בריוון פונעם ראש ישיבה שליט"א

#251 - אונזער פלאץ זאל זיין ריין און הייליג, נישט רעדן וואס מ'דארף נישט
צניעות, סקול, שידוכים, רעדן

בעזרת ה' יתברך


יום ב' פרשת כי תשא, י"ג אדר א', שנת תשפ"ב לפרט קטן


 


מרת ... תחי'


איך וויל אייך בעטן, אויב עס פאלט אייך איין א שידוך פאר אייער שוועגערין - זאלט איר דאס רעדן נאר מיט אייער מאן און מיט זיינע עלטערן, רעדט נישט צו איר.


איך וויל זייער שטארק אז די מיידלעך זאלן נישט רעדן פון בחורים; ווען עס וואלט געבליבן נאר צווישן די מיידלעך - איז איין זאך, אבער נאכדעם קומט די שמועסן אן צו די בחורים, דאס איז שוין זייער ביטער.


די תלמידות בית פיגא האבן א גוטע שדכן, די מנהלת תחי' מיט'ן ראש ישיבה פרובירן פאר זיי דאס בעסטע.


איך האף איר ווערט נישט באליידיגט אז איך שרייב אייך דאס, ביי מיר זענט איר ווייטער זייער חשוב, טאקע וועגן דעם שרייב איך אייך די בקשה. איך ארבעט זייער שווער מיט די בחורים, אינגלעך און מיידלעך, איך וויל אונזער פלאץ זאל זיין ריין און הייליג, עס איז נישט גוט דאס רעדן וכו'.


 

#250 - זיי מקרב די מיידלעך וואס האבן נישט קיין חבר'טעס
חברים, חיזוק פאר מיידלעך, סקול, שידוכים, מדות טובות

בעזרת ה' יתברך


יום ב' פרשת כי תשא, י"ג אדר א', שנת תשפ"ב לפרט קטן


 


... תחי', תלמידה בית פיגא


אז אייער ברודער אדער שוועגערין רעדן צו אייך פון בחורים, זיי מאכן אייך משוגע "דער בחור איז דיין חתן", "יענער בחור איז דיין חתן", - זאלט איר זיי זאגן: "דער ראש ישיבה וויל און בעט אז די תלמידות בית פיגא זאלן נישט רעדן פון בחורים".


איך וועל זיי שרייבן זיי זאלן דאס מער נישט טון.


איר זאלט זיך ווייטער פירן מיט גוטע מידות, אויך מיט דרך ארץ. אייערע טיטשערס רעדן זייער שיין פון אייך, איר מאכט א גוטע לופט אין קלאס, איר פאלגט, איר זענט איידל, און איך בעט אייך, פאלגט דעם ראש ישיבה, רעדט נישט פון בחורים; איך וועל מיט'ן אייבערשטנ'ס הילף אנטראגן פאר אייערע עלטערן א גוטע שידוך, א בחור מיט יראת שמים.


געבט אכטונג אין סקול אויף די מיידלעך וואס האבן נישט קיין חבר'טעס, איר זאלט זיין זייער חבר'טע. טראכטס אלץ, וואס וואלט איר געטון ווען איר זיצט איינער אליין און קיינער שמועסט נישט מיט אייך; איר וואלט זיך מחי' געווען ווען איינער קומט רעדן צו אייך.

#249 - רעד נישט מיט לצים, געב אכטונג אויף דיין לעבן
בחור, שידוכים, בארד און פאות, תכלית, ישיבה, לצנות

בעזרת ה' יתברך


יום ב' פרשת כי תשא, י"ג אדר א', שנת תשפ"ב לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערער ...


קום אין ישיבה, בלייב דאס ביסל ביז דו טרעפסט דיין שידוך. איך ווייס עס איז דיר נישט בא'טעמ'ט צו זיצן מיט יונגערע בחורים, דו האסט כמעט נישט מיט וועמען צו שמועסן, אלע זענען שוין חתונה געהאט; דאך זאלסטו קומען צו די שיעורים, לאז נישט אפ די פלאץ.


זיי שטארק מיט דיין בארד און פיאות, ריר נישט אן די פיאות, אפילו די קליינע האר נעבן די אויער. הער נישט אויס די וואס מאכן חוזק פון בארד און פיאות, זיי שטאלץ מיט דיין צלם אלקים. זעסט דאך וואס פאסירט ביים סוף, נעכטן איז א בחור אוועק פון די וועלט רחמנא לצלן, פאריגע וואך איז א חתן פלוצלונג נפטר געווארן; עס איז דא א ווארט פון רבי'ן: "וואס דארף א מענטש זארגן אז ער גייט אוועק פון די וועלט מיט בארד און פיאות".


רעד נישט מיט לצים, געב אכטונג אויף דיין לעבן.

#248 - ווער נישט צעבראכן פון די מוסר רייד
שידוכים, התחזקות, מוסר

בעזרת ה' יתברך


יום ה' פרשת תצוה, ט' אדר א', שנת תשפ"ב לפרט קטן


לכבוד ... נרו יאיר


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


איך זע פון דיין בריוו אז דו ביסט זייער צעבראכן; דו האסט נישט גוט אויפגענומען מיינע ווערטער.


איך בעט דיר זייער, קלאפ זיך נישט אראפ; דו ביסט א טייער קינד, איך האב דיר זייער ליב. דאס וואס איך זאג דיר ווי אזוי זיך צו פירן וכו', אזוי טו איך מיט מיינע קינדער; מיינע קינדער זאג איך, איך געב זיי מוסר, - נאר ווייל איך האב זיי ליב.


לויט דיין התנהגות וועסטו טרעפן א גוטע שידוך; דו פירסט זיך מיט יראת שמים, דו פירסט זיך מיט גוטע מידות, דו האסט אלץ א שמייכל; איך זע א שיינע עתיד פאר דיר.


זיי נישט ברוגז איבער דאס וואס איך האב דיר געזאגט בנוגע די בחורים וכו'; איך וויל נאר עס זאל דיר גוט זיין, אז דו ביסט קלוגער פון מיר, דו פארשטייסט בעסער - זאל דיר דער אייבערשטער העלפן, אבער אויב דו וועסט פאלגן - וועסטו בקרוב טרעפן דיין שידוך, דו וועסט האבן א זיסע לעבן; עס ליגט אין דיינע הענט די בחירה.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#247 - א ביטערע טעם ווען דער שידוך האט זיך נישט אויסגעארבעט
שידוכים

בעזרת ה' יתברך


יום א' פרשת תצוה, ה' אדר א', שנת תשפ"ב לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


עס איז זייער נישט קיין בא'טעמ'טע עסק ווען מען פארט צו א שידוך און מען באקומט א ניין, עס איז זייער א ביטערע טעם.


איך האף דו געדענקסט די ווערטער פון מוהרא"ש זכותו יגן עלינו וואס האט אונז געלערנט דעם כלל אין לעבן: 'ווער עס דארף מיך נישט, דארף איך אים טויזנט מאל נישט'; אז די מיידל זאגט קלאר אז זי וויל נישט ווייטער גיין מיט די שידוך - זאלסטו נישט ווערן צעפאלן, זאג פאר'ן שדכן: "אז זי דארף מיך נישט איין מאל דארף איך איר נישט טויזנט מאל".


מאך א טיקעט און קום צוריק; אויב דו וועסט זיך דערהאלטן, דו וועסט זיך נישט פארלירן, דו וועסט ווייטער לערנען און דאווענען און אנגיין מיט דיין סדר הים אין לעבן - וועט דער אייבערשטער דיר געבן שענערס און בעסערס.


דו ביסט נישט געפארן אומזיסט, דאס איז אויך געווען א בחינה פון א שידוך. דער רבי זאגט (חיי מוהר"ן, סימן תקצה) יעדעס מאל מען רעדט א שידוך, און זיכער ווען מען טרעפט זיך וכו' - איז דאס אויך א בחינה פון א שידוך, דאס אלעס מאכט נענטער דיין שידוך.

#246 - אנטלויף פון מענטשן וואס רעדן אויף אנדערע
חברים, שידוכים, לשון הרע, עסן, לצנות

בעזרת ה' יתברך


יום ה' פרשת תרומה, ב' אדר א', שנת תשפ"ב לפרט קטן


 


טייערער ... נרו יאיר


געדענק דעם כלל, די אלע וואס בארעדן אנדערע, ווען דו זיצט נישט ביים שמועס - בארעדט מען דיך. ווער נישט צוקאכט ווען דו הערסט לשון הרע אויף דעם און אויף יענעם, די רעדן אויף דיר דאס זעלבע ווען דו הערסט נישט.


אנטלויף פון מענטשן וואס רעדן אויף אנדערע, וואס מאכן ליצנות פון אנדערע. שלמה המלך זאגט (משלי כד, ט): "וְתוֹעֲבַת לְאָדָם לֵץ", דער לץ איז פארמיאוסט ביי אלעמען, ביים אייבערשטן און ביי מענטשן.


חכמינו זכרונם לברכה זאגן (סנהדרין כג.): "אנשי ירושלים", די ערליכע אידן פון ירושלים, "לא היו נכנסין בסעודה, אלא אם כן יודעין מי מיסב עמהן", האבן זיך נישט געזעצט עסן א סעודה מיט מענטשן וואס זיי האבן נישט געקענט; געווענליך ביים עסן, דעמאלט איז א צייט וואס מען קען רעדן דיבורי אמונה, דיבורי התחזקות, אדער רעדט מען אויף דעם און אויף יענעם; דעריבער האבן זיי אכטונג געגעבן וואו זיי עסן, מיט וועם זיי דרייען זיך.


דער רבי זאגט (לקוטי מוהר"ן חלק א', סימן סב): "דַּע, שֶׁעַל יְדֵי אֲכִילָתָם שֶׁל יִשְׂרָאֵל נַעֲשֶׂה יִחוּד קֻדְשָׁא בְּרִיךְ הוּא וּשְׁכִינְתֵּהּ אַפִּין בְּאַפִּין", ביים עסן איז א צייט פון יחוד קודשא בריך הוא ושכינתיה אפין באפין, אזוי ווי עס שטייט (רות ב, יד): "לְעֵת הָאֹכֶל גֹּשִׁי הֲלֹם [...] תִּקְרֻבְתָּא מַלְכָּא בְּמַלְכָּא".


אפילו צווישן אנשי שלומינו זענען דא גרויסע לצים; דארט וואו מען רעדט פון דעם און פון יענעם, דארט וואו מען בארעדט מענטשן - פון דארט אנטלויף!


דער רבי זאגט, מען באקומט א שרעקליכע שטראף, (ספר המדות אות לצנות, סימן א): "עַל יְדֵי לֵיצָנוּת [...] אִשְׁתּוֹ מוֹשֶׁלֶת בּוֹ", די ווייב געוועלטיגט אויף אים; אז דו וועסט גוט קוקן וועסטו זען אז עס איז טאקע אזוי, אלע לצים זענען גרויסע מויל מאכערס אינדרויסן, אין שטוב זענען זיי פארשקלאפט פאר די ווייב, ממש וואס דער רבי זאגט.


פרעג איך דיר, דו דארפסט דאס? דו שטייסט אין שידוכים - זאלסטו אכטונג געבן מיט וועם דו חבר'סט זיך, זוך אויף אנשי שלומינו וואס רעדן נישט פון יענעם.


 

#245 - שדכנות איז אכצן דאלער
שידוכים, שדכנים

בעזרת ה' יתברך


יום ה' פרשת תרומה, ב' אדר א', שנת תשפ"ב לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר, ברסלב ליבערטי


א גרויסן יישר כח פאר די אכצן דאלער שדכנות געלט און פאר די טויזנט דאלער אלס הכרת הטוב.


עס איז געווען פאר מיר ממש ווי מן פון הימל. איך האב געדארפט אהיים ברענגען פאר מיין משפחה, פאר מיין ווייב; איך האב נישט געוויסט פון וואו צו נעמען, איך האב געבעטן דעם אייבערשטן און אזוי ווי איך ענדיג בעטן קומט דיין זון מיט די ענוועלאפ; א וואונדערליכע מעשה פון תפלה!


איך האב הנאה אז דו האלסט די תקנות, אז שדכנות איז אכצן דאלער. איך בעט פאר אלע שידוכים וואס איך בין שדכן – ח"י דאלער. ווען איך בין געווען דעם ווינטער אין ארץ ישראל, איז געקומען הרב החסיד ר' שמעון שפירא נרו יאיר, א זון פון הצדיק רבי שמואל, איך בין געווען שדכן ביי זיין יונגסטע טאכטער, - און מיך געפרעגט וויפיל מען דארף געבן פאר שדכנות, איך האב אים געבעטן ח"י דאלער.


דיין זון לערנט זייער פלייסיג; זיין יראת שמים, זיינע מידות, זיין דערוואקסנקייט – איז עפעס נישט פשוט, הפלא ופלא; ער איז שוין גרייט פאר א שידוך. אויב דו ביסט שוין גרייט צו הערן א שידוך וויל איך דיר אנטראגן א וואוילע ערליכע תלמידה פון בית פיגא; לאז מיר וויסן.

#244 - בעט דעם אייבערשטן מיט דיין גאנצע הארץ פאר דיין שידוך
תפילות אויף אידיש, תפילה והתבודדות, בחור, שידוכים

בעזרת ה' יתברך


יום ה' פרשת תרומה, ב' אדר א', שנת תשפ"ב לפרט קטן


 


לכבוד מיין ליבער טייערער הארציגער ... נרו יאיר


מוהרא"ש זאגט: "נישטא אויף די וועלט אזא צער ווי די צער פון א בחור"; מוהרא"ש האט געזאגט, זיין נשמה איז אראפגעקומען אויף די וועלט פאר בחורים און מיידלעך; ער האט זיין גאנץ לעבן געשריבן חיזוק פאר בחורים און מיידלעך.


איך ווייס דיין צער, איך זע דיין הארץ; דו ווילסט שוין אזוי לאנג זיין חתונה געהאט, דו ווילסט נישט זיין אליינס. איך האב פאר דיר אן עצה, מוהרא"ש האט דאס געזאגט פאר אלע בחורים, די עצה איז: בעט דעם אייבערשטן מיט דיין גאנצע הארץ; זאג די פאר ווערטער:


"הייליגער באשעפער, העלף מיר, איך וויל טרעפן מיין שידוך, איך וויל שוין אזוי לאנג חתונה האבן. באשעפער איך קען נישט מער, איך שפיר ווי איך גיי זיך נישט קענען מער דערהאלטן. העלף מיר, געב מיר כח, געב מיר חיזוק – איך זאל זיין שטארק מיט אמונה, איך זאל גלייבן אז איך האב אויך א שידוך, און איך זאל שוין זוכה זיין צו דעם".


טייערער ..., איך האב דיר זייער ליב, איך בעט פאר דיר, איך טו פאר דיר; איך בעט דיר, דראפע זיך און דערהאלט זיך; עס קומט אט אט גוטע צייטן.

#243 - אייערע עלטערן האבן נאר נחת פון אייך
שידוכים, מחשבות, נחת, קאמפלעקס

בעזרת ה' יתברך


יום ד' פרשת בשלח, י' שבט, שנת תשפ"ב לפרט קטן


 


... תחי'


איך האב ערהאלטן אייער בריוו.


איר מאכט קיינעם נישט קיין צער, קלאפט ארויס די מחשבות רעות.


אייערע עלטערן האבן נחת פון אייך, איך האב אייער נעכטן געהאט א שיינע שמועס מיט אייער טאטע, איך האב זייער הנאה געהאט צו רעדן מיט אים, ער האט נאר נחת פון אייך.


איר זענט א טייער קינד, איר וועט שוין באלד טרעפן אייער שידוך.


 

#242 - שטארק זיך און דערהאלט זיך, כאטש מען האט אפגעלאזט דעם שידוך
שידוכים, התחזקות, סיפורי צדיקים

בעזרת ה' יתברך


יום ב' פרשת בשלח, ח' שבט, שנת תשפ"ב לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר


דיין חבר האט מיר דערציילט די זאך וואס דו גייסט יעצט אריבער, די צד הכלה האט אפגעלאזט די שידוך אפאר טעג פאר דיין חתונה; ער שרייבט מיר אז ער קען נישט נעמען דיין צער, ווען ער טראכט פון דיר שפירט ער ווי ער גייט אראפ פון זין, איז דאך זיכער אז דו אליינס שפירסט אזוי.


איך בעט דיר זייער זאלסט זיך דערהאלטן, זאלסט בלייבן שטארק; אז דו וועסט זיך דערהאלטן, דו וועסט ווייטער דינען דעם אייבערשטן געטריי, לערנען און דאווענען - וועסטו בקרוב טרעפן גאר א גוטע שידוך, שענער און בעסער.


איך ווייס פערזענליך כמה וכמה מעשיות פון חתנים וואס מען האט אפגעלאזט די שידוך, זיי האבן דאס נישט אויסגעהאלטן, און מיט רעכט; וואס קען דען זיין א גרעסערע צער פאר א חתן כלה אז מען לאזט אפ די שידוך? מען ווארט אזוי לאנג צו קענען חתונה האבן, אנהייבן די לעבן, און אז מען לאזט אפ די שידוך איז דאס זייער ווייטאגליך; דאך האבן זיי זיך דערהאלטן מיט די חיזוק פון הייליגן רבי'ן, זיי האבן זיך געשטארקט מיט אמונה אינעם אייבערשטן, און ביים סוף האבן זיי געטראפן אסאך בעסערס און שענערס.


די שידוך וואס מען האט אפגעלאזט איז אויך געווען דיין שידוך, און דאס וועט ברענגען נענטער דיין שידוך; אזוי האט דער רבי מגלה געווען ווען דעם רבינ'ס ווייב איז נפטר געווארן. דער רבי געווען אין ראדוויל, דער רבי האט זייער שטארק געוואלט חתונה האבן, ער האט נישט געוואלט זיין אן א ווייב, דעמאלט זענען געקומען אסאך פרויען, זיי האבן זיך געוואלט משדך זיין מיט אים, האט דער רבי געזאגט (חיי מוהר"ן, סימן תקצה): "אלע וואס זענען געקומען צו פארן זענען זיינע שידוכים, און אזוי איז ביי יעדן מענטש, מען האט כמה וכמה זיווגים, די שידוכים וואס מען רעדט איז אויך א בחינה פון שידוך, אפילו עס ווערט נישט אויסגעפירט, אפילו ווען מענטשן שמועסן ביי זיך אין שטוב, עס פאלט זיי ביי אז דער בחור וואלט גוט געווען פאר די מיידל - איז דאס א שידוך, אפילו ווען דער שידוך זאל זיך נישט אנהייבן און נישט ענדיגן - איז דאס אויך א בחינה פון א שידוך. "וְלִפְעָמִים נוֹסְעִים לַעֲשׂוֹת הַשִּׁדּוּךְ וּבְעֵת הַגְּמָר נִפְרָדִים מֵאֵיזֶה סִבָּה, וְלִפְעָמִים נִגְמָר הַשִּׁדּוּךְ וְאַחַר כָּךְ מַפְסִיקִים הַקֶּשֶׁר שֶׁל תְּנָאִים, וְלִפְעָמִים בָּאִין לִידֵי נִשּׂוּאִין וְאַחַר כָּךְ בְּסָמוּךְ נַעֲשֶׂה גֵּט בֵּינֵיהֶם. וְלִפְעָמִים אֵינוֹ נַעֲשֶׂה הַגֵּט עַד אַחַר אֵיזֶה זְמַן וְכַיּוֹצֵא בָּזֶה כַּמָּה בְּחִינוֹת שֶׁיֵּשׁ בְּעִנְיְנֵי הַשִּׁדּוּכִים וְהַזִּוּוּגִים שֶׁאֵינָם נִגְמָרִים אַחַר כָּךְ, אֲבָל כֻּלָּם הֵם בְּחִינַת זִוּוּגִים שֶׁלּוֹ. כִּי כָּל אֶחָד יֵשׁ לוֹ כַּמָּה זִוּוּגִים, רַק שֶׁאֵצֶל זֶה נִגְמָר אֵיזֶה זִוּוּג שֶׁלּוֹ עַל יְדֵי אֵיזֶה דִּבּוּר בְּעָלְמָא שֶׁמְּדַבְּרִים מִזֶּה הַשִּׁדּוּךְ, וְלִפְעָמִים עַל יְדֵי אֵיזֶה דִּבּוּר יוֹתֵר אוֹ עַל יְדֵי אֵיזֶה הִתְקַשְּׁרוּת אוֹ נְסִיעָה אוֹ עֻבְדָּא בִּשְׁבִיל הַשִּׁדּוּךְ לְפִי שָׁעָה וְכוּ' כַּנַּ"ל"; זעט מען פון דעם אז יעדע זאך וואס מען טוט פאר א בחור און פאר א מיידל כדי זיי זאלן טרעפן זייער שידוך - אפילו עס ווערט נישט - איז אויך עפעס, ווייל עס ווערט נענטער זייער ריכטיגער שידוך, עיין שם.


איך בעט דיר זייער, דערהאלט זיך, זיי נישט ברוגז אויף קיינעם. זיי זיך מבטל צום אייבערשטן, נעם אריין אמונה אין זיך, גלייב אז די גאנצע זאך איז פונעם אייבערשטן אליינס און אלעס איז לטובה, אלעס איז נאר פאר אונזער טובה, אפילו עס זעט אויס שלעכט - איז דאס נאר פאר די טובה פונעם מענטש - וועסטו בקרוב טרעפן שענער און בעסער.


לאז מיר וויסן ווען דו טרעפסט דיין שידוך.


 

#241 - בעטס דעם אייבערשטן פאר א גוטע שידוך
חיזוק פאר מיידלעך, שידוכים, תהלים, אידישע שטוב

בעזרת ה' יתברך


יום ב' פרשת שמות, ט"ז טבת, שנת תשפ"ב לפרט קטן


 


... תחי'


זארגט נישט פאר אייער שידוך, א שידוך האט מיט'ן אייבערשטן. חכמינו זכרונם לברכה זאגן (בראשית רבה סח, ג): "אֵין זִוּוּגוֹ שֶׁל אִישׁ אֶלָּא מִן הַקָדוֹשׁ בָּרוּךְ הוּא", א שידוך האט נאר מיט'ן אייבערשטן.


זאגט יעדן טאג תהלים און בעטס דעם אייבערשטן פאר א גוטע ערליכער מאן. בעטס דעם אייבערשטן אייער שטוב זאל זיין געשטעלט אויף אמונת חכמים, די שטוב זאל זיין אנגעפולט מיט'ן רבינ'ס עצות און חיזוקים.


פון דער ראש ישיבה.

#240 - רעד מיט די בחורים וואס האבן נישט קיין חברים
חברים, שידוכים, בזיונות, מדות טובות, ישיבה

בעזרת ה' יתברך


יום ד' פרשת ויחי, י"א טבת, שנת תשפ"ב לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערער ליבער ... נרו יאיר


עס האט מיר זייער וויי געטון די מעשה וואס האט פאסירט, דו האסט געכאפט פעטש פון וכו'; דער אייבערשטער זאל רחמנות האבן אויף דיר און אננעמען די בזיונות און דיר געבן א גוטע שידוך.


ביי מיר ביסטו זייער חשוב, איך האב דיר זייער ליב; זיי זיך נישט מבלבל פון קיינעם, בלייב שטארק מיט דיין עבודת הקודש; סיי מיט דיינע שיעורים כסדרן און סיי מיט העלפן די ישיבה.


מאך זיך א צייט צו רעדן מיט די בחורים וואס האבן נישט קיין חברים, דאס איז די גרעסטע מצוה. איך האב באמערקט אז דו האסט א גוטע ווייכע הארץ, דו ביסט גוט פארדעם. די הייליגע חכמים זאגן (מגילה ג:) מת מצוה קומט פאר אלע מצוות, עס איז די גרעסטע זאך אויף די וועלט.


 

#239 - האט נאך אביסל סבלנות, נאך אביסל וועט זיין גוט
תפילה והתבודדות, כיבוד אב ואם, חיזוק פאר מיידלעך, שידוכים, שלום בית, סבלנות

בעזרת ה' יתברך


יום א' פרשת שמות, ט"ו טבת, שנת תשפ"ב לפרט קטן


 


... תחי', תלמידה בית פיגא


איך האב געליינט אייער פארווייטאגטע בריוו; איר שרייבט זייער שרעקעדיגע ווערטער, איר ווילט ענדיגן אייער לעבן, איר קענט נישט אויסהאלטן די ווייטאג פון אייער מאמע; אייער טאטע שרייט און פארשעמט איר ווען אלע קינדער הערן, עס איז נישטא קיין איין נארמאלע שמועס צווישן זיי.


עס שטעכט מיר זייער אין מיין הארץ צו הערן וואס איר גייט אריבער; איך האב נישט געוויסט ווי ווייט עס גייט, איך האב נישט געוויסט ווי שטארק אייער מאמע ליידט; איך בעט אייך זייער, האט נאך אביסל סבלנות, נאך אביסל וועט איר חתונה האבן, איר וועט שוין נישט דארפן מיטהאלטן די קריגערייען פון אייערע עלטערן.


בעטס דעם אייבערשטן איר זאלט באקומען אן ערליכער חתן, אן ערליכער מאן וואס וועט זיין גאנץ לעבן שיין רעדן צו אייך, בעטס דעם אייבערשטן פאר אן ערליכער מאן; מיט תפילה וועט איר דאס באקומען, בעטס אן א שיעור אויף אן ערליכע לעבן.


מיר געפונען, לאה האט זייער אסאך געבעטן דעם אייבערשטן זי זאל חתונה האבן מיט א צדיק. דער הייליגער זוהר זאגט (ויחי, רכג.): "לֵאָה כָּל יוֹמָהָא, הֲוַת בְּפָרָשַׁת אוֹרְחִין קַיָּימָא", לאה פלעגט גיין התבודדות, "וּבָכַת", און זי האט געוויינט צום אייבערשטן, "בְּגִינֵיהּ דְּיַעֲקֹב, כַּד שָׁמְעַת דְּאִיהוּ צַדִּיקָא", זי האט געוויינט אז זי וויל חתונה האבן מיט דער צדיק יעקב, "וּצְלוֹתָא אַקְדָמַת לֵיהּ", ביז זי האט זוכה געווען חתונה צו האבן מיט אים, "רָחֵל לָא נָפְקַת לְאוֹרְחִין לְעַלְמָא, בְּגִינֵי כָּךְ זָכְתָה לֵאָה לְאִתְקַבְּרָא עִמֵּיהּ", רחל האט נישט געדאווענט אויף דעם, דעריבער האט לאה זוכה געווען אויך צו ליגן אין מערת המכפלה מיט יעקב אבינו, ווייל זי האט אסאך געבעטן דעם אייבערשטן צו חתונה האבן מיט דעם צדיק.


בעטס אויף אן ערליכן מאן, נאר ערליכע אידן האבן שלום בית; אויב איז דא יראת שמים - דעמאלט רעדט מען שיין צו די ווייב, מען האט זיך ליב; ווידעראום דער וואס האט נישט יראת שמים - פייניגט די ווייב, טשעפעט די ווייב. מען דארף אסאך בעטן דעם אייבערשטן צו באקומען א מאן וואס האט שייכות מיט א צדיק, א מאן וואס פאלגט א צדיק; דעמאלט איז דאס לעבן זיס.


איר זאלט מכבד זיין אייער טאטע און אייער מאמע; אויב מען קריגט זיך זאלט איר זיך נישט אריינמישן, נאר בעטן דעם אייבערשטן מען זאל זיך נישט קריגן.


דער אייבערשטער זאל העלפן איר זאלט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#238 - די ריכטיגע פארשטאנד צו וויסן וואס צו רעדן און צו וועמען צו רעדן
חיזוק פאר מיידלעך, שידוכים, רעדן, שכל

בעזרת ה' יתברך


יום ד' פרשת ויגש, ד' טבת, שנת תשפ"ב לפרט קטן


 


די חשוב'ע תלמידה פון בית פיגא ... תחי'


איך האב ערהאלטן אייער בריוו.


אז אייערע עלטערן ווילן אייך געבן מעדעצין צוליב דעם וואס איר ווילט אזוי שטארק חתונה האבן – זאלט איר אויפהערן מוטשען פאר א שידוך, ווייל מען וועט אייך נאך ארויפלייגן אויף מעדעצין; אנשטאט מוטשען אייערע עלטערן זאלט איר צוריק גיין צום אייבערשטן, אים קענט איר בעטן און מוטשען.


איר דערמאנט מיך א מעשה, מיין באבע עליה השלום, מיין מאמע'ס מאמע, זי איז געווען א גרויסע צדיקת און זייער א קלוגע, האט זי דערציילט אז נאכן קריג איז זי געווען אזוי זיכער אז משיח קומט שוין אט אט אז זי האט גערעדט מיט יעדן איינעם נאר פון משיח, איין טאג הערט זי ווי מען רעדט אונטער איר רוקן אז זי איז משוגע געווארן, ווייל זי רעדט צופיל פון משיח, האט זי דעמאלט אויפגעהערט צו רעדן; זי איז געווען גענוג קלוג צו וויסן פון וואס צו רעדן און מיט וועם צו רעדן.


דאס זעלבע וואונטש איך אייך, איר זאלט האבן די ריכטיגע פארשטאנד צו וויסן וואס צו רעדן און צו וועמען צו רעדן. רעדט צום אייבערשטן, דער אייבערשטער זעט אייער צעבראכן הארץ, אייער ווילן, ווי שטארק איר ווילט זיין גוט, איר ווילט חתונה האבן צו ווערן גאנץ, צו אנהייבן לעבן.


אויך בעט איך אייך זייער, פרובירט מיט אלע אייערע כוחות צו זיין פרייליך; עס איז טאקע שווערער – יעצט ווען מען ווארט אויף א שידוך – צו זיין פרייליך, אבער אז דער רבי זאגט מען זאל זיין פרייליך – דארף זיין א וועג אויך יעצט צו זיין פרייליך.

#237 - מיר דארפן זיך שטארקן מיט אלע כוחות אין אמונה
שידוכים, אמונה, התחזקות

בעזרת ה' יתברך


ד' פרשת מקץ, כ"ח כסליו, ד' דחנוכה, שנת תשפ"ב לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערער ליבער ... נרו יאיר


איך האב ערהאלטן דיין מעסידזש.


איך וועל זיך אומקוקן פאר א גוטער בחור פאר דיין טאכטער, דיין טאכטער תחי' איז זייער א חשוב קינד, פון די אויסגעצייכנסטע תלמידות פון בית פיגא; עס קומט איר א גוטער בחור, אן ערליכער בחור, נישט געכאפטערהייט; זאג איר מען גייט אויסקלויבן א גוטער בחור פאר איר.


פארליר זיך נישט, "גאט איז גרויס!" מיר ווייסן גארנישט וואס טוט זיך, מיר דארפן זיך שטארקן מיט אלע כוחות אין אמונה.

#236 - לאז אפ וויין און ברוינפן
בחור, שידוכים, שכרות, משקה המשכר

בעזרת ה' יתברך


יום ג' פרשת מקץ, כ"ו כסליו, ב' דחנוכה, שנת תשפ"ב לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר


יעצט הער איך אז דו ביסט צוריק געגאנגען צום טרינק; דיין זיידע זאגט מיר ער זעט ביי דיר פלעשער ברוינפן, ער האט מיר געבעטן איך זאל נישט זאגן אז ער האט אויסגעזאגט, אבער איך זאג יא ווער עס האט מיר געזאגט, ווייל איך וויל דיר ראטעווען פון די מחלה ה' ישמרינו.


וואס איז דיין פלאן? ביז א קורצע צייט שטייסטו אין שידוכים, דו ווילסט אוודאי חתונה האבן, נו וואס טראכסטו? ווער זאל וועלן א שיכור פאר א מאן? איך וועל דארפן זוכן פאר דיר א כלה וואס טרינקט אויך.


איך האלט פון דיר, איך האב דיך זייער ליב, איך וויל נאר דיין גוטס, דעריבער בעט איך דיר: "לאז אפ וויין און ברוינפן, אפילו ביר זאלסטו נישט טרינקען!"


לערן יעדן טאג די תורה פון רבי'ן, לקוטי מוהר"ן חלק ב', סימן כו – וואס רעדט זיך פון שכרות, און זאג די תפלה פון רבי נתן (לקוטי תפילות חלק ב', סימן כג).


אויך זאלסטו לערנען די פסוקים אין ספר משלי, די מוסר רייד פון שלמה המלך'ס מאמע, ווי זי זאגט (משלי לא, ד-ז): "אַל לַמְלָכִים לְמוֹאֵל", עס פאסט נישט פאר קעניגן וואס זענען נאנט צום אייבערשטן זיך אזוי צו פירן, "אַל לַמְלָכִים שְׁתוֹ יָיִן", עס פאסט נישט פאר קעניגן צו טרינקען וויין, "וּלְרוֹזְנִים אֵי שֵׁכָר", פאר גרויסע הערשער איז נישט גוט אלטע וויין, "פֶּן יִשְׁתֶּה וְיִשְׁכַּח מְחֻקָּק", ווען מען טרינקט – קען מען פארגעסן די הייליגע תורה וכו', "תְּנוּ שֵׁכָר לְאוֹבֵד", וויין איז גוט פאר רשעים וואס גייען סיי ווי ווערן אויס, זיי ווערן פארלוירן, "וְיַיִן לְמָרֵי נָפֶשׁ", וויין איז גוט פאר דערביטערטע מענטשן, "יִשְׁתֶּה וְיִשְׁכַּח רִישׁוֹ", דורכן טרינקען פארגעסן זיי זייער ארעמקייט, "וַעֲמָלוֹ לֹא יִזְכָּר עוֹד", זיי געדענקען נישט זייער פלאג, אבער דו טרינק נישט.


קוק די פסוקים אין משלי סוף קאפיטל כג: "לְמִי אוֹי לְמִי אֲבוֹי", אויף וועם איז א קלאג? "לְמִי מִדְיָנִים", ווער קריגט זיך? "לְמִי שִׂיחַ", ווער רעדט אסאך? "לְמִי פְּצָעִים חִנָּם", ווער כאפט קלעפ? "לְמִי חַכְלִלוּת עֵינָיִם", ווער האט רויטע אויגן? שלמה המלך פרעגט די פראגעס, און ענטפערט: "לַמְאַחֲרִים עַל הַיָּיִן", פאר די וואס טרינקען וויין, "לַבָּאִים לַחְקֹר מִמְסָךְ", פאר די וואס קומען פארשן ווי אזוי מען מאכט שטארקע וויין, גוטע וויין.


לערן די אלע פסוקים פון משלי און זאג די תפלה, ווייל איך ציטער וואס וועט זיין דיין סוף.


איך וויל דיר העלפן, איך ווארט דו זאלסט מיר ענטפערן אויף די בריוו.

#235 - די שידוכים וואס ווערן אויס, ברענגען נענטער דעם ריכטיגן שידוך
תפילה והתבודדות, שידוכים, התחזקות, קברי צדיקים, שדכנים

בעזרת ה' יתברך


יום ד' פרשת מקץ, כ"ז כסליו, ג' דחנוכה, שנת תשפ"ב לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר


איך בעט דיר זייער, שטארק זיך מיט אלע דיינע כוחות; דער אייבערשטער וועט דיר נישט פארלאזן, דו וועסט טרעפן דיין זיווג.


עס זיך נישט אויף מיט וואס עס איז געווען, מיט וואס דו ביסט אריבער השם ישמרינו. דער רבי זאגט (חיי מוהר"ן, סימן תקצה): א מענטש האט כמה וכמה שידוכים, און אפילו די שידוכים וואס מען טראגט בלויז אן - איז אויך א שידוך, און אמאל דארף מען זיך טרעפן, עס ווערט א שידוך און נאכדעם ווערט עס אויס שידוך, און אמאל דארף מען חתונה האבן און מען גט זיך - אויך צו קענען צוקומען צום ריכטיגן שידוך.


דו וואוינסט דאך אין קרית יואל סמוך ונראה צום ציון פון הייליגן רבי'ן זכותו יגן עלינו מסאטמאר, גיי ארויף יעדן טאג פאר אפאר מינוט און זאג א קאפיטל תהילים פון טיפעניש פון הארץ, בעט דו זאלסט טרעפן דיין שידוך. דער הייליגער רבי זאגט (ספר המדות אות צדיק, סימן קעג): "עַל יְדֵי הִשְׁתַּטְּחוּת עַל קִבְרֵי הַצַּדִּיקִים הַקָּדוֹשׁ בָּרוּךְ הוּא עוֹשֶׂה לוֹ טוֹבוֹת, אַף עַל פִּי שֶׁאֵינוֹ רָאוּי לְכָךְ", ווען א מענטש גייט אויף קברי צדיקים מתפלל זיין, הערט דער אייבערשטער צו זיינע תפילות.


דו שרייבסט מיר איך זאל זיין דיין שדכן; איך בעט דעם אייבערשטן יעדן טאג אז איך וויל זיין דיין שדכן. דער רבי האט דערציילט (חיי מוהר"ן, סימן פד) ער האט גע'חלומ'ט ווי ער פרעגט אויבן אין הימל וואס ער זאל טון פאר פרנסה, האט מען אים געענטפערט: "דיין פרנסה וועט זיין אז דו וועסט זיין א שדכן", מוהרא"ש האט זיין גאנץ לעבן געטון אין שידוכים, דער רבי זאגט בפירוש (לקוטי מוהר"ן חלק ב', סימן פט) דער צדיק איז דער שדכן; איך וועל טון פאר דיר.


א ליכטיגן חנוכה.

#234 - אז איר ווילט א ווארעמע ערליכע שטוב, וועט איר דאס באווייזן
חיזוק פאר מיידלעך, שידוכים, אידישע שטוב

בעזרת ה' יתברך


יום ג' פרשת מקץ, כ"ו כסליו, ב' דחנוכה, שנת תשפ"ב לפרט קטן


 


... תחי'


איך האב ערהאלטן אייער בריוו.


איך פריי זיך זייער צו הערן אז איר זענט זיך מחי' ומחזק מיט די עצות פון הייליגן רבי'ן, דעם רבינ'ס חיזוק און עצות איז ממש אייער לעבן; איר גייט מיט די עצה פון התבודדות, איר רעדט צום אייבערשטן, איר זאגט תהלים מיט תמימות ופשיטות, עס איז אייך אזוי גוט.


בנוגע אייער פראגע אויב איז מעגליך איר זאלט באקומען אן ערליכער ברסלב'ער בחור ווען אייער שטוב איז מער מאדערן, נישט פרום; וואס איז בכלל די שאלה? אוודאי איז דאס מעגליך! זייט נישט דערשראקן, זייט נישט אין ספיקות, ווייל ווי אזוי איר ווילט אויסשטעלן אייער שטוב - אזוי וועט זיין; אז איר ווילט א ווארעמע ערליכע שטוב - וועט איר דאס באווייזן, אלעס ווענדט זיך אינעם מענטש. עס איז דא הונדערטער משפחות, ערליכע ווארעמע משפחות - וואס די עלטערן זענען מער מאדערן, מיט דעם האבן די קינדער אויפגעשטעלט שיינע אידישע שטובער.


זייט ממשיך מיט אייער עבודות השם; זייט זיך מתבודד און זאגט תהלים. בעטס דעם אייבערשטן יעדן טאג אויף אייער אייגענע שפראך איר זאלט טרעפן אייער זיווג און זוכה זיין אינאיינעם אויפצושטעלן אן ערליכע ווארעמע ברסלב'ער שטוב.


א ליכטיגן חנוכה.

#233 - אין זכות פון ביישטיין דעם נסיון, וועט איר באקומען א גוטע שידוך
שידוכים, תהלים, נסיונות

בעזרת ה' יתברך


יום ה' פרשת וישב, כ"א כסליו, שנת תשפ"ב לפרט קטן


 


... תחי'


איך האב ערהאלטן אייער בריוו.


איך פריי זיך זייער צו הערן אז איר האט אפגעהאקט אלע קשרים, איר האט מער נישט קיין שייכות מיט דעם בחור.


בזכות דעם וואס איר האט עומד געווען בנסיון, איר האט אלעס אפגעלאזט - וועט איר באקומען א גוטע שידוך, אן ערליכע שידוך.


זאגט יעדן טאג דעם יום תהלים, און בעט דעם אייבערשטן אויף אייער שפראך אלעס וואס איר ווילט.


דער אייבערשטער זאל העלפן איר זאלט האבן הצלחה אין אלע ענינים.


 

#232 - דערצייל אלעס פאר'ן אייבערשטן, וועסטו ווערן א שטארקער מענטש
תפילה והתבודדות, בחור, שידוכים, זעלבס זיכערקייט

בעזרת ה' יתברך


יום ג' פרשת ויצא, ה' כסליו, שנת תשפ"ב לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר, תלמיד ישיבת תפארת התורה


דו ביסט זייער א וואוילער בחור, איך בין זייער איבערגענומען פון דיין יראת שמים; איך וועל איבערגעבן פאר דיינע עלטערן אז איך בין זייער צופרידן פון דיר.


האב נישט מורא פון קיינעם, זיי שטארק. דו וועסט בקרוב טרעפן א גוטע שידוך.


גיי יעדן טאג אביסל התבודדות, שמועס אויס דיין הארץ צום אייבערשטן; רעד צו אים אלעס, שעם זיך נישט; דערצייל אים אין דיין שפראך אלעס וואס שטערט דיר, אלע מחשבות און בלבולים וכו', - וועסטו ווערן א שטארקער מענטש, דו וועסט זיין זיכער מיט דיר.


פון דיין ראש ישיבה וואס האט דיר זייער ליב.

#231 - ווער נישט אויסער זיך ווען איינער האט דיר געזאגט א ווארט
כיבוד אב ואם, שידוכים, סענסיטיוו

בעזרת ה' יתברך


יום ב' פרשת ויצא, ד' כסליו, שנת תשפ"ב לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר


איך בעט דיר זייער, האלט זיך שטארק, לאז זיך נישט צעברעכן פון קיין שום זאך אויף דער וועלט. א שידוך האט נישט מיט קיינעם, נאר מיט'ן אייבערשטן. אז דו ווילסט שוין דיין שידוך - האסטו איין ברירה, גיין נאכאמאל צום אייבערשטן און אים בעטן ברחמים ובתחנונים.


נאך א וויכטיגע זאך וויל איך דיר בעטן, ווער נישט אויסער זיך ווען איינער האט דיר געזאגט א ווארט, אדער אז איינער קוקט אויף דיר, מען קען נישט אזוי לעבן; אז מען האט דיר געזאגט א ווארט אדער געקוקט אויף דיר - זאלסטו דאס אראפשלינגען און גיין ווייטער, בפרט ווען דיינע עלטערן זאגן דיר א ווארט וואס שמעקט דיר נישט - זאלסטו נישט ווערן אויס מענטש; עס איז נישט עק וועלט ווען א טאטע זאגט עפעס וואס שמעקט נישט.


מוהרא"ש זאגט בשם צדיקים אויפ'ן פסוק (בראשית כה, יד): "וּמִשְׁמָע וְדוּמָה וּמַשָּׂא", 'וּמִשְׁמָע', מען דארף קענען הערן, 'וְדוּמָה', און שווייגן, 'וּמַשָּׂא', און דערהייבן.


פון דיין ראש ישיבה.

#230 - עס איז פאר דיר אויך דא א שידוך
תפילה והתבודדות, בחור, שידוכים, התחזקות

בעזרת ה' יתברך


מוצאי שבת קודש פרשת תולדות, ב' כסליו, שנת תשפ"ב לפרט קטן


 


טייערער ... נרו יאיר


דראפע זיך און דערהאלט זיך, האלט זיך מיט אלע כוחות; אפילו עס איז דיר ביטער שווער, דו ביסט צעבראכן פון אלעס וואס גייט אויף דיר אריבער, דו ווארטסט שוין אזוי לאנג אויף א שידוך, מען האט דיר איבערגעהיפט; דיין יונגערע שוועסטער האט שוין חתונה געהאט, און דיינע יונגערע נעפיוס און ניסעס - אלע האבן חתונה און דו האסט נאכנישט געטראפן דיין שידוך.


דאך בעט איך דיר זייער ליבער טייערער ברודער, פארליר נישט די אמונה ובטחון, גלייב באמונה שלימה אז אלעס איז לטובה, דער אייבערשטער טוט נאר גוטס, עס איז פאר דיר אויך דא א שידוך. זאלסט זיין פרייליך, זאלסט ארומגיין מיט א פרייליכע פנים.


נעם די עצה פון רבי'ן: "התבודדות"; זיי זיך מתבודד יעדן טאג, זאג פאר'ן באשעפער ווי שטארק דו ווילסט זיין ערליך און עס איז דיר אזוי שווער, וועסטו מאכן אזא רעש; דער אייבערשטער האט זייער ליב ווען מען טענה'ט זיך, מען בעט אים מיט טענות און אמתלאות (לקוטי מוהר"ן חלק א', סימן קכד; שיחות הר"ן סימן סט).


קענסט זיך נישט פארשטעלן צו וואס מען איז זוכה דורך התבודדות ותפלה, די מח ווערט לויטער, מען ווערט א גרויסער צדיק.

#229 - פון די שיעורים און בריוו באקומט מען ענטפערס אויף יעדע פראגע און ספק
שידוכים, ספיקות, דרשות, היכל הקודש, בריוו, ראש ישיבה

בעזרת ה' יתברך


יום ה' פרשת ויצא, ז' כסליו, שנת תשפ"ב לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


איך נעם אן די מוסר; עס קומט זיך מיר אסאך מער.


בנוגע דיין זון; געלויבט דעם אייבערשטן ער איז זייער וואויל, ער לערנט פלייסיג און פירט זיך מיט יראת שמים.


אויף דיין טענה פארוואס איך ענטפער דיר נישט וועגן די שידוך; דאס נישט ענטפערן - דאס איז די תשובה, קומט אויס אז איך האב דיר יא געענטפערט.


איך האף צום אייבערשטן אז דו וועסט זיך זייער שטארקן אפילו איך קום נישט אן צו רעדן צו דיר און דיר צו ענטפערן, פון הערן די שיעורים און לערנען די בריוו באקומט מען ענטפערס אויף יעדע פראגע און יעדע ספק.


איך פארשטיי אז דו ווילסט פריוואטע אויפמערקזאמקייט; זיי מיר מוחל, איך בין פארנומען מיט די בחורים און קינדער, דאס איז ביי מיר די ערשטע און דאס וויכטיגסטע, און אז עס בלייבט איבער צייט דארף איך לערנען מיינע שיעורים און פארשטייט זיך אהיים גיין העלפן מיין ווייב. אפשר איז דא אנדערע פלעצער וואס מען קען באקומען מער פריוואטע אויפמערקזאמקייט, דא אין היכל הקודש אפילו איינער זאל קיינמאל נישט קומען רעדן פריוואט, אויב עפנט ער זיינע אויערן ווי א טראכטער און הערט אויס די שיעורים, ער עפנט די אויגן און לערנט די בריוו - איז נישטא קיין זאך וואס ער זאל נישט זען און האבן א תשובה דערויף.


מיט דעם אלעם וועל איך פרובירן צו מאכן צייט פאר דיר.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#228 - ווי מער מען בעט פאר א שידוך, אלץ נענטער ווערט די שידוך
שידוכים, תהלים

בעזרת ה' יתברך


יום ב' פרשת תולדות, כו מרחשון, שנת תשפ"ב לפרט קטן


 


... תחי'


זעט צו זאגן יעדן טאג תהלים, בעטס דעם אייבערשטן איר זאלט טרעפן א גוטע שידוך.


א שידוך האט נאר מיט'ן אייבערשטן; ווי מער מען בעט פאר א שידוך – אלץ נענטער ווערט די שידוך.


 

#227 - פאר א שידוך איז כדאי אלעס צו טון
שידוכים, דמיונות, גראפאלאגיע

בעזרת ה' יתברך


יום ד' פרשת ויצא, ו' כסליו, שנת תשפ"ב לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


בנוגע דיין פראגע, ווען מען גייט צו עלטערן וכו'; עס ווענדט זיך וואו דער קאפ איז, אויב די מח מחשבה איז ווי עס דארף צו זיין וכו' - איז נישט קיין פראבלעם, און אז מען טראכט פון אנדערע - דעמאלט איז נישט גוט סיי וואו מען איז.


בנוגע וכו'; מען מעג אלעס.


בנוגע אויב דער בחור זאל געבן זיין שריפט, די אנדערע זייט וויל נישט גיין ווייטער מיט'ן שידוך נאר אויב דער בחור ווייזט זיין שריפט; פאר א שידוך איז כדאי אלעס צו טון, וואס קען מען טון אז אידישע קינדער ווערן אזוי פארדריידט מיט דמיונות.


זאג דיין חבר ער זאל זיין גרייט, מען וועט אים זאגן מען זעט פון זיין שריפט אז ער איז א כעסן און נאך שלעכטע מידות - זאל ער נישט ווערן צעבראכן.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.