בריוון פונעם ראש ישיבה שליט"א

#108 - פארוואס זיך זארגן אויף א וועלט וואס באלאנגט נישט צו אייך?
קינדער, חינוך הילדים, מוסדות, חסידות ברסלב, היכל הקודש, מוהרא"ש, דאגות

בעזרת ה' יתברך


יום ה' פרשת יתרו, ל"ב שובבי"ם, י"ח שבט, שנת תשפ"ג לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר


א נס אז איך בין אנגעקומען צו מוהרא"ש וואס ברענגט מיך צום הייליגן רבי'ן, וואס דערמאנט מיך יעדע מינוט נאכאמאל פונעם אייבערשטן, פון תכלית; וואו וואלטן מיר געווען און ווי וואלטן מיר אויסגעזן אן דעם הייליגן רבי'ן...


די ווערטער וואס מוהרא"ש שרייבט אונז אין די צוואה - דאס שטייט מיר פאר מיינע אויגן, און דאס זאלסטו לייגן פאר דיינע אויגן (צוואת מוהרא"ש, אות ח): "וְעַל כֵּן מַה לָכֶם לִדְאוֹג עַל עוֹלָם שֶׁאֵינוֹ שֶׁלָּכֶם", - דעריבער וואס דארפט איר זיך זארגן אויף א וועלט וואס באלאנגט נישט צו אייך? "וּמַה לָכֶם לְהִתְבַּלְבֵּל מֵאֲחֵרִים", וואס דארפט איר ווערן מבולבל פון אנדערע מענטשן?


עס כאפט מיר א שטארקע התעוררות פון די ווערטער, איך הויב אן דאנקען דעם אייבערשטן אז איך האב זוכה געווען צו וויסן פון א צדיק וואס שיינט אריין אין מיר אזא שכל: "וְעַל כֵּן מַה לָכֶם לִדְאוֹג עַל עוֹלָם שֶׁאֵינוֹ שֶׁלָּכֶם", דעריבער וואס דארפט איר זיך זארגן אויף א וועלט וואס באלאנגט נישט צו אייך? "וּמַה לָכֶם לְהִתְבַּלְבֵּל מֵאֲחֵרִים", וואס דארף איר ווערן מבולבל פון אנדערע מענטשן?


דאנק דעם אייבערשטן אז דיינע קינדער האבן א חדר, א סקול - וואס מען איז זיי מחנך פון קליינערהייט מיט די הייליגע אמונה, מיט א זיסקייט צו תורה און אידישקייט. דער הייליגער רבי האט געזאגט (שיחות הר"ן, סימן רט): "אַייעֶרֶע קִינְדֶער זָאלְט אִיר מוֹדִיעַ זַיין וָואס דָא הָאט זִיךְ גֶעטוּן", און רבי נתן זאגט (שם): "וְאָמַר בְּרֶתֶת וְזִיעַ בְּהִתְלַהֲבוּת נוֹרָא", דער רבי האט דאס געזאגט מיט א מורא'דיגע פלאם און מיט א פלאקער; אז מיר זאלן צואוויסן טון פאר אונזערע קינדער אז עס איז דא א רבי אויף די וועלט וואס פארשטייט יעדן איינעם און העלפט יעדן איינעם מיט זיינע זיסע עצות.


היינט נאכט וועט זיין די וועכנטליכע שיעור אין בארא פארק'ער שול.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#107 - איר קענט האבן הצלחה נאר אויב ענק וועלן זיין באחדות
בית המדרש, היכל הקודש, גבאי, אחדות

בעזרת ה' יתברך


יום ה' פרשת יתרו, ל"ב שובבי"ם, י"ח שבט, שנת תשפ"ג לפרט קטן


 


לכבוד מיינע טייערע חברים, תלמידי היכל הקודש לאנדאן, ה' עליהם יחיו


איך וויל שטעלן צוויי גבאים וואס זיי וועלן אוועקשטעלן די זמנים און די סדר ווי אזוי אלעס זאל זיך פירן אין שול, ר' שמואל אליעזר פערל און שמחה בלאק.


איך בעט ענק אלע מען זאל זיך פירן מיט דרך ארץ, און אויב מען האט עפעס א טענה זאל מען זיך מעלדן צו די גבאים, אדער קען מען מיר שרייבן.


איין זאך קען איך ענק זאגן, איר קענט האבן הצלחה נאר אויב ענק וועלן זיין באחדות. איך בין שוין אין היכל הקודש כמעט צוואנציג יאר, איך האב אסאך געזען; נאר די וואס האבן פיינט מחלוקות - די האלטן זיך שטארק ביים רבי'ן.


דער אייבערשטער זאל העלפן איר זאלט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#106 - אין קורצן וואס מוהרא"ש האט אונז אלץ געלערנט
תפילה והתבודדות, שלום בית, שלום, היכל הקודש, סדר דרך הלימוד, מוהרא"ש, לימוד התורה, ראש ישיבה, זעלבס זיכערקייט

בעזרת ה' יתברך


יום ד' פרשת יתרו, ל"א שובבי"ם, י"ז שבט, שנת תשפ"ג לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר


היינט איז דער יארצייט פון אונזער רבי מוהרא"ש זכותו יגן עלינו, איך וועל דיר שרייבן בקיצור וואס מוהרא"ש האט אונז געלערנט אלע יארן.


ערשטנס האט מוהרא"ש אונז געלערנט, אזוי ווי עס איז דא אן איסור פון פיינט האבן א צווייטן איד, אזוי איז דא אן איסור פיינט צו האבן זיך אליינס. און אזוי ווי מען דארף ליב האבן יעדן איד, אזוי דארף מען ליב האבן זיך אליינס.


דערפאר בעט איך דיר, היינט אינעם יארצייט זאלסטו פאלגן וואס מוהרא"ש האט אונז געלערנט. קלאפ זיך נישט אראפ און טרייב ארויס די מחשבות וואס קלאפן דיך אראפ, אז דו ביסט נישט גוט; ווייל דו ביסט יא גוט, דער אייבערשטער האט דיך ליב, דער אייבערשטער האט ליב יעדן איד און ער ווארט מען זאל רעדן צו אים און צוריקקומען צו אים.


שנית, מוהרא"ש האט אונז געלערנט דעם רבינ'ס וועג פון לערנען (כמבואר בשיחות הר"ן, סימן עו), אז אפילו מען פארשטייט נישט דאס לערנען זאל מען לערנען אן פארשטיין; דעריבער אין אזא גרויסן טאג זאלסטו זיך מקבל זיין אנהויבן לערנען שיעורים כסדרן בכל התורה כולה, נעם א משניות און זאג פרקים משניות אפילו אן פארשטיין, אזוי אויך גמרא; זאג די הייליגע ווערטער פון די גמרא. דער הייליגער רבי זאגט (לקוטי מוהר"ן חלק א', סימן ריד): "תַּלְמוּד בְּגִימַטְרִיָּא אוֹתִיּוֹת שֶׁל שְׁמָהּ 'לִילִית', עַל כֵּן יֵשׁ כֹּחַ בְּלִמּוּד הַתַּלְמוּד לְהַכְנִיעַ אוֹתָהּ", 'תלמוד' באטרעפט די זעלבע מספר ווי די נאמען פון די קליפה וואס מאכט א מענטש זינדיגן אין פגם הברית און ווען מען לערנט גמרא איז מען מכניע די קליפה; דערפאר האט דער סמ"ך מ"ם זייער מורא פון א דף גמרא; אלעס וועט ער לאזן דעם מענטש טון - אבי נישט עפענען א גמרא.


אזוי אויך זאלסטו זיך מאכן שיעורים אין הלכה, מדרש, זוהר און אין רבינ'ס ספרים. דער רבי האט געזאגט פאר רבי נתן: "מעט גם כן טוב", אביסל איז אויך גוט; ווייל ווען מען וויל טון אסאך און מען קען נישט - טוט מען גארנישט, אבער אז מען ווייסט אז אביסל איז אויך גוט און חשוב - דעמאלט קען מען אנקומען זייער אסאך.


אויך האט מוהרא"ש אונז געלערנט דעם רבינ'ס גן עדן לעבן, צו רעדן צום אייבערשטן אויף די אייגענע שפראך, אז דאס איז די גרעסטע עבודה; גרעסער פון פאסטן און סיגופים. דער רבי האט בפירוש געזאגט אז ווען ער וואלט ווען געוויסט אין זיינע יונגע יארן צו וואס מען קען צוקומען אז מען רעדט צום אייבערשטן - וואלט ער זיך נישט אזוי געמוטשעט מיט שווערע עבודות, ער וואלט נאר עוסק געווען אין התבודדות; דערפאר זאלסטו זיך צוגעוואוינען צו רעדן צום אייבערשטן אויף דיין שפראך וואס דו ביסט צוגעוואוינט צו רעדן, זאלסט אלעס דערציילן דעם אייבערשטן, אלעס וואס דו האסט אפגעטון אין דיינע יונגע יארן און אים בעטן ער זאל דאס אלעס אפמעקן - וועט אלעס ווערן אפגעמעקט.


וואס נאך האט מוהרא"ש אונז געלערנט, שלום בית; מיט א ווייב טענה'עט מען נישט, און מען דארף זייער מכבד זיין און רעדן שיין צו די ווייב. מוהרא"ש פלעגט זייער אסאך רעדן פון שלום בית און פלעגט איבער'חזר'ן ביי יעדע שיעור וואס דער רבי האט אונז אנגעזאגט (שיחות הר"ן, סימן רסד): "לְכַבֵּד וּלְיַקֵּר אֶת אִשְׁתּוֹ", מיר זאלן האלטן חשוב און רעדן שיין צו די ווייב, "כִּי אָמַר: הֲלֹא הַנָּשִׁים הֵם סוֹבְלִים צַעַר וְיִסּוּרִים גְּדוֹלִים מְאֹד מְאֹד מִיַּלְדֵיהֶם, צַעַר הָעִבּוּר וְהַלֵּדָה וְהַגִּדּוּל כַּאֲשֶׁר יָדוּעַ לַכֹּל עֹצֶם מַכְאוֹבָם וְצַעֲרָם וְיִסּוּרֵיהֶם בְּכַמָּה אֳפָנִים הַקָּשִׁים וּכְבֵדִים מְאֹד מְאֹד" וכו' וכו', דער רבי האט געזאגט אז די ווייבער ליידן אסאך צער, און זיי האבן גרויסע יסורים פון די קינדער וכו' וכו'.


איך בין זייער פארנומען, איך דארף מקצר זיין. איין זאך זאג איך דיר, אז דו וועסט טון וואס שטייט אינעם בריוו - וועסטו האבן עפעס געטון אינעם יארצייט, און אז נישט - וועט דער טאג אריבערגיין מיט גארנישט. די גרויסע טעג איז גוט ארויס צו נעמען עפעס פונעם טאג, אבער אז מען גייט ווייטער, אָן זיך לערנען פונעם צדיק - בלייבט מען מיט גארנישט.


מיט'ן אייבערשטנ'ס הילף וועט זיין די ליל שישי שיעור די וואך אינעם בארא פארק'ער שול, איך האף דו וועסט מיטהאלטן די שיעור. די וואך איז דא אסאך וואס צו רעדן אויף למעשה ווי אזוי זיך צו פירן אין לעבן.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#105 - מיין נאמען זאל נישט שטיין אויף א שול וואו עס איז דא ליצנות
בית המדרש, היכל הקודש, ראש ישיבה, לצנות

בעזרת ה' יתברך


יום ב' פרשת בשלח, כ"ב שובבי"ם, ח' שבט, שנת תשפ"ג לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר


איינער פון די מתפללים שרייבט מיר אז עס איז דא ליצנות ביי אונז אין שול ביי שלש סעודות, איז דאס וואר? ביטע זיי מיר מברר אויב דאס איז ריכטיג, ווייל איך וויל נישט עס זאל שטיין מיין נאמען אויף א שול וואו עס איז דא ליצנות.

#104 - פון אייער זייט זאל זיין שלום
קינדער, שידוכים, מחלוקת, שלום, משפחה, היכל הקודש

בעזרת ה' יתברך


יום ה' פרשת בא, י"ט שובבי"ם, ד' שבט, שנת תשפ"ג לפרט קטן


 


מרת ... תחי'


מזל טוב פאר די שידוך פון אייער זון ..., דער אייבערשטער זאל אייך געבן נחת פון אלע קינדער.


איך וויל אייך זייער בעטן איר זאלט אנטייל נעמען אין די שמחה פון אייער קינד, ווייל עס טוט זייער וויי פאר א קינד ווען די מאמע וויל נישט קומען צו די לחיים און צו די תנאים, עס לאזט איבער א גאנץ לעבן א שלעכטע טעם; וויל איך אייך זייער בעטן איר זאלט זיך מבטל זיין צום אייבערשטן און זיך לאזן פירן פונעם אייבערשטן.


נעמט א טייל אינעם שידוך און זעט אז פון אייער זייט זאל זיין שלום, ווייל אין היכל הקודש ביי מוהרא"ש זכותו יגן עלינו איז געווען שלום - דאס ערשטע און דאס וויכטיגסטע, מוהרא"ש שרייבט: "איך האב פיינט מחלוקות".


דער אייבערשטער זאל העלפן עס זאל שוין מקוים ווערן (מלאכי ג, כג-כד): "הִנֵּה אָנֹכִי שֹׁלֵחַ לָכֶם אֵת אֵלִיָּה הַנָּבִיא וְגוֹ', וְהֵשִׁיב לֵב אָבוֹת עַל בָּנִים".

#103 - די שטיבער וואס מען לאכט אויף ערליכע אידן, פאלן די קינדער אוועק
שלום בית, צדיקים, וויכוחים, היכל הקודש, מוהרא"ש, אמונת חכמים, שבת טיש, ליצנות

בעזרת ה' יתברך


יום ד' פרשת וארא, י"א שובבי"ם, כ"ה טבת, שנת תשפ"ג לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר


איך האב הנאה פון דיר אז דו האסט שכל צו וויסן ווי צו גיין צווישן די טראפן; פון איין זייט נישט רעדן צו דיין ווייב קעגן אירע עלטערן, און פון די אנדערע זייט זאגסטו פאר דיין ווייב אז ביי ענק אין שטוב זאל מען נישט חוזק מאכן פון קיין ערליכע אידן. אירע עלטערן האלטן זיך פאר עכטע (מלשון אחטא) תלמידי היכל הקודש, זיי מאכן חוזק ביי אלע סעודות פון די תלמידים פון מוהרא"ש וואס זענען זיך מוסר נפש צו העלפן אידישע קינדער.


איך וויל פרעגן די אלע לצים, איר טוט דאך דאס זעלבע וואס מען האט געטון אלע יארן מיט מוהרא"ש; אלע יארן האט מען געשריגן אויף אונז: 'היתכן זיך נעמען א מורה דרך, מען טאר נישט גיין צו מפורסמים, נאר דער רבי און נאר רבי נתן', אבער מיר האבן זיך נישט צוטון געמאכט פון די לצים, מיר האבן געקוקט 'ווער איז אונז מחזק צו נעמען דעם רבי'ן און רבי נתן'; וויל איך פארשטיין, וואס איז יעצט ווען עס וואקסט אויף א נייעם דור וואס האט נישט זוכה געווען צו זיצן ביים טיש פון מוהרא"ש, טארן זיי נישט האבן ערליכע אידן וואס זאלן זיי מחזק זיין? דאס איז היכל הקודש? דאס איז מוהרא"ש?!


א שאד צו טענה'ן, א שאד גיין אין ויכוחים; נעם דיר דעם כלל, די שטובער וואס מען לאכט אויף ערליכע אידן - פאלן די קינדער אינגאנצן אוועק פון אידישקייט, די שטובער וואס דער שבת טיש דריידט זיך מיט ליצנות, פון די שטוב וועלן אלע אפלאזן דעם דרך התורה לא עלינו ולא עליכם.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#102 - מען קען נישט צווינגען די ווייב אז זי מוז טון אזוי און אזוי
אמונה, ניגונים, שלום בית, צדיקים, שטעטל, שערן די האר, היכל הקודש, דירה

בעזרת ה' יתברך


יום ד' פרשת וארא, י"א שובבי"ם, כ"ה טבת, שנת תשפ"ג לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


דו מיינסט אין שטעטל דארף מען נישט קיין התחזקות? מאך נישט קיין ווילדע זאכן, איבערלאזן די לאנד וואו דו וואוינסט - צו קענען וואוינען אין שטעטל, עס איז נישט קיין פשוט'ע זאך דאס צו טון.


נעם אריין דעם אייבערשטן ביי דיר אין שטוב, נעם דעם רבינ'ס עצות דארט וואו דו וואוינסט. פארמאך דיינע אויגן און זינג: "מְמַלֵּא כָּל עָלְמִין וְסוֹבֵב כָּל עַלְמִין, אֵין שׁוּם מְצִיאוּת מִבַּלְעָדֶיךָ יִתְבָּרַךְ כְּלָל, וּבְכָל תְּנוּעָה וּתְּנוּעָה שָׁם אֲלוּפוֹ שֶׁל עוֹלָם, אלעס איז דער אייבערשטער, דער אייבערשטער איז מיט מיר, ביי מיר און נעבן מיר" - וועסטו שפירן די טעם וואס מען שפירט אין גן עדן, עס וועט דיר זיין גוט דארט.


מיין נישט אז אין שטעטל דארף מען נישט קיין חיזוק; דאס מערסטע חיזוק דארפן די וואס זענען אין שטעטל. ווייל ווען מען איז ווייט - בענקט מען, ווען מען איז ווייט - גליסט מען, און ווען מען איז נאנט קען זיך פלוצלונג אלעס אפקילן; דער אייבערשטער זאל אפהיטן.


בנוגע וכו'; מען קען נישט שטופן די ווייב אז זי מוז טון אזוי און אזוי, מען קען נישט איבעררייסן די שטריק; וואס יא? קענסט פון צייט צו צייט רעדן פון דאס גרויסקייט פון זיך אפשערן וכו'.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#101 - יעדער קען קומען אין שול, נישט יעדער קען אבער פארלערנען
דרשות, בית המדרש, היכל הקודש, גבאי

בעזרת ה' יתברך


יום ה' פרשת וארא, י"ב שובבי"ם, כ"ו טבת, שנת תשפ"ג לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר


בנוגע וכו'; מען קען נישט זאגן ברענג נישט דעם און דעם מענטש ביי אונז אין שול, א בית המדרש איז אן אפענע פלאץ, אלע קענען קומען.


וואס וועסטו טון ווען מענטשן נישט לפי אונזער וועג וועלן קומען אין שול? מען קען גארנישט טון און מען טאר נישט טון, מען דארף נאר האבן קלוגע גבאים וואס ווייסן וועם מכבד זיין צו רעדן, וועם מכבד זיין נאר מיט אן עלי', און וועם מכבד זיין נאר מיט לאזן זיצן פון די זייט וכו'.


מיר האבן דאס געהאט ווען מיר האבן געעפנט אונזער שול אין וויליאמסבורג. עס זענען אריינגעקומען געסט, אין אנהויב האט מען דעם מכבד געווען מיט רעדן און יענעם מכבד געווען מיט רעדן, ביז מען האט זיך געכאפט אז נישט אלע זענען איינשטימיג מיט מוהרא"ש; זיי פאררופן זיך ברסלב'ער חסידים אבער זיי זענען נישט, זיי זענען געקומען זאגן דעות וכו', האבן מיר אנגעהויבן מכבד זיין געסט מיט עליות און מיט בענטשן ברכת המזון וכדומה, אבער רעדן האט נאר גערעדט דער וואס איז בטל ומבוטל צו מוהרא"ש זכותו יגן עלינו, והבן למעשה.


דער גבאי האברך ... נרו יאיר און דער צווייטער גבאי האברך ... נרו יאיר - זיי דארפן וויסן וועם מכבד זיין צו רעדן און וועם נישט וכו' וכו'.


שטארק זיך מיט דיין הייליגע ארבעט.

#100 - אז מען רעדט ניבול פה ווערט מען אויסגעריסן פון די וועלט
רעדן, תשובה, היכל הקודש, מוהרא"ש, מוסר, ישיבה, ניבול פה

בעזרת ה' יתברך


יום א' פרשת ויחי, ח' טבת, שנת תשפ"ג לפרט קטן


 


מרת ... תחי'


איך האב ערהאלטן אייער בריוו.


וויסן זאלט איר, יעדער איינער קען תשובה טון און אויף יעדע עבירה קען מען תשובה טון; דער אייבערשטער נעמט אן ווען מען טוט תשובה. חכמינו זכרונם לברכה זאגן (פסחים קיט.): "ידו של הקדוש ברוך הוא פרוסה תחת כנפי החיות כדי לקבל בעלי תשובה", דעם אייבערשטנ'ס האנט איז אויסגעשטרעקט אונטער די פליגלעך פון די מלאכים וואס ווערן אנגערופן 'חיות' - אנצונעמען די אלע וואס טוען תשובה.


תשובה טון אויף הערן ניבול פה איז נישט ווען מען זאגט 'יענער איז א מניוול', דאס מיינט נישט תשובה טון; הערן ניבול פה איז אזוי ווי רעדן ניבול פה, הערן ניבול פה איז אזוי עקלדיג ווי רעדן ניבול פה. תשובה טון מיינט, מען האט חרטה אויף וואס מען האט געטון, און מען זאגט דעם אייבערשטן אז מען וועט מער נישט רעדן און הערן קיין ניבול פה.


ניבול פה איז אזא עקלדיגע זאך; מוהרא"ש האט מיר געזאגט: "נאר אויף ניבול פה, אויף די איין זאך - זאלסטו ארויסשיקן בחורים פון ישיבה". מוהרא"ש האט מיר געזאגט, אויב איך הער ניבול פה זאל איך פארשיקן דעם מניוול און ראטעווען די אנדערע בחורים.


איך בוי די קהילה מיט בלוט און שווייס, איין זאך בעט איך פון די יונגע ווייבלעך: "רעדט נישט קיין ניבול פה", אז מען רעדט ניבול פה ווערט מען אויסגעריסן פון די וועלט; רעדט פון אלעס - אבי נישט ניבול פה.


וואויל איז דעם וואס טוט תשובה, איז אים דער אייבערשטער מוחל.

#99 - געלט פון טייערע שמחות, געב ענדערש פאר צדקה, צו פארדינען זכותים
כולל, צדקה, מוסדות, הדפסה, אידיש געלט, היכל הקודש, זכותים, חתונה, שמחות, בר מצוה, מעביר סדרה

בעזרת ה' יתברך


יום ד' פרשת ויחי, י"א טבת, שנת תשפ"ג לפרט קטן


לכבוד ... נרו יאיר


נעכטן האב איך געהאט א משפחה חתונה, איך האב געהאט נחת צו זען ווי די בחורים פון ישיבה גייען נאך געלט. עס האט מיך ממש פרייליך געמאכט צו זען תלמידי היכל הקודש זענען עוסק אין די גרויסע מצוה פון גיין נאך געלט, הלואי וואלסטו אויך עוסק געווען אין גיין נאך געלט. מאך זיך א צייט איינמאל א וואך אדער איינמאל אין צוויי וואכן וואס דו וועסט עוסק זיין אין גיין נאך געלט, און ברענג די געלט פאר די מוסד. מיר פלאגן זיך זייער; ווי עס זעט אויס וועלן מיר נישט קענען צאלן די וואך די איינגעשטעלטע, די קאסע איז אין א לאך.


עס האט נישט קיין פשט די אלע וואס מאכן טייערע שמחות, ענדערש זאלסטו נעמען די געלט וואס דו ווילסט אויסגעבן פאר די שמחה און טון צדקה מיט דעם. אז דו מאכסט בר מצוה זאלסטו פרעגן דיין זון: "וואו זאלן מיר געבן די געלט וואס מיר וואלטן ווען אויסגעגעבן פאר א זאל, פאר א שפילער, פאר א וועיטער וכו' וכו'? וואו זאלן מיר געבן די געלט לכבוד דיין בר מצוה - אז דו זאלסט אויסוואקסן א צדיק?


אז דו מאכסט חתונה זאלסטו זיך אראפזעצן מיט דיין מחותן און ביידע אינאיינעם זאלט איר פרעגן די חתן כלה, וואס פאר א צדקה זאלן מיר טון מיט די געלט וואס מיר וואלטן ווען אויסגעגעבן, זאלן מיר אויסצאלן די מלמדים די וואך פון די חתונה?


עס קאסט אונז כהיום דרייסיג טויזנט דאלער א וואך צו צאלן אלע איינגעשטעלטע, ביז דערווייל האבן מיר איין גרויסע שיסל פאר די מלמדים פון אלע תלמוד תורה'ס: וויליאמסבורג, מאנרא, שטעטל, טברי' און ירושלים.


אדער א וואך פאר אונזער כולל? כהיום דארפן מיר א וואך פינף טויזנט דאלער פאר די טייערע אינגעלייט.


אדער אזוי ווי מען טוט אין חב"ד; זייערע רביים האבן איינגעפירט אז דער בר מצוה בחור און חתן דרוקט א ספר לכבוד די שמחה. אפשר נעם די געלט פון דיין שמחה צו דרוקן ספרים וואס זענען מגלה דעם אייבערשטן און ווייזן א וועג צו לעבן.


פארוואס אויסגעבן געלט פאר א וואך נאכט? מען איז מפרסם אין די בלעטער אז מען קען האבן א וואך נאכט פאר בלויז ניינצן הונדערט דאלער; גיוואלד און געשריגן, ניינצן הונדערט דאלער קען מען צאלן צוויי מלמדים פאר א וואך, פארוואס זאל מען אויסגעבן געלט פאר אפאר שעה פאר גארנישט און פאר נישט? פארוואס מאכן טייערע שמחות? העלף מיט דיין געלט אידישע קינדער.


היינט האבן מיר געטאנצן אין ישיבה מיט די בחורים וואס האבן שוין מסיים געווען ספר בראשית. די בחורים האבן געטאנצן מיט א שטארקע שמחה: "חזק, חזק ונתחזק!" מיר האבן געדאנקט דעם אייבערשטן פאר די גרויסע חסד אז מיר זענען מקורב צום רבי'ן, מיר זענען אין חדר היכל הקודש, דאס איז דאך די גרעסטע מופת; נעמען א מענטש וואס איז ווייט פון לערנען - און אים מאכן לערנען יעדן טאג חומש מיט תרגום.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#98 - גוטע גרוסן פון חבורת היכל הקודש אין בני ברק
קינדער, חינוך הילדים, הפצה, חסידות ברסלב, בית המדרש, היכל הקודש, לשון הרע, תמימות

בעזרת ה' יתברך


יום ב' פרשת ויחי, ט' טבת, שנת תשפ"ג לפרט קטן


 


לכבוד מיינע טייערע חברים, תלמידי היכל הקודש בני ברק, ה' עליהם יחיו


איך באקום כסדר זייער גוטע גרוסן פון ענקער חבורה; ווער עס פאלט אריין ביי ענק אין שול אויף א תפילה - ווערט זייער איבערגענומען פון די אחדות און ווארעמקייט וואס הערשט צווישן אייך, ובעיקר פון די תמימות. עס איז נישטא ביי ענק קיין ליצנות, די גוטע גריסן געבט מיר כח אנצוגיין.


אויך דערציילט מען מיר אז מען געבט אכטונג אויף די קינדער; מען דאווענט מיט זיי, מען זינגט מיט זיי, מען דערציילט זיי תפילה מעשיות און מעשיות פון צדיקים. ביים רבי'ן איז דאס געווען א וויכטיגע זאך, דער רבי האט געוואלט מיר זאלן רעדן צו די קינדער, דער הייליגער רבי האט געזאגט (שיחות הר"ן, סימן רט): "אַייעֶרֶע קִינְדֶער זָאלְט אִיר מוֹדִיעַ זַיין וָואס דָא הָאט זִיךְ גֶעטוּן", און רבי נתן זאגט (שם): "וְאָמַר בְּרֶתֶת וְזִיעַ בְּהִתְלַהֲבוּת נוֹרָא", דער רבי האט דאס געזאגט מיט א מורא'דיגער פלאם און מיט א פלאקער; אז מיר זאלן צואוויסן טון פאר אונזערע קינדער אז עס איז דא א רבי אויף די וועלט וואס פארשטייט יעדן איד, און ווער עס פאלגט זיינע עצות קען זוכה זיין צו ווערן א גרויסער צדיק און א גרויסער בעל מדריגה. אזוי ווי דער רבי האט געזאגט (חיי מוהר"ן, סימן שנח): "מיט יעדע שמועס וואס איך שמועס מיט ענק, קען מען זוכה זיין צו זיין אן ערליכער איד, אפילו א צדיק גמור א גאנץ לעבן, און אן ערליכער איד אזוי ווי איך מיין אן ערליכער איד".


יעצט האב איך באקומען דו גוטע נייעס אז איר האט זיך אריבערגעצויגן אין א נייעם בית המדרש אויף רחוב ירושלים, וויל איך ענק ווינטשן: "שתשרה שכינה במעשה ידיכם, און אלע פון ענק זאלן האבן די געפיל צו עוסק זיין אין צוריקברענגען אידישע קינדער צום אייבערשטן".


מיר דארפן זייער ארבעטן אראפצונעמען די שלעכטע נאמען וואס מען האט ארויפגעקלעבט אויפן רבי'ן, אויף חסידות ברסלב. מיר ליידן פון די משוגעת פון נ נח, דאס מאכט א פחד אויף עלטערן; מען ציטערט אז די קינדער וועלן משוגע ווערן, אזוי אויך אנדערע כיתות וואס פירן זיך אויף ווילד וכו' וכו'. מוהרא"ש האט יארן געארבעט שיין צו מאכן דעם רבינ'ס נאמען און מיר דארפן ממשיך זיין מיט דעם.


גייט הפצה, גייט פארשפרייטן די נייע קונטרסים און גליונות וואס איז גענומען פון אשר בנחל און פון די קונטרסים וואס מוהרא"ש האט געשריבן און גענומען פון לקוטי מוהר"ן און לקוטי הלכות; חיזוק אויף למעשה, חיזוק און עצות ווי אזוי צו קענען זיין דבוק צום אייבערשטן, חיזוק און עצות ווי אזוי צו לעבן מיט א ווייב, מיט קינדער און אין די זעלבע צייט לעבן מיטן אייבערשטן. ווערט נישט צעפאלן ווען מען שפעט און מען צערייסט די ספרים, אזוי גייט עס; ווען עס איז דא א קול דקדושה איז דא א קול הברה, און זייט מתפלל מען זאל עפענען מוסדות היכל הקודש אין בני ברק.


דער אייבערשטער זאל העלפן איר זאלט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#97 - געעפנט בית המדרש היכל הקודש אין לאנדאן
הפצה, דרך ארץ, בית המדרש, היכל הקודש, מוסר, דאווענען, אחדות, מוהרנ"ת ז"ל, התנגדות

בעזרת ה' יתברך


יום ב' פרשת ויחי, ט' טבת, שנת תשפ"ג לפרט קטן


 


לכבוד מיינע טייערע חברים, תלמידי היכל הקודש לאנדאן, ה' עליהם יחיו


ברוך שהחיינו וקיימנו והגיענו לזמן הזה, עס זאל זיך עפענען א שול היכל הקודש אין לאנדאן; דאס איז זייער פרייליכע נייעס.


איין זאך קען איך אייך זאגן, מיינע טייערע לאנדאנער חברים, אויב עס וועט זיין ליבשאפט צווישן אייך - וועט איר מצליח זיין; קיינער וועט ענק נישט קענען צעברעכן, קיינער וועט ענק נישט קענען שלעכטס טון. די הצלחה פון א שול איז נאר אויב עס איז דא אחדות; אויב אלע ווילן גארנישט, נאר איין זאך, האבן א ווינקל וואו מען קען זיך צאמקומען און דאווענען אינאיינעם.


ביים דאווענען זאלט איר נישט רעדן. יעדער זאל זיין משגיח אויף זיך אז מען זאל נישט רעדן, זארגט נישט פאר אנדערע, קוקט נישט אויף אנדערע - וועט איר זייער מצליח זיין.


גייט ווייטער הפצה, שטעלט אייך נישט אפ פאר קיינעם. מען האט מיר געשיקט א פאשקעוויל פון איינעם וואס סטראשעט די מפיצים אין לאנדאן; איך בעט אייך זייער, מאכט אייך נישט צו טון, דאס איז נאר א סימן אז מען טוט גוט, גייט אן מיט די הייליגע ארבעט ביתר שאת וביתר עוז.


נקוט האי כללא, וואו עס איז דא א קול דקדושה ווערט נתעורר א ווידער קול. גייט ווייטער פארשפרייטן די חיזוק פון רבי'ן, און אויב איינער צערייסט און איז מבזה די ספרים - זאלט איר וויסן אז יענער איז א בעל עבירה, ווייל ווער עס רעדט אויף ספרים וואס זענען מגלה דעם אייבערשטן - איז א בעל עבירה, אנדערש וואלט ער נישט פארשעמט די ספרים.


היינט נאכט איז די יארצייט פון הייליגן רבי נתן. אזוי האט רבי נתן געזאגט, דער וואס צערייסט און פארשעמט ספרים וואס זענען מגלה דעם אייבערשטן - האט דאס נאר געקענט טון ווייל ער האט פאר דעם געטון זייער א גרויסע עבירה און אין רפואה למכתו; ווייל מה דאך "המזבה תלמיד חכם אין רפואה למכתו", מה דאך דער וואס פארשעמט א תלמיד חכם וועט ווערן קראנק און נישט האבן קיין היילונג פאר זיין קראנקייט, איז דאך זיכער אז איינער פארשעמט הייליגע ספרים וואס רעדן נאר פון אמונה, פון קדושה - איז דאך זיכער אז ער וועט כאפן א ביס פון א שלאנג און נישט האבן קיין רפואה.


דער עיקר זאל זיין דרך ארץ. מוהרא"ש האט דערציילט, ווען ער איז מקורב געווארן איז געווען אין אמעריקע איין קיבוץ פון צען אידן, עס איז געווען א שטארקע דרך ארץ צווישן זיי, מען האט געשפירט דעם רבי'ן, אלע האבן גערעדט מיט דרך ארץ.


דער אייבערשטער זאל העלפן איר זאלט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#96 - מאך דיר א חשבון וואס דו באקומסט אין היכל הקודש
וויכוחים, היכל הקודש, מוהרא"ש, ראש ישיבה, קשיות, מוהרנ"ת ז"ל, בלבולים

בעזרת ה' יתברך


יום ד' פרשת ויגש, ד' טבת, שנת תשפ"ג לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר


בנוגע דיינע בלבולים וכו' און אלע פראגעס וואס מען פרעגט דיר אויף היכל הקודש וכו'; איך בין דאס אויך אלעס אריבער, און יעדער איינער דארף דאס אריבערגיין. איך האב זיך אלץ געמאכט א חשבון פאר מיר: 'וואס באקום איך פון רבי'ן? וואס געווין איך אין היכל הקודש? וואס מיינט מוהרא"ש פאר מיר?' דאס האט מיך געהאלטן אלע יארן און דאס האלט מיך נאך עד היום הזה.


מען האט מיך געפרעגט שווערע שאלות אויף מוהרא"ש, איך פלעג זיי ענטפערן: איך בין נישט מוהרא"ש'ס סעקרעטאר, איך דארף נישט פארענטפערן מוהרא"ש און נישט היכל הקודש. איך בין געקומען פאר מיר, איך בין געקומען זיך היילן, און אזוי ווי ווען איך גיי צום דאקטער אינטערעסירט מיך נישט אויב דער דאקטער האט א שכן מיט וועם ער קריגט זיך און אויב דער דאקטער האט פארשיקט זיין ארבעטער, איך ווארט אין ווארט-צימער ווען עס וועט זיין מיין רייע אריינצוגיין, איך זאג דעם דאקטער וואס טוט מיר וויי און דער דאקטער פארשרייבט מיר א מעדעצין; פאר די סיבה בין איך געקומען צו מוהרא"ש, ער זאל מיך אויסהיילן; מיך ברענגען צום אייבערשטן, מיך מאכן לערנען און מיך מאכן האבן שלום בית, איך זאל שפירן דעם אייבערשטן, און אלעס אנדערש אינטערעסירט מיך נישט.


הלואי זאלסטו זיך דערהאלטן, איך זע צווישן די חברים איז דא שוואכע מוחות; מען קען יענעם ברענגען צו די שענסטע און העכסטע מדריגות און פלוצלונג, מיט איין מאך מיט די האנט איז אלעס פערטיג.


יעצט פארשטיי איך וואס מוהרא"ש פלעגט דערציילן, אז דער רבי האט אמאל געזאגט פאר רבי נתן: "איך האב דיר שוין אריין געכאפט אין מיין זאק", האט רבי נתן געזאגט: "רבי, בינד מיר צו אינעם זאק איך זאל נישט אוועק גיין". רבי נתן פלעגט זאגן פאר די וואס האבן זיך אפגעקילט: "פון אזא רבי גייט מען אוועק?! זאל דער רבי נעמען א דראנג און מיך שלאגן - וועל איך אויך נישט אוועקגיין".


קומענדיגע וואך דינסטאג עשרה בטבת געפאלט די יארצייט פון הייליגן רבי נתן, מאנטאג נאכט וועלן זיך אנשי שלומינו צאמנעמען בכל אתר ואתר דאנקען דעם אייבערשטן פאר רבי נתן. דער רבי האט געזאגט (חיי מוהר"ן, סימן שע): "ווען נישט רבי נתן וואלט פון מיר נישט געבליבן א שמות בלעטל".


איך וועל זיך באטייליגן ביי די סעודה אין בית המדרש היכל הקודש בלומינגראוו; מען וועט קענען מיטהאלטן די שיעור אין אלע בתי מדרשים היכל הקודש.


מארגן וועט זיין די וועכנטליכע ליל שישי שיעור אין ישיבה; הלואי וועסטו זיך אפרייסן פון אלע שטערונגען און קומען צום שיעור.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#95 - געלויבט דער אייבערשטער אז מיר האבן מוסדות פאר די קינדער
תודה והודאה, חינוך הילדים, מוסדות, היכל הקודש, מוהרא"ש, ראש ישיבה

בעזרת ה' יתברך


יום ג' פרשת מקץ, כ"ו כסליו, ב' דחנוכה, שנת תשפ"ג לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר


די גרעסטע נס וואס מיר האבן איז, אז מיר האבן מוסדות פאר אונזערע קינדער וואס מען לערנט מיט זיי אויף די וועג וואס מוהרא"ש האט אונז געלערנט.


וויפיל דארפן מיר דאנקען דעם אייבערשטן אויף די גרויסע חסד אז אונזערע קינדער זיצן מיט מלמדים יראי שמים, וואס לעבן מיט'ן רבי'ן, מלמדים וואס גייען אין מקוה, מלמדים וואס זענען זיך מתבודד, מלמדים וואס לערנען שיעורים כסדרן בכל התורה כולה, מלמדים וואס געבן אכטונג אויף יעדן קינד.


אזוי אויך אין בית פיגא; לערערינס וואס האבן ליב יעדן קינד און לייגן אריין א ליבשאפט אין די קינדער צו גיין מיט די תורה וועג.


יארן צוריק איז דאס נישט געווען; ווען איך בין מקורב געווארן צו מוהרא"ש האבן מיר געוויסט אז דאס איז א זאך וואס גייט נישט איבער פאר די קינדער, דאס איז א סוד פאר אונז אליין, מען האט אונז קלאר געזאגט אז מען דארף געהערן צו די גרויסע קהילות צוליב די קינדער, און שטילערהייט קענען מיר נעמען חיזוק פון מוהרא"ש, און חסדי השם אז מיר האבן א פלאץ פאר אונזערע קינדער, זיי זאלן אויפוואקסן מיט'ן רבי'ן, אויפוואקסן מיט תמימות ופשיטות, אויפוואקסן מיט מעשיות פון תפילה; אז דאס זאל זיין זייער לעבן.


א פרייליכן ליכטיגן חנוכה.

#94 - דער רבי וועט אונז מתקן זיין מיט די גרעסטע תיקונים
חסידות ברסלב, בית המדרש, היכל הקודש

בעזרת ה' יתברך


יום ב' פרשת וישב, י"ח כסליו, שנת תשפ"ג לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר


איך פריי זיך זייער צו הערן די גוטע גרוסן אויף אונזער בית המדרש היכל הקודש אין בראכפעלד, איך וועל איבערגעבן פאר די גבאים וואס ארבעטן אריין מיט מסירת נפש לטובת דעם בית המדרש - די שיינע גרוס וואס דו שרייבסט מיר.


שטארק זיך ברודער, מיר האבן א רבי וואס גייט פאר אונז, מיר האבן נישט וואס צו זארגן. דער רבי האט אונז געזאגט גלייך פארן הסתלקות (חיי מוהר"ן, סימן רכה): "מַה לָּכֶם לִדְאֹג", וואס האט איר צו זארגן, "מֵאַחַר שֶׁאֲנִי הוֹלֵךְ לִפְנֵיכֶם", אז איך גיי פאר אייך; דער רבי וועט אונז מתקן זיין מיט די גרעסטע תיקונים, מיר דארפן נאר ברענגען שטיינער און וואפנע, און דער רבי בויט פון דעם בנינים נוראים. (עיין חיי מוהר"ן, סימן רצג).


איך בין זיך זייער מחי' מיט דיינע בריוו; שרייב נאך, האלט זיך נישט צוריק פון שרייבן בריוו.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#93 - אנשטאט זיך טענה'ן, זאג 'יישר כח פאר'ן זאגן'
דרך ארץ, חסידות ברסלב, וויכוחים, משפחה, היכל הקודש, הלכה, קריאת שמע

בעזרת ה' יתברך


יום ד' פרשת וישלח, י"ג כסליו, שנת תשפ"ג לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


איך פריי זיך זייער אז דו פירסט זיך מיט דרך ארץ, דו טענה'סט נישט מיט קיינעם. עס נעמט א שטיק צייט פון ווען מען ווערט מקורב ביז מען כאפט די שכל פון מוהרא"ש פון נישט אריינגיין אין ויכוחים מיט קיינעם, זיך נישט טענה'ן מיט מענטשן, און זיכער נישט מיט טאטע, מאמע און זיידעס. אז דיין זיידע האט דיר געגעבן א גאנצע דרשה אז מען טאר נישט זאגן "שכוח אייבערשטער" נאר "איך דאנק דיר אייבערשטער" - האסטו זיך נישט צוריק גע'טענה'ט, נאר אים געזאגט: "שכוח פארן זאגן".


בנוגע ליינען קריאת שמע גייענדיג אין גאס; אז מען ליינט קריאת שמע אין גאס גייענדיג - דארף מען זיך אפשטעלן ביי שמע ישראל. חכמינו זכרונם לברכה זאגן (תנחומא לך לך, א): "אָסוּר לְקַבֵּל עָלָיו עֹל מַלְכוּת שָׁמַיִם כְּשֶׁהוּא מְהַלֵּךְ", מען טאר נישט זאגן די ערשטע פסוק פון קריאת שמע גייענדיג, "אֶלָּא יַעֲמֹד בְּמָקוֹם אֶחָד", מען מוז זיך אפשטעלן, "וִיכַוֵּן לִבּוֹ לַשָּׁמַיִם" און אינזין האבן דעם אייבערשטן, "בְּאֵימָה וּבְיִרְאָה בְּרֶתֶת וּבְזִיעַ בְּיִחוּד הַשֵּׁם", מען דארף ליינען קריאת שמע מיט א ציטער און א פארכט, "וְיִקְרָא 'שְׁמַע יִשְׂרָאֵל ה' אֱלֹהֵינוּ ה' אֶחָד' (דברים ו, ד), כָּל אֶחָד וְאֶחָד בְּכַוָּנַת הַלֵּב, וְאַחַר כָּךְ, 'בָּרוּךְ שֵׁם כְּבוֹד מַלְכוּתוֹ לְעוֹלָם וָעֶד'", נאכדעם קען מען ווייטער גיין. עס איז דא קלארע גמרות ווי די הייליגע חכמים זכרונם לברכה דערציילן אז זיי האבן געליינט קריאת שמע גייענדיג.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#92 - געב דיין צדקה פאר'ן בית המדרש היכל הקודש אין דיין שטאט
צדקה, בית המדרש, היכל הקודש

בעזרת ה' יתברך


יום ג' פרשת וישלח, י"ב כסליו, שנת תשפ"ג לפרט קטן


 


לכבוד מיינע טייערע חברים תלמידי היכל הקודש לאנדאן, ה' עליהם יחיו


געלויבט דעם אייבערשטן אז מיר גרייטן זיך צו עפענען א "בית המדרש היכל הקודש" לאנדאן.


וויל איך אייך בעטן, געבט אייער צדקה, מעשר וחומש - פארן בית המדרש היכל הקודש אין לאנדאן. געבן צדקה פארן "בית המדרש היכל הקודש" - איז עולה על הכל. דאס מיין איך נישט נאר לאנדאן, נאר וואו מען דאווענט - דארף מען געבן די צדקה פארן בית המדרש וואו מען דאווענט.


איך באקום צדקה פון א טייל פון אייך, וויל איך אייך בעטן, ענדערש שיקט מיר נישט אייער געלט, געבט די געלט ביי אייך אין בית המדרש - וועט איר האבן גרויסע זכותים.


איך דארף מקצר זיין, איך וועל ענק נאך שרייבן.


דער אייבערשטער זאל העלפן איר זאלט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#91 - ברענגט נישט א קאמפיוטער אין שול, אפילו פאר גוטע צוועקן
קאמפיוטער, בית המדרש, היכל הקודש, ראש ישיבה

בעזרת ה' יתברך


יום ד' פרשת וישלח, י"ג כסליו, שנת תשפ"ג לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר, ירושלים


איך וויל נישט דו זאלסט קומען ביי אונז אין שול מיט א קאמפיוטער, לעפטאפ וכדומה. א שול איז געמאכט צו לערנען און דאווענען, א שול איז געמאכט צו ווערן נענטער צום אייבערשטן, נישט צו קומען זיך אונטערהאלטן, קוקן נייעס וכו'; עס איז נישט קיין נפקא מינה וואס דו קוקסט, אפילו ברסלב'ער נייעס, אפילו די בריוו וכו'.


איך האלט אלעס מיט וואס טוט זיך אין אלע שול'ן היכל הקודש, די גבאים געבן מיר איבער יעדע פרט, און באזונדער אין די ירושלים'ער שול, דארט האלט איך מיט יעדע פינטל. איך בעט דיר זייער זאלסט מער נישט קומען אין שול מיט קיין שום כלי וואס מען קען זען אויף דעם, אנגעהויבן ביי א קאמפיוטער ביז די קליינע טעלעפאן. איך האב אויפגעשטעלט דעם שול מיט מסירת נפש, איך וויל נישט דו זאלסט מיר דאס צעווארפן.


איך האף דו וועסט מיר פאלגן.

#90 - מיט אביסל חכמה קען א פרוי מאכן דאס לעבן פאר א גן עדן
שלום בית, חיזוק פאר פרויען, חסידות ברסלב, וויכוחים, היכל הקודש, סיפורי צדיקים

בעזרת ה' יתברך


יום ב' פרשת ויצא, ד' כסליו, שנת תשפ"ג לפרט קטן


 


מרת ... תחי'


איך האב ערהאלטן אייער בריוו.


היכל הקודש איז א זאך וואס דארף נישט שטערן דעם מאן, ווייל וואס איז דען היכל הקודש? אין היכל הקודש לערנט מען אמונה, שמחה און התבודדות ותפילה; די זאכן דארפן נישט שטערן דעם מאן. אויך רעדט מען אסאך פון שלום בית, אז דער אייבערשטער רוט נאר דארט וואו עס איז דא שלום, מען רעדט זייער אסאך פון מוותר זיין איינער פאר'ן צווייטן און מאכן א פלאץ פאר די שכינה הקדושה, און אזוי וואקסן אויף די קינדער געזונט; די זאכן דארף נישט שטערן דעם מאן, יעדער מאן וואלט געוואלט אז זיין ווייב זאל האבן א שטארקע אמונה, זיין שטענדיג פרייליך און האבן א גוטע שלום בית.


אז אייער מאן נרו יאיר זאגט אייך אז ער וויל נישט איר זאלט זיין א ברסלב'ער און ער וויל נישט איר זאלט זיין היכל הקודש, זאלט איר אים זאגן: "מיין טייערער מאן איך וועל טון דיין ווילן, איך וועל טון וואס דו זאגסט".


עס שטערט אים זיכער נישט די חיזוק וואס איר נעמט פון היכל הקודש און אויך נישט די חיזוק ווי אזוי צו זיין א גוטע ווייב וכו', עס איז נאר די זאך וואו מען געהערט וכו', וואס זאגט מען פאר חברים וכו', וואס וועלן חברים זאגן אויף אים וכו'.


פארלירט אייך נישט, איר זאלט שעצן אייער מאן און אים ארויפקוקן, איר זאלט אים געבן גוטע ווערטער און אים אויפבויען. רעדט נישט צו אים פון רבי'ן און נישט פון היכל הקודש, רעדט צו אים זיין שפראך, וואס ער האט ליב צו רעדן, און מיט חכמת נשים וועט איר האבן א זיסע לעבן.


מיט אביסל חכמה קען מען זיך מאכן די לעבן פאר א גן עדן. בפרט די פרוי, די עקרת הבית - זי קען מאכן איר שטוב זאל זיין א פלאץ פאר השראת השכינה, די תורה לערנט אונז אז א פרוי האט די כח צו משכנע זיין דעם מאן אויף וואס זי וויל. חכמינו זכרונם לברכה דערציילן (בראשית רבה יז, ז): "מַעֲשֶׂה בְּחָסִיד אֶחָד שֶׁהָיָה נָשׂוּי לַחֲסִידָה אַחַת" עס איז געווען אן ערליכער איד וואס איז געווען חתונה געהאט צו אן ערליכע פרוי, "וְלֹא הֶעֱמִידוּ בָּנִים זֶה מִזֶּה, אָמְרוּ, 'אֵין אָנוּ מוֹעִילִים לְהַקָּדוֹשׁ בָּרוּךְ הוּא כְּלוּם', עָמְדוּ וְגֵרְשׁוּ זֶה אֶת זֶה" עס איז אריבער לאנגע יארן וואס זיי האבן נישט געהאט קיין קינדער און זיי האבן זיך גע'גט. "הָלַךְ זֶה וְנָשָׂא רְשָׁעָה אַחַת" דער ערליכער איד איז געגאנגען און האט חתונה געהאט מיט א שלעכטע פרוי, "וְעָשְׂתָה אוֹתוֹ רָשָׁע" און זי האט געמאכט אז איר מאן דער צדיק זאל אויך ווערן א רשע. "הָלְכָה זֹאת וְנִשֵּׂאת לְרָשָׁע אֶחָד" און די ערליכע פרוי האט חתונה געהאט מיט א רשע, "וְעָשְׂתָה אוֹתוֹ צַדִּיק" און זי האט אים געמאכט פאר א גרויסער צדיק, "הֱוֵי שֶׁהַכֹּל מִן הָאִשָּׁה" זעט מען פון דעם אז אלעס איז געוואנדן אין די פרוי.


דער אייבערשטער זאל העלפן איר זאלט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#89 - אז דו וועסט אויסהערן לשון הרע, וועסט ארויספאלן פון גן עדן
חסידות ברסלב, היכל הקודש, לשון הרע, התנגדות, גן עדן

בעזרת ה' יתברך


יום ב' פרשת תולדות, כ"ז מר-חשון, שנת תשפ"ג לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר


געב אכטונג עס זאל נישט פאסירן מיט דיר וואס האט פאסירט מיט אדם הראשון. די תורה דערציילט, דער אייבערשטער האט באשאפן אדם הראשון, אים אריינגעלייגט אין גן עדן, דארט האט ער אלע זיסקייטן און אלע ליכטיגקייטן וואס איז דא פאר צדיקים, און אין איין מינוט האט זיך אלעס געענדיגט, ער איז פארטריבן געווארן און ארויסגעווארפן געווארן פון גן עדן, ווי אזוי? ער האט זיך צוגעהערט צו די לשון הרע'ס וואס דער שלאנג האט גערעדט אויפ'ן הייליגן באשעפער.


ווען מען ווערט מקורב צום רבי'ן, מען פאלגט די עצות פון רבי'ן, מען הויבט אן לעבן מיט אמונה, מען גייט התבודדות; מען שמועסט מיטן אייבערשטן אויף די אייגענע שפראך, מען הויבט אן דאנקען און לויבן דעם אייבערשטן אויף יעדע זאך - צוביסליך עפענען זיך די טויערן פון גן עדן, מען ווערט נענטער און נענטער צום אייבערשטן. אזוי ווי דער הייליגער רבי זאגט (לקוטי מוהר"ן חלק ב', סימן ב): "כִּי זֶה עִקָּר שַׁעֲשׁוּעַ עוֹלָם הַבָּא" דאס איז עולם הבא, "לְהוֹדוֹת וּלְהַלֵּל לִשְׁמוֹ הַגָּדוֹל יִתְבָּרַךְ" דאנקען און לויבן דעם אייבערשטן, "וּלְהַכִּיר אוֹתוֹ יִתְבָּרַךְ" און איינערקענען דעם אייבערשטן, "שֶׁעַל יְדֵי זֶה סְמוּכִים וּקְרוֹבִים אֵלָיו יִתְבָּרַךְ", אזוי איז מען נאנט צום אייבערשטן, "כִּי כָל מַה שֶּׁיּוֹדְעִין וּמַכִּירִין אוֹתוֹ יִתְבָּרַךְ בְּיוֹתֵר, סְמוּכִים אֵלָיו בְּיוֹתֵר" ווייל ווי מער מען איינערקענט אז אלעס איז דער אייבערשטער - אלץ מער נענטער איז מען צום אייבערשטן.


ביז דער שלאנג קומט אן... מען הויבט אן הערן לשון הרע אויפ'ן רבי'ן, מען הערט לשון הרע אויף היכל הקודש.


אזוי איז געווען ביי מיין התקרבות; מען איז געקומען רעדן צו מיר לשון הרע, געלויבט דעם אייבערשטן איך האב קיינעם נישט אויסגעהערט. אין היכל הקודש זענען געווען מענטשן וואס האבן גערעדט ליצנות אויף מוהרא"ש, איך האב זיך זייער אכטונג געגעבן נישט צו רעדן מיט זיי, איך האב געבעטן דעם אייבערשטן: "ווייז מיר דעם אמת, איך וויל זיך נישט נארן, איך וויל דיך דינען, און דא האב איך געטראפן א רבי וואס ברענגט מיך נאנט צו דיר, און יעצט הער איך לשון הרע", איך האב אסאך געבעטן אויף דעם.


איך שרייב דיר ווייל איך האב מורא פאר דיר; יעצט לעבסטו א גוט לעבן, דו ביסט פול מיט חיות; וואס וועט זיין אז דו וועסט אויסהערן לשון הרע? וועסט ארויספאלן פון גן עדן.


היינט נאכט וועט זיין די פרויען צאמקום, בלייב אין שטוב אז דיין ווייב זאל קענען קומען.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#88 - נעמען א פלאץ פאר א שול אפילו ס'איז נאכנישט דא קיין מנין
הפצה, בית המדרש, היכל הקודש, חבורות

בעזרת ה' יתברך


יום ג' פרשת תולדות, כ"ח מר-חשון, שנת תשפ"ג לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר, גבאי בית המדרש היכל הקודש לאנדאן


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


עס איז כדאי צו נעמען א פלאץ פאר א שול אפילו עס איז נאכנישט דא קיין מנין פאר אלע דריי תפילות.


ביי אונז אין וויליאמסבורג, ווען מיר האבן אנגעהויבן די מנין היכל הקודש - האבן מיר אויך נישט געהאט קיין מנין פאר אלע דריי תפילות. מיר האבן אנגעהויבן מיט שלש סעודות און מיט די צייט איז דאס אזוי שיין צואוואקסן, אזויפיל מענטשן זענען מקורב געווארן, און מיט די צייט איז געווארן א ישיבה, א תלמוד תורה, א בית פיגא וכו' וכו'.


אזוי אויך אין קרית יואל. ביים אנהויב האבן זיי זיך זייער געפלאגט מיט מנין, ביז עס איז שוין היינט דא אין קרית יואל דריי בתי מדרשים פון היכל הקודש. אזוי הויבט מען אן א שול, מען שפרינגט אריין, און מיט די צייט וועט ארויסגיין א שם אין לאנדאן אז עס איז דא א ווינקעלע וואס מען איז מחזק, וועלן אלע קומען.


מיר האבן יעצט געעפנט א שול היכל הקודש אין טברי'; צוביסלעך ווערט נתרבה די חבורה, הונגעריגע מענטשן קומען שטילערהייט אריין נעמען חיזוק, הערן אפאר ווערטער פון רבי'ן צו האבן כח צו דינען דעם אייבערשטן.


נעם ארויס די פלאץ, הויב אן מיט שלש סעודות, צוביסליך וועסטו זען אז עס וועט זיין א שיינע קיבוץ ברסלב'ער חסידים.


געב נאר אכטונג עס זאל נישט זיין ביי ענק קיין ליצנות און נישט קיין ברוינפן.


רעד ביי שלש סעודות פשוט'ע דיבורים; לערן פאר בריוו פון מוהרא"ש זכותו יגן עלינו אדער פון ספר עצתו אמונה.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#87 - ס'איז נישט גוט פאר קינדער צו הערן אין שטוב אנדערש ווי אין מוסד
חינוך הילדים, מוסדות, וויכוחים, היכל הקודש, מוהרא"ש, לשון הרע

בעזרת ה' יתברך


יום א' פרשת תולדות, כ"ו מר-חשון, שנת תשפ"ג לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר


איך האב געהערט אלע דיינע טענות אויף מיר און אויף אונזער חינוך.


די בעסטע זאך וואלט געווען דו זאלסט ארויסנעמען דיינע קינדער פון אונזערע מוסדות, ווייל עס איז נישט גוט און נישט געזונט פאר די חינוך פון דיינע קינדער צו הערן אין שטוב אנדערש ווי זיי הערן אין חדר און אין סקול.


בנוסף לזה געב איבער אין שטוב אז עס איז נישט גוט וואס מען טוט מיטן ארום רופן משפחות און רעדן אויף מיר. די ריכטיגע זאך איז, אויב מען האט הנאה פון א פלאץ - דעמאלט איז דאך גוט, און אויב מען האט נישט הנאה, מען האלט אנדערש - דארף מען זיך זוכן אן אנדערע פלאץ.


איך קען דיר דערציילן וואס איך האב מיטגעהאלטן יארן צוריק. עס זענען געקומען משפחות מיט טענות צו מהרא"ש אויף מיר, מוהרא"ש האט זיי גע'עצה'ט זיי זאלן ארויסנעמען די קינדער און אזוי האבן זיי געטון. נאכדעם זענען געווען וואס האבן געהעצט, דאס האט זיך זייער נישט גוט אויסגעלאזט.


בעט איך דיר זייער, געב איבער אין שטוב מען זאל דאס נישט טון. איך באקום בריוו פון משפחות וואס שרייבן אז פון דיר אין שטוב רופט מען און מען רעדט שעות אויף שעות קעגן די חינוך ביי אונז; שוואכע מענטשן ווערן צעמישט און דאס מאכט נאכדעם נאר חרבונות.


איך בין נישט ברוגז אז מען שיקט די קינדער צו מיר און זיכער נישט אויב מען שיקט נישט די קינדער צו מיר, אונזער חינוך איז אנדערש, נישט אלע גלייכן דאס; מיר רעדן זייער אסאך מיט די קינדער פון אמונה, מער ווי מען רעדט אין אנדערע פלעצער. מיר רעדן צו די קינדער זייער אסאך פון תפילה, אויך גרייטן מיר אן די קינדער זיך אכטונג צו געבן פון קראנקע מענטשן, און מיר רעדן מיט די קינדער פון אמונת חכמים; מען קען נאר זיין א איד אויב מען גלייבט און מען פאלגט וואס צדיקים זאגן. אויך רעדן מיר וואס דער לעבן איז, נישט נאכלויפן פרענדס און נישט זוכן אויסצוגעבן געלט פאר נארישע זאכן וכו' וכו'.


איך דארף מקצר זיין.

#86 - רעדן נאר דיבורים וואס מען לערנט אין היכל הקודש
חיזוק פאר פרויען, צדיקים, דרשות, היכל הקודש, אמונת חכמים, לשון הרע, קשיות, התנגדות

בעזרת ה' יתברך


יום ד' פרשת תולדות, כ"ט מר-חשון, ערב ראש חודש כסליו, שנת תשפ"ג לפרט קטן


 


מרת ... תחי'


ווען איר רעדט מיט די פרויען זאלט איר רעדן נאר דיבורים וואס מען לערנט אין היכל הקודש; רעדט פון אמונה, פון שמחה, אויך פון תפילה און פון שלום בית וכו'.


רעדט אויך אסאך פון אמונת חכמים, ווייל אן אמונת חכמים איז גארנישט דא; א מענטש אן א צדיק איז א פארלוירענער, א מענטש אן אמונת חכמים פאלט.


מוהרא"ש זאגט בשם דעם גרויסער צדיק רבי מרדכי פון לעכעוויטש זכותו יגן עלינו (הובא בספר אבקת רוכל): "אויב איז נגזר געווארן א גזירה אויפ'ן מענטש, ברענגט מען אים אריין קשיות אויף צדיקים, און אזוי פאלט ער און טראסקעט ער מיט נפילות נאכאנאנד".


רעדט אסאך פון נישט ווערן צעמישט פון לשון הרע און ליצנות. מען זאל שטענדיג זיך מאכן א חשבון 'ווער געבט מיר חיזוק אויף אמונה? ווער געבט מיר חיזוק אויף שלום בית? ווער געבט מיר חיזוק צו קענען שפירן דעם אייבערשטן? און אז מען רעדט אויף דעם צדיק טאר איך עס נישט אויסהערן'; ווייל דער הייליגער בעל שם טוב זכותו יגן עלינו זאגט, אין יעדע דור זענען דא צדיקים וואס קענען גרינגערהייט מקרב זיין גאנץ כלל ישראל צום אייבערשטן, נאר דער סמ"ך מ"ם און זיינע מיטהעלפער מאכן חוזק, מאכן ליצנות און רעדן לשון הרע, דאס איז גורם מען זאל זיך דערווייטערן פון די צדיקים, און אזוי בלייבט מען נעבעך יעדער איינער אין זיין שקר.


ווען משה רבינו האט געזען ווי די אידן האבן זיך נאכגעשלעפט נאך די ערב רב האט ער אויסגערופן (שמות לב, כו): "מִי לַה' אֵלָי", ווער עס וויל זיך צוקלעבן צום אייבערשטן זאל זיך צוקלעבן צו מיר; ווייל נאר אזוי קען מען קומען צום אייבערשטן.


האט נישט מורא פון קיינעם.

#85 - מאכסט חוזק פון א צווייטן, אין מיין נאמען?!
שלום בית, הפצה, אומאן, היכל הקודש, חובות, ראש ישיבה

בעזרת ה' יתברך


יום ג' פרשת חיי שרה, כ"א מר-חשון, שנת תשפ"ג לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר


איך באקום פון דיר כסדר בריוו, אבער יעצט האט מיר איינער געשריבן א טענה אויף מיר. ער האט דיר געבארגט געלט צו קענען פארן צום הייליגן רבי'ן אויף ראש השנה; ער האט דיר פארבארגט צוועלף טויזנט שקל בתנאי אז דו וועסט אים באצאלן יעדע ראש חודש דריי טויזנט שקל ביז די חוב ווערט באצאלט.


ער שרייבט מיר אז ער האט דיר געבעטן ראש חודש חשון צו באצאלן - זאגסטו אים: "מיין ראש ישיבה האט מיר געזאגט איך זאל דיר זאגן א יישר כח", ער פרעגט דיר: "ווען וועסטו באצאלן?" זאגסטו אים מיט שפאס: "מיין ראש ישיבה האט מיר געזאגט איך זאל דיר זאגן א יישר כח"; ער שרייבט מיר אז ער האט א טענה צו מיר, היתכן איך מאך חוזק פון מענטשן.


ראשית, איך האב מיט דיר נישט גערעדט וועגן דעם, צווייטנס וואס נוצטו מיין נאמען חוזק צו מאכן? דריטנס, אז דו ווילסט זיין א תלמיד היכל הקודש זאלסטו מוחל זיין און אים באצאלן; מען קען נישט זיין אין היכל הקודש מיט חובות, היכל הקודש איז נישט קיין ערי מקלט, היכל הקודש איז א פלאץ וואס לערנט אויס דעם מענטש ווי אזוי צו לעבן מיט'ן אייבערשטן, לעבן מיט די תורה.


איך וויל פארשטיין וואס איז מיט דיר, ווי קומט אריין מיין נאמען דא אין בילד? אזוי רעדט מען צו מענטשן?! קומט אויס אז נאכדעם וואס דו וועסט טרעפן א שידוך דארף איך ערווארטן א בריוו פון דיין כלה אז דו גייסט איר זאגן "מיין ראש ישיבה האט מיר געזאגט איך זאל דיר זאגן דו ביסט גערעכט"? און ווען דו וועסט האלטן נאך די חתונה וועסטו איר זאגן: "מיין ראש ישיבה האט מיר געזאגט איך זאל דיר זאגן איך האב דיר ליב"? וואס גייט פאר מיט דיר, אזוי רעדט מען צו א לֹוֶה? ווען יענער האט דיר א טובה געטון און דיר געהאלפן בעת צרה, דו זאלסט קענען אנקומען קיין אומאן - מאכסטו חוזק?!


זע צו מקיים זיין דיינע ווערטער; גיי הפצה, גיי נאך געלט, באצאל דיינע חובות און בעט יענעם איבער.

#84 - די ארבעט פון א גבאי אין בית המדרש היכל הקודש
התחזקות, בית המדרש, היכל הקודש, בין אדם לחבירו, גבאי

בעזרת ה' יתברך


יום ב' פרשת חיי שרה, כ' מר-חשון, שנת תשפ"ג לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר, גבאי בית המדרש עצתו אמונה קרית ברסלב


בנוגע מאכן א פארברענג מפעם לפעם פאר אינגעלייט וואס ווילן זיך מחזק זיין מיט עצות און חיזוק פון רבי'ן - אדרבה ואדרבה; אויף מחזק זיין אינגעלייט דארפסטו נישט פרעגן קיין רשות, אויף זאגן מוסר דארפסטו פרעגן רשות - אויב דו ביסט כדאי און אויב עס וועט ארויסקומען פון דעם גוטס, אבער צו געבן חיזוק - כל הקודם זכה! ווי פריער מען קען יענעם געבן א גוט ווארט - איז דאס די גרעסטע זכות.


א גבאי אין בית המדרש היכל הקודש איז נישט נאר גבאי ביים דאווענען, מען איז גבאי זיבן טעג א וואך, פיר און צוואנציג שעה א טאג. מען דארף טראכטן פון אלע מתפללים, און טראכטן פון אלע מקורבים, און אז מען זעט א אינגערמאן קומט נישט, אדער ער קומט יא אבער ער איז נישט אזוי פרייליך - דארף מען כאפן א שמועס מיט אים און אים מחזק זיין, און אז דעם אינגערמאן דרוקט חובות - איז מען אים מחזק ער זאל זיך נישט פארלירן, מען דערציילט אים מעשיות וואס מען איז אליינס אריבער און מען האט זיך דערהאלטן, און אז עס דרוקט דעם אינגערמאן עפעס אין שלום בית איז מען זיך מחזק.


א גבאי אין היכל הקודש איז נישט א טיטל און שוין, אויסרופן עליות קען יעדער און אויסקערן א שול קען אויך יעדער, ווער קען דען נישט האלטן א בעזעם אין די האנט? וואשן האנטוכער קען אויך יעדער, אבער זארגן פאר א צווייטן, טראכטן פון א צווייטן, קענען אפלערנען א פנים פון א צווייטן, וויסן אויב איינער פון די מתפללים, פון די חברים - מוטשען זיך מיט עפעס און אים פרובירן צו העלפן - דאס איז א גבאי היכל הקודש.


שטארק זיך מיט דיין גבאות, ווייז דעם בריוו פאר אלע גבאים.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.