בריוון פונעם ראש ישיבה שליט"א

#1261 - עצות צו ווערן פרייליך
חיזוק פאר מיידלעך, שמחה, תהלים

בעזרת ה' יתברך


יום ד' פרשת תצוה, ח' אדר, שנת תש"פ לפרט קטן


 


... תחי', תלמידה בית פיגא ברסלב.


דו האסט מיר ממש מחי' געווען מיט דיין בריוו.


איך פריי זיך זייער צו הערן אז דו זאגסט יעדן טאג תהלים, דו האסט שוין געענדיגט דעם אכט און צוואנסיגסטן מאל ספר תהלים; איך האף אז דו וועסט ווייטער זאגן תהלים, דו וועסט זיך קיינמאל נישט שיידן פונעם תהלים.


איך הער צוריק זייער גוטע גריסן פון דיינע לערערינ'ס, זיי זאגן אלע אז דו ביסט זייער א וואוילע מיידל, דאס אליינס דארף דיר פרייליך מאכן.


דער הייליגער רבי געבט אונז אן עצה ווי אזוי צו זיין פרייליך, דורך טאנצן יעדן טאג. דער רבי זאגט (ספר המידות אות שמחה, סימן ח): "עַל יְדֵי הָרִקּוּדִין וְהַתְּנוּעוֹת שֶׁאַתָּה עוֹשֶׂה בַּגּוּף, נִתְעוֹרֵר לְךָ שִׂמְחָה", דורך טאנצן און שפרינגען ווערט מען פרייליך; אין סקול איז דא א צייט יעדן טאג ווען אלע מיידלעך טאנצן אינאיינעם מיט פרייליכע מוזיק, זאלסטו מיט טאנצן לעבעדיג און שפרינגען, וועסטו זוכה זיין צו זיין פרייליך.


נאך אן עצה געבט אונז דער הייליגער רבי, דער רבי זאגט (שם, סימן יז): "עַל יְדֵי בִּטָּחוֹן בָּא שִׂמְחָה", דורך דעם וואס מען האט בטחון אינעם אייבערשטן, מען פארלאזט זיך אויפ'ן אייבערשטן ווערט מען פרייליך; די סיבה פארוואס מען איז נישט פרייליך איז ווייל מען זארגט זיך שטענדיג, מען טראכט: 'וואס וועט זיין?' מען טראכט נעגעטיווע מחשבות, דאס מאכט אז דער מענטש זאל זיין בעצבות; איז די עצה אויף דעם אז מען זאל זיך פארלאזן אויפ'ן אייבערשטן, מען זאל אריין נעמען אין קאפ אז אלעס אלעס פירט דער אייבערשטער, גארנישט פאסירט נישט פון זיך אליינס, קיינער קען מיר נישט טון קיין שום שלעכטס און עס קען נישט פאסירן צו מיר קיין שום שלעכטס, נאר וואס דער אייבערשטער מאכט; דאס מאכט מען זאל ווערן פרייליך.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט מצליח זיין אין אלע דיינע וועגן.

#1260 - וואס צו טון פאר'ן טאטע'ס נשמה
כיבוד אב ואם, חיזוק פאר פרויען, נשמה

בעזרת ה' יתברך


יום ד' פרשת תצוה, ח' אדר, שנת תש"פ לפרט קטן


 


מרת ... תחי'.


איך האב ערהאלטן אייער בריוו.


הַמָּקוֹם יְנַחֵם אוֹתָךְ בְּתוֹךְ שְׁאָר אֲבֵלֵי צִיּוֹן וִירוּשָׁלָיִם, איר זאלט נישט וויסן מער פון קיין צער.


איר פרעגט וואס איר זאלט טון פאר אייער טאטע'ס נשמה, איר זענט זייער באזארגט וואס עס טוט זיך מיט זיין נשמה; ווען רבי נתן האט געפרעגט דעם רבי'ן וואס ער זאל טון פאר זיין מאמע'ס נשמה אז זי זאל האבן עליה, האט אים דער רבי געזאגט: "זאג די ברכה פון אשר יצר מיט כוונה"; זעט מען פון דעם אז אויבן אין הימל איז זייער חשוב און זייער הייליג יעדע ברכה וואס מען מאכט מיט כוונה, יעדע מצוה איז זייער חשוב, בפרט א אידישע פרוי וואס איר גאנצע לעבן באשעפטיגט זי זיך נאר מיט מצוות, טאג און נאכט איז זי פארנומען מיט די קינדער, זיי אויפציען צו זיין ערליכע אידן - דאס איז די גרעסטע זאך פאר די נשמה פון די עלטערן.


יעדע גוטע זאך וואס קינדער טוען האבן די עלטערן'ס נשמה אן עליה פון דעם; דעריבער זאלט איר ווייטער ממשיך זיין מיט אייער עבודת השם, איר זאלט אויפברענגען אייערע קינדער מיט ליבשאפט און ווארעמקייט צום אייבערשטן און צו די תורה, וועט אייער טאטע רוען אין גן עדן.

#1259 - ווי אזוי מיידלעך זאלן זיך פירן אום יום טוב פורים
צניעות, חיזוק פאר מיידלעך, פורים

בעזרת ה' יתברך


יום ג' פרשת תצוה, ז' אדר, שנת תש"פ לפרט קטן


 


לכבוד די תלמידות פון בית פיגא ברסלב, שתחיו.


מיר שטייען יעצט פאר דעם הייליגן יום טוב פורים, וויל איך אייך שרייבן אפאר וויכטיגע זאכן איר זאלט וויסן ווי אזוי צו מקבל זיין אזא הייליגע טאג.


טייערע בית פיגא תלמידות שתחי', גייט אנגעטון איידל און שיין און פירט אייך איידל און באשיידן; קוקט צו וואס מען איז זוכה ווען מען פירט זיך איידל, די נס פון פורים איז געקומען דורך 'אסתר המלכה' ווייל זי האט זיך געפירט זייער איידל. די הייליגע חכמים זכרונם לברכה דערציילן אונז (תרגום אסתר ב, ז): "אֶסְתֵּר הֲווּ קָרִין לָהּ", פארוואס האט מען גערופן אסתר המלכה מיט'ן נאמען 'אסתר', איר ריכטיגע נאמען איז נישט 'אסתר' זי האט געהייסן 'הדסה'? "עַל דִי הֲוַת צְנִיעָא בְּבֵיתָא דְּמָרְדְּכַי, שַׁבְעִין וַחֲמֵשׁ שְׁנִין", ווייל זי איז געווען זייער צניעות'דיג אין שטוב פון מרדכי הצדיק, "וְלָא חֲזָת אַפֵּי גְבַר אֱלָהֵן אַפֵּי מָרְדְּכַי", דורכאויס פינף און זיבעציג יאר האט זי נישט געקוקט אויף קיין שום פרעמדע מאן, זי האט נאר געקוקט אויף מרדכי הצדיק - דערפאר האט זי זוכה געווען אז זי האט געראטעוועט גאנץ כלל ישראל; זעט מען צו וואס מען קען זוכה זיין ווען מען פירט זיך איידל און באשיידן.


איך בעט אייך טייערע תלמידות פון בית פיגא, פורים איז זייער א הייליגע צייט, פורים קען פועל'ן זייער גרויסע זאכן, דער רבי זאגט (ליקוטי מוהר"ן חלק ב', סימן עד): פורים איז א צייט פון זיך באנייען; ווייל ווען מען איז פרייליך קען מען זוכה זיין צו פועל'ן זייער גרויסע ישועות, זאלט איר פון יעצט זיין נאר פרייליך; יעדע זאך וואס שטערט אייך, יעדע זאך וואס באדערט אייך - זאלט איר דאס אויסשמועסן מיט'ן אייבערשטן. איר קענט זיך נישט פארשטעלן וואס מען קען פועל'ן דורך תפילה, תפילה איז אזוי שטארק, עס דריידט איבער די טבע.


בנוגע זיך פארשטעלן וכו'; מען דארף אכטונג געבן זיך צו פארשטעלן נאר מיט איידעלע און שיינע קליידער, פורים דארף מען ווייטער זיין צניעות'דיג, פורים איז דא דער זעלבער אייבערשטער, די זעלבע תורה.


פורים דארף מען מכבד זיין טאטע מאמע אזוי ווי א גאנץ יאר.


איך וואונטש אייך א פרייליכן ליסטיגן תמיד.

#1258 - א פראבלעמאטישער שווער וואס שטערט די שלום בית
כיבוד אב ואם, שלום בית, חיזוק פאר פרויען

בעזרת ה' יתברך


יום ג' פרשת תצוה, ז' אדר, שנת תש"פ לפרט קטן


 


מרת ... תחי'.


איך האב ערהאלטן אייער בריוו.


איר האט א טייערער מאן נרו יאיר, ער איז געזונט און שטארק, זארגטס נישט וכו'; עס איז דא איין פראבלעם, ער האט א שרעקליכע פחד פון זיין טאטע. עס איז נישט זיין פראבלעם, עס איז זיין טאטע וואס ווארפט א שרעקליכע פחד השם ישמרינו.


איך וועל רעדן צו אים, איך וועל אים מדריך זיין ווי אזוי ער זאל זיך אויפפירן; עס איז אן הייקעלער ענין, פון איין זייט דארף ער אכטונג געבן אויף די כבוד פון זיין טאטע'ן, פון די אנדערע זייט קענט איר נישט ליידן דערפון, און אז זיין טאטע הערט נישט אויף רעדן צו אים אנטקעגן אייך דארף מען זען מיט חכמה וואס מען טוט דא.


דערפאר בעט איך אייך איר זאלט אים נאר שטארקן; איר האט באקומען אן אויסנאם מאן, ער איז טייער און ליכטיג, ער איז פשוט דערשראקן, ער ווייסט נישט ווי אזוי מען עסט דאס וכו'; ער האט געהערט זייער אסאך שיעורים אין ישיבה פון כיבוד אב ואם, ער ווייסט נישט וואס צו טון, ער שפירט ממש פארלוירן וכו'; איך וועל אים לערנען פריוואט ווי אזוי זיך אן עצה צו געבן.


איר זאלט אים נאר הייבן און געבן גוטע ווערטער; רעדטס נישט צו אים אנטקעגן זיין טאטע, ווי נישט ווי דארפט איר פארשטיין אז א טאטע איז א טאטע, עס איז נישט גוט איר זאלט רעדן דירעקט אנטקעגן זיין טאטע, עס וועט אים וויי טון; אפילו ער האט אייך מער ליב און ער וויל נאר אייך וכו', דאך איז א טאטע א טאטע.


דער אייבערשטער זאל העלפן איר זאלט מצליח זיין אין אלע אייערע וועגן.

#1257 - אויסמעקן עמלק מיט אלע ספיקות און קאפדרייענישן
אמונה, ספיקות, פורים

בעזרת ה' יתברך


יום ב' פרשת תצוה, ו' אדר, שנת תש"פ לפרט קטן


 


לכבוד די חשוב'ע חבורה תלמידי היכל הקודש ברסלב בירושלים עיר הקודש, ה' עליהם יחיו.


איך פריי זיך זייער צו הערן אז איר נעמט זיך צוזאם דאווענען אינאיינעם און איר פראוועט אינאיינעם שלש סעודות, מען איז זיך מחזק מיטן רבינ'ס ווערטער. איך האף מיט'ן אייבערשטנ'ס הילף אייך צו שרייבן יעדע וואך א בריוו, דאס זאלט איר לערנען ביי שלש סעודות. איינער זאל דאס פארלערנען הויך און קלאר; איר קענט מאכן קאפיס אז אלע זאלן קענען מיט האלטן.


מיר שטייען יעצט אין זייער א דערהויבענע צייט, מיר האבן יעצט די מצוה פון אויסמעקן עמלק וואס פארשטעלט דעם אייבערשטן, ער ברענגט אריין אינעם מענטש ספיקות אין די אמונה. חכמינו זכרונם לברכה דערציילן (פסיקתא דרב כהנא, הובא ברש"י שמות יז, ח), אמאל איז געווען א מענטש וואס איז געגאנגען א ווייטע וועג מיט זיין קינד, דאס קינד האט נישט געהאט קיין כח מער צו גיין האט אים דער טאטע גענומען אויפ'ן אקסל, אזוי איז ער געגאנגען און געגאנגען מיט'ן קינד אויפ'ן פלייצע, גייענדיג אויפ'ן וועג זעט דאס קינד ווי איינער פארקויפט געשמאקע עסן האט ער געבעטן זיין טאטע ער זאל אים געבן עסן און דער טאטע האט אים געגעבן עסן, גייענדיג ווייטער בעט ער זיין טאטע אז ער דארף טרינקען און דער טאטע האט אים געקויפט א טרינק, אזוי איז געווען מיט אלעס וואס דער קינד האט געזען, ער האט געבעטן זיין טאטע זאל אים דאס קויפן און דער טאטע האט אים אלעס געגעבן, גייענדיג ווייטער האט דאס קינד געזען איינעם גיין און האט יענעם געפרעגט: "האסט אפשר געזען מיין טאטע? איך ווייס נישט וואו מיין טאטע איז!" ווען דער טאטע האט דאס געהערט האט ער אראפגעווארפן דאס קינד פון זיין אקסל, איז געקומען א הונט און געביסן דאס קינד.


אזוי איז געווען ווען די אידן זענען ארויס פון מצרים, דער אייבערשטער האט זיי ארויסגענומען פון מצרים, ער האט זיי געוויזן די גרויסע וואונדער, ער האט געשפאלטן דעם ים, זיי געגעבן צו עסן מן פון הימל, די ברונעם וואסער צו טרינקען און אזוי ווייטער, ביז די אידן האבן געפרעגט (שמות יז, ז): "הֲיֵשׁ ה' בְּקִרְבֵּנוּ?" דער אייבערשטער איז דא מיט אונז? דער אייבערשטער האט פארגעסן פון אונז? גלייך האט פאסירט די פרשה מיט עמלק, וַיָּבֹא עֲמָלֵק און ער האט געביסן די אידן.


מוהרא"ש זכותו יגן עלינו פלעגט שטענדיג חזר'ן מיט אונז אז אלע ספיקות און קאפדרייענישן קומט פון עמלק; עמל"ק באטרעפט אזוי ווי ספ"ק, דער עיקר פון עמלק איז אריין צו ברענגען ספיקות אינעם מענטש: 'וועל איך נאך האבן א תקנה?' 'קען איך נאך תשובה טון?' 'דער אייבערשטער דארף מיר נאך האבן?' 'ווערן מיינע תפילות אויך אנגענומען?' דאס אלעס און נאך ברענגט עמלק אריין אינעם מענטש, אז דער מענטש זאל טראכטן אז דער אייבערשטער איז נישט מיט אים און אז דער אייבערשטער דארף אים נישט, אזוי ווי עס שטייט (שמות, שם): "הֲיֵשׁ ה' בְּקִרְבֵּנוּ אִם אָיִן"; און גלייך נאכדעם שטייט "וַיָּבֹא עֲמָלֵק".


אז מיר וועלן ארויס נעמען פון זיך די אלע ספיקות ובלבולים וועלן מיר ריכטיג מקיים זיין דעם מחיאת עמלק; אז מיר וועלן גלייבן אינעם אייבערשטן אז דער אייבערשטער איז מיט אונז, ביי אונז און נעבן אונז און ער הערט צו אונזערע תפילות.


אזוי אויך דארפן מיר האבן אמונה אין זיך און שטענדיג טראכטן: 'יעדע זאך וואס איך טו, האט דער אייבערשטער א נחת רוח פון דעם'; בפרט ווען א מענטש האט שכל און ער רעדט זיך אויס זיין הארץ צום אייבערשטן, קען מען זיך נישט פארשטעלן וואס עס טוט זיך אפ אין הימל און וואס פאר א רעש עס ווערט דערפון. אלע קליפות און מקטריגים ווערן פארברענט פון דעם.


ווער האלט מלחמה מיט עמלק? די צדיקים וואס פארשפרייטן דעם אייבערשטן, זיי האלטן מלחמה מיט אים; זיי דערמאנען אונז נאכאמאל און נאכאמאל מיר זאלן געדענקען עס אז דא א באשעפער, ער טוט אלעס, ער מאכט אלעס; קיינער קען גארנישט טון נאר וואס דער אייבערשטער זאגט.


מיר געפונען ביי די פרשה פון עמלק, ווען משה רבינו האט געהאלטן זיינע הענט אינעם ריכטונג פון הימל האבן די אידן מנצח געווען, פרעגן חכמינו הקדושים (ראש השנה פרק ג, משנה ח): "וְכִי יָדָיו שֶׁל משֶׁה עוֹשׂוֹת מִלְחָמָה אוֹ שׁוֹבְרוֹת מִלְחָמָה?" צי טוט דען משה רבינו'ס הענט מאכן מען זאל מנצח זיין אדער פארלירן די מלחמה, "אֶלָּא כָּל זְמַן שֶׁהָיוּ יִשְׂרָאֵל מִסְתַּכְּלִים כְּלַפֵּי מַעְלָה וּמְשַׁעְבְּדִין אֶת לִבָּם לַאֲבִיהֶם שֶׁבַּשָּׁמַיִם, הָיוּ מִתְגַּבְּרִים; וְאִם לָאו, הָיוּ נוֹפְלִין", נאר וואס דען, משה רבינו איז געזיצן און געוויזן מיט זיינע הענט אויף ארויף, ער האט געזאגט פאר די אידן: "קוקט ארויף צום אייבערשטן! האטס נישט מורא פון עמלק"; עמלק וויל אונז שוואך מאכן, ער כאפט די מענטשן וואס פאלן אראפ אין עבירות און ער זאגט זיי: "דו ביסט שוין פארפאלן, דו ביסט שוין דערנאך!" קומט משה רבינו און ווייזט אויף ארויף, משה רבינו זאגט: "קוק נישט וואס עמלק זאגט, הער נישט צו דעם יצר הרע, דו קוק צום אייבערשטן".


דער אייבערשטער זאל העלפן איר זאלט זוכה זיין צו די ליכטיגקייט פון פורים; געבט אכטונג נישט צו טרינקען פורים ביינאכט, עס איז נישט דא קיין מצוה צו טרינקען פורים ביינאכט. נאכ'ן מגילה ליינען זאלט איר מאכן א סעודה און גיין שלאפן כדי איר זאלט קענען אויסנוצן דעם פורים אינדערפרי ווען דער מח איז נאך קלאר - מיט דאווענען און לערנען שיעורים כסדרן.


פורים איז זייער א גרויסער טאג, מען דארף לערנען און דאווענען; וואויל איז דעם וואס נוצט אויס אזא טאג אזוי ווי עס דארף צו זיין, מען לערנט שיעורים כסדרן און מען איז זיך מתבודד, מען גייט ארום טראגן משלוח מנות פאר די עלטערן און פאר די ווייב'ס עלטערן און מען טאנצט און מען שפרינגט. עס איז כדאי צו דאווענען מנחה נאכמיטאג נאך פאר מען וואשט זיך צו די סעודה, שפעטער מאכט מען א סעודה און מען טרינקט אפאר כוסות ביז מען ווערט פרייליך.


א פרייליכן פורים און א ליסטיגן תמיד.

#1256 - מחזק זיין אידישע קינדער
חיזוק פאר פרויען, התחזקות, זיכוי הרבים

בעזרת ה' יתברך


יום א' פרשת תרומה, כ"ח שבט, שנת תש"פ לפרט קטן


 


מרת ... תחי'.


איך האב ערהאלטן אייער בריוו.


אין זוהר הקדוש פרשת וירא (דף קד.) שטייט: "בְּשַׁעֲתָא דְּקוּדְשָׁא בְּרִיךְ הוּא רָחִים לֵיהּ לְבַּר נָשׁ, מְשַׁדֵּר לֵיהּ דּוֹרוֹנָא, וּמַאן אִיהוּ? מִסְּכֵּנָא, בְּגִין דְּיִזְכֵּי בֵּיהּ", ווען דער אייבערשטער האט ליב איינעם שיקט ער אים א מתנה א צעבראכענער מענטש; אז מען קומט צו אייך און מען רופט אייך פאר חיזוק איז דאס א סימן אז דער אייבערשטער האט אייך ליב, ער שיקט אייך מתנות צעבראכענע נשמות, דארפט איר טאנצן פאר שמחה אז איר האט אזא זכות צו מחזק זיין נשמות ישראל.


שטארקט אייך מיט אייער הייליגע ארבעט פון מחזק זיין אידישע פרויען און מיידלעך וואס זענען צעבראכן; עס איז נישט דא נאך אזא גרויסע זאך ביים אייבערשטן ווי מחזק זיין אידישע קינדער.


דער אייבערשטער זאל העלפן איר זאלט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#1255 - נאך קינדער ברענגען נאך פרנסה און שלום בית
קינדער, שלום בית, חיזוק פאר פרויען, רפואה, פרנסה

בעזרת ה' יתברך


יום ב' פרשת תצוה, ו' אדר, שנת תש"פ לפרט קטן


 


מרת ... תחי'.


איך האב ערהאלטן אייער בריוו.


אויב איז דאס צוליב אייער געזונט וכו' איז איין זאך, אבער אויב דאס איז צוליב אנדערע חששות וואס איר האט, אזוי ווי איר שרייבט אינעם בריוו אז איר האט נישט קיין פרנסה בריווח, אדער עס איז שווער צו פארן צו די עלטערן מיט נאך קינדער און די שלום בית איז נישט אזוי ווי עס דארף וכו' וכו', דארפט איר וויסן אז עס איז פארקערט ווי איר טראכט, ווייל קינדער ברענגט פרנסה, יעדעס קינד וואס ווערט געבוירן ברענגט נאך פרנסה, דורך יעדע קינד וואס ווערט געבוירן ווערט מער ליכטיג אין שטוב.


קינדער מאכן נאר בעסער די שלום בית; אזוי שטייט פון צדיקים, אז קינדער ברענגט שלום בית. אזוי ווי מיר געפונען ביי די פרשה פון א סוטה; ווען א מאן און ווייב קריגן זיך ביז עס קומט דערצו אז דער מאן ברענגט זיין ווייב צום כהן, דער כהן טרינקט איר אן מיט די ביטערע וואסער און עס שטעלט זיך ארויס אז זי איז אן ערליכע פרוי, זאגט די תורה (במדבר ה, כח): "וְנִקְּתָה וְנִזְרְעָה זָֽרַע", זי וועט ווערן געבענטשט מיט קינדער און די קינדער וועלן צוריק ברענגען די אמת'ע ליבשאפט און פארשטאנד איינער צום צווייטן.


איך בעט אייך זייער איר זאלט זאגן יעדן טאג תהלים, דאס וועט אייך געבן כח און מוט צו ערציען אייערע קינדער.

#1254 - זיין אפן איז די שליסל פאר שלום בית
שלום בית

בעזרת ה' יתברך


יום ג' פרשת תצוה, ז' אדר, שנת תש"פ לפרט קטן


 


מרת ... תחי'.


וויסן זאלט איר אז אויב מען וויל האבן אמת'ע שלום בית דארף מען זיין אפן איינער מיט'ן צווייטן; אויב עפעס באדערט דארף מען דאס אויסרעדן, זיך אויפעסן פון אינעווייניג איז נישט דער וועג, ווייל דאס ליבשאפט קילט זיך אפ מיט די צייט.


ווען מען רעדט, מען דערציילט זאכן וואס באדערן דארף מען האבן שכל ווי אזוי דאס צו זאגן; שווייגן איז טאקע נישט קיין עסק, אבער רעדן דארף מען אויך וויסן ווי אזוי צו רעדן. מען האט אמאל דערציילט פאר רבי נתן אז עס איז דא אין שטאט א איד א גרויסער צדיק, ממש די גאנצע שטאט רעש'ט זיך מיט אים, און איינע פון זיינע גרויסע מדריגות איז אז ער איז א "שותק" - ער שווייגט. ער רעדט נישט, מען הערט נישט פון אים קיין איין ווארט; האט רבי נתן געזאגט: "דער רבי האט אונז געלערנט אז מען דארף נישט שווייגן, מען זאל יא רעדן, נאר מען דארף וויסן ווי אזוי צו רעדן"; דאס זעלבע דארפט איר וויסן, אז מען וויל האבן שלום בית דארף מען זיין אפן איינער מיט'ן צווייטן, מען דארף נאר וויסן ווי אזוי צו רעדן.


אנשטאט יענעם באשולדיגן דארף מען סתם אויסרעדן די ווייטאג, נישט זוכן צו קלאפן דעם אנדערן; מען שמועסט אויס זאכן וואס עס שטערט, אזוי ווייסט דער אנדערער וואס צו טון. אפילו אייער מאן וועט זיך נישט טוישן זיינע מידות וכו' אין איין מינוט, וועט אייך אבער זיין גרינגער און ער וועט וויסן על כל פנים אויף וואס צו ארבעטן וכו' וכו'.


ווערטס נישט פארלוירן, דער אייבערשטער וועט אייך נישט פארלאזן.

#1253 - זאלסט חס ושלום נישט גיין צו די בחירות
הפצה, משניות, בחירות, ערב רב

בעזרת ה' יתברך


יום א' פרשת תצוה, ה' אדר, שנת תש"פ לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר.


איך וואונדער זיך זייער אויף דיין שאלה וואס דו פרעגסט, צי דו זאלסט גיין צו די בחירות; וואס איז דיין שאלה בכלל, וואס האסטו מיט די פארשאלטענע מדינה - די ערב רב וואס האבן אויסגע'שמד'ט מיליאנען אידן? דו ווייסט דאך וואס די צדיקים פון די פריערדיגער דור האבן געהאלטן, אז מען טאר נישט נעמען קיין חלק אין די בחירות הטמאות, און דער הייליגער סאטמאר רבי זכותו יגן עלינו שרייבט אינעם הייליגן ספר ויואל משה (מאמר שלש שבועות, סימן קמ) אז גיין צו די בחירות איז ביהרוג ואל יעבור.


דו האסט געלערנט אין ישיבה אלע יארן, בעט איך דיר זייער טייערער ..., לאז זיך נישט פארדרייען דיין קאפ מיט די אלע וואס זאגן אז מען דארף גיין צו די בחירות, עס פאסט נישט פון א תלמיד הישיבה צו ווערן פארדריידט; דו האסט דאך געטרינקען פון די אונגארישע וויין, ווי קומט צו דיר בכלל אזא שאלה? אודאי זאלסטו נישט גיין! זאלסט נישט האבן צו טון מיט זיי, נישט נעמען א חלק אין די מרידה במלכות שמים, נישט דו און נישט דיין ווייב.


גיי הפצה; נעם א זעקל ספרים און גיי מיט דעם אין אלע גאסן, אין אלע שולן און אין אלע ערטער, נעם דעם קונטרס "למי יבחור", מוהרא"ש האט געשריבן א ספעציעלע קונטרס פאר די בחירות: "למי יבחור" - פארוועם צו שטומען, א קונטרס וואס אנטפלעקט ווער די מדינה איז און וואס זייער ציל איז. מוהרא"ש שרייבט אז מען זאל נישט נעמען א חלק אין קיין שום פארטיי, מיר שטומען נאר פאר'ן אייבערשטן און פאר די תורה, מיר שטומען פאר משיח צדקינו וואס וועט אונז אויסלייזן און צוריק ברענגען קיין ארץ ישראל.


איך פריי זיך זייער צו הערן אז דו האסט מסיים געווען די פיר און צוואנציגסטע מאל ששה סדרי משנה, זיי ממשיך ביתר שאת וביתר עוז.


געב א גרוס פאר דיין שווער, דער אייבערשטער זאל אים שיקן א גאנצע רפואה.

#1252 - שעצן דעם מאן'ס לימוד התורה
שלום בית, לימוד התורה, נחת

בעזרת ה' יתברך


יום ב' פרשת תצוה, ו' אדר, שנת תש"פ לפרט קטן


 


מרת ... תחי'.


אם ירצה ה' דעם קומענדיגן שבת - פרשת תצוה (זכור) ענדיגן מיר מסכת ברכות; אייער מאן נרו יאיר לערנט יעדן טאג דעם דף גמרא, ער גייט אויך מסיים זיין דעם שבת מסכת ברכות, וואלט געווען א גוטע זאך איר זאלט אים מאכן א שיינע סעודה לכבוד די סיום, דאס וועט אים זייער מחזק זיין, עס וועט אים געבן א גוטע שטופ אנצוהויבן דעם קומענדיגן זונטאג מסכת שבת.


מיט חכמה קען מען אויפהייבן דעם מאן זייער הויך; א קלוגע פרוי ווייסט ווי אזוי צו מאכן איר מאן זאל זיין אן ערליכער איד. חכמינו זכרונם לברכה דערציילן (בראשית רבה יז, ז): "מַעֲשֶׂה בְּחָסִיד אֶחָד", עס איז געווען א מעשה מיט א חסיד וואס האט געהאט א ערליכע פרוי און זיי האבן נישט זוכה געווען צו קינדער, האבן זיי אפגעמאכט צווישן זיך אז וויבאלד זיי האבן נישט קיין קינדער וועלן זיי זיך גט'ן און אזוי האבן זיי געטון, "הָלַךְ זֶה וְנָשָׂא רְשָׁעָה אַחַת, וְעָשְׂתָה אוֹתוֹ רָשָׁע", דער חסיד האט חתונה געהאט מיט נישט אן ערליכע פרוי און מיט די צייט האט זי אים געמאכט פאר א רשע, "הָלְכָה זֹאת וְנִשַֹּׂאת לְרָשָׁע אֶחָד, וְעָשְׂתָה אוֹתוֹ צַדִּיק", ווידער די ערליכע פרוי האט חתונה געהאט מיט א מאן א רשע און זי האט אים געמאכט פאר א צדיק, "הֱוֵי, שֶׁהַכֹּל מִן הָאִשָּׁה", זעט מען פון דעם אז די פרוי האט מורא'דיגע כוחות, זי קען איבער דרייען איר מאן אים מחזק זיין און אים אויפהייבן.


וואויל איז פאר די פרוי וואס האלט טייער איר מאן וואס לערנט תורה, וועט זי זוכה זיין צו שיינע דורות.

#1251 - א שיעור אין ספר עצתו אמונה
חיזוק פאר מיידלעך, בריוו, עצתו אמונה

בעזרת ה' יתברך


יום ד' פרשת תצוה, ח' אדר, שנת תש"פ לפרט קטן


 


... תחי', תלמידה בית פיגא ברסלב.


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


איך פריי זיך צו הערן אז דו לערנסט דעם ספר עצתו אמונה; דו האסט א שיעור אין דעם יעדן טאג, דו גייסט נישט שלאפן אן לערנען כאטשיג איין בריוו. הלוואי זאלן אלע מיידלעך, אלע דיינע חבר'טעס אויך טון אזוי; דארט וועסטו זען ווי אזוי מוהרא"ש האט געוואלט מען זאל לעבן, אלע בריוו איז נאר וואס מוהרא"ש האט געזאגט און וואס מוהרא"ש האט געוואלט.


אויך זאלסטו לערנען די בריוו פון ספר איש אמונות; דארט איז דא פערזענליכע בריוו פאר תלמידי היכל הקודש און פאר תלמידות בית פיגא, די בריוו וועט דיר זייער מחזק זיין און ווייזן א וועג אין לעבן.

#1250 - די קינדער זאלן האבן א גוטע סביבה
חינוך הילדים, חיזוק פאר פרויען, שבת קודש, תעניתים, הלכה, פורים

די קינדער זאלן האבן א גוטע סביבה


בעזרת ה' יתברך


יום ד' פרשת תרומה, ב' דראש חודש אדר, שנת תש"פ לפרט קטן


 


מרת ... תחי'.


אז איר זענט געווען אין שפיטאל שבת וכו' און איר האט נישט געקענט צינדן שבת ליכט - הייסט דאס אן אונס, וואס אין אזא פאל דארף מען נישט צולייגן א גאנץ לעבן נאך א ליכט; נאר ווען די פרוי פארגעסט דעמאלט קנס'ט מען איר אז זי דארף צולייגן (עיין משנה ברורה סימן רסג, סיעף קטן ז).


בנוגע זיך פארשטעלן וכו'; זייער אסאך קינדער ווילן זיך פארשטעלן מיט די סארט פארשטעלאכץ וכו', עס איז נישט געפערליך אז זיי זאלן זיך פארשטעלן מיט דעם.


מיידלעך קענען זיך אויך פארשטעלן אבער עס מוז זיין אן איידעלע פארשטעלאכץ בגדרי צניעות.


איך פריי זיך אז איר האט איינגעליידנט משפחת ... נרו יאיר אויף די סעודות פורים, דאס איז דאך דער עיקר מצוה פון פורים - צו פארמערן שלום און אחדות.


פרויען דארפן נישט פאסטן עשרה בטבת, תענית אסתר, שבעה עשר בתמוז און צום גדליה, אבער מענער - פון די בר מצוה דארפן אלע פאסטן אן קיין אויסנאם. דאס אז אייער מאן נרו יאיר פאסט נישט די אלע תעניתים, ער עסט א געהעריגע פרישטאג אין שטוב; איך וועל רעדן צו אים, מן הסתם מיינט ער אז מען דארף נישט פאסטן, ער ווייסט נישט אז דאס איז אן הלכה מפורשת.


בנוגע וואו צו וואוינען וכו'; ווייסט דען א מענטש וואו זיין פלאץ איז? דער עיקר דארף מען קוקן אויף חינוך הבנים והבנות. א איד קען נישט וואוינען וואו אימער, א איד דארף זען אז זיינע קינדער זאלן האבן א גוטע סביבה און א גוטע חינוך, מען דארף אסאך בעטן דעם אייבערשטן מען זאל וואוינען אין א פלאץ וואו מען קען אויפציען ערליכע דורות.


מוהרא"ש האט דערציילט אז ער פלעגט זייער אסאך וויינען צום אייבערשטן, אים בעטן ער זאל אים ווייזן וואו זיין חלק איז אין ארץ ישראל, ביז דער אייבערשטער האט אים געברענגט קיין יבנאל.


שטארקטס אייך ווייטער אויפצוציען די קינדער אזוי ווי מיר האבן געלערנט ביי מוהרא"ש.

#1249 - לערן זיך ביי א מאן, נישט ביי א פרוי
צניעות, קדושה, שטעטל

בעזרת ה' יתברך


יום א' פרשת תרומה, כ"ח שבט, שנת תש"פ לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר.


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


זוך א מאן ביי וועם זיך צו לערנען, גיי נישט צו א פרוי; עס לוינט נישט די גאנצע ביזנעס צו פארשווארצט ווערן אויף די וועלט און אויף יענע וועלט. אפגערעדט פונעם איסור יחוד וואס דאס איז זייער א הארבע עבירה, לויט רוב פוסקים איז איסור יחוד גאר א דאורייתא. נאכדעם וועסטו פארשווארצט ווערן רחמנא לצלן בזה ובבא, ווייל חכמינו זכרונם לברכה זאגן (יומא כט:): "הִרְהוּרֵי עֲבֵירָה קָשִׁים מֵעֲבֵירָה", טראכטן פון עבירות איז נאך ערגער פון טון עבירות; מען הויבט אן רעדן איינער מיט'ן צווייטן פריינטליך ביז מען פאלט אראפ אין שאול תחתית רחמנא לצלן.


בוי אויף דיין בעיסמענט ווייל זוממער וועלן אסאך משפחות זיין אין שטעטל וועסטו דאס קענען פארדינגען, אויך וועסטו דאס קענען ארויסדינגען פאר שבתים און ימים טובים.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.


 

#1248 - הנהגות פאר א נייעם בית המדרש "היכל הקודש"
אמונה, בית המדרש, היכל הקודש, אמונת חכמים, אחדות

בעזרת ה' יתברך


יום א' פרשת תרומה, כ"ח שבט, שנת תש"פ לפרט קטן


 


לכבוד אנשי שלומינו היקרים, מתפללי בית המדרש היכל הקודש חסידי ברסלב בשכונת קענווי איילענד, ענגלאנד, ה' עליהם יחיו.


איך וויל אייך וואונטשן א מזל טוב פאר'ן עפענונג פונעם בית המדרש היכל הקודש; דער אייבערשטער זאל העלפן איר זאלט מצליח זיין מיט'ן בית המדרש אריין צו ברענגען א ליכטיגקייט אין די גאנצע געגנט.


דא האט איר אפאר נקודות ווי אזוי צו פירן דעם בית המדרש:


א. איר זאלט זיך מוסר נפש זיין עס זאל זיין ליבשאפט צווישן אייך; קיינער זאל נישט טרעטן אויפ'ן צווייטן און זיך נישט גרויסן אויף א צווייטן, זוכט נאר דאס גוטס איינער ביים צווייטן וועט איר האבן זייער א שטארקע הצלחה.


אחדות קען נאר זיין ווען קיינער וויל נישט גארנישט, מען וויל נאר איין זאך: "אריין ברענגען דעם גראדניק אינעם גארטן". דער רבי האט דערציילט (ספורי מעשיות, מעשה יא) אז דער אמת'ער בן מלך האט פארשטאנען אז מען וועט נעמען דעם מענטש (דעם הייליגן רבי'ן) און מען וועט אים אריין ברענגען אינעם גארטן (אין די וועלט) וועט יעדער איינער קענען אריבער גיין דעם גארטן (וועלט) בשלום; אזוי האט דער אמת'ער בן מלך פארשטאנען, ווייל ער איז דאך געווען א מבין דבר מתוך דבר און פון ווען ער האט אריין געברענגט דעם גראדניק אינעם גארטן זענען אלע אריין, און ווען מען האט אנגעהויבן יאגן וכו' האט מען זיך געשטעלט נעבן דעם מענטש (דעם צדיק) און אלע זענען אריבער בשלום.


אויב איר וועט נאר וועלן דאס טון, איר וועט וועלן אריין ברענגען דעם רבי'ן אין די וועלט, אז אלע מענטשן וואס דרייען זיך אין די וועלט זאלן זיך קענען ראטעווען ווען מען הויבט אן יאגן, וועט איר זייער מצליח זיין; אויב עס וועט זיין אנדערע אינטערעסן וועט נישט זיין קיין הצלחה.


ב. מען זאל אסאך רעדן פון אמונה און פון צדיק; אזוי ווי דער הייליגער רבי האט געהייסן פאר רבי נתן זכרונו לברכה אז ער זאל שרייבן חידושי תורה, און ביי צוויי זאכן זאל ער פארשפרייטן זיין פען; דאס הייסט ער זאל שרייבן באריכות ווען ער שרייבט איבער דעם ענין פון 'אמונה' און פון 'צדיק', ביי די צוויי זאכן זאל ער שרייבן אסאך, ווייל דאס איז דער יסוד אין אידישקייט, אז מען לעבט מיט אמונה פאלט אוועק אלע פראבלעמען. און אז מען האט א צדיק, א רבי וואס שטארקט און הייבט אויף יעדן איינעם - וואס נאך דארף מען?


געדענקט וואס דער רבי האט געזאגט: "תִּרְאוּ לְהִתְקַבֵּץ יַחַד, וּלְהִתְפַּלֵּל יַחַד", איר זאלט זיך האלטן צוזאמען און דאווענען צוזאמען, "כִּי אִם תִּתְפַּלְּלוּ בְּכַוָּנָה, אוּלַי תּוּכְלוּ לְהַמְשִׁיךְ אוֹתִי לְכָאן עוֹד הַפָּעַם". ווייל אויב איר וועט זיך האלטן צוזאמען און דאווענען צוזאמען, וועט איר מיר קענען ממשיך זיין צו אייך (חיי מוהר"ן, סימן קפז)".


דער אייבערשטער זאל העלפן איר זאלט מצליח זיין אין אלע אייערע וועגן.

#1247 - דער וועג פון תשובה
תהלים, תשובה, תעניתים, תפיסה

בעזרת ה' יתברך


יום א' פרשת תרומה, כ"ח שבט, שנת תש"פ לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר.


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


אז דו ווילסט באמת תשובה טון אויף דיינע עבירות זאלסטו זאגן פאר'ן אייבערשטן אז דו האסט חרטה אויף וואס דו האסט געטון און דו נעמסט זיך פאר דאס מער נישט צו טון. דער רמב"ם זאגט (פרק א מהלכות תשובה, הלכה א): אויב מען האט עובר געווען אויף איינע פון די מצוות פון די תורה, בשוגג אדער במזיד, דארף מען זיך מתוודה זיין צום אייבערשטן, אזוי ווי עס שטייט אין די תורה (במדבר ה, ז): "וְהִתְוַדּוּ אֶת חַטָּאתָם אֲשֶׁר עָשׂוּ"; ווי אזוי איז מען זיך מתוודה? זאגט דער רמב"ם, מען זאל זאגן: "אָנָּא הַשֵּׁם", איך בעט דיר אייבערשטער, "חָטָאתִי עָוִיתִי פָּשַׁעְתִּי לְפָנֶיךָ", איך האב געזינדיגט פאר דיר, "וְעָשִֹיתִי כָּךְ וָכָךְ", איך האב געטון די און די עבירה, "וַהֲרֵי נִחַמְתִּי", און איך האב חרטה אויף וואס איך האב געטון, "וּבוֹשְׁתִּי בְּמַעֲשַׂי", איך שעם זיך מיט מיינע מעשים וואס איך האב געטון, "וּלְעוֹלָם אֵינִי חוֹזֵר לְדָבָר זֶה", און איך נעם זיך פאר אז איך גיי עס מער קיינמאל נישט טון - דאס איז וידוי, "וְכָל הַמַּרְבֶּה לְהִתְוַדּוֹת וּמַאֲרִיךְ בְּעִנְיָן זֶה - הֲרֵי זֶה מְשֻׁבָּח", און ווער עס פארמערט זיך צו מתוודה זיין פארן אייבערשטן, דער איז געלויבט.


מען קען זיך נישט אפארשטעלן דאס גרויסקייט פון תשובה; די הייליגע חכמים זאגן (תנא דבי אליהו רבא, פרק כב) דער אייבערשטער זאגט: "אֲפִילוּ הִגְדִּיל אָדָם מֵאָה עֲבֵירוֹת זוּ לְמַעְלָה מִזּוּ - וְעָשָׂה תְּשׁוּבָה, הֲרֵינִי עִמּוֹ בְּרַחֲמִים וָאֲקַבֵּל אֶת תְּשׁוּבָתוֹ", אפילו א מענטש האט געזינדיגט און געטון איבער הונדערט עבירות, אויב טוט ער תשובה האב איך רחמנות אויף אים און איך נעם אן זיין תשובה, "וַאֲפִלּוּ עוֹמֵד אָדָם וּמְחָרֵף כְּלַפֵּי מַעֲלָה, וְיַחֲזֹר וְיַעֲשֶׂה תְּשׁוּבָה, הַקָדוֹשׁ בָּרוּךְ הוּא מוֹחֵל לוֹ עַל כּוּלָם", און אפילו א מענטש איז אזוי ווייט אוועק געפאלן אז ער רעדט אנטקעגן דעם אייבערשטן רחמנא לצלן, אויב טוט ער תשובה איז אים דער אייבערשטער מוחל און האט אים ליב.


הער אויף פאסטן, נישט דאס איז תשובה, מען דארף זיך נישט פייניגן און פאסטן צו קענען תשובה טון; דער עיקר פון תשובה איז מען זאל חרטה האבן אויף די שלעכטע מעשים וואס מען האט געטון און מען זאל זיך פארנעמען אז מען גייט מער קיינמאל נישט טון די עבירות.


זייער גוט אז דו ענדיגסט יעדן טאג תהילים; זיי ממשיך ווייטער מיט דיין גוטע מנהג צו זאגן און ענדיגן יעדן טאג דעם ספר תהילים, דער רבי זאגט (ליקוטי מוהר"ן חלק ב', סימן עג): "מִי שֶׁרוֹצֶה לִזְכּוֹת לִתְשׁוּבָה יִהְיֶה רָגִיל בַּאֲמִירַת תְּהִלִּים, כִּי אֲמִירַת תְּהִלִּים מְסֻגָּל לִתְשׁוּבָה וכו'. וְהִנֵּה, הַכֹּל חֲפֵצִים לְיִרְאָה אֶת שְׁמֶךָ, וְאַף עַל פִּי כֵן לָאו כָּל אָדָם זוֹכֶה לַעֲשׂוֹת תְּשׁוּבָה, כִּי יֵשׁ אֶחָד שֶׁאֵין לוֹ הִתְעוֹרְרוּת כְּלָל לִתְשׁוּבָה", ווער עס וויל זוכה זיין תשובה צו טון זאל זאגן תהלים; יעדער איד וויל זיין אן ערליכער איד און טון דעם ווילן פונעם אייבערשטן, אבער נישט יעדער איז זוכה אויסצופירן זיין ווילן אויף למעשה, ווייל ער האט בכלל נישט קיין שום התעוררות תשובה צו טון, "וַאֲפִילּוּ מִי שֶׁיֵּשׁ לוֹ הִתְעוֹרְרוּת לִתְשׁוּבָה, אֵינוֹ זוֹכֶה לְהַגִּיעַ אֶל הָאוֹת וְהַשַּׁעַר שֶׁל תְּשׁוּבָה הַשַּׁיָּךְ לוֹ", און אפילו איינער וואס האט שוין יא אן התעוררות תשובה צו טון, ווייסט ער נישט וואס ער זאל טון דאס צו קענען אויספירן, "וַאֲפִילּוּ אִם מַגִּיעַ לְשָׁם, יָכוֹל לִהְיוֹת שֶׁהַשַּׁעַר שֶׁל תְּשׁוּבָה סָגוּר, וּמֵחֲמַת כָּל זֶה אֵין הָאָדָם זוֹכֶה לִתְשׁוּבָה", און אפילו איינער וואס וואס האט יא אן התעוררות תשובה צו טון און ער ווייסט וואס מען דארף טון צו ווערן אן ערליכער איד, דארף ער נאך אויך זוכה זיין צו טון למעשה און נישט ווערן צעבראכן וכו' וכו', דערפאר איז נישט יעדער זוכה תשובה צו טון, "וְעַל יְדֵי אֲמִירַת תְּהִלִּים, אֲפִילּוּ מִי שֶׁאֵין לוֹ שׁוּם הִתְעוֹרְרוּת לִתְשׁוּבָה, הוּא מִתְעוֹרֵר לַעֲשׂוֹת תְּשׁוּבָה", פירט דער רבי אויס; אז א מענטש איז זוכה און ער זאגט תהלים, אפילו ער האט נישט קיין שום התעוררות, ווערט ער אבער נתעורר תשובה צו טון דורך דעם, "וְגַם זוֹכֶה עַל יְדֵי תְּהִלִּים לְהַגִּיעַ אֶל הַשַּׁעַר וְאוֹת הַשַּׁיָּךְ לוֹ, וְלִפְתֹּחַ הַשַּׁעַר; נִמְצָא שֶׁזּוֹכֶה עַל יְדֵי תְּהִלִּים לַעֲשׂוֹת תְּשׁוּבָה", און ער קען אנגיין מיט א מורא'דיגע שטארקייט וכו', ביז ער איז זוכה תשובה צו טון און ווערן אן ערליכער איד.


דו פרעגסט וואס דו קענסט טון ארויס צו קומען פון תפיסה; קודם כל דאנק דעם אייבערשטן אז דו האסט זיך אויפגעוועקט פון דיין טיפן שלאף. פאר דו ביסט אריין אין תפיסה האסטו געטון אלע עבירות רחמנא לצלן, דיין נשמה איז געווען אין תפיסה, און ווען דיין גוף איז אנגעקומען אין תפיסה האסטו זיך אויפגעכאפט פון דיינע שלעכטע וועגן, דו האסט חרטה אויף דיינע מעשים רעים און דו פירסט זיך ווי א איד; זאלסטו ווייטער ממשיך זיין מיט'ן זאגן תהלים און בעטן דעם אייבערשטן ער זאל רחמנות האבן אויף דיר דו זאלסט זוכה זיין צו פאררעכטן אלעס וואס דו האסט פוגם געווען.

#1246 - געבן מער אויפמערקזאמקייט פאר'ן יתום
חינוך הילדים

בעזרת ה' יתברך


יום א' פרשת תרומה, כ"ח שבט, שנת תש"פ לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר.


איך האב ערהאלטן די הודעה.


ביים פרעגן די פראגע זאגסטו אליינס דעם ענטפער. דו פרעגסט וואס איר קענסט טון מיט דעם קליינטשיגן יתום וואס איר ציעט אויף, ער טשעפעט אייער קליינע טאכטער, ער הערט נישט אויף טשעפען; יעדעס מאל איר געבט אויפמערקזאמקייט (עטענש"ן) פאר אייער טאכטער קומט ער און געבט איר א ציפ אדער א שטופ וכדומה, איר פרעגט וואס צו טון.


איר דארפט פארשטיין אז דער יתום'ל דארף מער אויפמערקזאמקייט (עטענש"ן) פון סתם א קינד; עס שטערט אים צו זען ווי די יונגערע מיידל באקומט אסאך ליבשאפט, דאס מאכט אים ער זאל זוכן ווי ער קען איר וויי טון, אזוי ווי דו זאגסט: "יעדעס מאל מען געבט אויפמערקזאמקייט (עטענש"ן) פאר אייערע יונגע טאכטער קומט ער און געבט איר א ציפ אדער א שטופ" וכדומה; זאלט איר פון היינט זייער אכטונג געבן אים צו געבן אסאך ליבשאפט. דאס איז דאך די גרעסטע צדקה, אזוי ווי חכמינו זכרונם לברכה זאגן (כתובות נ.) אויפ'ן פסוק (תהלים קו, ג): "עֹשֵׂה צְדָקָה בְכָל עֵת - רֶבִּי שְׁמוּאֵל בַּר נַחְמֵנִי אָמַר, זֶה הַמְגַדֵּל יָתוֹם בְּתוֹךְ בֵּיתוֹ", דער וואס ציעט אויף א יתום אדער יתומה, דער איז מקיים מצות צדקה א גאנצן צייט - טאג און נאכט.


יעדעס מאל דו זעסט ווי ער געבט א טשעפע, אנשטאט אים זאגן טויזנט מאל: "דער אייבערשטער לאזט נישט טשעפען", רוף אים אין די זייט און געב אים א גלעט, נעם אים צו דיר און שמועס מיט אים, אנשטאט זאגן טויזנט מאל: "דער אייבערשטער לאזט נישט טשעפען, זאלסט אים זאגן טויזנט מאל: "איך האב דיר אזוי ליב!" "דו ביסט אזוי וואויל!" "דו ביסט אונזער בעסטע קינד!" וועט ער מיט די צייט זיך אינגאנצן איבערדרייען.


דער אייבערשטער זאל געבן כח פאר דיר און דיין ווייב איר זאלט קענען מגדל זיין אלע קינדער געזונטערהייט, זיי זאלן אויסוואקסן ערליכע אידן.

#1245 - מ'זאל אריינקומען צום מלוה מלכה - מסיבת הכרת הטוב
שטעטל, רענט

בעזרת ה' יתברך


יום ב' פרשת תרומה, כ"ט שבט, שנת תש"פ לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר.


געב איבער פאר די אינגעלייט אין שטעטל אז איך טו איינלאדענען אלע תלמידים מוצאי שבת צום מלוה מלכה - מסיבת הכרת הטוב.


אויב עס איז נישט צו שווער אריין צו קומען, פארשטייט זיך מיט'ן פולסטן רשות פון די ווייב, וועל איך זיך פרייען זיי צו זען.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#1244 - מ'שפירט א פרייליכקייט אין שטעטל
שטעטל, חסד

בעזרת ה' יתברך


יום א' פרשת תרומה, כ"ח שבט, שנת תש"פ לפרט קטן


 


לכבוד מיינע טייערער תלמידים שיחיו, תושבי קרית ברסלב ליבערטי.


איך האב זייער הנאה געהאט צו זיין מיט אייך שבת; מען שפירט דארט א פרייליכקייט, מען קען שפירן די אחדות צווישן אלע איינוואוינער.


ערב שבת בין איך געווען אין בית התבשיל, איך האב זייער הנאה געהאט צו זען ווי עס איז צוגעשטעלט מכל טוב. יעדער איינער וואס דארף עפעס אויף שבת; חלות, פיש, פלייש וכדומה, האט וואס אהיים צו טראגן.


איך וויל ענק בעטן מיט מיין גאנצע הארץ איר זאלט זיך קובע זיין צו קומען אינדערפרי לערנען און דאווענען; דער גאנצער טאג גייט אנדערש ווען מען הויבט איר אן מיט תורה און תפילה.


באזונדער בעט איך די אינגעלייט וואס לערנען הלכה פארטאגס צו קומען צייטליך לערנען צוזאמען הלכות טהרה.


דער אייבערשטער זאל העלפן איר זאלט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#1243 - נעמט אן ערליכער איד וואס זאל אייך מדריך זיין
צניעות, שלום בית, צדיקים, הדרכות

בעזרת ה' יתברך


יום א' פרשת תרומה, כ"ח שבט, שנת תש"פ לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר.


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


דאס בעסטע וואלט געווען אז דו מיט דיין ווייב תחי' זאלן האבן א מורה דרך אין לעבן; נעמט א דיין, א רב, אדער סתם אן ערליכער איד וואס זאל אייך מדריך זיין און ווייזן דעם גלייכן וועג אין לעבן.


א מענטש אליינס קען זייער ווייט פארקריכן; נעם צניעות פאר א ביישפיל, א מענטש אליינס קען מיינען אז מען דארף זיך אנטון אזוי ווי די כת השאלים צו זיין צניעות'דיג, אבער אז מען הערט וואס צדיקים זאגן, וואס זיי גייען שטענדיג מיט די תורה זעט מען אז דאס איז נישט קיין צניעות, דאס איז פריצות רחמנא לצלן. מוהרא"ש שרייבט (שו"ת ברסלב חלק כה, ג' אלפים קע"ט) אז דאס איז נישט קיין צניעות, עס איז פארקערט פון צניעות.


פרעג דיין ווייב תחי' אויב זי איז גרייט צו הערן מיין דעה אין אלע קאנפליקטן וואס גייט פאר צווישן אייך; איך בין גרייט אייך צו פירן אויף די תורה'דיגע וועג אזוי ווי מוהרא"ש האט אונז געלערנט.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#1242 - קינדער זענען נישט די וואס זענען מחליט וואס צו טון
חינוך הילדים, בית המדרש

בעזרת ה' יתברך


יום ד' פרשת משפטים, כ"ד שבט, שנת תש"פ לפרט קטן


 


מרת ... תחי'.


איך האב ערהאלטן אייער בריוו.


איך פארשטיי נישט דעם פראבלעם, איר שרייבט אז אייערע קינדער ווילן נישט גיין דאווענען אינעם שול וואו אייער מאן דאווענט ווייל עס איז נישט דא קיין קינדער און זיי האבן נישט וואס צו טון, זיי האבן נישט מיט וועם צו שפילן; איר פרעגט וואס צו טון.


עס זעט מיר אויס אז איר ווייסט נישט די א-ב פון חינוך; עלטערן דארפן נישט פרעגן די קינדער וואס צו טון און קינדער זענען נישט די וואס זענען מחליט וואס צו טון; קינדער דארפן פאלגן די עלטערן, זיי דארפן באקומען א חינוך צו פאלגן וואס די עלטערן זאגן, זיי זענען נישט די וואס זאגן פאר טאטע מאמע וואו צו גיין און וואס צו טון. דאס דארף מען אריין לייגן אין זיי ווען זיי זענען נאך גאר יונג, צוויי יאר, דריי יאר, פיר און פינף יאר אלט. די פאר יאר זענען די וויכטיגסטע יארן פון חינוך, די קינדער זאלן וויסן אז טאטע מאמע זענען נישט קיין חברים, טאטע מאמע דארף מען פאלגן און מכבד זיין.


איך דאנק דעם אייבערשטן אז ער האט מיר געגעבן א טאטע וואס האט מיר מחנך געווען; איך בין געווען דער איינציגסטער קינד וואס איז געזיצן אין בית המדרש פון אנהויב דאווענען ביז'ן סוף דאווענען, אזוי אויך ביי קריאת התורה - נעבן מיין טאטע שליט"א, נישט ווייל איך האב געוואלט נאר ווייל אזוי האב איך געדארפט טון, איך האב געוואוסט אז איך האב נישט צוויי וועגן, נאר אזוי דארף איך טון. דאס איז געווען אלע וואכן ווען איך בין געווען אין שול, פון פאר די דריי יאר, נאך פאר מען האט מיר געמאכט פיאות. שפעטער ווען איך בין געווען צען יאר בין איך געוואויר געווארן אז אינדרויסן איז לעבעדיג, די קינדער שפילן, טאנצן און ווילדעווען, מען ווארפט מיסט, מען שפארט אפ די גאס וכו', וכו' - וואס קינדער טוען בשעת'ן דאווענען, דעמאלט האט מיר דאס שוין נישט געצויגן ווייל די רגילות פון זיצן אין שול איז שוין געווארן ביי מיר ווי א נאטור.


באזונדער דארפט איר זאגן פאר אייער מאן אז ווען מען ברענגט קינדער אין שול דארפן זיי זיצן נעבן זייער טאטע פון אנהויב דאווענען ביז'ן ענדע; מען ברענגט די קינדער אין שול נישט צו שפילן און פארברענגען נאר צו דאווענען, אפילו די קליינע קינדער וואס קענען נאך נישט ליינען, זיי דאווענען נאך נישט - דארף מען אויך האלטן נעבן זיך און זיי אויסלערנען זאגן: "בָּרוּךְ הוּא וּבָרוּךְ שְׁמוֹ" און "אָמֵן". אזוי ווי דער רמ"א זאגט אין שלחן ערוך (אורח חיים סימן קכד, סעיף ז): "וִילַמֵּד בָּנָיו הַקְּטַנִּים שֶׁיַּעֲנוּ אָמֵן", מען זאל אויסלערנען די קינדער זאלן זאגן אמן, "כִּי מִיָּד שֶׁהַתִּינוֹק עוֹנֶה אָמֵן, יֵשׁ לוֹ חֵלֶק לָעוֹלָם הַבָּא", ווייל ווען א קינד זאגט אמן איז ער זוכה צו עולם הבא.

#1241 - תפילה איז נישט קיין סתירה צו אמונה
תפילה והתבודדות, אמונה

בעזרת ה' יתברך


יום ה' פרשת יתרו, י"ח שבט, שנת תש"פ לפרט קטן


 


מיין טייערע טאכטער ... תחי', תלמידה בית פיגא ברסלב.


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


תפילה איז נישט קיין סתירה צו אמונה; ווען מען בעט דעם אייבערשטן אויף א זאך מיינט דאס נישט צו זאגן אז מען גלייבט נישט אז דער אייבערשטער מאכט דאס און דאס איז גוט, תפילה גייט נאר מיט אמונה, איך גלייב אז אלעס וואס גייט אריבער אויף מיר קומט פונעם אייבערשטן און עס איז נאר פאר מיין טובה, איך דאווען צו אים ווייל דער אייבערשטער האט אונז געהייסן דאווענען פאר אים, אים בעטן מיר זאלן זען דאס גוטס.


תפילה איז נישט קיין סתירה צו וואס דער הייליגער רבי נתן זכרונו לברכה פלעגט זאגן: "ווען א מענטש רעדט זיך אפ, זאגט דער אייבערשטער: 'קוקט אן דעם מענטש, איך געב אים גוטס און דאך רעדט ער זיך אפ, איך וועל אים ווייזן וואס מיינט שלעכט'"; די אפטייטש פון תפלה איז נישט אז איך רעד זיך אפ, תפילה מיינט בעטן, מען בעט פונעם אייבערשטן: "הייליגער באשעפער איך וויל חתונה האבן, הייליגער באשעפער איך וויל אן ערליכער מאן, איך וויל אויפשטעלן א שיינע שטוב מיט קינדער צדיקים"; ווען דער אייבערשטער הערט ווי מען בעט פון אים זאגט ער נישט: 'איך וועל דיר ווייזן וואס שלעכטס מיינט', נישט דאס זאגט רבי נתן, רבי נתן זאגט אז ווען מען רעדט זיך אפ, מען האט נישט קיין אמונה, דעמאלט וועט דער מענטש מער ליידן אבער תפילה איז עפעס אנדערש, תפילה דאס איז דאס חשוב'סטע זאך ביים אייבערשטן; דורך רעדן און בעטן דעם אייבערשטן ווערט מען איינס מיט'ן אייבערשטן.


וועגן זאגן תהלים וכו'; דו קענסט זאגן די ווערטער אן א קול.

#1240 - די מצוה פון כיבוד אב ואם געבט נישט אוועק פאר קיינעם
כיבוד אב ואם

בעזרת ה' יתברך


יום ה' פרשת משפטים, כ"ה שבט, שנת תש"פ לפרט קטן


 


מרת ... תחי'.


איך האב ערהאלטן אייער בריוו.


אודאי זאלט איר בלייבן שבת אין שטוב; קומטס נישט אין שטעטל, בלייבטס מיט אייער שווער און שוויגער אז אייער מאן זאל קענען העלפן זיין טאטע.


איך קען אייך שוין זאגן וואס איך גיי רעדן שבת אין שטעטל, איך גיי רעדן פון "כיבוד אב ואם", פון דאס גרויסקייט פון העלפן טאטע מאמע, שווער און שוויגער.


אז עס קומט אייך אונטער די מצוה פון כיבוד אב ואם, זאלט איר דאס נישט אוועק געבן פאר קיינעם נישט; ביי מצוות און מעשים טובים טאר מען נישט זיין קיין מסתפק במיעוט, מען דארף וועלן נאך און נאך. כאפטס די מצוה פאר אייך און אייער מאן וועט איר זוכה זיין צו די האבן די וועלט און יענע וועלט.

#1239 - דרייוון מיט אחריות
מוסדות, דרייוון

בעזרת ה' יתברך


יום ד' פרשת משפטים, כ"ד שבט, שנת תש"פ לפרט קטן


 


לכבוד אלע חשובע בחורים נרם יאיר, וואס דרייוון פאר די מוסד.


צום ערשט וויל איך ענק דאנקען פאר'ן העלפן דעם מוסד; איר קענט זיך נישט פארשטעלן די גרויסע זכות פון העלפן דעם מוסד, דער אייבערשטער זאל אייך העלפן איר זאלט אלע זוכה זיין געבענטשט צו ווערן מיט אלע ברכות.


איך וויל איר זאלט וויסן דאס אחריות פון דרייוון בכלל און דרייוון קינדער בפרט; מען מוז האלטן די געזעצן, אז מען האלט נישט די געזעצן ביים דרייוון איז דאס סכנת נפשות, און אז עס פאסירט א שלעכטע זאך און איינער ווערט געשעדיגט איז יענעמס בלוט אויפ'ן חשבון פונעם דרייווער.


ווער רעדט נאך אז מען טראגט קינדער, דארף מען פארן זייער פארזיכטיג און פאלגן אלעס וואס דער געזעץ פארלאנגט; אז דער געזעץ פארלאנגט אז אלע קינדער דארפן זיך צובינדן דארף מען דאס פאלגן, מען טאר נישט טראגן קינדער אן זיי צובינדן, דער אייבערשטער זאל אפהיטן אז עס פאסירט עפעס שלעכטס, מען שטעלט זיך פלוצלינג אפ, אויב די קינדער זענען נישט צוגעבינדן קענען זיי חס ושלום ווערן געשעדיגט.


דעריבער בעט איך אייך און איך ווארן אייך; איך בעט אייך מיט שיינעם, איר העלפט מיר זייער געטריי, איר טראגט און איר ברענגט די קינדער פון חדר און צום חדר, דארפט איר פארן פארזיכטיג און האלטן אלע געזעצן. אז איר געפונט זיך אין א פלאץ וואו מען קען זיך נישט אוועקדרייען, דארפט איר פארן ווייטער און פאלגן דעם געזעץ, מען טאר זיך נישט איינדרייען אין א פלאץ וואו דער געזעץ ערלויבט נישט זיך צו דרייען, בפרט ווען מען טראגט קינדער איז דער דרייווער אחריות אויף די קינדער.


אויך אסר איך צו רייכערן אין די ישיבה באס און אין די ישיבה ווענס; נישט קיין חילוק ווען מען טראגט קינדער אדער ווען מען פארט אן קינדער, קיינער קען נישט רייכערן אינעם ישיבה באס און אינעם ישיבה ווען.


פאר איר פארט ארויס דארפט איר מאכן זיכער אז אלע קינדער זיצן און זענען צוגעבינדן, נאר אזוי קען מען אנהויבן פארן, אויב א קינד פאלגט נישט זאלט איר דאס איבערגעבן אין אפיס. אויב א קינד בינדט זיך אויף אינמיטן וועג זאלט איר זיך אוועק שטעלן אין די זייט פארמאכן דעם מאטאר און ווארטן ווי לאנג די קינדער וועלן פאלגן, זאל עס נעמען ווי לאנג עס וועט נעמען, שפעטער וועט איר דאס איבערגעבן פאר'ן מנהל.


פון היינט און ווייטער איז געענדיגט די זאך פון גיין צום לויער האברך היקר לי ... נרו יאיר, וואס העלפט מיר און ער נעמט אראפ אלע טיקעטס פון ישיבה; איך וועל רעדן צו אים און אים זאגן אז פון היינט אן זאל ער נישט אראפנעמען קיין טיקעט אויב דאס איז געכאפט געווארן דורך פארן ווילד און נישט געזעצליך.


איך האף איר וועט אננעמען מיינע ווערטער, איר וועט זיך נישט שפילן מיט לעבנ'ס פון קינדער, איר וועט פארן מיט פארזיכטיגקייט; וועט דער אייבערשטער אייך היטן.

#1238 - מיט די עטליכע מענטשן וועט איר באלייכטן די גאנצע שטאט
הפצה, בית המדרש, היכל הקודש, אחדות, פארלערנען

בעזרת ה' יתברך


יום ג' פרשת משפטים, כ"ג שבט, שנת תש"פ לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר.


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


איך פריי זיך זייער צו הערן אז איר האט אנגעהויבן בויען א בית המדרש היכל הקודש אין לאנדאן; איר זענט זיך צוזאמגעקומען פאריגע וואך ביי די יארצייט פון מוהרא"ש זיך מחזק זיין און זיך שטארקן מיט די ווערטער פון הייליגן רבי'ן.


איר שרייבט אז איר האט געהאט פיר מענטשן ביי די צוזאמקום; אזוי הויבט זיך אן בויען א בית המדרש. ביי אונז אין וויליאמסבורג האט זיך אנגעהויבן פונקט אזוי, עס האט זיך אנגעהויבן מיט אפאר מענטשן, מען האט נישט געהאט קיין מנין און מען האט זיך זייער געמוטשעט; רוב שבתים איז מען זיך צוגאנגען אן קיין מנין, מען פלעגט ווארטן שבת אינדערפרי אויף מנין ביז חצות און נאכדעם איז מען זיך צוגאנגען וכו'. שפעטער איז שוין געווארן א געהעריגע מנין ביז עס איז זיך צואוואקסן צו א ישיבה און נאכדעם א תלמוד תורה און מיידל סקול.


דער עיקר זאלט איר זען אז אלע דיבורים וואס איר רעדט ווען איר נעמט זיך צוזאמען זאל זיין דיבורים פון חיזוק פון רבינ'ס ווערטער, אזוי וועט איר האבן אן אויסטערלישע הצלחה; עס וועט נישט נעמען לאנג ביז איר וועט האבן גרויס מנין, עס וועט ארויסגיין פון אייער מנין א ליכטיגקייט פאר גאנץ לאנדאן.


בנוגע ווער עס זאל פארלערנען; הויבט אן אז יעדער זאל פארלערנען, גייט אין א סדר, איין וואך דער נאכדעם א צווייטער. אזוי האבן מיר אנגעהויבן אין וויליאמסבורג ווען מען האט געפענט דעם בית המדרש היכל הקודש, יעדע וואך האט א צווייטער פארגעלערנט. שפעטער האט מען דאס איינגעטיילט צווישן צוויי דריי אינגעלייט, זיי האבן פארגעלערנט ווייל זיי האבן געהאט גוטע דיבורים, ביז שפעטער איז עס געבליבן ביי איינעם, ביי דעם וואס האט א כח צו מחזק זיין אלעמען.


האלטס אייך באחדות וועט איר האבן הצלחה; דער רבי האט געזאגט בשעת ער איז אוועק געפארן פון ברסלב קיין אומאן, דער רבי איז געשטאנען ביים טיר פון זיין שטוב, ער האט געלייגט זיין האנט אויף די מזוזה און געזאגט: "תִּרְאוּ לְהִתְקַבֵּץ יַחַד, וּלְהִתְפַּלֵּל יַחַד", איר זאלט זיך האלטן צוזאמען און דאווענען צוזאמען, "כִּי אִם תִּתְפַּלְּלוּ בְּכַוָּנָה, אוּלַי תּוּכְלוּ לְהַמְשִׁיךְ אוֹתִי לְכָאן עוֹד הַפָּעַם". ווייל אויב איר וועט זיך האלטן צוזאמען און דאווענען צוזאמען וועט איר מיר קענען ממשיך זיין צו אייך (חיי מוהר"ן, סימן קפז)".

#1237 - די צער פון א אידישע מאמע ווען א קינד פירט זיך נישט ערליך
קינדער, תפילה והתבודדות, צרות, חיזוק פאר פרויען, נסיונות, נחת

בעזרת ה' יתברך


יום ב' פרשת משפטים, כ"ב שבט, שנת תש"פ לפרט קטן


 


מרת ... תחי'.


איך בעט אייך זייער איר זאלט זיך שטארקן און גלייבן אינעם אייבערשטן אז דער אייבערשטער פירט די וועלט און קיין שום זאך איז נישט א פערצופאל, נאר אלעס אלעס פירט זיך מיט א פונקטליכקייט.


ווי קען איך אייך מחזק זיין, ווען איר גייט אריבער אזויפיל פיין און צער פון אייער זון וואס פירט זיך יעצט נישט בדרך התורה? ווער קען פארשטיין די פיין און ווייטאג פון א מאמע'ס הארץ וואס איר קינד פירט זיך נישט בדרך התורה? עס איז נישט דא נאך אזא פיין און ווייטאג אויף די וועלט ווען מען זעט אז עס גייט אריבער א יאר נאך א יאר, מען בעט אזויפיל פאר'ן קינד, מען טוט אלע סארט סגולות און אסאך גוטע מעשים - אלעס לזכות אז דאס קינד זאל זיך צוריקקערן און מען זעט נישט ווי עפעס רירט זיך, ביז מען שפירט ביי זיך אז עס וועט שוין נישט קומען א ישועה.


עס איז זייער שווער, עס איז זייער פארווייטאגט; דאך דארפן מיר זיך שטארקן און גלייבן אינעם אייבערשטן, מיר דארפן חזר'ן די פשוט'ע ווערטער: "מיר ווייסן גארנישט, מיר פארשטייען גארנישט און מיר ווילן נישט פארשטיין; מיר גלייבן אז דער אייבערשטער פירט דער וועלט מיט א פונקטליכקייט און מיר גלייבן אין תפילה; מיר גלייבן אז יעדע תפילה, יעדע געבעט - גייט ארויף צום אייבערשטן, קיין שום תפילה ווערט נישט פארפאלן, דער אייבערשטער הערט אויס יעדעס ווארט, יעדעס געבעט"; אזוי ווי מיר זאגן יעדן טאג די ברכה: "כִּי אַתָּה שׁוֹמֵעַ תְּפִילַת כָּל פֶּה עַמְּךָ יִשְׂרָאֵל בְּרַחֲמִים, בָּרוּךְ אַתָּה ה' שׁוֹמֵעַ תְּפִלָּה...", דער אייבערשטער הערט אויס יעדעס ווארט פון אידישע קינדער מיט רחמנות.


עס איז מיר זייער שווער צו שרייבן דעם בריוו ווען איך טראכט פון די ווייטאג וואס איר האט; א מאמע וואס האט געטראגן וכו' און געבוירן וכו' און געהאדעוועט אזויפיל יארן א קינד, און פלוצלינג האט דאס קינד אפגעלאזט זיין ווארעמע היים, לעת עתה פירט ער זיך נישט בדרך התורה - ווערט מיר זייער שווער, איך שפיר זייער שלעכט; דאך שרייב איך אייך אפאר ווערטער, ווייל מיר מוזן זיך שטארקן, מיר מוזן אנגיין מיט אונזער לעבן און נאר מיט אמונה קען מען אנגיין ווייטער מיט'ן לעבן, נאר מיט אמונה קען מען זיין שטארק און שטארקן אנדערע.


געבטס א קוק וואס פאר א טייערע דור איר האט אויפגעשטעלט; טייערע קינדער, ליכטיגע אייניקלעך און מיט'ן אייבערשטנ'ס הילף וועט איר נאך האבן נחת פון דעם קינד. און אפילו יעצט זעט מען נישט ווי די תפילות העלפן זאלט איר וויסן אז יעדע תפילה גייט ארויף צום אייבערשטן און עס ווערט פון דעם שיינע זאכן; אייערע אייניקלעך און אור-אייניקלעך און אור-אור-אייניקלעך וועלן זיך קענען האלטן אין דעם ביטערן גלות בזכות די תפילות, סגולות און מעשים טובים וואס איר טוט פאר דעם קינד.


דאס ווייסט איר אז דער רבי האט אונז געזאגט מיר זאלן ברענגען קינדער אויף די וועלט אפילו אין צייטן וואס מען וועט זיך נישט קענען האלטן מיט די תורה, ווייל ווען משיח וועט קומען וועלן אלע אידן תשובה טון, אלע וועלן דינען דעם אייבערשטן; אלע מאמעס וואס האבן געוויינט און געבעטן דעם אייבערשטן אויף זייערע דורות וועלן דעמאלט ווערן פאראייניגט מיט זייער קינד מיט א גאנצע הארץ.


דער אייבערשטער זאל רחמנות האבן אויף אונז און שיקן דעם גואל צדק, ער זאל צוריק ברענגען אלע אידן, אזוי ווי עס שטייט (מלאכי ג, כב-כג): "הִנֵּה אָנֹכִי שֹׁלֵחַ לָכֶם אֵת אֵלִיָּה הַנָּבִיא לִפְנֵי בּוֹא יוֹם ה' הַגָּדוֹל וְהַנּוֹרָא, וְהֵשִׁיב לֵב אָבוֹת עַל בָּנִים וְלֵב בָּנִים עַל אֲבוֹתָם".