בריוון פונעם ראש ישיבה שליט"א

#128 - האב נישט קיין חלישות הדעת אז מ'האט ארויסגענומען א קינד פון חדר
תפילה והתבודדות, צרות, הפצה, מוסדות, הכרת הטוב, הדפסה, נסיונות, ישיבה, חלישות הדעת, ראש ישיבה, חדר

בעזרת ה' יתברך


יום ג' פרשת נח, א' דראש חודש חשון, שנת תשפ"ג לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר, מנהל תלמוד תורה היכל הקודש ירושלים


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


האב נישט חלישות הדעת פון די מעשה פון די משפחה וואס האט ארויסגענומען דעם קינד פון אונזער תלמוד תורה, ביי אונז אין אמעריקא האט דאס פאסירט אן א שיעור מאל.


ווען מיר האבן אריינגענומען א קינד אין אונזער מוסד נאכדעם וואס קיינער האט נישט געוואלט ארייננעמען דעם קינד, און נאך א שטיק צייט, נאכן זיך פארען מיט'ן קינד וכו' וכו' - זענען געקומען די עסקנים, זיי האבן געראטעוועט און ארויסגענומען דעם קינד און מסדר געווען אין אן אנדערע תלמוד תורה.


איך קען נישט פארגעסן די מעשה וואס מיר האבן געהאט, מיר האבן אריינגענומען א קינד פון א צעטיילטע משפחה, קיין איין מוסד האט נישט געוואלט צורירן צו דעם קינד, ווייל דער טאטע האט קודם געהאט בעלות אויפ'ן קינד און ער האט געלייגט דעם קינד אין א גאר מאדערנע מוסד אין ..., און נאכדעם וואס די מאמע האט באקומען בעלות אויפ'ן קינד - זי וואוינט אין ..., האט זי געזוכט א חסידיש'ע חדר, און קיינער האט נישט געוואלט קוקן אויפ'ן קינד; האב איך אריינגענומען דעם קינד.


פרעג נישט וואס איך האב געהאט צו הערן און זינגען פון דעם קינד; דער קינד פלעגט גיין יעדע צווייטע שבת צו זיין טאטע, און דארט איז נישט אזוי אפגעהיטן, פלעגט דער קינד דערציילן פאר די קינדער וואס עס טוט זיך דארט, די מאוויס וואס ער קוקט, און ער פלעגט רעדן פון נישט גוטע זאכן; זענען עלטערן געלאפן צו מוהרא"ש מיט טענות, האט מוהרא"ש מיך פארגעהאלטן היתכן איך נעם אריין קינדער וכו'. איך בין געווען אזוי פארלוירן, וואס טו איך דא ווייטער, זאל איך ארויסשטעלן דעם קינד אדער נישט... ביז אפאר משפחות פון אנשי שלומינו האבן ארויסגענומען זייערע קינדער, מיט די טענה 'מיר ווילן נישט אונזערע קינדער זאלן לערנען מיט דעם קינד'; איך האב ברוך השם נישט ארויסגענומען מיינע קינדער.


למעשה, עסקנים האבן זיך אריינגעמישט, מען מוז ראטעווען דעם קינד פון ברסלב... מען האט אים אריינגעלייגט אין אן אנדערע מוסד. היינט איז ער שוין עלטער געווארן, אים פאסט שוין נישט צו רעדן צו מיר, ער ווייסט ניטאמאל ווער איך בין, אדער מאכט ער זיך ווי ער ווייסט נישט.


מיר איז גוט די סארט מעשיות, ווייל די מעשיות שטופן מיך צוריק צום איבערשטן. איך הויב אן נאכמאל פון אלף, איך בעט דעם אייבערשטן: "פיר מיך אויף די אמת'ע וועג, איך זאל זיך נישט אפנארן מיין גאנצע לעבן"; אוי ווי מען קען זיך אפנארן אויף די וועלט, אוי ווי מען קען זיך טועה זיין; נאר דורך התבודדות איז מען אפגעהיטן.


טייערער ברודער, איך האב אסאך מעשיות דיר צו דערציילן, ווי שווער איך האב געארבעט מיט'ן אויפשטעלן די מוסדות; די חדר, די סקול און די ישיבה אין אמעריקע, בפרט די חדר; ווי איך האב זיך געמוטשעט מיט אנשי שלומינו, אלע האבן געלאכט פון מיר. מיר האט דאס זייער געשטערט; דאס אז מען לאכט און מען שפעט פון די גאס - דאס האט מיר קיינמאל נישט געשטערט, אבער אז אין היכל הקודש לאכט מען פון מיר, דאס האט מיר יא געשטערט, ווייל מיר זיצן ביי איין טיש, ביי איין רבי און דו שפעטסט פון מיר? דאס האט מיר זייער געשטערט. ברוך השם איך האב געהאט שכל צו האלטן מיינע קינדער אין די מוסדות, און היינט שעפ איך גרויס נחת פון זיי; מיינע זין און טעכטער, אלע זענען ערליכע אידן, זיי לעבן מיט אמונה און יראת שמים.


ליבער ברודער, שטארק זיך, שטארק אנשי שלומינו און שטארק די בחורים אין ירושלים, זיי זאלן עוסק זיין אין הפצה; זיי זאלן פארשפרייטן די גליונות און קונטרסים, די בריוו פון עצתו אמונה. איך מיין אז דאס איז די סיבה פארוואס דעם פארגאנגענעם וואך האט מען נישט מתרגם געווען די בריוו, ווייל עס איז נישטא קיין מפיצים. משפחת ... מאכט זיך א חשבון 'פארוואס זאלן מיר אוועקגעבן דרייסיג פערציג שעה א וואך פאר איבערטייטשן די בריוו - אז מען פארשפרייט דאס מער נישט'; דערפאר בעט איך דיר זאלסט מחזק זיין די בחורים און אינגעלייט זיי זאלן אנהויבן גיין פארשפרייטן די גליונות און בריוו; די עצות, די חיזוק פון הייליגן רבי'ן.


יעצט ווען דער זמן האט זיך אנגעהויבן דארפן אלע אזויפיל חיזוק אויף תורה און תפלה, חיזוק און הדרכה צו ווייזן פאר יעדן איינעם א וועג צו לערנען און דאווענען.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#127 - א הערליכע שבת בראשית אין ישיבה מיט אנשי שלומינו
הפצה, צדקה, הדפסה, שבת קודש, פרנסה, אידיש געלט, לימוד התורה, חובות, ישיבה, גמרא, ראש ישיבה, שמחות, חסידות, ראש חודש

בעזרת ה' יתברך


יום א' פרשת נח, כ"ח תשרי, שנת תשפ"ג לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר


א הערליכע שבת איז געווען אין ישיבה מיט אנשי שלומינו. אנגעהויבן האט זיך עס פרייטאג צו נאכטס, די תפילות איז געווען זייער שיין, נאכן דאווענען זענען מיר ארויס אין א ריקוד כמנהג אנשי שלומינו.


שבת אינדערפרי איז געווען א שיינע שמועס וועגן חתונה מאכן אין ישיבה און נישט מאכן טייערע שמחות. איינער האט נישט פארשטאנען וואס פעלט אויס אזוי סאך צו רעדן פון דעם, האב איך אים געזאגט: "גיי ברענג מיר איינעם וואס האלט שוין נאכן חתונה מאכן צוויי דריי קינדער וואס האט נישט קיין איין דאלער חובות... איך רעד נישט פון גרויסע עשירים, איך רעד פון דורכשניטליכע אינגעלייט, ברוך ה' איך האלט נאכן חתונה מאכן דריי קינדער און איך קום נישט קיין איין פרוטה פאר קיינעם, נאר ווייל איך פאלג מוהרא"ש, איך מאך פשוט'ע שמחות, איך מאך זיך נישט נאריש. דעריבער רעד איך צו מיינע תלמידים אזוי סאך פון דעם, ווייל איך וויל ענק זאלן אויך קענען לעבן אן קיין איין פרוטה חובות".


עס איז א שאד מען שרייבט נישט אפ די שיינע שמועסן; אזוי וואלטן אלע געקענט מיטהאלטן די שיינע זאכן.


שחרית האב איך געדאווענט פאר'ן עמוד, איך האב עולה געווען די זיבעטע עלי', שביעי. ביי מיין עלי', בשעת דער בעל קורא האט געליינט דעם פסוק (בראשית ה, כט): "זֶה יְנַחֲמֵנוּ מִמַּעֲשֵֹנוּ וּמֵעִצְּבוֹן יָדֵינוּ" - האב איך געוואלט אנהויבן טאנצן פאר שמחה, ווייל דא איז דאך מרומז דער הייליגער רבי'ן; די תורה זאגט זֶה יְ'נַחֲמֵנ'וּ, דער רבי וועט אונז טרייסטן און אונז ארויסנעמען פון אונזער עצבות.


שבת אינדערפרי ביי ספורי מעשיות האבן מיר גערעדט נאכאמאל פון זיך אכטונג געבן פון חובות, מיר האלטן ביי די מעשה פון די זיבן בעטלערס (ספורי מעשיות, מעשה יג). דער רבי זאגט: "די פארלוירענע קינדער האבן זיך געמאכט גרויסע טארבעס, און געגאנגען אין די הייזער בעטן עסן"; דא זעט מען די עצה, אז אויב מען האט נישט קיין געלט - זאל מען גיין אין די הייזער קלייבן געלט צו קענען לעבן, און חס ושלום מאכן חובות.


מיר האבן גערעדט אז מען קען דאס טון אינאיינעם מיט הפצה. מען גייט ביי די הייזער, מען בעט צדקה פאר "א משפחה וואס האט נישט צו לעבן", און מען געבט א שיינע מתנה; אזוי איז מען א משפיע.


איך האב דערציילט פאר די אינגעלייט, א בחור איז צו מיר צוגעקומען פאריאר ראש השנה אין אומאן און מיר געזאגט אז ער וויל מנדב זיין דעם שער הבנין פונעם נייעם בית הדפוס. דער אינגערמאן וואס העלפט צאמנעמען די געלט פאר'ן נייעם בנין האט מיך געפרעגט אויב ער זאל דאס יענעם אוועקגעבן, האב איך אים געזאגט: "דו קענסט דא נישט גארנישט דערלייגן, אדער וועט ער דיר ברענגען געלט - אדער נישט". למעשה איז אריבער א יאר, און דער בחור נרו יאיר האט געברענגט במשך די יאר פאר'ן בית הדפוס פופציג טויזנט דאלער. דאס האט ער געטון אין די צייט פון נאך ישיבה, נאך זיבן אזייגער - פאר אפאר שעה.


איך האב אויפגעוויזן פאר די אינגעלייט, דו קענסט זיין אן ארבעטער, קענסט זיין אין כולל; אז דו גייסט הפצה אפאר שעה, אדער נאכמיטאג אדער פארנאכטס - קענסט פארדינען מער וואס א צווייטער פארדינט דורך ארבעטן א גאנצן טאג.


א צווייטע מעשה האב איך דערציילט, איך רוף אן א אינגערמאן אין שטעטל: "אפשר זוכסטו אן ארבעט? איינער זוכט אן ארבעטער", זאגט ער מיר: "איך דארף גיין ארבעטן? אויב דער ראש ישיבה הייסט מיר ארבעטן - גיי איך ארבעטן, איך וויל אבער זאגן פאר'ן ראש ישיבה, איך פאר ארויס פון שטעטל יעדן טאג דריי אזייגער - הפצה, איך גיי פאר צוויי שעה און איך ברענג אהיים איבער צוויי הונדערט דאלער א טאג, וואס פעלט מיר אויס ארבעטן?" זעט מען אז ווען מען גייט אין די הייזער מיט ספרים קען מען לעבן א שיינע ברייטע לעבן אן חובות.


נאכמיטאג אויפ'ן וועג צום שול האבן מיך קינדער נאכגעשריגן, אזוי ווי כסדר, איך האב דאס יעדן טאג, מען שפעט פון מיר. איך בין זייער פרייליך, אז מען שפעט פון מיר נישט ווייל איך האב איינעם בא'גנב'ט, נאר ווייל איך ברענג אריין דעם רבינ'ס עצות אין אידישע קינדער.


ביי שלש סעודות האבן מיר גערעדט, עס שטייט די וואך אין די פרשה (בראשית ג, כד): "וַיְגָרֶשׁ אֶת הָאָדָם וַיַּשְׁכֵּן מִקֶּדֶם", מען האט פארטריבן אדם הראשון פון גן עדן, מען האט אים געלייגט מקדם. זאגן אונז חכמינו זכרונם לברכה (בראשית רבה כא, ט): 'מִקֶּדֶם' דאס איז דער 'גֵּיהִנֹם', דער אייבערשטער האט אים געוויזן דעם גיהנום, זאגן די הייליגע חכמים, אדם הראשון האט זיך זייער דערשראקן, ער האט געפרעגט דעם אייבערשטן: "מִי מַצִּיל אֶת בָּנַי מֵאֵשׁ לוֹהֶטֶת זוֹ", ווי אזוי וועלן מיינע קינדער זיך ראטעווען פון דעם שרעקליכן גיהנום? האט אים דער אייבערשטער געזאגט, דורך "חֶרֶב תּוֹרָה", דורך די שווערד פון לערנען די הייליגע תורה; אז מען לערנט תורה איז מען זוכה זיך צו ראטעווען פון אלעם שלעכטס.


אזוי אויך, ווער עס לערנט תורה - ראטעוועט זיך פון די ברענעדיגע יצר הרע וואס ברענט מיט אלע תאוות און אלע שלעכטס. ווייל מען קען נישט פארלעשן די פייער - נאר דורך לערנען תורה, אז מען מאכט זיך א שיעור אין חומש רש"י, משניות און גמרא וכו' - קען מען אויסלעשן די גיהנום.


אויך האבן מיר גערעדט אז מען זאל זיך נישט דרייען ביינאכט אינדרויסן פון שטוב, נאר בלייבן אין שטוב מיט די ווייב און קינדער אביסל העלפן, אביסל שמועסן און אסאך לערנען.


נאך מעריב האב איך פארגעלערנט דעם בלאט גמרא, און שפעטער איז געווען א שיינע מלוה מלכה ביי מיר אין שטוב מיט א מנין בחורים, יעדער האט דערציילט זיינע מעשיות פון הפצה און זיינע מעשיות פון תפילה.


ישיבה הויבט זיך אן ראש חודש חשון, זאג דיינע בחורים זאלן ברענגען א מסכת נדרים; ראש חודש הויבן מיר אן א פרישע מסכתא, מסכת נדרים, יעדן טאג לערנען מיר א בלאט גמרא. און דיין ישיבה קטנה בחור זאל אויך ברענגען א מסכת סוכה, מיין זון הרב אלחנן חיים שליט"א לערנט פאר נאך פרישטאג מסכת סוכה. איך וועל אם ירצה ה' פארלערנען יעדן טאג איינס דרייסיג דעם בלאט גמרא, און נאכמיטאג נאך מנחה לערנט דער מגיד שיעור פאר שלחן ערוך הלכות שבת, דיין זון זאל ברענגען א שולחן ערוך הלכות שבת, דעם זמן וועלן זיי לערנען די הלכות פון בישול בשבת, סימן שי"ח.


מארגן ערב ראש חודש זאגט מען נישט יום כיפור קטן.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#126 - אז מען לערנט זוהר ווערט מען נישט משוגע, מען ווערט א גרויסער צדיק
הדפסה, ישיבה, ספרי ברסלב, ראש ישיבה, יום כיפור, זוהר הקדוש, חזית איש, נוסח

בעזרת ה' יתברך


יום ה' פרשת האזינו, י"א תשרי, [גאט'ס נאמען], שנת תשפ"ג לפ"ק


 


לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר


א גוט יאר, א זיס יאר; די תפילות זאלן נתקבל ווערן לרחמים ולרצון.


ביי אונז איז געווען זייער שיין יום הקדוש, איך האב געהאט כח צו דאווענען אלע תפילות פאר'ן עמוד; אנגעהויבן מיט תפילת כל נדרי, אויך איז געווען א שיינע דרשה פאר כל נדרי; א שאד אז נישט דו און נישט האברך ... זענען דא געווען, א שאד אזעלכע דיבורים זאלן נישט ווערן אפגעשריבן; הלואי זאל מען קענען אפשרייבן די דיבורים, דער פשט פון (ויקרא טז, ל): "לִפְנֵי ה' תִּטְהָרוּ", און די טייטש פון (תהילים קיט, קלו): "פַּלְגֵי מַיִם יָרְדוּ עֵינָי עַל לֹא שָׁמְרוּ תוֹרָתֶךָ".


פסוקי דזמרא האט געדאווענט בני בכורי הרב שלמה שליט"א, איך האב געדאווענט שחרית, מוסיף און תפילת נעילה. מנחה האט געדאווענט הרב ..., ער דאווענט זייער שיין, ער דאווענט מיט די סאטמער'ע נוסח, דער עולם האט זייער הנאה געהאט; ביי אונז רוב עולם קען גוט די סאטמער'ע נוסח, דאס איז אונזער גירסא דינקותא.


דא האסטו די שטיקל הקדמה פאר'ן ספר חזית איש. איך האב געמאכט א קליינע הקדמה פאר די וועכנטליכע קונטרסים, מיט'ן אייבערשטנ'ס הילף, ווען מיר וועלן קענען ארויסגעבן דעם פירוש אויפ'ן גאנצן ספר וועל איך שרייבן א שיינע הקדמה.


הקדמה


שטייט אין פסוק (משלי כב, כט): "חָזִיתָ אִישׁ מָהִיר בִּמְלַאכְתּוֹ" ווען דו זעסט א מענטש וואס איז פלינק אין זיין ארבעט, זאלסטו וויסן - "לִפְנֵי מְלָכִים יִתְיַצָּב" ער וועט צום סוף שטיין פאר קעניגן, זאגן אונז די הייליגע חכמים (שיר השירים רבה א, ד): "אֵלּוּ הַצַּדִּיקִים" דאס מיינט מען די צדיקים, "שֶׁהֵם עוֹסְקִין בִּמְלַאכְתּוֹ שֶׁל הַקָּדוֹשׁ בָּרוּךְ הוּא" וואס זיי באשעפטיגן זיך אין די ארבעט פונעם אייבערשטן; זיי ברענגען צוריק נשמות ישראל צום הייליגן באשעפער, זיי זאלן גיין אין די וועגן פון די תורה.


דאס געפונען מיר אן א שיעור מאל אינעם הייליגן ספר זוהר, דאס גרויסקייט פון די צדיקים וואס זיי לעבן מיט די תורה, זיי לעבן מיט'ן הייליגן באשעפער; זיי זענען זוכה ביים סוף: "לִפְנֵי מְלָכִים יִתְיַצָּב" זיי וועלן זיך זען מיט'ן לעבעדיגן באשעפער, "בַּל יִתְיַצֵּב לִפְנֵי חֲשֻׁכִּים".


וויבאלד מיר האבן געהערט אלע יארן ווי מוהרא"ש זכותו יגן עלינו איז משתוקק עס זאל ארויסקומען א פירוש אויף זוהר וואס אפילו קליינע קינדער וועלן קענען לערנען און פארשטיין, האבן מיר בסייעתא דשמיא געשריבן א לייכטע פירוש אויפ'ן ספר זוהר, וואס אפילו פשוט'ע מענטשן זאלן דאס קענען לערנען און פארשטיין, און באקומען א חשק צו לערנען דעם הייליגן ספר.


ביי די וועלט איז אנגענומען, אויב מען לערנט זוהר איידער מען איז פערציג יאר אלט - קען מען משוגע ווערן, אבער מוהרא"ש פלעגט שפעטן דערפון; מוהרא"ש האט געזאגט: "עס איז נישט אמת, מען ווערט נישט משוגע פון לערנען זוהר, משוגע ווערט מען אויב מען טוט עבירות חס ושלום, און אויב מען לערנט זוהר ווערט מען א גרויסער צדיק".


איך האב א נאמען געגעבן דעם ספר: "חָזִיתָ אִישׁ". מיר געפונען כמעט פאר יעדע שטיקל זוהר דעם לשון תא חזי - קום און זע; עס שטייט פון צדיקים, אין גמרא איז דא דער לשון 'תא שמע' קום און הער, אבער אין זוהר הקדוש איז דער לשון 'תא חזי' קום און זע, ווייל דער הייליגער ספר זוהר עפנט אויף די אויגן, מען זאל זען מיט די אויגן דעם אייבערשטן אין יעדן זאך. "חזית" איז מלשון "תא חזי", און אינעם ווארט "איש" איז מרומז די נאמען פון מוהרא"ש זכותו יגן עלינו וואס האט זיך מוסר נפש געווען פאר מיר, ער האט רחמנות געהאט אויף מיר, מיך מקרב געווען צום בורא כל עולמים און מיר געעפנט די אויגן איך זאל שפירן דעם אייבערשטן און זען אין יעדע זאך רוחניות אלוקותו יתברך.


אויך איז מרומז אינעם ווארט אי"ש די נאמען פון מיין זיידע, קארלסבורגער רב, רבי י'חזקאל רוטה זכותו יגן עלינו, וואס ער האט אין מיר אריינגעלייגט א גליסטעניש צום הייליגן ספר זוהר. איך האב זוכה געווען צו לערנען מיט אים פון אלס קינד בחברותא פאר לאנגע יארן דעם הייליגן ספר זוהר, איך האב זוכה געווען צו זיצן גאנצע וואכן אין מערת רבי שמעון בר יוחאי אין מירון מיט אים, און באקומען א שטיקל טעם, א שטיקל געפיל - צו די הייליגע זאכן, אויך איז מרומז אינעם ווארט אי'ש מיין נאמען.


דער אייבערשטער זאל העלפן, דורך לערנען דעם הייליגן זוהר זאלן מיר אלע ווערן צוגעקלעבט צום אייבערשטן. אזוי ווי דער הייליגער צדיק רבי ברוכ'ל פון מעזיבוז זכותו יגן עלינו האט געזאגט פשט אינעם שער הזוהר: "זה ספר הזוהר אשר חיבר התנא האלוקי רבי שמעון בר יוחאי זכותו יגן עלינו", האט ער געזאגט: "זה ספר", דער דיאמאנט, "הזוהר", וואס שיינט אין אלע וועלטן, "אשר חיבר", עס באהעפט אידישע קינדער צום הייליגן באשעפער, "תנא", עס לערנט אונז אז עס איז דא א באשעפער, דאס האט מחבר געווען דער הייליגער "רבי שמעון בר יוחאי זכותו יגן עלינו", ברוך י' ל'עולם א'מן ו'אמן.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#125 - מען טוט מיר נישט קיין טובה מיט'ן חתונה מאכן אין ישיבה
אידיש געלט, ישיבה, חתונה, שמחות

בעזרת ה' יתברך


יום ב' פרשת האזינו, ח' תשרי, שלש עשרה מדות, שנת תשפ"ג לפ"ק


 


לכבוד ... נרו יאיר


דאס וואס מען האט געטון ביי דיין שוואגער'ס חתונה אין ישיבה - איז נישט גערעכט; איך האף עס וועט נישט פאסירן נאכאמאל.


מיר ארבעטן זייער שווער אז אנשי שלומינו זאלן קענען חתונה מאכן פאר בחינם אין בית המדרש, און געלויבט דעם אייבערשטן אז מען האלט שוין דא, אז עס איז שוין נישט קיין בושה פאר אנשי שלומינו; אלע תלמידים און אלע תלמידות ווילן נאר חתונה האבן אין בית המדרש.


מיר מוטשען זיך אזוי שטארק אז אנשי שלומינו זאלן קענען חתונה האבן ביליג, עס שטייען פרויען וואס קאכן און באקן, עס איז זיי בכלל נישט גרינג; מיין ווייב תחי' קאכט ביי יעדע חתונה די פלייש, קומסטו אן מיט באשטעלטע עסן פאר דיין משפחה?! מען האט זיך קלאר אויסגענומען אז מען קען גארנישט ברענגען, פארוואס טוסטו דאס צו מיר?!


איך וועל זיך נישט באליידיגן אז קומענדיגע קינדער וועט איר חתונה מאכן אין א זאל; מען טוט מיר נישט קיין טובה מיט'ן חתונה מאכן אין ישיבה, עס איז מיר בכלל נישט גרינג די שמחות אין ישיבה, איך טו דאס נאר צו העלפן אנשי שלומינו זאלן קענען לעבן אן קיין גנבות און אן קיין חובות.


די חתונות אין ישיבה איז נאר פאר ווער עס וויל גארנישט, ער וויל נאר חתונה מאכן די קינדער אזוי ווי דער אייבערשטער האט געהייסן.

#124 - מען דארף מחזק זיין די קינדער און די אינגעלייט
התחזקות, ישיבה

בעזרת ה' יתברך


יום א' פרשת ראה, כ"ד מנחם-אב, שנת תשפ"ב לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר ברסלב, ליבערטי


א גרויסן יישר כח פאר'ן מיר העלפן מיט די ישיבה, איך האב מער כח צו די בחורים; איך שפיר ווי איך קען ווייטער אנגיין מיט די ישיבה.


איך האב גוטע פלענער פאר'ן קומענדיגן זמן, שנת תשפ"ג, איך האף נאר אז דו וועסט מיר ווייטער העלפן, אזוי וועל איך קענען ווייטער אנגיין מיט די עבודת הקודש.


העיקר דארף מען מחזק זיין אונזערע קינדער. די קהילה ווערט גרעסער, דארף מען מער צולייגן קאפ און מח אויף אונזערע קינדער, אלע זאלן לעבן, אלע זאלן האבן א חיות. אויך דארף מען מחזק זיין די אינגעלייט, אלע זאלן האבן א חיות.


בקיצור, עס איז דא אסאך ארבעט, עס איז דא אסאך וואס צו טון; אז דו וועסט מיר העלפן - וועל איך האבן כח ווייטער אנצוגיין מיט די בחורים און די אינגעלייט.


עס איז כדאי צו נעמען נאך אינגעלייט, ווי למשל ... נרו יאיר זאל אויך ארויסהעלפן מחזק זיין בחורים און אברכים.


א כתיבה וחתימה טובה.


 

#123 - אז מען טוט וויי א צווייטן, קען עס קאסטן א טייערע פרייז
קדושה, עבירות, מדות טובות, ישיבה, ראש ישיבה, טשעפען, ליצנות

בעזרת ה' יתברך


יום ב' פרשת ראה, כ"ה מנחם-אב, שנת תשפ"ב לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערער ליבער ... נרו יאיר ברסלב, ליבערטי


געב אכטונג נישט וויי צו טון קיין שום מענטש. חכמינו זכרונם לברכה זאגן (סוטה ח:): "בַּמִדָּה שֶׁאָדָם מוֹדֵד", מיט די וועג ווי דער מענטש פירט זיך, "בָּהּ מוֹדְדִין לוֹ", אזוי פירט מען זיך מיט אים; אז מען געבט אכטונג נישט וויי צו טון אנדערע - וועט מען אכטונג געבן פון הימל אויף דיר, דו זאלסט נישט ווערן וויי געטון, און חס ושלום אז מען טוט וויי א צווייטן, מען האט הנאה ווען א צווייטער ווערט פארשעמט - קען דאס קאסטן א טייערע פרייז.


זיכער נישט זיך אונטערהאלטן מיט טשעפען יענעם מיט ניאוף. איך האף אז דו האסט נישט קיין שייכות מיט די לצים וואס לעבן פון שטעכן אנדערע, און נישט מיט וואס מען האט יעצט געטון מיט ...; אים גערופן און געשריבן פארשטעלטערהייט כאילו איינער וויל טון אן עבירה און זיך אפגעשמועסט מיט יענעם, און ווען יענער איז געקומען האט מען זיך אונטערגעהאלטן.


מיר שטערט עס זייער, איך האלט נישט אויס אז ביי מיר איז דא לצנות און ניאוף, אפשר בין איך נישט דער ריכטיגער מענטש צו זיין ראש ישיבה, אפשר זאל איך אפטרעטן; ווייל איך זע אז איך האלט נאך אין ערגעץ נישט, אז אזעלכע זאכן פאסירן דא.


איך האף די זאכן האבן גארנישט מיט דיר.

#122 - רעדן שמוציג שטופט אוועק די שידוך
תפילה והתבודדות, חברים, בחור, שידוכים, ישיבה, ניבול פה

בעזרת ה' יתברך


יום ב' פרשת עקב, י"ח מנחם-אב, שנת תשפ"ב לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר


איך בעט דיר זייער, אז דו הערסט א בחור רעדן ניבול פה - זאלסטו אים פארמאכן זיין פיסק, האב נישט מורא פון קיינעם.


נעם נישט קיין בחורים ביי דיר אין קאר וואס רעדן ניבול פה. דו ווילסט דאך א חתן ווערן, זאלסטו זיך זייער אכטונג געבן נישט צו רעדן קיין ניבול פה און נישט צוהערן ניבול פה, ווייל דאס רעדן שמוציג שטופט אוועק די שידוך, און אפילו דו וועסט זען אז א שידוך ווערט - וועט דאס פלאצן פריער אדער שפעטער.


דו זעסט דאך ווי עס האט אנגעהויבן גיין שידוכים, יעדע פאר טעג איז דא נאך א שידוך, דו ווילסט דאך שוין אויך דיין שידוך - זאלסטו אכטונג געבן זיך צו היטן פון חברים לצים און מנוולים.


גיי אביסל שפאצירן מיט'ן אייבערשטן, בעט אים פאר א שידוך, בעט אים פאר גוטע חברים, בעט אים צו בלייבן פארבינדן ביים רבי'ן אין זאק.

#121 - איך בין נתפעל ווי דו געבסט אכטונג מ'זאל נישט רעדן ניבול פה
מוסדות, ישיבה, נחת, ניבול פה

בעזרת ה' יתברך


יום ב' פרשת עקב, י"ח מנחם-אב, שנת תשפ"ב לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר


דעם פארגאנגענעם שבת אינדערפרי בין איך געגאנגען דאווענען אין קאנטרי "אילן החיים", מיר האבן געהאט א שיינע שפאציר מיט די בחורים.


אויפ'ן וועג האט מען מיר דערציילט צוויי שיינע מעשיות פון דיר, איך האב געהאט אזא נחת צו הערן די שיינע מעשיות.


איינס, אז עס איז אנגעקומען א דעליווערי צום תלמוד תורה, פון ברויט, און די טראק האט זיך צעבראכן. דער דרייווער, א איד מיט א ווייסע בארד האט זיך פארלוירן און געשריגן א מיאוס'ע ווארט, דו האסט אים געפרעגט: "אזוי רעדט א איד?!" דער דרייווער האט נאך אזוינס נישט געהאט, א אינגערמאן וואס איז אנגעטון מיט א שווארצע ארבעטס העמד, זאל אים פארהאלטן אויף ניבול פה...


די צווייטע מעשה, א בחור איז געקומען צום מנהל נרו יאיר דערציילן אז דער קעכער האט אים געשלאגן און ארויסגעווארפן פון קאך, דער מנהל זאגט אים: "דאס קען נישט זיין, אונזער קעכער שלאגט נישט, אונזער קעכער איז פון די איידלסטע תלמידי הישיבה"; ביז דער בחור האט דערציילט אז ער האט גערעדט שמוציג, ער האט גערעדט ניבול פה - האסטו אים ארויסגעווארפן.


איך בין אזוי צעבראכן אז עס איז דא אין ישיבה אפאר בחורים וואס רעדן ניבול פה; וויפיל איך רעד ביי די שיעורים פון דאס הארבקייט, די סכנה דערפון - קען איך דאס נישט פועל'ן. דו זאלסט זיין פעלזן פעסט, נישט לאזן ביי דיר אין קאך בחורים אן יראת שמים.


שרייב מיר א בריוו, וועסטו מיר מחי' זיין.

#120 - האלט זיך ווייטער מיט אנשי שלומינו, עס וועט דיר גוט זיין
חברים, שידוכים, התחזקות, ישיבה

בעזרת ה' יתברך


יום ה' פרשת עקב, כ"א מנחם-אב, שנת תשפ"ב לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר


איך פארשטיי אז דו ביסט זייער צעבראכן, דו ווארטסט אזוי לאנג אויף דיין שידוך; דו האסט געמיינט שוין לאנג צוריק אז דו וועסט חתונה האבן און עס נעמט שוין אזוי לאנג, דיין צער און ווייטאג איז אזוי גרויס, דו שפירסט זיך אזוי אליין, דו שפירסט זיך ווי א דורכפאל, דו טראכסט 'קיינער דארף מיך סיי ווי נישט וכו' וכו''.


בעט איך דיר זייער מיין ליבער ברודער, מיין הארציגער חבר, האלט זיך ווייטער מיט אנשי שלומינו, קום אין ישיבה, איך האב דיר אזוי ליב. איך פלעג זיך זייער מחי' זיין ווען דו ביסט געקומען, לעצטנס קומסטו מער נישט, איך פארשטיי דיך פארוואס דו קומסט נישט, דו ביסט צעבראכן, דו טראכסט 'פון מיר וועט שוין סיי ווי גארנישט זיין'; עס איז נישט אמת, פון דיר וועט יא זיין, און דער אייבערשטער דארף דיך יא, און איך גלייב אז דו האסט אויך א שידוך, דארפסט זיך נאר דערהאלטן און נישט זיך נאכלאזן.


שרייב מיר דיינע שיעורים, דיינע סיומים; וועסטו מיר מחי' זיין.

#119 - אלע בחורים וואס העלפן די ישיבה, באקומען באצאלט פון רבי'ן
חברים, בחור, מדות טובות, משמש דעם רבי'ן, לימוד התורה, ישיבה, שיעורים כסדרן, יונגע יארן, ניבול פה

בעזרת ה' יתברך


יום ד' פרשת עקב, כ' מנחם-אב, שנת תשפ"ב לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר, תלמיד ישיבת תפארת התורה ברסלב


וואויל איז דיר אז דו לערנסט פלייסיג די הייליגע תורה און דו דאווענסט מיט יראת שמים, ובפרט אז דו העלפסט אנגרייטן די עסן פאר די בחורים מיט אזא געטריישאפט.


די אלע בחורים אין ישיבה וואס העלפן די ישיבה - די אלע באקומען באצאלט פון רבי'ן. דער רבי זאגט: "ביי וועם איך נעם - געב איך"; עס לוינט זיך צו משמש זיין דעם רבי'ן.


די ישיבה האבן מיר שוין פערצן יאר, מיר גייען אריין קומענדיגע יאר אין די פופצנטע יאר, די אלע בחורים וואס האבן געטון פאר די מוסד, גענומען אן עול - צי מיט דאס אנגרייטן עסן, רייניגן אדער דרייווען, טראגן און ברענגען די קינדער - האבן אלע שיין מצליח געווען.


שטארק זיך, זיי שטארק מיט דיין עבודת השם. חבר זיך נאר מיט ערליכע חברים, ווי אזוי ווייסט מען ווער עס איז ערליך אדער נישט? דורך די מויל; ווער עס רעדט שמוציג, עקלדיג, שטעכעדיג און מאכט חוזק פון אנדערע - די זענען נישט גוטע חברים, ווידער די וואס רעדן איידל, ריין און זויבער - די זענען גוטע חברים.


זיי שטארק מיט דיינע שיעורים, 1) הויב אן די טאג מיט לערנען חומש איינגעטיילט אויפ'ן וואך. 2) נאכדעם נעם א משניות און לערן ח"י פרקים יעדן טאג, זאג די ווערטער אפילו אן פארשטיין. 3) מאך זיך אויך א שיעור אין גמרא, ש"ס כסדרן, און זאג דעם יום תהילים; דאס איז דאס וויכטיגסטע פאר א יונגער בחור. אויב דו זעסט אז דו האסט צייט - מאך זיך א פינפטע שיעור אין רבינ'ס ספרים; הויב אן מיט ספר המדות, דאס איז א גרינגע לייכטע ספר, א ספר וואס איז אנגעפילט מיט יראת שמים.


ועל כולם, גיי אביסל שפאצירן, רעד צום אייבערשטן, דערצייל אים אז דו ווילסט זיין אן ערליכער איד, דו ווילסט לערנען און דאווענען און זיין גוט.


עס איז אינגאנצן אנדערש ווען מען רעדט צום אייבערשטן, מען שפירט טעם גן עדן אויף די וועלט.

#118 - נעם די צוויי זיסע עצות, וועסטו ווערן א גרויסער צדיק
חסידות ברסלב, ישיבה, עצות, רענט

בעזרת ה' יתברך


יום ג' פרשת ואתחנן, י"ב אב, שנת תשפ"ב לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר


איך האב דיר שוין אזוי לאנג נישט געזען, איך פריי זיך זייער צו זען דיין נאמען חודש'ליך, אז דו געבסט צדקה פאר די רענט קאמפיין וואס צאלט רענט פאר אלע אונזערע בנינים, פאר די מוסדות.


יעצט זע איך אז דו האסט נאך א געפיל צו די ישיבה; איך פריי זיך אז דו האסט נאך א געפיל, אזוי וועסטו אויך טון וואס מען האט געלערנט מיט דיר אין ישיבה, די שיינע עצות פון רבי'ן, די גרינגע זיסע וועג צו לערנען כל התורה כולה, די זיסע וועג צו ווערן נאנט צום אייבערשטן דורך התבודדות ותפילה.


טייערער ברודער, הארציגער חבר, נעם די צוויי זיסע עצות פון לערנען און דאווענען - וועסטו ווערן א גרויסער צדיק, דו וועסט שפירן דעם אייבערשטן, וועסט קענען אנגיין אין לעבן; מיט אלע שוועריקייטן - וועסטו האבן כח ווייטער צו לעבן.

#117 - ישיבה קטנה פאר קומענדיגע יאר
ישיבה

בעזרת ה' יתברך


יום ג' פרשת ואתחנן, י"ב אב, שנת תשפ"ב לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר ברסלב, ליבערטי


מיט'ן אייבערשטנ'ס הילף עפענען מיר א דארמיטארי פאר די בחורים פון די כתה פון ... נרו יאיר. די בחורים וועלן זיין אונטער זיין השגחה, די דירה געפונט זיך אינעם זעלבן בנין פון זיין דירה.


איך שרייב דיר דאס ווייל איך וויל דו זאלסט אריינשיקן דיין בחור קומענדיגן יאר אין שטאט לערנען ביי אים. אלע בחורים פון שטעטל וועלן קומען לערנען דעם קומענדיגן יאר אין וויליאמסבורג, דער מגיד שיעור וועט זיין האברך הנ"ל.


שחרית, מנחה און מעריב וועט מען דאווענען מיט מיר אינאיינעם, אויך די שיעור התחזקות וועלן זיי מיטהאלטן; א שאד ער זאל פארפאסן א שיינעם יאר אין ישיבה.


אויף שבתים וועלן די בחורים אהיים גיין.


אויב דו ווילסט, ביטע שרייב איין דיין בחור ביי האברך הנ"ל, ווייל די בעטן זענען באגרעניצט.

#116 - א שאד צו לויפן ארבעטן, קום ענדערש אין ישיבה
בחור, פרנסה, ישיבה, ראש ישיבה

בעזרת ה' יתברך


יום ד' פרשת ואתחנן, י"ג אב, שנת תשפ"ב לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר, תלמיד ישיבת תפארת התורה


איך פריי זיך אזוי שטארק יעדעס מאל דו קומסט אין ישיבה, עס איז אזוי וויכטיג זאלסט קומען אין ישיבה הערן חיזוק און עצות פון הייליגן רבי'ן.


וועסט נאך גענוג ארבעטן אין לעבן, יעצט אין די יונגע יארן איז א שאד צו לויפן ארבעטן, יעצט קום אין ישיבה. דריי זיך נעבן דעם ראש ישיבה, זיי פון די בחורים וואס זיצן נעבן דעם ראש ישיבה און שלינגען נאך א ווארט און נאך א ווארט. דיין ראש ישיבה האט דיר אסאך וואס צו פארקויפן, ער האט אסאך מקבל געווען פון מוהרא"ש, דיין ראש ישיבה האט דיר זייער ליב, ער ווארט דו זאלסט קומען מער אין ישיבה.


שרייב מיר א בריוו מזמן לזמן, דערצייל מיר דיינע שיעורים, דיינע סיומים.

#115 - פארוואס זאג איך דיר מער מוסר ווי פאר אנדערע?
חברים, סגולות, מוסר, לימוד התורה, ישיבה, ראש ישיבה, היטן די צייט

בעזרת ה' יתברך


ערב שבת קודש פרשת ואתחנן, חמשה עשר באב, שנת תשפ"ב לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר, תלמיד ישיבת תפארת התורה


היינט אינדערפרי ווען דו האסט מיר דערציילט אז דו האסט אנגעהויבן און געענדיגט מסכת תענית - האסטו מיר אזוי מחי' געווען, איך געדענק נישט ווען איך זאל זיך אזוי פרייען; איך פריי זיך צו זען אז דו לערנסט, דו גייסט יעדן טאג לערנען און מסיים זיין מסכת תענית פאר פערציג טעג, ביז ראש השנה - זוכה זיין צו די סגולה פון א חתן ווערן.


טייערער ..., איך זאג דיר אפשר אביסל מער מוסר ווי אנדערע, אבער פארשטיי מיר אז דאס איז וויל איך ליב דיר. פאר מיינע קינדער זאג איך נאכמער מוסר; פאר מיינע קינדער אין ישיבה, און אויך די וואס האבן שוין חתונה געהאט - האב איך געזאגט זייער אסאך מוסר, ווייל איך האב ליב מיינע קינדער, איך וויל דאס בעסטע פאר זיי, און דעריבער זאג איך דיר אויך מוסר, נאר ווייל איך האב דיר ליב; ביז איך זע אז מיינע ווערטער טוען סיי ווי נישט אויף, דעמאלט לאז איך אפ די מוסר, איך מאך צו מיינע אויגן.


זיי נישט ברוגז אז איך זאג דיר אויפצושטיין דאווענען אין צייט, און צו האבן גוטע חברים, חברים מיט תמימות אן ליצנות; איך וויל נאר דיין גוטס.


 

#114 - הלוואי זאל ער האבן א מורה דרך וועמען צו פרעגן און פאלגן
ישיבה, ראש ישיבה, מורה דרך, שבת טיש

בעזרת ה' יתברך


יום ה' פרשת מטות מסעי, כ"ט תמוז, שנת תשפ"ב לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר


ביים שבת טיש זאלסטו רעדן צו דיינע קינדער פון גרויס ביז קליין - פון אמונת חכמים. א איד קען מען נאר זיין אויב מען האט א מורה דרך, א וועג ווייזער אן ערליכער איד וועם מען פרעגט יעדע זאך וואס צו טון.


זאג זיי די ווערטער: "מיין מורה דרך, מיין וועג ווייזער - איז דער ראש ישיבה; איך פרעג אים יעדע זאך. ענק דארפן נישט דוקא נעמען דעם ראש ישיבה פאר ענקער וועג ווייזער, אבער דאס מוזן ענק יא טון, ענק מוזן האבן א מורה דרך, ענק מוזן זיין באהאפטן צו אן ערליכער איד און אים אלעס פרעגן, און אים נאכגיין, צי איך פארשטיי יא אדער נישט".


איך שרייב דיר דאס ווייל איך שפיר אז דיין זון ... נרו יאיר האט נישט קיין וועג ווייזער. ער דריידט זיך דא אין שטעטל, ער דאווענט דא, ער טוט אלעס דא, עס קען אפשר זיך דאכטן ווי ער האט א וועג ווייזער, אבער מיר פרעגט ער נישט גארנישט וואס צו טון.


פארשטיי גוט וואס איך וויל, איך וויל ער זאל זיין אן ערליכער איד און אויפשטעלן א ערליכע שטוב. נישט דוקא ער זאל קומען צו מיר.


הער א מעשה, דא אין ישיבה האט געלערנט ..., איך האב זיך אזוי געפארעט מיט אים, "כַּאֲשֶׁר יִשָּׂא הָאֹמֵן אֶת הַיֹּנֵק" (במדבר יא, יב), איך האב געמאכט א שידוך, אים חתונה געמאכט און פרובירט אים צו העלפן האבן שלום בית.


ויהי היום, זיין ווייב וויינט צו מיר אז ער פירט זיך נישט אויף צו איר ווי א איד דארף זיך צו פירן (שיין גערעדט), האב איך אים גערופן און גערעדט צו אים זייער שארף, איך האב אים געזאגט: "דו וועסט פארלירן דיין ווייב!" "אזוי פירסטו זיך אויף וכו'?!" בקיצור, ער האט זיך באליידיגט און מער נישט געקומען, ער האט זיך אנגעהויבן דרייען ביי ...


קומען צו מיר די בחורים דערציילן: "דער ראש ישיבה האט געהערט? ער דרייט זיך היינט ביי ...", די בחורים האבן געוואלט הערן וואס איך וועל רעאגירן. זאג איך זיי: "הלוואי, איך בעט דעם באשעפער אז מיין ארבעט זאל נישט גיין לריק; הלוואי זאל ער זיך מדבק זיין ביי ..., הלוואי זאל ער אים פרעגן אלעס און אים פאלגן, ער פירט א הערליכע טיש , ער רעדט נאר וואס מוהרא"ש האט גערעדט, נאר וואס דען, איך זאג דיר עבדא בהפקירא ניחא ליה, ער דריידט זיך דארט, אבער ער פרעגט נישט און פאלגט נישט".


וכך הי' המעשה, אביסל שפעטער איז ארויסגעקומען די מעשה, ער האט זיך נעבעך גע'געט, צעבראכן זיין שטוב. פאר מיר איז דאס געווען א שטעך אין הארץ; אזויפיל ארבעט האב איך אריינגעלייגט און אלעס איז צעפאלן.


איך האב רחמנות אויף דיר און אויף דיינע קינדער, זאלסטו דאס אריינלייגן אין זיי, נאר דאס; אנשטאט זיי געבן מוסר "פארוואס טוסטו אזוי?" "פארוואס מאכסטו אזוי?" זאלסטו זיך קאנצעטרירן אויף איין זאך, זאגט די ווערטער: "פרעג דיין מורה דרך", "א איד דארף האבן א מורה דרך"; מיין מורה דרך איז דער און דער, דאס מיינט נישט אז דער דאקטער איז פאר דיר א דאקטער, אבער א דאקטער דארפסטו האבן, א דאקטער מוז מען האבן.


אפילו דיינע חתונה געהאטע קינדער, זין און טעכטער, זאלסטו זיי אלץ זאגן און שטארקן און פרעגן: "האסט א מורה דרך?" "האסט אים געפרעגט אויב דו זאלסט דאס און דאס טון?" "האסט זיך דורכגעשמועסט אויב דו זאלסט זיך אזוי און אזוי אנטון?"


געב א קוק ווי די וועלט גייט, ווי אזוי מענטשן פירן זיך, עס איז אזוי שרעקעדיג, עס איז אזוי ווי א שיף וואס פארט אוועק פונעם ריכטיגן וועג, און נאר דער וואס איז צוגעקלעבט צו א צדיק - דער בלייבט אויפ'ן ריכטיגן וועג.


אשרינו מה טוב חלקינו אשר בנחל שם גורלינו; מוהרא"ש האט אונז דאס געלערנט, מיר זאלן מחזק זיין און מחנך זיין די קינדער צו זיין דבוק אין ערליכע אידן.


 

#113 - מיטנעמען די לימודים פון ישיבה, אויף נאך די חתונה אין ארץ ישראל
תפילה והתבודדות, תיקוני זוהר, שלום בית, בית המדרש, לימוד התורה, ישיבה, חתונה, חבורות, חתן

בעזרת ה' יתברך


יום ג' פרשת דברים, ה' מנחם-אב, שנת תשפ"ב לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערער ליבער חתן ה"ה ... נרו יאיר


איך פריי זיך זייער אז דו לערנסט פלייסיג, דו נוצט אויס דיינע יונגע יארן מיט לימוד התורה, באזונדער האב איך הנאה אז דו לערנסט יעדן טאג תיקוני זוהר.


היינט איז די יארצייט פונעם הייליגן אריז"ל זכותו יגן עלינו. מוהרא"ש ברענגט בשם האריז"ל, ער האט געגעבן א תיקון פאר א בעל תשובה צו לערנען יעדן טאג פינף דפים ספר תיקוני זוהר, עס איז א מורא'דיגע תיקון פאר'ן מענטש צו לערנען ספר תיקונים (עיין אשר בנחל חלק צד, מכתב כא רכג; ועוד).


איך בעט דיר זייער טייערער חתן, יעצט ווען דו גרייטסט זיך אויף דיין חתונה, דו פארסט קיין ארץ ישראל, זאלסטו מיטנעמען אין ארץ ישראל אלע שיינע לימודים וואס דו האסט דא געלערנט אין ישיבה. דער סדר דרך הלימוד פון רבי'ן (כמבואר בשיחות הר"ן, סימן עו) צו לערנען שיעורים בכל התורה כולה, און סיי עבודת התפילה, "התבודדות"; געוואוין זיך צו צו שמועסן מיט'ן אייבערשטן אויף דיין אייגענע שפראך. אויך זאלסטו שטענדיג רעדן אין שטוב מיט דיין ווייב און מיט יעדן שיין און ווייך - וועסטו מאכן רוען די שכינה הקדושה ביי דיר אין שטוב.


איך האף דו וועסט צוגעבן צו די חבורה אין בית שמש, דו וועסט אריינברענגען א חיות אין זיי; ווי נישט ווי האסטו אסאך קונה געווען דא, בפרט די שבתים, ובפרטי פרטיות סעודת שבת, און בעיקר שבת פארטאגס ווען מיר האבן געלערנט בחברותא דעם הייליגן זוהר מידי שבוע בשבוע.


איך האף דו וועסט צוהעלפן בויען היכל הקודש און מקרב זיין אידישע קינדער צום אייבערשטן.


איך וואונטש דיר זאלסט אויפבויען א פלאץ פאר די שכינה הקדושה, עס זאל אייביג זיין שלום צווישן ענק.


 

#112 - עס שטעלט זיך ארויס אז מ'פארט נישט קיין אומאן פאר שוואוילטאג
אומאן, ראש השנה, היכל הקודש, ישיבה, מניעות

בעזרת ה' יתברך


יום ב' פרשת דברים, ד' מנחם-אב, שנת תשפ"ב לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר


ביי אונז גרייט מען זיך שוין אויף ראש השנה; מען קויפט שוין טיקעטס, מען עפנט שוין דעם בנין, מען פילט שוין אן די וואסער גרובער מיט וואסער; אלע פארן מיר צום הייליגן רבי'ן אויף ראש השנה.


די יאר ראש השנה הבא עלינו לטובה שטעלט זיך ארויס דאס מסירות נפש פון אנשי שלומינו אנצוקומען קיין אומאן, די מתנגדים וואס מאלן אפ אומאן אלס א פלאץ פון הפקירות, וואס וועלן זיי יעצט זאגן ווען צענדליגער טויזנטער מענטשן גרייטן זיך צו פארן אין א לאנד אינמיטן א מלחמה, די טלטול הדרך, מען דארף פארן אסאך שעות פון איין לאנד צום צווייטן; דאך איז קיינער נישט מוותר אויף דעם.


איך בענק זיך נאך דיר, עס איז מיר א פלא אז דו קומסט נישט באזוכן די ישיבה, די פלאץ וואס פארשפרייט אזויפיל קדושה, אזויפיל אמונה; איך וואלט זיך זייער געפריידט דיר צו זען.


איך ווייס אז עס איז דא אסאך מניעות צו קומען צו היכל הקודש; וואויל איז דעם וואס מאכט פון די מניעות - נעימות, ער ברעכט אלעס דורך און קומט צו די הייליגע חברייא.

#111 - דערצייל נישט פאר קיינעם דיינע עבירות, נאר פאר'ן אייבערשטן
תפילה והתבודדות, רפואה, משניות, עבירות, ישיבה

בעזרת ה' יתברך


יום ה' פרשת פנחס, כ"ב תמוז, שנת תשפ"ב לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר, בית שמש


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


דערצייל נישט פאר קיינעם דיינע עבירות, נאר פאר'ן אייבערשטן.


אז דער משגיח ביי ענק אין ישיבה זאגט דיר דו זאלסט שרייבן דיינע עבירות, זאלסטו אים זאגן: מיינע עבירות דערצייל איך נאר פאר'ן אייבערשטן. חכמינו זכרונם לברכה זאגן (ברכות לד:): "חָצִיף עָלַי מַאן דִמְּפָרֵשׁ חֶטְאֵיהּ", עס איז א חוצפה צו דערציילן עבירות; נאר דעם אייבערשטן זאלסטו דערציילן.


דער רבי האט אונז געגעבן א וועג ווי אזוי צו לעבן, התבודדות ותפילה און זיך מתוודה זיין פאר'ן אייבערשטן; וואויל איז דעם וואס לעבט מיט די וועג.


בנוגע אז מען וויל דיר לייגן אויף ריטעלין וכו'; אויב יעדער איינער נעמט ריטעלין איז א גוטע עצה ער זאל נעמען פאר זיך, אויך זאל ער געבן פאר זיין ווייב און קינדער, וויבאלד יעדער איינער נעמט סיי ווי... דו דארפסט נישט, דו ביסט געזונט און שטארק.


נעם איין דעם רבינ'ס מעדעצין; נעם א משניות און זיי גורס ח"י פרקים משניות. טו דאס יעדן טאג - וועסטו ווערן מיושב, דו וועסט זיין רואיג און פרייליך.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#110 - מען דארף זיך אנגרייטן מיט חיזוק פאר שפעטערדיגע יארן
שידוכים, צרות, התחזקות, דרשות, אומאן, סיפורי צדיקים, ישיבה, יונגע יארן

בעזרת ה' יתברך


יום ג' פרשת פנחס, כ' תמוז, שנת תשפ"ב לפרט קטן


 


לכבוד מיין ליבער טייערער ... נרו יאיר


איך בין אזוי פרייליך אז דו ביסט געקומען אין קעמפ, דו ביסט אין ישיבה, דו האלסט מיט די סדרים, די שיעורים; עס איז אזוי וויכטיג צו האבן די שיעורים, בפרט אין די יונגע יארן.


א שאד יונגע בחורים זענען נישט מעריך וואס זיי האבן, מען ווייסט נישט ווי וויכטיג דאס איז פאר'ן לעבן, ווייל דער לעבן גייט נישט ביי יעדן גלאטיג, עס איז דא אין לעבן אסאך סורפרייזעס; א יונגער בחור חלומ'ט נישט וואס די לעבן קען ברענגען, מען טראכט 'איך וועל זיכער זיין דער ערשטער חתן פון כתה און גלייך האבן קינדער, און איך וועל זיך קויפן א הויז, און ... און ... און ...' די חלום גייט ...; פלוצלונג זעט מען נישטא קיין שידוך, א צווייטער האט יא זיין שידוך אבער ער דארף זיך גט'ן ה' ישמרינו, א דריטער ווארט אויף קינדער, און אזוי ווייטער. נישטא קיין פרנסה, נישטא קיין מנוחה; וואלט ער געהאט חיזוק, וואלט ער געהערט שיעורים נאכאנאנד פון אמונה - וואלט ער זיך געקענט דערהאלטן.


האלט זיך שטארק, לאז נישט אפ די הייליגע ישיבה; זע צו קומען יעדן טאג און אויסהערן שיעורים; טרינק די חיזוק פון רבי'ן - וועסטו זיך קענען דערהאלטן.


רבי נתן האט געזאגט, זיין שווערסטע זאך איז געווען ווען דער רבי האט אים געוויזן א שטרענגע פנים; אלעס האט ער געקענט דערהייבן, אבער ווען דער רבי האט אים פארטריבן - דאס איז אים געווען זייער שווער. דאך איז ער אלעס איבערגעקומען, ער האט געזאגט פאר'ן ברסלב'ער רב רבי אהרן זכרונו לברכה: "אפילו דער רבי וועט מיר האקן מיט א דראנג - וועל איך אים נישט אפלאזן".


מען דארף אסאך בעטן דעם אייבערשטן מען זאל בלייבן צוגעקלעבט ביים רבי'ן בזה ובבא; ווי מער מען בעט אויף דעם פרט - אלץ נענטער ווערט מען, אלץ מער צוגעקלעבט ווערט מען צום רבי'ן.


זארג נישט וועגן דיין שידוך; דו פיר זיך ווייטער אויף מיט דיינע גוטע מידות, לערן ווייטער דיינע שיעורים - וועסטו בקרוב טרעפן דיין זיווג און אויפשטעלן א שיינע אידישע שטוב.


בנוגע אומאן; איך האב געמאכט טיקעטס פאר מיר און מיינע קינדער, איך בין מתפלל מיר זאלן זיין ראש השנה ביים רבי'ן; פועל'ן אלעס גוטס פאר אונז און פאר כלל ישראל.

#109 - עס זאל נישט זיין אין ישיבה קיין טרינקען אלקאהאל
שידוכים, ישיבה, משקה המשכר

בעזרת ה' יתברך


יום ג' פרשת בלק, י"ג תמוז, שנת תשפ"ב לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר, תלמיד ישיבת תפארת התורה


איך הער יעצט זאגן אז דו האסט זיך גענומען צום ביטערן טראפ, עס זענען דא בחורים וואס טרינקען ברוינפן.


איך בעט דיר זייער, "אַל תֵּלֵךְ בְּדֶרֶךְ אִתָּם" (משלי א, טו), גיי נישט אויף די וועג, דו דארפסט א שידוך, דו דארפסט חתונה האבן; אין בית פיגא איז נישטא קיין תלמידות וואס ווילן א מאן א שיכור, ווער דארף א מאן א שיכור? ווער וויל אן איידעם א שיכור?!


איך האף אז דער בריוו וועט זיין גענוג, ווייל איך וועל טון אלעס אין די וועלט אז עס זאל נישט זיין אין ישיבה קיין טרינקען.

#108 - איך קען נישט אויסהאלטן פיינטשאפט, איך ווער פון דעם קראנק
בחור, מחלוקת, שלום, ישיבה, ראש ישיבה

בעזרת ה' יתברך


יום ב' פרשת בלק, י"ב תמוז, שנת תשפ"ב לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר


א גרויסן יישר כח פאר אלעס וואס דו טוסט פאר'ן מוסד, דו העלפסט מיר זייער געטריי, איך בין דיר זייער דאנקבאר פאר אלעס וואס דו טוסט.


הבחור ... נרו יאיר זאגט מיר אז דו האסט אים היינט געשלאגן, אים אראפגעווארפן. איך האב אים געזאגט אז איך גלייב דאס נישט, זאגט ער מיר אז דאס איז נישט די ערשטע מאל, האסט אים שוין געשלאגן אפאר מאל.


איך ווייס נישט וואס די מעשה איז געווען, איך וועל נאך רעדן מיט דיר, הערן דיין זייט פון די מעשה. אבער איך בעט דיר זייער, און אויך זאלן אלע וואס הערן און ליינען וואס איך זאג, הערן: "איך קען נישט אויסהאלטן געשלעג, איך קען נישט אויסהאלטן פיינטשאפט, איך ווער פון דעם קראנק".


פאריגע וואך האב איך געהאט אזא מעשה, צוויי אינגעלייט האבן זיך צעשלאגן; איך בין פון דעם ממש קראנק געווארן. ענדערש זאל מען מיר נישט העלפן, ווי איידער דארפן שלאגן א איד.


די הייליגע חכמים זאגן (סנהדרין נח:): "הסוטר לועו של ישראל כאילו סוטר לועו של שכינה", ווער עס שלאגט א איד איז אזוי ווי ער שלאגט כביכול דעם אייבערשטן; איך ווייס זייער גוט ווי שווער עס איז מיט בחורים, איך האב דעם פארגאנגענעם פרייטאג געגעבן א פאטש פאר א בחור, ער האט אנגעצינדן א פייער ממש נעבן די ישיבה; מיר האט עס זייער וויי געטון אז איך דארף פאטשן א איד, אבער וואס זאל איך טון אז נאר די שפראך רעדט צו אים...


אבער דיר בעט איך זאלסט זיך נישט קריגן מיט קיינעם, אויב מען פאלגט דיך נישט - קום צו מיר, איך וועל דיר מחזק זיין.


איך זיץ מיט בחורים קרוב צו צוואנציג יאר, מען דארף האבן אייזערנע נערווען צו קענען זיין מיט זיי, איך האב צו דיר אויך געהאט אסאך סבלנות אלס בחור.


בפרט דער בחור וואס זאגט מיר אז דו שלאגסט אים, ער קומט פון א צעבראכענע שטוב, עס איז א וואונדער אז ער איז נאך ביים זינען; אים דארף מען מחזק זיין און פרייליך מאכן.


 

#107 - אלע בחורים זאלן מיטלעבן מיט דיין שיעור
זיכוי הרבים, חסד, ישיבה

בעזרת ה' יתברך


יום ד' פרשת חקת, ז' תמוז, שנת תשפ"ב לפרט קטן


 


לכבוד בני הרב ... שליט"א


ווען דו לערנסט מיט די בחורים אין ישיבה די שיעור גמרא והלכה - זאלסטו דאס פארלערנען מיט א חיות, אלע בחורים זאלן מיטלעבן, יעדער לפי בחינתו; אפילו די בחורים וואס האלטן נישט אזוי גוט מיט - זאלן אויך ארויסקומען פון יעדע שיעור מיט ידיעות התורה און הלכה למעשה.


אויך זאלסטו אריינשלעפן מער און מער בחורים צו די שיעורים.


חכמינו זכרונם לברכה זאגן (סוכה מט:) אויפ'ן פסוק (משלי לא, כו): "פִּיהָ פָּתְחָה בְחָכְמָה, וְתוֹרַת חֶסֶד עַל לְשׁוֹנָהּ", וואס איז דאס "תוֹרַת חֶסֶד?" זאגן די הייליגע חז"ל, אז ווען איינער לערנט תורה "עַל מְנָת לְלַמְּדָהּ לַאֲחֵרִים", דאס הייסט תורת חסד; דאס איז די גרעסטע מדרגה אין לערנען תורה.


 

#106 - א פרישער בחור מאכט גרויסע בזיונות פאר אנשי שלומינו
הפצה, שטעטל, ישיבה, ראש ישיבה, נייעס

בעזרת ה' יתברך


יום ד' פרשת חקת, ז' תמוז, שנת תשפ"ב לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר ברסלב, ליבערטי


האסט מיר געבעטן איך זאל דיר העלפן שרייבן נייעס פאר'ן שטעטל בלעטל, דא האסטו א נייעס.


די קעפל זאל זיין: "אנשי שלומינו ליידן גרויסע בזיונות".


ווי מיר ווייסן אלע איז איינע פון די וויכטיגסטע זאכן אין היכל הקודש צו עוסק זיין אין הפצה. דער ערשטער מפיץ איז געווען דער הייליגער רבי נתן זכרונו לברכה; ער פלעגט גיין אין שול'ן פארשפרייטן די הייליגע ספרים פון רבי'ן, עצות פאר אידישע קינדער ווי אזוי צו קענען דינען דעם אייבערשטן מיט שמחה.


רבי נתן פלעגט אויסשפרייטן א טיש מיט ספרים און ווארטן אין די זייט, אפשר וועט ער קענען מזכה זיין נאך א איד מיט די ליכטיגע עצות; נישט איין מאל האט ער געהאט גרויסע בזיונות, מען האט געשפיגן אויף אים, מען האט אים געשענדעט, מיט דעם אלעם האט ער ווייטער עוסק געווען אין די הייליגע ארבעט.


אזוי אויך, אונזער גרויסער רבי, מוהרא"ש זכותו יגן עלינו, האט כל ימיו עוסק געווען אין הפצה; די וועג פון הפצה וואס מוהרא"ש האט געמאכט - איז נישט געווען פארדעם, מוהרא"ש איז געגאנגען אין די הייזער און אויסגעלערנט זיינע תלמידים צו גיין אין גאס, אין רעסטוראנטן, חתונות, שמחות, איבעראל; און אזוי פירן זיך אנשי שלומינו, מען גייט הפצה אפילו מען קען אויך פארשעמט ווערן.


יעצט איז אבער געווען א בזיון, וואס זייט די ישיבה שטייט האבן מיר נאכנישט געהאט אזא בזיון; די בזיון נעמט אריין אלע אנשי שלומינו, מען קען הערן רעדן און שמועסן פון דעם איינמאל און נאכאמאל, אונזערע בחורים און אינגעלייט ווייסן נישט וואו זיך צו פארשטעקן פאר בושה.


די מעשה גייט אזוי, עס איז אריינגעקומען א בחור אין ישיבה, מרדכי לייב נרו יאיר, ער האט זיך גענומען צו הפצה אזוי ווי א הונגעריגער מענטש וואס זעט עסן, אזוי ווי א דורשטעריגער וואס גייט אין מדבר און טרעפט וואסער; ער רוט נישט, צו אים קענסטו רעדן נאר פון איין זאך, פון הפצה! ער לערנט נאכנישט א יאר אין ישיבה און ער האט שוין מפיץ געווען צענדליגער טויזנטער ספרים, קונטרסים און גליונות - בלי גוזמה.


דאס איז א שטארקע פאטש אין פנים פאר זקני אנשי שלומינו, די וואס לערנען שוין אפאר יאר דא אין ישיבה, און אויך פאר די חתונה געהאטע תלמידים וואס פרובירן אראפצולייגן צוויי דריי גליונות א וואך צו שטילן די שולד געפילן און זיך לאזן איינרעדן 'איך בין אויך א מפיץ'.


יא יא, דאס איז זייער גוט ביז דו טרעפסט מרדכי לייב, קלאפ זיך אין פלייצע און זאג זיך אין די אויער: "איך בין א מפיץ..." אבער אזא בזיון וואס מיר גייען יעצט אריבער... מיר קענען שוין נישט טראכטן 'איך בין פון די נאנטע תלמידים', פון די תלמידים וואס זענען עכט היכל הקודש, לאמיר הערן וואס? וויפיל? וואו? ווען? - פון הפצה, וואס האב איך געטון אז נאך בחורים זאלן נישט דערטראנקען ווערן?


די וואך איז געווען א טראגעדיע, א קינד האט זיך דערטראנקען, א גוי'איש קינד, מען רעדט פון דעם, מען שמועסט פון די נייעס; אסאך קינדער, בחורים און אינגעלייט ווערן דערטראנקען יעדע רגע פון נסיונות, תאוות - ה' ישמרינו.


מיר האבן שטריק, מיר האבן רעטונגס שיפלעך, רעטונגס וועסטלעך זיי צו ראטעווען; פארוואס נאר מרדכי לייב? לאמיר אלע זיך אנשליסן, גיין הפצה, אדער על כל פנים אים העלפן מיט א וועג צו גיין און קומען.


מיר ווארטן און האפן אז אלע אינאיינעם וועלן טון וואס מער פאר הפצה, מען וועט זיך מער נישט דארפן שעמען.


געענדיגט מיט בזיונות!


לייג א בילד ווי ער איז מפיץ.


איך וועל פרובירן דיר צו שיקן נאך שיינע נייעס.

#105 - זאגן א ווערטל איידער מען הויבט אן דעם שיעור
שמחה, יבנאל, מוהרא"ש, ישיבה, ירושלים, דף גמרא

בעזרת ה' יתברך


יום ד' פרשת קרח, א' דראש חודש תמוז, שנת תשפ"ב לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר, ירושלים


דער גבאי ... נרו יאיר שרייבט מיר אז דו האסט אריינגעברענגט א פרישקייט אין שול, דו לערנסט פאר דעם בלאט גמרא יעדע נאכט אין שול.


איך פריי זיך דאס צו הערן, דאס איז דאך געווען מוהרא"ש'ס רצון; אין יעדע שול היכל הקודש זאל זיין שיעורים אין די הייליגע תורה, בפרט אינעם בלאט גמרא.


ליין די בריוו פון די לעצטערע יארן וואס מוהרא"ש שרייבט פאר אנשי שלומינו אין יבנאל, נישטא קיין בריוו וואס מוהרא"ש זאל נישט שרייבן פונעם בלאט גמרא, ווי מוהרא"ש גרויסט זיך אז אין יבנאל איז דא אפאר שיעורים אינעם דף. איך האב זוכה געווען צו הערן פון מוהרא"ש אן א שיעור מאל ווי ער האט זיך בארומט מיט זיין שטאט יבנאל אז מען לערנט דעם דף.


געלויבט דעם אייבערשטן ביי אונז אין שטעטל אין קרית ברסלב איז אויך דא שיעורים אינעם דף גמרא, אויך אין ישיבה לערן איך פאר דעם דף; דאס איז ביי מיר דאס חשוב'סטע זאך, אפילו אין די פארנומענסטע טעג בין איך נישט מוותר אויף דעם שיעור.


אויך מיין זון הרב אלחנן חיים לערנט פאר דעם דף יעדע נאכט. ער איז מקיים וואס די הייליגע חכמים זאגן (שבת ל:): "רבה, מקמי דפתח להו לרבנן, אמר מילתא דבדיחותא ובדחי רבנן", פאר'ן לערנען האט רבה געמאכט א ווערטל צו עפענען די הערצער; ער מאכט א ווערטל בהכשר פונעם רבי'ן, על פי די תנאים וואס דער רבי האט געזאגט אז נאר אויף דעם אופן קען מען זאגן ווערטלעך, מיט די פאלגענדע דריי תנאים: "אן קיין ניבול פה, נישט אויף א צווייטנ'ס חשבון און מען זאל נישט מיינען זיך"; אזוי ווערט מען פרייליך, די קאפ עפנט זיך, האלט מען מיט; דו טו אויך אזוי.


 


 

#104 - די ישיבה וועט נישט שטערן דעם בית המדרש אין שטעטל אום זומער
קעמפ, שטעטל, ישיבה, זומער

בעזרת ה' יתברך


יום א' פרשת קרח, כ"ז סיון, שנת תשפ"ב לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר ברסלב, ליבערטי


מיט'ן אייבערשטנ'ס הילף קומען מיר ארויס אין שטעטל די וואך, מיר וועלן זיין פאר צען וואכן מיט ענק.


די יאר וויל איך נישט שטערן ענקער בית המדרש, איך וועל זיין מיט די בחורים אינעם אלטן בנין פון די הדפסה, דארט וועלן זיין די שיעורים יעדן אווענט אום אכט אזייגער. איך וויל נישט שטערן די כולל, אויך וויל איך נישט שטערן די מנינים ביי ענק אין שטעטל.


איך וויל דיר בעטן אויב דו קענסט קומען העלפן אינעם אלטן בנין הדפסה, מען דארף דאס אהערשטעלן עס זאל זיין גרייט פאר'ן זומער; אויב דו קענסט העלפן ביטע רוף יעצט האברך ... מיט האברך ...


איך האף דו לערנסט דעם בלאט גמרא יעדן טאג; קומענדיגע וואך זענען מיר שוין מסיים מסכת יבמות, זיי קלוג, כאפ זיך מיט; טאנץ ארויף אויפ'ן באן וועסטו זוכה זיין צו שיינע זאכן.


א גרויסן יישר כח.