בריוון פונעם ראש ישיבה שליט"א

#21 - ווען נישט דעם רבינ'ס עצות, איז די ווייב שולדיג אין אלע שוועריקייטן
שלום בית, חסידות ברסלב, אומאן, לימוד התורה, רענט

בעזרת ה' יתברך


יום ג' פרשת וישב, י"ט כסליו, שנת תשע"ט לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר.


א גרויסן יישר כח פארן ארויסהעלפן די ישיבה מיטן צושטייער געבן פאר די רענט פון דעם חודש ... דאללער; דער אייבערשטער זאל דיר העלפן אז אין זכות פון די מצוה פון צדקה זאלסטו מצליח זיין אין אלע דיינע וועגן.


איך האב זייער הנאה דיר צו זען לערנען בהתמדה רבה אזוי ווי אין דיינע ערשטע יארן ווען דו ביסט מקורב געווארן; א מחי' צו זען א אינגערמאן זעצט זיך אוועק אין ישיבה לערנען משניות אויפן סדר דרך הלימוד פון הייליגן רבי'ן.


די הייליגע חכמים זאגן (מנחות ק.) אויפן פסוק (מלאכי א, יא): "וּמִנְחָה טְהוֹרָה", אז דאס מיינט מען א מענטש וואס לערנט תורה, "נושא אשה", קודם האט מען חתונה, ואחר כך לומד תורה", און נאכדעם לערנט מען תורה; ווייל נאך די חתונה האט מען מער נישט קיין שלעכטע מחשבות, מען איז ריין, אויף דעם אופן קען מען לערנען תורה ריינערהייט.


יעצט אז דו האסט שוין ברוך ה' חתונה געהאט איז די בעסטע צייט אין לעבן צו לערנען.


ווען איך האב זיך דערוויסט פונעם רבינ'ס "סדר דרך הלימוד" נאך מיין חתונה, איז ממש געווען ביי מיר ביטול הבחירה; איך בין געזיצן און געלערנט זייער פלייסיג, איך פלעג זאגן א גאנצע סדר משניות א טאג און צענדליגער בלעטער גמרא. דאס איז געווען בשנת תשס"ה – פיר יאר נאך מיין חתונה; דאס איז א תקופה ווען מען האט נאכנישט קיין טרדות, די קינדער זענען נאך קליין וכו', מען האט שוין א זויבערע קאפ וכו' וכו' – ממש א מחי'.


דעריבער אז איך זע דיר אויסנוצן די צייט פריי איך מיר זייער.


טייערער ליבער ... נרו יאיר, דו האסט באקומען א מתנה א טייערע ווייב תחי', און נאך אביסל ביסטו שוין א טאטעלע, דארפסטו דאנקען דעם אייבערשטן אויף די גרויסע נסים וואס ער טוט מיט דיר. זאלסט שטענדיג געדענקען ווען דו ביסט געווען א בחור אין וואלד און ווי דער אייבערשטער האט דיר געשיקט די זיבן בעטלערס וועלכע האבן דיר געגעבן ברויט און דיר חתונה געמאכט.


זע צו העלפן דיין ווייב, בפרט אין די יעצטיגע טעג ווען זי ווארט וכו', די טעג זענען שווערע טעג פאר א פרוי – בפרט אין אנהייב וכו', דארף מען זען צו העלפן אין שטוב; אסאך מאל דארף מען אליינס קאכן עסן אדער אהיימברענגען עסן וכו'.


איך דאנק דיר פאר אלעס וואס דו העלפסט מיר; אלע וואס העלפן די מוסד זע איך אין דעם זייער "הכרת הטוב", אז זיי געדענקען וואס די מוסד האט געטון פאר זיי. דאס וואס איך טו, איך ארבעט טאג און נאכט מיט בחורים, אינגלעך און מיידלעך, אינגעלייט און ווייבלעך וכו' וכו' אן קיין שום אינטערעסע, דאס טו איך נאר ווייל איך געדענק וואס דער רבי האט געטון מיט מיר.


איך קום יעצט פון הייליגן רבינ'ס ציון; איך בין צוויי מאל געווען אין אומאן. מיר זענען אוועק געפארן פון אומאן פינף אזייגער פארטאגס צו כאפן די פליגער עלעף אזייגער פארמיטאג, אינמיטן וועג האבן מיר באקומען א ידיעה אז דער פליגער פארט הערשט אכט אזייגער ביינאכט, זענען מיר צוריק געפארן קיין אומאן; יעצט זיץ איך אין ערפארט פון אכט אזייגער, ווייל פון אכטע האט זיך עס אפגעשטופט אויף עלעף אזייגער ביינאכט.


וואס מיינסטו האב איך געטון אין אומאן? איך האב געזאגט פארן רבי'ן איין זאך: "רבי, יישר כח פאר מיין לעבן!" דאס האב איך איבערגעזאגט נאכאמאל און נאכאמאל ווען טרערן פון שמחה זענען מיר גערינען פון מיינע אויגן. אויך אין יבנאל האב איך דאס געזאגט פאר מוהרא"ש: "יישר כח מוהרא"ש פאר מיין לעבן"; איך וועל מיין גאנץ לעבן ווייטער משמש זיין מוהרא"ש און דעם רבי'ן – דערציילן פאר יעדן איינעם פון די זיסע לעבן וואס דער רבי געבט אונז.


איך וויל דיר דערציילן א מעשה וואס מיר האבן יעצט געהאט אין עירפארט; מיר זיצן דא שוין פאר לאנגע שעות, איך, מיין ווייב און מיינע דריי עלסטע קינדער; דער פליגער פארט נישט און שטופט זיך אלץ אפ מער און מער, אזוי זיצנדיג רוף איך זיך אן פאר מיין ווייב און איך זאג איר: "ווען איך בין ווען נישט מקורב צו מוהרא"ש וואלסטו געווען שולדיג אז דער פליגער האלט זיך אין איין אפשטופן"; מיינע קינדער קוקן מיר אן און פארשטייען נישט וואס איך רעד, וואס האט צו טון מוהרא"ש מיט די פליגער-פארשפעטיגונג מיט מיין ווייב?! האב איך זיי פרובירט מסביר צו זיין ווי אזוי מענטשן לעבן, אז אפילו די וואוילע מענטשן וואס האבן כלומ'ריש שלום בית איז דאס ווילאנג אלעס גייט מער ווייניגער אויפן סדר היום, אבער ווען עפעס גייט ארויס פון זייער וועג – ווער איז שולדיג? די ערשטע איז שולדיג די ווייב, און אויב די ווייב לאזט זיך נישט כאפן די קינדער; בקיצור מיינע קינדער האבן דאס נישט געוואלט פארשטיין, ברוך ה' אז זיי ווייסן נישט וואס איך רעד.


עס גייט נישט אריבער מער ווי אביסל צייט און עס קומט אן א משפחה – א מיטליעריגער איד מיט זיין ווייב און קינדער, אינמיטן באמערקט דער איד אז ער האט פארגעסן זיין רעקל און מאנטל אין שטוב, ער איז געווען אנגעטון נאר מיט א מעיל (רעגן מאנטל); דער איד הייבט אן שרייען אויף זיין ווייב: "וואו איז מיין רעקל? ווי אזוי וועל איך קענען גיין אין גאס?!" זיין ווייב האט זיך אנגעהויבן צו פארענטפערן אז זי האט געמיינט אז ער האט אן זיין רעקל אונטערן מעיל, און ער שרייט אויף איר: "וואס רעדסטו? שווייג!" בקיצור מיינע קינדער קומען צו צו מיר און זאגן מיר אז יעצט פארשטייען זיי שוין וואס איך האב פריער געזאגט פאר מאמי אז ווען נישט מוהרא"ש וואלט זי געווען שולדיג אינעם פארשפעטיגונג; דאס געדענק איך און דערפאר וועל איך במשך מיין גאנצע לעבן ווייטער ממשיך זיין צו פארשפרייטן פאר אלעמען די שיינע עצות און ווי שיין מען קען לעבן דורכן הייליגן רבי'ן.


ווי פריער דערמאנט קום איך יעצט פון רבינ'ס ציון; איך ווייס נישט צי איך זאל לאכן אדער וויינען, ביים ציון זיצן אורחי פורחי, אלע וואס קומען זיך נישט אויס מיט די ווייב אדער די וואס האבן זיך פארפלאנטערט מיט חובות און האבן געדארפט אנטלויפן - די זיצן דארט, עס פעלט א ראש בית וואס זאל זיי אלעמען פארטרייבן פון דארט, אזוי ווי רבי אברהם בן רבי נחמן פלעגט פארטרייבן די אלע וואס פלעגן זיך אריין זעצן אין אומאן, ער פלעגט זיי זאגן: "אומאן איז נישט קיין ערי מקלט; אז דו קומסט זיך נישט אויס מיט דיין ווייב איז נישט אומאן דאס פלאץ וואו צו קומען"; האב איך געזען די גרויסע נס וואס דער אייבערשטער האט געטון מיט מיר אז איך בין מקורב געווארן אין היכל הקודש – קודש קדשים.


באמת האט מיר דאס צוריק געהאלטן פון מקורב ווערן צו ברסלב, ווייל פון אלץ יונג בחור'ל האב איך געצויגן צו ברסלב,  אבער ביז איך האב נישט געפונען דעם ספר "אשר בנחל" וואס זאל מיר אויסקלארן וואס ברסלב איז, האב איך נישט געקענט נעמען ברסלב.


איך האב דיר נאך אסאך וואס צו שרייבן, אבער איך זיץ נישט דא באקוועמערהייט ביי א טיש און בענקל, איך שטיי ביי א קאונטער וואו מען טשעקט אריין, דא שרייב איך, דעריבער דארף איך מקצר זיין.


דער אייבערשטער זאל דיר געבן כח ווייטער ממשיך צו זיין מיט דיינע גוטע מעשים; יעצט קומט דער יום טוב חנוכה, וואס מיר גייען לויטן שיטת בית הלל צו זיין "מוסיף והולך", מען דארף אלץ פארמערן נאך נירות, נאך ליכטלעך, נאך פעולות אז נאך אידן זאלן וויסן אז דער אייבערשטער פירט די וועלט.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט מצליח זיין אין אלע דיינע וועגן.


פון דיין ראש ישיבה וואס האט דיר זייער ליב און ווארט פאר דיין הצלחה.


...

#20 - לערנען פלייסיג איז כיבוד אב ואם
כיבוד אב ואם, אומאן, ישיבה, רענט

בעזרת ה' יתברך


יום ג' פרשת וישב, י"ט כסליו, שנת תשע"ט לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר.


יישר כח פארן ארויסהעלפן די ישיבה מיטן געבן פאר די רענט פון דעם חודש ... דאללער; דער אייבערשטער זאל דיר העלפן אז אין דעם זכות זאלסטו מצליח זיין אין אלע דיינע וועגן.


ווי אויך וויל איך דיר דאנקען פארן מיר העלפן צוזאמשטעלן געלט איך זאל קענען ארויסגיין פון די חובות וואס איך האב פונעם בנין אין אומאן; איך וואונטש דיר דו זאלסט טרעפן דיין זיווג בקרוב בזכות די מצוות צדקה.


... היקר והנחמד, איך האב זייער הנאה אז דו האסט געביטן דיין סדר היום, דו קומסט אינדערפרי און מען זעט דיר מער און בית המדרש, ווי אויך אז דו לערנסט גמרא מיט משניות. אין דעם זכות וועסטו טרעפן א גוטע שידוך.


זיי מכבד דיין טאטע, אבער פון דער אנדערער זייט זאלסטו געדענקען וואס "כבד את אביך" מיינט; "כבד את אביך" מיינט אז דו וועסט לערנען פלייסיג, דאווענען, האבן יראת שמים און גוטע מידות.


א פרייליכן חנוכה.


פון דיין ראש ישיבה.


...

#19 - א קינד דארף שפילן און זיך אויסגעבן
חינוך הילדים, אומאן, חובות, רענט

בעזרת ה' יתברך


יום ד' פרשת וישלח, י"ג כסליו, שנת תשע"ט לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר.


א גרויסן דאנק פארן העלפן די ישיבה מיטן געבן פאר די רענט פון דעם חודש ... דאללער; אין דעם זכות זאל דיר דער אייבערשטער העלפן זאלט מצליח זיין אין אלע דיינע ענינים.


ברוך ה' איך האב דיר געקענט אפצאלן דעם חוב פון $10,000 אין צייט; איך דאנק דיר פארן זיין א גוטער שליח צו בארגן געלט אז מיר זאלן קענען ענדיגן דעם בנין אין אומאן (די פוסקים זענען מתיר צו זאגן "יישר כח").


דער אייבערשטער זאל מיר העלפן איך זאל קענען ארויס גיין פון אלע מיינע חובות אין וואס איך זינק – פון אומאן און פון די מוסדות.


איך האב פארהערט ביי דיין זון ...'ס קלאס; איך מוז דיר זאגן אז דיין זון איז א חריף, ער האט געענטפערט חד וחלק אויף די שאלות. דער אייבערשטער זאל העלפן ער זאל אויסוואקסן א גרויסער ערליכער איד און א תלמוד חכם.


עס פעלט נישט אויס אים צו שטופן צו לערנען ווען ער קומט אהיים; א קינד דארף שפילן און זיך אויסגעבן.


פון דיין ראש ישיבה.


...

#18 - בנוגע דעם בנין אין אומאן
אומאן

בעזרת ה' יתברך


יום ב' פרשת וישלח, י"א כסליו, שנת תשע"ט לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר.


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


איך וועל אם ירצה ה' שיקן נאך געלט קיין אומאן, אבער איך וויל וויסן וויפיל עס גייט מיר נאך קאסטן צו ענדיגן דעם בנין עס זאל נישט אריין רעגענען. יעדן טאג בעט ער נאך געלט, איך קען נישט אזוי; נאר אז דו געבסט מיר א דו"ח וויפיל עס וועט מיר קאסטן צו ענדיגן דעם בנין עס זאל נישט אריין רעגענען.


לעת עתה וויל איך ענדיגן דעם בנין פון אינדרויסן אזוי אויך די רעלינגס פאר די טרעפ. איך וויל פארמאכן די פענסטערס אז מען זאל חס ושלום נישט ארויס פאלן רחמנא לצלן, און אפשר אויך אריין ברענגען לעקטער; דאס איז מיר גענוג.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט מצליח זיין אין אלע דיינע וועגן.

#17 - יישר כח פאר'ן באשטעלן טיקעטס אויף אומאן ראש השנה
אומאן

בעזרת ה' יתברך


יום א' פרשת ויצא, ג' כסליו, שנת תשע"ט לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר.


יישר כח פארן באשטעלן טיקעטס פאר מיר און מיינע קינדער פאר ראש השנה שנת ה'תש"פ.


מען קען טראכטן עס איז נאך זייער פרי, וואס דארף מען שוין זארגן אויף ראש השנה? אבער ביי אונז לעבט מען א גאנץ יאר מיט ראש השנה, אזוי ווי דער רבי האט געזאגט (עיין חיי מוהר"ן, סימן תג): "מִי שֶׁהָיָה אֶצְלִי עַל רֹאשׁ הַשָּׁנָה, רָאוּי לִשְׂמוֹחַ מְּאֹד כָּל הַשָּׁנָה", ווער עס איז געווען ביי מיר אויף ראש השנה דארף זיך א גאנץ יאר פרייען מיט דעם.


זאלסט איבערגעבן פאר אלע בחורים ווען איך פאר אז זיי זאלן מיט קומען און פארן צוזאמען; מוהרא"ש האט מיר געזאגט איך זאל נעמען די בחורים צוזאמען מיט מיר כדי זיי זאלן זיין אפגעהיטן דורכאויס די גאנצע וועג.


איך דאנק דיר פארן מיר אויסלייגן די געלט, איך האף צום אייבערשטן דיר צו באצאלן צוביסלעך.


ישר כח פארן העלפן צאלן די רענט חודש'ליך.

#16 - וועגן דעם בנין אין אומאן און דרוקן אשר בנחל
אומאן, אשר בנחל

בעזרת ה' יתברך


יום ג' פרשת תולדות, כ"ח מר-חשון, שנת תשע"ט לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר.


די געלט וואס איך שיק קיין אומאן זאל נאר גיין צו ענדיגן דעם בנין אז עס זאל נישט אריין רעגענען און צו ענדיגן די וואסער קוועלער וכו'; איך וויל נישט אריין לייגן קיין איין דאללער אין דיזיינען דעם בנין פאר שיינקייט. איך זונק אין חובות פון הונדערטער טויזנטער דאללער, זאלסטו נישט טון מיט די געלט קיין שום איבעריגע זאך - נאר צו ענדיגן דעם דאך אז עס זאל נישט אריין רעגענען.


דער אייבערשטער זאל מיר העלפן איך זאל קענען ארויס קריכן פון די שווערע חובות וואס איך האב גענומען אויף מיר.


א שאד אז דאס דרוקן 'אשר בנחל' שלעפט זיך אזוי לאנג; איך זאג דיר נאכאמאל: "איינמאל דער ספר וועט אריין גיין אין דרוק וועלן מיר אלע זען גרויסע וואונדער וואס דער אייבערשטער וועט טון מיט אונז". מוהרא"ש האט מבטיח געווען אז ווער עס וועט דרוקן זיינע ספרים, בפרט 'אשר בנחל', וועט זען גרויסע ניסים און גרויסע ישועות. איך האב גענומען געלט פון אנשי שלומינו פאר דעם פראיעקט און עס שלעפט זיך און שלעפט זיך; א שאד...


אין זכות וואס דו וועסט העלפן דרוקן דעם ספר 'אשר בנחל' וועסטו ארויס קריכן פון דיינע חובות.

#15 - מ'מוז ענדיגן דעם בנין אין אומאן, אז ס'זאל נישט חרוב גיין
אומאן

בעזרת ה' יתברך


יום א' פרשת האזינו, ז' תשרי, שנת תשע"ט לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר.


אפשר קענסטו מיר העלפן ענדיגן דעם בנין אין אומאן; אויב מיר וועלן דאס נישט ענדיגן יעצט וועט עס חרוב גיין במשך דעם ווינטער. דער דאך איז נאך נישט פארמאכט, האסט דאך מיט געהאלטן ווי עס האט אריין געגאסן ראש השנה, און אז מיר וועלן דאס נישט ענדיגן יעצט פאר דער ווינטער קומט אן וועלן חרוב גיין אלע בעטן וכו'.


זייער אסאך תלמידים האבן זיך נאך נישט משתתף געווען אינעם בנין, און אפילו די וואס האבן זיך יא משתתף געווען קען מען מזכה זיין זיי זאלן העלפן ענדיגן דעם בנין.


איך האף אז דו וועסט מאכן אן התעוררות צווישן די תלמידים זיי זאלן אלע טון די מערסטע וואס זיי קענען כדי צו ערמעגליכן דאס ענדיגן דעם בנין.


איך בין זיכער אז יעצט, נאכדעם וואס מיר זענען שוין געווען אינעם בנין אויף ראש השנה האבן אלע אן אנדערע בליק אויף די גאנצע בנין; פאר ראש השנה האבן אלע געפרעגט: "וואס דארף מען זיין אזוי ארויס פון געגנט?" מען האט זיך געוואונדערט: 'וואס איז פשט צו זיין אינדרויסן וכו'?' אבער יעצט ווען מיר זענען שוין פאקטיש געווען ראש השנה אינדרויסן פון די בהלה און מען האט געהאט א הערליכע יום טוב, אלע זאגן פה אחד אז זיי האבן נאכנישט געהאט אזא שיינעם יום טוב; א יום טוב מיט ישוב הדעת, א יום טוב מיט מנוחה.


אמת, עס איז געווען שווער מצד וואס דער בנין איז נישט געווען געענדיגט וכו', אבער דער חלק פון זיין ארויס פון די בהלה האט יעדן איינעם צופרידן געשטעלט, בפרט די וואס זענען געקומען מיט די קינדער - זיי וועלן האבן מער געפיל צו העלפן ענדיגן דעם בנין.


דער בויער וויל נישט ווייטער בויען ווי לאנג מען שיקט אים נישט נאך געלט, בעט איך דיר טייערער ..., העלף מיר אז די געלט וואס מען האט אריין געלייגט אינעם בנין זאל נישט גיין חרוב.


א גמר חתימה טובה.

#14 - יישר כח פאר'ן ארויסהעלפן צוגרייטן אין אומאן
הכרת הטוב, אומאן

בעזרת ה' יתברך


יום ד' פרשת נצבים, כ"ה אלול, שנת תשע"ח לפרט קטן


 


לכבוד מיינע טייערע תלמידים ... מיט ... נרם יאיר.


איך דאנק אייך פארן מיר העלפן מיט אזא מסירות נפש! אין דעם זכות זאלט איר זוכה זיין צו א זיס ליכטיג יאר.


וויסן זאלט איר אז יעדער איינער מוטשעט זיך אין לעבן; יעצט האב איך דא א תלמיד וואס קען נישט קומען קיין אומאן נאכדעם וואס איינער האט אים גע'מסר'ט אז ער נעמט נישט קער פון זיינע קינדער, די שטאט זיצט ביי אים און ווילן אוועק נעמען פון אים די קינדער. א צווייטער נעבעך האט מען יעצט געטראפן ביי אים א שרעקליכע מחלה וואס עס איז נישט דא אויף דעם קיין רפואה. א דריטער איז זיין ווייב נעבעך אויף קימא-טערעפי רחמנא לצלן.


על כל פנים זעט איר אז יעדער איינער מוטשעט זיך; איז מיט דעם וואס איר זענט ארויסגעפארן פריער כדי צו העלפן אנגרייטן דעם פלאץ אז מיר זאלן קענען ווייטער בויען מוסדות וועט איר זיך נישט מוטשען מיט אנדערע שוועריקייטן.


איך האף אז איר זענט שטארק; געדענקט אז איר זענט ווי א גענעראל, אלע קוקן אויף ענק... אפילו ... מיט ... - אלע קוקן אויף ענק; אז איר וועט געבן א גוטע טון וועלן אלע זיין צופרידן...


אלע שמועסן אין אמעריקע אז די בנין איז הערליך און אלע ווארטן מיר שוין צו זיין אין אומאן ביים הייליגן רבי'ן.


א גוטע נאכט און א גרויסן יישר כח; מיר פארן שוין באלד ארויס צום עירפארט.


א כתיבה וחתימה טובה און א גוט געבענטשט יאר.

#13 - יישר כח פאר'ן ארויסהעלפן, ביים ציון קען מען אלעס פועל'ן
הכרת הטוב, אומאן

בעזרת ה' יתברך


ערב שבת קודש לסדר "כי תבוא אל אומאן", כ' אלול, שנת תשע"ח לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר.


איך דאנק דיר פאר אלעס וואס דו העלפסט מיר מיט די סקול און איך פריי מיך זייער אז דו וועסט זיין דער וואס וועט העלפן די סקול מיט אלעס וואס זיי דארפן, סיי דאס רייניגן, סיי ברענגען די עסן און אזוי ווייטער, אין דעם זכות וועסטו טרעפן א גוטע שידוך.


מיר פארן שוין צום רבי'ן קיין אומאן אויף ראש השנה, דארט איז דער פלאץ וואו מען קען פועל'ן אלע ישועות; דער גרויסער צדיק ר' אברהם ב"ר נחמן זכרונו לברכה האט געזאגט: "ביים רבינ'ס ציון אז מען עקשנ'ט זיך קען מען אלעס באקומען".


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט מצליח זיין אין אלע דיינע וועגן.


א כתיבה וחתימה טובה און א גוט געבענטשט יאר.

#12 - אין אומאן וועסטו פועל'ן א שידוך
שידוכים, אומאן, הדרכות

בעזרת ה' יתברך


ערב שבת קודש לסדר "כי תבוא אל אומאן", כ' אלול, שנת תשע"ח לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר.


בנוגע די שידוך וואס מען רעדט דיר וכו'; איך האב גערעדט מיט מרת ... תחי', עס הערט זיך נישט גוט אז א גרושה א פרעמדע פרוי וואוינט ביי א רב אין שטוב וכו', זאג דעם שדכן אז עס איז נישט אינטערעסאנט. זארג נישט טייערער ..., דו וועסט טרעפן א גוטע שידוך.


מיר פארן יעצט קיין אומאן אויף ראש השנה; דארט זאלסטו גוט אויסנוצן די צייט, זאלסט זיצן ביים ציון און בעטן: "רבי געב מיר א שידוך, רבי דו ביסט דער שדכן פון דער וועלט"; "הַדַּעַת מְשַׁדֵּךְ כָּל הַשִּׁדּוּכִים", דער רבי זאגט אז דער צדיק מאכט שידוכים (ליקוטי מוהר"ן, חלק ב', סימן פט) מיט דעם וועסטו זיכער פועל'ן א גוטע שידוך פאר דיר.


איך בעט דיר נאר זייער, בלייב שטארק מיט דיין אידישקייט. לייג תפילין יעדן טאג און לערן ווייטער דיינע שיעורים.


דער אייבערשטער זאל דיר העלפן זאלסט טרעפן בקרוב דיין שידוך.


א כתיבה וחתימה טובה און א גוט געבענטשט יאר.

#11 - צוגרייטן אויף אומאן, ארויסהעלפן די מוסדות
צדקה, מוסדות, אומאן

בעזרת ה' יתברך


יום ד' פרשת ואתחנן, י"ג מנחם-אב, שנת תשע"ח לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר.


איך וויל דיר בעטן אויב דו קענסט באשטעלן ענוועלאפס פאר פדיון נפש אין אומאן; רעד צו האברך ... נרו יאיר ער זאל מאכן דערפאר א שיינע דיזיין. באשטעל עס שוין אז עס זאל זיין גרייט אויף ראש השנה; זייער אסאך מענטשן וואס קומען קיין אומאן האבן הנאה א גאנץ יאר פון די ישיבה, איז כדאי אז מען זאל האבן אין אומאן אפאר טישלעך וואו מען וועט קענען געבן צדקה פאר די ישיבה און פאר הדפסה וכו'.


אויך דארף מען שוין אנגרייטן סידורים און זמירות'לעך; רעד צו ... דערוועגן, ווייל ער האט דאס שוין געדרוקט. נעם פון אים די פיילס און דרוק עס איבער נאכאמאל.


א גרויסן יישר כח פאר אלעס וואס דו העלפסט מיר מיטן אויפשטעלן מוסדות וואו מיר וועלן מחנך זיין אונזערע קינדער מיטן הייליגן רבינ'ס לימודים, און איך בעט דיר זאלסט בלייבן מיט מיר ביז דיין חתונה. נאך דיין חתונה זאלסטו מיר אויך העלפן, נאר דעמאלט וועסטו דארפן גיין מאכן פרנסה אויסצוהאלטן דיין שטוב וכו', אבער יעצט ווען דו האסט נאך נישט דעם עול הפרנסה בלייב'זשע דא אין ישיבה מיר העלפן ווייטער מיט וואס דו קענסט מיר העלפן, און בזכות דעם וואס דו העלפסט מיר אויפשטעלן די מוסדות - סיי די חדר און סיי די מיידל שולע, מוסדות וואו מען ברענגט אויף קינדער מיט אמונה, אמונת חכמים און יראת שמים, וועסטו זוכה זיין צו עסן די שכר אויף די וועלט און אויף יענע וועלט.


געדענק וואס שלמה המלך זאגט (משלי יג, כ): "הוֹלֵךְ אֶת חֲכָמִים יֶחְכָּם", ווער עס גייט צו ערליכע אידן ווערט קלוג, "וְרֹעֶה כְסִילִים יֵרוֹעַ", און ווער עס דריידט זיך מיט נאראנים וועט ביים סוף צעבראכן ווערן; אז מען דריידט זיך מיט אינגעלייט און בחורים וואס זייער גאנצע לעבן איז התחזקות און דיבורים פון רבי'ן וועט מען קלוג ווערן, אבער אז מען דריידט זיך מיט לצים ווערט מען פאר'מיאוס'ט.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט מצליח זיין אין אלע דיינע וועגן.

#10 - מאכן גרייט די מזוזות פאר אומאן
אומאן

בעזרת ה' יתברך


יום ד' פרשת מטות מסעי, כ"ח תמוז, שנת תשע"ח לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר


איך האף אז דו וועסט האבן גרייט די מזוזות פאר ראש השנה; מיר דארפן האבן מזוזות פארן נייעם בנין אין אומאן וואו מיר וועלן וויילן אם ירצה ה' דעם קומענדיגן ראש השנה הבא עלינו לטובה.


איך האב דיר שוין געגעבן א חלק פון די געלט, זיי מיר מודיע וויפיל געלט איך קום דיר נאך פאר די מזוזות.


שטארק דיך און זיי נישט צעבראכן; דער אייבערשטער איז מיט דיר, ביי דיר און נעבן דיר. וואס דו דארפסט בעט נאר פון אים, וועסטו זען גרויסע ניסים.

#9 - מ'דארף מחנך זיין קינדער צו פאלגן
חינוך הילדים, אומאן

בעזרת ה' יתברך


יום ג' פרשת חקת, ו' תמוז, שנת תשע"ח לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר


איך האב דיר שוין געשריבן אין א בריוו אז קינדער דארף מען מחנך זיין צו פאלגן; עלטערן דארפן זיין זייער שטארק אז 'א ווארט איז א ווארט'. אודאי וועלן זיי אויספרובירן די עלטערן וכו', אבער אז זיי וועלן זען אז די עלטערן זענען שטארק מיט זייערס א ווארט וועלן זיי ווערן מחונך און אויסוואקסן געזונטע קינדער.


אז די עלטערן אליינס זענען מסופק, אדער אויב עס זענען דא חילוקי דעות צווישן מאן און ווייב דעמאלט איז זייער שווער צו מחנך זיין די קינדער געזונטערהייט. אבער ווען די קינדער זעען ווי די עלטערן זענען שטארק מיט זייער מיינונג וועלן זיי פאלגן און זיך אויפפירן מיט גרויס דרך ארץ.


מיין טייערער ליבער ... נרו יאיר, מען קען וויסן אלע עצות, מען קען וויסן אלע חכמות אין חינוך אבער אן תפילה האט מען גארנישט. מען דארף אסאך בעטן דעם אייבערשטן מען זאל זוכה זיין צו קינדער יראי ה'; עלטערן וואס ווילן ערליכע קינדער דארפן אסאך בעטן דעם אייבערשטן אויף דעם טאג נאך טאג, אסאך בעטן דעם אייבערשטן מען זאל זוכה זיין צו ערליכע קינדער.


דו קענסט נוצן דיין מעשר געלט פאר אלע הוצאות צו פארן צום הייליגן רבינ'ס ציון.

#8 - זאלסט האבן גע'פועל'ט אלעס גוטס ביים ציון
יבנאל, אומאן, מוהרא"ש

בעזרת ה' יתברך


יום ה' פרשת שלח, כ"ד סיון, שנת תשע"ח לפ"ק


 


לכבוד ... נרו יאיר


זאלסט האבן גע'פועל'ט אלעס גוטס.


מוהרא"ש שרייבט אין די צוואה (סימן ד): "מַה טוֹב וּמַה נָעִים אוֹיבּ אִיר וֶועט בּוֹיעֶן אַן אוֹהֶל אוֹיף מַיין קֵבֶר. אִיר זָאלְט דָאס בּוֹיעֶן דַוְקָא מִיט אַ גֶעהֶערִיגֶע פַארְמַאכְטְן דַאךְ, אַז וֶוער עֶס וֶועט וֶועלְן פּוֹעְלְ'ן עֶפֶּעס אַ יְשׁוּעָה, אַ רְפוּאָה, אָדֶער סֵיי וָואס, זָאל קֶענֶען אַהִין קוּמֶען מִתְפַּלֵל זַיין אוּן בֶּעטְן דֶעם אֵייבֶּערְשְׁטְן. אוּן מִיטְן אֵייבֶּערְשְׁטְנְ'ס הִילְף וֶועל אִיךְ זַיין פַאר אִים אַ מֵלִיץ יוֹשֶׁר אוֹיבְן אִין הִימְל. אוּן סְפֶּעצִיעֶל מַיינֶע קִינְדֶער אוּן מַיינֶע תַּלְמִידִים וֶועלְכֶע לֶערְנֶען מַיינֶע סְפָרִים, אוֹיבּ זֵיי וֶועלְן קוּמֶען מִתְפַּלֵל זַיין בַּיי מַיין קֵבֶר, וֶועלְן זֵיי זִיכֶער גֶעהָאלְפְן וֶוערְן מִיט וָואס זֵיי דַארְפְן, דֶער אֵייבֶּערְשְׁטֶער וֶועט זֵיי גֶעבְּן אַלֶע יְשׁוּעוֹת וָואס זֵיי דַארְפְן"; איז דאך זיכער אז דו - וואס דו האסט געהאלפן די ישיבה מיט אזא מסירות נפש און מיט אזא געטריישאפט - וועט מוהרא"ש זיין א מליץ יושר, פאר דיר און פאר דיין ווייב און קינדער. אויך ביסטו געווען אין אומאן ביים הייליגן רבי'ן, וועט דער רבי דיר געבן הצלחה אין דיינע וועגן, אזוי ווי דער רבי האט געזאגט: "ביי וועם איך נעם - געב איך".


האברך ... נרו יאיר האט מיר איבער געגעבן אז דו האסט געגעבן פאר די רענט פון חודש ... למספרם ...; אין זכות וואס דו העלפסט די מוסד זאלסטו זוכה זיין צו מצליח זיין אין אלע דיינע וועגן.


איך האף אז דו וועסט מיר ווייטער העלפן דאס יאר מיטן אהער שטעלן א קעמפ; איך ווייס אז עס איז דיר שווער געווען אלע יארן, אבער טראכט אריין וואס דו האסט באקומען פון ישיבה; אלעס וואס דו האסט היינט אין דיין לעבן איז פון ישיבה.


דער אייבערשטער זאל העלפן מיר זאלן שטענדיג געדענקען וואס דער רבי האט מיט אונז געטון, און צו וואס ער ברענגט אונז.


זיי געזונט.

#7 - ווען מ'העלפט מענטשן, דארף מען גרייט זיין צו ליידן
זיכוי הרבים, אומאן

בעזרת ה' יתברך


יום ה' פרשת בהעלותך, י"ז סיון, שנת תשע"ח לפרט קטן


 


לכבוד אלע מיינע געטרייע תלמידים וואס העלפן מיר אהערשטעלן דעם בנין אין אומאן, כל אחד בשמו הטוב יבורך.


אין די וואכעדיגע סדרה זעט מען ווי דער אייבערשטער האט געזאגט פאר משה רבינו (במדבר יא, טז): "וְלָקַחְתָּ אֹתָם" – ער זאל אויפנעמען די זיבעציג זקנים, זאגט רש"י אויפן פלאץ: "קָחֵם בִּדְבָרִים: 'אַשְׁרֵיכֶם שֶׁנִּתְמַנֵּיתֶם פַּרְנָסִים עַל בָּנָיו שֶׁל מָקוֹם!'", רעד צו זיי שיינע ווערטער, "וואויל איז ענק אז איר זענט זוכה צו משמש זיין דעם אייבערשטן!" זאגט ווייטער דער אייבערשטער (שם, יז): "וְנָשְׂאוּ אִתְּךָ", זאגט רש"י: "הִתְנָה עִמָּהֶם עַל מְנָת שֶׁיְּקַבְּלוּ עֲלֵיהֶם טֹרַח בָּנַי, שֶׁהֵם טַרְחָנִים וְסַרְבָנִים", נעם זיך אויס מיט זיי אז זיי זאלן וויסן אין וואס זיי גייען אריין, זיי זאלן וויסן אז זיי טוען דאס על מנת די אידן וועלן זיי מטריח זיין און ווידערשפעניגן אין זיי.


דאס גייט אן אין אלע דורות; ווען מען וויל העלפן אויפבויען מוסדות וכו' דארף מען וויסן אז מען קען נאר העלפן אויב מען איז גרייט על מנת להסקל, אז מען וועט צוריק כאפן שטיינער וכו'. ווען מען ארבעט לשם שמים דעמאלט האט מען נישט קיין חלישות הדעת וכו', אבער אויב האט מען אינזין די אייגענע אינטערעסן, דעמאלט ווערט מען גלייך צעבראכן וכו'.


דעריבער בעט איך אייך מיינע טייערע תלמידים, אז איר האט זיך אונטער גענומען מיר צו העלפן אין אומאן זאלט איר זיין זייער שטארק ביי זיך נישט צו ווערן צעבראכן ווען איינער זאגט א שלעכט ווארט וכו'.


עס איז באוואוסט וואס דער הייליגער צאנזער רב זכותו יגן עלינו האט געזאגט פאר זיינע קינדער ווען ער האט זיי געהייסן גיין נאך געלט: "איך בעט אייך איר זאלט נישט באקומען א שנאה אויף א איד וואס געבט נישט קיין צדקה"; דאס זעלבע בעט איך אייך: זעט עס זאל זיין אהבה צווישן אנשי שלומינו, בפרט צווישן אונז תלמידי היכל הקודש.


ווער עס איז עוסק מיט א רבים דארף אסאך בעטן דעם אייבערשטן: "באשעפער העלף מיר אז איך זאל קיינעם נישט וויי טון און קיינער זאל מיר נישט וויי טון; איך זאל נישט האבן פון קיינעם קיין חלישות הדעת און איך זאל נישט מאכן פאר קיינעם קיין חלישות הדעת".


איך דאנק אייך פארן מיר העלפן; דער אייבערשטער זאל ענק בענטשן מיט נחת פון אייערע קינדער און איר זאלט מצליח זיין אין אלע אייערע וועגן.

#6 - מ'דארף ארבעטן אויך אן באקומען א גלעט. ווי אזוי מען פארט אויף אומאן
מוסדות, אומאן, היכל הקודש, מוהרא"ש

בעזרת ה' יתברך


ערב שבת קודש פרשת טהרה, ה' אייר, כ' לעומר, שנת תשע"ח לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר


איך האב ערהאלטן דיינע בריוו.


זיי מיר מוחל אז איך שרייב דיר נישט צוריק; זיי מיר דן לכף זכות, איך קום פשוט נישט אן צו ענטפערן נאר א קליין חלק.


בעזר השם וועלן מיר שוין זיין דאס יאר אינעם בנין החדש אין אומאן וואו מיר וועלן האבן אן אפגעהיטענעם פלאץ פאר אונזערע קינדער.


די פלאץ פונעם נייעם בנין איז אינדרויסן פונעם גאנצן הָא הַא; איך בין געווען פאריאר ערב ראש השנה ביים גיסן דעם פאדאמענט, בשעת מיר זענען דארט געווען האבן מיר געדארפט טראכטן צי מיר זענען אין אומאן, ווייל מען האט נישט געהערט און געזען קיין שום רעש וכו', דארט וועט מען קענען האלטן די קינדער ריין און הייליג.


היות אין היכל הקודש פאלגט מען דעם רבי'ן אן קיין דריידלעך, און אז דער רבי האט געהייסן קומען קיין אומאן אויף ראש השנה, קומען מיר מיט אונזערע קינדער; אזוי ווי משה רבינו האט געזאגט (שמות י, ט): "בִּנְעָרֵינוּ וּבִזְקֵנֵינוּ נֵלֵךְ, בְּבָנֵינוּ וגו'". איז די פאר טעג פאר ראש השנה וועט זיין געהעריג חדר פאר אלע קינדער, אונזערע קינדער וועלן נישט וויסן וואס "פושקענע" מיינט; מיר וועלן אויפברענגען אונזערע קינדער ריין און הייליג.


זייער גוט אז דו האסט געמאכט דיין טיקעט צוויי טעג פריער אז דו זאלסט קענען מסדר זיין די בעטן וכו' מיט די עסן וכו' אז אלעס זאל זיין על צד היותר טוב; איך האב געבעטן מיין זון ... נרו יאיר ער זאל מיט גיין מיט דיר. נעם מיט נאך אפאר בחורים וואס זאלן דיר העלפן אנגרייטן.


בנוגע וואס דו טראכסט צי איך דארף דיר יא צי נישט וכו'; איך טראכט זייער אסאך מאל צו מיר: ווי אזוי האט דער ליובאוויטשער רבי זכותו יגן עלינו מצליח געווען אויפצושטעלן גענעראלן שלוחים וואס זענען אזוי זעלבסטשטענדיג? זיי האבן נישט געדארפט יעדן טאג דעם בת קול וואס אבא אומנא האט באקומען (עיין מסכת תענית כא:); זיי איז גענוג געווען איינמאל א יאר צו הערן פון זייער רבי איין ווארט: "זאלסט ממשיך זיין ביתר שאת וביתר עוז"; דאס האט זיי געגעבן כח צו קענען זיצן א גאנץ יאר מיט א ווייב און קינדער פארווארפן אין א שטאט וואו עס געפונען זיך נישט קיין אידן, צומאל אן קיין כשר'ע עסן און זיי האבן זיך אליינס געדארפט באזארגן מיט אלעס. אין אזעלכע אומשטענדן האבן זיי געהאט די אויפגאבע צו זוכן ווי מען קען מזכה זיין א איד מיט מצות תפילין, מזכה זיין א איד מיט שמירת שבת און נאך.


טראכט איך שטענדיג צו מיר: "ווי אזוי קען איך דאס פועל'ן אז מיר תלמידי היכל הקודש זאלן זיין ביי זיך אייזן פעסט, פעלזן פעסט, צו טון אונזער שליחות וואס מיר האבן צו טון; פארשפרייטן די אמונה אויף די גאנצע וועלט אן דעם וואס מען וועט באקומען א גלעט יעדן טאג", ביז דערווייל זע איך אז אויב איך פארגעס איין טאג צו געבן א שמייכל פאר א תלמיד איז ער שוין צעבראכן ביי זיך אויף פיצלעך; ער האט שוין ספיקות צי ער זאל ממשיך זיין מיט זיין עבודת הקודש.


געלויבט דעם אייבערשטן אז ער האט מיר געגעבן אייזערנע כוחות צו טון מיין ארבעט אן דעם וואס איך זאל באקומען דעם בת קול: "שָׁלוֹם עָלֶיךָ אַבָּא אוּמְנָא"; איך האב געעפענט דעם חדר אסרו חג פסח שנת תש"ע, קיינער האט מיר נישט געזאגט "שָׁלוֹם עָלֶיךָ אַבָּא אוּמְנָא", ניטאמאל איין מאל א וואך האב איך באקומען א בת קול ווי אביי וואס פלעגט כאטש באקומען יעדן ערב שבת דעם באגריסונג: "שָׁלוֹם עָלֶיךָ אַבַּיֵי"; אפשר אויב עס איז געווען א גוטע יאר האב איך זוכה געווען צו באקומען פון מוהרא"ש א בת קול ווי רבא וואס האט באקומען איין מאל א יאר: "שָׁלוֹם עָלֶיךָ רָבָא".


ווען איך פלעג אריין גיין צו מוהרא"ש יעדן דאנערשטאג נאכט נאכן שיעור האט מוהרא"ש מיר נישט געגלעט וכו'; איך האב געקוקט אויף מוהרא"ש און דאס איז מיר געווען גענוג. איך בין נישט געקומען צו מוהרא"ש ער זאל שמייכלען צו מיר, איך האב נישט געזוכט א רבי וואס זאל מיר ווייזן זיינע ווייסע ציין; איך האב געזוכט א רבי וואס קען מיר העלפן אז איך זאל לעבן מיטן אייבערשטן, און ווען איך האב דאס געטראפן האב איך פארשטאנען אז דאס איז עס, (תהלים קלב, יד): "פֹּה אֵשֵׁב כִּי אִוִּתִיהָ; מיר האבן גלייך געעפענט די ישיבה, חדר, מיידל שולע וכו' וכו' און די וואך האבן מיר געעפענט א כולל - אן דעם וואס איינער זאל מיר ווייזן זיינע ציינער. דאס איז חוץ דעם וואס איך האב באקומען אנדערע קולות, נישט קיין בת קול נאר (שמות לב, יח): "קוֹל עַנּוֹת אָנֹכִי שֹׁמֵעַ", אזוי ווי רש"י זאגט דארט: "קוֹל חֵרוּפִין וְגִדוּפִין וְכוּ'"; דאס האב איך געהאט זיך אנצוהערן אלע יארן מבית ומחוץ.


די אלע וואס זענען מחזק אידישע קינדער זענען פול מיט בלבולים צי מען דארף זיי יא אדער מען דארף זיי נישט; די אלע וואס רעדן דרשות פון אמונה אדער שרייבן ספרים פון אמונה, חיזוק, יראת שמים, זיי ברענגען אריין ריינקייט אין אידישע קינדער, די זענען פול מיט ספיקות: 'ווער דארף מיר?', 'וואס פעלט עס אויס?' 'יעדער ווייסט שוין'; אינטערסאנט איז אבער אז עס קומען ארויס יעדן טאג אלפים טריף פסול און קיינער פון זיי האט נישט קיין שום ספק צי עס פעלט אויס ארויס צו געבן נאך א שמוץ מאגאזין, נאך א מאווי, זיי טראכטן נישט: 'ווער דארף עס?' 'וואס בין איך מחדש?' זעט מען גלייך אז די אלע ספיקות און בלבולים זענען עצת היצר וואס ער וויל מחליש דעת זיין די אלע וואס האבן א כח אויפצוטון און מחזק זיין אידישע קינדער.


שטארק דיר אין מלמדות און אין אלעס וואס דו העלפסט מיר וכו', און שטארק דיין ווייב תחי' זי זאל ווייטער ממשיך זיין מיט די מיידלעך; אז מען טוט פארן רבי'ן באקומט מען צוריק זעק מיט ישועות. ובזכות וואס ענק ביידע העלפן מיר מיט חינוך הבנים והבנות וועט איר זוכה זיין צו (תהילים קכח, ג): "אֶשְׁתְּךָ כְּגֶפֶן פֹּרִיָּה בְּיַרְכְּתֵי בֵיתֶךָ, בָּנֶיךָ כִּשְׁתִלֵי זֵיתִים סָבִיב לְשֻׁלְחָנֶךָ".


היינט פארטאגס בין איך געווען ביים אוהל אין קווינס ביים ציון פון די ליובאוויטשע רבי'ס זכרונם לברכה וואו איך האב מתפלל געווען פאר דיר.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#5 - מען רוקט זיך ב"ה פאראויס מיט'ן נייעם בנין אין אומאן
אומאן

בעזרת ה' יתברך


יום ד' פרשת שמיני-ב, כ"ו ניסן, י"א לעומר, שנת תשע"ח לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר


איך האב געבארגט היינט נאך הונדערט טויזענט דאללער צו קענען ענדיגן דעם בנין אין אומאן.


איך פריי מיר זייער פאר די בשורה אז מיר וועלן קענען זיין אינעם נייעם בנין אין אומאן נאך דאס יאר - שנת תשע"ט הבא עלינו לטובה.


איך גיי אים נישט שיקן די גאנצע געלט אויף איין מאל, נאר איך וועל אים דאס שיקן צוביסליך; זאג אים ער זאל דיר שיקן בילדער ווי ער בויעט ווייטער. איך גיי נישט שיקן סתם געלט על קרן הצבי, איך וועל שיקן צוביסליך-ווייז, לויט וויפיל ער בויעט.


דער אייבערשטער זאל העלפן מיר זאלן קענען ארויסגעבן פון דעם בנין א ליכטיגקייט פאר די גאנצע וועלט; מענטשן זאלן וויסן וואס דער רבי וויל פון אונז, מענטשן זאלן נעמען דעם רבינ'ס זאך לעובדא ולמעשה.


איך דאנק דיר פארן מיר העלפן אין יעדן פרט ופרט.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט מצליח זיין אין אלע דיינע וועגן.

#4 - וועגן דעם בנין אין אומאן, מ'דארף בארגן געלט מיט א חשבון
אומאן, חובות

בעזרת ה' יתברך


ערב שבת קודש פ' ויקהל פקודי - פרה, מברכים ניסן, כ"ב אדר, שנת תשע"ח לפ"ק


 


לכבוד מיין טייערער ...


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


איך וועל זיין מיט דיר זייער אפען; איך האב געבארגט מאה אלפים ביז צוויי יאר, נאכדעם האב איך א חוב ביז קומענדיגע יאר חנוכה פון פופציג טויזנט. יעצט דארף איך באצאלן אויף ראש חודש ניסן א חוב פון זיבעציג טויזנט דאללער; געלויבט דעם אייבערשטן אז די בחורים האבן אריין געברענגט געלט פורים און איך האב דאס געלט צו באצאלן. דער מלוה זאגט מיר ער איז גרייט צו ווארטן נאך אביסל אבער איך דארף האבן א חשבון ווי אזוי איך גיי דאס באצאלן.


איך האב שוין געבארגט במשך די צען יאר פון ווען מיר האבן געעפענט די ישיבה קרוב צו א מיליאן דאללער און איך האב ברוך ה' אלעס באצאלט אויפן טאג אדער פארן זמן הפרעון, אלץ ווייל איך האב געבארגט מיט א חשבון. איך האב אוועק געלייגט אלע אפגעצאלטע שטרות און איך וועל דיר עס ווייזן. אבער סתם צו בארגן אין דער וועלט אריין - קען איך נישט; אויב דו האסט איינער וואס איז מיר גרייט צו בארגן אויף א שפעטערע זמן, בין איך גרייט צו בארגן ביז א האלב מיליאן דאללער צו קענען ענדיגן דעם בנין פאר דעם יאר. גלייב מיר, ווי שטארק דו ווילסט דעם נייעם בנין וויל איך דאס אסאך מער; איך ווייס נישט צי דו האסט אפילו געזען וואו איך שטיי איין, אויב מיר וועלן נאך נישט האבן אונזער בנין גרייט אויף דעם יאר, וועל איך דיר ווייזן וואו איך שטיי איין, איך וועל דיר ווייזן דעם בית הכסא וואס מיר ניצן ראש השנה וכו' וכו'.


שטארק דיר מיט אלע דיינע כוחות; מיר וועלן ענדיגן דעם בנין מיט תפילה. מיר וועלן מאכן א שיינעם חנוכת הבית אין אומאן און איך וועל קענען אויסרופן וואס ר' נתן האט אויסגעשריגן ביים חנוכת הבית פארן קלויז אין אומאן: "איך האב געבויט דעם קלויז - נישט מיט קיין געלט פון עשירים, נאר פון די רצונות פון ארימעלייט", וואס זיי האבן זיך מוסר נפש געווען צו ברענגען נאך א פרוטה און נאך א פרוטה; יעדער האט געברענגט זיינע לעצטע פרוטות ביז מען האט געענדיגט בויען דעם קלויז אין אומאן, און מוהרא"ש פירט אויס די מעשה: "וזה שייך בכל דור ודור".


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע דיינע וועגן.

#3 - בנין אין אומאן וועט זיין פארטיג דאס יאר? וואס לערנען מיט קינדער אויף פסח?
חינוך הילדים, צדקה, אומאן, פסח

בעזרת ה' יתברך


יום ד' פרשת ויקהל פקודי, כ' אדר, שנת תשע"ח לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערער ליבער ... נרו יאיר


בנוגע צי מיר וועלן זיין אינעם נייעם בנין נאך דעם יאר ראש השנה אין אומאן; וואס זאל איך דיר זאגן, הלואי וואלט איך דיר געקענט ענטפערן 'יא', ביז דערווייל בין איך עומד ומצפה לישועת ה' ער זאל מיר העלפן ענדיגן דעם בנין. איך בין אריינגעפאלן אין חובות, איך דארף נאך שאפן איבער א האלב מיליאן דאללער צו ענדיגן דעם בנין, ואין בידי לפורטה אפילו שוה פרוטה. אבער איך האף צום אייבערשטן אז איך וועל עס קענען ענדיגן בויען אן חובות.


מען זעט ווי עס בויעט זיך פאר יעדער מוסד און פאר יעדער קהלה הערליכע בנינים וכו'; בעט איך דעם אייבערשטן: "רבונו של עולם, 'וְלֹא תְּהֵא כּוֹהֶנֶת כְּפֻנְדָקִית?' פארוואס מיר דארפן זיך אזוי מוטשען?!" נאר דער תירוץ איז זייער פשוט: "מען קען נישט בויען קיין תורה מיט געלט; תורה און אמונה קען מען נאר אריין ברענגען אין מענטשן מיט בלוט און מיט שווייס".


מען זעט אן אינטערעסאנטע זאך, חכמינו זכרונם לברכה דערציילן (אבות ו, ט): רבי יוסי בן קיסמא פארציילט: "פַּעַם אַחַת הָיִיתִי מְהַלֵּךְ בַּדֶּרֶךְ", איינמאל בין איך געווען אונטערוועגנס, "וּפָגַע בִּי אָדָם אֶחָד", און א מענטש האט מיך אנגעטראפן, "וְנָתַן לִי שָׁלוֹם, וְהֶחֱזַרְתִּי לוֹ שָׁלוֹם", ער האט מיר געגעבן שלום און איך האב אים צוריקגעגעבן. "אָמַר לִי, רַבִּי, מֵאֵיזֶה מָקוֹם אַתָּה?" האט ער מיר געפרעגט פון וואו איך קום, "אָמַרְתִּי לוֹ, מֵעִיר גְּדוֹלָה שֶׁל חֲכָמִים וְשֶׁל סוֹפְרִים אָנִי", האב איך אים געזאגט אז איך וואוין אין א פלאץ פון תלמידי חכמים, "אָמַר לִי, רַבִּי, רְצוֹנְךָ שֶׁתָּדוּר עִמָּנוּ בִמְקוֹמֵנוּ, וַאֲנִי אֶתֵּן לְךָ אֶלֶף אֲלָפִים דִּינְרֵי זָהָב וַאֲבָנִים טוֹבוֹת וּמַרְגָּלִיּוֹת?" האט ער מיר געפרעגט 'אפשר ווילסטו קומען וואוינען ביי אונזער שטאט און איך וועל דיר געבן אסאך געלט און טייערע שטיינער', "אָמַרְתִּי לוֹ, בְּנִי, אִם אַתָּה נוֹתֵן לִי כָל כֶּסֶף וְזָהָב וַאֲבָנִים טוֹבוֹת וּמַרְגָּלִיּוֹת שֶׁבָּעוֹלָם, אֵינִי דָר אֶלָּא בִמְקוֹם תּוֹרָה", האב איך אים געענטפערט 'אפילו אויב דו וועסט מיר געבן די גאנצע געלט פון די וועלט וועל איך אויך נישט גיין וואוינען נאר אויף א פלאץ וואו מען לערנט תורה', "וְלֹא עוֹד, אֶלָּא שֶׁבִּשְׁעַת פְּטִירָתוֹ שֶׁל אָדָם אֵין מְלַוִּין לוֹ לָאָדָם לֹא כֶסֶף וְלֹא זָהָב וְלֹא אֲבָנִים טוֹבוֹת וּמַרְגָּלִיּוֹת, אֶלָּא תוֹרָה וּמַעֲשִׂים טוֹבִים בִּלְבַד", ווייל ווען א מענטש גייט אוועק פון דער וועלט נעמט ער מיט נאר תורה און גוטע מעשים; די אלע געלט, גאלד און זילבער דאס נעמט מען נישט מיט מיט זיך.


די וועלט פרעגט זייער א שטארקע קשיא אויף דעם סיפור, פארוואס ווען דער מענטש האט אים אנגעטראגן צו געבן אלף אלפים דינרי זהב ואבנים טובות ומרגליות, האט ער נישט מסכים געווען צו גיין וואוינען ביי אים, ער וואלט דאך געקענט נעמען די געלט און בויען דארט ישיבות, בתי חינוך און מאכן דארט א מקום תורה? ענטפערט דער גאון רבי חיים וואלאזשינער זכותו יגן עלינו, אז א מקום תורה קען מען נישט בויען מיט געלט, א מקום תורה קען מען נאר בויען מיט מסירות נפש.


אזוי דערציילט מען אויך נאך פון הייליגן סאטמארער רבי זכותו יגן עלינו, אז די הנהלה האט זיך אמאל באקלאגט פאר אים אז די מוסד האלט זיך ביים פארמאכן ווייל עס איז נישט דא קיין געלט צו צאלן די איינגעשטעלטע, האט דער רבי געענטפערט: "א מוסד מאכט זיך נישט צו אז עס האט נישט קיין געלט, א מוסד מאכט זיך צו פון מחלוקת אדער פון דעם וואס מען פירט עס מיט נגיעות שלא לשם שמים".


געלויבט דעם אייבערשטן אז מיר מוטשען זיך אויך יעדן טאג אינעם מוסד; יעצט דארף איך שאפן איבער הונדערט טויזענט דאללער צו קענען באצאלן די איינגעשטעלטע אינעם מוסד. דאס אליינס איז א נס אז מיר האבן נישט קיינעם אויף וועם זיך צו פארלאזן, אזוי פארלאזן מיר זיך נאר אויפן אייבערשטן, מיר קוקן נאר צו אים, וועט ער אונז זיכער העלפן. אז מען קוקט צוריק זעט מען די ניסים ונפלאות ווי מיר גייען אן שוין צען יאר מיט די ישיבה, אכט יאר מיט די תלמוד תורה און זיבן יאר מיט די מיידל סקול, אזוי וועט דער אייבערשטער ווייטער העלפן.


נעם נאך נישט צוזאם געלט פאר בעטן אין אומאן, ווייל איך ווייס נישט צי מיר וועלן שוין זיין אינעם נייעם בנין.


א יישר כח פארן צוזאמנעמען די קינדער ביי שלש סעודות אין בית המדרש בשעת מען זינגט זמירות; עס איז א תענוג צו הערן ווי שיין די קינדער זינגען מיט די ניגונים. מיר דארפן מחנך זיין די קינדער אזוי ווי דער רבי האט געוואלט, דער רבי האט געוואלט מען זאל זינגען זמירות שבת דארפן מיר זינגען זמירות בתמימות ופשיטות (ליקוטי מוהר"ן, חלק ב, סימן קד); אז דו וועסט זיי אזוי מחנך זיין וועלן אונזערע קינדער אויסוואקסן גרויסע צדיקים.


הלוואי ווען דו וואלסט ווען געזאגט מיט זיי יעדע וואך שיר השירים פארן דאווענען אזוי ווי דו טוסט זומער אין קעמפ; דאס איז ביי מיר דער גרעסטער תענוג און נחת רוח, צו זען ווי די קינדער וואקסן אויף ערליכע אידן.


בנוגע לערנען מיט די קינדער הלכות פסח וכו'; לערן מיט זיי דעם ספר 'דרך החיים' פון הייליגן חוות דעת זכותו יגן עלינו. דער סאטמארער רבי זי"ע האט געזאגט אז מען זאל דאס לערנען מיט קינדער ווייל דארט איז צוזאמגענומען זייער שיין אלע הלכות אויף למעשה. מוהרא"ש זכרונו לברכה אין די 'הגדה של פסח אור זרוע' ברענגט אראפ די הלכות פונעם ספר דרך החיים.


דער עיקר לייג אריין אין די קינדער אמונה פשוטה; פארצייל זיי מעשיות פון צדיקים, דאס וועט זיי אויפפלאקערן זייער הארץ, און זיי וועלן אויך וועלן זיין צדיקים.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#2 - ווי אזוי פארט מען אויף אומאן?
אומאן

בעזרת ה' יתברך


יום א' פרשת שמות, י"ג טבת, שנת תשע"ח לפרט קטן


 


לכבוד אלי נרו יאיר


איך פריי מיך זייער אז דו האסט מיר שוין באשטעלט טיקעטס צו פארן קיין אומאן צום הייליגן רבי'ן אויף קומענדיגע ראש השנה שנת תשע"ט לפ"ק. דעם קומענדיגן יאר דארף מען שוין פארן מיטוואך פרשת נצבים, ווייל ראש השנה געפאלט אויס מאנטאג און דינסטאג, דארף מען שוין זיין אין אומאן נאך פאר שבת.


ביי אונז איז ממש מקוים געווארן וואס דער רבי זאגט: "גלייך נאך ראש השנה בייג איך צו מיינע אויערן צו הערן ווי דער שמש קלאפט שוין אויפצואוועקן צו סליחות"; מען קויפט שוין דעם טיקעט אנהייב יאר פארן קומענדיגן יאר; מיר פאלגן דעם רבי'ן בתמימות ובפשיטות און מיר קומען קיין אומאן אזוי ווי ער האט אונז געהייסן, אפילו עס איז שווער - יעדער מיט זיינע שוועריקייטן, דאך פאלגן מיר דעם רבי'ן אן קיין דריידליך וכו'.


געב איבער פאר אלע בחורים ווען איך פאר, ווייל איך וויל זייער שטארק פארן צוזאמען מיט זיי; איך דארף דיר נישט זאגן ווי מען דארף אכטונג געבן אויפן וועג, ווייל חכמינו זכרונם לברכה זאגן (ירושלמי ברכות, פרק ד, הלכה ד): "כָּל הַדְּרָכִים בְּחֶזְקַת סַכָּנָה", אלע וועגן זענען בחזקת סכנה - בגשמיות, ווער רעדט נאך אז מען דארף אכטונג געבן פון די רוחניות'דיגע סכנה; מען זאל האבן ריינע אויגן אויפן וועג, נישט צו קוקן מאוויס השם ישמרינו, און אז מען פארט צוזאמען איז מען אפגעהיטן.


ווען מען פארט צום הייליגן רבי'ן דארף מען פארן מיט יראת שמים בקדושה ובטהרה, און דוקא דעמאלט פארלייגט זיך דער יצר הרע אז מען זאל נכשל ווערן מיט הסתכלות רעות.


געדענק וואס איך זאג דיר: "אליין - בלאנדזשעט מען"; חכמינו זכרונם לברכה זאגן (אבות ב, יג): "אַל תְּהִי רָשָׁע בִּפְנֵי עַצְמְך", זאגט ר' נתן, אפילו א מענטש זעט אז ער טויג נישט, ער פירט זיך נישט אויף ווי עס דארף צו זיין, זאל ער נישט זיין איינער אליין, נאר ער זאל זיך האלטן מיט ערליכע אידן, ווייל אליין איז זייער ביטער.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#1 - וועגן דעם נייעם בנין אין אומאן
אומאן

בעזרת ה' יתברך


יום ג' פרשת וירא, י"א מר-חשון, שנת תשע"ח לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


א גרויסן יישר כח פארן מיר שיקן דיינע ארבעטער אריין צו לייגן נאך אן עירקאנדישן אין די ווייבער שול, עס זאל נישט זיין אזוי הייס ביי די חתונה וואס גייט אם ירצה ה' פארקומען דאנערשטאג נאכט בשעה טובה ומוצלחת, איך וויל דיר אם ירצה ה' באצאלן פאר דעם.


אויך וויל איך דיר בעטן, דו האסט מיר שוין לאנג נישט געשיקט דעם חשבון וויפיל געלט איך האב שוין געשיקט קיין אומאן פאר דעם נייעם בנין וואס מיר בויען יעצט; איך האב נעכטן נאכט געגעבן פאר האברך ... נרו יאיר אכט טויזנט דאללער, און פאריגע וואך האב איך געגעבן פינף טויזענט דאללער; דאס איז חוץ פון וואס איך האב אליין געגעבן אין אומאן פאר דעם קאנטראקטאר האברך ... נרו יאיר צען טויזענט דאללער. ביטע שרייב מיר א פונקטליכער חשבון וויפיל איך האב שוין געשיקט.


בנוגע וואס דו שרייבסט מיר אז איך זאל מיך אנשטרענגען צו ענדיגן דעם בנין אויף דעם יאר; גלייב מיר, איך וויל אסאך מער פון דיר ענדיגן דעם בנין, איך האב געמיינט אז אלע וועלן מיר העלפן וכו', למעשה זע איך אז איך אליין וועל דארפן צוזאמשטעלן דעם גאנצן סכום פון א מיליאן דאללער, וועט דאס נעמען אביסל צייט; זארג נישט, גלייך ווען איך וועל האבן אפאר דאללער וועל איך דיר עס שיקן, אז דו זאלסט עס קענען שיקן קיין אומאן.


הבחור ... נרו יאיר האלט מיר אין איין מוטשען אז ער וויל מאכן א דינער וכו'; איך האלט אים אין איין זאגן אז איך בין נישט קיין חסיד פון די זאכן. איך גלייב אינעם אייבערשטן, און איך וועל בעטן נאכאמאל און נאכאמאל מיינע תלמידים אז זיי זאלן מיר ארויס העלפן, און בעזרת השם יתברך וועלן מיר ענדיגן דעם בנין בקרוב.


געב א קוק ווי מיר האבן מצליח געווען מיט די ישיבה, חדר, מיידל סקול, אן די הילף פון נדבנים וכו'; מיר האבן אריין געלייגט אינעם בנין הישיבה דאס אויפצובויען איבער א האלב מיליאן דאללער, פארן בנין אין אומאן האב איך דיר שוין געגעבן קרוב צו דריי הונדערט טויזענט דאללער, איך צאל א חודש פאר די מלמדים און טיטשערס דרייסיג טויזענט דאללער, קומט דאס אויס א יאר... ברוך השם די מוסד שטייט שוין זיבן יאר, קומט דאס אויס זייער אסאך געלט - פרעג מיך נישט פון וואו איך האב געהאט די געלט, ווייל איך ווייס אויך נישט; איין זאך טו איך, איך בעט דעם אייבערשטן ער זאל מיר העלפן איך זאל נישט האבן קיין חובות, און איך זאל קענען יעדן איינעם באצאלן.


איך וויל דיר בעטן, אפשר קען מען ארויסגעבן די אלע בריוו וואס איך שרייב פאר מיינע תלמידים, און אויך די בריוו וואס איך ענטפער פאר שאלות וואס מענטשן פרעגן. הלואי זאל מען דאס צוזאמנעמען און דרוקן, ווייל מענטשן זאגן מיר אז דאס איז זייער גאנצע התחזקות, דאס איז זייער וועג ווייזער וכו'.


שטארק דיך, און גיי ארום נאר מיט א שמייכל וועסטו מצליח זיין.