בריוון פונעם ראש ישיבה שליט"א

#1141 - פארוואס קאסט דער שבת אסאך געלט?
הכרת הטוב, שבת קודש, סיום הש"ס, קשיות

בעזרת ה' יתברך


יום ב' פרשת ויגש, ב' טבת, זאת חנוכה, שנת תש"פ לפרט קטן


 


מרת ... תחי'.


די אלע וואס טענה'ן אז דער שבת קאסט אסאך געלט, "היתכן דער ראש ישיבה רעדט אזויפיל מען זאל שפארן געלט, וואס גייט דא פאר וכו' וכו'?" איר דארפט אליינס פארשטיין אז דאס איז נישט וואס באדערט זיי באמת, עס באדערט עפעס אנדערש וכו', זיי קענען נישט זאגן אפן וואס באדערט זיי, אז זיי וועלן זאגן זייערע טענות וועט מען זיי נישט אויסהערן, עס איז דא אסאך צו רעדן דערוועגן וכו'.


בעטס דעם אייבערשטן איר זאלט קיינמאל נישט פארגעסן די טובות וואס איר האט באקומען פון דעם הייליגן פלאץ און וואס איר באקומט נאך אלץ. אז איר האט באמת נישט קיין געלט צו קומען וועט קיינער נישט זיין ברוגז אז איר קומט נישט, איין זאך בעט איך אייך, נעמט נישט קיין טייל מיט די וכו'.


איר האט זוכה געווען צו טייערע זון און טייערע איידעמער פון דעם הייליגן ישיבה, אז איר וועט ווייטער שעצן דעם פלאץ און געדענקען וואס איר באקומט דא, וועט איר זוכה זיין צו חתונה מאכן אלע קינדער און האבן נחת פון זיי.

#1140 - די כלי צו מקבל זיין אלע ברכות איז "שלום"
תפילה והתבודדות, חינוך הילדים, חנוכה, שלום בית

בעזרת ה' יתברך


יום ב' פרשת ויגש, ב' טבת, זאת חנוכה, שנת תש"פ לפרט קטן


 


מרת ... תחי'.


היינט זאת חנוכה איז א גרויסע טאג, היינט קען מען פועל'ן ביים אייבערשטן גרויסע ניסים, בעטס דעם אייבערשטן פאר אייך פאר אייער מאן און בעיקר פאר אייערע דורות זיי זאלן זיין ערליכע אידן וועט איר זוכה זיין צו קינדער צדיקים. חכמינו זכרונם לברכה דערציילן (תנא דבי אליהו רבא, פרק יח): "מַעֲשֶׂה בְּכֹהֵן אֶחָד שֶׁהָיָה יְרֵא שָׁמַיִם בַּסֵּתֶר", עס איז געווען א כהן זייער אן ערליכער איד, "וְהָיוּ לוֹ עֲשָׂרָה בָּנִים מֵאִשָּׁה אַחַת, שִׁשָּׁה זְכָרִים וְאַרְבַּע נְקֵבוֹת", ער האט געהאט צען קינדער - זעקס זון און פיר טעכטער, "וּבְכָל יוֹם וָיוֹם הָיָה מִתְפַּלֵּל, וּמִשְׁתַּטֵּחַ, וּמִתְחַנֵּן, וּמְבַקֵּשׁ רַחֲמִים, וּמְלַחֵךְ בִּלְשׁוֹנוֹ עָפָר, כְּדַי שֶׁלֹא יֵצֵא אֶחָד מֵהֶן לִידֵי עֲבֵירָה וְלִידֵי דְּבַר מְכֹעָר", ער פלעגט זיך יעדן טאג אראפווארפן אויף דער ערד וויינען און בעטן דעם אייבערשטן אז אלע זיינע קינדער זאלן זיין ערליכע אידן; "אָמְרוּ לֹא יָצְתָה אוֹתָהּ שָׁנָה וְלֹא שֵׁנִית וְלֹא שְׁלִישִׁית, עַד שֶׁבָּא עֶזְרָא וְהֶעֱלָה אֶת יִשְׂרָאֵל מִבָּבֶל, וְהֶעֱלָה אֹתוֹ כֹּהֵן עִמָּהֶם, לֹא נִכְנַס אֹתוֹ כֹּהֵן לְבֵית עוֹלָמוֹ, עַד שֶׁרָאָה כֹּהֲנִים גְּדוֹלִים וּפִרְחֵי כְּהוּנָה מִבָּנָיו וּמִבְּנֵי בָּנָיו עַד חֲמִשִּׁים שָׁנָה, וְאַחַר כָּך נִכְנַס אוֹתוֹ כֹּהֵן לְבֵית עוֹלָמוֹ", ביז ער האט זוכה געווען ארויף צו גיין קיין ארץ ישראל מיט אלע זיינע קינדער צוזאמען מיט עזרא הסופר און אלע זיינע קינדער זענען געווארן כהנים אינעם בית המקדש. דער כהן האט זוכה געווען צו קינדער און אייניקלעך וואס אלע פון זיי האבן געטון די עבודה אין בית המקדש; זעט מען פון דעם אז תפילה איז די עצה זוכה צו זיין צו ערליכע קינדער.


בפרט היינטיגע טעג וואס עס פאלן שטיקער פון כלל ישראל, פון יעדע שטוב זעט מען קינדער וואס גייען אוועק פון אידיש'ן וועג, עס כאפט א פחד און א שרעק צו זען ווי פון די שענסטע און בעסטע משפחות פאלן אוועק קינדער, בחורים דרייען זיך מיט טעלעפאונס וואס איז אפן צו אלע עבירות, מען קוקט אויף דעם עבירות, מיידלעך ווארפן אראפ פון זיך צניעות, זיי גייען אנגעטון נישט איידל השם ישמרינו, דארפן מיר וויינען און בעטן און שרייען צום אייבערשטן פאר אונזערע דורות זיי זאלן בלייבן אויפ'ן דרך התורה.


היינט זאת חנוכה איז א טאג וואס מען קען פועל'ן ישועות, אבער מיר דארפן מאכן א כלי צו קענען נעמען די ברכות און ישועות פונעם אייבערשטן, א מענטש בעט דעם אייבערשטן ער זאל אים העלפן, דער אייבערשטער וויל אים העלפן אבער ער האט נישט קיין כלי צו קענען נעמען די ברכות און ישועות. דאס איז אזוי ווי א מענטש קומט בעטן ער וויל טרינקען ער איז דורשטעריג, אבער אז ער האט נישט קיין כלי קען מען אים נישט געבן קיין טרינקען, וואס איז די כלי? חכמינו זכרונם לברכה זאגן (עוקצין ג, יב): "לֹא מָצָא הַקָּדוֹשׁ בָּרוּךְ הוּא כְּלִי מַחֲזִיק בְּרָכָה לְיִשְׂרָאֵל אֶלָּא הַשָּׁלוֹם", ביים אייבערשטן איז דער גרעסטער זאך שלום; שלום איז די כלי וואס דער אייבערשטער פארלאנגט פון אונז, אז מען לעבט בשלום האט מען א כלי לקבל אלע ברכות, אז מען בעט זיך איבער מען געבט נאך, מען איז מוותר מאכט מען זיך א גרויסע כלי מען קען נעמען אן א שיעור ברכות און ישועות פונעם אייבערשטן.


וואס מיינט שלום? זאגט דער הייליגער רבי (ליקוטי מוהר"ן, חלק א', סימן פ): "שֶׁמְּחַבֵּר תְּרֵי הֲפָכִים", ווען מען שטעלט צוזאמען צוויי פארקערט זאכן - דאס איז שלום, אזוי ווי עס שטייט (איוב כה, ב): "עוֹשֶׂה שָׁלוֹם בִּמְרוֹמָיו", דער אייבערשטער מאכט שלום אין הימל צווישן די מלאכים פון פייער און די מלאכים פון וואסער, "שֶׁהֵם תְּרֵי הֲפָכִים - כִּי מַיִם מְכַבֶּה אֵשׁ", זיי זענען צוויי פארקערטע זאכן, ווייל וואסער לעשט אויס פייער, "וְהַקָּדוֹשׁ בָּרוּך הוּא עוֹשֶׂה שָׁלוֹם בֵּינֵיהֶם וּמְחַבְּרָם יַחַד", גייט דער אייבערשטער און מאכט שלום צווישן זיי און ער באהעפט זיי צוזאמען.


זעט מען וואס מיינט שלום, מען איז מחבר צוויי פארקערטע זאכן; יעדער מענטש האט זיינע נאטורן, זיין וועג ווי אזוי ער טראכט, קיינער טראכט נישט ווי דער צווייטער, חכמינו זכרונם לברכה זאגן (סנהדרין לח.): "לְהַגִּיד גְּדוּלָּתוֹ שֶׁל מֶלֶך מַלְכֵי הַמְּלָכִים הַקָּדוֹשׁ בָּרוּךְ הוּא, שֶׁאָדָם טוֹבֵעַ כַּמָּה מַטְבְּעוֹת בְּחוֹתָם אֶחָד וְכוּלָּן דּוֹמִין זֶה לָזֶה, אֲבָל הַקָּדוֹשׁ בָּרוּךְ הוּא טוֹבֵעַ כָּל אָדָם בְּחוֹתָמוֹ שֶׁל אָדָם הָרִאשׁוֹן וְאֵין אֶחָד מֵהֶן דּוֹמֶה לַחֲבֵירוֹ", ווען א מענטש מאכט א זאך, קען ער מאכן א פארעם דערפון און נוצן דעם פארעם נאכצומאכן די זעלבע זאך און אלעס וואס ער מאכט מיט דעם פארעם זעט אויס די זעלבע, אבער דער אייבערשטער האט באשאפן אן א שיעור מענטשן אויף דער וועלט, אלע זעען אויס ווי אדם הראשון אבער קיין איינער זעט נישט אויס גענוי ווי דער אנדערער און זיכער טראכט נישט איינער ווי דער צווייטער.


בעט איך אייך זייער, מאכטס אייך א כלי צו קענען נעמען די ברכות פונעם אייבערשטן, לעבטס בשלום מיט אייער מאן, אפילו ער האט פארקערטע נאטורן פון אייך, ער איז פייער און איר זענט וואסער, אדער פארקערט – איר זענט פייער און ער איז וואסער, שלום איז ווען עס איז דא צוויי פארקערטע מענטשן מיט פארקערטע נאטורן אבער ביידע ווילן איין זאך, ביידע ווילן טון דעם רצון השם, אויפשטעלן א ערליכע שטוב, ערליכע אידישע דורות, קינדער און קינד'ס קינדער וואס וועלן דינען דעם הייליגן באשעפער.


איר זאלט זוכה זיין צו א גמר חתימה טובה און א גוט קוויטל.

#1139 - ס'איז א חוב אויפ'ן מלמד צו רעדן צו די קינדער זיי זאלן זיין הייליג
חינוך הילדים, מלמדים, חנוכה, חסידות ברסלב, תפלין, קמיע

בעזרת ה' יתברך


יום ה' פרשת מקץ, כ"ח כסליו, ד' דחנוכה, שנת תש"פ לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר.


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


בנוגע רעדן צו קינדער וכו'; אודאי זאלסטו רעדן צו קינדער פון זיין הייליג בקדושת הברית. עס ליגט א חוב אויפ'ן מלמד צו רעדן צו די קינדער זיי זאלן זיין הייליג, נישט צורירן מיט די הענט וכו'; וויפיל בחורים וויינען אז מען האט זיי נישט מחנך געווען זיי זאלן זיין הייליג און דערפאר האב זיי זיך צוגעוואוינט צו טון שלעכטס רחמנא לצלן, ווען מען וואלט ווען גערעדט צו זיי אין די יונגע יארן קלארע ווערטער וואלטן זיי זיך נישט געמוטשעט אין די עלטערע יארן.


פארשטייט זיך אז ווען מען רעדט דארף מען אכטונג געבן ווי אזוי מען רעדט וכו'; מען דארף רעדן צו זיי לפי דרגתם, לויט זייער עלטער, זיי נישט דערשרעקן וכו'. דאס בעסטע איז אז מען זאגט: "דער אייבערשטער לאזט נישט לייגן די הענט וכו', עס איז א גרויסע עבירה אויב מען לייגט די הענט דארט"; אז דו וועסט רעדן צו דיינע תלמידים וועסטו זיי מציל זיין פון אלעם שלעכטס.


בנוגע קומען שבת חנוכה דאווענען מיט ברסלב'ע חסידים ניצול צו ווערן פון עולם התוהו; אודאי זאלסטו קומען דאווענען צווישן ברסלב'ע חסידים כאטשיג איין תפילה, קוק אריין אין ספר פעולת הצדיק (סימן תתמו) די גאנצע מעשה באריכות וואס דער רבי האט דערציילט מיט'ן רב וואס האט געהאט א חבר און זיי האבן צווישן זיך אפגעמאכט מיט א 'תקיעת כף' אז ווער עס וועט פריער נסתלק ווערן וועט קומען דערציילן פאר'ן צווייטן וואס עס טוט זיך אפ אויבן אין הימל. דער רב איז קודם נפטר געווארן און עס איז אריבער געלאפן גאנצע אכט און צוואנציג יאר ביז ער איז געקומען אין חלום צו זיין חבר, עס האט זיך אויסגעשטעלט אז דער רב האט בכלל נישט געוויסט אז ער איז נפטר געווארן, ער איז נעבעך געווען אין עולם התוהו אכט און צוואנציג יאר; ווען דער רבי האט אויסגעפירט די מעשה האט דער רבי געזאגט בזה הלשון: "ווער עס וועט קומען צו מיר דריי מאל א יאר - 'ראש השנה', 'שבת חנוכה' און 'שבועות', וועט געראטעוועט ווערן פון דעם עונש פון עולם התוהו"; א פחד פון א מעשה, א מענטש גייט אוועק מזה העולם און זיין נשמה דריידט זיך אין 'עולם התוהו', ער מיינט אז ער לעבט נאך; דאס איז שרעקליכע יסורים פאר די נשמה.


בנוגע אויב מען מעג טראגן שבת די קמיע פון מוהרא"ש אין א מקום וואס איז נישט דא קיין עירוב; די פוסקים נעמען אן (עיין משנה ברורה סימן שח, סעיף קטן קכט) אז אפילו א קמיע וואס איז נישט קיין קמיע מומחה, עס איז נישט קלאר אז עס העלפט, קען מען טראגן היינטיגע צייטן וואס מיר האבן נישט קיין געהעריגע רשות הרבים, כל שכן אין דעם פאל וואס די קמיע פון מוהרא"ש איז איתמחי גברא ואיתמחי קמיע קען מען דאס טראגן שבת; מען דארף נאר אכטונג געבן עס זאל זיין אנגעטון אויפ'ן גוף, מען טאר דאס נישט האלטן אין די הענט אדער אין טאש (עיין משנה ברורה סימן שא, סעיף קטן פח).


איך האב נישט געוויסט אז דו קוקסט מיר אזוי נאך וכו'; איך זאג יא דעם לשם יחוד פאר'ן לייגן תפילין, נאר אסאך מאל ווען עס ווערט שפעט, איך בין אזוי טרוד וכו' זאג איך דעם לשם יחוד פאראויס, פאר איך קום אריין אין שול וכו'.


דער עיקר בעט איך דיר זייער, שטארק זיך; בעט דעם אייבערשטן זאלסט בלייבן מקושר צום הייליגן רבי'ן אויף די וועלט און אויף יענע וועלט, געב א קוק דער הייליגער רבי נתן וואס ער איז דאך געווען אזוי מקושר צום רבי'ן, ווער איז נאך געווען אזוי נאנט מיטן רבי'ן ווי רבי נתן, דאך האט ער געבעטן דעם רבי'ן ער זאל אים צובינדן צו אים ער זאל נישט אוועק גיין, דער רבי האט געזאגט פאר רבי נתן: "איך האב דיר שוין אריין געכאפט אין מיין זאק", האט רבי נתן געזאגט: "רבי, בינד מיר צו אינעם זאק איך זאל נישט אוועק גיין".


א ליכטיגן חנוכה.

#1138 - פארוואס שטאמלט דאס קינד
חינוך הילדים, רפואה

בעזרת ה' יתברך


יום ה' פרשת וישב, כ"א כסליו, שנת תש"פ לפרט קטן


 


לכבוד האברך היקר ... נרו יאיר.


אז א קינד שטאמלט ביים רעדן איז דאס פון פחדים; קען זיין אז דארט אין ... פלעי גרופ לייגט א טיטשער פחדים אויף די קינדער, פון דעם הייבט ער אן שטאמלען (סטאדער"ן).


זיי מברר אויב דאס קומט טאקע פון דעם, האלט דיין קינד אין שטוב אפאר טעג און זע אויב דאס ווערט בעסער; אויב עס ווערט אים בעסער זאלסטו רעדן מיט די טיטשערס זיי זאלן זיך אומגיין מער ווייך צו אים.


דער עיקר זאלסטו אסאך בעטן דעם אייבערשטן פאר גוטע ערליכע געזונטע קינדער, ווייל קינדער זענען אזוי ווי ביימעלעך און די תפילות זענען צוגעגליכן צו וואסער; פונקט ווי ביימער וואקסן נאר אז מען באוואסערט זיי אזוי וואקסן די קינדער אויף געזונטע און ערליכע דורך תפילות פון עלטערן.

#1137 - רעדן שיין צו א צווייטן
חנוכה, שטעטל, מדות טובות, נקודות טובות, אחדות

בעזרת ה' יתברך


יום א' פרשת מקץ, כ"ד כסליו, ערב חנוכה, שנת תש"פ לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר.


איך האב זייער הנאה געהאט צו זיין דעם שבת אין שטעטל, בעיקר האב איך הנאה געהאט פון די געשמאקע לופט וואס מען שפירט דארט; ווי אלע לעבן צוזאמען מיט ליבשאפט, מען גרויסט זיך נישט איינער אויפ'ן צווייטן, מען קוקט גוט איינער אויפ'ן צווייטן.


היינט נאכט גייען מיר צינדן די הייליגע חנוכה ליכט; עס ווערט געברענגט פון צדיקים (עיין בספר בני יששכר מאמרי חודש כסלו – טבת, מאמר ב - אור תורה, אות כא) אז בשעת מען צינדט אן די מנורה קומט אראפ זייער א גרויסע הייליגקייט און מען קען פועל'ן זייער גרויסע זאכן. זאלסטו זיך אויסבעטן ביי די ליכט; זאלסט בעטן דעם אייבערשטן אז דו זאלסט זוכה זיין צו לערנען און דאווענען און אויפציען דיינע קינדער זיי זאלן זיין ערליכע אידן.


איך בעט דיר זייער זאלסט רעדן שיין צו אנדערע; רעד נישט שטעכעדיג, רעד נישט פליקעדיג, רעד שיין און איידל. מוהרא"ש האט איינגעפירט מען זאל זאגן פאר'ן דאווענען די תפילה פון הייליגן רבי ר' אלימלך זכותו יגן עלינו, אין די תפילה בעט מען דעם אייבערשטן: "וְשֶׁנְּדַבֵּר כָּל אֶחָד אֶת חֲבֵירוֹ בְּדֶרֶךְ הַיָשָׁר וְהָרָצוּי לְפָנֶיךְ", מיר זאלן רעדן שיין און איידל איינער מיט'ן צווייטן, אזוי ווי עס פאסט פאר דיר אייבערשטער.


איך ווארט און האף אז עס וועט ביי אונז מקוים ווערן וואס דער הייליגער רבי האט געזאגט (חיי מוהרן, סימן רצב): "הָעוֹלָם רָאוּי שֶׁיִתְמְהוּ עַל גוֹדֶל הָאַהֲבָה שֶׁיֵשׁ בֵּינֵינוּ", די וועלט וועט זיך וואונדערן אויף די גרויסע ליבשאפט וואס עס איז דא צווישן אונז; מוהרא"ש זאגט אז ליידער ליידער איז דער שיחה נאכנישט מקוים געווארן אין ברסלב, ער האפט אז אין "היכל הקודש" וועט די שיחה מקוים ווערן - אז די וועלט וועט זיך וואונדערן אויף די ליבשאפט וואס איז דא צווישן אונז; איך האף אז דאס וועט זיין ביי אונז אין שטעטל.


איך בעט דיר נאכאמאל זאלסט רעדן שיין צו א צווייטן.


דער אייבערשטער זאל העלפן מיר זאלן מקבל זיין די קדושה פון חנוכה, מיר זאלן זוכה זיין צו זען די ליכטיגקייט פונעם אור הגנוז אין די תורה.

#1136 - נאר קוקן גוט אויף אלעמען
מחלוקת, שטעטל, מדות טובות, נקודות טובות, אחדות

בעזרת ה' יתברך


יום א' פרשת מקץ, כ"ד כסליו, ערב חנוכה, שנת תש"פ לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר.


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


איך בעט דיר זייער זאלסט קוקן מיט א גוט אויג אויף אלע איינוואוינער אין שטעטל; איך ווייס אויך אלעס וואס דו שרייבסט מיר, איך ווייס נאך מער וואס דו ווייסט נישט און וואס דו ווילסט נישט וויסן וכו'.


נאר מיט גוט'ן וועסטו פועל'ן, און נאר מיט קוקן גוט אויף אלעמען וועסטו מצליח זיין. אנשטאט שרייען אויף האברך ... נרו יאיר זאלסטו שיין רעדן צו אים; ער איז נעבעך אויפגעוואקסן אין אזא חינוך, ביי זיי אין שטוב איז דאס די וועג ווי אזוי מען רעדט. אלעס גייט מיט שטעכן, פליקן, פארשעמען און וויי טון; דאס איז ביי זיי דער: "גוט מארגן", "גוטן טאג" און "גוטע נאכט", שטעכן, פליקן, פליקן און שטעכן. ווען דו וואלסט ווען געהאט אזא חינוך ווי אים וואלסטו געווען אסאך ערגער, ווען דו וואלסט ווען געהאט זיינע יונגע יארן וואלסטו געפליקט און געשטאכן אסאך מער.


דעריבער זאלסטו שיין רעדן צו אים און צו די אנדערע אינגעלייט, זיי זאלן אכטונג געבן ווי אזוי מען רעדט איינער צום צווייטן. זאג זיי אז אויב זיי ווילן מיר געבן כח זאלן זיי רעדן שיין איינער מיט'ן צווייטן, ווייל איך שפיר אויך וואס רבי נתן האט געשפירט, רבי נתן האט געזאגט: "ווען איך זע צוויי 'טרעגערס' קריגן זיך, שטעכט עס מיר ביי די זייט"; מיר שטעכט ביים הארץ ווען מען קריגט זיך און מען רעדט נישט שיין איינער צום צווייטן.


חזר איבער מיט זיי וואס מיר האבן גערעדט שבת אינדערפרי, "אויב מען וועט זיך האלטן איינאיינעם וועט איר מצליח זיין און דער שטעטל וועט זיין א גוטע פלאץ פאר אונזערע קינדער און איינקלעך זיי זאלן אויסוואקסן ערליכע אידן".


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#1135 - עס איז זייער א גרויסע מצוה צו מאכן שידוכים
שידוכים, שדכנים

בעזרת ה' יתברך


יום ה' פרשת וישב, כ"א כסליו, שנת תש"פ לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר.


זיי מחזק דיין ווייב תחי' זי זאל ווייטער עוסק זיין אין מאכן שידוכים, עס איז זייער א גרויסע מצוה צו מאכן שידוכים; די מצוה איז א בחינה פון מת מצוה, ווייל עס זענען נישט דא צופיל וואס זענען עוסק אין דעם, אפילו די וואס זענען עוסק אין דעם דארפן זייער אסאך חיזוק, ווייל מען ווערט פארשעמט, מען כאפט אריין זאפטיגע בזיונות וכו', וכו'.


פרעג איר אויב זי קען אנטראגן דעם שידוך פון ... פאר ...; לדעתי איז א שאד אז עס זאל זיך אפהאלטן צוליב די לבוש. איינמאל ער וועט רעדן מיט איר וועט ער מסכים זיין צו גיין ווייטער, ער איז זייער א וואוילער און א קלוגער. דער זוהר הקדוש זאגט (תיקוני  זוהר, תיקון כא, דף ס:) אז א טיפש קוקט אויפ'ן קלייד, אבער א חכם קוקט וואס ליגט אונטער'ן לבוש; איינמאל ער וועט זיך טרעפן און רעדן וועט ער ארויסגיין פון זיין קטנות, ער וועט מסכים זיין חתונה צו האבן לשם שמים און אויפשטעלן אידישע דורות.


שטארק זיך, זיי ממשיך מיט'ן מפיץ זיין דעם רבינ'ס ליכט פאר אנדערע, בעיקר פאר בני הנעורים, בחורים און מיידלעך; ווייל אויף זיי גייט אריבער ביטערע נסיונות וכו', און נאר דער רבי האט א שפראך צו זיי.

#1134 - זיי ממשיך מיט דיינע שיעורים כסדרן
חברים, לימוד התורה

בעזרת ה' יתברך


יום ה' פרשת וישב, כ"א כסליו, שנת תש"פ לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר.


עס קומט מיר נישט אויס צו רעדן מיט דיר אזוי אפט, אבער טראכטן טראכט איך פון דיר גאר אסאך; איך בין מתפלל פאר דיר יעדן איינציגסטן טאג, איך בין זיכער אז נאך אביסל וועסטו געהאלפן ווערן.


זיי ממשיך מיט דיינע שיעורים כסדרן אין מקרא, משנה, גמרא און הלכה, וכו', וכו'; סוף כל סוף וועט נאר דאס בלייבן מיט אונז, תורה, תפלה ומעשים טובים – דאס בלייבט איבער.


איך וויל מיט דיר רעדן וכו' אזוי ווי אמאל; איך האב דיר ליב אזוי ווי אמאל.


פון דיין ראש ישיבה וואס ווארט פאר דיין ישועה.

#1133 - מ'רעדט צום אייבערשטן און ס'ווערט גרינגער
תפילה והתבודדות

בעזרת ה' יתברך


יום ה' פרשת וישב, כ"א כסליו, שנת תש"פ לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערער ליבער ... נרו יאיר.


איך פריי זיך אזוי שטארק צו הערן פון דיר אז דו פירסט זיך מיט די הנהגה וואס דער הייליגער רבי האט אונז געגעבן "תפלה והתבודדות"; דו ביסט זיך מתבודד יעדן טאג, דו גיסט זיך אויס דיין הארץ צום אייבערשטן אויף דיין פשוט'ע שפראך ביז עס ווערט דיר גרינגער, דו שפירסט זיך ארומגענומען מיט'ן אייבערשטן.


קוק צו וואס דער רבי ברענגט אונז צו; מיר זענען פשוט'ע מענטשן, מיר זענען נאך זייער ווייט פון עפעס שייכות צו הייליגקייט, דאך לייגט דער רבי אריין אין אונז אזא גרויסע און הייליגע הנהגה, מיר זאלן לעבן מיט'ן אייבערשטן, מיר זאלן שפאצירן מיט אים; רעדן און שמועסן מיט אים, דארפן מיר זייער פרייליך זיין.


זיי ממשיך מיט דיין גוטע פירונג; שטארק זיך, ברעך נישט אונטער; דו האלסט שוין ממש פאר דיין ישועה, דו ביסט אזוי יונג און דו ביסט שוין אזויפיל אריבער, צער און יסורים וואס עלטערע גייען נישט אריבער און דאך ביסטו פעלזן פעסט, דו שטארקסט זיך יעדן טאג פונדאסניי. בעט איך איך דיר: "ברעך נישט אונטער", נאך אביסל וועסטו האבן דיין ישועה.

#1132 - זיי מקפיד אויף נעגל וואסער
נעגל וואסער

בעזרת ה' יתברך


יום ה' פרשת וישב, כ"א כסליו, שנת תש"פ לפרט קטן


 


לכבוד האברך היקר ... נרו יאיר.


מזל טוב פאר די אפשערן פון דיין זון נרו יאיר; דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט זען נחת ביי אים און פון אלע קינדער געזונטערהייט צוזאמען מיט דיין ווייב תחי'.


זיי מקפיד אויף "נעגל וואסער"; פאר דו גייסט שלאפן זאלסטו אנגרייטן נעגל וואסער פאר דיר, פאר דיין ווייב און פאר דיין זון נרו יאיר. אינדערפרי זאלסטו נישט אראפגיין פון בעט אן אפגיסן נעגל וואסער און אויך זאלסטו אפגיסן דיינע קינדער; אז דו ביסט נישט אין שטוב ווען זיי שטייען אויף זאל דיין ווייב זיי אפגיסן.


מענטשן מיינען אז נעגל וואסער איז א נישט וויכטיגע זאך; באמת איז דאס א יסוד היסודות אין א אידישע שטוב, עס נעמט ארויס אלע שלעכטע און בייזע כחות, עס ברענגט קדושה וטהרה.

#1131 - איך ווארט און קוק ארויס אויפ'ן "שבת התוועדות - שבת סיום הש"ס"
שבת קודש, סיום הש"ס

בעזרת ה' יתברך


יום ה' פרשת וישב, כ"א כסליו, שנת תש"פ לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר.


ברוך ה' איך בין אנגעקומען אהיים בשלום; א גרויסן יישר כח פאר'ן מיר העלפן מיט די נסיעה, די וועגן זענען געווען זייער גוט.


אויך א גרויסן דאנק פאר'ן אהערשטעלן דעם "שבת התוועדות – שבת סיום הש"ס"; איך זע ווי שווער דו ארבעסט פאר'ן שבת, איך בין דיר זייער דאנקבאר, איך ווארט און קוק ארויס אויפ'ן שבת וואו אלע וועלן זיך צוזאמנעמען, זיך שטארקן מיט אונזער מתנה וואס דער אייבערשטער האט אונז געגעבן; א מתנה דעם רבי'ן, א מתנה רבי נתן, א מתנה מוהרא"ש, א מתנה התבודדות, א מתנה דעם סדר דרך הלימוד וכו', וכו'; מען וועט קיינמאל נישט קענען ענדיגן אויסרעכענען וואס דער רבי געבט אונז.

#1130 - לאז דיין ווייב גיין צניעות'דיג
צניעות, שלום בית, הדרכות, חומרות

בעזרת ה' יתברך


יום ה' פרשת וישב, כ"א כסליו, שנת תש"פ לפרט קטן


 


לכבוד מיין ליבער טייערער ... נרו יאיר.


מיש נישט אויס די יוצרות; ווען איך רעד קעגן לעבן מיט חומרות ופרישות וכו', וכו', מיינט דאס נישט צו זאגן אז מען זאל אוועק ווארפן דאס צניעות. אך און וויי פאר דעם וואס מאכט אוועק צניעות און טוט אן זיין ווייב בגדי פריצות, אויסגעשניטן, קורץ און שמאל וכו', וכו'.


פארדריי נישט דעם רבינ'ס ווערטער; די מעשה פונעם בעל תפלה וואס דער רבי דערציילט (סיפורי מעשיות, מעשה יב), אז דער בעל תפלה האט געטראגן זיינע מענטשן חוץ לישוב, זיי האבן געהאט דארט א טייכל, ביימער און פירות, און "'אויף קליידער האט מען גארנישט געקוקט', ווייל ווי אזוי מען גייט גייט מען"; טייטש דאס נישט אויס אז דעם בעל תפילה'ס לייט האבן נישט געקוקט אויף צניעות, חס ושלום אזוי צו זאגן.


איך בעט דיר מיין טייערער ליבער תלמיד, דו האסט באקומען א טייערע ווייב, א "בית פיגא" תלמידה, זי איז אן איידעלע פרוי, זי הערט און לערנט פון אונזער מנהלת תחי' ווי אזוי צו לעבן א לעבן מיט'ן אייבערשטן; בעט איך דיר זאלסט איר נישט אונטער רייסן און אוועק מאכן איר צניעות.


רוב מענער ווייסן נישט פונקטליך וואו עס הייבט זיך אן צניעות און וואו עס ענדיגט זיך; לאז איר פאלגן איר מנהלת תחי' וואס לערנט מיט זיי אזוי שיין און אזוי ערליך וואו עס הייבט זיך אן צניעות ביי די האלז, ביי די ערמל און ביי די פיס וכו', וכו'.


דו וועסט נישט זיין פרייליכער ווען זי וועט זיך אויסשניידן ארום די האלז, עס וועט דיר נישט בעסער ווערן, עס איז בלויז א דמיון פאר א שטיק צייט.


איך שרייב דיר דעם בריוו אויפ'ן פליגער, אויפ'ן וועג אהיים פון ארץ ישראל; געב איבער פאר אלע פרישע אברכים וואס האבן יעצט חתונה געהאט, איך וויל רעדן מיט זיי זונטאג נאכט ביי מיר אין שטוב, זייער וויכטיג. איך וויל אייך מדריך זיין ווי אזוי מוהרא"ש האט אונז געלערנט – סיי דער חלק פון לעבן מיט די ווייב אן חומרות ופרישות וכו', וכו', און סיי די אנדערע חלק, פון נישט זוכן אוועק צו מאכן וואס מען לערנט אין בית פיגא, צו גיין אנגעטון שיין און איידל.


שטארק זיך און שטארק דיין ווייב תחי', זיי איר מחזק, רעד צו איר שיינע ווערטער אזוי ווי א ברסלב'ער חסיד רעדט, אזוי ווי ערליכע אידן רעדן; וועסטו מאכן א פלאץ ביי דיר אין שטוב פאר השראת השכינה און דו וועסט זוכה זיין צו אלע ברכות.


איך וועל דיר נאך שרייבן אויף דעם כלל וואו און וואס דער רבי מיינט אז מען זאל זיך אכטונג געבן פון חומרות און וואו מען דארף יא אכטונג געבן וכו'.


איך האב דיר ליב.

#1129 - א קינד וויינט צו זיינע עלטערן וואס זענען פאר'שיכור'ט אינעם טעלעפאן
ניגונים, הפצה, סמארטפאון

בעזרת ה' יתברך


יום ה' פרשת וישב, כ"א כסליו, שנת תש"פ לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר.


מיר האבן ארויסגעגעבן א ניגון ווי א קינד וויינט צו זיינע עלטערן, ער געבט ארויס זיינע געפילן ווי ער שפירט זיך נישט אזוי אינטערעסאנט ביי זיינע עלטערן, ווייל זיי זענען פאר'שיכור'ט אינעם טעלעפאן.


אויך האבן מיר געמאכט אויף דעם ניגון א מוזיק ווידיאו, מיר האבן עס געוויזן ביי די פרויען ביים חינוך אווענט.


וויל איך דיר בעטן דו זאלסט דאס פארשפרייטן ווי מער דו קענסט; לייג עס אויף אלע וועבסייטס, בלאגס וכו', וכו'; אפשר וועלן מיר קענען פועל'ן ביי נאך איין משפחה זיי זאלן נישט אריינברענגען אין שטוב קיין שום כלי וואס מען קען זען דערויף מאווי"ס, קליפס וכו', וכו'.


היינט קען מען זיין א גרויסער מפיץ אן ארומגיין אין די גאסן און אין הייזער; מען קען זיצן אין א באקוועמע אפיס און פון דארט פארשפרייטן פאר צענדליגער טויזנטער מענטשן עצות און חיזוק בעבודת ה'.

#1128 - מאך הפצה פאר כולל אינגעלייט
שלום בית, הפצה, עצתו אמונה, הדרכות

בעזרת ה' יתברך


יום ה' פרשת וישב, כ"א כסליו, שנת תש"פ לפרט קטן


 


לכבוד האברך היקר לי ... נרו יאיר.


וואויל איז דיר אז דו האסט אנגעהויבן גיין הפצה; דו פארשפרייטסט די ליכטיגע עצות פון רבי'ן פאר אנדערע. עס איז א גרויסע רחמנות אויף מענטשן וואס ווייסן נישט פון די שיינע זיסע וועגן פון רבי'ן.


בעיקר זאלסטו גיין צווישן כולל אינגעלייט, זיי דארפן נאך דאס מערסטע חיזוק; די אינגעלייט, יונגע אברכים וואס האבן יעצט חתונה געהאט זיי דארף מען עפענען די אויגן זיי זאלן זען אז מען קען לעבן א לעבן, זיין דבוק צום אייבערשטן צוזאמען מיט די ווייב.


רוב אינגעלייט ווייסן נישט דערפון, זיי האבן יסורים ווייל פון איין זייט ציט זיי אהיים צו גיין צו די ווייב און פון די אנדערע זייט האט מען זיי אזוי פארדריידט דעם קאפ אז מען טאר נישט טראכטן פון די ווייב, מען זאל נישט צופיל אהיים גיין וכו', זיי קוקן אויף די ווייב ממש כאילו כפאו שד.


בעט איך דיר זייער, זוך אויף די קונטרסים "עצתו אמונה" וואס האבן אין זיך הנהגות פאר אינגעלייט, וואו זיי וועלן קענען ארויס נעמען רמזים, זיין א מבין דבר מתוך דבר, וויסן ווי אזוי צו לעבן אן ערליכע לעבן מיט די ווייב, זוכה זיין צו האבן א ריינעם מח, א זויבערע מחשבה און קענען דינען דעם אייבערשטן בשמחה ובטוב לב.

#1127 - שאפן א זאל פאר די סקול פלעי
סקול, מוסדות

בעזרת ה' יתברך


יום ה' פרשת וישב, כ"א כסליו, שנת תש"פ לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר.


טו מיר א טובה, פרעג דיין זיידע אדער דיין פעטער אויב מיר קענען האבן דעם זאל ... פאר זונטאג און מאנטאג פרשת בשלח פאר די פלעי וואס די סקול מאכט. אויב אין די טעג זענען דא חתונות אפשר קענען מיר האבן זונטאג און מאנטאג פרשת משפטים.


מיר פלעגן מאכן די פלעי'ס אין ישיבה, אבער עס האט זיך פארגרעסערט די סקול, מיר דארפן א גרעסערע פלאץ.


לאז מיר וויסן ווי פריער, ווייל מיר דארפן וויסן ווען און וואו.


שטארק זיך, קוק די נסים וואס דער אייבערשטער האט מיט דיר געטון ביז אהער; דאנק און לויב אים וועט ער טון מיט דיר נאך נסים.

#1126 - מ'דארף רעדן צו מענטשן נאר פשוטע דיבורי אמונה
שבת קודש, בית המדרש, מוסר, חידושי תורה

בעזרת ה' יתברך


יום ה' פרשת וישב, כ"א כסליו, שנת תש"פ לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר.


א גרוס פון דיין איידעם ... נרו יאיר, ער לערנט זייער פלייסיג און פירט זיך מיט גרויס יראת שמים; איך זע זיין התנהגות ביים דאווענען און ביים לערנען, ממש צום באוואונדערן.


איך בעט דיר זייער, שטארק זיך – סיי פאר דיר אליינס און שטארק זיך צו שטארקן אנדערע; איך הער אזויפיל גרוסן, מענטשן זענען זיך מחי' מיט דיינע חיזוקים.


זאלסט נישט מכבד זיין צו רעדן ביי דיר אין שול מענטשן וואס האבן נישט קיין דיבורים, זייערע דיבורים זענען פון די תורות וואס זענען מקבל פון שדין יהודאין (עיין ליקוטי מוהר"ן, חלק א', סימן כח), וואס בויען בנינים וואס שטייט אין די לופט; מען קען נישט ארויסנעמען לימודים נישט פאר די וועלט און נישט פאר יענע וועלט, נאר שיינע דרשות וואס שטייט אין די לופט, אזוי ווי דער רבי איז דארט מסביר.


ביי שלש סעודות דארפסטו נישט מער פון זאגן: "ה' מֶלֶךְ, ה' מָלָךְ ה' יִמְלוֹךְ לְעוֹלָם וָעֶד"; ביי די וועלט זאגט מען דאס אין לשון הקודש וכו', אבער ביי אונז אין ברסלב זאגט מען עס אין אידיש: "דער אייבערשטער פירט די וועלט, דער אייבערשטער האט געפירט די וועלט און וועט דאס פירן ביז אייביג"; רעד פשוט'ע אמונה וועסטו מחי' זיין אידישע צעבראכענע הערצער, מען וועט קענען בויען מיט די ווערטער בנינים אויף די וועלט און אויף יענע וועלט.

#1125 - פרויען צוזאמקום
חינוך הילדים, חיזוק פאר פרויען

בעזרת ה' יתברך


יום ה' פרשת וישב, כ"א כסליו, שנת תש"פ לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר.


איך בין היינט צוריק געקומען פון ארץ ישראל, איך בין נישט דא געווען פאר צוויי טעג, איך האב נישט געדענקט צו שיקן פאר דיין ווייב די שיעור וואס מען האט געוויזן פאר די פרויען די וואך ביים חינוך אווענט.


זאג פאר דיין ווייב אז עס איז א שאד זי זאל נישט מאכן די וואך א פרויען צוזאמקום; אין וויליאמסבורג און אין שטעטל האט מען געמאכט די וואך דעם חינוך אווענט (P.T.A.) אנשטאט די פרויען צוזאמקום. די שיעור איז נוגע פאר אלע פרויען, אפילו די וואס שיקן די קינדער אין אנדערע מוסדות; אלע דארפן חיזוק, אלע דארפן גוטע עצות ווי אזוי צו מחנך זיין די קינדער.


פרעג דיין ווייב אויב זי וויל, אויב זי האט כח צו מאכן א צוזאמקום, וועל איך דיר שיקן דעם שיעור. ווייל דעם קומענדיגן פרויען צוזאמקום וועט זיין מיטוואך פרשת וארא, כו טבת; איז א שאד פאר די פרויען ביי אייך אין שטאט זאלן דארפן ווארטן אזוי לאנג.


שטארק זיך מיט אמונה, וואס דו דארפסט בעט דעם אייבערשטן.

#1124 - זוך נישט קיין חומרות, אבער זיי אן ערליכער איד
שלום בית, עבודת השם, הדרכות, חומרות

בעזרת ה' יתברך


יום ה' פרשת וישב, כ"א כסליו, שנת תש"פ לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר.


ווען דיין ווייב זאגט דיר וואס זי האט געלערנט ביי איר מנהלת תחי' זאלסטו דאס מחשיב זיין; פריי זיך אז זי האט א מנהלת וואס געבט זיך אפ מיט די תלמידות אפילו נאך די חתונה. אסאך אינגעלייט וואלטן געצאלט זייער גאנצע געלט אז זייער ווייב זאל האבן א מנהלת וואס לערנט מיט די פרויען ווי אזוי צו לעבן מיט'ן מאן אן קיין חומרות ופרישות.


דו ווייסט נישט און דו וועסט קיינמאל נישט וויסן וואס מענטשן גייען אריבער צוליב די פארשאלטענע כלה טיטשערס וואס גרייטן אן כלות מיט חומרות ופרישות וואס מען לערנט מיט קריסטליכע גלחים; וויפיל אינגעלייט פאלן אריין אין עבירות רחמנא לצלן נאר צוליב די רשע'נטעס וואס פארשטעלן זיך מיט א שיינעם שלייער.


געלויבט דעם אייבערשטן אז מוהרא"ש זכרונו לברכה האט אונז אוועקגעשטעלט און קלאר געמאכט די וועגן פון די הייליגע תורה, מיר זאלן זיך נישט אוועק רירן פון שלחן ערוך, פון הלכה; דארפסטו שעצן דיין ווייב אז זי גייט צו די וועכנטליכע שיעורים פון די מנהלת תחי', נישט אראפרייסן איר צניעות.


איך וויל זייער שטארק מאכן א שיעור זונטאג ביי מיר אין שטוב פאר אלע פרישע אברכים, איך שפיר אז עס זענען דא אינגעלייט וואס מישן אויס די יוצרות; ווען מען רעדט קעגן חומרות ופרישות מיינען זיי אז מען מיינט "צניעות", דאס איז צוויי עקסטערע זאכן.


דער הייליגער רבי איז געווען זייער קעגן חומרות, דאס מיינט נישט צו זאגן אז מען קען פירן אן הפקר לעבן, עסן יעדע הכשר וואס האט אידישע אותיות, עסן פלייש פון שוחטים וואס וכו', און גייען אנגעטון מיט בגדי פריצות.


דער רבי זאגט קלאר (ליקוטי מוהר"ן, חלק א', סימן לז) אז צוליב נישט ערליכע שוחטים מוטשעט מען זיך מיט פרנסה; אזוי אויך זאגט דער רבי (ספר המדות, אות בנים, סימן ט): "צְנִיעוּת שֶׁבָּאִשָּׁה מְזַכָּה לָהּ לְבָנִים הֲגוּנִים", צניעות ברענגט גוטע קינדער.


איך בין היינט צוריק געקומען פון ארץ ישראל; היינט נאכט איז נישט שייך צו מאכן א באזונדערע שיעור לאברכים ווייל היינט איז דער וועכנטליכער שיעור, שבת וועל איך אם ירצה ה' זיין אין קרית ברסלב, אין שטעטל; זונטאג נאכט וויל איך רעדן מיט די אברכים – תלמידי הישיבה.


איך האב דיר זייער ליב. 

#1123 - מיין נסיעה קיין ארץ ישראל
חברים, ארץ ישראל

בעזרת ה' יתברך


יום ה' פרשת וישב, כ"א כסליו, שנת תש"פ לפרט קטן


 


לכבוד האברך היקר ... נרו יאיר.


חסדי ה' יתברך איך בין היינט צוריק געקומען בשלום פון ארץ ישראל; איך שרייב דיר דא בקיצור אביסל פון די נסיעה.


מאנטאג נאכט בין איך ארויסגעפארן, דינסטאג פארנאכטס אום זעקס אזייגער האב איך זוכה געווען צו זיין נאכאמאל אין ארץ ישראל, איך בין גלייך געפארן קיין "בית שמש" צום בית המדרש היכל הקודש, דארט זענען זיך צוזאמגעקומען תלמידי הישיבה און תלמידי היכל הקודש. קודם האבן מיר געלערנט דעם בלאט גמרא און נאכדעם האבן מיר גערעדט פונעם רבינ'ס עצות – ביז ניין אזייגער.


נאכדעם בין איך געפארן קיין ירושלים עוסק זיין אין א שידוך וכו', עלף אזייגער איז פארגעקומען א שיעור אין ירושלים עיר הקודש.


מיטוואך זענען מיר געפארן קיין יבנאל צום ציון פון מוהרא"ש; געלויבט דעם אייבערשטן אז איך האב זיך געקענט אביסל אויסגיסן דאס הארץ מיט תפלה והתבודדות. אין יבנאל האבן מיר זיך געטראפן מיט אנשי שלומינו; יעדעס מאל מען טרעפט זיך מיט אנשי הצדיק איז מען זוכה צו הערן פרישע דיבורים, פרישע התחזקות.


נאכמיטאג אום דריי אזייגער איז געווען א שיעור אין צפת, אין צפת איז איז דא א שיינע חבורה אינגעלייט וואס האלטן זיך אין רבי'ן בנוסח היכל הקודש; קודם האבן מיר געלערנט דעם דף און נאכדעם האבן מיר זיך מחזק געווען.


פון דארט בין איך געפארן קיין בני ברק צו די חתונה פון החתן ... נרו יאיר, און פון דארט אהיים קיין ניו יארק.


איך וועל דיר נאך שרייבן.

#1122 - מאכט פרייליך אייער מאן
שלום בית, חיזוק פאר פרויען

בעזרת ה' יתברך


יום א' פרשת מקץ, כ"ד כסליו, ערב חנוכה, שנת תש"פ לפרט קטן


 


מרת ... תחי'.


איך האב ערהאלטן אייער בריוו.


איך פריי זיך זייער צו הערן אז איר לעבט בשלום ובאהבה; שלמה המלך זאגט (משלי יד, א): "חַכְמוֹת נָשִׁים בָּנְתָה בֵיתָהּ, וְאִוֶּלֶת בְּיָדֶיהָ תֶהֶרְסֶנּוּ", א קלוגע פרוי בויט אויף איר שטוב און א נארישע פרוי צעברעכט עס מיט אירע אייגענע הענט; אפילו דער מאן דארף זיין דער וואס הייבט אן געבן ליבשאפט פאר די פרוי וכו', אבער ווען א פרוי נוצט איר שכל וועט זי נישט ווארטן אויפ'ן מאן וכו', זי וועט אנהייבן געבן ליבשאפט פאר אים, וועט דער מאן איר צוריק געבן גוטע וועטער און איר געבן ליבשאפט.


ווען איר ווייסט און איר שפירט אז אייער מאן וויל אייך מאכן א סורפרייז, זאלט איר זיך מאכן ווי איר ווייסט נישט, זאגטס אים נישט: "איך ווייס וואס דו גייסט מיר קויפן", "איך ווייס וואו דו גייסט גיין מיט מיר וכו' וכו'", מאכט זיך ווי איר ווייסט נישט כדי ער זאל הנאה האבן פון מאכן פאר אייך שיינע איבעראשונגען, אזוי ווי איר וואלט געוואלט מען זאל זיך פירן מיט אייך ווען איר ווילט יענעם פרייליך מאכן מיט אן איבעראשונג.


בנוגע ליינען קריאת שמע וכו'; מען מעג.


דער אייבערשטער זאל העלפן איר זאלט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#1121 - רעד צו דיין מאמע מיט גרויס דרך ארץ
כיבוד אב ואם, בחור, צדקה

בעזרת ה' יתברך


ערב שבת קודש פרשת וישב, מברכים החודש, כ"ב כסליו, שנת תש"פ לפרט קטן


 


לכבוד הבחור ... נרו יאיר.


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


חוצפה זיך נישט צו דיין מאמע; וואס זי זאגט דיר זאלסטו טון מיט שמחה וועט זי דיר נישט זיין קיין מניעה פאר ברסלב. רעד צו דיין מאמע מיט גרויס דרך ארץ, וואס זי זאגט דיר זאלסטו טון מיט זריזות און פרייליכקייט. דו דארפסט נישט דערציילן אז דו הערסט די שיעורים וכו', הער ווייטער די חיזוקים און זיי זיך מחזק מיט דעם פאר דיר אליינס.


עס איז זייער א גוטע זאך צו גיין נאך געלט, בפרט אז דיין ישיבה פארלאנגט דאס פון יעדן בחור, דארפסטו האבן הכרת הטוב פאר די ישיבה וואו דו לערנסט און גיין נאך געלט. ביי אונז אין ישיבה דארף יעדער בחור גיין נאך געלט; נישט נאר חנוכה נאר אויך א גאנץ יאר, און אלע תלמידי הישיבה גייען יעדע נאכט נאך געלט, זיי פארשפרייטן די קונטרסים און ספרים פון מוהרא"ש און בעטן צדקה. זאלסטו אויך גיין נאך געלט פאר דיין ישיבה.


מוהרא"ש ברענגט פונעם סאטמארער רבי'ן זכותו יגן עלינו אז גיין נאך געלט איז א תיקון פאר כריתות ומיתות בית דין; ווען א מענטש גייט נאך געלט נעמט ער אראפ פון זיך אלע עונשים קשים ומרים.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#1120 - אויף עבירות באקומט מען ביטערע עונשים
קדושה, בחור, ישיבה

בעזרת ה' יתברך


יום ה' פרשת וישב, כ"א כסליו, שנת תש"פ לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר.


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


וויי וויי צו ליינען וואס דו שרייבסט אינעם בריוו, געוואלד געוואלד אז דאס גייען אריבער בחורים, וויי פאר די וואס גייען צו פלעצער וואו מען מאכט א מאסאדזש וכו'; מען ווייסט נישט וואס פאר א עונש מען באקומט צוליב גיין טון עבירות.


די תורה זאגט אז אויב מען זינדיגט אין די עבירה פון פגם הברית באקומט מען א ביטערער עונש (בראשית מו, יב): "וַיָּמָת עֵר וְאוֹנָן בְּאֶרֶץ כְּנַעַן", דער אייבערשטער האט גע'הרג'עט עֵר וְאוֹנָן ווייל זיי האבן געזינדיגט אין פגם הברית - הוצאת זרע לבטלה רחמנא לצלן; אויב טוט מען נישט תשובה איז זייער ביטער ביים סוף. מען האט א שלעכטע סוף, א ביטערע סוף, מען ווערט אלט און שוואך, מען ווערט א גערעגטער מענטש און א שלעכטער מענטש, דאס איז דער סוף פון עבירות, רחמנא לצלן.


דו האסט צוויי ברירות, אדער אנטלויפן פון די חברים אין דיין ישיבה וואס דערציילן בייטאג וואס זיי האבן געטון ביינאכט, זיי דערציילן זייערע עבירות, אדער מאך א טיקעט און קום צוריק קיין אמעריקע; בלייב נישט קיין איין טאג מיט די חברים אין ארץ ישראל וואס פארן קיין וכו'. אז דו האסט נישט קיין אנדערע ברירה גיי נעם זיך אן ארבעט ווי איידער פארברענט ווערן מיט עבירות.


חכמינו זכרונם לברכה זאגן (נדה יג:): "כָּל הַמוֹצִיא שִׁכְבַת זֶרַע לְבַטָּלָה חַיָיב מִיתָה", ווער עס זינדיגט אין פגם הברית, ער איז מוציא זרע לבטלה רחמנא לצלן, איז חייב מיתה. "רַבִּי יִצְחָק וְרַבִּי אַמִּי אָמְרֵי, כְּאִילוּ שׁוֹפֵך דָמִים", רבי יצחק און רבי אמי זאגן, עס איז אזוי ווי איינער איז עובר אויף רציחה און שפיכת דמים. "רַב אַסִּי אָמַר, כְּאִילוּ עוֹבֵד עֲבוֹדַת כּוֹכָבִים", רב אסי זאגט, עס איז אזוי ווי ער דינט עבודה זרה רחמנא לצלן.


ברודער, אחי היקר, הער אויס וואס דער אייבערשטער זאגט (משלי א, טו): "בְּנִי, אַל תֵּלֵךְ בְּדֶרֶךְ אִתָּם", מיין קינד גיי נישט אויף זייער וועג, "מְנַע רַגְלְךָ מִנְּתִיבָתָם", גיי נישט אויף זייערע וועגן, (שם ה, ג-ה): "כִּי נֹפֶת תִּטֹּפְנָה שִׂפְתֵי זָרָה", די אלע וואס רעדן אן צי טון עבירות רעדן זייער זיסע רייד, "וְחָלָק מִשֶּׁמֶן חִכָּהּ", די ווערטער זענען געשמאקער ווי גוטע אויל, אבער "וְאַחֲרִיתָהּ מָרָה כַלַּעֲנָה", אבער איר סוף איז ביטער ווי ביטערע גראז, "חַדָּה כְּחֶרֶב פִּיּוֹת", עס ברענגט דער טויט, אזוי ווי א שארפער מעסער מיט צוויי שארפן, "רַגְלֶיהָ יֹרְדוֹת מָוֶת", אירע פיס פירן אראפ צום טויט, "שְׁאוֹל צְעָדֶיהָ יִתְמֹכוּ", צום גיהנום דערנענטערן זיי אירע טריט.


איך האף אז דו וועסט אננעמען די רייד וועסטו האבן א גוטע לעבן.

#1119 - זאלסט נישט שלאגן קיין קינדער
חינוך הילדים, מלמדים

בעזרת ה' יתברך


ערב שבת קודש פרשת וישלח, ט"ו כסליו, שנת תש"פ לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר.


שטארק זיך ווייטער ממשיך צו זיין מיט דיין הייליגע ארבעט – מלומדות; דו קענסט זיך נישט פארשטעלן דאס גרויסקייט פון א מלמד, וואס פאר א זכותים ער האט אויבן אין הימל.


איך בעט דיר זייער זאלסט נישט נוצן דיינע הענט, זאלסט נישט שלאגן קיין קינדער. אויב עס מאכט זיך א פאל וואס דו האלסט אז מען דארף געבן א פאטש זאלסטו מכבד זיין דעם מנהל מיט די גרויסע מצוה, דו זאלסט נישט אליינס פסק'ענען אזעלכע שאלות. רוב מאל ווען מען שלאגט איז דאס פון "פארלוירנקייט", אדער צוליב "פערזענליכע געפילן", מען נעמט פערזענליך ווען דער קינד שמייכלט זיך אונטער וכו'.


איך האב הנאה געהאט אז דו האסט מיר אנגערופן דערציילן וואס עס האט פאסירט אין חדר און דו האסט געפרעגט אויב דו האסט גוט געטון מיט'ן געבן א פאטש; קומענדיגע מאל קענסטו מיר רופן פרעגן פאר'ן געבן די פאטש אדער זאלסטו פרעגן דעם מנהל, און אויב דער מנהל וועט פסק'נען אז עס קומט זיך א פאטש פאר'ן קינד צוליב חוצפה וכדומה, זאלסטו גלייך מכבד זיין דעם מנהל מיט די מצוה.


שטארק זיך און שטארק דיין ווייב. דו ווייסט נישט די נס וואס דו האסט; איך זאג דיר דאס מיט א ריינעם אמת, איך זאג דיר אז דו ווייסט נישט אפצושאצן דאס טייערקייט פון איר.


בלייבט נאר איבער איין זאך, דו זאלסט נישט אויפהערן דאנקען און לויבן דעם אייבערשטן אויף די גרויסע חסדים און ניסים וואס ער טוט מיט דיר שטענדיג.


א גוט שבת.

#1118 - מיט חסד וועט זיך בויען די שטעטל
הפצה, שטעטל, חסד, עצתו אמונה, אחדות

בעזרת ה' יתברך


ערב שבת קודש פרשת וישלח, ט"ו כסליו, שנת תש"פ לפרט קטן


 


מרת ... תחי'.


איר זאלט זיין געבענטשט מיט אלע ברכות פונעם אייבערשטן פאר'ן אהערשטעלן הילף פאר קימפעטארנס צו קאכן עסן, מיט'ן צוזאמנעמען אלע פרויען פון שטעטל, יעדער זאל העלפן איינער דעם צווייטן.


געבטס איבער פאר אלע פרויען אנשי שלומינו, אז מיט חסד וועט זיך בויען די שטעטל, און מיט אחדות און ליבשאפט וועלן מיר מצליח זיין. מוסדות בויט זיך נישט מיט געלט און מאכט, קהילות בויען זיך נישט פון נגידים און עשירים, נאר דורך אחדות און ליבשאפט.


שטארקטס אייך און זייטס ממשיך מיט'ן איבערטייטשן די שאלות ותשובות פון ספר עצתו אמונה – אויף די ענגלישע שפראך; די מפיצים זאגן אז מענטשן זענען זיך מחי' מיט די ענגלישע בריוו, עס מאכט ליכטיג אזויפיל אידישע שטובער, כשמו כן הוא: "די ליכט פון אמונה". אויך ליינט מען דאס פאר אויף די האטליין, סיי פאר מענער און סיי פאר פרויען, הונדערטער מענטשן זענען זיך מחי' מיט דעם; דאס אלעס גייט פאר אייך א זכות, און פאר אייערע דורות.


א גוט שבת.

#1117 - יעדער אינגערמאן זאל קובע זיין צייטן צו לערנען
לימוד התורה, סדר היום

בעזרת ה' יתברך


ערב שבת קודש פרשת וישלח, ט"ו כסליו, שנת תש"פ לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערער ליבער תלמיד ... נרו יאיר.


איך האב גרויס הנאה פון דיר, בעיקר אז דו ביסט קובע עתים לתורה; דו שטייסט אויף פארטאגס לערנען אין כולל בוקר להלכה. אויך ביסטו קובע עתים לתורה ביינאכט, דו לערנסט דעם בלאט גמרא יעדע נאכט ביים שיעור פון האברך היקר לי מאוד ... נרו יאיר.


איך האב געהאט די זכיה צו משמש זיין אונזער גרויסע זיידע, קארלסבורגער רב שליט"א, פאריגע וואך; איך האב געזאגט: "זיידי האט אן אייניקל וואס וואוינט אין ברסלב'ע שטעטל און לערנט פלייסיג פארטאגס און ביינאכט", זיידי האט זייער הנאה געהאט, ער האט מיר געזאגט: "האסט מיר געמאכט א נחת רוח".


הלוואי זאלן אלע אינגעלייט קומען אינדערפרי לערנען פאר'ן דאווענען; דער טאג איז אן אנדערע טאג ווען מען הייבט אן מיט תורה, דאס איז דער יסוד פון אונזער שטעטל, יעדער אינגערמאן זאל קובע זיין צייטן צו לערנען. מיט תורה, עבודה און גמילות חסדים בויט זיך די וועלט.


דו ארבעסט דאך דורכן טאג צווישן די גראז און ביימער, זאלסטו שעפשען תפילות א גאנצע צייט פאר דיר און פאר אלע אידן, מיר זאלן זיין אפגעהיטן פון אלעם שלעכטס.


א גוט שבת.