א תלמיד פון ישיבה, מיט א מיידל - א תלמידה פון בית פיגא; איך בין הערשט אנגעקומען אהיים מיט מיין משפחה פארטאגס, נאך פיר אזייגער. היינט אגאנצן טאג בין איך געווען פארנומען מיט שרייבן בריוון.


איך בעט דיר אויב עס איז נאך שייך זאלסט צאמנעמען אלע בריוון און דאס אפדרוקן נאך בעפאר יום טוב סוכות, אויב מעגליך עס זאל זיין גרייט ביים שיעור ליל שישי; איך וויל די אינגעלייט זאלן דאס אהיים טראגן אז די ווייבער זאלן דאס ליינען. אנשטאט ליינען צייטונגען און מאגאזינען וואס פאר'תמ'ען דעם קאפ זאל מען ליינען חיזוק פון רבי'ן, שכל פון רבי'ן און עצות פון רבי'ן; דאס איז ביי מיר דאס וויכטיגסטע זאך, דו זאלסט צושטעלן ליינען ערליכע זאכן פאר אנשי שלומינו.


צוביסלעך הער איך צוריק פון די משפחות אין די קהילה אז זיי נעמען מער נישט אריין קיין שום צייטונג און מאגאזין אין שטוב; אנשטאט די צייטונג ליינט מען עצתו אמונה מיט די גליונות און שיחות, און בעיקר נעמט מען דעם ספר תהלים וכו'.

#1681 - מעגסט בארגן געלט פאר יום טוב
צרות, שלום בית, התחזקות, פרנסה, חובות, יום טוב

בעזרת ה' יתברך


יום ג' פרשת וזאת הברכה, מחרת יום הכיפורים, י"א תשרי, שנת תשפ"א לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר.


פארליר זיך נישט, נאך אביסל וועסטו פטור ווערן פון אלע דיינע חובות, דו וועסט האבן גרויס שפע; יעצט איז א צייט וואס מען פרובירט דיר אויס פון הימל, צו זען ווי אזוי דו וועסט זיך דערהאלטן.


איך בעט דיר טייערער ליבער ברודער, פארליר נישט דיין אמונה ובטחון פאר קיין איין רגע, לאז נישט אריין אין דיין הארץ קיין פינטעלע קשיא אויפ'ן באשעפער; גלייב באמונה שלימה אז אלעס איז לטובה, אלעס איז פאר דיין גוטס, פאר דיין תיקון וכו'.


מעגסט בארגן געלט פאר יום טוב אז דיין ווייב זאל קענען איינקויפן עסן און קליידער. די הייליגע חכמים זאגן (ביצה טו:): "לִוּוּ עָלַי", בארגט פאר מיר, "וַאֲנִי פּוֹרֵעַ", איך וועל העלפן איר וועט קענען באצאלן.


וואס פלעגט רבי נתן זאגן? געדענקסט וואס? רבי נתן פלעגט זאגן בשעת ער איז אריבער ביטערע שווערע נסיונות: "עס איז נאך מיט גרויס חסדים"; זאג עס פאר דיר: "עס איז נאך מיט גרויס חסדים".

#1680 - נישטא אזא זאך ווי 'בין הזמנים'
כולל, לימוד התורה, בין הזמנים

בעזרת ה' יתברך


יום ג' פרשת וזאת הברכה, מחרת יום הכיפורים, י"א תשרי, שנת תשפ"א לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערער זון ... נרו יאיר.


איך וויל דיר מחזק זיין זאלסט ארויסכאפן צו לערנען יעדן טאג; אפילו יעצט אום חודש תשרי וואס עס איז נישטא קיין כולל דארף מען לערנען די הייליגע תורה.


דו ווייסט דאך ווי שטארק מוהרא"ש פלעגט חוזק מאכן פון "בין הזמנים"; מוהרא"ש פלעגט זאגן: "נישטא אזא זאך ווי 'בין הזמנים', איינמאל איז דא 'בין הזמנים', ווען א מענטש שטארבט, צווישן די מיתה און דאס באגראבן - דעמאלט איז 'בין הזמנים', דעמאלט האט דער נפטר גרויס צער, ה' ישמרינו, אבער כל זמן מען לעבט איז נישטא 'בין הזמנים'".


איך בעט דיר זייער טייערער ... נרו יאיר, נוץ אויס דיינע יונגע יארן; יעצט האסטו דיינע שענסטע יארן. האסט חתונה געהאט, האסט שוין א ליכטיג קינד, האסט אן אשת חיל; זאלסטו לערנען און דאווענען.


איך און מאמי האבן אזויפיל נחת יעדעס מאל מיר הערן גוטע גריסן אז דו לערנסט און דאווענסט, דאס געבט אונז כח אויף ווייטער.


יישר כח פאר'ן דאווענען פסוקי דזמרה, עס איז געווען זייער שיין.

#1679 - מאך פרייליך דיין ווייב, זיי נישט פארנומען מיט דיין טעלעפאן
שלום בית, מאוויס, טעלעפאן, נייעס

בעזרת ה' יתברך


יום ג' פרשת וזאת הברכה, מחרת יום הכיפורים, י"א תשרי, שנת תשפ"א לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר.


מיט דעם וואס מיר האבן שוין גערעדט, שפיר איך אז איך דארף דיר שרייבן.


דיין ווייב איז געווען ביי מיר ערב יום הכיפורים, זי האט זייער געוויינט אז זי וויל אן ערליכע ריינע שטוב; עס טוט איר זייער וויי אז דו קוקסט מאווי"ס, נייעס. זי זאגט אז זי האט דיר זייער ליב, עס שטערט איר אז דו ביסט מפקיר דיינע אויגן.


דעריבער בעט איך דיר פון די טיפעניש פון מיין הארץ דו זאלסט אוועקווארפן דיין טעלעפאון וכדומה, דו זאלסט נישט קוקן די אלע זאכן; גלייב מיר, עס איז נישטא וואס צו קוקן, אלעס איז דמיונות, אלעס איז אן אויג פארבלענדעניש; דו וועסט זיין אסאך מער פרייליך אז דו וועסט נישט קוקן קיין שום זאך, נישט קיין ספארט"ס, נישט קיין מאווי"ס, נייעס.


דו האסט דאך א טייערע ווייב, זי וויל לעבן מיט דיר, זי וויל זיין מיט דיר; אנדערע וואלטן זיך געוואונטשן צו האבן אזא געטרייע ווייב וואס דו האסט.


זיי נישט ברוגז אז איך זאג דיר; איך זאג דיר נאר ווייל איך האב דיר ליב, איך וויל זען אביסל נחת ביי מיינע תלמידים.


שרייב מיר דיינע שיעורים, וויפיל דו לערנסט און וואס דו לערנסט.

#1678 - ווען מ'אנערקענט אז קיינער קען נישט העלפן, דעמאלט קומט די ישועה
אמונה, התחזקות, רפואה

בעזרת ה' יתברך


יום ג' פרשת וזאת הברכה, מחרת יום הכיפורים, י"א תשרי, שנת תשפ"א לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר.


איך האב געהערט דיין צער ערב יום כיפור, אז דיין ווייב איז צוריק געפאלן; איר געזונט איז נישט אזוי ווי עס דארף צו זיין.


וואס זאל איך דיר זאגן, ווי קען איך דיר טרייסטן? איין זאך קען איך דיר זאגן, ווען א מענטש אנערקענט אז קיינער קען אים נישט העלפן, דוקא דעמאלט קומט זיין ישועה.


דער הייליגער רבי האט דערציילט, ווען ער איז אנטלאפן אין טברי' פון די אראבער, ער איז געלאפן און זיך געהאנגען אויפ'ן מויער און געזען דעם וואסער אונטער זיך, דעמאלט האט ער אזוי געשריגן צום אייבערשטן; ער האט געזען און פארשטאנען אז קיין אנדערע עצה איז נישט פארהאן, דיקא דעמאלט איז געקומען זיין ישועה.


יעצט ווען דו זעסט זיך אינעם פראבלעם, קיינער קען דיר נישט העלפן, דיקא יעצט, אז דו וועסט זיך ווענדן צום אייבערשטן - וועט דיר ליכטיג ווערן, דער אייבערשטער אליינס וועט איר היילן.


ברודער שטארק זיך, דראפע זיך און דערהאלט זיך.

#1677 - איך האב מער הנאה ווען דו לערנסט תורה
לימוד התורה

בעזרת ה' יתברך


יום ג' פרשת וזאת הברכה, מחרת יום הכיפורים, י"א תשרי, שנת תשפ"א לפרט קטן


 


לכבוד ...


איך בין דיר דאנקבאר אז דו העלפסט מיר מיט אלעס וואס מען דארף, אבער איך מוז דיר זאגן אז איך וועל מער הנאה האבן צו זען אז דו לערנסט יעדן טאג דיינע שיעורים כסדרן.


מיין גאנצע הנאה איז צו הערן פון די תלמידים אז זיי לערנען יעדן טאג חומש, משניות, גמרא און הלכה.


איך בין נישט רואיג אז דו ביסט געבליבן אין שטעטל העלפן נאר אז איך וועל הערן אז דו לערנסט, אויב דו לערנסט נישט זאלסטו שוין צוריק קומען.

#1676 - זארג נישט איבער דעם וואס האט פאסירט צו דיר יום כיפור
קדושה, הפצה, יום כיפור, דאגות

בעזרת ה' יתברך


יום ג' פרשת וזאת הברכה, מחרת יום הכיפורים, י"א תשרי, שנת תשפ"א לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערער ליבער ... נרו יאיר.


זיי נישט צעבראכן איבער וואס עס האט פאסירט מיט דיר דעם יום הקדוש, א מקרה בלתי טהור. זיי נישט דערשראקן, ווייל דאס וואס חכמינו זכרונם לברכה זאגן (יומא פח.): "הָרוֹאֶה קֶרִי בְּיוֹם הַכִּפּוּרִים", דער וואס ווערט טמא בטומאת קרי אום יום כיפור, "יִדְאַג כָּל הַשָּׁנָה כֻּלָּהּ", זאל א גאנץ יאר זיך זארגן אפשר גייט ער שטארבן - דאס איז נישט שייך ביי דיר, אזוי ווערט געברענגט פון די אחרונים.


אז דו ווילסט פאררעכטן, דו ווילסט תשובה טון - זאלסטו זיך פארנעמען מער עוסק צו זיין אין לימוד התורה און פארשפרייטן דעם רבינ'ס ספרים, וואס דאס איז דער גרעסטער תיקון פאר הוצאת זרע לבטלה רחמנא לצלן. אזוי ווי דער הייליגער רבי זאגט (ספר המידות, אות ניאוף, סימן מא): "תִּיקוּן לְהוֹצָאַת זֶרַע לְבַטָּלָה, שֶׁיִּשְׁתַּדֵּל לְהַחֲזִיר בְּנֵי אָדָם בִּתְשׁוּבָה", ווער עס וויל פאררעכטן חטאות נעורים, זאל משתדל זיין צוריק צו ברענגען מענטשן צום אייבערשטן; נישטא קיין גרעסערע תענוג און נחת רוח ביים אייבערשטן ווי דער וואס ברענגט צוריק מענטשן צום דרך התורה.


דאגה נישט, דאגה נישט פון שטארבן; עס איז קלאר אין די פוסקים אז דאס קומט פון שלעכטע מחשבות און פון עסן וכו', איז נישט שייך די זאך.