בריוון פונעם ראש ישיבה שליט"א

#31 - רעדן שיין צו יעדן איינעם
כיבוד אב ואם, חיזוק פאר מיידלעך, מדות טובות

בעזרת ה' יתברך


יום ב' פרשת נח, כ"ט תשרי, שנת תש"פ לפרט קטן


 


... תחי', תלמידה בית פיגא ברסלב.


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


זע צו רעדן שיין צו יעדן איינעם, סיי צו די וואס זענען אין דיין יארגאנג, סיי צו די עלטערע מיידלעך און אויך צו יונגערע מיידלעך, - וועסטו זיך מאכן א גוטע נאמען און אלע וועלן דיר ליב האבן.


מענטשן האבן ליב א פרייליכער מענטש, א פאזיטיווער מענטש, איינער וואס איז שטענדיג פרייליך, און מען ציט זיך אוועק פון א זויערער מענטש; דארפסטו שטענדיג ארום גיין מיט א שמייכל און רעדן שיין צו יעדן איינעם, שטענדיג זאלסטו טראכטן: 'וואס קען איך טון פאר מיין חבר'טע?' וועסטו זען ווי אלע וועלן זיך וועלן חבר'ן מיט דיר.


איך האף אז דו זאגסט נאך תהילים יעדן טאג; ווען דו ביסט מסיים תהילים זאלסטו מיר שרייבן די וויפלטע מאל דו האסט מסיים געווען.


בנוגע האבן א קעמרע; פרעג דיין טאטע מאמע וואס זיי זאגן, אויב דו דארפסט שוין האבן אן אייגענע קעמרע, און וואס זיי זאגן דאס זאלסטו טון.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע דיינע וועגן.

#30 - דן זיין לכף זכות דעם שכן
תודה והודאה, חינוך הילדים, שלום בית, שבת קודש, מדות טובות

בעזרת ה' יתברך


ערב שבת קודש פרשת כי תצא, י"ג אלול, שנת תשע"ט לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר.


דיין ווייב האט מיר גערופן וכו', זי האט געוויינט און זיך אפגערעדט אויף וכו'.


איך בעט דיר זייער, זיי איר מחזק זי זאל נישט ווערן אויסער זיך פון וואס עס האט פאסירט, אז זי וועט קוקן מיט "רחמנות אויגן" אויף זיי וועט איר דאס נישט באדערן. דער הייליגער רבי זאגט (ליקוטי מוהר"ן, חלק א', סימן יח) אז ווען מען איז מהפך כעס צו רחמנות איז מען זוכה אראפצונעמען פון זיך אלעס שלעכטס און דער אייבערשטער געבט פאר דעם אסאך גוטס; זאלסטו מחזק זיין דיין ווייב זי זאל נישט זיין בכעס אויף אייער שכן, זי זאל זיי דן זיין לכף זכות, קוקן אויף זיי מיט א גוטע אויג.


איך בעט דיר זייער דו זאלסט אויסהערן דיין ווייב און איר מחזק זיין; פארגעס נישט די נס וואס דער אייבערשטער האט מיט דיר געטון און ער טוט ווייטער, דו ביסט געווען א "היימלאזער בחור", "אפגעריסן" און "אפגעשליסן", האסט גארנישט געהאט אויף די וועלט און יעצט האסטו א שיינע משפחה כן ירבו.


אזוי אויך זאלסטו זיך שטארקן צו מאכן שיינע שבת'דיגע סעודות; זינג זמירות, דערצייל פאר דיינע קינדער שיינע מעשיות און זאלסט חס ושלום נישט שלאגן די קינדער שבת. שבת טאר מען נישט שרייען, שבת דארף מען זיין בשמחה – נאר טאנצן, נאר שפרינגען.


פון דיין ראש ישיבה וואס האט דיר זייער ליב.


א כתיבה וחתימה טובה און א גוט געבענטשט יאר.

#29 - אויפנעמען יעדן שיין אין אומאן
אומאן, מדות טובות, אחדות

בעזרת ה' יתברך


ערב שבת קודש פרשת שופטים, ו' אלול, שנת תשע"ט לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר.


איך האב ערהאלטן אייער בריוו.


עס טוט מיר וויי צו הערן אז איר האט זיך געשפירט אין אומאן אין אונזער בית המדרש אינעם נייעם בנין - צווייט קלאסיג. איך האב געפרעגט די אינגעלייט און די בחורים וואס זענען ממונה אין בית המדרש צי עס איז אמת וואס איר שרייבט, אז מען נעמט נישט אויף שיין די געסט וואס קומען דאווענען; זיי האבן מיר געזאגט אז היי יאר וועלן זיי מער אכטונג געבן אויף דעם פרט און מקרב זיין יעדן איינעם.


געבט איבער פאר אנשי שלומינו פון יבנאל אז מיר וועלן זיך זייער פרייען צו דאווענען אינאיינעם אין אומאן, מיר מאכן נישט קיין חילוק פון אשכנז'ישע אידן אדער ספרד'ישע אידן, מיר ווארטן אויף אייך און מיר וועלן זיך פרייען צו זיין צוזאמען; מיר גייען אין די וועגן פון מוהרא"ש וואס האט געוויזן אז מען קען דאווענען אין איין שול אפילו מיר זענען פון אנדערע שבטים. מיר זענען ממשיך וואס מוהרא"ש האט געטון ביי זיין לעבן, דארפן מיר געדענקען וואס מוהרא"ש פלעגט שטענדיגט חזר'ן, דאס וואס מיר געפונען אין זוהר הקדוש (נשא קכח.) אז רבי שמעון בן יוחאי האט געזאגט פאר זיינע תלמידים: "אֲנָן בַחֲבִיבוּתָא תַלְיָא", אונזער זאך איז אז מיר האבן זיך ליב איינער דעם צווייטן; רבי שמעון בן יוחאי האט אריין געברענגט אין זיינע תלמידים אז מען זאל זיך ליב האבן איינער דעם צווייטן. פלעגט מוהרא"ש זאגן אויף דעם א שיינע רמז, א'נ'ן' איז די ראשי תיבות: "אַ'נְשֵׁי נַ'חַל נ'וֹבֵעַ - בַחֲבִיבוּתָא תַלְיָא", אנשי שלומינו דארפן זיך האלטן צוזאמען און זיך ליב האבן איינער דעם צווייטן.


דער אייבערשטער זאל העלפן עס זאל שוין מקוים ווערן וואס דער רבי האט געזאגט (חיי מוהר"ן, סימן רצב): "הָעוֹלָם רָאוּי שֶׁיִּתְמְהוּ עַצְמָן עַל הָאַהֲבָה שֶׁבֵּינֵינוּ", די וועלט וועט זיך וואונדערן אויף די גרויסע ליבשאפט וואס עס וועט זיין צווישן אייך.


א כתיבה וחתימה טובה און א גוט געבענטשט יאר.

#28 - דו זאלסט קיינמאל נישט ענדערן דיין חסידי'שע לבוש
שידוכים, מדות טובות, בארד און פאות, לבוש

בעזרת ה' יתברך


יום ג' פרשת ואתחנן, י"ב מנחם-אב, שנת תשע"ט לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערער ליבער תלמיד, הבחור ... נרו יאיר.


איך האב ערהאלטן דיין נדבה פאר די ישיבה, יישר כח.


איך דאנק דיר זייער פאר'ן מיר העלפן אזוי געטריי. אזוי אויך בין איך זייער איבערגענומען פון דיינע גוטע מידות, דו גרויסט זיך נישט אויף קיינעם, דו העלפסט אזוי סאך און דו טוסט דאס אן טרעטן אויף אנדערע בחורים.


איך בעט דיר זייער דו זאלסט קיינמאל נישט ענדערן דיין חסידי'שע לבוש; גיי נישט נאך די וואס טוישן זיך – היינט דאס און מארגן עפעס אנדערש, בלייב פעלזן פעסט מיט די חסידי'שע קליידער. געדענק וואס דער הייליגער רבי האט געזאגט פאר'ן בן מלך וואס איז געווארן אן אינדיק: "מען קען בלייבן אין אינדיק אפילו מען איז אנגעטון"; דאס זעלבע זאג איך דיר: "מען קען זיין א פרייליכער בחור, הנאה האבן פון אלע תענוגים אויף די וועלט און בלייבן מיט די בארד און פיאות, מיט חסידי'שע העמדער און הויזן וכו', וכו'".


בית פיגא תלמידות וועלן נאר נעמען בחורים פון ישיבה וואס ווילן אויפשטעלן א חסידי'שע שטוב, גיין אנגעטון חסידי'ש וכו', וכו'.


בקרוב וועסטו זוכה זיין צו טרעפן דיין שידוך.

#27 - ברענגען א מתנה פאר'ן רבי'ן
אומאן, מדות טובות, סיום הש"ס

בעזרת ה' יתברך


יום ג' פרשת ואתחנן, י"ב מנחם-אב, שנת תשע"ט לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר.


איך האב ערהאלטן דיין נדבה פאר די ישיבה, יישר כח.


דיין שווער און שוויגער זענען געווען אין קעמפ באזוכן די קינדער, האבן זיי מיר דערציילט וועגן דיר זייער שיינע זאכן. זיי זענען אזוי פרייליך מיט דיר, זיי זאגן אז יעדעס מאל ווען די משפחה קומט זיך צוזאמען באקומען זיי גוטע גריסן אויף דיר; איך האב זיך זייער געפריידט צו הערן די גוטע גריס.


איך האף אז דו האלסט אן מיט דיינע שיעורים כסדרן; אנשי שלומינו פירן זיך אז ווען מען קומט צום רבי'ן אויף ראש השנה ברענגט מען א מתנה פאר'ן רבי'ן, מען קומט נישט מיט ליידיגע הענט. זע צו קומען מיט פולע הענט מיט משניות און גמרא.


מיר מאכן אם ירצה ה' דעם קומענדיגן יאר א שבת התוועדות פאר אלע תלמידי הישיבה, - א שבת סיום הש"ס; סיי פאר די וואס האבן מסיים געווען ש"ס אז זיי זאלן זיך קענען מחזק זיין אינאיינעם און סיי פאר די וואס האבן נישט געענדיגט ש"ס אז זיי זאלן שטיין און זען צו וואס מען קען זוכה זיין ווען מען פאלגט דעם רבי'ן און מען לערנט יעדן טאג א בלאט גמרא, ביז מען ענדיגט גאנץ ש"ס.


איך האף אז דו וועסט מיטהאלטן דעם שבת מיט'ן סיום.

#26 - טראכטן פון יענעמ'ס געפילן
חיזוק פאר מיידלעך, קעמפ, מדות טובות

בעזרת ה' יתברך


יום ה' פרשת בלק, ט"ו תמוז, שנת תשע"ט לפרט קטן


 


... תחי', תלמידה בית פיגא ברסלב.


די מעשיות וואס דו דערציילסט מיר, ווי מען געבט אכטונג אויף יעדע מיידל'ס געפילן, אפילו ווען א מיידל קען נישט טאנצן – מאכט מען נישט חוזק פון איר, און ווען א מיידל רופט זיך אן נישט קלוגע רייד – מאכט מען נישט קיין געשפעט, נאר מען שמועסט ווייטער כאילו לא הי'; די מעשיות מאכן מיר זייער פרייליך, זעענדיג אז די תלמידות פון "בית פיגא" טראכטן אויך פון יענעמ'ס געפילן.


שטארק זיך ווייטער מיט דיינע גוטע מידות; נאך אביסל וועסטו טרעפן א גוטע שידוך.


פון דיין ראש ישיבה.

#25 - נוץ אויס די קעמפ ווי עס דארף צו זיין
חיזוק פאר מיידלעך, שידוכים, קעמפ, מדות טובות

בעזרת ה' יתברך


יום ד' פרשת בלק, י"ד תמוז, שנת תשע"ט לפרט קטן


 


... תחי', תלמידה בית פיגא ברסלב.


איך האב זייער האנה צו הערן פון אונזער חשוב'ע מנהלת מרת ... תחי'  גוטע גריסן אויף דיר.


אויך הער איך פון אלע שיינע זאכן אויף דיר; פון דיינע גוטע מדות, פון דיין גוט הארץ ווי דו געבסטו אכטונג אויף אנדערע מיידלעך, אויך ער איך אז דו פירסט זיך בצניעות.


וויל איך דיר מחזק זיין דו זאלסט זיך ווייטער פירן אויף דעם שיינעם וועג, אזוי וועסטו זיך איינקויפן די וועלט – דו וועסטו באקומען א גוטע נאמען און טרעפן א גוטע שידוך, און אויך וועסטו זיך איינקויפן יענע וועלט – דו וועסט באקומען שכר פונעם אייבערשטן.


יעצט ווען מיר געפונען זיך אין קעמפ צווישן די גראז און ביימער איז א גוטע צייט צו גיין אביסל שפאצירן צווישן זיי און זינגען צום אייבערשטן. אים דאנקען און לויבן פאר די חסדים וואס ער טוט מיט אונז, בפרט אויף די חסד אז מיר ווייסן פונעם הייליגן רבינ'ס עצות וואס משיח וועט אויסלערנען פאר אלעמען, די עצה פון שמועסן מיט'ן אייבערשטן; אים דערציילן אלעס וואס גייט אריבער און אלעס וואס מען טראכט – פחדים, דמיונות, מחשבות רעות וכו', וכו'.


ווי מער מען געוואוינט זיך צו צו טון די עצה – אלץ מער ווערט דאס לעבן בעסער און זיסער.


זע צו זאגן תהלים יעדן טאג.


פון דיין ראש ישיבה.

#24 - זיך אויסקומען מיט שיינעם מיט יעדן איינעם
מוסדות, מדות טובות

בעזרת ה' יתברך


יום ה' פרשת חקת, ח' תמוז, שנת תשע"ט לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר.


איך האב ערהאלטן דיין נדבה פאר די ישיבה, יישר כח.


איך בין שולדיג אין די גאנצע זאך וואס ... צאלט דיר נישט פאר די ארבעט; ער טענה'ט אז ווילאנג די ישיבה צאלט נישט פאר'ן קעמפ צאלט ער נישט פאר דיר, ווייל מיר האבן געבראכן דעם קאנטראקט מיט'ן נישט צאלן צייטליך.


איך בין יעצט געווען ביי א מיטינג מיט אים און זיין טאכטער; איך האב געשאפן נאך צוואנציג טויזנט דאללער און איך האב אים געזאגט אז איך וועל מיט'ן הילף פונעם אייבערשטן שאפן נאך צוואנציג טויזנט ביז קומענדיגע וואך. איך האב זיי איבערגעבעטן און איך האף אז קומענדיגע וואך וועסטו ווערן באצאלט.


איך דאנק דיר פאר'ן מיר העלפן אזוי געטריי בכלל און בפרט מיט'ן קעמפ און איך בעט דיר זייער דו זאלסט זיך אויסקומען מיט זיי; דאס פארלאנג איך פון אלע מיינע תלמידים וואס פאררופן זיך תלמידים פון ישיבה, ובפרט די וואס ארבעטן אינעם מוסד. מען קען זיך נישט פאררופן א תלמיד הישיבה אדער אן ארבעטער פאר'ן מוסד נאר אז מען קומט זיך אויס מיט שיינעם מיט יעדן איינעם.


שטארק זיך, נאך אביסל וועסטו אויפשטעלן א שיינע שטוב לה' ולתורתו.


למען טובתך זאלסטו אריינכאפן יעדן טאג פרקים משניות און דפים גמרא.


פון דיין ראש ישיבה וואס האט דיר ליב און בעט פאר דיין הצלחה.

#23 - עס פאסט פאר אלעמען זיך צו באפריינדן מיט יעדן איינעם
חברים, חיזוק פאר פרויען, הכרת הטוב, מדות טובות

בעזרת ה' יתברך


יום ד' פרשת חקת, ז' תמוז, שנת תשע"ט לפרט קטן


 


מרת ... תחי'.


איך האב ערהאלטן אייער בריוו.


איר האט מיר זייער מחי' געווען מיט אייער בריוו; איך באקום זייער ווייניג אזעלכע בריוון, רוב בריוון זענען פון צרות, פראבלעמען און זיך באקלאגן וכו', וכו'. נישט יעדער טראכט און פארשטייט אז דער ראש ישיבה דארף אויך אמאל הערן גוטע ווערטער וכו'.


איר האט מיר ממש אויפגעלעבט מיט'ן דערציילן וואס עס טוט זיך צווישן די פרויען, ווי שיין מען פארברענגט אינאיינעם – יונגע און אלטע; עס פאסט פאר אלעמען זיך צו באפריינדן מיט יעדן איינעם.


איר פרעגט אינעם בריוו וואס איר קענט מיר מכיר טוב זיין אויף אלע שיינע זאכן; מיט דעם אז איר זאלט מקרב זיין אלע פרישע ווייבלעך וואס זענען נישט אזוי היימיש, מאכט זיי שפירן גוט. אזוי אויך אויב איר זעט א פרוי קומט נישט ארויס פון באנגעלאו זאלט איר גיין צו איר און איר ארויסרופן, ווייל עס זענען דא פרויען וואס האבן לחץ (פרעשור) פון אנדערע; הגם ביי אונז מאכט מען נישט קיין נפקא מינה ווער, וואס און ווען, אבער די לחץ פון זייער יוגנט לויפט זיי נאך אויפ'ן לעבן.


דער אייבערשטער זאל העלפן אז אין זכות פון טון פאר אידישע קינדער זאלן מיר שוין אויסגעלייזט ווערן פון אונזער גלות.

#22 - מיט דיין שיינע אויפפירונג מאכסטו א נחת רוח פאר'ן אייבערשטן
חיזוק פאר מיידלעך, מדות טובות

בעזרת ה' יתברך


יום ה' פרשת בחוקותי, כ"ה אייר, שנת תשע"ט לפרט קטן


 


... תחי', תלמידה בית פיגא ברסלב.


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


איך פריי זיך זייער צו הערן אז דו ביסט מצליח אין סקול. נעכטן האט מיר די מנהלת מרת ... תחי' דערציילט פון דיר הערליכע זאכן; אז דו ביסט אויסגעצייכנט אין מידות און אין יראת שמים, ווי אויך אז די מיידלעך האבן דיר זייער ליב.


מיט דיין שיינע אויפפירונג מאכסטו א נחת רוח פאר'ן אייבערשטן, פאר די רבי און פאר מוהרא"ש וואס די סקול איז אויף זייער נאמען.


איך טראכט פון א גוטע שידוך פאר דיר, איך וועל רעדן מיט דיינע עלטערן פון דעם. 


 

#21 - אכטונג געבן אויף די ווייב זי זאל נישט וויינען
שלום בית, שווער און שוויגער, מדות טובות, געפילן

בעזרת ה' יתברך


ערב שבת קודש פרשת בהר, י"ט אייר, שנת תשע"ט לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר.


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


איך זאג דיר צו אז אויב דו וועסט אכטונג געבן אויף דיין ווייב זי זאל נישט וויינען וועסטו זוכה זיין צו גרויסע ניסים און גרויסע ישועות, בפרט אויף די נס וואס דו שטייסט און ווארסט ווען וועסטו שוין געהאלפן ווערן וכו'.


אז מען געבט אכטונג אויף א צווייטנ'ס געפילן, בפרט אויף א ווייב איז מען זוכה צו ניסים שלא כדרך הטבע. הער א מעשה פונעם ירושלימ'ער רב - רבי יצחק יעקב ווייס זכרונו לברכה - דער מנחת יצחק. ווען ער איז א חתן געווארן מיט זיין ערשטע ווייב פאר'ן קריג האט ער נישט געזען די מיידל, און דער שדכן האט זיי אויסגענארט אז אלעס איז בסדר. ווען מען האט געהאלטן א וואך פאר די חתנה איז ער געפארן מיט זיין מאמע צו די שטאט וואו די מיידל האט געוואוינט זיך צוגרייטן צו די חתונה וואס וועט פארקומען דארט אין שטאט, ווען זיין מאמע האט צום ערשטן מאל געזען די כלה האט זי געזען אז זי איז א בעלת מום לא עלינו, האט זי געזאגט פאר'ן חתן: "מען לאזט אלעס אפ; דו גייסט נישט חתונה האבן מיט א בעלת מום", האט דער ירושלימ'ער רב געזאגט: "מאמע, מען קען נישט וויי טון א כלה; די כלה גרייט זיך חתונה צו האבן, קען מען איר נישט וויי טון", האט זי אים געפרעגט: "וואס? דו ווילסט חתונה האבן מיט א פעלערדיגע מיידל?" האט ער געזאגט: "ניין, איך וויל נישט חתונה האבן מיט א פעלערדיגע מיידל, אבער מען קען איר נישט וויי טון".


בקיצור, ער האט חתונה געהאט מיט איר און געהאט פון איר איין קינד; ביים קריג איז זי נעבעך אומגעקומען אויף קידוש השם מיט אלע קדושים און ער האט חתונה געהאט מיט א צווייטע ווייב, שפעטער ווען זי איז אוועק האט ער חתונה געהאט א דריטע מאל. למעשה האט זיך אויסגעשטעלט אז פון צווישן זיינע דריי ווייבער האט ער נאר געהאט קינדער מיט די ערשטע, און פון דעם קינד איז געבליבן הונדערטער אייניקלעך. האט ער געזאגט: "איך זע אז איך קען נישט האבן קיין קינדער, און די איין קינד האט מיר דער אייבערשטער געגעבן א מתנה פאר'ן נישט וויי טון די כלה".


דאס זעלבע זאג איך דיר, אז א יונגערמאן געבט אכטונג אויף זיין ווייב, ער האלט זיך איין פון טשעפען, פון נישט רעדן שיין און ער בלאזט נישט אויף איר וכו' וכו', איז מען זוכה צו גרויסע וואונדער. אפילו מען קען נישט האבן קיין קינדער מאכט דער אייבערשטער א נס אז מען האט קינדער.


זיי מיר מוחל אבער איך ווייס נישט וואס דו ווילסט; איך האב איבער געליינט דיין בריוו אפאר מאל און פרובירט צו כאפן וואס שטערט דיר און צו זען אויב איך ליין גוט. איך פארשטיי נישט פארוואס דו ביסט אנגעווייטאגט; דו - ברוגז אויף דיין שווער און שוויגער?! זיי האבן דיר אריין גענארט אז מען האט דיר נישט דערציילט דיין ווייב'ס פראבלעמען?! וויל איך דיר פרעגן: "וואס איז מיט דיינע פראבלעמען וואס דו האסט, און מיט דיינע סודות וואס דו שלעפסט?" דיין ווייב אין איר וויסטן חלום וועט נישט וויסן דיין סוד וואס דו שלעפסט מיט דיר, און דו האסט נאך טענות אויף איר?! דיין שווער און שוויגער ווייסן אויך נישט דיינע סודות וכו' און דו האסט טענות אויף זיי?! יעצט זע איך וואס חכמינו הקדושים זאגן (משנה נגעים ב, ה): "כָּל הַנְּגָעִים אָדָם רוֹאֶה חוּץ מִנִּגְעֵי עַצְמוֹ", אלע פעלערס זעט מען חוץ די אייגענע פעלערס.


איך מוז דיר זאגן אז עס טוט מיר זייער וויי צו הערן פון דיר אז דו האסט גורם געווען דיין ווייב זאל וויינען; נאכן זיין אזויפיל יארן אין היכל הקודש האסטו נאך אלץ נישט אריין גענומען אין דיר אז מען טאר נישט וויי טון די ווייב?


דיין שווער און שוויגער זענען זייער וואוילע מענטשן און זיי זוכן נישט דיין שלעכט'ס; אלעס וואס גייט אריבער אויף דיר פירט מען פון הימל כדי דיר צו ברענגען נאך א טריט נענטער צום אייבערשטן, דו זאלסט אנערקענען אז דער אייבערשטער פירט די וועלט און קיין שום זאך איז נישט קיין פערצופאל, נאר מיט א חשבון פונעם אייבערשטן. יעדנ'ס מאן און יעדנ'ס ווייב - אלעס איז דער אייבערשטער.


א שאד אז דו קריגסט זיך מיט זיך אליינס און דו האלסט חשבונות פון יארן צוריק; א שאד אז דאס ביסל וואס מען לעבט זאל מען זיך אויפעסן. דער הייליגער בעל שם טוב זכותו יגן עלינו האט געזאגט: "וועלטעלע וועלטעלע, דו ביסט נישט ווערד א קרעכץ".


איך האב געהאט א טובה פון דיין בריוו. מיטוואך נאכמיטאג פאר די ל"ג בעומר סעודה האב איך געבעטן דעם אייבערשטן ער זאל מיר געבן דיבורים וואס צו רעדן ביי די סעודה אין ישיבה; איך האב געטראכט צו זיך: 'פון וואס זאל איך רעדן, פון די זעלבע זאכן נאכאמאל און נאכאמאל? אלע ווייסן שוין פון רעדן צום אייבערשטן, אלע לערנען שוין דעם סדר דרך הלימוד און זיכער האבן שוין אלע דא שלום בית, פון וואס זאל איך רעדן?' איך האב ווייטער געבעטן דעם אייבערשטן איך זאל וויסן פון וואס צו רעדן, פונקט דעמאלט איז מיר אנגעקומען דיין בריוו. איך האב דאס געליינט נאכאמאל און נאכאמאל און נאכאמאל, איך האב געקוקט צי איך זע גוט וואס דו שרייבסט אז דו האסט וויי געטון דיין ווייב וכו' און זי האט געוויינט וכו', דו ביסט ברוגז אויף טויזנט מענטשן; אויף דיין שווער, שוויגער, שוואגערס און שוועגערנס וכו' וכו'. האב איך געזען אז איך דארף פשוט רעדן נאכאמאל פשוט'ע דיבורים פון שלום בית, פון קוקן גוט אויף א צווייטן און פון זיך מבטל זיין צום אייבערשטן.


איך האף אז דו וועסט תשובה טון, דו וועסט איבער בעטן דיין ווייב און דו וועסט ארויסנעמען פון דיר די שנאה צו דיין שווער און שוויגער; דורכדעם וועסטו זוכה זיין צו ווערן געהאלפן מיט וכו'.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#20 - גוטע מדות וועט דיר ברענגען א גוטע שידוך
חברים, שידוכים, מדות טובות

בעזרת ה' יתברך


יום א' פרשת אמור, ז' אייר, שנת תשע"ט לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר, תלמיד ישיבת תפארת התורה.


איך האב ערהאלטן דיין נדבה פאר די ישיבה, יישר כח.


אז דו וועסט זיך פירן מיט גוטע מידות, דו וועסט אכטונג געבן אויף א צווייטע בחור און קיינמאל נישט וויי טון א צווייטן – וועסטו זיך מאכן א גוטע נאמען און בקרוב זוכה זיין צו טרעפן דיין זיווג.


נעם דאס פאר דיין מצוה וואס אין דעם זאלסטו זיך אריינלייגן מיט אלע דיינע כוחות און אלע חומרות; אזוי ווי עס ווערט געברענגט פון חכמינו זכרונם לברכה (שבת קיח:): "אֲבוּךְ בְּמַאי זָהִיר טְפֵי?" אז א מענטש זאל נעמען אויף זיך איין מצוה וואס אין די מצוה וועט ער זייער נזהר זיין, זאלסטו נעמען די מצוה פון (ויקרא יט, יח): "וְאָֽהַבְתָּ לְרֵֽעֲךָ כָּמוֹךָ"; נאר קוקן גוטס אויף א צווייטן און נאר זוכן רחמנות צו האבן אויף א צווייטן, דורכדעם וועסטו זיין א גרויסער חידוש; דיינע עלטערן וועלן שעפן פון דיר אסאך נחת.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.


...

#19 - דן זיין לכף זכות די וואס טשעפען
מדות טובות

בעזרת ה' יתברך


יום א' פרשת אחרי ב', כ"ג ניסן, שנת תשע"ט לפרט קטן


 


מרת ... תחי'.


איך האב ערהאלטן אייער בריוו.


עס טוט מיר זייער וויי צו ליינען וואס איר שרייבט אז עס זענען דא פרויען פון אנשי שלומינו וואס רעדן צו אייך נישט שיין, זיי טוען אייך וויי, וואס דאס מאכט אז איר זאלט נישט וועלן האבן קיין שייכות מיט היכל הקודש און נישט וועלן אריין שיקן אייערע קינדער אינעם מוסד.


איך בעט אייך זייער איר זאלט פרובירן דן זיין לכף זכות יעדן איינעם; ווען איינער רעדט נישט שיין צו אייך וכו' זאלט איר נישט ווערן דערשראקן פון יענעם, נאר קוקן אויף יענעם מיט רחמנות. אסאך מאל זענען מענטשן אזוי דערביטערט פון צרות און דאס מאכט זיי רעדן נישט שיין וכו' (נישט אז דאס איז א תירוץ צו מעגן רעדן נישט שיין). זייער אסאך פרויען האבן א ביטערע לעבן אין שטוב וואס קיינער ווייסט נישט, מען מיינט אז זיי זענען קנאקערס וכו' ווען באמת זענען זיי זייער צעקלאפט. עס זענען דא וואס מאכן מיט שוועריקייטן מיט די קינדער, עס זענען דא וואס ליידן פון די מענער אדער פון זיך אליין וכו'; דעריבער בעט איך אייך איר זאלט דאס נישט נעמען צום הארצן נאר דן זיין יעדן איינעם לכף זכות.


איר פרעגט מיר וואס איך זאג, אויב איר זאלט אריין שיקן אין די מוסד? איך וועל אייך נישט ענטפערן אויף די פראגע, דאס לאז איך איבער פאר אייך - איר זאלט מחליט זיין וואו צו שיקן אייערע קינדער.


בנוגע צווישן אייך און אייער מאן וכו'; איר דארפט פארשטיין אז אסאך מאל איז דא מענער וואס עס פאסט זיי נישט צו בעטן וכו' זיי ווארטן אז די פרוי זאל זיך בעטן וכו' און עס גייט אריבער אסאך צייט וכו', אויף אזא פאל דארף די פרוי זיין די קלוגע, די געבעדיגע, די געווינער און די וואס הייבט ערשט אן געבן ליבשאפט וכו' ביז דער מאן פאסט צוריק צו געבן.


עס איז שווער צו שרייבן פון דברים שבינה לבינה, איך האף אז איר וועט ארויסנעמען פון דעם רמזים און אנהייבן לעבן א גוט לעבן.


איך וועל פרובירן צו רעדן ביי די קומענדיגע פרויען שיעור פון די נושא, אז מען זאל אכטונג געבן נישט וויי צו טון א צווייטן.


דער אייבערשטער זאל העלפן איר זאלט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#18 - יישר כח פאר'ן העלפן ריינוואשן אן אומשולדיגער בחור
מדות טובות, חסד

בעזרת ה' יתברך


ערב שבת קודש פרשת טהרה, שבת הגדול, ז' ניסן, שנת תשע"ט לפרט קטן


 


לכבוד האברך החשוב ... נרו יאיר.


א גרויסן יישר כח פאר'ן העלפן הבחור ... נרו יאיר ער זאל ווערן ריינגעוואשן פון זיין פרשה וואס ער האט מיט'ן גוי וכו'; ער איז אומשולדיג און ער איז באמת א וואוילער בחור. דערפאר איז א גרויסע מצוה אויב דו קענסט אים העלפן ער זאל שוין ארויס גיין זכאי בדין.


דער אייבערשטער זאל דיר בענטשן מיט אלע ברכות בזכות וואס דו העלפסט אידישע קינדער, און מיר אלע זאלן שוין זוכה זיין צו (פסחים קטז:): "וְנֹאכַל שָׁם מִן הַזְּבָחִים וּמִן הַפְּסָחִים"; און צו (מיכה ז, טו): "כִּימֵי צֵאתְךָ מֵאֶרֶץ מִצְרָיִם אַרְאֶנּוּ נִפְלָאוֹת", אמן.


א גוט שבת און א פרייליכן יום טוב.

#17 - מ'דארף וואוינען צווישן ערליכע אידן
פחדים, מדות טובות

בעזרת ה' יתברך


יום ג' פרשת טהרה, ד' ניסן, שנת תשע"ט לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר.


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


וויסן זאלסטו אז זייט דיין חבר ... האט זיך אוועק געצויגן פון ... קיין וכו', האט ער נעבעך אפגעלאזט דאס גאנצע אידישקייט; וויפיל איך וועל דיר דערציילן וואס זיינע קינדער דערציילן מיר, וואס טוט זיך אפ ביי אים אין שטוב רחמנא לצלן - וועסטו מיר נישט גלייבן; נישט דא קיין שבת, נישט דא גארנישט, זיי זענען מחלל שבת בפרהסיא אין פארנט פון די קינדער, אלץ נעבעך פאר די געלט.


כל זמן ער האט געוואוינט אין ... האט ער געהאט א שטיקל אידישע שטוב, אזוי ווי חכמינו זכרונם לברכה זאגן (ברכות ח.): "לְעוֹלָם יָדוּר אָדָם בִּמְקוֹם רַבּוֹ", א מענטש זאל וואוינען אין די פלאץ וואו זיין רבי וואוינט וועט אים דער רבי קענען מחזק זיין ער זאל זיין אידיש; אבער יעצט ווען ער האט זיך אוועק געצויגן איז גארנישט דא, וד"ל.


איך האב נישט קיין צייט צו קוקן זיינע סטראשענקעס און עס אינטערעסירט מיר נישט וואס ער סטראשעט; איך האלט שוין איבער צען יאר פון סטראשענען וכו'. איין זאך קענסטו אים איבער געבן בשמי, אז אויב וועט ער טשעפען מיינע איינגעשטעלטע אין די מוסד וועל איך אים נישט שולדיג בלייבן; אויב ביסטו אים געטריי זאלסטו אים דאס מודיע זיין וואס פריער. מיט מיר קען ער טון וואס ער וויל ווייל איך האב פון קיינעם נישט מורא, איך ליג אין די הענט פונעם אייבערשטן. מיר האט מען שוין געסטראשעט מיט דאס ערגסטע און אויף מיר איז שוין אריבער די זיבן וואסערן - נישט איין מאל נאר כמה פעמים און ברוך ה' איך האב דאס אלעס איבערגעלעבט; אבער אויב ער וועט טשעפען מיט מיינע איינגעשטעלטע, בפרט מיט מרת ... תחי' - אונזער געטרייע מנהלת, וועט אים זיין גאר ביטער.


דער אייבערשטער זאל העלפן מיר זאלן שוין זוכה זיין צו (פסחים קטז:): "וְנֹאכַל שָׁם מִן הַזְּבָחִים וּמִן הַפְּסָחִים"; און צו (מיכה ז, טו): "כִּימֵי צֵאתְךָ מֵאֶרֶץ מִצְרָיִם אַרְאֶנּוּ נִפְלָאוֹת", אמן.

#16 - זוך צו קוקן אויף א צווייטן מיט א גוט אויג
תפילה והתבודדות, חינוך הילדים, מדות טובות

בעזרת ה' יתברך


יום ה' פרשת ויקרא, ז' אדר ב', שנת תשע"ט לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר.


בנוגע דיין טאכטער, אז דו ווילסט נישט זי זאל לערנען אין איין קלאס מיט וכו'.


וויסן זאלסטו אז קיינער איז נישט פארזיכערט מיט זיינע קינדער; מען דארף אסאך בעטן דעם אייבערשטן מען זאל זוכה זיין צו ערליכע קינדער. א מענטש מיינט: 'איך וועל מאכן אזוי און אזוי וכו'' און מען מאכט זיך א פלאן, אבער (משלי יט, כא): "רַבּוֹת מַחֲשָׁבוֹת בְּלֶב אִישׁ, וַעֲצַת ה' הִיא תָקוּם", א מענטש טראכט און דער אייבערשטער מאכט אנדערש; דערפאר בעט איך דיר זייער: זוך נישט קיין חסרונות ביי יענעם, נאר פארקערט - זוך צו קוקן אויף א צווייטן מיט א גוט אויג.


א איד איז אמאל געקומען צום הייליגן סאטמערער רבי זכותו יגן עלינו זיך אפרעדן אז אין די כיתה וואו זיין זון לערנט - אין די סאטמערע חדר - איז דא א קינד וואס ביי זיי אין שטוב איז מען מחלל שבת - השם ישמרינו, ער האט געבעטן דעם רבי'ן אז מען זאל ארויס ווארפן דעם קינד פונעם מוסד. האט דער רבי אים געפרעגט: "דו ביסט אזוי פארזיכערט מיט דיינע קינדער?!" דער רבי האט נישט געוואלט אוועק שיקן דעם קינד פון תלמוד תורה; אין דעם ווארט וואס דער רבי זכותו יגן עלינו האט געזאגט פאר דעם איד ליגט א טיפע שכל, 'וואס ווייסט דער מענטש וואס גייט זיין?' קיינער ווייסט נישט וואס גייט זיין מיט זיינע אייגענע קינדער. א מענטש איז דאך נישט פארזיכערט מיט זיך אליינס - ווי אזוי קען ער זיין זיכער מיט די קינדער? נו ווי קען מען זאגן אז דעם קינד זאל מען ארויס ווארפן?! מען דארף אסאך בעטן דעם אייבערשטן מען זאל זוכה זיין צו ערליכע קינדער.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט קוקן גוט אויף אידישע קינדער, מיט רחמנות, וועט דער אייבערשטער רחמנות האבן אויף דיר.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#15 - אנערקענען וואס מ'באקומט
תודה והודאה, מוסדות, מדות טובות

בעזרת ה' יתברך


יום ה' פרשת תרומה, ב' אדר א', שנת תשע"ט לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר.


געב איבער פאר דיין ווייב תחי' אז איך האב ערהאלטן איר לאנגע בריוו.


איך האב זיך זייער געפריידט צו ליינען דעם בריוו, אויך האב איך דאס געוויזן פאר מיין ווייב תחי'.


בדרך כלל קומען נאר אן בריוון פון פראבלעמען וכו', דערפאר אז עס איז אנגעקומען א בריוו מיט אזויפיל דאנק און לויב אויף יעדע פרט פון ענקער לעבן; אנגעהויבן מיט ענקער שלום בית, אויף די חדר וואו מען האט אייך פשוט געראטעוועט אייערע אינגלעך און אויף די סקול וואו איר האט אזא נס אז אייער טאכטער איז אין א פלאץ וואו מען קוקט אויף איר ווי א געזונט קינד און איר זענט ניצול געווארן פון די בלוטיגע טערעפי הענט. נאכדעם וואס פאר איר האט אריינגעלייגט אייער טאכטער ביי אונז אין מוסד האט מען אייך געזאגט אז איר ביידע מיט אייער קינד - אלע דארפט איר גיין זיך היילן ביי טערעפי, און יעצט זענט איר געקומען צום גרעסטן דאקטער - דער הייליגער רבי - וואס האט געזאגט (סיפורי מעשיות, מעשה יג): "און איך הייל זי"; און אזוי ווייטער די פילע דאנק ווערטער אויף יעדע איינצלהייט וואס איר האט דא באקומען, האב איך געוויזן דעם בריוו פאר מיין ווייב כדי זי זאל זען אז עס זענען נאך דא מענטשן וואס אנערקענען אונזער שווערע ארבעט.


אפילו די וואס ווייסן און אנערקענען וואס מען באקומט דא ווייסן אויך נישט אלעס וואס מען באקומט פון רבי'ן, אזוי ווי דער רבי האט געזאגט: "אזוי ווי די וואס קריגן אויף מיר ווייסן נישט פון מיר, אזוי אויך די וואס זענען מקורב צו מיר ווייסן אויך נישט פון מיר וכו'"; אזוי אויך ווייסט קיינער נישט וואס מיר גייען אריבער טאג נאך טאג זייט מיר האבן געעפנט די ישיבה, חדר און מיידל סקול וכו' וכו'; דעריבער האבן מיר הנאה ווען מען אנערקענט וואס מען באקומט דא.


שטארק זיך ווייטער אין הפצה; אונזער גאנצע קאפ דארף שטענדיג לויפן מיט די מחשבה: 'וואס נאך קען איך טון אז נאך אידישע קינדער זאלן וויסן פונעם אייבערשטן?' קוק נישט אויף קיינעם, טראכט נאר פון דער וואס האט זיך פאר דיר מוסר נפש געווען און געגאנגען הפצה מיט מסירות נפש אז דו זאלסט האבן א גוט לעבן.


דער אייבערשטער זאל העלפן איר זאלט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#14 - ווי אזוי ארבעט מען אויף שלעכטע מדות?
מדות טובות, כעס

בעזרת ה' יתברך


יום ד' פ' יתרו, י"ז שבט, יומא דהילולא של מוהרא"ש זצוק"ל שנת תשע"ט לפ"ק


 


מרת ... נרו יאיר.


איך האב ערהאלטן אייער בריוו.


נעמט די עצה וואס דער רבי האט געזאגט פאר ר' שמואל אייזיק זכרונו לברכה; אמאל האט אים דער רבי געזאגט (חיי מוהר"ן, סימן תמא): "וועגן אביסל בלוט זאלסטו פארלירן די וועלט און יענע וועלט? קרעכץ עס אויס!"


וויסן זאלט איר אז יעדער מענטש ווערט געבוירן מיט מידות וואס מען דארף אויסארבעטן. דאס וואס א מענטש מיינט שטענדיג אז אלעס קומט זיך אים, און אז ער איז אייביג גערעכט דאס קומט פון די בלוט וואס מען האט נאך נישט אויסגעארבעט. אויף דעם האט אונז דער רבי געגעבן אן עצה פון "התבודדות"; דאס הייסט אז א מענטש זאל זיך אויסשמועסן זיין הארץ פארן אייבערשטן, ער זאל זאגן פאר'ן אייבערשטן ווי שטארק עס באדערט אים אז ער האט די נישט גוטע מידה וכו' וכו', נאר דאס איז די וועג ווי אזוי מען קען אויסארבעטן א מידה. למשל אז א מענטש איז געשלאגן מיט די מידה פון כעס, ממש געפערליך, ער רעגט זיך אויף און ער פארלירט זיך וכו' איז נאכדעם ווען ער קומט צו זיך, ער כאפט זיך וואס ער האט געטון דארף ער דאס אויסרעדן צום אייבערשטן.


מוהרא"ש האט דערציילט אז פאר'ן קריג זענען אנגעקומען בחורים פון פוילן קיין אומאן און ווען די קריג האט אויסגעבראכן זענען זיי שטעקן געבליבן אין אומאן, וויבאלד זיי האבן נישט געהאט וואו צו וואוינען האבן זיי זיך מסדר געווען אינעם קלויז. דער שמש האט דאס נישט ליב געהאט און ער פלעגט זיי ארויסטרייבן און שרייען אויף זיי: "גייט אייך פון דאנעט!" שפעטער פלעגט מען הערן ווי ער וויינט ביים רבינ'ס ציון: "רבונו של עולם, וואס וויל איך פון די בחורים? וואס שריי איך אויף די בחורים? זיי האבן דאך נישט קיין שטוב, זיי זענען דא פארווארפן", נאכדעם האט מען געמיינט און מען איז געווען זיכער אז דער שמש וועט מער נישט שרייען אויף זיי, אבער אביסל שפעטער האט זיך דאס איבער גע'חזר'ט נאכאמאל און נאכאמאל, ער האט זיך גערעגט אויף זיי און נאכדעם געמאכט התבודדות פארוואס ער רעגט זיך, האט מוהרא"ש געזאגט: "דאס איז א ברסלב'ער חסיד, אפילו ער פארלירט זיך נאכאמאל און נאכמאל גייט ער אלץ צוריק צום אייבערשטן און בעט דער אייבערשטן 'העלף מיר באשעפער איך זאל זיך נישט אויפרעגן'".


דאס איז די עצה פאר שלעכטע מידות, דאס צו דערציילן פאר'ן אייבערשטן; אין אנהייב איז דאס זייער שווער ווייל דער מענטש וויל זיך נישט זען אין שפיגל ווי אזוי ער איז נאקעט וכו', עס איז גרינגער אוועק צו דרייען דעם שמועס אויף סתם תפילות ובקשות, דעריבער וועט דאס זיין שווער אויס צו דערציילן. אבער אז מען ברעכט דאס דורך, מען טוט זיך אויס פארן אייבערשטן און מען דערציילט פאר'ן אייבערשטן אלע שלעכטע מחשבות און שלעכטע נאטורן, יעדן טאג נעמט מען אפאר מינוט און מען בעט דעם אייבערשטן: "וואס וועט זיין מיט מיר? איך האב די שלעכטע מידה און דאס האב איך געטון צוליב דאס", ווערט דאס בעסער, און מיט די צייט ארבעט מען אינגאנצן אויס די מידות.


דאס האט דער רבי געזאגט פאר ר' שמואל אייזיק: "שמואל אייזיק, וועגן אביסל בלוט זאלסטו פארלירן די וועלט און יענע וועלט? קרעכץ עס אויס!"


איך האב הנאה יעדעס מאל איר שרייבט מיר.

#13 - זיי פארנומען מיט דיר, נישט צו פאררעכטן די וועלט
מדות טובות, דרייוון, הדרכות

בעזרת ה' יתברך


יום ד' פרשת בשלח, י' שבט, שנת תשע"ט לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר, תלמיד ישיבת תפארת התורה.


מי שגמלך כל טוב היא יגמלך כל טוב סלה.


דאנק דעם אייבערשטן אויף די נס וואס ער האט דיר געמאכט אז דו ביסט געראטעוועט געווארן פון דעם עקסידענט און זיי אויף זיך מקבל נישט צו טון קיין סכנה'דיגע זאכן; נאך אביסל וועסטו אם ירצה ה' טרעפן דיין זיווג.


איך האף אז דו וועסט מיר פאלגן און נישט מאכן קיין לייסענס צו דרייוון א מאטאר-סייקל; מוהרא"ש איז געווען זייער דערקעגן. דאס איז א גרויסע סכנה און עס לוינט נישט צו איינשטעלן דאס לעבן פאר די קליינע תאוה'לע.


בנוגע דיין מומע וכו'; דו שטיי אין דער זייט און מיש זיך נישט אריין. איך בעט דיר ברחמים זאלסט קיינמאל נישט וויי טון א איד. אפילו יענער איז נישט גערעכט, ער וויל נישט געבן קיין גט און ער האט אריין גענארט דיין מומע וכו' וכו', זאלסטו נישט טון קיין ווילדע זאכן. ווער רעדט נאך אין דעם פאל ווען דאס האט בכלל נישט מיט דיר - זאלסטו זיכער גארנישט טון. אז דו ווילסט העלפן דיין מומע תחי' זאלסטו בעטן פאר איר און פאר אלע אידישע קינדער אז קיינער זאל נישט וויסן פון קיין צער און עגמת נפש.


דו האסט דאך שוין טועם געווען פון די אונגארישע וויין נאכדעם וואס דו ביסט מקורב צום רבי'ן, דארפסטו נעמען די שכל פון רבי'ן נישט צו זיין פארנומען צו פאררעכטן די וועלט נאר אריין כאפן תורה מצוות ומעשים טובים. נוץ אויס דיינע בחור'ישע יארן מיט לימוד התורה; זע צו לערנען יעדן טאג ח"י פרקים משניות און אסאך בלעטער גמרא ביז דו וועסט זוכה זיין צו קומען צו ישוב הדעת, צו וויסן אז מיר זענען נישט דא פאר צו לאנג, מיר זענען נאר דא אזוי ווי געסט - וואס באלד קערן מיר זיך שוין צוריק אהיים צום אייבערשטן, איז דאך א שאד צו זיין פארנומען מיט נארישקייטן.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט מצליח זיין אין אלע דיינע וועגן.

#12 - אויב מען שיקט אוועק א מיידל פון א געים, זאלן אלע אוועק גיין פון די געים
חיזוק פאר מיידלעך, מדות טובות, בושה, טשעפען

בעזרת ה' יתברך


יום א' פרשת ויצא, ג' כסליו, שנת תשע"ט לפרט קטן


 


... תחי', תלמידה בית פיגא ברסלב.


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


רעד שיין צו דיין חבר'טע, זאג איר אז אויב זי לאזט נישט אנדערע מיידלעך שפילן מיט אייך וועסטו אויך נישט שפילן מיט איר. שעם זיך נישט ווען עס קומט זיך אנצונעמען פאר די מיידלעך וואס מען שיקט זיי אוועק פון א געים און געב דאס איבער פאר אלע מיידלעך: "אויב מען שיקט אוועק א מיידל פון א געים זאלן אלע אוועק גיין פון די געים", איר זאלט נאר שפילן מיט מיידלעך וואס גרויסן זיך נישט אויף אנדערע.


דאס אז דו שעמסט זיך וכו'; בושה איז זייער א גוטע מידה. דער רבי זאגט (ספר המידות, אות בושה, סימן ל): "מִי שֶׁאֵין לוֹ בּוּשָׁה, בְּיָדוּעַ שֶׁלֹּא עָמְדוּ רַגְלֵי אֲבוֹתָיו עַל הַר-סִינַי", בושה איז א סימן פון א איד; עס זענען דא צייטן ווען מען דארף אוועק לייגן די מידה פון בושה און זיין פעלזן פעסט מיט וואס מען טוט. ווען עס קומט צו אידישקייט, צו גיין אנגעטון בצניעות און אלע לאכן, דעמאלט דארף מען האבן עזות דקדושה אין זיך נישט צו ווערן איבערגערעדט פון די וואס לאכן, אזוי אויך ווען איינע פון די מיידלעך טשעפעט א צווייטן דארף מען לייגן די בושה אין דער זייט כדי זיך נישט נאכצושלעפן נאך די וואס פירט, הייסט און טשעפעט וכו', נאר טון וואס איז ריכטיג.


בעט דעם אייבערשטן יעדן טאג דו זאלסט זיין שטארק מיט דיין אידישקייט און זיך נישט דערשרעקן פון קיינעם.

#11 - א טובה פאר א איד, זיך היטן פון שלעכטע גוים
צניעות, חיזוק פאר מיידלעך, קדושה, מדות טובות

בעזרת ה' יתברך


ערב שבת קודש פרשת וירא, י"ז מר-חשון, שנת תשע"ט לפרט קטן


 


... תחי', תלמידה בית פיגא ברסלב.


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


איך פריי מיר זייער צו הערן אז דו האלסט מיט די לימודים אין סקול, דו שרייבסט מיר אז מען האט געלערנט די וואך וועגן דאס גרויסקייט פון טון א טובה פאר א צווייטע איד, אז דאס איז גרעסער פון קבלת פני השכינה; דאס איז די גרעסטע זאך ביים אייבערשטן: צו טון א טובה פאר א צווייטן איד.


דער הייליגער בעל שם טוב זכותו יגן עלינו האט געזאגט: "א נשמה קומט אראפ אויף די וועלט און עס גייט אריבער אויף איר וואס עס גייט אריבער, אבער אלעס לוינט זיך אבי א טובה צו טון פאר א צווייטן איד".


גיי נישט מער אין די געשעפט וואו די גוים רעדן צו דיר און שמייכלען צו דיר רחמנא לצלן; וויסן זאלסטו אז מען דארף אוועק שטיין פון גוים, בפרט די ביליגע גוים וואס ארבעטן אין די גראסעריס, זיי זענען זייער געמיינע מענטשן און זוכן ווי זיי קענען פארכאפן א מיידל; קודם רעדט ער שיינע ווערטער און נאכדעם וועט ער דיר הרג'נען. זאלסט זיין אפן מיט דיין מאמע תחי', ווען זי הייסט דיר גיין אין די גראסערי וואו דער גוי שמייכלט און רעדט צו דיר אויף די שפראך וואס דו פארשטייסט, זאלסטו זאגן: "מאמע איך קען נישט גיין דארט ווייל גוים זוכן מיר צו טשעפען".


זיי אפן מיט דיין טיטשער מרת ... תחי'; זי וועט דיר העלפן דו זאלסט זיין אפגעהיטן פון אלעם שלעכטס.


איך פריי מיר זייער אז דו זאגסט תהילים; נאך אביסל וועסטו טרעפן א גוטע שידוך.


 

#10 - א נחת אז דו פירסט זיך מיט דרך ארץ
חיזוק פאר מיידלעך, מדות טובות

בעזרת ה' יתברך


יום ה' פרשת לך לך, ט' מר-חשון, שנת תשע"ט לפרט קטן


 


... תחי', תלמידה בית פיגא ברסלב.


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


איך פריי מיר צו הערן פון דיינע טיטשערס אז דו פירסט זיך מיט דרך ארץ; ביים רבי'ן איז געווען א יסוד "דרך ארץ", דער רבי האט געזאגט: "ווען קעניגן וואלטן געוואוסט וואסערע דרך ארץ איך לערן אויס פאר מיינע תלמידים, וואלטן זיי געשיקט זייערע קינדער צו מיר איך זאל זיי אויסלערנען דרך ארץ"; אז א מיידל פירט זיך אויף מיט דרך ארץ אין שטוב צו די עלטערן און אין שולע צו די טיטשערס – איז זי א ריכטיגע תלמידה פון בית פיגא און דאס הייסט א תלמידה פון היכל הקודש.


רעד נאר מיט מיידלעך וואס רעדן שיינע און איידעלע זאכן; אויב א חבר'טע רעדט פון נישט איידעלע זאכן זאלסט זוכן אן אנדערע פרענד.


זאג אביסל תהילים יעדן טאג ווייל אין ספר תהילים ליגן אלע ישועות.

#9 - מזל טוב צום יום הולדת
מדות טובות

בעזרת ה' יתברך


יום ג' פרשת מטות מסעי, כ"ז תמוז, שנת תשע"ח לפרט קטן


 


לכבוד אונזער טייערער ... הי"ו


היינט איז א גרויסע טאג פאר דיר, עס איז היינט דיין "יום הולדת"; דיין זיבעציגסטער יום הולדת.


זאל דיר אנקעגן קומען דיינע מעשים טובים פון אלע דיינע יארן, ווי דו ביסט זיך מוסר נפש צו העלפן אידישע קינדער, בפרט וואס דו ביסט עוסק אין די מצוה פון "פדיון שבוים", דו לייזט אויס יעדן טאג אידישע קינדער פון תפיסה.


דער רבי זאגט (ספר המידות, אות פדיון שבוים, סימן ז): "מִי שֶׁמְּרַחֵם עַל הַשְׁבוּיִם", ווער עס האט רחמנות אויף מענטשן וואס זיצן אין תפיסה, "הַקָּדוֹשׁ בָּרוּך הוּא מַצִּילוֹ מִמִּיתָה", וועט אים דער אייבערשטער אפהיטן פון שטארבן; זאלסטו טאקע זוכה צו לעבן נאך לאנגע געזונטע יארן מיט דיין ווייב תחי'.


נאך זאגט דער רבי (שם, חלק ב', סימן ט): "הִשְׁתַּדְּלוּת בְּפִדְיוֹן שְׁבוּיִם מְסֻגָּל לְהוֹלָדָּה", דורך פדיון שבויים האט מען קינדער.


זאל דיר אקעגן קומען די זכותים אז דו זאלסט זוכה זיין אויפצוציען קינדער מיט דיין טייערער ווייב תחי' און זען נחת פון זיי.

#8 - ווי אזוי מ'פירט זיך צו יענעם, אזוי פירט מען זיך צו אים
חיזוק פאר מיידלעך, מדות טובות

  בעזרת ה' יתברך


יום א' פרשת חקת, ד' תמוז, שנת תשע"ח לפרט קטן


 


לכבוד ... תחי', תלמידה בית פיגא ברסלב.


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


איך הער פון דיינע טיטשערס זייער שיינע זאכן אויף דיר; זיי זאגן אז דיין דרך ארץ איז צום באוואונדערן, אויך געבסטו אכטונג אויף די געפילן פון א צווייטן אז קיינער זאל נישט ווערן באליידיגט דורך דיר, מדה כנגד מדה וועט דער אייבערשטער אכטונג געבן אויף דיר אז דו זאלסט נישט באליידיגט ווערן.


מוהרא"ש האט דערציילט א מעשה, אמאל איז געווען א איד וואס פלעגט יעדע וואך געבן געלט פארן הייליגן צדיק רבי ר' זושא פון האניפאלי זכותו יגן עלינו. דער איד האט זייער שטארק מצליח געווען אין זיינע געשעפטן, איינמאל איז ער געקומען צום הייליגן רבי ר' זושא ברענגען געלט אזוי ווי זיין מנהג איז געווען, אבער נאר די רעבעצין איז געווען אין שטוב, זי האט אים געזאגט אז רבי ר' זושא איז נישט אין שטוב ווייל ער איז געפארן צו זיין רבי'ן. ווען דער איד האט דאס געהערט איז ער געבליבן שטיין פארוואונדערט, ער האט געטראכט צו זיך: 'איך האב געמיינט אז ער אליינס איז א רבי, יעצט הער איך אז ער האט א רבי...' האט זיך דער איד געמאכט אזא חשבון: 'מה-דאך ווען איך האב געברענגט געלט פאר ר' זושא וואס ער איז נישט קיין רבי האב איך זייער שיין מצליח געווען, איז דאך זיכער אז אויב איך וועל פון היינט און ווייטער טראגן דאס געלט פאר דעם רבי'ן פון רבי זושא וועל איך זיכער ווערן א גרויסער עושר'. דער איד האט געפרעגט די רעביצין ווער עס איז דער רבי פון ר' זושא, האט זי אים געזאגט אז זיין רבי איז דער גרויסער מגיד פון מעזריטש זכותו יגן עלינו. דער איד האט זינט דעמאלט אויפגעהערט ברענגען געלט פאר דעם הייליגן רבי זושא זי"ע, ער האט געטראגן דאס געלט גלייך קיין מעזריטש צום הייליגן מגיד, אבער פון דעמאלט אן האט זיך דאס רעדל געגעבן א דריי און ער איז ער אלץ געגאנגען מטה מטה.


דער איד האט נישט געקענט פארשטיין וואס עס גייט דא פאר, פארוואס פארלירט ער זיין געלט... האט ער מחליט געווען צו גיין פרעגן דעם הייליגן רבי ר' זושא אליינס. האט אים דער הייליגער רבי ר' זושא געענטפערט: די הייליגע חכמים זאגן (סוטה ט.): "בַּמִּדָּה שֶׁאָדָם מוֹדֵד, בָּהּ מוֹדְדִים לוֹ", ווי אזוי א מענטש פירט זיך דא אויף דער וועלט אזוי פירט מען זיך מיט אים פון הימל; ווילאנג דו האסט מיר געברענגט געלט און דו האסט נישט געזוכט צו געבן דוקא פארן גרעסטן צדיק האט מען פון הימל אויך נישט נאכגעקוקט ווער דו ביסט; צי דו ביסט א גרויסער צדיק. אבער ווען דו האסט מיר אויפגעהערט צו ברענגען געלט ווייל דו האסט געזוכט צו געבן נאר פארן גרעסטן צדיק, האט מען אין הימל אנגעפאנגען קוקן אויף דיר מיט א פארגרעסערונג גלאז צי דו ביסט יא ווערד מען זאל דיר געבן געלט..." הערנדיג די פארכטיגע ווערטער האט זיך דער איד אונטער גענומען ווייטער צו ברענגען געלט פארן רבי'ן רבי זושא זי"ע, און פון דעמאלט אן האט ער ווייטער מצליח געווען.


זעט מען פון דעם אז ווען א מענטש געבט אכטונג אויף א צווייטן איד וועט מען פון הימל אים אפהיטן. דעריבער בעט איך דיר זייער דו זאלסט זיך חבר'ן מיט אלע מיידלעך, בפרט מיט די מיידלעך וואס קיינער וויל נישט זיין זייער חבר'טע, וועט דער אייבערשטער דיר אפהיטן פון הימל.


זאלסט האבן א געזונטן זוממער.

#7 - פאררעכטן נאר זיך אליין
כיבוד אב ואם, חיזוק פאר מיידלעך, מדות טובות

בעזרת ה' יתברך


יום ה' פרשת קרח, ב' דראש חודש תמוז, שנת תשע"ח לפרט קטן


 


לכבוד ... תחי', תלמידה בית פיגא ברסלב.


איך האב געליינט דיין בריוו.


וויסן זאלסטו אז מיר טוט דאס נאך אסאך מער וויי; ווי קען א קינד זיך אזוי אויפפירן צו אייגענע טאטע מאמע?! וויי און ביטער איז פאר א קינד וואס פירט זיך מיט עזות צו די עלטערן. חכמינו זכרונם לברכה זאגן (אבות ה, כ): "עַז פָּנִים לְגֵיהִנָּם", אן עזות פנים וועט האבן דעם גיהנום אויף די וועלט און אויף יענע וועלט.


נעם דיר נישט צום הארצן ווי אזוי דיין שוועסטער פירט זיך וכו', קוק נאר אויף דיר; דו זיי מכבד דיינע עלטערן מיטן גרעסטן מאס כבוד. דיינע עלטערן זענען טייערע מענטשן, זיי זענען גרויסע בעלי חסד, זיי העלפן אלעמען; אויך מיר העלפן זיי זייער געטריי.


מיר קענען נישט פאררעכטן די וועלט, מיר קענען בלויז זיך אליינס פאררעכטן - אזוי וועט די וועלט פארראכטן ווערן. אזוי ווי דער הייליגער צאנזער רב זכותו יגן עלינו האט געזאגט סוף ימיו: "אין מיינע יונגע יארן האב איך געמיינט אז איך וועל פאררעכטן די וועלט, שפעטער האב איך געזען אז איך קען נישט פאררעכטן די גאנצע וועלט האב איך געטראכט 'כאטשיג מיין שטאט וועל איך פאררעכטן', שפעטער ווען איך בין עלטער געווארן האב איך געזען אז איך קען נישט פאררעכטן מיין שטאט, האב איך געטראכט 'איך וועל פאררעכטן מיין משפחה', אבער ווען איך בין נאך מער עלטער געווארן האב איך געזען אז איך קען נישט קיינעם פאררעכטן, איך וועל פרובירן מיך אליינס צו מתקן זיין".


דיין מאמע'ס הארץ איז געלעכערט פון ווייטאג, זאלסטו זען אנצופילן די לאך פון דיין מאמע'ס הארץ; זע צו רעדן מיט דרך ארץ, אפילו מען שרייט אויף דיר ענטפער נישט צוריק.


אז דו וועסט זיך שיין אויפפירן וועט זי האבן נחת פון דיר, און דו וועסט זיך איינקויפן עולם הבא.


זאג נישט גארנישט פאר דיין שוועסטער; בעט דעם אייבערשטן אז עס זאל שוין אראפ קומען א רוח טהרה פון אויבן, אליהו הנביא זאל קומען שלום מאכן צווישן קינדער און עלטערן, אזוי ווי עס שטייט (מלאכי ג, כד): "וְהֵשִׁיב לֵב אָבוֹת עַל בָּנִים, וְלֵב בָּנִים עַל אֲבוֹתָם", במהרה בימינו.