בריוון פונעם ראש ישיבה שליט"א

בעזרת ה' יתברך - יום ה' פרשת בהעלותך, ט"ז סיון, שנת תשפ"ה לפרט קטן

... נרו יאיר, תלמיד ישיבת היכל הקודש ירושלים

איך האב ערהאלטן דיין בריוו.

איך האב זייער הנאה צו ליינען דיינע בריוו, ווי דו שטארקסט זיך בלימוד התורה און יראת שמים.

דער עיקר זאלסטו זיך פארלייגן אויף לערנען משניות און גמרא; דאס הייסט, פרוביר צו לערנען לכל הפחות יעדן טאג אכצן פרקים משניות. מוהרא"ש זאגט אין ספר אשר בנחל פאר בחורים און אינגעלייט, נישטא נאך אזא לימוד וואס הרג'עט דעם סמ"ך מ"ם ווי אכצן פרקים משניות, מען ווערט אינגאנצן ריין, עס נעמט אראפ אלע פלעקן, אויך די פלעקן וואס זענען איינגעגעסן וכו', דורך לערנען משניות, דורך זאגן משניות - ווערט די נשמה ציכטיג ריין.

דיין צווייטע שיעור זאל זיין גמרא, מאך זיך א שיעור אין ש"ס. לערן כסדרן, זיי זיך נישט מבלבל פון קיינעם, לערן כסדרן אויף דיין וועג לויט דיין מעגליכקייט, ווער נישט צעדרוקט פון אנדערע, קוק נאר אויף דיר וויפיל דו קענסט לערנען און אנקומען, און ווען דו ענדיגסט א מסכתא גיי צו די קומענדיגע מסכתא, ביז דו וועסט ענדיגן ש"ס, און דעמאלט זאלסטו אנהויבן נאכאמאל ש"ס. עס וועט דיר זיין שווער, ווייל אין אנהויב ווען מען הויבט אן לערנען אויפן סדר דרך הלימוד ווערט דער שטן משוגע, ער זעט אז ער פארלירט דא א נשמה, מאכט ער אלע סארט שוועריקייטן, אבער ביי דער וואס איז שטארק, דער וואס האלט אן מיט עקשנות - ווערט אים זייער זיס און געשמאק.

דער מגיד שיעור שרייבט מיר זייער שיינע זאכן אויף דיר. איך וויל דיר בעטן זאלסט בלייבן מיט דיין תמימות, זאלסט נישט האבן מיט קיין לצים, זאלסט זוכן חברים וואס לעבן מיט אמונת חכמים, מיט יראת שמים.

דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

בעזרת ה' יתברך - יום ב' פרשת שלח, כ' סיון, שנת תשפ"ה לפרט קטן

לכבוד ... נרו יאיר

מען דארף שוין מאכן פלענער צו קומען צום רבי'ן אויף ראש השנה. אין ספר חיי מוהר"ן איז דא א גאנצע קאפיטל איבער דאס גרויסקייט פון קומען קיין אומאן אויף ראש השנה; דער רבי האט געזאגט (שם, סימן תג): "הָרֹאשׁ הַשָּׁנָה שֶׁלִּי עוֹלֶה עַל הַכֹּל", זיין ביי מיר ראש השנה איז גרעסער פון אלעס, "וְהָיָה פֶּלֶא אֶצְלִי, מֵאַחַר שֶׁהַמְּקֹרָבִים שֶׁלִּי מַאֲמִינִים לִי, וְלָמָּה לֹא יִזָּהֲרוּ כָּל הָאֲנָשִׁים הַמְקֹרָבִים אֵלַי, שֶׁיִּהְיוּ כֻּלָּם עַל רֹאשׁ הַשָּׁנָה, אִישׁ לֹא יֵעָדֵר", און איך וואונדער זיך אויף מיינע תלמידים וואס גלייבן אין מיר, פארוואס זאלן זיי נישט מעורר זיין מיינע מענטשן אז אלע זאלן קומען צו מיר אויף ראש השנה, קיינער טאר נישט פעלן. "כִּי כָּל עִנְיָן שֶׁלִּי הוּא רַק רֹאשׁ הַשָּׁנָה", מיין גאנצע זאך איז ראש השנה, "וְהִזְהִיר לַעֲשׂוֹת כְּרוּז, שֶׁכָּל מִי שֶׁסָּר אֶל מִשְׁמַעְתּוֹ, וּמְקֹרָב אֵלָיו, יִהְיֶה עַל רֹאשׁ הַשָּׁנָה אֶצְלוֹ, לֹא יֶחְסַר אִישׁ", דער רבי האט געהייסן מען זאל מודיע זיין פאר אלע מענטשן וואס גלייבן אין אים אז ער האט געהייסן קומען צו אים אויף ראש השנה, "וּמִי שֶׁזּוֹכֶה לִהְיוֹת עַל רֹאשׁ הַשָּׁנָה, רָאוּי לוֹ לִשְׂמֹחַ מְאֹד מְאֹד, "אִכְלוּ מַעֲדַנִּים וּשְׁתוּ מַמְתַקִּים, כִּי חֶדְוַת ה' הִיא מָעֻזְּכֶם",און ווער עס איז זוכה צו זיין ביי אים אויף ראש השנה דארף זיך זייער פרייען א גאנץ יאר, עיין שם.

נאך האט דער רבי געזאגט (שם, סימן תה): "הָרֹאשׁ הַשָּׁנָה שֶׁלִּי הוּא חִדּוּשׁ גָּדוֹל, וְהַשֵּׁם יִתְבָּרַךְ יוֹדֵעַ שֶׁאֵין הַדָּבָר הַזֶּה בִּירֻשָּׁה מֵאֲבוֹתַי, רַק הַשֵּׁם יִתְבָּרַךְ נָתַן לִי זֹאת בְּמַתָּנָה, שֶׁאֲנִי יוֹדֵעַ מַהוּ רֹאשׁ הַשָּׁנָה, לֹא מִבָּעֲיָא אַתֶּם כֻּלְּכֶם בְּוַדַּאי תְּלוּיִין בָּרֹאשׁ הַשָּׁנָה שֶׁלִּי, אֶלָּא אֲפִילּוּ כָּל הָעוֹלָם כֻּלּוֹ תָּלוּי בָּרֹאשׁ הַשָּׁנָה שֶׁלִּי", די גאנצע וועלט איז אנגעהאנגען אין מיין ראש השנה, און דער אייבערשטער האט מיר דאס געגעבן פאר א מתנה; נישט נאר איר - מיינע תלמידים זענט תלוי אין מיין ראש השנה, נאר די גאנצע וועלט שטייט אויף מיין ראש השנה.

אויך דארף מען מאכן פלענער וואס פאר א מתנות מען וועט ברענגען פארן רבי'ן, וויפיל סעטס משניות, וויפיל סעטס ליקוטי מוהר"ן. אנשי שלומינו פירן זיך, ווען מען קומט צום רבי'ן זאגט מען דעם רבי'ן אלע סיומים וואס מען האט זוכה געווען צו לערנען די יאר. זאלסטו זיך צופלייסן מיט דיינע שיעורים כסדרן, מאך זיך א ציל אנצוקומען צו ענדיגן כל התורה כולה, טייל עס איין אין פופצן שיעורים, מוהרא"ש האט געמאכט די סדר, די פופצן שיעורים.

די ערשטע שיעור זאלסטו לערנען יעדן טאג חומש רש"י מיטן תרגום איינגעטיילט לויט די טעג פון די וואך, זונטאג ביז שני, מאנטאג ביז שלישי. די צווייטע שיעור זאלסטו לערנען יעדן טאג אביסל נ"ך. די דריטע שיעור זאלסטו לערנען יעדן טאג משניות, אויב דו קענסט לערנען אכצן פרקים - מה טוב ומה נעים ווי גוט און ווי זיס; ווייל גורס זיין ח"י פרקים משניות איז אזוי שטארק, אז מען הרג'עט דעם יצר הרע, און מען ווערט אינגאנצן ריין.

די פערטע שיעור זאלסטו לערנען יעדן טאג בבלי, די פיפטע שיעור תלמוד ירושלמי, די זעקסטע שיעור תוספתא, מדרש רבה, מדרש תנחומא, רמב"ם, טור, שלחן ערוך, זוהר הקדוש, תיקוני זוהר, ליקוטי מוהר"ן און ליקוטי הלכות; דאס זענען די פופצן שיעורים וואס מוהרא"ש האט געוואלט מיר זאלן לערנען יעדן טאג.

בנוסף לזה דארפסטו געדענקען וואס דער רבי זאגט (שיחות הר"ן, סימן כז), אפילו א מענטש מוז אלץ טון אין עבודת השם, מען מוז אסאך לערנען, מען מוז אסאך דאווענען און טון אסאך מצוות און מעשים טובים, און אזוי אויך אנדערע עבודת השם, דארף מען אבער וויסן אז מען קען נישט ווערן דערשראקן און צעדרוקט ווען מען זעט אין הייליגע ספרים די אלע שווערע עבודות, מען טאר נישט ווערן פארלוירן און טראכטן 'ווען וועל איך דאס קענען טון?' מען גייט רואיג, שטייטליך, צוביסליך, נישט ווערן אנגעצויגן און דערשראקן פון די סאך עבודות השם און דאס אלעס וועלן מקיים זיין אויף איין מאל, דאס ברענגט מען זאל גארנישט טון, אזוי ווי ווען עס פאסירט א פייער חס ושלום, פון פארלוירנקייט און צעטומלטקייט כאפט מען ארויס פון די פייער נישט וויכטיגע זאכן, אזוי דארף מען זיך פירן בעבודת השם, מען דארף זיין רואיג און טון נאך אביסל און נאך אביסל, און אז מען קען גארנישט טון אין עבודת השם טאר מען זיך אויך נישט פארלירן, מען זאל ווייטער בענקען, וועלן און האפן צום אייבערשטן, ווייל דאס בענקען צום אייבערשטן, דאס האפן צום אייבערשטן - איז זייער זייער חשוב, דער אייבערשטער וויל אונזער הארץ, מיר זאלן האפן צו אים.

דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

בעזרת ה' יתברך - יום ד' פרשת תצוה, ה' אדר, שנת תשפ"ה לפרט קטן

לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר

איך האב זייער הנאה אז דו האסט אפגעלאזט די ארבעט פון זיצן אויף די נייעס וכו', מען זעט שוין אויף דיר מער שמחה און ערליכקייט.

איך וויל דיך שטארקן זאלסט צוריק אנהויבן דיינע שיעורים כסדרן, לערנען יעדן טאג חומש, משניות, גמרא, הלכה און אויך זאגן יעדן טאג תהלים, ועל כולם זיך מתבודד זיין יעדן טאג. דאנק דעם אייבערשטן פאר די ניסים און חסדים, דאנק אים פאר די נס אז דו האסט באקומען א טייערע ווייב, א מתנה פונעם אייבערשטן, דאנק אים פאר אלע ניסים.

איך וויל האבן מיט דיר קשר, איך וויל דו זאלסט בלייבן שטארק מיט דיין יראת שמים.

שיק א גרוס פאר דיין שווער נרו יאיר.

בעזרת ה' יתברך - יום ד' פרשת תרומה, כ"ח שבט, שנת תשפ"ה לפרט קטן

לכבוד מיין ליבער ... נרו יאיר

מוהרא"ש זכותו יגן עלינו זאגט, דער פראבלעם ביי שידוכים אינעם דור איז – אז מען קלויבט זיך ביי שידוכים. אזוי ווי א פערד, ווען זי עסט גראז מיינט זי אלץ אז ביי יענעם איז די גראז גרינער, ווען אין ווארהייט זענען אלע גראזן אייניג; אזוי איז ביי שידוכים, בחורים און מיידלעך וועלן זיך, מען קען מיינען ווער ווייסט ווער זיי אליין זענען...? און דאס איז דער אריכות הגלות, אז עס איז נישטא קיין שידוכים.

זיי זיך מקבל אז די ערשטער שידוך וואס מען וועט דיר רעדן זאלסטו טון, אזוי וועסטו זוכה זיין אויפצובויען א בית נאמן בישראל.

זיי נישט מוותר אויף דיינע שיעורים קבועים על פי סדר דרך הלימוד פון הייליגן רבי'ן (המבואר בשיחות הר"ן, סימן עו), צו לערנען אפילו בלי הבנה; לערן יעדן טאג חומש, משניות, גמרא, הלכה, ועוד...

בעזרת ה' יתברך - יום א' פרשת משפטים, י"ח שבט, שנת תשפ"ה לפרט קטן

לכבוד ... נרו יאיר

איך האב ערהאלטן דיין בריוו.

האסט מיך ממש מחי' געווען מיט די גוטע נייעס אז דו האסט אוועק געווארפן דיין טעלעפאן און זיך געקויפט א פשוט'ע טעלעפאן. מוהרא"ש האט אזויפיל געשריבן אז די טעלעפאן וואס מען קען זען אויף דעם קליפס און ווידיאוס - רייסט אויס די יראת שמים, עס רייסט אויס די תמימות, די ערליכקייט. מוהרא"ש רופט עס אין די בריוו 'כישוף', וואס איז מכחיש פמליא של מעלה, עס שוואכט אפ די אמונה.

שטארק זיך צוריק מיט דיינע שיעורים כסדרן, מיט לערנען די הייליגע תורה. תורה מאכט ריין, תורה מאכט הייליג, תורה וואשט אפ פון אלע עבירות, עס ציט ארויס דעם מענטש פון אלע טומאות. אזוי ווי דער רבי זאגט (שיחות הר"ן, סימן יט): "שֶׁאֲפִילּוּ אוֹתָן הָאֲנָשִׁים הָרְחוֹקִים מִן הַקְּדֻשָּׁה מְאֹד, שֶׁנִּלְכְּדוּ בִּמְצוּדָה רָעָה, עַד שֶׁרְגִילִין בַּעֲבֵרוֹת חַס וְשָׁלוֹם רַחֲמָנָא לִצְלָן", אפילו א מענטש וואס איז זייער ווייט פון די קדושה, ער טוט עבירות רחמנא לצלן און ער איז שוין אראפגעפאלן אין שאול תחתית, "אַף עַל פִּי כֵן, הַכֹּחַ שֶׁל הַתּוֹרָה גָּדוֹל כָּל כָּךְ, עַד שֶׁיְּכוֹלָה לְהוֹצִיא אוֹתָם מִן הָעֲבֵרוֹת שֶׁרְגִילִין בָּהֶם חַס וְשָׁלוֹם", אפילו אזא מענטש קען די תורה אויך העלפן, די תורה האט אזא כח אז עס קען אים ארויסנעמען פון די עבירות, "וְאִם יַעֲשׂוּ לָהֶם חֹק קָבוּעַ וְחִיּוּב חָזָק לִלְמֹד בְּכָל יוֹם וָיוֹם כָּךְ וְכָךְ, יִהְיֶה אֵיךְ שֶׁיִּהְיֶה, בְּוַדַּאי יִזְכּוּ לָצֵאת מִמְּצוּדָתָם הָרָעָה עַל יְדֵי הַתּוֹרָה", אויב וועט ער זיך מאכן א קביעות צו לערנען יעדן טאג 'כך וכך', וועט ער סוף כל סוף ארויסגיין פון זיין בלאטע, "כִּי כֹּחַ הַתּוֹרָה גָּדוֹל מְאֹד", ווייל די כח פון תורה איז אזוי גרויס אז עס נעמט ארויס דעם מענטש פון זיין שלעכטס.

אויך זאלסטו זיך מוסר נפש זיין אויף דאווענען אין שול די דריי תפילות מיט מנין. דער רבי זאגט (לקוטי מוהר"ן חלק ב', סימן ח), די דריי תפילות ווערן אנגערופן מחנה ישראל, דאס שטארקט דעם מענטש צו בלייבן ביים אייבערשטן, און דער רבי זאגט אז דאס איז פשט וואס חכמינו זכרונם לברכה זאגן (ברכות נד.), עוג מלך הבשן האט געזאגט: "מַחֲנֵה יִשְׂרָאֵל כַּמָה הַוֵי, תְּלָתָא פַּרְסֵי", און ער איז געגאנגען און אויסגעריסן א בארג פון דריי פרסה, ער האט דאס געוואלט ווארפן אויף די אידן, האט דער אייבערשטער געמאכט א נס, עס זענען געקומען קליינע ווערעמלעך און געלעכערט דעם בארג, ביז דער בארג איז אים אריינגעפאלן אויפן האלז און אים דערשטיקט, נאכדעם איז געקומען משה רבינו, ער האט געגעבן א שפרינג און אים דערלאנגט א קלאפ אויף זיין פוס און אים גע'הרג'עט. זאגט דער רבי, עוג מלך הבשן - דאס איז דער יצר הרע וואס ער האט פיינט יעדן איד, ער וויל הרג'ענען יעדן איד, ער זוכט אויסצורייסן פון אונז די דריי תפילות, און דורכדעם אים ארויסנעמען פון מחנה ישראל, "מַחֲנֵה יִשְׂרָאֵל כַּמָה הַוֵי, תְּלָתָא פַּרְסֵי", פרסי איז א לשון פון דאווענען די דריי תפילות, דאס איז מחנה ישראל.

דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

בעזרת ה' יתברך - יום ד' פרשת שמות, ט"ו טבת, שנת תשפ"ה לפרט קטן

לכבוד ... נרו יאיר

רבי נתן האט געזאגט ביי די שרעקליכע מחלוקת אויף אים, מען האט אים געפרעגט ווי אזוי ער קען זיך דערהאלטן, האט ער געזאגט: "דער רבי האט מיר געגעבן אסאך שיעורים צו לערנען, איך האב נישט קיין צייט צו טראכטן פון די רדיפות".

דאס איז זייער א טיפע שכל; אז מען לייגט די קאפ אין תורה, תפילה, עבודת השם - איז נישטא קיין צייט צו זוכן און טראכטן אויף וואס זאל שטערן.

מאך זיך א ציל צו ענדיגן די יאר ש"ס, און אויך צו ענדיגן בכל חודש משניות און תיקוני זוהר, וועסטו נישט האבן קיין צייט אז זאכן זאלן דיר באדערן.

דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

בעזרת ה' יתברך - יום א' פרשת תולדות, כ"ג מר-חשון, שנת תשפ"ה לפרט קטן

לכבוד מיין טייערער ליבער ... נרו יאיר

אז דו גייסט אנהויבן ארבעטן אויף די לוח פאר קומענדיגע יאר, שנת תשפ"ו, וויל איך דו זאלסט טוישן די לימוד נ"ך, אנשטאט צוויי קאפיטלעך א טאג – זאלסטו מאכן איין קאפיטל א טאג און גיין מיט די סדר פון קהילת היכל הקודש ביבנאל, בנשיאות הרב רבי יצחק שליט"א. עס לוינט מיט צו גיין אויפן זעלבן סדר הלימודים, און נישט זיין אפגעטיילט.

שטארק זיך מיט אמונה, שטארק זיך מיט שמחה, נאר מיט אמונה און שמחה – קען מען אריבערגיין די וועלט, אריבערגיין אלע שטורעמישע וואסערן, אזוי ווי דער נביא זאגט (ישעי' מג, ב): "כִּי תַעֲבֹר בַּמַּיִם", אז דו גייסט אריבער שטורעמישע וואסערן, "אִתְּךָ אָנִי", געדענק אז איך – באשעפער – בין מיט דיר, "וּבַנְּהָרוֹת", און גרויסע טייכן - "לֹא יִשְׁטְפוּךָ" – וועלן דיך נישט פארשוועמען; נאר מיט אמונה, מען גלייבט אז דער אייבערשטער איז מיט מיר, ביי מיר און נעבן מיר – נאר אזוי קען מען אריבערגיין די שווערסטע מצבים.

איך בעט פאר דיר, איך בעט פאר דיין ווייב, ענק זענען אין מיינע תפילות.

בעזרת ה' יתברך - יום ב' פרשת שופטים, כ"ט מנחם-אב, שנת תשפ"ד לפרט קטן

לכבוד ... נרו יאיר

אודה ה', איך דאנק דעם אייבערשטן פאר די הערליכע זומער וואס מיר האבן פארברענגט אין קרית ברסלב, אזא שיינע זומער מיט אנשי שלומינו האב איך נאכנישט געהאט, יעדע מינוט האב איך זיך מחי' געווען. די שטעטל איז אזא שיינע פלאץ, מען שפירט דא אויר הזך והנח, א לויטערקייט, איך האב אזוי געוואלט שוין דא בלייבן וואוינען מיט אנשי שלומינו, איך האב שוין אזוי ארויסגעקוקט אז יעצט נאכן זומער וועל איך שוין בלייבן דא.

יעדע פרט פון די שטעטל איז הערליך שיין, אנגעהויבן מיט די חדר; די ריינע אמונה וואס די מלמדים לייגן אריין אין די קינדער, און די ליבשאפט וואס די גאנצע שטאב געבט פאר יעדן איינציגסטן קינד, און די בית פיגא; פול מיט הארץ, פול מיט ווארעמקייט, אזוי ווי א מאמע געבט פאר די קינדער. די ישיבה, די כולל, די אינגעלייט, בעלי בתים מיט אזויפיל יראת שמים וכו' וכו', וואס מען קען נישט אלץ אויסרעכענען אויפן פאפיר.

איך וויל דיר זייער בעטן זאלסט זיך צוריק באנייען מיט דיינע שיעורים, לערנען יעדן טאג מקרא, משנה, גמרא, הלכה ואגדה; אפילו דו פארשטייסט נישט וואס דו לערנסט - זאלסטו זאגן די ווערטער פון די הייליגע תורה. דער רבי זאגט (שיחות הר"ן, סימן עו): "טוֹב לִלְמֹד בִּמְהִירוּת וְלִבְלִי לְדַקְדֵּק הַרְבֵּה בְּלִמּוּדוֹ, רַק לִלְמֹד בִּפְשִׁיטוּת בִּזְרִיזוּת וְלִבְלִי לְבַלְבֵּל דַּעְתּוֹ הַרְבֵּה בִּשְׁעַת לִמּוּדוֹ מֵעִנְיָן לְעִנְיָן, רַק יִרְאֶה לְהָבִין הַדָּבָר בִּפְשִׁיטוּת בִּמְקוֹמוֹ", עס איז גוט מען זאל זיך צוגעוואוינען לערנען שנעל און נישט מדקדק זיין צופיל בשעת מען לערנט, נאר זען צו פארשטיין דעם פשטות הפשט, "וְאִם לִפְעָמִים אֵינוֹ יָכוֹל לְהָבִין דָּבָר אֶחָד, אַל יַעֲמֹד הַרְבֵּה שָׁם וְיַנִּיחַ אוֹתוֹ הָעִנְיָן וְיִלְמַד יוֹתֵר לְהַלָּן", און אויב מען פארשטייט נישט זאל מען נישט פארברענגען אסאך צייט אויף דעם ענין, ענדערש זאל מען גיין ווייטער, "וְעַל פִּי הָרֹב יֵדַע אַחַר כָּךְ מִמֵּילָא מַה שֶּׁלֹּא הָיָה מֵבִין בִּתְחִלָּה, כְּשֶׁיִּלְמַד כְּסֵדֶר בִּזְרִיזוּת לְהַלָּן יוֹתֵר", און אז מען לערנט אסאך וועט מען שפעטער פארשטיין וואס מען האט פריער נישט אזוי גוט פארשטאנען.

דער רבי זאגט דארט ווייטער: "שֶׁאֵין צְרִיכִין בְּלִמּוּד רַק הָאֲמִירָה לְבַד, לוֹמַר הַדְּבָרִים כְּסֵדֶר", אפילו מען פארשטייט גארנישט - זאל מען זאגן די ווערטער, "וּמִמֵּילָא יָבִין", און ביים סוף וועט מען פארשטיין. "וְלֹא יְבַלְבֵּל דַּעְתּוֹ בִּתְחִלַּת לִמּוּדוֹ שֶׁיִּרְצֶה לְהָבִין תֵּכֶף, וּמֵחֲמַת זֶה יִקְשֶׁה לוֹ הַרְבֵּה תֵּכֶף וְלֹא יָבִין כְּלָל, רַק יַכְנִיס מֹחוֹ בְּהַלִּמּוּד וְיֹאמַר כְּסֵדֶר בִּזְרִיזוּת וּמִמֵּילָא יָבִין", מען זאל נישט ווערן צעבראכן ווען מען זעט אז מען פארשטייט נישט וואס מען לערנט, וואס דאס אליין - אז מען וויל גלייך פארשטיין - מאכט אז עס זאל זיין שווער צו פארשטיין דאס לערנען, נאר מען זאל בלויז זאגן די ווערטער כסדרן און מען וועט שוין פון זיך אליין פארשטיין, "וְאִם לֹא יָבִין תֵּכֶף יָבִין אַחַר כָּךְ, וְאִם יִשָּׁאֲרוּ אֵיזֶה דְּבָרִים, שֶׁאַף עַל פִּי כֵן לֹא יוּכַל לַעֲמֹד עַל כַּוָּנָתוֹ, מַה בְּכָךְ", און אויב מען פארשטייט נישט דעם ערשטן מאל, וועט מען עס פארשטיין ביים צווייטן מאל; און אויב מען וועט נישט פארשטיין דעם צווייטן מאל - איז אויך גארנישט, "כִּי מַעֲלַת רִבּוּי הַלִּמּוּד עוֹלָה עַל הַכֹּל, וּכְמוֹ שֶׁאָמְרוּ רַבּוֹתֵינוּ זִכְרוֹנָם לִבְרָכָה: 'לִגְּמוֹר, וַהֲדַר לִסְבֹּר, וְאַף עַל גַּב דְּלָא יָדַע מַה קָאָמַר' שֶׁנֶּאֱמַר: 'גָּרְסָה נַפְשִׁי לְתַאֲבָה'", ווייל חכמינו זכרונם לברכה זאגן אז א מענטש זאל קודם אסאך זאגן די ווערטער פון די הייליגע תורה, אפילו ער פארשטייט נישט וואס ער לערנט, און דערנאך זאל ער לערנען צו פארשטיין, "כִּי עַל יְדֵי רִבּוּי הַלִּמּוּד שֶׁיִּלְמַד בִּמְהִירוּת, וְיִזְכֶּה לִלְמֹד הַרְבֵּה, עַל יְדֵי זֶה יִזְכֶּה לַעֲבֹר כַּמָּה פְּעָמִים אֵלּוּ הַסְּפָרִים שֶׁלּוֹמֵד, לְגָמְרָם, וְלַחֲזֹר לְהַתְחִיל, וּלְגָמְרָם פַּעַם אַחַר פַּעַם, וְעַל יְדֵי זֶה מִמֵּילָא יָבִין וכו'", ווייל אז מען געוואוינט זיך צו צו לערנען שנעל, קען מען זוכה זיין צו לערנען זייער אסאך; מען איז זוכה איבערצוגיין יעדע זאך זייער אסאך מאל, ביז מען איז זוכה דאס צו פארשטיין.

רבי נתן זאגט דארט: "וְדִבֵּר הַרְבֵּה מְאֹד בְּעִנְיָן זֶה, וְאִי אֶפְשָׁר לְבָאֵר דְּבָרִים אֵלּוּ בִּכְתָב הֵיטֵב, אֲבָל בֶּאֱמֶת הוּא דֶּרֶךְ עֵצָה טוֹבָה מְאֹד בְּעִנְיַן הַלִּמּוּד, כִּי עַל יְדֵי זֶה יְכוֹלִים לִזְכּוֹת לִלְמֹד הַרְבֵּה מְאֹד, לִגְמֹר כַּמָּה וְכַמָּה סְפָרִים, וְגַם יִזְכֶּה לְהָבִין הַדְּבָרִים יוֹתֵר מֵאֲשֶׁר הָיָה לוֹמֵד בְּדִקְדּוּק גָּדוֹל, כִּי זֶה מְבַלְבֵּל מְאֹד מִן הַלִּמּוּד", דער רבי האט זייער אסאך גערעדט פונעם דרך הלימוד, אז מען זאל נישט זוכן צו פארשטיין גלייך ווען מען לערנט, נאר מען זאל לערנען אסאך אן פארשטיין, ביז מען וועט זוכה זיין צו פארשטיין.

ווען מען לערנט אויף דעם סדר דרך הלימוד איז מען זוכה אנצוקומען אסאך מער ווי ווען מען לערנט שטייט און מען קלערט אריין אין יעדע ווארט, וואס דאס שטערט נאר דאס לערנען, "וְכַמָּה בְּנֵי אָדָם פָּסְקוּ מִלִּמּוּדָם לְגַמְרֵי עַל יְדֵי רִבּוּי הַדִּקְדּוּקִים שֶׁלָּהֶם, וּמְאוּמָה לֹא נִשְׁאַר בְּיָדָם", און זייער אסאך מענטשן האבן אינגאנצן אויפגעהערט צו לערנען צוליב דעם וואס זיי האבן געלערנט און געקוועטשט וכו'.

"אֲבָל כְּשֶׁיַּרְגִּיל עַצְמוֹ לִלְמֹד בִּמְהִירוּת כַּנִּזְכָּר לְעֵיל, בְּלִי דִּקְדּוּקִים הַרְבֵּה, הַתּוֹרָה תִּתְקַיֵּם בְּיָדוֹ, וְיִזְכֶּה לִלְמֹד הַרְבֵּה מְאֹד, גְּמָרָא וּפוֹסְקִים כֻּלָּם, וְתַנַ"ךְ וּמִדְרָשִׁים וְסִפְרֵי הַזוֹהַר וְקַבָּלָה, וּשְׁאָר סְפָרִים כֻּלָּם", אבער אז א מענטש געוואוינט זיך צו צו לערנען שנעלערהייט - אזוי ווי אויבן דערמאנט, וועט ער זוכה זיין צו לערנען זייער אסאך; ער וועט לערנען די גאנצע תורה - גמרא מיט אלע פוסקים, תנ"ך, אלע מדרשים, און זוהר הקדוש, "וּכְבָר מְבֹאָר שִׂיחָתוֹ שֶׁל רַבֵּנוּ זִכְרוֹנוֹ לִבְרָכָה, שֶׁטּוֹב לָאָדָם שֶׁיַּעֲבֹר בְּחַיָּיו בְּכָל הַסְּפָרִים שֶׁל הַתּוֹרָה הַקְּדוֹשָׁה", אזוי ווי דער רבי האט געוואלט, אז מיר זאלן דורך לערנען כל התורה כולה. עיין שם.

איך האב דיר נאך אסאך צו שרייבן אבער איך דארף מקצר זיין.

דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

א כתיבה וחתימה טובה, א גוט געבענטשט יאר.

בעזרת ה' יתברך - יום ד' פרשת דברים, ג' מנחם-אב, שנת תשפ"ד לפרט קטן

לכבוד ... נרו יאיר

קומענדיגע וואך מאנטאג, ערב ט' באב נאכמיטאג - עסט מען נאכטמאל, נאכדעם דאווענט מען מנחה און מען גייט אהיים עסן די סעודת המפסקת.

ערב ט' באב ווען מען עסט די לעצטע סעודה, די סעודת המפסקת - טאר מען נישט עסן ביי די סעודה מער ווי איין תבשיל; מיר פירן זיך צו עסן א הארטע איי, מיט א שטיקל ברויט איינגעטינקען אין אש.

די סעודה עסט מען זיצנדיג אויף דער ערד אדער אויף א קליין בענקל אונטער דריי טפחים.

מען זאגט פאר די קינדער אז דאס טוען מיר צוליב וואס מיר טרויערן אז מיר זענען שוין אזוי לאנג אין גלות, מיר זענען פארטריבן צווישן די פעלקער.

ביי די זמן וואס מען הויבט אן פאסטן - טוט מען זיך אויס די שיך, ווייל ט' באב טאר מען נישט גיין מיט שיך. אויך דארפן זיך מאן און ווייב דערווייטערן וכו'. אויך טאר מען זיך נישט שמירן דעם גוף און נישט די פנים. אויך איז אסור אין ט' באב זיך צו באדן, אפילו קינדער באדט מען נישט, און אפילו די הענט וואשט מען נאר ביז די עק פינגער. אויך די פנים וואשט מען נישט, און די שמוץ ביי די אויגן מעג מען אראפנעמען מיט פייכטע הענט.

מאנטאג נאכט וועלן מיר זיך אלע אוועק זעצן אויף דער ערד און זאגן מגילת איכה, מיר וועלן אלע וויינען אויף דעם ביטערן גלות, אויך ט' באב אינדערפרי נאך קריאת התורה זאגן מיר מגילת איכה, מיר זיצן אויף דער ערד, מיר קלאגן אויפן חורבן בית המקדש.

ט' באב ביינאכט פאסטן אלע, אפילו קינדער, אלע טרויערן אויפן גלות. די טאטע גייט אין שול און נעמט מיט די קינדער וואס קענען מיט זאגן איכה, די קליינע קינדער לייגט מען שלאפן, און די מאמע זיצט מיט די טעכטער אויף דער ערד, די טעכטער וואס פארשטייען שוין וואס מען רעדט, און מען דערציילט מגילת איכה.

אינדערפרי קענען קינדער עסן, אבער נישט קיין נאש; מען לערנט אויס די קינדער אז אלע דארפן טרויערן אויפן חורבן בית המקדש.

אויך מיידלעך פון די צוועלף יאר, אויך ווייבלעך - אלע פאסטן; אויב איז מען אין די חדשים וואס מען ווארט, אדער אין די חדשים וואס מען זייגט - זאל מען פרעגן א רב אויב מען דארף פאסטן.

ט' באב, ווער עס שלאפט געווענליך מיט צוויי קישנס שלאפט מיט איין קישן, און ווער עס שלאפט מיט איין קישן שלאפט אן קיין קישן.

ט' באב גריסט מען זיך נישט ביז חצות היום, און פאר די עם הארצים וואס ווייסן נישט די הלכה, און אז מען וועט זיי נישט צוריק גריסן וועלן זיי זיך באליידיגן און עס וועט ווערן א מחלוקת - זיי מעג מען צוריק גריסן אונטער די נאז.

ט' באב לערנט מען נישט ווייל מען דארף טרויערן, און לערנען תורה מאכט פרייליך. נאכמיטאג נאך מנחה קען מען לערנען שיעורים כסדרן וואס מען לערנט יעדן טאג, ווי ח"י פרקים משניות, יום תהלים, וכדומה.

דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

בעזרת ה' יתברך - יום ב' פרשת פנחס, ט"ז תמוז, שנת תשפ"ד לפרט קטן

מיין טייערער ... נרו יאיר

איך האב ערהאלטן דיין בריוו.

דו פרעגסט פארוואס נאכן ליל שישי שיעור האב איך זיך אוועק געדרייט די פנים און איך בין נישט צוגעגאנגען צו דיר וכו'; איך וועל דיר זאגן פארוואס, איך האב זיך דערשראקן פון דיין עצבות און מרה שחורה, איך קען דאס נישט סובל זיין; מיר איז ממש אן אפקומעניש צו האבן מיט בעלי מרה שחורה.

עס איז מיר א וואונדער אז נאכן אזויפיל הערן דעם הייליגן רבינ'ס קול ווי דער רבי האט געשריגן (שיחות הר"ן, סימן קנג; ליקוטי מוהר"ן חלק ב', סימן עח): "געוואלד, זייט אייך נישט מייאש" - זאלסטו נאכאלץ ליגן אין אזא עצבות, און זיין אזוי מרה שחורה'דיג?! בייג צו דיינע אויערן צום געשריי פון רבי'ן, רבי נתן זאגט (שם): "דער רבי האט דאס געשריגן מיט זיין גאנצע כח, ער האט געשריגן מעומק הלב 'גִּיוַואלְד, זַייט אַייךְ נִישְׁט מְיַיאֵשׁ, קֵיין יֵאוּשׁ אִיז גָארְנִישְׁט פַארְהַאנֶען'", עס איז נישטא אזא זאך ווי יאוש, פון יעדע פראבלעם קען מען ארויסקריכן, און אין יעדע פראבלעם איז דא הרחבה. אזוי ווי דער רבי איז מגלה א סוד ווי מען קען אריבערגיין שווערע מצבים, די סוד פון "בצר, הרחבת לי"; דער רבי זאגט (לקוטי מוהר"ן חלק א', סימן קצה): "אִם יִסְתַּכֵּל הָאָדָם עַל חַסְדֵּי ה'", אויב מען וועט קוקן אויף די חסדים וואס דער אייבערשטער טוט; "יִרְאֶה, שֶׁאֲפִלּוּ בְּעֵת שֶׁהַשֵּׁם יִתְבָּרַךְ מֵצֵר לוֹ", אפילו ווען ער האט שווערע טעג, "גַּם בְּהַצָּרָה בְּעַצְמָהּ הַשֵּׁם יִתְבָּרַךְ מַרְחִיב לוֹ וּמַגְדִּיל חַסְדּוֹ עִמּוֹ", זאל ער גוט קוקן, וועט ער זען אז אין די צרה מאכט אים דער אייבערשטער גוט.

נעכטן בין איך געווען באזוכן א איד אין תפיסה, איך האב געטראכט פון דיר, ווי דו ביסט א פרייער מענטש; דו גייסט, דו קומסט, דו לעבסט, און נאכאלץ ביסטו נישט פרייליך, און אין תפיסה, דער איד וועם איך האב באזוכט - האט נאר געשמייכלט און נאר גערעדט דיבורי אמונה, נאר גערעדט פונעם אייבערשטן.

א שאד דו גייסט נישט אין תפיסה, וועסט צוויי מאל פארדינען; איינס דו וועסט מחי' זיין א איד, די גרעסטע זאך צו וואס מען קען צוקומען איז צו מחי' זיין א איד, מוהרא"ש זאגט נאך פונעם הייליגן בעל שם טוב זכותו יגן עלינו: "עס לוינט א נשמה זאל אראפקומען און ליידן זיבעציג יאר, אבי צו קענען א טובה טון א איד", אז מען קומט באזוכן די ארעסטאנטן געבט מען זיי פשוט לעבן, מען איז זיי אזוי מחי'; נאכמער וועט דאס דיר העלפן - זאלסט ארויסגיין פון די עצבות און מרה שחורה, אנהויבן זיין דאנקבאר דעם אייבערשטן פאר די חסדים וואס ער טוט מיט דיר און נישט קוקן אויף אלעס שווארץ.

וואס פעלט דיר אין לעבן? אלס בחור האסטו געוויינט ווילסט א שידוך, געלויבט דעם אייבערשטן האסט חתונה געהאט, האסט א טייערע ווייב, יעצט זארגסטו וואס גייט זיין אין צוואנציג יאר ארום ווען דיינע קינדער גייען זיין מאדערנע קינדער... זאג מיר, דו האסט נישט וואס צו טון? דו זארגסט פאר צוואנציג יאר ארום, ביז אהין פעלט דיר גארנישט, איז וואו איז דיין שמייכל? דו ביסט געזונט, דיין ווייב איז געזונט - וואס נאך ווילסטו?!

איך מיין דו דארפסט צוריק אנהויבן לערנען דיינע שיעורים כסדרן, אכצן פרקים משניות, אנהויבן צוריק בלעטערן די גמרא; אנשטאט זיצן אויפן טעבלעט און קוקן און קוקן, און גארנישט באקומען, נאר עצבות ומרה שחורה.

ברודער, באנוץ זיך מיט די עצות פון רבי'ן, לאז אפ די מאוויס, קליפס; בלעטער די תהלים, בלעטער די ליקוטי מוהר"ן - וועסטו ארויסגיין פון דיין עצבות ומרה שחורה.

דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

בעזרת ה' יתברך - יום ד' פרשת אחרי-ב', כ"ג ניסן, אסרו חג, ח' לעומר, שנת תשפ"ד לפרט קטן

לכבוד ... נרו יאיר

שטארק זיך מיט דיינע שיעורים כסדרן, בעיקר זאלסטו זיין שטארק אין לערנען משניות, זאג יעדן טאג כאטשיג אכצן פרקים משניות; קענסט זיך נישט פארשטעלן די גרויסע סגולות וואס ליגט אין משניות, עס נעמט ארויס דעם מענטש פון אלע קליפות און פון אלע טומאות.

מוהרא"ש זאגט, ער האט מקובל פון אנשי שלומינו, דאס וואס דער רבי זאגט אין שיחות הר"ן (סימן יט) אז ווער עס וועט לערנען יעדן טאג כך וכך אפילו ער זינקט אין די טומאה, ער טוט עבירות - וועט ער ווערן אן ערליכער איד, זאגט מוהרא"ש, דאס מיינט מען ח"י פרקים משניות, אויף דעם זאגט דער רבי (שם): "שֶׁאֲפִילּוּ אוֹתָן הָאֲנָשִׁים הָרְחוֹקִים מִן הַקְּדֻשָּׁה מְאֹד, שֶׁנִּלְכְּדוּ בִּמְצוּדָה רָעָה, עַד שֶׁרְגִילִין בַּעֲבֵרוֹת חַס וְשָׁלוֹם רַחֲמָנָא לִצְלָן", אפילו א מענטש וואס איז זייער ווייט פון קדושה - ער טוט עבירות רחמנא לצלן, און ער איז שוין אראפגעפאלן אין שאול תחתית, "אַף עַל פִּי כֵן, הַכֹּחַ שֶׁל הַתּוֹרָה גָּדוֹל כָּל כָּךְ, עַד שֶׁיְּכוֹלָה לְהוֹצִיא אוֹתָם מִן הָעֲבֵרוֹת שֶׁרְגִילִין בָּהֶם חַס וְשָׁלוֹם, וְאִם יַעֲשׂוּ לָהֶם חֹק קָבוּעַ וְחִיּוּב חָזָק לִלְמֹד בְּכָל יוֹם וָיוֹם כָּךְ וְכָךְ, יִהְיֶה אֵיךְ שֶׁיִּהְיֶה, בְּוַדַּאי יִזְכּוּ לָצֵאת מִמְּצוּדָתָם הָרָעָה עַל יְדֵי הַתּוֹרָה, כִּי כֹּחַ הַתּוֹרָה גָּדוֹל מְאֹד"; אויב וועט ער זיך מאכן א קביעות צו לערנען יעדן טאג כך וכך - וועט ער סוף כל סוף ארויסגיין פון זיין בלאטע, ווייל די כח פון תורה איז אזוי גרויס אז עס נעמט ארויס דעם מענטש פון זיין שלעכטס.

איך וויל האבן א קשר מיט דיר.

דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

בעזרת ה' יתברך - יום ב' פרשת פקודי, ב' דראש חודש אדר ב', שנת תשפ"ד לפרט קטן

לכבוד ... נרו יאיר

דעם פארגאנגענעם שבת פרשת ויקהל בין איך געווען אין שטעטל קרית ברסלב, עס איז געווען אויסנאם שיין, איך האב זייער הנאה געהאט צו פארברענגען מיט אנשי שלומינו, אלע זענען דארט פרייליך, מען לעבט מיט די עצות פון רבי'ן.

פרייטאג צו נאכטס האב איך געדאווענט אין בית המדרש פעולת הצדיק, עס איז געווען זייער שיין צו דאווענען דארט, מען דאווענט מיט א חיות און א געשמאק, די עלטערן זיצן מיט די קינדער, מען איז נישט פויל, מען איז מחנך די קינדער צו דאווענען. איך האב געזען די עלטערן ברענגען זיך מיט גוטע זאכן, קענדיס - פאר די קינדער, מיט דעם ציען זיי אן די קינדער זאלן וועלן בלייבן זיצן נעבן זיי און מיט דאווענען.

נאכן דאווענען האבן מיר געטאנצן "סימן טוב" פאר די בר מצוה פון א בחור וואס די משפחה קומט פון אומן; ביי די מלחמה זענען זיי אנטלאפן פון אומאן קיין שטעטל קרית ברסלב. איך האב געזאגט דעם בחור עס זאל אים נישט וויי טון אז ער איז נישט אין אומאן, יעצט איז ער ביים רבי'ן אליין; ווייל דארט וואו מען רעדט פון רבי'ן - דארט געפינט זיך דער רבי. מיר האבן גערעדט אז דער רבי האט געזאגט (חיי מוהר"ן, סימן קצז; ריז): "אין אומאן איז גוט צו ליגן"; דער רבי האט נישט געזאגט מען זאל דארט וואוינען, וואוינען דארף מען אין א פלאץ וואו עס איז דא אן ערליכע חדר פאר די אינגלעך, אן ערליכע שולע פאר די מיידלעך, און א שול וואו מען קען זיך צאמקומען רעדן פון רבינ'ס עצות.

די גבאים האבן מיר געבעטן צו רעדן אפאר ווערטער נאכן דאווענען; גבאים דארף מען פאלגן, אז א גבאי שיקט צו צום עמוד דארף מען צוגיין, אז א גבאי זאגט זיין שטיל דארף מען זיין שטיל; די הצלחה פון א שול איז - אז מען האט דרך ארץ פאר די גבאים, עס איז דא א משמעת; האב איך אויך געפאלגט און גערעדט אפאר ווערטער פון דאס גרויסקייט פון דעם שבת - שקלים, אז מען קען זוכה זיין צו באקומען א גראדן קאפ, אן אויפגעהויבענעם קאפ. אזוי ווי חכמינו זכרונם לברכה זאגן אז דעם שבת קומט משה רבינו "וזוקף ראשן של ישראל" (תנחומא כי תשא, ג), מיר האבן זיך מחזק געווען מען זאל רעדן צום אייבערשטן, בעטן אין די אייגענע שפראך מען זאל זוכה זיין צו א ריינע מח מחשבה.

נאכן דאווענען - אויפן וועג אהיים - האבן מיר געשמועסט שיינע זאכן פון רבי'ן, פון מוהרא"ש. עס איז א מהלך פון בערך א שעה, אבער מען האט נישט געשפירט ווי מען גייט א לאנגע וועג, ווייל ווען מען רעדט פון רבי'ן איז אזוי געשמאק. איך געדענק, מיר פלעגן גיין צו מוהרא"ש געוויסע שבתים, מיר האבן אריין געוואקט פון וויליאמסבורג קיין בארא פארק, א וועג פון צוויי שעה, עס איז געווען פון די געשמאקסטע צייטן, די גאנצע וועג האבן מיר גערעדט פון רבי'ן און פון די עצות פון רבי'ן, מען האט נישט געשפירט ווי מען גייט א ווייטע וועג.

שבת אינדערפרי האבן מיר געלערנט סידור עת רצון, די שטיקל פון "מצות אהבת ישראל", מקבל זיין פארן דאווענען די מצוה פון "ואהבת לרעך כמוך". מוהרא"ש זאגט דארט, ווען מען האט א פיינט, מען האט צוטון מיט אנדערע - גייט די גאנצע דאווענען אוועק מיט טראכטן פון דעם פיינט און פון די מענטשן מיט וועם מען האט צו טון, אבער ווען מען איז מקבל די מצוה פון 'ואהבת לרעך כמוך', מען האט ליב יעדן איינעם, עס גייט גארנישט אן, עס גייט נישט אן קיין זאכן פון אנדערע, מען ווייסט 'אלעס איז דער אייבערשטער, ער איז ממלא כל עלמין און ער איז סובב כל עלמין, עס איז נישטא קיין מציאות מבלעדיך כלל, און אין יעדע תנועה איז ער, דומם צומח חי מדבר - אלעס איז ער אליין' - דעמאלט קען מען דאווענען.

איך האב אויסגעפרעגט אנשי שלומינו ווער עס האט שוין אמאל געלערנט דעם סידור עת רצון, קינער האט נישט געלערנט דעם סידור, אינטערעסאנט, מען איז עוסק אין הפצה, און פאר זיך אליין לערנט מען נישט די ספרים, אפשר זאל מען רופן די מפיצים אין שטעטל, זיי זאלן קומען מפיץ זיין פאר אנשי שלומינו דעם סידור, עס איז פון די שענסטע ספרים וואס מוהרא"ש האט אונז געשריבן; אז מען לערנט די סידור איז ביטול הבחירה, מען ווערט צוגעקלעבט צום אייבערשטן.

אויך האבן מיר געלערנט די שטיקל פון "כניסה לבית הכנסת", פון קומען אין שול מיט דרך ארץ; מיר האבן געלערנט וואס מוהרא"ש שרייבט, כמעט אלע השגות פון אריז"ל האט ער זוכה געווען פון קומען אין שול מיט א ציטער און א דרך ארץ, עיין שם.

דאס דאווענען איז געווען זייער שיין און ווארעם, די מלמדים האבן גענומען די קינדער נעבן דעם בעל תפילה און צוזאמען געזינגען די הערליכע שטיקליך פון "אור פניך עלינו אדון נשא", עס איז געווען אזוי שיין, עס האט געעפנט די הארץ זיך צו קענען אויסגיסן צום אייבערשטן און בעטן: "'אור פנים עלינו אדון נשא', הייליגער באשעפער, העלף מיר זאלן שוין זוכה זיין צו לעבן מיט דיר, טראכטן נאר פון דיר, רעדן פון דיר און נאר דיך זען'.

וואס זאל איך דיר זאגן, אז מען פאלגט דעם רבי'ן, מען איז זיך מתבודד, מען רעדט צום אייבערשטן אין די אייגענע שפראך - איז די גאנצע דאווענען אנדערש, מען פלעכט אריין אינעם דאווענען אייגענע תפילות, ווערט די גאנצע דאווענען א שטיק התבודדות.

שבת אינדערפרי בין איך געגאנגען אין פעלד שפאצירן, עס איז געווען א שיינע וועטער, נישט צו קאלט, עס איז געווען א מחי'. איך האב געשפירט טעם גן עדן, דאס איז נישטא אין שטאט; אין שטאט גייט מען אויך שפאצירן, אבער די שפאצירן אין שטעטל אין פעלד - איז גאר אנדערש; וואויל איז דער וואס לעבט מיט דעם, וואויל איז דער וואס לאזט זיך נישט נארן.

נאכן דאווענען ביי ספורי מעשיות האבן מיר געלערנט פון די מעשה פון די חגר (ספורי מעשיות, מעשה ג), אז די שדים האבן צוגענומען די כח פונעם קעניג, האבן מיר גערעדט אז די כח דאס איז די מח, ווייל ווי לאנג דער מענטש לעבט מיט אמונה האט ער כח פאר אלעס, און ווען מען פארלירט די אמונה - פארלירט מען די כח.

אויך האבן מיר גערעדט, דער רבי זאגט אין די מעשה אז דער חבר האט געזאגט פאר די טאטע און מאמע פון די שדים אז "מיין משפחה נאמען האבן זיי נישט געקענט, דעריבער האבן זיי מיר נישט געקענט מזיק זיין, אבער דיין זונ'ס נאמען האבן זיי געקענט - האבן זיי אים גענומען און מען פייניקט אים"; דא איז מרומז די זאך פון מאכן אן עסק פון זיך און פון די משפחה, די וואס זענען בטל צום אייבערשטן - קען מען גארנישט טון.

דאנערשטאג נאכט איז געווען די וועכנטליכע שיעור אין סטעטן איילאנד, עס איז זייער א שיינע ווינקל דארט, זייער א שיינע חבורה פון אנשי שלומינו.

מוצאי שבת איז געווען א שיינע מלוה מלכה מיט א סעודת ראש חודש, מיר האבן גערעדט אז מען דארף אסאך בעטן דעם אייבערשטן מען זאל בלייבן מקושר צום צדיק, בלייבן ביים רבי'ן. דער רבי האט דערציילט, ער איז געווען ביי א חתונה און דער בדחן האט זיך פארשטעלט ווי אן אדמו"ר; געמאכט תנועות, געפראוועט, און ער איז ארויס און צוריק געקומען אנגעטון ווי א גלח, און דער גאנצער עולם האט געלאכט; האט דער רבי געזאגט: "אט איז מען א מלאך און אט איז מען א גלח"; האבן מיר גערעדט פון דעם ווי שטארק מען דארף בעטן דעם אייבערשטן מען זאל בלייבן מיט די געפיל צום רבי'ן, אט ברענט מען, מען שפירט אלע טעמים פון התקרבות לצדיק וואס מאכט דיך בענקען צום אייבערשטן, און אט פאלט מען אראפ, מען ווערט א חסיד שנפל, וואס איז אזוי שלעכט - גרוע ממשומד, מען קילט זיך אפ, מען ווערט קלוג, מען פארשטייט בעסער פון רבי'ן, רחמנא לצלן.

דער רבי ברענגט דעם מענטש צו אזעלכע שיינע זאכן, און דאך איז די בחירה אזוי גרויס; נאכן באקומען פון רבי'ן א וועג צו לערנען, א וועג צו ווערן נאנט צום אייבערשטן און א וועג ווי צו לעבן מיט די ווייב - פלוצלונג ווערט מען קלוג און מען הויבט אן טראכטן 'וואס דארף איך דאס אלעס? וואס איז שלעכט אן דעם?' מען דארף אסאך בעטן דעם אייבערשטן אויף דעם.

נאכן דרשה איז געווען א שיינע מעמד, די קינדער זענען געקומען מיט זייערע אוצרות, אלע האבן געזאגט זייערע סיומים, א תענוג ונחת צו זען די קינדער ווי אלע האבן שיעורים אין משניות און גמרא.

איך וויל דיך בעטן זאלסט זיך אויפפרישן, זאלסט צוריק אנהויבן דיינע שיעורים, זאלסט אפלאזן די צאמקומען פון חברים וואס מען רעדט פאליטיק און מען טרינקט לחיים, נעם צוריק די עכטע חברים, די הייליגע ספרים; די משניות, גמרא, מדרש, ספרי רבינו; די חברים וועלן דיך ברענגען צו די העכסטע מדריגות.

אם ירצה ה' די וואך שבת און אזוי אויך די קומענדיגע וואך שבת, אויך פורים און שושן פורים וועל איך זיין אין וויליאמסבורג.

פורים, זונטאג פארנאכטס וועט זיין א סעודה אין ישיבה, אזוי אויך שושן פורים נאכמיטאג וועט זיין א סעודה אין ישיבה.

מיר האבן א רבי מיט גוטע עצות, מיר דארפן איין זאך, מיר דארפן פאלגן דעם רבי'ן, מיר דארפן אוועק לייגן די אייגענע שכל און טון וואס די הייליגע צדיקים זאגן אונז.

א פרייליכן חודש.

בעזרת ה' יתברך - יום ד' פרשת כי תשא, י"ט אדר א', שנת תשפ"ד לפרט קטן

לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר

איך האב ערהאלטן דיין מעסעדזש.

וואס איז בכלל די פראגע? אוודאי און אוודאי זאלסטו ענדערש מאכן די האטליין ווי לערנען דיינע שיעורים; ווייל וויפיל פרקים משניות און דפים גמרא קענסטו לערנען אין איין שעה? מען קען נישט לערנען מער וויפיל מען קען אנקומען אין א שעה, אבער אז דו וועסט ארויפלייגן די שיעורים אויפן האטליין "קול ברסלב", וועלן אסאך מענטשן באקומען חיזוק און אנהויבן לערנען, וועסטו האבן אין איין שעה הונדערטער פרקים משניות און הונדערטער בלעטער גמרא אין איין שעה.

דאס איז וואס די הייליגע חכמים זאגן (ירושלמי ברכות ה', א): "העוסק בצורכי ציבור", ווער עס העלפט אנדערע, "כעוסק בדברי תורה", איז דאס גערעכנט ווי לערנען תורה; ווייל אז מען איז מחזק אנדערע מיט די עצות פון רבי'ן, מען בלאזט אריין א חיות אין אידישע קינדער, מען ברענגט אריין סדר דרך הלימוד אין די וועלט – לערנען אלע.

זע ארויפצולייגן יעדע וואך אויפן טעלעפאן די שיעורים פאר מלמדים און טיטשערס, אויך די וועכנטליכע פרויען שיעור, ווייל הונדערטער און טויזנטער ווארטן ספעציעל אויף די שיעורים, און אז די מלמדים, טיטשערס און מאמעס – וועלן לעבן מיט די הקדמות פון רבי'ן, וועלן אלע קינדער פון די קומענדיגע דור לעבן מיט אמונה, מיט קדושה וכו', און משיח קומט.

בעזרת ה' יתברך - יום ה' פרשת תצוה, שובבי"ם, י"ג אדר א', שנת תשפ"ד לפרט קטן

לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר, קרית יואל

איך בין אזוי פרייליך צו הערן אז דו לערנסט יעדן טאג דיינע שיעורים כסדרן בכל חלקי התורה, על פי סדר דרך הלימוד פון הייליגן רבי'ן, צו לערנען כסדרן אפילו אן פארשטיין (כמבואר בשיחות הר"ן, סימן עו), דו לערנסט משניות און דו האסט שוין זוכה געווען צו מסיים זיין די דרייצנטע מאל גאנץ ששה סדרי משנה; וואויל איז דיר, וואויל איז דיין חלק בזה ובבא.

וואס וויינסטו אז דו ביסט געדרוקט, דו ביסט דאך רייך, דו ביסט אן עושר, דאס איז אמת'ע עשירות. די הייליגע חכמים זאגן (שבת קכ.) אויפן פסוק (ישעיה ג, ז): "'וּבְבֵיתִי אֵין לֶחֶם וְאֵין שִׂמְלָה', זֶה שֶׁאֵין בְּיָדִי לֹא מִקְרָא וְלֹא מִשְׁנָה וְלֹא תַּלְמוּד", ווער איז ארעם? ווער האט גארנישט? איינער וואס רעדט פאליטיק, איינער וואס קאכט זיך וועןג מחלוקות צווישן קהילות, חסידות, אן תורה, אן משניות, דער איז ארעם; דו ביסט רייך, דו ביסט גליקליך.

ברודער, טאנץ א טענצל "אשרינו מה טוב חלקינו שזכינו להתקרב לרבינו"; דו ביסט רייך און דו ביסט שוין נישט קיין רחמנות, א רחמנות איז א נשמה וואס קומט ארויף נאקעט אן ענדיגן אפילו איין מאל ששה סדרי משנה.

בעזרת ה' יתברך - יום ג' פרשת ויגש, ז' טבת, שנת תשפ"ד לפרט קטן

לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר

איך האב גאר גוטע זכרונות פון דיר אין ישיבה, ווי דו לערנסט דיינע שיעורים; חומש איינגעטיילט אויף די וואך, משניות און תהילים.

איך האף צום אייבערשטן אז דו האלסט אן דאס לערנען תורה; חומש, משניות און תהילים.

טייערער ברודער, נאר אז מען לערנט תורה – איז מען פרייליך, נאר אז מען לערנט תורה איז מען צופרידן מיט זיך אליינס, מיט די ווייב און קינדער.

אויך זאלסטו רעדן צום אייבערשטן יעדן טאג אפאר ווערטער אין דיין שפראך – אידיש; בעט פאר דיר און פאר דיין משפחה.

איך בענק נאך דיר.

בעזרת ה' יתברך - יום ה' פרשת נח, ד' מר-חשון, שנת תשפ"ד לפרט קטן

לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר

מיין הארץ גייט אויס פאר דיר, עס איז מיר צעריסן אויף שטיקער צו זען ווי דו ווארסט אויף דיין שידוך אזוי לאנג, און גארנישט רוקט זיך נישט; עס גייט אריבער א יאר און נאך א יאר, אלע דיינע חברים מאכן שוין אפשערנס, און נאך אביסל איז שוין דא בר מצווה'ס - און ביי דיר גייט נישט קיין שידוך.

וואס זאל איך דיר זאגן מיין טייערער ליבער ברודער, איך האב דיר נישט וואס צו זאגן, איין זאך קען איך דיר זאגן: "לאז נישט אפ די אמונה, לאז נישט אפ די אמונת חכמים און חס ושלום אפלאזן דיינע עבודות השם"; דו זיי ממשיך מיט דיינע שיעורים כסדרן, מיט דיין שיעור אין חומש, משניות, גמרא וכו' וכו', און גיי ווייטער התבודדות, ביז דער אייבערשטער וועט דיר העלפן.

איין זאך וויל איך פון דיר, דו זאלסט זיך אונטערנעמען צו זאגן יעדן טאג די תפילה וואס מוהרא"ש האט געשריבן פאר בחורים וואס זענען שוין העכער צוואנציג, וואס חכמינו זכרונם לברכה זאגן (קידושין כט:) אויב מען האט נישט חתונה איידער די צוואנציג - וועלן די ביינער צעגיין, מען שעלט דעם בחור: "תיפח עצמותיו"; מוהרא"ש האט געשריבן א מורא'דיגע תפילה, ווי אין די תפילה טענה'ט מען זיך אויס מיטן אייבערשטן: "רבונו של עולם, נישט גענוג עס גייט מיר נישט קיין שידוך, שעלט מען מיך אז מיינע ביינער זאלן צעגיין? רבונו של עולם, נישט גענוג איך פאל אין עבירות, איך וויל אזוי שטארק זיין אפגעהיטן, איך וויל אזוי שטארק שוין לעבן אן ערליכע לעבן, א געזונטע לעבן מאן און ווייב - שעלט מען מיר..."

וויל איך דיר בעטן זאלסט מיר זאגן אז דו גייסט יעדן טאג זאגן די תפילה, עס מוז נישט זיין מיט געפיל, דער עיקר, זאלסט יעדן טאג זאגן די תפילה; זאג איך דיר צו, עס וועט נישט אריבערגיין קיין סאך צייט און דו וועסט האבן דיין שידוך.

"רִבּוֹנוֹ שֶׁל עוֹלָם, הֵיילִיגֶער בַּאשֶׁעפֶער, הֶעלְף מִיר אַז אִיךְ זָאל שׁוֹין זוֹכֶה זַיין צוּ טְרֶעפְן אַ גוּטֶע שִׁידוּךְ, אִיךְ זָאל זוֹכֶה זַיין חֲתוּנָה צוּ הָאבְּן שְׁנֶעל אוּן גְרִינְג אוּן נִישְׁט דַארְפְן וַוארְטְן מֶער אַזוֹי לַאנְג.

הֵיילִיגֶער בַּאשֶׁעפֶער אִיךְ וֵוייס אַז אִיךְ הָאבּ זִיךְ נִישְׁט אוֹיפְגֶעפִירְט וִוי עֶס דַארְף צוּ זַיין, אוּן אַז אִיךְ בִּין נִישְׁט אֵייבִּיג גֶעוֶוען אַזוֹי וואוֹיל אוּן עֶרְלִיךְ. אִיךְ בֶּעט דִיר אָבֶּער, רִבּוֹנוֹ שֶׁל עוֹלָם, אַז דוּ זָאלְסְט נִישְׁט קוּקְן אוֹיף דֶעם אוּן צוּלִיבּ דֶעם צוּרִיק הַאלְטְן מַיין שִׁידוּךְ. זֵיי מִיר מוֹחֵל אוֹיף אַלֶעס וָואס אִיךְ הָאבּ נִישְׁט גוּט גֶעטוּן, אוּן הֶעלְף מִיר אַז אִיךְ זָאל שׁוֹין שְׁנֶעל חֲתוּנָה הָאבְּן, אוּן דָאס וֶועט מִיר הֶעלְפְן אוּן רַאטֶעוֶוען אַז אִיךְ זָאל מֶער נִישְׁט טוּן קַיין עֲבֵירוֹת אוּן אִיךְ זָאל שׁוֹין זַיין וואוֹיל אוּן עֶרְלִיךְ.

וָואס זָאל אִיךְ טוּן, רִבּוֹנוֹ שֶׁל עוֹלָם? פוּן מַיין זַייט בִּין אִיךְ גְרֵייט חֲתוּנָה צוּ הָאבְּן הַיינְט נַאכְט! וָואס קֶען אִיךְ טוּן אַז אִיךְ הָאבּ נָאכְנִישְׁט גֶעטְרָאפְן מַיין שִׁידוּךְ? אִיךְ וַוארְט אוּן אִיךְ וַוארְט אוּן אִיךְ בֶּעט דִיר שׁוֹין אַזוֹי לַאנְג אַז אִיךְ וִויל שׁוֹין חֲתוּנָה הָאבְּן, אוּן דֶערְוַוייל אִיז עֶס נָאכְנִישְׁט אָנְגֶעקוּמֶען.

דִי חַזַ"ל זָאגְן אוּנְז אַז וֶוען אֵיינֶער הָאט חֲתוּנָה נָאךְ דִי צְוָואנְצִיג יָאר, וֶועט עֶר שׁוֹין זַיין גַאנְץ לֶעבְּן טְרַאכְטְן פוּן עֲבֵירוֹת, אוּן דוּ זָאגְסְט אוֹיף אַזַא מֶענְטְשׁ אַז זַיינֶע בֵּיינֶער זָאלְן צוּגֵיין. פַארְוָואס זָאל מִיר קוּמֶען אַזַא הַארְבֶּער עוֹנֶשׁ אַז אִיךְ זָאל מַיין גַאנְץ לֶעבְּן טְרַאכְטְן פוּן עֲבֵירוֹת, אוּן אַז מַיינֶע בֵּיינֶער זָאלְן צוּגֵיין? וָואס בִּין אִיךְ דֶען שׁוּלְדִיג? פַארְוָואס קוּמְט עֶס מִיר? אִיז מִיר נִישְׁט גֶענוּג דִי שְׁרֶעקְלִיכֶע פַּיין אוּן וֵוייטָאג וָואס אִיךְ הָאבּ פוּן דֶעם אַלֵיין אַז אִיךְ הָאבּ נָאכְנִישְׁט חֲתוּנָה גֶעהַאט?

הֵיילִיגֶער בַּאשֶׁעפֶער הֶעלְף מִיר אַז אִיךְ זָאל זוֹכֶה זַיין צוּ הָאבְּן סַבְלָנוּת אוּן גֶעדוּלְד, אוּן אוֹיסְוַוארְטְן מִיט רוּאִיגְקֵייט בִּיז אִיךְ וֶועל שׁוֹין זוֹכֶה זַיין חֲתוּנָה צוּ הָאבְּן. הֶעלְף מִיר אַז אִיךְ זָאל נִישְׁט הָאבְּן קַיין קֻשְׁיוֹת אוֹיף דִיר. הֶעלְף מִיר אַז אִיךְ זָאל גְלֵייבְּן מִיט אַ שְׁטַארְקֶע אֱמוּנָה אַז דוּ טוּסְט אַלֶעס נָאר צוּם גוּטְן, אוּן יֶעדֶע זַאךְ הָאט אַ פּוּנְקְטְלִיכֶער חֶשְׁבּוֹן, אוּן מִיט דֶעם זָאל אִיךְ זִיךְ שְׁטַארְקְן אוּן נִישְׁט זַיין אַזוֹי צוּבְּרָאכְן פוּן מַיינֶע שְׁוֶוערִיקַייטְן.

הֵיילִיגֶער בַּאשֶׁעפֶער, נָאר דוּ קֶענְסְט מִיר פַארְשְׁטֵיין! נָאר דוּ וֵוייסְט מַיינֶע גֶעפִילְן! וִוי אַזוֹי אִיךְ שְׁפִּיר זִיךְ אַזוֹי פַארְשֶׁעמְט אוּן דֶערְנִידֶערְט פוּן מִיר אַלֵיין! אַז אַלֶע מַיינֶע חֲבֵרִים הָאבְּן שׁוֹין חֲתוּנָה גֶעהַאט אוּן נָאר אִיךְ בִּין גֶעבְּלִיבְּן אַלֵיין! הֶעלְף מִיר אַז דִי בִּזְיוֹנוֹת זָאלְן זַיין פַאר כַּפָּרַת עַווֹנוֹת אַז מִיט דֶעם זָאל אִיךְ אָפְּקוּמֶען אַלֶע מַיינֶע עֲבֵירוֹת, אִיךְ זָאל מֶער נִישְׁט דַארְפְן לַיידְן אַזוֹיפִיל אוּן אִיךְ זָאל שׁוֹין זוֹכֶה זַיין חֲתוּנָה צוּ הָאבְּן בְּקָרוֹב.

אִיךְ וֵוייס אוּן אִיךְ גְלֵייבּ, הֵיילִיגֶער בַּאשֶׁעפֶער, אַז דוּ וֶועסְט מִיר זִיכֶער נִישְׁט פַארְלָאזְן. סוֹף כָּל סוֹף וֶועל אִיךְ זוֹכֶה זַיין חֲתוּנָה צוּ הָאבְּן. אוּן דֶערְפַאר בֶּעט אִיךְ דִיר, רִבּוֹנוֹ שֶׁל עוֹלָם, אַז וֶוען אִיךְ וֶועל שׁוֹין חֲתוּנָה הָאבְּן זָאל אִיךְ זוֹכֶה זַיין צוּ הָאבְּן אַ גוּטֶע שָׁלוֹם בַּיִת, אִיךְ זָאל זִיךְ קֵיינְמָאל נִישְׁט קְרִיגְן אִינְדֶערְהֵיים, עֶס זָאל שְׁטֶענְדִיג הֶערְשְׁן בַּיי אוּנְז אַהֲבָה וְאַחְוָה וְשָׁלוֹם וְרֵעוּת, מִיר זָאלְן זִיךְ לִיבּ הָאבְּן אוּן הָאבְּן אַ גְלִיקְלִיךְ לֶעבְּן אִינְאֵיינֶעם, אוּן אִיךְ זָאל זִיךְ קֵיינְמָאל נִישְׁט דַארְפְן גֶט'ן חַס וְשָׁלוֹם.

הֶעלְף מִיר אַז אִיךְ זָאל שְׁטֶענְדִיג זַיין אַ וַתְּרָן, אִיךְ זָאל אֵייבִּיג מְוַותֵּר זַיין אוּן נִישְׁט זִיךְ קְרִיגְן נָאר שְׁטֶענְדִיג אַרוֹיסְהֶעלְפְן. מִיר זָאלְן הָאבְּן אַ פְרֵיילִיכֶע הוֹיז, עֶס זָאל זִיךְ שְׁפִּירְן דִי שִׂמְחָה אִין דִי לוּפְט בַּיי אוּנְז אִינְדֶערְהֵיים. אִיךְ זָאל זוֹכֶה זַיין צוּ הָאבְּן גֶעזוּנְטֶע אוּן עֶרְלִיכֶע קִינְדֶער, אִיךְ זָאל זֵיי אוֹיפְצִיעֶן אוֹיפְן עֶרְלִיכְן אִידִישְׁן וֶועג אוּן זֶען אַסַאךְ אִידִישׁ נַחַת פוּן זֵיי. מַיין שְׁטוּבּ זָאל זַיין אָפְן פַאר אַנְדֶערֶע אִידִישֶׁע קִינְדֶער אַרַיינְצוּנֶעמֶען אוֹרְחִים אוּן צוּ טוּן אַסַאךְ צְדָקָה אוּן חֶסֶד.

הֵיילִיגֶער בַּאשֶׁעפֶער, נֶעם אָן מַיין תְּפִלָה, אוּן הֶעלְף מִיר שׁוֹין, אִין זְכוּת פוּן אַלֶע צַדִיקִים וּבִּפְרַט אִין דִי זְכוּת פוּן הֵיילִיגְן רֶבִּי'ן רַבֵּנוּ נַחְמָן בֶּן פֵיגָא זְכוּתוֹ יָגֵן עָלֵינוּ, [אוּן אִין זְכוּת פוּן רַבֵּנוּ אֱלִיעֶזֶר שְׁלֹמֹה בֶּן מְנַחֵם זְאֵב זְכוּתוֹ יָגֵן עָלֵינוּ, וָואס הָאט גֶעמַאכְט דִי תְּפִלָה], אָמֵן כֵּן יְהִי רָצוֹן".

*

דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

בעזרת ה' יתברך - ערב שבת קודש פרשת בראשית, כ"ח תשרי, שנת תשפ"ד לפרט קטן

לכבוד מיינע טייערע ברידער אין ארץ ישראל, ה' עליהם יחיו

הדבר הראשון שטארקט אייך מיט אמונה, חזר'ט אייך 'דער אייבערשטער איז דא, דער אייבערשטער איז דארט, דער אייבערשטער איז אין יעדע ארט, אלעס איז ער און קיין שום זאך קען פאסירן נאר וואס דער אייבערשטער מאכט'; מיט אמונה וועט איר זיך קענען האלטן רואיג.

געבט דאס איבער פאר אייערע קינדער. רעדט נישט מיט די קינדער קיין נייעס, רעדט מיט די קינדער אמונה, און ווען מען זעט און מען הערט די עראפלאנען זיך דרייען העכער די קעפ מיט שרעק, און ווען מען הערט ווי עס צופייפן זיך די פייפערס אז עס קומט עפעס וואס מען דארף זיך היטן - זאלט איר נישט לויפן מיט קיין בהלה, נאר טון וואס מען האט צו טון - זיך צו היטן און היטן די קינדער, און מיט א שמייכל, מיט שמחה - זאגן פאר די קינדער: "קיינער קען אונז נישט טון קיין שלעכטס, און קיינער קען אונז נישט טון קיין גוטס, דער אייבערשטער - ער איז מיט אונז".

הדבר השני, מיינע טייערע ברידער - הערט נישט קיין נייעס. דאס ביסל וואס איר דארפט וויסן אין א צייט פון מלחמה - זאלט איר הערן, אבער נישט זיצן אויף די נייעס, ווייל די נייעס איז ערגער פון די צרה אליינס, די נייעס נעמט אוועק די מוט, עס ווארפט אריין אין פחדים און שרעק השם ישמרינו. נישט קוקן קיין נייעס און זיכער נישט די בילדער און ווידיאוס פון רציחה; דאס איז נישט פאר א איד צו קוקן, דאס שאדט פארן נפש, עס שאדט פאר די הארץ; קוקן די ווידיאוס און קליפס - שעדיגט דאס איידעלע אידישע נפש, ודי למבין.

הדבר השלישי, יעדער איינער זאל זיך שטארקן מיט זיינע שיעורים כסדרן, מוסיף זיין נאך שיעורים. זיך מאכן א שיעור לערנען יעדן טאג חומש רש"י איינגעטיילט לויט די טעג פון די וואך, זונטאג ביז שני, מאנטאג ביז שלישי און אזוי ווייטער. אויך א שיעור אין משניות, גורס זיין פרקים משניות, אחד המרבה ואחד הממעיט, ובלבד שיכוון לבו לשמים, אפילו בלי הבנה כלל, אזוי ווי דער הייליגער רבי האט אונז געזאגט (שיחות הר"ן, סימן עו): "שאין צריכין בלימוד רק האמירה לבד, לומר הדברים כסדר וממילא יבין", מען דארף זאגן די ווערטער און ביים סוף וועט מען פארשטיין. אויך זאל מען זיך מאכן א שיעור אין גמרא, די הייליגע גמרא - דאס פארברענט אלע קליפות ומשחיתים, דאס היט דעם מענטש, 'נישטא אזא הייליגע זאך ווי א בלאט גמרא'; מאכט זיך שיעורים אין רבינ'ס ספרים.

הדבר הרביעי, זאלט איר אלע זאגן יעדע נאכט תיקון חצות און זיך מתבודד זיין, בעטן דעם אייבערשטן פאר אידישע קינדער. רעדן גוטס אויף אידישע קינדער, און אויך אויף די וואס ווייסן נישט פון תורה ומצוות. מוהרא"ש זאגט, מען לייגט זיך היינטיגע טעג שפעט, זאל מען זאגן איידער מען גייט שלאפן נאך קריאת שמע שעל המיטה - תיקון חצות; עס נעמט נישט לאנג, עס איז אפאר קאפיטלעך תהילים מיט א שטיקל קינות, א שאד נישט צו זאגן און בעטן פאר גלות השכינה, פאר חילול שמו הגדול ותורתו הקדושה, דא האט איר די פאר קאפיטלעך פון חצות:

(קאפיטל קלז): "על נהרות בבל", (קאפיטל עט): "מזמור לאסף", נאכדעם די שטיקל פון איכה (קאפיטל ה): "זכור ה' מה היה לנו, הביטה וראה את חרפתינו", און די פסוקים פון נ"ך: "הבט משמים וראה", און נאכדעם תיקון לאה. עס נעמט נישט לאנג, עס איז נאך אפאר קאפיטלעך תהילים, (קאפיטל כד): "לדוד מזמור, לה' הארץ", (קאפיטל מב): "למנצח משכיל לבני קרח", (קאפיטל מג): "שפטני אלקים", (קאפיטל כ): "למנצח יענך", (קאפיטל סז): "למנצח בנגינות", (קאפיטל קיא): "הללויה אודה", (קאפיטל נא): "למנצח בבוא אליו נתן הנביא", (קאפיטל קכו): "שיר המעלות".

ועל כולם זיך מוחל זיין איינער מיטן צווייטן, נישט האלטן קיין פיינטשאפט איינער צום צווייטן. יעצט ווען אידישע קינדער זענען אין אן עת צרה, די פעלקער ווילן אונז אלע טון שלעכטס - דארפן מיר זיך האלטן באחדות.

אויך זאלט איר טראכטן 'ווי וואלט איך אויסגעזען אנעם רבי'ן אין אזא צייט? וואו וואלט איך געהאט חיזוק?' דארף דאס געבן כח פאר אלעמען עוסק זיין מער אין הפצה. שעמט אייך נישט און פוילט אייך נישט צו עוסק זיין אין פארשפרייטן די עצות און חיזוק פון רבי'ן, יעצט נעמען אלע, אפילו די וואס א גאנץ יאר זאגן זיי 'מיר האבן פון אונזער רבי, מיר דארפן נישט פון ענקער רבי'. יעצט איז א צייט וואס אלע רבי'ס באהאלטן זיך, קיינער רעדט נישט, קיינער ווייסט נישט וואס צו זאגן, יעצט דארפן אלע די רבי פון אלע רבי'ס, דער הייליגער רבי, דער ברסלב'ער רבי, רבינו נחמן בן פיגא - זאל אונז טרייסטן, אזוי ווי די תורה זאגט די וואך (בראשית ה, כט): "זֶה 'יְנַחֲמֵנוּ' מִמַּעֲשֵׂנוּ וּמֵעִצְּבוֹן יָדֵינוּ", דער רבי טרייסט אונז פון עצבות און פון אלע שלעכטס.

מיינט נישט אז מיר זענען אין אמעריקע, מיר זענען מסודר, מיר ווייסן נישט וואס גייט אריבער; מיר זענען גוט צעבראכן, מיר זענען ברידער, פון אינמיטן אונזערע הקפות וואס מיר האבן געהערט אז שפכו דמים כמים סביבות ירושלים - זענען מיר אזוי צעקלאפט און צעשוידערט, מיר דאווענען, מיר זענען מתפלל אז משיח זאל שוין קומען, עס זאל נישט זיין מער קיין מלחמות און אלע אידן זאלן זיך צוריקקערן צום אייבערשטן.

דער שלטון המינות איז צעזעצט געווארן, אלע וואס האבן געזינגען 'מיר האבן א מיליטער, מיר האבן געווער' - זענען מיט די צינג אינדרויסן (איך רעד נישט פון די תינוקות שנשבו, איך רעד פון די פרומע נאכשלעפער וואס פאר אביסל געלט זיצן זיי אין די כנסת המינים ה' ישמרינו), נישטא קיין מיליטער, נישטא קיין געווער, דאס וועט זיין ווען משיח וועט קומען, אזוי ווי דער נביא זאגט (זכרי' ד, ו): "לֹא בְחַיִל וְלֹא בְכֹחַ, כִּי אִם בְּרוּחִי, אָמַר ה' צְבָקוֹת".

חזר'ט די פאר כללים וואס איך בעט ענק, וועט ענק גוט זיין בזה ובבא.

א גוט שבת.

בעזרת ה' יתברך - יום ה' פרשת וזאת הברכה, י"ג תשרי, שנת תשפ"ד לפרט קטן

לכבוד ... נרו יאיר

מיטן אייבערשטנ'ס הילף וועל איך זיין יום טוב סוכות אין ישיבה אין וויליאמסבורג, אויך וועט אם ירצה ה' פארקומען מאנטאג נאכט ביים רבינ'ס יארצייט - א סעודה אין די סוכה פון די ישיבה.

מיר בויען די סוכה, מיר גייען ארויס פון דירת קבע און מען גייט אריין אין די דירת עראי; דאס קומט אונז לערנען מען זאל געדענקען אז די גאנצע לעבן איז עראי, מיר זענען דא פאר א קורצע צייט און מיר דארפן זיך אנגרייטן א דירת קבע אויבן אין הימל פאר די נשמה, דורך לערנען און דאווענען.

דעריבער בעט איך דיר טייערער ברודער, כאפ זיך צוריק, הויב אן דיינע שיעורים כסדרן בכל חלקי התורה. ענדיג מעביר סדרה זיין פרשת וזאת הברכה, אויך משניות און גמרא; בוי זיך א פעסטע דירה וואס וועט האלטן פאר אייביג פאר דיין נשמה.

קויף ד' מינים פאר דיינע זין, זאג נישט עס קאסט אסאך; די גאנצע מטרה פון געלט איז נאר פאר די טעג פון יום טוב פאר מצוות, אינמיטן ווינטער איז נישטא וואס צו טון מיט די געלט; יעצט איז די צייט אויסצוגעבן פאר א סוכה, פאר ברעטער, סכך, נוי סוכה, שלאק און פאר ד' מינים.

דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

בעזרת ה' יתברך - א' פרשת קרח, ראש חודש תמוז, שנת תשפ"ג לפרט קטן

לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר

וואס קען מען טון? דער רבי איז אזוי פארשעמט, יעדער קען טון וואס מען וויל - ביז ברסלב; אויב מען ווערט געוואויר אז א אינגערמאן איז מקורב צום רבי'ן - ווערט א פייער, די גאנצע משפחה נעמט זיך אויף זיינע ביינער, מען טשעפעט, מען פארשעמט, מען רודפ'ט - ביז מען דערגייט אים די יארן; אלעס צוליבן חטא פון שעפן חיות, נעמען יראת שמים - פון הייליגן רבי'ן.

איך האב מיטלייד מיט דיר, אז מען רודפ'ט דיך און דיין משפחה פאר'ן זיך מקרב זיין צום רבי'ן.

איך בין מתפלל דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן די זכי' צו בלייבן צוגעבינדן צום רבי'ן; ווייטער לערנען דיינע שיעורים כסדרן, זיך מתבודד זיין, לעבן בשלום ובאהבה מיט דיין ווייב, לעבן מיט זכרון בעלמא דאתי; וויסן אז מיר זענען דא פאר נאך אביסל און באלד גייען מיר שוין צוריק צום אייבערשטן און דארט וועט גארנישט נוצן, דארט איז חשוב נאר פרקים משניות, פסוקים תהילים, מצוות און מעשים טובים.

אחי, חזק ואמץ ואחוז עצמך בכל כוחך.

בעזרת ה' יתברך - יום ה' פרשת שלח, כ"ו סיון, שנת תשפ"ג לפרט קטן

לכבוד ... נרו יאיר

היינט נאכט וועט נאך זיין דער ליל שישי שיעור אין ישיבה אין וויליאמסבורג, קומענדיגע וואך וועלן שוין די שיעורים זיין אין שטעטל, איך פאר שוין ארויס פארן זומער, זיין אין שטעטל, ביז די הייליגע טעג; ביז'ן נסיעה קיין אומאן. איך האף דו וועסט בלייבן, קְבִיעִין כֵּן תֶּהֱווּן בְּהַנְהוּ חֲבוּרָתָא, דו וועסט נישט פארכאפט ווערן בעצת מרגלים.

מען דארף האבן גרויס רחמי שמים צו ניצול ווערן פון לשון הרע, רכילות, ליצנות וכדומה; מען דארף בעטן דעם אייבערשטן:

"רבונו של עולם, העלף מיר איך זאל שטענדיג געדענקען וואס דער רבי האט געטון מיט מיר, וואס היכל הקודש האט מיט מיר געמאכט".

משה רבינו האט געגעבן א ברכה פאר יהושע בן נון ער זאל געראטעוועט ווערן פון די מרגלים, און כלב איז געלאפן צום מערת המכפלה דאווענען ער זאל געראטעוועט ווערן פון די לשון הרע; אזעלכע גרויסע צדיקים האבן אויך געדארפט רחמי שמים, תפילות און ברכות - צו בלייבן מיט משה רבינו, איז דאך כל שכן אונז, וואס מיר זענען אזוי ווי מיר זענען, מיר זענען אנגעשמירט פון קאפ ביז פיס מיט עבירות - דארפן מיר דאך זיכער רחמי שמים ניצול צו ווערן פון ליצנות.

געב זיך אכטונג פון א חסיד שנפל. דער הייליגער רבי נתן זאגט: "שמעתי מאדמו"ר", איך האב געהערט פון רבי'ן, אז א "חסיד שנפל גרוע ממשומד", א חסיד וואס האט זיך אפגעקילט - איז ערגער פון איינער וואס האט זיך גע'שמד'ט; ווייל איינער וואס האט זיך גע'שמד'ט וועט קיינער נישט אויסהערן, אבער איינער וואס זעט אויס ווי א חסיד און פון אינעווייניג איז ער פארלאשן, פול מיט ליצנות, אזא איינער הערט מען אויס און מען קען אלעס פארלירן.

היכל הקודש איז נישט דער און נישט יענער, היכל הקודש זענען די ספרים פון מוהרא"ש, די שכל פון מוהרא"ש, די עצות און חיזוק פון מוהרא"ש. אז מען לערנט יעדן טאג די בריוו, די קונטרסים און מען האט גוטע חברים מיט וועם מען איז זיך מחזק - אזא איינער פאלט נישט, אויב מען לערנט נישט די ספרים, די בריוו און קונטרסים, מען קוקט אויף דעם און מען קוקט אויף יענעם - אזא איינער קען אלעס אפלאזן.

זיי קלוג, הויב צוריק אן דיין שיעור אין משניות און גמרא, זאג די ווערטער אפילו אן קיין הבנה, און טענה נישט מיט קיינעם. מוהרא"ש זאגט אין די צוואה (צוואת מוהרא"ש, אות יג): "וֶוען אִיר וֶועט אָנְקוּמֶען אוֹיפְן עוֹלָם הָאֱמֶת דַאן וֶועט אִיר זִיךְ אַלֵיין אִיבֶּערְצַייגְן אִין דִי רִיכְטִיגְקֵייט פוּן דֶעם 'סֵדֶר דֶרֶךְ הַלִימוּד' וָואס דֶער רֶבִּי הָאט אוּנְז גֶעגֶעבְּן. עֶס אִיז אַ שָׁאד דִי צַייט זִיךְ צוּ טַעֲנָה'עֶן מִיט מֶענְטְשְׁן אִיבֶּערְן 'סֵדֶר דֶרֶךְ הַלִימוּד'. 'טַעֲמוּ וּרְאוּ כִּי טוֹב ה'' - פְּרוּבִּירְט עֶס אַלֵיין אוֹיס, וֶועט אִיר זֶען וִוי גֶעשְׁמַאק אוּן זִיס דָאס אִיז. וֶוען אִיר וֶועט זִיךְ צוּגֶעוואוֹינֶען צוּ לֶערְנֶען אוֹיפְן 'סֵדֶר דֶרֶךְ הַלִימוּד' וֶועט אִיר שְׁפִּירְן אַלֶע גוּטֶע טַעֲמִים דֶערִין, דָאס וֶועט אַייךְ גֶעבְּן אַ חִיוּת אוֹיף דִי וֶועלְט אוּן אוֹיף יֶענֶע וֶועלְט.

וואוֹיל אִיז דֶעם וָואס לָאזְט זִיךְ נִישְׁט נַארְן, עֶר וֵוייסְט אַז דֶער עִיקָר פַארְוָואס מֶען לֶערְנְט תּוֹרָה אִיז נָאר צוּ טוּן דִי וִוילְן פוּנֶעם אֵייבֶּערְשְׁטְן, מֶען לֶערְנְט כְּדֵי מְקַיֵים צוּ זַיין דִי מִצְוֹת פוּנֶעם אֵייבֶּערְשְׁטְן, צוּ מַאכְן אַ נַחַת רוּחַ פַארְן אֵייבֶּערְשְׁטְן. אוּן דַאן אִיז דָאס גַאנְצֶע לֶערְנֶען מַמָשׁ 'תּוֹרָה לִשְׁמָהּ' מֶען לֶערְנְט נָאר פַארְן אֵייבֶּערְשְׁטְן אוּן נִישְׁט אוֹיף צוּ בַּאקוּמֶען כָּבוֹד פוּן מֶענְטְשְׁן, צוּ הֵייסְן אַ רָב, אַ לַמְדָן, אַ צַדִיק אָדֶער אַ בַּעַל מְקוּבָּל, מֶען לֶערְנְט נָאר פָּשׁוּט פַארְן אֵייבֶּערְשְׁטְנְ'ס וֶועגְן, עֶס אִיז נִישְׁטָא קַיין גְרֶעסֶערֶע זַאךְ פוּן דֶעם. אוֹיבּ וֶועט אִיר מִיר פָאלְגְן מִיט דֶעם וֶועט אִיר בִּכְלַל נִישְׁט חֲרָטָה הָאבְּן, נִישְׁט אוֹיף דִי וֶועלְט אוּן נִישְׁט אוֹיף יֶענֶע וֶועלְט.

דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

בעזרת ה' יתברך

יום ד' פרשת נשא א', ד' סיון, מ"ח לעומר, ערב חג השבועות, שנת תשפ"ג לפרט קטן

לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר

איך וויל דיך מחזק זיין און אויפוועקן זאלסט זיך צוריק באנייען מיט דיינע שיעורים כסדרן, סיי אין מקרא - לערנען יעדן טאג אביסל חומש מיט תרגום לויט די טאג, זונטאג ביז שני, מאנטאג ביז שלישי. סיי מיט משנה - לערנען יעדן טאג כמה פרקים משניות, און ועל כולם גמרא - לערנען סיי דעם בלאט גמרא פונעם טאג, און סיי א שיעור אין ש"ס כסדרן.

טייערער ברודער, אז דו וועסט זיך קובע זיין צו לערנען אין שטוב דיקא יעדן אויפדערנאכט - וועט זיך אלעס טוישן צום גוטן. סיי דו וועסט ווערן מער פרייליך; עכט פרייליך. סיי דיין שלום בית; דיין ווייב וועט זיך פרייען דיך צו זען לערנען, ווי איידער שפילן מיט אפגעריסענעם טעלעפאן, ווי שטיין און קוקן אומבא'טעמ'טע סטעטוס. סיי דיינע קינדער וועלן וואקסן מיט יראת שמים.

פרוביר עס אויס, וועסט אנהויבן שפירן א גוטע טעם אין לעבן, וועסט אינדזשויען יעדן טאג.

פון דיין ראש ישיבה וואס האט דיך ליב.

בעזרת ה' יתברך

יום ב' פרשת שופטים, ב' אלול, שנת תשפ"ב לפרט קטן

לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר

איך האב ערהאלטן דיין בריוו.

א שיינעם דאנק פאר די הערליכע גרוסן פון בית המדרש מקור השמחה, קרית ברסלב, ליבערטי; איך האב אזא נחת צו הערן פון א גאסט ווי שיין דער בית המדרש פירט זיך, און גוטע גרוסן אויף די צוויי געטרייע גבאים, ווי שיין זיי פירן די שול.

נאך מער פריי איך זיך אז דו האלסט שוין אן דאס לערנען דעם בלאט גמרא און מעביר סדרה זיין בכל יום שוין זעקס יאר, חק ולא יעבור; פון ווען דו האסט אנגעהויבן הערן די שיעורים אין ישיבה, דאס איז פאר מיר א גרויסע פרייד.

איך וויל דיר מחזק זיין זאלסט צולייגן נאך שיעורים; א שיעור משניות בכל יום, און א שיעור אין זאגן תהילים בכל יום. דער הייליגער רבי זאגט (שיחות הר"ן, סימן כג): "וואויל איז דער מענטש וואס עסט יעדן טאג פרקים משניות און טרינקט יעדן טאג קאפיטלעך תהילים".

א שאד איך האב נישט געוויסט; ווען איך ווייס ווען אז דו ביסט שבת אין שטעטל - וואלט איך זיכער געמאכט דיך צו זען.

א כתיבה וחתימה טובה.

בעזרת ה' יתברך

יום ד' פרשת עקב, כ' מנחם-אב, שנת תשפ"ב לפרט קטן

לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר, תלמיד ישיבת תפארת התורה ברסלב

וואויל איז דיר אז דו לערנסט פלייסיג די הייליגע תורה און דו דאווענסט מיט יראת שמים, ובפרט אז דו העלפסט אנגרייטן די עסן פאר די בחורים מיט אזא געטריישאפט.

די אלע בחורים אין ישיבה וואס העלפן די ישיבה - די אלע באקומען באצאלט פון רבי'ן. דער רבי זאגט: "ביי וועם איך נעם - געב איך"; עס לוינט זיך צו משמש זיין דעם רבי'ן.

די ישיבה האבן מיר שוין פערצן יאר, מיר גייען אריין קומענדיגע יאר אין די פופצנטע יאר, די אלע בחורים וואס האבן געטון פאר די מוסד, גענומען אן עול - צי מיט דאס אנגרייטן עסן, רייניגן אדער דרייווען, טראגן און ברענגען די קינדער - האבן אלע שיין מצליח געווען.

שטארק זיך, זיי שטארק מיט דיין עבודת השם. חבר זיך נאר מיט ערליכע חברים, ווי אזוי ווייסט מען ווער עס איז ערליך אדער נישט? דורך די מויל; ווער עס רעדט שמוציג, עקלדיג, שטעכעדיג און מאכט חוזק פון אנדערע - די זענען נישט גוטע חברים, ווידער די וואס רעדן איידל, ריין און זויבער - די זענען גוטע חברים.

זיי שטארק מיט דיינע שיעורים, 1) הויב אן די טאג מיט לערנען חומש איינגעטיילט אויפ'ן וואך. 2) נאכדעם נעם א משניות און לערן ח"י פרקים יעדן טאג, זאג די ווערטער אפילו אן פארשטיין. 3) מאך זיך אויך א שיעור אין גמרא, ש"ס כסדרן, און זאג דעם יום תהילים; דאס איז דאס וויכטיגסטע פאר א יונגער בחור. אויב דו זעסט אז דו האסט צייט - מאך זיך א פינפטע שיעור אין רבינ'ס ספרים; הויב אן מיט ספר המדות, דאס איז א גרינגע לייכטע ספר, א ספר וואס איז אנגעפילט מיט יראת שמים.

ועל כולם, גיי אביסל שפאצירן, רעד צום אייבערשטן, דערצייל אים אז דו ווילסט זיין אן ערליכער איד, דו ווילסט לערנען און דאווענען און זיין גוט.

עס איז אינגאנצן אנדערש ווען מען רעדט צום אייבערשטן, מען שפירט טעם גן עדן אויף די וועלט.

בעזרת ה' יתברך

יום ד' פרשת קרח, א' דראש חודש תמוז, שנת תשפ"ב לפרט קטן

לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר ברסלב, ליבערטי

איך זע אין די קאמערע אז דו זיצט ביים שיעור גמרא פונעם דיין שליט"א, איך האב אזוי הנאה אז דו ביסט זיך קובע עתים לתורה.

חכמינו זכרונם לברכה זאגן (שבת לא.) איינע פון די ערשטע פראגעס וואס מען פרעגט אויבן אין הימל ווען די נשמה קומט ארויף איז: "קָבַעְתָּ עִתִּים לַתּוֹרָה", האסט זיך באשטימט א צייט צו לערנען? פון דעם זעט מען ווי חשוב דאס איז, אז דאס איז די ערשטע פראגע וואס מען פרעגט - איז דאס די טייערסטע זאך.

גיי אביסל שפאצירן אין פעלד ארום דיין שטוב, גיי התבודדות; די אלע וואס וואוינען אין שטעטל קענען דאך מקיים זיין דעם רבינ'ס ווערטער פשוט כמשמעו, מען וואוינט דאך צווישן ביימער און גראז, עס איז גאר אנדערש דאס לעבן נאך התבודדות; אלעס איז רואיג, אלעס איז מיושב.

בעזרת ה' יתברך

ג' פרשת בהעלותך, ט"ז סיון, שנת תשפ"ב לפרט קטן

לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר ברסלב, ליבערטי

איך בענק זיך זייער צו דיר, איך בין געווען מאנטאג אין שטעטל, איך בין געקומען אין חדר. דיין מלמד האט מיר געזאגט אז דו ביסט נישט געקומען, דו האסט זיך נישט גוט געשפירט יענעם טאג, איך האף דו שפירסט זיך שוין גוט.

איך וויל דיר מחזק זיין דו זאלסט זיין שטארק מיט דיינע שיעורים כסדרן, זאלסט לערנען גמרא מיט משניות.

אויך וויל איך דיר מחזק זיין דו זאלסט לערנען דעם דף גמרא יעדן טאג מיט'ן מגיד שיעור ר' ... נרו יאיר. ער לערנט יעדן טאג פאר אין בית המדרש דעם דף גמרא פאר קינדער און בחורים, איך וועל זיך זייער פרייען אז דו וועסט מיטהאלטן דעם שיעור.

אויך זאלסטו גיין צווישן די ביימער זיך מתבודד זיין, בעט דעם באשעפער זאלסט שפירן א טעם אין די הייליגע תורה און אין עבודת השם.

געב א גרוס פאר דיינע חשוב'ע עלטערן.