בריוון פונעם ראש ישיבה שליט"א

#7336 - אידישע ווייבלעך קען מען נישט פארנארן
צניעות, שמירת עינים

בעזרת ה' יתברך - יום ה' פרשת במדבר, ב' סיון, מ"ו לעומר, שנת תשפ"ה לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


אז דיין פרנסה איז זיין א קאר סערוויס דרייווער - זאלסטו זיך זייער אכטונג געבן ווען דו האסט א פרוי אליין אין קאר, נישט רעדן קיין איין איבריגע ווארט, און נישט קוקן קיין איין קוק.


דאס וואס דו זאגסט אז דו שפירסט זיך ווי א שוטה מיטן נישט קוקן און נישט זיין העפליך, און דו שטארקסט זיך מיט די ווערטער פון די הייליגע חכמים (עדיות ה, ו): "מוּטָב לִי לְהִקָּרֵא שׁוֹטֶה כָּל יָמַי", ענדערש זיין א שוטה, "וְלֹא לֵעָשׂוֹת שָׁעָה אַחַת רָשָׁע לִפְנֵי הַמָּקוֹם", און נישט זיין קיין רשע איין סעקונדע פארן אייבערשטן; וויל איך דיר זאגן אז איך בין זייער איבערגענומען פון דיין יראת שמים, ווי דו שלאגסט זיך מיטן יצר הרע, אבער וויסן זאלסטו אז עס איז פינקט פארקערט, ווען מען פאלט אריין מיט א קאר סערוויס דרייווער וואס רעדט און קוקט וכו' וכו' - קוקן די פרויען אים אן ווי א שוטה, אידישע ווייבלעך קען מען נישט פארנארן און פארדרייען, זיי שפירן זייער רואיג און זיכער ווען דער דרייווער קוקט נישט, רעדט נישט, פרעגט נישט, טוט וואס ער האט צו טון, און די אלע וואס מאכן זיך ארענטליך, מען קוקט, מען שמייכלט, דארט זענען די פרויען נישט רואיג.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#7335 - זיצן מיט צניעות ביים שבת טיש
צניעות, שמחה, שווער און שוויגער, שמירת עינים

בעזרת ה' יתברך - יום ה' פרשת במדבר, ב' סיון, מ"ו לעומר, שנת תשפ"ה לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


זייער גוט טוסטו אז ווען דו גייסט צו דיין שוויגער קוקסטו אראפ, דו פירסט זיך מיט יראת שמים. עס איז נישט קיין סתירה מיט מכבד זיין, מכבד זיין מיינט רעדן שיין, זיך באדאנקען, העלפן; עס איז נישט קיין סתירה מיט זיך היטן די אויגן, זיך פירן איידל.


בנוגע דאס וואס מען זיצט די חתונה געהאטע קינדער, מאן און ווייב - איינער נעבן צווייטן, און עס איז אומבאקוועם ווען א צווייטע פארפאלק זיצט אנטקעגן דיר און דו דארפסט אראפקוקן; וואס קענסטו טון? קענסט נישט איבערדרייען די יוצרות ביי דיין שווער אין שטוב וכו', אם ירצה ה' ווען דו וועסט חתונה מאכן דיינע קינדער און זיי רופן צו דיר פאר סעודות זאלסטו מאכן די מענער פארנט, און די טעכטער און שנירן אונטן, נעבן די מאמע.


זיי פרייליך, גיי א טענצל אפאר מאל א טאג, און הער פרייליכע ניגונים, ווייל דאס היט דעם מענטש פון ניאוף. דער רבי זאגט (לקוטי מוהר"ן חלק א', סימן קסט), שמחה איז א שמירה אויף פגם הברית, אזוי ווי עס שטייט (תהילים קד, לד-לה): "אָנֹכִי אֶשְׂמַח בַּה', יִתַּמּוּ חַטָּאִים מִן הָאָרֶץ, וּרְשָׁעִים עוֹד אֵינָם", ווען איך פריי זיך מיטן אייבערשטן, דעמאלט יִתַּמּוּ חַטָּאִים מִן הָאָרֶץ – איז מער נישטא קיין עבירות.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#7334 - נישט רעדן מיט פרויען און מיידלעך, אפילו פאר אידישקייט
קדושה, קירוב

בעזרת ה' יתברך - יום ה' פרשת במדבר, ב' סיון, מ"ו לעומר, שנת תשפ"ה לפרט קטן


 


מיין טייערער ... נרו יאיר


איך בעט דיר ברחמים ובתחנונים, זאלסט נישט רעדן מיט קיין פרויען און מיידלעך אפילו אויף מקרב זיין צום רבי'ן און צום אייבערשטן; דער יצר הרע קומט צום מענטש פארשטעלט, ער וויל הרג'נען דעם מענטש, אים צונעמען די וועלט און יענע וועלט.


האסט מיר געשריבן אז דו האסט מחזק געווען ביי דיין נסיעה אויפן פליגער צוויי מיידלעך וואס האלטן אינמיטן נתקרב ווערן צו אידישקייט, האסט זיי געוואלט מקרב זיין צום רבי'ן; איך בעט דיך ברחמים, האב רחמנות אויף דיר, אויף דיין משפחה און אויך אויף מיר, ווייל אז דו ביסט ביי מיר אין די מוסד וואס וועט דא זיין, עס קען דאך זיין א פארשעמונג אויך אויף די מוסד, אויף די קהילה.


שרייב מיר צוריק און זאג מיר צו אז דו רעדסט מער נישט מיט קיין פרעמדע פרויען, נישט אויף מקרב זיין און נישט אויף מאכן שלום בית.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#7333 - זוך א מקוה וואס איז ליידיג
מקוה, קדושה, משניות, שמירת עינים

בעזרת ה' יתברך - יום ה' פרשת במדבר, ב' סיון, מ"ו לעומר, שנת תשפ"ה לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


איך בין אזוי צעשוידערט פון ליינען וואס דו ביסט אריבער אלס יונגער בחור פון רוצחים וואס האבן דיך מטמא געווען אין מקוה; ווי קען זיין אזא זאך פאסירן, נאכדערצו ביי די שענסטע און פרומסטע קהילה? וואס איז פשט?! קיינער זעט נישט? נישטא קיין מקוה איד? נישטא קיין גבאים? אלעס איז הפקר?! ווי קען זיין א מקוה אינמיטן שטאט וואו הונדערטער אידן גייען א טאג און עס זאל פאסירן בריש גלי אז מען איז מטמא בחורים.


יעצט ווען דיין טעראפיסט זאגט דיר זאלסט נישט גיין אין מקוה, ווייל דו ביסט נעבעך קראנק מיט די מחלה פון (דברים כח, לד): "וְהָיִיתָ מְשֻׁגָּע מִמַּרְאֵה עֵינֶיךָ אֲשֶׁר תִּרְאֶה", דו קוקסט ווי א משוגע'נער רחמנא לצלן, דו ווילסט וויסן אויב דאס שטימט מיטן הייליגן רבינ'ס ווערטער; ענדערש זאלסטו יא גיין אין מקוה, נאר זוך א מקוה וואס איז ליידיג, זוך א צייט וואס איז ליידיג, וועט דיר זיין גרינגער.


אז דו ווילסט געהיילט ווערן פון די טומאה, זאלסטו זיך מאכן א שיעור אין לערנען יעדן טאג אכצן פרקים משניות. ווייל ווען מען זינדיגט אין פגם הברית, הוצאת זרע לבטלה רחמנא לצלן גייט דער פגם צו די מח. אזוי ווי דער זוהר זאגט (משפטים קי): "סליקא דיסודא עד אבא ואמא", מען פארלירט די מוחין, און דאס קען מען צוריק באקומען דורך לערנען משניות. אזוי ווי דער רבי זאגט (שיחות הר"ן, סימן יט): "שֶׁאֲפִילּוּ אוֹתָן הָאֲנָשִׁים הָרְחוֹקִים מִן הַקְּדֻשָּׁה מְאֹד, שֶׁנִּלְכְּדוּ בִּמְצוּדָה רָעָה, עַד שֶׁרְגִילִין בַּעֲבֵרוֹת חַס וְשָׁלוֹם רַחֲמָנָא לִצְלָן", אפילו א מענטש וואס איז זייער ווייט פון קדושה, ער טוט עבירות רחמנא לצלן, און ער איז שוין אראפגעפאלן אין שאול תחתית, "אַף עַל פִּי כֵן, הַכֹּחַ שֶׁל הַתּוֹרָה גָּדוֹל כָּל כָּךְ, עַד שֶׁיְּכוֹלָה לְהוֹצִיא אוֹתָם מִן הָעֲבֵרוֹת שֶׁרְגִילִין בָּהֶם חַס וְשָׁלוֹם, וְאִם יַעֲשׂוּ לָהֶם חֹק קָבוּעַ וְחִיּוּב חָזָק לִלְמֹד בְּכָל יוֹם וָיוֹם כָּךְ וְכָךְ, יִהְיֶה אֵיךְ שֶׁיִּהְיֶה, בְּוַדַּאי יִזְכּוּ לָצֵאת מִמְּצוּדָתָם הָרָעָה עַל יְדֵי הַתּוֹרָה, כִּי כֹּחַ הַתּוֹרָה גָּדוֹל מְאֹד"; אויב וועט ער זיך מאכן א קביעות צו לערנען יעדן טאג כך וכך, וועט ער סוף כל סוף ארויסגיין פון זיין בלאטע, ווייל די כח פון תורה איז אזוי גרויס אז עס נעמט ארויס דעם מענטש פון זיין שלעכטס, און רבי נתן פארציילט (חיי מוהר"ן, סימן תקעג): "ווען דער רבי האט געזאגט דעם שיחה, האב איך געפרעגט דעם רבי'ן 'צי תורה קען העלפן אזא איינעם וואס איז אראפגעפאלן אין די עבירה פון פגם הברית - הוצאת זרע לבטלה רחמנא לצלן?' האט דער רבי געשריגן אויף מיר און געזאגט: 'דו ווייסט ווי גרויס דער כח פון תורה איז? תורה איז העכער פון אלעס'"; אפילו אז א מענטש ליגט נעבעך אין די עקלדיגע עבירה פון פגם הברית, הוצאת זרע לבטלה רחמנא לצלן, אויב ער וועט לערנען יעדן טאג 'כך וכך' וועט ער ווערן אן ערליכער איד, און ווי מוהרא"ש זאגט אז ער האט מקובל פון אנשי שלומינו אז ווען די רבי האט געזאגט די שיחה האט ער געמיינט מיט דעם דאס לערנען אכצן פרקים משניות.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#7332 - איך וויל האבן מלמדים יראי שמים
מלמדים, יראת שמים

בעזרת ה' יתברך - יום ה' פרשת במדבר, ב' סיון, מ"ו לעומר, שנת תשפ"ה לפרט קטן


 


מיין טייערער ... נרו יאיר


דו ביסט א מלמד, האסטו אן אחריות צו קומען אין שול אינדערפרי דאווענען שחרית מיט מנין, און אז דו קומסט נאכמיטאג טאג נאך טאג דאווענען נאך חדר, פרעגן די עלטערן: 'דאס איז דער מלמד פון מיין זון? ווי אזוי זאלן מיר טראכטן אויף די זאך?'


איך וויל זייער דו זאלסט דאווענען אינדערפרי, און אז דו קומסט נישט אן אינדערפרי זאלסטו וואס פריער דאווענען. נעם מיט דיין טלית ותפילין, דאווען אין חדר ביי הפסקה, נישט נאכמיטאג; ווייל נאך חצות קען מען נישט דאווענען, נאך חצות איז א ברכה לבטלה, נאך חצות איז א חילול השם.


איך וויל דיך נישט באליידיגן, אבער איך וויל האבן מלמדים יראי שמים. איך בעט יעצט נאך מער דעם אייבערשטן: "אייבערשטער געב מיר מלמדים יראי שמים, אייבערשטער איך דארף מער נישט קיין מומחים, איך דארף מלמדים וואס האבן יראת שמים, וואס דאווענען און לערנען און האבן מורא פונעם אייבערשטן".


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#7331 - יעדער וויל האבן א זכות אין די מצוה פון שרייבן א ספר תורה
סגולות, דרך ארץ, בית המדרש, ספר תורה

בעזרת ה' יתברך - יום ה' פרשת במדבר, ב' סיון, מ"ו לעומר, שנת תשפ"ה לפרט קטן


 


מיין טייערער ... נרו יאיר


א שאד אז דו האסט אויפגעהערט צאמנעמען פון אנשי שלומינו זכותים פאר די ספר תורה וואס מיר האבן אנגעהויבן שרייבן פאר אומאן ראש השנה לזכות דעם רבי'ן. עס זענען דא פרישע מקורבים, אויך פרישע אינגעלייטלעך וואס ווילן האבן א זכות אין די מצוה פון שרייבן א ספר תורה, און אליין וועלן זיי לכאורה נישט אנקומען צו שרייבן א ספר תורה, און ווי קענען זיי טון די מצוה פון כתיבת ספר תורה? נאר אז מען שרייבט א גאנצע עולם, קען יעדער איינער האבן די זכותים און די סגולות וואס מען איז זוכה.


בעט יעדן איינעם פון אנשי שלומינו, סיי די בחורים, סיי די אינגעלייט, ווער עס וויל האבן א חלק אין די מצוה פון שרייבן א ספר תורה פארן הייליגן רבי'ן. מען וועט ליינען אין דעם אין אומאן ביים רבינ'ס ראש השנה, און אויך א גאנץ יאר ביי אונז אין שול אין שטעטל. אויך איז דאס א סגולה פאר עשירות. דער רבי זאגט (ספר המדות אות ממון, סימן לו): "לִכְתֹּב סֵפֶר תּוֹרָה מְסֻגָּל לְפַרְנָסָה", שרייבן א ספר תורה איז מסוגל פאר עשירות.


אויך זאלסטו קומען אין שול צו שחרית מנחה מעריב מיט הוט און רעקל. אפילו ביי שחרית וואס מען טוט אן די טלית, קען מען טראכטן 'וואס פעלט אויס צו קומען אין שול מיט א גאנצע שלעפ, מיט א הוט און רעקל?' מאך עס נישט אזוי שווער, עס וועגט נישט אזוי שווער, די גרויסע טעלעפאן - דאס איז וואס וועגט שווער, אין שול קום מיט דרך ארץ און יראת שמים.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#7330 - יעצט קענסטו נישט בעטן, זאלסטו נאר דאנקען
תודה והודאה, ישועות

בעזרת ה' יתברך - יום ה' פרשת במדבר, ב' סיון, מ"ו לעומר, שנת תשפ"ה לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר


איך מאך מיט דיר א געשעפט, דו זאלסט זיך פארנעמען יעדן טאג פאר א מינוט צו דאנקען דעם אייבערשטן, וועל איך אוועק געבן א מינוט יעדן טאג צו בעטן פאר דיר, און איך בין זיכער אז נאך א קורצע צייט וועט זיין א גרויסע נס. ווייל ווי איך פארשטיי איז נישט שייך ביי דיר יעצט די זאך פון בעטן, ביסט אזוי אין א יאוש, דו גלייבסט נישט אז עס איז דא ביי דיין צרה א וועג ארויס, וועל איך פאר דיר בעטן. איך גלייב אז דער אייבערשטער קען דיר העלפן, עס וועט דיר ליכטיג ווערן אין לעבן וכו' וכו', אבער דו דארפסט זיך אונטערנעמען צו דאנקען דעם אייבערשטן.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#7329 - א באזונדערע חלוקה פאר מענער און פאר פרויען
צניעות, בית התבשיל, שטעטל

בעזרת ה' יתברך - יום ה' פרשת במדבר, ב' סיון, מ"ו לעומר, שנת תשפ"ה לפרט קטן


 


... נרו יאיר


שכוח פארן טון פאר די בית התבשיל, איך וויל אבער בעטן, איך וויל זייער בעטן - מען זאל מאכן א באזונדערע חלוקה פאר מענער און פאר פרויען, אדער מיט א מחיצה. איך וויל די שטעטל זאל זיין הייליג, חס ושלום אויב עס גייט צו בתערובות - איז נישט כדאי די גאנצע זאך.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#7328 - הייליגער באשעפער, געב מיר כח און מאך א נס
תפילות אויף אידיש, שלום בית, חיזוק פאר פרויען

בעזרת ה' יתברך - יום ד' פרשת נשא, ח' סיון, אסרו חג, שנת תשפ"ה לפרט קטן


 


מרת ... תחי'


איך האב ערהאלטן אייער בריוו.


איך ווייס נישט וואס אייך צו זאגן, פון איין זייט ווי קען מען לעבן מיט א מאן וואס דערנידערט און באזידלט וכו' וכו', און פון די אנדערע זייט ווי קען מען גיין צעברעכן א שטוב ווען עס איז דא ליכטיגע קינדער, זיסע קינדער; איך שטיי צעמישט, איך ווייס נישט וואס צו ענטפערן.


בלייבט איבער די עצה פון משיח צדקינו, די עצה פון זיך אויסשמועסן מיטן אייבערשטן אויף פראסט אידיש, אים בעטן: "הייליגער באשעפער העלף מיר, מאך מיר א נס, פיר מיך אויף די ריכטיגע וועג, געב מיר שלום בית, געב מיר שכל צו וויסן ווי אזוי צו זיין ווייך און שיין צו מיין מאן, און אין די זעלבע צייט זיין שטארק ווי א לייב נישט אוועק רירן די שטוב פון מסורה, פון אידישקייט, פון צניעות. הייליגער באשעפער איך בין אזוי צעבראכן, איך האב נישט מער קיין כח, געב מיר כח און מאך א נס עס זאל צוריק קומען די חן און די ליבשאפט"; אזוי זאלט איר בעטן דעם אייבערשטן, און אויך זאלט איר צולייגן נאך ווערטער פון הארץ, ביז דער אייבערשטער וועט אייך העלפן, עס וועט צוריק קומען די חן און די ליבשאפט, און די שטוב וועט בלייבן גאנץ.


דער אייבערשטער זאל העלפן איר זאלט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#7327 - זיך נישט שעמען צו פרעגן
מורה דרך, הלכה

בעזרת ה' יתברך - יום ג' פרשת במדבר, ערב ראש חודש סיון, מ"ד לעומר, שנת תשפ"ה לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערער ליבער, החתן ... נרו יאיר


מזל טוב פאר דיין חתונה, דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט אויפשטעלן א שיינע אידישע שטוב מיט ערליכע געזונטע דורות.


זע צו לערנען און חזר'ן די הלכות פון טהרת המשפחה. מען דארף דאס אסאך לערנען; צו וויסן ווי אזוי זיך צו פירן און צו וויסן וואס איז א שאלה און וואס מען דארף פרעגן דעם דיין.


געדענק, "לֹא הַבַּיְשָׁן לָמֵד" (אבות ב, ה), מען טאר זיך נישט שעמען צו פרעגן און נישט מורא האבן אלעס צו דערציילן דעם דיין.


איך וואונטש דיר א זיסע לעבן.

#7326 - מען וועקט זיך נישט אויף ביינאכט ווען מען דארף ארויסגיין
ריינקייט, משניות

בעזרת ה' יתברך - יום ד' פרשת נשא, ח' סיון, אסרו חג, שנת תשפ"ה לפרט קטן


 


טייערער ... נרו יאיר


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


איך פריי זיך צו הערן אז דו האסט געענדיגט משניות די ערשטע מאל, יעצט זאלסטו אנהויבן נאכאמאל גורס זיין משניות, און ווען דו וועסט זוכה זיין נאכאמאל צו מסיים זיין - זאלסטו נאכאמאל אנהויבן, אזוי זאלסטו טון דיין גאנצע לעבן. אזוי ווי דער רבי זאגט (שיחות הר"ן, סימן כג): "וואויל איז דעם מענטש וואס עסט יעדן טאג פרקים משניות"; דער רבי רופט דאס אן 'עסן', דאס איז עסן פאר די נשמה, מזונא דנשמתא.


צעברעך זיך נישט פון דעם אז ביינאכט וועקסטו זיך נישט אויף ווען דו דארפסט ארויסגיין וכו' און עס פאסירט וכו'; עס איז אזוי ביי אסאך קינדער און אויך ביי בחורים, אז מען שלאפט זייער טיף און מען שפירט נישט ווען מען דארף ארויסגיין וכו'. זאלסט זיך נישט צעקלאפן מיט דעם, זיי פרייליך, זיי שטארק, פון יעדע כיתה קינדער איז דא א פערטל קינדער וואס גייען דאס אריבער און ביז די חתונה גייט דאס אוועק.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#7325 - האלט אז דו ביסט גוט, וועט דיין ווייב אויך זיין גוט צו דיר
שלום בית, הדרכות, נקודות טובות

בעזרת ה' יתברך - יום ד' פרשת נשא, ח' סיון, אסרו חג, שנת תשפ"ה לפרט קטן


 


... נרו יאיר


צעברעך זיך נישט, קלאפ זיך נישט אראפ, ביסט א גוטער מענטש, ביסט נישט אזוי שלעכט ווי דו האלסט אויף זיך.


ווען דו ביסט געווען ביי מיר מיט דיין ווייב און דו האסט געוויינט אז דיין לעבן גייט דיר מטה מטה, אלעס איז נישט גוט; לדעתי איז דאס נישט דיין ווייב וואס טוט דיך אראפקלאפן, נישט זי איז דער פראבלעם, דו דארפסט גיין אביסל שפאצירן און אויסשמועסן מיטן אייבערשטן די געפיל וואס דו שפירסט, ווי דו ביסט א גארנישט, ווי דו ביסט א דורכפאל; דו דארפסט אנהויבן גלייבן אין דיר אליינס, גלייבן אז דער אייבערשטער האט דיך ליב, גלייבן אז דו ביסט חשוב און טייער ביים אייבערשטן.


מאך זיך א קביעות צו לערנען פאר א שטיק צייט די תורה פון אזמרה אין ליקוטי מוהר"ן (חלק א', סימן רפ"ב), און זאג די תפילה אויף די תורה (ליקוטי תפילות, תפילה צ) - וועט זיך דיר עפענען א נייע וועלט, דו וועסט אנהויבן שפירן ווי דו ביסט א גוטער מענטש, א וואוילער מענטש; איז במילא וועט דיין ווייב ווערן אויך גוט, דו וועסט זיין זייער פרייליך.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#7324 - דיין אויפפירונג זאל זיין הפצה
הפצה, דרך ארץ, שווער און שוויגער

בעזרת ה' יתברך - יום ד' פרשת נשא, ח' סיון, אסרו חג, שנת תשפ"ה לפרט קטן


 


... נרו יאיר


איך וויל דיך מחזק זיין דו זאלסט אנהויבן טון הפצה, אויסער דאס אויסטיילן די ספרים; דאס הייסט, אויסער דעם וואס דו טיילסט ספרים און קונטרסים וואס מוהרא"ש האט געשריבן - זאלסטו אליינס זיין א מפיץ, דיין אויפפירונג זאל זיין הפצה, אלע זאלן זאגן 'מיר ווילן אויך אונזערע קינדער זאלן זיין ברסלב'ע', אז מען פירט זיך אויף איידל מיט דרך ארץ, מען איז מכבד עלטערע, מען איז מכבד די בית המדרש, מען איז מכבד עלטערן - דאס איז די גרעסטע הפצה.


ווען דו גייסט צו דיין טאטע מאמע און אויך צו דיין שווער און שוויגער - זאלסטו זיך אויפפירן מיט די גרעסטע מאס דרך ארץ. דו זאלסט האלטן דיין מויל פארמאכט, נישט רעדן און נישט איינטיילן ווי זיי זאלן פירן זייער שטוב, איין זאך זאלסטו טון, זיך נאר באדאנקען און נאר כבוד געבן, אזוי וועלן אלע זאגן: "אשרי רבו שלמדו תורה", וואויל איז דיין רבי וואס האט דיך געלערנט תורה, עס וועט ווערן באליבט דעם אייבערשטן ביי יעדן איינעם.


דיין שווער שרייבט מיר אז ער וויל זיך מיט דיר נישט קריגן, ער זאגט דיר גארנישט, אבער עס איז אים זייער שווער. דו האסט איבער גענומען די שטוב, דו זיצט ביים טיש, דו מאכסט חוזק פון יעדן ערליכער איד, דו ביסט מבטל יעדן איינעם, נאר היכל הקודש איז כשר, און ווען ער רעדט פון ערליכע אידן מאכסטו ליצנות; דאס האסטו נישט געלערנט ביי מיר, און דאס איז נישט קיין הפצה, דאס איז גורם מען זאל זיך דערווייטערן פון הייליגן רבי'ן. אויב דו ווילסט מקרב זיין דיין משפחה זאלסטו זיך פירן מיט דרך ארץ, וועלן אלע קומען צום רבי'ן פון זיך אליין, אזוי ווי דער רבי האט געזאגט: "ווען קסרים און קעניגן וואלטן געוואוסט וואס פאר א דרך ארץ איך לערן מיט מיינע תלמידים, וואלטן זיי געשיקט זייערע קינדער לערנען ביי מיר".


פון יעצט ווען דו גייסט צו דיין שווער אדער טאטע - זאלסטו זיצן ביים טיש מיט דרך ארץ. זיי קיינעם נישט מבטל, זאלסט זיך נאר באדאנקען, וועסטו אלע מקרב זיין. אזוי ווי חכמינו זכרונם לברכה זאגן (יומא פו.) אויפן פסוק (דברים ו, ה): "'וְאָהַבְתָּ אֵת ה' אֱלֹקֶיךָ', שֶׁיְּהֵא שֵּׁם שָׁמַיִם מִתְאַהֵב עַל יָדְךָ", א מענטש דארף זען אז דורך אים זאלן מענטשן ליב האבן דעם אייבערשטן; ווען א מענטש לערנט די הייליגע תורה און ער איז משמש תלמידי חכמים, אויב פירט ער זיך אויף מיט דרך ארץ, וואס זאגן מענטשן? "אַשְׁרֵי אָבִיו, אַשְׁרֵי רַבּוֹ, שֶׁלִּמְּדוֹ תּוֹרָה", וואויל זענען זיינע עלטערן און וואויל איז פאר זיינע רבי'ס וואס האבן אים געלערנט תורה. ווידער פארקערט, ווען מען זעט א מענטש וואס לערנט נישט, זאגט מען: "אוֹי לָהֶם לַבְּרִיוֹת שֶׁלֹא לָמְדוּ תּוֹרָה", וויי איז פאר די מענטשן וואס לערנען נישט קיין תורה; קוק ווי שיין דער מענטש וואס לערנט תורה פירט זיך אויף, אויף אים איז געזאגט געווארן דער פסוק (ישעיה מט, ג): "וַיֹּאמֶר לִי עַבְדִּי אָתָּה, יִשְׂרָאֵל אֲשֶׁר בְּךָ אֶתְפָּאָר", דער אייבערשטער זאגט: "איך בארים זיך מיט דיר", אבער דער וואס פירט זיך נישט אויף מיט דרך ארץ, וואס זאגן מענטשן? "אוֹי לוֹ לִפְלוֹנִי שֶׁלָמַד תּוֹרָה, אוֹי לוֹ לְאָבִיו וּלְרַבּוֹ שֶׁלִּמְּדוֹ תּוֹרָה", וויי פאר אים און וויי פאר זיינע עלטערן און רבי'ס וואס האבן אים געלערנט וכו'; עיין שם.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#7323 - הייסט דאס געלערנט?
וויכוחים, סדר דרך הלימוד, לימוד התורה

בעזרת ה' יתברך - יום ד' פרשת במדבר, ראש חודש סיון, מ"ה לעומר, שנת תשפ"ה לפרט קטן


 


מיין טייערער ... נרו יאיר


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


וואויל איז דיר אז דו לערנסט פלייסיג די הייליגע תורה אויפן סדר דרך הלימוד פון הייליגן רבי'ן, וואס האט אונז געזאגט צו לערנען כסדרן און שנעל, נישט קוועטשן נישט שטיין בלייבן, און אזוי איז מען זוכה צו לערנען און פארשטיין און צו ענדיגן כל התורה כולה (כמבואר בשיחות הר"ן, סימן עו), דו האסט שוין זוכה געווען צו לערנען ששה סדרי משנה ניין מאל און אויך האסטו א שיעור אין תלמוד בבלי, האסט מסיים געווען מסכת עירובין; ווער עס איז טועם די טעם פון רבינ'ס וועג צו לערנען - ווערט אזוי צוגעקלעבט צו דעם, מען וויל שוין גארנישט, מען וויל נאר לערנען תורה.


דאס וואס דו זאגסט אז דו שפירסט ווי דו האסט מער געפיל אינעם סדר דרך הלימוד ווי אין די שיעורים ביי דיר אין ישיבה; דאס איז נישט קיין פראבלעם, דו זאלסט אכטונג געבן זיך צו פירן מיט דרך ארץ צו דיינע מגידי שיעורים און משגיחים, זאלסט זיך נישט מתחצף זיין, אזוי וועט מען דיך נישט שטערן, מען וועט דיך לאזן גיין דיין וועג און דו וועסט קענען לערנען אויף די זיסע וועג וואס דער הייליגער רבי האט אונז געגעבן.


געב אכטונג נישט אריין צו גיין אין ויכוחים מיט קיינעם, ווייל די אלע וואס גייען אריין אין ויכוחים, מען טענה'עט 'איז דאס יא לערנען, איז דאס נישט לערנען' - לאזן אפ די הייליגע וועג, און אז מען לאזט אפ די וועג פון לערנען, האט מען נישט קיין שמירה קעגן די שווערע נסיונות. וואס באזני שמעתי, ווען איך בין יעצט געווען אין ארץ ישראל אויף ל"ג בעומר פון טייערע בחורים וואס האבן אמאל געהאט א געפיל אינעם דרך הלימוד, זיי האבן געהאט א שמירה, און ווען זיי האבן אויסגעהערט ליצנות האבן זיי דאס אפגעלאזט, און נעבעך נעבעך אין וואס פאר א ביטערע עבירות זיי זענען געפאלן, פונדרויסן זעען זיי אויס חסידי'שע בחורים מיט חסידי'שע קליידער, און נאר דער אייבערשטער ווייסט וואס זיי טוען רחמנא לצלן, על כן זאלסטו נישט מיט קיינעם מתוכח זיין. מוהרא"ש שרייבט שוין אין די צוואה (צוואת מוהרא"ש, אות יג): "וֶוען אִיר וֶועט אָנְקוּמֶען אוֹיפְן עוֹלָם הָאֱמֶת דַאן וֶועט אִיר זִיךְ אַלֵיין אִיבֶּערְצַייגְן אִין דִי רִיכְטִיגְקַייט פוּן דֶעם 'סֵדֶר דֶרֶךְ הַלִימוּד' וָואס דֶער רֶבִּי הָאט אוּנְז גֶעגֶעבְּן. עֶס אִיז אַ שָׁאד דִי צַייט זִיךְ צוּ טַעֲנָה'עֶן מִיט מֶענְטְשְׁן אִיבֶּערְן 'סֵדֶר דֶרֶךְ הַלִימוּד'. 'טַעֲמוּ וּרְאוּ כִּי טוֹב ה'' - פְּרוּבִּירְט עֶס אַלֵיין אוֹיס, וֶועט אִיר זֶען וִוי גֶעשְׁמַאק אוּן זִיס דָאס אִיז. וֶוען אִיר וֶועט זִיךְ צוּגֶעוואוֹינֶען צוּ לֶערְנֶען אוֹיפְן 'סֵדֶר דֶרֶךְ הַלִימוּד' וֶועט אִיר שְׁפִּירְן אַלֶע גוּטֶע טַעֲמִים דֶערִין, דָאס וֶועט אַייךְ גֶעבְּן אַ חִיוֹת אוֹיף דִי וֶועלְט אוּן אוֹיף יֶענֶע וֶועלְט.


וואוֹיל אִיז דֶעם וָואס לָאזְט זִיךְ נִישְׁט נַארְן, עֶר וֵוייסְט אַז דֶער עִיקָר פַארְוָואס מֶען לֶערְנְט תּוֹרָה אִיז נָאר צוּ טוּן דִי וִוילְן פוּנֶעם אֵייבֶּערְשְׁטְן, מֶען לֶערְנְט כְּדֵי מְקַיֵים צוּ זַיין דִי מִצְוֹת פוּנֶעם אֵייבֶּערְשְׁטְן, צוּ מַאכְן אַ נַחַת רוּחַ פַארְן אֵייבֶּערְשְׁטְן. אוּן דַאן אִיז דָאס גַאנְצֶע לֶערְנֶען מַמָשׁ 'תּוֹרָה לִשְׁמָהּ' מֶען לֶערְנְט נָאר פַארְן אֵייבֶּערְשְׁטְן אוּן נִישְׁט אוֹיף צוּ בַּאקוּמֶען כָּבוֹד פוּן מֶענְטְשְׁן, צוּ הֵייסְן אַ רָב, אַ לַמְדָן, אַ צַדִיק אָדֶער אַ בַּעַל מְקוּבָּל, מֶען לֶערְנְט נָאר פָּשׁוּט פַארְן אֵייבֶּערְשְׁטְנְ'ס וֶועגְן, עֶס אִיז נִישְׁטָא קַיין גְרֶעסֶערֶע זַאךְ פוּן דֶעם. אוֹיבּ וֶועט אִיר מִיר פָאלְגְן מִיט דֶעם וֶועט אִיר בִּכְלַל נִישְׁט חֲרָטָה הָאבְּן, נִישְׁט אוֹיף דִי וֶועלְט אוּן נִישְׁט אוֹיף יֶענֶע וֶועלְט".


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.


א גוטן חודש.

#7322 - ווי קען איך לעבן מיט איינעם וואס איז טיף אין בלאטע?
שלום בית, תשובה, עבירות

בעזרת ה' יתברך - יום ב' פרשת במדבר, כ"ח אייר, מ"ג לעומר, שנת תשפ"ה לפרט קטן


 


 ... נרו יאיר


איך ווייס דיר נישט וואס צו זאגן, איך האב שוין גערעדט מיט דיין ווייב פאר צוויי יאר צוריק נאכדעם וואס זי האט זיך דערוואוסט אז דו קוקסט ניאוף, זי האט דעמאלט אזוי געוויינט, זי האט נישט גע'חלומ'ט אין איר לעבן אז דו קוקסט די שרעקליכע זאכן ווען פון אינדרויסן זעסטו אויס א חסידי'שער אינגערמאן, זי האט נישט געוואלט ווייטער ממשיך זיין. איך האב זייער אסאך געדארפט רעדן מיט איר זי זאל דיך דן זיין לכף זכות אז דו ביסט אריינגעפאלן אין דעם, און עכט ביסטו א גוטער מענטש, און דו האסט מיר צוגעזאגט אז דו טוסט תשובה, דו גייסט מער נישט קוקן.


יעצט זעסטו אז דו ביסט ווייטער אין די טיפע אפגרונד, דו קוקסט דאס ווייטער, וויינט זי: "ווי אזוי קען איך לעבן מיט אזא איינעם? ווי אזוי קען איך שעצן אזא איינעם?" איך ווייס איר נישט וואס צו זאגן, איך האב אזוי רחמנות אויף איר, און אויך האב איך זייער רחמנות אויף דיר, אז דו ביסט אין אזא טיפע בלאטע, דו ביסט ממש משוגע, נאכדעם וואס דו האסט א טייערע ווייב מיט ליכטיגע קינדער לאזטו דאס אפ און דו קוקסט רחמנא לצלן דאס ערגסטע פון דאס ערגסטע, די נידעריגסטע שמוץ, דריי מאל שמוץ; וואס זאל איך איר זאגן? אדרבה, זאג מיר דו, וואס קען איך איר זאגן? זי זאגט: "ווי קען איך קאכן און באקן, ווי קען איך וואשן וועש, און לעבן וכו' - מיט איינעם וואס איז אזוי טיף אין בלאטע?"


טו תשובה, אז נישט וועט זיין זייער ביטער.
.

#7321 - דער יצר הרע ברענט אין מיר
תפילות אויף אידיש, דרך ארץ, בית המדרש, שמירת עינים

בעזרת ה' יתברך - יום ה' פרשת נשא, ט' סיון, שנת תשפ"ה לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר


עס ברענט א פייער אויפן גאס, עס איז אזוי געפערליך, מען קען נישט גיין אין גאס פון די גרויסע פריצות, מען דארף רחמי שמים נישט אראפצופאלן. דער הייליגער רבי פון סאטמער זכותו יגן עלינו האט געזאגט: "היינט אז מען גייט אין שול דארף מען רחמי שמים אז מען זאל אהיים קומען די זעלבע איד, נישט שוואכער, פון די גרויסע נסיונות".


מען דארף שרייען צום אייבערשטן: "הייליגער באשעפער העלף מיך, ראטעווע מיך, איך זאל קענען היטן מיינע אויגן, האבן ריינע אויגן, לויטערע אויגן, הייליגע אויגן, הייליגער באשעפער איך האב נישט די כוחות פאר דעם, איך האב אזא פייער, דער יצר הרע ברענט אין מיר, איך שפיר ווי איך האב נישט קיין בחירה, ראטעווע מיך"; אזוי זאלסטו שרייען טאג טעגליך צום אייבערשטן.


אויך זאלסטו דאווענען מיט מנין, קום אין שול און זיי מקפיד אויף מנין. חכמינו זכרונם לברכה זאגן (ברכות ז ע"ב; תענית ח ע"א), ווען מען דאווענט מיט מנין נעמט דער אייבערשטער אן די תפילות ווי אזוי מען זאל נאר דאווענען. קום אין שול מיט דרך ארץ, קום אין שול אנגעטון מיט הוט און רעקל, און רעד נישט אין שול.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#7320 - צוויי מעדעצינען מיט א ווייטאמין, צו היילן די נערווען
שמחה, אמונה, רפואה, נערווען

בעזרת ה' יתברך - יום ה' פרשת בהעלותך, ט"ז סיון, שנת תשפ"ה לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר


איך בין געווען ביי א גרויסער פראפעסאר, א גאר גרויסער דאקטער פאר מיינע נערווען, עס זאל נישט ווערן צעריסן. דער דאקטער האט מיר פארשריבן צוויי מעדעצינען מיט א ווייטאמין, און געלויבט דעם אייבערשטן אז צוביסליך ווערן די נערווען שטערקער און שטערקער. איך קלער, אזוי ווי דו גייסט אויך אריבער יעצט שווערע טעג און דיינע נערווען ווערן שוואכער און שוואכער, עס זעט אויס ווי עס גייט זיך איבעררייסן - איז כדאי זאלסט אייננעמען די צוויי טאבלעטן און די ווייטאמין.


דער נאמען פונעם דאקטער איז מוהרא"ש, און די נאמען פון די צוויי טאבלעטן איז 'אמונה' און 'שמחה', און די ווייטאמין איז 'תודה והודאה', דאנקען און לויבן דעם אייבערשטן; די זאכן שטארקן די נערווען, מען ווערט א געזונטער מענטש; געזונט גייסטיש, געזונט פיזיש, מען קען אלעס דערהייבן און פארנעמען.


לאך נישט, לאכן זאלסטו פון דער וואס רעדט צו דיר פון גראזן און געווירצן, מאגנעטן, ענערדזשי, הוידל בוידל, זאכן וואס איז נישט געשטויגן און נישט געפלויגן. יעצט איז געקומען צו מיר א משפחה, זיי האבן אזוי געוויינט ביי מיר אין אפיס, די פרוי האט אויסגעזען ווי זי גייט אראפ פון זין, זי קען זיך נישט אן עצה געבן מיט די קינדער וכו' וכו', און די פרוי איז א גרויסע טעראפיסט, זי רעדט מיט פרויען, זי נעמט פאר א האלבע שעה דריי הונדערט דאלער, אלע רעדן פון איר ווי זי קען היילן וכו' וכו', און זי קומט מיט איר מאן וויינען אז אירע נערווען זענען צעריסן; זעסטו שוין אז אלעס איז דמיון, כל זמן מען רעדט נישט פונעם אייבערשטן, מען רעדט נישט פון אמונה, שמחה, תודה והודאה - איז דאס א גרויסע שקר.


דעם רבינ'ס מעדעצין - דאס העלפט, דאס מאכט שטארק; דאס רעדן צום אייבערשטן מאכט געזונט. דער רבי זאגט (לקוטי מוהר"ן חלק ב', סימן ה): "הָעִקָּר הוּא הָאֱמוּנָה", דער עיקר אין לעבן איז אמונה, גלייבן אין אייבערשטן, גלייבן אז ער איז אלעס, ער טוט אלעס, "וְצָרִיךְ כָּל אֶחָד לְחַפֵּשׂ אֶת עַצְמוֹ וּלְחַזֵּק אֶת עַצְמוֹ בֶּאֱמוּנָה", מען דארף זיך זייער שטארקן אין אמונה, גלייבן אז אלעס איז נאר דער אייבערשטער. "כִּי יֵשׁ סוֹבְלֵי חֳלָאִים", ווייל עס זענען דא וואס ליידן, "שֶׁיֵּשׁ לָהֶם מַכּוֹת מֻפְלָאוֹת", זיי האבן זייער שטארקע פיין, "וְהֵם סוֹבְלִים הֶחֳלָאִים רַק בִּשְׁבִיל נְפִילַת הָאֱמוּנָה", די פיין קומט נאר פון חסרון אמונה.


דא רעדט דער רבי פון אלע סארט גייסטישע פראבלעמען, אלעס נעמט זיך פון נישט זיין שטארק אין אמונה, "כִּי עַל יְדֵי נְפִילַת הָאֱמוּנָה", ווייל אז מען פאלט פון די אמונה, "בָּאִים מַכּוֹת מֻפְלָאוֹת", קומט אן די שטארקע פיין, "שֶׁאֵין מוֹעִיל לָהֶם לֹא רְפוּאוֹת", און קיין שום זאך קען נישט היילן די פיין און צער; נישט קיין מעדעצין, "וְלֹא תְּפִלָּה", נישט קיין תפילות, "וְלֹא זְכוּת אָבוֹת", און נישט זכות אבות, נאר איין רפואה איז דא - אמונה.


אֱמוּנָה אִיז דֶער יְסוֹד פוּן אִידִישְׁקֵייט, אֱמוּנָה קְלֶעבְּט צוּ דֶעם מֶענְטְשׁ צוּם אֵייבֶּערְשְׁטְן. וֶוען אַ מֶענְטְשׁ נֶעמְט אַרַיין אִין זִיךְ דֶעם אֵייבֶּערְשְׁטְן, עֶר שְׁטֶעלְט זִיךְ פָאר אִין זַיין מֹחַ אַז דִי גַאנְצֶע וֶועלְט אִיז אֵיין שְׁטִיק אֵייבֶּערְשְׁטֶער אוּן עֶר שְׁטֵייט אִינְדֶערְמִיט, דָאס אִיז דִי גְרֶעסְטֶע הַנָאָה אוּן גֶעשְׁמַאק וָואס מֶען קֶען הָאבְּן אוֹיף דֶער וֶועלְט, מֶען שְׁפִּירְט שׁוֹין אוֹיף דִי וֶועלְט דִי גֶעוַואלְדִיגֶע גוּטֶע גֶעשְׁמַאק אוּן הַנָאָה פוּן גַן עֵדֶן. אוּן צוּ דֶעם קֶען מֶען נָאר זוֹכֶה זַיין וֶוען מֶען לֵייגְט זִיךְ אַרַיין אִין דִי פָּשׁוּטֶ'ע אֱמוּנָה, צוּ גְלֵייבְּן אִינֶעם אֵייבֶּערְשְׁטְן אוּן צוּ רֶעדְן צוּ אִים מִיט תְּמִימוּת וּפְשִׁיטוּת אַזוֹי וִוי אַ מֶענְטְשׁ רֶעדְט צוּ זַיין חַבֶר אוּן אַזוֹי וִוי אַ קִינְד רֶעדְט צוּ זַיין טַאטְן.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#7319 - שלום בית מיט די תורה
שלום בית, שבועות

בעזרת ה' יתברך - יום ד' פרשת נשא, ח' סיון, אסרו חג, שנת תשפ"ה לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר


יום טוב שבועות איז געווען א הערליכע חתונה, די אידן מיט די תורה האבן חתונה געהאט, יעצט דארף מען ארבעטן אויף די שלום בית, מען זאל זיך מאכן יעדן טאג א צייט צו האבן איינע מיט די צווייטע; לערנען שיעורים כסדרן און קומען אין שול דאווענען מיט מנין דריי מאל א טאג.


יום טוב בין איך געווען אין שטעטל, עס איז געווען אזוי שיין, מען האט געשפירט ווי דער רבי איז געווען מיט אונז מיט רבי נתן און מוהרא"ש, עס איז דא צווישן אנשי שלומינו ליבשאפט און שלום און גרויס תמימות.


רעד שיין צו דיין ווייב, טשעפע איר נישט, און אז זי האט דיר געזאגט א שארף ווארט - זאלסטו שווייגן און דאס נעמען פאר כפרת עוונות, ווייל אז מען טשעפעט די ווייב, מען טוט איר וויי - באצאלט מען זייער א שווערע שטראף.


איך דארף מקצר זיין, עס איז דא היינט א חתונה אין ישיבה. מען זעט ווי די ווילן פון מוהרא"ש פון מאכן חתונות פשוט, איידל און שיין - גייט אריין אין די וועלט.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#7318 - לאז שוין אפ יענעמ'ס רוחניות
מחלוקת, שטעטל, היכל הקודש, א גוט אויג

בעזרת ה' יתברך - יום ד' פרשת בהעלותך, ט"ו סיון, שנת תשפ"ה לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר


לאז שוין אפ יענעמ'ס רוחניות, ווער האט דיך געפרעגט? ווער האט דיך געבעטן זוכן חסרונות ביי אנדערע? אנשי שלומינו זאגן: "אז דו ווילסט יענעם העלפן זאלסטו יענעם העלפן אין זיין גשמיות, זוך יענעם א פרנסה, זוך יענעם א דירה, און זיי פארנומען מיט דיינע אייגענע חסרונות".


שוין דא א מלאך המוות וואס טויטעט און הרג'עט די גאנצע וועלט, מען דארף נישט נאך איינס; אנשטאט פארברענען מענטשן - זאלסטו קוקן גוט אויף יעדן איינעם. קומסט אין שול - זאלסטו זוכן דאס גוטס ביי אלעמען, און אנשטאט ציילן ווער עס איז שוין אוועק געגאנגען פון היכל הקודש און ווער עס גייט היינט אוועק פון היכל הקודש - זאלסטו זיך נאכקוקן אויב דו ביסט יא מקורב...


וואס גייט דיר אן ווער עס גייט אוועק פון היכל הקודש און ווער עס גייט אוועק פון שטעטל? ביסטו דען יא אין היכל הקודש? וואס איז דיין שייכות מיט היכל הקודש, אז דו קענסט יעדנ'ס שלום בית? דאס איז היכל הקודש? אז דו ווייסט ווער עס איז נאנט און ווער עס איז ווייט, דאס איז היכל הקודש? די הייליגע חכמים זכרונם לברכה זאגן (בבא בתרא טו:): "טוֹל קוֹרָה מִבֵּין עֵינֶיךָ", זיי דיך ערשט מקרב צום צדיק איידער דו בארעדסט דעם און יענעם.


די צווייטע טאג שבועות ביים ליינען די כתובה, ביים זיך געזעגענען פון יום טוב - האבן מיר גערעדט פון וואס דער רבי זאגט (שיחות הר"ן, סימן צא): "סגולה להתמדה" - נישט צו רעדן אויף קיין שום איד שלעכט, נישט האבן מיט קיין מחלוקת, מיט קיין קריגערייען, מיט קיין כעס, אויך אין שטוב זאל נישט זיין קיין שום כעס און קפידות. מיר האבן גערעדט וואס מוהרא"ש זאגט, אז מען מיז קוקן גוט אויף זיך, מען מוז האלטן פון זיך; נאר אזוי קען מען קוקן אויף א צווייטן גוט, און נאר אזוי קען מען האלטן פון א צווייטן; ווייל ווען א מענטש איז דערביטערט, ער האלט נישט פון זיך, ער גלייבט נישט אין זיך - מאכט ער יעדן אוועק און איז מבטל יעדן איינעם, און אזוי איז געווען אלע צייטן ביי מוהרא"ש, די דערביטערטע - די האבן געמאכט די מחלוקת, ביז זיי זענען אליין אוועק געגאנגען.


ווילסט מיר העלפן בויען די קהלה? זאלסטו מיר דערציילן נאר שיינע זאכן אויף אנשי שלומינו, און זוך ווי דו קענסט העלפן א איד מיט פרנסה, מיט א היטש, מיט שלעפן, טראגן, ברענגען, און נישט זוכן יענעמ'ס רוחניות.


איך דארף מקצר זיין.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#7317 - עס עקזיסטירט גארנישט אנעם אייבערשטן
אמונה

בעזרת ה' יתברך - יום ג' פרשת בהעלותך, י"ד סיון, שנת תשפ"ה לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר


גלייב באמונה שלימה אז דאס וואס דו גייסט אריבער איז נאר פאר דיין טובה, און עס איז מיט א פינקטליכע חשבון פון הימל. ווייל דער הייליגער בעל שם טוב זכותו יגן עלינו האט מגלה געווען אז עס פאלט נישט קיין שטרוי פון וואגן נאר אז מען רופט אויס אין הימל וואו עס זאל פאלן, איז דאך זיכער אז אלעס וואס פאסירט מיטן מענטש איז אלעס מיט א פינקטליכער חשבון.


מען האט אמאל געזען א ברסלב'ער איד כאפט א קלאפ, עס האט אים זייער וויי געטון, און נאך א מינוט הויבט ער אן טאנצן, ער האט געזאגט: "מען האט יעצט אויסגערופן מיין נאמען אין הימל; אזוי זאגן דאך די הייליגע חכמים (חולין ז:): 'אֵין אָדָם נוֹקֵף אֶצְבָּעוֹ מִלְּמַטָּה, אֶלָּא אִם כֵּן מַכְרִיזִין עָלָיו מִלְּמַעְלָה', א מענטש צעקלאפט זיך נישט דעם קליינעם פינגער אן דעם וואס מען זאל אנשרייבן אויבן אין הימל עס זאל פאסירן, עס טוט מיר טאקע וויי די קלאפ אבער איך זע 'ווער' קלאפט מיר, מען קלאפט מיר פון הימל, איז דאס זיכער פאר מיין טובה".


טייערער ברודער, שטארק זיך מיט אלע דיינע כוחות, שטארק זיך מיט אמונה, נעם אריין אין דיר אז אלעס איז פון הימל, אלעס איז מיט א חשבון. אזוי ווי די הייליגע חכמים דערציילן (בראשית רבה עט, ו; ירושלמי שביעית כה:) ווען דער הייליגער תנא רבי שמעון בן יוחאי מיט זיין זון דער הייליגער תנא רבי אלעזר זענען ארויס פון די מערה נאך דרייצן יאר האבן זיי געזען ווי א פאנגער שפרייט אויס זיינע נעצן צו כאפן פייגלעך, זיי זעען ווי אזוי ער שפרייט אויס די נעץ און א פייגל ווערט שיער אריינגעכאפט, אין די לעצטע סעקונדע האט זיך די פייגל געראטעוועט, נאכדעם קומט נאך א פייגל און זיי הערן ווי עס גייט ארויס א בת קול פון הימל וואס זאגט: "געפאנגען" און די פייגל איז געפאנגען געווארן; האט דער הייליגער תנא רבי שמעון בן יוחאי געזאגט פאר זיין זון: "זעסט, אפילו א קליינטשיג פייגעלע קען אויך נישט געכאפט ווערן אן דעם וואס מען זאל דאס אפשרייבן אויבן אין הימל".


זינג זיך אונטער די ניגון וואס משיח וועט זינגען, די ניגון וואס משיח וועט אויסלערנען פאר די וועלט, די ניגון פון אמונה: "מְמַלֵּא כָּל עָלְמִין וְסוֹבֵב כָּל עַלְמִין אֵין שׁוּם מְצִיאוּת מִבַּלְעָדֶיךָ יִתְבָּרַךְ כְּלָל, וּבְכָל תְּנוּעָה וּתְנוּעָה שָׁם אֲלוּפוֹ שֶׁל עוֹלָם", מוהרא"ש זאגט אז עס איז אים געווען זייער שווער אין אנהויב דאס גיין אליין אין וואלד רעדן צום אייבערשטן, ער האט מורא געהאט צו זיין אליין אין וואלד, פון די חיות וכו', האט ער זיך אונטער געזונגען די ווערטער: "מְמַלֵּא כָּל עָלְמִין וְסוֹבֵב כָּל עַלְמִין אֵין שׁוּם מְצִיאוּת מִבַּלְעָדֶיךָ יִתְבָּרַךְ כְּלָל, וּבְכָל תְּנוּעָה וּתְּנוּעָה שָׁם אֲלוּפוֹ שֶׁל עוֹלָם" ער האט דאס געזינגען און געזינגן און דאס האט אים אויפגעהויבן די אמונה, וויסן און געדענקען אז עס עקזיסטירט גארנישט אנעם אייבערשטן.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#7316 - זיך אננעמען פאר היכל הקודש
כיבוד אב ואם, היכל הקודש

בעזרת ה' יתברך - יום ב' פרשת בהעלותך, י"ג סיון, שנת תשפ"ה לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר


פיר זיך אויף מיט דרך ארץ צו דיינע עלטערן און צו דיין ווייב'ס עלטערן, און אז דו גייסט צו זיי אויף שבתים וכדומה און זיי זאגן דיר ווערטער וועגן ברסלב, וועגן היכל הקודש וכו' - זאלסטו בלייבן שטיל מיט דרך ארץ, זאלסט חס ושלום נישט ענטפערן.


בכלל איז גוט זאלסט מיט קיינעם נישט טענה'ען וועגן רבי'ן און וועגן היכל הקודש. מוהרא"ש דערציילט, אמאל האט מען זיך גענומען אויף א ברסלב'ער חסיד, מען האט חוזק געמאכט פון הייליגן רבי'ן, און דער ברסלב'ער חסיד האט נישט געענטפערט, ער איז געבליבן שטיל, גייט איינער צו אים און פרעגט אים: "איך פארשטיי נישט, ווען מען וואלט געשפעט פון מיין רבי וואלט איך זיך אנגענומען, וואס איז דאס אז דו בלייבסט שטיל?!" זאגט דער ברסלב'ער חסיד: "מיין רבי איז זייער באקאנט אין הימל, איך דארף זיך נישט אנעמען פאר אים, פון הימל וועט מען זיך אנעמען, מיין רבי, דער הייליגער רבי - איז גאר גוט באקאנט אין הימל"; טענה נישט מיט קיינעם, און אז מען פרעגט דיר וואס איז פשט אהער, וואס איז פשט פון דאס, זאלסטו געבן א שמייכל און ווייטער טון וואס דו האסט צו טון.


אז דו ווילסט זיך אננעמען פאר היכל הקודש זאלסטו עוסק זיין אין עבודת השם, נעם א משניות און זאג אפאר פרקים, נעם א גמרא און זאג בלעטער גמרא, גיי התבודדות, גיי א שפאציר מיטן אייבערשטן; דאס איז היכל הקודש נישט עפעס אנדערש.


היינט נאכט איז דא א וויכטיגע שיעור פאר אלע פרויען פון אנשי שלומינו, איך וויל דו זאלסט אהיים גיין פרי אז דיין ווייב זאל קענען קומען צייטליך.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#7315 - נישט אנקומען אהיים אויסגעהונגערט
סבלנות, דאווענען

בעזרת ה' יתברך - יום א' פרשת בהעלותך, י"ב סיון, שנת תשפ"ה לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר


מוהרא"ש זאגט, דער וואס וויל נישט ליידן אביסל, דער וועט ליידן אסאך, ווייל נאר מיט סבלנות קען מען אריבערגיין די לעבן. דער רבי האט געזאגט: "ווען איך בין געווען קליין און מיין מאמע האט מיר געקעמט די האר און עס האט וויי געטון האב איך שוין דעמאלט פארשטאנען נישט צו שרייען און פארפירן, איך האב פארשטאנען אז אזוי גייט דאס לעבן, און אז מען איז גרייט צו ליידן איז דאס לעבן גרינג".


עס פת שחרית. דער רבי זאגט (ספר המדות אות כעס, סימן יז), פת שחרית נעמט אוועק כעס. אויך זאלסטו עסן עפעס איידער דו קומסט אהיים, דער הייליגער בני יששכר זאגט (אגרא דכלא פרשת וישב, דבור המתחיל וישבו לאכל לחם), ער האט מקובל פון צדיקים מען זאל נישט אהיים גיין הונגעריג, ווייל דאס קען ברענגען צו כעס און מחלוקת, נאר מען זאל עפעס טועם זיין איידער מען גייט אהיים. (אויך שבת איז כדאי קידוש צו מאכן אין שול, נישט אנקומען אהיים אויסגעהונגערט, און אז זאכן זענען נישט גרייט קען מען אריינפאלן אין א כעס השם ישמרינו).


רעד נישט אין שול ווען מען דאווענט, אויב דו דארפסט וויכטיג רעדן זאלסטו ארויסגיין רעדן אינדרויסן, ווייל דער הייליגער זוהר זאגט זייער שארף אויף רעדן אין שול, און אויב איינער קומט צו דיר רעדן - זאלסטו זיך נישט וויסנדיג מאכן.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#7314 - דער רבי האט געוואלט מען זאל לערנען הלכה
ישיבה, הלכה

בעזרת ה' יתברך - יום ג' פרשת במדבר, כ"ט אייר, מ"ד לעומר, שנת תשפ"ה לפרט קטן


 


מיין טייערער ... נרו יאיר, קרית ברסלב


איך וויל דיך זייער בעטן אז דו זאלסט יעדן טאג זיין אין ישיבה ווען מען לערנט הלכה, און אפילו דו גייסט העלפן פארמיטאג אין חדר מיט די קינדער און דו העלפסט נאך זאכן - זאלסטו אבער זיין ביי די שיעור הלכה, ווייל דאס איז ברסלב'ע חסידות, דער רבי האט געוואלט מען זאל לערנען הלכה.


דער רבי זאגט (שיחות הר"ן, סימן כט): "כָּל אִישׁ יִשְׂרְאֵלִי מְחֻיָּב לִלְמֹד בְּכָל יוֹם וָיוֹם פּוֹסְקִים וְלֹא יַעֲבֹר", יעדער איד דארף לערנען יעדן טאג חק ולא יעבור שלחן ערוך, "וְאַף אִם הוּא אָנוּס וְאֵין לוֹ פְּנַאי, יִלְמַד עַל כָּל פָּנִים אֵיזֶה סְעִיף 'שֻׁלְחָן עָרוּךְ' בְּאֵיזֶה מָקוֹם שֶׁהוּא", אפילו מען האט נישט קיין צייט, מען איז אן אונס - דאך זאל מען לערנען כאטש איין סעיף שלחן ערוך, "אֲפִילּוּ שֶׁלּא בִּמְקוֹמוֹ שֶׁהוּא עוֹמֵד עַתָּה בְּשֻׁלְחָן עָרוּךְ", אפילו ער האלט אין אן אנדערע פלאץ, "כִּי צָרִיךְ לִלְמֹד אֵיזֶה דִּין בְּשֻׁלְחָן עָרוּךְ בְּכָל יוֹם וָיוֹם כָּל יְמֵי חַיָּיו", ווייל יעדער איד מוז לערנען יעדן טאג אין זיין לעבן שלחן ערוך - זאל זיין וואס זאל זיין, "וּכְשֶׁאֵינוֹ אָנוּס יִלְמַד כְּסֵדֶר כָּל הָאַרְבָּעָה שֻׁלְחָן עָרוּךְ מִדֵּי יוֹם בְּיוֹמוֹ", און ווען מען איז נישט קיין אונס, מען קען לערנען געהעריג - זאל מען לערנען אין א רייע יעדן טאג אביסל, ביז מען וועט ענדיגן גאנץ שלחן ערוך, "וּכְשֶׁיִּגְמֹר וִיסַיֵּם הָאַרְבָּעָה שֻׁלְחָן עָרוּךְ יַחֲזֹר וְיַתְחִיל לְלָמְדָם כְּסֵדֶר, וְכֵן יִנְהַג כָּל יְמֵי חַיָּיו", און נאכדעם זאל מען אנהייבן נאכאמאל שלחן ערוך, אזוי זאל מען זיך פירן א גאנץ לעבן.


אז דו וועסט מיך פאלגן וועסטו נישט חרטה האבן.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#7313 - אין בית פיגא קענען נאר ארבעטן די וועלכע האבן א ריינע שטוב
צניעות, הדרכות, בית פיגא

בעזרת ה' יתברך - יום ג' פרשת במדבר, כ"ט אייר, מ"ד לעומר, שנת תשפ"ה לפרט קטן


 


מרת ... תחי', מנהלת בית פיגא, קרית ברסלב ליבערטי


זייט מחזק די טיטשערס, דאס מערסטע חיזוק דארפן די וואס טוען מיט אנדערע. מוהרא"ש זאגט די ווערטער פון חכמינו זכרונם לברכה (ספרי נשא, פיסקא א): "אֵין מְחַזְקִין אֶלָא לִמְּחוּזָקִין", דאס מיינט מען מלמדים און טיטשערס וואס זענען עוסק מיט אויפברענגען קינדער, זיי דארפן דאס מערסטע חיזוק.


איך וויל בעטן, אזוי ווי לעצטנס איז געווארן די סטייל מען גייט מיט לאנגע קליידער, וויל איך בעטן די לערערינס פון בית פיגא זאלן קומען אנגעטון - נישט לאנג און נישט קורץ, נישט נאכגיין די סטיילס, נאר זיין א ביישפיל פאר אונזערע קינדער וואס איז שיין פאר א אידישע פרוי. איך פארלאנג פון אלע טיטשערס זאלן קומען אין בית פיגא אנגעטון שיין און איידל, און איך בעט אויך ווען מען קומט נישט אין בית פיגא זאל מען גיין אנגעטון איידל און שיין.


אויך וויל איך נאכאמאל מחזק זיין אז אין די פיר ווענט פון בית פיגא קענען נאר ארבעטן טיטשערס וואס האבן א ריינע שטוב, זיי האבן נישט קיין טעלעפאן, ווידיאוס, מאוויס, סאושעל מידיע; די פיר ווענט פון בית פיגא איז הייליג, און איך וויל די שכינה הקדושה זאל בלייבן ביי אונז, און די תורה זאגט (דברים כג, טו): "כִּי ה' אֱלֹקֶיךָ מִתְהַלֵּךְ בְּקֶרֶב מַחֲנֶךָ לְהַצִּילְךָ וְלָתֵת אֹיְבֶיךָ לְפָנֶיךָ, וְהָיָה מַחֲנֶיךָ קָדוֹשׁ, וְלֹא יִרְאֶה בְךָ עֶרְוַת דָּבָר, וְשָׁב מֵאַחֲרֶיךָ", איר זאלט זיך פירן הייליג, ווייל אויב איר וועט זיך נישט פירן בצניעות וועל איך אוועק גיין פון אייך.


דער אייבערשטער זאל העלפן איר זאלט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#7312 - האלט קאפ אויף דריי זאכן, וועט דיין שטוב זיין א גן עדן
שלום בית, הדרכות

בעזרת ה' יתברך - יום ב' פרשת במדבר, כ"ח אייר, מ"ג לעומר, שנת תשפ"ה לפרט קטן


 


צו מיין טייערער ... נרו יאיר


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


זיי מיר מוחל אז איך האב געשריגן אויף דיר ווען דו ביסט געווען ביי מיר מיט דיין ווייב אין ירושלים, איך האב דיר נישט געוואלט פארשעמען, איך וויל דיר פשט ראטעווען דיין שטוב. איך וויל נישט דו זאלסט זיך חס ושלום גט'ן, דו האסט א שטוב מיט קינדער, און חכמינו זכרונם לברכה זאגן (גיטין צ:): "כָּל הַמְגָרֵשׁ אֶת אִשְׁתּוֹ", ווען מאן און ווייב גט'ן זיך, "אֲפִילוּ מִזְבֵּחַ מוֹרִיד דְּמָעוֹת", אפילו דער מזבח וויינט, און מוהרא"ש זכרונו לברכה פרעגט: "פארוואס וויינט דער מזבח? עס זענען דאך דא אסאך כלים אין בית המקדש, וואס עפעס כאפט ער אן די לשון אז דער מזבח וויינט?" זאגט מוהרא"ש, דער מזבח וויינט און זאגט: "מען איז שוין מקריב אויף מיר גענוג קרבנות, פארוואס פעלט אויס מען זאל ברענגען נאך קרבנות..."


מיין טייערער ליבער ברודער, ערווארט נישט דיין ווייב זאל דיר חשוב האלטן, ערווארט נישט דיין כבוד זאל קומען פון איר, דו טו דעם רצון השם, און אז די רצון השם איז רעדן שיין צו די ווייב און מיט כבוד - זאלסטו דאס טון אן קיין חשבונות, און אז זי רעדט צו דיר ווי א שקלאפטע - זאלסטו ווייטער רעדן מיט דרך ארץ און כבוד, ווייל דער רבי האט אונז זייער געווארנט מיר זאלן מכבד זיין די ווייב. אזוי ווי רבי נתן שרייבט (שיחות הר"ן, סימן רסג): "סִפֵּר לִי אֶחָד שֶׁהָיָה מֵשִׂיחַ עִמּוֹ זִכְרוֹנוֹ לִבְרָכָה", איינער האט מיר דערציילט אז ער האט געהאט א שמועס מיטן רבי'ן, "מֵעִנְיַן בְּנֵי הַנְּעוּרִים, שֶׁשָּׁכִיחַ מְאֹד שֶׁנַּעֲשֶׂה קִלְקוּל בֵּינֵיהֶם וּבֵין נְשׁוֹתֵיהֶם, וְנִפְרָדִים זֶה מִזֶּה אֵיזֶה זְמַן", איבער דעם וואס מען זעט אינגעלייט צעטיילן זיך פאר א שטיק צייט, "וְלִפְעָמִים נַעֲשֶׂה מִזֶּה פֵּרוּד לְגַמְרֵי חַס וְשָׁלוֹם", און אסאך מאל ווערט נאכדעם א גט חס ושלום, "אָמַר, שֶׁזֶּה מַעֲשֶׂה בַּעַל דָּבָר", דער רבי האט געזאגט אז דאס איז מעשה בעל דבר, "שֶׁמַּנִּיחַ אֶת עַצְמוֹ עַל זֶה מְאֹד, לְקַלְקֵל הַשָּׁלוֹם שֶׁל בְּנֵי הַנְּעוּרִים, כְּדֵי שֶׁיִּתָּפְסוּ בִּמְצוּדָתוֹ חַס וְשָׁלוֹם עַל יְדֵי זֶה", דער יצר הרע מאכט מען זאל זיך צעטיילן, ווייל אז מען איז אן א ווייב כאפט ער אריין דעם מענטש ביי אים אין זאק אריין, "כִּי הוּא אוֹרֵב עַל זֶה מְאֹד, לְתָפְסָם בִּנְעוּרֵיהֶם עַל יְדֵי קִלְקוּל הַשְּׁלוֹם בַּיִת חַס וְשָׁלוֹם, שֶׁגּוֹרֵם בְּעַרְמוּמִיּוּתוֹ לְקַלְקֵל הַשָּׁלוֹם שֶׁבֵּינֵיהֶם", ווייל דער יצר הרע לאקערט אויף יונגע פארפעלקער זיי צו צעטיילן און אזוי כאפט ער זיי אריין אין שמוציגע עבירות.


ליבער ברודער, קענסט נאך מאכן דיין שטוב, דיין לעבן - פאר א 'גן עדן', אז דו וועסט היטן די דריי זאכן: ערשטנס, 'נישט טשעפען', צווייטנס 'נישט טענה'ן' און דריטנס 'גוטע ווערטער'; האלט קאפ אויף די דריי זאכן, נישט פליקן, אדער לאכן פון איר, און נישט טענה'ן, לאז דיין ווייב זיין גערעכט, דער רבי זאגט קלאר (לקוטי מוהר"ן חלק א', סימן רב), מען זאל זיך נישט טענה'ן מיט די ווייב, און מען זאל איר אלץ געבן די לעצטע ווארט, און איר געבן גערעכט.


איך דארף אריין לויפן צו די בחורים, זיי זענען אזוי צעבראכן, זיי ווארטן אויף א גוט ווארט, איך וועל דיר נאך שרייבן.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.