בריוון פונעם ראש ישיבה שליט"א

#1502 - ווער נישט פארלוירן ווען זאכן גייען נישט ווי געפלאנט
הכרת הטוב, מסודר

בעזרת ה' יתברך


יום ג' פרשת מטות-מסעי, כ"ב תמוז, שנת תש"פ לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר.


איך דאנק דיר פאר'ן אריין נעמען די קינדער ביי דיר אין שטוב פאר די זומער וואכן; עס איז זייער א גרויסע זאך וואס דו האסט געטון, מנדב זיין דיין דירה פאר די קינדער דורכאויס די זומער וואכן.


ווען מען איז מקיים א מצוה בפרט ווען מען שטרענגט זיך אן, מען טוט א מצוה און עס קומט אן שווער - דארף מען עס טון בשמחה, ווייל אויב מען טוט עס נישט מיט שמחה איז דער מצוה פעלערדיג. די שכר וואס מען באקומט אויף מצוות און מעשים טובים איז אויף די חשק און פרייליכקייט.


ווער נישט פארלוירן ווען זאכן גייען דיר נישט ווי געפלאנט; דער הייליגער רבי זאגט (ליקוטי מוהר"ן, חלק ב', סימן פב): "וְזֶה שֶׁאָנוּ רוֹאִים שֶׁלִּפְעָמִים הוֹלֵךְ לְהָאָדָם שֶׁלֹּא כְּסֵדֶר", דאס וואס מען זעט אז אלעס גייט פארקערט ווי מען וויל, "שֶׁאוֹמֵר: אֲנָּא אֶמְלֹךְ, בָּזֶה הוּא מְחַלֵּק וּמַפְרִיד אוֹתָהּ מֵהַקָּדוֹשׁ בָּרוּךְ הוּא", דאס קומט צוליב דעם וואס דער מענטש זאגט: "איך וויל!" און ער טיילט זיך אפ פונעם אייבערשטן, "וּכְשֶׁהוּא מְחַלֵּק אֶת מַלְכוּת לְעַצְמוֹ, אֲזַי הוֹלֵך לוֹ שֶׁלֹּא כְּסֵדֶר", און אז מען טיילט זיך אפ פונעם אייבערשטן גייט אלעס פארקערט ווי מען וויל; ווען א מענטש איז זיך מבטל צום אייבערשטן, ער זאגט פאר'ן אייבערשטן: "איך וויל גארנישט, איך וויל נאר טון דיין ווילן" - דעמאלט הייבט אלעס אן גיין אין די גוטע וועג.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#1501 - ווער נישט צעבראכן ווען דו זעסט אז דו קומסט נישט אן אין ערגעץ
התחזקות, עבודת השם

בעזרת ה' יתברך


יום ג' פרשת מטות-מסעי, כ"ב תמוז, שנת תש"פ לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערער ליבער ברודער ... נרו יאיר, ירושלים.


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


זיי נישט פארלוירן אז דו שפירסט ווי דו קריכסט אויף די גראדע ווענט, אזוי ווי דו שרייבסט "איך פיל זיך עפעס אויסגעטרוקנט און דערווייטערט".


איך בעט דיר זייער זאלסט זיך נישט לאזן דערווייטערן; דער הייליגער רבי זאגט (ליקוטי מוהר"ן, חלק א', סימן כה): "וּבָזֶה טוֹעִין הַחֲסִידִים הַרְבֵּה, שֶׁפִּתְאֹם נִדְמֶה לָהֶם שֶׁנָּפְלוּ מֵעֲבוֹדַת ה'", אין דעם זענען זיך די ערליכע אידן טועה, ווען זיי זעען ווי זיי פרובירן צו זיין גוט און ערליך און פלוצלינג פאלט מען אראפ אין א ירידה, עס דאכט זיך זיי אז זיי זענען אראפגעפאלן, זאגט דער רבי - "וּבֶאֱמֶת אֵין זֶה נְפִילָה כְּלָל, רַק מֵחֲמַת שֶׁצְּרִיכִין לַעֲלוֹת מִמַּדְרֵגָה לְמַדְרֵגָה, וְאָז מִתְעוֹרְרִין וּמִתְגַּבְּרִין מֵחָדָשׁ הַקְּלִיפּוֹת, שֶׁהֵם הַתַּאֲווֹת וְהַבִּלְבּוּלִים וְהַדִּמְיוֹנוֹת וְהַמַּחֲשָׁבוֹת וְהַמְּנִיעוֹת כַּנַּ"ל, עַל כֵּן צְרִיכִין לְהִתְגַּבֵּר בְּכָל פַּעַם מֵחָדָשׁ", אז באמת איז דאס נישט קיין נפילה, דאס איז נאר א דמיון וואס דער יצר הרע ברענגט אריין אינעם מענטש ווען ער איז מצליח און ער קען שוין גיין ווייטער אין די קדושה, דעמאלט מאכט ער אז דער מענטש זאל האבן חלישות הדעת, ספיקות און מניעות וכו', אבער מען טאר נישט קוקן אויף דעם נאר ווייטער דינען דעם אייבערשטן.


ליבער ... נרו יאיר, איך בעט דיר זייער ווער נישט צעבראכן פון דעם וואס דו זעסט אז עס גייט אריבער אסאך צייט און דו מוטשעסט זיך און דו קומסט נישט אן, דו שפירסט ווי דו טאפסט א וואנט וכו' וכו', ווייל דער רבי זאגט (ליקוטי מוהר"ן, חלק ב', סימן מח): "כְּשֶׁאָדָם נִכְנָס בַּעֲבוֹדַת הַשֵּׁם, אֲזַי הַדֶּרֶךְ שֶׁמַּרְאִין לוֹ הִתְרַחֲקוּת, וְנִדְמֶה לוֹ שֶׁמַּרְחִיקִין אוֹתוֹ מִלְמַעְלָה וְאֵין מַנִּיחִין אוֹתוֹ כְּלָל לִכָּנֵס לַעֲבוֹדַת הַשֵּׁם", אזוי גייט עס ווען מען וויל ווערן אן ערליכער איד, דער מענטש שפירט ווי קיינער דארף אים נישט, ער האט שטארקע ראיות אז מען דערווייטערט אים; אבער - פירט דער רבי אויס: "וּבֶאֱמֶת כָּל הַהִתְרַחֲקוּת הוּא רַק כֻּלּוֹ הִתְקָרְבוּת", דאס איז נאר א וועג ווי אזוי מען וויל דערנענטערן דעם מענטש צום אייבערשטן, און אויב דער מענטש איז שטארק ביי זיך און ער דערהאלט זיך, דאן וועט ער אלעס אריבער גיין און ער וועט זוכה זיין צו אלע מדריגות וואס איז נאר פארהאן.


טראכט נישט אז דאס אלעס וואס גייט אריבער אויף דיר איז נישט אריבער געגאנגען אויף אלע צדיקים; יעדער איינער דארף אריבער גיין דעם נסיון פאר מען עפנט אים אויף די טיר. דער הייליגער רבי האט דערציילט (שבחי הר"ן, סימן יב): "הָיָה נִדְמֶה לוֹ תָּמִיד שֶׁאֵין מִסְתַּכְּלִין עָלָיו כְּלָל וְאֵין שׁוֹמְעִין לוֹ כְּלָל", ווען ער פלעגט רעדן צום אייבערשטן האט זיך אים שטענדיג געדאכט אז מען הערט אים נישט אויס אויבן אין הימל וואס ער בעט, און אז קיינער קוקט נישט אויף אים, "רַק אַדְּרַבָּא, נִדְמֶה לוֹ שֶׁמַּרְחִיקִין אוֹתוֹ מֵעֲבוֹדָתוֹ יִתְבָּרַךְ בְּכָל מִינֵי הַרְחָקוֹת וּכְאִלּוּ אֵין רוֹצִין בּוֹ כְּלָל וּכְלָל", פארקערט, ווי מער ער פלעגט רעדן צום אייבערשטן האט זיך אים אלץ מער געדאכט ווי מען דארף אים נישט, "כִּי הָיָה רוֹאֶה שֶׁחוֹלְפִין וְעוֹבְרִין כַּמָּה וְכַמָּה יָמִים וְשָׁנִים וַעֲדַיִן הוּא רָחוֹק מֵהַשֵּׁם יִתְבָּרַךְ וְלא זָכָה עֲדַיִן לְשׁוּם הִתְקָרְבוּת", ווייל ער האט געזען אז עס גייען פארביי אסאך יארן און ער האט נאך אלץ נישט זוכה געווען צו ווערן נאנט צום אייבערשטן, "עַל כֵּן נִדְמָה בְּעֵינָיו שֶׁאֵין שׁוֹמְעִין דְּבָרָיו כְּלָל, וְאֵין מִסְתַּכְּלִין עָלָיו כְּלָל, רַק אַדְּרַבָּא, מַרְחִיקִין אוֹתוֹ בְּכָל מִינֵי הִתְרַחֲקוּת מֵעֲבוֹדָתוֹ יִתְבָּרַךְ", דערפאר האט זיך אים געדאכט אז קיינער הערט אים נישט אויס, אדרבה עס האט אים אויסגעזען ווי מען שטופט אים אוועק פון די קדושה, "אַךְ אַף עַל פִּי כֵן הָיָה מְחַזֵּק עַצְמוֹ מְאֹד, וְלֹא הִנִּיחַ אֶת מְקוֹמוֹ", מיט דעם אלעם האט זיך דער רבי זייער געשטארקט און נישט אויפגעהערט מיט זיין עבודת השם יתברך. "וְכַמָּה פְּעָמִים הָיָה שֶׁהָיָה נוֹפֵל בְּדַעְתּוֹ מֵחֲמַת זֶה שֶׁרָאָה שֶׁהוּא מִתְפַּלֵּל וּמַעְתִּיר וּמַפְצִיר כָּל כָּךְ שֶׁיִּתְקָרֵב לַעֲבוֹדַת הַשֵּׁם יִתְבָּרַךְ וְאֵין מִסְתַּכְּלִין עָלָיו כְּלָל, וּמֵחֲמַת זֶה נָפַל לִפְעָמִים בְּדַעְתּוֹ וְלֹא הָיָה מְדַבֵּר עוֹד כָּל כָּךְ בֵּינוֹ לְבֵין קוֹנוֹ אֵיזֶה יָמִים", אסאך מאל האט זיך געמאכט ביים רבי'ן אז ער איז געווארן זייער צעבראכן, זעענדיג אז ער האט שוין אזוי סאך געדאווענט און געבעטן אבער עס דאכט זיך אים אז מען דארף אים נישט, און ער האט אויפגעהערט מאכן התבודדות, "אַחַר כָּךְ נִזְכַּר בְּעַצְמוֹ וְהִתְבַּיֵּשׁ בְּעַצְמוֹ עַל שֶׁהִרְהֵר אַחַר מִדּוֹתָיו יִתְבָּרַךְ, כִּי בֶּאֱמֶת בְּוַדַּאי הַשֵּׁם יִתְבָּרַךְ חַנּוּן וְרַחוּם וְכוּ', וּבְוַדַּאי הוּא רוֹצֶה לְקָרְבוֹ וְכוּ', וְחָזַר וְנִתְחַזֵּק בְּדַעְתּוֹ וְהִתְחִיל שׁוּב לְהַעְתִּיר וּלְדַבֵּר לִפְנֵי הַשֵּׁם יִתְבָּרַךְ כַּנַּ"ל", ביז ער האט זיך געכאפט וואס ער האט געטון און ער האט זיך זייער פארשעמט אז ער האט נאכגעלאזט פון די הייליגע עבודת השם, האט ער צוריק אנגעהויבן רעדן צום אייבערשטן, "וְכֵן הָיָה כַּמָּה פְּעָמִים", אזוי איז געווען אסאך מאל, עיין שם.


איך בין זייער פארנומען אין די יעצטיגע טעג, דאך האב איך דיר געשריבן ווייל איך האב דיר ליב; מיין הארץ איז געקניפט מיט דיין הארץ.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#1500 - זיך אפגעבן מיט'ן עירוב
סקול, שטעטל, עירוב

בעזרת ה' יתברך


יום ג' פרשת מטות-מסעי, כ"ב תמוז, שנת תש"פ לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר.


חכמינו זכרונם לברכה זאגן (ירושלמי פסחים י, ה): "הַמַתְחִיל בְּמִצְוָה - אוֹמְרִים לוֹ גְמוֹר", אז איינער הייבט אן טון א מצוה, זאגט מען אים ער זאל עס ענדיגן; אז דו האסט אריין געלייגט אזויפיל כוחות, דו האסט אהער געשטעלט אזא שיינע עירוב פאר אלע משפחות אין שטעטל קרית ברסלב, ליבערטי, בעט איך דיר דו זאלסט נישט אוועק געבן די מצוה פאר קיינעם, דו זאלסט דיין גאנץ לעבן טון פאר די עירוב.


איך האב אוועק געשטעלט די מלמדים זיי זאלן זיין די בודקים.


בנוגע די קאסטן וכו'; איך וועל מחזק זיין די משפחות פון שטעטל און אלע אנשי שלומינו זיי זאלן דיר העלפן מיט די קאסטן. דו אליינס זאלסט בעטן פון צייט צו צייט ווער עס וויל האבן א חלק אינעם עירוב.


שטארק זיך און שטארק דיין ווייב זי זאל ווייטער אנגיין מיט די סקול, ווייל נאר די גוטע זאכן וועלן מיר מיט נעמען אויף יענע וועלט.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#1499 - פארן זייער פארזיכטיג אין שטעטל
שידוכים, מוסדות, הכרת הטוב, דרייוון, סיום הש"ס

בעזרת ה' יתברך


יום ג' פרשת מטות-מסעי, כ"ב תמוז, שנת תש"פ לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר.


איך דאנק דיר פאר'ן זיין אזוי געטריי, דו העלפסט א גאנץ יאר די מוסד מיט'ן ברענגען און אהיים טראגן די קינדער און יעצט זומער האסטו אראפ גענומען פון מיר דעם עול פון טראגן די קינדער - אינגלעך, מיידלעך און בחורים; אין דעם זכות זאלסטו זוכה זיין צו טרעפן א גוטע שידוך.


איך בעט דיר זייער זאלסט פארן זייער פארזיכטיג דא אין שטעטל; עס איז א גרויסע סכנה צו פארן שנעל, ווייל קינדער שפילן זיך אויפ'ן גאס און מען קען חס ושלום אראפ קלאפן א קינד השם ישמרינו. איך וויל מען זאל פארן נישט מער ווי צוואנציג מייל א שעה, איך האף אז דו וועסט טון מיין ווילן.


געב איבער פאר אלע בחורים וואס קומען דא מיט קארס אז זיי זאלן פארן שטייט און פארזיכטיג, עס איז נישט קיין קינדער שפיל.


איך האף אז דו וועסט ענדיגן ש"ס במשך דעם זומער.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#1498 - כ'בין זיך מחי' מיט אייערע זכרונות פון מוהרא"ש
מוהרא"ש, חידושי תורה

בעזרת ה' יתברך


יום ה' פרשת פנחס, שבעה עשר בתמוז, שנת תש"פ לפרט קטן


 


לכבוד הרב ר' ... שליט"א, יבנאל.


איך האב ערהאלטן די בריוו.


יעדעס מאל איך ליין פון אייך אייערע חידושים און אייערע זכרונות, שמועסן און ווערטער פון מוהרא"ש זכותו יגן עלינו האב איך זייער הנאה, איך ווער זייער נתעורר לתשובה.


איך האב אייך זייער ליב; איך ווארט צו קומען קיין ארץ ישראל צו קענען זיך מחזק זיין אינאיינעם און זיך פרייען מיט די גרויסע אוצר וואס מיר האבן.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#1497 - ס'לוינט זיך נישט צו קריגן
שלום בית, תכלית

בעזרת ה' יתברך


יום ה' פרשת פנחס, שבעה עשר בתמוז, שנת תש"פ לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר.


איך בעט דיר טייערער ליבער ..., מאך שלום מיט דיין ווייב, קריג זיך נישט מיט איר.


ווי לאנג איז דען דאס גאנצע לעבן? חכמינו זכרונם לברכה זאגן (חולין נט.) עס איז דא א פליג וואס הייסט "בַּקָא" וואס לעבט אינגאנצן איין טאג, אנשטאט זיך צו פרייען מיט'ן פאר - קריגן זיי זיך און בלאזן איינער אויפ'ן צווייטן, די נקיבה זאגט פאר'ן זכר, "איך האב געזען ווי דו האסט געביסן א מענטש וואס איז געשווימען אין וואסער און דו האסט מיר נישט גערופן איך זאל אויך האבן בלוט צו עסן, דערפאר גיי איך נישט רעדן מיט דיר פאר זיבן יאר", זיי לעבן קוים איין טאג און זיי קריגן זיך פאר זיבן יאר, איז דא א גרעסערע געלעכטער פון דעם?


אזא פנים האבן די וואס קריגן זיך; מען מיינט אז מען בלייבט דא אויף די וועלט פאר אייביג, בשעת דאס גאנצע לעבן איז אזוי קורץ; בעט איבער דיין ווייב און זיי נישט דערשראקן ווען זי שרייט, נעם עס נישט צום הארצן.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#1496 - אז די תלמידים שטארקן זיך, געבט דאס כח צו גיין ווייטער
הפצה, אומאן, ראש השנה, לימוד התורה, ראש ישיבה, תלמיד

בעזרת ה' יתברך


יום ה' פרשת פנחס, שבעה עשר בתמוז, שנת תש"פ לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר.


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


איך פריי זיך זייער צו הערן פון דיר, בפרט אז דו לערנסט יעדן טאג א בלאט גמרא; אפילו דו ביסט פארנומען צו ברענגען פרנסה גנב'עסטו אראפ אפאר מינוט צו לערנען און דאווענען.


איך פריי זיך זייער אז דו האסט א חלק אין הפצה מיט דעם וואס דו שיקסט ארויס חיזוק יומי פאר טויזנטער מענטשן יעדן טאג; דאס איז די גרעסטע הפצה, מיט איין דרוק אין קנעפל קומסטו אן צו טויזנטער מענטשן.


דו האסט מיר זייער דערפריידט מיט דיין בריוו; הלואי וואלסטו מיר געשריבן מער. איך ארבעט זייער שווער מיט די בחורים, אסאך מאל קומט מיר אריין אין מחשבה: 'וואס פעלט מיר אויס די שווערע ארבעט?' אבער ווען איך הער צוריק אזעלכע שיינע גריסן, ווען איך באקום בריוון פון תלמידים וואו זיי שרייבן ווי זיי גייען ווייטער אן אין לעבן מיט די לימודים - געבט דאס מיר כח אויף ווייטער.


איך וועל רעדן מיט ... נרו יאיר ער זאל דיר פרובירן אריין צו שטופן זאלסט קענען זיין מיט אונז אינעם בנין אין אומאן אויף ראש השנה, איך האף אז עס איז נאך דא בעטן צו דינגען.


א פרייליכן שבת.

#1495 - קום נישט וואוינען אין שטעטל, אויב דיין ווייב וויל נישט
שלום בית, שטעטל, דירה

בעזרת ה' יתברך


יום ה' פרשת פנחס, שבעה עשר בתמוז, שנת תש"פ לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר.


איך וועל זיך זייער פרייען אז דו וועסט קומען וואוינען אין שטעטל קרית ברסלב ליבערטי; איך וויל זייער שטארק אז דו זאלסט דארט וואוינען, איך ווארט און איך האף אז דו וועסט דא זיין וואס שנעלער.


אבער אז דיין ווייב וויל נישט קומען וואוינען אין שטעטל - זאלסטו בשום אין פנים ואופן נישט קומען אין שטעטל; וואס וועסטו טון אז דיין ווייב וועט דיר זינגען טאג און נאכט: "דו האסט מיר אהער געשלעפט מיט געוואלד"? וואס וועסטו טון ווען זי וועט רעדן צו אלעמען אז זי וואוינט אין שטעטל באצוואונגענערהייט? ענדערש זאלסטו בלייבן וואוינען וואו דו וואוינסט יעצט און האבן א פרייליכע ווייב. אז זי וועט זיין פרייליך און צופרידן וועסטו אליינס מרויח זיין דערפון, זי וועט זיך אפגעבן מיט די קינדער און זי וועט דיר פרייליך מאכן, אבער אז זי וועט וויינען טאג און נאכט, און ביי יעדע זאך וואס וועט פעלן אין שטוב וועט זי זאגן: "זעסט? וועגן דיר!" "וועגן שטעטל!" נו וואס פעלט דיר דאס אויס?


דעריבער בעט איך דיר זאלסט איר נישט שלעפן מיט געוואלד; בעט דעם אייבערשטן אז דו זאלסט וויסן וואס צו טון, דו זאלסט זיין צופרידן וואו דו ביסט.


ווייז דעם בריוו פאר דיין ווייב; זי זאל זען אז איך הייס נישט קומען אין שטעטל און איך באצוואונג נישט וואו מען זאל וואוינען, איך הייס מיינע תלמידים זאלן מכבד זיין די ווייב.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#1494 - אז דיין ווייב האט מורא, טארסטו נישט חוזק מאכן פון איר
פחדים, קינדער, שלום בית, חיזוק פאר פרויען, הפצה, בושה

בעזרת ה' יתברך


יום ה' פרשת פנחס, שבעה עשר בתמוז, שנת תש"פ לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר.


אז דיין ווייב זאגט דיר אז זי האט מורא וכו' און זי וויל האבן א פרוי וואס זאל שטיין מיט איר בשעת די לידה (דאולע), זאלסטו נישט חוזק מאכן פון איר; דו ביסט נישט גערעכט מיט דעם וואס דו זאגסט איר: "עס איז שטותים".


צווישן מיר און דיר איז דאס א פיינע שטות; עס איז א צעדרייטע זאך וואס געוויסע פרויען וואס זוכן גרינג פרנסה זענען אויפגעקומען דערמיט, זיי זענען מסביר ווי זיס, רואיג און געשמאק עס איז ווען זיי שטייען צו די האנט וכו' וכו'; נאטורליך כאפן זיך די פרויען צו צו דעם, ווען מען רעדט זיי איין אז מיט זיי וועט די לידה זיין גרינגער, ווען זיי אליינס קענען זיך נישט העלפן וכו'. אבער אז דיין ווייב בעט עס פון דיר דארפסטו וויסן אז זי האט שרעק, זי האט פחד, זי האט מורא - זאלסטו איר בארואיגן.


א מאן וועט קיינמאל נישט פארשטיין וואס מיינט א לידה; מענער ווייסן נישט און קענען נישט וויסן וואס א פרוי גייט אריבער במשך די אלע חדשים, זיי זענען איין שטיק שרעק, איין שטיק פחד: 'וואס גייט זיין?' 'ווי אזוי וועט עס זיין?' ממילא דארפסטו איר בארואיגן, נישט חוזק מאכן.


בעט דעם אייבערשטן אז דו זאלסט שטענדיג געדענקען די נס וואס ער האט מיט דיר געטון, אז ער האט דיר געגעבן אזא טייערע מתנה - א טייערע ווייב, אן אמת'ע אשת חיל; זאלסט איר נאר מחזק זיין און אויפבויען. מערסטנס קענסטו איר זאגן: "לאמיר נעמען דעם אייבערשטן - ער זאל העלפן, ער זאל מאכן די לידה זאל זיין גרינג און געזונט"; ווייל לידה איז נאר אין דעם אייבערשטנ'ס הענט, אזוי ווי חכמינו זכרונם לברכה זאגן (תענית ב.): "מַפְתֵּחַ שֶׁל חַיָה", אז דער שליסל פון האבן קינדער ליגט אין די הענט פונעם אייבערשטן; נאר ער קען העלפן און נאר אויף אים דארף מען זיך פארלאזן.


שטארק זיך אין הפצה; ווען דו גייסט הפצה זאלסטו וויסן און געדענקען אז אין די מינוטן וואס מען איז עוסק אין הפצה איז מען ביים אייבערשטן זייער חשוב, מען קען דעמאלט פועל'ן גרויסע ישועות; ווער רעדט נאך ווען דו כאפסט אריין א בזיון, מען שרייט אויף דיר: "גיי דיר מיט די ברסלב'ע זאכן!" "גיי דיר מיט די שמות!" און נאך אנדערע זידלונגען וואס מפיצים כאפן אריין - זאלסטו זיך נישט דערשרעקן און דו זאלסט נישט ענטפערן, נאר בעטן דעם אייבערשטן פאר דיר און פאר אנדערע אידן.


ווען מען ווערט פארשעמט און מען ענטפערט נישט צוריק - איז מען דעמאלט זייער באליבט ביים אייבערשטן, אזוי ווי חכמינו זכרונם לברכה זאגן (שבת פח:): "הַנֶּעֱלָבִים וְאֵינָם עוֹלְבִים", די וואס ווערן פארשעמט און זיי טוען נישט צוריק פארשעמען, "שׁוֹמְעִים חֶרְפָּתָם וְאֵינָם מְשִׁיבִים", די וואס הערן ווי מען שענדט זיי און זיי ענטפערן נישט צוריק, "עוֹשִׂים מֵאַהֲבָה וּשְׂמֵחִים בְּיִסּוּרִים", די וואס דינען דעם אייבערשטן מיט ליבשאפט און פרייען זיך מיט'ן אייבערשטן - אפילו ווען עס איז זיי שווער, אויף זיי איז געזאגט געווארן דער פסוק וואס שטייט (שופטים ה, לא): "וְאֹהֲבָיו כְּצֵאת הַשֶּׁמֶשׁ בִּגְבֻרָתוֹ", זיי זענען באליבט ביים אייבערשטן.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#1493 - צי מ'איז גרויס אדער מ'איז קליין, נאר זיך דערהאלטן
התחזקות, התחדשות, פירושים, תפלות אויף אידיש

בעזרת ה' יתברך


ערב שבת קודש פרשת פנחס, י"ח תמוז, שנת תש"פ לפרט קטן


 


לכבוד מיינע טייערע חברים, ליבער ברידער, תלמידי היכל הקודש ירושלים.


איך פריי זיך זייער אז איר נעמט זיך צאם יעדע שבת זיך מחזק זיין מיט'ן רבינ'ס עצות; יעדן טאג דארף מען פון פריש עצות און חיזוק ווי אזוי זיך צו דערהאלטן, מען קען נישט נוצן די חיזוק פון נעכטן אויף מארגן, יעדן טאג דארף מען פון פריש מקורב ווערן.


דער הייליגער רבי האט דערציילט (חיי מוהר"ן, סימן תפא): עס זענען זיך אמאל צומגעקומען גרויסע שניידערס וואס האבן געוואלט מאכן א קלייד פאר די לבנה און זיי זענען געגאנגען אפמעסטן די מאס פון די לבנה, אבער די לבנה ווערט דאך יעדן טאג אן אנדערע מאס - קודם ווערט זי גרעסער און גרעסער און נאכדעם ווען זי איז שוין גרויס הייבט זי אן צו ווערן קלענער, זענען געקומען די קליינע שניידערס און זיי האבן געזאגט אז זיי וועלן פרובירן וכו' האבן די גרויסע שניידערס געזאגט פאר די קליינע שניידערס: "וואס פרובירט איר, מה דאך מיר - וואס מיר זענען די גרעסטע שניידערס פון רוסלאנד האבן נישט געקענט, וועט איר קענען?!" דער רבי האט נישט אויסגעפירט דעם נמשל.


דער רבי האט דאך געגעבן רשות צו קנייטשן זיינע ספרים ווי אזוי מען וויל - בתנאי מען זאל נישט אוועק גיין פון שלחן ערוך; דער רבי לערנט אונז מיט די מעשה אז מיר זאלן נישט טראכטן אז מען קען זיך מסדר זיין א פארזיכערטע וועג ווי אזוי מיר וועלן אייביג קענען זיין ערליכע אידן. יעדער וויל זיך מאכן א סדר ווי אזוי צו זיין אן ערליכער איד און זיך מאכן א וועג ווי אזוי צו מצליח זיין אין לעבן, אבער מען קען נישט מאכן א וועג ווי אזוי מען קען זיין פארזיכערט אז אלעס וועט קלאפן וכו', ווייל איין טאג גייט מען ארויף - מען ווערט גרעסער, און איין טאג גייט מען אראפ - מען ווערט קלענער, יעדן איינציגסטן טאג איז דא פרישע איבערגייאכטס, פרישע מניעות און פרישע נסיונות וואס מען דארף קענען אריבער טראגן.


שטארקט אייך און זייט זיך מחזק; אפילו מען טרעפט זיך אין טיפע בלאטע דארף מען געדענקען וואס דער הייליגער רבי האט געזאגט (שיחות הר"ן, סימן שב): "דער עיקר איז 'מִבֶּטֶן שְׁאוֹל שִׁוַּעְתִּי'"; דאס וואס שטייט ביי יונה הנביא (יונה ב, ג) ווי ער האט געשריגן צום אייבערשטן ווען די פיש האט אים איינגעשלינגען, אזוי אויך ווען מען שפירט ווי מען איז איינגעשלינגען ביים יצר הרע, מען פאלט אראפ אין שלעכטע מעשים - זאל מען שרייען צום אייבערשטן: "רבונו של עולם, האב אויף מיר רחמנות; העלף מיר! איך וויל זיין אן ערליכער איד".


א פרייליכן שבת.

#1492 - זיך שטענדיג באדאנקען פאר די וואס טוען דיר טובות
מלמדים, הכרת הטוב

בעזרת ה' יתברך


יום ה' פרשת פנחס, שבעה עשר בתמוז, שנת תש"פ לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר, קרית ברסלב ליבערטי.


איך בעט דיר זייער זאלסט זיך שטענדיג באדאנקען פאר די וואס טוען דיר טובות, אנגעהויבן מיט די מלמדים און טיטשערס פון דיינע קינדער; זיי זיצן טאג איין טאג אויס מיט דיינע קינדער פון אינדערפרי ביז שפעט ביינאכט מיט אזא סבלנות, מיט אזא ווארעמקייט, (אויך ווארעמקייט פון די היצן, עס איז נאך נישט דא קיין עירקאנדישן). אפילו נעכטן אינעם פאסט טאג ווען אלע חדרים און מיידל שולעס האבן נאר געהאט חדר און סקול א האלבע טאג - זענען זיי געזיצן א גאנצן טאג מיט דיינע קינדער; זאלסטו זיי שטענדיג באדאנקען, עס איז די שענסטע זאך ווען מען דאנקט א צווייטן.


אזוי אויך זאלסטו דאנקען די אינגעלייט וואס האבן זיך אוועק געגעבן און געבן זיך אוועק אז מיר זאלן האבן א שיינע שטעטל. די וואך שבת וועלן מיר האבן א כשר'ע מהודר'דיגע עירוב, דאס קומט צו פארדאנקען די מסירות נפש'דיגע אינגעלייט און מסירות נפש'דיגע בחורים וואס האבן לאנגע חדשים געארבעט ביטער שווערע ארבעט אז דער עירוב זאל קענען צושטאנד קומען.


אויך פאר די וואס ארבעטן ביטער שווער פאר'ן בית התבשיל, עס זאל זיין שטענדיג עסן פאר אלע משפחות - זאלסטו זיך שטענדיג באדאנקען, און אזוי אויך פאר אלע וואס העלפן די מוסד און די קהלה זאלסטו זיך באדאנקען.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#1491 - גיין שווימען מיט צניעות
צניעות, ספיקות, מורה דרך, תפלות אויף אידיש, זומער, שווימען

בעזרת ה' יתברך


יום ה' פרשת פנחס, שבעה עשר בתמוז, שנת תש"פ לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר.


דו שעמסט זיך נישט? דו גייסט שווימען מיט דיינע ברידער און שוואגערס ווען די ווייבער זענען דארט?! ווער איז דיין וועג ווייזער - דיין שוואגער...? ער איז דיין וועג ווייזער? וואס ער איז מחליט דאס איז ריכטיג?! דו האסט שוין פארלוירן דיין גאנצע שכל? עס גייט מיר נישט אריין אין קאפ אז תלמידי הישיבה זאלן דאס נישט וויסן! אפילו זיי שווימען נישט, זיי זיצן נאר דארט ביי די טרעפ וכו' - איז דאס פריצות, אפילו דאס זאל זיין דיינע אייגענע שוועסטערס איז דאס נישט קיין צניעות, אפגערעדט ווען דאס איז שוועגערינס, דאס איז אן עקל און א גרויל.


וואס נאך ווייסטו נישט? עס איז נישט קיין תירוץ צו זאגן: "איך האב נישט געוואוסט אז דאס איז א פראבלעם", וויי פאר דעם וואס ווייסט נישט די א' ב' פון צניעות; אז דו ווייסט גארנישט, אפילו אזא זאך - פארוואס זאלסטו נישט פרעגן דיין ראש ישיבה, דיין מורה דרך, פאר דו גייסט צו אזא פארוויילונג, פאר דו טוסט עפעס אין לעבן?


וויפיל פלעגט דער הייליגער סאטמאר רבי זכותו יגן עלינו וויינען אויף די וואס פארן אוועק אין קאנטרי, מען זאלן וויסן אז דער אייבערשטער איז אויך דארט און מען דארף זיך אויפפירן מיט יראת שמים; מען פארט אוועק פון שטאט אבער מען פארט נישט אוועק פונעם אייבערשטן.


זע צו לערנען אסאך משניות, אויך זאלסטו לערנען אסאך דעם הייליגן רבינ'ס ספרים, דאס וועט דיר געבן א בירור המדמה, דו וועסט וויסן ווי אזוי זיך צו פירן.


זיי זיך מתבודד יעדן טאג; נעם אראפ אפאר מינוט וואס דעמאלט איז אלעס געשטארבן און רעד זיך אויס דאס הארץ צום אייבערשטן. חכמינו זכרונם לברכה דערציילן (תענית כג:) דער הייליגער אמורא רבי יונה, די טאטע פונעם הייליגן אמורא רבי מנא, ווען ער האט געוואלט גיין התבודדות פלעגט ער בעטן זיינע קינדער: "הָבוּ לִי גוּאַלְקִי", ברענגט מיר מיין טאשקע, ער האט זיי איינגערעדט אז ער גייט מאכן ביזנעס, "קָאֵי בְּדוּכְתָּא צְנִיעָא", ביז דערווייל האט ער זיך באהאלטן און דארט פלעגט ער בעטן דעם אייבערשטן אויף וואס ער דארף; אזוי זאלסטו טון, זאג אין שטוב: "איך גיי מאכן ביזנעס" און גיי ערגעץ אין א שטילע גאס, אין א שטילע פלאץ - און וויין זיך אויס צום אייבערשטן אז דו זאלסט זוכה זיין צו לעבן מיט אים; בעט אים: "הייליגער באשעפער, איך וויל זיין אן ערליכער איד, איך וויל לעבן מיט דיר, איך וויל לערנען און דאווענען; אייבערשטער העלף מיר איך זאל געדענקען פון תכלית".


איך שרייב דיר וואס צו טון נאר ווייל איך האב דיר ליב; דו ביסט מיר אינגעקריצט אין הארץ, וויל איך דיר פירן אויף א וועג דו זאלסט זיין ערליך און האבן ערליכע דורות; נעם אן די מוסר מיט ליבשאפט.

#1490 - געבן א נאמען נאך א צדיק
קינדער, מחלוקת, משפחה, נאמען

בעזרת ה' יתברך


יום ה' פרשת פנחס, שבעה עשר בתמוז, שנת תש"פ לפרט קטן


 


מרת ... תחי'.


איך האב ערהאלטן אייער בריוו.


מזל טוב, מזל טוב! אזא נס, אזא אפענע נס האט דער אייבערשטער געמאכט מיט אייך! יעדעס מאל וואס א קינד ווערט געבוירן געזונטערהייט איז דאס א נס, כל שכן ווען די דאקטורים שרעקן אן וכו' וכו' און מען זעט ביים סוף אז זיי ווייסן גארנישט; זיי מיינען אז זיי זענען בעל הבית, זיי מיינען אז זיי זענען די וואס געבן קינדער - דעמאלט זעט מען קלאר אז דער אייבערשטער פירט די וועלט, מען זעט די כח פון תפילה.


בנוגע די נאמען וכו'; אויב אייער מאן נרו יאיר וויל געבן א נאמען נאך א צדיק און אויך איר ווילט דאס, די איינציגסטע פראבלעם איז די משפחה, איר האט מורא אז מען וועט חוזק מאכן וכו' וכו' - דארפט איר נישט קוקן אויף דעם, ווייל חוזק איז נאר דער וואס איז באמת א חוזק, אבער דער וואס פירט זיך בתמימות ובפשיטות איז קיין חוזק נישט. ביים סוף זעט מען ווער דער חוזק איז; די אלע וואס זענען באהאפטן צו צדיקי אמת - די לעבן א חיים טובים, די זעען נחת פון זייערע קינדער, אזוי ווי חכמינו זכרונם לברכה זאגן (שבת כג:): "דְּרָחִים רַבָּנָן", דער וואס האט ליב צדיקים, "הֲוֵי לֵהּ בְּנִין רַבָּנָן", דער וועט האבן קינדער צדיקים, "דְּמוֹקִיר רַבָּנָן", דער וואס איז מכבד צדיקים, "הֲוֵי לֵהּ חַתְנוּתָא רַבָּנָן", וועט זוכה זיין צו איידעמער צדיקים, "דְּדָחִיל מֵרַבָּנָן", און דער וואס האט מורא פון צדיקים, ער מאכט נישט חוזק פון צדיקים, "הוּא גּוּפֵיהּ הֲוֵי צוּרְבָּא מֵרַבָּנָן", וועט אליינס ווערן א צדיק, א גרויסער תלמיד חכם.


נעמטס אריין אין זיך אז איר האט אליינס א משפחה; ברידער און שוועסטערס, שוואגערס און שוועגערינס - זענען גוט פאר משפחה איידער מען האט חתונה, נאך די חתונה הייבט זיך אן א נייע געשיכטע, מען בויט א נייע משפחה; איר מיט אייער מאן זענען יעצט די משפחה און ווי לאנג איר מאכט נישט חוזק איינער פון צווייטן איז גוט.


דעריבער זאלט איר מחליט זיין וואס איז גוט פאר ענק און נישט קוקן וואס די משפחה וועט זאגן.


דער אייבערשטער זאל העלפן איר זאלט זוכה זיין צו מגדל זיין דעם קינד און אלע קינדער לתורה ולחופה ולמעשים טובים, די ברית זאל זיין אין צייט און איר זאלט זען נחת ביי אלע אייערע קינדער געזונטערהייט צוזאמען מיט אייער טייערער מאן.

#1489 - וויפיל מסירות נפש דו האסט אריינגעלייגט אינעם עירוב
תפילה והתבודדות, שטעטל, שבת קודש, לימוד התורה, עירוב

בעזרת ה' יתברך


יום ד' פרשת פנחס, ט"ז תמוז, שנת תש"פ לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר.


איך בין געווען מאנטאג בודק זיין דעם עירוב מיט הרב שטיינמעץ שליט"א, איך קען זיך נישט איבער קומען פונעם עירוב; וויפיל מסירות נפש דו האסט אריינגעלייגט אינעם עירוב, צענדליגער וואכן און חדשים וואס דו האסט געבויט דעם עירוב, אנגעהויבן ווינטער אין די שנייען און רעגן און יעצט זומער אין די ברענעדיגע היצן.


חכמינו זכרונם לברכה זאגן (אבות ה, יח): "כָּל הַמְזַכֶּה אֶת הָרַבִּים - אֵין חֵטְא בָּא עַל יָדוֹ", נישטא נאך אזא מזכה את הרבים ווי מאכן אן עירוב אז מענטשן זאלן נישט נכשל ווערן אין חילול שבת; עס איז זייער שווער אין שטעטל - סיי מיט'ן חלק פון טראגן און נאכדעם מיט תחומים, סיי ביי די איינוואוינער און סיי ביי די געסט, ממילא יעצט ווען דו האסט מתקן געווען דעם עירוב האסטו געהאלפן אלע זאלן זיין אפגעהיטן פון חילול שבת - וועט דער אייבערשטער דיר אפהיטן פון שלעכטס.


נאך אביסל וועסטו טרעפן א גוטע שידוך, דו וועסט אויפשטעלן א שיינע אידישע שטוב.


אפילו יעצט ווען דו העלפסט מיר אזוי געטריי פון פארטאגס ביז אויף דער נאכט צו ענדיגן דעם עירוב - דארפסטו האבן שכל אראפ צו כאפן אביסל חומש רש"י יעדן טאג, אביסל משניות יעדן טאג, אביסל גמרא און אזוי ווייטער, א טאג אן תורה איז קיין טאג נישט.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#1488 - עס דארף דיר נישט אנגיין וואס מען טראכט אויף דיר
גמרא, זעלבס זיכערקייט, שכנים

בעזרת ה' יתברך


יום ד' פרשת פנחס, ט"ז תמוז, שנת תש"פ לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר.


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


איך פריי זיך זייער צו הערן פון דיר נאכדעם וואס איך האב שוין נישט געהערט פון דיר א לאנגע צייט; איך האב זייער הנאה אז דו לערנסט יעדן טאג גמרא, דו האסט באקומען א שטארקע חיזוק דעם פארגאנגענעם שבת התוועדות - שבת סיום הש"ס און זייט דעם שבת לערנסטו יעדן טאג דעם בלאט גמרא.


ווען מען לערנט גמרא פארברענט מען אלע קליפות; חכמינו הקדושים זאגן (שבת קו:): "גְּמָרָא גְמוֹר זְמוּרְתָּא תְּהֵא"; טייטשן די צדיקים "גְּמָרָא גְמוֹר" - אויב דו לערנסט גמרא, דעמאלט "זְמוּרְתָּא תְּהֵא" - וועסטו פארשניידן אלע קליפות וואס נעמען ארום די נשמה הקדושה. ווייל "זְמוּרְתָּא תְּהֵא" איז א לשון פון "לְזַמֵּר אֶת כָּל הֶעָרִיצִים וּלְהַכְרִית אֶת כָּל הַקּוֹצִים הַסּוֹבְבִים אֶת הַשּׁוֹשַׁנָּה הָעֶלְיוֹנָה", וואס דאס גייט ארויף אויף די דערנער וואס פארדעקן נשמות ישראל; און ווען מען לערנט תורה ווערן אלע דערנער פארברענט.


בנוגע דיינע שכנים וכו'; דער פראבלעם איז נישט די שכנים, דער פראבלעם איז אז דו ביסט נישט זיכער מיט זיך; עס דארף דיר נישט אנגיין וואס מען טראכט אויף דיר, דו גיי דיין וועג און לאז יעדן איינעם טראכטן אויף דיר וואס זיי ווילן. דער אייבערשטער האט דיר געגעבן דיינע נאטורן, דו ביסט אן איידעלער מענטש, א שטילער מענטש; עס איז זייער א גוטע נאטור צו זיין איידל און שטיל, דיר איז שווער אנצוהייבן גריסן אנדערע. דארפסטו נישט ווערן צורידערט און פיבערן טאג און נאכט וואס מען טראכט אויף דיר אז דו גריסט נישט וכו' וכו'.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#1487 - נישט גיין קעגן קיינעם
תפילה והתבודדות, הפצה, מחלוקת, שלום

בעזרת ה' יתברך


יום ד' פרשת פנחס, ט"ז תמוז, שנת תש"פ לפרט קטן


 


מרת ... תחי', צפת.


איך האב ערהאלטן אייער בריוו.


איך פריי זיך זייער צו הערן אז איר פארשפרייט דעם רבינ'ס עצות פאר נאך און נאך מענטשן.


זאגטס פאר מרת ... אז זי דארף נישט מורא האבן פון קיינעם; אויך זאל זי נישט גיין מיט אלע עלטערן וואס נעמען זיך צאם קעגן איר זון'ס ראש ישיבה, ער וועט אליינס האבן א מפלה; איינער וואס רעדט צו בחורים צו טון עבירות וועט נישט האבן קיין קיום, חכמינו זכרונם לברכה זאגן (שבת קד.) אז שקר האט נישט קיין קיום.


זי זאל נישט גיין קעגן קיינעם; מוהרא"ש האט אונז געלערנט וואס חז"ל זאגן (שבת לב.): "שִׁבְקֵיהּ לְרָוְיָא - דְּמִנַּפְשֵׁיהּ נָפִיל", לאז דעם שיכור אליינס אראפפאלן; ווען מען האט צוטון מיט א שיכור דארף מען אים נישט אראפ ווארפן, ער וועט סיי ווי פאלן - פריער אדער שפעטער.


אונזער וועג איז תפילה והתבודדות; אונזער וועג איז דאנקען און לויבן דעם אייבערשטן.


דער אייבערשטער זאל העלפן איר זאלט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#1486 - מיט'ן סדר אוצר היומי קען מען גרינג אנקומען צו לערנען כל התורה כולה
לימוד התורה, קליידער

בעזרת ה' יתברך


יום ד' פרשת פנחס, ט"ז תמוז, שנת תש"פ לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר.


איך וויל אז דו זאלסט זיך פארבינדן מיט ..., באשטעל פון אים אפאר סעטס פונעם אוצר היומי.


איך זע אז רוב אנשי שלומינו האבן נאך נישט געלערנט די פופצן שיעורים וואס מוהרא"ש האט אוועק געשטעלט צו לערנען פאר תלמידי היכל הקודש; עס גייט אריבער די טעג, עס גייט אריבער די יארן - און נאך אביסל גייען מיר שוין צוריק צום אייבערשטן; ווי גרויס וועט זיין די בושה ווען מען וועט אונז פרעגן וואס מיר האבן געטון די אלע יארן.


איך גיי מאכן אן התעוררות ביי אנשי שלומינו מען זאל אנהייבן לערנען דעם סדר אוצר היומי, אזוי האט מען א גרינגע וועג צו לערנען און אנקומען צו לערנען כל התורה כולה.


שטארק זיך און זיי נישט צעפאלן; איך ווייס אז איך ווייס נישט ווי שטארק צעבראכן דו ביסט, ווער אויף די וועלט קען דען פארשטיין די צער פון בחורים, דאך בעט איך דיר טייערער ... זאלסט זיך האלטן שטארק, נאך אביסל ווען עס וועט ווערן טאג וועט מען שוין נישט געדענקען פונעם נאכט.


זיי מקפיד צו גיין אנגעטון שיין און ריין, נישט מאדערן; חסידיש, שיין און ריין.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#1485 - נישט עסן פלייש אין די ניין טעג אפילו מיט א סיום
בין המצרים, סיום

בעזרת ה' יתברך


יום ד' פרשת פנחס, ט"ז תמוז, שנת תש"פ לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר.


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


בנוגע הערן מוזיק אין די ימי בין המצרים; עס איז אסור צו הערן מוזיק אין די דריי וואכן, אויסער א מענטש וואס איז בעצבות, ער איז דערביטערט - דער מעג הערן מוזיק אלץ רפואה.


בנוגע עסן פלייש אין די ניין טעג אויב מען מאכט א סיום; מוהרא"ש זאגט מען זאל זען צו מאכן יעדן טאג סיומים, וואס מער לערנען און ענדיגן מסכתות, אבער פלייש זאל מען נישט עסן אין די ניין טעג, "כדאי הוא בית אלקינו - עס איז ווערד דער חורבן בית המקדש אז מען זאל טרויערן און נישט עסן פלייש".


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#1484 - יום כיפורים און תשעה באב פאסטן די מיידלעך
חיזוק פאר מיידלעך, קעמפ, ישיבה, תעניתים

בעזרת ה' יתברך


יום ד' פרשת פנחס, ט"ז תמוז, שנת תש"פ לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר.


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


זיי נישט בייז אז איך ענטפער נישט גלייך דיינע שאלות; איך האב אזויפיל אויפ'ן קאפ, די קעמפ איז נאך נישט מסודר, מיר זוכן ווי צו שאפן עסן פאר די בחורים.


מיר האבן געטראפן א פלאץ פאר די בחורים צו שלאפן; איינער פון די משפחות אין שטעטל האבן מסכים געווען אריין צו נעמען די בחורים אין בעיסמענט, מען ענדיגט יעצט אריין לייגן די בית הכסא'ס, מיר האפן אז די בחורים זאלן שוין ארויס קומען וואס פריער.


בנוגע מיידלעך זאלן פאסטן וכו'; יום כיפורים און תשעה באב פאסטן די מיידלעך.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#1483 - שעץ די מלמדים און טיטשערס פון דיינע קינדער
לערערין, מלמדים, שטעטל, עצתו אמונה, אחדות

בעזרת ה' יתברך


יום ד' פרשת פנחס, ט"ז תמוז, שנת תש"פ לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר, קרית ברסלב ליבערטי.


איך בין זיך אזוי מחי' צו זיין אין שטעטל; מען קען זיין אפגעהיטן, מען קען זיין ריין; מען זעט נישט דא גארנישט - נאר ביימער און הימל.


ברוך ה' עס איז יעצט אנגעקומען פון ארץ ישראל "ספר עצתו אמונה - חלק ב'"; אויב דו ווייסט איינער וואס האט פלאץ אריין צו נעמען די ספרים פאר א קורצע צייט, זיי מודיע האברך ... נרו יאיר.


איך ווייס נישט אויב דו ווייסט וואס פאר א מסירת נפש די מלמדים און טיטשערס לייגן אריין אין די קינדער; זיי זיצן רוב טאג מיט דיינע קינדער מיט אייזערנע געדולד, זאלסטו זיי האלטן טייער און זיי שעצן. ווען דו זעסט דיינע קינדער'ס מלמדים זאלסטו זיך אינטערעסירן ביי זיי און זיך באדאנקען, און אויב דו האסט א באמערקונג זאלסטו אים שיינערהייט זאגן און דאס אויסשמועסן.


אויך זאלסטו וויסן אז מיר האבן דא אין שטעטל אינגעלייט וואס זיי גייט גארנישט אן, זיי ווילן נאר בויען דעם פלאץ, זיי ארבעטן טאג און נאכט מיר זאלן האבן א שיינע קהילה; זאלסטו זיך באדאנקען פאר זיי און אז עפעס באדערט דיר זאלסטו רעדן מיט זיי.


רבי נתן האט געזאגט: "ווען איך זע צוויי טרעגערס קריגן זיך, שטעכט עס מיר ביי די זייט"; וואס זאל איך דיר זאגן, מיר שטעכט עס אין הארץ.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#1482 - אז דו ביסט מחנך מיידלעך, דארפסטו זיין מער פארזיכטיג אין צניעות
צניעות, חינוך הילדים, חיזוק פאר פרויען

בעזרת ה' יתברך


יום ד' פרשת פנחס, ט"ז תמוז, שנת תש"פ לפרט קטן


 


מרת ... תחי'.


דארפסט פארשטיין אז דו דארפסט אכטונג געבן אויף דיין אנטון וכו' - מער ווי אנדערע פרויען; מיר געפונען זייער אסאך מאל, ווען על פי הלכה איז מותר עפעס צו טון, אבער אן אדם חשוב, א מענטש אויף וועמען אלע קוקן ארויף - האט אן אנדערע דין, ער דארף מער מחמיר זיין.


אז דו ביסט מחנך אונזערע מיידלעך, דו לערנסט מיט אונזערע מיידלעך מיט אזא איבערגעגעבנקייט - דארפסטו זיין מער פארזיכטיג צו גיין אנגעטון איידל און באשיידן ווייל אלע קוקן אויף דיר, דו ביסט פאר זיי א ביישפיל.


דערפאר האב איך דיר געזאגט ווען דו האסט מיר געפרעגט אויף א קלייד אויב דאס איז צניעות'דיג - אז דו זאלסט נישט גיין דערמיט, נאר ווייל דו ביסט א ביישפיל פאר די מיידלעך, אנדערש וואלט איך זיך ווען ארויסגעדרייט.


שטארק זיך און ווער נישט צעפאלן פון קיינעם; ווען דו ווייסט נישט ווי אזוי זיך צו פירן מיט די מיידלעך - קענסטו מיר רופן, איך בין גרייט א גאנצן צייט צו העלפן מיט וואס מען דארף אין חדר און אין סקול, דאס איז ביי מיר די חשוב'סטע זאך.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#1481 - מכבד זיין די עלטערן אן קיין תירוצים
כיבוד אב ואם, משפחה

בעזרת ה' יתברך


יום ד' פרשת פנחס, ט"ז תמוז, שנת תש"פ לפרט קטן


 


מרת ... תחי'.


איך האב ערהאלטן אייער בריוו.


כיבוד אב ואם איז זייער הארב; א שאד מען לערנט נישט מיט קינדער איבער די הארבקייט פון כיבוד אב ואם, אז זיי זאלן זיין געווארנט צו מכבד זיין טאטע און מאמע.


מענטשן זענען זייער צעמישט, מען ווייסט נישט וואס איז יא כיבוד אב ואם און וואס איז נישט כיבוד אב ואם; פון איין זייט דארף מען זיי מכבד זיין, רעדן שיין און חס ושלום נישט ענטפערן מיט חוצפה. זאל זיין וואס זאל זיין, אפילו די עלטערן זענען נישט געזונט און נישט נארמאל - דארף מען רעדן צו זיי מיט דרך ארץ, אבער פון די אנדערע זייט דארף מען נישט און מען טאר נישט לאזן אז נישט געזונטע עלטערן זאלן צעברעכן די שטוב.


איר זאלט רופן אייער מאמע, רעדן שיין צו איר און איר דערציילן פון די אייניקלעך; אויך זאלט איר זארגן פאר איר זי זאל האבן עסן און אלע לעבנס געברויכן.


אפילו זי האט אייך וויי געטון אין אייערע יונגע יארן, און איך פארשטיי אז די ווייטאג איז זייער גרויס ווען מען דערמאנט זיך וואס מען איז אריבער; די בזיונות און דרוק וכו' - מיט דעם אלעם דארפט איר וויסן אז דער אייבערשטער פירט די וועלט און דאס וואס איז אריבער אויף אייך איז נאר געווען לטובה, אז איר זאלט היינט שטיין דארט וואו איר שטייט.


אז איר וועט גוט קוקן וועט איר זען אז דיקא די אלע איבערגייעכצער - דאס האט געברענגט דערצו אז איר זאלט וויסן פון הייליגן רבי'ן; ווען איר וואלט ווען נישט אריבער אלע אייערע שוועריקייטן וואלט איר נישט גענומען דעם רבי'ן פאר אייער לעבן, קומט אויס אז נאר ווייל עס איז אריבער אויף אייך א שווערע לעבן האט דאס אייך געברענגט צום גן עדן, דארפט איר נאר דאנקען דעם אייבערשטן אויף אלעס ביז אהער.


דער אייבערשטער זאל העלפן איר זאלט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#1480 - פאלגטס אייער מאמע, זי פארשטייט וואס איז צניעות
כיבוד אב ואם, צניעות, חיזוק פאר מיידלעך, תהלים

בעזרת ה' יתברך


יום ד' פרשת פנחס, ט"ז תמוז, שנת תש"פ לפרט קטן


 


... תחי'.


איך האב ערהאלטן אייער בריוו.


פאלגטס אייער מאמע; זי פארשטייט וואס איז יא צניעות און וואס איז נישט צניעות, עס איז נישט איידל פאר א מיידל צו פארן מיט וויליס אדער ראלער בלעידס.


איך ווארט איר זאלט מיר שרייבן אויב איר זאגט נאך תהילים.


דער אייבערשטער זאל העלפן איר זאלט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#1479 - ווארט נישט ביז דו וועסט ווערן מסודר
וויכוחים, לימוד התורה, תכלית, היטן די צייט, זומער

בעזרת ה' יתברך


ערב שבת קודש פרשת חקת-בלק, י"א תמוז, שנת תש"פ לפרט קטן


 


לכבוד מיינע טייערע ליבע חברים שיחיו, תלמידי היכל הקודש ירושלים.


איך בעט אייך זייער איר זאלט זיך שטארקן צו לערנען יעדן טאג אביסל תורה; שטופט נישט אפ די שיעורים אויף שפעטער, אויף מארגן וכדומה.


חכמינו זכרונם לברכה זאגן (אבות ב, ד): "אַל תֹּאמַר לִכְשֶׁאֶפָּנֶה אֶשְׁנֶה", זאג נישט 'ווען איך וועל זיך מסדר זיין וועל איך לערנען', ווייל "שֶׁמָּא לֹא תִפָּנֶה", עס קען זיין אז דו וועסט אייביג בלייבן נישט מסודר; עס זענען פארהאן מענטשן וואס קענען זיך נישט מסדר זיין, שטענדיג האבן זיי וואס צו ערלעדיגן און עס גייט אריבער דער טאג, עס גייט אריבער דער וואך, דער יאר און מען קערט זיך צוריק צום אייבערשטן אן קיין תורה, אן גארנישט.


דער רבי האט געזאגט (שיחות הר"ן, סימן כג): "אויבן אין הימל שרייען די נשמות 'מיר זענען הונגעריג, מיר דארפן עסן; מיר זענען דארשטיג, געבטס אונז צו טרינקען', און ווען מ'וויל זיי געבן עסן און טרינקען זאגן זיי, 'נישט דאס מיינען מיר, מיר דארפן עסן און טרינקען פון תורה און עבודת ה'', אזוי אויך זענען דא נשמות וואס זענען נאקעט, זיי שרייען און בעטן זיך: 'מיר זענען נאקעט, געבטס אונז קליידער מיט וואס זיך צוצודעקן', און ווען מ'וויל זיי געבן קליידער אנצוטון זאגן זיי 'נישט דאס מיינען מיר, מיר דארפן מצוות און מעשים טובים", און דער רבי האט אויסגעפירט: "וואויל איז דעם מענטש וואס עסט יעדן טאג אפאר פרקים משניות, טרינקט קאפיטלעך תהילים און טוט זיך אן מיט מצוות ומעשים טובים".


איך מוז מקצר זיין, איך בין יעצט זייער טרוד; מיר דארף מסדר זיין צווישן די בערג א פלאץ פאר די בחורים, אינגלעך און מיידלעך, מיר קענען נישט זיין אין שטאט. ביי אונז איז זייער שווער אין שטאט זומער, די גוים זענען זייער געמיין, זיי גייען אויסגעטון ווי די חיות, עס פלאקערט א פייער אין גאס; מיר ציען זיך אוועק פון שטאט פאר די זומער וואכן צו זיין אביסל צווישן די בערג, צווישן די גראז און ביימער צו קענען דינען דעם אייבערשטן ריינערהייט.


איך האב נישט קיין וועג ווי אזוי צו שיקן די בריוו, דאך האב איך זיך זייער אנגעשטרענגט צו קענען שיקן דעם קליינעם בריוו פאר אייך ווייל איך האב ענק זייער ליב; איך זע ענקער שטארקייט, ענקער אחדות און ענקער ווילן. איך וועל אייך נאך שרייבן מער במשך די זומער וואכן.


איין זאך בעט איך ענק טייערע ברידער פון ירושלים, גייט נישט אין קיין וויכוחים מיט קיינעם; אז איר הערט ווי מען שפעט פון רבי'ן, פונעם רבינ'ס תלמידים - זאלט איר שווייגן, אונזער זאך איז נישט קיין וויכוחים, אונזער זאך איז נישט נצחון; מיר דארפן נישט פארענטפערן דעם רבי'ן, מיר דארפן נישט טענה'ען מיט יעדן פארעך, מיר דארפן זיך נאר מחי' זיין מיט דעם וואס מיר האבן זוכה געווען צו וויסן פון אזא רבי.


אז איר כאפט זיך אריבער מתפלל זיין ביי מקומות הקדושים זאלט איר בעטן פאר מיר, יואל בן ריצא רעכיל - איך זאל האבן כח ווייטער צו משמש זיין דעם רבי'ן, פארשפרייטן זיינע עצות אין די וועלט.


א פרייליכן שבת.

#1478 - לאז נישט דיין זון אין א חדר וואו מ'רודפ'ט אים
חינוך הילדים, אומאן, פרנסה, חדר

בעזרת ה' יתברך


ערב שבת קודש פרשת חקת-בלק, י"א תמוז, שנת תש"פ לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר.


יעצט האב איך געהערט דיין מעסעדזש.


זייער גוט האסטו געטון אז דו האסט ארויסגענומען דיין זון פון די חדר.


אז די קינדער רודפ'ן אים, מען שרייט אויף אים אלע מיאוס'ע ווערטער צוליב דעם וואס ער פארט קיין אומאן, און וויפיל דו רעדסט מיט'ן מלמד ווערט נאר ערגער און ערגער - דארפסטו אים ארויסנעמען פון דארט.


שיק אים אין שטעטל חדר, דארט וועט מען אים אויפבויען; אונזערע מלמדים זענען זייער ווארעמע מלמדים, זיי געבן אכטונג אויף די קינדער מען זאל זיי נישט טשעפען.


שטארק זיך און ווער נישט פארלוירן; קוק צוריק אויף די ניסים וואס דער אייבערשטער האט געטון מיט דיר. מען האט דיר ארויסגעווארפן פון זיין א מלמד ווייל דו פארסט אויף אומאן, געדענקסט ווי אזוי די האסט דעמאלט געשפירט? דו האסט געמיינט אז עס איז עק וועלט; נאכדעם האסטו באקומען א בעסערע פרנסה, ביסט געווארן א מלמד אין א צווייטע פלאץ; אזוי וועט דער אייבערשטער דיך פירן אלץ שענער און שענער.


א גוט שבת.