בריוון פונעם ראש ישיבה שליט"א

#77 - הער אויף קריטיקירן דיין ווייב, געב איר נאר גוטע ווערטער
תודה והודאה, שלום בית, אידישע שטוב, הדרכות

בעזרת ה' יתברך - יום ה' פרשת מקץ, ב' טבת, ז' דחנוכה שנת תשפ"ד לפרט קטן


לכבוד מיין טייערער ליבער ... נרו יאיר


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


הער אויף קריטיקירן דיין ווייב, רעד נישט צו איר פון צניעות, רעד נישט צו איר פון זיך שערן די האר און פון זיך פארבן די אויגן; דו געב איר נאר גוטע ווערטער, די אנדערע זאכן וועט פון זיך אליינס נאכקומען. אז דער מאן געבט נאר גוטע וועטער, ער האט באמת ליב זיין ווייב און זעט אין איר נאר גוטס - קען ער מיט סבלנות און תפילה אלעס טוישן.


לאז אפ, זאג נישט קיין מוסר, קריטיקיר נישט; דו זאלסט איין זאך טון - נאר גוטע ווערטער, נאר זוכן גוטס.


איך האף דו וועסט מיך פאלגן, דו וועסט אויפהערן זיין פארנומען מיט איר אידישקייט; אנשטאט זיין פארנומען מיט אירע זאכן - זאלסטו זיין פארנומען מיט תודה והודאה לשם יתברך אז דו האסט א ווייב, א וואוילע ווייב, אן איידעלע ווייב, אפילו מיט די אויגן און מיט די האר איז זי זייער אן ערליכע, זאלסט איר גארנישט זאגן.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.


א פרייליכן חנוכה.

#76 - א פאריאגטע מאמע, איז א געבענטשטע מאמע
תפילה והתבודדות, חיזוק פאר פרויען, אידישע שטוב

בעזרת ה' יתברך - ערב שבת קודש פרשת מקץ, ג' טבת, זאת חנוכה, שנת תשפ"ד לפרט קטן


 


מרת ... תחי', קרית ברסלב


איך האב ערהאלטן די הודעה.


איר שרייבט מיר איך זאל וויסן ווי שווער עס איז מיט די קינדער, איר שפירט איר כאפט א נערווען בראך.


איך וויל אייך דערציילן א מעשה (בראשית רבה כו, ד), דער הייליגער רבן גמליאל האט חתונה געמאכט זיין טאכטער, פאר די חופה האט זיך געבעטן פון איר הייליגע טאטע ער זאל איר בענטשן, האט רבן גמליאל איר געזאגט: "דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט מער קיינמאל נישט צוריק קומען צו מיר". א יאר נאך די חתונה האט זי געזאגט פאר איר טאטע: "עס קומט מיר א מזל טוב, איך האב געהאט א בן זכר", זי האט געבעטן א ברכה, האט דער טאטע רבן גמליאל איר געבענטשט: "זאלסט נישט אויפהערן שרייען אוי וויי, אוי וויי", האט זי געזאגט: "אַבָּא" טאטע, "שְׁתֵּי שְׂמָחוֹת שֶׁבָּאוּ לִי" ביי מיינע ביידע שמחות, "אַתָּה מְקַלְּלֵנִי" טוסטו מיך שעלטן?! האט דער הייליגער רבן גמליאל געזאגט: "תַּרְתֵּיהֶן צְלָוָנָן" ביידע זאכן זענען תפילות וואס איך בעט דעם אייבערשטן; ווען דו האסט חתונה געהאט האב איך געבעטן עס זאל דיר זיין אזוי גוט אז דו וועסט נישט וועלן צוריק קומען, און אז דיין קינד וועט לעבן געזונט וועסטו אלץ זאגן אוי וויי, "וַוי דְּלָא שָׁתֵי בְּרִי, וַוי דְּלָא אָכַל בְּרִי, וַוי דְּלָא אָזֵיל בְּרִי לְבֵי כְּנִשְׁתָּא", אז מען האט קינדער איז מען פאריאגט און מען קרעכצט 'אוי, דאס קינד עסט נישט', 'אוי וויי, דאס קינד האט נישט אנגעיאגט צו כאפן דעם באס צו גיין אין חדר'.


א פאריאגטע מאמע איז א געבענטשטע מאמע, אן איבערגעדרייטע שטוב – איז א ברכה; ווי פאר א שטוב וואס עס איז נישטא קיין קינדער און אלעס גלאנצט, אלעס קלאפט; א שטוב וואס פליעט, עס טוט זיך מיט קינדער וכו' – איז נאר א ברכה, אזוי ווי רבן גמליאל האט געבענטשט זיין טאכטער: "לָא יִשְׁלֵה וַוי מִפּוּמִיךְ" זאלסט נישט אויפהערן זאגן "וויי".


א גוטע עצה נישט צו כאפן א נערווען בראך; גייט צום פענסטער, קוקט צום הימל און זאגט: "הייליגער באשעפער, איך געב זיך איבער צו דיר"; ווי מער מען טוט די עצה – אלץ שטערקערע נערווען באקומט מען.

#75 - אין די צייט וואס די עסן קאכט, קען מען צוזאמנעמען די שטוב
קינדער, צניעות, חיזוק פאר פרויען, אידישע שטוב

בעזרת ה' יתברך - יום א' פרשת וישב, כ' כסליו, שנת תשפ"ד לפרט קטן


 


מרת ... תחי'


איך האב ערהאלטן אייער בריוו.


אויף די פראגע וואס איז מער וויכטיג, צושטעלן א ווארעמע נאכטמאל פארן מאן, אדער צוזאמנעמען די שפילצייג; אודאי איז וויכטיגער א ווארעמע מאלצייט, ווייל צוזאמנעמען די שפילצייג קען מען שפעטער אינאיינעם.


עס פעלט נישט אויס קיין קאמפליצירטע מאלצייט; מאכט פשוט'ע עסן, ווארעמע עסן; אזוי וועט איר האבן צייט צו טון ביידע אינאיינעם, סיי צוגרייטן עסן, און אין די צייט וואס די עסן קאכט - קען מען צוזאמנעמען די שטוב.


אויף די פראגע וועגן ערמל; די ערמל דארפן צודעקן די הענט ביזן ביין, מען רעדט נישט פונעם ביין ביים עלנבויגן, מען רעדט די ביין ביי די ענדע האנט, די אנדערע זייט פונעם עלנבויגן.


בנוגע אויב מען מעג בעטן מען זאל האבן פריער פאר די צייט וכו'; די ריכטיגע זאך איז בעטן עס זאל זיין געזונט, בנקל ובנחת.


דער אייבערשטער זאל העלפן איר זאלט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#74 - די שכר פון די נשים צדקניות וואס ליידן און שווייגן
שלום בית, אידישע שטוב, חן, תפילות פון פרויען

בעזרת ה' יתברך - יום ה' פרשת וישלח, י"ז כסליו, שנת תשפ"ד לפרט קטן


 


מרת ... תחי'


איך האב ערהאלטן אייער בריוו.


עס טוט מיר זייער וויי וואס איר גייט אריבער; איך האב געליינט אייער געשריי, אייער געוויין, אייער טרערן, און איך וויל אייך זייער בעטן איר זאלט נישט אפלאזן, איר זאלט נישט אויפגעבן; איר האט געהאלטן אייער שטוב ביז אהער האלטס עס ווייטער.


איך בעט אייך זייער, יעצט ווען איר האט אנדעקט אמעריקע, איר האט געטראפן ביי אייער מאן נישט גוטע זאכן השם ישמרינו, איר זעט וואס ער קוקט, איר זעט זיינע נסיונות, איר זעט וואס פאר א מאן איר האט וכו' - זאלט איר בעטן דעם אייבערשטן עס זאל פארגעסן ווערן ביי אייך און ער זאל צוריק באקומען חן אין אייערע אויגן, און פארשטייט זיך בעטן פאר אים ער זאל זיך קענען שטארקן אויף זיינע נסיונות.


עס איז נישטא די ווערטער צו באשרייבן די שכר פון די נשים צדקניות וואס ליידן און שווייגן, נישטא קיין טינט און פאפיר צו אנהויבן שרייבן וואס ווארט זיי אויבן אין הימל, בשעת זיי זענען אזוי צעריסן ווען זייער מאן איז שוואך און פאלט אין נסיונות וכו' - דאך צעברעכן זיי נישט זייער שטוב, זיי האלטן די שטוב מיט ציין און נעגל עס זאל נישט צעפאלן, זיי גייען אן מיט א שמייכל כאילו לא היה.


אייער מאן איז א גוטער, ער איז נישט שלעכט; ער האט נסיונות, און מיט תפילה און סבלנות, און מיט אייער חכמת נשים - וועט איר זוכה זיין צו ניסים גלויים.


דער אייבערשטער זאל העלפן איר זאלט האבן הצלחה אין אלע ענינים.





 


 





 

#73 - אסאך ווארעמקייט, אסאך גוטע ווערטער, פאר יעדן קינד
חינוך הילדים, חסד, אידישע שטוב

בעזרת ה' יתברך - יום ד' פרשת וישלח, ט"ז כסליו, שנת תשפ"ד לפרט קטן


 


מרת ... תחי'


איך האב ערהאלטן אייער בריוו.


מען דארף געבן אסאך אויפמערקזאמקייט פאר די קינדער; זיכער ווען די קינדער בעטן עס, זיי בעטן: "מאמע געב מיר ליבשאפט"  - דארף מען זיי געבן ווארעמקייט און ליבשאפט.


בפרט היינטיגע טעג וואס עס בלאזן ווינטן וואס קינדער פון גוטע שטיבער פאלן לא עלינו אוועק - דארף מען געבן אסאך ווארעמקייט פאר יעדן קינד, אסאך גוטע ווערטער.


ווער רעדט נאך, די עלטערן וואס דער אייבערשטער האט זיי מזכה געווען צו טון מיט נשמות ישראל, זיי געבן אוועק זייער לעבן פאר העלפן אנדערע - די מוזן נאך מער אכטונג געבן עס זאל נישט זיין אויפן חשבון פון די אייגענע קינדער.


מיר האבן געהאט א תלמידה אין בית פיגא (זי האט שוין חתונה געהאט) וואס האט מיר געשריבן א בריוו אלס קינד מיט די ווערטער: "ווען איך גיי חתונה האבן, וועל איך קיינמאל נישט טון חסד מיט אנדערע, איך וועל זיין א ווארעמע מאמע פאר מיינע קינדער"; וואס איז געווען די מעשה? איר מאמע איז א גרויסע בעלת חסד, זי טוט חסד טאג און נאכט, אבער עס איז אויף די חשבון פון די קינדער; די מיידל איז געווען גאר יונג ווען זי האט געשריבן די ווערטער.


דער אייבערשטער האט אייך געגעבן די זכיה צו העלפן נשמות ישראל, דארפט איר אבער לייגן אייערע קינדער די ערשטע; זיי מחזק זיין און זיי געבן אייער צייט.


דער אייבערשטער זאל העלפן איר זאלט האבן הצלחה אין אלע ענינים.





 


 





 

#72 - וויי און ביטער אויב די קינדער פירן די שטוב
תפילה והתבודדות, חינוך הילדים, דרך ארץ, אידישע שטוב, הדרכות

בעזרת ה' יתברך - יום ב' פרשת וישלח, י"ד כסליו, שנת תשפ"ד לפרט קטן


 


מרת ... תחי'


איך האב ערהאלטן אייער בריוו.


עס איז נישט כדאי זיך אוועק צו ציען, איבעראל דארף מען רחמי שמים מיט קינדער.


גוטע קינדער האט מיט די תפילות פון די עלטערן. מען האט געפרעגט דעם הייליגן חתם סופר זכותו יגן עלינו ווי אזוי ער האט זוכה געווען צו אזעלכע גוטע קינדער, האט דער הייליגער חתם סופר געענטפערט: "יעדע נאכט בשעת איך האב געזאגט תיקון חצות האב איך אנגעפילט א כוס מיט טרערן, איך האב געבעטן פאר גוטע קינדער"; דאס איז דער וועג ווי אזוי מען איז זוכה צו ערליכע דורות.


דאס וואס איר שרייבט אז די קינדער קומען אהיים פון ישיבה און זיי זאגן 'מיר ווילן זיך פירן ווי די בחורים אין ישיבה וכו'', - מען טאר נישט ווערן דערשראקן, מען דארף זיי זאגן: "ביי אונז טוט מען אזוי", "ביי אונז אין די משפחה מאכט מען אזוי".


עלטערן דארפן נישט געבן קיין דין וחשבון פאר די קינדער ווי אזוי צו פירן א שטוב; וויי און ביטער איז פאר די וואס פרעגן די קינדער ווי אזוי צו פירן די שטוב, קינדער האבן ליב צו פרובירן באקומען וואס זיי דארפן, אבער באמת האבן זיי נאך מער ליב צו האבן עלטערן וואס ווייסן וואס זיי ווילן און זענען זיי מחנך אויף די גוטע וועג.


דער אייבערשטער זאל העלפן איר זאלט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#71 - מזל טוב אויף די גרויסע שמחה מיט'ן אוועקווארפן די סמארטפאון
חיזוק פאר פרויען, סמארטפאון, אידישע שטוב

בעזרת ה' יתברך - יום ג' פרשת ויצא, ח' כסליו, שנת תשפ"ד לפרט קטן


 


מרת ... תחי', קרית ברסלב


מזל טוב אויף די גרויסע שמחה אז איר האט אוועק געווארפן די סמארטפאון, איר האט געהאט די שטארקקייט צו טון וואס איז ריכטיג. יעצט האט איר צייט פאר אייער מאן און קינדער, די שטוב איז זויבער, ריין און צוזאמגענומען, עס איז דא פיינע ווארעמע מאלצייטן.


עס וועט אייך יעצט זיין אביסל שווער, ווייל איר זענט געווען צוגעוואוינט צו לעבן מיטן טעלעפאן, איר וועט זיך בענקען צו דעם, אבער איך בעט אייך זייער, בלייבט פעלזן פעסט נישט צוריק גיין צו דעם, וועט איר האבן גליק און פרייד.

#70 - ענדערש פארדין ווייניגער, און האב א געזונטע ערליכע שטוב
קאמפיוטער, פרנסה, אידישע שטוב

בעזרת ה' יתברך - יום ב' פרשת ויצא, ז' כסליו, שנת תשפ"ד לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


נעם נישט אריין א קאמפיוטער אין שטוב; עס לוינט נישט די גאנצע ביזנעס, עס לוינט נישט מאכן געלט; ווייל זייער אסאך שטיבער זענען צעפאלן ווען מען האט אריינגעברענגט דעם קאמפיוטער אין שטוב.


ענדערש פארדין ווייניגער און האב א געזונטע ערליכע שטוב - ווי צו האבן געלט און די שטוב זאל זיין אין א סכנה.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#69 - רעדן שיין צום מאן
שלום בית, רעדן, אידישע שטוב

בעזרת ה' יתברך - מוצאי שבת קודש פרשת תולדות, ו' כסליו, שנת תשפ"ד לפרט קטן


 


מרת ... תחי', קרית ברסלב


איך בין געווען דעם שבת פרשת תולדות אין שטעטל, איך האב געזען אייער מאן נרו יאיר, א ליכטיגער טייערער אינגערמאן; איך האף איר שעצט אים, איר ווייסט וואס פאר אן אוצר איר פארמאגט, א מתנה פונעם אייבערשטן.


ווען מאן און ווייב רעדן שיין איינער צום צווייטן – קומט די שכינה הקדושה צווישן זיי און עס ווערט א לופט פון גן עדן, און די קינדער וואקסן געזונט בגוף, בנפש, רוח ונשמה. אויב חס ושלום מען רעדט נישט שיין איינער צום צווייטן – גייט די שכינה הקדושה אוועק און דו לופט פון גן עדן גייט אוועק, און עס איז א גרויסע רחמנות אויף די קינדער.


אייער מאן האט איין טאג ממש געוויינט צו מיר אז ער האלט נישט אויס ווען איר שרייט אויף אים מיט נישט שיינע ווערטער, ווי 'משוגע'נער גיי אוועק'; וויל איך אייך בעטן איר זאלט רעדן שיין צו אים און קיינמאל מער נישט נוצן די סארט ווערטער צו קיינעם נישט, און זיכער נישט צו אייער מאן.

#68 - אייער מאן איז טייער און וואויל, אבער ער דארף אייער שטארקייט
שלום בית, חיזוק פאר פרויען, טעלעפאן, אידישע שטוב

בעזרת ה' יתברך


                   יום ג' פרשת נשא א', ג' סיון, מ"ז לעומר, שנת תשפ"ג לפרט קטן


 


מרת ... תחי'


איך האב ערהאלטן אייער בריוו.


איך פריי זיך צו הערן אז איר זענט א געטרייע ווייב, איר מאכט יעדן טאג עסן, אפילו עס איז אייך שווער, און אז איר זענט שטענדיג גרייט פאר אייער מאן וכו' וכו'; דאס איז אן אישה כשירה, דאס איז אן ערליכע פרוי העושה רצון בעלה, וואס טוט דעם מאן'ס ווילן.


זייט שטארק, זייט א גוטע ווייב, לאזט נישט אריין די טעלעפאן אין שטוב. זאגט אייער מאן אז אויף דעם קענט איר נישט מוותר זיין; אלעס איז פיין, אלעס איז וואויל, אבער אין שטוב זאל נישט אריין קומען די מלאך המות.


ווי אזוי איר וועט אוועק שטעלן אייער שטוב יעצט נאך די חתונה - אזוי וועט עס זיין; אז מען הויבט אן נישט גוט, שפעטער איז שוין זייער שווער צוריק צו דרייען.


אייער מאן איז טייער און וואויל, אבער ער דארף אייער שטארקייט. איר קענט אים האלטן אין פארעם, איר קענט אוועק שטעלן א שיינע חסידי'שע שטוב.


דער אייבערשטער זאל העלפן איר זאלט האבן הצלחה אין אלע ענינים.


 

#67 - נישטא קיין טעלעפאן, טעבלעט, קאמפיוטער, אין א אידישע שטוב
חינוך הילדים, קאמפיוטער, פרנסה, טעלעפאן, אידישע שטוב, ראש ישיבה, אינטערנעט

בעזרת ה' יתברך


                 יום ד' פרשת נשא א', ד' סיון, מ"ח לעומר, שנת תשפ"ג לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר


איך זאג דיר נאכאמאל, נעם נישט אריין אין דיין שטוב קיין טעלעפאן, לאז דיין שטוב זיין ריין און הייליג, עס זאל זיך ציען ערליכע דורות.


דארפסט א טעלעפאן פאר פרנסה? דארפסט אינטערנעט פאר פרנסה? מען קען האבן א טעלעפאן פאר פרנסה, מען קען האבן אינטערנעט פאר פרנסה - אבער אין א אידישע שטוב טאר נישט אריינקומען קיין טעלעפאן, טעבלעט, קאמפיוטער.


איך וועל ווייטער זאגן און שרייבן דעם אמת, אפילו איך וועל בלייבן אליין.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.


 

#66 - גיי א טענצל מיט דיינע קינדער
שמחה, חינוך הילדים, אידישע שטוב, מוזיק

בעזרת ה' יתברך


יום ד' פרשת נשא א', ד' סיון, מ"ח לעומר, ערב חג השבועות, שנת תשפ"ג לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערער ליבער ... נרו יאיר, קרית ברסלב


שטארק זיך און זיי פרייליך. עס וואלט געווען א גוטע זאך זאלסט אלע טאג טאנצן; גיי א טענצל מיט דיינע קינדער, יעדן פארנאכטס און אינדערפרי טאנץ מיט זיי מיט שמחה; עס איז זייער געזונט, סיי פאר אונז און זיכער פאר קינדער - צו טאנצן און זיין פרייליך.


מען קען אסאך גרינגער מחנך זיין די קינדער ווען עס הערשט א שמחה אין שטוב, ווען מען זינגט און טאנצט מיט גוטע לעבעדיגע מוזיק; עס עפנט זיך דער מח און די הארץ, עס איז גרינגער אלעס צו מקבל זיין.


איך שרייב דיר נאר די זאכן וואס איך אליינס טו, עס איז בדוק ומנוסה.


 

#65 - לערנען אין שטוב דיקא יעדן אויפדערנאכט
חינוך הילדים, שלום בית, טעלעפאן, לימוד התורה, אידישע שטוב, שיעורים כסדרן

בעזרת ה' יתברך


יום ד' פרשת נשא א', ד' סיון, מ"ח לעומר, ערב חג השבועות, שנת תשפ"ג לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר


איך וויל דיך מחזק זיין און אויפוועקן זאלסט זיך צוריק באנייען מיט דיינע שיעורים כסדרן, סיי אין מקרא - לערנען יעדן טאג אביסל חומש מיט תרגום לויט די טאג, זונטאג ביז שני, מאנטאג ביז שלישי. סיי מיט משנה - לערנען יעדן טאג כמה פרקים משניות, און ועל כולם גמרא - לערנען סיי דעם בלאט גמרא פונעם טאג, און סיי א שיעור אין ש"ס כסדרן.


טייערער ברודער, אז דו וועסט זיך קובע זיין צו לערנען אין שטוב דיקא יעדן אויפדערנאכט - וועט זיך אלעס טוישן צום גוטן. סיי דו וועסט ווערן מער פרייליך; עכט פרייליך. סיי דיין שלום בית; דיין ווייב וועט זיך פרייען דיך צו זען לערנען, ווי איידער שפילן מיט אפגעריסענעם טעלעפאן, ווי שטיין און קוקן אומבא'טעמ'טע סטעטוס. סיי דיינע קינדער וועלן וואקסן מיט יראת שמים.


פרוביר עס אויס, וועסט אנהויבן שפירן א גוטע טעם אין לעבן, וועסט אינדזשויען יעדן טאג.


פון דיין ראש ישיבה וואס האט דיך ליב.


 

#64 - אז מען היט נישט די הלכות, ברענגט מען צרות אויף זיך און אויף די שכנים
צרות, תשובה, סכנה, אידישע שטוב, טהרת המשפחה, עונשים

בעזרת ה' יתברך


יום ב' פרשת בהר בחוקותי, י"ז אייר, ל"ב בעומר, שנת תשפ"ג לפרט קטן, אתרא קדישא מירון


 


לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר, קרית ברסלב


מען מוז היטן די הלכות נאך די חתונה, מען דארף האלטן חשבון אויף די טעג וכו', ווייל אז מען היט נישט די הלכות - ברענגט מען צרות אויף זיך און אויף די שכנים.


איך ציטער וואס גייט זיין. יעצט באקום איך אן הודעה אין מירון אז מען האט געטראפן ביי א יונגע ווייבל, א מאמע פון א שטוב מיט קינדער וואס וואוינט אין שטעטל - יענע מעשה. אז מען היט די הלכות, מען שפילט נישט ארום מיט די הלכות - איז מען אפגעהיטן, סיי ביי זיך און סיי ביי די שכנים.


טו תשובה, און פון היינט און ווייטער זאלט איר לעבן מיט די הלכות, מיט די הרחקות, מיט די לוח יום החודש, יום הפלגה וכו'.


דער אייבערשטער זאל רחמנות האבן אויף אידישע קינדער, עס זאל נישט זיין קיין צרות ביי קיינעם.


 

#63 - איך וועל נישט נעמען קינדער אין מוסד, אויב איז דא ביי זיי שעדליכע כלים
חינוך הילדים, מוסדות, סמארטפאון, אומאן, אידישע שטוב, ראש ישיבה

בעזרת ה' יתברך


ערב שבת קודש פרשת במדבר-מברכין החודש, כ"ח אייר, מ"ג לעומר, שנת תשפ"ג לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר


נעכטן ביים ליל שישי שיעור האב איך געדארפט ענדיגן די שיעור ממש ביים אנהויב שיעור, ווייל מיר זענען אריין אין א שמועס פון די שעדליכקייט פון האבן א סמארטפאון מיט זיך און דאס אהיים ברענגען אין שטוב, איך האב געשפירט ווי איך צופלאץ זיך אין א געוויין, איך האב געמוזט אויפהערן רעדן, די ערשטע מאל איך האב אזוינס.


איך וויל מודיע זיין אז איך האב מיך בארעכנט, איך וועל נישט נעמען אין אונזער בנין אין אומאן שלאפן די וואס האבן א סמארטפאון. דאווענען יום טוב - וועלן אלע קענען קומען, אבער שלאפן - וועל איך נישט נעמען. איך האב גערעדט צו יחזקאל סאמעט ער זאל צוריק געבן די געלט פאר אלע וואס האבן שוין באשטעלט און גענומען א צימער.


אזוי אויך וועל איך נישט צוריק נעמען קומענדיגע יאר אין די מוסד די קינדער וואס די עלטערן האבן אין שטוב די שעדליכע זאכן.


איך זאג עס יעצט און איך מיין עס זייער ערנסט.


דער אייבערשטער זאל מיר העלפן איך זאל האבן כח צו קענען ממשיך זיין מיט די ארבעט וואס איך האב צוגעזאגט פאר מוהרא"ש איך וועל טון.


זיי מתפלל פאר מיר איך זאל נישט צאמברעכן.


א גוט שבת.


 

#62 - איך שיק אויך נישט מיינע קינדער אין קעמפ
חינוך הילדים, קעמפ, אידישע שטוב

בעזרת ה' יתברך


                   יום ג' פרשת נשא א', ג' סיון, מ"ז לעומר, שנת תשפ"ג לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר


בנוגע שיקן דיין זון אין קעמפ וכו'; איך שיק אויך נישט מיינע קינדער אין קעמפ, איך טו נישט וואס מיינע קינדער ווילן, איך טו וואס איז ריכטיג, וואס מיר - די עלטערן פון די קינדער - האלטן אז עס איז ריכטיג, דאס טוען מיר; מיר מאכן נישט אונזערע החלטות לויט די טרערן פון די קינדער.


הלואי זאל דיין שטוב אויך זיין געזונט געבויט, נישט ווי די מאדערענע וועלט, אז די עלטערן טוען וואס די קינדער ווילן.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#61 - נעם נישט קיין בחורים שלאפן ביי דיר אין שטוב
שלום בית, הכנסת אורחים, אידישע שטוב

בעזרת ה' יתברך


       יום ב' פרשת במדבר, כ"ד אייר, ל"ט לעומר, שנת תשפ"ג לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


נעם נישט קיין בחורים שלאפן ביי דיר אין שטוב; דיין ווייב שרייבט מיר אז זי איז געווען איינגעשפארט א גאנץ שבת ווייל דו האסט אריינגענומען בחורים, זיי זענען געשלאפן ביז נאך חצות.


אפילו ווען מען דארף שוין יא נעמען געסט - האט דער רבי געזאגט פאר רבי נתן - ער זאל נעמען געסט וואס ער וועט זיי קענען מחזק זיין, געסט וואס ווייסן ווי אזוי זיך אויפצופירן, נישט וואס לייגן זיך אן, שלאפן ביזן טאג אריין וכו' וכו'.


איך האב אויך געהאט אמאל בחורים שלאפן ביי מיר, ביז מוהרא"ש האט מיר געזאגט איך זאל נישט נעמען בחורים שלאפן ביי מיר. אומר ועושה, יענע נאכט האב איך געעפנט א דירה פאר בחורים צו שלאפן און מער נישט אריינגענומען בחורים צו שלאפן אין מיין דירה.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.


 

#60 - מוותר זיין אויף די געלט אבי די קינדער זאלן האבן איין וואוינונג
קינדער, אידישע שטוב, זיווג שני, גט

בעזרת ה' יתברך


יום א' פרשת אמור, ט' אייר, שנת תשפ"ג לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר, יבנאל


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


זייער גוט אז דו און דיין אשת חיל, ביידע פון ענק - ארבעטן איבערמידליך אז די קינדער זאלן האבן א גוטע שטוב, א רואיגע שטוב, און דו זארגסט פאר אירע קינדער און זי זארגט פאר דיינע קינדער, א מחי' צו זיין אין א שטוב וואו עס איז דא שלום. מען שפירט דעם אייבערשטן אין אזא שטוב; ווייל דער אייבערשטער רוט דארט וואו עס איז דא שלום.


אז מען נעמט אריין אין שטוב דעם אייבערשטן - איז אלעס גרינגער. מען קען טון און מאכן, די כח נוצט זיך נישט אויס, עס איז א בחינה פון קודש הקדשים וואס איז געווען למעלה מן המקום. אויב חס ושלום מען פארגעסט פונעם אייבערשטן - דעמאלט איז שווער אפילו מיט איין קינד, און אפילו אן קינדער; אן דעם אייבערשטן איז יעדע ריר ביטער שווער.


בנוגע וכו'; דאס בעסטע פאר די קינדער איז - זיי זאלן זיין אין איין פלאץ, ביי איין שטוב, און יעדע צווייטע שבת קענען זיי גיין צום אנדערן. דאס הייסט, אויב זיי וואוינען ביים טאטען - זאלן זיי וואוינען ביי אים און גיין יעדע צווייטע שבת צום מאמען, און אז מען וואוינט מיט די מאמע - קען מען גיין יעדע צווייטע וואך צום טאטן.


קינדער זענען נישט קיין באלי, זיי קענען נישט וואוינען א האלבע וואך דא און א האלבע וואך דארט, דאס ארבעט נישט, בשום אין אופן; קינדער דארפן האבן איין שטוב, א ווארעמע וואוינונג און אן אפגעהיטענע וואוינונג.


לאז זיך נישט, געב אכטונג אויף די קינדער, און אויב די סיבה פארוואס יענער פארדריידט דעם קאפ איז ווייל ער וויל זיך פטר'ן פון צאלן קינדער געלט - זאלסטו מוותר זיין אויף די געלט אבי די קינדער זאלן האבן איין וואוינונג.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.


 

#59 - עס איז זייער שרעקעדיג אויב מען היט נישט די הלכות פון א אידישע שטוב
קינדער, רפואה, תשובה, אידישע שטוב, הלכה, טהרת המשפחה, עונשים, מירון

בעזרת ה' יתברך


יום ה' פרשת אמור, י"ג אייר, שנת תשפ"ג לפרט קטן, פה אתרא קדישא מירון


 


מיינע טייערע ... און ... וואס איר זענט ביי מיר באליבט ווי מיינע קינדער


איך בעט ענק זייער, שפילט אייך נישט מיט די הלכות; עס איז זייער שרעקעדיג און ביטער אויב מען היט נישט די הלכות פון א אידישע חתונה געהאטע לעבן.


איך וויל אייך נישט דערשרעקן, אבער אויב וועל איך נישט זאגן - וועט שפעטער זיין גאר שרעקעדיג, ווייל אויב מען היט נישט חס ושלום די הלכות - באקומט מען לא עלינו ולא עליכם קראנקע קינדער, עס איז ביטער דאס לעבן, און דעמאלט איז שוין שפעט.


ובכן טייערער ... און ... תחי', שפילט אייך נישט ארום, נעמט עס ערנסט. איך שרייב אייך דעם בריוו אין מירון ביים הייליגן רבי שמעון בר יוחאי, איך בעט פאר ענק איר זאלט זוכה זיין צו זרע של קיימא. טוט תשובה, זאגט פארן אייבערשטן אז איר האט חרטה און איר גייט איינהאלטן אלע הרחקות, ובזכות רבי שמעון בר יוחאי וועט איר געהאלפן ווערן מיט אלעס גוטס.


איך האף איר וועט אננעמען מיינע ווערטער וואס איך שרייב אייך. איך ציטער אזוי שטארק, איך ווער אזוי דערשראקן צו הערן אז די הרחקות איז א שפיל.

#58 - דאווענען אין בית המדרש און לערנען אין שטוב
שלום בית, בית המדרש, לימוד התורה, אידישע שטוב, ראש ישיבה, דאווענען

בעזרת ה' יתברך


יום ה' פרשת אמור, י"ג אייר, שנת תשפ"ג לפרט קטן, אתרא קדישא מירון


 


לכבוד מיין טייערער ליבער ... נרו יאיר ברסלב, ליבערטי


איך וויל דיר בעטן צוויי זאכן וואס דו זאלסט מיר געבן, איינס, דאווענען די דריי תפילות - שחרית מנחה מעריב - אין בית המדרש (אז דו קענסט - מיט מנין, און אז נישט - דאווען אין בית המדרש), צווייטנס, לערנען אביסל משניות און גמרא דיקא אין שטוב.


דאס דארף איך פון דיר פאר שדכנות. איך האב שווער געארבעט פאר דיין שידוך און איך האב דיר געברענגט א שידוך, א טייערע ווייב, א מתנה פאר דיר פון הימל. זאלסטו מיר געבן די צוויי זאכן, דאס הייסט, אנשטאט דאווענען אין שטוב און לערנען אינדרויסן פון שטוב - מאך פארקערט, דאווען נאר אין שול, און לערן אין שטוב בכל יום אביסל משניות און אביסל גמרא.


איך זאג דיר, דו וועסט זען ווי אלעס וועט זיך טוישן, דיין לעבן וועט דיר ווערן זיס און שיין.


 


איך שרייב דיר דעם בריוו פון מירון.


 

#57 - ווען עס צעברעכט זיך א גלאז שרייט מען מיט פרייד, מזל טוב
שמחה, סגולות, קברי צדיקים, שלום, אידישע שטוב, עצבות, מנהגים, ראש ישיבה, שמחות, חודש ניסן

בעזרת ה' יתברך


יום א' פרשת תזריע מצורע, כ"ה ניסן, שנת תשפ"ג לפרט קטן


לכבוד ... נרו יאיר


דאנק דעם אייבערשטן אויף אלע חסדים וואס ער טוט מיט דיר, קרעכץ נישט, רעד זיך נישט אפ, אפילו עס שטערט דיר וכו'. מענטשן גייען אריבער שווערע ביטערע צרות און יסורים; נאר הערן וואס מענטשן גייען אריבער - פון דעם קען שוין פלאצן דער מח, דאנק און לויב דעם אייבערשטן וועסטו זען נאך און נאך ניסים.


היינט איז דער יארצייט פון הרב הקדוש מצאנז זכותו יגן עלינו, איך האף מיטן אייבערשטנ'ס הילף היינט ארויס צו פארן קיין פוילן און זיין אין צאנז, מתפלל זיין ביים ציון פון הייליגן צאנזער רב. הגם דער מנהג איז נישט צו גיין חודש ניסן צו קברים; דאס איז נישט ביי קברי צדיקים, צו קברי צדיקים גייט מען שטענדיג.


אז עפעס צעברעכט זיך אין שטוב - זאלסטו נישט מאכן קיין עסק פון דעם. ביי אונז איז דער מנהג, ווען עס צעברעכט זיך א גלאז שרייט מען מיט פרייד: "מזל טוב!" דאס אליינס אז מען רעגט זיך נישט ווען עפעס צעברעכט זיך, מען קריגט זיך נישט, מען בלייבט פרייליך - דאס ברענגט שמחות, קינדער און שידוכים.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.


 

#56 - אז דיר איז יעצט שווער, זיץ נישט אין שטוב מיט אן אראפגעלאזטע נאז
תפילה והתבודדות, שמחה, חינוך הילדים, צרות, שלום בית, התחזקות, אידישע שטוב

בעזרת ה' יתברך


יום ב' פרשת צו, ה' ניסן, שנת תשפ"ג לפרט קטן


 


...


דער הייליגער זוהר זאגט (הקדמה, ד.) עס גייט ארויס א בת קול יעדן טאג פון הימל און זאגט: "מָאן מִנְכוֹן דִּי חֲשׁוֹכָא מְהַפְּכָן לִנְהוֹרָא, וְטָעֲמִין מְרִירָא לְמִתְקָא עַד לָא יֵיתוֹן הָכָא, מָאן מִנְּכוֹן דִּמְחַכָּאן בְּכָל יוֹמָא לִנְהוֹרָא דְנָהִיר", ווער פון ענק איז זוכה צו מאכן פון טונקל - ליכטיג און פון ביטער - זיס, דער וועט זוכה זיין צו עולם הבא; ווייל נאר דאס איז ביים אייבערשטן חשוב, צו זען ווי מיר צעבראכענע צעהאקטע מענטשעלעך שטארקן זיך און מען איז פרייליך, אזוי ווי מיר זאגן ביי די ימים נוראים ביים דאווענען "וְאָבִיתָ תְהִילָה מִגּוּשֵׁי עָפָר" (עיין ליקוטי מוהר"ן חלק א' סימן ד', אות ט), עס גייט ארויף א לויב צום אייבערשטן פון מענטשעלעך וואס זענען שטיקער בלאטע.


טייערער ברודער, געב אכטונג אז דיין שטוב זאל נישט אריינפאלן אין א קטנות הדעת. אז דיר איז יעצט שווער זאלסטו נישט זיצן אין שטוב מיט אן אראפגעלאזטע נאז, עס קען חס ושלום אראפווארפן די גאנצע שטוב. מאך זיך פרייליך און מאך פרייליך דיין ווייב און קינדער.


הלוואי זאלסטו גיין התבודדות יעדן אינדערפרי, זיך גוט אויסרעדן און אויסוויינען צום אייבערשטן, וועט דיר אלעס גיין גרינגער.


געב אכטונג אויף דיין שטוב, ביתו זה אשתו (יומא ב.).


 

#55 - נעם נישט קיין געסט וואס דיין ווייב וויל נישט
כיבוד אב ואם, שלום בית, הכנסת אורחים, אידישע שטוב, ניבול פה

בעזרת ה' יתברך


יום ב' פרשת צו, ה' ניסן, שנת תשפ"ג לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערער ליבער ... נרו יאיר


דאנק דעם אייבערשטן אז דו האסט זוכה געווען צו אן אשת חיל, האסט אן איידעלע ווייב. זאלסט איר אויסהערן ווי צו מאכן און פירן וכו', כל אשר תאמר שמע בקולה. חכמינו זכרונם לברכה זאגן (ברכות י:): "הָאִשָּׁה מַכֶּרֶת בְּאוֹרְחִין", א פרוי דערקענט געסט; און אז זי זאגט דיר נישט נעמען וכו' - זאלסטו נישט נעמען, ווייל אז מען רעדט ניבול פה - איז דאס א סכנה פאר די גאנצע שטוב.


שפיר זיך נישט שולדיג אז דו נעמסט נישט די ... פאר געסט. חכמינו זכרונם לברכה זאגן (מדרש שמואל יח, ד): "כָּל שֶׁהוּא רַחֲמָן עַל אַכְזָרִים", ווער עס האט רחמנות אויף ווער עס האט נישט קיין דעת, "לַסּוֹף נַעֲשֶׂה אַכְזָר עַל רַחְמָנִים", וועט ער ביים סוף זיין אן אכזר אויף וועם מען דארף רחמנות האבן; דעריבער זאלסטו אכטונג געבן אויף דיין שטוב, עס זאל זיין נאר ערליכע געסט.


ווען דיינע עלטערן קומען צו דיר אין שטוב - זאלסטו זיצן פון דער זייט, זעץ דיין טאטע אויבן אן און ער זאל פירן און פראווען.


 

#54 - אז ס'איז געשמאק אינדערהיים, איז נישט אזוי וויכטיג די פלעיס
שמחה, חינוך הילדים, פלעי, אידישע שטוב, חול המועד

בעזרת ה' יתברך


יום ד' פרשת צו, ז' ניסן, שנת תשפ"ג לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


אויף דיין פראגע אויב דו זאלסט שיקן דיינע קינדער צו א פלעי חול המועד; איך בין קיינמאל נישט געווען ביי א פלעי, ביי מיינע עלטערן אין שטוב איז געווען אזוי געשמאק, עס האט אונז גארנישט געפעלט, מיר האבן אין ערגעץ נישט געוואלט גיין. אויך מיינע קינדער שיק איך נישט צו קיין פלעיס, איך האלט זיי מיט מיר, איך פרוביר זיי צו מאכן געשמאק אין שטוב אז עס זאל זיי נישט אינטערעסירן די נארישע פלעיס.


וואס קען דיר זאגן, וואס ווייס איך פאר מיר וואס צו טון; מאך התבודדות, בעט דעם אייבערשטן זאלסט וויסן וואס צו טון.


בעיקר זאלסטו זען עס זאל זיין פרייליך אין שטוב.


דער אייבערשטער זאל העלפן מיר זאלן שוין זוכה זיין צו (פסחים קטז:): "וְנֹאכַל שָׁם מִן הַזְּבָחִים וּמִן הַפְּסָחִים"; און צו (מיכה ז, טו): "כִּימֵי צֵאתְךָ מֵאֶרֶץ מִצְרָיִם אַרְאֶנּוּ נִפְלָאוֹת", אמן.


 

#53 - עס מוז זיין א גוטע פילטער אויף אלע קאמפיוטערס
שטעטל, קאמפיוטער, אידישע שטוב, פילטער, קיאסק

בעזרת ה' יתברך


יום ב' פרשת צו, ה' ניסן, שנת תשפ"ג לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר ברסלב, ליבערטי


עס טוט מיר וויי צו הערן אז די קאמפיוטערס ביי די קיאסק איז נישט געפילטערט. איך וויל דיר נאכאמאל בעטן דו זאלסט שטיין אויף די וואך עס זאל זיין א גוטע פילטער אויף אלע קאמפיוטערס, טעלעפאונס און טעבלעטס ביי אונז אין די מוסד, עס זאל נישט ארויסקומען קיין מכשול מתחת ידינו.


אויב עס האט נישט קיין פילטער - זאלסטו פארשפארן די קיאסק.


אז מען רעדט שוין, וויל איך דיר בעטן זאלסט מאכן די קיאסק דאס מערסטע באקוועם וואס איז שייך און דאס צושטעלן צו די געברויך פון אנשי שלומינו, אזוי וועט זיין גרינגער פאר די אינגעלייט ביי אונז אין די קהילה צו זיין אפגעהיטן פון האבן א טעלעפאן, טעבלעט, לעפטאפ וכדומה - אין שטוב און אין קאר.


איך וויל אזוי שטארק אונזערע קינדער זאלן באקומען א גוטע חינוך, זיי זאלן האבן אן אפגעהיטענע שטוב.


דער אייבערשטער זאל העלפן מיר זאלן שוין זוכה זיין צו (פסחים קטז:): "וְנֹאכַל שָׁם מִן הַזְּבָחִים וּמִן הַפְּסָחִים"; און צו (מיכה ז, טו): "כִּימֵי צֵאתְךָ מֵאֶרֶץ מִצְרָיִם אַרְאֶנּוּ נִפְלָאוֹת", אמן.