בריוון פונעם ראש ישיבה שליט"א

#423 - דאנקט פאר'ן העלפן די מוסדות
מוסדות, הכרת הטוב

בעזרת ה' יתברך


יום ב' פרשת מקץ, כ"ה כסליו, נר א' דחנוכה, שנת תשע"ט לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר.


איך וויל דיר דאנקען אויף דעם וואס דו האסט געגעבן פארן מוסד פינף טויזנט דאללער; איך גיי יעצט אריבער שווערע צייטן אינעם מוסד, מיר זענען שולדיג געהאלט פאר די איינגעשטעלטע, אין דיין זכות האבן מיר געקענט באצאלן א טייל פון די געהאלט פאר די מלמדים.


איך פרוביר נאך אלץ צו מחזק זיין דיין זון ... נרו יאיר; ווען ער קומט ארויף אין ישיבה געב איך אים א גוט ווארט און איך בעט אים אלץ ער זאל קומען צו די שיעורים זיך צו מחזק זיין.


דער אייבערשטער זאל העלפן דו זאלסט האבן אסאך נחת פון אלע דיינע קינדער.


נאכאמאל מוז איך דיר זאגן אז מיר האבן נישט געטראכט אז עס וועט זיין דו וואס וועט זיין דער ריכטיגער שליח.


א ליכטיגן חנוכה.


 

#422 - וואויל איז דיר אז דו העלפסט אין סקול
סקול, מוסדות

בעזרת ה' יתברך


יום ב' פרשת מקץ, כ"ה כסליו, נר א' דחנוכה, שנת תשע"ט לפרט קטן


 


... תחי', תלמידה בית פיגא ברסלב.


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


וואויל איז דיר אז דו העלפסט אין סקול; אלע וואס ארבעטן אינעם מוסד דארפן וויסן און געדענקען מיר ארבעטן פארן רבי'ן, מיר בויען אויף מוסדות וואו מען וועט מחנך זיין קינדער בקדושה ובטהרה אויפן רבינ'ס וועג.


א גרויסן דאנק פארן מיר שיקן די צעטלעך פון אלע קלאסן וואס מען לערנט במשך די וואך; איך וויל דיר בעטן אויב דו קענסט עס צעטיילן באזונדער - יעדע קלאס וואס זיי האבן געלערנט, ווייל איך וויל מיטהאלטן וואס מען לערנט אין יעדע קלאס.


שטארק דיר ווייטער מיט תפילה והתבודדות; עס איז נישט שייך ביי מיידלעך לימוד התורה, אבער ווען עס קומט צו תפילה זענען פרויען און מיידלעך אויך מחיוב צו דאווענען און צו רעדן צום אייבערשטן, דער רבי האט זייער אויסגעלויבט די תפילות פון אידישע פרויען.


נאך אביסל וועסטו טרעפן דיין שידוך.

#421 - דיין שלום בית ווענדט זיך נאר אין דיר אליין
שלום בית

  בעזרת ה' יתברך


יום ג' פרשת מקץ, כ"ו כסליו, ב' דחנוכה, שנת תשע"ט לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר.


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


אפילו אן דעם וואס דו זאלסט מיר דאס שרייבן ווייס איך אז דו ביסט נישט מסודר און אז דיין שלום בית איז נישט מסודר; איך קען דיר זאגן פון אויסנווייניג אויף יעדן פון מיינע תלמידים צי זיי זענען מסודר צי נישט, מען דארף נישט קיין רוח הקודש דאס צו זען ווייל דאס קען יעדער זען; ווער עס האט שלום בית האט א פרייליכן פנים, א ליכטיגע פנים, און ווער נישט - זעט מען גלייך א טונקלקייט אויף זיין פנים.


איך האב אמאל באקומען א קאמפלימענט פון מוהרא"ש, ער האט מיר געזאגט מיט דעם לשון: "איך זע גלייך אויף א אינגערמאן צי ער האט געלערנט ביי דיר חתן שיעורים צי נישט, ווען איך זע א אינגערמאן וואס איז פרייליך און זיין פנים שיינט, ווייס איך אז ער האט געלערנט ביי דיר"; איך האב זייער הנאה געהאט דאס צו הערן. למעשה אויך נאכן לערנען די חתן שיעורים דארף מען נאך אסאך חיזוק צו זיין פרייליך, קיינער האט נישט קיין גאראנטי אז ער וועט זיין פרייליך דורכאויס זיין גאנץ לעבן, מען דארף ארבעטן אויף דעם יעדן טאג באזונדער.


נישט אומזיסט האב איך דיר געפרעגט די וואך פארוואס דו ביסט נישט געקומען צום 'ליל שישי' שיעור, ווייל איך זע אויף דיר לעצטנס אז דו ביסט אויסגעלאשן און עס איז ממש א שאד אז דו קומסט נישט צום שיעור זיך צו מחזק זיין. וויסן זאלסטו אז דער 'שיעור ליל שישי' איז מיר מיין שווערסטע שיעור צו געבן ווייל איך האלט שוין נאך א לאנגע טאג ארבעט; איך הייב אן דעם טאג מיט דעם שיעור אכט אזייגער אין א בלאט בבלי און א דף ירושלמי, נאכדעם זיץ איך מיט די בחורים דורכאויס דעם גאנצן טאג, איך לערן פאר פאר זיי צוויי שיעורים - איינס פארמיטאג אין גמרא ביז הלכה למעשה, און די צווייטע שיעור - אביסל שפעטער - אין רבינ'ס ספרים. יעדע מיטוואך געב איך א שמועס פאר אלע טיטשערס פון בית פיגא און יעדן דאנערשטאג דארף איך זיין אין סקול וכו', אזוי אז ביז עס קומט סוף וואך - ליל שישי פארן שיעור שפיר איך ביי מיר אז איך האב שוין ממש נישט קיין כח, פונדעסטוועגן קום איך געבן דעם שיעור, פשוט ווייל איך וויל נישט די תלמידים פון ישיבה די אינגעלייט - זאלן צוריק פאלן.


בנוגע דיין פרנסה וכו'; נישט דיין ארבעט איז דער גורם צו דיינע פראבלעמען אין שלום בית, ווייל דיין שלום בית ווענדט זיך 'נאר אין דיר', דו דארפסט פרייליך מאכן דיין ווייב; ברענג נישט אריין אין דיין הויז דיין סעלפאון פון ארבעט, אנשטאט שפילן מיט דיין סעלפאון - שפיל מיט דיין ווייב, אנשטאט קוקן אין טעלעפאון - קוק אויף דיין ווייב, געב איר ליבשאפט און גוטע ווערטער וועסטו זען ווי אלעס וועט זיך צוריק איבער דרייען.


דערמאן זיך מיט יארן צוריק ווען דו ביסט געזעצן אין ישיבה און געוויינט אז דו דארפסט א שידוך; דערמאן זיך ווי ביטער עס איז דיר דעמאלט געווען, עס האט דיר אויסגעזען ווי דו וועסט שוין בלייבן שטענדיג אליינס, למעשה האט דער אייבערשטער געמאכט א נס אז דו האסט חתונה געהאט און דו האסט שוין ברוך ה' א שטוב מיט ליכטיגע קינדער, יעצט דארפסטו זיך צוריק דערמאנען די חסדים וואס דער אייבערשטער האט געטון און טוט מיט דיר. לערן די מעשה פון די זיבן בעטלערס - פון די הייליגע קינדערלעך וואס זענען פארלוירן געווארן אין וואלד, די אינגל און די מיידל ווי זיי האבן זיך געבענקט נאך די זיבן בעטלערס וואס זענען זיי געקומען העלפן ווען זיי האבן נישט געהאט וואס צו עסן.


טייערער ... שטארק דיר! באניי זיך און הייב אן פונדאסניי צו לעבן; מאך דיר א שיעור אין רבינ'ס ספרים און אין די אידישע אשר בנחל, לערן עס אויפן קול ווארט ביי ווארט ווי עס איז געשריבן פאר דיר, עס איז נישט גענוג דאס צו ליינען מיט די אויגן - וועסטו ווערן א בריה חדשה.


טייערער ..., דראפע דיר און דערהאלט זיך; ר' יצחק דער זון פון רבי נתן שרייבט אין א בריוו פאר זיין טאטע - דער הייליגער רבי נתן זכרונו לברכה: "טאטע, מען מוטשעט מיר זייער"; אז ער האט געפערליכע ביטערע נסיונות, שרייבט אים רבי נתן צוריק (עלים לתרופה, מכתב יד): "דאס וואס דו שרייבסט מיר אז מע מוטשעט דיך וכו'. וויסן זאלסטו מֶע מוּטְשֶׁעט אִיטְלִיכֶען, מִיךְ הָאט מֶען שׁוֹין זֵעהֶר פִיעל גִּימוּטשֶׁעט"; מיר מיטשעט מען אויך אסאך"; יעדן איינעם מוטשעט מען, יעדער איינער האט גרויסע נסיונות, נאר מען דארף זיך דערהאלטן מיט אלע כוחות.


דאס זאג איך דיר אויך מיין טייערער ליבער הארציגער ברודער: "מיר מוטשעט מען זייער אסאך", אבער איך לויף שטענדיג צום רבי'ן און איך דערמאן זיך כסדר אין מוהרא"ש"; איך האב ביי מיר אין שטוב א בילד פון מוהרא"ש ווי מוהרא"ש שמייכלט און ווען איך קוק אויף דעם בילד טראכט איך צו זיך: 'אז מוהרא"ש האט געשמייכלט און זיך דערהאלטן דארף איך זיך זיכער דערהאלטן', מוהרא"ש האט געהאט יענץ לעבן, נאר צרות... אבער ער האט שטענדיג נאר געשמייכלט.


איך האף אז די פאר ווערטער וועט דיר מחזק זיין; איך וואלט דיר ווען געדארפט שרייבן א בריוו פון טויזנט בלעטער דיר צו מחזק זיין אבער איך מוז אריין לויפן צו די בחורים ווייל זיי דארפן מער פון טויזנט בלעטער חיזוק, זיי זענען טאקע א רחמנות ווייל זיי האבן נישט קיין שטוב; איך וועל דיר נאך שרייבן.


א פרייליכן חנוכה.

#420 - וועגן תכלת ציצית, און נאך זאכן
שאלות

בעזרת ה' יתברך


יום ד' פרשת מקץ, כ"ז כסליו, נר ג' דחנוכה, שנת תשע"ט לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר.


איך האב ערהאלטן דיינע בריוון.


זיי מיר מוחל אז איך קום נישט אן צו ענטפערן דיינע בריוון; זיי מיר דן לכף זכות, איך קום פשוט נישט אן צו מיין ארבעט.


איך וועל פראבירן צו ענטפערן על הסדר:


א – בענין התכלת וכו'; עס איז נישט משנה וואספארא תכלת מען גייט, ווייל עס איז נישט דא דער פראבלעם פון שעטנז ביי ציצית. דער עיקר אז מען גייט מיט תכלת וואס דערמאנט פונעם אייבערשטן.


מען דארף דא באמערקן אז נישט דאס מאכט א מענטש פאר מער א ברסלב'ער חסיד; איינער וואס וויל האבן מער שייכות מיט ברסלב זאל מער לערנען דעם רבינ'ס ספרים, ברסלב'ע חסידים - פון רבי אברהם ב"ר נחמן און ווייטער פירן זיך צו גיין מיט תכלת.


ב – איך באקום אלע דיינע מעסידזשעס איך קום אבער נישט אן דאס צו ענטפערן, רוב טאג געב איך שיעורים אדער בין איך פארנומען מיט מענטשן.


ג – איך וועל אייך אם ירצה ה' אויפנעמען פאר מיינע געסט צו זיין ביי מיר שבת; איך האף אבער אז איר וועט נישט האבן קיין חלישות הדעת נאכדעם וואס איר קומט צו פארן זיין ביי מיר שבת צו זען א פשוט'ער מענטש פירט א פשוט'ער שבת טיש.


ד – בנוגע אומאן וכו'; נאך פסח וועט מען אם ירצה ה' צוזאמנעמען געלט פאר ראש השנה תש"פ פאר אלע וואס ווילן זיין ביי אונז אין אומאן, ביז דערווייל נעמט מען נאך נישט צוזאם געלט, עס וועט שטיין אינעם "גליון היכל הקודש" א נומער מיט וועם מען וועט זיך קענען פארבינדן.


ה – איך וועל פראבירן.


ו – לעת עתה איז נאך נישט שייך צו שרייבן פון דעם.


ז – קוק אויבן ביי די לעדער-העד פונעם בריוו וועסטו זען מיין אדרעסס.


שטארק דיר און זיי ממשיך מיט דיינע שיעורים כסדרן איפן סדר דרך הלימוד פונעם הייליגן רבי'ן; עס וועט קומען א טאג וואס מען וועט זען דאס גרויסקייט פון די וואס האבן געפאלגט דעם רבי'ן בתמימות ופשיטות.


א ליכטיגן חנוכה.

#419 - זיי נישט קארג אין שטוב אויף דיין ווייב'ס חשבון
שלום בית, אידיש געלט, קארגשאפט

בעזרת ה' יתברך


יום ה' פרשת מקץ, כ"ח כסליו, נר ד' דחנוכה, שנת תשע"ט לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר.


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


זיי נישט קארג אין שטוב אויף דיין ווייב'ס חשבון און זע עס זאל זיין שפע אין שטוב; דער זוהר הקדוש זאגט (תיקוני זוהר, הקדמה ב.): "קַמְצָן נָבָל בְּמָמוֹנֵיהּ, דְּלָאו אִיהוּ נָדִיב וְלָאו אִיהוּ מִזַרְעָא דְאֲבָהָן", א קמצן איז א נבל און דאס איז א סימן אז ער שטאמט נישט פון אידן רחמנא לצלן.


איך פארשטיי נישט וואס עס גייט פאר מיט דיר; דיין ווייב וויינט אז זי האט נישט וואס אנצוטון און זי גייט מיט צעריסענע וועש! פרעג איך דיר: "אזוי פירט זיך א איד?! דו שטעלסט א פנים ווי אן ארויפגעקוקטער מענטש, אין שול טיילסטו צדקות - און אויף דיין ווייב האסטו נישט קיין רחמנות?!


דער הייליגער רבי חיים ויטאל זכותו יגן עלינו שרייבט (שער המצוות, פרשת עקב) וזה לשונו: רָאִיתִי לְמוֹרִי זִכְרוֹנוֹ לִבְרָכָה 'שֶׁלֹא הָיָה חוֹשֵׁשׁ בְּעַצְמוֹ לְהִתְכַבֵּד בְּמַלְבּוּשִׁים נָאִים יוֹתֵר מִדֵּי', איך האב געזען ביי מיין רבי דער הייליגער אריז"ל אז ווען עס איז געקומען צו קויפן בגדים פאר זיך האט ער נישט געקויפט קיין טייערע קליידער, 'גַּם בְּמַאֲכָלוֹ הָיָה אוֹכֵל דָּבָר מוּעָט מְּאֹד', אויך ביי עסן - ווען עס האט זיך גערעדט פאר זיך - האט ער נישט געגעסן קיין סאך, ער פלעגט עסן זייער ווייניג, 'אֲבָל בְּמַלְבּוּשֵׁי אִשְׁתּוֹ הָיָה זָהִיר מְּאֹד לְכַבְּדָהּ וּלְהַלְבִּישָׁהּ', אבער ווען עס איז געקומען צו זיין ווייב האט ער זייער אכטונג געגעבן איר צו מכבד זיין מיט שיינע קליידער, 'וְהָיָה מַפִּיק כָּל רְצוֹנָהּ אַף אִם לֹא הָיְתָה יָדוֹ מַשֶּׂגֶת כָּל כָּךְ', ער האט איר צופרידן געשטעלט דאס מערסטע וואס איז שייך, אפילו ער האט נישט געהאט קיין געלט דערצו.


איך האף אז דו וועסט אננעמען מיינע ווערטער, וועט דיר גוט זיין בזה ובבא.

#418 - מ'קען זיין א טראק דרייווער, און זיין דבוק צום אייבערשטן
פרנסה, רענט

בעזרת ה' יתברך


יום ג' פרשת וישב, י"ט כסליו, שנת תשע"ט לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר.


איך דאנק דיר פארן ארויסהעלפן די ישיבה מיטן צושטייער געבן פאר די רענט פון דעם חודש ... דאללער; דער אייבערשטער זאל דיר העלפן אז אין דעם זכות זאלסטו האבן הצלחה אין אלע ענינים.


איך קען ברסלב'ע אידן טראק דרייווערס וואס זענען דבוק אינעם אייבערשטן מיט א שטארקע דביקות; זיי זעען אויס פשוט און גייען אנגעטון מיט ארבעטס קליידער אבער זיי טראכטן נאר פונעם אייבערשטן און רעדן נאר צו אים.


עס איז געווען א ברסלב'ער חסיד וואס האט פאר זיין פרנסה געדרייווט א טראק – אזוי ווי דו, צוזאמען מיט אים אויפן טראק זענען געווען גוים, דו ווייסט דאך אז גוים רעדן נאר ניבול פה, האט ער מיר פארציילט ווי שווער עס איז אים צו זיצן אויפן טראק מיט די חיות און ער דארף אגאנצן טאג הערן זייער ניבול פה, ווער רעדט נאך זומער ווען עס ברענט ממש א פייער, די גוים גייען אנגעטון – בעסער געזאגט – אויסגעטון ווי די חיות פון וואלד, ער שפירט יעדע רגע ווי ער ווערט פארברענט אין ניאוף, דאן באנוצט ער זיך מיטן רבינ'ס עצה און ער מאכט התבודדות, ער וויינט און רעדט צום אייבערשטן אן א קול, בלויז מיט זיינע ליפן שעפשעט ער: "הייליגער באשעפער איך וויל זיין א איד, היט מיר מיינע אויגן", בשעת עס רינען אים טרערן פון זיינע אויגן, די גוים פלעגן אים פרעגן: "פארוואס וויינסטו?" פלעגט ער זיך ארויסדרייען און זיי ענטפערן: "איך האב עלערדזשיס" וכו'.


דאס שרייב איך דיר אז דו זאלסט וויסן אז אפילו א טראק דרייווער קען צוקומען צו זיין א גרויסער צדיק.


...

#417 - ווען נישט דעם רבינ'ס עצות, איז די ווייב שולדיג אין אלע שוועריקייטן
שלום בית, חסידות ברסלב, אומאן, לימוד התורה, רענט

בעזרת ה' יתברך


יום ג' פרשת וישב, י"ט כסליו, שנת תשע"ט לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר.


א גרויסן יישר כח פארן ארויסהעלפן די ישיבה מיטן צושטייער געבן פאר די רענט פון דעם חודש ... דאללער; דער אייבערשטער זאל דיר העלפן אז אין זכות פון די מצוה פון צדקה זאלסטו מצליח זיין אין אלע דיינע וועגן.


איך האב זייער הנאה דיר צו זען לערנען בהתמדה רבה אזוי ווי אין דיינע ערשטע יארן ווען דו ביסט מקורב געווארן; א מחי' צו זען א אינגערמאן זעצט זיך אוועק אין ישיבה לערנען משניות אויפן סדר דרך הלימוד פון הייליגן רבי'ן.


די הייליגע חכמים זאגן (מנחות ק.) אויפן פסוק (מלאכי א, יא): "וּמִנְחָה טְהוֹרָה", אז דאס מיינט מען א מענטש וואס לערנט תורה, "נושא אשה", קודם האט מען חתונה, ואחר כך לומד תורה", און נאכדעם לערנט מען תורה; ווייל נאך די חתונה האט מען מער נישט קיין שלעכטע מחשבות, מען איז ריין, אויף דעם אופן קען מען לערנען תורה ריינערהייט.


יעצט אז דו האסט שוין ברוך ה' חתונה געהאט איז די בעסטע צייט אין לעבן צו לערנען.


ווען איך האב זיך דערוויסט פונעם רבינ'ס "סדר דרך הלימוד" נאך מיין חתונה, איז ממש געווען ביי מיר ביטול הבחירה; איך בין געזיצן און געלערנט זייער פלייסיג, איך פלעג זאגן א גאנצע סדר משניות א טאג און צענדליגער בלעטער גמרא. דאס איז געווען בשנת תשס"ה – פיר יאר נאך מיין חתונה; דאס איז א תקופה ווען מען האט נאכנישט קיין טרדות, די קינדער זענען נאך קליין וכו', מען האט שוין א זויבערע קאפ וכו' וכו' – ממש א מחי'.


דעריבער אז איך זע דיר אויסנוצן די צייט פריי איך מיר זייער.


טייערער ליבער ... נרו יאיר, דו האסט באקומען א מתנה א טייערע ווייב תחי', און נאך אביסל ביסטו שוין א טאטעלע, דארפסטו דאנקען דעם אייבערשטן אויף די גרויסע נסים וואס ער טוט מיט דיר. זאלסט שטענדיג געדענקען ווען דו ביסט געווען א בחור אין וואלד און ווי דער אייבערשטער האט דיר געשיקט די זיבן בעטלערס וועלכע האבן דיר געגעבן ברויט און דיר חתונה געמאכט.


זע צו העלפן דיין ווייב, בפרט אין די יעצטיגע טעג ווען זי ווארט וכו', די טעג זענען שווערע טעג פאר א פרוי – בפרט אין אנהייב וכו', דארף מען זען צו העלפן אין שטוב; אסאך מאל דארף מען אליינס קאכן עסן אדער אהיימברענגען עסן וכו'.


איך דאנק דיר פאר אלעס וואס דו העלפסט מיר; אלע וואס העלפן די מוסד זע איך אין דעם זייער "הכרת הטוב", אז זיי געדענקען וואס די מוסד האט געטון פאר זיי. דאס וואס איך טו, איך ארבעט טאג און נאכט מיט בחורים, אינגלעך און מיידלעך, אינגעלייט און ווייבלעך וכו' וכו' אן קיין שום אינטערעסע, דאס טו איך נאר ווייל איך געדענק וואס דער רבי האט געטון מיט מיר.


איך קום יעצט פון הייליגן רבינ'ס ציון; איך בין צוויי מאל געווען אין אומאן. מיר זענען אוועק געפארן פון אומאן פינף אזייגער פארטאגס צו כאפן די פליגער עלעף אזייגער פארמיטאג, אינמיטן וועג האבן מיר באקומען א ידיעה אז דער פליגער פארט הערשט אכט אזייגער ביינאכט, זענען מיר צוריק געפארן קיין אומאן; יעצט זיץ איך אין ערפארט פון אכט אזייגער, ווייל פון אכטע האט זיך עס אפגעשטופט אויף עלעף אזייגער ביינאכט.


וואס מיינסטו האב איך געטון אין אומאן? איך האב געזאגט פארן רבי'ן איין זאך: "רבי, יישר כח פאר מיין לעבן!" דאס האב איך איבערגעזאגט נאכאמאל און נאכאמאל ווען טרערן פון שמחה זענען מיר גערינען פון מיינע אויגן. אויך אין יבנאל האב איך דאס געזאגט פאר מוהרא"ש: "יישר כח מוהרא"ש פאר מיין לעבן"; איך וועל מיין גאנץ לעבן ווייטער משמש זיין מוהרא"ש און דעם רבי'ן – דערציילן פאר יעדן איינעם פון די זיסע לעבן וואס דער רבי געבט אונז.


איך וויל דיר דערציילן א מעשה וואס מיר האבן יעצט געהאט אין עירפארט; מיר זיצן דא שוין פאר לאנגע שעות, איך, מיין ווייב און מיינע דריי עלסטע קינדער; דער פליגער פארט נישט און שטופט זיך אלץ אפ מער און מער, אזוי זיצנדיג רוף איך זיך אן פאר מיין ווייב און איך זאג איר: "ווען איך בין ווען נישט מקורב צו מוהרא"ש וואלסטו געווען שולדיג אז דער פליגער האלט זיך אין איין אפשטופן"; מיינע קינדער קוקן מיר אן און פארשטייען נישט וואס איך רעד, וואס האט צו טון מוהרא"ש מיט די פליגער-פארשפעטיגונג מיט מיין ווייב?! האב איך זיי פרובירט מסביר צו זיין ווי אזוי מענטשן לעבן, אז אפילו די וואוילע מענטשן וואס האבן כלומ'ריש שלום בית איז דאס ווילאנג אלעס גייט מער ווייניגער אויפן סדר היום, אבער ווען עפעס גייט ארויס פון זייער וועג – ווער איז שולדיג? די ערשטע איז שולדיג די ווייב, און אויב די ווייב לאזט זיך נישט כאפן די קינדער; בקיצור מיינע קינדער האבן דאס נישט געוואלט פארשטיין, ברוך ה' אז זיי ווייסן נישט וואס איך רעד.


עס גייט נישט אריבער מער ווי אביסל צייט און עס קומט אן א משפחה – א מיטליעריגער איד מיט זיין ווייב און קינדער, אינמיטן באמערקט דער איד אז ער האט פארגעסן זיין רעקל און מאנטל אין שטוב, ער איז געווען אנגעטון נאר מיט א מעיל (רעגן מאנטל); דער איד הייבט אן שרייען אויף זיין ווייב: "וואו איז מיין רעקל? ווי אזוי וועל איך קענען גיין אין גאס?!" זיין ווייב האט זיך אנגעהויבן צו פארענטפערן אז זי האט געמיינט אז ער האט אן זיין רעקל אונטערן מעיל, און ער שרייט אויף איר: "וואס רעדסטו? שווייג!" בקיצור מיינע קינדער קומען צו צו מיר און זאגן מיר אז יעצט פארשטייען זיי שוין וואס איך האב פריער געזאגט פאר מאמי אז ווען נישט מוהרא"ש וואלט זי געווען שולדיג אינעם פארשפעטיגונג; דאס געדענק איך און דערפאר וועל איך במשך מיין גאנצע לעבן ווייטער ממשיך זיין צו פארשפרייטן פאר אלעמען די שיינע עצות און ווי שיין מען קען לעבן דורכן הייליגן רבי'ן.


ווי פריער דערמאנט קום איך יעצט פון רבינ'ס ציון; איך ווייס נישט צי איך זאל לאכן אדער וויינען, ביים ציון זיצן אורחי פורחי, אלע וואס קומען זיך נישט אויס מיט די ווייב אדער די וואס האבן זיך פארפלאנטערט מיט חובות און האבן געדארפט אנטלויפן - די זיצן דארט, עס פעלט א ראש בית וואס זאל זיי אלעמען פארטרייבן פון דארט, אזוי ווי רבי אברהם בן רבי נחמן פלעגט פארטרייבן די אלע וואס פלעגן זיך אריין זעצן אין אומאן, ער פלעגט זיי זאגן: "אומאן איז נישט קיין ערי מקלט; אז דו קומסט זיך נישט אויס מיט דיין ווייב איז נישט אומאן דאס פלאץ וואו צו קומען"; האב איך געזען די גרויסע נס וואס דער אייבערשטער האט געטון מיט מיר אז איך בין מקורב געווארן אין היכל הקודש – קודש קדשים.


באמת האט מיר דאס צוריק געהאלטן פון מקורב ווערן צו ברסלב, ווייל פון אלץ יונג בחור'ל האב איך געצויגן צו ברסלב,  אבער ביז איך האב נישט געפונען דעם ספר "אשר בנחל" וואס זאל מיר אויסקלארן וואס ברסלב איז, האב איך נישט געקענט נעמען ברסלב.


איך האב דיר נאך אסאך וואס צו שרייבן, אבער איך זיץ נישט דא באקוועמערהייט ביי א טיש און בענקל, איך שטיי ביי א קאונטער וואו מען טשעקט אריין, דא שרייב איך, דעריבער דארף איך מקצר זיין.


דער אייבערשטער זאל דיר געבן כח ווייטער ממשיך צו זיין מיט דיינע גוטע מעשים; יעצט קומט דער יום טוב חנוכה, וואס מיר גייען לויטן שיטת בית הלל צו זיין "מוסיף והולך", מען דארף אלץ פארמערן נאך נירות, נאך ליכטלעך, נאך פעולות אז נאך אידן זאלן וויסן אז דער אייבערשטער פירט די וועלט.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט מצליח זיין אין אלע דיינע וועגן.


פון דיין ראש ישיבה וואס האט דיר זייער ליב און ווארט פאר דיין הצלחה.


...

#416 - זיך שטארקן ווייטער מיט'ן רבינ'ס עצות
חינוך הילדים, חיזוק פאר פרויען, רענט

בעזרת ה' יתברך


יום ג' פרשת וישב, י"ט כסליו, שנת תשע"ט לפרט קטן


 


מרת ... תחי'.


איך וויל איר זאלט וויסן אז איר האט א טייערער מאן נרו יאיר; ער קומט יעדן אינדערפרי דאווענען אין ישיבה, איך שטיי און איך וואונדער זיך ווי שטארק ער האלט זיך מיט זיין דאווענען און לערנען, אויך שבת זע איך אים לערנען אין ישיבה; איך האב נחת פון אים.


שטארקט אייך ווייטער מיט די עצות פון הייליגן רבי'ן; געבט א קוק די ניסים וואס דער אייבערשטער טוט מיט אייך, איר האט ליכטיגע קינדער, מען געבט זיך איין דריי און מען האלט שוין ביים חתונה מאכן די קינדער.


אז איר וועט ווייטער מחנך זיין די קינדער מיט יראת שמים וועט איר האבן גרויס נחת פון זיי ווען זיי וועלן אויפוואקסן.


וואס איר דארפט זאלט איר בעטן דעם אייבערשטן; אסאך מאל נעמט אביסל צייט ביז מען זעט ווי די תפילות פועל'ן, אבער ביים סוף ווערט יעדע תפלה אנגענומען ביים אייבערשטן.


א דאנק אייך פארן ארויסהעלפן די ישיבה מיטן געבן פאר די רענט פון דעם חודש ... דאללער; דער אייבערשטער זאל ענק העלפן אז אין דעם זכות זאלט איר מצליח זיין אין אלע ענינים.


פון דער ראש ישיבה.


...

#415 - די גרויסקייט פון צדיקים וואס פארלירן זיך נישט אפילו בעת צרתם
התחזקות, רענט, חב"ד

בעזרת ה' יתברך


יום ג' פרשת וישב, י"ט כסליו, שנת תשע"ט לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר.


איך דאנק דיר פארן ארויסהעלפן די ישיבה מיטן געבן פאר די רענט פון דעם חודש ... דאללער; דער אייבערשטער זאל דיר העלפן אז אין דעם זכות זאלסטו האבן הצלחה אין אלע ענינים.


היינט איז זייער א גרויסער טאג, אינעם היינטיגן טאג איז דער הייליגער בעל התניא זכותו יגן עלינו באפרייט געווארן פון תפיסה.


מוהרא"ש פלעגט אונז שטענדיג דערציילן דעם סיפור פון זיין באפרייאונג; דער הייליגער בעל התניא האט זיך נישט פארלוירן זייענדיג אין תפיסה און איז שטענדיג געווען דבוק צום אייבערשטן, געווען איז דאס בשעת ער האט געזאגט מזמורי תהלים און ווען ער האט געהאלט אינמיטן קאפיטל נה ביי פסוק יט וואס הייבט זיך אן מיט די ווערטער: "פָּדָה בְשָׁלוֹם" איז מען אים געקומען באפרייען פון תפיסה; ער האט דעמאלט מחבר געווען א ניגון אויף די ווערטער "פָּדָה בְשָׁלוֹם" (וואס מען זינגט נאך עד היום אין חב"ד).


זעט מען פון דעם דאס גרויסקייט פון צדיקים, אז אפילו בעת צרתם פארלירן זיי זיך נישט, נאר בלייבן צוגעקלעבט צום אייבערשטן.


איך האב זייער אסאך געוויינט צום אייבערשטן פאר דיר אז דו זאלסט ארויסגיין פון דיין צרה; ברוך ה', ברוך הוא וברוך שמו אז דו ביסט ניצול געווארן פון דיין ביטערע צרה, דארפסטו מאכן א יום טוב להודות ולהלל אויף די חסדים וואס דער אייבערשטער טוט מיט אונז.


שטארק דיר און ווער נישט צעפאלן; דו וועסט נאך זוכה זיין צו דאס וואס שטייט: (חגי ב, ט): "גָּדוֹל יִהְיֶה כְּבוֹד הַבַּיִת הַזֶּה הָאַחֲרוֹן וכו'"; דו וועסט זוכה זיין אויפצושטעלן א שיינע ווארימע ערליכע שטוב בקרוב ממש.


פון דיין ראש ישיבה וואס בעט פאר דיר און האט דיר זייער ליב.


...

#414 - פרייליך איז נאר דער וואס לערנט תורה
חברים, שבת קודש, לימוד התורה, הלכה, רענט

בעזרת ה' יתברך


יום ג' פרשת וישב, י"ט כסליו, שנת תשע"ט לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערער ליבער ... נרו יאיר.


יעדן אינדערפרי בין איך זיך מחי' צו זיצן אין ישיבה און לערנען מיינע שיעורים כסדרן; עס איז שַׁא שטיל, עס איז נישט דא קיין גרודער, ווייל נישט אלע בחורים קומען פרי אין ישיבה – נאר געציילטע בחורים און דו ביסט איינער פון זיי, וואס דו שטייסט אויף גאר פרי אז דו זאלסט נאך קענען קומען פון בארא פארק און זיין ביי די גמרא שיעור אין בבלי און אין ירושלמי; איך האב דיר זייער ליב, דו ביסט א טייערע בחור.


איך וויל דיר נאכאמאל בעטן זאלסט מיט האלטן די שיעור אין הלכות שבת; איך האב אויפגענומען א אינגערמאן וואס זאל פארלערנען פאר פינף און פערציג מינוט. אז מען לערנט הלכות שבת קען מען היטן שבת; מען קען חתונה האבן און פירן א אידישער שטוב, מה שאין כן אויב מען לערנט נישט הלכות שבת איז נישט מעגליך צו היטן שבת, אזוי ווי דער הייליגער צדיק רבי יונתן אייבשיץ זכר צדיק לברכה שרייבט (יערות דבש חלק ב', ב): "ווער עס האט נישט דורכגעלערנט הלכות שבת אפאר מאל איז נישט מעגליך ער זאל נישט עובר זיין אויף הלכות שבת", עיין שם.


גיי נישט נאך די בחורים וואס לערנען נישט; יעצט זעט "אפשר" אויס כאילו זיי מאכן א לעבן, זיי האבן א סעלפאון און רייכערן וכו' וכו', אבער באמת איז פרייליך נאר דער וואס לערנט תורה.


נאך אביסל וועסטו טרעפן א גוטע שידוך און אויפשטעלן א אידישע שטוב.


א גרויסן יישר כח פארן ארויסהעלפן די ישיבה מיטן צושטייער געבן פאר די רענט פון דעם חודש ... דאללער; דער אייבערשטער זאל דיר העלפן אז אין דעם זכות זאלסטו מצליח זיין אין אלע דיינע וועגן.


...

#413 - מיט איין שמייכל קענסטו טוישן יענעמס גאנצע טאג
שמחה, פרנסה, רענט, חידושי תורה

בעזרת ה' יתברך


יום ג' פרשת וישב, י"ט כסליו, שנת תשע"ט לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר.


איך האב ערהאלטן דיינע בריוו; שרייב מיר נאך, איך בין זיך ממש מחי' מיט יעדע בריוו וואס דו שרייבסט מיר. הגם איך קום נישט אן דיר צו ענטפערן ווייל איך בין זייער טרוד מיט די בחורים וכו' וכו', אבער איך ליין יעדע בריוו דיינע און איך בין זיך מחי' מיט דיינע חידושי תורה.


הלוואי זאלסטו אפשרייבן אלע דיינע חדושי תורה וואס דאס איז זייער א חשוב'ע זאך, אזוי ווי דער הייליגער רבי האט געזאגט (ליקוטי מוהר"ן, חלק ב', סימן קה) אז טראכטן חדושי תורה איז א גרויסע תיקון פאר טראכטן שלעכטס.


העיקר מה שקורין "זיך דערהאלטן" – האט דער הייליגער רבי געזאגט; ווי אזוי מעסט מען אויבן אין הימל דאס גרויסקייט פון א איד? מען זעט ווי אזוי ער דערהאלט זיך און דינט ווייטער דעם אייבערשטן אפילו עס גייט דורך אויף אים שווערע ביטערע נסיונות.


אלס איינער וואס שטייט אין א געשעפט, אין א גראסערי – טראגסטו א גרויסע אחריות צו שענקען א שמייכל פאר יעדן איד וואס קומט אריין אינעם געשעפט; מיט איין שמייכל קענסטו טוישן יענעמס גאנצע טאג.


א גרויסן יישר כח פארן העלפן די ישיבה מיטן געבן פאר די רענט פון דעם חודש ... דאללער; דער אייבערשטער זאל העלפן אז אין די זכות פון די מצוה פון צדקה זאלסטו האבן הצלחה אין אלע ענינים.


שטארק זיך און דערהאלט זיך.


...

#412 - א שידוך האט נישט צו טון צי מען האט א געהעריגע משפחה אדער נישט
כיבוד אב ואם, שידוכים

בעזרת ה' יתברך


יום ג' פרשת וישב, י"ט כסליו, שנת תשע"ט לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר.


יישר כח פארן ארויסהעלפן די ישיבה מיטן געבן פאר די רענט פון דעם חודש ... דאללער; דער אייבערשטער זאל העלפן אז אין דעם זכות זאלסטו מצליח זיין אין אלע דיינע וועגן.


א שידוך האט נישט צו טון צי מען האט א געהעריגע משפחה אדער נישט, אויך האט עס נישט צו טון צי די עלטערן האבן געלט אדער נישט, א שידוך האט נאר מיטן אייבערשטן.


דעריבער זאלסטו זיך שטארקן מיט דיין אמונה אינעם אייבערשטן, זאלסט גלייבן באמונה שלימה אז דער אייבערשטער פירט די וועלט און האט פאר דיר א גוטע שידוך אויב דו וועסט זיך דערהאלטן און ווייטער לערנען און דאווענען.


זיי מחזק דיין מאמע תחי'; זי איז א וואוילע פרוי און איז אסאך אריבער אין איר לעבן צרות יגון ואנחה, יעצט דארפסטו איר ברענגען נאר נחת און איר שטארקן. וויפיל דו זארגסט זיך פאר דיין שידוך – נאך אסאך מער וויינט זי פאר דיר; זאלסט איר שטארקן און פרייליך מאכן, אין דעם זכות וועסטו האבן א שיין לעבן.


...

#411 - הכנסת אורחים איז זייער גרויס, אבער נישט אויף די ווייב'ס חשבון
שלום בית, הכנסת אורחים, רענט

בעזרת ה' יתברך


יום ג' פרשת וישב, י"ט כסליו, שנת תשע"ט לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערער ליבער ... נרו יאיר.


הכנסת אורחים איז זייער א גרויסע מצוה; די הייליגע חכמים זאגן (שבת קכז.): "גְדוֹלָה הַכְנָסַת אוֹרְחִים מִקַּבָּלַת פְּנֵי שְׁכִינָה", עס איז גרעסער ווי קבלת פני השכינה; איז וואויל איז דיר אז דו נעמסט יעדע שבת בחורים זאלן עסן ביי דיר די סעודות, בפרט די בחורים וואס האבן נישט קיין שטוב, זיי שטייען און ווארטן יעדע וואך נאכן דאווענען צו טרעפן א פלאץ וואו צו עסן. אלע ווילן עסן ביי מיר אבער איך קען נישט נעמען מער ווי צוויי דריי געסט ביי א סעודה, איז זייער גוט אז אלע מתפללים נעמען אהיים אפאר געסט.


געב אכטונג אז עס זאל נישט גיין אויף דיין ווייב'ס חשבון; דו קענסט נישט הייסן דיין ווייב זי זאל גיין עסן אליינס אין קאך און דו מיט די געסט זאלן עסן אין שבת שטוב, מען קען דאס נישט טון. אויב גייט דאס אזוי אז ווען עס קומען געסט דארף דיין ווייב ארויסגיין אין קאך – זאלסטו ענדערש נישט נעמען געסט.


אויך דארפסטו זען עס זאל זיין מיט א צייט; מאך דיר א צייט בערך ווי לאנג דו מאכסט די סעודה, נאכדעם בענטש, געזעגן דיר מיט אלע טייערע געסט און בלייב שמועסן מיט דיין ווייב.


מען דארף האבן שכל ווי אזוי צו טון מצוות ומעשים טובים.


איך האב מורא'דיג הנאה יעדעס מאל דו קומסט צום גמרא שיעור, "דאס איז דאך די חיות פונעם טאג" – (לשון פון מוהרא"ש זכותו יגן עלינו).


יישר כח פארן ארויסהעלפן די ישיבה מיטן צושטייער געבן פאר די רענט פון דעם חודש ... דאללער; דער אייבערשטער זאל העלפן אז אין דעם זכות זאלסטו מצליח זיין אין אלע דיינע וועגן.


...

#410 - ווי מער מניעות, אלץ מער איז מען מקבל פון צדיק
כיבוד אב ואם, משפחה, מניעות, רענט

בעזרת ה' יתברך


יום ג' פרשת וישב, י"ט כסליו, שנת תשע"ט לפרט קטן


 


לכבוד מיין ליבער טייערער ... נרו יאיר.


יישר כח פארן ארויסהעלפן די ישיבה מיטן געבן פאר די רענט פון דעם חודש ... דאללער; דער אייבערשטער זאל העלפן אז אין די זכות פון די מצוה פון צדקה זאלסטו האבן הצלחה אין אלע ענינים.


נעם זיך נישט צום הארצן די גאנצע פרשה וואס דו גייסט אריבער מיט דיין טאטע וכו'; דער הייליגער רבי זאגט (ליקוטי מוהר"ן, חלק א', סימן קפה): "כָּל מִי שֶׁיֵּשׁ לוֹ יְגִיעוֹת וְטִרְחוֹת יוֹתֵר בִּתְחִלַּת הַהִתְקָרְבוּת לְהַשֵּׁם יִתְבָּרַךְ, דְּהַיְנוּ שֶׁיֵּשׁ לוֹ מְנִיעוֹת רַבּוֹת וּגְדוֹלוֹת, כְּגוֹן מֵאָבִיו וְאִשְׁתּוֹ וְחוֹתְנוֹ אוֹ מִשְּׁאָר בְּנֵי אָדָם שֶׁמּוֹנְעִים וּמְעַכְּבִים אוֹתוֹ מְאֹד וְכוּ', וְהוּא צָרִיךְ לְהִתְיַגֵּעַ וְלִטְרֹחַ מְאֹד לְשַׁבְּרָם, כָּל אֵלּוּ הַיְגִיעוֹת וְהַטְּרָחוֹת שֶׁיֵּשׁ לוֹ בִּתְחִלַּת הַהִתְקָרְבוּת, הֵם טוֹבָה גְּדוֹלָה לְהָאָדָם, כִּי עַל יְדֵי זֶה זוֹכֶה אַחַר כָּךְ לְקַבֵּל הַרְבֵּה קְדֻשָּׁה וְטָהֳרָה, כִּי עַל יְדֵי הַיְגִיעוֹת שֶׁבַּתְּחִלָּה נַעֲשֶׂה הַכְּלִי וְכָל מַה שֶּׁיֵּשׁ לוֹ יוֹתֵר יְגִיעוֹת וְטִרְחוֹת וְכוּ' יֵשׁ לוֹ כְּלִי גָּדוֹל בְּיוֹתֵר לְקַבֵּל אַחַר כָּךְ בְּתוֹכוֹ שֶׁפַע קְדֻשָּׁה וְטָהֳרָה לְהִתְקָרֵב לְהַשֵּׁם יִתְבָּרַךְ", ווי מער מניעות מען האט ווען מען ווערט מקורב, אלץ מער איז מען זוכה צו מקבל זיין פונעם צדיק; די מניעות זענען כלים לקבל השפע של הצדיק.


פון היינט אן זאלסטו וויסן אז דו האסט א נייע משפחה, דיין משפחה באשטייט פון: "דו, דיין ווייב און קינדער"; אוודאי דארפסטו פרובירן ווייטער צו מכבד זיין דיין טאטע און מאמע, אבער אז דיין טאטע וויל נישט רעדן צו דיר האט דאס גארנישט צו טון מיט דיר. דו פראביר אים צו רופן, און אז ער וויל נישט רעדן צו דיר זאלסטו בעטן דעם אייבערשטן אז ער זאל שוין שיקן אליהו הנביא זאל ברענגען שלום אויף דער וועלט, אזוי ווי די הייליגע חכמים זאגן (משנה עדיות ח, ז): "אֵלִיָּהוּ בָא ... לַעֲשׂוֹת שָׁלוֹם בָּעוֹלָם".


יעצט קומט דער הייליגער יום טוב חנוכה; ווען דו צינדסט די מנורה זאלסטו זיך מאכן א חשבון הנפש ווי פאר נישט לאנג צוריק ביסטו געווען אן אפגעריסענער בחור א מצפה לשלחן חבירו וואס חכמינו זכרונם לברכה זאגן (ביצה לב:) אז "עוֹלָם חָשַׁךְ בַּעֲדוֹ". און יעצט האסטו ברוך ה' אן אשת חיל מיט ליכטיגע קינדער, דו האסט וואו אהיימצוגיין, דו האסט מיט וועם צו שמועסן און דו האסט א ווארימע הויז, דעריבער זאלסטו זינגען און טאנצן "להודות ולהלל לשמך הגדול על נסיך ועל נפלאותיך ועל ישועתיך".


...

#409 - ווי אזוי מאכט מען פרייליך די ווייב?
שלום בית, רענט

בעזרת ה' יתברך


יום ג' פרשת וישב, י"ט כסליו, שנת תשע"ט לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר.


א דאנק פארן ארויסהעלפן די ישיבה מיטן געבן פאר די רענט פון דעם חודש ... דאללער; דער אייבערשטער זאל העלפן אז אין דעם זכות זאלסטו מצליח זיין אין אלע דיינע וועגן.


איך זיץ יעצט אין ערפארט אין קיעוו פאר לאנגע שעות; דער פליגער האט זיך אפגעשטופט פאר כמעט פופצן שעה. זיץ איך דא און איך טראכט פון מיינע תלמידים שיחיו, ביסטו מיר אריינגעקומען אין מחשבה און איך האב זיך דערמאנט פון דעם ענין וואס מיר האבן גערעדט דעם פארגאנגענעם וואך וכו'.


וויסן זאלסטו אז ווען מען איז מכבד די ווייב און מען רעדט שיין צו איר – דאס מאכט איר פרייליך, אלע אנדערע זאכן זענען נאר פרטים וואס דארף איר פרייליך מאכן, אבער דער עיקר ווענדט זיך עס ווי אזוי מען רעדט און ווי אזוי מען רעכנט זיך מיט אירע געפילן.


נאך א זאך וואס מאכט פרייליך די ווייב, דאס איז ווען זי זעט אז איר מאן פירט זיך בדרך התורה; ער דאווענט דריי מאל א טאג מיט מנין, ער מאכט שיינע שבת סעודות, חנוכה צינדט ער די מנורה און זינגט דערביי זמירות וכו' וכו', אלעס אנדערש איז צייטווייליגע זאכן.


דערפאר אז דו זוכסט א וועג פרייליך צו מאכן דיין ווייב, זאלסטו זיך מחזק זיין אין עבודת ה' און נישט מוותר זיין אויף קיין שום הלכה און קיין שום מנהג; בעפאר דו גייסט שלאפן זאלסטו ליינען קריאת שמע און אנגרייטן "נעגל וואסער", אזוי אויך זאלסטו שלאפן מיט א קאפל – דאס וועט איר פרייליך מאכן.


... טייערער, דו האסט א טייערע ווייב, דאנק און לויב דעם אייבערשטן אויף די מתנה.


א ליכטיגן חנוכה.


...

#408 - נוץ אויס דיין זינגען טאלאנט צום גוטן
ניגונים, מוהרנ"ת ז"ל, רענט

בעזרת ה' יתברך


יום ג' פרשת וישב, י"ט כסליו, שנת תשע"ט לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר.


א גרויסן יישר כח פארן ארויסהעלפן די ישיבה מיטן צושטייער געבן פאר די רענט פון דעם חודש ... דאללער; דער אייבערשטער זאל דיר העלפן אז אין דעם זכות זאלסטו האבן הצלחה אין אלע ענינים.


דער אייבערשטער האט דיר געגעבן א טאלאנט אז דו זינגסט שיין, דארפסטו מכבד זיין דעם אייבערשטן מיט דעם טאלאנט. אזוי ווי חכמינו זכרונם לברכה זאגן (פסיקתא רבתי פסקא עשר תעשר, ב') אויפן פסוק (משלי ג, ט): כַּבֵּד אֶת ה' מֵהוֹנֶךָ – "מִגְּרוֹנְךָ"; זיי מכבד דעם אייבערשטן מיט דיין האלז.


איך וויל דיר בעטן אויב דו קענסט מסדר זיין אין ישיבה א גרופע פון אינגעלייט און בחורים וועלכע זאלן זיין ממונה צו זינגען יעדעס מאל ווען מען קומט זיך צוזאמען, למשל אין דריי וואכן ארום – מאנטאג נאכט פרשת ויחי - געפאלט רבי נתן'ס יארצייט, ווילן מיר מאכן אין ישיבה א שיינע יארצייט סעודה און דערביי דאנקען און לויבן דעם אייבערשטן אויף די מתנה אז מיר האבן רבי נתן; וויל איך דיר בעטן אויב דו קענסט מסדר זיין צו זינגען ביי די סעודה מיט דיינע חברים.


אין דעם זכות וועסטו זוכה זיין אויפצוציען דיינע קינדער אלץ ערליכע אידן געזונטערהייט צוזאמען מיט דיין ווייב תחי'.


א שאד אז דו ליינסט נישט אלע בריוון פון "עצתו אמונה"; יעדע בריוו איז געשריבן געווארן פאר יעדן תלמיד בפרטיות. מען קען ארויסנעמען פון די בריוון שטארקע חיזוקים אין אלע ענינים.


...

#407 - לערנען פלייסיג איז כיבוד אב ואם
כיבוד אב ואם, אומאן, ישיבה, רענט

בעזרת ה' יתברך


יום ג' פרשת וישב, י"ט כסליו, שנת תשע"ט לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר.


יישר כח פארן ארויסהעלפן די ישיבה מיטן געבן פאר די רענט פון דעם חודש ... דאללער; דער אייבערשטער זאל דיר העלפן אז אין דעם זכות זאלסטו מצליח זיין אין אלע דיינע וועגן.


ווי אויך וויל איך דיר דאנקען פארן מיר העלפן צוזאמשטעלן געלט איך זאל קענען ארויסגיין פון די חובות וואס איך האב פונעם בנין אין אומאן; איך וואונטש דיר דו זאלסט טרעפן דיין זיווג בקרוב בזכות די מצוות צדקה.


... היקר והנחמד, איך האב זייער הנאה אז דו האסט געביטן דיין סדר היום, דו קומסט אינדערפרי און מען זעט דיר מער און בית המדרש, ווי אויך אז דו לערנסט גמרא מיט משניות. אין דעם זכות וועסטו טרעפן א גוטע שידוך.


זיי מכבד דיין טאטע, אבער פון דער אנדערער זייט זאלסטו געדענקען וואס "כבד את אביך" מיינט; "כבד את אביך" מיינט אז דו וועסט לערנען פלייסיג, דאווענען, האבן יראת שמים און גוטע מידות.


א פרייליכן חנוכה.


פון דיין ראש ישיבה.


...

#406 - נעם דיך פאר צו היטן די געזעצן ביים דרייוון
סגולות, דרייוון, רענט, געזעץ

בעזרת ה' יתברך


יום ג' פרשת וישב, י"ט כסליו, שנת תשע"ט לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר.


א גרויסן דאנק דיר פארן ארויסהעלפן די ישיבה מיטן געבן פאר די רענט פון דעם חודש ... דאללער; דער אייבערשטער זאל דיר העלפן אז אין זכות פון די מצוה פון צדקה זאלסטו האבן הצלחה אין אלע ענינים.


שטארק דיר אין אמונה און חזר זיך איין ווערטער פון אמונה; מוהרא"ש האט פארפאסט א ניגון אויף ווערטער פון אמונה: "מְמַלֵּא כָּל עָלְּמִין, וְסוֹבֵב כָּל עָלְּמִין, אֵין שׁוּם מְצִיאוּת בִּלְעָדָיו יִתְבָּרַךְ כְּלָל, וּבְכָל תְּנוּעָה וּתְּנוּעָה שָׁם אֲלוּפוֹ שֶׁל עוֹלָם"; אלעס איז דער אייבערשטער און דער אייבערשטער איז אלעס.


יעצט ווען דו האסט אראפגעקלאפט א טאטע מיט א קינד און עס ווארט דיר א משפט פארן אוועקפארן וכו' זאלסטו זיך פארנעמען צו היטן אלע געזעצן; ווער עס האלט נישט איין די געזעצן ביים דרייוון קען זיין ממש א רוצח, ער קענען הרג'ענען מענטשן רחמנא לצלן.


אויב דו וועסט מקבל זיין אויף דיר צו היטן אלע געזעצן ביים דרייוון וועסטו ארויסגיין זכאי ביים משפט, אבער אז דו וועסט ווייטער פארן ווילד, נישט קוקן און ווארטן ביי א סטאפ-סיין, רעדן אויפן טעלעפאן און טעקסט'ן בשעת'ן דרייוון דעמאלט וועט זיין ביטער.


יעדע מאל דו זעצסט זיך אריין אין דיין קאר זאלסטו זאגן תפלת הדרך; איין מאל א טאג מיטן שם ומלכות און די אנדערע צייטן זאלסטו אויסלאזן: "בָּרוּךְ אַתָּה, שׁוֹמֵעַ תְּפִלָּה".


...

#405 - וואס האט מען פון א גרויסע דירה אן קיין ריכטיגע חינוך?
חינוך הילדים, שטעטל, רענט

בעזרת ה' יתברך


יום ג' פרשת וישב, י"ט כסליו, שנת תשע"ט לפרט קטן


 


לכבוד מיינע טייערע ליבע ... שיחיו.


דו האסט געטון א ווילדע זאך – אבער עס איז ווערד געווען; דו האסט אויפגעגעבן א גרויסע באקוועמע אייגענע דירה וכו' און געקומען וואוינען אין וויליאמסבורג אין א לעכל אויפן צענטן שטאק פאר טייער רענט. גיי זאג דאס פאר איינעם, וועט ער זאגן אז עפעס פעלט אייך... אבער באמת האסטו געטון די קלוגסטע זאך אויף דער וועלט.


עס איז נישט דא קיין חשוב'ערע זאך ביי אונז אידן ווי חינוך הבנים והבנות; וואס האט מען פון א גרויסע דירה אז די קינדער גייען אין חדר און כאפן מכות רצח פארן נישט טיידלען?! וואס האט מען פון א דרייוו-וועי פאר די קאר ווען די אינגלעך קומען אהיים שעלטנדיג דעם רבי'ן און שעלטן די חסידות?! דאס אז קינדער רעדן און לעבן מיט פאליטיק איז גורם אז זיי זאלן אפלאזן אידישקייט שפעטער. וואס האט מען פון א גרויסע דירה ווען די מיידלעך קומען אהיים פון סקול מיט א פאלשע לעבן?! א לעבן פאר חבר'טעס וכו', דאן האט מען א גרויסע 'קבורה' נישט א גרויסע 'דירה'.


דערפאר ווייל איך אייך באגריסן מיט א "ברוכים הבאים בשם ה'"; איר האט געטון א ווילדע זאך, אבער א זאך וואס וועט אייך ברענגען נאר גוטס.


איך האף אז בקרוב וועט איר האבן א דירה אין שטעטל; דארט וועט אם ירצה ה' זיין צוגעשטעלט סיי ברוחניות – א גוטע חינוך פאר די אינגלעך און מיידלעך, און אויך בגשמיות – א שיינע גרויסע דירות.


ונזכה ונחי' ונראה.


יישר כח פארן ארויסהעלפן די ישיבה מיטן צושטייער געבן פאר די רענט פון דעם חודש ... דאללער; דער אייבערשטער זאל העלפן אז אין דעם זכות זאלט איר האבן הצלחה אין אלע ענינים.


...

#404 - א מענטש האט נישט קיינעם אויף דער וועלט
חברים, רענט

בעזרת ה' יתברך


יום ג' פרשת וישב, י"ט כסליו, שנת תשע"ט לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר.


יישר כח פארן העלפן די ישיבה מיטן געבן פאר די רענט פון דעם חודש ... דאללער; דער אייבערשטער זאל דיר העלפן אז אין דעם זכות זאלסטו האבן הצלחה אין אלע ענינים.


וויסן זאלסטו אז א מענטש האט נישט קיינעם אויף דער וועלט, אלע חברים זענען גוט ווילאנג זיי קענען האבן א נוצן, א טובת הנאה, אבער די רגע וואס זיי קענען גארנישט האבן זענען זיי די ערשטע צו באגראבן דעם מענטש; דאס האט מוהרא"ש גע'חזר'ט מיט אונז טאג און נאכט, אז מיר זאלן לעבן אן אמת'ע לעבן, וויסן וואס מענטש זענען. נישט נאכלויפן מענטשן און זיך נישט פארלאזן אויף מענטשן, נאר לעבן מיטן באשעפער, טראכטן פון אים און זיך פארלאזן נאר אויף אים.


דער נביא ירמיהו זאגט (ירמיהו יז, ז): "בָּרוּךְ הַגֶּבֶר", געבענטשט איז דער מענטש, "אֲשֶׁר יִבְטַח בַּה'", וואס פארלאזט זיך נאר אויפן אייבערשטן, "וְהָיָה ה' מִבְטַחוֹ", וועט אים דער אייבערשטער העלפן.


היינט י"ט כסליו אז א גרויסער טאג; אין דעם טאג איז דער הייליגער בעל התניא זכותו יגן עלינו באפרייט געווארן פון תפיסה. דער פריערדיגער ליובאוויטשער רבי דער ריי"ץ זכותו יגן עלינו ברענגט (ספר היום יום, י"ח כסליו) אז מען האט אמאל געהערט ווי דער בעל התניא זאגט תהלים און ביים זאגן דעם פסוק (תהלים עג, כה): "מִי לִי בַשָּׁמָיִם, וְעִמְּךָ לֹא חָפַצְתִּי בָאָרֶץ" האט ער זיך זייער צופלאמט און געזאגט: "איך דארף נישט קיינעם, נישט די וועלט און נישט יענע וועלט, נאר דיר באשעפער אליינס"; ווער עס לעבט מיט דעם דער איז א גליקליכער מענטש.


...

#403 - הלואי זאל מען אריינברענגען אין מענטשן חתונה צו מאכן ביליג
הכרת הטוב, אידיש געלט, ישיבה, חתונה, רענט

בעזרת ה' יתברך


יום ג' פרשת וישב, י"ט כסליו, שנת תשע"ט לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערער ליבער חתן ... נרו יאיר.


דיין שוואגער האט מיר געבעטן איך זאל העלפן צוזאמשטעלן געלט פאר דיין טאטע יעצט ווען ער מאכט חתונה.


איך וועל דיר זאגן דעם אמת, אז איך אליינס דערטרענק זיך אין חובות פון די ישיבה, מוסד וכו' וכו', אבער איך האב א גרויסע הכרת הטוב פאר דיין טאטע שליט"א.


יארן צוריק, ראש חודש ניסן שנת תש"ע ווען די רבנים האבן זיך צוזאמגעזעצט דן זיין איבער דעם עקזיסטענץ פון די ישיבה איז דיין טאטע געקומען און געהאקט אויפן טיש ווען ער האט דערביי געשריגן צו די רבנים וכו' און דאס האט אסאך צוגעגעבן אז זיי זאלן נישט ארויסקומען מיט א "קול קורא" אנטקעגן די ישיבה.


איך האב געמאכט א ווינט ביי די תלמידים פון ישיבה אז זיי זאלן חתונה האבן אין ישיבה, אזוי האט מען נישט קיין חובות. מען מאכט די חתונה מיט א אידישן טעם מלא חן; הלוואי זאל איך דאס קענען אריינברענגען ביי אלעמען, אז מען זאל פראווען א שמחה בשעת מען פריידט זיך "באמת".


יעצט אז דו ביסט אין וויליאמסבורג וויל איך דיר מחזק זיין צו קומען אינדערפרי צו די שיעור אין גמרא, ווייל אויב מען הייבט אן דעם טאג מיט א בלאט גמרא איז דער גאנצער טאג אן אנדערע טאג.


א גרויסן יישר כח פארן ארויסהעלפן די ישיבה מיטן געבן פאר די רענט פון דעם חודש ... דאללער; דער אייבערשטער זאל דיר העלפן אז אין דעם זכות זאלסטו מצליח זיין אין אלע דיינע וועגן.


...

#402 - איבער טאנצן "מצוה טאנץ"
חתונה, רענט

בעזרת ה' יתברך


יום ב' פרשת וישב, י"ח כסליו, שנת תשע"ט לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר וזוגתו ... תחי'.


מזל טוב! מזל טוב! דער אייבערשטער זאל העלפן איר זאלט זוכה זיין אויפצושטעלן א בית נאמן בישראל און די שכינה זאל שטענדיג רוען ביי אייך אין שטוב.


איך האף אז איר זענט נישט באליידיגט אז איך האב נישט געטאנצט "מצוה טאנץ"; איר האט מיר זייער אסאך געבעטן און למעשה האב איך מיך ארויסגעדרייט. וויל איך איר זאלט וויסן אז איך ווייס נישט די סודות פון "מצוה טאנץ", איך בין ווייט פון די זאכן; הלוואי זאל איך זיין א פשוט'ער איד, טון דעם ווילן פונעם אייבערשטן.


עס איז כדאי איר זאלט קוקן וואס מוהרא"ש שרייבט (קונטרס יום הנשואין, סימן יז) וועגן די מנהג בורות און קלים ורקים צו טאנצן "מצוה טאנץ"; ליידער מאכט מען ליצנות און מען געבט דאס פאר משפחה וכו', זאגט מוהרא"ש אז "מצוה טאנץ" איז נאר פאר די עלטערן, פאר די זיידעס, פאר חתן כלה און פאר צדיקי אמת, אבער חוץ מזה איז דאס סתם הפקירות וכו'.


וואס יא? איך וועל טאנצן פאר אייך דורכאויס אייער גאנץ לעבן; איך וועל אייך משמח זיין, מעודד זיין און משמח זיין. יעדע וואך ליל שישי איז דא א שיעור פאר די אברכים פון ישיבה, דעמאלט טאנץ איך מצוה טאנץ; איך געב איבער ביים שיעור אלע עצות און חיזוק ועידוד וואס מוהרא"ש האט אונז געלערנט. אזוי אויך קומט פאר יעדן ערב ראש חודש א שיעור פאר אלע פרויען, איך האף אז איר וועט זיך קומען משתתף זיין.


א דאנק אייך זייער פארן ארויס העלפן די ישיבה מיטן צושטייער געבן פאר די רענט פון דעם חודש ... דאללער; דער אייבערשטער זאל העלפן אז אין זכות פון די מצוה פון צדקה זאלט איר האבן הצלחה אין אלע ענינים.


א ליכטיגן חנוכה.


...

#401 - זיי ממשיך מיט דיינע שיעורים מיט א פרישקייט
בחור, שידוכים, התחדשות, לימוד התורה, רענט

בעזרת ה' יתברך


יום ב' פרשת וישב, י"ח כסליו, שנת תשע"ט לפרט קטן


 


לכבוד מיין ליבער טייערער ... נרו יאיר.


איך פריי מיר מורא'דיג שטארק יעדעס מאל דו דערציילסט מיר דיינע סיומים; יעצט האב איך מיר זייער געפרייט צו הערן אז דו האסט שוין מסיים געווען "ששה סדרי משנה" די דריי און אכציג'סטע מאל; וואו זעט מען אזאנס אין דער וועלט, אז א בחור זאל לערנען מיט אזא התמדה רבה.


זיי ממשיך מיט דיינע שיעורים מיט א פרישקייט כאילו דאס איז די ערשטע מאל, אזוי ווי חכמינו זכרונם לברכה זאגן (ספרי, לג): אויפן פסוק (דברים ו, ו): אֲשֶׁר אָנֹכִי מְצַוְּךָ הַיּוֹם – "לֹא יִהְיוּ בְּעֵינֶיךָ כִּיְשָׁנָה, אֶלָּא כַּחֲדָשָׁה שֶׁהַכֹּל רָצִין לִקְרָאתָהּ", ווען מען לערנט תורה דארף דאס זיין מיט א התחדשות.


טייערער הארציגער ... נרו יאיר, איך בין גארנישט באזארגט פאר דיין שידוך, דו וועסט בקרוב גוט חתונה האבן אם ירצה ה', איך בין מער באזארגט אז דו זאלסט נישט אויפגעבן נאר בלייבן יונג און פריש און ווייטער זיין בשמחה.


איך האב געבעטן פאר די ביי אלע מקומות הקדושים.


איך דאנק דיר פארן העלפן די ישיבה מיטן געבן פאר די רענט פון דעם חודש ... דאללער; דער אייבערשטער זאל דיר העלפן אז אין זכות פון די מצוה פון צדקה זאלסטו מצליח זיין אין אלע דיינע וועגן.


א ליכטיגן חנוכה.


...

#400 - מ'דארף רעדן צו קינדער אכטונג צו געבן פון מנוולים
לערערין, חינוך הילדים, חיזוק פאר פרויען, רענט

בעזרת ה' יתברך


יום ב' פרשת וישב, י"ח כסליו, שנת תשע"ט לפרט קטן


 


מרת ... תחי', מנהלת בית פיגא ברסלב.


איך בין ענק דאנקבאר פארן העלפן די ישיבה מיטן צושטייער געבן פאר די רענט פון דעם חודש ... דאללער; דער אייבערשטער זאל אייך העלפן אז אין זכות פון די מצוה פון צדקה זאלט איר האבן הצלחה אין אלע ענינים.


עס גייט נישט אריבער א וואך וואז איך זאל נישט הערן פון נאך איינעם און נאך איינעם אז מען האט זיי מטמא געווען אלץ מיידל; ווייבלעך און פרויען קומען זיך אויסגיסן זייער הארץ אז עס לויפט זיי נאך די אלטע קאשמארן ווי מען האט זיי אויסגענוצט און בא'עוולה'ט אלץ מיידל נאר ווייל זיי זענען געווען אומוויסנד.


דעריבער ליגט אויף אייך א חוב צו רעדן כסדר צו די מיידלעך פון קדושה, אז זיי זאלן זיך היטן פון מנוולים וכו', אפילו פון משפחה און אפילו פון א "ראש המשפחה", ווי צום ביישפיל א זיידע וכדומה.


מען דארף אכטונג געבן ווי אזוי מען געבט דאס איבער, נישט סתם מאכן א פאניק וכו', נאר שיינערהייט אויסשמועסן אז קיינער טאר נישט אנרירן און אויב איינער כאפט אן זאל מען מאכן א רעש און א טומל, ווי אויך מוז מען דאס פארציילן פאר א נאנטע; פאר א טיטשער, מנהלת אדער מאמע. אזוי וועלן אונזערע קינדער קענען חתונה האבן געזונט און האבן שלום בית.


אנדערע וועלן פארפירן אויף דעם, "היתכן מען רעדט אפן וכו'", אבער מיר קענען נישט קוקן אויף קיינעם, מיר גייען אין די פיס טריט פון אונזער וועג ווייזער מוהרא"ש זכר צדיק לברכה.


איך שרייב אייך די שורות דא אין אומאן דריי אזייגער פארטאגס, איך קען דאס נישט אפשטופן און איך מוז אייך דאס שרייבן נאכן הערן נאך מעשיות וואס לאזן נישט שלאפן און עסן, איך געב דאס איבער פאר אייך און איך האף אז איר וועט טון וואס איך זאג אייך.


א ליכטיגן חנוכה.


...

#399 - ס'איז נישט מעגליך צופרידן צו שטעלן יעדן איינעם
שלום בית, בין אדם לחבירו, רענט

בעזרת ה' יתברך


יום ב' פרשת וישב, י"ח כסליו, שנת תשע"ט לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר.


א גרויסן יישר כח פארן ארויסהעלפן די ישיבה מיטן געבן פאר די רענט פון דעם חודש ... דאללער; דער אייבערשטער זאל דיר העלפן אז אין דעם זכות זאלסטו מצליח זיין אין אלע דיינע וועגן.


געדענק דעם דיבור פון הייליגן רבי'ן (עיין חיי מוהר"ן, סימן רכט) "נִצַּחְתִּי וָאֲנַצֵּחַ", איך האב אויסגעפירט און איך וועל אויספירן, "גָּמַרְתִּי וָאֶגְמוֹר", איך האב געענדיגט און איך וועל ענדיגן.


דו האב מיט קיינעם גארנישט, געב פאר קיינעם נישט אפ קיין דין וחשבון וואס דו טוסט, פארוואס, פאר וועם און פאר ווי; דו טו דעם רצון ה' און געב אכטונג אויף דיין ווייב תחי', מער פון דעם וועט דיר סיי ווי נישט גיין.


די אלע וואס קומען מיט פשעטלעך: "מען דארף יוצא זיין ידי אדם, אזוי ווי עס שטייט (משלי ג, ד): 'וּמְצָא חֵן וְשֵׂכֶל טוֹב בְּעֵינֵי אֱלֹקִים וְאָדָם"; ווייסן נישט דעם פשט אין פסוק, ווייל עס איז נישט מעגליך אז א מענטש זאל יוצא זיין די ווילן פון אנדערע מענטשן, ווייל יעדער מענטש וויל דאך עפעס אנדערש, נו ווי איז מעגליך יוצא צו זיין ידי אדם? נאר די פשט איז, אז ווען א מענטש לעבט מיטן אייבערשטן העלפט אים דער אייבערשטער אז ער וועט געפונען חן בעיני אלקים ואדם.


געב א קוק וואספארא שיינע גארטן דו האסט אויפגעשטעלט נאר בזכות די תמימות ופשיטות פון דיר און דיין ווייב תחי', נאך אביסל האלסטו שוין דארט וואו דער "תם" איז אנגעקומען (סיפורי מעשיות, מעשה ט מחכם ותם), צו ווערן דער מיניסטאר וכו', דו וועסט קענען שרייען פאר דיינע אלע וכו': "קוק צו וואס מיין תמימות האט מיר געברעגט".


בנוגע דיינע חובות; פראביר יעדן טאג צו מקיים זיין די מצוה פון פריעת חוב, אפילו אביסעלע און אפילו דורך א שליש וד"ל.


...