בריוון פונעם ראש ישיבה שליט"א

#506 - מען קען נישט אויסלעשן די געפילן
שטעטל, שמחת תורה

בעזרת ה' יתברך - יום ד' פרשת שופטים, ג' אלול, שנת תשפ"ה לפרט קטן


 


... נרו יאיר


איך פארשטיי דיך נישט, וואס האסטו מורא אויסצוגעבן אפאר דאלער צו קענען זיין נאנט צום בית המדרש מיט צו האלטן די הקפות שמחת תורה, וואס איז די מעשה מיט דיר?


וואלסט זיך געדארפט פרייען אז דיין ווייב האט א געפיל, זי וויל מיטהאלטן, זי וויל זיין פון די נאנט; לעש נישט אויס אירע געפילן צו זיין נאנט וכו', ווייל מען קען נישט בעצם אויסלעשן די געפילן, איז וואס פאסירט? מען מאכט אוועק וכו', און מען העלפט נישט קענען זיין נאנט וכו', די געפילן גייען צו עפעס אנדערש, און נאכדעם האט מען חרטה פארן אוועק מאכן.


אז דיין ווייב וויל זיין שמחת תורה נאנט צום בית המדרש – זאלסטו נישט קוקן אויף געלט, אזוי אויך אין אומאן איז א קטנות הדעת צו קוקן אויף די פאר דאלער ווען מען קען זיין אין אזא טייערע חבורה...

#505 - שמועס אויס אלע ספיקות און אלע צדדים
שטעטל, דירה, התבודדות

בעזרת ה' יתברך - יום ד' פרשת שופטים, ג' אלול, שנת תשפ"ה לפרט קטן


 


... נרו יאיר


ווער קען זאגן פאר א צווייטן וואו צו וואוינען... איך וועל ענק נישט זאגן זיך אריבער צו ציען אין שטעטל, דאס איז ענקער החלטה.


גיי התבודדות, שמועס עס אויס מיטן אייבערשטן, שמועס אויס אלע צדדים; דיין פרנסה, די חינוך הבנים והבנות וכו', און דאס וואס עס וועט אריינקומען אין מחשבה, דאס זאלן ענק טון.


אזוי זאלסטו טון ביי יעדע ספק, און ביי יעדע זאך. גיי אין א שטילע פלאץ, אין דיין קאר אדער א פארמאכטע שטוב, און שמועס אויס מיטן אייבערשטן, זאג אים אלע ספיקות, אלע צדדים, און בעט אים ער זאל דיר ווייזן די ריכטיגע און אמת'ע וועג.

#504 - פארוואס בין איך געקומען צום רבינ'ס חדר?
שטעטל, היכל הקודש, חלישות הדעת

בעזרת ה' יתברך - יום א' פרשת כי תצא, ז' אלול, שנת תשפ"ה לפרט קטן


 


... נרו יאיר, קרית ברסלב


וויסן זאלסטו, ווען מען ווערט מקורב ווערט דער סמ"ך מ"ם זייער ווילד, ער קען נישט סובל זיין ווען א משפחה שטעלט זיך ארויס אין די עפנטליכקייט אלס ברסלב; מען שטעלט אריין די קינדער אין ברסלב, מען ציט זיך אריבער אין א ברסלב'ע שטעטל, דער סמ"ך מ"ם קען דאס נישט נעמען, ער וויל צעשטורעמען דעם מענטשנ'ס מח מיט חלישות הדעת, מיט בלבולים, מיט טענות, מיט קשיות, די איינציגסטע עצה איז בעטן דעם אייבערשטן און זיך מאכן די חשבון 'פארוואס בין איך געקומען? וואס וויל איך ביים רבינ'ס חדר? איך בין דאך געקומען פאר איין סיבה, צו זיין א איד, צו קענען לעבן בקדושה ובטהרה, צו קענען געבן די בעסטע חינוך פאר מיינע קינדער'; אזוי איז מען פארזיכערט צו בלייבן מקושר צום רבי'ן.

#503 - דו האלסט נישט פון זיך, דאס לאזט נישט וואקסן
שטעטל, דף גמרא

בעזרת ה' יתברך - יום א' פרשת עקב, ט"ז מנחם-אב, שנת תשפ"ה לפרט קטן


 


טייערער ליבער ... נרו יאיר, קרית ברסלב


איך האב הנאה יעצט זומער ווען איך בין אין שטעטל דיך צו זען, איך האב דיך ליב, איך וועל זיך נאך מער פרייען אז דו וועסט קומען אינדערפרי צום גמרא שיעור, עס איז א מחי' אנצוהויבן דעם טאג מיט לערנען גמרא; אלעס איז אנדערש, ווייל מיט תורה איז די לעבן א לעבעדיגע זאך, מען באקומט א רוח חיים דורך לערנען תורה.


שטארק זיך, הויב שוין אן האלטן פון זיך, ביסט א גוטער מענטש, ביסט א גוטער אינגערמאן, נאר איין חסרון האסטו, אז דו האלסט נישט פון זיך, און דאס לאזט נישט וואקסן.


שרייב מיר דיינע סיומים, שרייב מיר דיינע שיעורים; וועסט מיך מחי' זיין.

#502 - גרייטן צו די הייליגע טעג מיט'ן לערנען גמרא
חסידות ברסלב, מחלוקת, שטעטל, דף גמרא, ימים נוראים

בעזרת ה' יתברך - יום ב' פרשת ואתחנן, י' מנחם-אב, שנת תשפ"ה לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר


דעם זומער בין איך אין קרית ברסלב, עס איז ממש א מחי' צו זיין דא מיט אנשי שלומינו. אינדערפרי לערנען מיר דעם בלאט גמרא אינאיינעם, צווישן די ביימער און די גראז, הינטן פון שול; עס איז אזוי געשמאק, עס איז נישטא עפעס בעסערס, הלואי וואלסטו אויך געלערנט יעדן טאג די בלאט גמרא, דאס וועט זיין א גוטע הכנה פאר די הייליגע טעג, ווייל די בעסטע הכנה פאר די הייליגע טעג איז לערנען גמרא. אזוי ווי מוהרא"ש זכותו יגן עלינו האט דערציילט, דער הייליגער רבי אלימלך פון ליזענסק זכותו יגן עלינו האט באשטימט זיין תלמיד דער הייליגער רבי מענדעלע מרימנוב זכותו יגן עלינו זאל זיין בעל תפילה ראש השנה ביי אים אין שול, און איין יאר האט דער צדיק רבי מענדעלע זכותו יגן עלינו זיך באהאלטן, ער האט נישט געוואלט זיין דער בעל תפילה, און דער הייליגער רבי אלימלך פון ליזענסק האט נישט געוואלט מען זאל צושיקן א צווייטן, ער האט געזאגט מען וועט נישט דאווענען ביז מען וועט אויפזוכן דעם רבי מענדעלע.


אלע תלמידים האבן זיך ארויסגעלאזט זוכן דעם רבי מענדעלע, ביז מען האט אים געטראפן, מען האט אים געזאגט: "דער רבי לאזט נישט קיינעם צוגיין צום עמוד, דער רבי זאגט ער ווארט אויף דיר"; דער רבי ר' מענדעלע האט נישט געהאט קיין ברירה, ער איז צוגעגאנגען צום עמוד, און נאכן דאווענען האבן אלע זייער געמוטשעט דעם רבי מענדעלע ער זאל זאגן פארוואס ער האט נישט געוואלט צוגיין צום עמוד. האט ער געזאגט, ער האט מקובל, ווער עס ווערט אויסדערוועלט צו זיין בעל תפילה אין די ימים נוראים מוז לערנען גמרא יעדן טאג פון ט"ו באב, און היות די יאר איז אים געווען זייער שווער די נסיעה פון פריסטיק קיין ליזענסק, און ער האט נישט געלערנט יעדן טאג גמרא, האט ער נישט געוואלט צוגיין צום עמוד, ביז דער רבי אלימלך האט אים געהייסן האט ער געדארפט פאלגן; זעט מען ווי גרויס און הייליג איז לערנען גמרא.


דאס וואס מען קריגט אויפן רבי'ן הויבט זיך נישט אן יעצט, אזוי גייט עס, אלע יארן האט מען גערעדט אויף ברסלב'ע חסידים, אויך אויפן רבי'ן האט מען געקריגט, ווען באמת קריגט קיינער נישט אויף ברסלב, אזוי ווי דער רבי זאגט (שיחות הר"ן, סימן קפב): "עָלַי אֵין חוֹלְקִים כְּלָל, רַק הֵם חוֹלְקִים עַל מִי שֶׁעָשָֹה כַּךְ כְּמוֹ שֶׁבּוֹדִים הַחוֹלְקִים עָלָיו, וְעַל אִישׁ כָּזֶה בְּוַדַּאי רָאוּי לַחֲלֹק", אויף מיר קריגט מען נישט, מען קריגט אויף אזא איינעם וואס האט געטון דאס וואס זיי זאגן אויף מיר אז איך האב עס געטון, און אויף אזא איינעם דארף מען טאקע קריגן.


מניעות דארף זיין, מען קען נישט קומען צום רבי'ן נאר אז מען ברעכט דורך די מניעות, דער רבי האט דאס געברענגט, דער רבי האט געוואלט עס זאל זיין מחלוקת. ווען דער רבי איז צוריק געקומען פון די הייליגע נסיעה קיין ארץ ישראל האט ער געזאגט פאר אנשי שלומינו, איך האב פאר אייך געברענגט א מתנה – "מחלוקת", פון היינט אן וועט מען קריגן אויף אונז. דער רבי האט געזאגט (חיי מוהר"ן, סימן תב): "איך האב די כח אראפצונעמען פון מיר אלע מחלוקת, איך האב בכח צו מאכן אז די גאנצע וועלט זאל קומען צו מיר און זינגען 'יחי אדונינו מורינו ורבינו', אבער איך וויל דאס נישט ווייל עס איז דא מדריגות וואו מען קען נישט אנקומען דערצו נאר דורך בזיונות", דורכדעם וואס מען טשעפעט און מען שפעט - איז דער מענטש ביי זיך צעבראכן, עס פאלט אוועק דער 'איך', עס איז נישטא דער 'מיך', 'זיך'; דאס האט דער רבי געוואלט.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#501 - וואוינען מיט אידישע שכנים
שטעטל, דירה

בעזרת ה' יתברך - יום ד' פרשת דברים, ה' מנחם-אב, שנת תשפ"ה לפרט קטן


 


טייערער ... נרו יאיר, קרית ברסלב


דיין ווייב רעדט זיך אפ אז זי איז אזוי איינזאם, זי האט נישט קיין שכנים וכו'; וויל איך דיר בעטן דו זאלסט רעדן צו די הנהלה, אדער זאל מען ברענגען אויף דיין גאס נאך אידישע שכנים אדער זאלסטו זיך אריבער ציען אויף א גאס וואו עס וואוינען נאך אידן.


זאג פאר ... און ... אז דאס איז נישט קיין עסק פון ווארפן משפחות צו מזרח מערב צפון דרום, עס איז גענוג די גלות וואס מען האט אונז צעזייט אין די ד' כנפות הארץ, מען דארף נישט מאכן א גלות בתוך גלות, עס האט נישט קיין זין צו וואוינען אפגעטיילט, אפגעשיידט.


איך בין נישט צופרידן פון דעם, אדער ברענגען זיי נאך אידישע משפחות דארט, אדער קומען ענק וואוינען צווישן אידן.


איך גיי רעדן צו די ועד המוסד זיי זאלן קלאר אויסשמועסן מיט אלע משפחות אז מען וועט נישט צושטעלן טראנספארטאציע פאר אזעלכע פעלער.

#500 - די באזאר זאל זיין מסודר אויפ'ן ריכטיגן וועג
שטעטל, משמש דעם רבי'ן, באזאר

בעזרת ה' יתברך - יום ג' פרשת דברים, ד' מנחם-אב, שנת תשפ"ה לפרט קטן


 


טייערע ... נרו יאיר


האסט א זכות אז דו העלפסט דער רבי מיטן טראגן די עול ביים קיאסק, אין באזאר, און נאך.


איך וויל דיר בעטן זאלסט מאכן עפעס א וועג אז די אלע באקסעס און בעגס קליידער וואס מענטשן ברענגען – זאל מען אריינלייגן אין א שטוב וואו מען קען נישט אריינגיין (אפשר מאכן א האלבע טיר), ווייל זייער אסאך מאל, די מענטשן וואס ברענגען קליידער רייסן אויף באקסעס און בעגס צו זוכן נייע פרישע קליידער וואס עס איז נאכנישט אויסגעלייגט אויף די פאליצעס (שעלפס), און ווען די ווייבלעך וואס זענען זיך מתנדב (וואלענטירן) קומען מסדר זיין די נייע קליידער – איז די ארבעט זייער שווער, עס ליגן איבערגעדרייטע באקסעס, אויסגעגאסענע וועש.


דעריבער וויל דיך דיר בעטן זאלסט אויפקומען מיט אן עצה ווי אזוי מען קען מאכן מען זאל ברענגען קליידער, וועש וכדומה, אבער מען זאל נישט קענען צוקומען אויסצופאקן, אז די ארבעט זאל זיין גרינג און מסודר.


הויב אן דיין טאג מיט התבודדות, גיי א שפאציר צווישן די ביימער, דאנק דעם אייבערשטן פאר דיין התקרבות צום רבי'ן.

#499 - טון פאר'ן ציבור איז א שווערע זאך
שטעטל, משמש דעם רבי'ן

בעזרת ה' יתברך - יום ג' פרשת דברים, ד' מנחם-אב, שנת תשפ"ה לפרט קטן


 


טייערער ... נרו יאיר


איך וויל דיר בעטן דו זאלסט אריינקומען אין די הנהלה ביי אונז אין די קהילה, קהילת היכל הקודש דחסידי ברסלב בארצות הברית, ווערן א חבר הנהלה.


עס איז א שווערע אמט, מען טוט טאג און נאכט פאר די ציבור און ווייניג זענען מכיר טוב, בעיקר האט מען טענות (און דאס איז פארוואס איינער פון די חברי הנהלה האבן זיך ארויסגעצויגן), אבער פון די אנדערע זייט איז די שכר אויבן אין הימל זייער גרויס, און אויך אויף די וועלט מאכט מען א 'מי שברך' יעדע וואך אין שול: "וכל מי שעוסקים בצרכי ציבור באמונה", די אלע וואס טוען פארן ציבור מיט באגלייבטקייט אן קיין אינטערעס, אן קיין עוולות, "הקדוש ברוך הוא ישלם שכרם", דער אייבערשטער זאל זיי באצאלן, "ויסיר מהם כל מחלה", און אוועק נעמען פון זיי אלע קרענק, "וירפא לכל גופם", און אויסהיילן זייער קערפער, "ויסלח לכל עוונם", און זיי מוחל זיין אויף זייערע זינד, "וישלח ברכה והצלחה בכל מעשי ידיהם, ונאמר אמן".


אז דו וועסט מיר זיין געטריי און מיר העלפן – וועסטו נישט חרטה האבן נישט בזה און נישט בבא.

#498 - ברסלב'ע בית השחיטה
שטעטל, שחיטה

בעזרת ה' יתברך - יום ב' פרשת ואתחנן, י' מנחם-אב, שנת תשפ"ה לפרט קטן


 


טייערער ... נרו יאיר


ברוכים הבאים בשם ה', איך פריי זיך אז אזא חשוב'ע משפחה איז געקומען וואוינען ביי אונז אין שטעטל, דער אייבערשטער זאל העלפן מיר זאלן ביידע הנאה האבן איינער פון צווייטן, דו זאלסט דא קענען אויפציען דיינע קינדער און אייניקלעך מיט יראת שמים און אמונה מיטן רבינ'ס עצות און חיזוק, און זען נאר נחת ביי די קינדער און אייניקלעך.


איך וויל בעטן אויב דו קענסט מיר העלפן עפענען א בית השחיטה מיט ברסלב'ע שוחטים און ברסלב'ע בודקים, וואו אלעס וועט צוגיין מיט תפילה והתבודדות, מען וועט באקוקן די חלף מיט תפילה און מיט טרערן, מען וועט שחט'ן מיט דביקות בה', ווייל אנשי שלומינו קוקן זייער ארויס צו עסן פלייש נאר פון שוחטים וואס לעבן מיטן רבינ'ס עצות, מיטן רבינ'ס יראת שמים.


לאז מיר וויסן מיט וואס איך קען העלפן די זאך זאל צושטאנד קומען.

#497 - מ'דארף ערליכע שוחטים
שטעטל, שחיטה

בעזרת ה' יתברך - יום ב' פרשת ואתחנן, י' מנחם-אב, שנת תשפ"ה לפרט קטן


 


טייערער ... נרו יאיר


עס איז נאך מוצאי ט' באב, אבער איך טראכט שוין פון ערב יום כיפור; וואס וועט זיין די יאר, וועלן מיר האבן כפרות? וועלן מיר האבן אונזערע שוחטים? וועט דאס זיין כשר למהדרין בתכלית הכשרות? איך וועל דיר זאגן פארוואס איך פרעג, ווייל דער שוחט ... זאגט מיר אויף די שוחטים ... און ... אז זיי פאלן צוריק, זיי פארגעסן ווי מען שטעלט דעם מעסער, אויב אזוי וואס וועלן מיר טון ערב יום הכיפורים...


ובכן בעט איך דיר זייער, העלף מיר אז מיר זאלן האבן כפרות ערב יום כיפור מיט די בעסטע כשר'סטע הכשר. לכתחילה וויל איך אייגענע שוחטים, ברסלב'ע שוחטים, וואס זענען זיך מתבודד ביים שארפן דעם מעסער וכו', אבער אויב דאס ווי ... זאגט, וועלן מיר נישט האבן קיין כפרות, וואס וועט זיין...?


אפשר קענסטו מיט דיינע קינדער מיט דיין ברודער ריקן פאראויס די גאנצע פראצעדור און עפענען דעם בית השחיטה.


איך ווארט צו הערן פון דיר.

#496 - די ווארט "לעמאנעיד" דערמאנט פון היכל הקודש
הפצה, שטעטל

בעזרת ה' יתברך - יום א' פרשת דברים, ב' מנחם-אב, שנת תשפ"ה לפרט קטן


 


טייערער ... נרו יאיר


עפעס א גוטע זאך האסטו געטון, אז דו האסט מפרסם געווען דעם רבינ'ס שטעטל אזוי שטארק ביים היימישן עולם; וואו מען גייט און וואו מען שטייט רעדט מען פון דיין גראסערי "לעמאנעיד", און ווער עס הערט די ווארט "לעמאנעיד" – דערמאנט זיך פון שטעטל, פון היכל הקודש, עס ווערט א שמועס וכו' וכו'. עד כדי כך אז מענטשן זאגן מיר כסדר: "איך בין געווען ביי דיר אין שטעטל", פרעג איך: "וואו?" איז די ענטפער: "לעמאנעיד".


יעצט וויל איך דיר זייער בעטן זאלסט זיך קובע זיין שיעורים כסדרן אין חומש, תרגום מיט רש"י בכל יום ויום. אויך משנה וגמרא, דאס זאל זיין חוק ולא יעבור. טראכט נישט וואס דו האסט נעכטן געטראכט, אז מארגן (היינט) וועסטו לערנען, און היינט (מארגן) זאגן – מארגן וועל איך לערנען, ווייל אויב דו וועסט אזוי טראכטן וועט די לעבן אריבערגיין אן תורה, און דו וועסט גארנישט האבן, לאז נישט אויס א טאג פון לערנען, זיי שטארק מיט אלעס וואס דו האסט גענומען פון רבי'ן, באניי זיך פון פריש.


...


שכוח פארן אנטון די גוי'אישע ארבעטער מיט צניעות'דיגע קליידער, הלוואי זאל אויך זיין פאר די אידישע פרויען ארבעטערס א דרע"ס קאו"ד, וד"ל.

#495 - גיין צו א דאקטער מיט הארץ און געפיל
שלום בית, חסידות ברסלב, שטעטל, דאקטורים

בעזרת ה' יתברך - יום א' פרשת דברים, ב' מנחם-אב, שנת תשפ"ה לפרט קטן


 


מיין טייערער ... נרו יאיר


זאג דיין ווייב זאל מער נישט איבערטרעטן דעם שוועל פונעם דאקטער וואס זי פלעגט ביז אהער ניצן, נאכדעם וואס ער האט איר אזוי אנגעשראקן אן רחמנות אז ענק וועלן האבן השם ישמרינו... זי זאל גיין צו א דאקטער וואס האט הארץ און געפיל, א דאקטער וואס קוקט אויף איר אלס א מענטש, נישט ווי א נומער.


בנוגע זיך אריבערציען אין שטעטל; איך וועל מיך זייער פרייען, מיר האבן פאר דיר א פרנסה, א מלמדות פאסטן, אבער אז דיין ווייב תחי' איז נאכנישט גרייט צו קומען – זאלסטו איר נישט דרוקן, נעם נישט די גאולה פאר די צייט, ענדערש ווארט אביסל און ווען זי וועט וועלן קומען וואוינען אין שטעטל וועסטו קומען.


מאך זיך א קביעות אפאר מינוט וואס דו דאנקסט דעם אייבערשטן און דו בעטסט אים, דאס – און נאר דאס – איז ברסלב'ע חסידות.

#494 - די שול זאל בלייבן מיט א פנים פון א שול
דרך ארץ, שטעטל, בית המדרש, גבאי

בעזרת ה' יתברך - יום ב' פרשת פנחס, י"ח תמוז, שנת תשפ"ה לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר, גבאי בית המדרש לקוטי מוהר"ן


איך האב זייער הנאה געהאט צו דאווענען נעכטן מנחה מעריב ביי ענק אין שול און זיין ביים אויספאסטן. די שול ביי ענק אין ווילידזש דערמאנט מיר די אנהויב פון די שטעטל, קליין און שיין, אלע טעמים.


איין זאך וויל איך דיר בעטן, זאלסט בעטן די מתפללים זאלן קומען אין שול מיט הוט און רעקל, מען רעדט נישט דא פון פרעמדע, מען רעדט דא פון אונזערע חברים, תלמידי היכל הקודש, זאלן קומען אין שול מיט דרך ארץ, אנגעטון ווי עס פאסט. דו אלס גבאי מעגסט זאגן, די גבאים דארפן זען אז די שול זאל בלייבן מיט א פנים פון א שול, עס איז דאך פארט נישט א שוויץ באד.


בנוגע די עירוב וכו'; איך וועל רעדן מיט ... מען זאל אנהויבן מאכן די עירוב ארום ענקער געגנט.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.



 

#493 - דער רבי לאזט אונז נישט איינשלאפן
אמונה, חסידות ברסלב, שטעטל

בעזרת ה' יתברך - יום ב' פרשת פנחס, י"ח תמוז, שנת תשפ"ה לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר


שטארק זיך מיט אמונה אינעם אייבערשטן, אז אלעס וואס פאסירט איז פונעם אייבערשטן, עס איז נישטא דער און יענער, עס איז אלעס דער אייבערשטער וואס פארשטעלט זיך אין דומם, צומח, חי און אין מדבר. אז דו האסט זיך צוקלעמט דיין פינגער - איז עס נישט פון א טעות און נישט וועגן אים און וועגן דעם, עס איז ווייל מען האט אויסגערופן אין הימל דו זאלסט זיך יעצט צוקלעמען דיין פינגער, און אז דיין קאר האט געכאפט א קראץ און אז א רעדל האט געפלאצט וכו' וכו' - איז עס נישט דער און נישט יענער, עס איז אלעס פון הימל.


וואס איז ברסלב'ע חסידות? דער רבי חזר'ט מיט אונז אמונה, אז דער אייבערשטער פירט אלעס, מאכט אלעס און טוט אלעס. דער רבי זאגט (שיחות הר"ן, סימן לג): "אֵצֶל הָעוֹלָם אֱמוּנָה הוּא דָּבָר קָטָן, וְאֶצְלִי אֱמוּנָה הוּא דָּבָר גָּדוֹל מְאֹד", ביי די וועלט איז אמונה א קלייניקייט, אבער ביי מיר איז דער עיקר אמונה, "וְעִקַּר הָאֱמוּנָה הִיא בְּלִי שׁוּם חָכְמוֹת וַחֲקִירוֹת כְּלָל, רַק בִּפְשִׁיטוּת גָּמוּר כְּמוֹ שֶׁהַנָּשִׁים וְהַהֲמוֹן עַם הַכְּשֵׁרִים מַאֲמִינִים", אן קיין חקירות און אן קיין חכמות, נאר פשוט אזוי ווי פרויען און פשוט'ע מענטשן גלייבן.


דער רבי לאזט אונז נישט איינשלאפן, דער רבי וועקט אונז אויף מיר זאלן לויפן צום אייבערשטן, מיר זאלן רעדן צו אים, מיר זאלן אים דאנקען און לויבן; ווי מער מען רעדט צום אייבערשטן - אלץ שטערקער ווערט די אמונה איינגעבאקן אינעם מענטש. דער רבי זאגט (לקוטי מוהר"ן חלק ב', סימן מד): "הָאֱמוּנָה תּוֹלָה בְּפֶה שֶׁל אָדָם", אזוי ווי עס שטייט אין פסוק (תהלים פט, ב) "אוֹדִיעַ אֱמוּנָתְךָ בְּפִי"; ווי מער א מענטש געוואוינט זיך צו צו רעדן פונעם אייבערשטן - אלץ שטערקער ווערט אין אים איינגעבאקן די אמונה.


איך בין זיך ממש מחי' צו זיין זומער אין שטעטל מיט אנשי שלומינו, א פלאץ פון תמימות, א פלאץ פון שמחה, עס איז א מחי' צו זיין דא, מען הערט נאר רעדן איידל, מען הערט נאר רעדן שיין.


היינט נאכט איז דא א פרויען צאמקום, זע צו זיין אין שטוב אז דיין ווייב זאל קענען גיין. עס איז זייער וויכטיג די וועכנטליכע שיעורים, דיין ווייב זאל קומען.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#492 - פרויען צוזאמקום פאר די וואס מאכן שוין חתונה
שטעטל, פרויען צאמקום

בעזרת ה' יתברך - יום ה' פרשת פנחס, כ"א תמוז, שנת תשפ"ה לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר וזוגתו תחי'


איך בין יעצט זומער אין שטעטל, איך בין שוין דא אפאר וואכן, איך זע דיינע קינדער, אלע חתונה געהאט, אלע אזוי ליכטיג און טייער, אלע מענער קומען אין שול טאג טעגליך דאווענען און לערנען, און אויך די טעכטער און די שנירן זענען אלע איידל און ערליך, פירן שיינע שטובער, דאס איז זיכער א שטיקל באצאלונג פאר אלעס וואס ענק טוען די אלע יארן פארן רבי'ן; סיי דו און סיי דיין ווייב תחי' מיט די לעידיס עקזילערי, די חתונות אין ישיבה, די ילד שעשועים, די פארטיס פאר די מוסד, און אזוי ווייטער.


איך וויל בעטן אויב איר קענט מאכן וועכנטליך די פרויען שיעור פאר די פרויען וואס מאכן שוין חתונה די קינדער, עס איז בעסער פאר זייער יארגאנג זיך צאמקומען און זיך מחזק זיין, אביסל שמועסן ווען די טעכטער און שנירן זענען נישט אונטער די פיס, און פאר נאך סיבות; עס וועט זיין א גרויסע תועלת פאר די קהילה.

#491 - הייזער אין די נייע געגנט פון שטעטל
שטעטל

בעזרת ה' יתברך - יום ב' פרשת מטות-מסעי, כ"ה תמוז, שנת תשפ"ה לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערער ליבער ... נרו יאיר


איך דאנק דיך פארן מיר העלפן אין שטעטל מיטן ברענגען הייזער פאר אנשי שלומינו, און איך וויל דו זאלסט וויסן, מיר וועלן בקרוב אנהויבן ארבעטן אויפן עירוב אינעם נייעם געגנט עס זאל זיין באקוועם פאר אנשי שלומינו.


איך וויל דיר נאכאמאל בעטן זאלסט פרובירן באזעצן די נייע געגנט מיט א סדר, לייגן איינער נעבן די אנדערער, נישט ווארפן מזרח, מערב, צפון, דרום; עס זאל זיין גרינג פאר אנשי שלומינו.


איך האב נאך אפאר גוטע משפחות וואס ווילן גיין אין די נייע געגנט, זיי ווילן גוטע הייזער פאר גוטע פרייזן, איך וועלן רעדן מיט דיר.


...


לערן יעדן טאג די בלאט גמרא, אפילו אן הבנה, דאס וועט דיך באשיצן פון אלעם שלעכטס.

#490 - עס מוז זיין א וועג פאר די פרויען צו קומען און גיין
מוסדות, שטעטל

בעזרת ה' יתברך - יום א' פרשת מטות-מסעי, כ"ד תמוז, שנת תשפ"ה לפרט קטן


 


טייערער ... נרו יאיר, חבר הנהלה קהילת היכל הקודש


עפעס דארפן ענק זען צו טון, העלפן עס זאל זיין פאר די פרויען א וועג צו קומען און צו גיין, איך קען עס נישט נעמען אז די פרויען זענען איינגעשפארט אין שטוב, זיי קענען נישט גיין און קומען, פון אנהויב בויען די שטעטל בעט איך ענק מען זאל אוועק שטעלן א שאטעל וכדומה, און עס האט זיך נאכנישט אויסגעארבעט.


איך טראכט א געדאנק, מען זאל מאכן פרויען קאר סערוויס, און די קהילה זאל באצאלן א חלק פון יעדע נסיעה פאר די משפחות וואס זענען מעמבערס, עפעס אזוי, אז די פרויען זאלן זיך נישט שפירן ווי אין א תפיסה. צום ביישפיל, א פרוי וויל פארן לאקאל א נסיעה וואס קאסט צוואנציג דאלער, וועלן די משפחות וואס זענען מעמבערס צאלן האלב, און די קהילה וועט צאלן די איבריגע חלק.


עפעס מוזן ענק טון, ווייל דאס וואס פרויען זענען פארשפארט אין שטוב ברענגט מיט זיך א קייט פון פראבלעמען וד"ל.


אויך דארפן ענק זען צו שאפן נאך א פלאץ פאר די חדר און סקול, די קינדער קענען נישט ממשיך זיין אין די קליינע פלאץ, מען מוז עפעס טון, מען טאר נישט זיין אזוי צעקוועטשט, עס איז א סכנה.

#489 - די פרויען מוזן קענען ארויסגיין אינמיטן טאג
שטעטל

בעזרת ה' יתברך - יום ה' פרשת בלק, י"ד תמוז, שנת תשפ"ה לפרט קטן


 


טייערער ... נרו יאיר


דו ווייסט וואס איך וויל, איך האב ענק שוין געזאגט אן א שיעור מאל וואס איך וויל, איך וויל אז די פרויען אין שטעטל זאלן נישט זיין ווי איינגעשפארט אין די שעות וואס דער מאן ארבעט; האב איך געבעטן מען זאל צושטעלן א שאטעל, איך האב דאס ענק געזאגט אן א שיעור מאל, און למעשה איז דאס נישטא.


דו פרעגסט היות עס קאסט אסאך געלט וכו' וכו'; ערשטנס ביי דיר אין שטוב דרייווט דיין ווייב און דו קענסט זיך פארמאגן צוויי קארס, קוקסטו עס אן ווי אן איבריגע זאך. איך וויל דיר בעטן דו זאלסט זיך אריינלייגן אין די שיך פון רוב רובם שטעטל, וואס די ווייבער דרייוון נישט, און אזוי דן זיין אויב מען דארף א שאטעל; די פרויען זענען פארשפארט און דאס איז גורם אסאך פראבלעמען.


אויף דיין טענה אז עס קאסט אסאך געלט; איז אפשר קען מען פארמאכן די שטעטל און אלעמען צוריק שיקן אין שטאט, אזוי וועט עס גארנישט קאסטן.


אפגערעדט וואס מען האט געטון די יאר מיט די טיטשערס, ווי זיי זענען פארשעמט געווארן טאג נאך טאג מיט די וועג צו קומען צו סקול, וואס אויף זיי איז אריבער; זאל דער אייבערשטער אונז מוחל זיין.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#488 - דיזיינען א שיינע ארון הקודש פאר די נייע שול אין שטעטל
שטעטל, בית המדרש, טאנצן

בעזרת ה' יתברך - יום א' פרשת חקת, ג' תמוז, שנת תשפ"ה לפרט קטן


 


טייערער ... נרו יאיר


איך וויל דיך בעטן אויב דו קענסט דיזיינען א שיינע ארון הקודש פאר די נייע שול אין שטעטל, איך וויל זאלסט מאכן העכערן ארון הקודש די ברסלב'ע קרוין, און העכער די קרוין זאל שטיין אין גרויס: "אין שום יאוש בעולם כלל".


זאלסט מאכן די אותיות גאר גרויס, ווייל אזוי וועלן אלע זען און זיך דערמאנען פון רבי'ן און זיך באנייען און נישט אויסהערן דעם בעל דבר וואס שטייט און קאנווינסד אלעמען מען זאל זיך מייאש זיין; וועט מען זיך דערמאנען פון רבי'ן, וועט מען תשובה טון; ווייל דער רבי זאגט: "ווען מען וועט זיך דערמאנען אין מיר וועט מען ווערן כקטן שנולד און תשובה טון".


גיי א טענצל נאך שחרית, לכתחילה טאנץ מיט אנדערע און בדיעבד גיי אליינס א טענצל.

#487 - מאכן א סדר אויפצונעמען אנשי שלומינו
שטעטל, ראש ישיבה

בעזרת ה' יתברך - יום א' פרשת חקת, ג' תמוז, שנת תשפ"ה לפרט קטן


 


טייערער ... נרו יאיר, קרית ברסלב


איך וויל דיר בעטן אויב דו קענסט מיר העלפן מאכן א סדר אויפצונעמען אנשי שלומינו, אלע וואס ווילן קומען זיך שואל עצה זיין. זיי מודיע פאר אנשי שלומינו אז במשך די צען וואך וואס איך בין אין שטעטל קענען זיי קומען פרעגן און זיך דורכרעדן.


איך וויל דיר בעטן זאלסט רעדן שיין און מיט הארץ צו אלעמען, ווייל עס גייט אריבער אויף מענטשן וואס גייט אריבער, מען דארף זייער אכטונג געבן נישט צו זיין א פוסע על ראשי עם ישראל, געב יעדן איינעם די געפיל מען זאל קענען פרעגן אלע פראגעס און זיך שפירן באקוועם צו אלעס דורכשמועסן.


איך קום יעצט פון א לוי', מיין שוואגער נרו יאיר האט פארלוירן א טייער קינד פון צוועלף יאר. ביי די לוי' האב איך זייער געוויינט צום אייבערשטן ער זאל רחמנות האבן אויף זיין טייער פאלק, די אידישע קינדער, אלע זאלן וויסן פון הייליגן רבינ'ס עצות, פון די עצה פון תפילה והתבודדות, פון קענען זיך דורכשמועסן מיטן אייבערשטן, אידישע קינדער זענען אזוי טייער און אזוי הייליג, מען דארף נאר דעם צדיק זאל אריין בלאזן רוח חיים, אלע זאלן שפירן דעם אייבערשטן, אלע זאלן גלייבן אין זיך.


דו זארג נישט פאר מיין צייט, איך בין גרייט צו זיצן ביזן עלות השחר צו העלפן אנשי שלומינו.


לאז מיר וויסן אויב דו ווילסט העלפן אנשי שלומינו.

#486 - משניות וועט דיר ארויסשלעפן פון מאוויס, קליפס, און פאדקעסטס
שטעטל, משניות, טעלעפאן, נייעס

בעזרת ה' יתברך - יום ה' פרשת קרח, א' דראש חודש תמוז, שנת תשפ"ה לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר


אז דו ביסט אזוי צוגעקלעבט צו די טעלעפאן, צו די נייעס, דו קוקסט מאוויס, קליפס, פאדקעסט - איז דא איין עצה פאר דיר; זאלסט זאגן אכצן פרקים משניות אפילו אן פארשטיין. ווייל דער רבי זאגט (שיחות הר"ן, סימן יט): "שֶׁאֲפִילּוּ אוֹתָן הָאֲנָשִׁים הָרְחוֹקִים מִן הַקְּדֻשָּׁה מְאֹד, שֶׁנִּלְכְּדוּ בִּמְצוּדָה רָעָה, עַד שֶׁרְגִילִין בַּעֲבֵרוֹת חַס וְשָׁלוֹם רַחֲמָנָא לִצְלָן", אפילו א מענטש וואס איז זייער ווייט פון קדושה - ער טוט עבירות רחמנא לצלן, און ער איז שוין אראפגעפאלן אין שאול תחתית, "אַף עַל פִּי כֵן, הַכֹּחַ שֶׁל הַתּוֹרָה גָּדוֹל כָּל כָּךְ, עַד שֶׁיְּכוֹלָה לְהוֹצִיא אוֹתָם מִן הָעֲבֵרוֹת שֶׁרְגִילִין בָּהֶם חַס וְשָׁלוֹם, וְאִם יַעֲשׂוּ לָהֶם חֹק קָבוּעַ וְחִיּוּב חָזָק לִלְמֹד בְּכָל יוֹם וָיוֹם כָּךְ וְכָךְ - יִהְיֶה אֵיךְ שֶׁיִּהְיֶה, בְּוַדַּאי יִזְכּוּ לָצֵאת מִמְּצוּדָתָם הָרָעָה עַל יְדֵי הַתּוֹרָה, כִּי כֹּחַ הַתּוֹרָה גָּדוֹל מְאֹד"; אויב וועט ער זיך מאכן א קביעות צו לערנען יעדן טאג כך וכך, וועט ער סוף כל סוף ארויסגיין פון זיין בלאטע, ווייל די כח פון תורה איז אזוי גרויס אז עס נעמט ארויס דעם מענטש פון זיין שלעכטס; מוהרא"ש האט מקובל פון אנשי שלומינו אז ווען דער רבי האט געזאגט די שיחה האט ער געמיינט מיט דעם דאס לערנען אכצן פרקים משניות.


נישטא קיין אנדערע וועג ווי אזוי צו ווערן געראטעוועט פון די שטארקע נסיון, נאר דורך לערנען תורה אויפן סדר דרך הלימוד פון הייליגן רבי'ן (המבואר בשיחות הר"ן, סימן עו), ווייל רבי נתן פארציילט (חיי מוהר"ן, סימן תקעג): "ווען דער רבי האט געזאגט דעם שיחה (שיחות הר"ן, סימן יט), האב איך געפרעגט דעם רבי'ן צי תורה קען העלפן אזא איינעם וואס איז אראפגעפאלן אין די עבירה פון פגם הברית - הוצאת זרע לבטלה רחמנא לצלן? האט דער רבי געשריגן אויף מיר און געזאגט: 'דו ווייסט ווי גרויס דער כח פון תורה איז? תורה איז העכער פון אלעס'"; אפילו אז א מענטש ליגט נעבעך אין די עקלדיגע עבירה פון פגם הברית - הוצאת זרע לבטלה רחמנא לצלן, אויב ער וועט לערנען יעדן טאג 'כך וכך' - וועט ער ווערן אן ערליכער איד.


מיר וועלן זיין זומער אין שטעטל, אין די ברסלב'ע שטעטל, צווישן די גראז און די ביימער, דינען דעם אייבערשטן, זיך גרייטן אויף ראש השנה מיט תשובה און תיקון המעשים. אין שטאט איז זייער שווער מיט שמירת עיניים, מען ווערט פארברענט, עס איז אזוי געפערליך, נישט אויסצוהאלטן. אויף די בערג איז א מחי', עס שפירט זיך א ריינקייט, אבער דאס איז נאר אויב מען האט נישט די טעלעפאן מיט זיך. מען קען זיין אין די הייליגסטע פלאץ, אויב האט מען די טעלעפאן איז אזוי געפערליך, אלעס ווערט פארשטעלט, די גרויסע קדושה ווערט פארשטעלט. אזוי ווי דער רבי דערציילט אין די מעשה פונעם מלך ועניו (ספורי מעשיות, מעשה ו): "עֶס אִיז פַארְהַאנְדְן אִין אַלֶע מְדִינוֹת אֵיין מְדִינָה וָואס דִי מְדִינָה אִיז כּוֹלֵל אַלֶע מְדִינוֹת. (כְּלוֹמֶר דִי מְדִינָה אִיז דֶער עִיקָר אוּן דֶער כְּלַל פוּן אַלֶע מְדִינוֹת) אוּן אִין דֶער מְדִינָה אִיז פַאר הַאנְדְן אַ שְׁטָאט וָואס דִי שְׁטָאט אִיז כּוֹלֵל אַלֶע שְׁטֶעט פוּן גָאר דֶער מְדִינָה וָואס זִי אִיז כּוֹלֵל אַלֶע מְדִינוֹת. אוּן אִין דֶער שְׁטָאט אִיז פַארְהַאנְדְן אֵיין שְׁטוּבּ וָואס זִי אִיז כּוֹלֵל אַלֶע שְׁטִיבֶּער פוּן דֶער גַאנְצֶע שְׁטָאט וָואס דִי שְׁטָאט אִיז כּוֹלֵל וְכוּ' כַּנַּ"ל. אוּן דָארְט אִין דֶער שְׁטוּבּ אִיז פַארְהַאנְדְן אַ מֶענְטְשׁ וָואס עֶר אִיז כּוֹלֵל גָאר דִי שְׁטוּבּ, וָואס דִי שְׁטוּבּ אִיז כּוֹלֵל וְכוּ' כַּנַּ"ל. אוּן דָארְט אִיז פַארְהַאנְדְן אֵיינֶער וָואס עֶר מַאכְט גָאר דָאס לֵיצָנוּת אוּן דֶעם קַאטָאוֶועס פוּן דֶער גַאנְצֶער מְדִינָה", און ווי מוהרא"ש געבט צו פארשטיין, דאס גייט ארויף אויף די גרעסטע קדושה; מען קען זוכה זיין צו קומען קיין ארץ ישראל, קיין ירושלים, צום בית המקדש, צום קדשי קדשים וואו דער כהן גדול גייט אריין מקריב זיין די קטורת, און דארט איז אויך דא די בחירה ונסיון, איינער וואס מאכט ליצנות.


א גוטן חודש.

#485 - א באזונדערע חלוקה פאר מענער און פאר פרויען
צניעות, בית התבשיל, שטעטל

בעזרת ה' יתברך - יום ה' פרשת במדבר, ב' סיון, מ"ו לעומר, שנת תשפ"ה לפרט קטן


 


... נרו יאיר


שכוח פארן טון פאר די בית התבשיל, איך וויל אבער בעטן, איך וויל זייער בעטן - מען זאל מאכן א באזונדערע חלוקה פאר מענער און פאר פרויען, אדער מיט א מחיצה. איך וויל די שטעטל זאל זיין הייליג, חס ושלום אויב עס גייט צו בתערובות - איז נישט כדאי די גאנצע זאך.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#484 - לאז שוין אפ יענעמ'ס רוחניות
מחלוקת, שטעטל, היכל הקודש, א גוט אויג

בעזרת ה' יתברך - יום ד' פרשת בהעלותך, ט"ו סיון, שנת תשפ"ה לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר


לאז שוין אפ יענעמ'ס רוחניות, ווער האט דיך געפרעגט? ווער האט דיך געבעטן זוכן חסרונות ביי אנדערע? אנשי שלומינו זאגן: "אז דו ווילסט יענעם העלפן זאלסטו יענעם העלפן אין זיין גשמיות, זוך יענעם א פרנסה, זוך יענעם א דירה, און זיי פארנומען מיט דיינע אייגענע חסרונות".


שוין דא א מלאך המוות וואס טויטעט און הרג'עט די גאנצע וועלט, מען דארף נישט נאך איינס; אנשטאט פארברענען מענטשן - זאלסטו קוקן גוט אויף יעדן איינעם. קומסט אין שול - זאלסטו זוכן דאס גוטס ביי אלעמען, און אנשטאט ציילן ווער עס איז שוין אוועק געגאנגען פון היכל הקודש און ווער עס גייט היינט אוועק פון היכל הקודש - זאלסטו זיך נאכקוקן אויב דו ביסט יא מקורב...


וואס גייט דיר אן ווער עס גייט אוועק פון היכל הקודש און ווער עס גייט אוועק פון שטעטל? ביסטו דען יא אין היכל הקודש? וואס איז דיין שייכות מיט היכל הקודש, אז דו קענסט יעדנ'ס שלום בית? דאס איז היכל הקודש? אז דו ווייסט ווער עס איז נאנט און ווער עס איז ווייט, דאס איז היכל הקודש? די הייליגע חכמים זכרונם לברכה זאגן (בבא בתרא טו:): "טוֹל קוֹרָה מִבֵּין עֵינֶיךָ", זיי דיך ערשט מקרב צום צדיק איידער דו בארעדסט דעם און יענעם.


די צווייטע טאג שבועות ביים ליינען די כתובה, ביים זיך געזעגענען פון יום טוב - האבן מיר גערעדט פון וואס דער רבי זאגט (שיחות הר"ן, סימן צא): "סגולה להתמדה" - נישט צו רעדן אויף קיין שום איד שלעכט, נישט האבן מיט קיין מחלוקת, מיט קיין קריגערייען, מיט קיין כעס, אויך אין שטוב זאל נישט זיין קיין שום כעס און קפידות. מיר האבן גערעדט וואס מוהרא"ש זאגט, אז מען מיז קוקן גוט אויף זיך, מען מוז האלטן פון זיך; נאר אזוי קען מען קוקן אויף א צווייטן גוט, און נאר אזוי קען מען האלטן פון א צווייטן; ווייל ווען א מענטש איז דערביטערט, ער האלט נישט פון זיך, ער גלייבט נישט אין זיך - מאכט ער יעדן אוועק און איז מבטל יעדן איינעם, און אזוי איז געווען אלע צייטן ביי מוהרא"ש, די דערביטערטע - די האבן געמאכט די מחלוקת, ביז זיי זענען אליין אוועק געגאנגען.


ווילסט מיר העלפן בויען די קהלה? זאלסטו מיר דערציילן נאר שיינע זאכן אויף אנשי שלומינו, און זוך ווי דו קענסט העלפן א איד מיט פרנסה, מיט א היטש, מיט שלעפן, טראגן, ברענגען, און נישט זוכן יענעמ'ס רוחניות.


איך דארף מקצר זיין.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#483 - געב דיינע צדקות צו בויען דעם רבינ'ס מוסדות
שכר לימוד, צדקה, שטעטל, משמש דעם רבי'ן

בעזרת ה' יתברך - יום ה' פרשת במדבר, ב' סיון, מ"ו לעומר, שנת תשפ"ה לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר


היינט נאכט וועט זיין די וועכענטליכע שיעור, אמאל פלעגסטו קומען צו די שיעורים מיט א דורשט, מיט א שטארקע געפיל; יעדע ווארט, יעדע שיחה פון רבי'ן - איז דיר געווען טייער, האסט באקומען אזויפיל חיזוק אויף לערנען, דאווענען און אויף מכבד זיין די ווייב וכו'. באניי זיך און ווער פריש מקורב, וועסטו אזויפיל פארדינען, די לעבן וועט דיר אריבערגיין מיט אזויפיל גוטס.


געב דיינע צדקות צו בויען דעם רבינ'ס מוסדות. מוהרא"ש האט מיר געזאגט איך זאל געבן מיינע צדקות פארן אוועק שטעלן מוסדות וואס פארשפרייטן דעם הייליגן רבינ'ס עצות און חיזוק פאר די גאנצע וועלט. אמאל איז געקומען איינער פון אנשי שלומינו און מיר געבעטן איך זאל אים העלפן ארויסקריכן פון זיינע חובות, איך האב גלייך אנגעהויבן רעדן מיט מענטשן זאלן זיך אנשליסן מיט שיינע סכומים. שפעטער האב איך דערציילט פאר מוהרא"ש אז איך נעם צאם געלט פאר דעם און דעם, מוהרא"ש געבט א קוק אויף מיר און זאגט מיר: "דער וועט זיך אן עצה געבן, דו זאלסט שאפן געלט אוועק צו שטעלן מוסדות וואס פארשפרייטן דעם רבינ'ס עצות פאר די וועלט".


איך האב געהאט אסאך פעלער וואס איך האב אוועק געגעבן מיינע לעצטע פרוטות, ווייל מיין טבע איז זייער א ווייכע, איך ווער צעריסן ווען איך זע ווי איינער גייט קלייבן צדקה און זאגט ער האט נישט, און שפעטער האב איך געזען אז איך האב זיך גענארט, עס זענען געווען אזויפיל מעשיות וואס איך האב געגעבן מיין ביסן ברויט, בשעת יענער האט אוועקגעלייגט געלט און אין זיין מח האט ער נישט קיין געלט, ווייל די געלט האט ער אוועק געלייגט פאר דירות וכו'; דאס האט מיך נאכאמאל געשטארקט צו געבן מיינע צדקות פאר די מוסדות וואס פארשפרייט דעם הייליגן רבינ'ס עצות אויף די וועלט.


אם ירצה ה' שבועות וועל איך זיין אין שטעטל, מיר וועלן באנייען דעם גרויסן שול "היכל דוד". איך האב געהאט אן אינטערעסאנטע מעשה, סוף ווינטער ווען איך בין געווען שבת אין שטעטל ביי מיין איידעם נתנאל נרו יאיר, שבת נאכמיטאג אין שול איז צו מיר צוגעקומען האברך דוד לאקס נרו יאיר און מיר געזאגט אז ער וויל געבן א האלב מיליאן דאלער פאר די נייע שול, עס זאל זיין א זכות פאר אים לדורות. דאס איז געווען אן בעטן. דאס איז א מעשה פון תפילה. איך האב נישט געוואוסט וואס וועט דא זיין, פון וואו וועל איך נעמען די געלט צו בויען דעם שול? איך בין אריין אינעם בויען על דעת עס וועט קאסטן אפאר הונדערט טויזנט דאלער, למעשה האט דאס אריינגעשלעפט אין גאר גרויסע געלטער, איך האב געשמועסט מיטן אייבערשטן, און אזוי איז ער צו מיר צוגעקומען בעטן אויב ער קען האבן די זכות. דאס וועט אים טאקע זיין א זכות לדורות, ווייל אז מען בויט א שול אדער מקוה, אדער סיי וואס פאר צרכי צבור - איז אלע תורה, תפילה און גוטע זאכן וואס מען טוט דארט - לזכות די וואס האבן דאס געבויט.


אויך האט מיר האברך שבתי מזרחי נרו יאיר געזאגט אז ער געבט א האלב מיליאן דאלער פאר די זכות פון די מקוה, און אויך האברך מנחם שטיינבערג נרו יאיר האט געגעבן הונדערט און פופציג טויזנט דאלער פאר די שול.


אז אנשי שלומינו טראכטן ריכטיג וואס צו טון מיט געלט, צו בויען שול'ן און מוסדות פאר די קינדער, מקוואות, עס זאל זיין א זכות פאר זיי דא און אויבן אויף יענע וועלט.


די ערשטע זאך זאלסטו באצאלן שכר לימוד, און אז דיין טאטע האט פאר דיר נישט געצאלט קיין שכר לימוד די אלע יארן וואס דו האסט געלערנט אין ישיבה - זאלסטו עס באצאלן. שכר לימוד איז נישט קיין נדבה זאך, עס איז א חיוב וואס ליגט אויפן מענטש צו צאלן, און נאר אז מען צאלט שכר לימוד איז דא א ברכה.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#482 - נעמט נישט אן די לשון הרע
שטעטל, משמש דעם רבי'ן, לשון הרע

בעזרת ה' יתברך - יום ג' פרשת אמור, ט"ו אייר, כ"ט לעומר, שנת תשפ"ה לפרט קטן


 


... תחי'.


איך האב ערהאלטן אייער בריוו.


עס טוט מיר זייער וויי צו הערן אז ביי אונז אין די קהילה זענען דא פרויען וואס בארעדן אייך און אייער מאן נרו יאיר; ווי קען זיין אזא זאך, אין היכל הקודש, אין רבינ'ס חדר זאל מען בארעדן איינער דעם צווייטן... נישט דאס איז געווען די ווילן פון מוהרא"ש זכותו יגן עלינו, אז אין אונזערע ד' אמות זאל מען רעדן לשון הרע, רכילות וכו', השם ישמרינו.


איר בעט אן עצה און חיזוק, דו בעסטע עצה און חיזוק איז, איר זאלט יעדן דן זיין לכף זכות, איר זאלט נישט מקבל זיין די לשון הרע, און ווען מען קומט אייך דערציילן אז דער רעדט לשון הרע און דער זאגט דאס און יענץ, זאלט איר דאס נישט אננעמען, איר זאלט זיך אכטונג געבן פון די וואס ברענגען און טראגן, און דאנקט דעם אייבערשטן פאר אייער טייערער מאן און אייערע טייערע קינדער, און פאר אלע חסדים וואס ער טוט שטענדיג מיט ענק.


ביי מיר זענען ענק ביידע זייער טייער, איך דאנק דעם אייבערשטן פאר אזעלכע טייערע תלמידים ווי ענק זענען.


נאכאמאל, איך בעט אייך למען השם, נעמט נישט אן די לשון הרע, איך האב דאס כסדר, שלעכטע מלאכים קומען מיר אויפהעצן, דער רעדט אויף דיר, דער קריגט אויף דיר, און איך בין דאס נישט מקבל, איך בין זיי דן לכף זכות.