בריוון פונעם ראש ישיבה שליט"א

#107 - מיט'ן ארויס העלפן תורה, האט מען א גלייכער חלק אין די תורה
מוסדות, לימוד התורה

בעזרת ה' יתברך


יום ב' לסדר טהרה, ב' דראש חודש אייר, ט"ז לעומר, שנת תשע"ח לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר


א גרויסן יישר כח פאר אלעס וואס דו העלפסט מיר מיט די ישיבה וכו'.


עס איז פאר אונז א זכיה אז מיר קענען האבן א חלק אין העלפן פארשפרייטן די אמונה פאר די וועלט; וויפיל מיר וועלן נאר טון פארן רבי'ן וועלן מיר נישט קענען באצאלן אויף וואס דער רבי האט מיט אונז געטון און וואס ער טוט מיט אונז.


לאמיר נישט פארגעסן ווי אזוי מיר האבן אויסגעזען פאר מיר האבן זיך דערוואוסט פונעם רבי'ן, און לאמיר נישט פארגעסן וואס מיר זענען נאך יעצט אנעם רבי'ן; דעריבער דארפן מיר זיך פרייען אז מיר קענען העלפן דעם רבי'ן מיטן פארשפרייטן זיינע ספרים און ווערטער פאר די גאנצע וועלט.


זוממער איז שוין דא, וויל איך דיר בעטן אויב דו קענסט פאררעכטן די ערקאנדישן אין ישיבה; מיט דעם וועסטו האבן א חלק אין די לימוד התורה וואס די בחורים לערנען. אזוי ווי מיר געפונען אין גמרא ביי (זבחים ב.): "שִׁמְעוֹן אֲחִי עַזַרְיָה", זאגט רש"י, פארוואס רופט מען אן אין די גמרא שמעון דער ברידער פון עזריה? "עַל שֵׁם שֶׁעַזַרְיָה עָסַק בִּפְרַקְמַטְיָא, וְסִיפֵּק צָרְכֵי שִׁמְעוֹן אָחִיו בְּשָׁעָה שֶׁהָיָה עוֹסֵק בַּתּוֹרָה, וְהִתְנוּ בֵּינֵיהֶן שֶׁיְּהֵא חֵלֶק לְעַזַרְיָה בִּשְׂכַר תַּלְמוּדוֹ שֶׁל שִׁמְעוֹן", עזריה האט געהאלפן אז זיין ברידער שמעון זאל קענען לערנען און ער האט זיך אויסגענומען אז ער וועט נעמען א חלק פון שמעון'ס תורה, דערפאר רופט מען אים אן אין די גמרא שמעון דער ברידער פון עזריה; דאס זעלבע זאג איך דיר, אז דו וועסט פאררעכטן די ערקאנדישן וועסטו האבן א חלק אין די תורה וואס די בחורים לערנען.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#106 - געעפנט דעם נייעם כולל "היכל הקודש" ברסלב
מוסדות, לימוד התורה

בעזרת ה' יתברך


יום ב' לסדר טהרה, ב' דראש חודש אייר, ט"ז לעומר, שנת תשע"ח לפרט קטן


 


לכבוד די חשוב'ע כולל אינגעלייט "תלמידי היכל הקודש" נרם יאיר


איך פריי מיך זייער אז מיר האבן זוכה געווען צו עפענען דעם כולל וואו מען וועט לערנען גמרא און הלכה.


חכמינו זכרונם לברכה זאגן (ברכות ח.): אויפן פסוק (תהילים פז, ב): "אֹהֵב ה' שַׁעֲרֵי צִיּוֹן מִכֹּל מִשְׁכְּנוֹת יַעֲקֹב", אז דער אייבערשטער האט ליב ווען מען לערנט הלכה מער ווי אלע אנדערע לימודים, ווייל "מִיּוֹם שֶׁחָרַב בֵּית הַמִּקְדָּשׁ, אֵין לוֹ לְהַקָּדוֹשׁ בָּרוּך הוּא בָּעוֹלָמוֹ, אֶלָּא אַרְבַּע אַמּוֹת שֶׁל הֲלָכָה בִּלְבַד", פון ווען מיר האבן פארלוירן דעם בית המקדש - דעם אייבערשטנ'ס הויז, וואוינט דער אייבערשטער דארט וואו מען לערנט הלכה; דערפאר האט דער רבי זייער מקפיד געווען אז יעדער איד דארף לערנען יעדן טאג הלכה (שיחות הר"ן, סימן כט).


דעם ערשטן שעה פונעם טאג זאלט איר לערנען דעם דף גמרא, נאכדעם וועט מען לערנען צוויי שעה פארמיטאג און צוויי שעה נאכמיטאג הלכה. פארמיטאג זאלט איר לערנען הלכות שבת; הייבט אן סימן רמ"ב - הלכות שכירות וקבלנות, און נאכמיטאג זאלט איר לערנען די גרינגערע סימנים, היינט הייבט אן סימן רע"א ביז ש"א.


דער עיקר זאלט איר אינוועסטירן אינעם יסוד; דאס הייסט, אויב איר ווילט גוט קענען הלכה זאלט איר אנהייבן פון די גמרא. לערנט גוט אדורך די גמרא רש"י און תוספות, נאכדעם גייט צום טור בית יוסף, אזוי ווען איר וועט קומען צום מחבר וועט איר זיין קלאר.


דער אייבערשטער זאל העלפן איר זאלט זוכה זיין צו דעם וואס די הייליגע חכמים זאגן (ברכות סד.): "אָמַר רַבִּי לֵוִי בַּר חִיָיא, הַיּוֹצֵא מִבֵּית הַכְּנֶסֶת וְנִכְנָס לְבֵית הַמֶּדְרָשׁ וְעוֹסֵק בַּתּוֹרָה, זוֹכָה וּמְקַבֵּל פְּנֵי שְׁכִינָה, שֶׁנֶּאֱמַר יֵלְכוּ מֵחַיִל אֶל חָיִל יֵרָאֶה אֶל אֱלֹהִים בְּצִיּוֹן".

#105 - זע אריינצולייגן יראת שמים אין די קינדער ביים עסן
חינוך הילדים, עסן

בעזרת ה' יתברך


יום א' לסדר טהרה, א' דראש חודש אייר, ט"ו לעומר, שנת תשע"ח לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר


זע צו רעדן צו די קינדער פון אמונה בשעת דו טיילסט זיי עסן ביי מיטאג אין חדר; זאלסטו זיי דערציילן מעשיות פון צדיקים, דאס וועט אריין ברענגען אין זיי א חשק אז זיי וועלן אויך וועלן זיין צדיקים.


דער רבי זאגט (ליקוטי מוהר"ן, חלק א', סימן סב): ווען א איד עסט איז זייער א גרויסע צייט, מען קען זוכה זיין עס זאל ווערן א יחוד קודשא בריך הוא ושכינתיה, אזוי ווי עס שטייט (רות ב, יד): "לְעֵת הָאֹכֶל גֹּשִׁי הֲלֹם"; דעריבער אז דו ביסט געשטעלט פון די מוסד צו זיין מיט די קינדער בשעת זיי עסן, זאלסטו זען אריין צו לייגן אמונה אין זיי בשעת דו טיילסט זיי דאס עסן, דאס קענסטו טון דורך זיי דערציילן מעשיות פון די הייליגע חכמים און פון צדיקים.


חכמינו זכרונם לברכה זאגן (סוטה י:) אברהם אבינו האט מגלה געווען פאר די גאנצע וועלט אז עס איז דא א באשעפער. ער האט אריין גערופן געסט צו זיך אין שטוב און זיי געגעבן צו עסן און צו טרינקען, "לְאַחַר שֶׁאָכְלוּ וְשָׁתוּ עָמְדוּ לְבָרְכוֹ", ווען זיי האבן אפגעגעסן זענען זיי אים געקומען באדאנקען, "אָמַר לָהֶם, וְכִי מִשֶּׁלִּי אַכַלְתֶּם, מִשֶּׁל אֱלֹהֵי עוֹלָם אַכַלְתֶּם!"  האט זיי אברהם אבינו געזאגט: מיר דאנקט איר? די עסן איז נישט מיינס, דאס באלאנגט פארן אייבערשטן, "הוֹדוּ וְשִׁבְּחוּ וּבֵרְכוּ לְמִי שֶׁאָמַר וְהָיָה הָעוֹלָם", דאנקט דעם אייבערשטן וואס ער האט אלעס באשאפן; אזוי האט ער אריין געברענגט דעם אייבערשטן אין אלע מענטשן. זעט מען פון דעם אז בשעת מען עסט דעמאלט איז א צייט וואס מען קען אריין ברענגען אמונה אין מענטשן.


דער רבי זאגט (ספר המידות, אות אכילה, חלק ב', סימן ג): "עַל יְדֵי בִּרְכַּת הַמָּזוֹן נִתְוַדַּע הַשֵּׁם יִתְבָּרַךְ בָּעוֹלָם", דורך ברכת המזון ווערט דער אייבערשטער באוואוסט אויף דער וועלט; אזוי ווי אברהם אבינו האט געטון. מען הייבט אן פארשטיין אז אלעס איז דער אייבערשטער, ער מאכט אלעס זאל וואקסן און ער איז מהוה די גאנצע וועלט.


ווען מען ענדיגט עסן בענטש מיט זיי; אויך זאלסטו זינגען מיט זיי אין אידיש "שכוח אייבערשטער..." - אויף יעדע פרט וואס מען האט געגעסן. אזוי ווי דער רבי האט דערציילט (חיי מוהר"ן, סימן רלז) אז ווען ער איז געווען נאך א קליין קינד פלעגט ער דאנקען דעם אייבערשטן אויף יעדן פרט וואס ער האט געגעסן, דער רבי האט געזאגט: "איך האב מיר נישט באגנוגט מיט ברכת המזון"; אזוי זאלסטו טון מיט די קינדער, לייג אריין אין זיי אמונה זיי זאלן וויסן אז דער אייבערשטער איז דא. דער אייבערשטער איז מיט אונז, ביי אונז און נעבן אונז.


שטארק דיר און שטארק דיין ווייב; פארגעס נישט אז עס איז דיין מצוה פרייליך צו מאכן די ווייב, אזוי ווי חכמינו זכרונם לברכה זאגן (קידושין לד:): "אִשָּׁה - בַּעְלָהּ מְשַֹמְחָהּ".


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט מצליח זיין אין אלע דיינע וועגן.

#104 - מחזק מיט'ן איבערטייטשן די חיזוק יומי אויף לשון הקודש
התחזקות, הפצה, דרשות

בעזרת ה' יתברך


יום ה' פרשת שמיני-ב, כ"ז ניסן, י"ב לעומר, שנת תשע"ח לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר


וואס מאכסטו עפעס? איך בענק מיר נאך דיר. וואס מאכט דיין ניי געבוירענע קינד? וואס מאכט דיין זון ...? שיק אים א גריס; זאג אים אז איך צייל שוין די טעג ביז ראש השנה אים צו טרעפן אין אומאן ביים הייליגן רבינ'ס ציון. איך האף אז ער לערנט נאך פלייסיג און ער מאכט נאך סיומים.


... טייערער, חכמינו זכרונם לברכה זאגן (מדרש תנחומא עקב, סימן ו; הובא ברש"י דברים ח, א): "אִם הִתְחַלְתָּ בְּמִצְוָה, גְמוֹר אוֹתָהּ", ווער עס הייבט אן א מצוה דארף דאס ענדיגן, "שֶׁאֵינָהּ נִקְרֵאת הַמִּצְוָה אֶלָּא עַל שֵׁם הַגּוֹמְרָהּ, שֶׁנֶּאֱמַר וְאֶת עַצְמוֹת יוֹסֵף אֲשֶׁר הֶעֱלוּ בְּנֵי יִשְׂרָאֵל מִמִּצְרַיִם קָבְרוּ בִּשְׁכֶם, וַהֲלֹא מֹשֶׁה לְבַדּוֹ נִתְעַסֵּק בָּהֶם לְהַעֲלוֹתָם, אֶלָּא לְפִי שֶׁלֹא הִסְפִּיק לְגּוֹמְרָה וְגָמְרוּהָ יִשְׂרָאֵל - נִקְרֵאת עַל שְׁמָם", וויבאלד משה רבינו האט דאס נישט צוגעענדיגט הייסט עס כאילו די אידן האבן דאס געטון.


... נרו יאיר, דו האסט א מעגליכקייט צו מחי' זיין טויזענטער אידן יעדן טאג; דו קענסט פארעכטן דער וועלט, דו קענסט מזכה זיין הונדערטער אידן צו לערנען און דאווענען, דו קענסט האבן א חלק אז טויזענטער פארפעלקער זאלן האבן שלום בית און ראטעווען אידן פון עבירות.


... היקר, קוק נישט אויף דיר, טראכט נישט: 'וואס וועט זיין מיט מיר?' שטעל דיר פאר אז דו שטייסט ביים ים און דו זעסט ווי א מענטש דערטרינקט זיך, וואס וואלסטו געטון? וואלסט זיכער אריין געשפרינגען אין ים אים צו העלפן, אפילו דער יצר הרע וואלט דיר געזאגט: 'ווער ביסטו דען אריין צו שפרינגען אין וואסער?' 'דו דארפסט אליינס א גרויסע ישועה', וכו וכו'. דאס איז דער וועג פונעם יצר הרע - מחליש דעת זיין די אלע וואס האבן א כח צו מחי' זיין און מחזק זיין אידישע קינדער.


..., יעדן טאג ווארט איך אויף די חיזוק יומי המתורגם; איך בין מיר מחי' מיט די חיזוק און איך האב הנאה צו זען ווי דו ביסט דאס מתרגם.


..., פריש זיך אויף, יעמוד יעמוד! די וועלט ווארט אויף דיר.


איך האף די פאר ווערטער וועט דיר געבן אביסעלע חיזוק.


איך בין מתפלל פאר דיר און דיין ווייב איר זאלט האבן הצלחה אין אלע ענינים, אמן.

#103 - מחזק מיט'ן איבערטייטשן די שיעורים אויף לשון הקודש
התחזקות, הפצה, דרשות

בעזרת ה' יתברך


יום ה' פרשת שמיני-ב, כ"ז ניסן, י"ב לעומר, שנת תשע"ח לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר


איך האב זייער הנאה געהאט צו זען אז דו האסט היינט ווייטער מתרגם געווען א שיעור פון שלום בית.


דו קענסט זיך נישט פארשטעלן ווי גרויס דיין זכות איז; ווען א מענטש איז זוכה צו מחזק זיין א צווייטן איד, פרייליך מאכן א צווייטן איד - איז דער מענטש א בן עולם הבא.


חכמינו זכרונם לברכה פארציילן (תענית כב.): אליהו הנביא האט אמאל באגעגנט רבי ברוקא אויפן גאס און ער האט אים געוויזן אויף צוויי מענטשן אז זיי זענען בני עולם הבא, ווייל זיי גייען ארום פרייליך מאכן אידישע קינדער, זיי שמייכלען צו יעדן איינעם. און ווען זיי זעהן ווי צוויי מענטשן קריגן זיך מאכן זיי דארט פרייליך ביז זיי בעטן זיך איבער; זעט מען פון דעם דאס גרויסקייט פון מחי' זיין א צווייטן, כל שכן ווען א מענטש האט די מעגליכקייט צו מחי' זיין צענדליגער טויזענטער מענטשן אויף איין מאל. דו זיצט זיך ביי דיר אין טראק און דו ביסט מתרגם א שיעור וואס ווערט געזען דורך צענדליגער טויזענטער מענטשן בלי גוזמא - איז דאך זיכער דיין זכות זייער גרויס.


דעריבער נעמט זיך דער ס"מ אויף אלע וואס זענען מחזק אידישע קינדער און וויל זיי צעברעכן, ווייל אזוי וועלן די מענטשן מער נישט אנגיין אין זייער הייליגע ארבעט; אבער עס וועט אים גארנישט נוצן, ווייל דער רבי האט געזאגט (עיין חיי מוהר"ן, סימן רכ"ח): "נצחתי ואנצח - איך האב אויסגעפירט און איך וועל אויספירן!"


שטארק זיך ליבער ברודער! דו וועסט נאך ארויס גיין פון דיין דחקות און פון דיינע חובות; זיי ווייטער ממשיך צו מתרגם זיין די שיעורים אויף לשון הקודש, מיט דעם וועסטו זיך איינקויפן דער וועלט און יענע וועלט.


פאר פסח איז ארויף געקומען צו מיר א איד פון מעקסיקא, א טייערער איד, א מלמד; ער זאגט מיר אז ער האט באקומען פאר א יאר צוריק א חיזוק יומי מתורגם וואס האט אים געטוישט זיין לעבן. יעצט איז ער דאס מתרגם אויף ספאניש און ער שיקט דאס ארום פאר הונדערטער אידן וואס קענען נישט קיין אידיש און נישט קיין לשון הקודש; דאס איז אין דיין זכות.


געב א גריס פאר דיין טייערער זון ...


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט מצליח זיין אין אלע דיינע וועגן.

#102 - מחזק מיט'ן איבערטייטשן די בריוו אויף לשון הקודש
הפצה, בריוו, וועבסייט

בעזרת ה' יתברך


יום ה' פרשת שמיני-ב, כ"ז ניסן, י"ב לעומר, שנת תשע"ח לפרט קטן


 


לכבוד ... תחי'


איך האב היינט געזען די בריוו וואס איר האט מתרגם געווען אויף לשון הקודש, איר האט מיר ממש מחי' געווען.


איר קענט זיך נישט פארשטעלן דאס גרויסקייט פון דעם וואס איז מחזק א צווייטן איד; דער בעל שם טוב הקדוש זכותו יגן עלינו האט געזאגט: "א נשמה קומט אראפ אויף דער וועלט - נאר א טובה טון פאר א צווייטן איד איין מאל אין זיבעציג יאר איז שוין אלעס כדאי"; בפרט אז מען איז מחי' הונדערטער אידן, נישט נאר איין מאל אין זיבעציג יאר, נאר טאג נאך טאג שיקט מען זיי בריוו מיט חיזוק ווערטער זיי זאלן וועלן אנגיין ווייטער מיט עבודת השם יתברך.


דעריבער בעט איך אייך זייער: שטארקט אייך און זייט ווייטער ממשיך מתרגם צו זיין סיי די מכתבים און סיי די דרשות.


נאך אביסל עפענען מיר אויף דעם וועבסייט "ברסלב סענטער" אויף לשון הקודש; דארט וועט זיין אלע בריוו אויף לשון הקודש און איר וועט קענען מחי' זיין טויזענטער אידן מיט איין פעולה.


מיין באבע עליה השלום פלעגט דערציילן אז ווען זיי זענען געקומען קיין אמעריקע נאכן קריג האבן זיי געזען א נייע זאך, מען קען קאכן עסן מיטן געבן איין דריק אויפן קנעפל... אינדערהיים איז דאס נישט געווען; אינדערהיים ווען מען האט געוואלט קאכן עסן איז דאס געווען א גאנצע מעשה, אבער היינט איז עס זייער גרינג. זיי פלעגן זינגען א גראם: "מען געבט א דרוק דעם קנעפל, קאכט זיך אין טעפל".


דאס זעלבע זאג איך אייך מרת ... תחי'; אמאל האט מען זיך געדארפט ארום שלעפן אין שטעטלעך און קרעטשמעס וכו' וכו' ארויס צו שלעפן מענטשן פון זייער בלאטעס וואו זיי זענען נעבעך געווען פארזינקען, אבער היינט קען מען זיצן אין שטוב און "מיט איין דרוק אויפן קנעפל מאכסטו קלאר יענעמס קעפל".


איך דארף אריין לויפן צו די בחורים; איך וועל אייך נאך שרייבן.

#101 - יישר כח פאר'ן ארויסהעלפן מיט די קעמפ
מוסדות, קאנטרי

בעזרת ה' יתברך


יום ה' פרשת שמיני-ב, כ"ז ניסן, י"ב לעומר, שנת תשע"ח לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר


איך האב זייער הנאה אז דו האסט אראפגעהאנדלט די פרייז פארן קעמפ און נאך מער האב איך הנאה אז דו האסט נאך דעם געפיל פאר די ישיבה; דו שפירסט נאך אז די ישיבה איז דיין פריוואטע זאך און דו העלפסט מיר ארויס אז מיר זאלן קענען ארויס פארן אין קעמפ מיט די תלמוד תורה און ישיבה. דאס איז מיר נאך מער חשוב, ווייל איך וויל זייער שטארק דו זאלסט מיר העלפן ווייטער מיט די מצוה פונעם קעמפ.


קוקנדיג צוריק האסטו א גרויסער חלק אין די מוסד; במשך די אלע לעצטערע יארן האסטו מיט מסירות נפש אהער געשטעלט א קעמפ וואו מיר זאלן קענען ארויס גיין מיט די ישיבה און תלמוד תורה. דעריבער פריי איך מיך זייער אז דו האסט היינט געהאנדלט אויפן פרייז וכו', אזוי וועלן מיר קענען גיין דאס יאר אין קעמפ זיך מחזק זיין מיט די עצות און לימודים פון הייליגן רבי'ן.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#100 - אז מ'גייט נאך שמוץ, האט מען א ביטערן סוף רחמנא ליצלן
קדושה

בעזרת ה' יתברך


יום ד' פרשת שמיני-ב, כ"ו ניסן, י"א לעומר, שנת תשע"ח לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


איך האף אז דו האסט טאקע אפגעהאקט אלע דיינע קשרים וכו'.


איך האב גרויס רחמנות אויף דיר אז דו ביסט אזוי ווייט פארקראכן אין די טומאה; אינדרויסן זעסטו אויס ווי ווייס איך וועם און שטילערהייט ביסטו גאר עפעס אנדערש.


וויפיל מעשיות איך האב שוין געהערט פון אינגעלייט וואס זינקען אין די שערי טומאה... אבער אזאנס וואס דו האסט מיר געשריבן וכו' - דאס האב איך נאך נישט געהערט. יעדן טאג שרייבסטו נאך אביסל און נאך אביסל, עס זעט אויס ווי דו האסט מורא צו דערציילן אלעס אויף איינמאל. גיי ווייס וואס נאך דו טוסט אפ, השם ישמרינו.


טייערער ברודער, אנטלויף פון די אלע וכו'; קוק וואס דער רבי זאגט (ספר המידות, אות ניאוף, סימן י): "לֹא תִּכָּנֵס עִם פִּתּוּיֶיךָ בְּטוֹעֵן וְנִטְעָן, כִּי אֲרִיכַת הַרְגָּשַׁת הַחוֹשֵׁב אֲפִלּוּ לִבְחִינַת הַשּׁוֹלֵל תִּפְעַל הַגְבָּרַת הַחֵפֵץ וְתִתְהַפֵּךְ הָרָצוֹן אֵלָיו", מיט שמוץ טאר מען נישט האבן קיין מגע ומשא.


אז דו וועסט תשובה טון וועט דיר גוט זיין - סיי אויף דער וועלט און סיי אויף יענע וועלט, אבער אויב דו וועסט נישט תשובה טון וועסטו פארלירן דיין לעבן. דאס איז אפגערעדט אז אויב דיין משפחה וועט זיך דערוואוסן וואסערע באנדיט דו ביסט, וועט קיינער מיט דיר נישט שטיין אין ווארט; דיין ווייב איז אפגערעדט, זי וועט דיר איבערלאזן און מאכן א ברוך שפטרנו בשם ומלכות אויף דיר, דיינע קינדער וועסטו נישט קענען זען, דו וועסט ווייס און אלט ווערן ביז דו וועסט זיי קענען זען, און אפילו די אלע וועם דו לויפסט נאך השם ישמרינו, זיי וועלן דיר איינשפארן אין תפיסה.


מיין נישט אז איך טרייב איבער; אזוי ווי איך שרייב דיר – גענוי אזוי וועט זיין, אזוי ווי די הייליגע חכמים זכרונם לברכה זאגן (סוטה ט.): "שֶׁכָּל הַנּוֹתֵן עֵינָיו בַּמֶּה שֶׁאֵינוֹ שֶׁלּוֹ, מַה שֶׁמְּבַקֵּשׁ אֵין נוֹתְנִין לוֹ, וּמַה שֶׁבְּיָדוֹ נוֹטְלִין הֵימֶנּוּ", ווער עס טוט אן עבירה פארלירט אלעס - סיי וואס ער האט, און וועמען מען וויל וכו' פארלירט מען אויך.


ווי לאנג מיינסטו וועסטו קענען שפילן א טאפלטער לעבן?! ווי לאנג מיינסטו וועסטו קענען באהאלטן פון דיין ווייב מיט וועם דו רעדסט און מיט וועם דו שרייבסט זיך?! ווי לאנג נאך וועסטו קענען לעבן א לעבן פון צוויי מענטשן?! דא מאכסטו זיך ווי א שיינער איד און פון די אנדערע זייט גייסטו מיט עקעלדיגע גוי'טעס רחמנא לצלן?! נישט גענוג דו גייסט צו די שווארצע יאר וכו', נעמסטו אומשילדיגע אידישע וכו'?! געוואלד און געשריגן (משלי ה, כ): "לָמָּה תִשְׁגֶּה בְנִי בְזָרָה, וּתְחַבֵּק חֵק נָכְרִיָּה?!" דו האסט דאך א ווייב און קינדער!


קוק וואס שלמה המלך זאגט (משלי ז, כב): "הוֹלֵךְ אַחֲרֶיהָ - פִּתְאֹם כְּשׁוֹר אֶל טֶבַח יָבֹא", ווער עס גייט נאך עבירות רחמנא לצלן איז אזוי ווי א קוה וואס גייט צו די שחיטה; פלוצים קומט אן דער ביטערער שטראף.


איך ווארט צו הערן פון דיר אז דו האסט באמת תשובה געטון.

#99 - מען רוקט זיך ב"ה פאראויס מיט'ן נייעם בנין אין אומאן
אומאן

בעזרת ה' יתברך


יום ד' פרשת שמיני-ב, כ"ו ניסן, י"א לעומר, שנת תשע"ח לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר


איך האב געבארגט היינט נאך הונדערט טויזענט דאללער צו קענען ענדיגן דעם בנין אין אומאן.


איך פריי מיר זייער פאר די בשורה אז מיר וועלן קענען זיין אינעם נייעם בנין אין אומאן נאך דאס יאר - שנת תשע"ט הבא עלינו לטובה.


איך גיי אים נישט שיקן די גאנצע געלט אויף איין מאל, נאר איך וועל אים דאס שיקן צוביסליך; זאג אים ער זאל דיר שיקן בילדער ווי ער בויעט ווייטער. איך גיי נישט שיקן סתם געלט על קרן הצבי, איך וועל שיקן צוביסליך-ווייז, לויט וויפיל ער בויעט.


דער אייבערשטער זאל העלפן מיר זאלן קענען ארויסגעבן פון דעם בנין א ליכטיגקייט פאר די גאנצע וועלט; מענטשן זאלן וויסן וואס דער רבי וויל פון אונז, מענטשן זאלן נעמען דעם רבינ'ס זאך לעובדא ולמעשה.


איך דאנק דיר פארן מיר העלפן אין יעדן פרט ופרט.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט מצליח זיין אין אלע דיינע וועגן.

#98 - שטארק זיך ווייטער זיך אפצוגעבן מיט די בריוו
התחזקות, בריוו, עצתו אמונה

בעזרת ה' יתברך


יום ד' פרשת שמיני-ב, כ"ו ניסן, י"א לעומר, שנת תשע"ח לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר


איך וויל דיר מחזק זיין דו זאלסט ווייטער עוסק זיין אין דיין הייליגע ארבעט וואס דו האסט זיך אונטערגענומען, ארויס צו געבן אלע בריוו וואס דער אייבערשטער האט מיר מזכה געווען צו ענטפערן פאר אידישע קינדער.


באמת האב איך גארנישט מחדש געווען אין די בריוו; אלעס וואס איך שרייב איז וואס איך האב זוכה געווען צו לערנען פון מוהרא"ש זכרונו לברכה וואס ער האט מיט אונז געלערנט די שכל און חכמה פונעם הייליגן רבי'ן.


בחורים און אינגעלייט, פרויען און מיידלעך שרייבן מיר אז זיי זענען זיך זייער מחי' און מחזק מיט די בריוו פון "עצתו אמונה". לעצטנס נעמען די מפיצים די קונטריסם פון "עצתו אמונה" און זיי גייען מיט דעם אין כוללים און אין ישיבות ווי די אינגעלייט און בחורים זאגן אלע בפה מלא אז דאס איז זיי מחי' און מחזק זיי זאלן זיך שטארקן אין עבודת השם.


איך וויל דיר מחזק זיין דו זאלסט ווייטער מגיה זיין די בריוו; הלואי זאל איך שוין זוכה זיין צו זען דעם ערשטן חלק פון עצתו אמונה שיין געדרוקט מיט שיינע אותיות וכו'. וואויל איז דעם וואס וועט צו העלפן דרוקן די בריוו וואס זענען מחזק אידישע קינדער.


איין זאך בעט איך דיר, דו זאלסט דאס זייער גוט מגיה זיין אז עס זאל נישט זיין קיין איין גרייז, עס זאל זיין זיין מנופה בי"ג נפה; איינמאל דאס וועט זיין שיין געדרוקט אין א פארעם פון א ספר וועט דאס מאכן א גרויסע מהפיכה צווישן בחורים און אינגעלייט, אלע וועלן זען וואס דער רבי וויל פון אונז און אלע וועלן זיך צוריק קערן צום אייבערשטן.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#97 - אכטונג געבן אין וועלכע סארט קאנטרי מ'פארט אויף זומער
חברים, היכל הקודש, קאנטרי, זומער

בעזרת ה' יתברך


יום ד' פרשת שמיני-ב, כ"ו ניסן, י"א לעומר, שנת תשע"ח לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


וואס איז בכלל די שאלה?! אודאי זאלסטו נעמען א באנגעלאו ביי אונז אין קעמפ פארן גאנצן זומער, דאס איז נישט קיין מותרות. ווי קען מען בלייבן זומער אין שטאט? די גוים גייען אנגעטון ווי די חיות, בעסער געזאגט אויסגעטון ווי די חיות און עס איז זייער שווער צו האבן שמירת עיניים, מען ווערט יעדן טאג פארברענט השם ישמרינו.


עס ווערט גע'פסק'נט אין שלחן ערוך (רמ"א ביורה דעה סימן קנז, סעיף א) אז א מענטש איז מחויב אוועק צו געבן זיין גאנצע געלט נישט עובר צו זיין אן עבירה; בפרט אז מיר האבן א פינת יקרת, א ווינקעלע פון אמונה, א ווינקעלע פון יראת שמים און התחזקות וכו' וכו', זאלסטו זיכער קומען.


איך פארשטיי נישט בכלל דיין ספק; אודאי זאלסטו ארויס נעמען א באנגעלאו, די באנגעלאו איז טאקע נישט אזוי אהערגעשטעלט וכו', אבער שלמה המלך זאגט (משלי כא, יט): "טוֹב שֶׁבֶת בְּאֶרֶץ מִדְבָּר, מֵאֵשֶׁת מִדְיָנִים וָכָעַס", ענדערש זיצן אין מדבר וכו' ווי צו זיצן אין א פלאץ וואס ברענגט ווייטאג און כעס.


פארן אין סתם א קאנטרי וואו עס איז נישט דא קיין רב אדער ערליכער איד - איז שוין ענדערש בלייבן אין שטאט; אויף דעם איז געזאגט געווארן וואס רב משרשיא האט געזאגט פאר זיינע קינדער (הוריות יב.): "תִיבוּ אַקִּילְקְלֵי דְּמָתָא מְחַסְיָא, וְלֹא תִּיבוּ אַפַּדְנֵי דְּפוּמְפְּדִיתָא", ענדערש זאלט איר זיצן אין די מיסט פון די שטאט מתא מחסיא ווי צו וואוינען אין די פאלאצן פון פומבדיתא. ווייל אין די שטאט מתא מחסיא האבן געוואוינט ערליכע אידן, אבער אין פומבדיתא האבן געוואוינט נישט ערליכע אידן, האט ער געזאגט פאר זיינע קינדער זיי זאלן ענדערש זיצן אין די מיסט פון מתא מחסיא וכו'.


דאס איז ממש די זעלבע זאך; ענדערש בלייבן אין שטאט וואו עס איז ממש איין שטיק מיסט פלאץ השם ישמרינו, ווי צו גיין אין א קאנטרי וואו עס איז נישט דא קיין יראת שמים.


חכמינו זכרונם לברכה זאגן (אבות ג, ב): "שְׁנַיִם שֶׁיּוֹשְׁבִין וְאֵין בֵּינֵיהֶן דִּבְרֵי תּוֹרָה, הֲרֵי זֶה מוֹשַׁב לֵצִים", אז צוויי מענטשן קומען זיך צוזאמען און מען רעדט נישט פונעם אייבערשטן, מען רעדט נישט ווי אן ערליכע איד דארף רעדן, איז דאס שוין א מושב לצים; אזוי אויך, אויב מען פארט אין א קאנטרי אן דעם אייבערשטן איז דאס א מושב לצים.


דער אייבערשטער זאל דיר געבן שכל דו זאלסט וויסן דאס חשיבות פון זיין מיט ערליכע אידן, בפרט תלמידי היכל הקודש וואס זיי זענען די באהאלטענע צדיקים פון אונזער דור.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#96 - מחנך זיין די קינדער, און ווי אזוי די לערערינס דארפן זיך אויפפירן
תפילה והתבודדות, חינוך הילדים, מוסדות

בעזרת ה' יתברך


יום ד' פרשת שמיני-ב, כ"ו ניסן, י"א לעומר, שנת תשע"ח לפרט קטן


 


לכבוד מרת ... תחי', מנהלת בית פיגא ברסלב.


געלויבט דעם אייבערשטן אז מיר האבן די זכיה ווייטער ממשיך צו זיין מיט די סקול.


יעצט אין די ספירה טעג קען מען נישט אנצינדן פאר די מיידלעך מוזיק. מען דארף לערנען מיט די מיידלעך הלכות ספירה; אלע הלכות פון די ספירה טעג וואס מיר האלטן פאר אבילות אויף די פיר און צוואנציג טויזענט תלמידים פון דעם הייליגן תנא רבי עקיבא וואס זיי זענען אויסגעשטארבן אין די טעג פון ספירה. אזוי ווי חכמינו זכרונם לברכה דערציילן (יבמות סב:): "שְׁנַיִם עָשָׂר אֶלֶף זוּגִים תַּלְמִידִים הָיוּ לוֹ לְרַבִּי עֲקִיבָא", פיר און צוואנציג טויזנט תלמידים האט ר' עקיבא געהאט, "וְכֻלָּן מֵתוּ בְּפֶרֶק אֶחָד מִפְּנֵי שֶׁלֹא נָהֲגוּ כָּבוֹד זֶה לָזֶה, וְהָיָה הָעוֹלָם שָׁמֵם", און אלע פון זיי זענען געשטארבן אין איין צייט ווייל זיי האבן זיך נישט מכבד געווען איינער דעם צווייטן, און די וועלט איז געווען דעמאלט וויסט פון תורה.


דער רבי זאגט (ספר המידות, אות בנים, סימן סה): "צָרִיךְ לְלַמֵּד אֶת הַתִּינוֹק דֶּרֶךְ אֶרֶץ מִנְּעוּרָיו", מען דארף אויסלערנען דעם קינד דרך ארץ ווען ער איז נאך יונג; ביים רבי'ן איז דרך ארץ און מידות טובות געווען א יסוד היסודות, מען זאל זיך פארטראגן איינער מיטן צווייטן און מען זאל אכטונג געבן אויף א צווייטנס געפיל. דאס דארף מען אריין לייגן אין די מיידלעך; זיי זאלן וויסן: "וואס מען טוט, טוט מען פאר זיך אליין", אז מען גריסט שיין א צווייטן טוט מען זיך א טובה, אז מען טשעפעט נישט א צווייטן טוט מען פאר זיך אליינס גוטס, און אויב חס ושלום טשעפעט מען יא א צווייטן טוט מען זיך שלעכטס. דאס איז וואס מיר דארפן אריין בראקן אין די קינדער ווען זיי זענען נאך יונג - זיי זאלן מכבד זיין א צווייטן.


אם ירצה ה' קומענדיגן זונטאג גייט זיין א פארטי פאר די מוסדות; בעט איך אייך זייער איר זאלט נעמען אייער קלאס זיי זאלן העלפן אז די פארטי זאל זיין מיט הצלחה. נעמט אפאר מיידלעך זיי זאלן ארום רופן די ליסטע איינצוליידענען פרויען צו די פארטי, אויך זאלן די מיידלעך גיין ביי די הייזער מיט ראפעלס. לייגט אריין אין די מיידלעך א שטאלץ אז זיי זאלן זיך נישט שעמען מיט ברסלב; שעמען זאלן זיך אלע וואס גייען צו זייער טויטע רבי וואס קען זיי נישט העלפן, מיר האבן א לעבעדיגער רבי.


איך ווארט איר זאלט מיר רופן רעדן פאר די טיטשערס; איך וויל זיי מחזק זיין מפעם לפעם זיי זאלן וויסן ווי אזוי מחנך צו זיין אונזערע מיידלעך. א טיטשער קען בשום אין אופן נישט האבן א סעלפאון אין די צייט וואס זי דארף זיין אין קלאס, א טיטשער וואס ברענגט איר סעלפאון אין קלאס איז איר קאפ האלבוועגס נישט אין קלאס. איך בין בשום אין אופן נישט מסכים אז די טיטשערס זאלן אריין גיין אין קלאס מיט זייער סעלעפאון; אין אפיס איז דא א טעלעפאן, אויב מען דארף וויכטיג צו קומען צו א טיטשער קען מען איר רופן אין אפיס. איך בעט אייך זייער איר זאלט דאס איבערגעבן פאר די טיטשערס.


איר האט אודאי געהערט אז ר' ... נרו יאיר גייט זיצן אין תפיסה השם ירחם; זעטס אז אלע קינדער אינעם מוסד זאלן מתפלל זיין פאר אים. ער האט זיך אוועק געגעבן פאר מוסדות התורה צו העלפן מען זאל קענען אנגיין, און אונז האט ער זייער שטארק געהאלפן אין אונזערע ערשטע יארן ווען מיר האבן געעפענט די ישיבה, חדר און מיידל סקול. דערפאר דארפן מיר מתפלל זיין פאר אים ער זאל נישט אנקומען אין תפיסה.


איך שרייב אייך א קליינע תפילה וואס אלע טיטשערס זאלן בעטן פאר אים מיט די קינדער: "רבונו של עולם! העלף ארויס אז ר' ... זאל נישט זיצן אין תפיסה, העלף אז די רעגירונג זאל אים אפלאזן; בזכות וואס ער האט געהאלפן ישיבות און תלמוד תורה'ס, און בזכות אלע צדיקים וואס האבן זיך מוסר נפש געווען פאר דיינעט וועגן, אמן".


איר זאלט ווייזן די בריוו פאר אלע טיטשערס, ווייל דאס איז נוגע פאר זיי אלע.

#95 - טרייסט אויף די פטירה פון א טאטע ל"ע
התחזקות, ניחום אבלים

בעזרת ה' יתברך


יום ד' פרשת שמיני-ב, כ"ו ניסן, י"א לעומר, שנת תשע"ח לפרט קטן


 


לכבוד ... תחי'


המקום ינחם אתכם בתוך שאר אבלי ציון וירושלים, איר זאלט נישט וויסן מער פון קיין צער.


איך בעט אייך זייער איר זאלט זיך מחזק זיין מיט אלע כוחות; דאס וועט זיין דער גרעסטער נחת רוח וואס איר וועט גורם זיין פאר אייערע עלטערן אויבן אין גן עדן.


חכמינו זכרונם לברכה זאגן (בבא בתרא קטז.): ווען א מענטש גייט אוועק פון דער וועלט און לאזט איבער קינדער וואס לערנען תורה איז כְּאִילוּ לֹא מֵת, אזוי ווי עס שטייט (מלכים-א כא, יא): "וַהֲדַד שָׁמַע בְּמִצְרַיִם כִּי שָׁכַב דָּוִד עִם אֲבֹתָיו, וְכִי מֵת יוֹאָב שַׂר הַצָּבָא", פארוואס ביי דוד המלך שטייט "שָׁכַב דָּוִד" און ביי יואב שטייט "מֵת יוֹאָב"? ווייל דוד המלך האט איבערגעלאזט קינדער צדיקים, הייסט עס נישט ווי ער איז געשטארבן נאר כאילו ער שלאפט.


דאנקט דעם אייבערשטן אז איר האט א טייערער מאן שליט"א און לעכטיגע קינדערלעך קיין עין הרע. טאנצט פאר שמחה אז איר זענט זוכה צו ציען ווייטער א גאלדענע קייט פאר אייערע עלטערן וואס געפונען זיך אויבן אין גן עדן.


מוהרא"ש זכרונו לברכה זאגט (עיין בספר ארך אפים, פרק צער גידול בנים): ווען עלטערן קומען ארויף אויבן אין הימל און זיי האבן איבער געלאזט דא אויף דער וועלט ברסלב'ער קינדער, זענען אלע נשמות אויבן אין הימל מקנא די נשמה וואס האט א קינד וואס איז דבוק צום אייבערשטן. כל שכן אז אייער מאן איז עוסק אין הפצה, ער גייט ארום פארשפרייט די הייליגע ספרים פון רבי'ן פאר די וועלט, דעמאלט זענען אלע נשמות אויבן אין הימל מקנא אייערע עלטערן און זיי גייען ארויף אלס מעלה מעלה צום אייבערשטן.


איך ווייס אז אייער צער איז זייער גרויס; איר האט פארלוירן אייער מאמע שוין יארן צוריק ווען איר זענט נאך געווען א קינד, און יעצט האט איר פארלוירן אייער טאטע, ער איז פלוצלינג נפטר געווארן לא עלינו. איר זענט געבליבן אן איין איינציג קינד אן משפחה, אבער אייער טאטע אין הימל האט איר נישט פארלוירן, און געלויבט דעם אייבערשטן אז איר האט אליינס א הערליכע משפחה, בא'חנ'טע קינדער און אן ערליכער מאן. דאס דארף אייך פרייליך מאכן און דאס דארף אייך ברענגען שמחה אין אייער לעבן.


דער אייבערשטער זאל אונז שוין אלע טרייסן און אונז אויסלייזן פון אונזער גלות במהרה בימינו, אמן.

#94 - זיי מתפלל מיט די קינדער
תפילה והתבודדות, חינוך הילדים, אשר בנחל

בעזרת ה' יתברך


יום ד' פרשת שמיני-ב, כ"ו ניסן, י"א לעומר, שנת תשע"ח לפרט קטן


 


לכבוד ר' ... נרו יאיר, מנהל תלמוד תורה היכל הקודש ברסלב.


אשריך ואשרי חלקך אז דו ביסט עוסק אין אזא הייליגע ארבעט פון מחנך זיין תינוקות של בית רבן און דו ביסט מחזק די מלמדים זיי זאלן לערנען מיט די קינדער מיט סבלנות און ליבשאפט. די מלמדים שרייבן מיר אז זיי זענען זיך מחי' מיט די דרשות וואס דו געבסט זיי איינמאל א וואך.


האסט אודאי געהערט אז ר' ... נרו יאיר גייט זיצן אין תפיסה - השם ירחם; זע אז אלע קינדער אינעם מוסד זאלן מתפלל זיין פאר אים. ער האט זיך אוועק געגעבן פאר מוסדות התורה צו העלפן מען זאל קענען אנגיין און אונז האט ער זייער שטארק געהאלפן אין אונזערע ערשטע יארן ווען מיר האבן געעפענט די ישיבה, חדר און מיידל סקול, דארפן מיר מתפלל זיין פאר אים ער זאל נישט אנקומען אין תפיסה.


איך שרייב דיר א קליינע תפילה וואס אלע מלמדים זאלן בעטן פאר אים מיט די קינדער: "רבונו של עולם! העלף ארויס אז ר' ... זאל נישט זיצן אין תפיסה. העלף אז דו רעגירונג זאל אים אפלאזן, בזכות וואס ער האט געהאלפן ישיבות און תלמוד תורה'ס, און בזכות אלע צדיקים וואס האבן זיך מוסר נפש געווען פאר דיינעט וועגן, אמן".


זיי ווייטער ממשיך מיט דיין הייליגע ארבעט. זיי מחזק די מלמדים זיי זאלן זיין צייטלעך און אז זיי זאלן אריין לייגן אין די קינדער שמחה, עס זאל הערשן אין יעדע קלאס א געשמאקע לופט, מען זאל שפירן א שמחה אין די לופט, דורכדעם ווערט דער מח ברייט, דאן קען מען לערנען און דאווענען.


איך בעט דיר זייער אויב דו קענסט ענדיגן מגיה זיין דעם ספר הקדוש "אשר בנחל"; איך וויל עס יעצט איבער דרוקן מקיים צו זיין די צוואה וואס מוהרא"ש האט אונז איבער געלאזט מיר זאלן משתדל זיין ווייטער צו דרוקן זיינע ספרים. אויסער דעם האב איך צוגעזאגט פאר מוהרא"ש ביי די לויה אז איך וועל דאס דרוקן און פארשפרייטן.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#93 - ווילסט טאקע א בחור פון ישיבה?
שידוכים, ישיבה

בעזרת ה' יתברך


יום ב' פרשת שמיני-ב, כ"ד ניסן, ט' לעומר, שנת תשע"ח לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


אויב דו ווילסט א וואוילער בחור פאר דיין טאכטער, דו ווילסט א בחור וואס לעבט מיטן אייבערשטן, דו ווילסט איינער וואס וועט מכבד זיין דיין טאכטער און זיך פירן מיט יראת שמים - ווייסטו אליינס וואס דו האסט צו טון; דו קענסט ארויף קומען אין ישיבה און איך וועל דיר אנטראגן א בחור וואס וועט דיר נאר ברענגען נחת.


געלויבט דעם אייבערשטן אז איך האב שוין זוכה געווען במשך די צען יאר וואס די ישיבה שטייט צו האבן א חלק אין איבער הונדערט שידוכים און איך בעט דעם אייבערשטן ער זאל מיר ווייטער העלפן איך זאל קענען זיין א גוטער שליח צו מאכן שידוכים מיין גאנץ לעבן, ווייל עס גייט מיר אין לעבן צו העלפן בחורים און מיידלעך זיי ארויס צו נעמען פון זייער תפיסה.


דער רבי האט פארציילט (חיי מוהר"ן, סימן פד) ער האט געפרעגט אין הימל וואס וועט זיין זיין פרנסה? האט מען אים געענטפערט: "דו וועסט זיין א שדכן"; מוהרא"ש זכרונו לברכה זאגט: "פארוואס האט דאס דער רבי אונז דערציילט? ווייל דער רבי וויל מיר זאלן אים נאכמאן מיט אלע זיינע זאכן; מיר זאלן נאר עוסק זיין אין אויפשטעלן אידישע שטובער פארן אייבערשטן".


געלויבט דעם אייבערשטן אז איך בין נישט קיין שדכן פאר געלט וואס דרייט אויס זיין רוקן אין די סעקונדע וואס דער שידוך ווערט; ביי מיר איז נישט אזוי, איך לאז נישט אפ מיינע תלמידים. מיינע תלמידים זענען ביי מיר ווי מיינע אייגענע קינדער, אזוי ווי חכמינו זכרונם לברכה זאגן (סנהדרין יט:): "כָּל הַמְלַמֵד בֶּן חֲבֵירוֹ תּוֹרָה כְּאִילוּ יָלְדוֹ"; דאס איז נישט סתם א גוט ווארט וואס מען זאגט פארן מלמד: "שפיר זיך גוט ווייל עס איז כאילו ילדו", נאר דאס איז אויך אן התחייבות. מען זאגט פארן מלמד: "געב אכטונג אויף יענעמס קינד אזוי ווי דו וואלסט ווען אכטונג געגעבן אויף דיין קינד; ווען דו לערנסט מיט א תלמיד טראכט: 'כאילו ילדו'".


דו שרייבסט מיר אז דו ביסט געקומען זוכן א בחור פאר דיין טאכטער, דו האסט זיך אוועק געשטעלט אונטן פון ישיבה און געזען בחורים רייכערן וכו', בחורים מיט טעלעפאנס וכו'; מיר זעט אויס ווי דו ווילסט מיר סתם טשעפען, אנדערש קען איך נישט טראכטן וואס דו ווילסט. דערפאר וויל איך דיר מודיע זיין אז מיר קען מען נישט טשעפען; איך וועל ווייטער מחזק זיין בחורים, און אויב דיין בחור וועט אנקומען אין א מצב וואס ער וועט נישט האבן קיין ישיבה וועל איך אויף אים אויך רחמנות האבן, אזוי ווי דער בערגערס זון האט געזאגט פארן קיסר ווען ער האט אים געפרעגט: "אויב דער קיסר וועט דיר אונטער קומען וואס וועסטו טון מיט אים?" האט ער אים געזאגט: "איך וואלט אים מפרנס געווען אזוי ווי איך בין דיר מפרנס (עיין סיפורי מעשיות מעשה י, פון דער בערגער און דער ארימאן)".


איך האב נישט קיין צייט צו קיין נארישקייטן; זאל דיר דער אייבערשטער העלפן זאלסט מצליח זיין אין אלע דיינע וועגן און זאלסט בקרוב טרעפן א גוטע שידוך פאר דיין טאכטער.

#92 - יישר כח פאר'ן ארויסהעלפן די פארטי
מוסדות, הכרת הטוב

בעזרת ה' יתברך


יום ב' פרשת שמיני-ב, כ"ד ניסן, ט' לעומר, שנת תשע"ח לפרט קטן


 


לכבוד מרת ... תחי'


א גרויסן דאנק אייך פאר דעם וואס איר העלפט אונזער יערליכע פארטי וואס מיר מאכן פאר מוסדות היכל הקודש ברסלב. און בפרט פארן אננעמען צו זיין די Guest of Honor.


עס איז א גרויסע זכיה צו העלפן מוסדות התורה וואו מען לערנט תורה מיט תינוקות של בית רבן וואס די וועלט שטייט אויף זייער תורה.


די הייליגע חכמים זאגן (מסכת כלה רבתי, פרק ב): "בְּכָל יוֹם מַלְאָך יוֹצֵא מִלִּפְנֵי הַקָּדוֹשׁ בָּרוּך הוּא לְחַבֵּל אֶת הָעוֹלָם", יעדן טאג גייט ארויס א מלאך פונעם אייבערשטען חרוב צו מאכן די וועלט, "כֵּיוָן שֶׁהַקָּדוֹשׁ בָּרוּך הוּא מִסְתַּכֵּל בְּתִינוֹקוֹת שֶׁל בֵּית רַבָּן, מִיָּד נֶהְפַּך כַּעֲסוֹ לְרַחֲמִים", אבער ווען דער אייבערשטער זעט ווי אידישע קינדער לערנען די הייליגע תורה, דרייט זיך איבער זיין כעס צו רחמנות; נאך זאגן די הייליגע חכמים (בראשית רבה סה, כ): ווען די גוים זענען געקומען צו בלעם בן בעור אים פרעגן ווי אזוי קען מען בייקומען די אידן, האט בלעם זיי געזאגט: גייט ארום אין די שולן, אויב וועט איר זען 'תִּינוֹקוֹת מְצַפְצְפִין בְּקוֹלָן' – קינדער וואס לערנען די הייליגע תורה, 'אֵין אַתֶּם יְכוֹלִים לְהִזְדַּוֵוג לָהֶם' - וועט מען זיי קיינמאל נישט קענען בייקומען. ווייל זייער פאטער יצחק אבינו האט זיי מבטיח געווען אז ווי לאנג עס וועט זיין 'הַקּוֹל קוֹל יַעֲקֹב', קען נישט עשו'ס הענט שולט זיין אויף זיי.


בפרט אז איר העלפט אונזער מוסד, וואס איז געשטעלט אריין צו ברענגען אמונה און חיזוק אין אידישע קינדער, איז דאס גאר א גרויסער זכות און א גרויסער מצוה.


דער אייבערשטער זאל אייך בענטשן מיט אלע ברכות פון די תורה; איר זאלט זען נחת ביי אייערע קינדער און אייניקלעך געזונטערהייט, און אנטקעגן גיין משיח צדקינו במהרה בימינו, אמן.

#91 - האק אפ אלע שלעכטע קשרים
קדושה

בעזרת ה' יתברך


יום ב' פרשת שמיני-ב, כ"ד ניסן, ט' לעומר, שנת תשע"ח לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר


הענט און פוס האבן מיר געציטערט ווען איך האב געליינט דיין בריוו.


עס איז נישט דא וואס צו ענטפערן; דו האסט איין ברירה: "תשובה!" תשובה מיינט אפהאקן אלע קשרים וואס דו האסט מיט פרעמדע פרויען און מיידלעך. אויב מען טוט תשובה איז דער אייבערשטער מוחל, דעם אייבערשטנס הענט איז אויסגעשטרעקט צו מקבל זיין בעלי תשובה.


וויסן זאלסטו אז אויב מען טוט נישט קיין תשובה באקומט מען זייער גרויסע עונשים; בפרט ווען מען זינדיגט אין ניאוף. ביי דעם איז דער אייבערשטער נישט מאריך אפו, אזוי ווי די הייליגע חכמים זכרונם לברכה זאגן (בראשית רבה כו, ה): "עַל הַכֹּל הַקָּדוֹשׁ בָּרוּךְ הוּא מַאֲרִיךְ אַפּוֹ, חוּץ מִן הַזְּנוּת", אויף אלע עבירות וואס א מענטש טוט ווארט דער אייבערשטער אז מען זאל תשובה טון, אבער ווען עס קומט צו ניאוף רחמנא לצלן דארט איז דער אייבערשטער נישט מאריך אף, נאר דער אייבערשטער באשטראפט דעם מענטש מיט א ביטערן עונש.


זאלסט נישט מיינען אז מען קען זיך באהאלטן מיט וכו' אין א קאר וכו' און דאס וועט בלייבן א סוד. דער אייבערשטער זאגט (איוב כד, טו): "וְעֵין נֹאֵף שָׁמְרָה נֶשֶׁף לֵאמֹר לֹא תְשׁוּרֵנִי עָיִן", די בעלי עבירות רעדן זיך איין און טראכטן ביי זיך: 'מיר וועלן ווארטן עס זאל ווערן נאכט דעמאלט וועלן מיר טון עבירות; מיר וועלן גיין אין באהאלטענע פלעצער אז קיינער זאל אונז נישט זען'. זאגן חכמינו זכרונם לברכה (במדבר רבה ט, א): "הַנּוֹאֵף אוֹמֵר אֵין בְּרִיָה יוֹדַעַת בִּי, לְפִי שֶׁכָּל מַעֲשָׂיו אֵינָן אֶלָּא בַּחשֶׁךְ", א מענטש מיינט טאקע אז ער קען זיך באהאלטן פונעם אייבערשטן, וואס טוט דער אייבערשטער? "וְהַקָּדוֹשׁ בָּרוּךְ הוּא מְפַרְסְמָן בָּעוֹלָם", דער אייבערשטער פארשעמט אים אויף דער גאנצע וועלט.


אז דו וועסט נישט תשובה טון וועל איך דיר פארטרייבן פון דא; דו האסט מיר שוין צוגעזאגט פאריאר אז דו גייסט שוין אלעס אפלאזן. א רחמנות אויף דיר, א רחמות אויף דיין ווייב און א רחמנות אויף דיינע קינדער.


מיין נישט אז מען קען זיך באהאלטן פונעם אייבערשטן, ווייל דער אייבערשטער זאגט (ירמיהו כג, כד): "אִם יִסָּתֵר אִישׁ בַּמִּסְתָּרִים וַאֲנִי לֹא אֶרְאֶנּוּ, נְאֻם ה'", ווי קען זיך א מענטש באהאלטן פון מיר? "הֲלוֹא אֶת הַשָּׁמַיִם וְאֶת הָאָרֶץ אֲנִי מָלֵא נְאֻם ה'", דער אייבערשטער איז דאך איבעראל.


די גרעסטע ליצנות איז נאך, דאס וואס דו שרייבסט אז דו ביסט מחזק פרעמדע וכו' מיטן רבי'ן; עס איז א ביטערער געלעכטער. אז דו וועסט תשובה טון וועל איך דיר מקרב זיין; איך ווארט צו הערן פון דיר אז דו האסט אלעס אפגעלאזט.

#90 - נישט ווערן דערשראקן פון א שלעכטע חלום
פחדים, חלומות

בעזרת ה' יתברך


יום ה', כ' ניסן, ג' דחול המועד, ערב שביעי של פסח, שנת תשע"ח לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


על פי הלכה טאר מען נישט שרייבן חול המועד, אבער איך זע ווי דו ביסט אינגאנצן צעטומלט פון דיין חלום וואס דו האסט גע'חלומ'ט, מעג מען אין אזא פאל שרייבן, עס איז ווי א דבור האבד.


קוק וואס דער רבי זאגט (ספר המידות, אות חלום, סימן א): לַחֲלוֹם רָע תֹּאמַר בַּבֹּקֶר: "הַחֲלוֹמוֹת שָׁוְא יְדַבֵּרוּ", ווען מען חלומ'ט א שלעכטע חלום זאל מען זאגן אינדערפרי דעם פסוק; נאך זאגט דער רבי (ספר המידות, אות עצבות, סימן ל): "הָעֶצֶב עַל חֲלוֹם רָע מְבַטֵּל אֶת הַחֲלוֹם שֶּׁלֹּא יִתְקַיֵּם", דאס אליינס וואס מען איז באזארגט אויפן חלום העלפט שוין אז דער חלום זאל נישט מקוים ווערן.


איך בעט דיר זייער זאלסט נישט ווערן צעבראכן; דאס איז אלעס דער יצר הרע וואס וויל דיר אויסרייסן פון דער וועלט, דערפאר מאכט ער דיר משוגע יעדעס מאל מיט א צווייטע זאך. דו גיי ווייטער אן מיט דיין עבודת השם, און דער אייבערשטער וועט דיר העלפן דו וועסט זיך בארואיגן.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט מצליח זיין אין אלע דיינע וועגן.

#89 - טראכט נישט פון יענעם
מדות טובות

בעזרת ה' יתברך


יום ד' פרשת שמיני-א, י"ב ניסן, שנת תשע"ח לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר


איך האב ערהאלטן דיין בריוו מיט די געלט.


דער הייליגער רבי זאגט (ליקוטי מוהר"ן, חלק א', סימן קצה): "מִי שֶׁרוֹצֶה כָּבוֹד הוּא שׁוֹטֶה", ווער עס וויל כבוד איז א שוטה. דער רבי ברענגט דארט א משל, אז אמאל איז געווען א גענעראל וואס האט געשיקט זיין אויפזעהער צו איינע פון זיינע שטעטלעך זיך אומקוקן דארט, ווען דער אויפזעהער איז אנגעקומען אהין האבן די מענטשן געמיינט אז ער איז גאר דער גענעראל, זיי האבן זיך געבוקט פאר אים און געפאלן צו זיינע פיס, מען האט אים גערופן מיט אלע שיינע טיטלען און אים אפגעגעבן דעם גרעסטן כבוד. ביז איינמאל איז דער גענעראל אליינס אהין געפארן און דער אויפזעהער איז אויך מיט געקומען פאר אים. דער גענעראל האט גערעדט מיטן אויפזעהער איבער געוויסע זאכן וואס דארפן ווערן ערלעדיגט, אינצווישן האט דער גענאראל גערופן איינע פון די שוטרים אים אויספרעגן אויף זאכן וכו', דער שוטר האט נישט געוואוסט ווער דער גענעראל איז, ער האט נאר געקענט דעם אויפזעהער, איז ער געפאלן צו די פיס פונעם פקיד און ווען דער גענעראל האט אים געפרעגט זיינע שאלות האט ער נישט געענטפערט פארן שר, ער האט נאר גערעדט צום אויפזעהער, זאגט דער רבי: "אֲזַי נִתְהַפְּכוּ פְּנֵי הַפָּקִיד כְּשׁוּלֵי קְדֵרָה, וְנִתְבַּיֵּשׁ מְאֹד", האט זיך דער אויפזעהער זייער פארשעמט, "כִּי אֵין בִּזָּיוֹן גָּדוֹל מִזֶּה, שֶׁבְּעֵינֵי הַשַֹּר נוֹתְנִים לוֹ כָּבוֹד הַזֶּה", ווייל עס איז נישטא קיין גרעסערע בזיון פארן פקיד אז מען געבט אים כבוד ווען ער שטייט פאר זיין האר - דער גרויסער שר, עיין שם.


ווען א מענטש לעבט מיט אמונה ברורה ומזוככת, ער ווייסט און שפירט אז דער אייבערשטער איז מיט אים, ביי אים און נעבן אים - אזא מענטש ווערט נישט באליידיגט אויב מען האט אים יא מכבד געווען אדער מען האט אים נישט מכבד געווען, ווייל דער אייבערשטער איז דא, ער שעמט זיך פונעם אייבערשטן, ער ווייסט אז עס איז נישט דא גארנישט אויף דער וועלט אויסער דעם אייבערשטן.


בנוגע וואס דו טראכסט א גאנצן טאג וואס יענער טראכט פון דיר און דו הערסט נישט אויף איבער טראכטן צי מען האלט אז דו ביסט יא חשוב אדער נישט; קודם כל: 'ווער האט צייט צו טראכטן פון א צווייטן, ווער האט צייט צו זיין פארנומען מיט א צווייטן?' יעדער איינער האט זיך זיינע שוועריקייטן אין לעבן, זיינע איבערגייאכץ מיט וואס ער דארף זיך דורך קומען און זיך אן עצה געבן וכו'; חוץ מזה, וואס האסטו מיט יענעם, וואס וועט שוין זיין אויב יענער וועט האלטן פון דיר? דער עיקר דארפן מיר זיין באוויליגט אין די אויגן פונעם אייבערשטן, דער עיקר דארפסטו זען אז אויבן אין הימל זאלן מען האלטן פון דיר.


מוהרא"ש זכרונו לברכה פלעגט אסאך דערציילן די פאלגענדע מעשה. מען האט אמאל געהערט פסח ביינאכט ווי א פשוט'ער איד וויינט ביי די ווערטער: "תָּם מָה הוּא אוֹמֵר?" ער האט עס איבער געזאגט נאכאמאל און נאכאמאל, האט מען אים געפרעגט: "וואס איז דא צו וויינען ביי די ווערטער?" האט ער געזאגט: "איך פארשטיי נישט גארנישט, איך זע אין די הגדה אז דער חכם זאגט עפעס און דער רשע זאגט עפעס, וואס גייט מיר אן וואס דער חכם זאגט אויף מיר, וואס דער רשע האלט פון מיר? אבער "תָּם, מָה הוּא אוֹמֵר"? ער ווייזט מיטן פינגער אויף ארויף, וואס זאגט מען אויף מיר אויבן אין הימל (אויף רוסיש זאגט מען 'דארט' – תָּם), דערפאר וויינט ער: 'תָּם, מָה הוּא אוֹמֵר?' וואס זאגט מען אויבן אויף מיר; דער האלט איז איך בין א בטלן, דער האלט איך בין א שלימזל, אבער רבונו של עולם וואס האלסטו פון מיר? רבונו של עולם איך וויל זיין באוויליגט אין דיינע אויגן.


מוהרא"ש זכרונו לברכה האט דערציילט אז איינמאל איז דער הייליגער בעל שם טוב זכותו יגן עלינו געגאנגען באזוכן א חולה. בשעת דער בעל שם הקדוש איז דארט געווען האט דער חולה אויסגעהויכט זיין נשמה און דער בעל שם טוב האט געשמייכלט. ווען דער בעל שם טוב איז ארויס פון דארט האבן אים די תלמידים געפרעגט פארוואס ער האט געשמייכלט, האט ער זיי געזאגט אז ווען עס איז געקומען די מינוט ווען דער חולה האט געדארפט נסתלק ווערן, האט ער זיך אויסגעדרייט זיין קאפ צום עולם צו ווייזן אז ער שטארבט מיט א שיינע מיתה, אזוי ווי חכמינו זכרונם לברכה זאגן (כתובות קג:): "פָּנָיו כְּלַפֵּי הָעָם, סִימָן יָפֶה לוֹ" – אויב א מענטש שטארבט מיטן פנים אויסגעדרייט צום עולם, איז דאס א גוטע סימן, "כְּלַפֵּי הַכּוֹתֶל - סִימָן רַע לוֹ", – אויב שטארבט מען מיטן פנים אויסגעדרייט צום וואנט, איז דאס א שלעכטער סימן; דער מענטש דא וואס איז יעצט נפטר געווארן האט אין זיינע לעצטע רגעים אינזין געהאט אז דער עולם זאל זען אז ער שטארבט מיט א גוטע מיתה... דערפאר האב איך געלאכט, איך האב געזען אז א מענטש קען זיין אזוי נאריש, ער גייט שוין אוועק פון דער וועלט, ער שטארבט אט אט און ער האט נאך אלץ אינזין כבוד; זעט מען ווי קליינקעפלדיג א מענטש איז ווען ער לעבט נישט מיט אמונה.


טייערער ליבער ברודער, נעם דעם רבינ'ס עצה פון התבודדות; גיי אין א ליידיגע פלאץ וואו קיינער איז נישט דארט און רעד זיך אויס דאס הארץ פארן אייבערשטן אויף דיין אייגענע שפראך. בעט אים ער זאל רחמנות האבן אויף דיר, ער זאל דיר העלפן זאלסט זוכה זיין צו האבן א קלארע אמונה, א ריינע אמונה און דו זאלסט שפירן ווי דער אייבערשטער שטייט נעבן דיר. איינמאל מען לעבט מיטן אייבערשטן אינטערעסירט שוין נישט וואס יענער זאגט, מען זוכט דער עיקר צו טון דעם רצון פונעם אייבערשטן.


בנוגע קינדער; איך האב דיר שוין געזאגט זאלסט ווארטן אביסל ביז דער אייבערשטער וועט העלפן אז דיין ווייב וועט צוריק קומען צו די כוחות. דאנק און לויב דעם אייבערשטן אז דו האסט לעכטיגע קינדער. שלמה המלך זאגט (קהלת ג, א): "לַכֹּל זְמָן וְעֵת לְכָל חֵפֶץ תַּחַת הַשָּׁמָיִם", עס איז דא פאר יעדע זאך א צייט; יעצט איז א צייט וואס דו זאלסט זיך מחזק זיין מיט דיין ווייב, איר זאלט זיך שטארקן מיט אמונה פשוטה, איר זאלט דאנקען און לויבן דעם אייבערשטן אויף די ניסים וואס דער אייבערשטער טוט מיט אייך, און אז איר האט לעכטיגע קינדער קיין עין הרע.


דער אייבערשטער וועט העלפן עס וועט נאך קומען די צייט פון עֵת לָלֶדֶת וגו'; אבער רעד נישט יעצט מיט דיין ווייב וועגן קינדער וכו', לאז איר קומען צו אירע כוחות, דאס איז נישט קיין קינדער שפיל. דער אייבערשטער זאל דיר העלפן זאלסט האבן נחת פון דיינע קינדער און דיין ווייב זאל זיין געזונט און שטארק פיזיש און גייסטיש, רואיג און צופרידן.


א גרויסן יישר כח פאר די געלט וואס דו האסט מיר געשיקט אויף צרכי יום טוב.


דער אייבערשטער זאל העלפן מיר זאלן זוכה זיין ארויס צו גיין פון אונזער מצרים, מיר זאלן לעבן מיט אמונה אינעם אייבערשטן, דעמאלט וועלן מיר זיין גליקליך און צופרידן.


א כשר'ן פרייליכן יום טוב.

#88 - עצות אויף פחדים
פחדים, רפואה, תפלות אויף אידיש

בעזרת ה' יתברך


יום ד' פרשת שמיני-א, י"ב ניסן, שנת תשע"ח לפרט קטן


 


לכבוד ... תחי'


איך האב ערהאלטן אייער בריוו.


איך האב זייער הנאה צו הערן אז איר שפירט זיך שוין אסאך בעסער; איך בעט אסאך פאר אייך איר זאלט זיין געזונט און שטארק.


זעט אכטונג צו געבן אויף זיך צו עסן גוט און שלאפן גענוג שעה. דער רבי זאגט (שיחות הר"ן, סימן קי): "יֵשׁ כַּמָּה שְׁטוּתִים וּבִלְבּוּלִים הַמִּתְדַּבְּקִים וּמִתְחַבְּרִים בְּהַמֹּחַ, וּבִפְרָט בִּלְבּוּלֵי הָאֱמוּנָה, וְעַל־יְדֵי הַשֵּׁנָה נִפְרָדִים מֵהַמֹּחַ", ווען א מענטש שלאפט דעמאלט ווערט געשטארקט זיין אמונה. ווייל במשך דעם טאג זאמלען זיך אן אין קאפ אסאך שלעכטע מחשבות, פחדים און דמיונות, וכו', און שלאפן נעמט דאס אוועק; אזוי ווי מען זעט ווען עס ווערט ביינאכט איז מען פאר'דאגה'ט - יעדער מיט זיינע דאגות, נאכדעם לייגט מען זיך שלאפן, און אינדערפרי ווען מען שטייט אויף זענען אלע דאגות אראפ פונעם קאפ, אזוי ווי עס שטייט (איכה ג, כג): "חֲדָשִׁים לַבְּקָרִים רַבָּה אֱמוּנָתֶךָ".


איר שרייבט אז אייער גוף ווערט ממש אפגעשוואכט פון פחדים, איר שפירט ווי אייער קערפער ווערט צוזאמגעצויגן וכו'; דער רבי זאגט (ספר המידות, אות פחד, סימן ח): "פַּחַד מַכְחִישׁ כֹּחוֹ שֶׁל אָדָם", פחדים שוואכט אפ דעם מענטש, אזוי ווי חכמינו זכרונם לברכה זאגן (בבא בתרא י.): "גוּף קָשָׁה, פַּחַד שׁוֹבְרוֹ", פחדים צעברעכט דעם מענטש; מען שפירט ווי מען ווערט אויס מענטש.


מיר האבן אבער א גרויסער דאקטער; דער רבי איז אונזער דאקטער. א צדיק ווערט אנגערופן 'דאקטער' (ליקוטי מוהר"ן, חלק א', סימן ל) ווייל ער היילט אונז אויס בגשמיות וברוחניות; דער רבי האט זייער גוטע עצות און סגולות פאר איינעם וואס ליידט אויף פחדים. נעמטס דעם "ספר המידות", וועט איר זען דארט זייער שיינע עצות אויף אייערע פחדים. דער רבי זאגט (שם, ג): "עַל-יְדֵי בִּטָּחוֹן תִּנָּצֵל מִפַּחַד", אז מען גלייבט אינעם אייבערשטן גייען אוועק די פחדים; מען גלייבט אז קיינער קען מיר גארנישט טון און עס קען גארנישט פאסירן נאר וואס דער אייבערשטער וויל. מען חזר'ט זיך איין די אמונה אז וואס דער אייבערשטער טוט איז גוט. נאך זאגט דער רבי (שם, ד): "סְגֻלָּה לְבַטֵּל אֶת הַפַּחַד, לִזְכֹּר אַבְרָהָם אָבִינוּ", א סגולה אוועק צו נעמען פחדים מען זאל טראכטן פון אברהם אבינו; נאך זאגט דער רבי (שם, ה): "בִּצְדָקָה תְּבַטֵּל אֶת הַפַּחַד", צדקה נעמט אוועק פחדים; דערפאר, יעדעס מאל איר שפירט ווי עס זענען זיך מתגבר אויף אייך די שלעכטע מחשבות, זיי דערשרעקן אייך מיט אלע שלעכטע נארישע מחשבות, זאלט איר אריין לייגן א פעני אין צדקה פושקע און בעטן דעם אייבערשטן: "הייליגער באשעפער, העלף מיר אז מיינע מחשבות זאלן מיר נישט פייניגן".


איינע פון די עצות וואס דער רבי זאגט איז (שם, יא): "מִי שֶׁיֵּשׁ לוֹ פְּחָדִים, יְזַמֵּר זֶמֶר שֶׁל שִׂמְחָה", ווער עס האט פחדים זאל זינגען לעבעדיגע ניגונים; מיר האבן ארויס געגעבן זייער שיינע סידיס וואס ענטהאלטן לעבעדיגע ניגונים פון אמונה, עס איז שוין דא צוויי חלקים, ווי מיר זינגען מיט די תלמידי הישיבה ניגונים פון אמונה, דאס זאל ארבעטן ביי אייך אין שטוב און דאס וועט אייך ברענגען א רואיגקייט. דער רבי זאגט אז דורך ניגונים ווערט מען אויסגעהיילט; דאס גייט ארויף אויף ניגונים פון אמונה, ווייל ווי מער א מענטש טאנצט מיט ניגונים פון אמונה, ער זינגט צו זיך: "קיינער קען מיר גארנישט טון", "אלעס וואס דער אייבערשטער טוט איז גוט", "דער אייבערשטער איז דא, דער אייבערשטער איז דארט, דער אייבערשטער געפינט זיך אויף יעדע ארט", ווערט ער ארום גענומען מיט א רואיגקייט און אלע שלעכטע מחשבות גייען פון אים אוועק.


בנוגע וואס איר שרייבט אז יעדעס מאל איר ליינט א צייטונג גייט אריין אין אייך שרעק און פחדים וכו'; דאס איז נישט נאר ביי אייך, דאס איז ביי אלעמען אזוי. דער הייליגער מנחת אלעזר זכותו יגן עלינו, דער מונקאטשער רב זאגט: "דאס וואס מיר האבן אין די תוכחה (ויקרא כו, לו): "וְרָדַף אֹתָם קוֹל עָלֶה נִדָּף", דאס גייט ארויף אויפן צייטונג. ווער עס ליינט צייטונגען ווערט גערודפ'ט פון דעם, זיי דערשרעקן יעדן איינעם מיט זייער נייעס, דער צייטונג איז דער "עָלֶה נִדָּף" - א פארשטינקענעם בלאט"; דעריבער וואס פעלט אייך אויס אריין צו ברענגען אין שטוב צייטונגען, בעסער נעמט מעשה ביכלעך פון צדיקים, ליינט דאס פאר אייער קינדער, ענדערש ווי אריין צו ברענגען צייטונגען אין שטוב.


מוהרא"ש זאגט: "כל זמן אינעם קעפל פונעם צייטונג שטייט נישט די ווערטער: "דער אייבערשטער פירט דער וועלט, און אלעס פירט זיך מיט א פונקטליכער חשבון", איז דער גאנצע צייטונג איין שטיק שקר און איין שטיק ליצנות; אלע פון זיי ווילן ווייזן אז זיין מנהיג איז גרעסער וכו'".


בנוגע קינדער וכו'; יעצט איז נישט קיין צייט צו טראכטן פון קינדער, יעצט דארפט איר זיך אפרוהען און זיין א מאמע פאר אייערע ליכטיגע קינדער. דאנקט און לויבט דעם אייבערשטן אז איר האט ליכטיגע קינדער, וויפיל אידישע פרויען שטייען און ווארטן שוין זיי זאלן זוכה זיין צו האבן א קינד. אז דער אייבערשטער האט אייך געהאלפן איר האט זוכה געווען צו קינדער, דארפט איר נאר דאנקען און לויבן דעם אייבערשטן. יעדע זאך האט זיין צייט; יעצט איז א צייט פון זיך אכטונג געבן אז איר זאלט האבן כוחות אנצוגיין אין לעבן.


איר האט מיר געבעטן איך זאל אייך שרייבן א תפילה וואס איר זאלט זאגן. איך שרייב אייך דא א תפילה, אבער דער עיקר זאלט איר אויסשמועסן אייער צעבראכענעם הארץ צום אייבערשטן; פארציילט אים פונקטליך אייערע פחדים און וויינט זיך אויס צו אים, וועט איר געהאלפן ווערן אן קיין דאקטורים און אן קיין מעדעצינען.


דא איז דער תפילה:


"הייליגער באשעפער, העלף מיר איך זאל זיין געזונט און שטארק, איך זאל זיין פרייליך און איך זאל נישט האבן קיין שום פחדים. אסאך מאל כאפט מיר אן א פלוצימ'דיגער שרעק, איך ווער אזוי דערשראקן אז מיין גאנצע קערפער הייבט אן ציטערן און איך שפיר ווי איך גיי אויס. העלף מיר אייבערשטער איך זאל זיין געזונט. איך דאנק דיר אז פון אינדרויסן זע איך אויס ווי א געזונטער מענטש, מען קען גארנישט אנזען אויף מיר, העלף מיר אז איך זאל זיין געזונט אויך אין מיין מח.


הייליגער באשעפער, העלף מיר איך זאל האבן א שטארקע אמונה אין דיר, איך זאל נישט מורא האבן פון קיין שום זאך אויף דער וועלט. איך זאל לעבן מיט אמונה און איך זאל אטעמען אמונה. ווייל ווען איך טראכט פון דיר ווערט מיר גוט, ווען איך דערמאן זיך אין דיר גייען אוועק מיינע פחדים, אבער נאכדעם קומט דער יצר הרע, ער מאכט מיר פארגעסן פון דיר און איך פאל צוריק אריין אין מיינע פחדים. די פחדים שוואכן מיר אפ, מיין גאנצע קערפער ווערט מיר צוזאמגעצויגן, דאס מאכט מיר אזוי צעבראכן אז איך שפיר איך קען עס מער נישט דורך טראגן".


דער אייבערשטער זאל העלפן איר זאלט צוריק קומען צו אייערע כוחות; איר זאלט זיין א געזונטע מאמע און אלע אייערע שרעק זאלן זיך אפטון פון אייך.


איך שיק אייך מיט צוויי סידי'ס פון "טאנץ מיט אמונה".

#87 - שנייד נישט בארד און פיאות, וועסטו האבן הצלחה
עבודת השם

בעזרת ה' יתברך


יום ג' פרשת שמיני-א, י"א ניסן, שנת תשע"ח לפרט קטן


 


לכבוד הבחור ... נרו יאיר


איך בעט דיר זייער דו זאלסט זיך דערהאלטן מיט אלע דיינע כוחות צו בלייבן אין ישיבה; איך ווייס אז דו האסט שלעכטע חברים וואס פארגינען דיר נישט און זיי ווילן דיר ארויס שלעפן פון ישיבה, ווייל עס שטעכט זיי אז דו ביסט מצליח און יעדעס מאל זיי זעהן דיר געט זיי א ציפ אין הארץ, זיי הייבן אן טראכטן צו זיך: 'וואו בין איך אויף דער וועלט?' דאס מאכט אז זיי זאלן חוזק מאכן פון דיר און דיר אפרעדן פון בלייבן אן ערליכער איד.


איך זאג דיר צו אז אויב דו וועסט זיך דערהאלטן און דו וועסט בלייבן אין ישיבה, דו וועסט אויסווארטן ביז דו וועסט טרעפן דיין שידוך - וועסטו שיין חתונה האבן.


געב א קוק אויף די אלע וואס גייען אוועק פונעם דרך התורה, זיי האבן נישט קיין לעבן און זיי ענדיגן מיט דראגס רחמנא לצלן, אבער אז מען גייט מיט די תורה האט מען א לעבן.


איך בעט דיר דו זאלסט נישט אפשניידן דיין בארד און פיאות ווייל דאס איז די שטאלץ פון א איד.


איך האב גרויס צער אז דו האסט אנגעהויבן שניידן דיין פיאות און דיין בארד; איך זאג דיר צו אז אויב דו וועסט לאזן דיין פיאות און דיין בארד ווי אן ערליכער איד וועסטו שיין חתונה האבן.


מוהרא"ש זכרונו לברכה זאגט: "איינער וואס שניידט זיין פיאות שניידט זיין שכל, און אז מען שניידט דעם בארד שניידט מען זיך אפ די פרנסה"; וואויל איז פאר דעם וואס האט אמונת חכמים און פריידט זיך מיט זיין בארד און פיאות, וועט ער זוכה זיין צו פרנסה בשפע.


איך ווארט צו הערן פון דיר א סיום; דו פלעגסט מיר כסדר זאגן: "ראש ישיבה איך האב מסיים געווען נאך א מסכת", אבער עס איז דורך שוין א לאנגע צייט וואס איך האב דאס נישט געהערט פון דיר, איך ווארט צו הערן פון דיר א סיום. זעט אויס אז ווי לאנג דו האסט געהאט גוטע חברים האסטו געלערנט, אבער יעצט ווען דו האסט זיך געטראפן חברים וואס לעבן נישט מיט אמונה קילסטו זיך אויך אפ.


זיי נישט ברוגז אויף מיר אז איך האב דיר געשריבן; איך האב נאך גארנישט געשריבן וואס ליגט מיר אויפן הארץ וכו'.

#86 - רעד מיט דרך ארץ צו דיין בעל הבית
פרנסה

בעזרת ה' יתברך


יום ג' פרשת שמיני-א, י"א ניסן, שנת תשע"ח לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר


איך האב געהערט וואס דו האסט צו זאגן בנוגע דיין ארבעט; אבער איך מוז דיר זאגן אז דו ביסט נישט גערעכט, דו פירסט זיך אביסל צו שארף צו דיין בעל הבית. זיי מיר מוחל אבער מען רעדט נישט אזוי צו א בעל הבית, אמת טאקע מיר אידן האבן נאר איין בעל הבית, אזוי ווי דער אייבערשטער זאגט (ויקרא כה, נה): "כִּי לִי בְנֵי יִשְׂרָאֵל עֲבָדִים" מיר זענען קנעכט פארן אייבערשטן "ולא עבדים לעבדים", און נישט קנעכט פאר קנעכט (קידושין כב:). א איד האט טאקע נישט קיין בעל הבית אויסערן באשעפער, אבער אז דו וועסט רעדן צו אים מיט עזות וכו', דו וועסט אים אנטיילן ווי אזוי צו פירן זיין ביזנעס וועט ער דיר אוועק שיקן אזוי ווי מען האט דיר אוועקגעשיקט פון אלע דיינע ארבעטס פלעצער.


איך בעט דיר זייער, בעט דיר איבער מיט דיין בעל הבית און זיי נישט קיין אויבער חכם; ער איז דיר גארנישט שולדיג. דו מעגסט אמאל ארויס גיין פון דיין וועג פאר אים און זיי נישט אזוי שארף צו אים. למעשה ארבעסטו פאר אים, דארפסטו האבן אביסל הכרת הטוב.


מיר האבן באקומען א מתנה פון הייליגן רבי'ן "התבודדות"; יעדע זאך וואס שטערט דיר, יעדע זאך וואס באדערט דיר, זאלסטו פארציילן פארן אייבערשטן. דאנק דעם אייבערשטן אויף די ניסים וואס ער טוט מיט דיר און בעט אים אז דו זאלסט נישט דארפן צוקומען צו קיינעם, כִּי אִם לְיָדְךָ הַמְּלֵאָה, הַפְּתוּחָה, הַקְּדוֹשָׁה, וְהָרְחָבָה, שֶׁלֹא נֵבוֹשׁ וְלֹא נִכָּלֵם לְעוֹלָם וָעֶד.


איך שרייב דיר דאס נאר ווייל דו זאגסט מיר שטענדיג איך זאל דיר זאגן וואס צו טון; איך האף אז דו וועסט פאלגן וועט דיר גוט זיין.


איך וועל נאך רעדן מיט דיר פנים בפנים.

#85 - חיזוק פאר א שדכן
שידוכים

בעזרת ה' יתברך


יום א' פרשת שמיני-א, ט' ניסן, שנת תשע"ח לפרט קטן


 


לכבוד ... תחי'


איך האב ערהאלטן אייער בריוו.


איר שרייבט אז איר האט נישט געקענט שלאפן ביינאכט פון דעם שידוך וכו'.


וויסן זאלט איר אז נישט יעדער קען זיין א שדכן, ווייל צו זיין א שדכן דארף מען זיין זייער שטארק און מען טאר נישט צעפאלן וכו'. זייער אסאך מאל זעט אויס ווי א שידוך גייט ווערן און ביים סוף ווערט עס נישט, דארף מען זיין זייער שטארק נישט צו ווערן צעפאלן ביי זיך, און מען דארף ווייטער פרובירן צו העלפן אידישע קינדער.


עס איז דא אמאל וואס א בחור און א מיידל טרעפן זיך, זיי רעדן איינער מיטן צווייטן און עס זעט שוין אויס ווי עס גייט ווערן א שידוך, למעשה ווערט נישט דער שידוך. זאגט דער רבי (ספר המידות, אות חתון, סימן ז) אז דאס איז אויך א שידוך.


ווען דעם רבינ'ס ווייב איז נפטר געווארן און דער רבי איז געווען אין ראדוויל בעפאר'ן א שידוך טון מיט זיין צווייטע ווייב, זענען געקומען אסאך פרויען זיך משדך זיין מיט אים, האט דער רבי געזאגט (חיי מוהר"ן, סימן תקצה): "אלע זענען זיינע שידוכים, און יעדער מענטש האט כמה וכמה זיווגים, ביי יעדן איינעם גייט עס אנדערש", אלע שידוכים וואס מען רעדט איז שוין אויך א בחינה פון שידוך, אפילו עס ווערט נישט אויסגעפירט.


דער רבי זאגט (שם): מענטשן שמועסן ביי זיך אין שטוב "דער בחור וואלט גוט געווען פאר די מיידל"; אפילו ווען דער שידוך זאל זיך נישט אנהייבן און נישט ענדיגן איז דאס אויך א בחינה פון א שידוך. "וְלִפְעָמִים נוֹסְעִים לַעֲשׂוֹת הַשִּׁדּוּךְ וּבְעֵת הַגְּמָר נִפְרָדִים מֵאֵיזֶה סִבָּה, וְלִפְעָמִים נִגְמָר הַשִּׁדּוּךְ וְאַחַר-כָּךְ מַפְסִיקִים הַקֶּשֶׁר שֶׁל תְּנָאִים, וְלִפְעָמִים בָּאִין לִידֵי נִשּׂוּאִין וְאַחַר-כָּךְ בְּסָמוּךְ נַעֲשֶׂה גֵּט בֵּינֵיהֶם. וְלִפְעָמִים אֵינוֹ נַעֲשֶׂה הַגֵּט עַד אַחַר אֵיזֶה זְמַן וְכַיּוֹצֵא בָּזֶה כַּמָּה בְּחִינוֹת שֶׁיֵּשׁ בְּעִנְיְנֵי הַשִּׁדּוּכִים וְהַזִּוּוּגִים שֶׁאֵינָם נִגְמָרִים אַחַר-כָּךְ, אֲבָל כֻּלָּם הֵם בְּחִינַת זִוּוּגִים שֶׁלּוֹ. כִּי כָּל אֶחָד יֵשׁ לוֹ כַּמָּה זִוּוּגִים, רַק שֶׁאֵצֶל זֶה נִגְמָר אֵיזֶה זִוּוּג שֶׁלּוֹ עַל-יְדֵי אֵיזֶה דִּבּוּר בְּעָלְמָא שֶׁמְּדַבְּרִים מִזֶּה הַשִּׁדּוּךְ, וְלִפְעָמִים עַל-יְדֵי אֵיזֶה דִּבּוּר יוֹתֵר אוֹ עַל-יְדֵי אֵיזֶה הִתְקַשְּׁרוּת אוֹ נְסִיעָה אוֹ עֻבְדָּא בִּשְׁבִיל הַשִּׁדּוּךְ לְפִי שָׁעָה וְכוּ' כַּנַּ"ל"; זעט מען פון דעם אז יעדע זאך וואס מען טוט פאר א בחור און פאר א מיידל כדי זיי זאלן טרעפן זייער שידוך - אפילו עס ווערט נישט – איז אויך עפעס, ווייל עס ווערט נענטער זייער ריכטיגער שידוך, עיין שם.


דעריבער בעט איך אייך זייער, ווערט נישט צעפאלן ביי זיך אז דער שידוך האט זיך נישט אויסגעפירט, נאר מיר דארפן ווייטער טון פאר אידישע קינדער. ווען איר זאלט וויסן וויפיל שידוכים איך האב שוין אנגעטראגן במשך די פאר יאר וואס די ישיבה שטייט, וויפיל חלישות הדעת, עגמת נפש און בזיונות איך האב פון דעם געהאט... יעדעס מאל איך פארע זיך מיט א שידוך און עס ווערט פארפלאנטערט וכו' וכו' טראכט איך צו מיר: 'וואס פעלט מיר אויס מאכן שידוכים', און יעדעס מאל טראכט איך 'דאס איז די לעצטע שידוך וואס איך פארע זיך'; ווייל עוסק זיין מיט מענטשן איז נישט פון די גרינגסטע זאכן, אבער אז מען האט נישט אינזין קיין כבוד און קיין געלט, מען וויל נאר איין זאך 'העלפן אידישע קינדער', מען וויל ראטעווען בחורים פון עבירות, דעמאלט קוקט מען אויף גארנישט. און אז מען האט אינזין דעם אייבערשטן, דאן איז מען מצליח.


דער עיקר דארפן מיר בעטן דעם אייבערשטן אויף בחורים און מיידלעך אז זיי זאלן זוכה זיין צו טרעפן זייער זיווג און אז מען בעט דעם אייבערשטן קומט שידוכים, אזוי ווי רבי זאגט (ספר המידות, אות רחמנות, סימן יא): "עַל יְדֵי בַּקָּשַׁת רַחֲמִים, זוֹכֶה לַעֲשוֹת שִׁידוּכִים טוֹבִים וְהַגוּנִים", דורך תפילה איז מען זוכה צו טון גוטע שידוכים.


דער אייבערשטער זאל העלפן איר זאלט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#84 - זיי מנדב פאר אשר בנחל, וועט זי האבן א רפואה שלימה
רפואה, אשר בנחל

בעזרת ה' יתברך


יום ד' פרשת צו, ה' ניסן, שנת תשע"ח לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר


דער אייבערשטער זאל העלפן אז דיין טאכטער זאל האבן א רפואה שלימה.


זיי מנדב געלט צו דרוקן דעם ספר "אשר בנחל", וועסטו זען גרויסע ניסים וואס דער אייבערשטער וועט מאכן מיט דיר. מוהרא"ש האט מבטיח געווען אז ווער עס וועט געבן געלט צו דרוקן דעם ספר "אשר בנחל" וועט זען גרויסע ניסים.


אז דיין טאכטער דארף גרויסע ניסים וכו' זאלסטו יעצט מנדב זיין געלט, מיר גייען יעצט דרוקן נאכאמאל טויזנט סעטס "אשר בנחל". בזכות דעם וועט דער אייבערשטער העלפן אז דיין טאכטער וועט האבן א רפואה שלימה.

#83 - איך האב זייער געוואלט זיין ביי דיין סיום
כיבוד אב ואם, חינוך הילדים, לימוד התורה

בעזרת ה' יתברך


יום ד' פרשת צו, ה' ניסן, שנת תשע"ח לפרט קטן


 


לכבוד הילד ... נרו יאיר


זיי מיר מוחל אז איך בין נישט געווען נעכטן ביי דיין סיום אויף ששה סדרי משנה.


איך בין געפארן נעכטן באקן מצות פאר מיין טאטע שליט"א; גלייב מיר, איך האב זייער שטארק געוואלט זיין ביים סיום. דאס איז ביי מיר חשוב'ער פון אלעס, איך האב אויפגעשטעלט די ישיבה און חדר מיט מסירת נפש ממש, און יעדעס מאל א תלמיד הישיבה פארציילט מיר אז ער מאכט א סיום מסכתא געבט דאס מיר כח ווייטער אנצוגיין מיט מיין ארבעט.


איך בין נישט געווען אין ישיבה נעכטן א גאנצן טאג ווייל איך האב געהאלפן מיין טאטע שליט"א באקן מצות; איך האף אז דו וועסט מיר מוחל זיין אז איך בין נישט געווען ביי דער סיום, איך וועל עס דיר אם ירצה ה' באצאלן ביי א צווייטע געלעגנהייט.


יעצט הייב אן נאכאמאל ששה סדרי משנה און גיי כסדרן א פרק נאך א פרק, אזוי זאלסטו לערנען דיין גאנץ לעבן. אפילו דו פארשטייסט נישט וואס דו לערנסט דאך זאלסטו ווייטער לערנען און זאגן די ווערטער, ביז דער אייבערשטער וועט דיר עפענען דיין קאפ און דו וועסט זוכה זיין צו פארשטיין די הייליגע תורה.


קוק וואס דער רבי האט דערציילט, ווי אזוי ער האט אנגעפאנגען לערנען ווען ער איז געווען א יונג קינד (שבחי הר"ן, אות ח): "וְסִפֵּר שֶׁכָּל לִמּוּדוֹ בָּא לוֹ בִּיגִיעָה גְּדוֹלָה", דער רבי האט דערציילט אז עס איז אים זייער שווער אנגעקומען צו לערנען ווען ער איז געווען יונג, "כִּי בִּתְחִלָּה הָיָה לוֹמֵד מִשְׁנָיוֹת וְלא הָיָה מֵבִין לִמּוּדוֹ", ער האט געלערנט משניות אבער ער האט נישט פארשטאנען וואס ער לערנט, "וְהָיָה בּוֹכֶה הַרְבֵּה לִפְנֵי הַשֵּׁם יִתְבָּרַךְ שֶׁיָּאִיר עֵינָיו", וואס האט ער געטון? ער האט זייער אסאך געוויינט צום אייבערשטן אז ער וויל זוכה זיין צו פארשטיין, "וְהָיָה בּוֹכֶה וּבוֹכֶה כָּל כָּךְ עַד שֶׁזָּכָה שֶׁיּוּכַל לִלְמוֹד מִשְׁנָיוֹת", איך האב אזוי סאך געוויינט צום אייבערשטן  - זאגט דער רבי - ביז איך האב זוכה געווען צו קענען לערנען און פארשטיין משניות. "וְכֵן אַחַר כָּךְ לָמַד שְׁאָר סְפָרִים וְלא הָיָה מֵבִין גַּם כֵּן", נאכדעם האט דער רבי געלערנט אנדערע ספרים און ער האט נישט פארשטאנען וואס ער לערנט, "וְהָיָה בּוֹכֶה וּבוֹכֶה גַּם כֵּן הַרְבֵּה מְאד עַד שֶׁזָּכָה לַהֲבִינָם", האט ער ווייטער געוויינט צום אייבערשטן ער זאל זוכה זיין צו פארשטיין, ביז דער אייבערשטער האט אים געהאלפן אז ער האט פארשטאנען אלעס וואס ער האט געלערנט.


דער רבי האט זיך אבער נישט באגנוגנט מיט וואס ער לערנט, ער האט אויך געוואלט קענען זוהר און כתבי אריז"ל, ער האט אלץ קינד געוואלט פארשטיין קבלה, "וְכֵן בְּלִמּוּד זוֹהַר וְכִתְבֵי הָאֲרִ"י זִכְרוֹנוֹ לִבְרָכָה, הָיָה בּוֹכֶה גַּם כֵּן הַרְבֵּה עַד שֶׁזָּכָה לְהָבִין", עיין שם, האט ער אסאך געוויינט צום אייבערשטן אז ער זאל פארשטיין וואס ער לערנט ביז ער האט אלעס פארשטאנען.


זעט מען פון דעם דאס גרויסקייט פון תפילה; אויב א מענטש איז אן עקשן בעבודת השם, וועט ער זוכה זיין אנצוקומען צו גרויסע זאכן.


זע צו העלפן אין שטוב אנגרייטן דעם הייליגן יום טוב פסח.