בריוון פונעם ראש ישיבה שליט"א

#7 - מאכט נישט קיין גרויסע טראסק פונעם אפשערן
אידיש געלט, מנהגים, שמחות, אפשערן

בעזרת ה' יתברך


יום ד' פרשת נח, ג' מר-חשון, שנת תשפ"א לפרט קטן


 


מרת ... תחי'.


איך האב ערהאלטן אייער בריוו.


מאכט נישט קיין גרויסע טראסק פונעם אפשערן, גייט נישט נאך די נייע מנהגים וואס עשירים האבן אריין געברענגט; רופט נישט קיינעם, נאר די זיידע'ס און עלטער זיידע'ס פונעם קינד, זיי זאלן קומען בענטשן דעם קינד; אויך די באבע'ס און עלטער באבע'ס, אבער די משפחה ארום און ארום פעלט נישט אויס צו רופן, אז איר וועט אזוי טון וועלן אלע אייך נאך טון.


נעמט אייער קינד אין חדר, דער מלמד זאל מיט אים זאגן די הייליגע א-ב; געבט אכטונג זיינע אויגן זאלן זיין פארמאכט, מען פירט זיך איבערצודעקן דאס קינד מיט א טלית ער זאל זיין הייליג און ריין, ער זאל נישט קוקן אויף קיין דברים טמאים. דער מלמד וועט מיט אים זאגן די א-ב און פסוקים און קבלת עול מלכת שמים.


דער עיקר זאלט איר דאנקען און לויבן דעם אייבערשטן אויף די חסדים אז מען איז זוכה צו מאכן פאות פאר די קינדער און בעטן ווייטער פאר זיי און זייערע דורות.


א גרוס פון אייערע טעכטער, זיי זענען אזוי טייער און וואויל, זיי זענען אנגעפילט מיט אמונה און תמימות ופשיטות.


דער אייבערשטער זאל העלפן איר זאלט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#6 - צעטיילן די הפסקות
מנהגים, יום כיפור

בעזרת ה' יתברך


יום ה' פרשת האזינו ב', ו' תשרי, שנת תשפ"א לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר, גבאי בית המדרש היכל הקודש ירושלים.


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


ווען צו אנהייבן דאווענען און ווען צו ענדיגן - דאס האט מיט אייך; עס ווענדט זיך אין די מתפללים.


דער עיקר זאלסטו אכטונג געבן נישט צו מאכן קיין לאנגע הפסקה אין איין צו; צעשנייד דעם טאג אויף אסאך שטיקלעך, כדי מען זאל נישט קענען אהיים גיין זיך אראפלייגן וכו'. אנשטאט מאכן איין לאנגע הפסקה בעפאר תפילת מוסף, צעטייל די הפסקה, איין שטיקל פאר מוסף און איין שטיקל פאר מנחה וכו'.


געב א גרוס פאר אלע חברים.


א גמר חתימה טובה.

#5 - ווי אזוי צו פירן דעם בית המדרש "היכל הקודש"
תפילה והתבודדות, בית המדרש, מנהגים, תעניתים, גבאי, מועדים וזמנים

בעזרת ה' יתברך


יום ה' פרשת האזינו ב', ו' תשרי, שנת תשפ"א לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר, גבאי בית המדרש היכל הקודש ירושלים.


דו קענסט זיך נישט פארשטעלן דאס גרויסקייט פון זיין א גבאי אין רבינ'ס שול; שטעל זיך פאר דו ביסט משמש דעם הייליגן רבי'ן אליינס, וואלסטו דאך דאס געטון מיט שמחה און זריזות; אז דו ביסט א גבאי אין רבינ'ס שול ביסטו משמש דעם רבי'ן אליינס.


בנוגע די געלט פון פדיון נפש; איך וועל שיקן א שליח צו נעמען דאס געלט.


בנוגע ארויסדינגען דעם בית המדרש וכו'; דאס ווענדט זיך אין אייך, אויב דאס שטערט נישט און עס איז אייך נישט שווער - קענט איר דאס טון, אויף דעם דארפט איר מחליט זיין.


בנוגע ווארטן אויף זמן רבינו תם; אז איר פאררופט זיך 'תלמידי היכל הקודש' דארפט איר האלטן זמן רבינו תם אן קיין דריידלעך, מוהרא"ש זכותו יגן עלינו איז געשטאנען אויף דעם זייער שארף. איר דארפט נישט ווארטן מיט מעריב אויף זמן רבינו תם, איר קענט שוין דאווענען מעריב פאר'ן זמן, אבער הבדלה און א מלאכה טאר מען נישט טון פאר'ן זמן.


אנדערע פאסט טעג קענט איר אויספאסטן פריער, ווייל ביי א דרבנן קען מען מקיל זיין און זיך פארלאזן אויף אנדערע שיטות. אבער ווען עס קומט שבת און יום כיפור איז נישטא קיין פשרות ביי דעם.


בנוגע די בעלי תפילות; איר זאלט נעמען די וואס דאווענען שיין, הארציג און נישט איילעדיג.


א גמר חתימה טובה.

#4 - די חשיבות פון גיין שבת מיט ווייסע זאקן
שבת קודש, מנהגים

בעזרת ה' יתברך


יום ה' פרשת וארא, כ"ו טבת, שנת תש"פ לפרט קטן


 


הכלה ... תחי'.


מזל טוב פאר דיין שידוך! דו האסט באקומען א טייערע זיסע ערליכער חתן ... נרו יאיר; דער אייבערשטער זאל דיר העלפן איר זאלט צוזאמען אויפשטעלן א שיינע שטוב.


אויב איך מעג דיר מחזק זיין, דו זאלסט זאגן דיין חתן ער זאל גיין שבת מיט ווייסע זאקן, אזוי ווי זיין טאטע. מוהרא"ש האט זייער שטארק גערעדט פון די חשיבות דערפון, בפרט אז דיין טאטע גייט אויך אזוי, איז דאך פשוט אז די קינדער זאלן אנהאלטן די וועג ווי אזוי די עלטערן גייען, אזוי וועלן דיינע קינדער אויך גיין אין דיינע וועגן.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט מצליח זיין אין אלע דיינע וועגן.

#3 - דאווענען אויף די הברה וואס מ'איז צוגעוואוינט
תפילה והתבודדות, נעגל וואסער, מנהגים

בעזרת ה' יתברך


יום ד' פרשת טהרה, ה' ניסן, שנת תשע"ט לפרט קטן


מרת ... תחי'.


איך האב ערהאלטן אייער בריוו.


אז איר טראכט צו שיקן אייערע קינדער אין חסידי'שע מוסדות וואו מען רעדט אויף די חסידי'שע הברה איז זיכער כדאי איר זאלט בלייבן מיט אייער אשכנז'ישע הברה וואס איר רעדט ביז יעצט, כדי זאל נישט צעמישן די קינדער.


בנוגע די נוסח התפילה וכו'; דער הייליגער רבי האט זייער מקפיד געווען מען זאל נישט משנה זיין דעם נוסח התפילה, נאר יעדער איינער זאל דאווענען מיט די נוסח וואס זיינע עלטערן דאווענען.


דאנקט און לויבט דעם אייבערשטן אויף די גרויסע חסדים וואס ער טוט מיט אייך, אז איר האט א טייערע מאן נרו יאיר מיט זיסע ליכטיגע קינדער, וועט דער אייבערשטער טון מיט אייך נאך גרויסע ניסים.


געבט אכטונג אויף נעגל וואסער, אז סיי איר און סיי אייערע קינדער זאלן נישט אראפגיין פון בעט אן אפגיסן נעגל וואסער, ווייל דאס הייליגט און היט דעם מענטש פון אלעם שלעכטס.


דער אייבערשטער זאל העלפן מיר זאלן זוכה זיין צו (פסחים קטז:): "וְנֹאכַל שָׁם מִן הַזְּבָחִים וּמִן הַפְּסָחִים"; און צו (מיכה ז, טו): "כִּימֵי צֵאתְךָ מֵאֶרֶץ מִצְרָיִם אַרְאֶנּוּ נִפְלָאוֹת", אמן.

#2 - מנהגים ביים אפשערן א קינד, ווי אזוי מען קריגט גוטע קינדער
חינוך הילדים, מנהגים, מועדים וזמנים

בעזרת ה' יתברך


יום ה' פרשת ואתחנן, י"ד מנחם-אב, שנת תשע"ח לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר.


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


דו קענסט אפשערן פרייטאג אדער זונטאג - ווען עס קומט דיר אויס גרינגער.


מען פירט זיך אז אינעם טאג וואס מען שערט אפ א קינד, מען מאכט אים די הייליגע פיאות - זאל דאס קינד זיין אפגעהיטן פון קוקן אויף שלעכטע זאכן, דארפאר וויקלט מען אים איין אין א טלית ווען מען טראגט אים אין חדר לעקן די האניג, כדי ער זאל נישט זען קיין שלעכטע זאכן, אזוי אויך האלט מען אים אין שטוב א גאנצן טאג אז ער זאל זיין אפגעהיטן פון שלעכטע זאכן.


געדענק: "גוטע קינדער וואקסן נישט אויפן בוים"; כדי זוכה זיין צו גוטע קינדער דארף מען אסאך בעטן דעם אייבערשטן. דער הייליגער חתם סופר זכותו יגן עלינו האט געזאגט: "ווי אזוי האב איך זוכה געווען צו גוטע קינדער? יעדע נאכט בשעת איך האב געזאגט תיקון חצות האב איך געוויינט צום אייבערשטן אויף גוטע קינדער, איך האב אנגעפילט א כוס מיט מיינע טרערן און געבעטן פאר גוטע קינדער".


דער אייבערשטער זאל העלפן דו זאלסט זען אסאך אידיש נחת פון דעם קינד און פון אלע דיינע קינדער צוזאמען מיט דיין ווייב געזונטערהייט.

#1 - מנהגים פון תשעה באב
מנהגים, תשעה באב

בעזרת ה' יתברך


יום ה' פרשת דברים, ז' מנחם-אב, שנת תשע"ח לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר.


איך וועל דיר שרייבן אונזערע מנהגים פון תשעה באב.


מיר פירן זיך צו ליינען מגילת איכה ביינאכט, און אויך אינדערפרי כמנהג הגר"א.


וויבאלד תשעה באב איז א תענית דרבנן און עס הייבט זיך שוין אן פון פארנאכטס, דארף מען נישט ווארטן אויף צוויי און זיבעציג, מען קען שוין דאווענען מעריב ביים זמן פון די גאונים און נאכדעם אויספאסטן.


א פרוי וואס ווארט וכו' אדער זייגט וכו' זאל פרעגן א שאלה צי זי דארף פאסטן, מען קען נישט מאכן אין דעם א כלל.


בנוגע לערנען שיעורים כסדרן; מוהרא"ש זכרונו לברכה האט זיך געפירט נאכמיטאג נאך מנחה צו לערנען די שיעורים כסדרן. אזוי אויך האט מוהרא"ש מיר געזאגט אז איך זאל זאגן פאר די בחורים אז מען קען לערנען פון נאך מנחה אלע שיעורים וואס מען לערנט יעדן טאג.


ווען תשעה באב געפאלט אום שבת - אזוי ווי היי יאר, מאכט מען נישט הבדלה מוצאי שבת אויף וויין, מען מאכט בלויז די ברכה "בורא מאורי האש". די פרויען און קינדער וואס פאסטן נישט תשעה באב, עסן אן הבדלה, און זיי הערן הבדלה מוצאי תשעה באב פון די מענער (משנת יעקב, אורח חיים סימן תקנ"ו).


דער עיקר דארף מען אכטונג געבן זיך נישט ארום צו דרייען ליידיג, און נישט זיצן מיט מענטשן וואס מאכן ליצנות און רעדן דברים בטלים, מען דארף זייער אכטונג געבן נישט צו צוקומען צו שחוק וקלות ראש, און נישט פארגעסן אז מיר טרויערן אויפן חורבן בית המקדש וכו'.


די בעסטע זאך איז צו גיין שלאפן, כדי נישט צו פארברענגען די צייט.