בעזרת ה' יתברך
מוצאי שבת קודש פרשת שלח, כ"ז סיון, שנת תשפ"ב לפרט קטן
מרת ... תחי'
איך האב ערהאלטן אייער בריוו.
בנוגע אייער פראגע וכו'; אייער מאן וועט זיך דערשרעקן.
בלייבט אלץ פארדעקט אייער קאפ, אזוי וועט איר האבן חן אין אייער מאן'ס אויגן.
דער אייבערשטער זאל העלפן איר זאלט האבן הצלחה אין אלע ענינים.
בעזרת ה' יתברך
יום ב' פרשת שלח, כ"א סיון, שנת תשפ"ב לפרט קטן
מרת ... תחי', ירושלים
איך האב ערהאלטן אייער בריוו.
אפשערן די האר איז זייער א גרויסע זאך, צדיקים האבן צוגעזאגט וואונדערליכע ישועות פאר פרויען וואס האבן מקבל געווען אויף זיך צו שערן די האר.
דער הייליגער נאסוידער רב פלעגט צוזאגן ברכות אויב די פרוי שערט זיך אפ די האר; אמאל האט א מחוצף אים געפרעגט: "וואס וועט דער רב טון אויב די פרוי וועט זיך אפשערן איר האר און די ברכה וועט נישט מקוים ווערן?" האט דער הייליגער צדיק געענטפערט: "איך בין גרייט צו ווערן אויס רב, אבי די פרוי זאל אראפנעמען איר האר"; אזוי שטארק איז אים געגאנגען אין לעבן אז אידישע טעכטער זאלן זיין הייליג און ריין.
ווען עס קומען צו מיר משפחות וואס צווייפלען אין דעם וכו', זיי וואקלען זיך; איין מינוט טראכטן זיי פון זיך אפשערן, און א צווייטע מינוט טראכטן זיי פון בלייבן מיט די האר; ראט איך זיי, ענדערש זאלן זיי ווארטן און דאס טון מיט די גאנצע הארץ, נישט טון זאכן וואס מען איז נאכנישט דערביי, ווייל אז מען טוט דאס נישט מיט די גאנצע הארץ, קען דאס שפעטער ערגער מאכן; ענדערש זאל מען דאווענען אויף דעם, בעטן דעם אייבערשטן מען זאל דאס וועלן טון; מיט תפילה והתבודדות קומט מען אן זייער ווייט.
ווארטס, שערט זיך נאכנישט אפ; בעטס יעדן טאג דעם אייבערשטן די תפילה:
"הֵיילִיגֶער בַּאשֶׁעפֶער הֶעלְף מִיר, אִיךְ וִויל טוּן דַיין וִוילְן, אִיךְ וִויל זַיין עֶרְלִיךְ, אִיךְ וִויל זוֹכָה זַיין צוּ דִי בְּרָכוֹת וָואס דִי צַדִּיקִים הָאִבְּן צוּגֶעזָאגְט פַאר דִי פְרוֹיעֶן וָואס גֵייעֶן אָנְגֶעטוּן אֵיידְל אוּן שֶׁערְן זִיךְ אָפּ זֵייעֶר הָאר.
רִבּוֹנוֹ שֶׁל עוֹלָם, וָואס זָאל אִיךְ טוּן אַז עֶס אִיז מִיר זֵייעֶר שְׁוֶוער אָפְּצוּשֶׁערְן מַיינֶע הָאר? בַּיי מִיר אִיז דָאס אַזוֹי וִוי מֶען זָאל מִיר אָפְּשְׁנַיידְן אַ חֵלֶק פוּן מַיין קֶערְפֶּער, אִיךְ קֶען נִישְׁט טְרַאכְטְן פוּן דָאס טוּן; וִוי אַזוֹי גֵיי אִיךְ אוֹיסְקוּקְן אָן מַיין הָאר? וִוי אַזוֹי גֵייט זִיךְ עֶס שְׁפִּירְן? אָבֶּער פוּן דִי אַנְדֶערֶע זַייט וִויל אִיךְ נִישְׁט בַּאקוּמֶען דִי שְׁטְרָאף וָואס דֶער הֵיילִיגֶער זֹהַר זָאגְט (נָשֹׂא קכה:) אַ פְרוֹי וָואס גֵייט מִיט אוֹיפְגֶעדֶעקְטֶע הָאר זִיךְ שֵׁיין צוּ מַאכְן, אִיז זִי גוֹרֵם אַז עֶס זָאל זַיין אָרֶעמְקֵייט אִין שְׁטוּבּ; אִיךְ וִויל נִישְׁט בְּרֶענְגֶען אָרֶעמְקֵייט אִין שְׁטוּבּ, אִיךְ וִויל נִישְׁט מַיין מַאן אוּן קִינְדֶער זָאלְן זִיךְ מוּטְשֶׁען וֶועגְן מִיר, וֶועגְן מַיין הָאר; בֶּעט אִיךְ דִיר הֵיילִיגֶער בַּאשֶׁעפֶער, הֶעלְף מִיר אִיךְ זָאל טוּן דַיין וִוילְן, אִיךְ זָאל טוּן וָואס דִי הֵיילִיגֶע צַדִּיקִים זָאגְן אוּנְז, אִיךְ זָאל הָאבְּן דִי שְׁטַארְקֵייט אָפְּצוּשֶׁערְן מַיינֶע הָאר. אִיךְ וִויל דָאךְ עֶרְלִיכֶע קִינְדֶער, אִיךְ וִויל דָאךְ הֵיילִיגֶע קִינְדֶער, דֶער זֹהַר זָאגְט, אַ פְרוֹי וָואס דֶעקְט אוֹיף אִיר הָאר אִין שְׁטוּבּ, גָרִים לִבְנָהָא דְּלָא יִתְחַשְּׁבוּן בְּדָרָא, וֶועלְן אִירֶע קִינְדֶער נִישְׁט מַצְלִיחַ זַיין אוּן זֵיי וֶועלְן נִישְׁט זַיין חָשׁוּב.
הֶעלְף מִיר אִיךְ זָאל פַארְטְרַייבְּן דִי נִישְׁט גוּטֶע פוּן אוּנְזֶער שְׁטוּבּ; אַז מֶען שֶׁערְט זִיךְ דִי הָאר גֵייעֶן אַוֶועק אַלֶע מַזִּיקִים פוּן שְׁטוּבּ, הֶעלְף מִיר בִּזְכוּת דִי הֵיילִיגֶע צַדִּיקִים וָואס הָאבְּן זִיךְ מוֹסֵר נֶפֶשׁ גֶעוֶוען פַאר דִיר, זֵיי הָאבְּן אַלֶעס אַוֶועקְגֶעגֶעבְּן אַרַיינְצוּבְּרֶענְגֶען כְּבוֹד שָׁמַיִם אִין דִי וֶועלְט, אָמֵן".
דער אייבערשטער זאל העלפן איר זאלט האבן הצלחה אין אלע ענינים.
בעזרת ה' יתברך
ערב שבת קודש פרשת נשא, י"א סיון, שנת תשפ"ב לפרט קטן
מרת ... תחי'
איך פריי זיך זייער צו הערן די גוטע נייעס אז איר ווארט וכו'.
איר ווילט הערן אין קורצן וואס צו טון אין די טעג.
הדבר הראשון, גלייך מודיע זיין די עלטערן; עלטערן זענען באזארגט, זיי ווילן הערן גוטע נייעס ביי זייערע קינדער, גייט אריבער פערזענליך דערציילן די גוטע נייעס.
צווייטנס, דאנקען און לויבן דעם אייבערשטן אויף די גרויסע חסדים, און אין די זעלבע צייט בעטן אז אלעס זאל זיין גרינג, און אלעס זאל זיין מיט נחת און פרייד.
דריטנס, זיך אכטונג געבן פון עין הרע; מען דערציילט נישט פון דעם, מען רעדט נישט פון דעם, מען באהאלט עס פון מענטשן. אויך אין די שפעטערדיגע טעג, ווען מען קען שוין נישט באהאלטן - גייט מען אנגעטון איידל, נישט אויסשטעכן מענטשן'ס אויגן.
פערטנס, אין די צייט דארף מען רוען, זיך נישט איבערשטרענגען, זיכער נישט מאכן קיין איבערגעשטרענגטע איבונגען (עקסערסייז), עס קען זיין א סכנה.
פינפטנס, אין די צייט זאל מען נישט קוקן קיין טמא'נע חיות און בהמות; מען גייט נישט אין קיין טיער-גארטן (זו), מען קוקט נאר אויף הייליגע זאכן, זומער דארף מען זיך מער אבאכט געבן, ווייל וואס די מאמע קוקט און טראכט - קריצט זיך איין אינעם קינד, דאס העלפט אים זיין אן ערליכער איד.
זעקסטנס, מען עסט נישט קיין רויע קנאבל און רויע צוויבל, עס איז נישט גוט נישט פאר די מאמע און נישט פאר די קינד (ספר המדות אות הריון, סימן ד). צוויבל עס מיר נישט אין אלע צייטן, רויע צוויבל - זאגט דער רבי - איז סם (שיחות הר"ן, סימן רסה). אויך רעטעך איז נישט גוט צו עסן אין די טעג (ספר המדות אות קשוי לילד, סימן א).
זיבעטנס, עס איז דא א סגולה אין רבינ'ס ספרים (ספר המדות אות הריון, סימן ב), א פרוי זאל האבן מיט זיך א מאגינעט און א שטיקל האלץ פון די דאך פון א קבר פון א צדיק, אויך א זילבערנע ה (איך געב א מתנה א זילבערנע ה פאר אלע תלמידות פון בית פיגא וואס שערן זיך אפ די האר, איך מיין איך האב אייך דאס שוין געגעבן).
ועל כולם - תפילה, און נאכאמאל תפילה און א דריטע מאל תפילה.
מוהרא"ש זאגט, מען זאל זאגן די נעמען פון צדיקים, צום ביישפיל: אברהם, יצחק, יעקב, משה, אהרן, יוסף, דוד און שלמה, רבי שמעון בר יוחאי, רבי יצחק לוריא אשכנזי, רבי ישראל בעל שם טוב, רבי נחמן בן פיגא מברסלב, רבי נתן מברסלב וכו' וכו', און נאכדעם בעטן בזכות די צדיקים זאל אלעס זיין בשלום; דא האט איר די תפילה:
"הֵיילִיגֶער בַּאשֶׁעפֶער, הֶעלְף מִיר אִיךְ זָאל גֶעבּוֹירְן גְרִינְג אַ גֶעזוּנְט קִינְד בְּרַמַ"ח אֵיבָרִים וּשְׁסָ"ה גִּידִים אוּן אִיךְ זָאל זוֹכָה זַיין אַרִיבֶּער צוּ גֵיין דִי אַלֶע טֶעג וָואס אִיךְ וַוארְט - גְרִינְגֶערְהֵייט. נֶעם אַוֶועק פוּן מִיר אַלֶע מִינֵי עַיִן הָרַע'ס אַז קֵיינֶער זָאל מִיר נִישְׁט קֶענֶען שֶׁעדִיגְן. הֶעלְף מִיר אִיךְ זָאל זוֹכֶה זַיין צוּ הָאבְּן עֶרְלִיכֶע קִינְדֶער וָואס וֶועלְן טוּן דַיין וִוילְן זֵייעֶר גַאנְץ לֶעבְּן. רִבּוֹנוֹ שֶׁל עוֹלָם, הֶעלְף מִיר אִיךְ זָאל זַיין גֶעזוּנְט אוּן שְׁטַארְק מַיין גַאנְצֶע לֶעבְּן, אִיךְ זָאל אֵייבִּיג טוּן נָאר גוּטֶע מַעֲשִׂים וָואס דוּ וֶועסְט הָאבְּן פוּן דֶעם אַ נַחַת רוּחַ. הֵיילִיגֶער בַּאשֶׁעפֶער, נֶעם אָן מַיין תְּפִלָה אוּן הֶעלְף מִיר אִין זְכוּת פוּן אַלֶע צַדִיקִים, וּבִּפְרַט אִין דִי זְכוּת פוּן הֵיילִיגְן רֶבִּי'ן רַבֵּינוּ נַחְמָן בֶּן פֵיגָא זְכוּתוֹ יָגֵן עָלֵינוּ [אוּן אִין זְכוּת פוּן רַבֵּינוּ אֱלִיעֶזֶר שְׁלֹמֹה בֶּן מְנַחֶם זְאֵב זְכוּתוֹ יָגֵן עָלֵינוּ, וָואס הָאט גֶעמַאכְט דִי תְּפִלָה], יִהְיוּ לְרָצוֹן אִמְרֵי פִי וְהֶגְיוֹן לִבִּי לְפָנֶיךָ ה' צוּרִי וְגוֹאֲלִי, אָמֵן כֵּן יְהִי רָצוֹן".
בעזרת ה' יתברך
יום ד' פרשת נשא, ט' סיון, שנת תשפ"ב לפרט קטן
מרת ... תחי' ברסלב, ליבערטי
איך האב ערהאלטן אייער בריוו.
איך האב זייער הנאה צו הערן די אלע שיינע זאכן וואס איר דערציילט, וואס טוט זיך אין שטעטל, אין חדר און אין סקול, ווי שטארק איר זענט צופרידן מיט אייערע קינדער'ס חינוך.
בנוגע וכו'; איר דארפט זיין מיט אים אפען, זאגט אים אז עס טוט וויי וכו'; און אויב ער פארשטייט נאכאלץ נישט, אדער ער פארגעסט וכו' - זאלט איר אים נאכאמאל זאגן, שיינערהייט: "איך בעט דיר מיין טייערער מאן, עס טוט מיר וויי, דו מאכסט מיר צער"; איך בין זיכער ער וועט טון נאר זאכן וואס טוט נישט וויי, און אז ער פארגעסט ווייטער, אדער ער פארלירט זיך וכו' וכו', זאגט נאכאמאל שיינערהייט.
בנוגע וכו'; דאס איז בכלל נישט קיין פראבלעם, עס ווענדט זיך פון וואו מען קומט, פון וואו מען שטאמט; איר קענט זיך ווייטער פירן מיט אייער וועג.
בנוגע זיך שערן; וואויל איז אייך אז איר זענט מקריב א קרבן אייער האר פאר'ן אייבערשטן, איר שערט זיך די האר ארויסצונעמען די שכינה פון גלות, לאוקמא שכינתא מעפרא, אין גן עדן איז דא א באזונדערע היכל פאר אלע נשים צדקניות וואס האבן מקריב געווען א קרבן זייער האר פאר'ן אייבערשטן.
בנוגע אייערע עלטערן; דאס איז זייער א סענסעטיווע פראגע. ווען עלטערן קומען אין שטוב דארף מען זיי געבן די הרגשה אז זיי זענען די עלטערן, און אז עס איז שווער - שלינגט מען אראפ די שוועריקייטן, מען פרובירט מיט אלע כוחות צו קוקן גוט, זען און הערן נאר דאס גוטס. געדענקט; נאך אביסל זענען מיר די זיידעס און באבעס וואס די קינדער וועלן דארפן ליידן און שווייגן.
איך בעט אייך זייער, לייגט אריין אייערע כוחות נאר פאר איין זאך: "זיין פרייליך"; ווער עס איז פרייליך - האט אלעס.
בעזרת ה' יתברך
יום ד' פרשת נשא, ט' סיון, שנת תשפ"ב לפרט קטן
מרת ... תחי' ברסלב, ליבערטי
איך האב ערהאלטן אייער בריוו.
איך בעט אייך זייער איר זאלט זיך שטארקן מיט אמונה; עס איז גוט איר זאלט יעדן טאג אריינקוקן אין די הייליגע ספרים פון מוהרא"ש, אשר בנחל; לערנט יעדן טאג א בריוו - וועט איר באקומען א שטארקע אמונה, אזוי וועט איר האבן כח צו טון די שטוב ארבעט, איר וועט נישט זיין אזוי נאכגעלאזט מיט די ארבעט.
דאס וואס איר פרעגט אויב עס איז א פראבלעם צו גיין וואס מער מיט א סנוד, איר ווילט זיך נישט אנטון וכו'; א פראבלעם איז דאס נישט, אבער ווען איר וואלט געפרעגט וואס איז ריכטיג צו טון, איז דער ענטפער, עס איז ריכטיג צו גיין אנגעטון.
עס איז דא א וועג ווי אזוי מען גייט אין שטוב און א וועג ווי אזוי מען גייט צווישן לייט. אז מען גייט ארויס איז ריכטיג זיך אנצוטון סיי פאר אייער מאן און סיי פאר אייך אליינס; א מאן וויל זען זיין ווייב אנגעטון שיין און אהערגעשטעלט, און פאר זיך אליינס איז אויך גוט צו גיין אנגעטון אזוי ווי עס פאסט.
דער אייבערשטער זאל העלפן איר זאלט האבן הצלחה אין אלע ענינים.
בעזרת ה' יתברך
יום ב' פרשת במדבר, כ"ט אייר, מ"ד לעומר, שנת תשפ"ב לפרט קטן
מרת ... תחי'
איך האב ערהאלטן אייער בריוו.
בארגט געלט צו פארמאכן אייערע פענסטערס, אזוי וועט איר זיין רואיג, איר וועט האבן ישוב הדעת; איר וועט קענען גרינגער אנגיין מיט די שטוב ארבעט.
בנוגע אייער מאן'ס ארבעט; ער דארף נישט בלייבן ארבעטן דארט, זאגט אים ער זאל זוכן א גרינגערע פרנסה.
דער אייבערשטער זאל העלפן איר זאלט האבן הצלחה אין אלע ענינים.
בעזרת ה' יתברך
ג' פרשת בחוקותי (במדבר בא"י), כ"ד אייר, ל"ט לעומר, שנת תשפ"ב לפרט קטן
לכבוד מיין טייערער ליבער אהרן וועבערמאן נרו יאיר ברסלב, ליבערטי
חסדי השם יתברך איך האב זוכה געווען צו זיין די יאר נאכאמאל ביי די הילולא פון רבי שמעון בן יוחאי אין מירון.
מיר זענען ארויסגעפארן מאנטאג נאכט, איך מיין ווייב מיט מיין זון שמעון נרו יאיר. מיין זון האב איך געגעבן א נאמען שמעון נאך התנא האלקי רבי שמעון בר יוחאי. מיין זיידע, קארלסבורגער רב זכר צדיק לברכה האט מיר דעמאלט געבעטן איך זאל א נאמען געבן "שמעון", ממשיך צו זיין די זכות פון רבי שמעון בר יוחאי אויף אים, ער זאל האבן א רפואה שלימה, ער איז דעמאלט געווען זייער אפגעשוואכט. ער האט נישט געהאט קיין כח צו זיין דער מוהל ביי זיין ברית, איך האב גענומען דער ווינער רב שליט"א פאר מוהל.
איך האב מיטגענומען מיין זון שמעון לכבוד זיין סיום הש"ס, איך טו דאס מיט אלע מיינע קינדער; איך וויל זיי זאלן לערנען ש"ס און דאס מסיים זיין פאר די בר מצוה – זאג איך זיי צו א נסיעה קיין ארץ ישראל.
האברך אלי' קנאלל האט אונז גענומען צום עירפארט, מיר האבן געדאווענט מעריב און געציילט ספירה אין עירפארט. די וועג איז געווען זייער איינגענעם, האברך אברהם רוטמאן נרו יאיר האט געזארגט פאר די נסיעה, ער האט מיר געמאכט דאס בעסטע וואס קען זיין.
ער האט אונז באשטעלט צו זיצן אין ביזנעס קלאס, די אלע וואס זיצן אין ביזנעס קלאס באקומען א קארטל צו קענען גיין אין עירפארט אין די לאונטש, מיין זון שמעון און מיין ווייב האבן זייער געוואלט גיין, דו ווייסט דאך ווי עס גייט, אז מען הערט רעדן לאונטש, לאונטש, און אז נאר געציילטע קענען גיין – ווילן אלע גיין... איך האב געזאגט עס פעלט נישט אויס, למעשה זענען מיר געגאנגען, איך האב זייער הנאה געהאט צו זיין דארט, איך האב געזאגט פאר מיין ווייב און זון: "נאך א מזל מיר זענען יא געקומען, אזוי קענט איר זען די גאנצע גליק פון עולם הזה, א טונקעלע פלאץ, נישטא גארנישט דארט..."
די וועג איז געווען א רואיגע וועג; איך בין געשלאפן אביסל, געשריבן בריוון אביסל און זיך מתבודד געווען. דו ווייסט די אונטערשייד צווישן א ברסלב'ער חסיד און אנדערע, דער ברסלב'ער חסיד, וואו דו וועסט אים נאר לייגן, וואו ער געפונט זיך – האט ער וואס צו טון; ער דינט איבעראל דעם אייבערשטן, ער איז זיך מתבודד, ער רעדט צום באשעפער אויפ'ן פשוט'ן שפראך, אויף זיין מאמע לשון.
איך האב געדאווענט שחרית אויפ'ן פליגער.
מיר זענען אנגעקומען אין ארץ ישראל דינסטאג נאכמיטאג, האברך הנ"ל האט צוגעשטעלט מען זאל אונז טראגן אין א באזונדערע פלאץ. דארט האב איך געטראפן די גבאים פון ירושלים, שמעון עוזר פערל און יצחק פאפנהיים.
שמעון עוזר ברענגט מיר די נייע קינדער מעשה ביכל: "מעשה'לעך פאר קינדערלעך", סיי אין אידיש, סיי אין לשון הקודש; עס איז הערליך שיין, איך האב זייער הנאה געהאט דאס צו זען. מיין נישט איך בין צופרידן, איך ווער נישט צופרידן ווען איך זע א ספר, איך וויל שוין זען נאך חלקים, איך וויל שוין זען חלק ב, ג, ד, ה און אזוי ווייטער.
אויך האט ער מיר באוויזן ספר איש אמונות חלק א' פון שנת תשפ"א, דאס איז עפעס אזוי שיין; שמעון עוזר נרו יאיר מיט זיין ווייב תחי', זיי לייגן אריין זייער לעבן אין דעם, זיי זענען דאס מתרגם מידי שבוע בשבוע. אויך איז דא א משפחה אין צפת, משפחת קעניג וואס זענען דאס מגיה. דער ספר איז אזוי שיין, עס וועט זיכער צוריק ברענגען טויזנטער מענטשן צום אייבערשטן.
איך האב געוואלט דאווענען מנחה, זאגן זיי מיר אז עס ווארטן אפאר אינגעלייט אינדרויסן פון עירפארט, אין געז סטעישן. זענען מיר אהין געפארן, דארט שפרינגען צו מיר די בני ברק'ע חבורה, שרייען אויס א ברכת שהחיינו מיט א שמחה. איך האב זיך זייער געפריידט צו זיי, די זענען גרויסע מפיצים, זיי רוען נישט קיין איין מינוט, טאג און נאכט האבן זיי אינזין נאר איין זאך: "הפצה, הפצה, הפצה!"
פאריגע מאל ביסטו דאך מיטגעקומען מיט מיר, האסטו געזען דער חילוק פון די ארץ ישראל'דיגע מקורבים; זיי זענען אזוי פארקאכט פאר אנדערע, זיי טראכטן נישט פון זיך טאג און נאכט, פון זייער באקוועמע לעבן, זיי טראכטן 'ווי קען מען נאך א איד געבן פונעם יין המשומר'.
אברהם הנ"ל האט צוגעשטעלט א קאר מיט א גוטע דרייווער, עס איז געווען זייער א געשמאקע וועג, א גאנצע וועג האב איך געשעפשעט צום אייבערשטן: "הייליגער באשעפער, העלף אונז אנקומען אין מירון בשלום". די יאר איז געווען א בהלה, מען האט דערשראקן פון פאראויס אז מען גייט פארשפארן מירון, מען קען נאר אריינקומען אין מירון מיט באשטעלטע טיקעטס פון פאראויס. ווען מיר זענען געקומען נענטער האבן מיר געזען פאליציי שטייען ביי די וועגן, מיר האבן געבעטן און געבעטן, תפילה עפנט דאך אלע טויערן.
מיר זענען שוין אין מירון, מען האט אונז אבער נישט אריינגעלאזט, מיר האבן זיך געדריידט אהין און צוריק, צוריק און אהין. אברהם האט אונז דארט אפגעווארט, אין געז סטעישן, אונטן פונעם בארג, ביים אריינגאנג. אין געז סטעישן זאגט מיר דער דרייווער שטרענג: "פארמאך דיין פענסטער!" איך פרעג אים: "וואס גייט פאר?" זאגט ער נאכאמאל: "פארמאך!" און ער הויבט אן פארן שנעל. איך בין געווארן אביסל דערשראקן, איך זע דער דרייווער איז אנגעצויגן, איך כאפ נישט וואס גייט פאר, ער געבט א שטעל אפ די קאר און שפרינגט ארויס, ער לויפט אריבער די גאס צו א קאר רעדן אפאר מינוט. איך האב נישט פארשטאנען וואס גייט פאר, ער קומט צוריק, און אברהם זאגט אים מען קען נאכאמאל פרובירן אריינצופארן אין מירון. מיר קומען אן דארט, אברהם שטייט דארט מיט איינעם, יענער ווייזט מען זאל אריינלאזן. הודו לה' כי טוב, מיר זענען אנגעקומען צו א שיינע דירה, אהערגעשטעלט מיט אלע באקוועמליכקייטן. קענסט דאך אברהם, ווען ער מאכט עפעס – איז דאס מיט די גאנצע הארץ. מיר האבן זיך אויסגעפאקט, דערנאך בין איך אריבערגעגאנגען צו מיינע עלטערן געבן שלום.
נאכדעם דערציילט מיר אברהם וואס האט פאסירט. דער דרייווער האט באמערקט אין געז סטעישן ... דעריבער האט ער מיר געבעטן צו פארמאכן די פענסטער כדי ער זאל נישט זען אז איך בין אין קאר. למעשה האט ער מיך יא געזען, און ווי נאר דער דרייווער פארט אוועק זעט ער ווי ... פארט אים נאך, ער דריידט זיך אהער – פארט ער אהער, ער דריידט זיך אהין – פארט ער אהין, ער פארט שנעל – פארט ער שנעל, איז ער געגאנגען רעדן מיט אים, זאגט ער: "איך וויל יעצט ערלעדיגן דעם ראש ישיבה, איך וויל אים יעצט שלאגן צום טויט" ה' ישמרינו, האט אים דער דרייווער געזאגט: "טראג זיך אפ פון דא, איך ווארן דיך!" ער האט זיך דערשראקן און אוועקגעפארן, שפעטער איז ער צוריק געקומען און מיך שיעור דער'הרג'עט; איך וועל דאס שרייבן שפעטער אינעם בריוו, איך וויל זיך האלטן אין א סדר.
איך האב געדאווענט מעריב ביי מיין טאטע אין בית המדרש קארלסבורג. שלאפן האב איך נישט געקענט דארט, אין מירון איז אזוי פרייליך - מען קען נישט שלאפן, איך בין אויפגעבליבן ביינאכט אין די דירה, איך האב געלערנט מיינע שיעורים.
מיטוואך אינדערפרי פיר אזייגער פארטאגס בין איך זיך געגאנגען טובל'ן ביי מיין טאטע'ס מקוה. איך האב געדאווענט שחרית מיט מיין טאטע שליט"א ותיקין. מיין זיידע זכרונו לברכה פלעגט אין מירון דאווענען ותיקין; אזוי פירט זיך מיין טאטע שליט"א, ער דאווענט ותיקין. געווענליך דאווענט ער אין די מערה, אבער ערב ל"ג בעומר, ל"ג בעומר און א טאג נאך ל"ג בעומר – דאווענט ער אין זיין בית המדרש מראה יחזקאל, אונטן פונעם בארג. בפרט היי יאר, נאכדעם וואס די מדינה של גיהנום האבן געווארנט און געמאכט אזעלכע פחדים – האבן מיר געדאווענט אונטן.
איך בין ארויף צום מערה מיט מיינע זין שמעון און הרב אלחנן חיים, ער איז אויך געקומען קיין מירון מיט זיין ווייב, ער איז געפארן א טאג פריער. די גאנצע וועג ארויף צום מערה איז געווען רואיג.
אריינקומענדיג אין די מערה איז מיר גוט געווארן, די גאנצע מערה איז אנגעפילט מיט פאליציי, עס איז ליידיג, מען לאזט נישט קיינעם בלייבן שטיין, מען קען נאר גיין. בלית ברירה בין איך אריבער די מערה. פון איין זייט האט עס מיר געגעבן א קליינע ציפ אין הארץ: 'היתכן, וואס איז די חוצפה וכו''; איך האב אבער שנעל געדריידט די מחשבות אויף פארקערט, איך האב זיך געפריידט, געלויבט דעם באשעפער איך בין ביי רבי שמעון בר יוחאי.
ארויסקומענדיג פון אונטער די מערה, דארט זענען געווען הונדערטער אידן און געזאגט תהלים, א טייל האבן זיך געקריגט מיט די פאליציי, איך האב גענומען א תהלים און אנגעהויבן זאגן תהלים. עס איז געווען א ברענעדיגע זון, איך האב געזוכט א שאטן, אונטערן שאטן איז געווען פיין. איך האב געטראכט צו זיך: 'וואס האב איך מיט די סדרנים? וואס גייט מיך אן וואס זיי טוען?' אין אנדערע זמנים ווען מען האט יא געקענט זיין אין די מערה – וואלט איך זיך אויך געזוכט א רואיגע ווינקעלע וואו צו זאגן תהלים.
איך האב אנגעהויבן תהלים מיט א שמחה, פלוצלונג האט זיך מיר געעפנט די הארץ, איך האב זיך געקענט גוט מתבודד זיין. מען קען זיך נישט פארשטעלן די הרהורי תשובה וואס מען שפירט אין מירון, בפרט ל"ג בעומר און ערב ל"ג בעומר. בשעת'ן זיך מתבודד זיין האב איך פארגעסן אז עס איז הייס, אז איך שוויץ, אז איך בין נישט געשלאפן און נישט געגעסן; אזוי איז עס, ווען מען פאלגט דעם רבי'ן, מען רעדט צום אייבערשטן – פארגעסט מען פון אלעס, מען וויל גארנישט, נאר אביסל דביקות בה', נאר אביסל קרבת אלקים.
איך האב מסיים געווען ספר תהלים און מזכיר געווען אלע קוויטלעך, בקשות פון אנשי שלומינו. אויפ'ן וועג אראפ און א גאנצע צייט זייענדיג אין מירון, זענען צוגעקומען מענטשן, זקנים ונערים, חסידי'שע, אשכנזי'שע און ספרדי'שע, פון אלע סארט, פון אלע קרייזן – זיך באדאנקען פאר די שיעורים און בריוו.
א בחור ברענגט מיר א מתנה, א פארמאכטע דיקע ענוועלאפ; איך בין שוין צוגעוואוינט צו די סארט מתנות, איך ווייס וואס ליגט אינעווייניג נאך פאר'ן עפענען – א צעבראכענע סמארטפאון, מיט א בריוול וואס שטייט: "בזכות די שיעורים פון קו ברסלב, בזכות די גליונות און בריוו – האב איך מחליט געווען אוועק צו ווארפן די טעלעפאן".
הונדערטער האבן שוין אוועק געווארפן זייערע מאוויס וכדומה פון הערן חיזוק און יראת שמים פון רבי'ן. דער רבי זאגט (חיי מוהר"ן, סימן שלב): "אֲנִי נָהָר הַמְטַהֵר מִכָּל הַכְּתָמִים", איך בין א טייך וואס רייניגט פון אלע שמוציגע פלעקן, אזוי אויך (שם, סימן רצד): "אֲנִי אוֹצָר שֶׁל יִרְאַת שָׁמַיִם", איך בין אן אוצר פון יראת שמים; די וועג פון רבי'ן איז א זיסע וועג, די מוסר פון רבי'ן איז א זיסע מוסר.
די אלע וואס שרייען אויף בחורים און מיידלעך וואס האבן נישט א גוטע טעלעפאן: "שגץ!" "שיקסע!" "גיהנום!" "רשעים!" - דאס מאכט גארנישט אויס, עס טוט גארנישט אויף, עס מאכט נאר ערגער, עס איז מבאיש ריח, אויף דעם זאגט אונז דער הייליגער תנא רבי עקיבא (ערכין טז:): "תָּמֵהַּ אֲנִי, אִם יֵשׁ בַּדּוֹר הַזֶּה מִי שֶׁיָּכוֹל לְהוֹכִיחַ", איך וואונדער זיך אויב איז דא אין אונזער דור איינער וואס קען זאגן מוסר, ווייל אז מען ווייסט נישט ווי אזוי צו זאגן מוסר (לקוטי מוהר"ן חלק ב', סימן ח): "לֹא דַּי שֶׁאֵינוֹ מוֹעִיל בְּתוֹכַחְתּוֹ", נישט נאר ער טוט נישט אויף מיט די מוסר, "אַף גַּם הוּא מַבְאִישׁ רֵיחַ שֶׁל הַנְּשָׁמוֹת הַשּׁוֹמְעִים תּוֹכַחְתּוֹ", ער מאכט נאך א שלעכטע גערוך אויף די מענטשן; עס האט נאך קיינער נישט אוועקגעווארפן א טעלעפאן וואס מען קען קוקן עבירות – דורכדעם וואס מען האט אים געזאגט מוסר אויף די וועג: "שגץ!" "שיקסע!" "גיהנום!" "רשעים!" אבער די תוכחה פון רבי'ן, פון משה רבינו – געבט א גוטע גערוך, נִרְדִּי נָתַן רֵיחוֹ.
דער אייבערשטער האט געהאלפן, זייט די ישיבה שטייט האבן שוין טויזנטער און צענדליגער טויזנטער אידן תשובה געטון דורך די מוסר פון רבי'ן, וואס ער געבט אריין אין אידישע קינדער א ריח טוב, ווען מען הערט: "דער אייבערשטער האט דיך ליב", "דער אייבערשטער ווארט אויף דיר", "דער אייבערשטער איז מיט דיר" - די ווערטער זענען שטערקער פון די שטערקסטע זאך, דאס פועל'ט אז דער מענטש זאל צוריק קומען.
א פרוי דערציילט פאר מיין ווייב, זי איז א באהאלטענע מקורב, זי מיט איר מאן לעבן שטילערהייט אויפ'ן רבינ'ס וועג, זי פרעגט אלע אירע פראגעס, זי הערט די שיעורים. זי געבט שיעורים פאר עלטערע מיידלעך, אסאך סקולס רופן איר רעדן; זי רעדט פון רבי'ן, פארשטייט זיך אן דעם רבינ'ס נאמען.
דערציילט זי אז א מיידל רופט איר אן פאריגע וואך און זאגט איר: "איך וויל דיר זאגן א גרויסן יישר כח, האסט געראטעוועט מיין לעבן!" זי דערציילט פאר די פרוי: "געדענקסט פאריאר ביסטו געקומען געבן א שיעור אין מיין סקול, ביסט צוגעקומען צו מיר, האסט מיך געפרעגט ווי אזוי איך הייס, האסט מיר געזאגט די פאר ווערטער 'איך זע אין דיר א שיינע עתיד', האסט געשמייכלט צו מיר אזוי זיס, דו האסט מיר דעמאלט געראטעוועט; איך בין שוין געווען אפגעמאכט ביי מיר שטילערהייט אז איך לאז אלעס אפ, און ווען דו האסט מיר געזאגט 'איך זע אין דיר א שיינע עתיד' – האט דאס מיר צוריקגעהאלטן פון טון שלעכטס, די ווערטער שרייט אין מיר, 'איינער זעט אין מיר אן עתיד'".
מיין ווייב פרעגט די פרוי: "וואס עפעס ביסטו צוגעגאנגען צו די מיידל, און וואס עפעס האסטו איר דאס געזאגט?" זאגט די פרוי: "ווען איך בין אריינגעקומען אין סקול געבן די שיעור פאר די עלסטע כתה, רופט מיר די מנהלת צו און זאגט מיר 'איך וויל דיר ווייזן די ערגסטע מיידל פון סקול, זי ווייזט מיר אויף די מיידל', מער האב איך נישט געדארפט, זאגט די פרוי, די שיעורים פון ישיבה האבן אנגעהויבן שפילן אין מיין קאפ, איך האב זיכער געמאכט אריבער צו גיין צו די מיידל און איר געבן א גוט ווארט, און יעצט א יאר שפעטער איז פון די ערגסטע מיידל געווארן די בעסטע מיידל"; קומט אויס אז די מנהלת דארף זיך זוכן אן ארבעט ביי די מיסט, קומט אויס אז אידישע קינדער, בחורים און מיידלעך – ווילן יא זיין גוט, נאר די בעלי מוסר זענען מבאיש ריח.
איך האב מיטגעהאלטן ביי די נסיעה צענדליגער פעלער ווי עס האט אויסגעבראכן א געשלעג ביי די הדלקות וכדומה, ווען א בחור, א אינגערמאן נעמט ארויס זיין סמארטפאון כאפן בילדער אדער ווידיאו, מען הויבט אן שרייען: "שגץ!" "גיהנום!" "רשעים!" – דאס העלפט נישט, דאס מאכט נאר ערגער; וואלט יענער געגעבן א גוט ווארט פאר א בחור, א שמייכל – וואלט די שמייכל און גוט ווארט מער אויפגעטון.
לכתחלה האט געהייסן עס וועט זיין אן הדלקה ביי מיין טאטע שליט"א ליל ל"ג בעומר, למעשה האט מען אביסל מורא געהאט, די מדינה של גיהנום האט נישט געלאזט מאכן הדלקות, האט מען דאס אפגעשטופט אויף די צווייטע נאכט, דאס הייסט ל"ג בעומר נאכמיטאג, פון זעקס אזייגער ביז אין די נאכט אריין; אפילו די פאליציי וועלן קומען וועט מען העכסטנס דעמאלט ענדיגן. אזוי האט מען טאקע געטון, מען האט געדאווענט מעריב און געציילט ספירה. נאכן דאווענען האט מען געצינדן לעכט לכבוד התנא האלוקי און געטאנצן "בר יוחאי", עס איז געווען א סעודה ביי מיין טאטע שליט"א. מיין טאטע שליט"א האט גערעדט; איך בין אביסל אויסגעמאטערט יעצט פון די נסיעה, געדענק איך נישט פינקטליך.
מיר האט זייער געברענט ארויפצוגיין צום מערה טאנצן לכבוד די הילולא פון רבי שמעון בר יוחאי. איך האב נישט געהאט קיין טיקעט, איך האב געבעטן דעם אייבערשטן מען זאל מיך אריבערלאזן אן קיין טיקעט, אויך האב איך נישט געוויסט צי מען קען בכלל גיין, יעדע מינוט איז געווען אנדערע נייעס, מען לאזט יא, מען לאזט נישט; מיר האט זייער געברענט ארויפצוגיין.
איך בין ארויף מיט מיין זון שמעון; אזוי ווי איך הויב אן גיין זע איך שוין אנשי שלומינו, בחורים און אינגעלייט – גייען מיר נאך, מען האט נישט געבעטן קיין טיקעט, די גאנצע וועג איז געווען מיט פאליציי, יעדע פאר טריט האט מען אפגעשטעלט, איך האב מיטגענומען דעם ספר תקוני זוהר, איך האב געלערנט אויפ'ן וועג און אין די מערה האב איך מסיים געווען תקוני זוהר. מען האט זיך נישט געקענט אפשטעלן, מען האט געטריבן.
אינדרויסן, אונטערן בנין, האב איך געזוכט וואו צו טאנצן, מיר האבן אנגעהויבן טאנצן ביז עס איז געווארן פרייליכע טענץ, מיר האבן געטאנצן פאר צוויי שעה.
וואס זאל איך דיר זאגן, אזעלכע טענץ, אזא שמחה, אזא קדושה – האב איך שוין לאנג נישט געשפירט. די אחדות; אלע אידן טאנצן לכבוד רבי שמעון בר יוחאי, אלע אידן פרייען זיך אינאיינעם, מען איז פול מיט הרהורי תשובה. איך קען נישט שרייבן וואס איך שפיר נאכאלץ אין מיין הארץ, איך וועל סיי ווי נישט קענען ארויסברענגען וואס איך שפיר, וועל איך זיך אפשטעלן פון שרייבן.
א גאנצן טאנצן האב איך געדאנקט דעם אייבערשטן פאר אלע חסדים און פאר'ן מיך מקרב זיין צום נ'חל נ'ובע מ'קור ח'כמה, אויך האב איך אסאך געבעטן פאר דיר און פאר אלע אידן.
אויפ'ן וועג אראפ איז שוין געווען א גרויסער עולם אנשי שלומינו וואס זענען מיט געקומען, מען האט זיך מחזק געווען מיט די מתנה וואס מיר האבן זוכה געווען צו וויסן פון רבי'ן.
פלוצלונג אינמיטן וועג ווארט מיך אפ דער ... וואס איז מיר א טאג צוריק נאכגעפארן, איך האב שוין געשריבן אנהויב בריוו, און הויבט אן שרייען אויף מיר: "שגץ!" "רשע!" "מנוול!" ער האט מיך געוואלט שלאגן, ער איז געשפרינגען אין די לופט מיט א רציחה, בחסדי ה' האט מען אים צוריקגעהאלטן, עס איז געווארן א געשלעג, אבער מיר האט דער אייבערשטער געהיטן. אנהויב, אויפ'ן וועג ארויף צום מערה, האב איך געזאגט פאר די בחורים וואס זענען מיך נאכגעלאפן: "לאזט מיר אפ, לאזט מיר גיין אליין, וואס ווילט איר פון מיר?" איך האב ליב צו גיין צו רבי שמעון בר יוחאי אן קיינעם, ווי א פשוט'ער מענטש גייט, אן קיין באגלייטער, למעשה זע איך, א נס אז עס זענען יא מיט געקומען מיט מיר בחורים און אינגעלייט, אזוי בין איך געראטעוועט געווארן.
האברך ... איז געווען מיט מיר, איך האב אים געבעטן: "טו מיר א טובה, ראטעווע מיר, דו ביסט דאך א בעל כח, האלט אים אפ", איז ער צוגעלאפן צו אים און אים אנגעכאפט מיט כח ביז איך בין אראפ צו מיין דירה. שפעטער זאגט ער מיר אז זיין טאטע ר' ..., א תלמיד פון מוהרא"ש - האט אים געגעבן א פסק פארוואס ער האט דאס געטון, זיין טאטע געדענקט וואס מוהרא"ש האט אונז געלערנט, ער האט אים געזאגט: "היתכן דו האסט אים נאר אפגעהאלטן, וואלסט אים געדארפט שפאלטן זיין קאפ, אזא מענטש וואס איז א רוצח – דארף מען אים צעברעכן זיינע ביינער".
ל"ג בעומר ביינאכט האב איך נישט געקענט שלאפן פון גרויס שמחה, איך האב געלערנט זוהר. איך האב געדאווענט ותיקין ביי מיין טאטע שליט"א. נאכן דאווענען האב איך זיך געזעצט לערנען זוהר מיט האברך ישראל יוסף שניצלער, איך האב א שיעור מיט אים יעדן שבת אינדערפרי אין ספר הזוהר, מיר האבן זוכה געווען צו ענדיגן דעם גאנצן זוהר, אויסער איין פרשה, פרשת פנחס, עס איז א לאנגע פרשה. מיר האבן געלערנט זוהר פאר לאנגע שעות, בערך זעקס שעה, נאך עטליכע אינגעלייט האבן זיך צוגעזעצט לערנען די הייליגע זוהר.
האברך בערל לעווי איז אנגעקומען אין מירון, ער האט נישט געהאט וואו איינצושטיין, ער איז געקומען על דעת צו שלאפן אויף א בענקל אין בית המדרש. איך האב זייער הנאה געהאט, געווענליך אמעריקאנער מענטשן זארגן קודם פאר די בעט וכו', דא זע איך א אינגערמאן קומט פון אמעריקע צו רבי שמעון בר יוחאי אן גארנישט, נאר צו זיין ביי רבי שמעון בר יוחאי. איך האב אים אריינגענומען אין מיין דירה, זיי האבן זיך איינגעטיילט, ער מיט יוסי האבן געהאט איין בעט; ווען ער איז געשלאפן איז ער געווען אין די מערה, און אזוי פארקערט.
עס זענען געקומען משפחות מאכן חאלאקע; האברך ברוך נוסבוים, אויך אן אייניקל פון הרב אברהם שושן פון בני ברק.
נאכמיטאג איז געווען די הדלקה ביי מיין טאטע שליט"א אין חצר מיט פייערדיגע טענץ, מען האט געטאנצן לכבוד רבי שמעון בר יוחאי מיט א העכערע שמחה.
פאר'ן אנצינדן די הדלקה איז דער מנהג אז אלע גיסן אויל לכבוד רבי שמעון בר יוחאי, מען לייגט וואטע מיט אויל, מען זינגט נגוני דביקות. איך האב זיך גוט מתבודד געווען.
עס איז גאר אנדערש ווען מען קען מאכן א כלי פון די דערהויבענע צייטן, מען קען זיך מתבודד זיין. קענסט זען יעדע מאל ביי א חופה ווען מען זינגט נגוני התעוררות, אויב איז דער חתן מקורב צום רבי'ן, וועסטו קוקן אויף זיינע ליפן ווי ער נוצט אויס די מינוטן פאר תפלה והתבודדות, און אז נישט, שטייט מען מיט א פארמאכטע מויל, און עס בלייבט גארנישט פון די דערהויבנקייט.
קענסט פרעגן די אינגעלייט ישראל יוסף שניצלער און בערל לעווי, זיי וועלן דיר דערציילן אביסל וואס דארט האט זיך געטון.
פרייטאג אינדערפרי האב איך געדאווענט ותיקין, איך האב געטראפן ר' יונה אונזער דיין, נאכן דאווענען איז ער געקומען צו אונז אין די דירה, מיר האבן געענדיגט אינאיינעם זוהר. איך האב זייער שטארק געוואלט מאכן די סיום ל"ג בעומר, אבער נאכן לערנען אזויפיל שעה האט מיר די קאפ אנגעהויבן שווינדלען, איך האב זיך געדארפט אפשטעלן; מיר האבן געלערנט אינאיינעם אפאר בלאט זוהר און געמאכט א סיום, מיין ווייב האט אנגעגרייט אביסל ירקות מיט ברויט, עס איז געווען א שיינע סיום.
שפעטער בין איך ארויף צו מיין זיידע און באבע זכרונם לברכה, זיי ליגן העכער די ציון פון רבי יוחנן הסנדלר. איך האב דארט געזאגט דעם יום תהלים, נאכדעם בין איך געגאנגען צו די מערה.
איך האב אויסגעלאזט א פרט וואס האט פאסירט ל"ג בעומר נאכמיטאג אין די מערה, דער עולם האט זיך געשטארקט קעגן די פאליציי, מען האט זיי מנצח געווען און זיי זענען אנטלאפן. מען האט ארויסגעווארפן אלע אייזענעס וואס זיי האבן געמאכט אין די מערה נישט צו לאזן מענטשן קומען, פון נאכמיטאג איז אלעס צוריק געווארן אזוי ווי אלע יארן. איך האב זיך צוריקגעהאלטן פון ארויפגיין ל"ג בעומר נאכמיטאג צו די מערה, ווייל א גאנצע צייט איז געווען שמועות אז עס איז דא מהומות וכו'. פרייטאג בין איך געווען אין די מערה, איך האב געזאגט תיקון הכללי מיט די תפילה פון רבי נתן צו רבי שמעון בר יוחאי (לקוטי תפילות חלק ב', סימן מז).
שבת בין איך געווען אין מירון, איך האב אלעס מיט געהאלטן מיט מיין טאטע שליט"א; די תפילות און די סעודות. מנחה ערב שבת האבן מיר געדאווענט אונטן אין קארלסבורג, קבלת שבת זענען מיר ארויף דאווענען אין די מערה, מען האט געטאנצן "לא תבושי", אויך "בר יוחאי"; א גאנץ יאר איז דער מנהג אין מירון צו טאנצן "בר יוחאי" נאך קדיש יתום, פאר כגוונא. (אגב, מוהרא"ש פלעגט זינגען יעדע שבת ביי די באטע "בר יוחאי").
שבת אין מירון זענען געווען טויזנטער משפחות, עס האט זיך געשפירט ווי א יום טוב'דיגער שבת. ליל שבת האב איך געגעסן ביי מיין טאטע שליט"א, אויך דער דיין ר' יונה און ישראל יוסף שניצלער נרו יאיר מיט נאך אנשי שלומינו. מיין טאטע האט מכבד געווען ר' יונה מיט'ן זינגען "אשת חיל"; ער האט אויסגערופן: "ברסלב'ער דיין אשת חיל", ער האט אים געזאגט ער זאל זינגען דעם ברסלב'ער "אשת חיל".
ביי די סעודה האט מיין טאטע שליט"א גערעדט פון די מעשה (פסחים קיב.) רבי שמעון בר יוחאי האט געבעטן רבי עקיבא זאל אים לערנען תורה, רבי עקיבא האט נישט געוואלט, האט רבי שמעון בר יוחאי געזאגט: "רַבִּי, לַמְּדֵנִי תּוֹרָה, וְאִם לָאו, אֲנִי אוֹמֵר לְיוֹחַאי אַבָּא וּמוֹסֶרְךָ לַמַּלְכוּת", איך וועל זאגן פאר מיין טאטע יוחאי און מען וועט דיר איינשפארן אין תפיסה; מיין טאטע שליט"א האט נאכגעזאגט די ווערטער פון רבי'ן (לקוטי מוהר"ן חלק ב', סימן ס) וואס איז פשט, אזוי רעדט מען צו א רבי? מען סטראשעט אים אז מען גייט אים איבערגעבן פאר די רעגירונג?! נאך איז שווער, רבי עקיבא איז דאך שוין געווען אין תפיסה, וואס זאגט ער אים "איך וועל דיך פאר'מסר'ן און לייגן אין תפיסה?" זאגט דער רבי, מען דארף אכטונג געבן נישט צו לערנען מיט תלמידים שאינם מהוגנים וכו', עיין שם.
עס זענען געווען אסאך אנשי שלומינו, זיי האבן געוואלט מאכן א באטע, עס איז געווען זייער שפעט, מען האט געענדיגט די סעודה צוויי אזייגער, עס איז נישט געווען שייך. אברהם איז אריבערגעקומען נאך די סעודה צו מיר מיט זיין משפחה פאר אפאר מינוט, עס איז געווען זייער שיין.
שבת אינדערפרי האב איך געהאט א מעשה מיט א שיכור ואכמ"ל.
איך האב געלערנט מיט ישראל יוסף נרו יאיר זוהר חדש אויף רות, אלס הכנה פאר די הייליגע יום טוב שבועות.
דער דיין ר' יונה האט געדאווענט פסוקי דזמרה, איך האב געדאווענט שחרית און מיין טאטע שליט"א האט געליינט קריאת התורה פרשת בהר מיט בחוקותי, עס איז געווען א חוץ לארץ'דיגער עולם וואס האבן נאכנישט געהערט ליינען פרשת בהר, האט ער אנגעהויבן בהר ביז בחוקותי שני.
מיין טאטע שליט"א האט מיר געבעטן צו זאגן דברי תורה ביי די סעודה פון צופרי, איך האב גערעדט פון דאס גרויסקייט פון אידישע קינדער.
מיר געפונען אין זוהר הקדוש, רבי שמעון בר יוחאי לויבט אויס דאס טייערקייט פון אידישע קינדער, דאס גרויסקייט פון מצוות ומעשים טובים וואס מיר טוען. מיר געפונען (שבת לג:), ווען רבי שמעון בר יוחאי איז ארויס פון די מערה און געזען א איד גייט מיט הדסים לכבוד שבת, איינס פאר זכור און נאך איינס פאר שמור – האט רבי שמעון בר יוחאי געמאכט א גרויסע עסק פון דעם, אונז צו ווייזן דאס גרויסקייט פון יעדע גוטע זאך, אדער גוטע מנהג וואס א איד טוט פאר'ן אייבערשטן, אז דאס איז זייער חשוב אין הימל. היינט צו טאגס ווייסן מיר דאס חשיבות פון די זאך, איידער רבי שמעון בר יוחאי האט דאס מגלה געווען וואלט מען געלאכט פון אזא מענטש, מען וואלט אים געזאגט: "היינט איז נישט יום טוב סוכות, מאך זיך נישט נאריש, וואס איז דאס שבת מיט הדסים?!" רבי שמעון בר יוחאי האט אבער אנדערש געקוקט, ער זעט א איד טוט א שיינע זאך פאר שבת, זאגט ער: "חזי כמה חביבין מצות על ישראל", קוק ווי אידישע קינדער ליבן די מצוות.
אינטערעסאנט, דער מהרש"א זאגט (שם חדושי אגדות, דיבור המתחיל חד כנגד זכור): "וכמו שבנרות זוכין לבנים חכמים", אזוי ווי שבת ליכט איז מסוגל פאר קינדער תלמידי חכמים, "הכי נמי הדסים", אזוי אויך, ווער עס שמעקט הדסים שבת וועט האבן "בנים צדיקים, שנקראו הדסים", עיין שם; די זעלבע ווערטער זאגט דער רבי (ספר המדות אות בנים, סימן נט): "עַל יְדֵי הֲדַסִּים בְּשַׁבָּת זוֹכֶה לְבָנִים תַּלְמִידֵי חֲכָמִים".
אויך האב איך געזאגט וואס איך האב געהערט פון מוהרא"ש, אויף דעם מאמר חז"ל (ברכות לה.): "הַרְבֵּה עָשׂוּ כְּרַבִּי שִׁמְעוֹן בֶּן יוֹחָאי וְלֹא עָלְתָה בְּיָדָן", אסאך האבן פרובירט נאכצומאכן רבי שמעון און זיי האבן נישט מצליח געווען, פארוואס טאקע נישט? ווייל "'הַרְבֵּה' עָשׂוּ כְּרַבִּי שִׁמְעוֹן בֶּן יוֹחָאי", אסאך טון, אסאך נאכמאכן איז שווער, אבער אז מען פרובירט צו טון קלייניקייטן, זאכן וואס מען קען - דעמאלט איז מען יא מצליח.
די ווערטער איז א מצוה צו רעדן מיט מענטשן, מען זאל וויסן אז דער אייבערשטער האט ליב אידישע קינדער, דאס איז דער גאנצער זוהר; יעדע בלאט, און פאר יעדע שטיקל - זאגט ער נאכאמאל און נאכאמאל: "וואויל איז פאר אונז אידישע קינדער וואס דער אייבערשטער האט אונז אויסדערוועלט פון אלע פעלקער, ער האט אונז ליב", דאס איז סודות התורה, עס איז באהאלטן פון אונז; מען דריידט זיך ארום צעקלאפט און דערשלאגן, מען חזר'ט זיך ליגנט, מען קלאפט זיך; ווער רעדט נאך אז מען הערט תורות פון שֵׁדִין יְהוּדָאִין (עיין לקוטי מוהר"ן חלק א', סימן כח) וואס קלאפן דעם מענטש מיט ליגנט, אז 'דער אייבערשטער איז ברוגז אויף מיר', 'ער דארף נישט מיינע מצוות', 'ער דארף נישט מיין דאווענען' וכו' וכו'; דאס דארף מען זאגן פאר אנדערע, די ווערטער פון זוהר: "דער אייבערשטער האט ליב אידישע קינדער".
מוצאי שבת קודש בין איך געפארן קיין יבנאל צו די שבע ברכות פון ר' עזרא בוים מיט הרב אליעזר איידלשטיין. לכתחלה האב איך געוואלט גיין צו די חתונה, אבער עס איז געווען אזוי פארהאקט אין מירון, מען האט נישט געקענט ארויספארן און אריינפארן פון מירון נאר מיט א באס. איך האב זייער שטארק געוואלט זיין ביי די שמחה. יעצט מוצאי שבת קודש בין איך געפארן, עס איז געווען זייער געפיליש צו זיצן מיט אזעלכע גרויסע צדיקים, הרב רבי יצחק שליט"א, הרב רבי דניאל שליט"א, אויך דער מחותן הרב ר' אליעזר שליט"א, מיט ר' עזרא נרו יאיר.
הרב רבי יצחק שליט"א האט דערציילט זייער אינטערעסאנטע זאכן פון די השתלשלות פון יבנאל. מוהרא"ש האט געהאט פלענער צו קויפן אין מאנסי, אויך האט מוהרא"ש שוין כמעט געקויפט א חלקה אין ניו דזשערסי. איך האב זיך זייער מחי' געווען מיט די שיינע דיבורים.
אויך האט ער דערציילט שיינע אינטערעסאנטע זאכן פונעם גר צדק אברהם זכרונו לברכה, דער זון פונעם גראף פאטאצקי. מען האט באהאלטן פון אים ספר ויקרא, ווייל דאס איז דער יסוד פון א איד, ביז ער איז דערגאנגען אז חומש איז פינף, עס פעלט איין באנד. אויך די סיפור פון די שריפה, אז דער בעל יסוד ושורש העבודה האט זיך באהאלטן נאנט צום פייער צו קענען זאגן "אמן" אויף די ברכה וואס ער האט געמאכט ביים ווערן פארברענט, און נאך אסאך שיינע זאכן.
נאכדעם האט מען מיר געבעטן רעדן. איך האב גערעדט קורץ און שארף, איך האב גערעדט צום חתן, אז ער קומט יעצט קיין יבנאל דארף ער וויסן מען מוז האבן שייכות מיט ערליכע אידן, "וֶהֱוֵי מִתְאַבֵּק בַּעֲפַר רַגְלֵיהֶם" (אבות א, ד), מען מוז ליב האבן ערליכע אידן. נאר די וואס זענען צוגעקלעבט צו ערליכע אידן, צדיקים – די האבן ערליכע דורות.
חכמינו זכרונם לברכה זאגן (שבת כג:): "דְּרָחִים רַבָּנָן", דער וואס האט ליב ערליכע אידן, "הֲוֵי לֵהּ בְּנִין רַבָּנָן", דער וועט האבן קינדער ערליכע אידן, "דְּמוֹקִיר רַבָּנָן", דער וואס איז מכבד ערליכע אידן, "הֲוֵי לֵהּ חַתְנוּתָא רַבָּנָן", וועט אויך האבן איידעמער ערליכע אידן, "דְּדָחִיל מֵרַבָּנָן", דער וואס האט הכנעה פאר ערליכע אידן, "הוּא גּוּפֵיהּ הֲוֵי צוּרְבָּא מֵרַבָּנָן", וועט ער אליינס ווערן א גרויסער צדיק. איך האב זיך געבעטן צום חתן, זיי נישט ווי די נארישע מענטשן וואס זאגן "אמאל זענען געווען צדיקים, היינט איז נישטא", דער הייליגער רבי נתן האט אמאל געזאגן פאר'ן רבי'ן (שיחות הר"ן, סימן קצב): "שֶׁאֵין הָעוֹלָם רוֹצִים לְהַאֲמִין שֶׁיִּהְיוּ נִמְצָאִים עַכְשָׁו צַדִּיקִים גְּדוֹלִים בְּמַעֲלָה מְאֹד כְּמוֹ בַּדּוֹרוֹת הָרִאשׁוֹנִים", מענטשן זאגן אז היינט איז נישטא קיין גרויסע צדיקים אזוי ווי אמאליגע טעג, האט דער הייליגער רבי געזאגט: "בְּוַדַּאי נִמְצָאִים צַדִּיקִים בְּכָל דּוֹר וָדוֹר", און די אלע וואס זאגן אז היינט זענען נישטא קיין צדיקים זענען כופרים.
מוהרא"ש דערציילט, עס איז געווען א טיפש אין ברסלב, ער האט נישט געשיקט זיינע קינדער אין חדר ווייל עס איז נישט געווען קיין ברסלב'ער חדר, ביים סוף זענען אלע ארויס לתרבות רעה. און אזוי וועט זיין מיט די אלע וואס שפעטן פון ערליכע אידן, די קינדער גייען אלע ארויסגיין לתרבות רעה; וואויל איז דער וואס האט ליב ערליכע אידן און איז זיי מכבד.
איך האב געבענטשט און געזאגט די שבע ברכות, מען האט געטאנצן. איך בין געווען זייער פרייליך זיך צו טרעפן מיט תלמידי היכל הקודש, צדיקים אמיתיים שבדורינו.
פון דארט בין איך ארויף צום ציון פון מוהרא"ש. עס איז געווען די יום הולדת פון מוהרא"ש, כ"א אייר – חסד שביסוד. איך האב געזאגט תיקון חצות, תיקון רחל זיצנדיג און תיקון לאה שטייענדיג, אויך תיקון הכללי, און זיך מתבודד געווען.
איך האב געבעטן פאר יעדן איינעם בפרטיות, אויך פאר דיר אהרן בן פיגא און פאר דיין שותף אהרן ישראל בן רות נעמי, איר זאלט מצליח זיין העלפן די מוסד זיך פארברייטערן אין אלע זייטן.
דער זון פון מוהרא"ש זכותו יגן עלינו, הרב נחמן שליט"א - איז געווען דארט ביים ציון, ער האט זיך מתבודד געווען, איך האב אים נישט געוואלט שטערן. מוהרא"ש האט מיר אמאל געזאגט: "מיין זון איז אן אמת'ער לב נשבר". ער איז געזעצן ביים ציון און געוויינט אויפ'ן קול מיט א צעבראכנקייט.
מיר זענען צוריק געקומען קיין מירון פארטאגס, איך האב באגעגנט מיין טאטע ארויפגיין מיט טלית ותפילין צו די מערה, איך האב זיך שנעל איבערגעטון די בגדי שבת לבגדי חול, און ארויף דאווענען שחרית כוותיקין.
נאך שחרית האב איך געזאגט די תיקון הכללי ביי רבי שמעון בר יוחאי און די תפילה פון רבי נתן (לקוטי תפילות חלק ב', סימן מז), א הארצרייסנדע תפילה, ווי מען בעט רבי שמעון בר יוחאי ער זאל העלפן עס זאל נישט זיין קיין שכחת התורה.
עס איז נישט שייך איבערצושרייבן די זעלבע זאך יעדע פאר מינוט, וואס האט זיך אפגעטון ביי יעדע פלאץ וואו מיר זענען געווען, איבעראל קומען זיך מענטשן באדאנקען פאר זייער לעבן, זייט זיי האבן אנגעהויבן הערן די דרשות און ליינען די בריוון האט זיך אלעס ביי זיי געטוישט.
מיר זענען געפארן קיין טברי', האברך חיים מאיר ערפס נרו יאיר האט מיך ארום געטראגן. קודם זענען מיר געפארן צום הייליגן תנא רבי מאיר בעל הנס, איך האב זיך דארט מתבודד געווען, אויך געצינדן א ליכט מיט שמן לעילוי נשמת רבי מאיר בעל הנס. אויך געדאווענט מנחה.
פון דארט זענען מיר געפארן צום ציון הרמב"ם, און צום ציון השל"ה און נאך צדיקים. ביים ציון השל"ה האבן מיר געזאגט די תפילת השל"ה, פון דארט זענען מיר געפארן צום קבר רבי עקיבא, נאכדעם צו קבר רבי חייא ובניו. פון דארט זענען מיר געפארן קיין ירושלים.
איך בין אנגעקומען אין אונזער בית המדרש היכל הקודש אויף רחוב רבי נחמן מברסלב 15, די שול איז געווען איבערגעפולט קעפ אויף קעפ. די גבאים האבן מיך געפרעגט וואו צו מאכן די שיעור, זיי האבן געוואלט ארויסדינגען א זאל, איך האב נישט געוואלט, איך האב ענדערש געוואלט ביי אונז אין בית המדרש, איך געפון זיך זייער גוט דארט, די לופט דארט איז זייער געשמאק און איינגענעם.
ביים סוף שיעור זענען ארויפגעקומען אויפ'ן בימה א בחור דוד שמעון לעווינסאן, און הילד יהודה בן ר' מרדכי ברילל, ביידע האבן געמאכט א סיום הש"ס, דער טאטע פונעם קינד האט געזאגט אפאר ווערטער. עס איז גאר אנדערש צו זען מיט די אויגן ווי יונגע קינדער און בחורים לערנען און ענדיגן גאנץ ש"ס אויפ'ן סדר דרך הלימוד פון הייליגן רבי'ן וואס האט אונז געלערנט א וועג ווי אזוי מיר זאלן אויסנוצן די טעג מיט לערנען כסדרן דיקא, אפילו אן פארשטיין, בגירסא בעלמא (שיחות הר"ן, סימן עו).
מעריב און ספירת העומר האב איך געדאווענט אין שול, האברך משה ראזענבערג נרו יאיר האט געדאווענט פאר'ן עמוד, ער איז אין יאר נאך זיין טאטע ר' יצחק עליו השלום.
נאך מעריב האט גענומען צייט ביז איך בין ארויס, דער עולם האט געגעבן שלום.
פון דארט בין איך געגאנגען צום אכסני', אברהם הנ"ל האט צוגעשטעלט א באקוועמע דירה מכל טוב וטוב.
בשעת די שיעור האבן זיך די ווייבער פון אנשי שלומינו צאמגענומען ביי משפחת פערל אין שטוב זיך צו באקענען מיט מיין ווייב תחי', זיי האבן איר שיין אויפגענומען. זי האט מיר דערציילט אז זי איז זייער איבערגענומען פון די פרויען, זיי זענען זייער איידל און פריינטליך, זייער צום זאך, זי איז אהיימגעקומען פון דארט זייער פרייליך.
אברהם האט צוגעשטעלט א געשמאקע מאלצייט, איך האב גערופן חיים מאיר מיט שמעון פיש נרו יאיר זאלן קומען מיט עסן, זיי האבן נאך גארנישט געגעסן פון אינדערפרי.
שפעטער ביינאכט זענען אריבערגעקומען די גבאים פון ירושלים, מיר האבן גערעדט ביז שפעט ביינאכט ווי אזוי מיר זאלן פארברייטערן די חדר, מיר גייען זוכן א גרעסערע פלאץ, מיר דארפן שוין נאך א מלמד.
איך האב געבעטן דעם גבאי יצחק נרו יאיר ער זאל ווערן מנהל רוחני פונעם חדר, איך האף ער וועט עס אננעמען. איך האב נישט צו שטארק געבעטן, כדרכנו, מיר זאגן נישט יענעם וואס צו טון, מען העלפט נאר יענעם טראכטן גוטע מחשבות און אז יענער וויל אזוי טון – טוט ער, און אז נישט – נישט, אויך האבן מיר גערעדט וועגן עפענען א ישיבה אין ארץ ישראל; דאס איך נאך א פראגע, עס איז נישט קיין גרינגע זאך.
איך בין געבליבן אויף ביז פיר אזייגער פארטאגס, מיין זון הרב אלחנן האט געדארפט אהיים פארן, איך האב נישט געוואלט ער זאל פארפאסן די פליגער.
מאנטאג אינדערפרי בין איך געגאנגען דאווענען אין אונזער בית המדרש, נאכן דאווענען איז געווען א סיום, הבחור שמעון פאללאק האט מסיים געווען ש"ס. עס איז געווען אזוי שיין, אזוי איינגענעם צו זיין צווישן אנשי שלומינו, וואו יעדער איינער לערנט אזוי פלייסיג. ביים סיום האב איך גערעדט אביסל חיזוק פון דאס גרויסקייט פון לערנען תורה.
נאכדעם איז געווען קבלת קהל, איך בין געזיצן אין שול און אויפגענומען. מענטשן זענען אריבער איינער נאכן צווייטן, יעדער מיט זיינע בקשות, מיט זיינע זאכן. בערך צוועלף אזייגער האב איך געמאכט אן הפסקה, איך בין אריבער צום תלמוד תורה מיט יצחק.
דארט אין חדר ביי משפחת פערל אין שטוב; ווען איך קום אהין כאפט מיר אן אזעלכע געפילן וואס איז שווער ארויס צו שרייבן אויפ'ן פאפיר. עס טראגט מיר צוריק ווען מיר האבן געעפנט די ערשטע תלמוד תורה חסידי ברסלב אין אמעריקע, אסרו חג פסח שנת תש"ע האבן מיר געעפנט די חדר אין א דירה אין וויליאמסבורג, דו געדענקסט זיכער אלעס וואס איך געדענק, דו ביסט דאך פון די ערשטע פינף משפחות וואס האבן אנגעהויבן די חדר, עס איז געווען קליין און בא'טעמ'ט.
דער מלמד יושע ראבינאוויטש איז א גאר פיינער מלמד, ער לייגט אריין אין די קינדער אמונה און יראת שמים, עס זענען צוגעקומען נאך צוויי משפחות אין חדר, משפחת לעווינסאן און משפחת גאטליב.
איך בין אריין צו משפחת פערל רעדן מיט זיי בענין עצתו אמונה און איש אמונות, זיי ארבעטן יומם ולילה לא ישבותו ארויסצוגעבן וועכנטליך די קונטרסים איש אמונות און עצתו אמונה, איך ווייס נישט ווי זיי נעמען די כוחות און די צייט, עס איז ביי מיר א גרויסע וואונדער, איין משפחה זאל אריינלייגן אזויפיל שעות א וואך פאר הפצה... אשרי להם, וואויל איז זיי! עס איז די גאנצע שטוב זייערע; אלעס איז דארט, די חדר, די הדפסה, דער בית המדרש האט זיך דארט אנגעהויבן.
פון דארט בין איך צוריק אין שול ווייטער אויפנעמען מענטשן, מחזק זיין אידישע קינדער, אויסהערן אידישע הערצער – ביז שפעט נאכמיטאג. עס איז געווען אינטערעסאנט צו זען ווי אלע שטייען אין די שורה מיט א ספר אין די האנט און לערנען זייערע שיעורים כסדרן, קיינער האט נישט מבטל געווען קיין צייט, דאס איז דאך איינע פון די מעלות פונעם סדר דרך הלימוד, מען קען אלץ לערנען, מען דארף נישט אנברענגען קיין צייט.
נאכדעם איז געווען נאך א סיום הש"ס, הבחור שמואל אייזיק בן ר' שמעון עוזר פערל האט מסיים געווען ש"ס, או איז דאס געווען שיין, וואס איז דא שענער ווי א סיום הש"ס פון א יונגער בחור... איך בין ממש געפאלן פון מיינע כוחות פון ארבעטן ארום די זייגער, טאג און נאכט, אן עסן, אן שלאפן. מענטשן האבן מיר געפרעגט ווי נעמט מען די כוחות? דער ענטפער איז, ווען מען זעט בחורים, אינגעלייט און קינדער לערנען די הייליגע תורה – דאס געבט כח, זיצן ביי א סיום הש"ס – דאס איז פאר מיר עסן און שלאפן.
מיר האבן געדאווענט מנחה מעריב, ספירת העומר. נאך מעריב האט מען אנגעהויבן שרייבן א ספר תורה פאר "בית המדרש היכל הקודש סטעטן איילענד", ר' יעקב היילפרין האט אנגעהויבן שרייבן א ספר תורה ביים סופר ר' נחמן יאקאבאוויטש, מאנשי שלומינו; איך האב געשריבן דעם גאנצן ווארט "בראשית".
נאכדעם בין איך אהיים זיך צאמפאקן די פעקלעך, מיר זענען געפארן צום הר המנוחות. מיין ווייב האט דארט א זיידע און באבע, זיי ליגן די ערשטע רייע ביי די בעלזא נייע חלקה, פינקט אנטקעגן די ציון פון הייליגן חיד"א זכותו יגן עלינו.
מיין זיידע, הרב החסיד רבי יצחק דוד הכהן פריעדמאן זכרונו לברכה איז געווען א גרויסער ערליכער איד, א תלמיד פון פאפא רב זכרונו לברכה, א בעלזער חסיד, אויך א מוקיר רבנן. איך האב געהאט די זכי' צו לערנען נאך מיין חתונה בחברותא מיט אים יעדע נאכט אין פאפא שול אין וויליאמסבורג מסכת שבת, איך האב אסאך קונה געווען פון אים.
יעדע יאר פאר ראש השנה, ווען איך האב זיך געזעגנט פון אים - האט ער מיט טרערן אין די אויגן מיר געבעטן איך זאל מתפלל זיין פאר אים וכו' וכו', אויך די באבע, רחל בת הרב החסיד ר' שלמה גפן ליגט דארט, זי איז געווען א גרויסע צדקת.
איך בין אריין ביים אוהל פונעם חיד"א, איך האב מתפלל געווען און זיך מתבודד געווען. אויך דארט האבן מיר ספרדי'שע אידן באפאלן מיט שכוח'ס פאר די שיינע חיזוקים וואס זיי זענען מקבל.
אין עירפארט האב איך גערעדט מיט די גבאים פון ירושלים וויכטיגע זאכן, עניני קהילה, זאכן וואס מען קען נאך מער טון; דאס וועל איך נישט שרייבן, איך וועל דאס רעדן מיט דיר פריוואט.
די וועג איז געווען גאר גוט ברוך ה', איך בין געשלאפן רוב וועג, פארטאגס האב איך געוואשן נעגל וואסער, געזאגט ברכת התורה און זיך מתבודד געווען.
האברך שמואליק בלעדי האט מיך אפגעווארט, איך בין אהיים געגאנגען העלפן ארויפטראגן די פעקלעך, העלפן מיין ווייב, גלייך געגאנגען אין מקוה און געלאפן אין ישיבה. אנקומענדיג אין ישיבה איז נאך דער בית המדרש געווען ליידיג, איין קינד איז דארט געזעצן און געלערנט, הילד שמעון פארקאש א זון פון ר' מאיר דוד נרו יאיר; ער איז א פלייסיג קינד, ער לערנט יעדן אינדערפרי שעות אין בית המדרש.
גלייך נאכדעם זענען די בחורים געקומען, איך האב פארגעלענט א שיעור גמרא, די היינטיגע בלאט. אויך האב איך אנגעגרייט א שיעור פאר די פרויען, איך געב נישט שיעורים פאר פרויען דירעקט, איך זאג אריין א שיעור אין א מאשין און דאס שפילט מען נאכדעם אויף פאר אנשי שלומינו, יעדן דינסטאג איז דא א פרויען צאמקום אין שטעטל, די פרויען קומען זיך צאם, מען הערט א שיעור; דארף איך יעדע וואך אנגרייטן א שיעור פאר זיי.
נאך שחרית בין איך ארויסגעפארן אין שטעטל, צום ערשט בין איך געגאנגען קוקן דעם נייעם בנין קרן הדפסה, איך זע ווי מוהרא"ש שמייכלט אויבן אין "גן עדן" ווען ער קוקט אראפ און זעט דעם בנין הדפסה, וואו מען דרוקט טויזנטער ספרים טעגליך.
איך האף בקרוב וועט זיין דער חנוכת הבית. איך וויל ווייזן פאר אנשי שלומינו די גרויסע אפעראציע וואס טוט זיך דארט אפ, איך וויל אז יעדער איינער זאל האבן א חלק אין הדפסה און א חלק אין הפצה, מען קען נישט זיצן ווי א מחותן מיט פארמאכטע הענט, נאר יעדער איינער זאל האבן א חלק אין ברענגען משיח.
פון דארט בין איך געגאנגען צו די קינדערלעך; דאס איז דאך מיין זאך, חינוך הבנים והבנות. איך האב געגעבן דריי שיעורים, איינס פאר די מיידלעך, צוויי פאר די סטעף – מלמדים און טישטערס וכו', און פאר די אינגלעך. אויך בין איך געגאנגען מיט די אינגלעך א שפאציר, זיי ווייזן די נייע בנין התלמוד תורה וואס מען בויט יעצט.
איך בעט דיר זייער טייערער אהרן בן פיגא, העלף מיר רעדן מיט אנשי שלומינו, אלע זאלן נעמען א טייל אינעם קאמפיין וואס מיר מאכן נאך שבועות. איך דארף רחמי שמים נישט אריינזינקען אין א טיפע לאך פון חובות, די מוסד האט שרעקליכע חובות. די יאר האבן מיר געבויט שולן און מקוואות, מצה בעקעריי, יעצט האט מען געקויפט א פלאץ פאר די קינדער פאר זומער, פון אלע זייטן האב איך חובות, איך בעט דיר זייער זאלסט אנווארעמען אנשי שלומינו.
אפשר יעצט וועט מקוים ווערן דאס וואס מוהרא"ש האט דיר געבעטן זאלסט זיין פאנדרעיזער פאר זיינע מוסדות; אזוי ביסטו דאך מקורב געווארן, מען האט דיך געברענגט פאר א פאנדרעיזער פאר די מוסדות אין יבנאל, יעצט וועט דאס מקוים ווערן.
פון חדר בין איך געפארן צום שטוב פון ישראל חיים נרו יאיר, ער האט מיך איינגעליידנט צו א שבע ברכות פאר זיין טאכטער מיט החתן אלי' בן ישראל שלום נרו יאיר. איך זאג דיר דעם אמת, מיין קאפ האט שוין געשווינדלט פון זיין אויף אזוי לאנג, אבער איך האב זייער שטארק געוואלט זיין ביי זייער שמחה. ערשטנס, די מחותנים זענען ביי מיר זייער טייער, דער אבי הכלה איז אן איידעלער מענטש, ער פירט אן איידעלע ריינע שטוב, און אזוי אויך דער אבי החתן פירט א שיינע ערליכע אידישע שטוב; איך שטאלציר מיט אזעלכע טייערע משפחות.
צווייטנס, דער חתן נרו יאיר איז געווען אלע יארן אין ישיבה, ער האט אלץ געהאלפן די ישיבה, ער האט אלץ צוגעלייגט א האנט, אויך די כלה איז פון די חשוב'ע תלמידות.
איך האב גערעדט אפאר ווערטער, איך האב געזאגט וואס מוהרא"ש פלעגט אלץ זאגן ביי שבע ברכות. מען זאגט אין די ברכות: "שַׂמֵּחַ תְּשַׂמַּח רֵעִים הָאֲהוּבִים, כְּשַׂמֵּחֲךָ יְצִירְךָ בְּגַן עֵדֶן מִקֶּדֶם"; דאס איז די נשמה פון חתן כלה וואס אין הימל זענען זיי געווען איינס, יעצט ווען זיי טרעפן זיך איינער דעם צווייטן וואונטשט מען זיי: "שַׂמֵּחַ תְּשַׂמַּח וְגוֹ', כְּשַׂמֵּחֲךָ יְצִירְךָ בְּגַן עֵדֶן", זיי זאלן לעבן מיט ליבשאפט, מיט פרייד אזוי ווי זיי האבן געלעבט אויבן אין גן עדן, זיך נישט קריגן, זיך נישט באשולדיגן, און אז דער חתן וויל אז זיין ווייב זאל אנערקענען אין חתן דומה למלך, דארף ער רעדן צו איר ווי מען רעדט צו א מלכה, וועט זי רעדן צו אים ווי מען רעדט צו א מלך.
איך האב געזאגט הויך אויפ'ן קול וואס איך האב באקומען פון מוהרא"ש. מוהרא"ש האט מיר געגעבן די זאך אז ווען מיין ווייב רופט מיר אויפ'ן טעלעפאן הייב איך אויף אן ווערן נערוועז, זאל זי רופן הונדערט מאל א טאג, איך הייב אויף, איך הער איר אויס; דאס איז איינע פון די מיליאנען פינטלעך וואס איך האב באקומען פון מוהרא"ש.
פון דארט בין איך געגאנגען נעמען מיינע קינדער, איך האב צעטיילט מיינע קינדער פאר די נסיעה, א טייל ביי מיין זון הרב שלמה, א טייל ביי משפחות אין וויליאמסבורג, ביי ר' מרדכי אינדיג, און ביי שבתי מזרחי.
איך בין געגאנגען קלאפן א מזוזה ביי די נייע פארפאלק.
איך בין יעצט צוריקגעקומען פון די נסיעה, איך האב גערופן א מנין בחורים צו מיר אין שטוב פאר א מנין מעריב, יעצט איז שוין שפעט ביינאכט, איך גיי זיך צולייגן, מען דארף אביסל שלאפן צו קענען ווייטער אנגיין מיט עבודת השם.
איך בין מתפלל פאר דיר און פאר דיינע קינדער, איך האב געטראפן דיינע קינדער היינט אין שטעטל. דיין זון פנחס דוד נרו יאיר קאכט אין בית המקדש פאר די צאן קדשים, דיין איידעם אברמי האבן איך געטראפן אין בנין קרן הדפסה, ער ארבעט אויפ'ן אלבוים "טאנץ מיט אמונה #4", דיין איידעם הערשל נרו יאיר איז דאך א מלאך המושיע פאר אונזערע קינדער, ער זיצט מיט א כתה קינדער, לעבעדיגע קינדער וואס יעדע רגע ווילן זיי ארויסטאנצן פון די הויט, ער האלט זיי מיט אזא סבלנות. רפאל נרו יאיר, דער אדמיניסטראטאר זאגט מיר היינט, דיין איידעם הערשל נרו יאיר זאגט אים, ער האט א גוטע פראומאושן ווי אזוי צו איינקעסירן שכר לימוד, אזוי טוען דאך אלע מוסדות, מען רופט אויס ווער עס צאלט שכר לימוד גייט אריין אין א גורל וכו', זאגט ער, מען זאל אויסרופן, ווער עס קען אריינקומען אין זיין כתה האלטן די כתה פאר איין שעה און די קינדער וועלן אים נישט ארויסטראגן, דער דארף נישט צאלן שכר לימוד פאר א יאר; אזוי וועלן עלטערן האבן א געפיל און צאלן שכר לימוד, מען זאל קענען באצאלן פאר די מלמדים די מינימאלע געהאלט וואס עס קומט זיי.
ווען דו רעדסט מיט אנשי שלומינו זיי זאלן זיך אנשליסן אינעם קאמפיין, זאג זיי צוויי זאכן. איינס, זיי זאלן נישט געבן זייער געלט, זיי זאלן ברענגען געלט פון חברים, משפחה, באקאנטע וכדומה, צווייטנס, וואס רבי נתן האט געזאגט פאר'ן רבינ'ס אייניקל ווען ער האט אים געבעטן געלט פאר'ן קלויז אין אומאן און ער האט געקווענקלט, האט ער אים געזאגט די ווערטער: "דעם רבינ'ס זאך וועט זיך אויספירן אן דיר אויך, נאר שענער און בעסער וועט זיין אז דו וועסט העלפן"; נאך די ווערטער האט ער געגעבן צדקה, אזוי זאלסטו זאגן פאר אנשי שלומינו: "דעם רבינ'ס זאך וועט זיך אויספירן אן דיר, נאר שענער און בעסער וועט זיין אויב דו וועסט צולייגן א האנט, העלפן די הייליגע מוסד, די הייליגע קהילה".
איך שלאף שוין איין, זיי מיר געזונט.
בעזרת ה' יתברך
ד' פרשת בחוקותי, כ"ה אייר, מ' לעומר, שנת תשפ"ב לפרט קטן
... תחי', תלמידה בית פיגא ברסלב ליבערטי
איך פריי זיך זייער צו הערן אז איר האט יעצט געענדיגט די ערשטע מאל ספר תהלים, עס איז אזא גרויסע שמחה פאר מיר. ווען איך הער א סיום פון די ערשטע אדער די צווייטע מאל - איז דאס נאך מער פרייליך, ווייל ווי מער מען זאגט תהלים - איז דאס שוין א חלק פונעם לעבן, מען וויל שוין זאגן נאך און נאך, נאר אנהויב איז עס שווער, און ווען איך הער פון תלמידות אז זיי שטארקן זיך און זאגן תהלים - מאכט דאס זייער פרייליך.
זעט צו גיין שיין צאמגענומען; ערליכע מיידלעך האבן א גרויסע אחריות, אלע קוקן אויף זיי, און אז זיי צייגן גוט - איז דאס א קידוש השם, מענטשן ווילן אויך זיין אזוי. אנדערש איז ווען מען גייט אנגעטון צעפלויגן, די האר פליט און הענגט פון אלע זייטן, און אז די קליידער זענען נישט ריין, די שיך, די שטרומפ זענען פארדרייט און פארשמירט - ווערן מענטשן דערווייטערט פון אייבערשטן. דעריבער זענען די הייליגע חכמים זייער שטרענג, און זאגן (שבת קיד.): "כָּל תַּלְמִיד חָכָם שֶׁנִּמְצָא רְבָב עַל בִּגְדוֹ חַיָּב מִיתָה", א תלמוד חכם וואס האט פארפלעקטע קליידער איז חייב מיתה, ווייל ער דערווייטערט מענטשן פונעם אייבערשטן.
איז דאך זיכער א ברסלב'ע מיידל, א תלמידה פון בית פיגא - דארף זיך שיין צאמנעמען, גיין אנגעטון שיין, ריין און איידל; אלע זאלן איר וועלן נאכמאכן.
ווייזט דעם בריוו פאר אלע אייערע חבר'טעס, אלע זאלן זיך אזוי פירן.
בעזרת ה' יתברך
יום ד' פרשת בחוקותי, כ"ד אייר, ל"ט לעומר, שנת תשפ"ב לפרט קטן
מרת ... תחי'
איר דארפט זיך זייער פרייען אז איר האט זיך דערוויסט אז עס קומט א שמחה וכו', דאס דארף אייך נישט מאכן דעפרעסט; וויפיל פרויען שטייען און ווארטן צו קענען זוכה זיין צו א קינד, קינדער איז א ברכה.
פארוואס זאלט איר זאגן אז קינדער איז א יאנטשי זאך? פארוואס זאלט איר זאגן "איך וויל נישט קיין קינדער ווייל מענטשן וועלן לאכן און רעדן אויף מיר"? קינדער איז א ברכה, קינדער איז מתנות פונעם אייבערשטן אליינס, עס איז בכלל נישט יאנטשי.
איך וועל אייך זאגן וואס יאנטשי איז, יאנטשי איז לעבן פאר אנדערע, יאנטשי איז טראכטן וואס מענטשן וועלן זאגן, יאנטשי איז לעבן א פאלשע לעבן פאר חבר'טעס, יאנטשי איז איינקויפן טייערע קליידער, א טייערע קערידזש, אויסשוועמען דעם מאן'ס געלט פאר נארישע פרענדס וואס שמייכלען און פארנט און לאכן אונטערן רוקן...
יאנטשי איז גיין אנגעטון אויסגעשניטן צו וועלן אויסזען ווי דער גוי טמא שקץ ומשוקץ, יאנטשי איז זיך צאמנעמען קאפלס לאכן אינאיינעם, זוכן צו קוקן אויף פרעמדע מענער, לאכן צו פרעמדע מענער, גיין שפילן מיט פרעמדע מענער.
דאנקט דעם אייבערשטן אז איר זענט נישט יאנטשי, איר זענט אן ערליכע, בא'חן'טע, אידישע, איידעלע, באשיידענע פרוי, און דאנקט דעם אייבערשטן אז נאך אביסל קומט שמחות.
בעזרת ה' יתברך
יום ג' בהר, ט"ז אייר, ל"א לעומר, שנת תשפ"ב לפרט קטן
מרת ... תחי' ברסלב, ליבערטי
מיר שטייען יעצט אין א הייליגע צייט, ערב ל"ג בעומר; יעצט איז א פאסיגע צייט זיך צו דערנענטערן צום אייבערשטן. חכמינו הקדושים זאגן (ירושלמי ברכות א, ה) דער אייבערשטער בעט פון אונז צוויי זאכן, די הארץ און די אויגן, "לִיבָּא וְעֵינָא תְּרֵי סַרְסוּרֵי דַּחֲטָאָה נִינְהוּ", די צוויי זאכן זענען וואס ברענגט דעם מענטש נענטער צום אייבערשטן, אדער חס ושלום טוט עס אים דערווייטערן, "אָמַר הַקָּדוֹשׁ בָּרוּךְ הוּא, אִי יְהַבְתְּ לִי לִיבָּא וְעֵינָא, אֲנָא יָדַע דְּאַתְּ לִי".
ווארפט אוועק די נישט גוטע טעלעפאן, האט נישט מורא דאס צו טון, אייער מאן נרו יאיר וועט אייך נאר ארויפקוקן. אז איר וועט זיין שטארק, איר וועט נישט קוקן די עקלדיגע זאכן – וועט דער אייבערשטער אייך באגליקן מיט גליק און פרייד.
מיר מוזן עפעס טון פאר אונזערע דורות; אז מיר וועלן נישט זיין שטארק – וואס וועט שוין זיין מיט אונזערע קינדער... יעצט קומט אזעלכע נסיונות – וואס איז נאכנישט געווען; מיר מוזן זיין פעלזן פעסט נישט צו האבן די זאכן וואס מען קוקט אין דעם עבירות.
בעטס דעם אייבערשטן איר זאלט האבן די שטארקייט צו זיין אפגעהיטן פון די זאכן, איך וועל בעטן פאר אייך אין מירון ביי רבי שמעון בר יוחאי.
בעזרת ה' יתברך
יום ג' בהר, ט"ז אייר, ל"א לעומר, שנת תשפ"ב לפרט קטן
מרת ... תחי' קרית ברסלב, תלמידה בית פיגא
בעטס דעם אייבערשטן די תפילה יעדן טאג:
"הייליגער באשעפער, העלף מיר איך זאל זיין פרייליך, העלף מיר איך זאל זיך קענען שטארקן אויף דער יצר הרע וואס וויל נאר אלץ טרויעריג מאכן, העלף מיר אוועקשטופן אלע שלעכטע מחשבות. א גאנצן צייט טראכט איך שלעכטע זאכן, אז עפעס גייט פאסירן מיט מיר, עפעס שלעכטס גייט פאסירן צו מיינע קינדער; די מחשבות זענען אזוי שטארק, עס ווארפט מיר אראפ אין תהום, איך ווער שוואך, איך פארליר די אמונה.
אנא ה', העלף מיר, האב אויף מיר רחמנות, ווען וועל איך שוין זיין פרייליך; נאר דורך שמחה קען מען אוועקשטופן די שלעכטע געדאנקען, העלף מיר טאטע איך זאל גלייבן אין דיר, איך זאל געדענקען אז דו ביסט מיט מיר, דו היטסט מיר, דו היטסט מיינע קינדער, דו ביסט אלעס, נישטא גארנישט אויף די וועלט, אלעס ביסטו, אלעס איז א לבוש פון דיר.
אנא ה', העלף מיר איך זאל ליב האבן די תורה, ליב האבן צניעות. פארוואס וויל איך זיך אנטון ווי די גוים טמאים? פארוואס וויל איך אנטון מיינע קינדער פראסט? וואס איז מיט מיר? פארוואס האב איך נישט ליב די תורה וועג?! העלף מיר טאטע, געב מיר א ריינע הארץ, א ריינע מח, איך זאל נאר ליב האבן די תורה וועג".
איך פאר יעצט קיין מירון, איך וועל בעטן פאר ענק.
בעזרת ה' יתברך
ליל שישי פרשת קדושים, ה' אייר, כ' לעומר, שנת תשפ"ב לפרט קטן
מרת ... תחי'
איר זענט דאך אזוי גליקליך אז איר האט א מאן וואס לערנט און דאווענט, א מאן וואס פירט זיך מיט יראת שמים; דאס איז דאך די זאך וואס יעדער חלומ'ט צו באקומען. איר דארפט אים נאר שעצן און לויבן, אים העלפן נאך מער לערנען, אים העלפן אויפשטיין פארטאגס; וויאזוי קען א פרוי העלפן דעם מאן אויפשטיין פארטאגס? אז מען לייגט זיך פרי, אז מען לייגט זיך פרי קען מען אויפשטיין פרי.
דאנקט דעם אייבערשטן אז אייער מאן דאווענט און לערנט; וויפיל וואלטן געוואלט אז זייער שטוב זאל זיין אזוי... די וואך איז צו מיר געקומען א פרוי, זי האט זייער געוויינט, איך האב איר נישט געקענט בארואיגן. איר מאן שלאפט ביזן טאג אריין, ווען זי קומט אהיים פון די ארבעט דריידט ער זיך נאך ארום צעבראכן, ער כאפט זיין טלית ותפילין מינוטן פאר עס ווערט נאכט; די פרוי האט אזוי געוויינט, איך האב איר פרובירט צו בארואיגן, אז איר מאן איז נישט שלעכט, ער איז נאר זייער צעבראכן, מען האט אים אזוי צעבראכן אין זיינע יונגע יארן, פון דעם קען ער זיך נישט צאמנעמען צו גיין דאווענען, אנהויבן דעם טאג. איך האב איר מדריך געווען ווי אזוי זיך צו פירן, און איר צוגעזאגט אז אויב זי וועט אים אויפבויען, קוקן גוט אויף אים – וועט זיך אלעס טוישן.
איך שרייב אייך דאס אלעס איר זאלט טאנצן פאר שמחה אז אייער מאן לערנט, ער דאווענט, ער פירט זיך ערליך און האט נישט קיין כלים וכדומה. און איר זאלט בעטן אז אייער מאן און קינדער זאלן אלע זיין ערליכע אידן, צדיקים.
בעזרת ה' יתברך
יום ד' פרשת קדושים, ג' אייר, שנת תשפ"ב לפרט קטן
מרת ... תחי' ברסלב, ליבערטי
בנוגע וכו'; קודם כל מיר האבן ספעציעל אויפגענומען דריי פרויען, עס זאל זיין פאר יעדן איינעם באקוועם. דאס הייסט אויב איינער שעמט זיך פון די פרוי זאל מען קענען גיין מיט א צווייטן, און אז איר זענט נישט באקוועם מיט קיינעם פון זיי, איר זענט נישט באקוועם מיט נאנטע מענטשן, איר ווילט נישט די מענטשן וועם איר קענט וכו' - קענט איר גיין אין א פלאץ וואו עס איז אייך באקוועם.
צעקלאפט אייך נישט, טוט וואס איז באקוועם פאר אייך; עס איז א נארמאלע זאך זיך צו שעמען צו גיין מיט א מענטש וועמען מען איז נאנט, אויך איז א נארמאלע זאך זיך נישט צו שעמען פון א נאנטע מענטש, ביידע וועגן זענען נארמאל; די פרויען וואס שעמען זיך נישט פון באקאנטע זענען נארמאל, אויך די וואס שעמען זיך פון באקאנטע זענען אויך נארמאל; טוט וואס איז באקוועם פאר אייך.
דער אייבערשטער זאל העלפן איר זאלט האבן הצלחה אין אלע ענינים.
בעזרת ה' יתברך
יום ה' פרשת אחרי ב', כ"ז ניסן, שנת תשפ"ב לפרט קטן
מרת ... תחי', ברסלב ליבערטי
איך האב ערהאלטן אייער הודעה.
עס איז אינטערעסאנט צו הערן וואס איר שרייבט וועגן מרת ..., איר שפירט געקלאפט נאכן רעדן מיט איר. לויט וויפיל איך ווייס זוכט זי נישט יענעם אראפצוקלאפן, זי זוכט נאר צו העלפן אנדערע. זי איז זייער קליין ביי זיך; וואלט זי געהאט אפילו א ספק אז מענטשן שפירן זיך צווייט-קלאסיג נאכן רעדן מיט איר - וואלט זי אלעס געטון דאס זאל נישט פאסירן.
די צווייטע חלק וואס איר שרייבט - דאס איז וואר; דאס איז זייער וויכטיג און הלוואי זאלן דאס אלע וויסן. אלע זאלן טראכטן און וויסן אז היכל הקודש איז נישט א מענטש, מען קען נישט קוקן אויף איינעם און טראכטן 'דער איז היכל הקודש' און וועלן זיין אזוי ווי יענעם. היכל הקודש איז שכל פון צדיק, עצות פון צדיק, חיזוק פון צדיק.
דער הייליגער רבי זאגט (לקוטי מוהר"ן חלק א, סימן נט) דער צדיק בויט אן היכל הקודש מיט'ן מקרב זיין מענטשן צום אייבערשטן. עס שטייט אין פסוק (ישעיה ד, ג): "וְהַנּוֹתָר בִּירוּשָׁלַיִם קָדוֹשׁ יֵאָמֶר לוֹ", די אלע וואס דערהאלטן זיך ביים צדיק, אויף זיי זאגט דער פסוק קָדוֹשׁ יֵאָמֶר לוֹ, "אַף עַל פִּי שֶׁיֵּשׁ כַּמָּה וְכַמָּה שֶׁנָּפְלוּ מִקְּדֻשָּׁתָם", אפילו עס זענען טאקע דא זייער אסאך וואס פאלן אוועק, זיי דערהאלטן זיך נישט, "אַף עַל פִּי כֵן, מֵאֵלּוּ שֶׁנִּשְׁאֲרוּ בְּיִרְאָה שָׁלֵם", מיט דעם, די אלע וואס האלטן זיך, "עַל יְדֵי זֶה, קָדוֹשׁ יֵאָמֵר לוֹ".
איך געדענק ביי מיר איז געווען די זעלבע מעשה. אנהויב ביי מיין התקרבות, איך האב נאכנישט געהאט די שכל פון קוקן אויף זיך, האב איך געמיינט אז דער איז היכל הקודש, יענער איז היכל הקודש, איך האב געהאט אסאך חלישות הדעת. אבער נאכן הערן פיל דרשות, שיעורים און ליינען די בריוו פון מוהרא"ש וואס איז דאס היכל הקודש - האב איך זיך צוביסליך אנגעהויבן אויסגראדן מיין קאפ, נישט צו ווערן איבערגענומען פון אנדערע.
זייער גוט אז איר לאזט זיך נישט צעברעכן פון קיינעם, איר שרייבט זייער אמת'דיג, איר שרייבט אז די מענטשן וואס האבן א כח אין היכל הקודש, די טוערס, די מאכערס - דארפן זיין זייער געווארענט זייער אכטונג צו געבן אויף אנדערע; איך געב זייער אכטונג אז די אלע וואס ארבעטן פאר די מוסד זאלן זיין צוגעלאזענע מענטשן, זיי זאלן נישט טרעטן אויף אנדערע, און איך בעט פון אלע אנשי שלומינו, סיי די מענער און סיי די ווייבער - זיי זאלן מיר זאגן אויב זיי ווערן בא'עולה'ט, אויך אויב מען ווערט פון מיר בא'עולה'ט זאל מען מיר זאגן. איך בעט יעדן טאג דעם באשעפער: "יהי רצון מלפניך ה' אלקינו, עס זאל נישט ארויסקומען פון מיר קיין שלעכטס, קיינער זאל נישט ווערן וויי געטון פון מיר, קיינער זאל נישט האבן חלישות הדעת פון מיר", און מיט דעם זענען דא מענטשן וואס שרייבן מיר כסדר אז עס באדערט זיי זאכן.
צום ביישפיל, איר האט מיר געשריבן אזויפיל מאל אז אייער עונג שבת איז צו ליינען די קונטרסים פון עצתו אמונה, איש אמונות; איר פלעגט ליינען אלע סארט מאגעזינען, היינט צו טאגס קענט איר נישט קוקן אין די זאכן, איר ווארט א גאנצע וואך פאר די עצתו אמונה. אזויפיל מענטשן שרייבן מיר אז דאס איז זייער לעבן, מיט דעם שרייבט מיר א פרוי, א טייערע פרוי פון שטעטל, אז זי ווערט אזוי צעבראכן פון די בריוו. איר מאן זאגט איר: "ליין עס נישט", איך האב איר אויך געשריבן זי זאל עס נישט ליינען; פרעג איך אייך, זאל איך מער נישט שרייבן? איך זוך צו צעברעכן מענטשן? איך האב נישט וואס צו טון?!
דאס איז די גרויסקייט פונעם אייבערשטן, ער האט באשאפן א וועלט, אזויפיל מענטשן, יעדער טראכט אנדערש, יעדער רעדט אנדערש און אז מען ווייסט דאס איז נישט אזוי שווער צו לעבן מיט אנדערע.
דאס וואס איר שרייבט אז מענטשן שפירן זיך געטשעפעט פון די יונגע ווייבלעך, די "בית פיגא תלמידות", ווי זיי ברענגען א געפיל ביי אנדערע אנשי שלומינו אז זיי זענען נישט קיין תלמידות; זיי פאלגן דעם ראש ישיבה, נאר זיי, אנדערע נישט - וואס זאל איך זאגן, מיין ווייב תחי' זאגט מיר די זעלבע זאך, זי זאגט מיר: "פארוואס בין איך אנדערש? פארוואס האב איך נישט באקומען די זיסע בית פיגא יארן?" מיר קוקן אויף אונזערע טעכטער, מיר שעפן אזויפיל נחת, מען זעט אויף זיי וויפיל כוחות מען לייגט אריין אין זיי, מען שטאפט זיי אן מיט אמת, מען פילט זיי אן מיט קדושה וטהרה, מען פארברענט נישט קיין צייט; עס באדערט פארוואס מיר האבן אפגעפיסטעוועט די יארן, די שענסטע יארן מיט נארישע לימודים, מיט חבר'טעס, די קאפ איז געווען אזוי ווייט פון אמת, אבער אז מיר קוקן אויף די קינדער - דאס איז דער נצחון, אז די קינדער פירן זיך ערליך און אזוי זויבער.
איך האב אביסל פארלענגערט דעם בריוו, איך האף איר וועט זיין שטארק נישט צו ווערן צעפאלן פון קיינעם, זיך פון קיינעם נישט לאזן צעברעכן.
בעזרת ה' יתברך
יום א' פרשת אחרי ב', כ"ג ניסן, אסרו חג, שנת תשפ"ב לפרט קטן
מרת ... תחי'
אייער מאן נרו יאיר האט מיר דערציילט דעם חול המועד די גוטע נייעס אז איר האט ארויסגעווארפן אלע מאוויס, איר האט אויסגערוימט די חמץ; מאוויס איז חמץ, עס מאכט ביטער דאס לעבן, עס מאכט זויער.
איך בין געווארן אזוי פרייליך דאס צו הערן, איך בין אזוי פרייליך פאר אייער מאן נרו יאיר. ער וויל אזוי שטארק זיין פאר אייך די מאווי; אנשטאט קוקן אויף גוים און גוי'טעס, אנשטאט זוכן מיסט - קענט איר קוקן אויף אייער מאן, לעבן מיט אים.
איך האף צום אייבערשטן איר וועט האלטן אייער שטוב ריין, איר וועט מאכן אייער שטוב א פלאץ פאר די שכינה הקדושה צו וואוינען - וועט איר האבן ערליכע דורות.
בעזרת ה' יתברך
יום ד' פרשת אחרי א', י"ב ניסן, שנת תשפ"ב לפרט קטן
מרת ... תחי'
איך האב געליינט פון דעם הייליגן סאטמערער רבי זכותו יגן עלינו, ער האט זייער שטארק געוואלט אריינברענגען עפעס א חשוב'ע לבוש צווישן זיינע תלמידות, א העכערע שטאפל אין צניעות. ער האט געבעטן איינעם: "ברענג מיר א ליסטע פון צען ווייבלעך וואס וועלן זיך אנטון דעם לבוש" וכו', אויף צומארגנס האט יענער געהאט צען נעמען. ער קומט אריין צום רבי'ן, דער רבי פרעגט אים: "אזוי שנעל, אין איין טאג האסטו געפונען צען משפחות וואס זענען מסכים זיך אנצוטון דעם לבוש?" דער רבי קוקט די נעמען, דער רבי שמייכלט און זאגט: "איך דארף צען יונגע ווייבלעך, נישט צען עלטערע פרויען", דער רבי געבט אים צו פארשטיין: "אז מען וויל דורכברעכן, אריינברענגען א לבוש – קען דאס נאר גיין מיט יונגע, זיי מוחל ברענג מיר צען משפחות יונגע ווייבלעך"; דאס האט יענער נישט געקענט אין איין טאג.
ביז יעצט האב איך פארשטאנען אז א צדיק, א מנהיג ישראל זאגט אזוי – איז דאס אזוי, יעצט זע איך דאס מיט די אויגן. פון ווען איר מיט נאך אפאר בית פיגא תלמידות האבן זיך אנגעטון שפיצלעך – איז געווארן ממש א רודעריי, נאך און נאך ווייבלעך ווילן זיך אנטון דעם לבוש, עס שלאגט ווארצלען, עס איז עושה פירות.
איך פריי זיך זייער אז ביי אונזער קהילה ביי די ווייבער – איז צניעות א שיינע זאך, אן ארויפגעקוקטע זאך. עס איז נישט בכפי', נישט געצווינגען; מען וויל גיין אזוי, מען האט דאס ליב.
געבט איבער פאר אלע בית פיגא תלמידות זיי זאלן אכטונג געבן נישט צו גיין אנגעטון צעפלויגן, שלעפעריש און שלאבעריש, נאר שיין, איידל און צוזאמגענומען, זיי זאלן גיין אנגעטון רייך; אזוי וועלן אלע יונגע מיידלעך, די פרישע דור – דאס וועלן נאכמאכן, זיי וועלן אויך וועלן אויסקוקן גוט.
בעזרת ה' יתברך
יום ד' פרשת אחרי א', י"ב ניסן, שנת תשפ"ב לפרט קטן
מרת ... תחי'
א גרויסן יישר כח פאר'ן העלפן אין סקול אזוי געטריי. אונזער הצלחה אין סקול איז נאר ווייל מיר האבן אזעלכע געטרייע טיטשערס, ווארעמע טיטשערס; טיטשערס וואס קומען נישט ארבעטן פאר זייער געהאלט, זיי קומען ארבעטן פאר'ן רבי'ן, פאר די קינדער; אויפצובויען קינדער, אויפצובויען נאך אידישע ערליכע דורות – דאס איז אונזער הצלחה.
זייער גוט טוט איר אז איר מאכט שלש סעודות ביי אייך אין שטוב, איר נעמט אייערע חבר'טעס, יונגע ווייבלעך; מען שמועסט פון רבינ'ס עצות, דעם רבינ'ס חיזוק, דעם רבינ'ס ווייטאמינען.
אז איר וועט צולייגן קאפ וועט איר זען, וואו פרויען קומען זיך צאם – וואס רעדט מען? וואס שמועסט מען? אדער פון א נייע ווייטאמין, א נייע דייעט אדער א נייע האטליין; תלמידות בית פיגא רעדן פון אנדערע סארט ווייטאמינען, אנדערע שמועסן – פון תפילה מעשיות, הפצה מעשיות, ותרנות מעשיות, פון זיך שטארקן מעשיות – און אזוי ווייטער.
תלמידות בית פיגא דארפן וויסן אז זיי פארטרעטן ברסלב, ווען מען קוקט אויף זיי – קוקט מען אויף ברסלב; לויט ווי זיי פירן זיך – ווייסן מענטשן וואס ברסלב איז. דארף מען אלץ זיך פירן ווי עס דארף צו זיין.
בעזרת ה' יתברך
יום ה' פרשת מצורע, ו' ניסן, שנת תשפ"ב לפרט קטן
לכבוד משפחת ... שיחיו, ירושלים
א גרויסע זכות האט איר מיט'ן מאכן די צאמקום פאר נשות אנשי שלומינו, זיך מחזק זיין מיט די עצות און חיזוק פון רבי'ן.
אויב עס איז נישט שווער פאר אייך זאלט איר מיר שרייבן יעדעס מאל עס איז דא א צאמקום - א באריכט ווער עס איז געווען און וואס איז געווען ביי די צאמקום; א שיעור, א שפיל, טאנצן וכו'; איך וויל מיטהאלטן אלע פרטים.
יישר כח.
בעזרת ה' יתברך
יום ג' פרשת תזריע, כ"ו אדר ב', שנת תשפ"ב לפרט קטן
מרת ... תחי' ברסלב, ליבערטי
בלייבט מיט אייער שייטל, נאר בענקט און ווילט זיין ערליך. מוהרא"ש זכותו יגן עלינו האט געזאגט מען מעג גיין מיט א שייטל; מען זאל נאר אכטונג געבן עס זאל זיין איידל און באשיידן.
דאס וואס אייער מאן זאגט אייך, אפשר זיך אנטון א טיכל; ער האט געליינט אין איינע פון די שמועסן אז דאס ברענגט גוטע קינדער, איר פרעגט וואס צו טון; אויב איר וועט בלייבן מיט אייער איידעלע שייטל און איר וועט נישט אוועק מאכן די פרויען וואס גייען אנגעטון מיט א טיכל, איר וועט שעצן צניעות – וועלן אייערע קינדער אויסוואקסן ערליכע אידן.
עס איז גארנישט ווערד ווען מען טוט זיך אן צניעות'דיג און מען וויל נישט אזוי גיין, די קינדער שפירן דאס, זיי כאפן פינקטליך; זיי פארשטייען גאר גוט וואס די עלטערן ווילן.
בלייבט אזוי ווי איר גייט, איך פריי זיך זייער צו האבן אזא חשוב'ע משפחה ביי אונז אין שטעטל.
בעזרת ה' יתברך
יום ג' פרשת תזריע, כ"ו אדר ב', שנת תשפ"ב לפרט קטן
מרת ... תחי'
איך האב ערהאלטן אייער בריוו.
עס איז נישט גרינג צו שרייבן פון דעם ענין, איך וועל פרובירן ווארפן רמזים, איך האף צום אייבערשטן איר וועט פארשטיין וואס א איד האט צו טון און ווי אזוי דער אייבערשטער האט באשאפן די וועלט, ווי אזוי מען זאל לעבן.
מען קען זיך נישט פארשטעלן דאס גרויסקייט פון א פרוי וואס איז שטענדיג גרייט פאר איר מאן, ווער רעדט נאך אויב זי גייט אים אנטקעגן, זי ווייזט אים ליבשאפט. אזוי ווי די הייליגע חכמים זאגן אונז (עירובין ק:): "אָמַר רֶבִּי שְׁמוּאֵל בַּר נַחְמֵנִי אָמַר רֶבִּי יוֹחָנָן, כָּל אִשָׁה שֶׁתּוֹבַעַת בַּעְלָהּ לִדְּבַר מִצְוָה הַוְיָן לָהּ בָּנִים שֶׁאֲפִלּוּ בְּדוֹרוֹ שֶׁל משֶׁה לֹא הָיוּ כְּמוֹתָן", א פרוי וואס ווייזט ליבשאפט פאר איר מאן וועט זוכה זיין צו הייליגע קינדער, אזוי ווי מיר געפונען ביי לאה, זי איז געקומען בעטן יעקב ער זאל קומען ביי איר שטוב וכו' - האט זי זוכה געווען דעמאלט צו יששכר, וואס ביי זיי שטייט (דברי הימים-א יב, לג): "וּמִבְּנֵי יִשָּׂשְׂכָר יוֹדְעֵי בִינָה לַעִתִּים, לָדַעַת מַה יַּעֲשֶׂה יִשְׂרָאֵל".
עס איז זייער שווער צו שרייבן פון דברים של בינו לבינה, זוכט אויף צווישן אנשי שלומינו אן ערליכע פרוי וואס וועט אייך מדריך זיין מיט די ריכטיגע השקפה. ליידער לערנט מען מיט חתנים און כלות פאלשע וועגן, מען רעדט איין חומרות ופרישות. חתן כלה גייען צו די חתונה מיט נערווען און שרעק, מען שרעקט אן מיט נישט ערליכע קינדער וכו' וכו', דאס איז גורם אלע פראבלעמען. מיר האבן אין אמעריקע ערליכע כלה טיטשערס וואס זיי לערנען אזוי ווי צדיקים האבן געהייסן לערנען.
בענין וואס איר שרייבט אז איר שפירט נישט קיין שום טעם אין די זאך וכו', איר טוט דאס אן א טעם וכו'; דאס איז נישט קיין פראבלעם, העכסטנס וועט איר באקומען מער שכר. ווייל ווען מען טוט א מצוה און עס קומט אן שווער באקומט מען מער שכר, אזוי ווי די הייליגע חכמים זאגן (אבות ה, כג): "לְפוּם צַעֲרָא אַגְרָא", לויט די שוועריקייט - באקומט מען די שכר, און אז עס קומט אייך אן דאס זיין מיט אייער מאן אזוי שווער - וועט איר באקומען גאר אסאך שכר.
דער אייבערשטער זאל העלפן מיר זאלן נישט דארפן קיין שכר, מיר זאלן וועלן נאר טון דעם אייבערשטנ'ס ווילן. ווען מען טוט א מצוה איז דא צוויי סארט מענטשן, איינער טוט די מצוה געצווינגענערהייט (נישט ממש געצווינגען, נאר אן א טעם), דער ווארט אויף שכר, ער טוט דאס נאר כדי צו באקומען שכר פאר די מצוה. נאכדעם איז דא איינער וואס טוט די מצוה ווייל דער אייבערשטער האט געהייסן, ער פריידט זיך אז ער קען טון רצון השם, ער דארף נישט קיין שכר, ער דארף דעם (אבות ד, ב): "שְׂכַר מִצְוָה, מִצְוָה", אזוי ווי דער רבי זאגט (לקוטי מוהר"ן חלק א', סימן ה): "עַד שֶׁאֵין רוֹצֶה בְּשׁוּם שְׂכַר עוֹלָם הַבָּא, אֶלָּא הוּא רוֹצֶה שֶׁיַּזְמִין לוֹ הַקָּדוֹשׁ בָּרוּךְ הוּא מִצְוָה אַחֶרֶת בִּשְׂכַר מִצְוָה זֹאת", אזוי ווי די הייליגע חכמים זאגן (אבות ד, ב): "'שְׂכַר מִצְוָה, מִצְוָה'; כִּי הוּא נֶהֱנֶה מֵהַמִּצְוָה בְּעַצְמָהּ", ער וויל די מצוה אליינס.
נאכאמאל, עס איז שווער צו שרייבן בפרטיות; מען דארף בעטן דעם אייבערשטן צו טרעפן די ריכטיגע וועג אין די תורה, טון וואס די הייליגע חכמים זאגן (תנא דבי אליהו רבא, פרק ט): "אֵיזוֹהִי אִשָׁה כְּשֵׁרָה, כָּל שֶׁעוֹשָׂה רְצוֹן בַּעֲלָהּ", וואס איז אן ערליכע פרוי? א פרוי וואס טוט די ווילן פונעם מאן; איך האף איר וועט ארויסנעמען רמזים און וויסן ווי אזוי צו זיין אן אשה כשרה.
דער אייבערשטער זאל העלפן איר זאלט האבן הצלחה אין אלע ענינים.
בעזרת ה' יתברך
יום א' פרשת שמיני, י"ז אדר ב', שנת תשפ"ב לפרט קטן
מרת ... תחי'
אייער מאן נרו יאיר האט מיר דערציילט פון אייער מסירות נפש, איר האט זיך אפגעשוירן אייער האר, איר האט געברענגט א קרבן פאר'ן אייבערשטן. פאר אייך איז דאס ממש מסירות נפש, אייער שוועסטער שערט זיך נישט, עס איז אייך געווען א שווערע זאך צו טון, דאך האט איר געטון די ווילן פונעם אייבערשטן, איר טוט וואס די הייליגע צדיקים זאגן.
בזכות די מסירות נפש וועט איר זוכה זיין צו קינדער צדיקים, איר וועט זוכה זיין אז די שכינה הקדושה וועט רוען ביי ענק אין שטוב.
זאגט יעדן טאג אביסל תהלים.
בעזרת ה' יתברך
יום ד' פרשת שמיני, כ' אדר ב', שנת תשפ"ב לפרט קטן
מרת ... תחי', ברסלב ליבערטי
די שיעור פון נעכטן פאר די פרויען אין שטעטל איז נישט געווען מיט די כוונה אייך צו צעברעכן, עס איז געזאגט געווארן מיט די כוונה מחזק צו זיין צו לעבן מיטן מאן אזוי ווי דער אייבערשטער האט באשאפן די וועלט, און אז עס איז אייך שווער וכו' - זאלט איר זיך נישט צעברעכן; נעמט די עצה פון רבי'ן פון תפילה והתבודדות - וועט איר זען א ישועה.
מוהרא"ש זכותו יגן עלינו האט אונז געלערנט א כלל, א וויכטיגע כלל אין לעבן: 'יעדע פראבלעם, יעדע צרה און יעדע שוועריקייט - אזוי ווי עס איז דא א וועג אריין אינעם פראבלעם, עס איז דא סיבות וואס האבן אריינגעברענגט אינעם פראבלעם - אזוי איז דא א וועג ארויס פונעם פראבלעם, און אויב א מענטש וויל זיך העלפן - קען מען זיך העלפן'; אז איר ווילט ארויסגיין פונעם פראבלעם, איר ווילט לעבן מיט אייער מאן וכו' - וועט איר זיכער טרעפן די וועג ארויס, איר וועט באקומען א טעם וכו', איר וועט לעבן אזוי ווי דער באשעפער האט באשאפן די וועלט.
העיקר צעברעכט זיך נישט, קלאפט זיך נישט אראפ; איר זענט א טייערע פרוי, איר וועט בקרוב ארויסגיין פון דעם פראבלעם.
דער בריוו שרייב איך אייך אויפ'ן פליגער, אויפ'ן וועג קיין ארץ ישראל; איך וועל מתפלל זיין פאר אייך און אייער מאן ביי אלע צדיקים.
בעזרת ה' יתברך
יום ד' פרשת שמיני, כ' אדר ב', שנת תשפ"ב לפרט קטן
לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר
זיי נישט בייז אז איך האב דיר שארף געזאגט שבת נאכמיטאג פאר שלש סעודות דו זאלסט נישט עפענען די ווייבער שול. זאג פאר דיין ווייב זי זאל איבערגעבן פאר אנדערע אז פרויען זאלן נישט קומען אין שול צו שלש סעודות, עס איז אינטערעסאנט פארוואס מען פאלגט נישט ביים זאגן די ערשטע מאל. אז דיין ווייב איז לאנגווייליג קען זי גיין צו איר משפחה אדער צו א חבר'טע, איך וויל נישט מען זאל מאכן אין היכל הקודש נייע זאכן.
אז מען רעדט שוין פון דעם, זאל זי וויסן אז ווען מען קומט אין שול דארף מען אכטונג געבן אויף די כבוד פון שול, די שול איז נישט קיין פלאץ פאר שמועסן און פארטיען, אין שול דארף מען זיך פירן מיט דרך ארץ. עס זענען דא פרויען וואס קומען אין שול אן דרך ארץ, עס טוט מיר וויי, איך טראכט יעדע וואך צי איך זאל פארשפארן די ווייבער שול אויך פאר שבת צופרי.
א פרוי שרייבט מיר אז זי וויל מער נישט קומען אין היכל הקודש, זי איז געקומען צו די הקפות זעט זי א גאנצע שול ווי פרויען זיצן און געבן צו עסן פאר די קינדער; וואס איז דא, אן אשת חיל, א אם בישראל אדער א שול?! א צווייטע פרוי שרייבט מיר אז זי קומט מער נישט אין שול, זי קען נישט זען ווי ווען מען זאגט קדושה און כתר זיצן מיידלעך און ווייבלעך און מען שמועסט.
א פרוי וואס וויל קומען דאווענען, זי וויל זיך אויסגיסן דאס הארץ - קען זי קומען, אבער סתם קומען זיך אריינשטעקן די נאז וואו מען באלאנגט נישט און שטערן - וועל איך נישט צולאזן. ביי די מענער אז איינער דערווייגט זיך צו רעדן - שיק איך אים ארויס, ביי די ווייבער וועל איך דארפן פארמאכן.
איך שרייב דיר דעם בריוו אויפ'ן פליגער קיין ארץ ישראל, איך האף דו וועסט עס אננעמען גוט.
בעזרת ה' יתברך
יום ד' פרשת פקודי, כ"ט אדר א', ערב ראש חודש אדר ב', שנת תשפ"ב לפרט קטן
לכבוד ... נרו יאיר
וואויל איז דיר אז דו ביסט עוסק אין אזא הייליגע ארבעט, אזויפיל מענטשן זענען זיך מחזק מיט די בריוו, אזויפיל מענטשן באקומען כח צו קענען אנגיין; איך בעט דיר, שטארק זיך מער, איך ווארט שוין ווען עס וועט פארטיג ווערן נאך חלקים פון עצתו אמונה, און אויף די ספרים איש אמונות.
אויך די "קינדער עצתו אמונה" איז זייער וויכטיג. די מפיצים זאגן זיי וועלן דאס טיילן ביי אלע הייזער, די עלטערן וועלן זיך מחי' זיין מיט די מעשה'לעך, די קינדער וועלן אריינזאפן אין זיך די יראת שמים.
די וואך זאלסטו מאכן א בילד ווי א מאמע שטייט ביים וויגעלע, זי האלט אין אירע הענט א ספר תהלים און זי וויינט, אינעם וויג זאל מען זען א קינד מיט פארמאכטע אויגן. בעט דעם מעלער ער זאל אריינלייגן הארץ אין די בילדער, נישט מאכן סתם א קאטשקע...
דא האסטו די מעשה:
"גיוואלד...! אוי וויי...! וואס וועט זיין...?!" זי וויינט געפערליך... זי שרייט צו איר מאן: "לויף צום רבי'ן, בעט א ברכה; דאס קינד איז שרעקליך קראנק".
געווען איז דאס די פרוי פון רבי שמעון, רבי שמעון איז געווען א תלמיד פון רבי'ן. פאסירט אמאל אז זייער קינד האט זיך זייער נישט גוט געשפירט, די מאמע פונעם קינד איז געווען זייער באזארגט, זי זאגט פאר איר מאן: "לויף צום רבי'ן, בעט א ברכה אז דאס קינד זאל האבן א רפואה שלימה".
רבי שמעון לויפט צום רבי'ן, ער בעט: "רבי ווינטשט אן דאס קינד זאל זיין געזונט און שטארק", אבער דער רבי מאכט זיך נישט וויסנדיג, רבי שמעון ווערט זייער באזארגט, ער בעט נאכאמאל: "דער רבי זאל געבן א ברכה, דער רבי זאל וואונטשן אז דאס קינד זאל האבן א רפואה שלימה", אבער אזוי ווי פריער, דער רבי מאכט זיך נישט וויסנדיג. רבי שמעון גייט אהיים זייער צעבראכן, ער זאגט זיין ווייב: "דער רבי האט מיר נישט געוואלט וואונטשן, דער רבי האט מיר נישט געענטפערט".
רבי שמעון'ס ווייב ווערט זייער דערשראקן, זי נעמט א תהילים און הויבט אן בעטן דעם אייבערשטן; זי וויינט, זי בעט: "הייליגער באשעפער, העלף מיין קינד זאל זיין געזונט, העלף דאס קינד זאל האבן א רפואה שלימה"; עס ווערט שוין שפעט ביינאכט, אלע שלאפן, אבער די מאמע רירט זיך נישט אוועק פון דעם קינד, זי זאגט נאך א קאפיטל תהילים און נאך א קאפיטל תהילים, זי וויינט צום אייבערשטן א גאנצע נאכט.
אינדערפרי, רבי שמעון נעמט זיין טלית ותפילין, ער גייט דאווענען מיט'ן רבינ'ס מנין. ווען דער רבי האט אים געזען זאגט אים דער רבי מיט א שמייכל: "יעצט וועל איך דיר דערציילן פארוואס איך האב דיר נישט געענטפערט נעכטן; ווען דו ביסט געקומען בעטן א ברכה פאר'ן קינד האב איך געזען עס איז נגזר געווארן א גזירה אז דאס קינד מוז שטארבן, דעריבער האב איך גארנישט געזאגט, אבער יעצט זע איך אז די גזירה איז איבערגעדרייט געווארן, דיין ווייב האט מיט אירע תפילות גע'פועל'ט אז דאס קינד זאל זיין געזונט, און זי האט מיט אירע תפילות גע'פועל'ט לאנגע געזונטע יארן פאר'ן קינד".
טייערע קינדער, מיר לערנען ארויס פון די מעשה דאס גרויסקייט פון בעטן דעם אייבערשטן; אפילו עס איז שוין נגזר געווארן א שלעכטע גזירה, אויב מען בעט דעם אייבערשטן, מען זאגט תהילים - דריידט מען איבער די גזירה.
שטארק זיך טייערער ..., זיי ממשיך מיט דיין הייליגע ארבעט.
בעזרת ה' יתברך
יום ב' פרשת צו, י"א אדר ב', שנת תשפ"ב לפרט קטן
מרת ... תחי', ליבערטי
איך האב ערהאלטן אייער בריוו.
אזוי איז אויך ביי אנדערע פרויען, אין די טעג וכו' - ווערט מען טרויעריג; עס זענען דא פרויען וואס אין די טעג פירן זיי זיך נישט אויף שיין צום מאן וכו'.
מען דארף אסאך בעטן דעם אייבערשטן מען זאל רעדן שיין צום מאן, און אז מען איז אין א שלעכטע גוסטע - זאל מען דאס נישט ווארפן אויפ'ן מאן.
אייער מאן איז זייער א ווייכער, זייער א גוטער; געבט אכטונג, רעדט צו אים שיין; אז מען רעדט שיין, מען פארטראגט זיך - זעט מען גרויסע ישועות.
דער אייבערשטער זאל העלפן איר זאלט האבן הצלחה אין אלע ענינים.
