בריוון פונעם ראש ישיבה שליט"א

בעזרת ה' יתברך

יום ד' פרשת נח, א' דראש חודש מרחשון, שנת תשפ"ב לפרט קטן

מרת ...

וויסן זאלט איר, אויב מען שטופט אפ, מען וויל נישט גיין וכו' - איז דאס א גרויסע עבירה, מען באקומט פאר דעם א גרויסער עונש.

מען קען נישט סטראשען דעם מאן מיט די זאך; אויב איר זענט פארווייטאגט, איר ווילט אים אפטון - קענט איר נישט אפשטופן וכו'. אויך איז דאס נישט קיין קלוגע זאך, ווייל דאס רעגט נאר מער אויף דעם מאן און עס ווארפט אים אראפ אין נישט גוטע זאכן; אזוי פועל'ט מען נישט.

אייער מאן איז זייער א וואוילער מענטש, איין שטיק גוטס, עס קומט אים נישט צו סטראשען; ער איז גוט, ער וויל זיין גוט און ער וועט נאך ווערן בעסער און בעסער; מיט סטראשען נישט צו גיין וכו' - דאס מאכט נאר ערגער.

איך האף איר וועט נישט ווערן ברוגז אויף מיר און זאגן אז איך פארשטיי אייך נישט, אדער זאגן אז איך נעם זיך אן פאר אייער מאן וכו'; ניין, ניין, בכלל נישט! קודם כל איך פארשטיי אייך זייער גוט, איך ווייס פונקטליך וויפיל איר ליידט, איך ווייס גאר גוט אייער ווייטאג, אבער איך ווייס אויך וויפיל אייער מאן ליידט, ער איז נאך מער רחמנות ווי אייך; ער וויל זיין גוט, ער האלט אין איין צוריק פאלן. עס איז נישט אים, ער איז טייער, ערליך, ער איז זייער וואויל, יעדעס מאל ער פאלט אראפ ווערט ער אזוי צעבראכן אז ער קען קוים תשובה טון, און ווען ער קומט אהיים און איר האלט זיך צוריק פון גיין וכו' ווייל איר ווילט אים שטעלן אין פלאץ - ווערט ער פון דעם אזוי צעקלאפט, דאס הרג'עט אים.

איך בעט אייך זייער, זייט פון די פרויען וואס די תורה זאגט אויף זיי (משלי יד, א): "חַכְמוֹת נָשִׁים בָּנְתָה בֵיתָהּ", קלוגע פרויען בויען זייער שטוב; אויב אלעס קלאפט, אלעס גייט ווי אזוי מען וויל און מען בויט די שטוב – פארדעם איז מען נאכנישט א 'חכמה', מען דארף נאר נישט זיין א נארישע צו בויען די שטוב, אבער ווען זאכן גייען פארקערט ווי אזוי מען וויל, מען ליידט פונעם מאן וכו', דאך בויט מען ווייטער די שטוב מיט שמחה, אזא פרוי איז פון די פרויען וואס די תורה זאגט (משלי יד, א): "חַכְמוֹת נָשִׁים בָּנְתָה בֵיתָהּ".

בעזרת ה' יתברך

ערב שבת קודש פרשת נח, ב' מרחשון, שנת תשפ"ב לפרט קטן

מרת ... תחי'

איך האב ערהאלטן אייער בריוו.

איר בעט אז איר ווילט זיין קלאר וואס איר האט צו טון; פון איין זייט זאגט אייער דאקטער איר זאלט זיך אפרוען די חדשים און פון די אנדערע זייט האט איר געהערט ביי די שיעור אז עס איז נישט קיין געשעפט זיך נאכצולאזן, קרעכצן און זאגן: "איך בין א פאציענט", נאר מען דארף טון די שטוב ארבעט, נישט קרעכצן טאג און נאכט און זיך מאכן פאר א פאציענט; איר ווילט וויסן וואס צו טון.

דער דאקטער מיינט צו זאגן איר זאלט נישט טון קיין שווערע ארבעט, נישט ליגן אויף דער ערד וואשן די פלארס, נישט שלעפן זאכן און אויפהייבן שווערע זאכן; אבער דאס מיינט נישט איר זאלט בלייבן אין בעט אדער אויפ'ן קאוטש און גארנישט טון נאר קרעכצן און וויינען 'איך שפיר זיך נישט גוט'; דאס וואס מען לאזט זיך נאך - דאס איז די ערגסטע זאך, איר קענט און איר זאלט צושטעלן נאכטמאל פאר אייער מאן און קינדער און אזוי ווייטער.

איך וועל רעדן צו אייער מאן און אים אויסקלארן.

דער אייבערשטער זאל העלפן איר זאלט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

א גוט שבת.

בעזרת ה' יתברך

יום ג' פרשת נח, כ"ט תשרי, שנת תשפ"ב לפרט קטן

מרת ... תחי'

איך האב ערהאלטן אייער בריוו.

עס ווענדט זיך וואס פאר א סארט שטוב איר ווילט אויפשטעלן; איר ווילט ערליכע דורות אדער חס ושלום דורות וואס זעען אויס פון אינדרויסן ווי אידן אן קיין יראת שמים.

ווי איידער פרעגן אויב איר מעגט האבן א סמארטפאון פרעגט אויב איר דארפט בכלל א טעלעפאן, אפילו א פשוט'ע טעלעפאן מיט טעקסט קען שוין אויך טוישן די אידישע מאמע פון זיין א מאמע פאר די קינדער.

קוקט אן אייערע געשוויסטער ווי זיי פירן זיך השם ישמרינו; אויב איר ווילט ערליכע דורות - זאלט איר נישט ארייננעמען אין די הענט די סארט כלים.

אנשטאט וואטס עפפ נעמט א תהילים און בעטס דעם אייבערשטן פאר אייערע דורות; עס איז אזוי שרעקעדיג וואס גייט פאר אין די וועלט, ווי פון די שענסטע משפחות פאלן שטיקער. בעטס פאר אייערע קינדער זיי זאלן זיין ערליך, בעטס אז ביי אייער שבת טיש זאל מען נישט רעדן ניבול פה, אייערע קינדער זאלן גיין בצניעות.

איר האט טייערע עלטערן און קוקט די צער וואס זיי האבן פון די קינדער ווי זיי פירן זיך השם ירחם; זעט מען ווי שטארק מען דארף בעטן אויף גוטע קינדער.

דער אייבערשטער זאל העלפן איר זאלט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

בעזרת ה' יתברך

יום א' פרשת נח, כ"ז תשרי, שנת תשפ"ב לפרט קטן

מרת ... תחי'

איך האב ערהאלטן אייער בריוו.

דער אמת איז, דער קרעדיט אז אייער מאן האט זיך אזוי שיין צוריק געכאפט וכו' וכו' - קומט אייך, אויף אייך איז געזאגט געווארן (משלי יד, א): "חַכְמוֹת נָשִׁים בָּנְתָה בֵיתָהּ", א קלוגע פרוי בויט אויף איר שטוב; איר האט געהאט סבלנות, איר האט געווארט און געבעטן דעם אייבערשטן עס זאל זיך איבערדרייען לטובה, עס זאל אריינגיין אין אייער מאן א ריינע גייסט, ער זאל זיך צוריק כאפן צו זיין א ערליכער איד, איר האט געווארט מיט סבלנות די לאנגע צייט ווען ער האט געהאט זיינע ירידות; יעצט איז ער אזוי גוט, אזוי וואויל און ערליך - איז דאס אלעס אייער קרעדיט.

הלואי זאלן אנדערע פרויען זיך אפלערנען פון אייך און נישט אוועקלויפן און צעברעכן זייער משפחה ווען עס גייט אריבער א שווערע צייט אויף זיי, דער מאן האט זיינע נסיונות וכו' וכו'.

זייט שטארק און שטארקט ווייטער אייער גאנצע משפחה, וועט איר זען ווי דער לעבן וועט ווערן שענער און שענער.

דער אייבערשטער זאל העלפן איר זאלט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

בעזרת ה' יתברך

יום ג' האזינו, ח' תשרי, שלש עשרה מדות, שנת תשפ"ב לפרט קטן

מרת ... תחי'

אז איר ווילט צוריק קומען צו אייערע כוחות איז דא א גוטע וויטאמין וואס ארבעט וואונדערליך, עס ארבעט אויפ'ן פלאץ, גלייך ווען מען נעמט עס איין שפירט מען ווי מען באקומט מער און מער כח.

די וויטאמין קען מען באקומען וואו אימער, עס ליגט אין אלע געשעפטן, אין אלע הייזער, עס קאסט נישט קיין געלט; מען דארף דאס נישט אייננעמען, דאס דארף מען ארויסנעמען, ארויסזאגן פאר'ן אייבערשטן די ווערטער:

"יישר כח אייבערשטער פאר מיין לעבן, יישר כח אייבערשטער פאר אלעס וואס דו געבסט מיר, יישר כח אייבערשטער פאר די ביסל כח וואס איך האב. יישר כח אייבערשטער אז איך בין א איד, יישר כח אייבערשטער אז איך גלייב אין דיר, יישר כח אייבערשטער פאר אלעס".

יעדע דאנק צום אייבערשטן - געבט נאך כח און נאך כח.

יעצט זענט איר שוואך, עס איז נארמאל; איר מעגט וויינען, עס איז נארמאל; צוביסליך וועט איר צוריק קומען צו אייערע כוחות פון אמאל, און אז איר וועט דאנקען דעם אייבערשטן וועט איר ווערן שטערקער פון אמאל.

א חתימה טובה.

בעזרת ה' יתברך

יום ה' פרשת בראשית, כ"ד תשרי, אסרו חג, שנת תשפ"ב לפרט קטן

מרת ... תחי'

איך האב ערהאלטן אייער בריוו.

איר פרעגט וואס איר זאלט זיך פארנעמען לכבוד דעם נייעם יאר; איך מיין איר זאלט מער אכטונג געבן אויף אייער מאן. אייער מאן זעט אויס אין שול ווי א היימלאזער מאן, אלע זיינע קליידער זענען אים צעריסן; זיין בעקיטשע, זיין טיש בעקיטשע - איז אים צעריסן, עס פעלט אים קנעפלעך וכו' וכו'; ער ווייסט ניטאמאל אז עס איז אים צעריסן, ער זעט נישט די ריסן אונטער זיין ארעם, איך זיץ פון אונטער אים, איך זע ווי ער זעט אויס; איך וואונדער זיך אויב איר זעט דאס נישט, אדער עס גייט אייך נישט אן.

אלע זוכן קבלות, מען ווייסט אבער נישט וואס צו טון; מען זוכט מצוות אינדרויסן פון שטוב, מען נעמט זיך צוזאמען מאכן פערציג חלות פערציג פרויען פערציג טעג; אז איר פרעגט מיר - זאלט איר זיך נישט משוגע מאכן מיט די אלע נייע זאכן, נעמט אייך פאר צו טון וואס עס ליגט אויף אייך, געבט אכטונג אויף אייער מאן ער זאל גיין אנגעטון אזוי ווי מען דארף; נייט אים צו זיינע קליידער, דאס איז די בעסטע קבלה פאר די נייע יאר.

דער אייבערשטער זאל העלפן איר זאלט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

בעזרת ה' יתברך

יום ה' פרשת כי תצא, י"א אלול, שנת תשפ"א לפרט קטן

מרת ... תחי'

אייער מאן האט זיך מיר אויסגערעדט זיין הארץ, ער זאגט מיר אז שוין צענדליגער וואכן וואס ער האט נישט וואס צו עסן; איר קאכט נישט קיין נאכטמאל קיין איין נאכט, אנשטאט זיין א מאמע מיט א ווייב זענט איר אריינגעפאלן אין די שרעקליכע נעץ פונעם סמ"ך מ"ם, איר קוקט מאוויס א גאנצע נאכט.

יעצט איז חודש אלול, עס איז א צייט וואס איר דארפט תשובה טון, איר דארפט אפלאזן אייערע חבר'טעס. עס טוט מיר זייער וויי, עס רייסט מיר דאס הארץ, ווייל איך בין געווען ענקער שדכן, איך האב אייך געגעבן מיין בעסטער תלמיד; ער זאגט ער האט נישט קיין ווייב, איר מאכט א שפיל פון אינדרויסן כאילו איר זענט חתונה געהאט, איר האט אים אין בוידעם.

איך ווארט צו הערן פון אייך וואס אייער פלאן איז.

בעזרת ה' יתברך

יום ד' לסדר כי תבוא לאומאן, י"ז אלול, שנת תשפ"א לפרט קטן

מרת ... תחי'

אייער טאטע נרו יאיר האט מיר געבעטן איך זאל אייך שרייבן אפאר ווערטער.

שטארקט זיך מיט אמונה שלימה, דער אייבערשטער וועט העלפן אלעס וועט אריבער גיין בנקל ובנחת; קוקט צוריק די ניסים וואס דער אייבערשטער האט געטון מיט אייך ביז אהער, וועט ער ווייטער טון מיט אייך ניסים.

מוהרא"ש האט שטענדיג געזאגט פאר די פרויען וואס ווארטן למזל טוב זיי זאלן בעטן דעם אייבערשטן יעדן טאג אלעס זאל אריבערגיין גרינג בזכות די צדיקים הקדושים, מען זאל אויסרעכענען די נעמען פון די צדיקים וואס מען געדענקט: "בזכות אברהם אבינו, יצחק אבינו, יעקב אבינו", און אזוי ווייטער.

זייט פרייליך, ווען מען איז פרייליך עפנט מען אויף טירן אין הימל עס זאל אראפקומען גוטס.

דער אייבערשטער זאל העלפן איר זאלט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

א כתיבה וחתימה טובה, א גוט געבענטשט יאר.

בעזרת ה' יתברך

יום ד' פרשת כי תצא, י' אלול, שנת תשפ"א לפרט קטן

לכבוד ... נרו יאיר

א שאד דיין ווייב מיינט איך רעד פון איר ביי די שיעורים. איך האב אלע מאל דעם פראבלעם; די וואס זענען וואויל, געזונט און ערליך - די מיינען אז מען מיינט זיי, די קומען אהיים פון די שיעורים צעבראכן, פול מיט בלבולים, און די וועם מען מיינט טאקע - די הערן נישט, כאפן נישט און נעמען נישט אן וואס מען רעדט צו זיי.

איך וועל דיר דערציילן וואס איך האב געהאט ביי מוהרא"ש יארן צוריק, עס איז געווען ווען איך בין מקורב געווארן, די ערשטע יארן פון מיין התקרבות, דעמאלט האט מוהרא"ש נישט געקענט פארן קיין ארץ ישראל, מען האט גע'מסר'ט מוהרא"ש, מורא"ש'ס ... האט אים פאר'מסר'ט רחמנא לצלן, און די מדינה של גיהנום, די ערב רב - האבן געוואלט געבן פאר מוהרא"ש זעכצן יאר תפיסה. די דריי יאר פלעגט מוהרא"ש רעדן כמעט ביי יעדן שיעור פון כיבוד אב ואם, מוהרא"ש פלעגט איבער חזר'ן די מעשה מיט אבשלום און דוד המלך, אז ער האט געוואלט הרג'ענען זיין אייגענע טאטע. מוהרא"ש פלעגט רעדן וואס דוד המלך האט אלץ געליטן: "ווי קען זיין א זון זאל אויפשטיין קעגן א אייגענע טאטע, אים וועלן הרג'נען?!" מוהרא"ש האט גערעדט פון זיין פרשה פון זיין ...

דעמאלט איז אויף מיר אריבער שווערע מניעות פון מיין משפחה, איך פלעג זיצן ביי די שיעורים און ווערן אזוי צעבראכן, איך האב זיך געשפירט אזוי שולדיג, איך האב פארשטאנען פון יעדע שיעור אז מוהרא"ש מיינט מיר, ביז איין מאל נאכן שיעור, איך האב געשפירט אז איך קען נישט מער נעמען די בלבולים האב איך געפרעגט מוהרא"ש: "וואס זאל איך טון? זאל איך מער נישט קומען קיין ברסלב? זאל איך מער נישט פארן קיין אומאן? די גאנצע שיעור האט מוהרא"ש געמיינט מיר", זאגט מיר מוהרא"ש: "איך האב א פראבלעם, ווען איך געב א שיעור איז אלץ דא אומשולדיגע אינגעלייט וואס ווערן צעבראכן, זיי מיינען אז איך רעד צו זיי, און די אינגעלייט וועם איך מיין, זיי טראכטן נישט אז מען מיינט זיי; איך האב דא אינגעלייט וואס שלאגן זייער טאטע מאמע, איך מוז רעדן צו זיי (איך האב דעמאלט גארנישט געוויסט וואס טוט זיך אין היכל הקודש, וואס מוהרא"ש גייט אריבער פון זיין...)"; דאס זעלבע האב איך ביי די שיעורים, אלץ זענען דא וואס באשולדיגן זיך און טראכטן אז די שיעור מיינט מען זיי.

דיין משפחה; דו, דיין ווייב און דיינע קינדער - זענען פון די טייערע משפחות אין היכל הקודש; די שיעור איז נישט געזאגט געווארן פאר איר, די שיעור איז געזאגט פאר די פרויען וואס זענען נישט געזונט, זיי ווילן נישט לעבן כדרך כל הארץ השם ישמרינו, און אנשטאט מודה זיין אויפ'ן פראבלעם און בעטן דעם אייבערשטן: "הייל מיר אויס", - מאכן זיי שפירן דעם מאן אז ער האט א פראבלעם, ער איז נישט נארמאל; דיין משפחה איז זייער טייער.

דאנק און לויב דעם אייבערשטן פאר די מתנה, דו האסט אן אשת חיל, זי איז מיט דיר, זי העלפט דיר; וויפיל אינגעלייט ווילן זיין ביים רבי'ן און די ווייב שטעלט א ווידערשטאנד? וויפיל אינגעלייט חלש'ן צו קומען קיין אומאן ראש השנה, זיין ביים הייליגן רבי'ן - און די ווייב לאזט נישט, זי סטראשעט, זי איז משפיל דעם מאן מיט ברלסב; אז דיין ווייב איז מיט דיר, זי העלפט דיר זיין ביים רבי'ן - ביסטו דאך דער גליקליכסטער מענטש.

דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

א כתיבה וחתימה טובה, א גוט געבענטשט יאר.

בעזרת ה' יתברך

יום ב' פרשת שופטים, ב' דראש חודש אלול, שנת תשפ"א לפרט קטן

דער ספר תהלים איז א מתנה פאר ... תחי'

זאגט יעדן טאג אביסל תהלים וועט איר באקומען הימלישע כוחות. דער הייליגער רבי זאגט (לקוטי מוהר"ן חלק ב', סימן עג) אז תהלים געבט כח צו טון גוטע זאכן און צו זיין א גוטער איד.

זייער אסאך מיידלעך און ווייבלעך ווילן נישט זאגן תהלים ווייל מען האט זיי גע'קנס'עט מיט זאגן תהלים, אדער דערשראקן מיט זאגן תהלים, אדער געצווינגען צו זאגן תהלים, היינט קענען זיי נישט קוקן אויפ'ן תהלים; זיי ווילן נישט קיין קנס, זיי ווילן נישט שרעק אדער ווערן באצווינגען, אבער באמת איז תהלים א זיסע זאך, תהלים היילט דעם מענטש, תהלים עפנט די הארץ צום אייבערשטן; ווער דען אויב נישט א אידישע מאמע דארף אזוי וויכטיג דעם ספר תהלים, צו בעטן פאר די קינדער און פאר אלעס.

יעדעס מאל איר זענט מסיים נאכאמאל דעם ספר תהלים זאלט איר אריינשרייבן ביים סוף אייער סיום, אויך זאלט איר מיר דערציילן אייערע סיומים, וועט איר מיר דערפרייען.

פון דער ראש ישיבה.

בעזרת ה' יתברך

יום א' פרשת ראה, כ"ג מנחם-אב, שנת תשפ"א לפרט קטן

מרת ... תחי'

איך האב ערהאלטן אייער בריוו.

דאנקט דעם אייבערשטן פאר די חסדים וואס ער טוט מיט אייך, איר האט אזויפיל גוטס; איר האט א טייערער מאן מיט ליכטיגע קינדער, די גאנצע משפחה איז געזונט, אלע זענען וואויל און ערליך.

ווען מען לעבט מיט דאנקען און לויבן דעם אייבערשטן איז דער לעבן א 'גן עדן' לעבן, דאס לעבן ווערט יעדע מינוט בעסער און זיסער; דאס מאכט מען זאל ווערן נאנט צום אייבערשטן, מען הייבט אן שפירן א זיסקייט וואס מען האט נאך קיינמאל נישט געשפירט פון פארדעם.

בנוגע אייער מאן נרו יאיר; ער איז א טייערער אינגערמאן, ער וויל זיין גוט, ער זוכט עצות צו ווערן בעסער, ער פרעגט מיר כסדר ווי אזוי ער קען האבן דאס בעסטע שלום בית, ער וויל זיין א גוטער מאן. איר קענט אים ברענגען נענטער אז איר וועט אים אנטקעגן קומען; איר וועט אים נאר אויפהייבן, אויסרומען, געבן אסאך גוטע ווערטער; דורכדעם וועט ער ווערן א נייער מענטש, ער וועט נאר זיין אין שטוב, ער וועט אייך נישט אפלאזן.

בנוגע ברסלב וכו'; נעמט נישט קיין נייע חבר'טעס, בלייבט מיט אייערע חבר'טעס, בלייבט אויף אייער וועג. ברסלב איז נישט א פלאץ, א סביבה; ברסלב איז א שכל, ברסלב איז התחזקות; מען דארף זיך נישט טוישן צו זיין ברסלב. אז אייער מאן האט אנגעהויבן לעבן זייט ער האט זיך דערוויסט פון רבי'ן, דארף מען נישט אפהאקן מיט די משפחה, מיט די חבר'טעס.

איך בעט אייך זייער איר זאלט אים מחזק זיין, ער זאל שפירן ווי איר שעצט אים, ער זאל שפירן אז איר קוקט ארויף אויף אים; ווייל וויאזוי איר וועט קוקן אויף אים – אזוי וועט ער זיין. א קלוגע פרוי קען ארויפברענגען איר מאן צו זייער שיינע מדריגות, ווייל ווען דער מאן שפירט חשוב, ער שפירט 'מיין ווייב האלט פון מיר, מיין ווייב קוקט ארויף אויף מיר' – טראגט דאס אים אויף גוטע פלעצער.

שטארקט אייך, גייט אן מיט אייער שטוב ארבעט; מחנך זיין די קינדער זיי זאלן אויסוואקסן ערליכע אידן, פרובירט מיט אלע אייערע כחות צו זיין פרייליך און פרייליך מאכן די גאנצע שטוב.

והעיקר בעטס דעם אייבערשטן אויף אלעס וואס איר דארפט; שמועסט מיט אים, דערציילט אים אלעס וואס ליגט אייך אויפ'ן הארץ, דאס איז די עצה פאר אלע פראבלעמען, דער רבי רופט דאס "התבודדות"; דאס היילט אלעס.

דער אייבערשטער זאל אייך געבן כח צו זיין א געטרייע ווייב און מאמע.

בעזרת ה' יתברך

מוצאי שבת קודש פרשת עקב, כ"ב מנחם-אב, שנת תשפ"א לפרט קטן

מרת ... תחי'

איך וויל אייך בעטן איר זאלט נישט רעדן צו די מיידלעך פון בית פיגא פון זאכן וואס איז נאכנישט נוגע פאר זיי, רעדט נישט צו זיי פון האבן קינדער וכו' וכו'.

בכלל דארף מען וויסן, נישט יעדע זאך וואס מען טראכט דארף מען רעדן דערפון, אפילו צווישן די ווייבלעך, ובפרט מיט מיידלעך.

נוצט אייער דיבור אויף גוטע זאכן. מוהרא"ש זאגט, פרויען האבן באקומען א מתנה, זיי רעדן אסאך; די הייליגע חכמים זאגן (קידושין מט:): "עֲשָׂרָה קַבִּין שִׂיחָה יָרְדוּ לָעוֹלָם", צען קב (מאס) רעדן איז אראפגעקומען אויף די וועלט, "תִּשְׁעָה נָטְלוּ נָשִׁים, וְאֶחָד נָטְלוּ כָּל הָעוֹלָם כֻּלוֹ", איינס האט די וועלט גענומען און ניין איז געגאנגען פאר די פרויען; זאגט מוהרא"ש, אויב פרויען האבן די מתנה פון רעדן אסאך, קענען זיי דאס נוצן אויף גוטע זאכן, אויף מחזק זיין אנדערע און אויף רעדן צום אייבערשטן.

בפרט יעצט אין די חדשים וואס איר ווארט - דארפט איר אויסנוצן אייערע דיבורים אויף גוטע זאכן, אויף בעטן דעם אייבערשטן איר זאלט האבן גרינג, אלעס זאל זיין בנקל ובנחת.

בעזרת ה' יתברך

יום א' פרשת ראה, כ"ג מנחם-אב, שנת תשפ"א לפרט קטן

מרת ... תחי'

איך האב ערהאלטן אייער בריוו.

עס איז זיכער כדאי אייער מאן זאל שוין מאכן א טיקעט, די יאר קען מען פארן מוצאי שבת, דעמאלט וועט איר שוין האלטן נאכן האבן.

איך מוז אייך זאגן, עס איז זייער שיין צו הערן כסדר פון אייער מאן זיינע סיומים, ווען איך רעד מיט אים – האט ער שטענדיג א סיום.

בנוגע אויף וואס צו בעטן וכו'; בעטס דעם אייבערשטן די תפלה:

"הייליגער באשעפער, העלף מיר איך זאל האבן א געזונט קינד; אלעס זאל אריבערגיין גרינג, איך זאל זיין געזונט, איך זאל זיין א געזונטע מאמע פאר מיינע קינדער.

הייליגער באשעפער, געב מיר קינדער צדיקים; קינדער וואס וועלן טון דיין ווילן, קינדער וואס וועלן לערנען די הייליגע תורה.

העלף מיר בזכות די הייליגע צדיקים וואס האבן זיך מוסר נפש געווען פאר דיר; בזכות אברהם אבינו, יצחק אבינו, יעקב אבינו, משה רבינו, אהרן הכהן, יוסף הצדיק, דוד המלך, בזכות דער הייליגער תנא אלוקי רבי שמעון בר יוחאי און זיינע הייליגע תלמידים, בזכות דער הייליגער רבי יצחק לוריא אשכנזי זכותו יגן עלינו, בזכות רבי ישראל בעל שם טוב זכותו יגן עלינו און בזכות רבינו נחמן בן פיגא זכותו יגן עלינו, יהיו לרצון אמרי פי והגיון לבי לפניך, ה' צורי וגואלי".

דער אייבערשטער זאל העלפן איר זאלט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

בעזרת ה' יתברך

יום ב' פרשת ראה, כ"ד מנחם-אב, שנת תשפ"א לפרט קטן

לכבוד ... נרו יאיר

איך האב ערהאלטן דיין בריוו.

אויף דיין פראגע אויב א פרוי דארף זיך אפשערן אין די חדשים וכו'; וואס זאל זיין אנדערש די חדשים וואס מען ווארט ווי די אנדערע צייטן? אויב עפעס דארף מען אין די חדשים זוכן מער זכותים, חכמינו זכרונם לברכה זאגן (שבת לב.) אין די צייט פון געבוירן דעמאלט נעמט מען אפיר אלע מעשים, דעמאלט דארף מען האבן גרויסע זכותים אז אלעס זאל אריבער גיין בשלום.

וואס דארפסטו מער פון די ווערטער וואס דער הייליגער תנא רבי שמעון בן יוחאי זאגט (נשא קכה:): "'תּוּנְבָא לֵיתֵי', א קללה זאל קומען, 'עַל הַהוּא בַּר נָשׁ', אויף דעם מענטש, 'דְּשָׁבַק לְאִנְתְּתֵיהּ', וואס לאזט זיין ווייב, 'דְּתִתְחַזֵי מִשַׂעֲרָא דְּרֵישָׁה לְבַר', אז איר האר פון קאפ זאל זיך ארויסזען. 'וְדָא הוּא חַד מֵאִינּוּן צְנִיעוּתָא דְּבֵיתָה', דאס איז פון די יסודות פון א אידישע שטוב, אז מען זאל נישט זען די האר פון די פרוי, 'וְאִתְּתָא דַּאֲפִּיקַת מִשַׂעֲרָא דְּרֵישָׁה לְבַר', און א פרוי וואס גייט מיט אויפגעדעקטע האר, 'לְאִתְתַּקְּנָא בֵּיהּ', זיך שיין צו מאכן, 'גָּרִים מִסְכְּנוּתָא לְבֵיתָא', איז זי גורם אז עס זאל זיין ארעמקייט אין שטוב, 'וְגָרִים לִבְנָהָא דְּלָא יִתְחַשְּׁבוּן בְּדָרָא', און זי איז גורם אז אירע קינדער וועלן נישט מצליח זיין און זיי וועלן נישט זיין חשוב. 'וְגָרִים מִלָּה אַחֲרָא דְּשַׁרְיָא בְּבֵיתָא', אזוי אויך איז זי איז גורם אז דער סמ"ך מ"ם און די נישט גוטע זאלן זיין אין איר שטוב. 'מַאן גָּרִים דָּא?' ווער איז דאס אלעס גורם? 'הַהוּא שַׂעֲרָא דְּאִתְחֲזֵי מֵרֵישָׁהּ לְבַר' די פרוי וואס איר האר זעט זיך ארויס".

דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

א כתיבה וחתימה טובה, א גוט געבענטשט יאר.

בעזרת ה' יתברך

יום ג' פרשת ואתחנן, י"א מנחם-אב, שנת תשפ"א לפרט קטן

מרת ... תחי'

איך בעט אייך זייער, זייט פרייליך; לאזט אייך נישט פונעם יצר הרע וואס וויל אייך צעברעכן, הערט נישט צו וואס ער זאגט אייך. ווען עס קומען אריין עקלדיגע מחשבות וואס ווילן אייך אראפווארפן, די מחשבות זאגן אייך 'דו ביסט גארנישט ווערד' – זאלט איר זיי נישט צוהערן.

הערט דעם קול פון רבי'ן וואס זאגט אז איר זענט יא ווערד, דער רבי האט געשריגן מיט א הויך קול (לקוטי מוהר"ן חלק ב', סימן עח): "גיוואלד! קיין יאוש איז גארנישט פארהאן!"

א גרוס פון אייער טייערער מאן, איך זאג אים יעדן טאג ווי גליקליך ער איז אז ער האט אייך פאר א ווייב. איר זענט זייער וואויל און זייער טייער, דער יצר הרע קען נישט אויסהאלטן ווי שיין איר האט חתונה געהאט, ער וויל אייך צעברעכן, חס ושלום; עס וועט אים סיי ווי נישט גיין, דער רבי איז שטערקער פון זיי.

בעזרת ה' יתברך

יום ד' פרשת דברים, ה' מנחם-אב, שנת תשפ"א לפרט קטן

מרת ... תחי'

א גרויסן יישר כח פאר צאמנעמען די פרויען איינמאל א וואך זיך מחזק זיין מיט די אוצרות פון רבי'ן.

היות עס איז דא א גרויסע פארזאמלונג דארף מען אביסל טוישן דעם פראגראם. כל זמן עס איז געווען א קליינע צאל פרויען האט מען געשמועסט מעשיות פון תפלה וכדומה, אבער יעצט ווען עס איז דא אזויפיל פרויען קען מען נישט מאכן די זאך אז אלע זאלן זיצן שטיל און הערן מעשיות פון תפלה, די פרויען זאגן אז זיי שפירן ווי זיי זענען צוריק אין שולע, מען מוז זיצן שטיל פאר א שעה צייט.

נישט דאס איז דער ציל פון די צאמקום, איך טראכט אפילו צו מבטל זיין דעם שיעור; נישט אלע פרויען וויל זיצן א שעה און הערן א שיעור, שיעורים קען מען הערן אויף די האטליין, די צאמקום איז פאר איין ציל, אביסל ארויסגיין פון שטוב זיך אויסלופטערן, אביסל שמועסן מיט חבר'טעס, טאנצן, זינגען און מאכן א לעבן.

קומענדיגע וואך וועט מען שוין קענען טאנצן, געבט אכטונג אז עס זאל זיין ניגונים און זינגערס ערליכע אידן. קלויבט אויס לעבעדיגע ניגונים, מען זאל ווערן פרייליך.

אדרבה, פרעגט די פרויען אויב עס פעלט אויס יעדע וואך א שיעור.

בעזרת ה' יתברך

יום ד' פרשת דברים, ה' מנחם-אב, שנת תשפ"א לפרט קטן

מרת ... תחי', קרית ברסלב

פון ווען איר האט מיר דערציילט די גוטע נייעס אז איר האט זיך אפגעשוירן די האר – בין איך זייער פרייליך. איך פריי זיך פאר אייך און אייער מאן, איר האט יעצט אלע ברכות וואס דער הייליגער זוהר זאגט.

אין דעם זכות זאלט איר זוכה זיין צו ערליכע דורות, הייליגער דורות.

ווען מען וואלט ווען געקענט זען מיט די אויגן די קליפות און שדים וואס ליגן אויף די האר, די סכנה פון האר – וואלטן אלע פרויען געלאפן זיך אפשערן.

וואויל איז אייך און וואויל איז אייער חלק.

בעזרת ה' יתברך

יום ד' פרשת דברים, ה' מנחם-אב, שנת תשפ"א לפרט קטן

לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר, קרית ברסלב

איך האב שוין אסאך מאל געזאגט און געשריבן פאר דיין ווייב זי זאל רעדן פאר די פרויען, זי דארף מיר נישט איבערפרעגן יעדעס מאל מען בעט איר וכו'.

עס איז נישט קיין סתירה אז די מנהלת תחי' געבט א שיעור איינמאל א וואך פאר די פרויען, עס איז נישטא קיין שיעור אויף וויפיל התחזקות מען קען געבן; כל זמן מען קומט צו איר, מען בעט איר זי זאל רעדן – איז זי מחויב צו רעדן. זאג איר אז זי קען נישט אונזער מנהלת תחי', זי וויל גארנישט, זי וועט זיך נאר פרייען אז נאך פרויען געבן שיעורים.

מיר האבן א פליכט דאס צו טון, דער רבי האט אונז געהייסן מחזק זיין מענטשן; מחזק זיין נאנטע מענטשן, מחזק זיין אנשי שלומינו – איז א גרעסערע מצוה ווי זוכן פון אינדרויסן וכו'.

זיי איר מחזק זיי זאל מחזק זיין די טייערע פרויען, משפחות אנשי שלומינו; זאג איר זי זאל אויפהערן טראכטן אזויפיל פון זיך. די אלע מחשבות וואס דרייען זיך אין קאפ 'איך בין יא ווערד צו קומען רעדן, איך בין נישט ווערד צו קומען רעדן וכו' וכו'', דאס איז דער יצר הרע, ווייל וואס איז א חילוק וואס מען איז? וועם גייט אן וואס זי איז? דער עיקר איז אז מענטשן גייען אהיים מיט חיזוק.

שטעל זיך פאר א מענטש הערט שרייען "הצלה!" דער מענטשן קען געבן ערשטע הילף, ער קען יענעם צוריק ברענגען צום לעבן, אבער ער טראכט: 'בין איך דען ווערד?' ער טראכט: 'אלע קוקן ווי איך לויף מיט מיין לייטס און סיירינס וכו' וכו'', וועם גייט אן די זאכן? דער עיקר איז אז א מענטש ווערט געראטעוועט.

זאג דיין ווייב זי זאל שוין אפלאזן די פאלשע ענוה, פון היינט אויב איינער רופט איר – זאל זי רעדן.

ווען זי רעדט זאל זי רעדן פון אמונ"ה און פון פאלגן דעם רבי'ן.

בעזרת ה' יתברך

יום ב' פרשת דברים, ג' מנחם-אב, שנת תשפ"א לפרט קטן

מרת ... תחי'

בנוגע אויב מען מעג גיין מיט א בעדינג סוט אונטער די שווים קלייד; א בעדינג סוט פאר א פרוי איז א פריצות'דיגע זאך. ליידער מיינט מען אז דאס איז א חומרא, מען איז אויסגעמישט צווישן גוים, מיר זענען איינגעזינקען אין גלות, הייבט מען אן זיך אפצולערנען פון זיי, ביז מען מיינט אז עס איז א חסידי'שע פרומע זאך צו שווימען מיט א שווים קלייד, ווען דאס איז נישט קיין חומרא, דאס איז נישט קיין פרומע זאך; דאס איז א אידישע זאך.

אויב זענט איר נאך ווייט פון דעם, איר קוקט אויף דעם ווי א יאנטשי זאך וכו'; זאלט איר בעטן דעם אייבערשטן ער זאל אייך העלפן איר זאלט זוכה זיין צו באקומען א געפיל פאר צניעות. צניעות איז אן איידעלע זאך, נישט יעדער האט אין דעם א געפיל, מען דארף זיין איידל צו וועלן זיין איידל, מען דארף זיין ריין צו האבן א געפיל אין זיין ריין, אפילו ווער עס איז ווייט פון איידל, ווייט פון זיין ריין - קען צוקומען צו דעם דורך תפילה והתבודדות.

בנוגע זיך וואשן אין די ניין טעג; די פוסקים זאגן אז אויב מען איז פארשוויצט מעג מען זיך וואשן ביי די פלעצער וואו מען איז פארקלעבט און פארשוויצט, דער איסור איז זיך באדן פאר תענוג.

בנוגע וכו'; מען קען זיין אין ברסלב און נישט זיין קיין ברסלב'ער, און מען קען זיין אינדרויסן פון ברסלב און זיין א ברסלב'ער חסיד; עס איז נישט געוואנדן וואו מען איז.

דער אייבערשטער זאל העלפן איר זאלט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

בעזרת ה' יתברך

יום ג' פרשת פנחס, י"ט תמוז, שנת תשפ"א לפרט קטן

מרת ... תחי'

איך האב ערהאלטן אייער בריוו.

דער שליסל פון קינדער ליגט נאר אינעם אייבערשטנ'ס הענט. חכמינו זכרונם לברכה זאגן (תענית ב.): אָמַר רֶבִּי יוֹחָנָן: "שְׁלֹשָׁה מַפְתְּחוֹת בְּיָדוֹ שֶׁל הַקָדוֹשׁ בָּרוּךְ הוּא", דריי שליסלען ליגט אין די הענט פונעם אייבערשטן, "מַפְתֵּחַ שֶׁל גְּשָׁמִים", די שליסל פון רעגן, "מַפְתֵּחַ שֶׁל חַיָּה", די שליסל פון קינדער, "וּמַפְתֵּחַ שֶׁל תְּחִיַּית הַמֵּתִים", און די שליסל פון תחיית המתים; אז מען וויל אריינגיין אין א פארמאכטע פלאץ וואס איז פארשפארט דארף מען זוכן ווער עס האט די שליסלען, מען פרעגט זיך נאך 'ווער האט די שליסל?' מען גייט צו יענעם און מען בעט יענעם פאר די שליסל, אזוי קען מען אריינגיין.

אז איר ווילט זוכה זיין צו נאך קינדער דארפט איר זיך ווענדן צום אייבערשטן, אים בעטן פאר די שליסל. מאכט אייך יעדן טאג א צייט פאר תפילה והתבודדות, בעטס דעם אייבערשטן אויף אייער אייגענע שפראך, בעטס אים: "רבונו של עולם, איך דאנק דיר פאר מיינע ליכטיגע קינדער, איך בין אזוי גליקליך מיט די דריי מתנות, איך האב זיי אזוי ליב; יעצט בעט איך דיר הייליגער באשעפער, געב מיר נאך קינדער, איך וויל אזוי שטארק האבן א גרויסע שטוב מיט אסאך קינדער און אייניקלעך"; אזוי זאלט איר יעדן טאג טון, קודם זאלט איר דאנקען און נאכדעם זאלט איר בעטן, וועט איר זען גרויסע ניסים.

די הייליגע חכמים זאגן (ירושלמי סוטה ז, א): "הַקָּדוֹשׁ בָּרוּךְ הוּא מִתְאַוֶּה לִשְׁמוֹעַ שִׂיחָתָן שֶׁל צִדְקָנִיּוֹת", דער אייבערשטער גליסט צו הערן די שמועסן פון ערליכע פרויען; די גרעסטע גליסט ביים אייבערשטן איז ווען מען קומט צו אים מיט תפילות ובקשות, מען דאנקט אים אויף אלע חסדים און מען בעט אים וואס מען דארף, דאס איז ביים אייבערשטן זייער חשוב.

דער הייליגע זוהר זאגט (פרשת בלק, קצה.) נישטא קיין גרעסערע זאך ביים אייבערשטן ווי ווען א צעבראכענע הארץ קומט צו אים און רעדט זיך אויס דאס הארץ און לייגט פאר זיינע טענות, ער בעט דעם אייבערשטן זאל רחמנות האבן. אלע מלאכים, אלע הימלען, אלע פרעגן: "וואס טוט דער אייבערשטער? פארוואס דארף דער אייבערשטער זיך פארען כביכול מיט די צעבראכענע הערצער?" ביז מען ענטפערט זיי: "די צעבראכענע הערצער זענען דעם אייבערשטנ'ס באליבסטע זאך".

קלאפט אייך נישט אראפ מיט די אלע חלומות וואס דער זאגט און וואס יענער זאגט, פארוואס איר האט נישט נאך קינדער; איינער זאגט איר זאלט נישט עסן קיין מעל, א צווייטער זאגט איר זאלט נישט עסן צוקער, א דריטער זאגט נישט עסן קיין טשאקאלאד, עס איז א גרויסע זאך צו זיין גלייבעדיג, פרויען האבן די מעלה, זיי זענען זייער גלויביג, זייער תמימות'דיג, אבער פון די אנדערע זייט גלייבן זיי יעדע חלום, יעדע פאנטאזיע - פון יעדע פרוי, מען דארף נישט יעדן אויסהערן.

וואויל איז דעם וואס הערט אויס וואס צדיקים זאגן, ער נעמט עצות פון צדיקים, ער לעבט מיט די עצה פון התבודדות; וועט ער געהאלפן ווערן מיט אלע ברכות.

דער אייבערשטער זאל העלפן איר זאלט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

בעזרת ה' יתברך

יום א' פרשת חקת, ג' תמוז, שנת תשפ"א לפרט קטן

מרת ... תחי'

איך האב ערהאלטן אייער בריוו.

איך זאג טאקע שטענדיג פאר די אינגעלייט און די ווייבלעך: "זיך גט'ן איז נישט די עצה", אבער ליידן פון די מאן, כאפן שלעק פון די מאן - איז אויך נישט קיין עצה.

אויב איז דאס וואר וואס איר שרייבט, אז אייער מאן שלאגט אייך, ער צווינגט אייך וכו', - זאלט איר אים זאגן בפה מלא אז איר גייט אוועק גיין פון אים.

ווייזט אים דער בריוו; נישטא וואס מורא צו האבן. דער הייליגער בעל שם טוב זכותו יגן עלינו האט געזאגט: "א סגולה געראטעוועט צו ווערן פון רשעים, שלא לפחוד", זיי ווייזן אז מען האט נישט מורא; ווען זיי זעען אז מען האט נישט מורא - דעמאלט קענען זיי גארנישט טון.

איך האב לעצטנס געהערט אז ער פלעגט דאס אויך טון צו זיין מאמע; ער פלעגט איר שלאגן, ער פלעגט איר אראפווארפן אויף דער ערד.

נאכאמאל, זיך גט'ן איז נישט די עצה, אבער כאפן שלעק איז אויך נישט קיין עצה.

אויב עס העלפט נישט זאלט איר רופן די פאליציי.

בעזרת ה' יתברך

יום ג' פרשת שלח, כ"א סיון, שנת תשפ"א לפרט קטן

מרת ... תחי'

איך האב ערהאלטן אייער בריוו.

עס איז נישטא קיין גרעסערע מצוה פון מחזק זיין א צווייטן איד, בפרט מחזק זיין אידישע מאמעס וואס זענען שטארק אויסגעמאטערט פון פירן א שטוב.

די מערסטע חיזוק דארפן אידישע מאמעס, זיי ארבעטן טאג און נאכט - נאכט און טאג אן קיין אפרו; ווען מען ווערט פערטיג מיט איין קינד - לויפט מען צום צווייטן קינד, נאכדעם דארף מען שוין צוריק גיין צום ערשטן, פון דארט דארף מען לויפן צו די וועש, צו די עסן, רוימען און וואשן, ועל כולם ווען דער מאן קומט אהיים, און אז ער איז נישט געלערנט פארלאנגט ער דאך מען זאל אלעס אפלאזן און נאר אים באדינען, די צעבראכענע מידע מאמע/ווייב פרובירט צו טון און טון, און ווען זי באקומט נישט חיזוק קען געשען דאס זייער שרעקעדיגס, די נערוון זאלן פלאצן.

דעריבער איז זייער א גרויסע מצוה צו מחזק זיין אידישע מאמעס; וואויל איז די וואס שטארקט די פרויען, די וואס בלאזט אריין פרישע לופט צו אטעמען, בפרטי פרטיות ווען עס קומט צו אייגענע משפחה, קינדער אדער געשוויסטער - איז נישטא קיין גרעסערע מצוה פון זיי מחזק זיין.

אז מען רופט אייך בעטן חיזוק זאלט איר נישט טראכטן פאלשע שלעכטע גאווה'דיגע מחשבות: 'ווער בין איך? וואס בין איך? ווער זאגט איך מעג מחזק זיין?' עס ליגט א חוב צו מחזק זיין און שטארקן. מוהרא"ש זאגט, ער האט מקובל פון אנשי שלומינו, ווער איז א תלמיד הגון וואס דער רבי זאגט (לקוטי מוהר"ן חלק א, סימן ס) מיט וועם מען דארף רעדן? דער וואס קומט צו דיר; אז מען קומט צו אייך, מען רופט אייך, מען בעט אייך 'רעד צו מיר, זיי מיר מחזק' - איז דאס די גרעסטע מצוה.

בנוגע וואס צו רעדן; ווי קען מען וויסן וואס צו רעדן? אויף דעם האט אונז שוין דער רבי געלערנט אז מען זאל רעדן אן וויסן וואס יענער דארף הערן. רבי נתן האט אמאל געפרעגט דעם רבי'ן (חיי מוהר"ן, סימן שכה): "ווי אזוי קען איך רעדן צו מענטשן, זיי מחזק זיין, ווען איך ווייס נישט וואס עס גייט אריבער אויף יענעם?" האט אים דער רבי געזאגט: "דו רעד, אפילו דו ווייסט נישט וואס יענער וויל הערן".

אז איר ווייסט אז די פרוי גייט אריבער שוועריקייטן פון איר מאן, זאלט איר חס ושלום איר נישט אויפהעצן קעגן אים; אייערע דיבורים זאלן זיין בעיקר איר אויפצובויען, איר הייבן, זי זאל זיך נישט קלאפן. דער עיקר דארף מען אסאך רעדן דיבורי אמונה, דעמאלט ווערן פארשווינדן אלע ווייטאגן; ווי נאר מען נעמט אריין דעם אייבערשטן אין זיך, מען הייבט אן וויסן אז עס איז אין עוד מלבדו, אלעס איז דער אייבערשטער - ווערט שוין גרינגער די ארבעט, מען קומט צוריק צו די כוחות.

דער אייבערשטער זאל העלפן איר זאלט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

בעזרת ה' יתברך

יום א' פרשת שלח, י"ט סיון, שנת תשפ"א לפרט קטן

לכבוד ... נרו יאיר

איך האב ערהאלטן דיין בריוו.

איך פריי זיך זייער צו הערן די גוטע נייעס; דער אייבערשטער זאל העלפן זי זאל טראגן גרינג און האבן גרינג, אלעס זאל אריבערגיין גרינג, מיט נחת און גרויס פרייד.

בנוגע אויב זי זאל זיך אויך אפשערן אין די חדשים וואס זי ווארט וכו'; אודאי זאל זי זיך אפשערן איר האר אין די חדשים, אויב עפעס איז אין די חדשים וויכטיגער זיך אפצושערן די האר, אזוי וועט דער קינד זיין א גרויסער צדיק. ווייל דער הייליגער זוהר זאגט זייער שארף אויב א פרוי גייט מיט האר, דער זוהר זאגט (נשא קכה:): "'תּוּנְבָא לֵיתֵי', א קללה זאל קומען, 'עַל הַהוּא בַּר נָשׁ', אויף דעם מענטש, 'דְּשָׁבַק לְאִנְתְּתֵיהּ' וואס לאזט זיין ווייב, 'דְּתִתְחַזֵי מִשַׂעֲרָא דְּרֵישָׁה לְבַר', אז איר האר פון קאפ זאל זיך ארויסזען. 'וְדָא הוּא חַד מֵאִינּוּן צְנִיעוּתָא דְּבֵיתָה', און דאס איז פון די יסודות פון א אידישע שטוב, אז מען זאל נישט זען די האר פון די פרוי. 'וְאִתְּתָא דַּאֲפִּיקַת מִשַׂעֲרָא דְּרֵישָׁה לְבַר', און א פרוי וואס גייט מיט אויפגעדעקטע האר, 'לְאִתְתַּקְּנָא בֵּיהּ', זיך שיין צו מאכן, 'גָּרִים מִסְכְּנוּתָא לְבֵיתָא', איז זי גורם אז עס זאל זיין ארעמקייט אין שטוב, 'וְגָרִים לִבְנָהָא דְּלָא יִתְחַשְּׁבוּן בְּדָרָא', און זי איז גורם אז אירע קינדער וועלן נישט מצליח זיין און זיי וועלן נישט זיין חשוב. 'וְגָרִים מִלָּה אַחֲרָא דְּשַׁרְיָא בְּבֵיתָא', אזוי אויך איז זי איז גורם אז דער סמ"ך מ"ם און די נישט גוטע זאלן זיין אין איר שטוב. 'מַאן גָּרִים דָּא?' ווער איז דאס אלעס גורם? 'הַהוּא שַׂעֲרָא דְּאִתְחֲזֵי מֵרֵישָׁהּ לְבַר', די פרוי וואס איר האר זעט זיך ארויס"; און פארשטייט זיך אז פארקערט איז נאך מער, מדה טובה מרובה, א פרוי וואס געבט אכטונג אז אירע האר זאל זיך נישט ארויסזען, זי שערט זיך אפ אירע האר - וועט האבן אלע ברכות, און זי וועט האבן נחת פון אירע קינדער, אירע קינדער וועלן יא חשוב זיין.

בנוגע אויב זי זאל מקפיד זיין ביים שלאפן צו גיין צוגעדעקט די קאפ; קוק וואס די הייליגע חכמים זאגן (יומא מז.): "שִׁבְעָה בָּנִים הָיוּ לָהּ לְקִמְחִית", עס איז געווען א פרוי קמחית, זי האט געהאט זיבן קינדער, "וְכֻלָּן שִׁמְּשׁוּ בִּכְּהוּנָה גְדוֹלָה", און זי האט זוכה געווען אז אלע זענען געווען כהנים גדולים. "אָמְרוּ לָהּ חֲכָמִים: מַה עָשִֹיתָ שֶׁזָּכִיתָ לְכַּךְ?" האבן די חכמים איר געפרעגט: וואס האסטו געטון אז דו האסט זוכה געווען צו דעם? "אָמְרָה לָהֶם: מִיָּמַי לֹא רָאוּ קוֹרוֹת בֵּיתִי קְלָעֵי שַׂעֲרִי", האט זי געזאגט פאר די חכמים: מיין גאנץ לעבן האב איך אכטונג געגעבן צו זיין גוט צוגעדעקט די קאפ, אז די האר זאל זיך נישט ארויסזען.

בנוגע פרעגן דעם דאקטער וכו'; דער עיקר דארף מען אכטונג געבן וועגן עין הרע נישט רעדן צו אנדערע, אפילו פאר עלטערן - וואס דער דאקטאר זאגט און נישט איינקויפן צוליב עין הרע.

דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

בעזרת ה' יתברך

יום א' פרשת שלח, י"ט סיון, שנת תשפ"א לפרט קטן

מרת ... תחי'

איך האב ערהאלטן אייער בריוו.

טוט וואס אייער מאן וויל, זייט געטריי פאר אים; אז ער וויל נישט גיין אויף שבת צו אייער משפחה זאלט איר אים זאגן 'איך טו וואס דו ווילסט'.

איך פארשטיי אים זייער גוט און איר פארשטייט אים נאך בעסער, איר ווייסט דאס בעסטע פארוואס ער וויל נישט גיין צו אייערע עלטערן; דערמאנט אייך וואס איר האט מיר אלץ געשריבן ווי אזוי עס זעט אויס א שבת ביי אייערע עלטערן, פלוצלונג האט איר אלעס פארגעסן און איר פארשטייט נישט אייער מאן פארוואס ער וויל נישט אהין גיין? קוקט איבער די טויזנט בריוו וואס איר האט מיר געשריבן, אייער צער און ווייטאג וואס איר זענט אריבער אלע יארן פון אייערע עלטערן, און ווי אזוי עס קוקט אויס א שבת ביי זיי, א בית משוגעים איז גאלד געזאגט; אייער טאטע און ברידער ליגן אויף דער ערד, זיי שלאגן זיך און ראנגלען זיך וכו' וכו', עס פליען כלים און חפצים, מען ווארפט מעסערס איינער אויפ'ן צווייטן; בקיצור, איך דארף אייך נישט זאגן ווייל איר ווייסט בעסער.

איך בעט אייך, גייט מיט אייער מאן, זייט אים געטריי; בעסערס פון אים וועט איר נישט טרעפן אין אייער לעבן, קיינער וועט אייך נישט זיין געטרייער ווי אייער מאן; אז ער וויל נישט גיין - דארף ער נישט גיין, מען דארף טאקע מכבד זיין די עלטערן, אבער מען איז נישט מחויב צו זיצן שבת צווישן משוגעים און מטורפים.

מאכט אים נישט ביטער דאס לעבן, מאכט אים פרייליך - וועט איר ווערן פרייליך; אז איר וועט זיין געטריי צו אים וועט איר האבן א רפואה שלימה.

דער אייבערשטער זאל העלפן איר זאלט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

בעזרת ה' יתברך

יום ב' פרשת במדבר, כ"ח אייר, שנת תשפ"א לפרט קטן

מרת ... תחי'

איך האב ערהאלטן אייער בריוו.

אז מען בעט אייך איר זאלט רעדן פאר עלטערן, זאלט איר דער עיקר רעדן דיבורי חיזוק; מוסר איז דא גענוג וואס געבן, מיר דארפן געבן חיזוק, חיזוק טוט אסאך מער אויף ווי מוסר און התעוררות. רבי נתן פלעגט זאגן: "ווען מען ווערט נתעורר פון מוסר האלט דאס נישט אן פאר צו לאנג, אבער ווען מען ווערט נתעורר פון חיזוק דעמאלט האלט אן די התעוררות פאר גאר לאנג".

ברענגט ארויס דאס גרויסקייט פון אידישע מאמעס, ווי חשוב אידישע פרויען זענען ביים אייבערשטן און אז די גאנצע וועלט שטייט אויף זיי; מיט דעם וואס זיי שיקן די אינגלעך אין חדר לערנען די הייליגע תורה און די מיידלעך אין סקול לערנען ווי אזוי צו זיין איידל און הייליג - אויף דעם שטייט די וועלט.

זייט מחזק די עלטערן זיי זאלן זיין פרייליך; אז די מאמע איז פרייליך ווערט די גאנצע שטוב פרייליך, און אז די מאמע וויינט - וויינען אלע. די קינדער וואס האבן א דערביטערטע מאמע - וואקסן אויף דערביטערט.

מיין מאמע תחי' האט מיר דערציילט, עס איז געווען א פרוי וואס ווען עס האט גערעגנט פלעגט זי זייער שטארק וויינען, קיינער האט נישט געוויסט פארוואס זי וויינט, די פרוי אליינס האט אויך נישט געוויסט פארוואס זי וויינט; זי פלעגט זיין אין א פרייליכע גוסטע און ווי נאר עס האט אנגעהויבן רעגענען פלעגט זי זייער וויינען, ביז מען האט אויסגעפונען דעם סוד, איר מאמע פלעגט האבן פרנסה פון וואשן וועש, ווען עס האט גערעגנט האט זי נישט געקענט אויסטרונקענען די וועש, זי האט פארלוירן פרנסה אין די טעג, זי פלעגט אזוי וויינען ווען עס האט גערעגנט; יארן איז אריבער, די פרוי איז שוין לאנג געשטארבן און די קינדער און אייניקלעך וויינען נאך עד היום הזה.

רעדט צו די עלטערן זיי זאלן נישט האבן אין שטוב קיין טעלעפאן; א רחמנות אויף די קינדער וואס די מאמע האט א טעלעפאן, זיי זענען נעבעך לעבעדיגע יתומים. זיי קומען אהיים, זיי האבן נישט ווער עס זאל שפילן מיט זיי, די מאמע איז פארנומען מיט די טעלעפאן איינקויפן, די מאמע איז פארנומען שפילן געימס, די קינדער וואקסן אויף נישט גוט.

דער אייבערשטער זאל אייך געבן די ריכטיגע ווערטער וואס צו רעדן פאר די עלטערן, עס זאל זיין דברים היוצאים מן הלב, וועט עס אריינגיין אין אלע הערצער.