בריוון פונעם ראש ישיבה שליט"א

בעזרת ה' יתברך

ערב שבת קודש פרשת פקודי, ב' דראש חודש אדר ב', שנת תשע"ט לפרט קטן

לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר.

דו ביסט געקומען צו מיר ווי א שליח פון הימל; איך האב די וואך געהאט אן ארבעטער וואס האט געארבעט ביי מיר אין שטוב, איך האב נישט געוואלט עובר זיין אויף דעם לאו פון (ויקרא יט, יג): "לֹא תָלִין פְּעֻלַּת שָׂכִיר אִתְּךָ עַד בֹּקֶר", אבער איך האב נישט געהאט קיין איין פרוטה אים צו באצאלן. האב איך זייער אסאך געבעטן דעם אייבערשטן איך זאל קענען באצאלן דעם ארבעטער אויפן טאג, אפילו ער האט עס נישט געמאנט פון מיר. פלוצלינג ביסטו אנגעקומען ווי א שליח פון הימל און איך האב געקענט באצאלן אויפן טאג.

עס ווערט געברענגט פון צדיקים אז פאר יעדע מצוה צאלט מען שכר מדה כנגד מדה, און ווער עס איז נזהר צו באצאלן זיין ארבעטער און איז מקיים (דברים כד, טו): "בְּיוֹמוֹ תִתֵּן שְׂכָרוֹ" איז זוכה צו קדושת שבת. אזוי ווי מען זעט אז די ראשי תיבות פון בְּ'יוֹמוֹ תִ'תֵּן שְׂ'כָרוֹ איז "שבת"; ווייל דער ארבעטער האט אוועק געגעבן זיין נשמה בשעת ער האט געארבעט און אז מען באצאלט אים פאר'ן אוועק געבן זיין נשמה איז מען זוכה צו באקומען די נשמה יתירה וואס מען באקומט שבת; דאנק איך דיר פאר דעם.

מען קען זיך נישט פארשטעלן דאס גרויסקייט פון בעטן דעם אייבערשטן, ווי דער אייבערשטער הערט צו ווען מען בעט אים; מען זעט גלייך אפענע ישועות.

עס ליגט אויף מיר א שווערע לאסט פון צאלן די מלמדים און טיטשערס וכו' וכו' שוין איבער צען יאר, איך בעט יעדן טאג דעם אייבערשטן אז איך זאל קענען באצאלן אלע איינגעשטעלטע און מיר זאלן נישט האבן קיין חובות. און וואונדער איבער וואונדער ווי אונזער מוסד שטייט היינט, אן קיין עשירים און אן קיין נדבנים נאר אויף תפילה!

פאריגע וואך האב איך געהאט א גרויסע נס, מיר זענען געווען שולדיג איבער פופציג טויזנט דאללער פאר די מלמדים און טיטשערס, איך האב געבעטן דעם אייבערשטן אזוי אויך האבן אלע קינדער געבעטן דעם אייבערשטן און דער אייבערשטער האט געמאכט א נס. די שטאט האט באצאצלט אן אלטע חוב פון פינף יאר צוריק אזוי ארום האט מען געקענט באצאלן אלע מלמדים און טיטשערס.

דער אייבערשטער זאל דיר געבן הצלחה אין אלע דיינע וועגן.

בעזרת ה' יתברך

יום ב' פרשת תצוה, ו' אדר א', שנת תשע"ט לפרט קטן

לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר.

איך וואלט דיר באמת געדארפט שרייבן יעדן טאג א בריוו אויף די גרויסע זכות וואס דו האסט מיט דעם וואס דו נעמסט צוזאם די קינדער יעדע וואך ביי שלש סעודות און דו זינגסט מיט זיי זמירות, אזוי אויך אויף די 'אבות ובנים' פראגראם וואס דו שטעלסט פאר יעדע מוצאי שבת פאר די קינדער אין ישיבה; וואויל איז דיר און וואויל איז דיין חלק.

מיט דעם בין איך דיר מקנא; גלייב מיר, ווען איך דארף ווען נישט פארלערנען וכו' וואלט איך גענומען די קינדער און מיט זיי געזינגען, ווייל עס איז נישט דא קיין גרעסערע זאך פון מחנך זיין קינדער צו זיין ערליכע אידן, אבער יעצט אז מוהרא"ש האט מיר געהייסן פארלערנען דארף איך דאס טון; דעריבער שרייב איך דיר דאס אז דו זאלסט וויסן דאס חשיבות פון זיצן מיט די קינדער וואך נאך וואך און זיי מחנך זיין זיי זאלן זיין ערליכע אידן.

עלטערן כאפן זיך נישט אז אפילו די קינדער זענען נאך קליין זעען זיי אלעס און פארשטייען אלעס; קינדער וואס זעען ווי די עלטערן קומען אין שול צו שמועסן, ניטאמאל וואשט מען זיך אויף שלש סעודות ווערט ביי זיי ביליג די גאנצע זאך פון עסן דריי סעודות שבת, וואס דאס איז מעשה שטן אז מען זאל נישט עסן דריי סעודות שבת, ווייל ווען א מענטש איז זוכה צו עסן דריי סעודות שבת - זאגט דער הייליגער זוהר (פרשת יתרו, פח:): "תָּא חֲזֵי, בִּסְעוּדָתֵי אִלֵּין, אִשְׁתְּמוֹדְעוּן יִשְׂרָאֵל, דְּאִינּוּן בְּנֵי מַלְכָּא. דְּאִינּוּן מֵהֵיכָלָא דְּמַלְכָּא, דְּאִינּוּן בְּנִי מְהֵימָנוּתָא", קום און זע, ווער עס עסט דריי סעודות שבת ווייזט מיט דעם אז ער איז א קינד פונעם אייבערשטן און אז ער האט אמונה, "וּמַאן דְּפָגִים חַד סְעוּדָתָא מִנַּיְיהוּ, אַחְזֵי פְּגִימוּתָא לְעֵילָּא, וְאַחְזֵי גַּרְמֵיהּ דְּלָאו מִבְּנֵי מַלְכָּא עִלָּאָה הוּא, דְּלָאו מִבְּנֵי הֵיכָלָא דְּמַלְכָּא הוּא דְּלָאו מִזַּרְעָא קַדִּישָׁא דְּיִשְׂרָאֵל הוּא", און אויב מען עסט נישט דריי סעודות שבת ווייזט מען אז מען איז נישט קיין קינד פונעם אייבערשטן חס ושלום. נאך זאגט דער זוהר: "רַבִּי שִׁמְעוֹן אָמַר, הָאי מָאן דְּאַשְׁלִים תְּלַת סְעוּדָתֵי בְּשַׁבְּתָא, קָלָא נָפִיק וּמַכְרְזָא עֲלֵיהּ (ישעיהו נח, יד): אָז תִּתְעַנַּג עַל יְיָ", ווען א מענטש איז זוכה צו עסן דריי סעודות שבת גייט ארויס א בת קול אין הימל אז דער מענטש האט אמונה.

ווער עס וואשט זיך צו די דריי סעודות איז זייער חשוב עד כדי כך אז דער הייליגער תנא רבי יוסי זאגט (שבת קיח:): "יְהֵא חֶלְקִי מֵאוֹכְלֵי שָׁלֹשׁ סְעוּדוֹת בְּשַׁבָּת", איך וויל האבן א חלק אין גן עדן מיט די וואס עסן דריי סעודות שבת; דעריבער זעט מען אז ווען עס קומט צו עסן שלש סעודות פאלט ארויף אויפ'ן מענטש א כבידות, מען ווערט בעצלות און מען וואשט זיך נישט צו די סעודה. און אז קינדער קומען אין שול וואך נאך וואך און זעען ווי דער טאטע זיצט אין דער זייט און נעמט נישט קיין חלק מיט די אידן וואס זיצן אינאיינעם, זינגען און געזעגענען זיך פונעם שבת וועלן זיי אויך אזוי טון.

דערפאר דאנק איך דיר און איך איך בעט דיר זאלסט זיך שטארקן מיט די הייליגע ארבעט; זיי זיך מחי' און מחזק מיט די מצוה אז דאס איז אנגעקומען צו דיר און דער אייבערשטער זאל דיר העלפן זאלסט האבן נחת ביי דיינע קינדער.

איך בעט דיר אויב דו קענסט צוזאמנעמען אפאר קינדער מיט בחורים און זיי אויסלערנען א פארשטעלונג אויף די מוצאי שבת שושן פורים סעודה; נעם א מעשה פון רבינ'ס מעשיות, דאס זאלט איר שיין אויסשפילן געפלאכטן און געבויעט אויף די דיבורים וואס מען רעדט אין היכל הקודש.

דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

בעזרת ה' יתברך

יום א' פרשת תרומה, כ"ח שבט, שנת תשע"ט לפרט קטן

לכבוד ... נרו יאיר, תלמיד ישיבת תפארת התורה.

עס טוט מיר זייער וויי צו הערן אז דו ביסט אוועק געפארן אויף שבת מיט נאך אפאר בחורים אויף א פלאץ וואו עס איז נישט דא קיין מנין און נישט קיין מקוה; איך קען דאס נישט פארשטיין, עס איז דאך דא אזויפיל פלעצער וואו צו זיין שבת מיט'ן אייבערשטן, פארוואס זאלסטו פארן צו א פלאץ וואו מען דאווענט נישט און מען הערט נישט קיין קריאת התורה?! איך בין דיר דן לכף זכות אז דו טראכסט נישט וואס דו טוסט, נאר דו שלעפסט זיך נאך ווי א וויידל וכו', וואו מען רופט דיר גייסטו מיט אן נוצן דיין שכל, אן טראכטן צי דאס איז א אויסגעהאלטענע זאך אדער נישט.

מיר גייט נישט אן אז בחורים פארן אוועק אויף שבתים (הגם עס איז נישט א זאך וואס איך וואלט פארגעלייגט איר זאלט טון, פארט וועל איך זיך נישט אנטקעגן שטעלן); עס איז שוין אסאך מאל געווען בחורים וואס פלעגן אוועק פארן צו אנדערע שטעט אויף שבתים וואו עס געפונט זיך א בית חב"ד, א מנין מיט א רב, א מקוה וכו' דאס לייגט זיך נאך אויפן שכל, אבער דאס וואס איך האב געהערט אויף דיר און אויף נאך אפאר תלמידים פון ישיבה אז מען איז אוועק געפארן וכו' אן קיין מנין, דאס טוט מיר זייער וויי.

וויל איך דיר בעטן, אז דו ביסט געקומען לערנען אין היכל הקודש זאלסטו גוט אריין נעמען אין דיר אז דו זאלסט נישט נאך לויפן קיינעם; דו שלעפסט זיך נאך ווי א וויידל וכו', דאס איז נישט וואס מען לערנט ביי אונז אין היכל הקודש.

איך האב אסאך צו רעדן אין דעם ענין אבער יעצט קען איך נישט שרייבן פון דעם מער מחמת די גרויס ווייטאג וואס איך האב דאס צו הערן אויף תלמידים פון ישיבה.

בעזרת ה' יתברך

ערב שבת קודש פרשת יתרו, י"ט שבט, שנת תשע"ט לפרט קטן

מרת ... תחי'.

איך האב געשריבן א בריוו פאר אייער מאן נרו יאיר וואו איך האב אים געבעטן ער זאל שוין אפלאזן אלע טענה'רייען וכו'; וויל איך אייך בעטן איר זאלט אים העלפן שלום מאכן, ווייל ער וויל און ווארט צו זיין מיט אייך וכו' נאר עס פאסט אים נישט אנצוהייבן, ער ווייסט נישט ווי אזוי זיך ארויס צו זען פון זיין מיינונג. בעט איך אייך איר זאלט אים ווייזן א שמייכל אזוי וועט זיך אלעס טוישן. אפילו ער איז נישט גערעכט זאלט איר נישט קוקן אויף דעם, נאר איר זאלט זיין קלוג; יעצט איז נישט קיין צייט פון וועלן ווייזן ווער עס איז גערעכט, יעצט איז א צייט צו זיין קלוג און זיכער מאכן אז די שטוב צעפאלט נישט. ווייזט אים א שמייכל וועט איר זען ווי ער וועט זיך פרייען צו דעם, ער וועט צוריק שמייכלען און אנהייבן צו רעדן שיין.

ווי לאנג איז דען די גאנצע לעבן אז עס זאל זיין ווערד זיך צו קריגן... חכמינו זכרונם לברכה זאגן (חולין נט.) אז עס איז דא א פליג וואס הייסט "בַּקָא" וואס לעבט אינגאנצן איין טאג און אנשטאט זיך צו פרייען מיט'ן פאר - קריגן זיי זיך און בלאזן איינער אויפן צווייטן, די נקיבה זאגט פאר'ן זכר: "חֲזִיתֵיהּ לְבַר מְחוֹזָא דִּסְחָא בְּמַיָּא וּסְלִיק וְאִיכָּרַךְ בִּסְדִינִין, וְאוֹתִיבַת עֲלֵיהּ וּמְצַת מִינֵיהּ וְלָא הוֹדַעַת לִי", איך האב געזען ווי דו האסט געביסן א מענטש וואס איז געשווימען אין וואסער און דו האסט מיר נישט גערופן איך זאל אויך האבן בלוט צו עסן, דערפאר גיי איך נישט רעדן מיט דיר פאר זיבן יאר! זיי לעבן קוים איין טאג און זיי קריגן זיך פאר זיבן יאר... אזא פנים האבן נעבעך מענטשן וואס קריגן זיך, מען מיינט אז מען בלייבט דא אויף דער וועלט פאר אייביג בשעת דאס גאנצע לעבן איז אזוי קורץ. שוין יוצא געווען אלע שיטות זיך צו קריגן, יעצט דארף מען זען צו בויען די שטוב; זוכט נישט צו זיין גערעכט, נאר זעט צו זיין קלוג און זיין דער וואס בעט ערשט איבער און רעדט שיין.

איך בעט אייך מרת ... תחי', ווייזט א שמייכל פאר אייער מאן און זאגט אים שיינע ווערטער, זאגט אים: "איך האב דיר ליב", וועט איר זען אז ער וועט אייך צוריק געבן גוטע ווערטער; דאס לעבן איז אזוי ווי א שפיגל, אז מען 'שמייכלט צו א שפיגל זעט מען ווי איינער שמייכלט צוריק און אז מען ווייזט א זויערע פנים צום שפיגל זעט מען צוריק א זויערע פנים. זייט'ס פרייליך און ברענגט'ס אריין א פרייליכע אטמאספער אין אייער שטוב; אז די מאמע איז פרייליך איז יעדער פרייליך - די קינדער, דער מאן, אלע זענען פרייליך.

איך ווייס אז עס קומט נישט אן גרינג צו זיין פרייליך, בפרט פאר א אידישע מאמע וואס איז באפארעט מיט די שטוב ארבעט וכו' וכו', דאך זאלט איר פרובירן מיט אלע כוחות צו זיין פרייליך, בעט'ס דעם אייבערשטן אז איר זאלט זיין אין א גוטע גוסטע און אייביג זיין גוט אויפגעלייגט. בעט'ס: "רִבּוֹנוֹ שֶׁל עוֹלָם הֶעלְף מִיר אִיך זָאל זַיין אִין אַ גוּטֶע מָאד אוּן גוּט אוֹיפְגֶעלֵייגְט; רִבּוֹנוֹ שֶׁל עוֹלָם הֶעלְף מִיר אַז אִיךְ זָאל זַיין פְרֵיילִיךְ אוּן נִישְׁט זַיין אַזוֹי דֶעפְּרֶעסְט, וַוייל אַלֶעס וֶוענְדְט זִיךְ אִין מִיר; וֶוען אִיךְ בִּין נִישְׁט גוּט אוֹיפְגֶעלֵייגְט גֵייט אַלֶעס פַארְקֶערְט וִוי אִיךְ וִויל, מַיין מַאן אוּן מַיינֶע קִינְדֶער וֶוערְן אַזוֹי צֶעבְּרָאכְן אוּן פַארְקְלַאפְּט צוּלִיבּ מִיר. הֶעלְף מִיר אֵייבֶּערְשְׁטֶער, אִיךְ וִויל תְּשׁוּבָה טוּן, אִיךְ וִויל מֶער נִישְׁט שְׁרֵייעֶן אוּן בְּלָאזְן וְכוּ' וְכוּ'".

ווען איר צינדט אן די שבת ליכט זאלט איר שטיין ביי די שבת ליכט מיט די הענט ארויפגעלייגט אויף אייער פנים און בעט'ס און וויינט'ס צום אייבערשטן, ווייל יעדע תפילה וואס איר בעט פאר אייך, פאר אייער מאן און קינדער וכו' הערט דער אייבערשטער.

איך וואונטש אייך איר זאלט האבן א פרייליכן שבת.

בעזרת ה' יתברך

יום ד' פרשת שמות, י"ח טבת, שנת תשע"ט לפרט קטן

לכבוד הבחור ... נרו יאיר, תלמיד ישיבת תפארת התורה.

א גרויסן יישר כח פאר אלעס וואס דו העלפסט מיר; בפרט יעצט ווען דו האסט זיך אונטער גענומען מיר צו העלפן איך זאל ארויס גיין פון מיינע חובות וואס איך האב פון אומאן. געלויבט דעם אייבערשטן אז איך האב שוין אפגעצאלט א טייל חובות, און אויך האב איך געשיקט היינט קיין אומאן נאך געלט צו ענדיגן דעם בנין.

די צוויי שבתים וואס דו האסט געמאכט פאר די בחורים וואס העלפן די ישיבה איז זייער שיין געווען, און איך האב הנאה צו הערן אז יעצט מאכסטו א שבת פאר יונגעלייט. וויל איך דיר בעטן דו זאלסט אכטונג געבן אז עס זאל נישט ארויס קומען קיין שלעכטס דערפון און קיינער זאל נישט ווערן באליידיגט. די תלמידים דארפן פארשטיין וואס דו טוסט, אז דאס איז פשוט צו קענען שאפן יעצט נאך געלט צו קענען ענדיגן דעם בנין.

איך האב זייער ליב מיינע תלמידים - יעדן איינעם פון זיי; איינער וואס לערנט מיט תלמידים וועט פארשטיין אביסל וואס דאס מיינט 'תלמידים', אויך נישט אינגאנצן ווייל נישט אלע וואס האבן תלמידים זיצן מיט תלמידים א גאנצן טאג און א גאנצע נאכט אן קיין שום זייטיגע חשבונות וכו'.

געלויבט דעם אייבערשטן אז יעצט איז שוין איבער צען יאר וואס איך זיץ מיט בחורים פון אינדערפרי ביז אויפדערנאכט און איך באקום נישט קיין געהאלט פון די ישיבה, איך דארף נישט קיין געלט פון די ישיבה און עס איז סיי ווי נישט דא קיין געלט פון וואו צו נעמען.

איך בין געזיצן יארן מיט דיין ברודער ... נרו יאיר און מיט דיין שוואגער ... נרו יאיר; זיי וועלן דיר דערציילן וואס עס מיינט א ראש ישיבה. היינט בין איך שוין צעשניטן אויף עטליכע פראקציעס, הגם די גרעסערע טייל איז פאר די בחורים, איין טייל פאר די חדר, איין טייל פאר די סקול, איין טייל פאר קאפלס, שלום בית, כולל, וכו' וכו'; אבער דעמאלט זענען מיר געווען פיר און צוואנציג שעה אינאיינעם.

עס איז כדאי דו זאלסט שמועסן מיט זיי און הערן און אראפשרייבן וואס זיי דערציילן ווי אזוי מען האט געבויט דעם הייליגן פלאץ; דאס האט מען געבויט מיט בלוט נישט מיט קיין געלט.

דעריבער וויל איך נישט חס ושלום אז תלמידים זאלן מיינען אז דאס איז נאר פאר געוויסע יונגעלייט; זיי מודיע וואס דו ווילסט אויפטון און עררייכן מיט דעם שבת, אז דו ווילסט פשוט העלפן מיר זאלן ארויס גיין פון חובות. ווייל אז דו מאכסט זיך א חשבון וועסטו זען אז יעדער יונגערמאן - כמעט יעדער, רובם ככולם זענען בעלי מסירות נפש, זה בכה וזה בכה. איינער העלפט דעם כולל, איינער העלפט די מוסד מיט די שטאטישע פראגראמען, איינער נעמט צוזאם די רענט, איינער קאכט אין אומאן, דאס אליינס איז שווערע טויזנטער דאללער.

איך האב שוין גערעדט מיט דיר אמאל אז מען דארף מאכן א שבת פאר אלע וואס העלפן, איז אויסגעקומען אז עס איז נישט שייך צו מאכן א קליינע שבת ווייל יעדער טוט עפעס.

דעריבער בעט איך דיר זאלסט אכטונג געבן אז עס זאל זיין שלום אין אונזערע ד' אמות; מען זאל זיך פארגינען און ליב האבן איינער דעם אנדערן. אמת, עס איז זייער שווער צו ארבעטן מיט מענטשן ווייל יעדע איינער האט זיין דעה און זיין מיינונג, אבער דא איז אנדערש, ווייל אלע ווילן מיר נאר איין זאך: אריין ברענגען די עצות פון רבי'ן אין יעדע אידישע הארץ און אין יעדע אידישע שטוב, עס זאל זיין: "וְיֵדַע כָּל פָּעוּל כִּי אַתָּה פְּעַלְתּוֹ", יעדער איד זאל וויסן פון די זיסע עצה פון התבודדות, יעדער איד זאל וויסן אז ער האט נאך א תקנה, ממילא קענען מיר ארבעטן אינאיינעם אפילו מיר האבן אנדערע מיינונגען וכו'.

ווארט נאך אביסל וועסטו טרעפן דיין זיווג; איך בין גארנישט באזארגט פאר דיין שידוך, עס איז ביי מיר קלאר אן קיין ספק אז נאך אביסל וועט דיר דער אייבערשטער העלפן.

בעזרת ה' יתברך

יום ג' פרשת וישב, י"ט כסליו, שנת תשע"ט לפרט קטן

לכבוד מיין טייערער ליבער ... נרו יאיר.

יעדן אינדערפרי בין איך זיך מחי' צו זיצן אין ישיבה און לערנען מיינע שיעורים כסדרן; עס איז שַׁא שטיל, עס איז נישט דא קיין גרודער, ווייל נישט אלע בחורים קומען פרי אין ישיבה – נאר געציילטע בחורים און דו ביסט איינער פון זיי, וואס דו שטייסט אויף גאר פרי אז דו זאלסט נאך קענען קומען פון בארא פארק און זיין ביי די גמרא שיעור אין בבלי און אין ירושלמי; איך האב דיר זייער ליב, דו ביסט א טייערע בחור.

איך וויל דיר נאכאמאל בעטן זאלסט מיט האלטן די שיעור אין הלכות שבת; איך האב אויפגענומען א אינגערמאן וואס זאל פארלערנען פאר פינף און פערציג מינוט. אז מען לערנט הלכות שבת קען מען היטן שבת; מען קען חתונה האבן און פירן א אידישער שטוב, מה שאין כן אויב מען לערנט נישט הלכות שבת איז נישט מעגליך צו היטן שבת, אזוי ווי דער הייליגער צדיק רבי יונתן אייבשיץ זכר צדיק לברכה שרייבט (יערות דבש חלק ב', ב): "ווער עס האט נישט דורכגעלערנט הלכות שבת אפאר מאל איז נישט מעגליך ער זאל נישט עובר זיין אויף הלכות שבת", עיין שם.

גיי נישט נאך די בחורים וואס לערנען נישט; יעצט זעט "אפשר" אויס כאילו זיי מאכן א לעבן, זיי האבן א סעלפאון און רייכערן וכו' וכו', אבער באמת איז פרייליך נאר דער וואס לערנט תורה.

נאך אביסל וועסטו טרעפן א גוטע שידוך און אויפשטעלן א אידישע שטוב.

א גרויסן יישר כח פארן ארויסהעלפן די ישיבה מיטן צושטייער געבן פאר די רענט פון דעם חודש ... דאללער; דער אייבערשטער זאל דיר העלפן אז אין דעם זכות זאלסטו מצליח זיין אין אלע דיינע וועגן.

...

בעזרת ה' יתברך

יום ד' פרשת וישלח, י"ג כסליו, שנת תשע"ט לפרט קטן

לכבוד... נרו יאיר.

איך האב זייער הנאה געהאט אז דו ביסט געווען שבת ביי מיר מיט דיינע קינדער; איך האף אז דו האסט אויך הנאה געהאט און ארויסגענומען פונעם שבת ווי אזוי צו פירן א שבת טיש מיט קינדער, ווי אזוי צו מאכן א פרייליכע אטמאספער אין שטוב - וואס דאס איז דער עיקר.

א גרויסן דאנק פארן העלפן די ישיבה מיטן געבן פאר די רענט פון דעם חודש ... דאללער; דער אייבערשטער זאל דיר העלפן אז אין דעם זכות זאלסטו האבן הצלחה אין אלע דיינע וועגן.

...

בעזרת ה' יתברך

ערב שבת קודש פרשת וישב, כ"ב כסליו, שנת תשע"ט לפרט קטן

מרת ... תחי'.

פראבירט מיט אלע כוחות צו זיין פרייליך און אויפנעמען דעם הייליגן שבת מיט שמחה; ווייל אז די מאמע איז פרייליך זענען אלע קינדער פרייליך און זיכער דער מאן.

עס איז נישט קיין קונץ זיך צו צעברעכן, א קונץ איז זיך אויפצוהייבן; פון קרעכצן וועט איר גארנישט האבן, איין זאך קומט ארויס פון קרעכצן און וויינען: "באבלאזענע קינדער". דערפאר זאלט איר זיך איבערבעטן מיט אייער מאן און אנהייבן א נייע בלעטל אין לעבן; עס קומט שבת איז א שאד זיך צו קריגן, בעטס אים איבער וועט דער אייבערשטער אייך אויך מוחל זיין.

ביי אונז פירט מען זיך צו צינדן פיר ליכט וואס איז קעגן דעם שם הוי"ה און נאך צוויי ליכט פון אויל פאר זכור ושמור, נאכדעם פאר יעדן קינד לייגט מען צו א ליכט.

בשעת א פרוי צינדט ליכט איז א גרויסע עת רצון אין הימל, ווען פרויען וואלטן געוויסט ווי חשוב עס איז אין הימל אירע תפילות וואלט מען געבעטן דעם אייבערשטן אויף יעדע זאך נאכאמאל און נאכאמאל ביזן זען די ישועה.

זעטס אז אייערע קינדער זאלן שלאפן מיט א קאפל און א טלית קטן וועלן זיי זיין געזונט און שטארק און אפגעהיטן פון אלעם שלעכטס.

איך וואונטש אייך א פרייליכן שבת.

בעזרת ה' יתברך

ערב שבת קודש פרשת ויצא, ח' כסליו, שנת תשע"ט לפרט קטן

מרת ... תחי'

איך האב געשריבן פאר אייער מאן א שיינע בריוו וואספארא נחת ער מאכט מיר מיט זיין התנהגות; איך וויל איר זאלט וויסן אז דאס וואס איך האב נאך כח אנצוגיין מיט תלמידים איז נאר אדאנק אייער מאן ... נרו יאיר.

עס איז שוין ביי מיר די עלפטע יאר וואס איך האלט די ישיבה, עס איז נישט גרינג צו נעמען רויע בחורים און זיי אויסקנעטן זיי זאלן זיין עבדי השם; אפילו טייג איז נישט גרינג צו אויסקנעטן און מאכן פון דעם חלות, פיל שווערער איז צו ארבעטן מיט מענטשן וואס זענען בעלי בחירה, מ'קען ארבעטן מיט א מענטש וואכן און חדשים און צו מאל יארן ביז עס מאכט זיך שוין עפעס. וואס געבט מיר כח אנצוגיין? נאר אזעלכע תלמידים ווי אייער מאן נרו יאיר. ווען איך זע זיין התנהגות, זיין איידלקייט און זיין יראת שמים געבט דאס מיר כח ווייטער אנצוגיין.

מרת ... תחי', ווען איר צינדט אן די שבת ליכט זאלט איר אויסנוצן די הייליגע מינוטן צו בעטן דעם אייבערשטן אויף אייער אייגענע שפראך; בעטס פאר אייך, פאר אייער מאן, פאר אייערע קינדער און פאר אלע אידן. ביי די שבת ליכט איז א צייט וואס מען קען אויס'פעול'ן גרויסע ניסים.

רבי נתן האט געבעטן זיין ווייב און זיינע טעכטער אז ווען זיי צינדן אן די שבת ליכט זאלן זיי בעטן דעם אייבערשטן: "רבונו של עולם אזוי ווי איך צינד אן די ליכט, אזוי זאל אנגעצינדן ווערן דעם הייליגן רבינ'ס ליכט אין אלע אידישע הערצער"; אזוי אויך זאלט איר בעטן ביי די ליכט: "רבונו של עולם, טאטע זיסער! געב מיר א שיינע שבת און א שיינע לעבן. א לעבן מיט שלום, א לעבן מיט ליבשאפט; איך זאל זיך אויסקומען מיט מיין מאן און איך זאל אים שעצן. רבונו של עולם הער אויס מיין געבעט, העלף מיר איך זאל האבן ערליכע קינדער וואס וועלן דיר דינען מיט ליבשאפט. רבונו של עולם אזוי ווי איך צינד יעצט אן די שבת ליכט, מאך אונז ליכטיג אונזער לעבן און מאך ליכטיג פאר אלע אידישע קינדער; אלע זאלן וויסן פון דיר און אלע זאלן וויסן פון הייליגן רבי'ן. צינד אן ...'ס הארץ ער זאל דיר דינען מיט ליבשאפט, צינד אן די הערצער פון מיינע קינדער".

אז איר האט נישט קיין כח צו שטיין קענט איר זיך אראפ זעצן, אז איר קענט נישט האלטן די הענט אויפן פנים פאר לאנג, קענט איר פשוט זיצן ביי די ליכט און רעדן צום אייבערשטן. בעטס און בעטס און שפארטס נישט קיין טרערן, ווייל יעדע טרער איז נאך א טראפ וואסער וואס וועט שפאלטן די הערצער פון אייערע קינדער.

אז אייער מאן ווארט אייך צו זאגן "גוט שבת", ער וויל גיין אין שול, זייטס מפסיק און גריסטס אים: "גוט שבת", און ווען ער גייט שוין אין שול זאלט איר ווייטער רעדן צום אייבערשטן ביי די ליכט.

עלטערן דארפן פארגיסן טייכן טרערן צום אייבערשטן אויף ערליכע קינדער; דער הייליגער חתם סופר זכותו יגן עלינו האט געזאגט: "יעדע נאכט בשעת איך האב געזאגט תיקון חצות האב איך אנגעפילט א כוס מיט טרערן און געבעטן פאר ערליכע קינדער"; פארלאזט אייך נישט אויף אייער מאנ'ס תפילות, איר אליינס זאלטס פארגיסן טרערן צום אייבערשטן אז אייערע קינדער זאלן זיין ערליך.

נאכדעם ווען אייער מאן ... נרו יאיר קומט אהיים פון שול זאלט איר אים אפווארטן מיט א שמייכל; האלטס נישט קיין אלטע חשבונות, הייבטס אן א נייע דף און טראגטס נישט קיין אלטע ווייטאגן. שבת דארף מען זיין פרייליך; בעטס אייך איבער מיט אים אפילו ווען ער איז דער וואס דארף ערשט איבער בעטן, אז איר וועט אים מוחל זיין וועט דער אייבערשטער אונז אלע מוחל זיין.

געדענקטס וואס דער רבי האט געזאגט: "יעדע זאך וואס מען פועל'ט מיט שלעכטן, וואלט מען גרינגער געקענט פועל'ן מיט גוטנ'ס"; אסאך מאל מיינט מען אז אויב מען וועט שרייען וכו' אויף די מאן און קינדער וועלן זיי פאלגן, מען דארף געדענקען וואס דער רבי זאגט, אז מיט גוטנ'ס וואלט מען אסאך גרינגער און שנעלער גע'פועל'ט.

איך וואונטש אייך א פרייליכן שבת.

בעזרת ה' יתברך

יום א' פרשת ויצא, ג' כסליו, שנת תשע"ט לפרט קטן

... תחי', תלמידה בית פיגא ברסלב.

איך האב ערהאלטן דיין בריוו.

איך פריי מיר זייער צו הערן אז דו האלסט מיט די לימודים אין סקול און דו לערנסט גוט דורך הלכות שבת וואס מען לערנט אין סקול; אזוי וועסטו וויסן ווי אזוי צו זיין א אידישע מאמע און פירן א אידישע שטוב אויסגעהאלטענערהייט.

דער הייליגער צדיק רבי יונתן אייבשיץ זכר צדיק לברכה שרייבט (יערות דבש חלק ב', ב): "ווער עס האט נישט דורכגעלערנט הלכות שבת אפאר מאל איז נישט מעגליך ער זאל נישט עובר זיין אויף הלכות שבת", עיין שם. דעריבער איז זייער וויכטיג מיט צו האלטן דעם לימוד אין סקול.

איך וועל דיר ענטפערן מיטן אייבערשטנס הילף אויף אלע שאלות וואס דו פרעגסט:

א – צי מען מעג גיין שבת מיט שפיציגע שיך אויף דער ערד אלץ חורש וכו'; מען מעג גיין אויף דער ערד אפילו די שיך איז שפיציג און עס וועט מאכן א גריבל, ווייל עס איז א דבר שאינו מתכוון, מען האט נישט אינזין צו אקערן ממילא איז דאס נישט אסור. אפילו עס איז א זיכערע זאך אז עס וועט מאכן א קריץ (פסיק רישיה) דאך מעג מען דאס טון, ווייל דאס אז דער וועג ווי אזוי מען גייט, דעריבער האבן די חכמים נישט גוזר געווען אויף דעם (עיין משנה ברורה סימן שכ, סעיף קטן לט).

ב – צי מען מעג אויפהייבן שבת קודש עפלעך וואס איז אראפגעפאלן פון בוים; עס ווענדט זיך, אויב זענען די פירות אראפגעפאלן פון בוים אום שבת קודש דעמאלט טאר מען דאס נישט אנרירן; עס איז נישט קיין חילוק איינס אדער מער – ווייל עס איז מוקצה, אבער אויב מען ווייסט קלאר אז די פירות זענען אראפגעפאלן ערב שבת, דעמאלט איז די הלכה אז מען מעג אויפהייבן נאר איינס אויפאמאל דאס צו עסן, ווייל אויב מען הייבט אויף מער ווי איינס איז דאס אסור אלץ די מלאכה פון מעמר.

ג – צי מען מעג שפילן שבת מיט קליקס; מען מעג שפילן מיט קליקס, לעגאו וכדומה און עס איז נישט דא ביי דעם די איסור פון בונה, ווייל דאס איז נישט געמאכט עס זאל בלייבן אויף א לענגערע צייט, דאס איז בלויז געמאכט צו בויען און צו צענעמען, און אפילו עס וועט יא בלייבן פאר א שטיק צייט איז אויך נישט דא ביי דעם קיין איסור.

איך האב זייער הנאה צו הערן אז דו זאגסט תהילים און דו האסט מסיים געווען דעם ספר תהילים די ערשטע מאל אין דיין לעבן; יעצט זאלסטו נאכאמאל אנהייבן ספר תהילים און דיין גאנץ לעבן זאלסטו זאגן תהילים, וועסטו האבן א גוט לעבן.

ווייז דעם בריוו פאר דיין טיטשער מרת ... תחי'.

בעזרת ה' יתברך

יום א' פרשת ויצא, ג' כסליו, שנת תשע"ט לפרט קטן

... תחי', תלמידה בית פיגא ברסלב.

איך האב ערהאלטן דיין בריוו.

איך פריי מיר זייער צו הערן אז דו האלסט מיט די לימודים אין סקול און דו לערנסט גוט דורך הלכות שבת וואס מען לערנט אין סקול; אזוי וועסטו וויסן ווי אזוי צו זיין א אידישע מאמע און פירן א אידישע שטוב אויסגעהאלטענערהייט.

דער הייליגער צדיק רבי יונתן אייבשיץ זכר צדיק לברכה שרייבט (יערות דבש חלק ב', ב): "ווער עס האט נישט דורכגעלערנט הלכות שבת אפאר מאל איז נישט מעגליך ער זאל נישט עובר זיין אויף הלכות שבת", עיין שם. דעריבער איז זייער וויכטיג מיט צו האלטן דעם לימוד אין סקול.

איך וועל דיר ענטפערן מיטן אייבערשטנס הילף אויף אלע שאלות וואס דו פרעגסט:

א – צי מען מעג גיין שבת מיט שפיציגע שיך אויף דער ערד אלץ חורש וכו'; מען מעג גיין אויף דער ערד אפילו די שיך איז שפיציג און עס וועט מאכן א גריבל, ווייל עס איז א דבר שאינו מתכוון, מען האט נישט אינזין צו אקערן ממילא איז דאס נישט אסור. אפילו עס איז א זיכערע זאך אז עס וועט מאכן א קריץ (פסיק רישיה) דאך מעג מען דאס טון, ווייל דאס אז דער וועג ווי אזוי מען גייט, דעריבער האבן די חכמים נישט גוזר געווען אויף דעם (עיין משנה ברורה סימן שכ, סעיף קטן לט).

ב – צי מען מעג אויפהייבן שבת קודש עפלעך וואס איז אראפגעפאלן פון בוים; עס ווענדט זיך, אויב זענען די פירות אראפגעפאלן פון בוים אום שבת קודש דעמאלט טאר מען דאס נישט אנרירן; עס איז נישט קיין חילוק איינס אדער מער – ווייל עס איז מוקצה, אבער אויב מען ווייסט קלאר אז די פירות זענען אראפגעפאלן ערב שבת, דעמאלט איז די הלכה אז מען מעג אויפהייבן נאר איינס אויפאמאל דאס צו עסן, ווייל אויב מען הייבט אויף מער ווי איינס איז דאס אסור אלץ די מלאכה פון מעמר.

ג – צי מען מעג שפילן שבת מיט קליקס; מען מעג שפילן מיט קליקס, לעגאו וכדומה און עס איז נישט דא ביי דעם די איסור פון בונה, ווייל דאס איז נישט געמאכט עס זאל בלייבן אויף א לענגערע צייט, דאס איז בלויז געמאכט צו בויען און צו צענעמען, און אפילו עס וועט יא בלייבן פאר א שטיק צייט איז אויך נישט דא ביי דעם קיין איסור.

איך האב זייער הנאה צו הערן אז דו זאגסט תהילים און דו האסט מסיים געווען דעם ספר תהילים די ערשטע מאל אין דיין לעבן; יעצט זאלסטו נאכאמאל אנהייבן ספר תהילים און דיין גאנץ לעבן זאלסטו זאגן תהילים, וועסטו האבן א גוט לעבן.

ווייז דעם בריוו פאר דיין טיטשער מרת ... תחי'.

בעזרת ה' יתברך

ערב שבת קודש פרשת שלח, כ"ה סיון, שנת תשע"ח לפ"ק

לכבוד ... נרו יאיר

איך האב ערהאלטן דיין בריוו.

דו קענסט זיך נישט פארשטעלן ווי חשוב דו ביסט ביים אייבערשטן; חכמינו זכרונם לברכה זאגן  (ברכות לד.): "בְּמָקוֹם שֶׁבַּעֲלֵי תְּשׁוּבָה עוֹמְדִים - שָׁם אֵין צַדִּיקִים גְּמוּרִים יְכוֹלִים לַעֲמֹד", א בעל תשובה איז זייער חשוב ביים אייבערשטן; דערפאר, אז דו האסט אנגעהויבן היטן שבת קודש, וועט דיר דער אייבערשטער מוחל זיין אויף אלע דיינע עבירות וואס דו האסט עובר געווען, ווייל ווען מען היט שבת איז דער אייבערשטער מוחל אויף אלע עבירות (שבת קיח:).

בעט דעם אייבערשטן דו זאלסט קענען קומען לערנען אינעם הייליגן רבינ'ס ישיבה, וואס דאס איז באמת א 'ישיבה', אזוי ווי דער רבי זאגט (ליקוטי מוהר"ן, חלק ב', סימן ה): פארוואס רופט מען א ישיבה מיטן נאמען 'ישיבה'? "כְּשֶׁיֵּשׁ רַבִּי אֲמִתִּי עִם תַּלְמִידִים, עַל יְדֵי זֶה נִתְקַבֵּץ וְנִתְלַקֵּט חֶלְקֵי הָאֱמוּנָה", ווייל דער אמת'ער צדיק לערנט מיט זיינע תלמידים אמונה, ער לייגט איין אין זיי אז עס איז דא א באשעפער אויף דער וועלט, "וְעַל כֵּן נִקְרָא לִמּוּד הָרַב עִם הַתַּלְמִידִים יְשִׁיבָה, עַל שֵׁם קִבּוּץ חֶלְקֵי הָאֱמוּנָה, כִּי הָרַב הוּא מַשְׁגִּיחַ עַל חֶלְקֵי הָאֱמוּנָה שֶׁל כָּל אֶחָד וְאֶחָד, וּלְהַעֲלוֹתָם", אזוי ווי עס שטייט (תהלים קא, ו): "עֵינַי בְּנֶאֱמְנֵי אֶרֶץ לָשֶׁבֶת עִמָּדִי" 'לָשֶׁבֶת עִמָּדִי' איז 'יְשִׁיבָה', עיין שם; זעט מען אז אויב עס איז דא א פלאץ וואו מען לערנט מיט תלמידים אמונה - דאס איז א ישיבה, אבער אז מען לערנט נישט קיין אמונה מיט די תלמידים איז דאס נישט קיין ישיבה. כאטשיג עס שטייט אויפגעשריבן אויפן בנין "ישיבה ..." אבער א ישיבה איז נאר וואו מען לייגט אריין אמונה אין די תלמידים.

דעריבער זאלסטו בעטן דעם אייבערשטן דו זאלסט קענען קומען לערנען ביים הייליגן רבינ'ס ישיבה; מיט תפילה קען מען אלעס פועל'ן.

ביז דערווייל פרוביר זיך צו שטארקן מיט אלע כוחות; רעד נישט קיין ניבול פה חס ושלום און טשעפע נישט קיינעם אזוי וועסטו זיך איינקויפן א גוטע נאמען, און דו וועסט טרעפן דיין זיווג בקרוב.

דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

בעזרת ה' יתברך

ערב שבת קודש פרשת נח, א' דראש חודש מר-חשון, שנת תשע"ח לפרט קטן

לכבוד מרת ... תחי'

איך האף אז דו האסט הנאה געהאט פון די פרויען צוזאמקום און פון די שיעור; גלייב מיר, עס איז מיר נישט גרינג צו געבן אזא שיעור און רעדן אזוי וכו', איך טו עס נאר ווייל מוהרא"ש זכרונו לברכה האט מיר געהייסן רעדן צו די פרויען וכו' וכו'. איך וויל אויפשטעלן א שיינע קהילה וואס די מענער וועלן לערנען און דאווענען און זיין פשוט'ע ערליכע אידן, מענער וואס וועלן זיין אינטערעסירט אהיים צו קומען צו זייער ווייב און קינדער, און דאס זעלבע ביי די פרויען - פרויען וואס וועלן לעבן מיטן מציאות, אז זייער לעבן איז זייער מאן און קינדער, נישט די חבר'טעס.

זע צו זיין פרייליך, און בעט דעם אייבערשטן אז דו זאלסט זיין רואיג און פרייליך, און דו זאלסט זיין אין א גוטע גיסטע, ווייל אז דו וועסט זיין פרייליך וועט די גאנצע שטוב זיין פרייליך, אלעס ווענדט זיך אין די מאמע - ווען די מאמע איז פרייליך זענען די קינדער פרייליך, און ווען די מאמע איז אנגעצויגן, זעט מען עס גלייך אן אויף די קינדער. א מאמע האט אויף זיך א גרויסע אחריות, און אלעס ווענדט זיך אין איר. דערפאר בעט אסאך דעם אייבערשטן אויף שמחה.

ווען דו זאלסט וויסן וואסערע כוחות א פרוי האט מיט אירע תפילות, בפרט ווען זי צינדט אן די שבת ליכט יעדע וואך - וואס מען קען דעמאלט פועל'ן, און אלע הימלען זענען אפען פאר דיר, וואלסטו אויסגעניצט די צייט און געבעטן דעם אייבערשטן אויף געזונט, אויף קינדער און אויף נחת; עס איז א שאד אז פרויען ווייסן נישט ווי חשוב זייערע תפילות זענען, און ווי אזוי אויסצוניצן זייער צייט דעמאלט. דארפאר, זע צו בעטן פונעם אייבערשטן בשעת דו צינדסט אן די שבת ליכט אויף אלעס וואס דו דארפסט.

וויסן זאלסטו אז גוטע קינדער קומט נישט פון זיך אליין, גוטע קינדער באקומט מען לויט וויפיל מען בעט און מען וויינט צום אייבערשטן; אפילו דיינע קינדער זענען נאך גאר קליין, זאלסטו בעטן דעם באשעפער אז זיי זאלן זיין וואויל און ערליך,  מען זעט נעבעך קינדער פון די שענסטע שטובער גייען נעבעך ארויס לתרבות רעה רחמנא לצלן; די איינציגסטע עצה איז נאר צו בעטן און וויינען צום אייבערשטן אז ער זאל רחמנות האבן.

איך שרייב דיר א קליינע תפילה וואס דו זאלסט בעטן: "רבונו של עולם, העלף מיר איך זאל זיין פרייליך, איך זאל זיין צופרידן, איך זאל קיינעם נישט מקנא זיין. הייליגער באשעפער, העלף מיר איך זאל זיין גוט-מוטיג, ווייל ווען איך בין פרייליך איז מיין מאן פרייליך, און אז איך און מיין מאן זענען פרייליך זענען די קינדער רואיג און צופרידן; העלף מיר באשעפער איך זאל נישט האבן קיין שום פחד און קיין שום שרעק, איך זאל געדענקען אז קיינער קען מיר גארנישט שלעכטס טון, און קיינער קען מיר נישט טשעפען מיין לעבן. הייליגער באשעפער, העלף מיר, און העלף מיין מאן אז מיר זאלן קענען אויפציען א שיינע ערליכע שטוב, מגדל זיין אונזערע קינדער צו תורה און צו עבודת השם יתברך. רבונו של עולם, איך דארף גארנישט און איך וויל גארנישט - נאר ערליכע קינדער, דער לעבן איז מיר נישט ווערט נאר אז מיינע קינדער זאלן זיין ערליכע אידן, איך וויל זוכה זיין צו קינדער וואס וועלן ליכטיג מאכן דער וועלט, קינדער וואס וועלן נאר טון דיין ווילן", איך שרייב דיר אפאר שורות ווי אזוי דו זאלסט אנהייבן רעדן צום אייבערשטן, אבער דער עיקר איז, אז דו זאלסט אליין רעדן צום אייבערשטן, און אים בעטן אלעס וואס דו דארפסט.

מוהרא"ש פלעגט זאגן אז דער עיקר דארף מען בעטן דעם אייבערשטן אויף שמחה, ווייל ווען א מענטש איז פרייליך, ער דאנקט דעם אייבערשטן אויף יעדע זאך וואס דער אייבערשטער געבט אים, פאלן אוועק אלע פראבלעמען און אלע ווייטאגן וכו'.

זאלסט האבן א פרייליכע שבת און א גוטן חודש.