בריוון פונעם ראש ישיבה שליט"א

#239 - א זכי' צו משמש זיין דעם רבי'ן
מוסדות, חסידות ברסלב

בעזרת ה' יתברך


יום ג' פרשת שופטים, ג' אלול, שנת תשע"ח לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערע תלמיד ... נרו יאיר.


איך האב יעצט ערהאלטן די בילדער פון די נייע אפיס וואס דו האסט געמאכט פאר די מוסד.


דו קענסט זיך נישט פארשטעלן וואספארא זכות דאס איז פאר אונז, אז מיר האבן די זכיה צו משמש זיין דעם הייליגן רבי'ן.


ר' נתן האט זיך אמאל אפגעשטעלט פאר ער איז אריין אין רבינ'ס שטוב און געזאגט: "וַאֲנִי" – איך ווייס דאך ווער איך בין, איך ווייס אז איך האב נישט קיין זכות צו זיין מקורב צום הייליגן רבי'ן, אויב אזוי פארוואס האב איך זוכה געווען צו וויסן פון רבי'ן? נאר וואס דען, "בְּרֹב חַסְדְּךָ" – מיט דיין גרויסע חסד האסטו מיר געהאלפן באשעפער, אז "אָבוֹא בֵיתֶךָ, אֶשְׁתַּחֲוֶה אֶל הֵיכַל קָדְשְׁךָ".


דאס דארפן מיר אויך זאגן: "וַאֲנִי", וואס האב איך זוכה געווען צו קומען צו אזא רבי, צו משמש זיין דעם רבי'ן, צו האבן א חלק אין אריין ברענגען דעם הייליגן רבינ'ס לימודים אין די וועלט וואס דאס וועט ברענגען די גאולה, וואס האב איך געטון מער פון א צווייטן אז איך בין מקורב געווארן צום רבי'ן, ווי אזוי איז דאס אז איך בין נישט קיין מתנגד – ה' ירחם - אויף אזא רבי? נאר "בְּרֹב חַסְדְּךָ" – מיט דיין גרויס חסד האסטו מיר געהאלפן, אז "אָבוֹא בֵיתֶךָ, אֶשְׁתַּחֲוֶה אֶל הֵיכַל קָדְשְׁךָ".


מיט דעם וואס דו העלפסט די מוסד נעמסטו א טייל אין די תורה תפילה און אלע גוטע זאכן וואס קומט ארויס פון דעם הייליגן פלאץ.


זיי געזונט.


א כתיבה וחתימה טובה און א גוט געבענטשט יאר.

#238 - מ'דארף אנגרייטן ספרים און קונטרסים פאר אומאן
הפצה, הדפסה, ספרי ברסלב

בעזרת ה' יתברך


יום א' פרשת שופטים, ב' דראש חודש אלול, שנת תשע"ח לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר


וואויל איז דיר אז דו ביסט עוסק אין הדפסה; דו דרוקסט די קונטרסים און ספרים וואס מוהרא"ש האט געשריבן צוזאמגענומען פון רבינ'ס ספרים און פון ר' נתן'ס ספרים, געשריבן אויף א גרינגע שפראך אז מען זאל דאס פארשטיין און לעבן מיט דעם.


דו קענסט זיך נישט פארשטעלן ווי גרויס איז דיין זכות אין הימל מיט דעם וואס דו דרוקסט די ספרים פאר די מפיצים זיי זאלן דאס קענען פארשפרייטן צווישן אידישע קינדער; דער זוהר הקדוש זאגט (תרומה קכח:): "א מענטש וואס ברענגט צוריק זינדיגע מענטשן צום אייבערשטן, איז זוכה ארויף צו גיין צו א פלאץ וואס קיין שום מענטש איז נישט זוכה; ער נעמט אוועק טומאה פון דער וועלט, ער מאכט אז דעם אייבערשטנ'ס נאמען זאל ווערן געהייליגט אויף דער וועלט און ער איז גורם אז אלע וועלטן שטייען אויף זיין זכות. דער מענטש איז זוכה צו אלע גוטע זאכן אויף די וועלט און אויף יענע וועלט; קיינער קען אים נישט שלעכט'ס טון - נישט אויף די וועלט און נישט אויף יענע וועלט. ער גייט אריין אין דרייצן טויערן פון שערי רחמים און קיינער קען אים נישט צוריק האלטן".


מיט דעם טייטש דער חיד"א זכותו יגן עלינו (ספר פני דוד) דעם פסוק (דברים טז, כ): "צֶדֶק צֶדֶק תִּרְדֹּף, לְמַעַן תִּחְיֶה וְיָרַשְׁתָּ אֶת הָאָרֶץ אֲשֶׁר ה' אֱלֹקֶיךָ נֹתֵן לָךְ"; זאגט ער "צֶדֶק" - עס איז נישט גענוג אז מען איז אליינס א צדיק, נאר "צֶדֶק תִּרְדֹּף" – מאך נאך צדיקים, "לְמַעַן תִּחְיֶה" – וועסטו זוכה זיין צו חיים נצחיים, דו וועסט נישט אראפפאלן אין עבירות, ווייל (אבות ה, יח): "כָּל הַמְזַכֶּה אֶת הָרַבִּים - אֵין חֵטְא בָּא עַל יָדוֹ"; "וְיָרַשְׁתָּ אֶת הָאָרֶץ" – דו וועסטו זוכה זיין צו האבן עולם הבא, "אֲשֶׁר ה' אֱלֹקֶיךָ נֹתֵן לָךְ" – וואס דער אייבערשטער געבט דיר שוין יעצט 'אויף די וועלט', דורך דעם וואס מען ברענגט צוריק מענטשן צום אייבערשטן איז מען זוכה צו האבן א גוט לעבן, עיין שם.


זע אנצוגרייטן גענוג ספרים און קונטרסים פאר די מפיצים פאר אומאן, ווייל מען פארט שוין אם ירצה ה' אין דריי וואכן ארום קיין אומאן; רעד מיט דעם גרויסן מפיץ ר' ... נרו יאיר, פרעג אים וואסערע ספרים און קונטרסים ער דארף און דו זאלסט עס דרוקן שוין יעצט כדי עס זאל זיין גרייט אין צייט.


אזוי אויך דארף מען דרוקן אלע קונטרסים וואס רעדן זיך פון די מעלה פון 'פארן ראש השנה צו צדיקים'; מיין נישט אז עס פעלט נישט אויס אין אומאן די סארט קונטרסים וכו' וויבאלד אלע זענען שוין סיי ווי אין אומאן, עס איז נישט אזוי, ווייל זייער אסאך מענטשן קומען קיין אומאן און ווייסן נישט וואס זיי האבן צו טון דארט, זיי זוכן א ספר, א קונטרס וואס  זאל זיי זאגן וואס צו טון וכו', דעריבער איז עס זייער וויכטיג.


איך בעט דיר זייער דו זאלסט נישט אפשטעלן דאס דרוקן די קונטרסים און ספרים אפילו פאר איין טאג, ווייל דאס איז פיקוח נפש - דאס ראטעוועט צענדליגער טויזנטער מענטשן פון שלעכטס. עס איז כדאי דו זאלסט אביסל שמועסן מיט ר' ... און .., זיי וועלן דיר דערציילן מעשיות ווי די ספרים ראטעווען בחורים און מיידלעך, אינגעלייט און ווייבלעך וכו' וכו' פון די ערגסטע זאכן רחמנא לצלן.


די מפיצים בעטן זייער מען זאל דרוקן עצתו אמונה; זיי זאגן אלע אז אינגעלייט ווארטן אויף דעם, דאס געבט זיי אסאך חיזוק, דעריבער זע צו דרוקן פון דעם.


איך בעט פאר דיר דו זאלסט האבן הצלחה אין אלע דיינע ענינים, ובעיקר אז דו זאלסט ווייטער ממשיך זיין און חס ושלום נישט אפלאזן די הייליגע ארבעט.


זיי געזונט.


א כתיבה וחתימה טובה און א גוט געבענטשט יאר.

#237 - התבודדות דערהאלט א מענטש אין די שרעקעדיגסטע מצבים
פחדים, אמונה, רפואה

בעזרת ה' יתברך


יום א' פרשת שופטים, ב' דראש חודש אלול, שנת תשע"ח לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר


איך דאנק דיר פאר אלעס וואס דו העלפסט מיר; איך בענק מיר נאך דיר, נאך צוויי וואכן זענען מיר דא אין קעמפ.


איך וועל דיר דערציילן א מעשה פלא וואס מיר האבן געהאט פאריגע וואך דא אין קעמפ, מיר האבן געהאט א בער, די פאליציי זענען געקומען און האבן אים געשאסן וכו' ביז ער איז אוועק געגאנגען. די מעשה איז געווען אזוי, איינע פון די מיידלעך פון "בית פיגא" איז געווען צופרי אין פעלד אינדרויסן פון קעמפ, זי האט געהאלטן אינמיטן מאכן התבודדות, פלוצלינג באמערקט זי א שווארצע זאך וואס שאקעלט זיך, קודם האט זי געמיינט אז דאס איז סתם א שווארצע בעג וואס שאקעלט זיך פון די ווינט, זי איז געשטאנען בלויז צוויי פיס אוועק פון דעם, פלוצלינג זעט זי אז דאס איז שוין גארנישט קיין שווארצע בעג, דאס איז א גרויסער בער, דער בער האט זיך אויפגעשטעלט אויף די צוויי פיס און געשטאנען אנטקעגן די מיידל פנים אל פנים! די מיידל האט זיך אבער נישט פארלוירן, זי האט אנגעהויבן בעטן דעם אייבערשטן: "הייליגער באשעפער ראטעווע מיר פון דעם בער, העלף מיר ער זאל מיר גארנישט טון", זי האט אנגעהויבן גיין צוריק צו וועגס ביז זי איז אריין אין איר שטוב.


אזא מעשה פאסט פאר די מעשה ביכלעך; א יונג מיידל פון צוועלף יאר זאל נישט ווערן פארלוירן ווען זי שטייט צוויי פיס נעבן א גרויסע בער. סתם א קינד וואלט אוועק גע'חלש'ט אויפן פלאץ, נישט נאר א קינד נאר אפילו אן ערוואקסענער מענטש וואלט אויך צוטומלט געווארן פון שרעק, און זי איז געבליבן רואיג און געבעטן דעם אייבערשטן ער זאל איר העלפן; פון דעם זעט מען וואס התבודדות טוט מיט א מענטש, מען באקומט א ישוב הדעת, מען ווערט נישט פארלוירן ווען מען טרעפט זיך אין א צרה.


איך וויל דיר בעטן דו זאלסט גיין מבקר חולה זיין .. נרו יאיר; מען האט אים אריין געפירט אין קאלאמביע שפיטאל אין א נישט גוטע מצב, ער דארף א גרויסע ישועה. גיי אריבער מיט אפאר אינגעלייט און בחורים און זייט אים מחי'. חכמינו זכרונם לברכה זאגן (נדרים לט:): אָמַר רַב: "כָּל הַמְבַקֵּר אֶת הַחוֹלֶה נִיצוֹל מְדִינָה שֶׁל גֵיהִנָם", ווער עס איז מבקר חולה ווערט ניצול פון גיהנום; דער רבי זאגט (ספר המידות אות מריבה, סימן לח): "מִי שֶׁמְּבַקֵּר אֶת הַחוֹלֶה, הַקָּדוֹשׁ בָּרוּךְ הוּא אֵינוֹ מוֹסֵר אוֹתוֹ בְּיַד שוֹנְאָיו", ווער עס איז מבקר חולים העלפט אים דער אייבערשטער אז קיינער קען אים נישט טון קיין שלעכטס.


... האט יעצט געמאכט א ניגון ווי ער דאנקט דעם אייבערשטן: "איך דאנק דיר באשעפער פאר אלעס וואס דו טוסט מיר מיר, אייביג ביסטו אזוי גוט צו מיר"; ווען מען הערט דעם ניגון ווי אזוי ער זינגט דאס באקומט מען אזא התעוררות לתשובה, דא זינגט א בחור "יישר כח אייבערשטער פאר אלעס גוטס", בשעת ער קען נישט גיין אויף די פיס, ער זיצט שוין אפאר יאר אין א ווילטשעיר, ער קען זיך נישט רירן השם ירחם - דאך זינגט ער: "יישר כח אייבערשטער, פאר אלעס וואס דו טוסט מיט מיר".


מען זעט פון דעם וואס דאס הייסט אז א מענטש ווערט מקורב צום רבי'ן; דער רבע לערנט אויס מען זאל דאנקען דעם אייבערשטן, און נישט האבן קיין קשיות אויפן אייבערשטן.


דער אייבערשטער זאל העלפן אז אלע אידישע קינדער וואס ווארטן אויף א רפואה זאלן האבן א גאנצע רפואה.


א גוטן טאג.


א כתיבה וחתימה טובה און א גוט געבענטשט יאר.

#236 - א וואוילער מאן, ער דארף נאר חיזוק
שלום בית, חיזוק פאר פרויען, התחזקות

בעזרת ה' יתברך


יום א' פרשת ראה, כ"ד מנחם-אב, שנת תשע"ח לפרט קטן


 


לכבוד מרת ... תחי'.


איך האב געשריבן פאר אייער מאן א בריוו און ער האט עס זייער שיין אנגענומען, ער האט מיר באדאנקט דערויף. איך האף צום אייבערשטן אז איר וועט צוריק לעבן ווי אמאל, באהבה ושלום. אייער מאן אז א טייערער אינגערמאן, עס איז א שאד אז ... נעמט אים אוועק זיין קאפ און הארץ פון אייך.


אויף דער וועלט דארף יעדער איינער חיזוק; חכמינו זכרונם לברכה זאגן (קידושין ל:): "יִצְרוֹ שֶׁל אָדָם מִתְגַּבֵּר עָלָיו בְּכָל יוֹם", יעדן טאג קומט דער יצר הרע צום מענטש און וויל אים אוועק נעמען פונעם אייבערשטן, "וְאִלְמָלֵא הַקָּדוֹשׁ בָּרוּךְ הוּא עוֹזְרוֹ, אֵין יָכוֹל לוֹ", ווען נישט דער אייבערשטער זאל העלפן וואלטן מיר זיך נישט געקענט מתגבר זיין.


איך וועל אים מחזק זיין ער זאל זיך אפלאזן פון מענטשן וואס נוצן אים אויס און שטערן זיין פריוואטע לעבן מיט אייך.


דער אייבערשטער זאל אייך העלפן איר זאלט צוריק פאראייניגט ווערן מיט אייער מאן; איך זאג אייך נאכאמאל, ער פאר זיך איז א גאלדענער מענטש, ער דארף זיך נאר אפלאזן פון מענטשן וואס שלעפן אים ארויס פון שטוב.


בעטס דעם אייבערשטן יעדן טאג איר זאלט אויפשטעלן א שיינע ערליכע שטוב צוזאמען מיט אייער טייערער מאן; מיט תפילה קומט מען אן צו פועל'ן זאכן וואס זעען אויס אז מען קען נישט פועל'ן.


דער אייבערשטער זאל העלפן איר זאלט מצליח זיין אין אלע ענינים.


א כתיבה וחתימה טובה און א גוט געבענטשט יאר.

#235 - אויב וועסטו לויפן צו חברים, וועסטו פארלירן דיין ווייב
חברים, שלום בית

בעזרת ה' יתברך


יום א' פרשת ראה, כ"ד מנחם-אב, שנת תשע"ח לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר.


דיין ווייב האט זיך זייער אויסגערעדט איר הארץ, אז זי וויל אויפשטעלן א שיינע שטוב מיט דיר, אבער זי שפירט אז זייט דו האסט גענומען ... פאר א חבר האסטו זיך זייער געטוישט.


איך מוז דיר זאגן אז איך זע עס אויך; איך האב שוין לאנג געזען אז דאס איז נישט גוט פאר דיר וכו' אבער איך האב דיר גארנישט געזאגט. איך האב דיר געשריבן בקיצור א בריוו (דעם פארגאנגענעם דאנערשטאג פרשת פנחס, כ"ב תמוז), אבער יעצט מוז איך דיר זאגן אפען אז עס איז ממש א שאד דיין שטוב זאל דיר צוגרינד גיין.


דו האסט באקומען א ווייב וואס נישט יעדער איז זוכה צו באקומען; זי איז דיר אזוי געטריי, זי האט אלע מעלות. פארוואס זאלסטו לאזן דער יצר הרע זאל דיר צעשטערן דיין שטוב?! עס טוט מיר זייער וויי צו זען ווי דער יצר הרע האט געטראפן א וועג ענק אפצוטיילן. איר האט דאך געלעבט אזוי שיין, איר האט מיר געברענגט אזוי פיל נחת, יעצט איז געלונגען פארן יצר הרע צו קאליע מאכן דאס ליבשאפט צווישן אייך (עס וועט אים נישט גיין).


איך וועל דיר זאגן דעם אמת, איך האב נעכטן נישט געגעבן קיין שיעור ביי מלוה מלכה ווייל עס האט מיר געשטאכן אין הארץ; אלע האבן זיך געוואונדערט 'וואס גייט פאר, פארוואס רעדט נישט דער ראש ישיבה ביי מלוה מלכה?!' איך דארף נישט קיינעם אפגעבן דין וחשבון וואס, ווען און וואו. אבער דיר זאג איך וואס איז געווען, דיין ווייב האט זיך אויסגעוויינט אז זי ווייסט נישט וואס צו טון, זי שפירט ווי איר גאנצע הארעוואניע פון אלע יארן גייט יעצט צוגרינד דורך דעם וואס דו האסט אריין גענומען א צווייטן אין דיין לעבן.


הער צו טייערער הארציגער ... נרו יאיר וואס דיין ראש ישיבה זאגט און בעט דיר: הער אויס וואס דיין ווייב רעדט צו דיר; זי איז א פרוי מיט שכל און זי ווייסט גאר גוט וואס איז גוט פאר דיר און זי איז הונדערט פראצענט גערעכט. אז דו וועסט נישט צו הערן דיין ווייב וועסטו אלעס פארלירן; דו וועסט פארלירן דיין ווייב, דיינע קינדער, דיין געלט, אלעס אלעס. הער צו וואס דיין ווייב זאגט דיר, וועט דיר גוט זיין.


אמת, מען דארף טאקע האבן חברים מיט וועם מען קען שמועסן וכו', אבער אז דער חברותא-שאפט ווערט צו נאנט, אזוי ווייט אז מען רירט זיך נישט אוועק איינער פון צווייטן וכו', איז דאס נישט קיין געזונטע חברותא-שאפט וכו'. איך וויל נישט צו פיל מאריך זיין אין דעם ענין וכו', איך האף דו וועסט פארשטיין אז עס איז זייער אינטערעסאנט, ווען דו וועסט זיך אויפכאפן פון שלאף.


איך זאג דיר נאכאמאל, עס טוט מיר זייער וויי צו זען ווי דו לויפסט אוועק פון דיין ווייב וכו' צו א כלומר'ישע חבר וואס נוצט דיר אויס און קוועטשט דיר אויס פאר זיינע אייגענע אינטערעסן און וועט דיר אוועק ווארפן ווי אן אויסגעקוועטשטע לעמאן.


איך האף אז דו וועסט אננעמען מיינע ווערטער, דאן וועסטו האבן א שיינע לעבן.

#234 - שטארקט אייך אין די הייליגע ארבעט צו דרוקן און פארשפרייטן דעם רבינ'ס ספרים
הפצה, הדפסה, ספרי ברסלב

בעזרת ה' יתברך


יום ג' פרשת ראה, כ"ו מנחם-אב, שנת תשע"ח לפרט קטן


 


לכבוד מיינע טייערע תלמידים ... נרם יאיר.


איך האב ערהאלטן בילדער ווי מען ארבעט אין ישיבה ביים דרוקן די ספרים; איר מאכט מיר אזא נחת רוח יעדעס מאל ווען איך זע בילדער פון דעם "בית הדפוס" וואו אינגעלייט ארבעטן טאג און נאכט צוצוגרייטן ספרים פאר די מפיצים. ווער עס העלפט דרוקן די ספרים נעמט א חלק אין הפצה.


איך בעט ענק זייער, ווען די מפיצים קומען קויפן ספרים זאלט איר זיי אויפנעמען שיין, ווייל ביים אייבערשטן איז זייער חשוב א מפיץ; דער זוהר הקדוש זאגט (תרומה קכ"ח:): "תָּא חֲזֵי, כָּל מַאן דְּאָחִיד בְּיָדָא דְּחַיָּיבָא וְאִשְׁתָּדַּל בֵּיהּ, לְמִשְׁבַק אָרְחָא בִּישָׁא", קום און זע, א מענטש וואס ברענגט צוריק זינדיגע מענטשן צום אייבערשטן, "אִיהוּ אִסְתַּלָּק בִּתְלַת סִלּוּקִין, מַה דְּלָא אִסְתַּלָּק הָכִי בַּר נָשׁ אַחֲרָא. גָּרִים לְאַכְפְּיָיא סִטְרָא אַחֲרָא, וְגָרִים דְּאִסְתָּלַּק קוּדְשָׁא בְּרִיךְ הוּא בִּיקָרֵיהּ, וְגָרִים לְקַיְּימָא כָּל עָלְמָא בְּקִיּוּמֵיהּ לְעֵילָּא וְתַתָּא", דער מענטש איז זוכה ארויף צו גיין צו א פלאץ וואס קיין שום מענטש איז נישט זוכה; ער נעמט אוועק טומאה פון דער וועלט און ער מאכט אז דעם אייבערשטנ'ס נאמען זאל ווערן געהייליגט אויף דער וועלט. דער מענטש איז גורם אז אלע וועלטן שטייען אויף זיין זכות, "וְזָכֵי לְמֵחַמֵי בְּנִין לִבְנוֹי", ער איז זוכה צו זען קינדער און אייניקלעך, "וְזָכֵי בְּהַאי עָלְמָא, וְזָכֵי לְעָלְמָא דְּאָתֵי", און ער איז זוכה צו אלע גוטע זאכן אויף די וועלט און אויף יענע וועלט, "כָּל מָארֵי דִּינִין, לָא יַכְלִין לְמֵידָן לֵיהּ, בְּהַאי עָלְמָא וּבְעָלְמָא דְּאָתֵי", קיינער קען אים נישט שלעכט'ס טון - נישט אויף די וועלט און נישט אויף יענע וועלט, "עָאל בִּתְרֵיסַר תַּרְעֵי, וְלֵית מַאן דְּיִמְחֵי בִּידֵיהּ", ער גייט אריין אין די דרייצן טויערן פון שערי רחמים און קיינער קען אים נישט צוריק האלטן.


ווער עס טוט פאר אידישע קינדער, ער ברענגט צוריק נשמות ישראל צום אייבערשטן, דער קען ארויף גיין אין הימל בעטן וואס ער וויל און זיינע ברכות ווערן מקוים. אזוי ווי חכמינו זכרונם לברכה זאגן (בבא מציעא פה.) אויפן פסוק (ירמיהו טו, יט): וְאִם תּוֹצִיא יָקָר מִזּוֹלֵל - כְּפִי תִהְיֶה, "כָּל הַמְלַמֵד אֶת בֶּן עַם הָאָרֶץ תּוֹרָה, אֲפִילוּ הַקָּדוֹשׁ בָּרוּך הוּא גוֹזֵר גְזֵירָה - מְבַטְּלָהּ בִּשְׁבִילוֹ", אפילו דער אייבערשטער אליינס האט געמאכט א גזירה איז עס דער אייבערשטער מבטל צוליב דעם מענטש וואס ברענגט צוריק אידישע קינדער צו אים.


דערפאר בעט איך אייך מיינע טייערע תלמידים, שטארקט אייך ווייטער מיט ענקער הייליגע ארבעט, און אז איר קענט מיר שיקן יעדן טאג בילדער וואס מען דרוקט וועט איר מיר זייער מחי' זיין.


איך וועל אם ירצה ה' ווייטער מקיים זיין די צוואה וואס דער חכם האט אונז באפוילן, ווי דער רבי הייבט אן די מעשה פונעם חיגר (סיפורי מעשיות, מעשה ג): "מעשה, אמאל איז געווען א חכם, פאר זיין טויט האט ער גערופן זיינע קינדער און זיין משפחה, און האט זיי געלאזט צוואה זיי זאלן 'אנטרינקען ביימער'; איר מעגט עוסק זיין אין אנדערע פרנסות אויך, נאר דאס זאלט איר זען שטענדיג צו טון: 'אנטרינקען ביימער'"; מוהרא"ש איז מסביר (ספר נהרי אפרסמון) אז דאס גייט ארויף אויף מקרב זיין מענטשן צום אייבערשטן, ווייל א מענטש איז צוגעגליכן צו א בוים, אזוי ווי עס שטייט אין פסוק (דברים כ, יט): "כִּי הָאָדָם עֵץ הַשָּׂדֶה", און מען דארף עס אנטרינקען מיט אמונה.


אזוי אויך וועל איך מיטן אייבערשטנס הילף ווייטער מקיים זיין די צוואה וואס מוהרא"ש האט מיר געשריבן (צוואת מוהרא"ש אות ו; יז) אז מען זאל דרוקן זיינע ספרים און זיי פארשפרייטן פאר די גאנצע וועלט.


דער אייבערשטער זאל העלפן איר זאלט מצליח זיין אין אלע אייערע וועגן.


א כתיבה וחתימה טובה און א גוט געבענטשט יאר.

#233 - די וויכטיגסטע זאך איז אכטונג צו געבן אויף א צווייטנ'ס געפילן
חיזוק פאר מיידלעך, תהלים, בין אדם לחבירו, טשעפען

בעזרת ה' יתברך


יום ב' פרשת חקת, ה' תמוז, שנת תשע"ח לפרט קטן


 


לכבוד אלע תלמידות פון "בית פיגא" ברסלב שתחיו.


געלויבט דעם הייליגן באשעפער אז מיר ענדיגן נאך א יאר סקול.


עס איז אריבער א שיינע יאר ביי אייך אין סקול; איך האב געהערט גריסן פון אייערע טיטשערס און פון אייער מנהלת אויף אייך ווי שיין איר האט זיך אויפגעפירט דעם גאנצן יאר - מיט דרך ארץ און גוטע מידות. ביים הייליגן רבי'ן איז די ערשטע זאך געווען "דרך ארץ"; דער הייליגער רבי האט געזאגט: "וֶוען קֵסָרִין אוּן קֶענִיגְן וָואלְטְן גֶעוואוּסְט וָואסְפַארַא דֶּרֶך אֶרֶץ אִיך לֶערְן מִיט מַיינֶע מֶענְטְשְׁן, וָואלְטְן זֵיי גֶעשִׁיקְט זֵיֶיערֶע קִינְדֶער לֶערְנֶען בַּיי מִיר דֶּרֶך אֶרֶץ", דאס זעט מען ממש ביי אייך אין סקול, אלע תלמידות פירן זיך איידל און טייער ווי קעניגליכע קינדער.


יעצט ווען די יאר איז אריבער דארפן מיר זיך מאכן א חשבון הנפש צי מיר האבן גענוג אכטונג געגעבן אויף א צווייטע מיידל'ס כבוד, אויב מען האט חס ושלום וויי געטון א צווייטן קינד. אסאך מאל כאפט מען זיך נישט, מען זאגט א ווארט וואס קען שטעכן אזוי ווי א מעסער אין יענעמס הארץ, אדער מיט א לַא קען מען יענעם זייער וויי טון.


יעצט ווען איר קומט אין קעמפ, און מען גייט פארברענגען א זומער אין "מחנה בית פיגא ברסלב", וויל איך אייך זייער שטארק בעטן איר זאלט זיין זייער פארזיכטיג ווי אזוי איר פירט זיך אויף צו א צווייטע מיידל; מען דארף זיין זייער סענסעטיוו צו א צווייטן, קיינמאל נישט וויי טון א צווייטן, קיינמאל נישט לאכן פון א צווייטן, און קיינמאל נישט שפילן א שפיל אויב מען לאזט נישט א צווייטן שפילן מיט דעם שפיל. אויף אלע עבירות איז דער אייבערשטער מוחל, אבער אז מען טשעפעט א צווייטן האט מען נישט קיין מחילה ביז מען בעט יענעם איבער.


זוכט אויף די מיידלעך וואס זיצן שטענדיג שטיל און איינזאם, און חבר'ט זיך מיט מיידלעך וועם קיינער קוקט נישט אן; חכמינו זכרונם לברכה זאגן (סוטה ט.): "בַּמִּדָּה שֶׁאָדָם מוֹדֵד, בָּהּ מוֹדְדִים לוֹ", מען פירט זיך פון הימל צום מענטש אזוי ווי דער מענטש פירט זיך צו א צווייטן; אויב מען איז מקרב א צווייטן דעמאלט וועט דער אייבערשטער אים מקרב זיין, און אויב מען איז מרחק א צווייטן, דעמאלט וועט מען אים פון הימל אויך מרחק זיין.


טייערע "בית פיגא" תלמידות, איך בעט אייך פון טיפעניש פון מיין הארץ איר זאלט מיר דאס צוליב טון; האט אביסל הכרת הטוב פאר די סקול, עס איז מיר נישט גרינג צו פירן די סקול, איך ארבעט זייער שווער פאר אייך אלע אז איר זאלט זיין צופרידן, בעט איך אייך אז די טובה זאלט איר מיר צוריק טון: איר זאלט זיך נישט קריגן מיט א צווייטן און איר זאלט קיינמאל נישט וויי טון א צווייטן; אז איר זעט א מיידל איז נאכגעלאזט, זי שטערט דעם סדר וואו מען שלאפט וכו', זאלט איר חס ושלום איר נישט פארשעמען, נאר איר זאלט דאס פארציילן פאר מרת ... תחי', זי וועט שוין וויסן ווי אזוי צו רעדן שיינערהייט וכו', ווייל אויב מען פארשעמט א צווייטן ברבים קען מען פארלירן די חלק אין עולם הבא, אזוי ווי חכמינו זכרונם לברכה זאגן (בבא מציעא נט.): "הַמַּלְבִּין פְּנֵי חֲבֵירוֹ בָּרַבִּים, אֵין לוֹ חֵלֶק לָעוֹלָם הַבָּא", ווער עס פארשעמט א חבר ברבים, האט נישט קיין חלק אין עולם הבא; נאך זאגן אונז די הייליגע חכמים (שם): "נוֹחַ לוֹ לָאָדָם שֶׁיַּפִּיל עַצְמוֹ לְכִבְשַׁן הָאֵשׁ, וְאַל יַלְבִּין פְּנֵי חֲבֵירוֹ בָּרַבִּים", ענדערש זאל א מענטש זיך לאזן אריין ווארפן אין א ברענעדיגע קאלך אויוון ווי צו פארשעמען א חבר.


דערפאר, אז איר שפירט ווי א מיידל איז נאכגעלאזט, עס גייט א גערוך פון איר וכו', אדער זי רוימט נישט איר בעט; אירע חפצים פליען ארום די גאנצע שטוב, טאר מען איר נישט פארשעמען חס ושלום. גייט רעדט דאס דורך מיט מרת ... תחי', זי וועט שוין וויסן ווי אזוי צו רעדן צו די מיידל אז זי זאל נישט חס ושלום פארשעמט ווערן.


איר ווייסט נישט ווי גליקליך איר זענט מיט אייער מנהלת מרת ... תחי', זי איז פאר אייך א מתנה פון הימל. הערט אויס יעדע ווארט וואס זי זאגט אייך, דאס וועט אייך העלפן פאר אייער גאנץ לעבן, זי וועט שוין וויסן ווי אזוי צו רעדן מיט די מיידלעך; חס ושלום איר זאלט פארשעמען א צווייטן, דאס איז א שפיל מיט פייער. אז מען פארשעמט א צווייטן און יענער וויינט צום אייבערשטן נעמט זיך דער אייבערשטער אן פאר יענעם אפילו יענער איז נישט גערעכט.


איך האב אייך געגעבן א מתנה א ספר תהילים; זעט צו זאגן יעדן טאג תהילים. אין תהילים ליגן אלע ישועות, אין ספר תהילים ליגט אלע רפואות, אז איר קענט זאגן יעדן טאג דעם 'יום תהילים' איז גאר גוט, אבער אז איר האט נישט קיין צייט זאגט כאטש וויפיל איר קענט.


איך האף צום אייבערשטן אז איר וועט הנאה האבן דעם זוממער, און איר וועט אהיים קומען אנגעפילט מיט אמונה.


א פרייליכן זוממער.

#232 - זיי אים מחזק ער זאל רחמנות האבן אויף זיינע קינדער
חברים, שלום בית, רפואה

בעזרת ה' יתברך


יום ה' פרשת ראה, כ"ח מנחם-אב, שנת תשע"ח לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר.


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


איך האב זייער הנאה אז דו ביסט מחזק האברך ... נרו יאיר; ער איז א גרויסער רחמנות, ער מיינט אז אויב ער וועט זיך גט'ן וועט אים זיין בעסער. אנשטאט ער זאל תשובה טון און מודה זיין אז ער האט זיך נישט אויפגעפירט ווי מען דארף וכו', לייגט ער דאס גאנצע שילד אויף איר. מיר וויל ער נישט צוהערן, ער האט פארגעסן ווי אזוי ער האט אויסגעזען פאר ער איז אריין געקומען אין ישיבה, ער איז געווען א היימלאזער בחור, ער האט נישט געהאט גארנישט אויף דער וועלט, ער איז געשלאפן אין שול'ן וכו'. איך האב אים אריין גענומען אין ישיבה, איך האב אים געגעבן וואו צו שלאפן, אים חתונה געמאכט, און יעצט טענה'ט ער אז איך פארשטיי אים נישט; אפשר קענסטו רעדן מיט אים ער זאל זיך צוריק קערן צום אייבערשטן, ער זאל רחמנות האבן אויף זיינע קינדער, ווייל מיט דעם וואס ער גייט זיך גט'ן גייט ער הרג'ענען זיינע ליכטיגע קינדער רחמנא לצלן.


א גרויסן יישר כח פארן מיר העלפן צוזאמנעמען געלט מיר זאלן קענען ענדיגן דעם בנין אין אומאן, דער אייבערשטער זאל דיר געבן גרויס שפע בזכות די מצוה פון צדקה.


איך וויל דיר בעטן זאלסט גיין מבקר חולה זיין הבחור ... נרו יאיר; מען האט אים אריין געפירט אין קאלאמביע שפיטאל, ער דארף א גרויסע ישועה, ער געפונט זיך אין נישט א גוטער מצב. גיי אריבער מיט אפאר אינגעלייט און בחורים אים מחי' זיין.


חכמינו זכרונם לברכה זאגן (נדרים לט:): אָמַר רַב: "כָּל הַמְבַקֵּר אֶת הַחוֹלֶה נִיצוֹל מְדִינָה שֶׁל גֵיהִנָם", ווער עס איז מבקר חולה ווערט ניצול פון גיהנום; דער רבי זאגט (ספר המידות, אות מריבה, סימן לח): "מִי שֶׁמְּבַקֵּר אֶת הַחוֹלֶה, הַקָּדוֹשׁ בָּרוּךְ הוּא אֵינוֹ מוֹסֵר אוֹתוֹ בְּיַד שוֹנְאָיו", ווער עס איז מבקר חולים העלפט אים דער אייבערשטער אז קיינער קען אים נישט טון קיין שלעכטס.


דער אייבערשטער זאל העלפן אלע אידישע קינדער וואס ווארטן אויף א רפואה זאלן האבן א גאנצע רפואה.


א גוטן טאג.


א כתיבה וחתימה טובה און א גוט געבענטשט יאר.

#231 - גיי שלאפן צייטליך, וועסטו אויפשטיין אין צייט
בריוו, עצתו אמונה, עצות

בעזרת ה' יתברך


יום א' פרשת חקת, ד' תמוז, שנת תשע"ח לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


דו בעטסט מיר איך זאל דיר צוריק שרייבן בריוו; איך שרייב דיר יעדן טאג בריוו. אלע בריוו פון 'עצתו אמונה' איז פאר דיר פערזענליך, לייג אריין דיין נאמען און ליין דעם בריוו כאילו עס איז פאר דיר געשריבן געווארן.


די בריוו פון 'עצתו אמונה' זענען געשריבן פאר אלע תלמידים און פאר אלע וואס ווילן לעבן מיטן הייליגן רבינ'ס הקדמות לויט ווי מוהרא"ש האט אונז געלערנט.


עס איז דא איין עצה אויפצושטיין אין צייט: "גיין שלאפן צייטליך!" אז מען לייגט זיך טויזנט אזייגער שטייט מען אויף סוף טאג. יעצט ביסטו א בחור און דו ביסט נאך אליינס - איז איין זאך, וואס וועט זיין נאך דיין חתונה אז דו וועסט שלאפן א גאנצן טאג? דיין גאנצע שלום בית וועט דיר חרוב גיין.


איך האף אז דו וועסט זיך כאפן אין וואספארא סכנה דו געפונסט זיך, דו וועסט אנהייבן צו היטן די צייט - זיך לייגן צייטליך און אויפשטיין צייטליך.

#230 - יעדער האט זיינע שווערע נסיונות
הכרת הטוב, נסיונות

בעזרת ה' יתברך


יום ב' פרשת דברים, ד' מנחם-אב, שנת תשע"ח לפרט קטן


 


לכבוד תלמידי היקר ... נרו יאיר


א גרויסן יישר כח פארן העלפן די ישיבה מיטן געבן פאר די רענט פון דעם חודש 600 דאללער; בזכות די צדקה זאלסטו זוכה זיין צו מצליח זיין אין אלע דיינע וועגן.


... טייערער, אויף דער וועלט פראבירט מען אויס יעדן איינעם מיט זיינע נסיונות; מען וויל זען צו וועם דער מענטש וועט זיך ווענדן בעת צרה.


שטארק דיך ווייטער בעבודתך הקדושה.


א יישר כח פאר מיר העלפן.


פון דיין ראש ישיבה וואס האט דיר ליב.

#229 - נישטא אזא זאך שפילן א געים מיט א פרעמדע פרוי
צניעות, הכרת הטוב, משפחה, משניות

בעזרת ה' יתברך


יום ב' פרשת דברים, ד' מנחם-אב, שנת תשע"ח לפרט קטן


 


לכבוד תלמידי היקר ... נרו יאיר


א גרויסן יישר כח פארן העלפן די ישיבה מיטן געבן פאר די רענט פון דעם חודש 40 דאללער; בזכות די צדקה זאלסטו זוכה זיין צו מצליח זיין אין אלע דיינע וועגן.


וויסן זאלסטו אז עס איז נישט דא אזא זאך ווי שפילן א געים מיט א פרעמדע פרוי; ווער עס שפילט א געים מיט א פרעמדע פרוי – איז א מניוול; עס מאכט נישט אויס אויב זי איז א שוועגערין וכו'.


דו האסטו חתונה געהאט זאלסטו שפילן מיט דיין ווייב, און נאר מיט איר זאלסטו פארברענגען.


זע צו זאגן אסאך משניות; דאס וועט דיר אויסקלארן דיין מח אז דו זאלסט וויסן ווי אזוי צו לעבן אויף דער וועלט און אין די זעלבע צייט זיין דבוק אינעם אייבערשטן.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#228 - ווי שיין איז צו דינען דעם אייבערשטן אין קעמפ
הכרת הטוב, זומער

בעזרת ה' יתברך


יום ב' פרשת דברים, ד' מנחם-אב, שנת תשע"ח לפרט קטן


 


לכבוד תלמידי היקר ... נרו יאיר


א גרויסן יישר כח פארן העלפן די ישיבה מיטן געבן פאר די רענט פון דעם חודש 204 דאללער; בזכות די צדקה זאלסטו זוכה זיין צו מצליח זיין אין אלע דיינע וועגן.


איך האב זייער הנאה דא אין קעמפ; א גאנץ יאר ווארט איך שוין צו קענען זיצן דא אויפן פעלד לערנען און דאווענען בקדושה ובטהרה, אוועק פון די שמוציגע גאס.


איך דאנק דיר פארן אהער שטעלן אזא שיינע קעמפ.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#227 - גיי נישט אין גוי'אישע געשעפטן
הכרת הטוב, שמירת עינים

בעזרת ה' יתברך


יום ב' פרשת דברים, ד' מנחם-אב, שנת תשע"ח לפרט קטן


 


לכבוד תלמידי היקר ... נרו יאיר


א גרויסן יישר כח פארן העלפן די ישיבה מיטן געבן פאר די רענט פון דעם חודש 130 דאללער; בזכות די צדקה זאלסטו זוכה זיין צו מצליח זיין אין אלע דיינע וועגן.


טייערער ... נרו יאיר, פארוואס גייסטו אין גוי'אישע געשעפטן וואו מען קען זיך נישט היטן די אויגן?!


דער אייבערשטער האט דיר געגעבן א מתנה א טייערע ווייב תחי' קענסטו דאך יעצט זוכה זיין צו א ריינעם מח, פארוואס זאלסטו זיך זוכן נסיונות וכו'?!


אויב דו דארפסט עפעס פון די גרויסע געשעפטן זאלסטו בעטן א צווייטן זאל דיר דאס קויפן, אדער נעם מיט דיין ווייב, אבער דו זאלסטו חס ושלום נישט אריין גיין דארט בשעת אלעס איז אויסגעלאסן רחמנא לצלן.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#226 - דאנק דעם אייבערשטן, וועט ער דיר העלפן ווייטער
תודה והודאה, הכרת הטוב

בעזרת ה' יתברך


יום ב' פרשת דברים, ד' מנחם-אב, שנת תשע"ח לפרט קטן


 


לכבוד תלמידי היקר ... נרו יאיר


א גרויסן יישר כח פארן העלפן די ישיבה מיטן געבן פאר די רענט פון דעם חודש 218 דאללער; בזכות די צדקה זאלסטו זוכה זיין צו מצליח זיין אין אלע דיינע וועגן.


מיין טייערער ... נרו יאיר, שטארק דיך בעבודתך הקדושה; דאנק און לויב דעם אייבערשטן אויף די ניסים וואס ער האט געטון מיט דיר און וואס ער טוט מיט דיר יעצט, אזוי וועט ער דיר ווייטער מאכן ניסים.


דער אייבערשטער זאל העלפן אז דו זאלסט מצליח זיין אין אלע דיינע וועגן.


פון דיין ראש ישיבה


יואל בן ריצא רעכל

#225 - דו ביסט קיינמאל נישט אליין, דער אייבערשטער איז מיר דיר אלעמאל
אמונה, התחזקות

בעזרת ה' יתברך


יום ה' פרשת ואתחנן, י"ד מנחם-אב, שנת תשע"ח לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר.


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


איך האב זייער הנאה צו הערן פון דיר אז דו שטארקסט זיך מיטן הייליגן רבינ'ס ספרים.


וויסן זאלסטו אז דער הייליגער רבי האט אנגעהויבן דינען דעם אייבערשטן ווען ער איז געווען א קליינער אינגל, דער רבי האט אמאל פארציילט ווי אזוי האט ער זוכה געווען אנצוהייבן דינען דעם אייבערשטן; ווען די תלמידים פון הייליגן בעל שם טוב זכותו יגן עלינו פלעגן קומען קיין מעזיבוז צום ציון פון זייער רבי, פלעגן זיי אריין גיין אין הויז פון בעל שם טוב און זיך דערמאנען די צייטן וואס זיי פלעגן זיין ביים בעל שם טוב; דער רבי איז געווען א קליין אינגל דעמאלט און ער פלעגט זיך אונטער הערן די שמועסן פון די קדושי עליון, איינמאל האט דער רבי געהערט די מעשה ווי אזוי דער בעל שם טוב איז געבוירן געווארן, אז זיין מאמע שרה איז געווען זייער אלט בשעת זי האט געבוירן דעם בעל שם טוב און זי איז גלייך דערויף נפטר געווארן, ווען דער בעל שם טוב איז אלט געווען פינף יאר האט אים זיין טאטע צוגערופן און אים געזאגט בזה הלשון: "ישראליק, איך גיי יעצט אוועק פון דער וועלט כדרך כל הארץ, איך בעט דיר זאלסט נישט מורא האבן פון קיינעם! דו ביסט נישט אליין; דער אייבערשטער איז מיט דיר, ביי דיר און נעבן דיר", אזוי איז נפטר געווארן דער בעל שם טוב'ס טאטע.


דער בעל שם טוב איז אלט געווען פינף יאר און איז געווען איינער אליינס אין א גרויסע וועלט – אן א טאטע און אן א מאמע, ער האט אבער שטענדיג געדענקט זיין טאטע'ס לעצטע ווערטער: "ישראליק, זאלסט נישט מורא האבן פון קיינעם! דו ביסט נישט אליין; דער אייבערשטער איז מיט דיר, ביי דיר און נעבן דיר", אזוי איז ער אויף געוואקסן, און וואס ער האט נאר געדארפט האט ער געבעטן דעם אייבערשטן.


די מעשה האט דער הייליגער רבי געהערט ווען ער איז נאך געווען א קליין אינגל; גלייך ווען דער רבי האט געהערט די מעשה איז אריין אין אים א מורא'דיגע חשק צו ווערן א  צדיק, ער האט אנגעפאנגען טראכטן: "געוואלד! איך וויל אויך זיין א צדיק! אפשר אז איך וועל דאס נאכטון און אנהייבן רעדן צום אייבערשטן וועל איך אויך ווערן א צדיק"; דער רבי איז גלייך ארויס פון שטוב און געגאנגען צום ציון פון בעל שם טוב וואו ער האט געוויינט צום אייבערשטן: "רבונו של עולם, איך וויל זיין א צדיק", "איך וויל זיין אן ערליכער איד וכו'"; ביז דער רבי האט זוכה געווען צו וואס ער האט זוכה געווען.


טייערער ... נרו יאיר, דאס זאלסטו שטענדיג געדענקען: "דו ביסט נישט אליינס! דער אייבערשטער איז מיט דיר, ביי דיר און נעבן דיר"; רעד צו אים און בעט אים אלעס וואס דו דארפסט.


זע צו זאגן יעדן טאג תהילים, וועסטו זוכה זיין צו א גוט לעבן.

#224 - מנהגים ביים אפשערן א קינד, ווי אזוי מען קריגט גוטע קינדער
חינוך הילדים, מנהגים, מועדים וזמנים

בעזרת ה' יתברך


יום ה' פרשת ואתחנן, י"ד מנחם-אב, שנת תשע"ח לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר.


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


דו קענסט אפשערן פרייטאג אדער זונטאג - ווען עס קומט דיר אויס גרינגער.


מען פירט זיך אז אינעם טאג וואס מען שערט אפ א קינד, מען מאכט אים די הייליגע פיאות - זאל דאס קינד זיין אפגעהיטן פון קוקן אויף שלעכטע זאכן, דארפאר וויקלט מען אים איין אין א טלית ווען מען טראגט אים אין חדר לעקן די האניג, כדי ער זאל נישט זען קיין שלעכטע זאכן, אזוי אויך האלט מען אים אין שטוב א גאנצן טאג אז ער זאל זיין אפגעהיטן פון שלעכטע זאכן.


געדענק: "גוטע קינדער וואקסן נישט אויפן בוים"; כדי זוכה זיין צו גוטע קינדער דארף מען אסאך בעטן דעם אייבערשטן. דער הייליגער חתם סופר זכותו יגן עלינו האט געזאגט: "ווי אזוי האב איך זוכה געווען צו גוטע קינדער? יעדע נאכט בשעת איך האב געזאגט תיקון חצות האב איך געוויינט צום אייבערשטן אויף גוטע קינדער, איך האב אנגעפילט א כוס מיט מיינע טרערן און געבעטן פאר גוטע קינדער".


דער אייבערשטער זאל העלפן דו זאלסט זען אסאך אידיש נחת פון דעם קינד און פון אלע דיינע קינדער צוזאמען מיט דיין ווייב געזונטערהייט.

#223 - א מאן איז מחזק מענער, און א פרוי איז מחזק פרויען
צניעות, התחזקות

בעזרת ה' יתברך


יום ד' פרשת ואתחנן, י"ג מנחם-אב, שנת תשע"ח לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר.


איך פריי מיך זייער צו הערן פון דיר און איך פריי מיך צו הערן אז דו לערנסט תורה יעדן טאג און דו האסט זוכה געווען מסיים צו זיין נאכאמאל ששה סדרי משנה. וויסן זאלסטו אז "משנה" באטרעפט וויפיל "פרנסה"; אז מען לערנט משניות איז מען זוכה צו האבן פרנסה בשפע.


דו האסט מיר פארציילט אז דו פראוועסט די שבת סעודות אין א היים פאר מיידלעך וואס זענען נעבעך אריין געפאלן מיט דראגס און מען ברענגט זיי צוריק וכו'; וויל איך דיר זייער בעטן דו זאלסט אכטונג געבן נישט צו ווערן אריין געדריידט אין די מצוה פון מחזק זיין מיידלעך ווייל דאס קען זיך ענדיגן זייער ביטער.


חכמינו זכרונם לברכה זאגן אונז (בראשית רבה פד, ד): "אַבְרָהָם הָיָה מְגַיֵּר אֶת הָאֲנָשִׁים וְשָׂרָה מְגַיֶּרֶת אֶת הַנָּשִׁים", אברהם אבינו האט מגייר געווען מענער און שרה אמינו האט מגייר געווען פרויען; וויסן זאלסטו אז די הייליגע חכמים זאגן (כתובות יג:): "אֵין אַפּוֹטְרוֹפוּס לָעֲרָיוֹת", קיינער קען נישט זיין געשטעלט צו ארבעטן מיט פרויען אפילו דער גרעסטער צדיק, ווייל עס איז נישט דא קיין אפוטרופס אויף דעם; אזוי ווערט גע'פסק'ט אין שולחן ערוך (אבן העזר סימן כב, סעיף טו) און עס איז נישט דא קיינער וואס קריגט אויף דעם.


דערפאר בעט איך דיר זייער: געב דיר אכטונג, לאז דיין ווייב רעדן מיט זיי; זאג איר זי זאל שמועסן מיט זיי פון אמונה, ווייל אמונה ווערטער איז געמאכט פאר אלעמען - נישט קיין חילוק אין וואספארא מצב דער מענטש געפונט זיך, מה שאין כן מוסר קען מען נישט זאגן פאר יעדן. דעריבער אז דיין ווייב ארבעט מיט מיידלעך וואס זענען נעבעך אראפ געפאלן אין נעמען דראגס און מען ברענגט זיי יעצט צוריק, דארפן אלע ווערטער וואס מען רעדט צו זיי זיין נאר פאזעטיוו און נאר פון אמונה.


דו זאלסט זיצן שבת אין שול און לערנען דיינע שיעורים כסדרן, חומש, משניות און תהילים; דו זאלסט זיי נישט מחזק זיין, ווייל עס וועט זיך אויסלאזן נישט גוט.


איך האף אז דו וועסט אננעמען מיינע ווערטער אויף א גוטע וועג; איך וויל נישט דא גארנישט - נאר דיר ראטעווען דו זאלסט נישט פארלירן די וועלט און יענע וועלט.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט מצליח זיין אין אלע דיינע וועגן.

#222 - מיט'ן העלפן אידן איז מען זוכה צו נחת פון די קינדער, וועלכע טריפס צו גיין
חיזוק פאר מיידלעך, חינוך הילדים, מלמדים, חסד

בעזרת ה' יתברך


יום ד' פרשת ואתחנן, י"ג מנחם-אב, שנת תשע"ח לפרט קטן


 


לכבוד מרת ... תחי', מנהלת בית חינוך לבנות "בית פיגא" ברסלב.


מזל טוב פאר אייער זון'ס אפשערן; דער אייבערשטער זאל העלפן איר זאלט זען אסאך נחת ביי אייערע קינדער אין דעם זכות וואס איר געבט זיך אוועק טאג און נאכט פאר אונזערע טעכטער אז זיי זאלן אויפוואקסן אזוי ווי דער רבי האט געוואלט.


עס ווערט געברענגט פונעם בארדיובער רב זכר צדיק לברכה, א תלמיד פונעם הייליגן חתם סופר זכותו יגן עלינו (אין די הקדמה פון זיין ספר דברי אברהם [הקדמת נכד המחבר]) אז ער איז אמאל אריין צו זיין רבי'ן דער חתם סופר זי"ע און געזען אז ער איז זייער צוטראגן, האט ער אים געפרעגט פארוואס ער איז אזוי צוטראגן, האט זיך דער חתם סופר אויסגערעדט פאר אים: "איך בין רב אין שטאט און איך האב א ישיבה; איך דארף געבן שיעורים פאר די בחורים, איך דארף שרייבן תשובות, און איך האב נישט קיין צייט זיך אומצוקוקן אויף מיינע קינדער, עס איז שוין דריי וואכן וואס איך קום נישט אן צו פארהערן מיין זון שמעון (רבי שמעון סופר)", שרייבט ער, אז ער האט געבעטן פון זיין רבי'ן רשות צו זאגן א דבר תורה, עס שטייט אין פסוק (תהלים לז, כו): "כָּל הַיּוֹם חוֹנֵן וּמַלְוֶה, וְזַרְעוֹ לִבְרָכָה", דער צדיק בארגט א גאנצן טאג פאר אנדערע און זיינע קינדער ווערן געבענטש, לכאורה – איז דען דער צדיק אזא גרויסער עושר?! ער האט א באנק? ער האט אזוי סאך געלט צו קענען בארגן א גאנצע טאג פאר מענטשן?! זאגט ער - ניין, דער צדיק האט טאקע נישט קיין גרויס פרנסה, אבער וואס טוט ער יא? ער בארגט אוועק זיין גאנצע 'טאג' פאר אידישע קינדער, "כָּל הַיּוֹם" - זיין גאנצע טאג, "חוֹנֵן וּמַלְוֶה" - געבט ער אוועק פאר אנדערע. דארף מען פארשטיין, אז ער געבט אוועק זיין גאנצע טאג פאר אנדערע, וואס וועט זיין מיט זיינע קינדער? פירט דער פסוק אויס: אין דעם זכות וואס ער איז "כָּל הַיּוֹם חוֹנֵן וּמַלְוֶה" - "וְזַרְעוֹ לִבְרָכָה", וועט אים דער אייבערשטער בענטשן מיט גוטע קינדער; אז דו טוסט פארן אייבערשטנ'ס וועגן וועט דער אייבערשטער דיר באצאלן.


האט ער געזאגט פארן הייליגן חתם סופר: דער רבי איז דאך "כָּל הַיּוֹם חוֹנֵן וּמַלְוֶה", דעם גאנצן טאג געבט דער רבי אוועק פארן ציבור, ממילא "וְזַרְעוֹ לִבְרָכָה", וועלן געבענטש ווערן דעם רבינ'ס קינדער. דער פנים פונעם חתם סופר האט אויפגעלאכטן הערנדיג די טרעפליכע ווערטער און ער האט עס אנגענומען. ביי שלש סעודות האט ער איבערגעזאגט ברבים דער ווארט בשם זיין תלמיד.


זעט מען אז ווען מען טוט פאר א צווייטן העלפט דער אייבערשטער מען זאל האבן הצלחה מיט די אייגענע קינדער.


בנוגע פארן מיט מיידלעך צו טריפס; איר ווייסט דאך אז מוהרא"ש האט נישט געהאלטן פון נעמען קינדער אויף טריפס. מוהרא"ש שרייבט פאר די מנהלת פון בית פיגא אין יבניאל אז מען זאל נעמען די מיידלעך נאר צו מקומות הקדושים און אויפן וועג זיך אפשטעלן אין א פארק וכו' אבער נישט גיין אויף סכנה'דיגע טריפס.


דער הייליגער סאטמארער רבי זכותו יגן עלינו פלעגט צו פאסטן אין א טאג וואס די קינדער פון קעמפ זענען געפארן צו א טריפ, ווייל חכמינו זכרונם לברכה זאגן (ירושלמי ברכות פרק ד, הלכה ד): "כָּל הַדְּרָכִים בְּחֶזְקַת סַכָּנָה", ווען מען פארט אויף א וועג איז מען אין א סכנה; מה שאין כן אויב מען פארט צו א הייליגע פלאץ איז מען אפגעהיטן ווייל (פסחים ח.): "שְׁלוּחֵי מִצְוָה אֵינָן נִיזוֹקִין"; דערפאר אז מען פארט צו א ציון פון א צדיק מתפלל זיין איז מען במשך די גאנצע נסיעה אפגעהיטן פון שלעכטס, אבער סתם ארויס נעמען די קינדער צו ווייטע נסיעות, ווער רעדט נאך ביינאכט וכו', איז זיכער נישט קיין לכתחילה'דיגע זאך.


זיער גוט האט איר געטון אז איר האט גענומען די מיידלעך די וואך קיין קרית יואל צום ציון פון הייליגן סאטמארער רבי זי"ע זיי זאלן דארט מתפלל זיין; הגם עס זענען דא וואס זאגן אז פרויען זאלן נישט גיין אויף א בית החיים וכו', דאס איז סתם אזוי ווען מען גייט צו א בית החיים - איז נישט כדאי אז פרויען זאלן גיין, אבער צו קברי צדיקים איז נישט קיין שום פראבלעם. אדרבה, וואויל איז פאר א פרוי וואס קען גיין צו א ציון פון א צדיק; צו א ציון פון א צדיק קען מען גיין אלעמאל נישט קיין חילוק אין וואסערע זמנים וכו'.


דעריבער פריי איך מיר אז איר האט זיי גענומען צו קברי צדיקים; דאס איז אונזער זאך - מחנך זיין קינדער מיט אמונת חכמים, זיי זאלן אויפוואקסן מיט תפילה, זיי זאלן אלעמאל וויסן אז אויב זיי וועלן דארפן א ישועה זאלן זיי גיין צו קברי צדיקים מתפלל זיין. דער הייליגער רבי זאגט (ספר המידות, אות צדיק, סימן קעג): "עַל יְדֵי הִשְׁתַּטְחוּת עַל קִבְרֵי הַצַּדִּיקִים, הַקָדוֹשׁ בָּרוּך הוּא עוֹשֶֹה לוֹ טוֹבוֹת, אַף עַל פִּי שֶׁאֵינוֹ רָאוּי לְכַך"; דערפאר איז א גרויסע זאך צו גיין מתפלל זיין ביי קברי צדיקים, ווייל דארט איז א פלאץ וואס די תפילות גייען ארויף אין הימל, אפילו ווען דער מענטש איז נישט ראוי.


אז מען וועט זיי ברענגען אין קעמפ א באלאן מיט וואסער צו טאנצן אויף דעם וועלן זיי זיין פרייליך און צופרידן; עס פעלט נישט אויס מער פון דעם. בפרט די מיידלעך וואס זענען אלץ געווען ביי אונז אין קעמפ, וואס דארף מען זיי עפענען די אויגן צו נישט וויכטיגע זאכן?


דער אייבערשטער זאל העלפן מיר זאלן זוכה זיין אויפצוברענגען אונזערע קינדער בקדושה וטהרה.

#221 - צוגרייטן אויף אומאן, ארויסהעלפן די מוסדות
צדקה, מוסדות, אומאן

בעזרת ה' יתברך


יום ד' פרשת ואתחנן, י"ג מנחם-אב, שנת תשע"ח לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר.


איך וויל דיר בעטן אויב דו קענסט באשטעלן ענוועלאפס פאר פדיון נפש אין אומאן; רעד צו האברך ... נרו יאיר ער זאל מאכן דערפאר א שיינע דיזיין. באשטעל עס שוין אז עס זאל זיין גרייט אויף ראש השנה; זייער אסאך מענטשן וואס קומען קיין אומאן האבן הנאה א גאנץ יאר פון די ישיבה, איז כדאי אז מען זאל האבן אין אומאן אפאר טישלעך וואו מען וועט קענען געבן צדקה פאר די ישיבה און פאר הדפסה וכו'.


אויך דארף מען שוין אנגרייטן סידורים און זמירות'לעך; רעד צו ... דערוועגן, ווייל ער האט דאס שוין געדרוקט. נעם פון אים די פיילס און דרוק עס איבער נאכאמאל.


א גרויסן יישר כח פאר אלעס וואס דו העלפסט מיר מיטן אויפשטעלן מוסדות וואו מיר וועלן מחנך זיין אונזערע קינדער מיטן הייליגן רבינ'ס לימודים, און איך בעט דיר זאלסט בלייבן מיט מיר ביז דיין חתונה. נאך דיין חתונה זאלסטו מיר אויך העלפן, נאר דעמאלט וועסטו דארפן גיין מאכן פרנסה אויסצוהאלטן דיין שטוב וכו', אבער יעצט ווען דו האסט נאך נישט דעם עול הפרנסה בלייב'זשע דא אין ישיבה מיר העלפן ווייטער מיט וואס דו קענסט מיר העלפן, און בזכות דעם וואס דו העלפסט מיר אויפשטעלן די מוסדות - סיי די חדר און סיי די מיידל שולע, מוסדות וואו מען ברענגט אויף קינדער מיט אמונה, אמונת חכמים און יראת שמים, וועסטו זוכה זיין צו עסן די שכר אויף די וועלט און אויף יענע וועלט.


געדענק וואס שלמה המלך זאגט (משלי יג, כ): "הוֹלֵךְ אֶת חֲכָמִים יֶחְכָּם", ווער עס גייט צו ערליכע אידן ווערט קלוג, "וְרֹעֶה כְסִילִים יֵרוֹעַ", און ווער עס דריידט זיך מיט נאראנים וועט ביים סוף צעבראכן ווערן; אז מען דריידט זיך מיט אינגעלייט און בחורים וואס זייער גאנצע לעבן איז התחזקות און דיבורים פון רבי'ן וועט מען קלוג ווערן, אבער אז מען דריידט זיך מיט לצים ווערט מען פאר'מיאוס'ט.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט מצליח זיין אין אלע דיינע וועגן.

#220 - דיין שידוך וועט אנקומען, לאז יענעם האבן דעם דזשאב
בחור, שידוכים, פרנסה

בעזרת ה' יתברך


יום ד' פרשת ואתחנן, י"ג מנחם-אב, שנת תשע"ח לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר.


שטארק דיר מיט אלע דיינע כוחות און פארליר נישט דיין אמונה אפילו פאר איין רגע צו האבן חס ושלום קשיות אויפן אייבערשטן פארוואס דיין שידוך איז נאך נישט אנגעקומען, נאך אזוי פיל תפילה והתבודדות, הונדערטער שעות לימוד התורה און אלע סגולות פון צדיקים.


איך בעט דיר טייערער ... נרו יאיר: האב נישט קיין קשיות אויפן אייבערשטן; מיר ווייסן גארנישט, מיר ווייסן נאר איין זאך - אז מיר ווייסן גארנישט, "תַּכְלִית הַיְדִיעָה - אֲשֶׁר לֹא נֵדַע", דער תכלית איז אויף דער וועלט מען זאל צוקומען צו דעם וויסנשאפט אז מען ווייסט גארנישט.


רבי נתן זאגט (חיי מוהר"ן, סימן סז; רפג) אז דער "איני יודע" פון הייליגן רבי'ן איז געווען דער גרעסטער חידוש, מער פון וואס דער רבי האט יא געוואוסט, עיין שם; ווייל ווען א מענטש "ווייסט גארנישט" דאס ווייזט אז דער מענטש איז בטל ומבוטל צום אייבערשטן, ער וויל גארנישט - נאר וואס דער אייבערשטער וויל, דערפאר איז ביי אים אלעס גוט, ווייל ער איז ביי זיך גארנישט, ער האט גארנישט און דארף גארנישט - נאר דעם אייבערשטן.


בנוגע דיין דזשאב וואס דו האסט באקומען, אבער יעצט זאגט מען דיר אז דער וואס האט זיך אפגעזאגט פון דעם פאסטן וכו' וויל צוריק זיין דזשאב, און דו ווילסט וויסן וואס צו טון; על פי הלכה דארפסטו נישט אפטרעטן פאר אים, אבער היות דו דארפסט נאך נישט מפרנס זיין א משפחה, דו קענסט נאך ביז דערווייל זיצן אין ישיבה, ווידעראום יענער איז א אינגערמאן וואס דארף מפרנס זיין א ווייב און קינדער, און אז ער וועט נישט האבן קיין פרנסה קען ער אלעס פארלירן - זיין ווייב און קינדער וכו', ממילא זאלסטו אים לאזן צוריק נעמען זיין פאסטן, און דער אייבערשטער וועט דיר געבן א גרינגערע וועג צו מאכן געלט.


איך בעט פאר דיר יעדן טאג דו זאלסט זוכה זיין צו טרעפן דיין זיווג בקרוב ובנקל.

#219 - מ'דארף זיך שוין גרייטן אויף די תפלות פון ראש השנה
תפילה והתבודדות, רפואה, ראש השנה, מוהרא"ש

בעזרת ה' יתברך


יום ה' פרשת ואתחנן, י"ד מנחם-אב, שנת תשע"ח לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר.


געלויבט דעם אייבערשטן אז איך שפיר זיך גוט; היינט אינדערפרי אינמיטן פארלערנען דעם גמרא שיעור האב איך זיך נישט גוט געשפירט און איך האב נישט געקענט ממשיך זיין מיט די שיעור, אבער ברוך ה' אז איך שפיר זיך שוין גוט.


יעדע מינוט וואס מען אטעמט דארף מען דאנקען דעם אייבערשטן, אזוי ווי חכמינו זכרונם לברכה זאגן (בראשית רבה יד, ט): "עַל כָּל נְשִׁימָה וּנְשִׁימָה שֶׁאָדָם נוֹשֵׁם צָרִיךְ לְקַלֵּס לַבּוֹרֵא, מַה טַּעַם (תהלים קנ, ו): כֹּל הַנְּשָׁמָה תְּהַלֵּל יָהּ, כָּל הַנְּשִׁימָה תְּהַלֵּל יָהּ", אויף יעדע אטעם וואס מען אטעמט דארף מען דאנקען דעם אייבערשטן; וואס איז שוין דער גאנצער מענטש? ממילא ווי לאנג מען לעבט דארף מען אריין כאפן גוטע זאכן.


איך וויל דיר בעטן אויב דו קענסט זיך שוין אנגרייטן צו חזר'ן דעם נוסח פונעם ראש השנה'דיגן דאווענען; מיטן הילף פונעם אייבערשטן וועל איך דאס יאר זיין דער שליח ציבור פאר שחרית און - ווי עס זעט אויס - אויך פאר מוסף, אזוי ווי מוהרא"ש האט מיר שוין פאראויס געזאגט. איך האף אז דו וועסט מיר העלפן דאווענען אזוי ווי אלע יארן; געדענקסט דאך וואספארא תענוג מוהרא"ש האט געהאט פונעם דאווענען. דעריבער, אז מיר וועלן זיך האלטן צוזאמען אן מחלוקת וועט זיכער מוהרא"ש ווייטער הנאה האבן פון אונז.


זיי מתפלל פאר מיר איך זאל האבן כח ווייטער אנצוגיין מיט די ישיבה, תלמוד תורה, מיידל סקול און אזוי ווייטער.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט מצליח זיין אין אלע דיינע וועגן.

#218 - צו א ווייב דארף מען רעדן שיין און ווייך
שלום בית, רפואה

בעזרת ה' יתברך


יום ד' פרשת ואתחנן, י"ג מנחם-אב, שנת תשע"ח לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר


איך האב גערעדט מיט דיין ווייב תחי' און זי איז זיך גרייט צו העלפן; זי ווייסט אז זי האט א פראבלעם וכו', אבער זי בעט זיך אז דו זאלסט נישט זיין אזוי שארף צו איר. זי וויל אז דו זאלסט איר העלפן, דו זאלסט רעדן צו איר ווייעך און דו זאלסט רחמנות האבן אויף איר.


קלאפ איר נישט אראפ פיר און צוואנציג שעה א טאג מיט די זעלבע ווערטער: "ביסט משוגע", "ביסט א פראבלעם", ווייל פון דעם אליינס קען מען משוגע ווערן און ווערן א פראבלעם. טאג און נאכט זינגסטו איר: "קענסט דיר גיין"; "ביסט א פראבלעם"; "דו האסט מיט די נערוון"; זאל א מענטש זיין געזונט און שטארק - אויב איינער וועט אים זינגען א גאנצן טאג: "ביסט משוגע"; "ביסט א פראבלעם"; "האסט מיט די נערוון", קען דאס צוברענגען מען זאל כאפן א נערוון בראך, כל שכן א מענטש וואס האט טאקע שוואכע נערוון וועט דאך זיכער זיינע נערוון שוואכער ווערן ווען מען האלט אים אין איין אראפ קלאפן.


איך בעט דיר מיין טייערער ליבער..., געב אכטונג אויף דיין ווייב תחי'; דער רבי האט אונז געהייסן מכבד זיין די ווייב, דער רבי זאגט (ליקוטי מוהר"ן, חלק א', סימן סט): "עִיקָר הָעֲשִׁירוּת בָּאָה בִּזְכוּת הָאִשָּׁה", דער עיקר עשירות קומט בזכות וואס מען איז מכבד די ווייב; אז דו וועסט פרייליך מאכן דיין ווייב וועסטו זוכה זיין צו האבן גרויס עשירות.


איך ווארט צו הערן פון דיר.

#217 - יישר כח פאר'ן ארויסהעלפן פאר די סקול
צניעות, חינוך הילדים, מוסדות, הכרת הטוב

בעזרת ה' יתברך


יום ד' פרשת ואתחנן, י"ג מנחם-אב, שנת תשע"ח לפרט קטן


 


לכבוד מרת ... תחי'.


איך פריי זיך זייער צו הערן אז איר גייט אונז העלפן אינעם מיידל סקול "בית פיגא" דעם קומענדיגן יאר תשע"ט לפרט קטן; איר גייט צושטעלן פאר די טיטשערס וואס און וויפיל צו לערנען יעדע וואך, אז די קינדער זאלן קענען שרייבן, שפראך און רעכענען אזוי ווי עס דארף צו זיין - די מנהלת מרת ... תחי' זאגט אז איר זענט געאייגנט אויף דעם.


דער אייבערשטער זאל העלפן מיר זאלן קענען מחנך זיין אונזערע טעכטער אויפן וועג ווי אזוי מוהרא"ש האט אונז געלערנט, זיי זאלן אויסוואקסן ערליכע אידישע מאמעס.


איר קענט זיך נישט פארשטעלן וואס דער רבי באצאלט פאר ווער עס העלפט אים; דער רבי האט געזאגט (חיי מוהר"ן, סימן שיד): "הַפָּחוּת שֶׁבַּאֲנָשַׁי אֲנִי מוֹלִיךְ אוֹתוֹ בְּדֶרֶךְ שֶׁל צַדִּיק גָּדוֹל מְאֹד", דער קלענסטער פון מיינע מענטשן קען איך צוברענגען צו די מדריגה פון גרויסע צדיקים, "וִיקַנֵּא מְאֹד אֶת הַמְקֹרָבִים אֵלָיו", און אלע וועלן מקנא זיין מיינע מקורבים, "מִכָּל שֶׁכֵּן אֶת מִי שֶׁזּוֹכֶה לְהוֹשִׁיט לוֹ וְכוּ'", בפרט די וואס העלפן מיר אפילו נאר מיט ברענגען פייער וכו' (עיין בהשמטות); זעט מען פון דעם וואס דער רבי צאלט צוריק פאר די וואס העלפן אים.


איך בעט יעדן טאג דעם אייבערשטן פאר אלע מיינע תלמידים זיי זאלן מצליח זיין, ובפרט די וואס העלפן מיר אויפשטעלן די מוסדות פאר אונזערע קינדער אז זיי זאלן אויפוואקסן מיט א ריינע אמונה אינעם אייבערשטן און מיט א ליבשאפט צו אידישקייט - פאר די אלע בעט איך זייער אסאך אז זיי זאלן האבן הצלחה און אלעס וואס זיי דארפן.


געבט א קוק די מיידלעך וואס לערנען ביי אונז אין סקול; ביי זיי איז צניעות א שטאלץ און א שיינקייט. זיי ווילן דאס ווייל זיי ווילן טון וואס דער אייבערשטער הייסט.


דער אייבערשטער זאל העלפן איר זאלט מצליח זיין אין אלע אייערע וועגן.

#216 - מ'דארף שיקן אין א גוטע חדר; יעדער מענטש האט זיין באשטימטע פלאץ
חינוך הילדים, מלמדים, אמונה, חסידות ברסלב, מחלוקת

בעזרת ה' יתברך


יום ב' פרשת ואתחנן, י"א מנחם-אב, שנת תשע"ח לפרט קטן


 


לכבוד מרת ... תחי'


איך האב ערהאלטן אייער בריוו.


איך האב מיך זייער געפריידט צו זען אייער בריוו וואו איר שרייבט אז איר האט זיך מחי' געווען מיט די בריוו וואס איך האב אייך געשריבן.


אלע בריוו וואס איך שרייב זענען נישט מיינע ווערטער, איך שרייב דאס וואס איך האב געהערט אלע יארן פון מוהרא"ש וואס האט אונז איבערגעגעבן דעם רבינ'ס ווערטער אזוי ווי עס שטייט און גייט; אן קיין דריידלעך, חכמה'לעך און פשעטלעך. איך פריי מיך אז איך קען עס ווייטער איבער געבן און מחי' זיין אידישע קינדער.


ברסלב איז נישט קיין פארטיי וואו מיר מוזן געהערן און דארט שיקן אונזערע קינדער; איך זאג שטענדיג פאר מיינע תלמידים: "אויב אייערע קינדער קומען אהיים פון אונזער חדר/מיידל שולע אן קיין אמונה, אדער אויב איר זעט אז די תלמוד תורה און סקול פירט זיך נישט אזוי ווי דער רבי האט געוואלט, זאלט איר אלע ארויס נעמען די קינדער; מיר שיקן די קינדער אין ברסלב נישט ווייל מיר געהערן צו די פארטיי, נאר ווייל אין די מוסדות לערנט מען מיט די קינדער אמונה, יראת שמים און מידות טובות אזוי ווי דער רבי האט געוואלט".


דעריבער אז עס געפונען זיך דארט מלמדים וואס טוען מעשי תועבה, און די הנהלה מיט די רבנים ווייסן דערפון און זיי ווילן נישט אוועק שיקן דעם מלמד, דאן זאלט איר ארויס נעמען אייערע קינדער פון דארט וואס שנעלער און זיי לייגן אין א ערליכע מוסד וואו עס געפונען זיך נאר ערליכע מלמדים; עס איז נישט ווערד זיך צו עקשנ'ען דוקא צו שיקן קיין ברסלב וכו'.


מוהרא"ש האט דערציילט אז עס איז געווען א איד וואס האט נישט געשיקט זיינע קינדער אין חדר ווייל עס איז נישט געווען דעמאלט קיין 'ברסלב'ע תלמוד תורה' און אלע זיינע קינדער זענען ארויס לתרבות רעה רחמנא לצלן.


אזוי אויך, אויב האדעוועט מען אויף קינדער מיט מחלוקת, מען פרעדיגט אין זיי שנאת חינם וועלן אלע קינדער ארויסגיין לתרבות רעה. זוכט א חדר וואס האט נישט קיין שייכות מיט מחלוקת, קנאה, שנאה און רשעות - דארט וועלן אייערע קינדער מצליח זיין.


דאס וואס איר שרייבט אז איר געפונט זיך נישט דאס פלאץ וכו'; וויסן זאלט איר אז יעדע זאך איז פונעם אייבערשטן – גענוי וואו א מענטש דארף וואוינען, וואו א מענטש דארף גיין און שטיין, און אזוי ווייטער.


דער הייליגער רבי האט געזאגט (עיין שיחות הר"ן, סימן ג; אשר בנחל ח' תקע"ח): "גאט איז גרויס, גרויס, גרויס, מען ווייסט גארנישט"; מיר ווייסן נישט דעם אייבערשטנ'ס דרכים. א מענטש קען צומאל טראכטן: 'פארוואס דארף איך וואוינען דוקא דא און דער וואוינט דארט?!' 'פארוואס האב איך חתונה געהאט מיט אזא איינעם?' 'פארוואס האב איך די סארט קינדער?' אויף די און אויף אלע פראגעס און קשיות איז דא איין תירוץ: "דער אייבערשטער פירט די וועלט".


א איד איז אמאל געקומען צום רבי'ן און אים דערציילט אז מען טראגט אים אן א שידוך וואס דער שידוך אליינס געפעלט אים זייער, אבער היות ער דארף גיין וואוינען דארט וכו' וויל ער נישט דעם שידוך ווייל ער וועט זיך נישט געפונען דארט דאס פלאץ. האט אים דער רבי געזאגט (ליקוטי מוהר"ן, חלק ב', סימן נו; שיחות הר"ן סימן קלט): "כְּשֶׁיֵּשׁ לְהָאָדָם לֵב אֵין שַׁיָּך אֶצְלוֹ מָקוֹם כְּלָל, כִּי אַדְּרַבָּא, הוּא מְקוֹמוֹ שֶׁל עוֹלָם וְכוּ'"; א מענטש דארף צוקומען צו לעבן מיטן אייבערשטן, דעמאלט וועט אים גוט זיין וואו ער איז נאר, ווייל דער אייבערשטער איז איבעראל.


גלייבטס מיר, מען קען זיין פון דערווייטנס און מען איז פיל נענטער ווי די וואס דרייען זיך פון דער נאנט, און מען קען זיין נאנט און נישט האבן קיין שייכות וכו'; דער עיקר איז אז די הארץ זאל זיין וואך.


דער אייבערשטער זאל אייך העלפן איר זאלט האבן כח צו אייערע קינדער און ווייטער קענען פארשפרייטן דעם הייליגן רבינ'ס דיבורים פאר אלע אידישע קינדער.

#215 - איבער ווילדע קינדער; מלמד וואס טויג נישט; זיך דערהאלטן אין שוועריקייטן
חינוך הילדים, מלמדים, חיזוק פאר פרויען, התחזקות

בעזרת ה' יתברך


יום ב' פרשת ואתחנן, י"א מנחם-אב, שנת תשע"ח לפרט קטן


 


לכבוד מרת ... תחי'


איך האב ערהאלטן אייער בריוו.


קודם כל בעט איך אייך איר זאלט זיך נישט צוריק האלטן פון שרייבן; איך בין טאקע פארנומען אבער ביי מיר איז זייער חשוב די וואס טוען פאר אנדערע אידן, איך וועל פראבירן צו מאכן צייט פאר אייך אין יעדן מצב.


איך וועל אייך ענטפערן לויטן סדר.


א.    געלויבט דעם אייבערשטן אז איר האט געזונטע קינדער; קליינע קינדער שפרינגען און טאנצן - דאס איז זייער געזונטע טבע. ווי מער קינדער געבן זיך אויס אין זייערע יונגע יארן העלפט דאס זיי שפעטער זיי זאלן זיין קלוג און געזונט. נישט אלע קינדער זענען טאקע אייניג; איינער איז מער רואיג, דער צווייטער איז מער ווילד, דער דריטער זוכט ווי מען קען מאכן שפיצלעך וכו' וכו'.


דער הייליגער רבי זאגט (עיין שיחות הר"ן, סימן עז) אז מען קען זען אין שטוב צווישן די קינדער אן אפשפיגלונג פון אלע פעלקער; איין קינד איז גלייך צום טערק - ער זוכט זיך צו קריגן מיט יעדן איינעם; דער צווייטער איז גלייך צום רוס - ער מאכט שפיצלעך און שרייט: "איך טו גארנישט"; דער דריטער איז ווי דער אמעריקאנער - ער באלעבאטעוועט אויף אלעמען; דער פערדער איז ממש ווי שווייץ – ער קריגט זיך נישט מיט קיינעם, און אזוי ווייטער; נאכדעם קומען די עלטערן וואס זיי זענען ווי די יו-ען, זיי מאכן שלום און האלטן אלע קינדער ביי איין טיש.


א אידישע מאמע וואס האט אוועק געגעבן איר לעבן אויפצוציען קינדער גייט גלייך אריין אין גן עדן; די אלע נעכט וואס זי האט אוועק געגעבן פאר אירע קינדער, די אלע יארן וואס זי האט זיך אוועקגעגעבן פאר זיי - דאס איז שוין פאר איר כפרת עוונות און זי קומט ארויף ריין און הייליג צום כסא הכבוד.


זה הקטן גדול יהי'; ער וועט מיט אייבערשטנס הילף אויסוואקסן לשם ולתפארת. טראכטס נאר ביי אייך אין קאפ אז איר האדעוועט אויף א צדיק וואס וועט ליכטיג מאכן פאר כלל ישראל, וואלט איר דאך זיכער מסכים געווען אז ער זאל שפרינגען און טאנצן וויפיל ער וויל - אזוי אויך זאלט איר טראכטן אז אייער קינד וועט אם ירצה ה' זיין א גרויסער ערליכער איד א גרויסער תלמיד חכם, וועט עס זיין גרינגער פאר אייך.


ב.    אז דער מלמד איז א קראנקער מענטש וואס טוט מעשי תועבה, און די מוסד טענה'ט אז ער טוט דאס נישט מיט קינדער וכו', זאלט איר ארויס נעמען אייער קינד פון יענעם מוסד און שיקן צו א צווייטע מוסד; וויי פאר אונז אז דאס זענען די פירערס פון א מוסד, וואס האלטן א קראנקער מענטש פאר א מלמד! ווי מעג מען שיקן קינדער, ריינע נשמה'לעך, דעם אייבערשטענס קינדער - צו א מלמד וואס איז א שמוציגער מענטש?! דאס איז נישט קיין ברסלב'ע תלמוד תורה! זיי פאררופן זיך אויף ברסלב, אבער דאס האט נישט מיט ברסלב, ווייל דער זעלבער רבי וואס איז דן לכף זכות אלעמען און האט אונז געהייסן דן זיין לכף זכות אפילו א רשע גמור (ליקוטי מוהר"ן, חלק א', סימן רפב), אבער דער זעלבער רבי זאגט אונז (ספר המידות, אות ניאוף, חלק ב', סימן ח): "אָסוּר לְלַמֵּד זְכוּת עַל זֶה שֶׁעָבַר עַל מִשְׁכַּב זָכָר", מען טאר נישט מלמד זכות זיין אויף א מענטש וואס טוט די עקעלדיגע עבירה.


ג.      דאס וואס איר גייט אריבער מיט אייער מאן נרו יאיר וכו', עס נעמט פון אייך אסאך כוחות און איר שפירט ווי די כוחות לאזן זיך שוין אויס; איך בעט אייך זייער שטארק איר זאלט זיך דערהאלטן מיט אלע אייערע כוחות. דער זוהר הקדוש זאגט (הקדמה, ד.): יעדן טאג גייט ארויס א בת קול פון הימל וואס רופט אויס: "מָאן מִנְכוֹן דִּי חֲשׁוֹכָא מְהַפְּכָן לִנְהוֹרָא, וְטָעֲמִין מְרִירָא לְמִתְקָא עַד לָא יֵיתוֹן הָכָא?" ווער פון אייך קען איבערדרייען און מאכן פון טונקל - ליכטיג, פון ביטער – זיס; "מָאן מִנְּכוֹן דִּמְחַכָּאן בְּכָל יוֹמָא לִנְהוֹרָא דְנָהִיר וכו'?" ווער ווארט יעדן טאג אז עס זאל ליכטיג ווערן - דער מענטש וועט האבן א חלק לעולם הבא; ווייל ווען א מענטש איז זוכה און ער מאכט פון זיין ביטער לעבן א זיס לעבן און פון זיין טונקלקייט - ליכטיג, ווייל ער ווייסט אז אין די טונקלקייט איז באהאלטן דער אייבערשטער און אין דער ביטערניש איז באהאלטן דער זיסער באשעפער - דער איז א צדיק און ער איז זוכה צו עולם הבא.


מיט דעם מעסט זיך דאס גרויסקייט פון א מענטש - ווען מען זעט ווי עס גייט אריבער אויף אים א שווערע צייט און ער ווענדט זיך צום אייבערשטן. מען האט אמאל געהערט ווי ר' מיכעלע זכרונו לברכה - אן אייניקל פון רבי נתן - זאגט תהילים, ווען ער איז אנגעקומען צו קאפיטל ל"ה: 'לְדָוִד רִיבָה ה' אֶת יְרִיבַי', האט מען געהערט ווי ער בעט זיך ביים אייבערשטן: "רבונו של עולם, קריג זיך פאר מיר; נעם זיך אן פאר מיר, 'אֱמֹר לְנַפְשִׁי - יְשֻׁעָתֵךְ אָנִי', זאג מיר אייבערשטער אז דו האסט מיר ליב און דו וועסט מיר העלפן, איך בין אזוי צעבראכן"; דאס איז די גרעסטע זאך צו וואס א מענטש קען צוקומען - צו רעדן צום אייבערשטן בעת צרה און אים בעטן ער זאל געבן אביסל חיזוק.


וויסן זאלט איר אז פון הימל פרובירט מען אויס יעדן איינציגן מענטש מיט שווערע נסיונות, און מען וויל זען צו וועם דער מענטש וועט זיך ווענדן ווען ער האט זיין צרה; וואויל איז פאר דעם מענטש וואס קען אנגיין און נישט אויפגעבן אפילו ער שפירט ווי ער ווערט צעקראכט פון וואס עס גייט אויף אים אריבער אין לעבן.


עס האט זיך געלוינט צו מקורב ווערן צום רבי'ן נאר פאר דעם אליין - אז מיר זאלן וויסן פון די עצה פון התבודדות. ווייל ווען א מענטש געוואוינט זיך צו צו רעדן צום אייבערשטן, וואס עס באדערט אים פארציילט ער פארן אייבערשטן און וואס ער דארף בעט ער נאר פונעם אייבערשטן - אזא מענטש האט אן אנדערע סארט לעבן.


אסאך מאל טראכט איך: 'ווי אזוי לעבן מענטשן? ווי אזוי געבן זיך מענטשן אן עצה אינעם טאג טעגליכן לעבן אן די עצה פון התבודדות? מען קען דאך משוגע ווערן פון די שוועריקייטן וואס גייען דורך יעדן טאג אויף מענטשן?!'


אויף אות ד. וועל איך אייך ענטפערן אם ירצה ה' מארגן אדער אין א אנדערע געלעגנהייט.


איך דארף לויפן צו די בחורים.


נאכאמאל, איך בין טאקע זייער פארנומען אבער דאס מיינט נישט אז איר זאלט נישט שרייבן.


איר קענט ווייזן דעם בריוו פאר אייער מאן; על כל פנים דער חלק פון שיקן א ריינע קינד צו א מלמד וואס איז פארדארבן.


א גוטע נאכט.