בריוון פונעם ראש ישיבה שליט"א

#1211 - געבן פאר אנדערע א גוטע געפיל
חיזוק פאר פרויען, מדות טובות, נחת

בעזרת ה' יתברך


יום ג' פרשת יתרו, ט"ז שבט, שנת תש"פ לפרט קטן


 


מרת ... תחי'.


איך האב ערהאלטן אייער בריוו.


א גריס פון אייער זון ... נרו יאיר; ער איז זייער א וואוילער בחור, ער האט מעלות וואס מען טרעפט נישט ביי אנדערע. צום ביישפיל זיינע מידות, זיין צוגעלאזנקייט צו אנדערע בחורים איז וואונדערליך, ער געבט פאר אנדערע א גוטע געפיל וכו', וכו'. איך האב אים זייער ליב, איך פרוביר אים מקרב צו זיין, מן הסתם געבט ער אייך איבער אז ער עסט ביי מיר פון מאל צו מאל שבת'דיגע סעודות.


מוהרא"ש טייטשט וואס מען זאגט ביים דאווענען: "אִם כְּמִדָּתָהּ - כְּשֵׁרָה", אז מען זעט א בחור מיט גוטע מידות איז שוין גוט, דאס ווייזט אז דער בחור איז גוט און ער וועט זיין גוט; אזוי ווי דער הייליגער רבי אלימלך זכותו יגן עלינו זאגט (נועם אלימלך, וישב): "יֵשׁ בְּנֵי אָדָם שֶׁמַּעֲשֵׂיהֶם מְקֻלְקָלִים, רַק מַחֲמַת שְׁיֵשׁ בָּהֶם אֵיזֶה מִדָּה טוֹבָה מִצַד הַטֶּבַע, דְּהַיְנוּ שֶׁהוּא לֵב טוֹב, גוֹמֵל חֶסֶד, וְעוֹשֶׂה טוֹבוֹת עִם בְּנֵי אָדָם, זֶה מוֹעִיל לָהֶם שֶׁחוֹזְרִים לְמוּטָב", עס זענען דא מענטשן וואס זייערע מעשים זענען נישט אזוי ווי עס דארף צו זיין, זיי טוען נישט גוטע זאכן, אבער זיי האבן גוטס אין זיך; א גוט הארץ, זיי טוען חסד פאר א צווייטן איד, דאס העלפט זיי צוריק צו קומען צום אייבערשטן און תשובה טון. ער טייטשט מיט דעם דער פסוק (תהלים כג, ו): "אַךְ טוֹב וָחֶסֶד יִרְדְּפוּנִי כָּל יְמֵי חַיָּי", 'אַךְ' איז א מיעוט, אז מען האט אין זיך 'אַךְ טוֹב' - אביסל גוטס, דאס וועט העלפן אז 'יִרְדְּפוּנִי כָּל יְמֵי חַיָּי, וְשַׁבְתִּי בְּבֵית ה' לְאֹרֶךְ יָמִים'; בפרט ווען ... נרו יאיר איז דאך אן ערליכער בחור, ער לערנט און דאווענט, וועט אים זיין גוטע הארץ זיכער אויפהייבן העכער און העכער.


דער אייבערשטער זאל העלפן איר זאלט זען נחת ביי אלע אייערע קינדער, זיי זאלן אלע טרעפן זייערע שידוכים.

#1210 - א נשמה קומט אראפ אויף די וועלט נאר א טובה צו טון פאר א צווייטן איד
זיכוי הרבים, חסד

בעזרת ה' יתברך


יום ג' פרשת יתרו, ט"ז שבט, שנת תש"פ לפרט קטן


 


מרת ... תחי'.


איך האב ערהאלטן אייער בריוו.


איך פריי זיך זייער אז איר פארשטייט שוין אליינס וואס איר האט צו טון בנוגע הפצה וכו', וכו'; דער אייבערשטער זאל העלפן איר זאלט נישט מיד ווערן, נאר ממשיך זיין צו העלפן אידישע קינדער, בפרט אידישע פרויען, אויסגעמוטשעטע מאמעס, צעבראכענע ווייבער וואס האבן קוים כח אנצוגיין מיט זייער לעבן - זיי פרייליך מאכן און אריין שיינען אין זיי דעם רבינ'ס ליכט, זיי זאלן האבן כח אנצוגיין מיט'ן טאג טעגליכן לעבן.


שטארקטס אייך מיט אייער הפצה; דער הייליגער בעל התניא זכותו יגן עלינו האט נאכגעזאגט פון זיין רבי'ן, דער הייליגער מגיד פון מעזריטש זכותו יגן עלינו וואס האט געהערט פונעם הייליגן בעל שם טוב זכותו יגן עלינו: "א נשמה קומט אראפ אויף די וועלט און לעבט דא אפ זיבעציג אכציג יאר - נאר כדי א טובה צו טון פאר א צווייטן איד".


איך דארף מקצר זיין איך בין זייער פארנומען; איך וועל אייך נאך שרייבן מער באריכות.

#1209 - מיט אמונה ווערט מען נישט פארשעמט
אמונה, בושה

בעזרת ה' יתברך


יום ג' פרשת יתרו, ט"ז שבט, שנת תש"פ לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר.


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


דער רבי זאגט (ספר המידות אות בושה, סימן ט): "תְּצַיֵּר לְפָנֶיךָ אוֹתִיּוֹת אֱמוּנָה", מען זאל טראכטן פון די אותיות פונעם ווארט אמונה, "וּבָזֶה לֹא יָבוֹא עָלֶיךָ שׁוּם בּוּשָׁה", וועט מען נישט ווערן פארשעמט .


נעם אריין אמונה אין דיר, זינג זיך ניגונים פון אמונה, זינג: "מְמַלֵּא כָּל עַלְמִין, וְסוֹבֵב כָּל עַלְמִין, וּבְתוֹ כָּל עַלְמִין, אֵין שׁוּם מְצִיאוּת בִּלְעָדָיו יִתְבָּרַךְ כְּלָל"; מוהרא"ש זכרונו לברכה האט פארפאסט א ניגון אויף די ווערטער ווען ער איז געווען א בחור, מוהרא"ש פלעגט גיין אין פעלדער און אין וועלדער רעדן צום אייבערשטן, זייענדיג אליינס אין די פוסטע וועלדער האט ער מורא געהאט פון די חיות וכו', האט ער זיך אונטער געזינגען די ווערטער: "מְמַלֵּא כָּל עַלְמִין, וְסוֹבֵב כָּל עַלְמִין, אֵין שׁוּם מְצִיאוּת בִּלְעָדָיו יִתְבָּרַךְ כְּלָל, וּבְכָל תְּנוּעָה וּתְּנוּעָה שָׁם אֲלוּפוֹ שֶׁל עוֹלָם". ער האט דאס גע'חזר'ט אן א שיעור מאל, ביז ער האט שוין נישט געהאט קיין שום פחד פון קיינעם, פון דעם איז געווארן דער שיינער ניגון; דאס זאלסטו אויך טון, זינג דיר ניגונים פון אמונה א גאנצן טאג, וועט דיר ווערן די אמונה זייער שטארק, וועסטו נישט פארשעמט ווערן פון קיינעם.

#1208 - טערעפי איז איין שטיק ליצנות
תפילה והתבודדות, רפואה, משניות, טערעפי, שכחה

בעזרת ה' יתברך


יום ב' פרשת יתרו, חמשה עשר בשבט, שנת תש"פ לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר.


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


טערעפי איז איין שטיק ליצנות; די טערעפיסטן קענען זיך אליינס נישט העלפן, איז ווי אזוי קענען זיי העלפן א צווייטן...


די בעסטע טערעפי איז דעם רבינ'ס עצות; דער הייליגער רבי האט אונז געגעבן אזעלכע ליכטיגע עצות, וואס ווער עס טוט די עצות קריכט ארויס פון אלע פראבלעמען. די ערשטע עצה איז שכחה; דער רבי זאגט (שיחות הר"ן, סימן כו): "אֵצֶל הָעוֹלָם הַשִּׁכְחָה הִיא חִסָּרוֹן גָּדוֹל בְּעֵינֵיהֶם", ביי די וועלט איז שכחה א חסרון, "אֲבָל בְּעֵינַי יֵשׁ בְּהַשִּׁכְחָה מַעֲלָה גְּדוֹלָה, כִּי אִם לֹא הָיְתָה שִׁכְחָה, לֹא הָיָה אֶפְשָׁר לַעֲשׂוֹת שׁוּם דָּבָר בַּעֲבוֹדַת ה'", אבער איך זאג אז שכחה איז א מורא'דיגע מעלה, ווייל ווען א מענטש וואלט געדענקט יעדע זאך וואס ער האט געטון וואלט ער נישט געקענט אנגיין ווייטער מיט זיין לעבן, עס וואלט אים געשטערט אלעס וואס ער האט געטון.


געוואוין זיך צו זיך אויס צו רעדן צום אייבערשטן; דערצייל אים אלעס וואס דו ביסט אריבער. דערצייל נישט פאר קיינעם דיין עבר, נאר פאר'ן אייבערשטן אליינס, דאס וועט מאכן עס זאל ארויס גיין פון דיר. אזוי ווי דער הייליגער רבי זאגט (ליקוטי מוהר"ן, חלק א', סימן ד) ווען א מענטש זינדיגט ווערן די עבירות אריין געקריצט אין זיינע ביינער, אזוי ווי עס שטייט (יחזקאל לב, כז): "וַתְּהִי עֲוֹנֹתָם עַל עַצְמוֹתָם" און דאס הרג'עט דעם מענטש, אזוי ווי דער פסוק זאגט (תהילים לד, כב): "תְּמוֹתֵת רָשָׁע רָעָה", די עבירות פונעם מענטש טוען אים הרג'נען; אבער ווען א מענטש איז זיך מתוודה פאר'ן אייבערשטן, ער דערציילט פאר'ן אייבערשטן יעדע זאך וואס ער האט געטון און בעט דעם אייבערשטן ער זאל רחמנות האבן אויף אים, דאן גייען ארויס אלע עבירות פון זיינע ביינער. אז דו וועסט דערציילן פאר'ן אייבערשטן אלע דיינע אלטע מעשים וועט דאס צושטייטליך ארויסגיין פון דיר ביז דו וועסט עס אינגאנצן פארגעסן, וואס דאס איז א סימן אז דער אייבערשטער איז דיר מוחל אויף אלעס.


נאך אן עצה ארויסצוקריכן פון די אלטע מעשים איז "זאגן משניות"; דער הייליגער רבי זאגט (שיחות הר"ן, סימן יט): "אֲפִילּוּ אוֹתָן הָאֲנָשִׁים הָרְחוֹקִים מִן הַקְּדֻשָּׁה מְאֹד, שֶׁנִּלְכְּדוּ בִּמְצוּדָה רָעָה, עַד שֶׁרְגִילִין בַּעֲבֵרוֹת חַס וְשָׁלוֹם, רַחֲמָנָא לִצְלָן", אפילו א מענטש וואס איז זייער ווייט פון קדושה, ער טוט עבירות רחמנא לצלן און ער איז שוין אראפ געפאלן אין שאול תחתית, "אַף עַל פִּי כֵן, הַכֹּחַ שֶׁל הַתּוֹרָה גָּדוֹל כָּל כָּךְ, עַד שֶׁיְּכוֹלָה לְהוֹצִיא אוֹתָם מִן הָעֲבֵרוֹת שֶׁרְגִילִין בָּהֶם חַס וְשָׁלוֹם, וְאִם יַעֲשׂוּ לָהֶם חֹק קָבוּעַ וְחִיּוּב חָזָק לִלְמֹד בְּכָל יוֹם וָיוֹם כָּךְ וְכָךְ, יִהְיֶה אֵיךְ שֶׁיִּהְיֶה, בְּוַדַּאי יִזְכּוּ לָצֵאת מִמְּצוּדָתָם הָרָעָה עַל יְדֵי הַתּוֹרָה, כִּי כֹּחַ הַתּוֹרָה גָּדוֹל מְאֹד". אויב וועט ער זיך מאכן א קביעות צו לערנען יעדן טאג "כך וכך" וועט ער סוף כל סוף ארויס גיין פון זיין בלאטע, ווייל די כח פון תורה איז אזוי גרויס אז עס נעמט ארויס דעם מענטש פון זיין שלעכטס.


זאגן משניות איז די עצה פאר אלע וואס זענען נעבעך אריין געפאלן אין די עבירה פון פגם הברית - הוצאת זרע לבטלה רחמנא לצלן; נאר דאס קען העלפן דעם מענטש. אזוי ווי חכמינו זכרונם לברכה זאגט (מכילתא דויסע, פרשה א) דער אייבערשטער זאגט פאר די אידן, אָמַר לוֹ הַקָּדוֹשׁ בָּרוּך הוּא לְמשֶׁה: אֱמוֹר לָהֶם לְיִשְׂרָאֵל, "דִּבְרֵי תּוֹרָה שֶׁנָּתַתִּי לָכֶם רְפוּאָה הֵם לָכֶם, חַיִּים הֵם לָכֶם", שֶּׁנֶּאֱמַר: כִּי חַיִּים הֵם לְמוֹצָאֵיהֶם, וְאוֹמֵר: רִפְאוּת תְּהִי לְשָׁרֶךָ וְשִׁקּוּי לְעַצְמוֹתֶיךָ, אז מען לערנט תורה ווערט מען אויסגעהיילט פון אלע מחלות וחלאים רעים.


קיינער קען דיר נישט העלפן און קיינער וועט דיר נישט העלפן, נאר דו אליינס קענסט זיך העלפן, אויב דו וועסט נעמען דעם רבינ'ס ווערטער און עס מקיים זיין, דו וועסט זאגן משניות אפילו אן פארשטיין, וועסטו ארויס קריכן פון דיין שרעקליכן פלאנטער אין וואס דו ביסט אריין געפאלן. כל שכן אז דו וועסט זאגן יעדן טאג ח"י פרקים משניות, חַ"י חַ"י הוּא יוֹדֶךָ כָּמוֹנִי הַיּוֹם - וועסטו זוכה זיין צו ווערן אן ערליכער איד.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#1207 - ווי מער מ'בעט פאר די קינדער, אלץ מער זענען זיי מצליח
תפילה והתבודדות, חינוך הילדים, תפלות אויף אידיש

בעזרת ה' יתברך


יום ב' פרשת יתרו, חמשה עשר בשבט, שנת תש"פ לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר.


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


מוהרא"ש האט דערציילט, אמאל איז א איד געקומען צום הייליגן חפץ חיים זכותו יגן עלינו און ער האט געבעטן א ברכה אויף גוטע קינדער, האט דער הייליגער חפץ חיים זי"ע גענומען א תהילים וואס איז געווען אויפגעבלאזן פון נאסקייט און דאס געוויזן פאר דעם איד, און אים דערביי געזאגט: "דאס איז דער תהלים פון מיין מאמע עליה השלום, וואו זי פלעגט יעדן טאג וויינען אז זי זאל האבן גוטע קינדער, אזוי איז מען זוכה צו גוטע קינדער".


דערפאר זאלסטו אסאך בעטן דעם אייבערשטער אז דו זאלסט זוכה זיין צו קינדער וואס וועלן באלייכטן די וועלט; מיין נישט אז איר קענט נישט זוכה זיין צו האבן קינדער וואס וועלן זיין גרויסע צדיקים, עס זענען געווען גרויסע צדיקים וואס האבן ליכטיג געמאכט די גאנצע וועלט און זיי האבן געהאט פשוט'ע עלטערן. בעט דעם אייבערשטן: "רבונו של עולם העלף מיר אז איך זאל זוכה זיין צו קינדער און אייניקלעך וואס וועלן לערנען די הייליגע תורה און וועלן נאר דיך דינען; רבונו של עולם, הער אויס מיינע פשוט'ע תפילות וואס איך בעט דיר און געב מיר קינדער וואס וועלן ליכטיג מאכן די וועלט, קינדער וואס וועלן זיין דבוק צו דיר. העלף מיר אייבערשטער אז איך זאל וויסן ווי אזוי צו מחנך זיין מיינע קינדער, מיינע קינדער זאלן וועלן זיין ערליך און חסידי'ש און זיי זאלן נישט זוכן צו זיין קאלט וכו'".


ווי מער מען בעט דעם אייבערשטן און ווי מער א מאמע וויינט פאר אירע קינדער - באוואסערט זי איר גארטן. פונקט אזוי ווי ביימער און גראז וואקסן שיין נאר דורכדעם וואס מען באוואסערט עס, אזוי אויך - און נאך מער וואקסט אויף א שיינע דור ערליכע אידן אז מען זאגט יעדן טאג תהילים און מען בעט דעם אייבערשטן.


בנוגע דיין פראגע וכו'; עס איז נישט כדאי צו נוצן בילדער פון די קינדער פאר עדוועטייזמענטס צוליב כמה סיבות.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#1206 - מיט'ן הייליגן רבי'ן קען מען זיך אן עצה געבן
פחדים, צניעות, חינוך הילדים, חיזוק פאר פרויען, חסידות ברסלב, תפלות אויף אידיש

בעזרת ה' יתברך


יום ה' פרשת בשלח, י"א שבט, שנת תש"פ לפרט קטן


 


מרת ... תחי'.


איך בעט אייך זייער איר זאלט זיך שטארקן; דער אייבערשטער וועט אייך העלפן, איר וועט זיין א גוטע מאמע פאר אייערע קינדער, איר וועט זיי שיין ערציען.


טראכטס נישט אז איר וועט זיין אזוי ווי וכו'; איר וועט יא זיין א גוטע מאמע, איר האט א צדיק, איר זענט מקורב צום הייליגן רבי'ן וואס לערנט אונז די וועג ווי אזוי מען ברענגט אויף קינדער, ווי אזוי מען ערציט קינדער, וועט איר זיכער זיין א גוטע מאמע. אן א צדיק איז זייער שרעקעדיג, אן א צדיק ווייסט מען נישט ווי אזוי צו זיין א געטרייע מאמע, מען ווייסט גארנישט אליינס, אנדערש איז דער וואס לעבט מיט'ן הייליגן רבי'ן, דער ווייסט גענוי ווי אזוי זיך אן עצה צו געבן, מען ווערט נישט פארלוירן.


בנוגע די שרעקליכע מעשה וכו'; איר זאלט זיך נישט באשולדיגן, עס איז נישט אייער שולד. דער אייבערשטער וועט יענעם באצאלן, ער וועט האבן א מיאוס'ע ענדע, דאס וואס אלע מניוולים האבן, עס וועט נישט נעמען לאנג ביז ער וועט אנקומען אין תפיסה פאר די רעשט פון זיין לעבן.


האטס נישט מורא צו גיין אין גאס, זייטס נישט דערשראקן צו פארן מיט די שטאטישע באסעס; האטס נישט מורא פון קיינעם אויף די וועלט, דער אייבערשטער איז מיט אייך, ביי אייך און נעבן אייך; חזר'טס זיך אמונה, זינגטס צו זיך שטילערהייט: "דער אייבערשטער איז דא, דער אייבערשטער איז דארט, דער אייבערשטער געפינט זיך אין א יעדע ארט; דומם, צומח, חי, מדבר, אלעס איז ער, אלעס איז דער אייבערשטער, אלעס לעבט פון אים, אלעס קומט פון אים, קיינער קען מיר גארנישט טון"; דורכדעם וועט איר באקומען א שטארקייט, איר וועט זיין רואיג און פרייליך.


זעטס צו הערן אסאך מוזיק, בעיקר פרייליכע ניגונים; ניגונים וואס ברענגט שמחה.

#1205 - מען וועט נישט צונעמען אייערע קינדער
קינדער, חיזוק פאר פרויען

בעזרת ה' יתברך


יום ד' פרשת בשלח, י' שבט, שנת תש"פ לפרט קטן


 


מרת ... תחי'.


איך האב ערהאלטן אייער בריוו.


האטס נישט מורא; מען וועט נישט צונעמען אייערע קינדער.


איר זאלט זאגן דעם אמת פאר'ן שופט, וואס די קינדער דערציילן; זיי וועלן דאס חוקר ודורש זיין, אויב עס וועט ארויסקומען אז דער טשעפעט די קינדער וועלן די קינדער מער נישט גיין צו אים, און אויב עס וועט זיך ארויסשטעלן אז ער טשעפעט נישט די קינדער וועט ער יא קענען זען די קינדער, אבער איר דארפט נישט מורא האבן אז מען וועט אוועק נעמען די קינדער פון אייך.


שטארקטס אייך, זייטס נישט דערשראקן; דער הייליגער רבי זאגט (ליקוטי מוהר"ן, חלק א', סימן מח): די וועלט איז ווי א שמאלע בריק, "וְהַכְּלָל וְהָעִקָּר הוּא לֹא לְהִתְפַּחֵד", דער עיקר איז מען זאל נישט מורא האבן; נעמט אריין אין זיך אמונה אז דער אייבערשטער וועט אויספירן צום גוטן.


מיר געפונען, ווען די אידן זענען ארויס פון מצרים האבן זיי געזאגט שירה און מרים הנביאה האט גענומען א פויק (דראם) און אלע פרויען האבן געפויקט מיט פויקן, אזוי ווי עס שטייט (שמות טו, כ): "וַתִּקַּח מִרְיָם הַנְּבִיאָה אֲחוֹת אַהֲרֹן אֶת הַתֹּף בְּיָדָהּ וַתֵּצֶאןָ כָל הַנָּשִׁים אַחֲרֶיהָ בְּתֻפִּים וּבִמְחֹלֹת"; פון וואו האבן די פרויען געהאט פויקן? אין מדבר איז נישט דא קיין געשעפטן וואו מען קען קויפן פויקן, ווי אזוי איז אנגעקומען צו זיי פויקן? זאגט רש"י אז די ערליכע פרויען וואס האבן געהאט א שטארקע אמונה זענען געווען זיכער אז דער אייבערשטער גייט מאכן נאך גרויסע ניסים, האבן זיי מיט גענומען מיט זיך פון מצרים מוזיקאלישע אינסטרומענטן צו קענען לויבן און דאנקען דעם אייבערשטן.


גרייטס אייך צו כלי זמר צו קענען דאנקען דעם אייבערשטן אויף די ניסים וואס ער גייט מאכן מיט אייך.

#1204 - לערנען פלייסיג די הייליגע גמרא
תפילה והתבודדות, לימוד התורה, גמרא

בעזרת ה' יתברך


יום ב' פרשת בשלח, ח' שבט, שנת תש"פ לפרט קטן


 


לכבוד הילד הנחמד ... נרו יאיר.


דיין טאטע האט מיר געשריבן אז דו לערנסט פלייסיג די הייליגע גמרא. וואויל איז דיר; דו האסט שכל און דו נוצט אויס דיינע יונגע יארן, ביי די ניין יאר אלט לערנסטו ש"ס.


אפילו דו פארשטייסט נישט די ווערטער פון די גמרא זאלסטו זאגן די הייליגע ווערטער און דו זאלסט בעטן דעם אייבערשטן דו זאלסט זוכה זיין צו פארשטיין. טו וואס דער הייליגער רבי האט געטון ווען ער איז געווען א קינד, אזוי ווי דער רבי האט דערציילט (שבחי הר"ן, אות ח): עס איז אים זייער שווער אנגעקומען צו לערנען ווען ער איז געווען יונג, "כִּי בִּתְחִלָּה הָיָה לוֹמֵד מִשְׁנַיוֹת וְלֹא הָיָה מֵבִין לִמּוּדוֹ", ער האט געלערנט משניות אבער ער האט נישט פארשטאנען וואס ער לערנט, "וְהָיָה בּוֹכֶה הַרְבֵּה לִפְנֵי הַשֵּׁם יִתְבָּרַךְ שֶׁיָּאִיר עֵינָיו", וואס האט ער געטון? ער האט זייער אסאך געוויינט צום אייבערשטן אז ער וויל זוכה זיין צו פארשטיין, "וְהָיָה בּוֹכֶה וּבוֹכֶה כָּל כָּךְ עַד שֶׁזָּכָה שֶׁיּוּכַל לִלְמוֹד מִשְׁנַיוֹת", איך האב אזוי סאך געוויינט צום אייבערשטן - זאגט דער רבי - ביז איך האב זוכה געווען צו קענען לערנען און פארשטיין משניות. "וְכֵן אַחַר כָּךְ לָמַד שְׁאָר סְפָרִים וְלא הָיָה מֵבִין גַּם כֵּן", נאכדעם האט דער רבי געלערנט אנדערע ספרים און ער האט נישט פארשטאנען וואס ער לערנט, "וְהָיָה בּוֹכֶה וּבוֹכֶה גַּם כֵּן הַרְבֵּה מְאֹד עַד שֶׁזָּכָה לַהֲבִינָם", האט ער ווייטער געוויינט צום אייבערשטן ער זאל זוכה זיין צו פארשטיין, ביז דער אייבערשטער האט אים געהאלפן אז ער האט פארשטאנען אלעס וואס ער האט געלערנט.


געב א גרוס פאר דיין טאטע.

#1203 - די הייליגע גמרא איז די בעסטע חבר
חברים, גמרא

בעזרת ה' יתברך


יום ב' פרשת בשלח, ח' שבט, שנת תש"פ לפרט קטן


 


לכבוד הילד הנחמד ... נרו יאיר.


דיין טאטע האט מיר געשריבן די גוטע נייעס אז דו לערנסט פלייסיג די הייליגע גמרא; וואויל איז דיר! א קינד פון עלף יאר אלט לערנט ש"ס און וויל ענדיגן ש"ס.


לערן אסאך גמרא; די הייליגע גמרא איז די בעסטע חבר, דאס וועט בלייבן דיין חבר אין דיינע שווערסטע מצבים. די תורה איז די בעסטע חבר, נעם איר פאר א חבר און אין איר זאלסטו זיך באהאלטן ווען עס איז דיר ביטער; ווייל עס איז נישט דא קיין בעסערע פלאץ וואו צו אנטלויפן ווען מען האט א צרה ווי צו די הייליגע תורה, אזוי ווי חכמינו זכרונם לברכה זאגן (תנא דבי אליהו, פרק ו): "אִם רָאִיתָ שֶׁהַיִּסּוּרִין מְמַשְׁמְשִׁין וּבָאוֹת עָלֶיךָ, רוּץ לְחַדְרֵי דִּבְרֵי תּוֹרָה, וּמִיָּד הַיִּסּוּרִין בּוֹרְחִין מִמְךָ", אויב דו זעסט אז עס קומען אויף דיר צרות און יסורים זאלסטו אנטלויפן צו די הייליגע תורה און דורכדעם וועסטו געראטעוועט ווערן.


געב א גרוס פאר דיין טאטע.

#1202 - זיי מכבד טאטע מאמע אפילו זיי זענען קעגן ברסלב
כיבוד אב ואם, חסידות ברסלב, אומאן

בעזרת ה' יתברך


יום ב' פרשת בשלח, ח' שבט, שנת תש"פ לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר.


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


אז פאר דיין טאטע שטערט ברסלב איז דאס נישט דיין פראבלעם; דו זיי מכבד דיין טאטע און מאמע, און אז עס שטערט זיי אז דו פארסט קיין אומאן צום הייליגן רבינ'ס ציון איז דאס נישט קיין חסרון אין כיבוד אב ואם. אז מען וויל נישט רעדן מיט דיר קענסטו מתפלל זיין אז עס זאל ווערן שלום, און אז זיי רעדן יא צו דיר, נאר עס איז נישט מיט ווארעמקייט וכו', מען רעדט צו דיר אן א שמייכל, דארפסטו ווייטער רעדן מיט זיי און גיין צו זיי אויף שבתים און שמחות.


מיר קענען גארנישט טון אז מענטשן רעדן כל דבר אסור אויפ'ן הייליגן רבי'ן; אזוי מוז זיין און אזוי וועט זיין ביז משיח וועט קומען. ווייל דער רבי האט דערציילט (סיפורי מעשיות, מעשה ז', מזבוב ועכביש) אז פאר זיין נשמה איז אראפ געקומען אויף די וועלט האט דער ס"מ געשריגן: "רבונו של עולם, אויב דער נשמה קומט אראפ אויף די וועלט, פארוואס האסטו מיר באשאפן?" האט מען אים געענטפערט: "דער נשמה מוז אראפ קומען אויף די וועלט, דו גיי און זוך דיר אן עצה", איז ער אוועקגעגאנגען און שפעטער איז ער צוריק געקומען מיט אן אלטיטשקן אן איינגעבויגענעם, און זיי האבן געלאכט און געזאגט: "דער נשמה קען שוין אראפ גיין, מיר האבן שוין אן עצה".


מוהרא"ש זכרונו לברכה שרייבט (בספר נהרי אפרסמון, שם): "וואס איז זייער עצה, וואס זיי האבן זיך געטראפן? לאכן - מען לאכט פונעם רבי'ן, און מען שפעט אפ פון א ברסלב'ער חסיד"; מען שפעט פון רבי'ן, מען רעדט כל דבר. דאס איז די סיבה פארוואס עלטערן ווערן דערשראקן ווען זיי הערן אז זייער קינד דריידט זיך אין ברסלב און פארט קיין אומאן וכדומה.


דער גרעסטער כיבוד אב ואם איז ווען עלטערן זעען ווי די קינדער פירן זיך אויף ערליך, אזוי ווי חכמינו זכרונם לברכה זאגן (יומא פו.) אויפ'ן פסוק (דברים ו, ה): "וְאָהַבְתָּ אֵת ה' אֱלֹהֶיךָ" – זאלסט זען עס זאל ארויס קומען א קידוש השם דורך דיר און דער אייבערשטער זאל באליבט ווערן דורך דיר. ווייל ווען א מענטש איז איידל און צניעות'דיג און פירט זיך ווי עס דארף צו זיין, וואס זאגן מענטשן? "אַשְׁרֵי אָבִיו שֶׁלִּמְּדוֹ תּוֹרָה", וואויל זענען זיינע עלטערן וואס האבן אים געלערנט תורה; "אַשְׁרֵי רַבּוֹ שֶׁלִּמְּדוֹ תּוֹרָה", וואויל איז פאר זיין רבי וואס האט אים געלערנט תורה; "אוֹי לָהֶם לַבְּרִיוֹת שֶׁלֹא לָמְדוּ תּוֹרָה", וויי איז פאר די מענטשן וואס לערנען נישט קיין תורה. ווען איינער פירט זיך אויף ערליך זאגן די מענטשן: "קוקט אן דעם מענטש, וויבאלד ער לערנט תורה פירט ער זיך אויף אזוי ערליך". אויף אים זאגט דער פסוק (ישעיהו מט, ג): "וַיֹּאמֶר לִי עַבְדִּי אָתָּה, יִשְׂרָאֵל אֲשֶׁר בְּךָ אֶתְפָּאָר", דער אייבערשטער בארימט זיך מיט אזא איינעם.


איך האף דו וועסט ארויסנעמען פונעם בריוו א וועג ווי אזוי זיך צו פירן מיט דיינע עלטערן.

#1201 - נישט זיך 'אפרעדן', נאר זיך 'אויסרעדן' צום אייבערשטן
תפילה והתבודדות, אמונה, פרנסה

בעזרת ה' יתברך


יום ד' פרשת בא, ג' שבט, שנת תש"פ לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר.


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


איך האב נישט ליב דאס ווארט וואס דו האסט מיר געשריבן, אז דו האסט זיך היינט אינדערפרי זייער "אפגערעדט" צום אייבערשטן וכו'; אפשר מיינסטו צו זאגן אז דו האסט זיך היינט אינדערפרי זייער "אויסגערעדט" דאס הארץ צום אייבערשטן וכו', ווייל "אפגערעדט" און "אויסגערעדט" זענען צוויי אנדערע וועלטן. אפרעדן טאר מען זיך נישט, מען טאר זיך נישט אפרעדן אויף גארנישט; אפילו א מענטש גייט אריבער ביטערע שווערע נסיונות דארף ער וויסן און געדענקען אז דער אייבערשטער פירט די וועלט מיט א פונקטליכע חשבון און זיך נישט אפרעדן חס ושלום, מען דארף וויסן אז וואס דער אייבערשטער טוט - דאס איז גוט, מען דארף זיך חזר'ן דעם פסוק (דברים לב, ד): "הַצּוּר תָּמִים פָּעֳלוֹ כִּי כָל דְּרָכָיו מִשְׁפָּט, אֵל אֱמוּנָה וְאֵין עָוֶל, צַדִּיק וְיָשָׁר הוּא".


אויסרעדן צום אייבערשטן דאס יא; דאס איז די גרויסע מדריגה וואס צדיקים טוען, ווען עס גייט אריבער אויף זיי שווערע ביטערע נסיונות רעדן זיי צום אייבערשטן מיט הכנעה, זיי האבן נישט קיין קשיות חס ושלום אויפ'ן אייבערשטן, זיי פרעגן קיינמאל נישט: "פארוואס?" זיי ווייסן אז דאס קומט זיי, דערפאר לעבן זיי שטענדיג מיט תשובה. זיי טוען תשובה, זיי נעמען זיך פאר אלעס צו פאררעכטן, דער צדיק בעט ברחמים ובתחנונים דעם אייבערשטן אז ער זאל רחמנות האבן אויף אים.


הויב אן א נייע וועג אין דיין לעבן, פון היינט אנגעפאנגען; אז עס גייט אריבער אויף דיר שוועריקייטן זאלסטו חס ושלום זיך נישט אפרעדן, חס ושלום נישט האבן קיין קשיות און פרעגן "פארוואס?" נאר גלייבן באמונה שלימה אז וואס דער אייבערשטער טוט איז גוט און וואס עס גייט אריבער איז מיט א פונקטליכער חשבון.


זאלסט זיך אויסרעדן דיין הארץ צום אייבערשטן; גיי אין א זייט, זוך דיר א פלאץ וואו קיינער געפונט זיך נישט, דארט זאלסטו זיך עפענען פאר'ן אייבערשטן און אים זאגן: "הייליגער באשעפער, איך האב נישט קיין קשיות אויף דיר, איך גלייב אז אלעס וואס גייט אריבער אויף מיר איז מיט א חשבון פון דיר, איך בעט דיר טאטע זיסער, העלף מיר, ווייז מיר אז דו הערסט מיר אויס, ווייז מיר אז דו ביסט מיט מיר, העלף מיר איך זאל קענען אהיים ברענגען פרנסה פאר מיין ווייב און קינדער".


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט מצליח זיין אין אלע דיינע וועגן.

#1200 - סיום מסכת ברכות
סיום, סדר דרך הלימוד

בעזרת ה' יתברך


יום ה' פרשת וארא, כ"ו טבת, שנת תש"פ לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר.


איך פריי זיך זייער צו הערן אז דו האסט מסיים געווען מסכת ברכות; חכמינו זכרונם לברכה זאגן (שבת קנד.): "יַנְקוּתָא כְּלִילָא דְוַרְדָא", די שענסטע צייט פונעם לעבן איז די יונגע יארן; עס איז א מחי' צו הערן אז א קינד פון כתה ו' לערנט גמרא אויפ'ן סדר דרך הלימוד פון הייליגן רבי'ן.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט זוכה זיין צו וואקסן א גרויסער צדיק.


יישר כח פאר'ן מיר מודיע זיין די פרייליכע נייעס, איך האף אז דו וועסט מיר ווייטער מודיע זיין דיינע סיומים.

#1199 - בעטן דעם אייבערשטן פאר אן ערליכן חתן
תפילה והתבודדות, חיזוק פאר מיידלעך, שידוכים, תפלות אויף אידיש

בעזרת ה' יתברך


יום ג' פרשת בא, ב' שבט, שנת תש"פ לפרט קטן


 


... תחי'.


איך האב ערהאלטן אייער בריוו.


פארוואס זאלט איר זיך עקשנ'ען פאר א בחור פון ישיבה? עס איז נישט גוט זיך צו עקשנ'ען ווען עס קומט צו א שידוך - אויף קיין שום זאך, מען דארף זיך עקשנ'ען נאר אויף איין זאך, בעטן דעם אייבערשטן: "רבונו של עולם איך וויל חתונה האבן מיט אן ערליכער בחור, וואס מיר וועלן קענען אינאיינעם אויפשטעלן ערליכע אידישע דורות".


חכמינו זכרונם לברכה דערציילן (מועד קטן יח:) רבא האט אמאל געהערט ווי איינער דאווענט פאר א געוויסע שידוך, האט אים רבא געזאגט: "נישט אזוי בעט מען דעם אייבערשטן, דו בעט דעם אייבערשטן אז דו זאלסט טרעפן א גוטע שידוך; זאלסט האבן א גוט לעבן, אן ערליכער מאן וואס מיט אים וועסטו קענען אויפשטעלן א ערליכע שטוב".


היינטיגע צייטן איז זייער שרעקעדיג, מען ווייסט נישט פון אינדרויסן וואס דער מענטש איז, אסאך מענטשן שפילן א טאפלטע לעבן; מען קען אויסקוקן אינדרויסן א וואוילער בחור און קיינער קען נישט חלומ'ן וואס ליגט אונטערן שיינע רעקל, אונטערן שיינעם היט, מען איז אייגעטונקען אין עבירות וואס דאס ברענגט צו כפירה רחמנא לצלן, מען קען אריינפאלן מיט איינעם וואס וויל נישט לעבן א אידישע לעבן.


דערפאר דארף א מיידל בעטן איר גאנץ לעבן: "הייליגער באשעפער געב מיר א מאן וואס איז ערליך, א מאן מיט אמונה, א מאן וואס וועט זיין גוט צו מיר, מיר וועלן לעבן א גוט לעבן, א זיס לעבן, א אידישע לעבן; א מאן מיט וועם איך וועל קענען אויפשטעלן א ערליכע שטוב, בנים ובני בנים עוסקים בתורה ובמצוות".


מיינטס נישט אז יעדער בחור וואס דריידט זיך אין ישיבה האט א שייכות מיט'ן רבי'ן, נישט יעדער וואס דריידט זיך אין ברסלב איז ברסלב; מען קען זיין ביים צדיק און אלעס איז פארלאשן. דער רבי ברענגט (ליקוטי מוהר"ן, חלק א', סימן יז) דעם זוהר (פרשת חיי שרה, דף קכח.) אז עפרון האט געהאט די מערת המכפלה, פאר אים איז דאס געווען א טונקעלע פלאץ, ער האט דאס אנגעקוקט ווי א שלעכטע פלאץ, ער האט געוואלט פטור ווערן פון דעם, ווידער אברהם אבינו האט געזען דאס ליכטיגקייט דערפון, ער האט געזען די שיין וואס קומט ארויס פון דעם פלאץ, אז דאס איז דער טויער פון גן עדן, האט ער דאס אפגעקויפט; זעט מען פון דעם אז א מענטש קען זיין ביים צדיק און פאר אים איז דאס א טונקעלע פלאץ.


עקשנ'ט זיך נישט פאר א בחור פון אונזער ישיבה, עקשנ'ט זיך נאר אויף איין זאך: נישט אפלאזן דעם אייבערשטן, נישט אפלאזן דעם צדיק - דער הייליגער רבי; אויף דעם דארף מען זיין פאר'עקשנ'ט, אז דער רבי זאל בלייבן אונזער רבי אויף די וועלט און אויף יענע וועלט.

#1198 - די חשיבות פון גיין שבת מיט ווייסע זאקן
שבת קודש, מנהגים

בעזרת ה' יתברך


יום ה' פרשת וארא, כ"ו טבת, שנת תש"פ לפרט קטן


 


הכלה ... תחי'.


מזל טוב פאר דיין שידוך! דו האסט באקומען א טייערע זיסע ערליכער חתן ... נרו יאיר; דער אייבערשטער זאל דיר העלפן איר זאלט צוזאמען אויפשטעלן א שיינע שטוב.


אויב איך מעג דיר מחזק זיין, דו זאלסט זאגן דיין חתן ער זאל גיין שבת מיט ווייסע זאקן, אזוי ווי זיין טאטע. מוהרא"ש האט זייער שטארק גערעדט פון די חשיבות דערפון, בפרט אז דיין טאטע גייט אויך אזוי, איז דאך פשוט אז די קינדער זאלן אנהאלטן די וועג ווי אזוי די עלטערן גייען, אזוי וועלן דיינע קינדער אויך גיין אין דיינע וועגן.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט מצליח זיין אין אלע דיינע וועגן.

#1197 - דרך ארץ'דיג צו די טיטשערס
סקול, דרך ארץ

בעזרת ה' יתברך


יום ג' פרשת בא, ב' שבט, שנת תש"פ לפרט קטן


 


לכבוד די טייערע תלמידות פון בית פיגא ליבערטי, שתחיו.


אייערע טיטשערס האבן מיר געזאגט אז איר ווארט איך זאל קומען צו אייך אין סקול; זאלט איר זיין דרך ארץ'דיג צו די טיטשערס.


דער הייליגער רבי האט געזאגט: "אִם קֵיסָרִים וּמְלָכִים הָיוּ יוֹדְעִים אֵיךְ אֲנִי מְלַמֵּד אֶת אֲנָשַׁי דֶּרֶךְ אֶרֶץ", ווען קעניגן וואלטן געוואוסט וואס פאר א דרך ארץ איך לערן אויס מיינע תלמידים, "הָיוּ שׁוֹלְחִים אֶת בְּנֵיהֶם אֵלַי לִלְמוֹד דֶּרֶךְ אֶרֶץ", וואלטן זיי געשיקט זייערע קינדער צו מיר איך זאל זיי אויסלערנען דרך ארץ; אז איר וועט זיין דרך ארץ'דיג, איר וועט זיך אויפפירן שיין וועל איך קומען צו אייך.

#1196 - דארפסט נישט אפגעבן דין וחשבון פארוואס ביסט נישט געקומען צו א שמחה
משפחה, שמחות

בעזרת ה' יתברך


יום ב' פרשת בא, ראש חודש שבט, שנת תש"פ לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר.


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


וואס איז בכלל דיין פראגע? אודאי קומט צו גיין וכו' פאר א משפחה שמחה; חס ושלום אפשטופן וכו'. דו דארפסט קיינעם נישט אפגעבן דין וחשבון פארוואס איר זענט נישט געקומען אנטייל נעמען אין די שמחה, דאס איז פריוואט צווישן דיר און דיין ווייב; זיכער זאל דיין ווייב גיין וכו'.


דער אייבערשטער זאל העלפן די שכינה זאל רוען צווישן אייך.

#1195 - געב קארטלעך נאר פאר מיידלעך און פרויען
כיבוד אב ואם, חברים, צניעות, חיזוק פאר מיידלעך, קדושה, שידוכים, אמונה, הפצה

בעזרת ה' יתברך


יום ב' פרשת בא, ראש חודש שבט, שנת תש"פ לפרט קטן


 


... תחי', תלמידה בית פיגא.


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


מיט'ן אייבערשטנ'ס הילף וועל איך פרובירן צו ענטפערן אויף אלע פראגעס.


צום ערשט בעט איך דיר זייער זאלסט זיך שטארקן מיט אלע דיינע כוחות, חזר'ט דיך די אמונה ווייל אמונה מאכט שטארק; ווי מער מען האט אמונה אלץ מער שטערקער איז מען.


דער הייליגער רבי איז דאס מסביר מיט א שיינע משל (ליקוטי מוהר"ן, חלק א', סימן קנה) אזוי ווי ווען מען פלאנצט איין א ווייצל אין ערד, אויב מען פלאנצט עס אין א גוטע ערד דעמאלט וואקסט עס זייער שיין, עס ווערט נישט געשטערט פון קיין שום ווינט, דינערן און בליצן, "מֵחֲמַת שֶׁיֵּשׁ כֹּחַ הַצּוֹמֵחַ וְכֹחַ הַגּוֹדֵל, עַל כֵּן אֵינוֹ מַזִּיק לוֹ שׁוּם דָּבָר", ווייל עס האט א כח וואס מאכט איר וואקסן, קיין שום זאך קען דאס נישט אפשטעלן, אבער אז מען לייגט דאס ווייצל אין ערד וואס איז נישט גוט צו וואקסן, ווערט דאס קערענדל פארפוילט. "וֶאֱמוּנָה הִיא בְּחִינַת כֹּחַ הַגּוֹדֵל וְכֹחַ הַצּוֹמֵחַ", אזוי איז מיט אמונה, אמונה איז א זאך וואס געבט כח פאר'ן מענטש אנצוגיין אין לעבן, עס מאכט דעם מענטש זאל וועלן וואקסן. אזוי ווי עס שטייט (אסתר ב, ז): "וַיְהִי אוֹמֵן אֶת הֲדַסָּה", זאגן חכמינו זכרונם לברכה (מדרש תהלים כב, כג): מרדכי האט אויפגעצויגן אסתר המלכה; דער פסוק באציט זיך מיט דאס ווארט 'אמונה' פאר די ווארט 'אויפברענגען'.


נאך זאגן חז"ל (שבת לא.): "אֱמוּנָה זֶה סֵדֶר זְרָעִים", זאגט דער רבי, ווען א מענטש האט אמונה האט ער א כח פון וואקסן און ווערן גרעסער, "אֲזַי אֵין מַזִּיק לוֹ שׁוּם דָּבָר", קיין שום זאך קען אים נישט שטערן, "וְאֵינוֹ יָרֵא מִשּׁוּם אָדָם", ער האט נישט קיין שרעק פון קיין שום מענטש, "וְשׁוּם דָּבָר", און פון קיין שום זאך. "וּמִתְפַּלֵּל בַּחִיּוּת", אז מען האט אמונה דאווענט מען מיט א געשמאק, "כָּרָאוּי", אזוי ווי מען דארף דאווענען. "וְנוֹסֵעַ לְהַצַּדִּיק", מיט אמונה פארט מען צום צדיק, "כִּי אֵינוֹ מִתְיָרֵא וּמִתְפַּחֵד מִשּׁוּם עִנְיָן שֶׁבָּעוֹלָם", ווייל מען האט נישט מורא פון קיין שום זאך און קיין שום מענטש אויף די וועלט, "אֲבָל כְּשֶׁיֵּשׁ חִסָּרוֹן בָּאֱמוּנָה אֲזַי אֵין לוֹ כֹּחַ הַגּוֹדֵל וְכֹחַ הַצּוֹמֵחַ וַאֲזַי הוּא נִרְקָב מַמָּשׁ, כְּמוֹ הַחִטָּה הַנַּ"ל", אבער ווען מען האט נישט קיין אמונה דעמאלט האט מען נישט קיין כוח אנצוגיין, מען וואקסט נישט, מען ווערט פארפוילט ממש אזוי ווי א קערענדל וואס פוילט אין נישט גוטע ערד.


זאלסטו זיך חזר'ן אמונה, זינג זיך דעם ניגון: "מְמַלֵּא כָּל עַלְמִין, וְסוֹבֵב כָּל עַלְמִין, אֵין שׁוּם מְצִיאוּת בִּלְעָדָיו יִתְבָּרַך כְּלָל, וּבְכָל תְּנוּעָה וּתְּנוּעָה שָׁם אֲלוּפוֹ שֶׁל עוֹלָם, - דער אייבערשטער איז איבעראל און אלעס איז דער אייבערשטער, עס איז נישט דא קיין שום מציאות אויסער דעם אייבערשטן, אין יעדע איינציגסטע תנועה געפונט זיך דער אלופו של עולם"; דורכדעם וועסטו זיין שטארק און מצליח זיין אין לעבן.


בנוגע הפצה וכו', זיי ממשיך צו געבן קארטלעך פאר אלעמען; פארשטייט זיך נאר פאר מיידלעך און פרויען. אזוי ווי חכמינו זכרונם לברכה זאגן אונז (בראשית רבה פד, ד): "אַבְרָהָם הָיָה מְגַיֵּר אֶת הָאֲנָשִׁים וְשָׂרָה מְגַיֶּרֶת אֶת הַנָּשִׁים", אברהם אבינו האט מגייר געווען מענער און שרה אמינו האט מגייר געווען פרויען.


בנוגע בלייבן שבת אין שטוב וכו'; בלייב אין שטוב העלפן דיין מאמע, אין דעם זכות וועלן דיינע קינדער דיך מכבד זיין. טראכט אריין אביסל טיפער, ווילסטו דען נישט אז אין יארן ארום ווען דו וועסט האבן גרויסע קינדער אז זיי זאלן בלייבן מיט דיר אין שטוב דיר העלפן? איז דאך זיכער אז דו זאלסט זיין אין שטוב העלפן דיין מאמע, אפילו עס איז דיר שווער.


בנוגע רעדן מיט מרת ... תחי'; עס איז זייער גוט זאלסט זיך מחזק זיין מיט איר, א גוטע חבר איז פון די זאכן וואס חז"ל זאגן אז מען דארף דאס האבן אין לעבן צו קענען זיין א איד. די הייליגע חכמים זאגן (אבות ב, ט): "אֵיזוֹהִי דֶרֶךְ יְשָׁרָה שֶׁיִּדְבַּק בָּהּ הָאָדָם?" וואס איז די ריכטיגע וועג ווי אזוי א מענטש זאל זיך פירן, "רַבִּי יְהוֹשֻׁעַ אוֹמֵר, חָבֵר טוֹב", רבי יהושע זאגט ער זאל זיך נעמען א גוטער חבר; ווייל אז מען האט א גוטער חבר קען מען זיך מחזק זיין איינער דעם צווייטן, דו דארפסט נישט מורא האבן אז זי וועט דערציילן פאר אנדערע דיינע מיטמאכענישן, זי איז א וואוילע פרוי.


בנוגע גיין צו די פאליציי וכו'; איך האב דיר שוין פון לאנג געשריבן וואס צו טון, פון דעסטוועגן וועל איך נאכאמאל ענטפערן אז אנדערע זאלן אויך וויסן ווי אזוי זיך צי פירן אין אזא פאל השם ישמרינו. אויב מען ווערט באצוואונגען פון א מניוול רחמנא לצלן דארף מען גיין צו די פאליציי דאס דערציילן און יענעם איינשפארן אין תפיסה אן קיין רחמנות; אפילו אלע שרייען אז מען טאר נישט דארף מען דאס טון. אין אייער פאל, ווי איר שרייבט אז דאס איז נאר א חשש בעלמא וכו', יענער האט אייך בחסדי השם נישט געטשעפעט, ער האט זיך טאקע אויפגעפירט נישט שיין וכו' אבער בחמלת השם האט ער נישט אויסגעפירט זיינע שלעכטע מחשבות, זאלט איר אפלאזן די מעשה.


זאג פאר די פרוי וואס לויפט דיך נאך וכו' אז זי זאל זיך אפטשעפען פון דיר; זי האט מיר אויך געשריבן א גאנצע מגילה, סך הכל וויל זי אייך נוצן פאר איר אייגענע אינטערעסע, זי וויל אים איינשפארן וכו'; דאס האט נישט מיט אייך.


בנוגע וואס נאך דו קענסט טון צו צואיילן דיין שידוך; העלף דיין מאמע, האב רחמנות אויף איר; העלף איר מיט שמחה, העלף איר מיט חיות, וועסטו צוריק באקומען שכר אויף די וועלט און אויף יענע וועלט, אזוי ווי חז"ל זאגן (פאה א, א): "אֵלּוּ דְבָרִים שֶׁאָדָם אוֹכֵל פֵּרוֹתֵיהֶם בָּעוֹלָם הַזֶּה, וְהַקֶּרֶן קַיֶּמֶת לוֹ לָעוֹלָם הַבָּא; כִּבּוּד אָב וָאֵם", אויף כיבוד אב ואם באצאלט דער אייבערשטער שכר נישט נאר אויף יענע וועלט, נאר אויך אויף דער וועלט.


זיי ממשיך מיט'ן זאגן תהילים; יעדע קאפיטל תהילים וואס דו זאגסט געבט צו פאר דיין שידוך.


נאכאמאל בעט איך דיר, שטארק זיך מיט אמונה וועט דיר אלעס גיין גרינגער.

#1194 - שרייבן חידושי תורה
חברים, הפצה, חידושי תורה

בעזרת ה' יתברך


יום ד' פרשת וארא, כ"ה טבת, שנת תש"פ לפרט קטן


 


לכבוד דער טייערער מפיץ ... נרו יאיר.


איך האב ערהאלטן דיינע שיינע חידושי תורה.


שטארק זיך מיט דיין הייליגע ארבעט; גיי יעדן טאג פארשפרייטן די הייליגע ספרים און קונטרסים וואס מוהרא"ש האט געשריבן, מיט דעם וועסטו פאררעכטן אלע דיינע עבירות, אזוי ווי דער הייליגער רבי זאגט (ספר המידות, אות ניאוף, סימן מא): "תִּקּוּן לְהוֹצָאַת זֶרַע לְבַטָּלָה, שֶׁיִּשְׁתַּדֵּל לְהַחֲזִיר בְּנֵי אָדָם בִּתְשׁוּבָה".


שרייב ווייטער דיינע חדושי תורה; דאס איז א גרויסע תיקון אויף אלע שלעכטע מחשבות, אזוי ווי דער הייליגער רבי זאגט (ליקוטי מוהר"ן, חלק ב', סימן קה): "וואס מער מען איז מחדש חדושי תורה אלץ מער איז מען מתקן וואס מען האט פוגם געווען".


חבר זיך מיט תלמידי היכל הקודש וואס לעבן מיט תמימות; רעד נישט מיט קיין לצים מטוב ועד רע – וועסטו קענען בלייבן ביים צדיק און ווייטער פארשפרייטן די הייליגע ספרים און קונטרסים.

#1193 - צדקה פאר'ן צדיק
צדקה, צדיקים

בעזרת ה' יתברך


יום ד' פרשת וארא, כ"ה טבת, שנת תש"פ לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר.


א גרויסן יישר כח פאר'ן העלפן די ישיבה; דו העלפסט מיר חודש'ליך צו קענען דעקן די גרויסע הוצאות.


אין דעם זכות וועסטו געהאלפן ווערן; דו וועסט זען גרויסע ניסים וואס דער אייבערשטער וועט טון מיט דיר.


דער הייליגער רבי זאגט (ליקוטי מוהר"ן, חלק א', סימן ע): "דאס וואס ירמיהו הנביא האט געשאלטן די מענטשן פון שטאט ענתות אז זיי זאלן געבן זייער צדקה פאר מענטשן וואס זענען נישט קיין ארימעלייט וכו', ווייל ווען מען געבט צדקה פאר'ן צדיק דעמאלט ווערט מען גלייך געבענטשט, אבער אז מען געבט צדקה נישט פאר'ן צדיק איז דאס גארנישט".


דער אייבערשטער זאל אונז העלפן מיר זאלן שטענדיג בלייבן ביים צדיק.

#1192 - געלויבט דעם אייבערשטן אז איך האב געקענט באצאלן די חוב פון צען טויזנט דאלער
צדקה, מוסדות, חובות

בעזרת ה' יתברך


יום ד' פרשת וארא, כ"ה טבת, שנת תש"פ לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר.


געלויבט דעם אייבערשטן אז איך האב דיר געקענט באצאלן די חוב פון צען טויזנט דאלער נאך פאר'ן זמן הפרעון.


עס ווערט אויסגעשמועסט אין די פוסקים אויב מען מעג זאגן "יישר כח" ווען מען באצאלט א חוב אדער מען טאר נישט צוליב דעם איסור ריבית.


דאס איז אבער זיכער אז אין זכות וואס דו האסט געהאלפן די מוסד פון רבי'ן וועסטו געבענטשט ווערן, ווייל ווען מען טוט צדקה מיט'ן צדיק אמת ווערט מען געבענטשט, אזוי ווי דער רבי זאגט (ליקוטי מוהר"ן, חלק א', סימן ע): "אִם נוֹתְנִין צְדָקָה לְזֶה הַצַּדִּיק", אז מען געבט צדקה פאר'ן אמת'ן צדיק, "הוּא מִתְבָּרֵךְ מִיָּד", ווערט מען גלייך געבענטשט, "אֲבָל אִם נוֹתֵן צְדָקָה לְמִי שֶׁאֵינוֹ בְּחִינַת עָפָר כְּלָל, אֵינוֹ עוֹשֶׂה פֵּרוֹת", אבער אז מען געבט צדקה פאר א פלאץ וואס איז נישט וכו', האט מען גארנישט דערפון.


דער אייבערשטער זאל העלפן מיר זאלן געבן אונזערע צדקות פאר'ן הייליגן רבי'ן, פאר זיינע ספרים און מוסדות וואס טוען פארשפרייטן זיינע עצות.

#1191 - דו ביסט נישט אליין אויף דער וועלט
התחזקות, אשר בנחל, רענט

בעזרת ה' יתברך


יום ד' פרשת וארא, כ"ה טבת, שנת תש"פ לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר.


איך פריי זיך זייער צו זען דיין נאמען צווישן די וואס העלפן צאלן רענט חודש'ליך פאר'ן בנין הישיבה, בית המדרש, כולל, תלמוד תורה, חתונה זאל, הדפסה, אפיסעס, בית התבשיל, וכו', וכו'; מיט'ן העלפן דעקן די רענט פאר'ן בנין הישיבה העלפסטו יעדע פרט ופרט אין ישיבה.


זיי נישט צעבראכן, זאג נישט אז דו ביסט איינער אליין אויף די וועלט, דער אייבערשטער איז מיט דיר, דער אייבערשטער וועט דיר נישט פארלאזן.


איך בין אויך איינער אליין, איך האב נאר דעם אייבערשטן דורך די לימודים וואס איך לערן פון הייליגן רבי'ן דורך מוהרא"ש.


זיי זיך קובע א שיעור קבוע אין ספר "אשר בנחל"; ווער עס לערנט אשר בנחל פאלט נישט, די הייליגע בריוו פון מוהרא"ש לאזט נישט פאלן, עס בלאזט אריין חיות, עס געבט לעבן.


ווען דו לערנסט די בריוו זאלסטו דאס לערנען בקול, נישט סתם ליינען מיט די אויגן; זאג ארויס די ווערטער הויך אויפ'ן קול שטייטערהייט, וועט דאס דיר מחזק זיין.


נאך אביסל ווערסטו אויך א חתן.

#1190 - מזל טוב פאר דיין שידוך!
שידוכים, הפצה

בעזרת ה' יתברך


יום ד' פרשת וארא, כ"ה טבת, שנת תש"פ לפרט קטן


 


לכבוד החתן ... נרו יאיר, תלמיד ישיבת תפארת התורה.


מזל טוב פאר דיין שידוך! דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט אויפשטעלן א בית נאמן בישראל צוזאמען מיט דיין כלה תחי'; עס זאל ארויסקומען פון אייך בנים צדיקים, קינדער וואס וועלן ליכטיג מאכן די וועלט.


פון יעצט זאלסטו זיך שטארקן אין הפצה; יעדן טאג זאלסטו גיין הפצה, אזוי וועסטו העלפן דיין טאטע דעקן די הוצאות החתונה, אויך וועסטו האבן פאר דיר נאך די חתונה ברויט און פרנסה.


א שאד צו גיין ארבעטן צוואנציג שעה א טאג ווען מען קען מאכן די זעלבע געלט און נאך מער – דורך הפצה.

#1189 - "שבת לעכט" צינדט מען לכבוד שבת, נישט פאר נשמות
חיזוק פאר פרויען, שבת קודש

בעזרת ה' יתברך


ערב שבת קודש פרשת וארא, מברכים החודש, כ"ז טבת, שנת תש"פ לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר.


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


מיש נישט צוזאם די יוצרות; "שבת לעכט" צינדט מען לכבוד שבת, נישט פאר נשמות - נישט פאר די רבי'ס נשמה און נישט פאר אנדערע.


ביי אונז פירט מען זיך צו צינדן צוויי לעכט פון אויל אנקעגן זכור און שמור און נאך פיר לעכט פון חלב אנקעגן די פיר אותיות פונעם אייבערשטנ'ס נאמען; דאס ברענגט אריין א ברכה אין שטוב, און ווען דער אייבערשטער העלפט עס ווערט געבוירן א קינד לייגט מען צו א לעכט פאר יעדע קינד.


וועגן צינדן א לעכט אין שטוב פאר'ן רבי'ן און פאר אנדערע צדיקים; מוהרא"ש איז געווען דערקעגן צינדן אין שטוב לעכט פאר נשמות, דעריבער איז נישט כדאי צו צינדן לעכט אין שטוב פאר נשמות.


דער עיקר זאלסטו זיך שטארקן מיט התבודדות ותפילה; וואס דו דארפסט זאלסטו בעטן דעם אייבערשטן אויף דיין אייגענע שפראך - אויף אידיש, וועסטו זען גרויסע ניסים.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#1188 - ווי אזוי קען איך מאכן א נחת רוח פאר'ן אייבערשטן
תפילה והתבודדות, חיזוק פאר מיידלעך, עבודת השם, עצתו אמונה

בעזרת ה' יתברך


יום ה' פרשת וארא, כ"ו טבת, שנת תש"פ לפרט קטן


 


... תחי'.


איך פריי זיך זייער צו הערן אז יעדע זאך וואס איר דארפט בעט איר דעם אייבערשטן; איר האט אזויפיל מעשיות פון תפילה, יעדע זאך וואס גייט אריבער אויף אייך און אויף אייער משפחה ווענדט איר זיך נאר צום אייבערשטן.


זייטס מחזק אנדערע מיידלעך; טראכטס אלע סארט וועגן ווי אזוי איר קענט מחזק זיין אנדערע זיי זאלן לעבן מיט אמונה.


דער הייליגער רבי האט אמאל געזאגט, די סיבה פארוואס דער הייליגער בעל שם טוב זכותו יגן עלינו האט אזוי ליב געהאט זיין טאכטער אדל (דעם רבינ'ס באבע) און איר שטענדיג אויסגערימט איז געווען ווייל זי איז שטענדיג ארום געגאנגען מיט א בענקעניש צום אייבערשטן און געטראכט: 'וואס קען איך טון צו מאכן א נחת רוח פאר'ן אייבערשטן? וואס קען איך טון צו הייליגן זיין נאמען?'


עס איז דא צו באקומען אין ירושלים יעדע וואך די קונטרסים "עצתו אמונה"; איר דארפט זיך פארבינדן מיט די מפיצים וועט איר דאס קענען זען וועכנטליך, דאס וועט אייך מחזק זיין און אייך אויסקלארן אלע אייערע ספיקות.


דער אייבערשטער זאל העלפן איר זאלט מצליח זיין אין אלע אייערע וועגן.

#1187 - געב אכטונג אויף די ריינקייט אין תלמוד תורה
מוסדות, ריינקייט

בעזרת ה' יתברך


יום ד' פרשת וארא, כ"ה טבת, שנת תש"פ לפרט קטן


 


לכבוד הבחור ... נרו יאיר, תלמיד ישיבת תפארת התורה.


געב אכטונג אויף די ריינקייט אין תלמוד תורה; א פלאץ וואו מען לערנט תורה דארף זיין ריין.


ווען איך בין געווען א מלמד פלעג איך אליינס רייניגן די כתה, ווייל ריינקייט ברענגט צו אלע מדריגות. די הייליגע חכמים זכרונם לברכה זאגן (עבודה זרה כ:): "זְרִיזוּת מְבִיאָה לִידֵי נְקִיּוּת, נְקִיוּת מְבִיאָה לִידֵי פְרִישׁוּת, פְּרִישׁוּת מְבִיאָה לִידֵי טַהֲרָה, טַהֲרָה מְבִיאָה לִידֵי קְדוּשָׁה", און אזוי ווייטער ביז די גרעסטע מדריגה.


א טיש וואו מען לערנט אדער מען עסט קערט מען נישט אויס מיט א בעזעם; דו דארפסט אליינס פארשטיין אז א בעזעם איז געמאכט נאר צו רייניגן די ערד, אויך זאלסטו אכטונג געבן אז די קינדער זאלן נישט שפילן מיט'ן בעזעם, דאס אויפהייבן וכו'; א בעזעם איז געמאכט צו קערן די ערד, נישט טישן און בענקלעך.


שטארק זיך; זיי ממשיך צו העלפן די חדר און סקול. אלע בחורים און מיידלעך וואס האבן געהאלפן די חדר און סקול האבן שיין חתונה געהאט. די וואך אליינס האבן מיר דריי חתנים אין ישיבה, אלע דריי העלפן און האבן געהאלפן זייער געטריי אלע זייערע יארן, קוק ווי דער רבי באצאלט זיי אזוי שיין.


נאך אביסל וועסטו האבן דיין שידוך.