בריוון פונעם ראש ישיבה שליט"א

בעזרת ה' יתברך

יום א' פרשת פקודי, כ"ו אדר א', שנת תשפ"ב לפרט קטן

לכבוד ... נרו יאיר

איך האב ערהאלטן דיין בריוו.

אודאי זאלסטו ווייטער שרייבן בריוו, איך ליין אלע דיינע בריוו; איך פריי זיך יעדעס מאל צו זען דיינע שיעורים, דיינע סיומים; דאס געבט מיר כח.

לייג נישט קיין גליונות דארט וואו מען ווארפט עס אוועק, לייג גליונות אין די שולן וואס מען דארף עס; עס זענען דא אזויפיל מענטשן וואס ווארטן אויף דעם, דאס איז זייער גאנצער שבת, און זייער גאנצער לעבן.

דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

בעזרת ה' יתברך

יום א' פרשת פקודי, כ"ו אדר א', שנת תשפ"ב לפרט קטן

לכבוד ... נרו יאיר, בית שמש

שרייב מיר די נעמען פון די מתפללים קבועים; איך זיך א פאסיגער אינגערמאן, איינער פון די מתפללים וואס זאל ארבעטן מיט די קינדער. קינדער אז מען לאזט זיי פריי - ווערן זיי ווילד, און עס קען פאסירן נישט גוטע זאכן. די וואך האט זיך א קינד צעשניטן די האנט פון א גלאז, איך האף צו טרעפן א פאסיגער אינגערמאן וואס זאל נעמען די מצוה.

אין בית המדרש היכל הקודש אין צפת איז דא א אינגערמאן וואס ער ארבעט מיט די קינדער, ער מאכט גרולות און טיילט פרסים, אזוי אויך ביי אונז אין ישיבה האבן מיר א אינגערמאן א מלמד וואס געבט זיך אוועק; א גאנץ שבת איז ער פארנומען מיט די קינדער, סיי ביים דאווענען, ביי שלש סעודות און מוצאי שבת ביי אבות ובנים; אזוי זענען די קינדער אפגעהיטן פון שלעכטס.

שטארק זיך מיט דיין הייליגע ארבעט.

דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

בעזרת ה' יתברך

יום א' פרשת פקודי, כ"ו אדר א', שנת תשפ"ב לפרט קטן

לכבוד ... נרו יאיר

איך האב ערהאלטן דיין בריוו.

האלט זיך שטארק, ווער נישט צעבראכן; דיין מאמע זאלסטו ווייטער מכבד זיין. טענה נישט מיט איר, בפרט אין אידישקייט, זי איז נעבעך אראפגעפאלן השם ישמרינו; מען טאר נישט טענה'ען מיט איינעם וואס איז אראפגעפאלן, פון אלעס קענסטו און זאלסטו רעדן מיט איר - אויסער פון די אידישע וועג, ווייל אז מען רעדט און מען טענה'ט - קען דאס שאטן דעם מענטש.

זיי שטארק, דו וועסט בקרוב טרעפן דיין שידוך, עס וועט דיר גארנישט שאטן דאס אז דיינע עלטערן זענען צעטיילט. בחורים און מיידלעך וואס קומען פון צעבראכענע שטובער לעבן מיט שרעק, זיי טראכטן 'מיר וועלן נישט חתונה האבן ווייל מיר קומען פון צעבראכענע שטובער'; עס איז נישט אזוי, א שידוך האט נישט צוטון אויב מען קומט פון א גאנצע שטוב אדער פון א צעבראכענע שטוב, א שידוך האט מיט'ן אייבערשטן, א שידוך האט מיט זיך אליינס; א גוטער בחור, א גוטע מיידל וואס לעבן מיט יראת שמים, מיט גוטע מידות - טרעפן זייער שידוך.

זאג דעם יום תהילים יעדן טאג.

דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

בעזרת ה' יתברך

יום ב' פרשת ויקהל, כ' אדר א', שנת תשפ"ב לפרט קטן

לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר, ברסלב ליבערטי

קען זיין ביי די וועלט איז עס א זאך וואס איז נארמאל, אבער אין היכל הקודש איז דאס נישט די וועג, אז מען פארט אוועק מיט חברים; אין היכל הקודש לערנט מען צו זיין מיט די ווייב, פארברענגען מיט די ווייב, זיך אויסלופטערן מיט די ווייב, זיך אפרוען מיט די ווייב; איז דאס ביי מיר א וואונדער צו הערן אז דו זוכסט זיך גליקן.

דו האסט שוין אמאל געהאט צוטון מיט א "חבר" וואס האט דיך שיעור אומגליקליך געמאכט, דאס דארף זיין גענוג פאר דיר. דו דארפסט נישט נייע חברים, נעם דיין ווייב פאר א חבר, דיינע קינדער פאר חברים, דיינע שיעורים כסדרן.

ביי מיר איז פארן מיט די ווייב די שענסטע זאך, און פארן מיט א חבר - א פארקערטע זאך.

געדענק, נישטא קיין חברים; געדענק, נישטא קיין עולם הזה; געדענק, נאר דיין ווייב וועט דיר בלייבן געטריי.

איך וואונטש דיר זאלסט שוין טרעפן דעם אוצר ביי דיר אין שטוב.

בעזרת ה' יתברך

יום ב' פרשת ויקהל, כ' אדר א', שנת תשפ"ב לפרט קטן

לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר

מוהרא"ש זכותו יגן עלינו ברענגט כמה וכמה פעמים אין ספר אשר בנחל אז לימוד משניות האט א סגולה מער פון אנדערע לימודים, עס ברענגט אריין אינעם מענטש א גלוסט צו לערנען נאך און נאך תורה. ווען מען לערנט פלייסיג משניות, נאך א שטיק צייט הויבט אן קאכן אינעם מענטש א קאך צו לערנען נאך תורה, מען הויבט אן גלוסטן און בענקען צו די תורה.

איך ווייס אז דו לערנסט לעצטנס אסאך משניות, דו לערנסט אויפ'ן רבינ'ס דרך הלימוד (כמבואר בשיחות הר"ן, סימן עו), דו ביסט גורס פרקים משניות; זאלסטו וויסן, זיי גרייט אז עס גייט איין טאג פלאצן די באמבע, דו גייסט ווערן פלוצלונג הונגעריג פאר די תורה, דו וועסט זיך זען מיט שיעורים אויף שיעורים בכל התורה כולה.

אשרינו מה טוב חלקינו אז מיר זענען מקורב צו א רבי וואס ברענגט אונז צו די הייליגע זאכן מיט אזעלכע גרינגע זיסע און געשמאקע וועגן.

בעזרת ה' יתברך

יום ב' פרשת ויקהל, כ' אדר א', שנת תשפ"ב לפרט קטן

לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר

איך בין אפגעמאטערט, איך בין היינט געפארן א גאנצן טאג. איך בין געווען ביים נייעם בנין הדפסה אין שטעטל, אויך בין איך געגאנגען קוקן צו קויפן א קאנטרי, און נאך זאכן; דאך וויל איך דיר שרייבן אפאר ווערטער, דיר מחזק זיין זאלסט ווייטער גיין הפצה, ווייטער עוסק זיין אין די הייליגע עבודה.

ווער נישט באליידיגט ווען מען טשעפעט וכו'; די אלע וואס טשעפען און מאכן פאקסן - די ווייסן גארנישט וואס ברסלב איז. די אלע וואס לאכן און שפעטן מיינען אז מען טאר נישט לערנען די ספרים, מען האט זיי איינגערעדט וואס מען רעדט איין; דו גיי מיט א שטארקייט, מיט א שמחה, מיט זיכערקייט; טראכט 'איך בין אן הצלה מאן', 'איך לויף ראטעווען מענטשן'.

זיי שטארק מיט ח"י פרקים משניות; אנשטאט רעדן און פלוישן נארישקייטן - זאלסטו זאגן נאך א פרק משניות און נאך א פרק משניות. עס שטייט פון צדיקים אויפ'ן פסוק (תהלים קלו, כד): "וַיִּפְרְקֵנוּ מִצָּרֵינוּ, כִּי לְעוֹלָם חַסְדּוֹ", ויפרקנו איז א לשון פון פרקים, די פרקים משניות ראטעוועט מיך פון אלע צרות, "כִּי לְעוֹלָם חַסְדּוֹ".

בעזרת ה' יתברך

יום ב' פרשת ויקהל, כ' אדר א', שנת תשפ"ב לפרט קטן

לכבוד מיין ליבער ... נרו יאיר

זאלסט האבן גע'פועל'ט אלעס גוטס ביים ציון פון מוהרא"ש און ביי אלע צדיקים. וואס דארפן מיר מער פון דעם וואס מוהרא"ש האט מבטיח געווען אז ביי זיין ציון וועט מען פועל'ן כל מיני ישועות.

די קלוגסטע זאך איז צו פארן וועקעישן צו מקומות הקדושים און די שענסטע זאך איז צו פארן מאן און ווייב אינאיינעם.

עס קומט צו ברעכן ווען מען הערט אינגעלייט פארן אן די ווייב, מען פארט חברים אינאיינעם, און אזוי אויך ווייבלעך לאזן איבער די מענער און פארן קיין פלארידא, מעקסיקא, הרי חושך וכדומה; נישטא קיין שענערע זאך ווי מאן און ווייב פארן אינאיינעם. אזוי הייליג, אזוי אפגעהיטן, און נאך שענער איז אז מען נוצט אויס די וואקאציע אויף פועל'ן ישועות.

היינט בין איך געווען אין שטעטל; וואס זאל איך דיר זאגן, עס איז עפעס א זויבערקייט, א העכערקייט; דארט שפירט מען ווי מען יאגט נישט, דער מענטש פונעם גארטן איז דארט (עיין ספורי מעשיות, מעשה יא).

בעזרת ה' יתברך

יום ב' פרשת ויקהל, כ' אדר א', שנת תשפ"ב לפרט קטן

לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר

אשרינו מה טוב חלקינו ומה נעים גורלינו אז מיר ווייסן פון הייליגן רבינ'ס עצות, מיר זענען מקורב צום צדיק אמת. דער הייליגער רבי זאגט (שיחות הר"ן, סימן רנב): "כְּשֶׁמְּקֹרָבִים לְצַדִּיק הָאֱמֶת", ווען מען איז זוכה מען איז מקורב צום אמת'ן צדיק, "טוֹעֲמִים טַעַם גַּן עֵדֶן", שפירט מען דעם טעם פון גן עדן, מען האט א זיס לעבן, עס איז שוין ימות המשיח. אזוי ווי דער רבי האט געזאגט (חיי מוהר"ן, סימן רסו): "כָּל מַה שֶּׁמָּשִׁיחַ יַעֲשֶׂה טוֹבוֹת לְיִשְׂרָאֵל", אלעס וואס משיח וועט טון מיט אידישע קינדער, "אֲנִי יָכוֹל לַעֲשׂוֹת", קען איך שוין טון, איין חילוק איז דא, "שֶׁמָּשִׁיחַ יִגְזֹר אֹמֵר וְיָקוּם", משיח וועט הייסן טון וועט מען פאלגן, "אֶצְלִי עֲדַיִן יֵשׁ בְּחִירָה", ביי מיר איז נאך דא די בחירה.

איך זע אז דו ביסט פעלזן פעסט מיט דיינע שיעורים כסדרן, שטענדיג זע איך דיך מיט א משניות וכדומה. איך האף דו ביסט אויך שטארק מיט תפלה והתבודדות, זיך קובע זיין א צייט צו רעדן צום אייבערשטן יעדן טאג א מינוט צוויי, דריי. די עצה פון התבודדות און די דרך הלימוד - דאס האלט דעם מענטש ביים אייבערשטן, ביי די תורה וועג.

שטארק זיך אין די עצות - וועסטו ווערן א גרויסער צדיק.

בעזרת ה' יתברך

יום ב' פרשת ויקהל, כ' אדר א', שנת תשפ"ב לפרט קטן

לכבוד מיין טייערער ליבער ... נרו יאיר, ברסלב ליבערטי

דו ביסט א טייערער אינגערמאן און דו האסט א טייערע ווייב, ביידע זענט איר זייער וואוילע מענטשן און ביידע פון אייך האבן נאך זאכן וואס זיך אויסצוארבעטן.

דו דארפסט אויפזוכן די מעלות פון דיין ווייב און פאררעכטן דיינע חסרונות, און זי וועט אויפזוכן דיינע מעלות און ארבעטן אויף אירע חסרונות; דו קענסט נישט און דו טארסט נישט זיין פארנומען מיט אירע חסרונות - נאר אזוי וועט בלייבן ענקער שטוב.

איך בעט דיר זייער, טו אלעס אין די וועלט אז דיין שטוב זאל נישט צאמפאלן. דער יצר הרע, דער סמ"ך מ"ם - ער וויל איין זאך, דו זאלסט צעברעכן דיין שטוב, הי' לא תהי'; נישט נאר דיין שטוב וויל ער צעברעכן, נאר אלע אידישע שטובער, ער ארבעט ביי יעדן איינעם מיט אנדערע וועגן.

אויב איז דא זאכן וואס שטערט דיר פון דיין ווייב – זאלסטו מיר שרייבן. דיין ווייב וויל זיין גוט, זי ארבעט אויף זיך, אבער דו דארפסט אכטונג געבן אויף איר.

איך וועל זיין דעם שבת אין שטעטל, מוצאי שבת וויל איך רעדן מיט ענק; פארבינד זיך מיט ...

בעזרת ה' יתברך

יום ב' פרשת ויקהל, כ' אדר א', שנת תשפ"ב לפרט קטן

לכבוד מיין טייערער ...

ווען דו ביסט געווען ביי מיר זונטאג מיט דיין ווייב האט זי זיך זייער צואוויינט אז דו זאגסט איר זי זאל נישט קומען צום ראש ישיבה, ווייל זי שטערט וכו'.

וויל איך דיר בעטן דו זאלסט איר נאר מחזק זיין צו קומען, צו פרעגן און צו בעטן ברכות, שעם זיך נישט ווען זי זיצט מיט דיר און זי פרעגט אסאך שאלות. פריי זיך אז זי קומט דא, מען וועט איר נאר מחזק זיין צו גיין אויף די תורה וועג. וואס וועסטו טון אז זי וועט זיך שעמען צו קומען, וועט זי זיך טרעפן עפעס אן אלטע מיידל מיט גרויע האר וואס וועט איר זאגן זי זאל אנהויבן צו קוקן אויף זיך, זי זאל דיך אפלאזן, השם ישמרינו.

ווען די רבנים וואלטן געוויסט די סכנה וואס גייט פאר מיט טערעפי, ווי די גוי'אישע וועלט, די גוי'אישע טומאה ווערט געפיטערט פאר די הייליגע אידישע פאלק דורך די טערעפי - וואלטן זיי זיכער געטון פאר דעם עס אפצושטעלן.

ברוך השם ביי דיר איז גוט, דיין ווייב איז אן ערליכע, א צדיקת, איר הארץ איז אפן צום אייבערשטן; לאז איר קומען פרעגן אירע שאלות און ספיקות. קום מיט, זיץ מיט איר און שטארק איר זי זאל אלעס פרעגן; וואויל איז דעם וואס פרעגט יעדע זאך, אזוי ווייסט מען ווי אזוי זיך צו פירן.

נאך איין זאך. זאג דיין ווייב אז איך חנפ'ע נישט; דאס ווייסטו אויך גוט, אז וואס איך האלט - זאג איך. איך זאג איר זי איז צניעות'דיג - זאל זי מיר נישט זאגן אז איך זאג נישט דעם אמת, זי איז זייער איידל, און אז זי מאכט זיך די פנים וכו' - איז זי נאכאלץ צניעות'דיג. דאס וואס זי שפירט אז נישט - זאל זי בעטן דעם אייבערשטן אז זי זאל זיך אליינס ליב האבן, זי זאל ליב האבן איר לעבן. מיט אסאך תפילה טוישט זיך די טראכטן פונעם מענטש, ווי מער מען רעדט צום אייבערשטן - טוישט זיך די גאנצע הילוך המחשבה. זי איז א טייערע פרוי, איך ווייס נישט צי דו ווייסט און צי דו ביסט דאס גענוג מחשיב.

זיי איר מחזק זי זאל נישט אונטערברעכן מיט די שטוב ארבעט; זי מיינט אז נאר זי קען זיך נישט אן עצה געבן. איך געדענק ווען מיר האבן געהאלטן דארט ווי דו האלסט, מיר האבן געהאט צוויי קליינע קינדער - פלעגט מיין ווייב אויך וויינען, זי האט געמיינט אז נאר זי קען זיך נישט קיין עצה געבן, אזוי גייט עס ביי אלעמען. באלד ווערן די קינדער גרעסער, באלד וועט זיין נחת, באלד וועסטו זיצן באקוועם מיט דיין ווייב, דיינע קינדער וועלן דיר ברענגען, טראגן, מאכן, טון וכו'.

אוודאי איז אין אנהויב שווער, אבער דאס מאכט נישט מען זאל נישט וועלן חתונה האבן און האבן קינדער. דו ווייסט, עס זענען דא טערעפיסטן וואס זאגן מען זאל נישט מאכן די קליינע לעכל אין די אויער פאר א מיידל בעבי ווייל עס איז צער בעלי חיים, עס איז יסורים, עס איז געפערליך, נעבעך אויף די מענטשן. ביי אונז מאכט מען יא די קליינע לעכל, עס טוט וויי פאר איין סעקונדע און די מיידל טוט מען אן מיט א הערליכע אויעררינגל; גיי פרעג דיין ווייב צי זי וויינט נאך פון דעם, אזוי וועט זי באלד דארפן טראכטן 'אה טאקע אמאל... היינט איז א מחי' קינדער'.

על כל פנים, לאז איר קומען, שעם זיך נישט; עס איז נישט קיין בושה צו פרעגן, עס איז א בושה צו לעבן אליינס אן פרעגן.

גיי שפאצירן יעדן טאג מיט'ן אייבערשטן, הויב אן מיט דאנקען. פאר דו הויבסט אן קרעכצן, וויינען און בעטן - זאלסטו קודם דאנקען, דאס דאנקען וועט דיר עפענען דאס הארץ, עס וועט דיר שטעלן אויף די ריכטיגע שינעס.

דיין ראש ישיבה.

בעזרת ה' יתברך

יום ב' פרשת ויקהל, כ' אדר א', שנת תשפ"ב לפרט קטן

מרת ... תחי'

געבט אכטונג אויף אייער געזונט, עס איז נישט קיין שפיל; איר דארפט זיין געזונט, איר זענט א מאמע, אייערע קינדער דארפן א מאמע.

עסט נאר געזונט; עסט נאר וואס איז גוט פאר אייך. אייער קאפ דארף זיין שטערקער פון אייער הארץ, ווען איר גלוסט אומגעזונטע עסן דארף אייער מח זיין שטארק און מאכן די פעסטע החלטה: 'נישטא וואס צו רעדן, איך עס נישט די נאש' וכדומה.

איך ווייס אז איר וועט פאלגן, דעריבער האב איך אייך געשריבן. יעצט וועט אייך זיין גרינגער, איר וועט זאגן צו זיך: 'איך דארף פאלגן מיין ראש ישיבה'.

אז איר וועט עסן נאר געזונט, געב איך אייך א ברכה פון לאנגע געזונטע יארן מיט נחת פון אייערע קינדער.

בעזרת ה' יתברך

יום ב' פרשת ויקהל, כ' אדר א', שנת תשפ"ב לפרט קטן

לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר, קרית יואל מאנרא

איך באוואונדער דיין התנהגות, דו ביסט א יונגער בחור, דו גייסט יעצט בר מצוה האבן - און דו פירסט זיך אויף אזוי שיין; דיינע מידות זענען עפעס אויסנאם גוט, דיין יראת שמים איז צום באוואונדערן, און דיין התמדה איז נישט פשוט.

איך האב זייער הנאה אז דו קומסט יעדן טאג לערנען דעם שיעור גמרא.

זיי שטארק מיט תפילה והתבודדות, שמועס זיך אויס דאס הארץ פאר'ן אייבערשטן; דער אייבערשטער האט ליב ווען מען רעדט מיט אים, ווען מען שמועסט מיט אים און ווען מען בעט אים.

עס זענען דא מלאכים וואס נעמען די ווערטער, די תפילות - און מאכן דערפון הערליכע קרוינען פאר'ן אייבערשטן. חכמינו זכרונם לברכה זאגן (חגיגה יג עמוד ב; זוהר בשלח נח.) עס איז דא א מלאך סנדלפון, א ריזיגער מלאך, פון די ערד ביז'ן הימל, "וקושר כתרים", ער מאכט שיינע קרוינען, "מצלותהון דישראל", פון די תפילות פון אידישע קינדער, די תפילות גייען ארויף ביז'ן אייבערשטן.

וואויל איז דעם וואס רעדט אסאך צום אייבערשטן.

בעזרת ה' יתברך

יום א' פרשת ויקהל, י"ט אדר א', שנת תשפ"ב לפרט קטן

לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר, ירושלים

איך האב ערהאלטן דיין בריוו.

מען קען זיך נישט פארשטעלן די רחמנות פונעם אייבערשטן, דער אייבערשטער שטייט און ווארט מען זאל צוריק קומען צו אים, אפילו ווען א מענטש זינדיגט - ווארט דער אייבערשטער אז דער מענטש זאל תשובה טון.

די הייליגע חכמים זאגן (חגיגה יב.): "אדם הראשון מן הארץ עד לרקיע", דער אייבערשטער האט באשאפן אדם הראשון פון דער ערד ביזן הימל, "כיון שסרח", ווען אדם הראשון האט געזינדיגט, "הניח הקדוש ברוך הוא ידיו עליו", האט דער אייבערשטער אים אויסגעשטרעקט די האנט אזוי ווי א טאטע שטרעקט אויס זיינע הענט צו זיין זון, "ומיעטו", און אים קליין געמאכט; פשט איז, דער אייבערשטער שטרעקט אויס זיינע הענט כביכול אז דער מענטש זאל תשובה טון, ער ווייזט זיין רחמנות אזוי ווי מען ווייזט רחמנות פאר א קליינטשיגן.

וואויל איז דעם וואס לעבט מיט די הקדמה, ער ווייסט אז ער קען שטענדיג צוריקקומען צום אייבערשטן, ער הויבט שטענדיג אן פונדאסניי צו זיין אן ערליכער איד.

בעזרת ה' יתברך

יום א' פרשת ויקהל, י"ט אדר א', שנת תשפ"ב לפרט קטן

לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר

איך האב דיר שוין אזוי לאנג נישט געזען, איך האף דו ביסט נאך מקורב צום הייליגן רבי'ן.

אמאל פלעגן מיר זיך זען כאטשיג איינמאל א וואך, ליל שישי; היינט ווען מען קומט זיך צוזאם באזונדער אין קרית יואל, מאנסי, לעיקוואד, ליבערטי; ענק זעען מיר אבער איך זע ענק נישט, עס קען אויסקומען א לאנגע צייט זיך נישט צו זען.

איך האף דו לערנסט נאך דיינע שיעורים כסדרן, מקרא, משנה, גמרא און מדרש. דו ביסט זיך מתבודד, דו גייסט דאווענען די דריי תפילות מיט מנין; איך ווארט צו הערן פון דיר, איך ווארט צו הערן פון די תלמידים, חברים.

שטארק זיך ברודער, באניי זיך, ווער פריש מקורב. דער רבי האט געזאגט (שיחות הר"ן סימן נא): "אלט טאר מען נישט זיין; נישט קיין אלטער חסיד, נישט קיין אלטער למדן", נישט אלט, נאר כסדר זיך באנייען.

בעזרת ה' יתברך

יום א' פרשת ויקהל, י"ט אדר א', שנת תשפ"ב לפרט קטן

לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר, ברסלב ליבערטי

געב אכטונג נישט צו פארקויפן זאכן אן א הכשר, לעצטנס האבן אנשי שלומינו אנגעהויבן פארקויפן פערטיגע עסן; עס איז זייער גוט אז מען שטיצט זיך איינער דעם צווייטן, אבער עס דארף האבן אן הכשר, מען קען נישט קויפן און פארקויפן נאר מיט א גוטע הכשר.

שטארק זיך און שטארק דיין ווייב, דער אייבערשטער האט געמאכט ניסים מיט דיר ביז אהער, ער וועט מאכן ניסים מיט ענק ווייטער און ווייטער. דער הייליגער רבי ר' אלימלך זכותו יגן עלינו זאגט, ווען א מענטש דערציילט די ניסים וואס דער אייבערשטער האט געמאכט מיט אים - מאכט דער אייבערשטער נאך ניסים.

גיי יעדן טאג א שפאציר אין דיין פעלד פאר אפאר מינוט; דאנק דעם אייבערשטן און בעט אים אויף ווייטער.

בעזרת ה' יתברך

יום א' פרשת ויקהל, י"ט אדר א', שנת תשפ"ב לפרט קטן

לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר

האסט א שיעור אין רבינ'ס ספרים? דער הייליגער רבי האט געזאגט (חיי מוהר"ן, סימן שמט): "שֶׁיְּכוֹלִין לִהְיוֹת נַעֲשֶׂה בַּעַל תְּשׁוּבָה גָּמוּר עַל יְדֵי לִמּוּד הַסֵּפֶר שֶׁלּוֹ", מען קען ווערן אן אמת'ער בעל תשובה דורך זיין ספר, נאך האט דער רבי געזאגט: "סע וועט אים אלע אדערן טרענען".

טייערער ..., מאך זיך א שיעור אין רבינ'ס ספרים; עס וועט דיר אויפשטאפן אלע פארשטאפטע אדערן, וועסט ווערן אן ערליכער איד.

אויך זאלסטו זיך קובע זיין א צייט פאר התבודדות. דער רבי האט געזאגט (לקוטי מוהר"ן חלק ב', סימן ק): "מִּקָּטָן וְעַד גָּדוֹל אִי אֶפְשָׁר לִהְיוֹת אִישׁ כָּשֵׁר בֶּאֱמֶת, כִּי אִם עַל יְדֵי הִתְבּוֹדְדוּת", פון גרויס ביז קליין קען מען נישט זיין אן ערליכער איד נאך דורך התבודדות, דורך שמועסן מיט'ן אייבערשטן.

ברודער, איך געדענק דיין התקרבות יארן צוריק, האסט געברענט צום אייבערשטן מיט אזא פרישקייט; באניי זיך, פריש זיך אויף.

בעזרת ה' יתברך

יום א' פרשת ויקהל, י"ט אדר א', שנת תשפ"ב לפרט קטן

לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר, ברסלב ליבערטי

דער "שטעטל בלעטל" איז זייער שיין, עס איז א גרויסע הפצה; מענטשן וועלן ענדערש ליינען א צייטונג ווי נעמען א ספר, דארף מען מיט חכמה אריינלייגן אינעם צייטונג - אלוקות, און אויך די עצות פון רבי'ן, דרך הלימוד וכדומה.

דאס האסטו א קליינע נייעס פונעם דרך הלימוד:

וויליאמסבורג. דעם פארגאנגענעם וואך פרייטאג צו נאכטס ביי די באטע ביים ראש ישיבה אינדערהיים איז פארגעקומען א סיום פון מאה פעמים ואחד, הונדערט און איין מאל ששה סדרי משנה. ר' משה ארי' שניצלער האט זוכה געווען במשך פינף און צוואנציג יאר צו מסיים זיין הונדערט און איין מאל ששה סדרי משנה.

דער ראש ישיבה האט געזאגט, אינטערעסאנט, אינעם היינטיגן בלאט גמרא, מסכת חגיגה דף ט', זאגן חכמינו זכרונם לברכה (עמוד ב): "אֵינוֹ דוֹמֶה שׁוֹנֶה פִרְקוֹ מֵאָה פְעָמִים", עס איז נישט גלייך דאס גרויסקייט פון דער וואס לערנט א פרק הונדערט מאל, "לְשׁוֹנֶה פִרְקוֹ מֵאָה פְעָמִים וְאַחַת", צו דער וואס לערנט א פרק הונדערט און איין מאל; אינטערעסאנט אז דער סיום איז פונקט דעם היינטיגן טאג.

משה ארי' האט דערציילט: "עס איז געווען דעם ערשטן זומער ווען די ישיבה האט זיך געעפנט, זומער שנת תשס"ט, - בין איך געווען אין קעמפ, איך האב געהאט דארט א באנגעלאו. איך האב געלערנט מיינע שיעורים טור מיט לבוש, דער ראש ישיבה האט מיך געפרעגט 'האסט שוין היינט געלערנט ח"י פרקים משניות?' נאכן ענטפערן 'ניין' האט מיר דער ראש ישיבה געזאגט 'לערן ח"י פרקים משניות, נאכדעם זאלסטו לערנען דיינע אנדערע שיעורים'; דאס האט מיר געגעבן דעם שטופ צו לערנען פלייסיג משניות".

עס איז געווען זייער פרייליך. איינע פון די באטייליגטע געבן איבער, ער האט אלץ געוויסט אז משה ארי' איז רייך, ער האט אבער נישט געוויסט אז ער איז אזוי רייך; ער האט הונדערט און איין ביליאנען! נאר דער וואס לערנט תורה איז רייך, נאר דאס בלייבט פונעם מענטש.

מוהרא"ש פלעגט זיך בארומען: "ווען מען זעט איינעם מיט א משניות זאגט מען גלייך אויף אים 'ער באלאנגט ביי היכל הקודש'"; דאס זעט מען אלץ ביי משה ארי', וואו ער גייט, וואו ער שטייט - האלט ער מיט זיך א קליינע משניות, דאס איז א סימן פון א ריכטיגער תלמיד היכל הקודש.

אזעלכע נייעס זאלסטו מאכן.

שטארק זיך מיט דיין הייליגע ארבעט, יפוצו מעיינותיך חוצה.

בעזרת ה' יתברך

ערב שבת קודש פרשת כי תשא, י"ז אדר א', שנת תשפ"ב לפרט קטן

לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר

דא האסטו א מעשה פון הייליגן רבי'ן פאר די קינדער עצתו אמונה.

טייערע קינדער, די וואך וועלן מיר דערציילן פון רבינ'ס קינדער יארן. ווען דער הייליגער רבי זכותו יגן עלינו איז געווען א יונג קינד האט ער געוואלט מקיים זיין דעם פסוק (תהלים טז, ח): "שִׁוִּיתִי ה' לְנֶגְדִּי תָמִיד", שטענדיג טראכטן פונעם אייבערשטן, ער האט אלץ געטראכט פון די שם הוי"ה ברוך הוא.

לאמיר פרובירן צו זען ווי אזוי דאס ארבעט, לאמיר פארמאכן אונזערע אויגן און טראכטן פון דעם אות יו"ד, יעצט פון דעם אות ה"י, יעצט אות וי"ו און אות ה"י. יעצט לאמיר טראכטן פון אלע פיר אותיות אינאיינעם, דאס איז די הייליגע נאמען פונעם אייבערשטן. יעדעס מאל מען טראכט פון די פיר הייליגע אותיות י-ק-ו-ק איז מען מקיים א מצוה, דער אייבערשטער האט א תענוג יעדעס מאל מען איז מיחד א שם, דאס פלעגט דער הייליגער רבי טון אין די יונגע יארן אלס קליין קינד.

ווען דער רבי איז געזיצן אין חדר בשעת דער מלמד פלעגט פארלערנען גמרא האט דער רבי זיך פארטראכט אין די הייליגע אותיות, זיין מלמד האט נישט געוויסט פארוואס דער קליינער נחמן חלומ'ט, ער האט נישט געוויסט וואס דא טוט זיך, ער פלעגט שרייען אויפ'ן רבי'ן ער זאל נישט חלומ'ען. מיר ווייסן אבער אז דער רבי האט נישט גע'חלומ'ט פון נארישקייטן, דער רבי האט געטראכט פון "שִׁוִּיתִי ה' לְנֶגְדִּי תָמִיד".

טייערע קינדער, מיר לערנען פון די מעשה אפאר זאכן, 1) דאס גרויסקייט פון טראכטן דעם שם הוי"ה. 2) דאס איז אויך פאר קינדער, קליינע קינדער קענען אויך זוכה זיין צו טראכטן פון די הייליגע זאכן. 3) יעצט ווייסן מיר שוין ווי אזוי מען איז מיחד יחודים, מיר קענען דאס אויך טון; מען טראכט פון אות י', פון אות ה', אות ו' און אות ה'; עס איז א גרינגע זאך, א שאד מיר זאלן דאס נישט טון. 4) מיר לערנען דאס גרויסקייט פון צדיקים, א צדיק טראכט א גאנצן צייט פונעם אייבערשטן, אפילו ווען עס זעט אויס ווי ער חלומ'ט - ווייסן מיר אז ער טראכט פון אין סוף ברוך הוא.

בעזרת ה' יתברך

יום ד' פרשת כי תשא, ט"ו אדר א', שושן פורים קטן, שנת תשפ"ב לפרט קטן

א מתנה פאר משפחת ...

מען דארף חזר'ן די הלכות, ווייל נאר אז מען לערנט די הלכות - קען מען פירן א אידישע שטוב, נאר אז מען היט טהרת המשפחה - האט מען געזונטע קינדער.

מאכט זיך א שיעור אינאיינעם מאן און ווייב צו לערנען דעם ספר.

בעזרת ה' יתברך

יום ד' פרשת כי תשא, ט"ו אדר א', שושן פורים קטן, שנת תשפ"ב לפרט קטן

מרת ... תחי'

א שאד איר קומט מער נישט צו די פרויען צאמקום, מען שפילט אויף ביים צאמקום אזעלכע שיינע שיעורים, אזויפיל חיזוק, אזויפיל חכמה ווי אזוי צו בויען א נאנטע קשר מיט'ן מאן, אזויפיל שכל.

א שאד איר קומט נישט, פרובירט צו קומען; אויב איז צו שווער יעדע וואך - קומט כאטש איינמאל יעדע צוויי וואכן, אדער איין מאל א חודש.

מען מוז זיך דעהאלטן, מען מוז האבן חיזוק; ווי שטארק מען זאל נאר זיין - דארף מען אויך חיזוק פון רבי'ן.

בעזרת ה' יתברך

יום ג' פרשת כי תשא, י"ד אדר א', פורים קטן, שנת תשפ"ב לפרט קטן

מרת ... תחי'

דאס וואס איר שרייבט אז איר זוכט צו ווייזן ליבשאפט צווישן אייך און אייער מאן ווען מענטשן קוקן, ווען איר גייט שפאצירן אין גאס מאכט איר זיך בא'טעמ'ט וכו', ווען מענטשן קומען אייך אנטקעגן שמייכלט איר שטערקער צו אייער מאן און איר מאכט מיט די הענט, מיט די פיס אז מענטשן זאלן אויסגיין פאר קנאה וכו' וכו'.

עס איז א שאד צו ארבעטן אזוי שווער, פארוועם? פארוואס? פאר ווי? קיינער קוקט נישט אויף אייך, קיינער איז נישט אינטערעסירט אין אייער שלום בית. אסאך יונגע קאפלס האבן די קטנות הדעת וכו'; פארוואס זאלט איר ארבעטן אזוי שווער ווען קיינער איז נישט אינטערעסירט וכו'? ווער האט צייט צו טראכטן פון א צווייטן? מוהרא"ש האט מיר געזאגט נאכדעם וואס איך האב אים געברענגט א פאשקעוויל וואס מען האט געווארפן אויף מיר, מוהרא"ש שמייכלט צו מיר און זאגט מיר: "ווער קוקט אויף דעם? ווער האט צייט צו טראכטן פון א צווייטן?" דאס זעלבע זאג איך אייך, איר מיינט איר גייט אין גאס און אלע האבן נישט עפעס אנדערש וואס צו טון נאר צו קוקן אויף אייך ווי איר שמייכלט צו אייער מאן?

וואס מיינט איר, מענטשן האבן צייט צו טראכטן פון אייך? דער הייליגער רבי זאגט (לקוטי מוהר"ן חלק א', סימן כה): "צָרִיךְ כָּל אָדָם לְהוֹצִיא אֶת עַצְמוֹ מֵהַמְדַמֶּה", מען דארף ארויסגיין פון דמיונות, "וְלַעֲלוֹת אֶל הַשֵּׂכֶל", און צוקומען צו האבן שכל, "וְאִי אֶפְשָׁר לְהַכְנִיעַ הַדִּמְיוֹנוֹת וְהַמַּחֲשָׁבוֹת וְהַתַּאֲווֹת וְהַבִּלְבּוּלִים וְהַמְּנִיעוֹת, אֶלָּא עַל יְדֵי גְּדֻלּוֹת הַבּוֹרֵא", מען קען נישט אוועקנעמען די אלע דמיונות, שלעכטע מחשבות, תאוות און אזוי ווייטער - נאר אז מען טראכט פונעם אייבערשטן, ווי גרויס דער אייבערשטער איז; נאך זאגט דער הייליגער רבי (לקוטי מוהר"ן חלק א', סימן קצד): "מִי שֶׁרוֹצֶה כָּבוֹד הוּא שׁוֹטֶה", ווער עס דארף כבוד איז א שוטה; ווייל דער אייבערשטער איז דא, אז דער אייבערשטער איז דא - איז נישטא די אלע קטנות הדעת.

בעטס דעם אייבערשטן די ווערטער יעדן טאג: "רבונו של עולם, העלף מיר איך זאל ארויסגיין פון מיינע דמיונות און זוכה זיין צו באקומען שכל צו וויסן אז דו ביסט דא, אלעס ביסטו, אלעס אויסער טראכטן פון דיר - איז נאר דמיונות. העלף מיר איך זאל זיין פרייליך, איך זאל זיין צופרידן פון מיין לעבן, עס זאל מיר נישט אנגיין וואס אנדערע טראכטן פון מיר".

בעזרת ה' יתברך

יום ג' פרשת כי תשא, י"ד אדר א', פורים קטן, שנת תשפ"ב לפרט קטן

מרת ... תחי', ברסלב ליבערטי

בנוגע אייער אינפעקשן וואס האלט אין איין צוריקקומען; נעמט זיך פאר אכטונג צו געבן ווי אזוי איר רעדט צו אנדערע מענטשן, נישט וויי טון קיינעם.

ווי אזוי א מענטש פירט זיך מיט אנדערע - אזוי פירט מען זיך צו אים. חכמינו זכרונם לברכה זאגן (סוטה ח:): "בַּמִדָּה שֶׁאָדָם מוֹדֵד, בָּהּ מוֹדְדִין לוֹ", ווי אזוי א מענטש פירט זיך - פירט מען זיך מיט אים; אז איר וועט אכטונג געבן, איר וועט רעדן שיין צו אנדערע, נישט וויי טון אנדערע - וועלן אייערע אינפעקשנס אוועק גיין; איר וועט זיין געזונט און שטארק.

אויך צו אייערע עלטערן זאלט איר רעדן מיט גרויס דרך ארץ און יראת הכבוד, און פארשטייט זיך צו אייער טייערער מאן זאלט איר רעדן ווייך און שיין.

בעטס דעם אייבערשטן יעדן טאג די פאר ווערטער:

"הייליגער באשעפער, העלף מיר איך זאל היינט קיינעם נישט וויי טון, און קיינער זאל נישט ווערן וויי געטון דורך מיר. איך זאל רעדן צו אנדערע בדרך הישר והרצוי לפניך, ואל יעלה שום שנאה - איך זאל קיינעם נישט פיינט האבן".

בעזרת ה' יתברך

יום ד' פרשת צו, י"ג אדר ב', תענית אסתר, שנת תשפ"ב לפרט קטן

מרת ... תחי', ברסלב ליבערטי

איך בין זייער פארשעמט פון אפאר מיידלעך פון בית פיגא, נעכטן האבן זיך ארויפגעשטופט אפאר מיידלעך אויפ'ן באס וואס איז ספעציעל צוגעשטעלט פאר די סעקרעטעריס און טיטשערס, זיי האבן צוגעכאפט די פלעצער פון די עלטערע פרויען. קומט ארויף א פרוי מיט פיצלעך קינדער נאכן ארבעטן שווער א גאנצן טאג פאר'ן מוסד, זי ווארט, אפשר וועט זיך איינער אויפשטעלן, אבער קיינער שטעלט זיך נישט אויף, ביז אינמיטן וועג איז זי אראפגעפאלן און גע'חלש'ט, און קיינער האט זיך נאכאלץ נישט אויפגעשטעלט; איך האב נישט וואס צו זאגן, איך האב נישט וואס צוצולייגן.

איין זאך קען איך אייך זאגן, דרך ארץ קומט פאר לערנען תורה, דאס איז די ערשטע זאך וואס מען דארף אויסלערנען קינדער, זיי זאלן האבן דרך ארץ פאר עלטערע, האבן א געפיל און רחמנות פאר מאמעס מיט פיצלעך קינדער.

בעזרת ה' יתברך

יום ג' פרשת ויקהל, כ"א אדר א', שנת תשפ"ב לפרט קטן

לכבוד ... נרו יאיר

איך האב ערהאלטן דיין בריוו.

איך ווייס נישט פון וואס דו רעדסט, קיינער האט צו מיר נישט גערעדט אויף דיר וכו', און אפילו מען וועט רעדן צו מיר - דארפסטו נישט מורא האבן. מיך אינטערעסירט נישט קיין אלטע מעשיות פון קיינעם; ווען עס קומען בחורים אין ישיבה - הער איך נישט אויס זייער עבר, עס אינטערעסירט מיר נישט, עס איז נישט נוגע פאר גארנישט; ווער עס וויל קומען לערנען ביים הייליגן רבי'ן און מען איז א געזונטער בחור (א קראנקער בחור וואס לויפט נאך קינדער און בחורים רחמנא לצלן האט דא נישט קיין פלאץ) - קען דא קומען; זאל מען האבן געטון וואס מען האט געטון, עס אינטערעסירט מיר נישט קיין אלטע מעשיות.

מוהרא"ש האט מיר כמה פעמים געזאגט: "הער נישט אויס יענעמס עבר"; מוהרא"ש האט מיר געזאגט אז דאס איז די סיבה פארוואס מענטשן פלעגן אלץ אפלאזן היכל הקודש און רעדן כל דבר אסור אויף אים, ווייל עס האט זיי געפייניגט אז איינער ווייסט ווער זיי זענען געווען, עס האט זיי אויפגעגעסן אז זיי האבן דערציילט זייער עבר, דעריבער האבן זיי געזוכט צו באגראבן מוהרא"ש. ווייל ווען מען ווערט מקורב צום הייליגן רבי'ן, מען קומט אין חדר היכל הקודש - ווערט מען ביז א קורצע צייט א גרויסער צדיק, א גרויסער מתמיד, א גרויסער מתבודד; נאכדעם האט מען חרטה 'איינער ווייסט מיין עבר...'

זיי זיך נישט מבלבל פון גארנישט; אויב מען טשעפעט דיר מיט דיין עבר - זאלסטו דאס נעמען פאר כפרת עוונות, ענטפער נישט צוריק; איין בזיון, איין חלישות הדעת - איז מער פון תעניתים און סיגופים. דער רבי זאגט (ספר המדות, אות תשובה, סימן כה): "חֲלִישׁוּת דַּעְתּוֹ שֶׁל הָאָדָם הוּא גְדוֹלָה מִתַּעֲנִית", איין חלישות הדעת איז א גרעסערע תיקון פון פאסטן; די הייליגע חכמים זכרונם לברכה דערציילן (תענית כד:) אמאל ווען עס איז געווען א טרוקעניש, עס איז נישט געווען קיין רעגן האט דער הייליגער רב פפא גוזר תענית געווען און עס איז נאכאלץ נישט געקומען קיין רעגן, רב פפא איז געווארן זייער שוואך האט ער געגעסן א לעפל גריז זיך צו דערכאפן דאס הארץ, זאגט אים רב נחמן: "בַּר אוּשְׁפַּזְתִּי", אויב איר וועט עסן נאך א לעפל גריז - אפשר וועט קומען רעגן, "חָלַשׁ דַּעְתֵּיהּ, וְאָתָא מִיטְרָא", ער האט געהאט חלישות הדעת און עס איז געקומען רעגן; זעט מען דאס גרויסקייט פון חלישות הדעת, אז דאס איז גרעסער פון עבודות און סיגופים.

ווען עס קומען צו מיר בחורים וויינען, וואס זאלן זיי טון, זיי האבן נישט געוויסט אין זייערע יונגע יארן וואס נישט צו טון השם ישמרינו, זיי האבן געטשעפעט קינדער רחמנא לצלן; ליידער רעדט מען נישט צו קינדער זיי זאלן אכטונג געבן און זיין הייליג, נישט פוגם זיין בברית קודש; יעצט ווען זיי האבן תשובה געטון, זיי האבן זיך אינגאנצן געטוישט, און ווען זיי טרעפן די בחורים וואס זענען דעמאלט געווען קליינע קינדער מיט וועם זיי האבן געטון די עקלדיגע זאכן, שרייען זיי: "מניוול!" זיי שרייען: "וואס מאכסטו זיך ווי אן ערליכער? דו ביסט א שגץ!" זיי בעטן אן עצה, זיי זאגן: "וואס קענען מיר יעצט טון אז מיר ווילן זיין גוט? מיר טוען מער נישט די זאכן, מיר זענען געווען אומשולדיג, קיינער האט אונז נישט געזאגט אז דאס איז עבירות", זיי פרעגן וואס צו טון; זאג איך זיי: "נישטא וואס צו טון, דאס איז דיין תיקון; זיי וועלן דיר נאכשרייען, און דו בעט דעם אייבערשטן ער זאל דיר מוחל זיין בזכות די בזיונות, ווייל חכמינו זכרונם לברכה זאגן (ברכות יב:) 'כָּל הָעוֹשֶׂה דְבַר עֲבֵירָה וּמִתְבַּיֵּשׁ בּוֹ', ווער עס זינדיגט און ער ווערט פארשעמט פון די עבירה, 'מוֹחֲלִין לוֹ עַל כָּל עֲוֹנוֹתָיו', איז מען אים מוחל אויף די עבירה און אויף אלע עבירות".

דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

בעזרת ה' יתברך

יום ג' פרשת ויקהל, כ"א אדר א', שנת תשפ"ב לפרט קטן

לכבוד ... נרו יאיר

איך האב ערהאלטן דיין בריוו.

אז דו וועסט רעדן שיין צו דיין ווייב - וועסטו אלעס האבן. דו וועסט האבן אן אייגענע דירה מיט שיינע מעבל און א שיינע קאר; אלעס ווענדט זיך אין דיר, ווי אזוי דו וועסט רעדן פון היינט און ווייטער צו דיין ווייב; אזוי זאגט דער רבי (לקוטי מוהר"ן חלק א', סימן סט): "עִקַּר הָעֲשִׁירוּת עַל יְדֵי הָאִשָּׁה", דאס גאנצע עשירות איז בזכות די ווייב; אז מען איז מכבד די ווייב, מען רעדט צו איר אזוי ווי ערליכע אידן רעדן, מען בעט איר אלץ איבער - דעמאלט האט מען א רייכע לעבן.

חכמינו זכרונם לברכה זאגן (פסחים מט:) וואס איז די חילוק פון אן ערליכע לעבן און נישט אן ערליכע לעבן? דער ערליכער איד בעט איבער זיין ווייב און איז מיט איר וכו' וכו', ווידער דער נישט ערליכער איד רעדט נישט שיין, ער בעט נישט איבער, ער איז ווילד אזוי ווי א לייב וואס צעברעכט די ביינער וכו'.

איך שרייב דיר וואס איך האב מקבל געווען פון מוהרא"ש זכותו יגן עלינו; אז דו וועסט זיך אזוי פירן וועט דיר גארנישט פעלן.

דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.