בריוון פונעם ראש ישיבה שליט"א

#37 - אזא געטריישאפט צו לערנען מיט די קינדער
בית פיגא, חיזוק פאר מחנכים

בעזרת ה' יתברך - יום ב' פרשת וזאת הברכה א', ה' תשרי, שנת תשפ"ה לפרט קטן


 


מרת ... תחי'


איך האב ערהאלטן אייער בריוו.


איך פריי זיך זייער צו הערן די שיינע גריסן פון בית פיגא, אז די מיידלעך פירן זיך מיט דרך ארץ און אז איר האט הנאה פון זיין א לערערין.


דער אייבערשטער זאל העלפן, בזכות וואס איר לייגט אריין אזויפיל כח און הארץ מיט אזא געטריישאפט צו לערנען מיט די קינדער, זאלט איר זוכה זיין צו נחת ביי אייערע קינדער, און זוכה זיין צו אמת'ע שלום בית, אמת'ע ליבשאפט, און צו א גוט געבענטשט יאר.

#36 - מקרב זיין די מיידלעך אין סקול וואס האבן נישט קיין חבר'טעס
חיזוק פאר מיידלעך, מדות טובות, בית פיגא

בעזרת ה' יתברך - יום ג' פרשת וזאת הברכה א', ו' תשרי, שנת תשפ"ה לפרט קטן


 


... תחי'


איך האב ערהאלטן אייער בריוו.


איך פריי זיך זייער צו הערן אז איר האט ליב געהאט בית פיגא קעמפ, און אז איר בענקט זיך זייער צוריק צו קומען אין בית פיגא.


אויף די פראגע וואס איר זאלט טון ווען איר הערט אין אייער שולע ווי מען רעדט שטותים וכו'; איר זאלט זיך פירן מיט דרך ארץ און שטילערהייט אין אייער הארץ זאלט איר דאנקען דעם אייבערשטן אז איר זענט מקורב צום רבי'ן און איר ווייסט אז דער אייבערשטער האט אונז ליב און ער הערט אויס אונזערע תפילות און יעדער איינער קען זיין נאנט צום אייבערשטן דורך תפילה און התבודדות, און שטילערהייט זאלט איר בעטן: "רבונו של עולם, וועט וועט שוין די גאנצע וועלט זוכה זיין צו וויסן פון די ליכטיגקייט פון רבי'ן".


אויף אייער צווייטע פראגע, ווען איר ליינט קריאת שמע מיט אייערע קליינע געשוויסטער, אויב איר מעגט איבערליינען קריאת שמע של אריז"ל איידער איר לייגט זיך שלאפן; דער ענטפער איז יא, אוודאי, מען מעג ליינען אפאר מאל קריאת שמע, יעדע מאל מען ליינט קריאת שמע האט מען נאכאמאל א מצוה.


זייט זיך מקבל לכבוד די נייע יאר צו מקרב זיין די מיידלעך אין סקול וואס האבן נישט קיין חבר'טעס, די מיידלעך וואס מען שטופט זיי אוועק, זיי קומען נישט אנגעטון רייך וכו'; זיי זאלסטו מקרב זיין, וועט דער אייבערשטער אייך מקרב זיין.


א זיסע יאר.

#35 - אלע מלאכים זענען מקנא אז איר קענט דאווענען וויפיל איר ווילט
תפילות אויף אידיש, חיזוק פאר מיידלעך, דרך ארץ, דאווענען, בית פיגא

בעזרת ה' יתברך - יום א' פרשת כי תבוא לאומאן, י"ב אלול, שנת תשפ"ד לפרט קטן


 


... תחי', תלמידה בית פיגא


אז איר וועט זיך אויפפירן מיט דרך ארץ, איר וועט מיטהאלטן אלעס וואס די סקול פארלאנגט - וועט איר מיר מאכן א נחת רוח.


איר האט מיר געזאגט אז איר ווילט א גוטע שידוך, א בחור א ירא שמים, איר ווילט א מאן וואס וועט דאווענען מיט מנין וכו'; איר קענט זוכה זיין צו דעם אויב איר וועט בעטן דעם אייבערשטן יעדן טאג אויף דעם: "רבונו של עולם איך דארף אן ערליכער מאן, איך דארף א מאן א ירא שמים, א מאן וואס וועט דאווענען און לערנען, הייליגער באשעפער איך וויל א מאן וואס וועט פרעגן יעדע זאך א דיין, אן ערליכער איד".


איך בעט אייך זייער, האלטס מיט די דאווענען אין סקול, קוקט נישט ארויס פון סידור, לאכט נישט צו קיינעם, טראכטס ווי איר שטייט יעצט אין גן עדן און איר רעדט צום אייבערשטן, און אלע מלאכים שטייען ארום אייך, און זענען מקנא ווי איר קענט דאווענען וויפיל איר ווילט, און זיי קענען נאר איין מאל דאווענען, און מער נישט.


דער אייבערשטער זאל העלפן איר זאלט האבן הצלחה אין אלע ענינים.


א כתיבה וחתימה טובה, א גוט געבענטשט יאר.

#34 - א לערערין דארף זיין צוגעגרייט פאר די גאנצע קומענדיגע וואך
הדרכות, בית פיגא

בעזרת ה' יתברך - יום א' פרשת כי תבוא לאומאן, י"ב אלול, שנת תשפ"ד לפרט קטן


 


מרת ... תחי', מנהלת בית פיגא, קרית ברסלב


ביטע פארלאנגען פון די טיטשערס זיי זאלן זיין אנגעגרייט אנהויב וואך, וואס זיי גייען לערנען פאר די גאנצע קומענדיגע וואך, מען קען נישט קומען אין סקול נישט אנגעגרייט. זיך פארלאזן אז מען וועט דאס טון אינדערפרי - איז נישט אחריות'דיג; וואס וועט זיין אז מען פארשלאפט? אדער עפעס מאכט זיך? און אז מען איז נישט אנגעגרייט - איז דאס אן עוולה.


פארגעסט נישט וואס דער עיקר ארבעט פון א מנהלת איז; זיך אינטערעסירן ביי יעדע לערערין וואס טוט זיך אין כיתה, און אויסהערן יעדע לערערין.


אויך דארף די מנהלת האבן א נאנטקייט מיט יעדע תלמידה, און נישט פארגעסן צו געבן גוטע ווערטער פאר יעדן פריוואט.


דער אייבערשטער זאל העלפן איר זאלט האבן הצלחה אין אלע ענינים.


א כתיבה וחתימה טובה, א גוט געבענטשט יאר.

#33 - לכבוד די געבורטסטאג, מער מכבד זיין טאטע מאמע
כיבוד אב ואם, קבלה טובה, דאווענען, יום הולדת, בית פיגא

בעזרת ה' יתברך - יום ה' פרשת כי תצא, ט' אלול, שנת תשפ"ד לפרט קטן


... תחי', תלמידת בית פיגא


איך האב ערהאלטן אייער בריוו.


איך פריי זיך צו הערן אז איר זענט צופרידן אין בית פיגא, איר האט הנאה פון די לערערין, איז זענט קונה פיל שיינע זאכן.


אויף די פראגע אויב מען מעג טייטשטן די ווערטער ביי שמונה עשרה ביים דאווענען, אדער מען מעג נישט ווייל דאס איז א הפסק; דער ענטפער איז יא, איר מעגט זאגן די ווערטער און נאכדעם די טייטש, איר קענט זאגן: "סלח לנו אבינו כי חטאנו, זיי מיר מוחל אייבערשטער איך האב געזינדיגט", אדער, "רפאנו השם ונרפא, הייל מיך אויס אייבערשטער"; עס זענען געווען צדיקים וואס פלעגן אזוי דאווענען, עס איז נישט קיין הפסק.


נעמט זיך פאר לכבוד אייער געבורטסטאג מער מכבד זיין טאטע מאמע, קיינמאל נישט טענה'נען מיט טאטע מאמע, און זיכער נישט זיך מתחצף זיין.


דער אייבערשטער זאל העלפן איר זאלט האבן הצלחה אין אלע ענינים.


א כתיבה וחתימה טובה, א גוט געבענטשט יאר.

#32 - אנצינדען נאר היימישע ערליכע מוזיק
טעלעפאן, הדרכות, מוזיק, בית פיגא

בעזרת ה' יתברך - יום ג' פרשת כי תצא, ז' אלול, שנת תשפ"ד לפרט קטן


 


מרת ... תחי', מנהלת בית פיגא, קרית ברסלב


איך האב נישט קיין ווערטער אייך צו דאנקען פארן זיך אזוי אוועק געבן פאר אונזערע קינדער, אזויפיל הארץ און אזויפיל קאפ און מח - אריינצולייגן אין אונזערע תלמידות, דער אייבערשטער זאל אייך געבן כח און סייעתא דשמיא מיט די תלמידות, יעדע תלמידה בית פיגא זאל מצליח זיין, קיין איין תלמידה זאל נישט אוועק פאלן.


איך וויל אייך בעטן, אזוי ווי ביי אונז טאנצן די מיידלעך יעדן טאג, דארף מען אכטונג געבן נישט אנצוצינדן קיין צעווילדעוועטע מוזיק, נישט קיין מוזיק פון נישט היימישע זינגערס. איך וויל נישט מען זאל הערן ביי אונז אין בית פיגא זינגערס וואס זינגען נישט היימיש, ערליך און אפגעהיטן. די סקול דארף האבן א כלי מיט כשר'ע ניגונים וואס נאר דאס קען מען אנצינדן, און בשום אין אופן אנצינדן וואס איז נישט ערליך און הייליג.


אויך קענען נישט קיין מיידלעך אין סקול ברענגען טעלעפאונס, אויך די עלטערע תלמידות קענען נישט ברענגען אין סקול קיין טעלעפאן, מען דארף זייער היטן די קינדער, מיט איין שלעכטע בילד וואס מען שיקט פון איינעם צום צווייטן - קען מען נאכדעם אסאך ליידן.


דער אייבערשטער זאל העלפן איר זאלט האבן הצלחה אין אלע ענינים.


א כתיבה וחתימה טובה, א גוט געבענטשט יאר.

#31 - בית פיגא תלמידות דארפן דאווענען מיט די גאנצע הארץ
חיזוק פאר מיידלעך, דאווענען, בית פיגא

בעזרת ה' יתברך - יום ג' פרשת כי תצא, ז' אלול, שנת תשפ"ד לפרט קטן


 


... תחי', תלמידה בית פיגא


איך הער זייער שיינע גריסן אויף אייך פון אייערע לערערינס, ווי שיין איר פירט זיך אויף, מיט דרך ארץ און מיט גוטע מידות.


לייגט אריין אייער גאנצע הארץ אין דאווענען, בית פיגא תלמידות דארפן דאווענען מיט די גאנצע הארץ. דער הייליגער רבי האט געזאגט: "מיין זאך איז תפילה", עס איז נישט געווען איין שמועס וואס דער רבי האט געשמועסט און נישט גערעדט פון תפילה. דער הייליגער רבי זאגט (לקוטי מוהר"ן חלק ב', סימן פד): "דַּע, שֶׁעִקָּר הִתְחַבְּרוּת וּדְבֵקוּת לְהַשֵּׁם יִתְבָּרַךְ הוּא עַל יְדֵי הַתְּפִילָּה", דורך תפילה ווערט מען איינס מיט'ן אייבערשטן, "כִּי הַתְּפִילָּה הוּא שַׁעַר, שֶׁדֶּרֶךְ שָׁם נִכְנָסִין לְהַשֵּׁם יִתְבָּרַךְ", תפילה והתבודדות איז די טויער אריין צו קומען צום אייבערשטן.


ווייזט דעם בריוו פאר אייערע חבר'טעס, זיי זאלן האבן חיזוק אויף תפילה.


דער אייבערשטער זאל העלפן איר זאלט האבן הצלחה אין אלע ענינים.


א כתיבה וחתימה טובה, א גוט געבענטשט יאר.

#30 - פארשידענע וועגן צו העלפן בויען בית פיגא
חיזוק פאר מיידלעך, דרך ארץ, משמש דעם רבי'ן, דאווענען, בית פיגא

בעזרת ה' יתברך - יום ג' פרשת כי תצא, ז' אלול, שנת תשפ"ד לפרט קטן


 


... תחי', תלמידה בית פיגא


איך פריי זיך צו הערן פון די מנהלת אז איר האט געבעטן איר ווילט העלפן די סקול פאר די קומענדיגע יאר און איר ווילט ווערן א טיטשער; דאס ווייזט אז איר האט א שטארקע געפיל פאר בית פיגא, איר האט א שטארקע הכרת הטוב, למעשה די יאר דארפן מיר נישט נאך טיטשערס, די יאר האבן מיר שוין גוטע טיטשערס.


וויסן זאלט איר, אויך ווען מען איז נאך אין קלאס - קען מען העלפן בויען די סקול, דורך זיך צושטעלן צו אלעס וואס די סקול זאגט. איר קענט מיר די יאר העלפן בויען בית פיגא דורך זיין א תלמידה וואס האלט מיט אלעס וואס מען פארלאנגט; סיי ביים דאווענען, מיט צו דאווענען מיט די גאנצע הארץ, סיי ביים לערנען, אויסהערן און מיטהאלטן, סיי ביים טאנצן, זיין א חלק פון די סקול, און ביים עסן, מיט עסן און נישט אוועק מאכן די עסן וכו'.


מיטן אייבערשטנ'ס הילף וועט איר נאך זיין א טיטשער ביי אונז אין בית פיגא, אדער קומענדיגע יאר, אדער שפעטער, אבער אז עס אינטערעסירט אייך אזוי שטארק בית פיגא, איר ווילט אויפבויען און העלפן - דארפט איר נישט ווארטן ביז איר וועט באקומען עמטליך א פאסטן, איר קענט שוין יעצט העלפן.


ביים דאווענען זאלט איר נישט ארויסקוקן פון סידור, עס זאל אייך נישט אינטערעסירן קיין איין מיידל; קוקט נישט אויף קיינעם, קוקט אין סידור און בעט פאר אייך און פאר אייערע דורות. בית פיגא תלמידות דארפן דאווענען מיט די גאנצע הארץ, ווייל דעם רבינ'ס זאך איז תפילה, דער רבי זאגט (לקוטי מוהר"ן חלק ב', סימן צג): "מיין גאנצע זאך איז תפילה"; מיט דעם וועט איר מיר מאכן א נחת רוח.


דער אייבערשטער זאל העלפן איר זאלט האבן הצלחה אין אלע ענינים.


א כתיבה וחתימה טובה, א גוט געבענטשט יאר.

#29 - עטליכע פונקטן פאר די הצלחה פון די קינדער צום נייעם לערן יאר
צניעות, חינוך הילדים, רעדן, הדרכות, היטן די צייט, בית פיגא

בעזרת ה' יתברך - יום ה' פרשת ראה, כ"ה מנחם-אב, שנת תשפ"ד לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר


קומענדיגע וואך מאנטאג הויבן מיר אן נאך א יאר בית פיגא שולע, עס איז אויסגעשטעלט ביי רוב מוסדות אז די מיידל שולע הויבט זיך אן חודש אלול, און חדר פאר די אינגלעך הויבט מען אן - די נייע יאר - אסרו חג סוכות.


די שענסטע זאך ביי אונז אין די קהילה איז די מוסדות; א תלמוד תורה מיט א מיידל סקול וואס מען לערנט מיט די קינדער אמונה, קדושה וצניעות, מען געבט אכטונג אויף יעדן קינד אים אויפצובויען און אים חס וחלילה נישט צעקלאפן.


איך וויל דיר שרייבן אפאר זאכן אז מיר זאלן מצליח זיין די יאר מיט דיינע קינדער. מיר דארפן דיין הילף, הצלחה קען נאר זיין אז דו און דיין שטוב וועלן ארבעטן אינאיינעם מיט די מוסד. הדבר הראשון זאלסט זען צו לייגן דיינע קינדער שלאפן צייטליך, זיי זאלן קענען קומען צייטליך; שלעפ נישט ארום דיינע קינדער ביינאכט צו שמחות און צו פארטיס, זע די שטוב זאל זיין מסודר.


צווייטנס, האלט זיך נישט צוריק פון אויפהייבן א טעלעפאן און רופן דער מנהל און מנהלת, דורכשמועסן זאכן וואס מען קען בעסער מאכן, און זיכער אויב עס איז זאכן וואס מען דארף פאררעכטן; יעדע פינטל, יעדע נארישקייט - זאלסטו רופן און זאגן, אפילו עס האט נישט מיט דיינע קינדער, אזוי ווי די ווארט גייט: "אז דו זעסט עפעס - זאג עפעס".


עס טוט וויי פאר מיר, פארן מנהל און פאר די מנהלת - ווען מען הערט צוריק זאכן בשם די עלטערן און בשם יענע עלטערן - אז דאס שטערט, און דאס איז נישט גוט, און אז דאס איז אן עוולה וכו' וכו'; פארוואס זאל מען נישט אדורכשמועסן אדער מיטן מנהל אדער מיט די מנהלת אדער מיט דער אדמיניסטראטאר רפאל נרו יאיר, און אז עס איז א זאך פון סקול און מען האט עפעס אויף די מנהלת - קען מען אויך רופן דעם מנהל, און אז עס איז א זאך פון חדר וואס מען האט עפעס אויפן מנהל - קען מען רעדן מיט די מנהלת, אדער מיט דער אדמיניסטראטאר רפאל.


טו אן דיינע טעכטער איידל, נישט נאר ווען זיי קומען אין סקול, נאר אפילו אין שטוב, און אפילו אין די טעג וואס מען גייט נישט אין בית פיגא - טו זיי אן איידל, זאג נישט 'זיי זענען יונג, עס מאכט נישט אויס'; וואס וועסטו קענען טון ווען זיי וועלן עלטער ווערן און זיך אנטון פראסט, קיינער וועט נישט האבן קיין השפעה אויף זיי, וואס האסטו מורא אז דיין טאכטער וועט גיין אנגעטון מיט א קלייד וואס גייט נאך די קניען און נישט אויסגעשניטן, איך בעט דיר מיין ליבער טייערער ..., לאמיר ארבעטן אינאיינעם, וועסטו זען שיינע פירות.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.


א כתיבה וחתימה טובה, א גוט געבענטשט יאר.

#28 - נישט קיין סתירה צו פארלאנגען צניעות און געבן ליבשאפט
צניעות, קדושה, מוסדות, הדרכות, בית פיגא

בעזרת ה' יתברך - יום ב' פרשת דברים, ראש חודש מנחם-אב, שנת תשפ"ד לפרט קטן


 


מרת ... תחי', מנהלת בית פיגא, קרית ברסלב ליבערטי


איך האב ערהאלטן אייער בריוו.


עס איז נישט קיין סתירה פארלאנגען צניעות און געבן ליבשאפט, מען דארף ביידע אינאיינעם; סיי געבן גוטע ווערטער און סיי פארלאנגען צו גיין אנגעטון איידל.


די צעבראכענע תלמידות וואס קומען ארבעטן אין סקול דארף מען פון איין זייט זאגן קלאר ווי אזוי א אידישע טאכטער גייט אנגעטון, און נאר אז מען איז איידל קען מען אריינקומען אין די פיר ווענט פון בית פיגא, חס וחלילה אז עס וועלן קומען אידישע טעכטער אויסגעשניטן אדער מיט דורכזיכטיגע שטרומפ, קורץ, אויסגעפאסט; וועט די שכינה אוועק גיין פון בית פיגא, מען דארף שטיין אויף דעם אן קיין אויסנאם, אבער אין די זעלבע צייט דארף מען זיי באגיסן מיט ווארעמע ליבליכע ווערטער, זיי אויפהייבן און אויסלויבן, און זיי זאגן אז דער אייבערשטער האט זיי יא ליב; ווייל נאר מיט ליבשאפט קען מען אויסהיילן נשמות ישראל.


בנוגע רעדן פון קדושה וכו'; ענדערש רעדן באזונדער אין יעדע קלאס ווי איידער רעדן פאר אלע קינדער אינאיינעם. די זאכן דארף מען רעדן לויט די יארגאנג; ביי די יונגערע רעדט מען לויט זייער פארשטאנד, און ביי די עלטערע דארף מען שוין רעדן מער קלארער וכו'.


נאך א זאך, עס איז וויכטיג צו רעדן פון קדושה וטהרה מפעם לפעם, מען קען נישט יוצא זיין מיט איין מאל רעדן, מען דארף כסדר רעדן צו זיי פון זיך אכטונג געבן פון נישט געזונטע פריינדשאפט, מען דארף רעדן פון נישט גיין איבערנעכטיגן מיט חבר'טעס, און אויב עס מאכט זיך אן אויסנאם, מען מוז יא גיין - דארף מען שלאפן מיט יראת שמים, יעדער שלאפט אין זייער בעט וכו' וכו'.


די וויכטיגסטע זאך פאר א מנהלת איז, האבן א פערזענליכע קשר מיט יעדע ארבעטער אין סקול; אנגעהויבן מיט די טיטשערס, סעקרעטעריס, העלפערס און באס טיטשערס; מען מוז יעדע וואך האבן גערעדט מיט יעדן איינעם באזונדער.


דער אייבערשטער זאל העלפן איר זאלט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#27 - געב דיינע קינדער צו טרינקען פון די אונגארישע וויין
דרך ארץ, בית המדרש, בית פיגא

בעזרת ה' יתברך - יום ד' פרשת חקת, ד' תמוז, שנת תשפ"ד לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר


איך בין פרייליך אז מיר זענען געזיצן צוזאמען און געקענט פארהאנדלען וכו'.


בנוגע דיין טאכטער; איך האב גערעדט מיט אונזער מנהלת תחי' און געגעבן גוטע ווערטער וועגן איר.


עס איז כדאי זאלסט איר שיקן אין מחנה בית פיגא, אפילו פאר א קורצע צייט, און אפילו אז מען קען זיין איין שבת אין מחנה בית פיגא – קען מען באקומען אזויפיל גוטס, וואס וועט באגלייטן פאר די גאנצע לעבן; ווייל ביי אונז אין בית פיגא – לערנט מען מיט די קינדער תכלית החיים, מען פארברענט נישט די זומער וואכן מיט שוואויל טאג, אזוי ווי מען טוט אין אנדערע מקומות.


געב דיינע קינדער צו טרינקען פון די אונגארישע וויין, וואס דו האסט זוכה געווען צו טרינקען, דער רבי האט דאך אונז געזאגט: "אייערע קינדער זאלט איר מודיע זיין פון מיר".

#26 - עטליכע ענינים פאר "בית פיגא" שולע
מוסדות, הדרכות, בית פיגא

בעזרת ה' יתברך - יום ג' פרשת חקת, ג' תמוז, שנת תשפ"ד לפרט קטן


 


מרת ... תחי', מנהלת בית פיגא, קרית ברסלב ליבערטי


איך האב ערהאלטן אייער בריוו.


וואויל איז אייך און וואויל איז אייער חלק אויף די וועלט און אויף יענע וועלט פארן זיך אזוי אוועק געבן פאר אונזערע טעכטער, פארן זארגן פאר יעדע קינד, יעדע תלמידה פון בית פיגא - ווי אן אייגן קינד; מיר אלע זענען אייך זייער דאנקבאר.


בנוגע באצאלן די טיטשערס וכו'; די געהאלט וואס מיר צאלן איז טאקע אביסל ווייניגער, אבער פון די אנדערע זייט זאלט איר פארשטיין, מיר שטעלן צו פאר די טיטשערס 'בעבי סיטינג' אומזיסט, אויך שטעלן מיר צו א וועג צו קומען און אהיים גיין. אז מען רעכנט צוזאם די בעבי סיטינג און די וועג מיט די געהאלט - איז דאס גאר שיין באצאלט, לויט וואס איך ווייס איז ביי אנדערע מוסדות נישטא קיין בעבי סיטיניג בחינם, און אויך נישט א וועג.


בנוגע אויב מען זאל נאך מאכן קומענדיגע יאר אז די זעקסטע קלאס זאל קומען אנגעטון מיט א יוניפארם; איך האב זיך איבער געטראכט, איך וויל זיי זאלן נאך יא בלייבן מיט די יוניפארם פאר קומענדיגע יאר, מכמה סיבות.


בנוגע אויסלערנען עברי פאר די קינדער וואס זענען אביסל שוואך אין ליינען עברי; עס וואלט געווען זייער גוט אז די וואס גייען לערנען פריוואט מיט די קינדער, זאלן רעדן מיט מרת ... תחי', און זיך לערנען ביי איר די חכמה פון די זאך, ווייל זי האט א שטארקע פארשטאנד אין דעם, זי האט באוויזן וואונדער מיט קינדער וואס מען האט זיך שוין מייאש געווען פון זיי, און זיי אויסגעלערנט ליינען עברי.


אויך די טיטשערס וואס לערנען אויס עברי - וואלט גוט געווען ווען זיי לערנען זיך ביי איר אפאר וויכטיגע נקודות, עס וואלט געווען א גרויסע תועלת פאר בית פיגא אז אונזערע טיטשערס זאלן באקומען פון איר די גוטע טיפס; דער מנהל זאגט אז דער עברי מלמד אין חדר האט באקומען גוטע עצות, און אזוי פאלט כמעט קיינער נישט ארויס פון כיתה.


דער אייבערשטער זאל העלפן איר זאלט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#25 - מיר ווילן אונזערע לערערינס זאלן האבן כשר'ע טעלעפאונס
מוסדות, טעלעפאן, בית פיגא

בעזרת ה' יתברך - יום ד' פרשת בחוקותי, כ"א אייר, ל"ו לעומר, שנת תשפ"ד לפרט קטן


 


... תחי'


עס איז א שאד פאר אונזער סקול בית פיגא אייך צו פארלירן, מיר זענען זייער צופרידן צו האבן אזא גוטע טיטשער ווי אייך, אבער בלית ברירה, נאכן קלאר מאכן שוין א האלב יאר צוריק אז מיר ווילן אונזערע לערערינס זאלן האבן כשר'ע טעלעפאונס, מיר ווילן אונזערע תלמידות זאלן וויסן פון יונגווייז אן, אז א אידישע מאמע, א אידישע פרוי, א ערליכע פרוי - גייט נישט מיט א נישט כשר'ע טעלעפאן, און איר האט זיך נישט צוגעשטעלט, קענט איר נישט צוריק קומען צו אונז.


די מנהלת וויל אייך אזוי שטארק האבן ווייטער אין סקול, איר זענט א וואונדערליכע טיטשער - אבער ביי מיר איז א ווארט א ווארט.


איך וועל ענדיגן די בריוו מיט די ווערטער וואס די בת מלך האט געזאגט פארן שני למלכות (ספורי מעשיות, מעשה א): "עס איז א גרויס רחמנות אויף מיר און אויף דיר"; אז אזויפיל מי און פלאג וואס איר האט אריינגעלייגט וכו' וכו' און וועגן די איין זאך, די טעלעפאן - זאלט איר אלעס פארלירן.

#24 - זאל מען נעמען פרעמדע לערערינס אין בית פיגא?
מוסדות, הדרכות, בית פיגא

בעזרת ה' יתברך - יום ד' פרשת בחוקותי, כ"א אייר, ל"ו לעומר, שנת תשפ"ד לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר


איך האב ערהאלטן דיין מעסעדזש.


איך בין ברוך ה' אנגעקומען אהיים בשלום, די וועג איז געווען א פיינע וועג, און איך בין נאכאלץ אונטער די רושם פון די נסיעה.


בנוגע אויפנעמען א לערערין אין בית פיגא אין טבריה וואס איז נישט מקורב וכו'; אזוי האבן מיר אנגעהויבן אונזער בית פיגא אין אמעריקע, אין וויליאמסבורג, מיט פרעמדע לערערינס. איך האב נישט געהאט קיין ברירה, און אזוי האט דער הייליגער רבי פון סאטמער זכותו יגן עלינו אנגעהויבן בית רחל, מיט פרעמדע לערערינס, און ער האט געקרעכצט און געזאגט אז ער האט נישט קיין ברירה, ער מוז אנהויבן און שפעטער וועט זיין תלמידות לערערינס; זאלסטו אויך אזוי טון, הויב אן מיט לערערינס אפילו זיי זענען נישט מקורב, און רעד מיט זיי ווי אזוי זיי זאלן לערנען מיט סבלנות און געפיל, און אז ביי אונז איז נישט דער עיקר דער לימוד; אז א מיידל קען נישט אזוי גוט - איז גארנישט, דער עיקר איז אז דאס נפש פון קינד זאל זיין געזונט, נישט צעקלאפט, און רעדן דיבורי אמונה און פון צדיקים.


נאך א זאך, אמאל קען מען מער מצליח זיין מיט א ווייבל וואס האט נאכנישט קיין עקספיריענס, נאכנישט געווען קיין לערערין - ווי א ווייבל וואס איז שוין געווען א לערערין און ברענגען ביי אונז השקפה און הדרכה וואס מיר ווילן נישט.


לאז מיר איבער יעדן טאג א מעסעדזש בכלליות פון אלע מוסדות אין ארץ הקודש.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#23 - אדער א טעלעפאן, אדער ערליכע דורות
חינוך הילדים, טעלעפאן, אידישע שטוב, בית פיגא

בעזרת ה' יתברך - יום א' פרשת קדושים, כ"ז ניסן, י"ב לעומר, שנת תשפ"ד לפרט קטן


מרת ... תחי', מנהלת בית פיגא, קרית ברסלב


איך האב נישט קיין ווערטער אייך צו באדאנקען אויף וואס איר טוט פאר אונזערע קינדער און פאר די סקול בית פיגא, און באזונדער דאנק איך אייך פארן באגלייטן די ווייבלעך, די תלמידות בית פיגא - נאך די חתונה, זיי צאמצונעמען, זיי געבן שיעורים, יעדע כיתה באזונדער, און זיך אפגעבן מיט זיי; די מצוה איז גאר גרויס, די מצוה וועט אייך באגלייטן בזה ובבא פאר אייך און פאר אייערע דורות.


האט נישט מורא צו רעדן צו די ווייבלעך קעגן האבן א טעלעפאן; רעדט פון דעם, זייט מחזק די תלמידות איבער דאס שעדליכקייט פון האבן א טעלעפאן, רעדט צו זיי ווי גליקליך מען איז אז מען פאלגט אלעס וואס די צדיקים זאגן, ווי גליקליך מען איז אז מען גייט נאך א צדיק.


אויך דארף מען רעדן אין סקול אין בית פיגא צו די עלטערע מיידלעך וואס גייען שוין באלד חתונה האבן פון נישט האבן א טעלעפאן וואס שטערט דאס לעבן, און פון זיין פעלזן פעסט קעגן די נסיונות הדור, ווייל די טעלעפאן איז סם המוות פאר ערליכע דורות, עס איז אדער אדער; אדער א טעלעפאן אדער ערליכע דורות.


דער אייבערשטער זאל העלפן איר זאלט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#22 - מחזק זיין די לערערינס
בית פיגא, חיזוק פאר מחנכים

בעזרת ה' יתברך - יום ב' פרשת שמיני, כ"ב אדר ב', שנת תשפ"ד לפרט קטן


 


מרת ... תחי', מנהל בית פיגא, קרית ברסלב ליבערטי


איך וויל אייך נאכאמאל מחזק זיין איר זאלט מחזק זיין די טיטשערס, זיי דארפן אייערע גוטע ווערטער. איר האט נישט קיין אנונג וואס טוט זיך אפ אינעם מח פונעם מענטש, וויפיל דמיונות און בלבולים; מען דארף מיך יא, מען דארף  מיך נישט; די קאנפידענס איז אזוי שוואך אז פון יעדע זאך קלאפט מען זיך אראפ.


איך בעט אייך איר זאלט זיך מאכן א בוך מיט אלע איינגעשטעלטע און אויסרעכענען איין מאל א וואך צו רעדן מיט יעדן איינעם, סיי אויב איז דא זאכן וואס מען דארף בעסער מאכן - זאלט איר זיי זאגן שיינערהייט וואס בעסער צו מאכן, און אודאי און אודאי גוטע ווערטער; ווייל די וויכטיגסטע זאך איז די טיטשערס זאלן זיין זיכער ביי זיך אז זיי זענען גוט און זיי טוען גוט די ארבעט.


דער אייבערשטער זאל העלפן איר זאלט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#21 - מכבד זיין טאטע מאמע, אבער היטן שבת
כיבוד אב ואם, חיזוק פאר מיידלעך, תהלים, שבת קודש, בית פיגא

בעזרת ה' יתברך - יום ד' פרשת תצוה, שובבי"ם, י"ב אדר א', שנת תשפ"ד לפרט קטן


 


... תחי', תלמידה בית פיגא


איך האב ערהאלטן אייער בריוו.


איך פריי זיך זייער צו הערן די שיינע זאכן וואס איר שרייבט, ווי שטארק צופרידן איר זענט אין בית פיגא סקול, און די שיינע גריסן אויף אייערע לערערינס, ווי איר האט זיי ליב, און איר זענט אזויפיל קונה פון זיי.


איין ווארט האב איך נישט ליב פון די בריוו, איר שרייבט אין די בריוו: "איך זאג יעדן טאג איין קאפיטל תהלים און איך האב געענדיגט די יאר 'נאר' איין מאל תהלים"; די ווארט 'נאר' איז נישט גוט, וואס דארפט איר זיך אראפקלאפן? שרייבט: "איך האב געענדיגט די יאר ספר תהלים", אן די ווארט 'נאר'.


איר האט אן אנונג ווי חשוב ביים אייבערשטן אייערע קאפיטלעך תהלים זענען? אלע מלאכים זענען מקנא ווען איר זאגט תהלים, די איין קאפיטל תהלים שפאלט אלע הימלען, און זייט ממשיך צו זאגן יעדן טאג כאטשיג איין קאפיטל תהלים - וועט איר זען גרויסע ניסים.


בנוגע אייער מאמע וכו'; עס איז זייער א סענסעטיווער ענין, איך וועל ענטפערן באופן כללי, ווען איר גייט צו אייער מאמע פאר שבת, זאלט איר זי זייער מכבד זיין, זיך פירן ווי זי פירט זיך, אויסער אויב מען טוט פארקערט פון די תורה; דער אייבערשטער זאגט אונז צוויי זאכן, איינס - מכבד זיין טאטע מאמע, צוויי - היטן שבת, די צוויי מצוות שטייען אין איין פסוק, דאס לערנט אונז אז מען דארף מכבד זיין עלטערן נאר אויב עס גייט מיט די תורה, אויב חס ושלום טאטע מאמע זאגן מחלל שבת זיין - דעמאלט טאר מען נישט מחלל שבת זיין, אבער אלעס אנדערש; די מנהגים וכו', חומרות וכו' - זאלט איר טון ווי אזוי זי טוט.


שטארקט זיך, ווייל נאך אביסל וועט איר טרעפן אייער שידוך און אויפשטעלן א שיינע ווארעמע שטוב.


דער אייבערשטער זאל העלפן איר זאלט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#20 - פאסט נישט פאר אידישע קינדער צו שרייבן אויף ווענט
דרך ארץ, בית פיגא

בעזרת ה' יתברך - יום ב' פרשת משפטים, שובבי"ם, כ"ו שבט, שנת תשפ"ד לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר


איך האב ערהאלטן די בילדער פון די נייע טירן אין די בית פיגא, עס איז הערליך שיין, א גרויסן יישר כח פאר אלעס וואס דו טוסט צו העלפן די מוסד.


איך וויל דיר בעטן, איך האב באמערקט אויפן בילד אז אויף די וואנט נעבן די אריינגאנג איז אנגעשריבן גרעפיטי מיט אידישע אותיות, עס זעט מיר אויס אז מיידלעך האבן דאס געטון. וויל איך דיר בעטן צוויי זאכן, איינס זאלסט ווייזן פאר די מנהלת די זאך, עס פאסט נישט פאר אידישע קינדער צו שרייבן אויף ווענט, און זיכער נישט שאדן מאכן הקדש געלט, צווייטנס, פעינט אפ די גאנצע וואנט אז מען זאל נישט זען די גרעפיטי, עס זאל זיין שיין.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#19 - נישט מאכן אין בית פיגא בארץ הקודש א יוניפארם פאר די מיידלעך
צניעות, אמונה, הדרכות, בית פיגא

בעזרת ה' יתברך - יום ג' פרשת בא, שובבי"ם, ו' שבט, שנת תשפ"ד לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר, מנהל מוסדות היכל הקודש בארץ ישראל


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


וואס וועט דאס העלפן פאר די לענג פון די קליידער? ווען מען גייט מיט א יוניפארם העלפט דאס נישט אויף די לענג. איך וויל נישט מען זאל מאכן ביי אונז אין בית פיגא בארץ הקודש יוניפארם; אין בית פיגא אין אמעריקע גייען אויך נישט די קינדער מיט א יוניפארם, נאר די יונגערע קינדער גייען מיט דעם, גרינגער צו מאכן פאר די עלטערן, ווייל קליינע קינדער פארפירן אינדערפרי, אבער בעסער וואלט געווען ווען די קינדער גייען אנגעטון מיט קליידער פון שטוב, נישט מיט א יוניפארם.


דער עיקר זאלסטו זען די לערערינס זאלן אריינלייגן אין די קינדער אמונה, ווייל ווי נאר מען רעדט פונעם אייבערשטן - פאלן אוועק אלע דמיונות, בלבולים, קנאה און שנאה, מען גייט ארויס פון די קטנות הדעת; אז מען רעדט פונעם אייבערשטן, מען טראכט פונעם אייבערשטן - איז גוט, און אז מען פארגעסט פונעם אייבערשטן - איז דא נאר פראבלעמען.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#18 - אויסלערנען די מיידלעך קאכן און באקן, און ווי אזוי נאכצורוימען
הכרת הטוב, משמש דעם רבי'ן, בית פיגא

בעזרת ה' יתברך - יום ד' פרשת וארא, שובבי"ם, כ"ט טבת, שנת תשפ"ד לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר, קרית ברסלב


איך באקום גאר גוטע גריסן אז דיין ווייב באווייזט וואונדער מיט די תלמידות אין בית פיגא, מיטן זיי אויסלערנען קאכן און באקן; געב איר איבער א גרויסן יישר כח, איך בין איר זייער דאנקבאר. פרעג איר אויב זי קען אויך אויסלערנען ווי צו אוועק וואשן טעפ נאכן קאכן און באקן, און אויך די וועג ווען מען קאכט און מען באקט זאל זיין מיט א ריינקייט וויפיל מען קען.


איך בין ענק זייער דאנקבאר; ביי מיר איז די מוסד מיין לעבן, און ווער עס העלפט די מוסד איז ביי מיר זייער זייער באליבט.


דער אייבערשטער זאל העלפן איר זאלט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#17 - מאכן עקסערסייז מיט די עלטערע מיידלעך בצניעות
צניעות, עקסערסייז, בית פיגא

בעזרת ה' יתברך - יום ה' פרשת ויגש, ט' טבת, שנת תשפ"ד לפרט קטן


 


מרת ... תחי', מנהלת בית פיגא, קרית ברסלב ליבערטי


איך האב ערהאלטן אייער בריוו.


עס איז א גוטע זאך מען זאל מאכן מיט די עלטערע מיידלעך עקסערסייז, עס איז גוט און געזונט ברוחניות ובגשמיות.


פארשטייט זיך עס דארף זיין בצניעות; נישט מיט קיין הויזן אדער לעגינגס.


דער אייבערשטער זאל העלפן איר זאלט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#16 - פארצייכענען יעדעס קינד, ווער האט שוין באקומען א שמייכל און גוט ווארט
אמונה, רפואה, בית פיגא, חיזוק פאר מחנכים

בעזרת ה' יתברך - יום א' פרשת ויגש, ה' טבת, שנת תשפ"ד לפרט קטן


 


מרת ... תחי', קרית ברסלב


די בית פיגא תלמידות זענען זייער צופרידן פון אייערע שיעורים, זיי זענען זייער אסאך מקבל פון אייך, זיי ווארטן צו קומען אין שולע.


רעדט אסאך צו די מיידלעך פון אמונה פשוטה, ווייל דאס איז די רפואה פאר אלע פראבלעמען; ווי מער מען שפירט דעם אייבערשטן – פאלן אוועק אלע מחלוקות, מען הערט אויף גליסטן, מקנא זיין אנדערע, מען רעדט נישט פון אנדערע, מען ווייסט אז דער אייבערשטער איז דא, ער מאכט אלעס, ער טוט אלעס.


אויך זאלט איר זיך פארצייכענען יעדע מיידל, ווער עס האט שוין באקומען א שמייכל, א גוט מארגן, א גוטן טאג. אויך זעט צו שמועסן מיט יעדע תלמידה במשך א וואך צוויי – פריוואט.


אויך לאזט מיר וויסן אייער פלאן פאר קומענדיגע זומער, אויב איר זענט גרייט נאכאמאל צו העלפן אין קעמפ.

#15 - דערמאנען דעם אייבערשטנ'ס נאמען ביים אנהויבן שרייבן
חנוכה, אמונה, הלכה, שרייבן, בית פיגא

בעזרת ה' יתברך - יום ד' פרשת ויצא, ט' כסליו, שנת תשפ"ד לפרט קטן


 


מרת ... תחי' מנהלת בית פיגא, קרית ברסלב ליבערטי


איך האב געהערט די הודעה.


מען דארף אויסלערנען די תלמידות, יעדע מאל מען הויבט אן שרייבן זאל מען אנהייבן מיטן דערמאנען דעם אייבערשטנ'ס נאמען, ווי צום ביישפיל בס"ד אדער ב"ה. מוהרא"ש זכותו יגן עלינו זאגט, די מקור קומט פון די הייליגע חשמונאים, אזוי ווי חכמינו זכרונם לברכה זאגן (ראש השנה, יח:) די יוונים האבן גוזר געווען מען זאל נישט מזכיר זיין שם שמים, "וכשגברה מלכות חשמונאי ונצחום", און ווען די הייליגע חשמונאים האבן געווינען די מלחמה, "התקינו שיהו מזכירין שם שמים אפילו בשטרות", האבן זיי מתקן געווען מען זאל דערמאנען דעם אייבערשטנ'ס נאמען נישט נאר ביים רעדן נאר אויך ביים שרייבן; מען לערנט אויס די קינדער, יעדע מאל מען הויבט אן שרייבן, שרייבט מען: בס"ד - די ראשי תיבות פון בסייעתא דשמיא, ב"ה - די ראשי תיבות פון ברוך השם, לה"ו - די ראשי תיבות פון לה' הארץ ומלואה, אדער: בעהי"ת בעזרת השם יתברך.


איך פריי זיך זייער אז מען לערנט הלכה, דער הייליגער רבי זכותו יגן עלינו פון סאטמער זאגט (ספר ויואל משה מאמר לשון קודש, אות לב; מט) מען זאל לערנען מיט פרויען און מיידלעך הלכות שבת, הלכות ברכות, וכדומה.


דער עיקר דארף מען אריינלייגן כוחות אין הלכה למעשה, ווייל אז מען וועט לערנען נאר די כללים, צום ביישפיל ביי הלכות בישול - אז מען וועט לערנען די הלכות פון כלי ראשון כלי שני, עירוי, לח, יבש - אן עס ארויסברענגען אויף אקטועל - וועלן די מיידלעך גארנישט וויסן; די ריכטיגע צוגאנג איז, נאכן ענדיגן הלכות בישול - אויסלערנען אויף למעשה; ווי אזוי מאכט מען שבת א קאווע? מעג מען שבת מאכן טיי? ווען לייגט מען די לאקשן שבת, אין די זופ? אדער אין טעלער איידער מען לייגט די זופ? מעג מען לייגן זאלץ אינעם טאפ נאכן איר אראפנעמען פון פייער? און וואס טוט זיך אין טעלער? דאס איז די ריכטיגע וועג צו לערנען.


אזוי אויך ווען מען לערנט הלכות יחוד שטעלט מען אין אנהויב אוועק די כללים, אבער מען מוז עס ענדיגן מיט אלע פרטים און פרטי פרטים, זיי זאלן וויסן ווי אזוי צו זיין אפגעהיטן.


דער אייבערשטער זאל העלפן איר זאלט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#14 - פארלאנגט פון די קינדער א שטארקע דיסציפלין
חינוך הילדים, דרך ארץ, בית פיגא, חיזוק פאר מחנכים

בעזרת ה' יתברך - יום ב' פרשת וישלח, י"ד כסליו, שנת תשפ"ד לפרט קטן


 


מרת ... תחי'


איך האב ערהאלטן אייער בריוו.


איך פריי זיך זייער צו הערן אז מען האט געעפנט די וואך א בית פיגא שולע אין טברי'; דער אייבערשטער זאל העלפן עס זאל זיין מיט גרויס הצלחה.


פארלאנגט פון די קינדער א שטארקע דיסציפלין; אין אנהויב וועט דאס זיין שווער פאר אייך, בפרט ביי די קינדער וואס קומען פון שטיבער וואס איז הפקר שטיבער, ווי די קינדער פירן די שטוב, די עלטערן זענען נישט מחנך. האט נישט מורא, פארלאנגט דרך ארץ מיט א שטארקקייט, נאר אזוי וועט זיין הצלחה.


איך ווייס אז אין היכל הקודש זענען דא אסאך חילוקי דעות בענין זה; עס זענען דא וואס זאגן 'מען טאר נישט זאגן פאר די קינדער וואס צו טון, מען טאר נישט זיין שטרענג'; איך ווייס נישט, איך האב געהערט אנדערש, אזוי האב איך מקבל געווען פון מוהרא"ש זכותו יגן עלינו, אז עס מוז זיין א שטארקע דרך ארץ. איך האב געהערט פון מוהרא"ש און איך הער נאכאלץ; איך לערן די בריוו, די הייליגע ספרים; דארט שטייט קלאר אז דרך ארץ דארף זיין, און אז דאס איז די ערשטע זאך, און נאר אזוי קען מען איבערגעבן פאר די תלמידים און תלמידות ווי זיך צו פירן בדרך התורה והיראה.


דער אייבערשטער זאל העלפן איר זאלט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#13 - די שבת התוועדות איז נאר פאר תלמידות וואס לערנען ביי אונז
שבת התוועדות, בית פיגא

בעזרת ה' יתברך - יום ב' פרשת ויצא, ז' כסליו, שנת תשפ"ד לפרט קטן


 


מרת ... תחי', מנהלת בית פיגא קרית ברסלב ליבערטי


די שבת התוועדות וואס גייט זיין פאר תלמידות בית פיגא נאך חנוכה - וויל איך זאל זיין אויסדריקליך נאר פאר תלמידות וואס לערנען אין סקול; איך וויל נישט מאכן אזוי ווי פריער, וואס מען האט גענומען ווער עס האט געוואלט קומען. איך וויל נישט נעמען מיידלעך וואס האבן נישט אונזער חינוך, איך וויל זיך ענדערש פארלייגן אויף אונזערע קינדער; זיי זאלן אויסוואקסן איידל און ערליך.


דער אייבערשטער זאל העלפן איר זאלט האבן הצלחה אין אלע ענינים.