בריוון פונעם ראש ישיבה שליט"א

#491 - וואו איז דיין אידיש הארץ, פארוואס טשעפעסטו דיין ווייב?
תפילות אויף אידיש, תפילה והתבודדות, שלום בית, מדות טובות

בעזרת ה' יתברך


יום ד' פרשת ויקרא, כ"ט אדר, שנת תשפ"ג לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר


שעם זיך, וואו איז דיין אידיש הארץ? וואו איז דיין שכל?! אז דיין ווייב וויינט, זאגסטו איר: "ביסט פונקט ווי דיין מאמע?!" אז דיין ווייב איז נישט קלאר וואס צו טון, זי איז פול מיט ספיקות - שטעכסטו איר מיט שפאס?! זאסט איר: "יעצט פירסטו זיך ווי דיין מאמע!" "יעצט גייסטו וויינען א גאנצע נאכט אזוי ווי דיין מאמע?" אזוי רעדט א איד?!


איך בין אזוי פארשעמט אז דו פירסט זיך אזוי אויף, בעט שוין איבער דיין ווייב און גיי אין פעלד שרייען: "רבונו של עולם, וואס טו איך מיט מיינע שלעכטע בלוט? וואס טו איך מיט מיינע פארדארבענע מידות? וואס וועט דא זיין? וואו איז מיין שכל? איך פליק און שטעך אן קיין רחמנות"


גיי שריי אויס דיינע הייסע שלעכטע בלוט.


 

#490 - פארגעסט פון די אלטע ווייטאג, הויבט אן פונדאסניי
תפילות אויף אידיש, תפילה והתבודדות, שמחה, התחדשות, טערעפי, שכחה

בעזרת ה' יתברך


ערב שבת קודש פרשת ויקהל-פקודי, החודש, מברכים החודש, כ"ד אדר, שנת תשפ"ג לפרט קטן


 


... תחי', צפת


איך האב ערהאלטן אייער בריוו.


איך וויל אייך זייער בעטן איר זאלט זיך שטארקן צו זיין פרייליך. פארגעסט אלעס וואס איז געווען, טראכטס נישט אלטע מעשיות; די אלטע מעשיות ברענגט נאר ווייטאג, טראכטס 'דער אייבערשטער איז מיט מיר, ביי מיר, נעבן מיר', טראכטס אז דער אייבערשטער האט אייך ליב, ער ווארט צו הערן אייער קול ווי איר בעט אים.


ארבעטס אויף שמחה, דאס איז די וויכטיגסטע זאך; אז מען איז פרייליך - האט מען אלעס, און אז מען איז טרויעריג קען מען אלעס האבן און מען האט גארנישט.


די נארישע פארטעמפטע טערעפיסטן האבן א וועג ווי מער מאכן דעם מענטש נאכאמאל טראכטן פון זיין אלטע ווייטאג, עס איז ביי זיי א גאנצע זאך ווי מען קען מאכן דער מענטש זאל חזר'ן אלטע ווייטאג. ביים רבי'ן איז פארקערט, דער רבי זאגט איך האב ליב ווען מען פארגעסט וואס איז געווען און מען באנייט זיך, נאר אזוי קען מען מצליח זיין.


פארגעסט פון די אלטע ווייטאג, הויבט אן פונדאסניי, און בעטס אויף שמחה. בעטס דעם אייבערשטן: "הייליגער באשעפער איך וויל זיין פרייליך, העלף מיר איך זאל פארגעסן אלע אלטע ווייטאג"; וועט איר זיין גליקליך און צופרידן.


א גוט שבת.


געבט א גרוס אייערע טייערע עלטערן.


 

#489 - אסאך תפילות אז יום טוב זאל זיין שיין אן קיין קריגערייען
פחדים, תפילה והתבודדות, כיבוד אב ואם, שמחה, קדושה, חינוך הילדים, אמונה, צדיקים, שווער און שוויגער, שלום, פסח, יום טוב

בעזרת ה' יתברך


יום ג' פרשת ויקהל-פקודי, כ"א אדר, שנת תשפ"ג לפרט קטן


 


מרת ... תחי'


איך האב ערהאלטן אייער בריוו.


האט נישט מורא פון קיינעם. דער בעל שם טוב זכותו יגן עלינו האט געזאגט: "א סגולה קעגן רשעים - שלא לפחוד, נישט מורא האבן"; קיינער קען אייך גארנישט טון, האט נישט מורא. דער רבי דערציילט (ספורי מעשיות מעשה יא, מבן מלך ובן שפחה שנתחלפו) ער האט געפרעגט אויב מען שלאגט אדער מען שעדיגט, האט מען אים געענטפערט ניין, מען שלאגט נישט און מען שעדיגט נישט, מען דערשרעקט נאר, האט ער געגעבן אן עצה זיך שטעלן נעבן צדיק, האט מען מער קיין מורא נישט.


דער רבי לערנט אונז מיר זאלן רעדן צום אייבערשטן ביז דער מח מחשבה טראכט נאר פון אייבערשטן, ביז מען האט פון קיינעם נישט קיין מורא.


בנוגע וואו צו זיין יום טוב; גייט צו אייערע עלטערן און אייער מאן'ס עלטערן, יעצט ווען איר האט גאר קליינע קינדער איז גוט צו גיין צו די עלטערן.


בנוגע אז ביי אייער טאטע איז דער סדר צומאל א גיהנום, מען שרייט און מען קריגט זיך, און אויב עס גיסט זיך אויס אביסל פון די כוסות ווערט א כעס מיט א געשריי; אויף דעם איז דא איין עצה, בעטס דעם אייבערשטן פון יעצט אסאך תפילות אז יום טוב זאל זיין שיין אן קיין קריגערייען.


בנוגע די פרוי וואס קומט רייניגן די שטוב און אייער קינד לויפט איר נאך וכו'; מאכט נישט קיין עסק פון דעם.


שטארקט זיך מיט שמחה, שמחה איז א רפואה פאר אלעס.


דער אייבערשטער זאל העלפן איר זאלט האבן הצלחה אין אלע ענינים.


 

#488 - אלע ארבייטער אין מצה בעקערי שעפשן צום אייבערשטן
תפילה והתבודדות, סיפורי צדיקים, ראש ישיבה, פסח, מצה

בעזרת ה' יתברך


יום ה' פרשת ויקהל-פקודי, כ"ג אדר, שנת תשפ"ג לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר


היינט פארמיטאג בין איך ארויסגעפארן אין שטעטל באקן מצות, עס איז גאר אנדערש מצות וואס ווערן געבאקן דורך אנשי שלומינו; פונעם קנעטער, פונעם וואסער גיסער, ביזן שיבער, ביזן פאקער - אלע רעדן צום אייבערשטן, אלע ליפן שעפשען תפילות און לויב און דאנק ווערטער צום הייליגן באשעפער.


אמאל ערב פסח ווען דער הייליגער צדיק דער מנחת אלעזר זכותו יגן עלינו האט געבאקן ערב פסח מצות האט ער זייער געקאכט, און געזאגט: "מיר גלייבן באמונה שלימה אז מיר וועלן נאך זוכה זיין צו עסן דעם קרבן פסח מיט משיח צדקינו אין ירושלים", האט א איד זיך אנגערופן און געפרעגט: "רבי, אויפ'ן זייגער שטימט עס נישט; יעצט איז שוין אין ירושלים פסח ביינאכט, ווי איז מעגליך אז מיר זאלן נאך קענען זיין אין ירושלים, עס נעמט דאך צייט דאס פארן, זיך מטהר זיין, און ווי נעמט מען דעם קרבן פסח וכו'", האט דער הייליגע מנחת אלעזר זכותו יגן עלינו געזאגט: "אז ביי דיר שטימט עס נישט - וועסטו דא בלייבן, און די אלע וואס גלייבן - וועלן נאך זוכה זיין צו זיין אין ירושלים און עסן דעם קרבן פסח".


ביים באקן די מצות האב איך געבעטן דעם אייבערשטן מיר זאלן זוכה זיין ניצול צו ווערן פון א משהו חמץ אום פסח, און נאך זוכה זיין די יאר צו עסן "מִן הַזְּבָחִים וּמִן הַפְּסָחִים" (פסחים קטז:); און צו (מיכה ז, טו): "כִּימֵי צֵאתְךָ מֵאֶרֶץ מִצְרָיִם אַרְאֶנּוּ נִפְלָאוֹת", אמן.


 

#487 - מען דארף בעטן דעם אייבערשטן צו האבן א געפיל צו איידעלקייט
תפילה והתבודדות, צניעות, חיזוק פאר פרויען

בעזרת ה' יתברך


יום ג' פרשת ויקהל-פקודי, כ"א אדר, שנת תשפ"ג לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


עס איז שווער צו ענטפערן אויף די פראגע, ווייל עס איז נישטא הלכות אויף דעם, עס איז מער א געפיל זאך. מען דארף בעטן דעם אייבערשטן מען זאל האבן א געפיל צו גיין אנגעטון איידעלע קליידער, איידעלע שיך, מיט איידעלע באשיידענע קאלירן וכו' וכו'.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.


 

#486 - הייליגער באשעפער, ראטעווע מיך פון כעס, איך זאל נישט שלאגן די קינדער
קינדער, תפילות אויף אידיש, תפילה והתבודדות, חינוך הילדים, פרנסה, כעס

בעזרת ה' יתברך


יום ב' פרשת ויקהל-פקודי, כ' אדר, שנת תשפ"ג לפרט קטן


 


מיין ליבער ... נרו יאיר


דיין ווייב בעט מיר איך זאל דיך מחזק זיין זאלסט נישט שלאגן די קינדער; ליבער ברודער, דו ווייסט דאך אז דער רבי האט אונז געזאגט נישט שלאגן די קינדער, ווער רעדט נאך שלאגן בחורים פון העכער די בר מצוה, דאס איז א לאו אין די תורה. עס ווערט גע'פסק'נט (ויקרא יט, יד): "וְלִפְנֵי עִוֵּר לֹא תִתֵּן מִכְשֹׁל" (יורה דעה סימן רמ, סעיף כ), אויך זאלסטו וויסן, אז מען גייט אריין אין א כעס - פארלירט מען דאס געלט.


בעט דעם אייבערשטן, גיי התבודדות, רעד זיך אויס דאס הארץ, בעט אויף דעם באזונדער, דו זאלסט זיך נישט אויפרעגן און חס ושלום שלאגן די קינדער, בעט:


"הייליגער באשעפער, ראטעווע מיך פון די שלעכטע מידה פון כעס. איך פארליר זיך אויף מיינע קינדער ביז איך פארליר מיין שכל, איך שלאג און צעברעך שטעקנס אויף זיי. הייליגער באשעפער ראטעווע מיך, העלף מיר איך זאל האבן א שטארקע אמונה, איך זאל זיך נישט פארלירן, איך זאל וויסן און געדענקען אז דו ביסט נעבן מיר, דו ביסט אין שטוב און דו זעסט אלעס וואס איך טו. העלף מיר איך זאל נישט נערוועז ווערן פון מיינע קינדער, אנא זיי מיר מוחל אויף מיינע עבירות, העלף מיר איך זאל זיך קענען שטארקן אויף די מידה מגונה פון כעס".


טייערער ברודער גיי התבודדות, האסט א שיינעם פעלד ארום דיין שטוב, גיי צווישן די גראז, שמועס מיטן אייבערשטן; דאס וועט דיר געבן א שטארקע אמונה, דו וועסט נישט ווערן פארלוירן און נערוועז פון קיינעם.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.


 

#485 - מען מעג זאגן ליגנט כדי עס זאל זיין שלום
תפילה והתבודדות, כיבוד אב ואם, שלום בית, חיזוק פאר פרויען, שווער און שוויגער, שלום, שייטל, טיכל

בעזרת ה' יתברך


יום א' פרשת ויקהל-פקודי, י"ט אדר, שנת תשפ"ג לפרט קטן


 


לכבוד מיין ליבער ... נרו יאיר


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


זאג דיין ווייב זאל גיין צו דיינע עלטערן אזוי ווי זי גייט אין שטוב. אפילו די וואס גייען מיט א שייטל - גייען אין שטוב מיט א טיכל; זאל זי אזוי גיין, אזוי וועלן זיי איר אויפנעמען שיין.


עס איז וויכטיג זאלסט וויסן וואס דער רבי זאגט (ספר המידות אות אמת, סימן ב): "מֻתָּר לְשַׁנּוֹת בִּדְבַר הַשָּׁלוֹם", מען מעג זאגן ליגנט כדי עס זאל זיין שלום; זאג פאר דיינע עלטערן ווי שטארק דיין ווייב האט זיי ליב, און פאר דיין ווייב זאלסטו זאגן אז דיין מאמע האט איר ליב און זי בענקט זיך צו איר, אזוי וועט ווערן שלום.


גיי התבודדות, בעט דעם אייבערשטן עס זאל זיין שלום צווישן דיר און דיינע עלטערן; מיט תפילה וועסטו פועל'ן ניסים גלויים.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.


 

#484 - א אידישע פרוי, א מאמע פון קינדער, דארף נישט ארבעטן
תפילה והתבודדות, חיזוק פאר פרויען, שטעטל, פרנסה

בעזרת ה' יתברך


יום א' פרשת ויקהל-פקודי, י"ט אדר, שנת תשפ"ג לפרט קטן


 


מרת ... תחי' ברסלב, ליבערטי


איך האב ערהאלטן אייער בריוו.


א אידישע פרוי, א מאמע פון קינדער - דארף נישט ארבעטן; עס איז נישט איר זארג צו ברענגען געלט און אויסהאלטן די שטוב. דער מאן, ער שרייבט אונטער די כתובה אז ער וועט ברענגען געלט צו שפייזן די שטוב.


אז עס איז אייך שווער די ארבעט, איר קומט נישט אן צו רייניגן די שטוב און מאכן עסן פאר די מאן און קינדער - וואס דארפט איר ארבעטן?


יונגע ווייבלעך וואס האבן נאכנישט קיין קינדער - איז גוט זיי זאלן ארבעטן, זיין באשעפטיגט, נישט גיין ליידיג, און ווען מען ווערט געבענטשט מיט קינדער - איז די חשוב'סטע זאך זיין א מאמע פאר די קינדער און א געטרייע ווייב פאר'ן מאן, דאס איז רצון השם.


איר וואוינט אין שטעטל צווישן די גראז און ביימער, זאלט איר זיך צוגעוואוינען רעדן צום אייבערשטן. גייט יעדן טאג א שפאציר צווישן די גראזעלעך און דאנקט און לויבט דעם אייבערשטן פאר אלע חסדים און בעטס אויף ווייטער.


דער אייבערשטער זאל העלפן איר זאלט האבן הצלחה אין אלע ענינים.


 

#483 - א לערערין מוז נעמען די ארבעט זייער ערנסט
תפילה והתבודדות, לערערין, סקול, חינוך הילדים, מוסדות

בעזרת ה' יתברך


יום א' פרשת ויקהל-פקודי, י"ט אדר, שנת תשפ"ג לפרט קטן


 


מרת ... תחי' ברסלב, ליבערטי


איך האב ערהאלטן אייער בריוו.


עס טוט מיר וויי צו הערן אז עס איז דא לערערינס וואס נעמען נישט ערנסט די ארבעט אין בית פיגא; מען קומט און מען גייט, מען טוט וואס מען וויל, לויט די באקוועמליכקייט.


פון היינט און ווייטער זאלט איר מיר שרייבן א באריכט פון יעדע לערערין וואס קומט נישט צייטליך. מיר גייען יעצט נאך פסח מחליט זיין ווער עס וועלן זיין קומענדיגע יאר די לערערינס אין בית פיגא, מיר וועלן נאר נעמען לערערינס וואס נעמען אן זייער ארבעט זייער ערנסט.


יעדן טאג זאלט איר גיין צום פענסטער פון אייער שטוב, ארויפקוקן צום הימל און רעדן אפאר ווערטער צום אייבערשטן. הויבט אן מיט דאנקען, דאנקט אים פאר אייער שיינע לעבן און בעטס אויף ווייטער.


דער אייבערשטער זאל העלפן איר זאלט האבן הצלחה אין אלע ענינים.


 

#482 - דערציילט גארנישט שלעכט פון אייערע עלטערן פאר'ן ענדיגן דעם שידוך
תפילה והתבודדות, שידוכים, רעדן

בעזרת ה' יתברך


יום א' פרשת ויקהל-פקודי, י"ט אדר, שנת תשפ"ג לפרט קטן


 


... תחי'


איך האב ערהאלטן אייער בריוו.


דערציילט גארנישט שלעכט פון אייערע עלטערן; לאזט די שידוך זאל זיך ענדיגן, און נאך אייער חתונה וועט איר קענען דערציילן פאר אייער מאן אלעס וואס ליגט אייך אויפ'ן הארץ. יעצט אז מען האלט נאך פאר'ן פארמאכן די שידוך - זאלט איר גארנישט דערציילן אז זיי קריגן זיך און זיי ווילן זיך גט'ן.


געבט זיך איבער צום אייבערשטן; אים קענט איר שוין אלעס דערציילן, און דעם אייבערשטן זאלט איר אלעס דערציילן. דער וואס שמועסט מיטן אייבערשטן - דער לעבט א גן עדן לעבן, מען שפירט א זיסקייט, א טעם אין לעבן.


דער אייבערשטער זאל העלפן איר זאלט האבן הצלחה אין אלע ענינים.


 

#481 - קער נעמען פון פראבלעמען איז נישט קיין חסרון אמונה
תפילה והתבודדות, אמונה, רפואה, עבודת השם, אומאן, סיפורי צדיקים, פורים

בעזרת ה' יתברך


יום א' פרשת כי תשא, י"ב אדר, שנת תשפ"ג לפרט קטן


 


מרת ... תחי'


איך האב ערהאלטן אייער בריוו.


יעצט קומט הייליגע טעג, מען קען פועל'ן ישועות שלא כדרך הטבע. פורים איז א צייט וואס (ירושלמי מגילה פרק א', הלכה ד): "כָּל הַפּוֹשֵׁט יָד נוֹתְנִים לוֹ", ווער עס שטרעקט אויס זיינע הענט צום אייבערשטן מיט א געבעט - געבט מען אים.


בנוגע וכו'; מוהרא"ש דערציילט, אין אומאן זענען געווען צוויי צדיקים פון אנשי שלומינו, ביידע האבן געהאט שטארקע ציין ווייטאג, איינער פלעגט גיין יעדן טאג צום רבינ'ס ציון וויינען אז זיין ציין טוט אים וויי און דער אנדערער איז געגאנגען צום ציין דאקטער און די ווייטאג איז אים אוועקגעגאנגען, ער האט געזאגט: "אין די צייט וואס איך בעט מיין ציין זאל מיך נישט וויי טון - קען איך בעטן דעם אייבערשטן איך זאל זיין נאנט צו אים און אים דינען".


דערפאר זאלט איר נישט טראכטן אז איר האט נישט קיין אמונה, איר קענט נעמען ווייטאמינען און איר זאלט גיין צו וכו', עס איז בכלל נישט קיין חסרון אמונה.


דער אייבערשטער זאל העלפן איר זאלט האבן הצלחה אין אלע ענינים.


 

#480 - די תהילים פון א פרוי מאכט אירע קינדער און אייניקלעך ערליך
קינדער, תפילה והתבודדות, חיזוק פאר פרויען, צדקה, תהלים

בעזרת ה' יתברך


יום א' פרשת תרומה, כ"ח שבט, שנת תשפ"ג לפרט קטן


 


מרת ... תחי'


זעט צו זאגן תהילים, אויך זאלט איר אריינפלעכטן אייערע אייגענע לויב ווערטער און געבעטן; אזוי וועלן ארויפגיין אייערע תפילות זייער הויך און די מלאכים וועלן מאכן דערפון שיינע באצירטע קרוינען פאר'ן אייבערשטן.


ווי מער תהילים א פרוי זאגט - וועלן די קינדער און אייניקלעך זיין ערליך און אפגעהיטן פון שלעכטס.


אויך זאלט איר געבן יעדן טאג אפאר פרוטות פאר צדקה, און ביים לייגן די פרוטות פאר צדקה - זאלט איר בעטן דעם אייבערשטן פאר אייערע דורות.


פון דער ראש ישיבה.

#479 - פרוביר אויס א וואך צייט אן דעם טעלעפאן אין שטוב, און זע דער חילוק
קינדער, תפילות אויף אידיש, תפילה והתבודדות, חינוך הילדים, שלום בית, עבודת השם, קאמפיוטער, טעלעפאן, לימוד התורה, יראת שמים, פורים, שושן פורים

בעזרת ה' יתברך


יום ד' פרשת תצוה, ח' אדר, שנת תשפ"ג לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר


פרוביר דו אליינס אויס א וואך צייט נישט אריין צו ברענגען דיין טעלעפאן אין שטוב און זאג מיר ווי אזוי דיין שלום בית וועט זיין? זאג מיר דו נאך א וואך צייט נישט האבן אין שטוב דעם סמארטפאון, טעבלעט וכדומה - ווי אזוי דיין קשר מיט די קינדער וועט ווערן? דיין יראת שמים?


איך בין שוין הייזעריג פון דיר זאגן נאכאמאל און נאכאמאל; איך האב אזוי רחמנות אויף דיר, אויף דיין ווייב און קינדער. זיי ווארטן אויף דיר, זיי ווילן הערן עפעס פון דיר, דו ביסט אבער נישט ביי זיך, דו ביסט איינגעטינקען אינעם טעלעפאן, מיט סטעטוס, מיט געימס וכו'.


מיין ליבער ברודער, שוין צייט זיך אויפצואוועקן, הויב אן לעבן, הויב אן לעבן עכט. מאך זיך שיעורים אין חומש, משניות, גמרא ועוד און גיי דאווענען אלע דריי תפילות מיט מנין, ובעיקר זאג אפאר ווערטער צום אייבערשטן.


רעד צום אייבערשטן אין אידיש, בעט אים: "רבונו של עולם, ווען וועל איך שוין אנהויבן לערנען און דאווענען? ווען וועל איך שוין זיין צוגעקלעבט צו דיר און נישט צום טעלעפאן? רבונו של עולם, עס קומען יעצט אזעלכע שיינע הייליגע טעג און איך ליג אין אזעלכע נארישקייטן, איך ליג אין דמיון, איך היט נישט מיינע אויגן, איך היט נישט מיין מח, העלף מיר שוין".


פורים נאכמיטאג זעקס אזייגער וועט זיין א סעודה אין ישיבה. מען וועט טאנצן, דאנקען דעם אייבערשטן אז מיר זענען מקורב צום הייליגן רבי'ן וואס לערנט אונז א גאנץ יאר די הייליגע אמונה, מיר זאלן נאר גיין צום אייבערשטן און נאר צו אים זיך צו ווענדן.


אויך שושן פורים וועט זיין א סעודה אין ישיבה אום זעקס אזייגער נאכמיטאג. דער רבי האט אמאל געזאגט פאר רבי נתן: "שושן פורים איז אויך פורים".


הלואי זאלסטו ליינען דעם בריוו, דאס ארייננעמען אין דיר און מקיים זיין וואס דא שטייט.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#478 - יעדע זאך וואס מען טוט פאר די ישיבה איז א געוואלדיגע זכות
תפילה והתבודדות, הפצה, צדקה, מוסדות, בית המדרש, משמש דעם רבי'ן, ישיבה, ראש ישיבה, דאווענען, פורים

בעזרת ה' יתברך


יום ג' פרשת תצוה, ז' אדר, שנת תשפ"ג לפרט קטן


לכבוד ... נרו יאיר


רעד אפאר ווערטער צום אייבערשטן. אויבן אין הימל איז זייער חשוב יעדע ווארט וואס א איד זאגט פאר'ן אייבערשטן, אלע מלאכים זענען מקנא. בעט פאר אלעס וואס דו דארפסט, פאר אלעס וואס דרוקט דיך פריוואט; שעם זיך נישט, דערצייל אלעס.


גיי אין שול יעדן טאג דאווענען שחרית מנחה מעריב; אין דעם ליגט דיין הצלחה, דיין פרנסה, דיינע קינדער; אלעס.


איך ווייס נאכנישט וועגן פורים, אויב איך וועל אויפנעמען ביי מיר אין שטוב; איך וויל און איך ווארט זיך צו טרעפן פורים מיט מיינע תלמידים, איך פריי זיך אז דו וועסט מיר ברענגען משלוח מנות; אבער אז אלע בלייבן אין שטוב - איז נישטא קיין פלאץ.


א גרויסן יישר כח פאר'ן העלפן די בחורים מיט אדרעסן וואו זיי וועלן קענען גיין פורים און מען וועט זיי געבן צדקה פאר די ישיבה. יעדע זאך וואס דו טוסט פאר די ישיבה איז א גרויסע זכות פאר דיר און פאר דיינע דורות.


דעם שבת וועל איך נישט זיין אין וויליאמסבורג, איך פאר אוועק מיט די בחורים וואס גייען הפצה און גייען צאמנעמען צדקה.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#477 - העלף מיר טאטע! נעם מיך ארויס פון מיין בלאטע!
תפילה והתבודדות, צדקה, מוסדות, עבירות, נסיונות, פרויען צאמקום, פורים, בית נצחי, ירושלמי

בעזרת ה' יתברך


יום ב' פרשת תצוה, ו' אדר, שנת תשפ"ג לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר


שריי צום אייבערשטן, דאס איז די וועג ארויס צו קריכן פון די בלאטע; אפילו דו זינקסט טיפער און טיפער אין בלאטע, דו פאלסט אין עבירות - זיי זיך נישט מיאש, נאר שריי: "העלף מיר טאטע! נעם מיך ארויס פון מיין בלאטע!"


דער הייליגער רבי זאגט (שיחות הר"ן, סימן קכט): "וְאֲפִלּוּ כְּשֶׁנּוֹפְלִין לִפְעָמִים לְתוֹךְ רֶפֶשׁ וָטִיט, שֶׁקָּשֶׁה לוֹ מְאֹד לָצֵאת מִשָּׁם", אפילו מען פאלט אריין אין א בלאטע וואס עס איז שווער ארויס צו גיין דערפון, "צוֹעֲקִין, וְצוֹעֲקִין, וְצוֹעֲקִין!" וְאָמַר בִּלְשׁוֹן אַשְׁכְּנַז בְּזוֹ הַלָּשׁוֹן (רבי נתן ברענגט אראפ דעם לשון אין אידיש אזוי ווי דער רבי האט דאס געזאגט): "אוּן אֲפִלּוּ אַז מֶען פַאלְט אִין אַ בְּלָאטֶע אַרַיין, שְׁרַייט מֶען, אוּן מֶע שְׁרַייט, אוּן מֶע שְׁרַייט"; דאס איז די עצה ווי אזוי מען קען ארויסקריכן פון עבירות, מען זאל שרייען צום אייבערשטן נאכאמאל און נאכאמאל און נאכאמאל: "הֶעלְף מִיר טַאטֶע, נֶעם מִיךְ אַרוֹיס פוּן מַיין בְּלָאטֶע, נֶעם מִיךְ אַרוֹיס פוּן מַיינֶע עֲבֵירוֹת".


מען הויבט היינט אן א פרישע מסכתא אין ירושלמי, מסכת דמאי; עס איז גוט אז דו זאלסט מאכן א פרישע התחלה, לערנען יעדן טאג א בלאט בבלי און א בלאט ירושלמי און א פרק תוספתא, בוי זיך א ב'י'ת' נצחי, אויך איז דאס מסוגל צו האבן אן אייגענע הויז.


אויב דו ווייסט פון גוטע אידן וואס טיילן צדקה פורים און האבן א געפיל צו אונזער מוסד - זאלסטו פרעגן אויב די בחורים קענען קומען פורים, און זיי מודיע פאר שמעון פיש נרו יאיר, אזוי וועסטו העלפן די ישיבה, מען קען אמאל מער העלפן אזוי ווי מיט די אייגענע געלט.


היינט נאכט וועט זיין א צאמקום אין שטעטל פאר די פרויען, מען וועט רעדן וויכטיגע זאכן, מארגן וועט דאס זיין אין שטאט; זע דיין ווייב זאל קענען קומען זיך מחזק זיין.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.


 

#476 - רעדט צום אייבערשטן אזוי ווי מען רעדט צו א חבר'טע
פחדים, תפילה והתבודדות, חיזוק פאר מיידלעך, אמונה, תהלים

בעזרת ה' יתברך


ערב שבת קודש פרשת יתרו, ל"ג שובבי"ם, י"ט שבט, שנת תשפ"ג לפרט קטן


 


א מתנה פאר די תלמידה ... תחי'


איך פריי זיך זייער צו הערן אז איר זאגט תהילים. תהילים נעמט אוועק די פחדים, תהילים באשיצט דעם מענטש פון אלעם שלעכטס.


האט פון קיינעם נישט קיין מורא, 'דער אייבערשטער איז מיט דיר, ביי דיר און נעבן דיר', ער היט אייך און זארגט פאר יעדע זאך וואס האט מיט אייך.


געוואוינט זיך צו, רעדט צום אייבערשטן אזוי ווי מען רעדט צו א חבר'טע; בעטס אים אויף אלעס וואס איר דארפט.


פון דער ראש ישיבה.

#475 - די יונגע יארן איז די שענסטע צייט פון לעבן
תפילה והתבודדות, לימוד התורה, יונגע יארן

בעזרת ה' יתברך


יום ד' פרשת משפטים, ל"ח שובבי"ם, כ"ד שבט, שנת תשפ"ג לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר, ירושלים


איך פריי זיך זייער אז דו קומסט יעדן טאג צום שיעור גמרא. דער מגיד שיעור זאגט מיר אז דו לערנסט גוט און דו פירסט זיך מיט יראת שמים און גוטע מידות.


נוץ אויס דיינע יונגע יארן מיט לערנען תורה. חכמינו זכרונם לברכה זאגן (שבת קנד.): "יַנְקוּתָא", די יונגע יארן איז די שענסטע צייט פון לעבן, עס איז "כְּלִילָא דְוַרְדָא".


אויך זאלסטו זיך טרעפן יעדן טאג א שטילע פלאץ וואו קיינער איז נישט דארט און זיך אויסשמועסן מיטן אייבערשטן אויף די אייגענע שפראך, אויף אידיש. דערצייל דעם אייבערשטן און שמועס מיט אים. בעט אים דו זאלסט זיין אן ערליכער איד, דו זאלסט נישט פאלגן דעם יצר הרע נאר פאלגן דעם יצר טוב.


געב א גרוס דיין טאטע.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.


 

#474 - תיקון הכללי איז פאר יעדן איינעם
תפילה והתבודדות, תיקון הכללי

בעזרת ה' יתברך


יום ב' פרשת יתרו, כ"ט שובבי"ם, חמשה עשר בשבט, שנת תשפ"ג לפ"ק


 


... תחי'


אייער טאטע האט מיר געגעבן אייער בריוו.


זייער גוט אז איר זאגט תיקון הכללי. מוהרא"ש זכותו יגן עלינו זאגט אז דער תיקון הכללי איז סיי פאר אינגלעך און סיי פאר מיידלעך, סיי פאר יונג און סיי פאר אלט. ווען מען זאגט די צען קאפיטלעך תהלים, די תיקון הכללי וואס דער הייליגער רבי האט מגלה געווען [קאפיטל טז, לב, מא, מב, נט, עז, צ, קה, קלז, קנ] - איז דאס אזוי ווי מען זאגט גאנץ תהלים, און דאס נעמט אראפ אלע עבירות, מען ווערט אינגאנצן ריין פאר'ן אייבערשטן.


געוואוינט זיך צו זיך אויסצושמועסן דאס הארץ, רעדן צום אייבערשטן - אויף אייער מאמע לשון, אויף אידיש. בעטס דעם אייבערשטן אלעס וואס איר דארפט.


שרייבט מיר נאך בריוון.


פון אייער ראש ישיבה.

#473 - אז עס איז דיר טונקל, מאך זיך ליכטיג
תפילה והתבודדות, אמונה, התחדשות

בעזרת ה' יתברך


יום א' פרשת משפטים, ל"ה שובבי"ם, כ"א שבט, שנת תשפ"ג לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר


אז עס איז דיר טונקל - מאך זיך ליכטיג, נעם אריין דעם אייבערשטן אין זיך.


דער זוהר הקדוש זאגט (הקדמה, ד.) יעדן טאג גייט ארויס א בת קול פון הימל וואס רופט אויס: "מָאן מִנְכוֹן דִּי חֲשׁוֹכָא מְהַפְּכָן לִנְהוֹרָא" ווער פון אייך קען איבערדרייען און מאכן פון טונקל - ליכטיג, "וְטָעֲמִין מְרִירָא לְמִתְקָא עַד לָא יֵיתוֹן הָכָא" ווער פון אייך קען איבערדרייען און מאכן פון ביטער - זיס; "מָאן מִנְּכוֹן דִּמְחַכָּאן בְּכָל יוֹמָא לִנְהוֹרָא דְנָהִיר וכו'" ווער ווארט יעדן טאג אז עס זאל ליכטיג ווערן - דער וועט האבן א חלק לעולם הבא; ווייל ווען א מענטש איז זוכה און ער מאכט פון זיין ביטערע לעבן א זיס לעבן, און פון זיין טונקלקייט - ליכטיג, ווייל ער ווייסט אז אין די טונקלקייט איז באהאלטן דער אייבערשטער, און אין די ביטערניש איז באהאלטן דער זיסער באשעפער - דער איז א צדיק און ער איז זוכה צו עולם הבא.


דער אייבערשטער שטייט נעבן דיר, ער הערט אויס יעדעס ווארט, עפן דיין מויל און רעד צו אים. דער הייליגער רבי זאגט (לקוטי מוהר"ן חלק א', סימן סב): "וּבֶאֱמֶת, אִם הָיָה יוֹדֵעַ הָאָדָם יְדִיעָה בְּלֵב שָׁלֵם", ווען א מענטש וואלט ווען געוויסט ביי זיך קלאר, "שֶׁ'מְּלֹא כָל הָאָרֶץ כְּבוֹדוֹ'", אז דער אייבערשטער איז איבעראל, "וְהַקָּדוֹשׁ בָּרוּךְ הוּא עוֹמֵד בִּשְׁעַת הַתְּפִילָּה, וְשׁוֹמֵעַ הַתְּפִילָּה", און דער אייבערשטער שטייט נעבן אים בשעת ער דאווענט און ער הערט אויס יעדעס ווארט וואס ער בעט, "וַדַּאי הָיָה מִתְפַּלֵּל בְּהִתְלַהֲבוּת גָּדוֹל, וְהָיָה מְדַקְדֵּק מְאֹד לְכַוֵּן אֶת דְּבָרָיו", וואלט דער מענטש געדאוונט אזוי ווי עס דארף צו זיין.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#472 - ווען די קינדער אין קלאס טשעפען פאר'ן זאגן משניות
קינדער, תפילה והתבודדות, חברים, סיום, משניות, יונגע יארן

בעזרת ה' יתברך


יום ד' פרשת בא, י"ח שובבי"ם, ג' שבט, שנת תשפ"ג לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


מזל טוב פאר דיין סיום ששה סדרי משנה, עס איז אזוי שיין צו הערן ווי א קינד נוצט אויס די יונגע יארן און לערנט משניות אויפ'ן סדר דרך הלימוד (כמבואר בשיחות הר"ן, סימן עו); אפילו מען פארשטייט נישט דאס לערנען זאל מען זאגן די ווערטער, ביז מען וועט זוכה זיין צו פארשטיין דאס לערנען.


יעצט זאלסטו נאכאמאל אנהויבן משניות און נאכאמאל אריבערגיין ששה סדרי משנה, אזוי זאלסטו טון דיין גאנצע לעבן. ווייל דער רבי זאגט (שיחות הר"ן, סימן כג): "וואויל איז דעם מענטש וואס עסט יעדן טאג משניות"; איז גוט זיך אריינצושטעקן די קאפ, זיין פון די וואס עס איז וואויל פאר זיי.


אויף דיין פראגע, וואס דו זאלסט טון אז קינדער פון דיין קלאס טשעפענען דיך אז דו זאגסט משניות; לעת עתה, אז דו לערנסט נאכנישט אין ברסלב - זאלסטו ענדערש זאגן משניות אין שטוב, אדער אין בית המדרש, אבער נישט אין חדר. די קינדער פון חדר ווייסן נישט פון רבינ'ס וועג פון לערנען אן פארשטיין, וועלן זיי חוזק מאכן, נו וואס פעלט דיר אויס מען זאל לאכן פון דיר? ענדערש זאלסטו אין חדר זיך פירן אזוי ווי אלע קינדער און אין דיינע זייטיגע צייטן - זאלסטו לערנען מיט גרויס התמדה.


אויך זאלסטו זיך צוגעוואוינען זיך אויסשמועסן מיט'ן אייבערשטן. דער הייליגער רבי, ווען ער איז געווען א קינד, האט ער אלץ געזוכט א ליידיגע פלאץ און דארט האט ער גערעדט, געשמועסט און געדאנקט דעם אייבערשטן, און ער האט געזאגט: "ווער עס וועט דאס טון - ווערן ווערן א גרויסער צדיק".


 

#471 - אין קורצן וואס מוהרא"ש האט אונז אלץ געלערנט
תפילה והתבודדות, שלום בית, שלום, היכל הקודש, סדר דרך הלימוד, מוהרא"ש, לימוד התורה, ראש ישיבה, זעלבס זיכערקייט

בעזרת ה' יתברך


יום ד' פרשת יתרו, ל"א שובבי"ם, י"ז שבט, שנת תשפ"ג לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר


היינט איז דער יארצייט פון אונזער רבי מוהרא"ש זכותו יגן עלינו, איך וועל דיר שרייבן בקיצור וואס מוהרא"ש האט אונז געלערנט אלע יארן.


ערשטנס האט מוהרא"ש אונז געלערנט, אזוי ווי עס איז דא אן איסור פון פיינט האבן א צווייטן איד, אזוי איז דא אן איסור פיינט צו האבן זיך אליינס. און אזוי ווי מען דארף ליב האבן יעדן איד, אזוי דארף מען ליב האבן זיך אליינס.


דערפאר בעט איך דיר, היינט אינעם יארצייט זאלסטו פאלגן וואס מוהרא"ש האט אונז געלערנט. קלאפ זיך נישט אראפ און טרייב ארויס די מחשבות וואס קלאפן דיך אראפ, אז דו ביסט נישט גוט; ווייל דו ביסט יא גוט, דער אייבערשטער האט דיך ליב, דער אייבערשטער האט ליב יעדן איד און ער ווארט מען זאל רעדן צו אים און צוריקקומען צו אים.


שנית, מוהרא"ש האט אונז געלערנט דעם רבינ'ס וועג פון לערנען (כמבואר בשיחות הר"ן, סימן עו), אז אפילו מען פארשטייט נישט דאס לערנען זאל מען לערנען אן פארשטיין; דעריבער אין אזא גרויסן טאג זאלסטו זיך מקבל זיין אנהויבן לערנען שיעורים כסדרן בכל התורה כולה, נעם א משניות און זאג פרקים משניות אפילו אן פארשטיין, אזוי אויך גמרא; זאג די הייליגע ווערטער פון די גמרא. דער הייליגער רבי זאגט (לקוטי מוהר"ן חלק א', סימן ריד): "תַּלְמוּד בְּגִימַטְרִיָּא אוֹתִיּוֹת שֶׁל שְׁמָהּ 'לִילִית', עַל כֵּן יֵשׁ כֹּחַ בְּלִמּוּד הַתַּלְמוּד לְהַכְנִיעַ אוֹתָהּ", 'תלמוד' באטרעפט די זעלבע מספר ווי די נאמען פון די קליפה וואס מאכט א מענטש זינדיגן אין פגם הברית און ווען מען לערנט גמרא איז מען מכניע די קליפה; דערפאר האט דער סמ"ך מ"ם זייער מורא פון א דף גמרא; אלעס וועט ער לאזן דעם מענטש טון - אבי נישט עפענען א גמרא.


אזוי אויך זאלסטו זיך מאכן שיעורים אין הלכה, מדרש, זוהר און אין רבינ'ס ספרים. דער רבי האט געזאגט פאר רבי נתן: "מעט גם כן טוב", אביסל איז אויך גוט; ווייל ווען מען וויל טון אסאך און מען קען נישט - טוט מען גארנישט, אבער אז מען ווייסט אז אביסל איז אויך גוט און חשוב - דעמאלט קען מען אנקומען זייער אסאך.


אויך האט מוהרא"ש אונז געלערנט דעם רבינ'ס גן עדן לעבן, צו רעדן צום אייבערשטן אויף די אייגענע שפראך, אז דאס איז די גרעסטע עבודה; גרעסער פון פאסטן און סיגופים. דער רבי האט בפירוש געזאגט אז ווען ער וואלט ווען געוויסט אין זיינע יונגע יארן צו וואס מען קען צוקומען אז מען רעדט צום אייבערשטן - וואלט ער זיך נישט אזוי געמוטשעט מיט שווערע עבודות, ער וואלט נאר עוסק געווען אין התבודדות; דערפאר זאלסטו זיך צוגעוואוינען צו רעדן צום אייבערשטן אויף דיין שפראך וואס דו ביסט צוגעוואוינט צו רעדן, זאלסט אלעס דערציילן דעם אייבערשטן, אלעס וואס דו האסט אפגעטון אין דיינע יונגע יארן און אים בעטן ער זאל דאס אלעס אפמעקן - וועט אלעס ווערן אפגעמעקט.


וואס נאך האט מוהרא"ש אונז געלערנט, שלום בית; מיט א ווייב טענה'עט מען נישט, און מען דארף זייער מכבד זיין און רעדן שיין צו די ווייב. מוהרא"ש פלעגט זייער אסאך רעדן פון שלום בית און פלעגט איבער'חזר'ן ביי יעדע שיעור וואס דער רבי האט אונז אנגעזאגט (שיחות הר"ן, סימן רסד): "לְכַבֵּד וּלְיַקֵּר אֶת אִשְׁתּוֹ", מיר זאלן האלטן חשוב און רעדן שיין צו די ווייב, "כִּי אָמַר: הֲלֹא הַנָּשִׁים הֵם סוֹבְלִים צַעַר וְיִסּוּרִים גְּדוֹלִים מְאֹד מְאֹד מִיַּלְדֵיהֶם, צַעַר הָעִבּוּר וְהַלֵּדָה וְהַגִּדּוּל כַּאֲשֶׁר יָדוּעַ לַכֹּל עֹצֶם מַכְאוֹבָם וְצַעֲרָם וְיִסּוּרֵיהֶם בְּכַמָּה אֳפָנִים הַקָּשִׁים וּכְבֵדִים מְאֹד מְאֹד" וכו' וכו', דער רבי האט געזאגט אז די ווייבער ליידן אסאך צער, און זיי האבן גרויסע יסורים פון די קינדער וכו' וכו'.


איך בין זייער פארנומען, איך דארף מקצר זיין. איין זאך זאג איך דיר, אז דו וועסט טון וואס שטייט אינעם בריוו - וועסטו האבן עפעס געטון אינעם יארצייט, און אז נישט - וועט דער טאג אריבערגיין מיט גארנישט. די גרויסע טעג איז גוט ארויס צו נעמען עפעס פונעם טאג, אבער אז מען גייט ווייטער, אָן זיך לערנען פונעם צדיק - בלייבט מען מיט גארנישט.


מיט'ן אייבערשטנ'ס הילף וועט זיין די ליל שישי שיעור די וואך אינעם בארא פארק'ער שול, איך האף דו וועסט מיטהאלטן די שיעור. די וואך איז דא אסאך וואס צו רעדן אויף למעשה ווי אזוי זיך צו פירן אין לעבן.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#470 - נישט אוועקגיין פון די מנהגים פון די עלטערן
תפילה והתבודדות, צניעות, חיזוק פאר פרויען, שטעטל, דרייוון, מסורה, מנהגים

בעזרת ה' יתברך


יום ג' פרשת בא, י"ז שובבי"ם, ב' שבט, שנת תשפ"ג לפרט קטן


 


מרת ... תחי' ברסלב, ליבערטי


איך האב ערהאלטן אייער בריוו, מיט די פראגע אויב איר זאלט זיך מאכן לייסענס צו פירן א קאר; איר פרעגט וואס איז ריכטיג.


עס איז מיר נישט גרינג צו ענטפערן די פראגע, ווייל פון איין זייט זעען מיר בריוו אין אשר בנחל ווי מוהרא"ש זאגט פאר די פרויען אין יבנאל זאלן דיקא יא אליינס פירן א קאר אלס צניעות, עס זאל נישט צוקומען צו קיין מכשולות פון פארן מיט פרעמדע מענער, איסור יחוד רחמנא לצלן.


פון די אנדערע זייט זאגט איר דאך אז ביי אייערע עלטערן און ביי אייער מאן'ס עלטערן איז דאס נישט אנגענומען, מען קוקט אויף דעם ווי א ירידה אין צניעות.


ווידעראום מוהרא"ש האט זייער מקפיד געווען מען זאל נישט אוועקגיין פון די מנהגים פון די עלטערן; סיי ווי אזוי די עלטערן גייען אנגעטון און סיי מיט אלע מנהגים.


אויב איז דאס נוגע נאר צוליב וואס איר וואוינט אין שטעטל, איר שפירט זיך איינגעשפארט; וואלט איר געוואוינט אין שטאט - וואלט איר בכלל נישט געטראכט פון פירן א קאר, אי משום הא - איז ענדערש צוריק צו גיין אין שטאט וואוינען.


מאכט התבודדות, בעטס דעם אייבערשטן איר זאלט וויסן ווי אזוי זיך צו פירן. התבודדות קלארט אויס דעם מענטש, מען ווערט קלאר ווי אזוי צו לעבן און וואס צו טון אין לעבן.

#469 - מאכן א צייט זיך אפצושיידן פון אלעמען און רעדן צום אייבערשטן
תפילה והתבודדות, חסידות ברסלב

בעזרת ה' יתברך


יום ג' פרשת בא, י"ז שובבי"ם, ב' שבט, שנת תשפ"ג לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר


מוהרא"ש פלעגט חזר'ן שטענדיג, ווען מיר זאלן נישט מקורב ווערן צום רבי'ן נאר פאר די איינע זאך, צו באקומען תפילה והתבודדות - איז שוין אלעס כדאי געווען. ווייל אז מען איז שטארק אין תפילה - ווערט פון אלע פראבלעמען, פון אלע דינים - דינא קדישא. אזוי ווי דער רבי זאגט (לקוטי מוהר"ן חלק א', סימן עד): "וְסִימָן שֶׁיֵּדַע אָדָם", ווי אזוי קען מען וויסן ווי מען האלט אויף דער וועלט, "אִם הוּא בִּבְחִינַת דִּינָא דִּמְסָאֳבָא", אויב מען איז ביי די טומאה, "וְאִם הוּא בִּבְחִינַת דִּינָא קַדִּישָׁא", אדער מען איז ביים אייבערשטן? "סִימָן לַדָּבָר, תְּפִלָּה" אויב מען איז שטארק אין תפילה, מען רעדט צום אייבערשטן - איז מען ביי די קדושה.


שטארק זיך ברודער אין תפילה והתבודדות, מאך זיך א באשטימטער צייט ווען דו שיידסט דיך אפ פון אלעמען און דו רעדסט צום אייבערשטן. דער רבי זאגט (לקוטי מוהר"ן חלק ב', סימן ק) אלע צדיקים זענען געקומען צו זייער מדריגה דורך די עבודה פון שמועסן מיט'ן אייבערשטן.

#468 - מיט אמונה קען מען אלעס פאררעכטן
תפילות אויף אידיש, תפילה והתבודדות, שמחה, קדושה, חינוך הילדים, אמונה, הפצה, יבנאל, עבודת השם, שבת קודש, תשובה, אומאן, בית המדרש, מוהרא"ש, מנוולים, תעניתים, חדר, דאווענען, שובבי"ם, חמשה עשר בשבט

בעזרת ה' יתברך


ליל שישי פרשת בשלח, כ"ו שובבי"ם, י"ב שבט, שנת תשפ"ג לפרט קטן


 


שלום וברכה מיינע טייערע חברים, טייערע ליבע ברידער, תלמידי היכל הקודש בארץ ישראל, ה' עליהם יחיו


מיר שטייען יעצט אין די לעצטע צוויי וואכן פון שובבי"ם, מיר וויל אלע זוכה זיין צו פאררעכטן וואס מיר דארפן פאררעכטן. פאסטן קענען מיר נישט, סיי מיר האבן נישט קיין כח צו פאסטן, און אפילו אויב מיר האבן יא כח - האט דער רבי אונז געזאגט (חיי מוהר"ן, סימן תצא) מיר זאלן נישט פאסטן; איז וואס זאלן מיר טון צו מתקן זיין וואס מיר דארפן מתקן זיין?


מוהרא"ש זכותו יגן עלינו זאגט, מיט אמונה קען מען אלעס פאררעכטן; ווען א מענטש נעמט אריין אין זיך 'אלעס איז דער אייבערשטער, נישטא גארנישט אויסער אים; דומם, צומח, חי, מדבר, הכל לכל איז ער' - איז אים דער אייבערשטער מוחל אלע עבירות און ער איז זוכה צו אלע תיקונים.


שטארקט זיך מיט אמונה אינעם אייבערשטן, דאס וועט אייך מתקן זיין. דער רבי זאגט (ספר המדות אות אמונה, סימן לג): "עַל יְדֵי אֱמוּנָה, הַקָּדוֹשׁ בָּרוּךְ הוּא יִסְלַח לְךָ עַל כָּל עֲווֹנוֹתֶיךָ", דורך אמונה וועט דער אייבערשטער דיך מוחל זיין אויף אלע דיינע עבירות; רעד צום אייבערשטן, בעט אויף אמונה, בעט: "הייליגער באשעפער, ווען וועל איך שוין זוכה זיין צו א קלארע לויטערע אמונה? הייליגער באשעפער ווען וועל איך שוין זוכה זיין דיך צו שפירן, דיך צו זען און נאר פון דיר טראכטן, הייליגער באשעפער איך וויל נאר דיר, איך וויל זיך צוריקקערן צו דיר, הייליגער באשעפער איך וויל נכלל ווערן אין דיר"; אזוי איז מען זוכה צו אלע תיקונים.


דעם קומענדיגן וואך האבן מיר חמשה עשר בשבט, ראש השנה פאר די ביימער; זאלט איר מאכן א סעודה אין שטוב, יעדער איינער מיט זיין משפחה מיט די קינדער. געבט אייך אפ מיט די קינדער, לאזט נישט די קינדער אויף הפקר, קינדער זענען אזוי ווי ביימער; אז מען פלאנצט זיי, מען באוואסערט זיי - וואקסן שינע ביימער, קומען שיינע דורות, ווידעראום אז די גאנצע קאפ ליגט אין געלט - וואס קען מען שוין ערווארטן פון די קינדער? וועלן די קינדער אויך נאכלויפן געלט.


ביי אונז אין אמעריקע שרעקט אן די נייעס אז די וואך שבת גייט זיין גאר א שטארקע פראסט, פרעגט מיך איינער אויב ער דארף גיין דאווענען אין שול מיט מנין אדער ער קען בלייבן אין שטוב, האב איך אים געזאגט: "מילא דו זאגסט דו קענסט נישט גיין ארבעטן ווייל עס איז זייער קאלט - איז איין זאך, אבער דאווענען? אז דו וועסט נישט גיין דאווענען ווייל עס איז קאלט, וועלן דיינע קינדער זאגן זיי איז קאלט יעדע וואך, זיי וועלן בכלל נישט גיין אין שול".


פארשטייט זיך, עס דארף גיין מיט שמחה; דאס וויכטיגסטע זאך איז - זיין פרייליך ביים טון מצוות, טון מצוות מיט א חיות, מיט א לעבעדיגקייט; יעדע טריט צום שול, ווען דו גייסט מיט דיינע קינדער - זאלסטו זיי זינגען "ווי גליקליך זענען מיר, מיר זענען פון די אויסדערוועלסטע פאלק, קינדער פון אייבערשטן, מיר גייען דאווענען צום אייבערשטן! די אומות העולם האבן נישט וואס מיר האבן".


אזוי אויך ווען עס קומט צו טון מצוות זאלסטו זינגען פרייליכע טענער, נישט גיהנום טענער 'אויב מען טוט נישט אזוי און אזוי גייט מען אין גיהנום'; לאז אפ די גיהנום, שבת איז נישטא קיין גיהנום, שבת איז נאר דא גן עדן.


יעצט איז פונקט א יאר פון אונזער חדר היכל הקודש אין ירושלים, מה אשיב לה' כל תגמולוהי עלי, אז מיר קענען מחנך זיין אונזערע קינדער מיט אמונה, מיט יראת שמים, מיט קדושה. פאר דעם פרט אליינס, אז מיר קענען לערנען אונזערע קינדער זאלן רעדן און שמועסן מיטן אייבערשטן - איז דאך שוין אלעס כדאי; אז די קינדער זאלן הערן במשך זייערע יארן, פון קינדער-גארטן ביז די חתונה הונדערטער טויזנטער מאל: 'עס איז דא א באשעפער', 'רעד צום באשעפער', 'דער אייבערשטער האט דיך ליב', 'דיינע מצות מאכן א רעש אין הימל', 'יעדע ווארט וואס דו רעדסט צום אייבערשטן הערט מען אין אלע וועלטן', און דאס גלייכן.


אזוי אויך אז מען רעדט צו די קינדער זיך צו היטן פון מניוולים. ליידער רעדט מען נישט, און דארט וואו מען רעדט שוין יא, רעדט מען אונטער די נאז, אז קיין שום קינד האט נישט קיין אנונג וואס מען רעדט. אבער ביי אונז, ביים רבינ'ס חדר - רעדט מען יא, מען זאגט די קינדער: "היט זיך פון מניוולים", "היט זיך פון לייגן די הענט אויפ'ן אות ברית קודש".


וואס זאל איך אייך זאגן מיינע טייערע ברידער, איך בין דער חתן מלמד אין אמעריקע פאר אונזערע חתנים, די קינדער וואס קומען פון רבינ'ס חדר גייען צו די חתונה מיט א ריינעם העמד. אזוי ווי דער רבי האט מבטיח געווען (חיי מוהר"ן, סימן תקיז) די וואס וועלן קומען צו אים פאר די זיבן - וועלן חתונה האבן מיט א ריין העמד, דאס מיינט אן פוגם זיין באות ברית קודש; פאר דעם אליין איז שוין כדאי.


איך בעט אייך מיינע טייערע חברים, אויך די וואס שיקן נאכנישט די קינדער ביים רבינ'ס חדר זאלן רעדן צו די קינדער אין שטוב מזמן לזמן פון קדושה, זיי מדריך זיין נישט צו לייגן די הענט אויפן אות ברית קודש, און ווען מען זעט א קינד דארף אין בית הכסא און ער כאפט זיך אן, דארף מען גלייך זאגן "נישט לייגן די הענט", אים מדריך זיין, עס זאל ווערן ביי אים א טבע שני צו זיין אפגעהיטן. דער דור פאלט און פאלט, היינט דארף מען רעדן צו די קינדער נאכמער ווי אמאל, ווייל עס זענען היינט דא אזעלכע מעשיות וואס איז נישט געווען אמאל.


מיטן אייבערשטנ'ס הילף וועלן מיר אויך עפענען בקרוב א חדר אין בני ברק, איך דארף נאר צוגרייטן די ריכטיגע מענטשן וואס זאלן זיין געשטעלט אויף דעם.


די וואך איז די יארצייט פון אונזער רבי מוהרא"ש זכותו יגן עלינו, איר זענט דאך סמוך ונראה, קענט איר אויסרעכענען צו זיין ביים ציון אינעם טאג פונעם יארצייט; דאווענען דארט פאר זיך, פאר די משפחה און פאר אלע אידן, איר וועט מיר אויך אודאי מזכיר זיין, איר קענט דערציילן איין גוטע זאך דעם אייבערשטן וואס איך האב ענק מזכה געווען, און בעטן איך זאל האבן כח און קענען אויספירן אלע מיינע פלענער.


איך דארף מקצר זיין, איך וועל אייך שרייבן אן אנדערע מאל מער באריכות. איך בעט אייך נאר איין זאך, זייט אייך מקבל לכבוד דעם יארצייט פון מוהרא"ש צו עוסק זיין יעדן טאג אין הפצה; מיר מוזן מכיר טובה זיין מוהרא"ש, ער האט זיך מוסר נפש געווען, אלעס אוועקגעגעבן אז מיר זאלן וויסן פון רבי'ן מיר זאלן האבן דעם חיים טובים, דארפן מיר דאס ווייטער געבן פאר נאך אידן.


מענטשן קריכן א גאנץ יאר אויף גראדע ווענט, און בפרט יעצט שובבי"ם, מען ווייסט נישט וואס צו טון, מען מיינט אז תיקון שובבי"ם איז לערנען שעות רצופות, אדער פרישות אין שטוב, און מען ווערט אנגעגעסן פון דעם און מען לאזט אלעס אפ. דארפן מיר פארשפרייטן אז תיקון שובבי"ם איז גיין אין שול דריי מאל א טאג דאווענען, תיקון שובבי"ם איז לערנען אביסל חומש מיט'ן תרגום איינגעטיילט יעדן טאג לפי די פרשה, תיקון שובבי"ם איז זיך פרייען מיט די מצוות וואס מען טוט, זיך פרייען מיט די תפילין, מיט די ציצית, מיט שבת קודש, תיקון שובבי"ם איז זיין א ותרן אין שטוב, זיך פירן מיט די ווייב מיט סבלנות, תיקון שובבי"ם איז נישט האבן קיין קשיות אויף די אמונה, וויסן און געדענקען אז דער אייבערשטער איז נאר גוט, "טוֹב ה' לַכֹּל" (תהילים קמה, ט), דער אייבערשטער מאכט נאר גוט, און וואס מיר גייען אריבער - דאס איז נאר גוטס; דאס איז תיקון שובבי"ם.


איך האף דער בריוו וועט אייך געבן אביסל חיזוק, איר וועט זיך אלע באנייען און אנהייבן פון פריש גיין הפצה.


א פרייליכן שבת.

#467 - אז מען רעדט צום אייבערשטן גייט מען ארויס פון אלע ענגשאפטן
תפילה והתבודדות, צדיקים, ראש ישיבה, פירושים

בעזרת ה' יתברך


א' פרשת יתרו, כ"ט שובבי"ם, חמשה עשר בשבט, שנת תשפ"ג לפ"ק


לכבוד ... נרו יאיר


דעם שבת אין ישיבה איז געווען זייער שיין, מיר האבן זיך זייער מחזק געווען מיטן הייליגן רבינ'ס עצות. ביי שלש סעודות האבן מיר זיך מחזק געווען מיט וואס דער רבי זאגט (חיי מוהר"ן, סימן תרט) די תורה זאגט: "וַחֲמֻשִׁים עָלוּ", זאגט רש"י: "מֵחֲמִשִּׁים", איינס פון פינף, זאגט דער רבי: "הַיְנוּ עַל יְדֵי חֲמִשָּׁה מוֹצָאוֹת הַפֶּה שֶׁהוּא הַדִּבּוּר", דורך רעדן וואס קומט פון פינף כוחות, פון די האלז, גומען, צינג, ציינער, און ליפן – "עָלוּ בְנֵי יִשְׂרָאֵל מִמִּצְרָיִם, הַיְנוּ מִכָּל הַמֵּצַר", זענען די אידן ארויס פון די ענגשאפטן, אז מען רעדט צום אייבערשטן גייט מען ארויס פון אלע ענגשאפטן. אויך האבן מיר גערעדט וואס דער רבי האט געזאגט פאר די תלמידים פון טראוויצער מגיד (חיי מוהר"ן, שם) אן עצה ווען עס איז דא דינים אויפן מענטש: "וַיַּסֵּב אֱלֹקִים" עס נעמט אים ארום דינים, 'אלקים' איז דינים, דֶּרֶךְ איז דער וועג ארויס צו גיין דערפון, דורך "הַמִּדְבָּר מִיּוֹסֵף" י"ם סו"ף איז די אותיות מיוס"ף, מען זאל רעדן פונעם צדיק, פון יוסף; אז מען רעדט פונעם צדיק, פון די עצות און חיזוק - ווערן בטל אלע דינים.


איך בין זייער פארנומען, איך וועל דיר שרייבן אן אנדערע מאל מער באריכות.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.