בריוון פונעם ראש ישיבה שליט"א

#752 - באשיינען דעם בית המדרש לכבוד חג השבועות
שבועות

בעזרת ה' יתברך


יום א' פרשת במדבר, כ"ח אייר, שנת תשע"ט לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר.


איך האב ערהאלטן דיין נדבה פאר די ישיבה, יישר כח.


איך האף אז דו וועסט אנהאלטן מיט די זכות וואס דו האסט אלע יארן געהאט, די זכיה צו באצירן און באשיינען דעם בית המדרש לכבוד חג השבועות; איך ווארט צו הערן פון דיר צי דו וועסט דאס ווייטער טון אויך היי יאר.


אין זכות פון באשיינען און באצירן דעם רבינ'ס בית המדרש, זאלסטו זוכה זיין צו ערליכע דורות, קינדער און אייניקלעך ערליכע אידן.


געדענק, יעדע זאך וואס מיט טוען פאר'ן רבי'ן איז א נצחיות; א זאך וואס בלייבט פאר אייביג.


דיין ראש ישיבה.


...

#751 - מסיים געווען די ערשטע מאל תהילים
חיזוק פאר מיידלעך, תהלים

בעזרת ה' יתברך


יום ה' פרשת בחוקותי, כ"ה אייר, שנת תשע"ט לפרט קטן


 


... תחי', תלמידה בית פיגא ברסלב.


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


איך פריי מיר זייער שטארק צו הערן פון דיר אז דו זאגסט תהילים און יעצט האסטו זוכה געווען צו מסיים זיין די ערשטע מאל תהילים, האסט מיר ממש מחי' געווען מיט דיין בריוו.


געב א גריס פאר דיין טאטע.

#750 - מיט דיין שיינע אויפפירונג מאכסטו א נחת רוח פאר'ן אייבערשטן
חיזוק פאר מיידלעך, מדות טובות

בעזרת ה' יתברך


יום ה' פרשת בחוקותי, כ"ה אייר, שנת תשע"ט לפרט קטן


 


... תחי', תלמידה בית פיגא ברסלב.


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


איך פריי זיך זייער צו הערן אז דו ביסט מצליח אין סקול. נעכטן האט מיר די מנהלת מרת ... תחי' דערציילט פון דיר הערליכע זאכן; אז דו ביסט אויסגעצייכנט אין מידות און אין יראת שמים, ווי אויך אז די מיידלעך האבן דיר זייער ליב.


מיט דיין שיינע אויפפירונג מאכסטו א נחת רוח פאר'ן אייבערשטן, פאר די רבי און פאר מוהרא"ש וואס די סקול איז אויף זייער נאמען.


איך טראכט פון א גוטע שידוך פאר דיר, איך וועל רעדן מיט דיינע עלטערן פון דעם. 


 

#749 - יעדע זאך וואס מען טוט צו העלפן דעם רבי'ן, איז א גרויסע זכות
צדקה, מוסדות

בעזרת ה' יתברך


יום ה' פרשת בחוקותי, כ"ה אייר, שנת תשע"ט לפרט קטן


 


לכבוד ... וזוגתו ... שיחיו.


איך דאנק אייך זייער פאר'ן אהער שטעלן די פרויען פארטי אין קרית יואל פאר אונזערע מוסדות; יעדע זאך וואס מען טוט צו העלפן דעם רבי'ן, בפרט די מוסדות וואס זענען מגלה ומפרסם די הייליגע עצות פון רבי'ן פאר די גאנצע וועלט, איז א גרויסע זכות; א זכות וואס בלייבט אויף אייביג, דאס וועלן מיר מיט נעמען אויף די וועלט און אויף יענע וועלט.


געבטס איבער א יישר כח פאר אלע פרויען וואס האבן געהאלפן אז די פארטי זאל זיין מיט הצלחה.

#748 - פרויען פארטי אין קרית יואל
צדקה, מוסדות

בעזרת ה' יתברך


יום ה' פרשת בחוקותי, כ"ה אייר, שנת תשע"ט לפרט קטן


 


לכבוד ... וזוגתו ... שיחיו.


איך האב ערהאלטן ענקער בריוו.


איך דאנק אייך זייער פאר'ן אהער שטעלן די פרויען פארטי אין קרית יואל פאר אונזערע מוסדות; יעדע זאך וואס מען טוט צו העלפן דעם רבי'ן, בפרט די מוסדות וואס זענען מגלה ומפרסם די הייליגע עצות פון רבי'ן פאר די גאנצע וועלט, איז א גרויסע זכות; א זכות וואס בלייבט אויף אייביג, דאס וועלן מיר מיט נעמען אויף די וועלט און אויף יענע וועלט.


געב איבער א יישר כח פאר אלע פרויען וואס האבן געהאלפן אז די פארטי זאל זיין מיט הצלחה.

#747 - מפיץ זיין די גליונות
הפצה, פרנסה, גליון

בעזרת ה' יתברך


יום א' פרשת במדבר, כ"ח אייר, שנת תשע"ט לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר.


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


אויב דו קענסט פארדינען מער געלט און גרינגער ארבעטן איז דאך נישט קיין פראגע וואס צו טון, אודאי זאלסטו אננעמען די נייע ארבעט; נעם דיר דעם כלל אין לעבן: "קוק שטענדיג אויף וואס עס איז גוט פאר דיר".


בנוגע הפצה וכו'; דער עיקר זאלסטו זיך אריין לייגן מפיץ צו זיין די גליונות. ווען א מענטש טרעפט דעם 'גליון היכל הקודש' וועט דאס אים שוין טראגן צו הערן די שיעורים און אנקומען צו אלע ספרים; דעריבער זאלסטו אריין לייגן כוחות מיט דיינע חברים צו פארשפרייטן די גליונות אין ירושלים.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#746 - פארשפרייטן ספרים פון אמונה
אמונה, הפצה, שמחות

בעזרת ה' יתברך


ערב שבת קודש פרשת בחוקותי, כ"ו אייר, מברכים החודש, שנת תשע"ט לפרט קטן


 


לכבוד החתן ... נרו יאיר.


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


מזל טוב פאר דיין שידוך! דער אייבערשטע זאל העלפן אז דו זאלסט זוכה זיין אויפצושטעלן א שיינע ליכטיגע שטוב, און זוכה זיין צו דורות ישרים ומבורכים, בנים ובני בנים עוסקים בתורה ובמצות.


שטארק זיך און גיי ווייטער אן מיט דיין הייליגע ארבעט צו מזכה זיין אידישע קינדער זיי צוריק צו ברענגען צום אייבערשטן. דער הייליגער רבי זאגט (ספר המידות, אות ניאוף, סימן מא): "תִּקּוּן לְהוֹצָאַת זֶרַע לְבַטָּלָה - שֶׁיִּשְׁתַּדֵּל לְהַחֲזִיר בְּנֵי-אָדָם בִּתְשׁוּבָה", ווער עס וויל פאררעכטן זיינע עבירות זאל צוריק ברענגען מענטשן צום אייבערשטן.


עס איז נישט דא קיין גרעסערע זאך ביים אייבערשטן ווי הפצה. דער זוהר הקדוש זאגט (תרומה, דף קכח): "תָּא חֲזִי, כָּל מַאן דְּאָחִיד בְּיָדָא דְּחַיָּיבָא וְאִשְׁתָּדַּל בֵּיהּ, לְמִשְׁבַק אָרְחָא בִּישָׁא", קום און זע - זאגט דער הייליגער זוהר: א מענטש וואס ברענגט צוריק זינדיגע מענטשן צום אייבערשטן, "אִיהוּ אִסְתַּלָּק בִּתְלַת סִלּוּקִין, מַה דְּלָא אִסְתַּלָּק הָכִי בַּר נָשׁ אַחֲרָא", דער מענטש איז זוכה ארויף צו גיין אויף א פלאץ וואס קיין שום מענטש איז נישט זוכה, "גָּרִים לְאַכְפְּיָיא סִטְרָא אַחֲרָא", ער נעמט אוועק טומאה פון די וועלט, "וְגָרִים דְּאִסְתָּלַּק קוּדְשָׁא בְּרִיךְ הוּא בִּיקָרֵיהּ", ער מאכט אז דעם אייבערשטנ'ס נאמען זאל ווערן געהייליגט אויף די וועלט, "וְגָרִים לְקַיְּימָא כָּל עָלְמָא בְּקִיּוּמֵיהּ לְעֵילָּא וְתַתָּא", און ער איז גורם אז אלע וועלטן שטייען אויף זיין זכות. "וְזָכֵי לְמֵחַמֵי בְּנִין לִבְנוֹי", דער מענטש איז זוכה צו זען קינדער און אייניקלעך, "וְזָכֵי בְּהַאי עָלְמָא, וְזָכֵי לְעָלְמָא דְּאָתֵי", ער איז זוכה צו אלע גוטע זאכן אויף די וועלט און אויף יענע וועלט. "כָּל מָארֵי דִּינִין לָא יַכְלִין לְמֵידָן לֵיהּ בְּהַאי עָלְמָא וּבְעָלְמָא דְּאָתֵי", קיינער קען אים נישט שלעכט'ס טון - נישט אויף די וועלט און נישט אויף יענע וועלט, "עָאל בִּתְרֵיסַר תַּרְעֵי, וְלֵית מַאן דְּיִמְחֵי בִּידֵיהּ", ער גייט אריין אין דרייצן טויערן פון שערי רחמים און קיינער קען אים נישט צוריק האלטן.


מוהרא"ש פלעגט זאגן פאר די מפיצים אז פאר די פארלוירענע אידן וואס זענען ווייט פון שמירת המצות, זיי ווייסן נישט פון תורה ומצות - דארף מען געבן ספרים און קונטרסים וואס רעדן זיך פון אמונה, אבער פאר פרומע אידן האט מוהרא"ש זכרונו לברכה געהייסן בעיקר געבן ספרים און קונטרסים וואס רעדט זיך פון קדושה וטהרה וכו'; היינט איז ליידער דער דור שוין אזוי געפאלן אז פאר פרומע אידן דארף מען אויך געבן ספרים פון אמונה. עס דרייען זיך ארום בתוכינו יונגעלייט און בחורים, פרויען און מיידלעך אנגעפילט מיט קשיות אויף די אמונה רחמנא לצלן, דארף מען בעיקר פארשפרייטן די אמונה, דאס איז דער עיקר וואס מענטשן דארפן היינט.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#745 - ווי אזוי זיך צו שטארקן איבער די נסיון פון כעס
סגולות, פרנסה, ספרי ברסלב, כעס

בעזרת ה' יתברך


ערב שבת קודש פרשת בחוקותי, כ"ו אייר, מברכים החודש, שנת תשע"ט לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר.


איך האב ערהאלטן ביידע בריוו.


בנוגע זוכן א נייע ארבעט וכו'; איך האלט אז דו זאלסט בלייבן ביי די פלאץ וואו דו ארבעסט יעצט. אפילו זיי ציען זיך אוועק וכו' און עס וועט דיר נעמען מער צייט צו פארן און קומען וכו' דארפסט אויך קוקן אויף די אנדערע זייט, ווי צופרידן דו ביסט וכו'. א ברסלב'ער חסיד האט שטענדיג וואס צו טון און מען קען זיין דבוק צום אייבערשטן בשעת'ן פארן, מען קען זיך מתבודד זיין אינטערוועגנס.


מזל טוב פאר דיין סיום אויף 'מסכת יבמות'; יעדעס מאל דו שרייבסט מיר דיינע סיומים מאכסטו מיר פרייליך.


בנוגע זיך האלטן רואיג אין שטוב און אין ארבעט וכו' און נישט ווערן בכעס; פאלג דעם רבי'ן און פון היינט אן זאלסטו מקפיד זיין אויף 'פת שחרית'. יעדן אינדערפרי גלייך נאכ'ן דאווענען, פאר דו גייסט ארבעטן - זאלסטו זיך וואשן אויף פרישטאג. אנשי שלומינו זענען זייער מקפיד צו עסן פת שחרית גלייך נאכ'ן דאווענען, דאס וועט דיר ראטעווען פון די שלעכטע מדה פון כעס. אזוי ווי דער הייליגער רבי זאגט (ספר המידות, אות כעס, סימן יז): "סְגֻלָּה לְכַעַס - שֶׁיֹּאכַל פַּת שַׁחֲרִית", פת שחרית איז מסוגל מען זאל נישט קומען צו כעס; נאך זאגט דער רבי (ספר המידות, אות לימוד, סימן מח): "עַל-יְדֵי פַּת שַׁחֲרִית תַּלְמוּדוֹ מִתְקַיֵּם בְּיָדוֹ, וְזוֹכֶה לִלְמֹד וּלְלַמֵּד", פת שחרית איז מסוגל מען זאל קענען לערנען, געדענקען דאס לערנען און אויך צו האבן הצלחה מיט'ן פארלערנען פאר תלמידים.


נאך א עצה האב איך פאר דיר, לערן יעדן טאג די תורה אין ליקוטי מוהר"ן (חלק א', סימן סח) וואו דער רבי איז זייער שיין מסביר וואס עס פאסירט ווען מען רעגט זיך אויף. אז דורך כעס פארלירט מען די געלט, ווייל כעס און געלט קומען פון די זעלבע פלאץ; יעדעס מאל עס איז באשערט עס זאל קומען אויף א מענטש א רייכטום קומט דער יצר הרע – וואס וויל נישט דער מענטש זאל רייך ווערן – און ברענגט אים א נסיון פון כעס, און ווען דער מענטש רעגט זיך אויף פארלירט ער די גאנצע עשירות וואס ער האט געדארפט באקומען, און דער רבי איז ממשיך אז כעס איז אזא שטארקע נסיון אז אפילו דער מענטש ווייסט אז דורך די כעס וועט ער פארלירן זיין עשירות - דאך רעגט ער זיך אויף; לערן יעדן טאג די תורה, זאלסט זיך גוט מתבודד זיין אויף די תורה און זיך אויסוויינען צום אייבערשטן, וועט דיר שוין נישט גליסטן זיך אויפצורעגן.


טייערער ליבער ... נרו יאיר, וויסן זאלסטו אז אלע רפואות, עצות און סגולות ליגן אינעם רבינ'ס תורות - אין ליקוטי מוהר"ן; דער הייליגער רבי האט געזאגט (חיי מוהר"ן, סימן שמט): "שֶׁיְּכוֹלִין לִהְיוֹת נַעֲשֶׂה בַּעַל תְּשׁוּבָה גָּמוּר עַל יְדֵי לִמּוּד הַסֵּפֶר שֶׁלּוֹ", מען קען ווערן אן אמת'ער בעל תשובה אז מען לערנט ליקוטי מוהר"ן, "וְאָמַר, שֶׁמִּי שֶׁיֵּשֵׁב וְיַעֲסֹק בִּסְפָרָיו רַק בְּלִי קִנְטוּר וְנִצָּחוֹן, וְיִסְתַּכֵּל בּוֹ בֶּאֱמֶת, אָז בְּוַדַּאי יִהְיוּ נִבְקָעִין אֶצְלוֹ כָּל גִּידֵי קַשְׁיוּת לְבָבוֹ", וְאָמַר בְּזוּ הַלָּשׁוֹן: "סֶע וֶועט אִים אַלֶע אָדֶערְן טְרֶענֶען"; און ווער עס וועט לערנען זיין ספר מיט אן אמת וועט זיך אים עפענען אלע פארשטאפטע אָדערן און ער וועט ווערן אן ערליכער איד; דערפאר זאלסטו לערנען די תורה פון כעס (ליקוטי מוהר"ן, חלק א', סימן סח) און זיך גוט אויסוויינען דערביי צום אייבערשטן, וועסטו זוכה זיין צו האבן סבלנות.


א גריס פון דיינע זיסע קינדער.

#744 - מנהגים ביי שבת ליכט
שבת קודש, תפלות אויף אידיש

בעזרת ה' יתברך


ערב שבת קודש פרשת בחוקותי, כ"ו אייר, מברכים החודש, שנת תשע"ט לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר.


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


דער מנהג ביי אונז איז צו צינדן צוויי אויל ליכט כנגד זכור און שמור, נאך פיר ליכט קעגן דעם שם הוי"ה און ביי יעדע קינד וואס ווערט געבוירן לייגט מען צי נאך א ליכט.


ווען מען וויילט שבת אין דער פרעמד צינדט מען צוויי ליכט.


דער הייליגער רבי נתן האט געבעטן זיינע טעכטער און שנירן, אז ווען זיי צינדן אן די שבת ליכט זאלן זיי בעטן דעם אייבערשטן: "רבונו של עולם, אזוי ווי איך צינד אן די ליכט און איך מאך ליכטיג די שטוב, זאלסטו אנצינדן דעם רבינ'ס ליכט אויף די גאנצע וועלט אז עס זאל ווערן פאר יעדן ליכטיג, און יעדער איינער זאל שפירן דעם אייבערשטן".


א גוט שבת.

#743 - די ווייב מיינט ער פארשטייט דאס לערנען
שלום בית, לימוד התורה

בעזרת ה' יתברך


ערב שבת קודש פרשת בחוקותי, כ"ו אייר, מברכים החודש, שנת תשע"ט לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר.


איך האב ערהאלטן דיינע בריוו.


זיי מיר מוחל אז איך האב דיר נישט גלייך געענטפערט; ווען דו זאלסט וויסן ווי פארנומען איך בין... איך קום נישט אן מיט מיין ארבעט, איך קום נישט אן צו עסן וכו' וכו', - וואלסטו מיר זיכער דן געווען לכף זכות.


איך פריי זיך זייער צו הערן ווי פלייסיג דו לערנסט, אז דו האסט זוכה געווען צו מסיים זיין ש"ס תלמוד בבלי און דו גייסט שוין נאכאמאל ענדיגן ש"ס, און אזוי אויך משניות עטליכע מאל - וואויל איז דיר און וואויל איז זיין חלק.


בנוגע אז דאס איז באהאלטן פון דיין ווייב וכו', זי מיינט אז דו פארשטייסט וואס דו לערנסט און זי ווייסט נישט אז דו זאגסט וכו' און דו שפירסט ווי דו טראגסט א סוד וכו'; וויסן זאלסטו אז פאר א פרוי איז נישט קיין גרויסע נפקא מינה צי מען לערנט אן פארשטיין אדער מען לערנט מיט פארשטיין, א פרוי האט ליב צו זען ווי איר מאן לערנט און פירט זיך מיט גוטע מידות.


נאך אביסל וועסטו דאך ממילא זוכה זיין צו פארשטיין; אז מען זאגט נאכאמאל און נאכאמאל איז מען זוכה ביים סוף צו פארשטיין. אזוי ווי דער רבי זאגט (שיחות הר"ן, סימן עו): "אֵין צְרִיכִין בְּלִמּוּד רַק הָאֲמִירָה לְבַד - לוֹמַר הַדְּבָרִים כְּסֵדֶר", אפילו מען פארשטייט גארנישט זאל מען זאגן די ווערטער, "וּמִמֵּילָא יָבִין", און ביים סוף וועט מען פארשטיין. "וְלֹא יְבַלְבֵּל דַּעְתּוֹ בִּתְחִלַּת לִמּוּדוֹ שֶׁיִּרְצֶה לְהָבִין תֵּכֶף, וּמֵחֲמַת זֶה יִקְשֶׁה לוֹ הַרְבֵּה תֵּכֶף וְלֹא יָבִין כְּלָל. רַק יַכְנִיס מֹחוֹ בְּהַלִּמּוּד וְיֹאמַר כְּסֵדֶר בִּזְרִיזוּת וּמִמֵּילָא יָבִין", מען זאל נישט ווערן צעבראכן ווען מען זעט אז מען פארשטייט נישט וואס מען לערנט, וואס דאס אליינס - אז מען וויל גלייך פארשטיין - מאכט אז עס זאל זיין שווער צו פארשטיין דאס לערנען, מען זאל נאר זאגן די ווערטער כסדרן און מען וועט שוין פון זיך אליינס פארשטיין עיין שם.


א גוט שבת.

#742 - זיך וואשן צו מלוה מלכה
קינדער, סגולות, רפואה, שבת קודש

בעזרת ה' יתברך


ערב שבת קודש פרשת בחוקותי, כ"ו אייר, מברכים החודש, שנת תשע"ט לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר.


איך האב ערהאלטן א בריוו פון דיין ווייב.


איך פריי זיך זייער צו הערן די גוטע נייעס אז איר ווארט וכו', דער אייבערשטער זאל העלפן אז אלעס זאל גיין בנקל ובנחת.


מוצאי שבת זאלסטו זיך וואשן מלוה מלכה מיט דיין ווייב; מוהרא"ש זאגט נאך א סגולה פון צדיקים פאר א גרינגע לידה, מען זאל האבן גרינגערהייט די קינדער, אז מאן און ווייב זאל עסן מלוה מלכה, דאס איז בדוק ומנוסה.


זאג דיין ווייב אז זי קען עסן די עסן וואס זי וויל אזוי שטארק עסן.


א גוט שבת.

#741 - מיט תפילה קען מען טוישן די בריאה
תפילה והתבודדות, רפואה, צדיקים, תפלות אויף אידיש

בעזרת ה' יתברך


יום ד' פרשת בחוקותי, כ"ד אייר, שנת תשע"ט לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר.


איך האב געהערט די שלעכטע נייעס פון דיין טאכטער זאל זיין געזונט אז זי איז נעבעך אין שפיטאל און זי ליגט בלי הכרה השם ירחם, וויל איך דיר מחזק זיין אז דו זאלסט זיך שטארקן מיט אמונה און גלייבן אינעם אייבערשטן אז דער אייבערשטער פירט די וועלט און ער ווארט אויף תפילות און מעשים טובים.


מיט תפילה קען מען טוישן די בריאה; אפילו די דאקטורים זאגן אז עס איז דערנאך קען מען דאס נאך טוישן מיט תפילה. דער הייליגער רבי זאגט (ליקוטי מוהר"ן, חלק א', סימן רנ): "הַטֶּבַע מְחַיֵּב כָּךְ, וּתְפִלָּה מְשַׁנָּה הַטֶּבַע", תפילה איז משנה די טבע.


דעריבער בעט איך דיר זייער מיין טייערער חבר, פארליר זיך נישט! דער אייבערשטער איז זייער גרויס און ער קען העלפן דעם מענטש אפילו עס זעט נישט אויס ווי עס איז נאך דא אן האפענונג. דער הייליגער רבי זאגט (ספר המידות, אות צדיק, חלק ב', סימן כ): "עַל יְדֵי הַזְכָּרַת שֵׁמוֹת הַצַּדִּיקִים יְכוֹלִים לְהָבִיא שִׁנּוּי בַּמַּעֲשֶׂה בְּרֵאשִׁית, כְּלוֹמַר לְשַׁנּוֹת הַטֶּבַע", דורכ'ן דערמאנען די נעמען פון צדיקים קען מען טוישן די טבע; דעריבער איז גוט מען זאל זאגן כסדר די נעמען פון די צדיקים וואס מען געדענקט אויף אויסנווייניג, צום ביישפיל: "אברהם, יצחק, יעקב, משה, אהרן, יוסף, דוד און שלמה, רבי שמעון בר יוחאי, רבי יצחק לוריא אשכנזי, רבי ישראל בעל שם טוב, רבי נחמן בן פיגא מברסלב, רבי נתן מברסלב וכו' וכו'", און נאכדעם זאלסטו בעטן: "הייליגער באשעפער העלף מיר בזכות די הייליגע צדיקים וואס איך האב יעצט מזכיר געווען זאלסטו מיר שיקן א רפואה שלימה פאר מיין טאכטער; העלף מיר טאטע, איך האב נישט צו וועמען זיך צו ווענדן נאר צו דיר", דורכדעם וועסטו זוכה זיין צו זען גרויסע נסים.

#740 - די ריכטיגע שלום בית ברענגט אלס גוטס
שלום בית, מוהרא"ש

בעזרת ה' יתברך


ערב שבת קודש פרשת בחוקותי, כ"ו אייר, מברכים החודש, שנת תשע"ט לפרט קטן


 


מרת ... תחי'.


איך האף אז איר האט הנאה געהאט פון די פרויען צוזאמקום די וואך. איך האב גערעדט מיט מסירות נפש, אזוי ווי מוהרא"ש האט מיר געהייסן. איך האב אמאל געפרעגט מוהרא"ש צי קען איך אריבער ברענגען א קעמערע אז מוהרא"ש זאל געבן א שיעור און מען וועט דאס אויפשפילן פאר די פרויען, האט מיר מוהרא"ש געזאגט: "אדרבה, קום אריבער אינמיטן די וואך און איך וועל זיי געבן א שיעור וכו'", און מוהרא"ש זאגט מיר: "אבער איך וועל רעדן אפענע דיבורים", מוהרא"ש האט מיר דאס איבערגעזאגט עטליכע מאל: "איך וועל רעדן אפענע דיבורים"; ווייל אין אלע פעלער ווי יונגעלייט און ווייבלעך גט'ן זיך זענען שולדיג די חתן טיטשערס און כלה טיטשערס, צוליב דעם וואס זיי לערנען מיט חתנים און כלה'ס פאלשע לימודים, חומרות און פרישות, וואס דאס ברענגט אלע גט'ן רחמנא לצלן, און אז מענטשן פאלן אוועק פון אידישקייט.


למעשה איז מוהרא"ש אריין אין שפיטאל יענע וואך און איז א קורצע צייט שפעטער נסתלק געווארן. דאס איז געווען די לעצטע שמועס וואס מוהרא"ש האט גערעדט מיט מיר איידער ער איז אריין אין שפיטאל. טו איך יעצט וואס מוהרא"ש האט געהייסן, און מען שפילט אויף א שיעור פאר די פרויען וואו מען הערט די דיבורים פון מוהרא"ש.


רבי נתן האט אמאל געזאגט: "מיין טיש איז שענער פון רבינ'ס טיש", ווען אדל דעם רבינ'ס טאכטער האט דאס געהערט איז זי געווארן ברוגז אויף רבי נתן, היתכן ער רעדט אזוי: "מיין טיש איז שענער פון רבינ'ס טיש"; האט איר רבי נתן געזאגט: "יא, מיין טיש איז שענער פון רבינ'ס טיש, אבער נאר בזכות פונעם רבי'ן", און מוהרא"ש פלעגט זאגן: "מיין טיש איז שענער פון רבי נתנ'ס טיש און פון רבינ'ס טיש, אבער אלעס בזכות פון רבי'ן", וד"ל.


מאכטס א גוטע קיגל לכבוד דעם שבת מברכים חזק חזק; אייער מאן נרו יאיר האט מסיים געווען גאנץ ספר ויקרא - שנים מקרא ואחד תרגום, זאלט איר אים מאכן א קוגל לכבוד די סיום.


א גוט שבת.

#739 - שיק מיר די פרישע חלקים פון "אשר בנחל"
אשר בנחל

בעזרת ה' יתברך


יום ב' פרשת בחוקותי, כ"ב אייר, שנת תשע"ט לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר.


איך בעט דיר, גלייך ווען עס קומט ארויס א פרישע חלק "אשר בנחל" זאלסטו מיר דאס גלייך שיקן קיין אמעריקע; איך וועל דיר באצאלן בלי נדר פאר יעדע חלק וואס דו שיקסט מיר.


שיק מיר די חשבון אויב איך קום דיר נאך געלט און שיק מיר שוין נאך חלקים, ווייל די בריוו פון אשר בנחל איז מיין גאנצע חיות און לעבן, די בריוו פון אשר בנחל וועקט מיר אויף פון שלאף יעדן טאג פונדאסניי.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#738 - מאך זיך א שיעור אין "תיקוני זוהר"
כולל, תיקוני זוהר, הפצה, לימוד התורה, גליון

בעזרת ה' יתברך


יום ג' פרשת בהר, ט"ז אייר, שנת תשע"ט לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר.


איך האב ערהאלטן דיין נדבה פאר די ישיבה, יישר כח.


א גרויסן יישר כח פאר'ן אהערשטעלן אזא שיינע מסיבת "טיי אווענט" פאר'ן כולל, איך האב זייער הנאה געהאט צו זיין ביי דיר אין שטוב אנטייל נעמען ביי די מסיבה. דער אייבערשטער זאל דיר געבן הצלחה וברכה אין אלע דיינע וועגן.


מאך זיך א שיעור אין "תיקוני זוהר"; מען זאגט נאך בשם צדיקים א ווארט, אז "תיקוני זוהר" איז א באד פאר די נשמה.


דער הייליגער אריז"ל האט געגעבן א תיקון פאר א בעל עבירה ער זאל זאגן יעדן טאג 5 דפים תיקוני זוהר, וועט ער זוכה זיין צו תשובה טון.


איך ווארט צו הערן פון דיר אז דו ביסט מפיץ דעם גליון היכל הקודש אין מאנסי; נעם צוזאם אלע תלמידים פון ישיבה וואס וואוינען אין מאנסי און זיי זאלן דאס ארומטיילן אין מאנסי, א טייל זאלן גיין יעדן ערב שבת ארומטיילן די גליונות וואס זענען מחי' אזויפיל בחורים און יונגעלייט וואס זענען אויסגעדורשט פאר אביסל חיזוק.


דיין ראש ישיבה.


...

#737 - מאך דיין סיום הש"ס אינדערהיים מיט דיין ווייב און קינדער
הפצה, לימוד התורה, סיום הש"ס

בעזרת ה' יתברך


יום ג' פרשת בהר, ט"ז אייר, שנת תשע"ט לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר.


איך האב ערהאלטן דיין נדבה פאר די ישיבה, יישר כח.


איך פריי זיך זייער אויף די גוטע נייעס אז דו גייסט יעצט ענדיגן ש"ס; דאס מיינט רייך, דאס איז וואס בלייבט פונעם מענטש.


בנוגע וואו צו מאכן דעם סיום הש"ס; מאך עס פאר דיר פריוואט אין שטוב צוזאמען מיט דיין ווייב תחי' און דיינע קינדער, עס פעלט נישט אויס דאס צו מאכן אין ישיבה. פאר די בחורים מאך איך א סיום אין ישיבה, אזוי ווי חכמינו זכרונם לברכה זאגן (שבת קיט.): "אָמַר אַבַּיֵי, תֵּיתֵי לִי דְּכִי חֲזִינָא צוּרְבָא מֵרַבָּנָן דְּשָׁלִים מְסֶכְתֵּיהּ עֲבִידְנָא יוֹמָא טָבָא לְרַבָּנָן", אביי וואס איז געווען א ראש ישיבה האט געזאגט: "ווען איך זע א בחור אין ישיבה וואס ענדיגט א מסכתא מאך איך א יום טוב אין ישיבה פאר אלע בחורים"; אריינצוגעבן א געשמאק אין אלע בחורים.


דאנק דעם אייבערשטן אויף די נס אז דו האסט חתונה געהאט, דו האסט א ווייב און קינדער, זאלסטו מאכן פאר דיר א שיינע סיום.


איך ווארט צו הערן צי דו שטארקסט זיך אין "הפצה"; יעדע וואך ליל שישי נאכ'ן שיעור זאלסטו אהיימנעמען "גליונות" און דאס אויסלייגן אין שול'ן ערב שבת. אויך קענסטו דאס לייגן א גאנצע וואך, ווייל מענטשן זענען אזוי דורשטריג פאר אביסל חיזוק, עס איז נישט משנה צי עס איז א גליון פון די וואכעדיגע פרשה אדער פון א פריערדיגע פרשה.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#736 - קיינער קען נישט צונעמען קיין פרנסה אדער געבן פרנסה, נאר דער אייבערשטער
שלום בית, התחזקות, פרנסה

בעזרת ה' יתברך


יום ג' פרשת בהר, ט"ז אייר, שנת תשע"ט לפרט קטן


 


מרת ... תחי'.


איך האב ערהאלטן די נדבה פאר די ישיבה, יישר כח.


שטארקט אייך און שטארקט אייער חשוב'ער מאן ... נרו יאיר. ער איז זייער צעבראכן יעצט; ער האט נישט קיין פרנסה נאכדעם וואס מען האט אים אפגעזאגט און ער זוכט א פרישע פרנסה. איך בין זיכער אז דער אייבערשטער וועט ענק נישט פארלאזן און נאך אביסל וועט איר האבן גרויס שפע.


בעט איך אייך איר זאלט זיך מחזק זיין מיט אמונה פשוטה, גלייבן אין וואס חכמינו זכרונם לברכה זאגן (יומא לח:): "אֵין אָדָם נוֹגֵעַ בַּמּוּכָן לַחֲבֵירוֹ, וְאֵין מַלְכוּת נוֹגַעַת בַּחֲבֶרְתָּהּ, אֲפִילוּ כִּמְלֹא נִימָא", פרנסה קומט פונעם אייבערשטן. קיינער קען נישט צונעמען קיין פרנסה אדער געבן פרנסה – נאר דער אייבערשטער, ער איז דער זן ומפרנס לכל מיט א פונקטליכער חשבון. איי וואס וועט זיין ביז דער אייבערשטער וועט העלפן? וועט אויך דער אייבערשטער העלפן.


מיר לעבן מיט'ן אייבערשטן; ער איז אלעס און אלעס איז ער. "פארוואס?" "פאר ווען?" דאס איז נישט אונזער עסק, מיר דארפן אים דינען און זיין צו אים געטריי, דורכדעם איז מען זוכה צו גרויסע נסים.


איך בעט פאר אייך שטענדיג און איך וועל אייך שטענדיג מחזק זיין.


אייער ראש ישיבה.


...

#735 - שאלות ותשובות עצתו אמונה
הפצה, ספיקות, בריוו, עצתו אמונה

בעזרת ה' יתברך


יום ג' פרשת בהר, ט"ז אייר, שנת תשע"ט לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר.


איך האב ערהאלטן דיין נדבה פאר די ישיבה, יישר כח.


דו קענסט זיך נישט פארשטעלן די זכותים וואס דו האסט פון דעם וואס דו ביסט מסדר און מגיה די בריוון פון שאלות ותשובות עצתו אמונה; איך באקום צוריק אזויפיל גריסן פון בחורים, יונגעלייט און פרויען וואס זייער זיי לעבן פון די חיזוק פון דעם ספר.


אלעס וואס שטייט אינעם ספר "עצתו אמונה" איז גענומען געווארן פון ספר הקדוש "אשר בנחל", די שכל און חכמה פון מורי ורבי מוהרא"ש זכותו יגן עלינו וואס האט אונז מזכה געווען מיט די הייליגע ספרים אשר בנחל און די הייליגע קונטרסים וואס זענען געבויט און באגרינדעט אויף די ווערטער פון הייליגן רבי'ן.


איך בעט דיר זייער דו זאלסט זיך שטארקן מיט די הייליגע ארבעט; זוך נישט קיין אנדערע זאכן וואס צו טון. דאס איז עצת היצר צו פארדרייען דעם קאפ. יעדעס מאל א מענטש הייבט אן עפעס טון אין עבודת ה' קומט דער יצר הרע מבלבל זיין מיט ספיקות ובלבולים: 'אפשר זאל מען טון עפעס אנדערש?' 'אפשר זאל איך מאכן אן אנדערע ספר?' וכו' וכו'. דעריבער אז דער אייבערשטער האט דיר מזכה געווען מיט די ארבעט צו מסדר זיין די בריוון זאלסטו זוכן דאס נאר שענער און בעסער מאכן. לייג אריין קאפ, מח און דיין הארץ אז דאס זאל ארויסקומען אויף די שענסטע וועג.


פרעג דיין ווייב תחי' צי זי וויל דיר העלפן אויפטייפן, מגיה זיין, מנקד זיין וכו' וכו', וועט דאס זיין א זכות פאר איר להפקד בבנים ובני בנים.


...


ענקער ראש ישיבה.

#734 - מסיבה פאר אונזער כולל היכל הקודש
כולל

בעזרת ה' יתברך


יום ג' פרשת בהר, ט"ז אייר, שנת תשע"ט לפרט קטן


 


מרת ... תחי'.


איך האב ערהאלטן די נדבה פאר די ישיבה, יישר כח.


איך דאנק אייך פאר'ן אוועקגעבן אייער דירה עס זאל זיין די אכסניא של תורה צו מאכן דארט די מסיבה פאר אונזער כולל היכל הקודש. און פאר'ן צוגרייטן דעם פלאץ מיט געשמאקע עסן און טרינקען מיט וואס אויפצונעמען די וואס קומען העלפן אונזער כולל.


אין דעם זכות זאלט איר זוכה זיין צו זען נחת פון אייערע קינדער צוזאמען מיט אייער טייערער מאן ... נרו יאיר, און מיר אלע זאלן זוכה זיין צו מקבל זיין דעם יום טוב שבועות – קבלת התורה בשמחה, און צו די ברכות וואס קומען אראפ אויף כלל ישראל.

#733 - יישר כח פאר'ן מיר העלפן אזוי געטריי מיט די סקול
סקול, שידוכים, מוסדות, אומאן

בעזרת ה' יתברך


יום ג' פרשת בהר, ט"ז אייר, שנת תשע"ט לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר.


איך האב ערהאלטן דיין נדבה פאר די ישיבה, יישר כח.


א גרויסן יישר כח פאר'ן מיר העלפן אזוי געטריי מיט די סקול; די גאנצע עול פון רייניגן, מסדר זיין, ברענגען עסן וכו' וכו', - האסטו אראפגענומען פון מיר. דו זארגסט פאר יעדע פרט פאר די מיידלעך און דו רייניגסט יעדע נאכט די סקול מיט דיינע אייגענע הענט אן קיין באצאלונג.


זארג נישט פאר דיין שידוך; דו וועסט אם ירצה ה' זוכה זיין צו טרעפן א גוטע שידוך אויף אויפשטעלן א בית נאמן בישראל. וואס מען טוט פאר א צווייטן טוט מען נאר פאר זיך; אז מען העלפט די מוסד וואס פארשפרייט דעם הייליגן רבינ'ס עצות און די הייליגע אמונה אויף די וועלט – העלפט מען זיך אליינס. יעדע ריר וואס דו טוסט פאר'ן מוסד וועט דיר צוניץ קומען.


בנוגע די זיצן אין אומאן; אפשר איז כדאי דו זאלסט רעדן צו האברך היקר לי ... נרו יאיר, פרעג אים צי עס איז כדאי צו באשטעלן נאך פאר די יאר די בעסערע באקוועמערע בענק און טישן, אזוי וועסטו וויסן ווי אזוי מסדר צו זיין די מאפע צו קענען אנגרייטן צו פארקויפן זיצן פאר ראש השנה תש"פ הבא עלינו לטובה.


נאכאמאל, איך דאנק דיר און איך בעט פאר דיר יעדן טאג, ... בן ... להצלחה.


פון דיין ראש ישיבה.

#732 - גיי הפצה מיט ספרים, קונטרסים, סידי'ס און קארטלעך
הפצה, מניעות

בעזרת ה' יתברך


יום ב' פרשת בחוקותי, כ"ב אייר, שנת תשע"ט לפרט קטן


 


לכבוד החתן ... נרו יאיר.


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


איך בעט דיר זייער זאלסט זיך שטארקן מיט אלע דיינע כוחות ווייטער ממשיך זיין אין די הייליגע ארבעט פון פארשפרייטן די עצות, שכל און חיזוק פון רבי'ן אין גאנץ ארץ ישראל.


איך האב געהערט אז דו האסט געלייגט ל"ג בעומר אין מירון אויפ'ן בארג א גרויסע סקרין פון די "חיזוק יומי", והוה מה דהוה אז מען האט דאס צעבראכן. יעצט ווילסטו וויסן צי דו זאלסט דאס אויפשטעלן נאכאמאל ביי די קומענדיגע יארצייט וואו עס קומען אסאך אידן. עס איז נישט כדאי דאס צו מאכן, מכמה סיבות וואס איך וועל דיר מסביר זיין פנים בפנים.


גיי הפצה מיט ספרים, קונטרסים, סידי'ס און קארטלעך; אדרבה, גיי ביי אלע מקומות הקדושים ביים טאג פון די יארצייט און פארפלייץ אן א שיעור. נעם מיט נאך חברים, צוזאמען וועט עס גיין גרינגער.


יעצט ווען דו גייסט חתונה האבן זאלסטו זיך שטארקן אין הפצה; דער הייליגער רבי זאגט (ספר המידות, אות ניאוף, סימן מא): "תִּקּוּן לְהוֹצָאַת זֶרַע לְבַטָּלָה - שֶׁיִּשְׁתַּדֵּל לְהַחֲזִיר בְּנֵי-אָדָם בִּתְשׁוּבָה", ווער עס וויל מתקן זיין וואס ער האט פוגם געווען אין פגם הברית, דער זאל עוסק זיין אין די מצוה פון צוריק ברענגען מענטשן צום אייבערשטן און צו די תורה; עס איז נישט דא קיין גרעסערע זאך וואס א מענטש קען טון צו פאררעכטן וואס ער האט פוגם געווען - ווי צו עוסק זיין אין הפצה.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#731 - ווער עס געבט נישט קיין וואקסינען פאר די קינדער איז א רוצח
צדיקים, וואקסינען, אמונת חכמים

בעזרת ה' יתברך


יום ב' פרשת בהר, ט"ו אייר, שנת תשע"ט לפרט קטן


 


מרת ... תחי'.


איך האב ערהאלטן די נדבה פאר די ישיבה, יישר כח.


זייטס מיר מוחל אויב מיינע ווערטער זענען געווען צי שארף; איך מיש זיך נישט אין אייער מיינונג און עס אינטערעסירט מיר נישט אייער מיינונג – בנוגע געבן וואקסינען פאר קינדער.


איך האב אייך נאר געזאגט וואס דער רבי האט געזאגט אז ווער עס געבט נישט קיין וואקסינען פאר די קינדער איז א רוצח; אזוי ברענגט מוהרא"ש כמה וכמה פעמים אין ספר שאלות ותשובות ברסלב.


איר ווילט מחלק זיין אז דער רבי רעדט נישט פון דעם און מוהרא"ש רעדט נישט פון יענץ; האב איך אייך געזאגט אז איר זאלט ענדערש פאלגן א צדיק ווי איידער אויסהערן די נארישע פרויען, די מדברים – ווי דער רבי רופט זיי – וואס מאכן א לאך אין קאפ מיט זייערע דרשות און גייען נאך זייער אייגענע שכל.


איך בעט אייך איבער פאר'ן רעדן אזוי שארף; איר דארפט פארשטיין אז דא אין שטאט איז יעצט ממש א מהפיכה, די שטאטישע אינסטאנצן קומען יעדן טאג אין חדר און אין מיידל סקול זיך אומקוקן און מען פארמאכט מוסדות - נאר צוליב די נארישע פרויען אויבער חכמים.


מיר האבן יעצט אפגעמאכט אז מען וועט נישט נעמען קיין משפחות אין קאנטרי נאר ווער עס געבט וואקסינען פאר די קינדער.


דער אייבערשטער זאל העלפן מיר זאלן פאלגן וואס דער אייבערשטער זאגט, וואס די תורה זאגט און וואס צדיקים זאגן אן קיין בלבולים.

#730 - די ארבעט פונעם מאן איז צו מחזק זיין די ווייב
קינדער, תפילה והתבודדות, שלום בית

בעזרת ה' יתברך


יום ב' פרשת בהר, ט"ו אייר, שנת תשע"ט לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערער ליבער ... נרו יאיר.


איך האב ערהאלטן דיין נדבה פאר די ישיבה, יישר כח.


שטארק זיך און שטארק דיין ווייב תחי'; די ארבעט פונעם מאן איז צו מחזק זיין די ווייב. גיי נישט ארום מיט ספיקות וכו'; אז דער דיין האט דיר געגעבן א היתר צו ווארטן וכו' איז דאס דער רצון ה' יתברך און דו וועסט באקומען שכר אויף דעם. אזוי ווי חכמינו זכרונם לברכה זאגן (פסחים כב:): "כְּשֵׁם שֶׁקִּבַּלְתִּי שָׂכָר עַל הַדְּרִישָׁה, כָּךְ קִבַּלְתִּי שָׂכָר עַל הַפְּרִישָׁה"; אז מען פרעגט א שאלה דארף מען זיך פירן לויטן פסק הלכה – בין לאיסור ובין להיתר.


דעריבער, אז דער דיין זאגט דיר זאלסט נאך ווארטן וכו', זאלסטו אהיים גיין בשמחה רבה און לעבן מיט דיין ווייב אזוי ווי דער דיין האט דיר גע'פסק'נט.


טייערער ברודער, פרוביר אויס די עצה פון רבי'ן; שמועס זיך אויס דיין הארץ מיט'ן אייבערשטן. גיי אין א ליידיגע פלאץ און עפן אויף דיין הארץ. רעד מיט'ן אייבערשטן אויף פראסט אידיש. בעט אים ער זאל רחמנות האבן אויף דיר, אויף דיין נשמה אז דו זאלסט קענען זיין אפגעהיטן פון שלעכטס. דורכדעם וועסטו זוכה זיין צו אלע ש"י עולמות; דו וועסט שפירן א זיסקייט אין לעבן; דו וועסט זיין א מקום פאר השראת השכינה.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#729 - מסדר זיין די סעודת "ל"ג בעומר"
מוסדות, ל"ג בעומר

בעזרת ה' יתברך


יום ב' פרשת בהר, ט"ו אייר, שנת תשע"ט לפרט קטן


 


מרת ... תחי'.


איך האב ערהאלטן די נדבה פאר די ישיבה, יישר כח.


איך וויל אייך בעטן איר זאלט צוזאם נעמען פרויען פון אנשי שלומינו און זיי פרעגן ווער עס וויל נעמען א טייל אינעם סעודת "ל"ג בעומר", וואס וועט אם ירצה ה' פארקומען מיטוואך נאכט אין ישיבה.


דאס וועט זיין א זכות פאר אייך אלע, בזכות התנא אלוקי רבי שמעון בר יוחאי זאל נשפע ווערן אויף אייך אלע, איר זאלט געבענטשט ווערן מיט אלעס גוטס.


דער הייליגער רבי האט געזאגט: די חתונה איז דארט – אין מירון – אבער דער חתן איז דא"; ווייל דארט וואו מען רעדט די דיבורים פונעם צדיק דארט געפונט זיך דער צדיק.


א גריס פון אייער בחור ... נרו יאיר; ער פירט זיך מיט יראת שמים. מען דארף אים נאר אביסל מזרז זיין צו קומען צייטלעך יעדן אינדערפרי.


דער אייבערשטער זאל העלפן איר זאלט מצליח זיין אין אלע אייערע וועגן.

#728 - באניי זיך יעדן טאג מיט די עצות פון רבי'ן
שמחה, חסידות ברסלב, התחדשות, נחת

בעזרת ה' יתברך


יום ב' פרשת בהר, ט"ו אייר, שנת תשע"ט לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר.


איך האב ערהאלטן דיין נדבה פאר די ישיבה, יישר כח.


א גריס פון דיין טייערער זון הבחור ... נרו יאיר; ער לערנט בהתמדה רבה. ער האט היינט מסיים געווען מסכת שבת, אויך האט ער די וואך מסיים געווען די זיבעטע מאל ששה סדרי משנה. דאס איז דאך די גאנצע שטרעבן פון עלטערן, צו זען זייער קינד לערנט די הייליגע תורה.


געב איבער פאר דיין ווייב תחי' די גוטע גריס אויף דיין זון, זאל זי שעפן נחת.


איך בעט דיר זייער, שטארק זיך און גיי אן מיט א פרישקייט און באניי זיך יעדן טאג מיט די עצות פון רבי'ן. ברענג אריין אין שטוב א פרייליכקייט; טאנץ מיט דיינע קינדער: "בך רבינו נגילה, בך רבינו ונשמחה", איז מיר ווייסן פון רבי'ן וואס געבט אונז לעבן, ער געבט אונז עצות ווי אזוי צו לעבן און ווי אזוי צו זיין אן ערליכער איד.


אלע צדיקים זאגן אונז אז מען דארף זיין א צדיק, אבער דער רבי געבט אונז "א וועג" ווי אזוי צו זיין.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.