בריוון פונעם ראש ישיבה שליט"א

#191 - די גרעסטע צדקה איז העלפן די מוסד
צדקה, מוסדות

בעזרת ה' יתברך - יום א' פרשת ויחי, י"ב טבת, שנת תשפ"ד לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר, קרית ברסלב


א גרויסן יישר כח פאר מאכן די מסיבה פאריגע וואך צו קענען העלפן צאלן די מלמדים אין צייט, איך האב זייער הנאה געהאט צו זען ווי די אינגעלייט זענען אלע ווארעם, אלע ווילן העלפן די מוסד מיר זאלן קענען אנגיין און קענען באצאלן די מלמדים.


געב איבער א יישר כח פאר דיין ווייב, די עסן איז געווען זייער גוט, און א יישר כח פארן אוועק געבן די שטוב וכו'.


מענטשן מיינען עס איז א גרעסערע ענין צו העלפן יחידים ווי העלפן מוסדות, עס איז פינקט פארקערט; ווען מען העלפט א יחיד – העלפט מען נאר יענעם, אבער ווען מען העלפט א מוסד – העלפט מען די גאנצע קהילה, די מצוה איז גאר גרויס.


 

#190 - מחנך זיין קינדער צו גיין נאך צדקה, ווי ערליכע אידן
חינוך הילדים, חנוכה, צדקה, שטעטל

בעזרת ה' יתברך - יום ה' פרשת ויגש, ט' טבת, שנת תשפ"ד לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר, מנהל תלמוד תורה היכל הקודש קרית ברסלב ליבערטי


בנוגע די פושקעס אין שטעטל, ווי די קינדער האקן אין שול און מענטשן ווערן נערוועז; לעת עתה איז נישטא פאר די קינדער נאך א פלאץ וואו זיי זאלן צוזאמנעמען צדקה, נאר אין שול; זאלסטו מחזק זיין אלע קינדער זאלן גיין מיט די פושקעס אין שול, און אז מענטשן ווערן נערוועז און האבן טענות - זאלסטו זיך נישט וויסנדיג מאכן.


איך וויל אונזערע קינדער זאלן אויסוואקסן ערליכע אידן, און איינע פון די זאכן וואס אן ערליכער איד טוט - איז צוזאמנעמען געלט פאר צדקה.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#189 - ריר נישט אן יענעמ'ס געלט, באצאל יעדן וועם דו ביסט שולדיג
צדקה, גניבה, חובות, געלט

בעזרת ה' יתברך - יום ד' פרשת ויגש, ח' טבת, שנת תשפ"ד לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר


געב אכטונג, ריר נישט אן יענעמ'ס געלט, באצאל יעדן וועם דו ביסט שולדיג. עס איז זעלטן צו געפינען ערליכע בעלי בתים וואס פארדינען אן קיין גניבה, אן אנרירן יענעמ'ס געלט. אויב חס ושלום מען נעמט אוועק פון א צווייטן א פרוטה, מען גנב'עט אדער מען בארגט און מען באצאלט נישט - וועט מען דארפן מגולגל ווערן, עס וועט גארנישט נוצן; געב זיך אכטונג פון גניבה.


מוהרא"ש זאגט, אפילו פשוט'ע מענטשן וואס זענען רוב טאג באשעפטיגט מיט משא ומתן קענען אויך זוכה זיין צו זיין דבוק צום אייבערשטן, בתנאי אז מען רירט נישט אן א צווייטנ'ס געלט. מוהרא"ש זאגט בשם דעם צדיק רבי מאיר פון פרימישלאן זכותו יגן עלינו, ער טייטשט דעם פסוק (שמות כב, ז): "וְנִקְרַב בַּעַל הַבַּיִת אֶל הָאֱלֹקִים", אפילו א פשוט'ער בעל בית קען אויך ווערן נאנט צום אייבערשטן, נאר בתנאי – "אִם לֹא שָׁלַח יָדוֹ בִּמְלֶאכֶת רֵעֵהוּ", נאר אויב ער גנב'עט נישט, ער פאפט נישט.


איידער דו טיילסט צדקה זאלסטו קודם באצאלן די וועם דו קומסט געלט, שפיל נישט שיינער איד ווען דו קומסט געלט; מאך זיך א חשבון וועם דו קומסט געלט און באצאל יעדן איינעם, וואש אפ די הענט, זאלסט נישט האבן קיין בלוט, קיין שום גניבות.


מאך זיך א שיעור אין רבינ'ס ספרים וועסטו זוכה זיין צו תשובה.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#188 - גבאי צדקה פאר'ן "ילד שעשועים"
צדקה, התבודדות, ילד שעשועים

בעזרת ה' יתברך - יום ג' פרשת ויגש, ז' טבת, שנת תשפ"ד לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר, קרית ברסלב


א גרויסן יישר כח פאר אלעס וואס דו און דיין ווייב טוען פאר אונזער קהילה, קהילת היכל הקודש; די חתונות אין ישיבה בחנם, און בפרט יעצט – דעם "ילד שעשועים", ווי ענק געבן זיך אזוי אוועק בלב ונפש אז די קימפעטארינס זאלן זיך קענען אפרוען, באקומען פרישע כוחות.


המתחיל במצוה אומרים לו גמור, האסט אנגעהויבן דעם ילד שעשועים, זאלסטו זיין דער גבאי צדקה פאר די זאך, גיי נאך געלט פאר די ילד שעשועים, מען זאל קענען העלפן אנשי שלומינו בעת שמחתם, עס זאל נישט קאסטן אזוי סאך.


איין מינוט א טאג זאלסטו גיין שפאצירן ביי דיר אין פעלד, הייב אויף דיינע אויגן צום הימל און זאג דעם אייבערשטן לויב ווערטער; וועט דיר ווערן ליכטיגער און ליכטיגער.

#187 - ווען די לערערין רעדט פון אנדערע גלויבנס
תפילות אויף אידיש, סקול, אמונה, צדקה, אמונת חכמים

בעזרת ה' יתברך - יום א' פרשת ויגש, ה' טבת, שנת תשפ"ד לפרט קטן


 


... תחי'


איך האב ערהאלטן אייער בריוו.


דאס וואס מען לערנט ביי אייך אין שולע וכו'; די ריכטיגע וועג איז, מיר דארפן בעטן דעם אייבערשטן אז אלע אידן זאלן תשובה טון, אלע זאלן זיך צוריק קערן צו די תורה און צו די אמונה.


אויף די צווייטע פראגע וכו'; געבט יעדן טאג צדקה און בעטס דעם אייבערשטן: "הייליגער באשעפער, געב מיר א שטארקע, קלארע און לויטערע אמונה". דער הייליגער רבי זאגט (ספר המדות אות אמונה, סימן ל): "אֱמוּנָה בָּא עַל יְדֵי צְדָקָה", דורך צדקה באקומט מען אמונה.


אויך זאלט איר קוקן אויפן הימל ווען די הימל איז שיין לויטער. דער הייליגער רבי זאגט (שם, סימן יד): "כְּשֶׁתִּסְתַּכֵּל בַּשָּׁמַיִם כְּשֶׁהֵם זַכִּים וּבְהִירִים", ווען דו וועסט קוקן אויפן הימל ווען זי איז לויטער און קלאר, "תִּזְכֶּה לֶאֱמוּנַת חֲכָמִים", וועסטו זוכה זיין צו אמונת חכמים; גייט צום פענסטער, קוקט ארויף צום הימל און זאגט: "הייליגער באשעפער געב מיר א קלארע לויטערע אמונה, איך וויל דיך זען, איך וויל דיך שפירן, איך זאל נישט מורא האבן פון קיין שום זאך און זיך נישט צעמישן פון קיין שום זאך, אייבערשטער העלף מיר אז איך און מיינע דורות זאלן אלע האבן א שטארקע אמונה אין דיר, אמונה אין די הייליגע צדיקים, אמן".


(אז אייער לערערין וועט נאכאמאל רעדן פון אנדערע גלויבנס – זאלט איר נעמען א בליי און שרייבן אנדערע זאכן, אז אייער מח זאל זיך נישט צוהערן צו די זאכן וואס צעמישט.


הערט זיך צו אין כתה נאר צו די לערערינס וואס צעמישן נישט, נאר דארט הערט זיך צו, ווען מען רעדט פון אנדערע גלויבנס, פון עשיו און ישמעאל – זאלט איר זיך אריינטון אין אנדערע זאכן, און נישט צוהערן).

#186 - האסט קוים חתונה געהאט, וואס ביסטו אזוי פארזארגט וועגן קינדער?
קינדער, צדקה, סגולות, רפואה

בעזרת ה' יתברך - יום ב' פרשת מקץ, כ"ח כסליו, ד' דחנוכה שנת תשפ"ד לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערער ליבער ... נרו יאיר


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


האסט קוים חתונה געהאט, איז וואס ביסטו אזוי פארזארגט וועגן קינדער, דער אייבערשטער וועט דיר העלפן, וועסט זוכה זיין צו בנים ובני בנים, נאר איין זאך, זארג נישט.


בנוגע גיין מאכן בדיקות ביים דאקטער; דיין ווייב האט מען אונטערזוכט און אלעס זעט אויס ברוך השם גוט, יעצט ווילסטו גיין, דו פרעגסט אויב דו זאלסט דאס טון.


ברודער, עס פעלט נישט אויס די אלע זאכן, דער דאקטער קען נישט העלפן און אויך נישט די וכו', דו זאלסט טון די עצות פון רבי'ן. דער רבי זאגט (ספר המידות אות בנים, סימן כב): "מַה יַּעֲשֶׂה אָדָם וְיִהְיֶה לוֹ בָּנִים", וואס זאל מען טון צו האבן קינדער? "יְפַזֵּר מְעוֹתָיו לַעֲנִיִּים", מען זאל געבן געלט פאר ארעמעלייט, (מען דארף בעטן דעם אייבערשטן צו וויסן וואו צו געבן), "וִישַׂמַּח אֶת אִשְׁתּוֹ וכו'", און פרייליך מאכן די ווייב, עיין שם.


טו די סגולה, ווייל נאר סגולות פון די צדיקים העלפט, אלעס אנדערש איז גארנישט, אויך דאקטוירים איז גארנישט, זיי קענען נישט העלפן, נאר דער אייבערשטער געבט קינדער, און נאר די סגולות פון צדיקים דארף מען טון.

#185 - גיי נאך געלט און ברענג עס אין אפיס פון די מוסד צו צאלן מלמדים
חנוכה, אמונה, צדקה, מוסדות, קעמפ, התבודדות

בעזרת ה' יתברך - יום ה' פרשת וישב, כ"ד כסליו, שנת תשפ"ד לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר


גיי נאך געלט און ברענג עס אין אפיס פון די מוסד, עס איז מיר זייער שווער אז שוין אפאר וואכן צאלן מיר נישט די איינגעשטעלטע, די אפיס זאגט אז איך בין שולדיג פארן געבן כמעט בחינם קעמפ פאר די קינדער. דאס ווייס איך אז איך בין שולדיג, איך דארף תשובה טון, איך דארף צוריק גיין צום אייבערשטן און זיך נישט פארלאזן אויף קיינעם. אויב דו קענסט גיין נאך געלט און דאס ברענגען אין אפיס אז מען זאל קענען באצאלן די מלמדים - וועסטו האבן א גרויסע זכות.


מענטשן מיינען אז צדקה וואס מען געבט פריוואט איז א גרעסערע צדקה ווי געבן פאר די מוסד; איך מאך נישט אוועק קיין שום צדקה, אבער ווען מען געבט צדקה פריוואט איז דאס סך הכל פאר די מענטש, פאר זיין משפחה, אבער ווער עס האט די זכי' צו העלפן א חדר, א ישיבה, א סקול - העלפט א רבים, העלפט דעם אייבערשטן; עס איז נישט קיין קליינע מצוה געבן פאר א מוסד, עס איז פון די גרעסטע צדקה וואס איז נאר שייך.


איך וועל ווייטער טון וואס מוהרא"ש האט מיר געלערנט, די עצה פון רבי'ן, איך וועל גיין צום אייבערשטן און זיך גוט אויסוויינען ער זאל רחמנות האבן אויף מיר און אויף אלע אידן, אלע זאלן האבן שפע, מיר זאלן קענען ווייטער אנגיין מיט די חדר און בית פיגא.


גיי צינד די מנורה מיט שמחה; אלעס אנדערש איז זייער שיין, זייער חשוב, אבער דער עיקר איז שמחה.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.


א פרייליכן חנוכה.

#184 - פושקעס און ראפעלס פאר די קינדער צו גיין נאך געלט חנוכה
חנוכה, צדקה, מנהגים

בעזרת ה' יתברך - יום ד' פרשת וישלח, ט"ז כסליו, שנת תשפ"ד לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר, מנהל תלמוד תורה היכל הקודש קרית ברסלב ליבערטי


יעצט ווען עס קומט די הייליגע חנוכה טעג זאלסטו אויסטיילן פושקעס און ראפעלס פאר די קינדער זיי זאלן גיין נאך געלט פאר די חדר, חנוכה איז א מנהג אז קינדער גייען צוזאמנעמען צדקה (עיין מגן אברהם ריש סימן תרע); מען דארף מאכן א פראגראם אז אלע קינדער וואס ברענגען אריין כך וכך - וועלן באקומען א באלוינונג.


לערן אויס די קינדער זיי זאלן גיין נאך צדקה, און לערן זיי ווי אזוי מען בעט צדקה, ווי מען באדאנקט זיך און אזוי ווייטער.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.





 


 





 

#183 - געב דיין מעשר און דיין צדקה געלט פאר די ישיבה
צדקה, ישיבה, מעשר

בעזרת ה' יתברך - יום ד' פרשת ויצא, ט' כסליו, שנת תשפ"ד לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר


איך וויל בעטן פון דיר זאלסט געבן דיין מעשר און דיין צדקה געלט פאר די ישיבה. דו ביסט דאך א תלמיד פון די ישיבה, דארפסטו העלפן די ישיבה. דער רבי שרייבט אין א בריוו פאר אנשי שלומינו (הובא בתחילת ספר עלים לתרופה): "דערמאנט אייך איטליכער ווי איך האב אייך געפינען", דער רבי בעט אונז מיר זאלן נישט פארגעסן ווי אזוי מיר האבן אויסגעזען ווען מיר האבן געטראפן דעם רבי'ן, און העלפן די פלאץ וואס העלפט דיר.


נעם א פושקע פון די מוסד אין שטוב, אין אפיס און אין קאר; און ווען עס ווערט פול זאלסטו מיר עס ברענגען, די פרוטה'לעך העלפט מיר צאלן די איינגעשטעלטע.


מארגן וועט זיין די ליל שישי שיעור אין ישיבה, אויך שבת וועל איך זיין אין וויליאמסבורג.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#182 - אייער זכות איז גרויס מיט'ן העלפן אין שטעטל אינעם באזאר
צדקה, שטעטל, קליידער

בעזרת ה' יתברך - מוצאי שבת קודש פרשת תולדות, ו' כסליו, שנת תשפ"ד לפרט קטן


 


מרת ... תחי', קרית ברסלב


אייער זכות איז זייער גרויס מיטן זיך מתנדב זיין צו העלפן אין שטעטל אינעם באזאר, אז אנשי שלומינו זאלן האבן קליידער פאר די גאנצע משפחה פאר כמעט בחינם.


בזכות די גרויסע מצוה פון צושטעלן קליידער פאר די גאנצע שטעטל – זאלט איר האבן נחת פון אייערע קינדער, זיי זאלן זיין ערליכע אידן, תלמידי חכמים ויראי השם.

#181 - גיין נאך געלט צו קויפן נארישקייטן, איז ריכטיג גניבה
חברים, שידוכים, צדקה, גניבה, ישיבה, קיאסק

בעזרת ה' יתברך - יום ה' פרשת תולדות, ג' כסליו, שנת תשפ"ד לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר


עס איז א גרויסע גניבה דאס וואס דו טוסט, גיין נאך געלט צו קויפן א מאטער סייקל, מאטער סקוטער, ביבי גאן וכו'; דאס איז ריכטיג גניבה, און אז דו וועסט נישט באצאלן די אלע געלטער פאר עכטע צדקה – וועסטו דארפן מגולגל ווערן.


עס איז א פרעכע זאך גיין קלאפן אין הייזער 'צדקה פאר אן ארעמע משפחה' און נעמען דאס געלט פאר זיך; ווי שעמסטו זיך נישט צו טון אזא זאך?!


טו תשובה, מאך זיך א חשבון וויפיל געלט דו האסט גע'גנב'עט פון מענטשן און באצאל אלעס פאר צדקה.


איך ארבעט אזוי שווער פאר דיר, איך וויל דו זאלסט האבן א גוט לעבן, איך וויל דיר ברענגען א גוטע שידוך, אבער מיט גניבה איז זייער שרעקעדיג. דער הייליגער רבי זאגט (ספר המדות אות גניבה וגזילה, סימן א): "מִי שֶׁנִּפְתָּה לִבּוֹ לִגְזֹל", ווער עס גזל'ט, "וְכֵיוָן שֶׁהִתִּיר לְעַצְמוֹ גְּזֵלַת חֲבֵרוֹ, הֲרֵי הוּא מוּכָן לְכָל חֵטְא וְעָוֹן", איז א סימן אז ער וועט טון אלע עבירות רחמנא לצלן, "וְאֵין תַּקָּנָה לַהֲסִירוֹ מִדַּרְכּוֹ הָרָעָה", און עס איז זייער שווער זיך אפצוגעוואוינען פון דעם.


זוך גוטע חברים, חברים וואס גייען טון חסד מיט אידישע קינדער, חברים וואס נעמען נישט קיין איין פרוטה פון צדקה. אויך זאלסטו נישט גיין אין קיאסק, וואס דארפסטו פראבלעמען? נוץ אויס דיינע יארן אין ישיבה.א


איך וויל דיך זייער העלפן מיט א שידוך, אבער נאר בתנאי אז עס ענדיגט זיך מיט די גניבה וגזילה.


איך ווארט אויף אן ענטפער.

#180 - די גרעסטע צדקה איז צו באצאלן די ארבייטער אין צייט
צדקה, פרנסה

בעזרת ה' יתברך - יום ד' פרשת תולדות, ב' כסליו, שנת תשפ"ד לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר


איך האף דו באצאלסט דיינע ארבעטערס אין צייט, די גרעסטע צדקה איז באצאלן ארבעטער אין צייט, און אויב מען האט געלט און מען צאלט נישט אין צייט - איז מען עובר אויף א לא תעשה און אן עשה. עס שטייט אין די תורה (ויקרא יט, יג): "לֹא תָלִין פְּעֻלַּת שָׂכִיר אִתְּךָ עַד בֹּקֶר", דאס איז די לא תעשה, און אויך איז דא א מצות עשה פון (דברים כד, טו): "בְּיוֹמוֹ תִתֵּן שְׂכָרוֹ וְלֹא תָבוֹא עָלָיו הַשֶּׁמֶשׁ".


עס איז אזוי נישט אויסגעהאלטן צו שפילן שיינער איד אין שול, מנדב זיין קאווע, מנדב זיין ארון הקודש, בנינים - ווען מען איז שולדיג פאר ארבעטערס; אז מען וויל טון צדקה דארף מען קוקן אין הלכות צדקה, זען וואס איז די גרעסטע צדקה; דער רמב"ם (פרק י' מהלכות מתנות עניים, הלכה ז) רעכנט אויס אכט מדריגות אין צדקה, און די גרעסטע צדקה איז צאלן ארבעטער, אזוי ווי עס שטייט (ויקרא כה, לה): "וְהֶחֱזַקְתָּ בּוֹ וְגוֹ', וָחַי עִמָּךְ".


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#179 - אפשר ווילסטו ווערן א גבאי צדקה פאר אונזער מוסד?
שכר לימוד, צדקה, מוסדות, סדר דרך הלימוד, בטחון

בעזרת ה' יתברך - יום ג' פרשת תולדות, ראש חודש כסליו, שנת תשפ"ד לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר


איך וויל דיך פרעגן, אפשר קענסטו זיין דער גוטער שליח צו העלפן אונזערע מוסדות? ווי דו ווייסט - מוטשען מיר זיך זייער, מיר קענען נישט צאלן די איינגעשטעלטע אין צייט. אנשי שלומינו לעבן בדחקות און צאלן נישט קיין שכר לימוד, עס טוט מיר זייער וויי אז איך קען נישט צאלן מיינע איינגעשטעלטע.


בכן וויל איך דיך פרעגן, אפשר וואלסטו געוואלט ווערן א גבאי צדקה פאר די מוסד? גיין נאך געלט פאר די מוסד, און פארשטייט זיך דו וועסט אראפנעמען פראצענט פאר דיר.


מיינע אויגן זענען געוואנדן צום אייבערשטן, איך פארלאז זיך נאר אויפן אייבערשטן, נאר דער אייבערשטער וועט מיר העלפן; איך פרוביר צו טון וואס איך קען.


ביטע לאז מיר וויסן אויב דו ביסט גרייט צו זיין א גבאי צדקה פאר אונזער מוסד.


גיי נישט שלאפן אן לערנען אביסל מקרא, משנה, גמרא און הלכה; זאל זיין וואס זאל זיין - זאלסטו נישט מוותר זיין אויף דיינע שיעורים כסדרן.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#178 - אנשי שלומינו געבן צדקה נאכאמאל און נאכאמאל
צדקה, מוסדות, טערעפי, חתונה פלאן

בעזרת ה' יתברך - ב' פרשת נח, ב' מר-חשון, שנת תשפ"ד לפרט קטן


לכבוד ... נרו יאיר, קרית ברסלב


איך דארף דו זאלסט גיין צוזאמנעמען געלט פאר די מוסד; נישטא קיין געלט צו צאלן מלמדים, טיטשערס, איינגעשטעלטע; איך דארף דו זאלסט ארויסגיין צוזאמנעמען געלט פאר אונזער מוסד.


פאראיאר האסטו זייער געהאלפן און איך האף אז די יאר וועסטו מאכן נאך מער און נאך בעסער.


האב נישט מורא צו בעטן פון אנשי שלומינו נאכאמאל און נאכאמאל; אנשי שלומינו האבן נישט די זאך וואס אנדערע האבן, זיך אוועק לייגן געלט פאר חתונה מאכן, עס קאסט אונז גארנישט דאס לעבן, חתונה מאכן די קינדער איז ביליגער ווי זיי האלטן אין שטוב. אויך קאסט נישט פאר אנשי שלומינו וואס עס קאסט דאס לעבן פאר אנדערע; גיי פרעג וויפיל א טאטע צאלט פאר זיינע קינדער פאר הילף, צענדליגער טויזנטער דאלער פאר יעדן קינד, ביי אונז איז נישטא די גניבות, די קינדער וואקסן אויף נאטירליך, איז שייך ביי אונז צו געבן צדקה נאכאמאל און נאכאמאל.


איך בעט דיר העלף מיר.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#177 - זיין דער 'גבאי צדקה', צוזאמנעמען צדקה אויפצוהאלטן אונזער שול
צדקה, משמש דעם רבי'ן

בעזרת ה' יתברך - יום ד' פרשת וזאת הברכה, י"ב תשרי, שנת תשפ"ד לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערער ליבער ... נרו יאיר, ירושלים


איך וויל דיר בעטן צו העלפן אונזער שול היכל הקודש אין ירושלים, מיטן זיין דער 'גבאי צדקה' צוזאמצונעמען צדקה אויפצוהאלטן אונזער שול. איך האב אויך געשריבן פאר האברך ...; ענק ביידע נעם איך אויף פאר די הייליגע אמט.


בזכות משמש זיין דעם הייליגן רבי'ן זאלסטו האבן הצלחה אין אלע דיינע וועגן.





 


 





 

#176 - זיין פרייליך אפילו ווען מען איז גוט צעבראכן
שמחה, התחזקות, הפצה, צדקה

בעזרת ה' יתברך - יום ה' פרשת כי תבא לאומאן, י"ד אלול, שנת תשפ"ג לפרט קטן


 


טייערער חבר, טייערער מחותן


וואס מיינסטו, איך בין געמאכט פון אייזן? איך בין נישט קיין מענטש? אוי ווי צעבראכן איך בין, איך שפיל דעם שפיל פון מוהרא"ש, וואס האט אונז אויסגעלערנט צו זיין פרייליך אפילו מען איז גוט צעבראכן. מוהרא"ש האט אלץ געהאט א שמייכל, אלץ געווען מיט א ליכטיגע פנים, אבער אין אפיס פריוואט פלעגט ער אזוי וויינען... מען פלעגט קענען ארויסהערן אזעלכע בכיות... בבחינת (ירמי' יג, יז): "בְּמִסְתָּרִים תִּבְכֶּה נַפְשִׁי מִפְּנֵי גֵוָה", וואס שטייט ביים אייבערשטן, ווי כביכול ער וויינט אין באהעלטעניש, "בבתי גואי", אבער "בבתי בראי" – איז (דברי הימים א טז-כז): "עֹז וְחֶדְוָה בִּמְקֹמוֹ" (חגיגה ה:).


איך בין אויך גוט צעבראכן, אבער דאס איז נישט וואס מען מעג ווייזן פאר אנדערע, דעריבער בעט איך דיר מיין ליבער חבר, מיין ליבער מחותן, גיי אן ביתר שאת וביתר עוז; גיי נאך געלט פאר די ישיבה, האלט אן די דריי זאכן: גיין נאך געלט פאר די מוסדות, קומען אין ישיבה מחזק זיין די בחורים, טאקע זיין מנהל, נישט נאר דעם טיטול און אויך מאכן חיזוק יומי וכו'.


איך פריי זיך זייער צו זיין א מחותן מיט דיר.

#175 - פירן די מוסדות אין ארץ ישראל על טהרת הקודש
הפצה, צדקה, מוסדות, ישיבה, ארץ ישראל

בעזרת ה' יתברך - יום ה' פרשת שופטים, א' דראש חודש אלול, שנת תשפ"ג לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערער ליבער ... נרו יאיר, מנהל מוסדות היכל הקודש בארץ הקודש


איך וויל נישט דו זאלסט מיינען איך האב זיך אוועק געדרייט פון דיר און זיך נישט געזעגנט, איך בין פארנומען געווארן מיט מיין שטוב; ביז איך האב זיך געכאפט אז איך דארף נאך רעדן מיט דיר - ביסטו שוין געפארן צום עירפארט.


איך האף דו האסט פארשטאנען וואס מיר האבן גערעדט, ווי צו פירן די מוסדות אין ארץ ישראל על טהרת הקודש און לויט די וועג ווי מוהרא"ש האט אונז געלערנט.


איך וויל דו זאלסט רעדן צום מגיד שיעור ר' משה שמואל ער זאל פארלאנגען פון די בחורים זאלן גיין נאך געלט פאר די ישיבה; יעדער בחור מוז עוסק זיין אין גיין נאך געלט. אויב די בחורים ווילן דאס מאכן אינאיינעם מיט הפצה - אשרי להם, און אז דער בחור קען זיך נישט זען גיין הפצה - מוז ער נאכאלץ צוזאמנעמען געלט. די ישיבה אין אמעריקע שטייט שוין זעכצן יאר, די אלע בחורים וואס זענען געגאנגען נאך געלט פאר די ישיבה די אלע האבן מצליח געווען, אזוי האט מוהרא"ש אוועק געשטעלט.


אויך זאג דעם מגיד שיעור ער זאל נישט מורא האבן צו לערנען די בחורים וואס איז ריכטיג צו טון; יעצט איז די צייט וואס מען קען גוט אויסבייגן די מידות צום גוטן. קינדער און בחורים האבן ליב ווען מען לערנט זיי די וועג ווי זיך צו פירן.


איך וויל דיר באצאלן פאר די שיינע ווייסע זיידענע קאפל וואס דו האסט מיר געברענגט לכבוד ראש השנה. דערמאן מיך אין אומאן, איך וויל דיר באצאלן.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.


א כתיבה וחתימה טובה, א גוט געבענטשט יאר.


א גוטן חודש.

#174 - ווער עס גייט נאך געלט, איז מתקן אלע עבירות
צדקה, קאמפיין

בעזרת ה' יתברך- יום א' פרשת ראה, י"ט מנחם-אב, שנת תשפ"ג לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר


זיי עוסק אין צוזאמנעמען געלט פאר די מוסד; איך בעט דיר נישט דיין אייגענע געלט, איך בעט דיר זאלסט גיין נאך געלט. עס שטייט פון צדיקים, ווער עס גייט נאך געלט - איז מתקן אלע עבירות, גיין נאך געלט איז מזכך דעם מענטש.


שעם זיך נישט צו גיין נאך געלט, אין די פאר שעה ביז מיר ענדיגן דעם קאמפיין קענסטו נאך העלפן די מוסד; אז אלע זאלן זיך אביסל אנשטרענגען קענען מיר אנקומען צום ציל.


אזויפיל מענטשן נעמען זייער גאנצע חיות פון רבי'ן, זיי לעבן אויף די שיעורים, זיי לעבן אויף די חיזוק פון די ספרים און קונטרסים פון מוהרא"ש; זיי וואלטן ווען געוואלט האבן א חלק אין די מוסד, זיי ווארטן מען זאל זיי בעטן.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.


א כתיבה וחתימה טובה, א גוט געבענטשט יאר.

#173 - מען נעמט ארויס דעם אות א' פון 'גאט', ווערט גט
אמונה, שלום בית, צדקה, קאמפיין

בעזרת ה' יתברך - יום א' פרשת ראה, י"ט מנחם-אב, שנת תשפ"ג לפרט קטן


לכבוד ... נרו יאיר


א יישר כח פארן העלפן די מוסד, פארן עוסק זיין אין צוזאמנעמען צדקה; מען קען מיטהאלטן בערך וויפיל מען איז אנגעקומען, מען האלט שוין ביי צען טויזנט נדבות, איבער צען טויזנט מאל האט מען געבעטן צדקה פון מענטשן, דאס איז זייער א שיינע סכום.


היינט נאכט וועט זיין א מסיבה פון הכרת הטוב פאר אלע וואס האבן געהאלפן מיט די צדקה קאמפיין, אינאיינעם מיט א שיעור הכנה לאומאן; מיר וועלן זיך גרייטן צום הייליגן רבינ'ס ראש השנה.


אלע נערוון קראנקהייטן קומען פון חסרון אמונה, מען פארגעסט פונעם אייבערשטן; אזוי אויך אלע שלום בית פראבלעמען קומען פון דעם וואס מען פארגעסט פונעם אייבערשטן, מען פארגעסט פונעם אלופו של עולם, מען נעמט ארויס פון 'גאט' דעם אות א' - ווערט גט; זאלסטו אסאך חזר'ן אמונה - וועסטו נישט האבן מיט די נערוון, און דו וועסט זוכה זיין צו (סוטה יז.): "שכינה ביניהם".


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.


א כתיבה וחתימה טובה, א גוט געבענטשט יאר.


 

#172 - ארויסהעלפן דעם בית התבשיל, פון וואס יעדער האט הנאה
צדקה, בית התבשיל

בעזרת ה' יתברך - יום ד' פרשת ראה, כ"ב מנחם-אב, שנת תשפ"ג לפרט קטן


 


לכבוד אנשי שלומינו שיחיו


איך וויל יעדן איינעם פערזענליך איינלאדענען דעם קומענדיגן זונטאג פרשת שופטים, צו די יערליכע מסיבה וואס איך מאך פארן בית התבשיל פון אונזער שטעטל קרית ברסלב, וואס וועט פארקומען אין שטוב פון האברך היקר שלמה יאקאבאוויטש, דער גבאי פונעם בית התבשיל.


עס איז דא צדקות וואס מען דארף מסביר זיין וואס די צדקה איז, וואס די צדקה טוט און וואו די געלט גייט, ביים בית התבשיל דארף מען גארנישט זאגן; אלע ווייסן וואס דאס איז, און די גאנצע שטעטל האט הנאה פונעם בית התבשיל; איינער מער איינער ווייניגער, אבער הצד השווה שבהן, אז אלע האבן נוצן פון דעם, אלע זענען זיך מחי' מיט די עסן און מיט די חלוקות וואס זיי טיילן אויס א גאנץ יאר.


דער אייבערשטער זאל העלפן, בזכות די מצוה פון צדקה זאלן מיר אלע האבן א כתיבה וחתימה טובה און א יאר מיט שפע.


מוהרא"ש זאגט, די גרעסטע צדקה איז געבן עסן פאר הונגעריגע מענטשן.


 

#171 - אזוי דאנקבאר דעם אייבערשטן, אזויפיל גוטס און אזויפיל נחת
תודה והודאה, צדקה, שטעטל, הצלחה, קאמפיין

בעזרת ה' יתברך - יום ד' פרשת ראה, כ"ב מנחם-אב, שנת תשפ"ג לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר


נעכטן בין איך געווען פארנומען, איך בין אריינגעפארן קיין בארא פארק באזוכן מיין טאכטער, זי האט געהאט א אינגל למזל טוב. איך בין ארויסגעפארן אינדערפרי און צוריק געקומען שפעט ביינאכט. "מָה אָשִׁיב לַה', כָּל תַּגְמוּלוֹהִי עָלָי", איך בין אזוי דאנקבאר דעם אייבערשטן, ער געבט מיר אזויפיל גוטס און אזויפיל נחת; דוד המלך פרעגט, וואס קען איך צוריק טון פארן אייבערשטן - "כָּל תַּגְמוּלוֹהִי עָלָי? כּוֹס יְשׁוּעוֹת אֶשָּׂא וּבְשֵׁם ה' אֶקְרָא", איך וועל רעדן צו אים און אים לויבן; מיט דעם צאלט מען צוריק כביכול דעם אייבערשטן.


איך וואונטש דיר בעת שמחה: "דער אייבערשטער זאל דיר העלפן זאלסט זוכה זיין צו שמחות מיט שמחה ביי דיינע קינדער און אייניקלעך, זאלסט זיך דערהאלטן ביים רבי'ן, זאלסט נישט האבן מיט קיין ליצנות צוטון, זאלסט זיך נאר חבר'ן מיט אנשים תמימים וואס לעבן מיט תמימות ופשיטות".


אויך דאנק איך דיר פארן גיין נאך געלט פאר די מוסד. איך האף אז דאס איז נאר דער אנהויב, דו וועסט ממשיך זיין א גאנץ יאר עוסק זיין אין צוזאמנעמען געלט; גיין נאך צדקה איז מתקן אלע פגמים און מען איז זוכה צו א טלית נאה בגן עדן, צו שיינע קליידער אויבן אין הימל.


עס איז זייער געשמאק אין שטעטל. מיטן אייבערשטנ'ס הילף זענען מיר דא נאך צוויי וואכן, די בחורים פארן אהיים מיטוואך כי תצא און איך און מיין משפחה וועלן צוריק פארן קיין שטאט זונטאג כי תבוא לאומאן. איך וויל זייער בלייבן אין שטעטל, אבער מיר האבן נאכנישט גרייט א פלאץ פאר די בחורים, וואו די ישיבה זאל זיין.


האסט שוין געלערנט היינט א פרק משניות? א בלאט גמרא? זע צו זיין א סוקסעספול מענטש; א פרק משניות א טאג, א בלאט גמרא א טאג - איז סוקסעס.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.


א כתיבה וחתימה טובה, א גוט געבענטשט יאר.


 

#170 - פארשפרייט די ניגוני אמונה פאר אלעמען
תפילה והתבודדות, הפצה, צדקה, שטעטל, קאמפיין

בעזרת ה' יתברך - יום ג' פרשת עקב, י"ד מנחם-אב, שנת תשפ"ג לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר


א גרויסן יישר כח פארן העלפן צוזאמנעמען צדקה פארן יערליכן קאמפיין לטובת המוסדות; ווער עס העלפט דעם הייליגן רבינ'ס מוסד - דערלייגט נישט, מען פארדינט נאר; דער רבי באצאלט ביי וועם ער נעמט.


זיי עוסק אין הפצה, פארשפרייט דעם הייליגן רבינ'ס עצות, טייל אויס די ספרים און קונטריסם פון מוהרא"ש, אזוי אויך די גליונות און קארטלעך. אויך זאלסטו פארשפרייטן די ניגוני אמונה, יעצט איז ארויס נייע ניגונים: "א מופת בין איך", הערליכע ניגונים פון התבודדות און חיזוק פארן לעבן; פארשפרייט דאס פאר אלעמען.


געדענקסט אוודאי וואס מוהרא"ש זכותו יגן עלינו פלעגט דערציילן, וואס האט פאסירט ווען דער הייליגער צדיק רבי יצחק מדרוביטש זכותו יגן עלינו איז נפטר געווארן, רש"י הקדוש איז אים אנטקעגן געקומען אויבן אין הימל און אים געפרעגט: "וואס פאר א גוטע מעשים טוט אייער זון רבי מיכל זלאטשובער, אז דא אין הימל מאכט מען אזא רעש פון אים?" האט דער טאטע רבי יצחק מדרוביטש געענטפערט: "ער לייגט אריין כוחות אינעם דאווענען וכו'", האט אים רש"י הקדוש געזאגט: "פאר דעם אליין וואלט מען נישט געמאכט אזא רעש דא אין הימל פון אים; אסאך צדיקים לייגן אריין כוחות אינעם דאווענען און מען מאכט נישט אזא גרויסע עסק פון זיי", האט דער טאטע רבי יצחק געזאגט: "ער לערנט זייער פלייסיג", האט אים רש"י הקדוש געענפערט: "דאס קען אויך נישט זיין די סיבה, ווייל אסאך צדיקים לערנען פלייסיג די הייליגע תורה, און פאר דעם אליין רעש'ט זיך נאך נישט", האט ער געזאגט: "צוליב זיין חסד און צדקה וכו'", האט רש"י נאכאלץ נישט מסכים געווען, ביז רבי יצחק מדרוביטש האט אים געזאגט: "אפשר ווייל ער ברענגט צוריק מענטשן צום אייבערשטן? ער איז עוסק אין דעם זייער שטארק", האט רש"י הקדוש געזאגט: "היינו דאהני ליה, יעצט פארשטיי איך שוין פארוואס עס רעש'ט זיך פון אים".


נעכטן נאכט איז פארגעקומען א קביעות מזוזה אין שטעטל אינעם נייעם בית המדרש אינעם ירושלים גאס, די זיבעטע שול וואס מיר האבן אין שטעטל. אלע פרעגן, 'ווי אזוי בויט מען די שטעטל אזוי שיין און שנעל?' 'ווי אזוי איז מען מצליח אז ביי די פערטע יאר זאלן מען שוין האבן זיבן שול'ן און מקוואות?' דער ענטפער איז, דער רבי לערנט אונז אויס די סודות פון הצלחה. דער ערשטער סוד איז 'תפילה והתבודדות', נאך א סוד 'נישט מאכן קיין עסק פון מענטשן און פון געלט', ווייל קיינער קען נישט העלפן, נאר דער אייבערשטער - ער העלפט, ער טוט אלעס און מאכט אלעס, צו אים דארף מען האפן און פון אים דארף מען טראכטן.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.


 

#169 - מאך נישט קיין מציאות פון קיינעם, וועט דיר זיין גרינגער צו בעטן צדקה
צדקה, התבודדות

בעזרת ה' יתברך - יום ב' פרשת ואתחנן, ו' מנחם-אב, שנת תשפ"ג לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר


רבי נתן איז אמאל געווען ביים רבי'ן (שיחות הר"ן, סימן שב) און דער רבי רופט זיך אן אפאר ווערטער וואס האט זייער באנומען רבי נתן, דער רבי זאגט אים: "דער עיקר איז 'מִבֶּטֶן שְׁאוֹל שִׁוַּעְתִּי'", דאס וואס שטייט ביי יונה הנביא (יונה ב, ג) ווי ער האט געשריגן צום אייבערשטן ווען די פיש האט אים איינגעשלינגען.


דאס איז א טיפע לימוד פאר אונז; אז מען זעט זיך אין שאול תחתית, מען איז איינגעשלינגען ביים יצר הרע, זאל מען שרייען צום אייבערשטן: "רבונו של עולם, האב אויף מיר רחמנות; העלף מיר! איך וויל זיין אן ערליכער איד".


נעם א טייל אינעם יערליכן קאמפיין, גיי נאך געלט צו דיינע באקאנטע; האב נישט קיין בושה צו בעטן צדקה, מאך נישט קיין מציאות פון קיינעם, אזוי וועט דיר זיין גרינגער צו בעטן צדקה.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.


 

#168 - שליס דיך אן אין די קאמפיין צו זאמלען געלט פאר אונזער מוסד
צדקה, סיפורי צדיקים, קאמפיין

בעזרת ה' יתברך - יום ד' פרשת מטות מסעי, כ"ג תמוז, שנת תשפ"ג לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר


מיר מאכן אלע יארן א קאמפיין פאר די מוסד, איך וויל דו זאלסט זיך אנשליסן אין די קאמפיין צו זאמלען געלט פאר אונזער מוסד.


איך וויל דיר בעטן זאלסט זיך נישט פטר'ן צו געבן דיין אייגענע געלט, ווייל אייגענע געלט האב איך מער פון דיר; נישט דאס דארף איך, איך וויל דו זאלסט ארויסגיין אין גאס צו דיינע חברים, דיין משפחה, דיינע באקאנטע - זיי בעטן צדקה פאר ברסלב.


מוהרא"ש דערציילט, אין שטאט קראקא, דער שטאט וואו דער הייליגער רמ"א איז געווען רב - האט געוואוינט א שיכור יענקעלע, ער פלעגט יעדן טאג נאכן ענדיגן ארבעטן נעמען די געלט וואס ער האט פארדינט און דאס אויסטרינקען. איינמאל האט ער געהערט ווי אן ארעמע פרוי אן אלמנה זינגט זיך אזוי אונטער: "רבונו של עולם, יענקעלע גייט טרינקען ביר און ברוינפן און איך האב נישט אויף שבת צו מאכן", יענקעלע שיכור האט דאס געהערט און ער האט דאס נישט געקענט אראפשלינגען, ער האט גענומען דאס געלט און געלייגט ביי די טיר פון די אלמנה, ער איז אהיים און ער איז נפטר געווארן.


יענע נאכט, דער רמ"א זיצט אין שטוב און לערנט די הייליגע תורה, פלוצלונג קומט אריין דער איד יענקעלע און זאגט: "איך רוף דיך צו דין תורה אויבן אין הימל", דער רמ"א האט געמיינט ער מאכט שפאס, דער יענקל איז געווען א באקאנטער שיכור פון קראקא, ער האט זיך נעבעך געוואלגערט אין די גאסן, נישט אויפגעהערט טרינקען. דער רמ"א זאגט אים: "שטער מיך נישט פון לערנען, מאך נישט קיין חוזק פון מיר", אבער יענקעלע דער שיכור זאגט: "דער רב זאל מיר גלייבן, איך בין שוין א נפטר, איך האב א טענה צום רב".


דער רמ"א האט זיך אביסל דערשראקן, ער טראכט 'ווי אזוי איז ער אריינגעקומען צו מיר אין שטוב? עס איז דאך פארשפארט די טיר, זעט אויס עס איז נישט קיין וויץ'. ער פרעגט אים: "וואס איז דיין טענה אויף מיר?" זאגט ער: "דער רב פלעגט אלץ גיין נאך געלט אבער דער רב איז קיינמאל נישט געקומען צו מיר בעטן צדקה, יעצט ווען איך בין א נפטר זע איך אז צדקה ראטעוועט פון טויט, צדקה נעמט אראפ אלע עונשים, פארוואס האט דער רב נישט געבעטן פון מיר געלט?" האט דער רמ"א געזאגט: "ביזט גערעכט, גיי צום בית דין של מעלה און זאג 'איך רבי משה איסרליש טו תשובה, און פון היינט אן גיי איך מזכה זיין יעדן איינעם מיט די מצוה פון צדקה'".


מען האט געשטעלט אן אפיס נעבן מיין שטוב אין שטעטל, קום אריין און זיי א חלק פון שאפן צדקה פאר די מוסד. איך וויל נישט זאלסט זיך פטר'ן מיט געבן אייגענע געלט, איך וויל זאלסט גיין נאך געלט, ווייל גיין נאך געלט איז א תיקון פאר אלע פגמים.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#167 - טוט די סגולות פון הייליגן רבי'ן צו האבן קינדער
קינדער, תודה והודאה, ישועות, צדקה

בעזרת ה' יתברך - יום ב' פרשת חקת בלק, ז' תמוז, שנת תשפ"ג לפרט קטן


 


מרת ... תחי'


דאנקט דעם אייבערשטן יעדן טאג, רעכנט אויס דאס גוטס וואס דער אייבערשטער טוט מיט אייך און דאנקט אויף יעדן פרט, דאס וועט עפענען פאר אייך א טיר אין הימל פאר ישועות.


זארגט נישט, איר וועט האבן קינדער. טוט די סגולות פון הייליגן רבי'ן, געבט אפאר פרוטות לצדקה יעדן טאג. דער רבי זאגט (ספר המדות אות בנים, סימן כב): "עַל יְדֵי צְדָקָה זוֹכֶה לְבָנִים", דורך צדקה איז מען זוכה צו האבן קינדער, און געבט די צדקה מיט ביידע הענט. אזוי ווי דער רבי זאגט (שם אות צדקה, סימן כז): "יִתֵּן לִצְדָקָה בִּשְׁתֵּי יָדַיִם, וְיִהְיֶה תְּפִלָּתוֹ נִשְׁמַעַת", דורך געבן צדקה מיט ביידע הענט ווערן די תפילות אנגענומען, און בעטס: "הייליגער באשעפער, בזכות די מצוה פון צדקה - געב מיר געזונטע, ערליכע קינדער".


איך פריי זיך זייער יעדעס מאל איך זע אייער מאן נרו יאיר; איך זע ער פירט זיך מיט יראת שמים, ער קומט דאווענען און אויך זע איך אים לערנען.


דער אייבערשטער זאל העלפן איר זאלט האבן הצלחה אין אלע ענינים.