בריוון פונעם ראש ישיבה שליט"א

#134 - איך האב זייער הנאה אז דו גייסט זיין דעם זומער אין שטעטל
שטעטל, זומער

בעזרת ה' יתברך


יום ד' פרשת במדבר, ראש חודש סיון, שנת תשפ"א לפרט קטן


 


לכבוד מיין ליבער ... נרו יאיר


איך האב זייער הנאה אז דו גייסט זיין דעם זומער אין שטעטל, דו וועסט זיך מחי' זיין.


דער שטעטל איז דער פלאץ ווי דער בעל תפלה האט געפירט זיינע לייט חוץ לישוב. דער רבי דערציילט (ספורי מעשיות מעשה יב, מבעל תפלה), דער בעל תפלה פלעגט רעדן זייער אסאך מיט מענטשן פון תכלית, אז עס איז נישטא קיין אנדערע תכלית נאר דינען דעם אייבערשטן, און ווער עס האט אים אויסגעהערט האט ער אוועקגעפירט חוץ לישוב, דארט איז געווען ביימער וואו זיי פלעגן זיך מתבודד זיין, אויך איז געווען א טייך וואו זיי פלעגן גיין אין מקוה, ביז עס איז געווארן א רושם אויף דער וועלט, עיין שם.


אפשר ווען דו וועסט טועם זיין פון די גן עדן, וועט דיר פארגליסטן צו בלייבן אין גן עדן.

#133 - די הצלחה פון א שטאט איז די וואס לערנען תורה בהתמדה
כולל, שטעטל, לימוד התורה, גמרא

בעזרת ה' יתברך


יום ד' פרשת בהר-בחוקותי, כ"ג אייר, שנת תשפ"א לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר, קרית ברסלב


געב איבער פאר די כולל אינגעלייט אז איך בין זייער איבערגענומען פון ענקער התמדה. ווען איך קוק אינעם סקרין זע איך ווי איר לערנט פלייסיג, איך האלט מיט דא אין ישיבה ווי פלייסיג איר לערנט.


דאס איז ביי מיר דער יסוד פונעם שטעטל; נישט די הייזער, נישט דאס איז די הצלחה פון שטעטל, די הצלחה פון א שטאט איז די וואס לערנען תורה בהתמדה, די בויען די שטעטל.


איך האף דו פאלגסט מיר מיט'ן לערנען דעם דף מיט א חברותא, קוק זיך פאר אינדערפרי דעם בלאט גמרא און שפעטער זאלסטו דאס פארלערנען פאר א צווייטן; דאס וועט דיר עפענען דעם קאפ, דו וועסט קענען די גמרא קלאר, ווייל תורה וואס מען לערנט מיט אנדערע – בלייבט איינגעקריצט.


 

#132 - דו קענסט אדווערטייזן, און נאכאלץ זיך היטן די אויגן
שלום בית, שטעטל, הכנסת אורחים, פרנסה, שמירת עינים

בעזרת ה' יתברך


יום ד' פרשת בהר-בחוקותי, כ"ג אייר, שנת תשפ"א לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר, קרית ברסלב


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


דו קענסט זיך אדווערטייזן אויף אינסטעגרעם און אויך אין די מעגעזין, אבער דו דארפסט נישט קוקן דארט, לייג ארויף וואס דו האסט צו פארקויפן און בלייב נישט דארט קוקן וכו'. דאס איז נישט קיין סתירה צו שמירת עיניים, אז מען וויל האבן שמירת עיניים - האט מען שמירת עיניים, און אז נישט - איז סיי ווי ביטער, אן די זאכן.


מוהרא"ש זאגט, עס שטייט (תהלים קמה, טו): "עֵינֵי כֹל אֵלֶיךָ יְשַׂבֵּרוּ, וְאַתָּה נוֹתֵן לָהֶם אֶת אָכְלָם בְּעִתּוֹ", 'יְשַׂבֵּרוּ' – קען מען ליינען מיט א שׂין און אויך מיט א שׁין; אויב מען צעברעכט זיך די אויגן, מען קוקט נישט אויף אויסגעלאסענע פרצות, "עֵינֵי כֹל אֵלֶיךָ 'יְשַׁבֵּרוּ'", דאמאלט: "וְאַתָּה נוֹתֵן לָהֶם אֶת אָכְלָם בְּעִתּוֹ" - וועסטו האבן פרנסה.


זייער גוט אז דו געבסט צוביסליך געלט פאר די הנהלה, אזוי וועסטו קענען בקרוב קויפן א דירה אין שטעטל.


בנוגע יום טוב שבועות וכו'; עס איז כדאי זיך אנצושטרענגען אריינצונעמען געסט פאר יום טוב, אפילו עס איז שווער. סתם אזוי פעלט נישט אויס, אבער אז די בחורים ווילן קומען צו זייער ראש ישיבה, מעג מען ארייננעמען.


זיי מכבד דיין ווייב, וועסטו האבן גרויס עשירות. אויך זיי מכבד די שול, קום צום דאווענען מיט א הוט און רעקל; שלמה המלך זאגט (קהלת ג, א): "עֵת לְכָל חֵפֶץ", אין שול איז דא איין וועג ווי אזוי מען קומט, אינדרויסן איז עפעס אנדערש.


 

#131 - געב אכטונג אז דיין בית המדרש זאל נישט זיין קיין מקום פאר לצים
שטעטל, בית המדרש, לצנות, תמימות

בעזרת ה' יתברך


יום א' פרשת במדבר, כ"ז אייר, שנת תשפ"א לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר, גבאי בית המדרש עצתו אמונה, קרית ברסלב ליבערטי


זע אז ביי דיר אין בית המדרש זאל מען נאר רעדן דיבורי אמונה, נאר שיחות פון רבי'ן. געב אכטונג עס זאל נישט זיין קיין מקום פאר לצים; בעט דעם אייבערשטן יעדן טאג אז ביי דיר אין בית המדרש זאל נאר זיין תמימים, פשוט'ע מענטשן אן קיין חכמות, אן קיין ליצנות.


נישטא נאך אזא עקלדיגע זאך ווי א לץ. שלמה המלך זאגט (משלי כד, ט): "וְתוֹעֲבַת לְאָדָם לֵץ", א לץ וואס שפעט אפ איז א פאר'מיאוס'טע זאך ביי מענטשן, רש"י לייגט צו, אז נישט נאר ביי מענטשן נאר אויך ביים אייבערשטן, רש"י זאגט: "ליצנות היא המתעבת את האדם על הקדוש ברוך הוא ועל הבריות", ליצנות איז א זאך וואס איז עקלדיג ביים אייבערשטן און ביי מענטשן; איך עקל זיך פון לצים, איך האב ליב תמימות'דיגע מענטשן.


אז דו ווילסט וויסן וואס האט מיר געשלעפט צו מוהרא"ש; איך האב זיך דאך געדריידט אין אסאך מקומות, אויך האב איך זיך געדריידט אין ברסלב ביי אנדערע משפיעים, אבער דאס תמימות וואס איך האב געזען ביי מוהרא"ש - האט מיר אזוי באנומען, דאס האט מיר געכאפט. און ווען איך בין מקורב געווארן פלעגן מענטשן קומען חוזק מאכן, מען האט מיר געזאגט: "וואס איז געשען מיט דיר? מילא אז דו ווילסט ווערן א ברסלב'ער איז איין זאך, אבער פארוואס זאלסטו גיין צו היכל הקודש וואס איז א פלאץ פון פלאטשיגע מענטש אן קיין חכמות? עכטע תמימים!" זיי האבן נישט געוויסט אז דאס זוך איך, דאס האב איך ליב; מענטשן וואס דינען דעם אייבערשטן אן קיין חכמות, אן קיין דריידלעך.


אז דו וועסט אכטונג געבן עס זאל נישט זיין ביי דיר קיין לצים - וועסטו מצליח זיין. א גבאי מוז זיין א ווייכער מענטש, מען דארף האבן סבלנות צו אלע סארט מענטשן; אבער מען דארף אויך זיין א שטארקער מענטש, נישט לאזן עס זאל ווערן א פלאץ פון לצים.


איך ציטער פאר די שטעטל, עס זאל בלייבן ריין אזוי ווי ביים אנהייב; איך בעט אזויפיל דעם אייבערשטן אז דער שטעטל זאל זיין א ריינער פלאץ, א פלאץ וואו לצים ווילן נישט קומען, א פלאץ וואו בעלי מחלוקת ווילן נישט זיין, עס זאל בלייבן א ריינע ד' אמות אן קיין מחלוקות און אן קיין לצנות. שלמה המלך זאגט (משלי כב, י): "גָּרֵשׁ לֵץ", פארטרייב דעם לץ, "וְיֵצֵא מָדוֹן", וועט זיך אויפהערן די קריגערייען, "וְיִשְׁבֹּת, דִּין וְקָלוֹן", מען וועט זיך מער נישט קריגן; נאך זאגט שלמה המלך (שם כט, ח): "אַנְשֵׁי לָצוֹן", די אלע וואס שפעטן, "יָפִיחוּ קִרְיָה", די מאכן מחלוקות אין שטאט, "וַחֲכָמִים", און די ערליכע אידן, "יָשִׁיבוּ אָף", זיי מאכן שלום, זיי נעמען אוועק דעם צארן פון מחלוקות.


איך וועל אם ירצה ה' קומען צו דיר אין שול פון צייט צו צייט.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#130 - דער סוד פון הצלחה פונעם נייעם בית המדרש
שטעטל, עבודת השם, בית המדרש, אחדות, הצלחה

בעזרת ה' יתברך


יום א' פרשת במדבר, כ"ז אייר, שנת תשפ"א לפרט קטן


 


לכבוד די חשוב'ע מתפללים אין בית המדרש עצתו אמונה, קרית ברסלב ליבערטי


איך פריי זיך זייער פאר'ן פתיחת בית המדרש, דער דריטער בית המדרש אין שטעטל; דער אייבערשטער זאל העלפן איר זאלט מצליח זיין, עס זאל זיין א מקום פאר השראת השכינה, עס זאל ארויסגיין א ליכטיגקייט פון דארט פאר די גאנצע שטעטל און פאר די גאנצע וועלט.


די סוד פון ענקער הצלחה ליגט אין ענקערע הענט; אז איר וועט זיך ליב האבן - וועט איר מצליח זיין, אז איר וועט זוכן דאס גוטס איינער אויפן צווייטן - וועט דער אייבערשטער רוען צווישן אייך.


וויסן זאלט איר, יעדער מענטש האט א וועג ווי אזוי ער טראכט, נישטא קיין איין מענטש וואס זאל טראכטן אייניג מיט א צווייטן; אויב אזוי איז נישט מעגליך מען זאל קענען מאכן א שול פון אסאך מענטשן, ווייל יעדער טראכט דאך אנדערש, אבער אויב איז דא איין פלאץ וואו אלע טראכטן אייניג און דאס איז ביי אלעמען דער עיקר - דעמאלט קען מען זיך פאראייניגן און האבן הצלחה; אויב אלע ווילן טון דעם ווילן פונעם אייבערשטן, אלע קומען אין שול מיט איין כונה, מען וויל דאנקען דעם אייברשטן און בעטן דעם אייבערשטן – דעמאלט איז יא שייך עס זאל זיין הצלחה, ווייל אין דעם פרט זענען אלע אייניג, אנדערש איז ווען מען פארגעסט פונעם עיקר, מען הייבט אן טראכטן פון כבוד און געלט, דעמאלט הייבט זיך אן מחלוקות.


בפרט אז מיר בויען א שטאט על שם רבינו, מיר ווילן א פלאץ וואו מיר וועלן מחנך זיין אונזערע קינדער אויף די וועג פון הייליגן רבי'ן, מיט די יסודות וואס מוהרא"ש האט אוועקגעשטעלט, דעמאלט וועט איר זייער שטארק מצליח זיין.


דער אייבערשטער זאל העלפן איר זאלט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#129 - פאר די מתנה פון התבודדות, האט זיך שוין געלוינט צו קומען צום רבי'ן
תפילה והתבודדות, שטעטל, ארץ ישראל, התבודדות

בעזרת ה' יתברך


יום ה' פרשת אמור, י"ז אייר, שנת תשפ"א לפרט קטן


לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר, קרית ברסלב


איך דאנק דיר פאר'ן מיר העלפן אזוי געטריי, עס זעט זיך אן דיין געפיל צום רבי'ן; לויט דיין ארבעט, דיין געטריישאפט ווי דו ביסט איבערגעגעבן צום רבי'ן – איז א סימן אז עס ברענט אין דיר דעם רבי'ן.


איך בין יעצט אויפ'ן פליגער, איך פאר קיין ארץ ישראל; איך האב נישט געהאט קיין צייט זיך צו געזעגענען פון דיר. נעכטן – מיטוואך – פארטאגס האב איך באקומען א ידיעה אז איך האב א רשות אריינצוקומען קיין ארץ ישראל, נאך אזויפיל תפילות, נאך אזויפיל בענקעניש – בין איך זוכה יעצט אנצוקומען.


וואס זאל איך דיר זאגן, פאר דעם אליינס, פאר די מתנה פון התבודדות – האט זיך שוין געלוינט מקורב צו ווערן צום הייליגן רבי'ן, צו קענען זוכה זיין צו זיצן אויפ'ן פליגער צעקוועטשט און צעדרוקט שעות אויף שעות און קענען האבן די שכל צו רעדן און שמועסן מיט'ן אייבערשטן.


וואוינסט אין שטעטל צווישן פעלדער און וועלדער, זאלסטו גיין אביסל שפאצירן מיט'ן אייבערשטן, אים דאנקען פאר דיין שיינע לעבן; עס איז נישטא עפעס זיסער, עס איז נישטא עפעס בעסערס.


 

#128 - ווען עס איז דא שלום אין שטוב, איז דא אלע ברכות אין שטוב
שלום בית, שטעטל, התבודדות

בעזרת ה' יתברך


ערב שבת קודש פרשת אחרי-קדושים, י"א אייר, שנת תשפ"א לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר, קרית ברסלב


איך פריי זיך זייער אז עס איז דא שלום צווישן דיר און דיין ווייב, שלום איז דער נאמען פונעם אייבערשטן (שבת י:); ווען עס איז דא שלום אין שטוב - איז דא אלע ברכות אין שטוב.


שטארק זיך מיט די עצה פון רבי'ן, גיי אביסל התבודדות; אין שטעטל איז דאך אזוי געשמאק, וואו מען גייט און וואו מען שטייט האט מען פעלדער און וועלדער. עס איז אזוי איינגענעם צו שמועסן מיט'ן אייבערשטן, אלעס גייט אנדערש נאך התבודדות, אלעס גייט כסדרן ווען מען געבט זיך איבער צום אייבערשטן.

#127 - געבן דאס געלט פאר די צרכי הקהלה
שטעטל

בעזרת ה' יתברך


יום ג' פרשת אחרי קדושים, ח' אייר, שנת תשפ"א לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר, קרית ברסלב


געב איבער פאר ... נרו יאיר אז פון היינט און ווייטער זאל ער נישט לאזן אריינגיין אין קאנטראקט פאר מען געבט די צען טויזנט דאלער פאר די קהילה, איך זע אז עס איז זייער שווער צו באקומען די געלט.


אינטערעסאנט פארוואס מען פארשטייט אז פאר די הויז איז כדאי צו צאלן געלט, אבער פאר א בית המדרש, מקוה, מקוה טהרה, תלמוד תורה, בית חינוך לבנות וכו' כו' - ווערט מען פארמאכט, מען ווייסט נישט פארוואס מען דארף געבן די געלט.


מיר צווינגען נישט קיינעם צו זיין ביי אונז אין די קהילה; געלויבט דעם אייבערשטן עס בויען זיך איבעראל שיינע חסידישע געגנטער כן ירבו, מיר דארפן שטיין דערויף אז אלע וואס ווילן זיין א חלק פון אונזער קהילה זאלן טון וואס מיר בעטן.


איך שיק דיר דא געלט פון צען פרישע אינגעלייט וואס האבן שוין געגעבן פאראויס געלט צו קענען קויפן א הויז אין שטעטל, זיין א חלק פון אונזער קהילה; איך שיק דיר די נעמען, ביטע זיי שיקן, פאר יעדן איינעם, א שטר אז זיי האבן געגעבן די חלק פאר די קהילה און זיי האבן א זכות צו קויפן א הויז אין קרית ברסלב.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#126 - געשריבן דעם ספר תורה מיט די געלט פון שדכנות
שידוכים, שטעטל, משמש דעם רבי'ן, געפילן, ספר תורה, ותיקין, שבועות

בעזרת ה' יתברך


יום א' פרשת אחרי קדושים, ו' אייר, שנת תשפ"א לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר, קרית ברסלב


מיט'ן אייבערשטנ'ס הילף ענדיגט דער סופר יעצט שרייבן דעם ספר תורה, די הכנסת ספר תורה וועט זיין אם ירצה ה' אין שטעטל דעם קומענדיגן יום טוב שבועות, דעם ערשטן טאג פאר'ן ליינען, פארן זאגן אקדמות.


עס איז מיר א גרויסע שמחה אז איך האלט שוין ביים ענדיגן דעם ספר תורה; איך האב אנגעהויבן שרייבן דעם ספר זעקס יאר צוריק, מיין שוואגער הר"ר ..., א זון פון מיין שווער שליט"א - איז דער סופר, א חשוב'ער אינגערמאן א ירא שמים, איך האב מיט אים אפגעמאכט אז ווען איך וועל האבן געלט וועט ער שרייבן. איך האב דאס געשריבן מיט געלט פון שדכנות; מוהרא"ש האט זיין גאנץ לעבן עוסק געווען אין די מצוה, איך בעט דעם אייבערשטן אז איך וויל אויך האבן די זכות צו קענען מאכן שידוכים; געלויבט דעם אייבערשטן אז איך האב שוין משדך געווען צענדליגער שידוכים.


איך האב דערציילט פאר מיין טאטע שליט"א, אדמו"ר מקארלסבורג, אז איך האב געשריבן דעם ספר תורה מיט געלט פון שדכנות האט ער מיר געזאגט אז דאס איז א מורא'דיגע זאך, "דו האסט מקשר געווען די ערשטע מצוה פון די תורה - פריה ורביה, מיט די לעצטע מצוה פון די תורה - שרייבן א ספר תורה; מיט'ן מאכן שידוכים האסטו דאך א חלק אין די מצוה פון פריה ורביה".


בנוגע דאווענען יום טוב ותיקין; קענסט מאכן א מנין ותיקין, אבער איך וועל נישט דאווענען ותיקין. ביי מוהרא"ש איז געווען כמה פעמים וואס מוהרא"ש האט געדאווענט ותיקין און כמה פעמים איז געווען אז מוהרא"ש איז אהיים נאכן עלות השחר; עס איז געווען א מנין פון אנשי שלומינו ביי ותיקין און שפעטער האט מוהרא"ש געדאווענט מיט א צווייטע מנין, דו קענסטו אויך מאכן אזוי, עס זאל זיין א מנין ותיקין פון אנשי שלומינו; איך וועל דאווענען צען דרייסיג.


זע צו רעדן צו אנשי שלומינו זיי זאלן עפענען די הערצער פאר די געסט וואס ווילן מיטהאלטן שבועות אינאיינעם. זייער אסאך אנשי שלומינו ווילן זיין אינאיינעם, אסאך שעמען זיך צו פרעגן, אסאך ווייסן אפילו נישט וועם צו פרעגן; עס וועט זיין זייער שיין אז מען וועט זיין אינאיינעם, מען וועט זיך קענען באנייען פון פריש מיט די זיסע עצות פון רבי'ן; שבועות איז א צייט וואס מען איז מקבל די הייליגע תורה פונדאסניי.


שטארק זיך מיט די גבאות'שאפט; עס איז אזוי שיין צו הערן גרוסן פון געסט וואס וויילן שבת אין שטעטל, פון דיין פארלערנען. איינער זאגט מיר: "עס איז אזוי שיין צו זען דער וואס לערנט פאר - דער זעלבער רייניגט דעם בית המדרש; דער וואס ליינט, דער בעל קורא - דער פאקט די ספרים; דער מגיד שיעור וואס לערנט פאר - דער קערט אויף די שול"; דאס האט מיר זייער פרייליך געמאכט, איך האב זיך געשפירט היימיש, ווייל אין ישיבה איז אלץ אזוי געווען; דער וואס האט א געפיל - דער טוט, נישט קיין חילוק וואס זאל זיין, איז עס רוימען; איז עס פארלערנען; איז עס צאמנעמען די ספרים וכו' וכו', און דער וואס האט נישט דעם געפיל - דער שטייט אין דער זייט.


דערמאן זיך ווער עס האט געבויט דעם עירוב אין שטעטל, ווער איז געקראכן אין די וועלדער און פעלדער, ווינטער פארפרוירן געווארן און זומער פארברענט געווארן; נאר די אינגעלייט און בחורים וואס האבן א געפיל, די בחורים וואס פארפעלן נישט קיין ח"י פרקים משניות - די זענען געווען אין וואלד פאר וואכן און חדשים מאכן די צוים, נאר די וואס האבן א געפיל.


הלואי זאל איך האבן נאך אפאר מיט וועם צו גיין צום טיש, וואלט איך זיך געקענט אסאך מער רוקן אויף פאראויס; הלואי זאל איך האבן נאך אפאר וואס זאלן מסכים זיין צו גיין וואוינען אפילו אין בויבעריק - צו זיין א מלמד פאר אידישע קינדער, לערנען מיט זיי אויפ'ן וועג וואס דער הייליגער רבי האט אונז געלערנט; אן קיין שום חשבונות, אן קוקן אויף די אייגענע באקוועמליכקייטן; דאס באדינען דעם רבי'ן זאל זיין זייער באקוועמסטע זאך אויף דער וועלט.


דער אייבערשטער זאל העלפן מיר זאלן שטענדיג האבן דעם געפיל אין רבי'ן, מיר זאלן נישט וועלן קיין שום שכר; דאס העלפן דעם רבי'ן זאל זיין אונזער גרעסטער פארגענוגן.


 

#125 - ארייננעמען געסט אויף יום טוב שבועות
שטעטל, הכנסת אורחים, שבועות

בעזרת ה' יתברך


יום ה' פרשת טהרה, ג' אייר, שנת תשפ"א לפרט קטן


 


לכבוד אנשי שלומינו תושבי קרית ברסלב ליבערטי, ה' עליהם יחיו


איך וויל זיין דעם קומענדיגן יום טוב שבועות אין שטעטל אינאיינעם מיט אנשי שלומינו, וויל איך אייך בעטן אויב עס איז שייך אריין צו נעמען געסט.


עס זענען דא אסאך משפחות וואס ווילן זיין אינאיינעם יום טוב שבועות, אויך איז דא בחורים וואס ווילן זיין אינאיינעם; ווער עס האט פלאץ אריין צו נעמען געסט צו שלאפן, און ווער עס קען ארייננעמען געסט פאר סעודות זאל זיך מעלדן צו ..., אזוי וועלן אלע קענען זיין אינאיינעם.


דער אייבערשטער זאל העלפן איר זאלט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#124 - א אידישע הויז דארף זיין ריין און זויבער
ריינקייט, שטעטל, סכנה, דרייוון, זומער

בעזרת ה' יתברך


ערב שבת קודש פרשת שמיני, כ"ז ניסן, מברכין החודש, שנת תשפ"א לפרט קטן


 


לכבוד אנשי שלומינו, תושבי קרית ברסלב ליבערטי, ה' עליהם יחיו


איך האב זייער הנאה געהאט צו זיין מיט אנשי שלומינו יום טוב פסח אין קרית ברסלב, עס איז מיר געווען א תענוג און א פארגענוגן צו זען די אינגעלייט דאווענען אזוי ווארעם, די טאטעס זיצן מיט די קינדער ביים דאווענען, מען לאזט נישט די קינדער אויף הפקר; די פרויען אזוי איידל אנגעטון; ממש א שיינקייט פון א שטאט. אפגערעדט די תמימות פון די קינדער ווי אזוי זיי רעדן צום אייבערשטן; יעדע זאך וואס זיי דארפן ווייסן זיי צו וועם זיך צו ווענדן.


איך וויל אבער זיין מיט אייך זייער אפן, איין זאך וואס האט מיר געשטערט דעם יום טוב; עס זענען דא משפחות וואס עס איז א שרעק צו זען ווי אזוי זיי פירן זיך אויף, עס עקלט אריבערצוגיין זייער הויז, ווי שמוציג און נאכגעלאזט עס איז אינדרויסן, איך קען זיך נישט פארשטעלן וואס טוט זיך אינעווייניג ווען אינדרויסן איז אזוי שמוציג. עס באדערט מיר זייער שטארק, ווייל מיר בויען א שטאט על שם רבינו און ביים רבי'ן איז דאך געווען נקיות אזוי וויכטיג, ווי פאסט עס מען זאל אזוי בויען דעם שטעטל...


מען רעדט נישט דא פון רוב שטעטל, רוב שטעטל איז זויבער, אבער די פאר משפחות וואס זענען נאכגעלאזט מאכט אזא שלעכטע גערוך פאר אונז אלע, אז עס פארגייט די אפעטיט פון זיין דארט.


איך בעט און איך ווארן, אלע משפחות וואס זענען אין אונזער קהילה דארפן אכטונג געבן עס זאל זיין שיין זויבער אינדרויסן פון שטוב; מען זאל קענען טייטלען מיט די פינגער 'דא וואוינט א ברסלב'ער איד, דא וואוינט א תלמיד היכל הקודש, זויבער ריין'.


אויך בעט איך אייך אלע איר זאלט נישט אפשטעלן די קאר אויפ'ן גאס ביים בית המדרש; מיר האבן באצאלט פופצן טויזנט דאללער צו מאכן דעם פארקינג לאט נעבן דעם בית המדרש, מען קען נישט לאזן די קאר אויבן אויפ'ן גאס, די שכינים ווערן ברוגז, מען מאכט זיך אליינס שאדן. דער אויבערהאר פון ליבערטי רופט מיר מיט טענות וכו', אלעס פאלט אויף מיר, איך האב גענוג אויף מיר, עס פעלט מיר נישט אויס נאך פראבלעמען.


נאך א זאך וואס איך וויל איבערגיין מיט ענק, איך האב איך שוין געבעטן און געשריבן פאריאר זומער מען זאל פארן שטייט, מען זאל נישט פארן שנעל; בפרט זומער ווען די קינדער הייבן אן שפילן אין גאס איז דאס א גרויסע סכנה און סיי מען רעגט אויף די שכינים. איך שרייב נאכאמאל, איך בעט אייך איר זאלט זיך אליינס נישט שלעכטס טון, איר זאלט אכטונג געבן אויף אייערע קינדער, אויף אייער לעבן.


א פרייליכן שבת.

#123 - ס'איז געווען א פרייליכער פורים, און מ'גרייט זיך אויף יום טוב פסח
שטעטל, פסח, פורים

בעזרת ה' יתברך


יום א' פרשת כי תשא, שושן פורים, ט"ז אדר, שנת תשפ"א לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר, קרית ברסלב


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


איך האב נישט קיין כח צו קומען היינט אין שטעטל, איך בין זייער אפגעמאטערט פון יום טוב פורים. מיר זענען זיך צאמגעקומען אין ישיבה כמעט ביזן זמן כניסת שבת, מיר האבן געטאנצן; עס איז געווען שמחות און בכיות, מיר האבן געדאנקט דעם אייבערשטן אז מיר ווייסן פון מרדכי הצדיק. א האלבע שעה פאר שבת בין איך אהיים העלפן מיין ווייב אנגרייטן דעם שבת.


פרייטאג צו נאכטס איז געווען זייער דערהויבן אין ישיבה; מען האט געדאווענט מיט אן אויסטערלישע שמחה. פאר קבלת שבת האבן מיר גערעדט פון דאס גרויסקייט פון דאנקען דעם אייבערשטן, מיר האבן געזאגט נשמת, מיר האבן געדאנקט דעם אייבערשטן אינאיינעם; נאכדעם האבן מיר געטאנצן און געזינגען.


נעכטן נאכט מוצאי שבת איז מען נאכאמאל געווען אין ישיבה, מען האט געטאנצן ביז פארטאגס; די בחורים און אינגעלייט זענען געווען זייער פרייליך, מען האט מיר נישט אפגעלאזט וכו' וכו', איך בין זייער אפגעמאטערט.


עס זענען געווען זייער אסאך אינגעלייט פון שטעטל, זיי וועלן דיר דערציילן וואס דא האט זיך אפגעטון; אפשר וועט איינער פון זיי אפשרייבן דעם גאנצן יום טוב, אלע דיבורים, התחזקות וכו'.


זיי מיר מוחל אז איך קען נישט אננעמען ענקער פארלאנג ארויס צו קומען אין שטעטל, איך וועל בלייבן אין ישיבה פאר די היינטיגע סעודה.


איך וועל מיט'ן אייבערשטנס הילף זיין יום טוב פסח אין שטעטל. עס וועט זיין שיעורים אלע טעג, סיי יום טוב און אויך חול המועד. איך וועל אם ירצה ה' פארלערנען אלע טעג פאר'ן דאווענען שחרית די בלאט בבלי און ירושלמי.


חול המועד וועל איך דאווענען שחרית עלף אזייגער, פאר'ן דאווענען וועט זיין די שיעור אין בבלי און ירושלמי. אז איר ווילט קענט איר מאכן א מנין שחרית פריער, איך וועל דאווענען עלף אזייגער. פארנאכטס וועט זיין א שיעור התחזקות; מיר וועלן דאווענען מנחה אכט אזייגער און נאך מעריב וועט זיין א שיעור, מיר וועלן זיך מחזק זיין מיט'ן הייליגן רבינ'ס עצות.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#122 - דער שטעטל וועט זיך בויען אויב איר וועט טראכטן איינער פון צווייטן
שטעטל, פרנסה, בין אדם לחבירו

בעזרת ה' יתברך


יום ב' פרשת כי תשא, י"ז אדר, שנת תשפ"א לפרט קטן


 


לכבוד טייערע אנשי שלומינו, תושבי קרית ברסלב ליבערטי, ה' עליהם יחיו


איך וויל אייך בעטן איר זאלט העלפן איינער דעם צווייטן; יעצט עפנט זיך א גראסערי אין שטעטל, זאלט איר זען איינקויפן אין שטעטל. דער שטעטל וועט זיך בויען אויב איר וועט טראכטן איינער פון צווייטן, איר וועט געבן פרנסה איינער דעם צווייטן.


איך שטיי און איך וואונדער זיך אויף די וואס ווען עס קומט צו זייער אייגענע באקוועמליכקייטן וועלן זיי נישט ארויסגיין איין איינציגע טריט פאר א צווייטן בשעת אלע גייען ארויס פון זייער וועג זיי צו געבן ארבעט; וואס קען מען טון, אלץ זענען דא אזעלכע מענטשן וואס טראכטן נאר פון זיך. איך האף אז רוב אנשי שלומינו וועלן יא טראכטן פון א צווייטן.


מיט'ן אייבערשטנ'ס הילף וועל איך זיין יום טוב פסח אין שטעטל.


דער אייבערשטער זאל העלפן איר זאלט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#121 - גיי יעדן אינדערפרי אביסל אין פעלד רעדן צום אייבערשטן
תפילה והתבודדות, שטעטל

בעזרת ה' יתברך


יום ד' פרשת יתרו, כ"א שבט, שנת תשפ"א לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר, קרית ברסלב ליבערטי


דו וואוינסט אין שטעטל, ממש אין גן עדן; א פלאץ וואו מען קען זיך מתבודד זיין, גייסט ארויס איין טריט פון שטוב - ביסטו שוין אין פעלד, דו קענסט זיך גוט מתבודד זיין, זיך אויסשרייען דאס הארץ צום אייבערשטן.


דער רבי האט געזאגט: "מיינע לייט וועלן זיך געפונען וואו מענטשן גייען נישט און וואו הינער קרייען נישט"; אין שטעטל קען מען זיך גוט מתבודד זיין.


מאך זיך א קביעות, יעדן אינדערפרי זאלסטו גיין אביסל אין פעלד; בעט דעם אייבערשטן ער זאל רחמנות האבן אויף דיר, זאלסט לעבן מיט א שטארקע אמונה און דיינע דורות זאלן האבן אמונה.

#120 - דער בית המדרש איז נישט קיין פלאץ צו פארברענגען
שטעטל, בית המדרש

בעזרת ה' יתברך


יום ג' פרשת יתרו, כ' שבט, שנת תשפ"א לפרט קטן


 


לכבוד אנשי שלומינו, תושבי קרית ברסלב ליבערטי שיחיו


איך בעט זייער אלע אנשי שלומינו מען זאל נישט קומען אין שול דורכ'ן טאג נאר צו דאווענען און לערנען.


פון צען אזייגער ביז פיר אזייגער נאכמיטאג נוצט מען דעם בית המדרש פאר'ן כולל און פאר די ישיבה קטנה; מען קען נישט קומען פארברענגען, עס שטערט סיי דעם מגיד שיעור ר' ... נרו יאיר און סיי די כולל אינגעלייט.


דער בית המדרש איז נישט קיין פלאץ צו פארברענגען; דער בית המדרש איז פאר לערנען און דאווענען. איך וויל נישט דארפן פארשפארן דורכ'ן טאג דעם בית המדרש, איך האף מען וועט פאלגן.

#119 - מען טאר נישט מקפח זיין די פרנסה פון אנדערע
שטעטל, פרנסה

בעזרת ה' יתברך


יום ג' פרשת יתרו, כ' שבט, שנת תשפ"א לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר


דיין ווייב האט מיר געפרעגט, היות איר ציט זיך ארויס בקרוב אין שטעטל, קרית ברסלב ליבערטי, וויל זי עפענען א פלעי גרופ פאר קינדער. איך האב איר גלייך געפרעגט, היתכן, אוועקנעמען פרנסה פון משפחת ...? זיי האבן דאך געעפנט די ערשטע פלעי גרופ, האט זי מיר געזאגט אז עס איז דא צו סאך קינדער, עס איז דא גענוג פאר ביידע. איך האב גערעדט מיט זיי און איך האב פארשטאנען אנדערש, עס איז נישטא גענוג קליינע קינדער פאר צוויי פלעי גרופס.


דעריבער בעט איך דיר, זייט מברר די זאך, ווייל מען טאר נישט מקפח זיין אנדערע משפחות.


אויב איז דא גענוג פאר צוויי - קענט איר עפענען, אויב איז נישטא גענוג - דארפט איר טראכטן פון טון עפעס אנדערש.


זע צו לערנען יעדן טאג דעם בלאט גמרא און פרקים משניות - וועסטו האבן גרויס שפע.

#118 - שלום צווישן אנשי שלומינו איז די וויכטיגסטע זאך
מחלוקת, שטעטל, שלום, אומאן, התנגדות

בעזרת ה' יתברך


יום ד' פרשת ויגש, ח' טבת, שנת תשפ"א לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערער ליבער ... נרו יאיר, קרית ברסלב ליבערטי


איך פאר יעצט צום רבי'ן מיט מיין זון ... נרו יאיר, דער רבי האט מבטיח געווען (חיי מוהר"ן, סימן תקיז): "א קינד וואס וועט קומען צו מיר פאר די זיבן יאר וועט גיין צו די חתונה מיט א ריין העמד"; וואס נאך דארף א טאטע און מאמע? וואס דארף איך מער פון דעם? איך וויל דאך מיינע קינדער זאלן זיין ריין.


איך וועל בעטן פאר דיר און פאר דיין ווייב זי זאל האבן א רפואה שלימה.


דו וואונדערסט זיך ווי אזוי דער ראש ישיבה איז אזוי רואיג בשעת עס טוט זיך, עס הייסט עס גייען ארויסקומען רבנים מיט חתימות וכו', וכו'; גלייב מיר ... מיר טוט מער וויי ווען אנשי שלומינו פארטראגן זיך נישט, איינער רעדט אויפ'ן צווייטן – ווי א קול קורא קעגן מיר פון טויזנט חתימות.


בפרט אין אונזער שטעטל קרית ברסלב וויל איך מען זאל לעבן בשלום, ווי מוהרא"ש שרייבט אין די לעצטערע בריוו פאר'ן הסתלקות, פאר אנשי שלומינו: "איך עקל זיך פון מחלוקת, מיין גאנץ לעבן בין איך אנטלאפן פון מחלוקת".


דיר וועל איך זייער מכיר טובה זיין אז דו וועסט זען עס זאל זיין שלום אין שטעטל, יעדער זאל זיין צופרידן.


 

#117 - ברענג אריין א חיות אין די אינגעלייט
שמחה, צרות, זיכוי הרבים, שטעטל, אחדות

בעזרת ה' יתברך


ערב שבת קודש פרשת מקץ, ג' טבת, זאת חנוכה, שנת תשפ"א לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר, קרית ברסלב ליבערטי


איך בעט דיר זייער, ברענג אריין א חיות אין די אינגעלייט; זע עס זאל זיך לעבן אין שטעטל, ווען דו קומסט אין שול צווישן אנשי שלומינו זאלסטו זיי מחי' זיין. עס איז דא אמאל איינער אין א צעבראכענע געמיט, א דערשלאגענער און מיט איין שמייכל, מיט א טענצל, מיט א ווערטל, מיט א גוט ווארט - קען מען יענעם אויסהיילן.


פון אינדרויסן ווייסט מען גארנישט, עס קען זיך דאכטן אז יענעם גייט גוט, יענער האט גוט חתונה געהאט, יענער האט פרנסה וכו' וכו', מען קען נאך יענעם מקנא זיין, אבער אינעווייניג איז גאר אן אנדערע בילד; נישטא קיין שלום בית, נישטא קיין פרנסה, נישטא קיין שמחת החיים.


איך בעט דיר טייערער ברודער, טו מיין ווילן; זיי מחי' אנשי שלומינו, רעד צו זיי.

#116 - איך דארף האבן אין שטעטל פאראמעדיקס
שלום בית, יבנאל, שטעטל, הצלה

בעזרת ה' יתברך


יום ד' פרשת מקץ, ראש חודש טבת, ו' דחנוכה, שנת תשפ"א לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר


פרעג דיין ווייב תחי' אויב זי איז מסכים דו זאלסט זיך לערנען צו זיין א פאראמעדיק; אויב זי איז מסכים וויל איך דו זאלסט זיך לערנען אינאיינעם מיט האברך ... נרו יאיר, איך וועל ענק ביידע באצאלן די גאנצע קאסט.


איך דארף האבן אין שטעטל פאראמעדיקס; איך האף מען וועט דאס נישט דארפן נוצן, אבער חכמינו זכרונם לברכה זאגן (סנהדרין יז:) אז מען טאר נישט וואוינען אין א שטאט וואס עס איז נישטא דארט א רופא; דאס גייט ארויף אויף הצלה און פאראמעדיקס.


מיר האבן שוין אין שטעטל אפאר אינגעלייט פון חברה הצלה; איך האף צו האבן זעקס און דרייסיג חברה הצלה אינגעלייט, כמנין ל"ו; מוהרא"ש פלעגט זאגן ער האט זעקס און דרייסיג הצלה לייט אין יבנאל, ער רופט זיי די ל"ו צדיקים וואס לויפן אין אלע צייטן ראטעווען אנדערע מיט מסירות נפש.


עס איז א שווערע לימוד, עס נעמט אפאר יאר, אבער עס לוינט זיך די שווערע הארעוואניע צו קענען ראטעווען א נפש אחת מישראל.


דאס קענסטו נישט טון נאר מיט רשות פון דיין ווייב תחי'.

#115 - איינער זוכט א חברותא פארטאגס
כולל, חברים, שטעטל, לימוד התורה

בעזרת ה' יתברך


ג' פרשת מקץ, ראש חודש טבת, ו' דחנוכה, שנת תשפ"א לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר, קרית ברסלב ליבערטי


איך האב זייער הנאה אז דו לערנסט פלייסיג די הייליגע תורה, דו נוצט אויס די יונגע יארן מיט תורה; איך פריי זיך צו האבן אין אונזער כולל אזעלכע פלייסיגע אינגעלייט ווי דיר.


האברך ... נרו יאיר זאגט מיר אז ער האט נישט זיין חברותא פארטאגס, וויל איך דיר פרעגן אויב דו ווילסט לערנען מיט אים פארטאגס, פון זעקס אזייגער ביז'ן דאווענען, גמרא רש"י תוספות; לאז מיר וויסן אויב דו וועסט לערנען מיט אים.


מיט דיין תורה העלפסטו מיר בויען דעם שטעטל; א שטעטל בויט מען נישט מיט עשירים, נאר מיט תורה, אזוי ווי חכמינו זכרונם לברכה זאגן (אבות ו, ט): "אֵינִי דָר אֶלָּא בִמְקוֹם תּוֹרָה".

#114 - פיר די שול אזוי ווי דו האסט געזען אלע יארן אין ישיבה
מקוה, ריינקייט, שטעטל, בית המדרש, גבאי

בעזרת ה' יתברך


א' פרשת מקץ, כ"ח כסליו, ד' דחנוכה, שנת תשפ"א לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר, קרית ברסלב ליבערטי


איך האב באקומען רשות פון ... נרו יאיר צו נוצן זיין גאראזש צו בויען א מקוה; איך האף ביז א וואך צוויי וועט זיין גרייט די מקוה, וועט איר קענען דאווענען שבת אינדערפרי אינעם נייעם שול.


איך האב פאר דיר א קאמפלימענט, דער בעל הבית ר' ... נרו יאיר זאגט מיר אז ער און זיין ווייב זענען זייער צופרידן אז דו ביסט גבאי, זיי זענען רואיג אז דער שול האט אן אחריות'דיגער גבאי, אלעס איז זויבער און שיין צאמגענומען.


איך האף דו וועסט ווייטער משמש זיין דעם רבי'ן; דו וועסט פירן דעם שול, עס זאל זיין ריין, מען זאל דאווענען אין צייט און אלעס זאל זיין על צד היותר טוב. פיר די שול אזוי ווי דו האסט געזען אלע יארן אין ישיבה; לייג נישט צו און נעם נישט אראפ, דעמאלט וועסטו מצליח זיין.


לעת עתה זאל די שול זיין אין באנוץ נאר שבתים און ימים טובים, אויך די מקוה וואס מיר גייען יעצט מאכן זאל זיין נאר פאר שבת אינדערפרי.

#113 - מיר ווילן אזעלכע איידעלע משפחות ביי אונז אין שטאט ווי דיין משפחה
שטעטל, דירה

בעזרת ה' יתברך


יום ב' פרשת וישב, כ"א כסליו, שנת תשפ"א לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר.


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


איך פריי זיך זייער צו הערן אז דו ווילסט זיך אריבערציען אינעם נייעם ברסלב'ער שטאט, קרית ברסלב ליבערטי.


פאר מיר איז דאס א גרויס פרייד, מיר ווילן אזעלכע איידעלע משפחות ביי אונז אין שטאט ווי דיין משפחה. די שטעטל האבן מיר געבויט פאר איין סיבה, מיר זאלן האבן א רואיגע פלאץ צו קענען מחנך זיין די קינדער מיט'ן רבינ'ס וועג, זיי חתונה מאכן יונג און ריין.


קודם קום ארויס אין שטעטל אויף שבתים. איך האף צו טרעפן א דירה פאר דיר, יעצט איז נישטא קיין דירות, איך האב איבער פערציג משפחות וואס ווילן זיך אהין ציען, עס איז נישטא קיין דירות.

#112 - דער גבאי האט א זכות אין די תורה ותפילה פון די מתפללים און לומדים
שטעטל, בית המדרש, גבאי

בעזרת ה' יתברך


יום ב' פרשת וישב, כ"א כסליו, שנת תשפ"א לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר, גבאי בית המדרש היכל הקודש ליבערטי ניו יארק


שטארק זיך מיט דיין הייליגע ארבעט; זיין א גבאי איז א הייליגע ארבעט און א גרויסע אחריות, מען דארף האבן די שכל צו קענען גיין לרוחו של כל אחד ואחד. יעדער מענטש האט אן אנדערע רצון, אן אנדערע מחשבה; דער גבאי דארף קענען טרעפן א וועג צו קענען יעדן איינעם צופרידן שטעלן.


אזוי ווי די אחריות איז זייער גרויס - איז די שכר אויך זייער גרויס, דער גבאי האט א זכות אין אלע תורה ותפילה וואס קומט ארויס פון די מתפללים און לומדים.


איך בעט דיר זייער, שטארק זיך; גיי אן מיט דיין עבודת הקודש, זע עס זאל זיין א געשמאקע דאווענען, מען זאל דאווענען צייטליך, מען זאל נישט שמועסן, עס זאל זיין ריין און געב אכטונג אויף יעדנ'ס כבוד.


ווען דו טיילסט עליות זאל יעדער איינער באקומען אן עלי'; האלט חשבון אויף יעדן מתפלל ער זאל באקומען אן עלי' און ווען עס קומט די הייליגע טעג דארף יעדער באקומען דעם כיבוד פון פתיחת הארון און אזוי אויך אן הקפה.


איך בין דיר גרייט צו העלפן; אויב דארף מען איינעם מעורר זיין וכו', קען איך דאס טון.

#111 - מ'דארף אכטונג געבן צו טראגן נאר אין די גרעניצן פונעם עירוב
שטעטל, עירוב

בעזרת ה' יתברך


ערב שבת קודש פרשת וישלח, י"ח כסליו, שנת תשפ"א לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר, מנהל וועד העירוב קרית ברסלב, ליבערטי ניו יארק.


איך האב געמאכט די מאפע פון דעם 'עירוב קרית ברסלב ליבערטי'; ווייז דאס פאר'ן רב המכשיר, אויב ער איז צופרידן זאלסטו דאס מפרסם זיין כדי מען זאל חס ושלום נישט קומען צו חילול שבת.


מענטשן הערן א ווארט 'עירוב' מיינט מען שוין אז מען קען טראגן וואו מען וויל, דארפן מיר מפרסם זיין אז דער עירוב איז נישט פאר ליבערטי בכלל נאר פאר א שטיקל געגנט וואו מיר וואוינען.


דער נדבן פונעם עירוב טראק בעט מיר איך זאל דאס נישט מפרסם זיין, דעריבער זאלסטו שרייבן אויפ'ן טראק: "עירוב ברסלב ליבערטי ניו יארק", שרייב נישט "זאת נדבת".


עפן א נייעם קארפארעישן; דעם אריין די פאלגנדע נעמען אינעם בארד: ... נרו יאיר, ..., ... און ...; די פיר - מיט דיר.


בייגעלייגט איז די מאפע וואו מען קען טראגן אום שבת קודש; די מיידל קעמפ איז חוץ לעירוב.

#110 - אין זכות פון העלפן פאר'ן עירוב וועסטו האבן געזונטע ערליכע קינדער
קינדער, שטעטל, עירוב

בעזרת ה' יתברך


יום ה' פרשת ויצא, י' כסליו, שנת תשפ"א לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר.


אין דעם זכות וואס דו האסט מנדב געווען דעם עירוב טראק פאר'ן שטעטל - קרית ברסלב ליבערטי, זאל דער אייבערשטער דיך בענטשן מיט נחת ביי דיינע קינדער; געזונטע קינדער, ערליכע קינדער, נאך קינדער און קינד'ס קינדער.


העלפן מאכן אן עירוב איז מסוגל פאר קינדער. עס איז באוואוסט די מעשה, א איד איז געקומען צום הייליגן שינאווער רב זכותו יגן עלינו בעטן פאר קינדער, דער שינאווער רב האט אים געפרעגט אויב עס איז דא אן עירוב אין די שטאט וואו ער וואוינט, האט דער איד געענטפערט: "ניין", זאגט דער הייליגער שינאווער רב: "ווי קען מען טראגן (טראגעדיג ווערן) אז מען קען נישט טראגן, אז עס איז נישטא קיין עירוב? אז איר וועט מאכן דעם עירוב וועט מען קענען טראגן".


זאג פאר ... נרו יאיר אויב דו ווילסט מען זאל מפרסם זיין דיין נאמען אויפ'ן טראק, אדער ווילסטו עס זאל זיין פריוואט צווישן דיר אינעם וועד העירוב.


דיין ראש ישיבה וואס בעט פאר דיר.