בריוון פונעם ראש ישיבה שליט"א

#2028 - וואס קען מען טון צו באצאלן די איינגעשטעלטע?
מוסדות

בעזרת ה' יתברך


יום ד' פרשת בא, ז' שבט, שנת תשפ"א לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר, מנהל מוסדות היכל הקודש ברסלב


וואס קען מען טון צו באצאלן די איינגעשטעלטע? שוין לאנגע וואכן וואס מען צאלט נישט קיין געלט פאר מלמדים.


איך ווייס נישט וואס גייט פאר.

#2027 - שלום בית מיט די ריכטיגע אניאגראם נומערן
שלום בית, אניאגראם נומערן

בעזרת ה' יתברך


יום ג' פרשת בא, ו' שבט, שנת תשפ"א לפרט קטן


 


מרת ... תחי'


איר זענט נישט א 7 און אייער מאן איז נישט א 4; די אלע זאכן זענען נישט וויכטיג. א שאד צו רעדן פון נומערן אין די צייט וואס מען קען געבן שענערע נעמען ווי נומערן, צום ביישפיל, אין ישיבה רוף איך די בחורים מיט נעמען, משה איז טייער, יענקל איז הארציג, בערל איז בא'טעמ'ט און אזוי ווייטער.


ווערט נישט דערשראקן פון די נומערן, עס איז בכלל נישט קיין חכמה דאס צו קענען.


איידער איך בין מקורב געווארן צו מוהרא"ש האב איך זיך געדריידט ביי א געוויסער חכם - חכמי חעלעם, די גאנצע שפראך דארט איז געווען פון די נומערן, דער איז א 4, יענער איז א 7; ווען איינער איז אריינגעקומען האט מען זיך אונטערגעלאכט מיט די נומערן, ביז איך האב זיך פשוט פארעקלט פון זיי און איך בין געקומען צו מוהרא"ש אין היכל הקודש, א פלאץ וואו מען רעדט פונעם אייבערשטן, א פלאץ וואו יעדער איינער קען נוצן די עצות און האבן א זיס לעבן.


נישט לאנג צוריק איז ארויפגעקומען צו מיר א איד אינגאנצן דערשראקן, ער ווייסט נישט וואס צו טון, ער האט נישט קיין שלום בית; איך האב גערעדט מיט אים און אים געפרעגט וואו ער דריידט זיך... בקיצור זיין רבי רעדט אויך מיט די פאנטאזיעס, נומערן; זיין רבי זאגט אים אז ער איז אן 1 און זיין ווייב איז א 2, וואס דאס קען נישט ארבעטן אינאיינעם; ער האט זייער געוויינט, ער האט זיך שוין געוואלט גט'ן צוליב די נומערן.


איך האב אים געגעבן אפאר קונטרסים און ספרים פון מוהרא"ש, איך האב אים געזאגט ער זאל זיך אויסשווענקען זיין קאפ פון די זאכן; אנשטאט טראכטן פון נומערן זאל ער טראכטן 'איך בין גוט און מיין ווייב איז נאך בעסער'. היינט לעבן זיי א שיינע לעבן, ווי צוויי טויבעלעך.


איך קען אייך אויסלערנען די חכמה פון די נומערן:


1 - איז דער אייבערשטער


2 - איז די לוחות


3 - זענען די הייליגע אבות, אברהם, יצחק און יעקב


4 - זענען די הייליגע אמהות, שרה, רבקה, רחל און לאה


5 - זענען די חומשים, בראשית, שמות, ויקרא, במדבר און דברים


6 - איז משניות, ששה סדרי משנה; סדר זרעים, סדר מועד, סדר נשים, סדר נזיקין, סדר קדשים און סדר טהרות


7 - איז שבת, די זיבעטע טאג פון די וואך, און אזוי ווייטער.


קומט אויס אז אייער מאן, וואס לערנט די הייליגע תורה; ווען ער לערנט משניות איז ער א 6, ווען ער לערנט חומש איז ער א 5, ווען ער איז זיך מתבודד איז ער אן 1, און שבת זענען מיר אלע 7.


דאנקט און לויבט דעם אייבערשטן אויף די גרויסע נסים וואס ער טוט מיט אייך וועט איר האבן נאך ניסים.

#2026 - באנעמט זיך מיט יעדעס קינד ווי אן איינציג קינד
מוסדות, הכרת הטוב, חתונה

בעזרת ה' יתברך


יום ג' פרשת בא, ו' שבט, שנת תשפ"א לפרט קטן


 


מרת ... תחי', טיטשער בית פיגא וויליאמסבורג


איך בין אייך זייער דאנקבאר פאר'ן העלפן די מוסד אזוי געטריי.


איר זענט זייער געטריי צו די תלמידות, איר געבט זייער אכטונג אויף זיי, איר באנעמט זיך מיט יעדעס קינד ווי אן איינציג קינד.


אויך דאנק איך אייך פאר'ן העלפן מיט די חתונות אין ישיבה, ביי די פרויען.


דער אייבערשטער זאל העלפן איר זאלט זוכה זיין צו בנים ובני בנים עוסקים בתורה ובמצוות.

#2025 - יעצט בעט דעם אייבערשטן וואס איז דיר נוגע פאר יעצט
תפילה והתבודדות

בעזרת ה' יתברך


יום ג' פרשת בא, ו' שבט, שנת תשפ"א לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


זיי זיך נישט מבלבל פון גארנישט, דו בעט דעם אייבערשטן וואס איז נוגע פאר דיר אין דיין יעצטיגן מצב.


אמאל איז א איד געקומען צו רבי נתן נעמען אביסל חיזוק; בכלל דארף מען וויסן אז אלע דיבורים וואס רבי נתן האט גערעדט איז געווען בעיקר פון רעדן צום אייבערשטן און דאס האט ער איבער געגעבן פאר אלע זיינע תלמידים, אז עס איז נישט דא קיין אנדערע תכלית אויף די וועלט נאר צו דינען דעם אייבערשטן - אים צו דאנקען, און ווען מען דארף עפעס זאל מען נאר צו אים מתפלל זיין.


דער איד האט געזאגט פאר רבי נתן אז ער מאכט יעדן טאג התבודדות אזוי ווי רבי נתן האט אים געלערנט, פרעגט אים רבי נתן: "וואס בעטסטו פונעם אייבערשטן?" האט דער איד געענטפערט: "איך בעט זוכה זיין צו מדריגות וכו'", פרעגט אים רבי נתן: "זאג מיר, פרנסה האסטו?" ענטפערט דער איד: "ניין", זאגט אים רבי נתן: "הער מיך צו, דו זאלסט בעטן דעם אייבערשטן אויף פרנסה, ווייל דאס איז דיין אמת"; דער אייבערשטער הערט צו אלע תפילות אזוי ווי עס שטייט (תהלים קמה, יח): "קָרוֹב ה' לְכָל קֹרְאָיו", אבער נאך מער נעמט דער אייבערשטער אן די תפילות וואס איז מיט אן אמת - "לְכֹל אֲשֶׁר יִקְרָאֻהוּ בֶאֱמֶת".


ווען דו וועסט עלטער ווערן וועסטו בעטן אויף חתונה האבן, יעצט בעט דעם אייבערשטן וואס איז דיר נוגע פאר יעצט; בעט אים דו זאלסט לערנען און דאווענען, בעט אים דו זאלסט זיך קענען מתגבר זיין אויפ'ן יצר הרע. א מענטש דארף בעטן דעם אייבערשטן וואס עס ליגט אים אויפ'ן הארצן ווייל די תפילות וואס קומט ארויס פון הארץ, דאס איז זייער חשוב ביים אייבערשטן.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#2024 - צדקה אין די בָּנֵינוּ פושקע
חינוך הילדים, צדקה, ליכט צינדן, שמירה

בעזרת ה' יתברך - יום ד' פרשת בא, ז' שבט, שנת תשפ"א לפרט קטן


לכבוד נשות אנשי שלומינו שתחיו


בעפארן ליכט צינדן, ווען איר געבט צדקה, זאלט איר אינזין האבן אונזערע קינדער; מיר זאלן קענען צאלן די מלמדים און טיטשערס, זיי זאלן האבן ישוב הדעת, זיצן רואיג מיט די קינדער, לערנען מיט זיי און אריינלייגן אין זיי יראת שמים און מידות טובות.


חכמינו זכרונם לברכה זאגן (בבא בתרא ט:): "פְּרוּטָה וּפְרוּטָה מִצְטָרֶפֶת לְחֶשְׁבּוֹן גָדוֹל", איין פרוטה און נאך א פרוטה נעמען זיך צוזאמען אויף א גרויסע חשבון, אזוי ווי עס שטייט (ישעיה נט, יז): "וַיִּלְבַּשׁ צְדָקָה כַּשִּׁרְיָן", צדקה איז אזוי ווי א פאנצער, א פאנצער איז צאמגעשטעלט פון אסאך שטיקלעך אייזן, דאס מאכט אז די פייל זאל נישט אריינגיין אינעם מענטש; די אלע פרוטות נעמען זיך צאם און ווערט א גרויסער פאנצער צו באשיצן דעם מענטש.


נעמט אהיים א פושקע פונעם גבאי, האברך אהרן פיש נרו יאיר; ער העלפט מיר צאלן די מלמדים און טיטשערס פון אונזערע מוסדות היכל הקודש פון וויליאמסבורג, מאנרא און קרית ברסלב ליבערטי; ער האט עס געגעבן א נאמען "בָּנֵינוּ" - אונזערע קינדער.


מיר וועלן אלעס טון אז אונזערע קינדער זאלן באקומען דאס בעסטע חינוך.

#2023 - נישט דרייען מיט א ברסלב'ע פאן ביי א חתונה
הפצה, חתונה

בעזרת ה' יתברך


יום ב' פרשת וארא, כ"ז טבת, שנת תשפ"א לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר


עס איז זייער שיין און וואויל דיינע פרישע געדאנקען מיט וואס דו קומסט אויף יעדע שני וחמישי וכו', אבער דאס דארף זיין מיט שכל; צום ביישפיל, האסט געמאכט פענער אויפגעשריבן דערויף "ברסלב"...; דאס איז זייער פיין און זייער שיין בשעת עס טוט זיך אין די גאסן, מענטשן זענען פארקאכט אין פאליטיק; דער לייגט אזא פאן און א צווייטער א צווייטע פאן - קומסטו מיט א ברסלב'ער פאן, אבער עס דארף זיין מיט שכל.


ביי די פאריגע חתונה אין ישיבה האסטו גענומען אפאר בחורים זיי זאלן דרייען מיט די פאן; זיי מיר מוחל, עס האט אויסגעזען מער ווי א פראטעסט ווי א חתונה, מענטשן זענען געקומען וואונטשן מזל טוב, זיי האבן געזוכט וואו עס איז די חתונה, עס האט אויסגעזען ווי אן הפגנה; די זיידעס און משפחה שטייען אין דער זייט, זיי ווייסן נישט וואס צו טראכטן, אזוי אויך איך.


ווילסט עוסק זיין אין הפצה - זאלסטו נעמען גליונות, ספרים און קונטרסים און דאס פארשפרייטן. דו קענסט זיך נישט פארשטעלן ווי מענטשן זענען זיך מחי' מיט דעם, מענטשן זאגן אז די ספרים עצתו אמונה איז פאר זיי ווי לופט צום לעבן, זיי נעמען דאס פאר זייער וועג ווייזער.


נייע זאכן זאלסטו מאכן מיט שכל.

#2022 - מזל טוב פאר ענקער בן זכר
שמחות

בעזרת ה' יתברך


יום ב' פרשת בא, ה' שבט, שנת תשפ"א לפרט קטן


 


לכבוד משפחת ... שיחיו


מזל טוב פאר ענקער בן זכר! דער אייבערשטער זאל העלפן, אליעזר שלמה, זה הקטן גדול יהי', ער זאל אריין ראטן אין די נאמען נאך וועם ער הייסט, ער זאל אויסוואקסן א גרויסער צדיק.


איר דארפט דאנקען און לויבן דעם אייבערשטן אויף די גרויסע חסדים וואס ער טוט מיט אייך, וועט איר זען נאך גרויסע ניסים.


 

#2021 - דער יצר הרע וויל צעברעכן ענקער שלום בית מיט א פרומע שלייער
שלום בית, חיזוק פאר פרויען

בעזרת ה' יתברך


יום ב' פרשת בא, ה' שבט, שנת תשפ"א לפרט קטן


 


מרת ... תחי'


אייער מאן ... נרו יאיר איז אן ערליכער איד, א טייערער אינגערמאן; זוכט נישט אויף אים קיין שלעכטס. דער יצר הרע וויל איין זאך, ער וויל צעברעכן ענקער שלום בית; יעצט קומט ער מיט א פרומע שלייער, איר זאלט טראכטן שלעכטס אויף אים, אלעס אבי אפצוקילן די ליבשאפט צווישן אייך.


איך בעט אייך זייער, נעמט ארויס פון קאפ די אלע שלעכטע זאכן; איך בין מעיד אויף אים אז ער איז ערליך און וואויל, איך האב אים געהאט אין ישיבה, ער איז אלץ געווען ערליך; זיין לעבן איז ריין און זויבער, ער פירט זיך מיט יראת שמים.


איך האף צום אייבערשטן אז איר וועט ביישטיין די נסיון, איר וועט צוריק אנהייבן לעבן מיט אהבה, אחוה, שלום וריעות; איר וועט ארייננעמען די שכינה אין שטוב, דעם אייבערשטנ'ס נאמען איז שלום (שבת י.)

#2020 - אויסשווענקען דאס מויל יעדן אינדערפרי
ריינקייט, עבודת השם, חתן

בעזרת ה' יתברך


יום ב' פרשת בא, ה' שבט, שנת תשפ"א לפרט קטן


 


לכבוד החתן ... נרו יאיר


געב אכטונג אויף נקיות; מען מוז יעדן טאג אינדערפרי אויסשווענקען דאס מויל.


עס ווערט געברענגט אין הלכה (אורח חיים סימן ד, סעיף יז) מען זאל אויסשווענקען די מויל יעדן אינדערפרי - "מפני הרירים שבתוך הפה"; בפרט אז מען גייט מיט ברעיסע"ס מוז מען האבן מיט זיך א בערשטל, יעדעס מאל מען עסט עפעס דארף מען אויספיצן די ציין, אז נישט איז מען עובר אויף דעם לאו פון (ויקרא יא, מג): "אַל תְּשַׁקְּצוּ אֶת נַפְשֹׁתֵיכֶם"; אז מען רעדט מיט אנדערע און מען האט עסן ביי די ציינער איז דאס זייער שלעכט, עס פארעקלט.


מען ווערט נישט מער עובד ה' אז מען איז נאכגעלאזט און מען ווערט נישט ווייניגער עובד ה' אז מען גייט אנגעטון ריין און מען געבט אכטונג אויף זיך.


דו גייסט חתונה האבן, זאלסטו מער אכטונג געבן די מויל זאל זיין ריין און די קליידער זאלן זיין ריין.


איך זע איך דארף דאס אויך זאגן; אזעלכע פשוט'ע זאכן ווייסט מען אויך נישט.


 

#2019 - משניות ברענגט א שטארקע רייץ און א גלוסט צו לערנען די גאנצע תורה
קינדער, משניות, לימוד התורה

בעזרת ה' יתברך


יום ב' פרשת בא, ה' שבט, שנת תשפ"א לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר, אנטווערפן


איך האב ערהאלטן דיין מעסידזש.


איך פריי זיך זייער צו הערן אז דו נוצט אויס דיינע יונגע יארן מיט'ן לערנען משניות; דו ביסט א קינד פון צען יאר און דו לערנסט משניות אין דיינע זייטיגע צייטן.


ווען מענטשן וואלטן ווען געוויסט דאס גרויסקייט פון לערנען משניות - וואלטן אלע געלערנט משניות; משניות האט א סגולה, עס ברענגט אריין אינעם מענטש א שטארקע רייץ און א גליסט צו לערנען די גאנצע תורה, פלוצלונג וויל מען מאכן שיעורים אין גמרא, ברייתות און תוספתות, הלכה ואגדה - און אזוי ווייטער די גאנצע תורה.


זיי ממשיך צו לערנען ווייטער, וועסטו זוכה זיין צו ווערן א גרויסער צדיק.

#2018 - בעט דעם אייבערשטן דו זאלסט פארשטיין וואס דו לערנסט
לימוד התורה, עצתו אמונה, רבינו ז"ל

בעזרת ה' יתברך


יום ב' פרשת בא, ה' שבט, שנת תשפ"א לפרט קטן


 


לכבוד הילד החשוב ... נרו יאיר


איך האב זייער הנאה צו הערן אז דו ביסט זיך מחזק מיט די עצות פון הייליגן רבי'ן; דו ליינסט און דו לערנסט די בריוו פון עצתו אמונה. דו האסט ארויסגענומען חיזוק אז דער רבי אלס קינד האט געלערנט משניות און ער האט נישט פארשטאנען די משניות, האט ער געבעטן דעם אייבערשטן און דער אייבערשטער האט אים געהאלפן (שבחי הר"ן, סימן ח; קונטרס עצתו אמונה פרשת ויחי, ה'תשפ"א).


מאך נאך דעם רבי'ן; בעט דעם אייבערשטן ער זאל דיר העלפן דו זאלסט פארשטיין וואס דו לערנסט.


פון דיין ראש ישיבה.

#2017 - אז די עלטערן ווילן נישט מיטארבעטן, זאלן זיי זיך אליין אפגעבן מיט'ן קינד
חינוך הילדים, מלמדים, מוסדות

בעזרת ה' יתברך


יום ב' פרשת בא, ה' שבט, שנת תשפ"א לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר, יבנאל


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


אשריך ואשרי חלקך אז דו ביסט א מלמד פאר קינדער, דו געבסט זיך אפ מיט אזא שטארקע סבלנות, דו האסט א געפיל פאר יעדן איינציגסטן קינד.


מען קען זיך נישט פארשטעלן דאס גרויסקייט פון א מלמד; דא בזה העולם איז א מלמד נישט דער חשוב'סטער, אבער אין הימל איז א מלמד זייער חשוב. חכמינו זכרונם לברכה דערציילן (תענית כד.): עס איז אמאל געווען א טרוקעניש - עס האט נישט גערעגנט פאר א לאנגע צייט, האט מען זיך צאמגענומען אין בית המדרש צו מתפלל זיין פאר רעגן, א פשוט'ער איד איז צוגעגאנגען צום עמוד און גלייך ווען ער האט געזאגט: "מַשִּׁיב הָרוּחַ, וּמוֹרִיד הַגֶּשֶׁם" - האט אנגעפאנגען צו רעגענען, האט מען אים געפרעגט: "וואס זענען די גוטע מעשים וואס דו טוסט?" האט ער געזאגט: "איך בין א מלמד דרדקי - איך לערן מיט אידישע קינדער און איך מאך נישט קיין אונטערשייד פון א קינד וואס דער טאטע צאלט מיר געלט אז איך זאל לערנען מיט'ן קינד אדער א קינד וואס דער טאטע צאלט מיר נישט; נאך א מנהג האב איך, אז ווען איך זע א קינד וואס וויל נישט לערנען, בין איך אים משחד; איך קויף אים אונטער, איך האב אין שטוב א פיש טאנק און איך בין אים משכנע אז אויב ער וועט לערנען וועל איך אים ווייזן די פישעלעך און דורכדעם הייבט ער אן לערנען"; זעט מען פון דעם אז אויב א מלמד, א טיטשער, געבן אכטונג אויף דעם אייבערשטנ'ס קינדער, האט מען א כח אין הימל און מען נעמט אן אלע תפילות.


בנוגע דעם קינד וכו'; אז די עלטערן ווילן נישט מיט ארבעטן, זיי ווילן נישט געבן פאר'ן קינד אביסל ריטעלין - איז נישטא וואס צו טון, זאלן זיי זיך אליינס מטפל זיין מיט'ן קינד. ער איז נישט קיין בן יחיד אין כיתה, עס איז דא א גאנצע כיתה און אז אלע כאפן מכות פון אים און ער רעדט ניבול פה, ער שלאגט יעדן איינעם, ער שלאגט דעם מלמד; דו אליינס האסט געכאפט מכות - זאלן זיי זיך אליינס מטפל זיין מיט אים.


קוק די צענדליגער בריוו אין אשר בנחל ווי מוהרא"ש שרייבט פאר די מלמדים אין יבנאל וואס ליידן פון אזעלכע קינדער וואס קומען פון עלטערן וואס ווילן נישט מיט ארבעטן; צענדליגער און הונדערטער בריוו פאר משפחות אין יבנאל וואו מוהרא"ש שרייבט זיי און ווארנט זיי, זיי זאלן מיט ארבעטן מיט די מוסד, אז נישט וועלן די קינדער נישט קענען קומען אין חדר.


דעריבער זאלסטו רופן די עלטערן און זיי זאגן קלאר אז דער קינד קען קומען אין חדר נאר אויב ער רעדט נישט קיין ניבול פה און אז ער וועט נעמען אביסל ריטעלין זיך צו בארואיגן.


בנוגע דיין שוואגער וכו'; איך בעט דעם אייבערשטן ער זאל טרעפן א גוטע שידוך. ער איז א טייערער בחור, ער האט גוטע מידות, איך האף אז ער וועט בקרוב טרעפן זיין שידוך.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#2016 - העלפן פירן די חדר
מוסדות

בעזרת ה' יתברך


יום ב' פרשת בא, ה' שבט, שנת תשפ"א לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


האסט מיר זייער דערפריידט; איך בין זייער פרייליך.


... טייערער, איך קוק ארויס אויף דיר אז דו גייסט מיר העלפן; איך האב א פלאן צו עפענען א חדר אין ירושלים בקרוב, איך טראכט אז דו וואלסט מיר געקענט העלפן. דו ווייסט ווי אזוי איך וויל די חדר זאל זיך פירן, דו ביסט געווען מלמד ביי אונז אין וויליאמסבורג.


לאז מיר וויסן דיינע פלענער.


 

#2015 - מיט די עצות פון רבי'ן, וועט זיי זיין גוט אויך בגשמיות
בחור, רפואה, סדר דרך הלימוד, הדרכות, עצות

בעזרת ה' יתברך


יום ב' פרשת בא, ה' שבט, שנת תשפ"א לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


אוודאי זאלסטו רעדן צו די בחורים פון סדר דרך הלימוד און פון די עצות פון רבי'ן; וואס הייסט דו ביסט נאר געשטעלט אויף זייער גשמיות? רוחניות און גשמיות איז איין זאך. אז זיי וועלן וויסן א וועג צו לערנען וועט זיי גוט זיין בגשמיות, אז זיי וועלן וויסן פון רבינ'ס עצות וועט זיי גוט זיין בגשמיות; עס איז איין זאך.


דער דרך הלימוד וועט זיי אויסהיילן; זיי וועלן נישט דארפן קיין מעדעצין, עס איז וואונדערליך צו זען בחורים און אינגעלייט וואס האבן געדארפט נעמען מעדעצין, זיי זענען געווען בעצבות ומרה שחורה און ווי נאר זיי האבן גענומען דעם רבינ'ס דרך הלימוד (כמבואר בשיחות הר"ן, סימן עו) זיי האבן זיך באפלייסיגט אין משניות, זענען זיי געווארן געזונט און שטארק, זיי האבן אויפגעהערט נעמען מעדעצין.


געב אכטונג ווי אזוי דו רעדסט מיט זיי; דארפסט נישט רעדן בשם דעם רבי'ן, דער רבי האט געזאגט: "מיר גייט נישט אן אז אנדערע וועלן בענטשן ברכת המזון מיט מער כוונה אן דעם וואס זיי וועלן וויסן אז די דיבורים קומט פון מיר"; רעד נישט בשם דעם רבי'ן, אזוי וועסטו נישט האבן קיין מחלוקת אויף דיר.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן ווארימע דיבורים, דיינע ווערטער זאלן אריינגיין אין די הערצער פון די בחורים, זיי זאלן אלע אויסוואקסן גרויסע צדיקים.

#2014 - מ'זאגט אזויפיל תהלים, פארוואס זעט מען נאכנישט די ישועה?
תפילות אויף אידיש, תפילה והתבודדות, אמונה, התחזקות, תהלים, קשיות

בעזרת ה' יתברך


יום א' פרשת בא, ד' שבט, שנת תשפ"א לפרט קטן


 


מרת ... תחי'


אייער מאן איז געווען ביי מיר, ער האט מיר געבעטן איך זאל אייך שרייבן ענטפערס אויף די זאכן וואס שטערן אייך.


איר פלעגט זאגן זייער אסאך תהילים, אבער יעצט איז אייך שווער צו זאגן תהילים ווייל איר זעט ווען איר בעט אזויפיל פאר חולי ישראל, איר זענט אזויפיל מתפלל און איר זאגט תהילים - און למעשה איז דער חולה נישט געהיילט געווארן; איר פארשטייט נישט וואס גייט פאר, וואו גייען די אלע תפילות? איר דריידט זיך ארום מיט קשיות.


וויסן זאלט איר אז עס מוז זיין קשיות אויפ'ן אייבערשטן; דאס איז די שיינקייט, אז מיר פארשטייען נישט וואס טוט זיך אויף די וועלט. דער רבי זאגט (ליקוטי מוהר"ן, חלק ב', סימן נב): "כָּךְ רָאוּי לִהְיוֹת דַּיְקָא, שֶׁיִּהְיוּ קֻשְׁיוֹת עַל הַשֵּׁם יִתְבָּרַךְ וְכָךְ נָאֶה וְיָפֶה לוֹ יִתְבָּרַךְ", אזוי דארף זיין, אזוי קומט עס זאל זיין און עס איז שיין עס זאל זיין - קשיות אויפ'ן אייבערשטן. דער רבי זאגט ווייטער: "אִם הָיָה הַנְהָגָתוֹ כְּפִי חִיּוּב דַּעְתֵּנוּ, אִם כֵּן הָיָה, חַס וְשָׁלוֹם, דַּעְתּוֹ כְּדַעְתֵּנוּ". ווייל אויב וואלט מען ווען פארשטאנען יעדע זאך וואס דער אייבערשטער טוט, וואלט דאך חס ושלום געווען אונזער שכל אזוי ווי דעם אייבערשטנ'ס פארשטאנד. אבער - האט דער רבי אויסגעפירט - וואויל איז דעם מענטש וואס האט נישט קיין שום קשיות אויפ'ן אייבערשטן, ער גלייבט אז אלעס וואס גייט אריבער אויף אים איז נאר פאר זיין טובה.


איך בעט אייך זייער איר זאלט ווייטער זאגן תהילים, איר זאלט ווייטער דינען דעם אייבערשטן מיט תמימות; זוכט נישט, ווילט נישט און ערווארטס נישט צו פארשטיין וואס דער אייבעשטער מאכט און טוט. עס איז נישט מעגליך אז מיר קליינע מענטשן זאלן פארשטיין דעם אייבערשטנ'ס וועגן, מיר דארפן גלייבן באמונה שלימה אז דער אייבערשטער פירט די וועלט מיט א פונקטליכקייט, אלעס וואס פאסירט איז נאר צום גוטן, אלעס איז ער און ער איז אלעס.


דאס איז געווען די גרויסקייט פון די אבות הקדושים. דער אייבערשטער האט זיי אויסגעפרואווט מיט ביטערע שווערע נסיונות און זיי האבן נישט געהאט קיין קשיות אויפ'ן אייבערשטן, זיי האבן ווייטער געדינט דעם אייבערשטן מיט תמימות ופשיטות. דערפאר האבן זיי זוכה געווען אז ביים דאווענען רופט מען דעם אייבערשטן: "אלקי אברהם, אלקי יצחק ואלקי יעקב", ווייל זיי האבן נישט געהאט קיין קשיות אויף די אמונה.


מיר דארפן בעטן דעם אייבערשטן מיר זאלן זוכה זיין צו האבן א שטארקע אמונה, א ריינע אמונה - אזוי ווי די אבות הקדושים, מיר זאלן נישט האבן קיין קשיות אויפ'ן אייבערשטן. דער הייליגער צדיק רבי אלימלך זכותו יגן עלינו פון ליזענסק האט געמאכט א תפילה וואס מען זאל בעטן פאר מען הייבט אן דאווענען, אין די תפילה בעט מען: "'וְתַשְׁפִּיעַ רוּחַ קָדְשְׁךָ עָלֵינוּ, שֶׁנִּהְיֶה דְבֵקִים בָּךְ', העלף מיר באשעפער, איך זאל זוכה זיין צו זיין איינס מיט דיר, 'וְשֶׁנִּשְׁתּוֹקֵק תָּמִיד אֵלֶיךָ יוֹתֵר וְיוֹתֵר', און איך זאל שטענדיג מער און מער גליסטן צו דיר, 'וּמִמַּדְרֵגָה לְמַדְרֵגָה תַּעֲלֵנוּ, שֶׁנִּזְכֶּה לָבוֹא לְמַעֲלַת אֲבוֹתֵינוּ הַקְּדוֹשִׁים, אַבְרָהָם, יִצְחָק וְיַעֲקֹב', און איך זאל זוכה זיין צו קומען צו די מדריגה פון די אבות הקדושים, אברהם אבינו, יצחק אבינו און יעקב אבינו, איך זאל האבן אזא שטארקע אמונה ווי זיי, 'וְתִקְבַּע אֱמוּנָתְךָ בְּלִבֵּנוּ תָמִיד בְּלִי הֶפְסֵק', איך זאל שטענדיג האבן א פעסטע אמונה, 'וּתְהֵא אֱמוּנָתְךָ קְשׁוּרָה בְּלִבֵּנוּ כְּיָתֵד שֶׁלֹּא תִמּוֹט', די אמונה זאל זיין אזוי שטארק אין מיר אזוי ווי א נאגל וואס איז גוט אריינגעהאקט אין דער ערד, אזוי שטארק זאל זיין מיין אמונה אין דיר אייבערשטער, איך זאל קיינמאל נישט פארגעסן פון דיר".


לייגט אריין די ווערטער אין הארץ וועט איר שפירן די זיסקייט פונעם אייבערשטן.


דער אייבערשטער זאל העלפן איר זאלט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#2013 - מען קען לערנען פון א חבר מער וויפיל מען לערנט פונעם רבי'ן
חברים, התחזקות, חסידות ברסלב, מחלוקת, אחדות

בעזרת ה' יתברך


יום ג' פרשת וארא, כ"ח טבת, שנת תשפ"א לפרט קטן


 


לכבוד אנשי שלומינו היקרים, טייערע חברים פון ארץ ישראל, ה' עליהם יחיו


איך פריי זיך זייער אז איר נעמט זיך צאם זיך מחזק זיין איינער מיט'ן צווייטן; דער הייליגער רבי זאגט (ליקוטי מוהר"ן, חלק א', סימן לד) מען דארף האבן נקודת החבר, אויסער וואס מען לערנט אליינס ביים רבי'ן דארף מען זיך מחזק זיין מיט א גוטער חבר, ווייל דורך א חבר קען א מענטש איבער חזר'ן אלע תורות פונעם צדיק, מען קען מקבל זיין נאך מער שיינע זאכן ווי מען איז אליינס מקבל פון רבי'ן; מען קען לערנען פון א חבר מער וויפיל מען לערנט פונעם רבי'ן, אזוי ווי רבי חנינא האט געזאגט (תענית ז.): "הַרְבֵּה לָמַדְתִּי מֵרַבּוֹתַי, וּמֵחֲבֵרַי יוֹתֵר מֵרַבּוֹתַי", איך האב געלערנט אסאך תורה פון מיינע רבי'ס, אבער פון מיינע חברים האב איך געלערנט נאך מער ווי פון מיינע רבי'ס.


הלואי זאלט איר דאס אנהאלטן, זיין שטארק מיט דעם; זיך צאמקומען חברים תלמידי היכל הקודש, איבער חזר'ן און זיך מחזק זיין מיט די הייליגע עצות פון רבי'ן. חכמינו זכרונם לברכה זאגן (תענית כג.): "אוֹ חַבְרוּתָא אוֹ מִיתוּתָא", אן א גוטער חבר איז מען ווי א טויטער מענטש, מען מוז האבן גוטע חברים מיט וועם מען פרישט זיך אויף; נאך זאגן אונז די הייליגע חכמים (אבות ב, ט): "אֵיזוֹהִי דֶרֶךְ יְשָׁרָה שֶׁיִּדְבַּק בָּהּ הָאָדָם", וואס איז די ריכטיגע וועג ווי אזוי א מענטש זאל זיך פירן? "רַבִּי יְהוֹשֻׁעַ אוֹמֵר, חָבֵר טוֹב", רבי יהושע זאגט ער זאל זיך נעמען א גוטער חבר, ווייל אז מען האט א גוטע חבר קען מען זיך מחזק זיין איינער דעם צווייטן.


בנוגע וואס איר זאלט לערנען בשעת מען קומט זיך צאם; עס איז נישט קיין חילוק וואס איר לערנט, דער עיקר איז עס זאל זיין געבויט אויף רעדן פון רבי'ן, פון די עצות, פון די שכל; אדער מאכט מען איינמאל אזוי און א צווייטע מאל אן אנדערע ספר, דאס איז נישט קיין חילוק, דער עיקר איז דער צאמקום זאל זיין געבויט אויף רעדן פון רבי'ן, אויב מען קומט זיך צאם סתם רעדן שטותים והבלים זאלט איר נישט אהין גיין, אז מען רעדט נישט פון תכלית, פון אייבערשטן - איז עס א מושב לצים, אויף דעם איז געזאגט געווארן וואס שטייט (תהלים א, א): "אַשְׁרֵי הָאִישׁ אֲשֶׁר לֹא הָלַךְ בַּעֲצַת רְשָׁעִים וּבְדֶרֶךְ חַטָּאִים לֹא עָמָד וּבְמוֹשַׁב לֵצִים לֹא יָשָׁב", וואויל איז דעם וואס גייט נישט אין די וועג פון שלעכטע מענטשן, ער שטייט נישט מיט זינדיגע מענטשן און זיצט נישט מיט לצים.


מען קען זיך נישט פארשטעלן צו וואס מען קען זוכה זיין אויב וועט זיין צווישן אונז אחדות; דער צדיק רבי חיים וויטאל זכרונו לברכה דערציילט (ספר שבחי האר"י ז"ל): "בְּעֶרֶב שַׁבָּת פִּרְצָה מְרִיבָה בֵּין כַּמָה נָשִׁים", ערב שבת האט אויסגעבראכן א קריגעריי צווישן די ווייבער פון די תלמידים פון אריז"ל, "וְאָמַר הָאֲרִיזַ"ל", און דער אריז"ל האט געזאגט, "בְּקַבָּלַת שַׁבָּת בָּא אֵלַי הַמֶלֶךְ הָרָע, וְאָמַר לִי", אינמיטן קבלת שבת איז געקומען דער מלאך המות און ער האט מיר געזאגט, "גַם אַתֶּם גַם מַלְכְּכֶם תִּסָפוּ", אז איך גיי נפטר ווערן, "וְכָל זֶה בִּגְלַל הַקְּטָטָה שֶׁהָיְתָה בֵּינֵיכֶם הַיוֹם", אלעס צוליב די מחלוקה וואס איז היינט געשען צווישן אייך, "כִּי כָּל פַּעַם שֶׁהָיָה הַשָׁלוֹם שׁוּרָה בֵּינֵיכֶם לֹא הָיְתָה לְמַלְאָךְ הַמָוֶת דְרִיסַת רֶגֶל", ווייל ווי לאנג עס איז געווען שלום צווישן אייך האט דער מלאך המות נישט געהאט קיין שליטה אויף מיר, "כֵּן הָיָה בַּעֲווֹנוֹתֵנוּ הָרַבִּים בְּאוֹתוֹ זְמַן נִתְבַּקֵּשׁ בִּיְשִׁיבָה שֶׁל מַעֲלָה מוֹרֵנוּ וְרַבֵּנוּ עֲטֶרֶת רֹאשֵׁנוּ זַ"ל", וכך הוה, אז דער אריז"ל איז יענע יאר אוועק; זעט מען פון די מעשה ווי חשוב עס איז צו זיין באחדות. אז מיר וועלן פרובירן מיט אלע אונזערע כוחות צו זיין בשלום מיט יעדן איינעם וועלן מיר זוכה זיין צו ברענגען משיח במהרה בימינו.


דער אייבערשטער זאל העלפן איר זאלט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#2012 - קינדער זאלן נישט האבן קיין טעלעפאן
חינוך הילדים, מוסדות, טעלעפאן

בעזרת ה' יתברך


יום ב' פרשת וארא, כ"ז טבת, שנת תשפ"א לפרט קטן


 


מרת ... תחי'


איך האב גערעדט מיט אייער שוואגערס מלמד ער זאל אכטונג געבן אויף אים; נישט שרייען אויף אים.


זייער גוט אז איר האט מיר מודיע געווען אז דער מלמד שרייט אויף אים, אויב איז דא נאך זאכן וואס באדערט אים קענט איר מיר מודיע זיין.


איך וויל אייך בעטן איר זאלט אים זאגן אז ער זאל נישט קומען אין חדר מיט'ן טעלעפאן; עס פעלט נישט אויס ער זאל האבן אזוי יונג א טעלעפאן. אלע קינדער האבן נישט - זאל ער זיין אזוי ווי אלע; אויב דארף ער אהיים רופן קען ער בעטן ביים מלמד ער זאל אים בארגן א טעלעפאן.


איך האף איר וועט אים דאס זאגן און ער וועט פאלגן.

#2011 - לערן אויס דיינע קינדער זיי זאלן נישט קוקן אין קיין טעלעפאונס
קדושה, חינוך הילדים, טעלעפאן

בעזרת ה' יתברך


יום ב' פרשת וארא, כ"ז טבת, שנת תשפ"א לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר


איך האב ערהאלטן דיין מעסידזש.


לערן אויס דיינע קינדער זיי זאלן נישט קוקן אין קיין טעלעפאונס; היינט איז עס דער בחור, מארגן איז עס א צווייטער, נאכדעם א דריטער; אז דיין זון וועט וויסן נישט צו קוקן ביי יענעמ'ס טעלעפאן, וועסטו קענען זיין רואיג.


ליידער איז די וועלט זייער געפאלן, מען קען נישט וויסן ווער עס איז אפגעהיטן און ווער נישט; מען קען גיין אנגעטון מיט שמונה בגדים און האבן א טעלעפאן אנגעפילט מיט די ערגסטע בילדער און מאוויס רחמנא לצלן.


וואס קען מען טון מיט די קינדער זיי זאלן זיין הייליג? די ערשטע זאך דארף מען זייער אסאך בעטן זיי זאלן זיין הייליג. די צווייטע זאך, מען דארף אסאך רעדן צו זיי, זיי זאלן נישט קוקן ביי קיינעם אין טעלעפאן, אפילו עס זעט אויס ווי א כשר'ע טעלאפאן.

#2010 - מ'זאל לערנען אין כולל הלכות מקוואות
כולל, הלכה

בעזרת ה' יתברך


יום ב' פרשת וארא, כ"ז טבת, שנת תשפ"א לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר, דיין ומורה צדק דקהילתינו


אזוי ווי מיר גייען בקרוב אנהייבן בויען א מקוה טהרה אין שטעטל קרית ברסלב, וויל איך דיר בעטן אויב מען קען לערנען אין כולל הלכות מקוואות, סיי די אינגעלייט דא און סיי די אינגעלייט אין שטעטל; אז דו מיט די אינגעלייט זאלן זיין ביים בויען פון אנהייב ביז'ן סוף.


לאז מיר וויסן ווען איר זענט גרייט אנצוהייבן די ארבעט.


שטארק זיך און שטארק די אינגעלייט זיי זאלן קומען צייטליך אין כולל און לערנען בהתמדה רבה; דער כולל איז מיר טייערער פון אלעס.

#2009 - דער עיקר הצלחה מיט תלמידים איז סבלנות
תפילות אויף אידיש, מלמדים, סבלנות

בעזרת ה' יתברך


יום א' פרשת וארא, שובבי"ם, כ"ו טבת, שנת תשפ"א לפרט קטן


 


לכבוד המלמד ... נרו יאיר, קרית ברסלב ליבערטי


אז דו ווילסט מצליח זיין מיט די תלמידים זאלסטו בעטן דעם אייבערשטן; בעט אים דו זאלסט זיין רואיג, דו זאלסט האבן געדולד צו די קינדער, ווייל דער עיקר הצלחה מיט תלמידים איז סבלנות; ווי מער סבלנות מען האט - אלץ מער איז דא הצלחה.


 אין שטעטל קען מען זיך מתבודד זיין צווישן פעלדער און וועלדער, מען קען זיך גוט אויסשרייען; מען קען שרייען ע' קלין ביז מען איז זוכה אריינצוקומען אין די קדושה (עיין ליקוטי מוהר"ן חלק ב', סימן ב).


דא האסטו א קליינע תפילה, מיט דעם זאלסטו אנהייבן דעם טאג:


"רבונו של עולם, איך לויב דיר און איך דאנק דיר אז איך האב די זכי' צו לערנען תורה מיט תינוקות של בית רבן, איך בעט דיר אייבערשטער, העלף מיר איך זאל האבן סבלנות צו די קינדער, העלף מיר איך זאל זיין רואיג. איך בין אזוי נערוועז; שטענדיג בין איך נערוועז, איך בין אנגעצויגן פון גארנישט מיט נישט, אלץ בין איך אנגעצויגן, איך האב מורא אז איך געב דאס אויס אויף די קינדער.


הייליגער באשעפער, העלף מיר איך זאל וויסן ווי אזוי צו רעדן צו די קינדער, זיי זאלן אננעמען וואס איך זאג; העלף מיר איך זאל זיי אויפבויען, זיי זאלן ליב האבן צו לערנען און דאווענען. העלף מיר איך זאל זיי אלע ליב האבן, איך זאל זען זייערע מעלות".


אז דו וועסט בעטן אויף דעם וועסטו מצליח זיין.

#2008 - א גוטער מלמד מעסט זיך נישט מיט וויפיל צעטלעך ער שיקט אהיים
חינוך הילדים, מלמדים

בעזרת ה' יתברך


יום ה' פרשת שמות, כ"ג טבת, שנת תשפ"א לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר, מלמד תלמוד תורה קרית יואל


איך האף דו האסט פארשטאנען וואס מיר האבן גערעדט; א גוטער מלמד, א גוטע תלמוד תורה מעסט זיך נישט מיט וויפיל צעטלעך די קינדער קומען אהיים, נישט דאס מאכט דעם מלמד בעסער אדער ערגער, אויב דער מלמד איז א נערוועזער, אנגעפילט מיט נערוון וועט אים נישט נוצן די צעטלעך וכו'.


מיר קען מען נישט פארקויפן וואס א מלמד איז, איך בין געווען א מלמד מיט יארן צוריק; די אלע קונטרסים, צעטלעך, טשארטס וכו', וכו' - איז לא מעלה ולא מוריד, דער עיקר דארף מען האבן מלמדים וואס געבן אכטונג אויף די קינדער, מלמדים וואס זענען רואיג, מלמדים וואס זענען נישט נערוונדיג ה' ירחם.


אין די וויליאמסבורג'ע חדר פלעגט מען אריינלייגן כוחות אין די זאכן, מען פלעגט פרובירן צו ווייזן פאר די עלטערן וויפיל בעסער די תלמוד תורה איז, אז מען איז געלונגען מיט ארט"ס ענ"ד קרעפט"ס, ביז איך האב געבעטן מען זאל אלעס אפלאזן, מען זאל אריינלייגן די קאפ, מח, מחשבה, הארץ און געפיל אין די קינדער, לערנען מיט זיי און זיי אויפהייבן, אויפבויען.

#2007 - יעצט זאלט איר זאגן תהלים צו דאנקען דעם אייבערשטן
תודה והודאה, תהלים

בעזרת ה' יתברך


ערב שבת קודש פרשת שמות, שבת מברכים, כ"ד טבת, שנת תשפ"א לפרט קטן


 


הכלה החשובה ... תחי'


מזל טוב פאר אייער שידוך, דער אייבערשטער זאל העלפן איר זאלט אויפשטעלן שיינע ליכטיגע דורות.


איך געב אייך א מתנה, א תהלים; א נייע תהלים. דער תהלים וועט זיין אייער "דאנק תהלים"; אין די אלטע תהלים האט איר געבעטן און געבעטן, איבער הונדערט מאל אויסגעזאגט תהלים איר זאלט טרעפן אן ערליכער חתן, א ירא שמים, א בעל מידות וכו', וכו'; יעצט אז איר האט זוכה געווען צו טרעפן אזא טייערע חתן - דארפט איר אנהייבן דאנקען און לויבן דעם אייבערשטן.


פון דער ראש ישיבה.

#2006 - אריינלייגן אין די קינדער אמונה, וועלן זיי נישט זוכן אנדערע גליקן
צניעות, חיזוק פאר מיידלעך, לערערין, סקול, חינוך הילדים, שידוכים

בעזרת ה' יתברך


יום א' פרשת וארא, שובבי"ם, כ"ו טבת, שנת תשפ"א לפרט קטן


 


מרת ... תחי', טיטשער בית פיגא ברסלב


שטארקט אייך מיט אייער ארבעט; מחנך זיין אידישע קינדער איז פון די חשוב'סטע זאכן, בפרט הייניגע צייטן ווען עס בלאזט אזעלכע שטארקע ווינטן, אידישע קינדער פאלן אוועק ה' ישמרינו - זענען די לערערינס זייער חשוב.


לייגט אריין אידישקייט מיט זיסקייט, לייגט עס אראפ פאר די מיידלעך מיט שטאלץ, מיט זאפט; זיי זאלן נישט נאכגיין די נישט גוטע וועג.


על פי רוב די אלע קינדער וואס קומען פון צעבראכענע שטובער די זוכן זיך אנצוטון נישט איידל, זיי זוכן צופרידנקייט. זיי האבן נישט קיין לעבן, זיי זוכן ליבשאפט, זיי זוכן שמחה, נעבעך די יונגע נשמה'לעך, זיי לעכצן פאר א טעם אין לעבן; למשל די מיידל ..., זי האט נישט קיין שטוב, טאטע מאמע הרג'ענען זיך, די קינדער הערן ווי זיי שרייען א גאנצן טאג אז מ'גייט זיך גט'ן השם ישמרינו, דאס מאכט זי זאל זיך שמירן די פנים און זיך אנטון קורץ.


בעט איך אייך זייער, איר זאלט נישט אויפהערן רעדן פונעם אייבערשטן; באגיסט זיי מיט חיזוק, וועלן זיי נישט דארפן די אלע זאכן, זיי וועלן זיין צופרידן.


נאך א נקודה. ביי די תלמידות וואס פאלגן, זיי פירן זיך איידל - וועל איך ווייטער זיין שדכן, אבער די וואס פאלגן נישט; וויפיל איך בעט זיך און איך שרייב זיי מען זאל נישט רעדן צווישן זיך פון שידוכים, די וואס רעדן ווייטער - וועל איך נישט טון פאר זיי.


ברוך ה' פאריגע וואך איז געווען דריי שידוכים, אלע דריי כלות זענען איידל, זיי רעדן נישט פון זאכן וואס מען דארף נישט; בין איך געווען זייער שדכן.

#2005 - א קליינע שמועס וואס עלטערן רעדן צו די קינדער, קען זיי געבן לעבן
קינדער, תפילות אויף אידיש, תודה והודאה, קדושה, חינוך הילדים, שמירת עינים, מעביר סדרה

בעזרת ה' יתברך


יום א' פרשת וארא, כ"ו טבת, שנת תשפ"א לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


איך פריי זיך זייער צו הערן אז דו האסט יעצט דאס ערשטע מאל אין לעבן געענדיגט ספר בראשית שנים מקרא ואחד תרגום; דו ביסט מעביר סדרה יעדן טאג אביסל, זונטאג הייבסטו אן די פרשה און דו לערנסט ביז שני, מאנטאג לערנסטו ביז שלישי און אזוי ענדיגסטו יעדע וואך די פרשה.


דער הייליגער אריז"ל זאגט (פרי עץ חיים, שער הנהגת הלימוד [ע' שנז]) מען זאל מעביר סדרה זיין ערב שבת; אבער א מענטש טאר זיך נישט נארן, מען דארף קוקן צי מען איז מעביר סדרה, אז עס גייט אריבער וואך נאך וואך אן קיין חומש רש"י, אן קיין מעביר סדרה זיין - דארף מען טון אזוי ווי די הלכה זאגט, דער שולחן ערוך פסק'נט (אורח חיים סימן רפה, סעיף ג): "מִיּוֹם רִאשׁוֹן וְאֵילַךְ חָשׁוּב עִם הַצִּבּוּר", פון זונטאג קען מען שוין אנהייבן מעביר סדרה זיין, און דער משנה ברורה ברענגט אראפ (שם) פונעם הייליגן גר"א זכר צדיק לברכה, אז ער האט זיך אזוי געפירט, יעדן טאג האט ער מעביר סדרה געווען אביסל; זונטאג ביז שני, מאנטאג ביז שלישי, דינסטאג ביז רביעי און אזוי ווייטער. אז מען גייט אויף דעם וועג, דעמאלט קען מען זיין זיכער אז מען וועט ענדיגן יעדע וואך די פרשה.


אויף דיין פראגע וועגן רעדן צו די טעכטער וכו'; וויסן זאלסטו אז מיידלעך דארפן א שטארקע שמירה, חכמינו זכרונם לברכה זאגן (במדבר רבה יא, סימן ה): "וְיִשְׁמְרֶךָ בְּבָנוֹת", א מיידל דארף א שטארקע שמירה; בפרט היינטיגע טעג איז דא אסאך פריצות, דארף מען אכטונג געבן אויף די קינדער, זיי אנזאגן זיי זאלן זיך אכטונג געבן פון מניוולים און משחיתים.


ווען מען רעדט צו די קינדער טאר מען נישט דערשרעקן; מען טאר נישט אריינלייגן אין קינדער זיי זאלן לעבן אין שרעק, מען דארף זיי אבער אנגרייטן זיי זאלן זיך אכטונג געבן נישט אריין צו פאלן אין שלעכטע זאכן.


די אלע אויבער חכמים וואס האלטן זיך קלוג און זאגן מען זאל נישט רעדן, מיט'ן טענה 'וואס דארף מען רעדן צו קינדער וכו'?' די זענען נישט גערעכט, ווייל דער הייליגער רבי זכותו יגן עלינו מסאטמאר האט געהייסן די מלמדים זאלן רעדן צו די קינדער זיי זאלן זיין הייליג; וויפיל מען האט געזאגט דעם רבי'ן 'פארוואס פעלט אויס צו רעדן צו קינדער?' האט דער רבי זיך גע'עקשנ'ט און געזאגט: "ענדערש זאלן זיי דאס הערן פונעם מחנך אויף א הייליגע וועג ווי איידער אריינפאלן אין עבירות".


יפה שעה אחת קודם, מיט א קליינע שמועס וואס טאטע מאמע רעדן צו די קינדער קענען זיי געבן לעבן דעם קינד; ווער עס טוט מיט מענטשן ווייסט וויפיל מענטשן ליידן אין לעבן און וויפיל מענטשן זענען צוגרינד געגאנגען נאר פון דעם וואס מען האט זיי ב'עולה'ט רחמנא לצלן, מען האט זיי גענוצט פאר עבירות; וואלטן זיי געוויסט זיך צו היטן וואלטן זיי זיך נישט געלאזט און זיי וואלטן געבליבן געזונט און ערליך.


בנוגע וואס איר זענט אריבער; דו פרעגסט וואס מען וויל פון הימל, פון הימל וויל מען ענק אויפוועקן איר זאלט אנהייבן דאנקען דעם אייבערשטן אויף די חסדים וואס ער טוט מיט אייך. מענטשן כאפן זיך נישט וויפיל מען דארף דאנקען דעם אייבערשטן אויף די חסדים, מען קוקט אויפ'ן לעבן ווי א זאך וואס קומט אזוי צו זיין, ביז זאכן הייבן אן גיין שלא כסדר, דעמאלט וועקט מען זיך אויף פון שלאף.


בנוגע וואס דו מוטשעסט זיך מיט שמירת עיניים וכו'; איידער דו גייסט ארויס פון שטוב זאלסטו בעטן דעם אייבערשטן ביי די מזוזה אז דו זאלסט האבן שמירת עיניים. זאג דעם פסוק (ישעיה לג, ז): "הֵן אֶרְאֶלָּם צָעֲקוּ חֻצָה, מַלְאֲכֵי שָׁלוֹם מַר יִבְכָּיוּן", אזוי ווי דער רבי זאגט (ספר המידות אות ראיה, חלק ב', סימן ט): "כְּשֶׁאָדָם יוֹצֵא לַשּׁוּק וּמִתְיָרֵא שֶׁלֹּא יָבוֹא לִידֵי הִרְהוּר עַל יְדֵי הָרְאִיָּה שֶׁיִּרְאֶה נָשִׁים יָפוֹת, יֹאמַר הַפָּסוּק 'הֵן אֶרְאֶלָּם צָעֲקוּ חוּצָה' וְכוּ', וְעַל יְדֵי זֶה יִנָּצֵל מֵרְאוֹת", אויב מען האט מורא אז מען וועט נכשל ווערן מיט ראיות אסורות ווען מען גייט אין גאס זאל מען זאגן דעם פסוק פאר מען גייט ארויס פון שטוב; און בעט דעם אייבערשטן: "רבונו של עולם, העלף מיר איך זאל זיך קענען היטן מיינע אויגן, העלף מיר איך זאל נישט ווערן פארברענט פונעם יצר הרע וואס וויל מיר אויסרייסן פון די וועלט און פון יענע וועלט, ברענג מיר צוריק אהיים בשלום.


רבונו של עולם, העלף מיר איך זאל היטן מיינע אויגן, העלף מיר איך זאל געדענקען פון דיר, איך זאל נישט נאכגיין דעם יצר הרע".


די פאר ווערטער ביי די מזוזה וועט דיר געבן הימלישע כוחות צו קענען היטן די אויגן.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#2004 - א גוטער מלמד בויט אויף די קינדער, און האט געדולד צו די קינדער
חינוך הילדים, מלמדים, סבלנות

בעזרת ה' יתברך


יום ד' פרשת שמות, שובבי"ם, כ"ב טבת, שנת תשפ"א לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר, מלמד


זיין א מלמד איז א גרויסע אחריות; א גוטער מלמד איז נישט ווער עס מאכט בעסערע צעטלעך אהיים צו שיקן וכו', א גוטער מלמד געבט אכטונג אויף די קינדער, ער בויט אויף די קינדער, ער האט הלל'ס געדולד צו די קינדער.


אמאל פלעגסטו מיר רופן אפאר מאל א טאג פרעגן: 'איך האב גוט געטון אזוי?' 'איך האב גוט געטון אזי?' האסט מיר דערציילט יעדע פרט ופרט, דעמאלט בין איך געווען זייער רואיג, איך האב מיטגעהאלטן וואס טוט זיך, איך האב געוויסט אז דו וועסט מיר זיכער דערציילן ווען דו ביסט ארויס פון די כלים וכו'. לעצטנס רופסטו מער נישט, איך הער נישט פון דיר; בין איך אביסל באזארגט אויב אלעס איז בסדר גמור.


נישט אז איך זוך זיך ארבעט נאר איך וויל דו זאלסט זיין א געדולדיגער מלמד, נישט שרייען וכו'; אז מען דארף שרייען איז שוין ביטער, אז די קינדער כאפן טאג און נאכט פסקים איז נישט גוט.


איך זע דיין צעטל וואס דו מאכסט וועכנטליך, אבער דאס מיינט פאר מיר גאר ווייניג, איך וויל וויסן וואס טוט זיך הונטערן צעטל, אויב דארט ליגט א מלמד וואס האט געדולד - איז גוט, אויב ליגט א נערוונדיגער נערוועזער מלמד - איז נישט גוט.


איך ווארט צו הערן וואס טוט זיך.