בעזרת ה' יתברך
יום א' פרשת תרומה, כ"ח שבט, שנת תשפ"ג לפרט קטן
לכבוד ... נרו יאיר
געב אכטונג אויף דיין ווייב, העלף איר, האב רחמנות אויף איר. ביסט פארנומען צו טון חסד מיט יעדן איינעם, חסד הויבט זיך אן ביי די ווייב און קינדער; עס טאר נישט גיין אויף איר חשבון.
איך בעט דיר לאז אפ אלעס, גיי אהיים העלף אין שטוב; דאס איז עבודת השם.
דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.
בעזרת ה' יתברך
יום ב' פרשת תרומה, כ"ט שבט, שנת תשפ"ג לפרט קטן
מרת ... תחי'
איך האב ערהאלטן אייער בריוו.
איר דארפט יא גיין צו אייער מאן'ס עלטערן; עס איז נישט גערעכט נישט צו גיין. אז אייך איז נישט באקוועם - איז דאס נישט גערעכט, אייער מאן וויל יא גיין, ער בענקט זיך צו זיינע עלטערן - דארפט איר גיין פון צייט צו צייט.
ווי אזוי וועט איר שפירן ווען אייער זון וועט נישט אריינטרעטן ביי אייך ווען זיין ווייב, אייער שניר - וועט אים נישט לאזן קומען צו אייך מיט אירע קאמפלעקסן?
בנוגע וכו'; מיט שמחה קען מען ציען דעם מאן'ס הארץ און מיט וויינען און זיין טרויעריג - קומט מען אין ערגעץ נישט אן. א מאן האט נישט קיין כח פאר די ווייב'ס מרה שחורה און עצבות, ער אליינס האט שוין גענוג זיינע אייגענע נסיונות, איר דארפט אים נאר פרייליך מאכן.
דער אייבערשטער זאל העלפן איר זאלט האבן הצלחה אין אלע ענינים.
בעזרת ה' יתברך
יום ה' פרשת וארא, י"ב שובבי"ם, כ"ו טבת, שנת תשפ"ג לפרט קטן
לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר
זע צו לערנען יעדן טאג דיינע שיעורים כסדרן; מקרא, משנה, גמרא, הלכה, מדרש וספרי רבינו, עס זאל נישט אריבערגיין אפילו איין טאג אן לערנען די הייליגע תורה.
חכמינו זכרונם לברכה זאגן (ירושלמי ברכות פרק ט, הלכה ה): "יום תעזבני", אויב מען לאזט אפ די תורה פאר איין טאג, "ימים אעזבך", וועט די תורה דיך אפלאזן צוויי טעג; אזוי גייט עס, אז מען לערנט נישט היינט - לערנט מען שוין נישט מארגן.
מיטן סדר דרך הלימוד פון רבי'ן, לערנען אפילו אן פארשטיין (שיחות הר"ן, סימן עו) - קען מען באווייזן צו לערנען יעדן טאג אפילו מען איז פארנומען מיט ברענגען פרנסה וכדומה.
לערן סיי אין שול און סיי אין שטוב, עס איז וויכטיג ביידע, ווייל די ווייב און קינדער, אז זיי זעען דעם טאטע לערנען טאג נאך טאג - איז דאס גאר אן אנדערע שטוב, די קינדער וואקסן אויף גאר אנדערש.
בעזרת ה' יתברך
יום ד' פרשת שמות, י"ח טבת, שנת תשפ"ג לפרט קטן
לכבוד מיין ליבער ... נרו יאיר ברסלב, ליבערטי
מאך נישט קיין שוויץ ביי דיר אין שטוב, וואס פעלט דיר אויס עס זאל ווערן א פלאץ וואו עס וועלן קומען אלע סארט מענטשן וכו'? דארפסט דאך אכטונג געבן אויף דיינע קינדער.
מיש נישט קיין יוצרות, האסט געקויפט א הויז אין שטעטל – זאלסטו געדענקען די סיבה; פארוואס? פארוואס ביסטו געקומען אין שטעטל? צו האבן א גוטע חינוך פאר די קינדער; זאלסטו האלטן דיין שטוב פריוואט און נאר ברענגען מענטשן מיט יראת שמים.
טייערער ליבער ברודער, אינוועסטיר אין דיין שטוב; פארברענג מיט דיין ווייב, געב איר גוטע ווערטער. זוך נישט צו לויפן צו חברים, וואס האט מען פון חברים? ווען א מענטש איז אין א צרה – אנטלויפן אלע חברים, נאר די ווייב און קינדער – אויב האט מען זיך שיין אויפגעפירט אין די יונגע יארן – זיי בלייבן מיט'ן מענטש, זיי העלפן אים.
בנוגע מאכן ביי דיר וכו'; ביז דערווייל מאך גארנישט, איך וויל דאס אויסשמועסן מיט די חברי הנהלה. זיי מיר מוחל וואס איך זאג דיר, ווען דו ביסט מיר געקומען פרעגן אויב דו קענסט דאס טון – האב איך פון אויסגעמוטשעטקייט געזאגט יא, שפעטער טראכט איך 'וואס האב איך געזאגט יא? איך האב דאך געשטעלט אן הנהלה, דארף מען פרעגן די הנהלה'.
געב איבער פאר אלע וואס קומען דא וואוינען אין ליבערטי, טוט מיר א טובה; איך זוך נישט קיינעם איינצוטיילן וואס צו טון, איך מעג אבער בויען א קהילה פאר די וואס ווילן זיך פירן אויף די וועג וואס איך האב מקבל געווען פון מוהרא"ש; איז פארוואס לויפט מען מיך נאך? וואס קומט מען קיין ליבערטי ווען מען וויל מיך אויסשפילן?! פון סיטי ביז סאליווען קאונטי איז דא אזויפיל שיינע פלעצער וואו צו וואוינען, וואס לויפט מען מיך נאך?!
איך האף מען וועט אלעס אויסשמועסן מיט די הנהלה.
בעזרת ה' יתברך
יום ד' פרשת ויגש, ד' טבת, שנת תשפ"ג לפרט קטן
מרת ... תחי' ברסלב, ליבערטי
רעדט נישט מיט קיינעם פריוואטע זאכן פון אייך און אייער מאן, דאס איז ניבול פה, דאס ברענגט געפערליכע צרות. חכמינו זכרונם לברכה זאגן (שבת לג.) אז דאס ברענגט שווערע גזירות.
איך האב אייך געמאכט אייער שידוך און געזארגט פאר א הויז פאר ענק און פאר אייערע קינדער, וואס בעט איך שוין? איך בעט נאר די איין זאך, איר זאלט זיך פירן ערליך און הייליג.
איך בעט אייך פון די טיפעניש פון מיין הארץ, לאזט זיך אפ פון ווייבלעך וואס רעדן ניבול פה, ענדערש חבר'ט זיך מיט ערליכע וואוילע ווייבלעך; אין שטעטל זענען דא אזויפיל איידעלע, וואוילע, נארמאלע משפחות, זוכט אייך גוטע חבר'טעס.
איך ציטער אז איר גייט ווערן פארשעמט פאר די גאנצע שטעטל, ווייל די פרוי וואס איר פלעגט רעדן צו איר ניבול פה - גייט יעצט דערציילן פאר אנדערע וואס איר האט דערציילט, עס גייט ווערן שרעקליכע בושות.
הויבט אן פון יעצט לעבן מיט אייער מאן, נעמט אים פאר אייער חבר. אייער מאן וועט אייך קיינמאל נישט וויי טון. איר האט א וואוילער מאן, א גאלדענע הארץ, איך האב אים אזוי ליב. ער וויל זיין אייער חבר, ער וויל שמועסן מיט אייך, פארוואס זאלט איר אים לייגן אין די זייט און רעדן שעות מיט אנדערע וואס זיי וועלן אייך באגראבן, זיי וועלן אייך בארעדן... קוקט יעצט וואס פאסירט, די פרוי מיט וועם איר האט פארברענגט אזויפיל, זי רעדט אויף אייך, זי דערציילט אזעלכע זאכן וואס עס וועט אייך ברענגען שטארקע בזיונות.
איך האב אייך שוין געשריבן אזויפיל בריוו, נעמט צוזאם אלע בריוו און ליינט דאס איבער. איך וויל נאר אייער גוטס, איך וויל נאר זען נחת ביי מיינע תלמידים וואס זענען אזוי ווי מיינע קינדער.
נאר ערליכע אידן האבן שלום בית, נאר ביי ערליכע אידן האבן זיך מאן און ווייב ליב. ביי די נישט ערליכע איז אלעס בלאף, אלעס געמאכט, נאר אויסשטעכן יענעמ'ס אויגן, אבער פריוואט אין שטוב איז דא פיינטשאפט וכו' וכו'.
בעטס די תפילה יעדן טאג: "הייליגער באשעפער העלף מיר איך זאל זיין פרייליך, איך זאל ליב האבן מיין מאן. איך זאל לעבן מיט אים מיט ליבשאפט און שלום. העלף מיר איך זאל ליב האבן צו זיין א איד, ליב האבן ערליכקייט. העלף מיר, איך וויל זיין א צדיקת, איך וויל האבן גוטע חבר'טעס".
זאגט יעדן טאג כאטשיג איין קאפיטל תהילים, דאס וועט אייך ריין מאכן פאר'ן באשעפער.
בעזרת ה' יתברך
יום ד' פרשת ויגש, ד' טבת, שנת תשפ"ג לפרט קטן
לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר
שטארק זיך מיט דיינע שיעורים כסדרן על פי סדר דרך הלימוד וואס מיר האבן מקבל געווען פון הייליגן רבי'ן (עיין שיחות הר"ן, סימן עו); אפילו אן פארשטיין זאלסטו זאגן פרקים משניות און בלעטער גמרא.
די הייליגע חכמים זאגן (אבות ו, ב): "אֵין לְךָ בֶן חוֹרִין אֶלָּא מִי שֶׁעוֹסֵק בְּתַלְמוּד תּוֹרָה", א מענטש וואס לערנט תורה - איז א פרייער מענטש, אן אויסגעלייזטער.
אויך זאלסטו מאכן א שיעור צו לערנען אין שטוב; עס איז גאר אנדערש קינדער וואס וואקסן אויף ווען זיי זעען זייער טאטע עפענען יעדן טאג א גמרא וכדומה, ווי קינדער וואס זעען נישט זייער טאטע לערנען.
בעזרת ה' יתברך
יום ב' פרשת מקץ, כ"ה כסליו, א' דחנוכה, שנת תשפ"ג לפרט קטן
לכבוד ... נרו יאיר, יבנאל
איך האב ערהאלטן דיין בריוו.
איך פריי זיך זייער אז דו האסט ארויסגענומען דעם קאמפיוטער פון דיין שטוב, עס איז נישט גוט צו ווייזן פאר קינדער קיין שום קליפס, אפילו אידישע זאכן.
ווען מיר האבן געעפנט די חדר אין אמעריקע - האבן מיר נישט געהאט קיין פלאץ וואו צו זיין, מיר האבן געוואנדערט פון איין פלאץ צום צווייטן פלאץ. על הטוב יזכר הרב רבי יצחק לעזער שליט"א וואס האט אונז דעמאלט אוועק געגעבן א דירה, זיין בעיסמענט - מיר זאלן דאס נוצן פאר די חדר.
דארט איז געווען נאר פלאץ צו לערנען, די קינדער האבן נישט געהאט קיין פלאץ צו שפילן, ביי הפסקה האבן מיר ארויסגענומען די קינדער אין פארק צו שפילן, און ווען עס האט גערעגנט איז נישט געווען וואס צו טון, עס איז געווען זייער צעקוועטשט. איין טאג איז געווען זייער שווער מיט די קינדער, האט איינער פון די איינגעשטעלטע געטראכט אז ער וועט ווייזן פאר די קינדער אויפן קאמפיוטער עפעס אידישע קליפס וכו', און מוהרא"ש האט מיך גערופן און געזאגט זייער שארף, אויב מען וועט נאכאמאל ווייזן פאר די קינדער קליפס - זאל מען אראפנעמען זיין נאמען פון די מוסד.
מוהרא"ש האט אונז געגעבן צו פארשטיין די חומר הדברים פון ווייזן פאר קינדער קליפס און ווידיאוס, אפילו אידישע זאכן; פון חתונות, זינגערס וכדומה.
וואויל איז דעם וואס גייט בתמימות, ער איז נישט קיין אויבער חכם, ער פאלגט, ער ברענגט נישט אריין אין שטוב די זאכן.
א פרייליכן ליכטיגן חנוכה.
בעזרת ה' יתברך
יום ב' פרשת וישב, י"ח כסליו, שנת תשפ"ג לפרט קטן
מרת ... תחי' ברסלב, ליבערטי
זייער גוט אז איר ברענגט נישט מער אהיים די טעלעפאן אין שטוב; האלט אייך שטארק מיט דעם - וועט אייער מאן אויך זיין שטארק מיט דעם.
דער יצר הרע וועט קומען צו אייך מיט טויזנט פשעטלעך אז עס לוינט יא עס אריינברענגען אין שטוב; ערשטנס, וועט איר קענען שיקן פראגעס פאר'ן ראש ישיבה. צווייטנס, וועט איר קענען נוצן די טעלעפאן פאר דאס און פאר יענץ; דאך זאלט איר בלייבן שטארק מיט די קבלה נישט צו מאכן אן אפיס אין שטוב. א אידישע שטוב איז נישט קיין אפיס; אפיס איז איין זאך און א אידישע שטוב איז גאר עפעס העכערס פון דעם, א אידישע שטוב איז א בית המקדש מעט, א פלאץ וואו די קינדער וואקסן אויף ערליך און געזונט.
וואויל איז די עלטערן וואס פאלגן און האלטן די שטוב ריין פון אלע כלים.
בעזרת ה' יתברך
יום ד' פרשת תולדות, כ"ט מר-חשון, ערב ראש חודש כסליו, שנת תשפ"ג לפרט קטן
לכבוד ... נרו יאיר
אן ערליכע ווייב, אן איידעלע ווייב - איז מער ווערד פון אלעס אויף דער וועלט. קען זיין דו ביסט יונג, עס רייצט דיך וכו' וכו', אבער איך זאג דיר עס איז נישטא עפעס בעסערס פון איידל, באשיידן און צניעות'דיג.
איך בעט דיר, רייס נישט אראפ דיין ווייב'ס איידלקייט, ברענג איר נישט אריין נייע דערהערן פון די וועלט; עס וועט אריבערגיין די פאר יונגע היציגע יארן און דו וועסט אזוי חרטה האבן... איך זאג דיר, איך ווייס וואס איך רעד. איך האב אינגעלייט וואס וויינען צו מיר אז זייער ווייב גייט לינקס און זיי קענען גארנישט טון, ווען זיי אליינס האבן אין די עבר אראפגעריסן און חוזק געמאכט פון די איידעלע וועג.
אוי וויי, ווי שרעקעדיג די וועלט איז, אוי ווי ביטער עס ווערט ווען די ווייב ווערט אויס תמימות'דיג, זי וויל נישט נאכגיין די וועג פון צדיקים; עס ווערט אויס שטוב, עס ווערט אויס מאמע פאר די קינדער, אויס מיט אלעס.
מען קען פלאצן ווען בחורים ענטפערן מיר, זיי דארפן א ווייב וואס איז נישט פארפרומט. איך רעד שידוכים פאר בחורים און זיי ווייסן נישט גארנישט פון לעבן, זיי האבן די יונגע רייץ, און דעריבער זאגן זיי אפ שידוכים.
איך בעט זיך ביי זיי, האט שכל, נעם א וואוילע איידעלע ווייב, נעם א באשיידענע ווייב, נעם א ריינע תמימות'דיגע ווייב, עס איז אזוי גוט אן ערליכע פרוי; זי וועט מחנך זיין דיינע קינדער, זי וועט ליינען קריאת שמע מיט זיי, זי וועט זיי וואשן נעגל וואסער; וואס האסטו מורא - אז זי וועט נישט וועלן נעמען א טעלעפאן וואס איז נישט כשר אין האנט? נאר דו וועסט דאך מרוויח זיין פון דעם, אבער די יונגע בחורים מיט די רייץ ווילן מיך נישט אויסהערן.
דיר בעט איך, האב רחמנות אויף דיין לעבן, מאך נישט אוועק צניעות, רייס נישט אראפ דיין ווייב. אז זי פרעגט דיר אויף א קלייד אויב עס איז גוט, אז זי זאגט דיר 'מיין מאמע זאגט מיר איך זאל נישט גיין מיט דעם' - לאך זיך נישט אויס און מאך א געשפעט, זאג איר: "פאלג דיין מאמע, גיי נישט מיט דעם, אזוי וועלן אונזערע קינדער אונז אויסהערן"; זאג איר: "וואס וועט זיין, אונזערע קינדער וועלן זיך אויסלאכן פון אונז, זיי וועלן מער נאכגיין די לינקע גאס".
אוי וויי, אוי ווי שרעקעדיג די וועלט איז; פארוואס זאלסטו זיך אליינס ברענגען די גיהנום? מאך נישט די טעותים ווייל שפעטער איז ביטער שווער.
בעט דיין ווייב זאל דיר דערציילן וואס מען האט נעכטן גערעדט ביים שיעור, מען האט געדערט אזעלכע וויכטיגע זאכן. מען קען זיצן אין גן עדן, מען קען שפירן אלע שי עולמות - ביז דער שלאנג קומט אן, ער הויבט אן רעדן קעגן וכו', ער פאר'סמ'ט מיט קשיות, מיט ליצנות.
נעכטן בין איך געגאנגען נאך געלט אין די שול'ן. איך בעט דעם אייבערשטן שוין א לאנגע צייט אז איך וויל גיין נאך געלט, איך וויל זוכה זיין צו מתקן זיין מיין נשמה, מוהרא"ש שרייבט אז גיין נאך געלט לויטערט אויס די נשמה. ברוך ה' איך האב געהאט די מעגליכקייט צו גיין אין שול'ן מיט א חתן וואס האט חתונה אין אפאר וואכן און האט נישט קיין געלט, וואס זאל איך דיר זאגן? איך האב געשפירט ווי עס פאלט שטיקער פון מיר, איך האב געשפירט א זיכוך, נאך יעדע שול האב איך געשפירט ווי איך ווער ניי געבוירן. איין פראבלעם האב איך געהאט, דער חתן האט געוואלט מאכן ווי מער געלט, און איך האב זיך מער געפריידט יעדע מענטש וואס האט נישט געגעבן, אזוי איז געווען די תיקון שטערקער.
גיי דו אויך נאך געלט, לכל הפחות איין מאל א וואך. אויב דו האסט נישט קיין צוועק - קען איך דיר געבן א חלק פון די קהילה, א פינטעלע פון די מוסד - וואס דאס זאל זיין דיין פראיעקט וכו'.
היינט ערב ראש חודש זאגט מען יום כיפור קטן.
דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.
בעזרת ה' יתברך
יום א' פרשת חיי שרה, י"ט מר-חשון, שנת תשפ"ג לפרט קטן
לכבוד ... נרו יאיר
איך האב ערהאלטן דיין בריוו.
איך פריי זיך זייער אויף די שיינע זאכן וואס דו דערציילסט; דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט זוכה זיין צו בנים ובני בנים עוסקים בתורה ובמצוות.
בנוגע וכו'; זאלסט זאגן דיין ווייב וואס עס שטערט דיר. זאג איר עס באופן אז דיר איז דאס שווער, נישט אז זי האט א פראבלעם. זאג איר נישט: "דו שטינקסט!" זאג איר: "מיר איז שווער די גערוך", און שלאג פאר זי זאל לייגן וואס מען לייגט - אוועק צו נעמען די שווייס, און אזוי אויך זיך וואשן די מויל מיט א מינט, וכדומה לזה. קען זיין אז ביים זאגן וועט דאס נישט זיין אזוי איינגענעם, אבער דאס וועט מאכן עס זאל זיין געשמאק און עס זאל בלייבן די ליבשאפט צווישן אייך.
דארפסט פארשטיין, נישט יעדער איינער ווייסט אז עס גייט א גערוך פון מויל, נישט יעדער איינער איז סענסעטיוו צו דעם, און אז מען זאגט עס אויף א שיינעם וועג - פריידט זיך יענער.
צו האבן א גוטע שלום בית - מוז מען רעדן, מען דארף זיין אפן איינער מיט'ן צווייטן, בפרט זאכן וואס מאכט מען זאל זיך פאר'מיאוס'ן איינער אויפ'ן צווייטן - מוז מען זאגן; מען דארף נאר וויסן ווי אזוי עס צו זאגן.
מאך זיך א שיעור אין שטוב, א פרוי האט זייער ליב צו זען איר מאן לערנען; עס מאכט זי זאל אים ארויפקוקן.
דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.
בעזרת ה' יתברך
ערב שבת קודש פרשת לך לך, י' מר-חשון, שנת תשפ"ג לפרט קטן
לכבוד ... נרו יאיר
ענדליך קומט שוין דער הייליגער שבת, וואס מיר וועלן זיך נאכאמאל קענען צוקלעבן צום אייבערשטן. דער הייליגער זוהר זאגט (יתרו פח.): "מַהוּ שַׁבָּת" וואס איז דאס שבת? זאגט דער הייליגער זוהר: "שְׁמָא דְּקוּדְשָׁא בְּרִיךְ הוּא", שבת איז דער אייבערשטער; שבת איז א צייט וואס מען ווערט פאראייניגט מיט'ן אייבערשטן, שבת איז א צייט וואס מען קען אביסל קומען צו זיך פונעם וואכנדיגער געיעג.
חכמינו זכרונם לברכה זאגן (תנא דבי אליהו רבה, פרק א): "לְעוֹלָם יַשְׁכִּים אָדָם וְיִשְׁנֶה בְּשַׁבָּת, וְיֵלֵךְ לְבֵּית הַכְּנֶסֶת וּלְבֵית הַמִדְרָשׁ, יִקְרָא בַּתּוֹרָה וְיִשְׁנֶה בַּנְּבִיאִים", א מענטש זאל אויפשטיין שבת גיין אין שול לערנען און דאווענען, "וְאַחַר יֵלֵךְ לְבֵיתוֹ וְיֹאכַל וְיִשְׁתֶּה", און נאכדעם אהיים גיין מאכן די סעודה, "לְפִי שֶׁאֵין לוֹ מְנוּחָה לְקוּדְשָׁא בְּרִיךְ הוּא, אֶלָא עִם עוֹשֵׂי תּוֹרָה בִּלְבַד", ווייל דער אייבערשטער האט א נחת רוח פונעם מענטש ווען ער לערנט תורה.
קריג זיך נישט שבת מיט קיינעם, האלט קאפ נישט אריינצופאלן אינעם גיהנום שבת. דער סמ"ך מ"ם וויל אריינשלעפן מענטשן שבת אין גיהנום, אין די פייער פון מחלוקות; דארף מען אסאך בעטן דעם אייבערשטן אז שבת זאל מען זיין פרייליך, נאר טאנצן און זינגען.
דאנקען גאט איך שפיר זיך שוין אסאך בעסער; א גרויסן יישר כח פאר דיינע תפילות.
דעם שבת וועל איך נישט זיין אין וויליאמסבורג. פרשת חיי שרה וועל איך אויך נישט זיין אין וויליאמסבורג, איך גיי מיט די בחורים - די געציילטע בחורים וואס העלפן מיר ארויסגיין פון די חובות פאר די מוסד. גיי דו אויך נאך געלט, העלף מיר ארויסגיין פון די שווערע חובות וואס איך האב פאר אונזערע מוסדות.
א גוט שבת.
בעזרת ה' יתברך
יום ד' פרשת לך לך, ח' מר-חשון, שנת תשפ"ג לפרט קטן
לכבוד ... נרו יאיר
מן הסתם קומט מען צו דיר אויך מיט די חלומות אז מען קען יעצט אינוועסטירן און מאכן אסאך רווחים וכו' וכו'; אלעס איז איין גרויסער דמיון, הער נישט אויס, לאז זיך נישט פארנארן; אינוועסט אין דיין שטוב, אינוועסט אין דיינע קינדער, אינוועסט אין דיין נשמה.
גיי אהיים צייטליך, בלייב נישט אין גאס, גיי אהיים העלפן דיין ווייב. זיי מחנך דיינע קינדער צו מאכן ברכות, ליינען קריאת שמע, אנגרייטן נעגל וואסער. אז דו וועסט נישט אינוועסטירן - וועסטו נאך אביסל זיך זען מיט א גרויסער ביק אין שטוב, דו וועסט נישט וויסן וואס צו טון מיט אים, ער וועט דיך נישט אויסהערן, ער וועט דיר שפייען און לאכן אין פנים.
אזוי אויך דיינע טעכטער, אז דו וועסט נישט אינוועסטירן אין זיי יעצט ווען זיי זענען נאך קליין, דו וועסט זיי לאזן הפקר, דו וועסט ווייטער זיין אין דיין טעלעפאן מיט דיינע כלומר'ישע חברים - וועסטו זיך נאך אביסל זען מיט א גרויסע מיידל וואס וועט דיר איינטיילן וואס צו טון; זי וועט דיר דערביטערן דאס לעבן חס ושלום.
איך וויל דיר נישט אנשרעקן, איך וויל דיר אבער אויפוועקן פון שלאף, פון דיין טיפע חלום, פון אינוועסטירן און פון מאכן נאך געלט און נאך געלט און פארברענגען מיט חברים; גיי אהיים, זיץ אין שטוב, ביינאכט גייט מען נישט ארויס אין גאס. קודם זאלסט העלפן מיט די קינדער און אביסל רעדן און שמועסן מיט זיי, נאכדעם, ווען זיי גייען שלאפן - זאלסטו אביסל רעדן מיט דיין ווייב, און אביסל אסאך לערנען דיינע שיעורים.
לאז זיך אפ פון די פאליטיק, עס וועט דיר גארנישט אויסמאכן ווער עס איז געווארן פרעמיער מיניסטער אין מדינת ישראל און ווער עס גייט ווערן גאווערנאר אין ניו יארק, אלעס וועט בלייבן די זעלבע. אלעס איז הבל הבלים; אלעס איז נאר אוועק צו שלעפן דעם מענטש ער זאל פארגעסן אז עס איז דא א באשעפער וואס ער פירט אלעס, מאכט אלעס און אין אים ווענדט זיך אלעס.
איך ווארט צו הערן די גוטע נייעס אז דו האסט געוואונען, דו ביסט געווארן אן ערליכער איד.
דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.
בעזרת ה' יתברך
יום ג' פרשת לך לך, ז' מר-חשון, שנת תשפ"ג לפרט קטן
לכבוד ... נרו יאיר וזוגתו תחי', קרית ברסלב
איך האב ערהאלטן אייער בריוו.
איך פריי זיך זייער צו הערן אז שוין איבער דרייסיג משפחות האבן זיך אראפגעסיינט פון די גרופס פון טעקסט מעסידזש, און זיי זענען אויף ענקער גרופ פון באקומען אלע הודעות פון די קהילה און שטעטל - אויפ'ן היים טעלעפאן; דאס איז זייער א גרויסע זאך וואס ענק טוען.
מענטשן מיינען אז נאר א סמארטפאון איז שעדליך אין א אידישע שטוב, אויך א פשוט'ע טעלעפאן מיט טעקסט מעסידזש קען זיין זייער נישט גוט פאר א אידישע מאמע, מען קען זיך פארטיפן אינעם טעלעפאן און פארגעסן פון מאכן די שטוב ארבעט; אנשטאט אנגרייטן עסן און מאכן די וועש - זיצט מען מיט די טעלעפאן און מען איז פארנומען מיט די מעסידזש.
איך דאנק ענק פאר'ן העלפן בויען די שטעטל, אז די עלטערן זאלן קענען מיט האלטן אלע אקטיוועטעטן אן האבן טעקסט מעסידזש.
אויב קען איך בעטן, אויב מען קען ארויפלייגן מיין היים נומער אויף די סיסטעם; מיר ווילן אויך באקומען אלע הודעות פון שטעטל. מיר וואוינען נאכנישט אין שטעטל, אבער די קאפ און הארץ איז שוין דארט.
דער אייבערשטער זאל העלפן איר זאלט האבן הצלחה אין אלע ענינים.
בעזרת ה' יתברך
ערב שבת קודש פרשת בראשית, מברכים החודש, כ"ו תשרי, שנת תשפ"ג לפרט קטן
לכבוד ... נרו יאיר
מאך שיינע שבת סעודות. עס דארף נישט זיין קיין לאנגע סעודות; דער עיקר, עס זאל זיין סעודות מיט זמירות און שיינע דיבורים פון אמונה, פון תפילה; גרייט זיך אן א שיינע מעשה - אדער פון תפילה אדער פון א צדיק.
געב אכטונג ווי אזוי דו רעדסט צו דיינע עלטערן; רעד מיט דרך ארץ און עהרע. עס איז גארנישט ווערד וואס מען טוט צו העלפן די עלטערן אויב מען רעדט מיט חוצפה, אפילו דו געבסט געלט פאר דיינע עלטערן, אויב טיילסטו זיי איין וואס צו טון - איז דאס גארנישט ווערד. חכמינו זכרונם לברכה זאגן (ירושלמי פאה א, א): "יֵשׁ שֶׁהוּא מַאֲכִיל אֶת אָבִיו פַּטוּמוֹת" עס איז דא אמאל איינער וואס געבט צו עסן פאר זיינע עלטערן געשטאפטע גענז, "וְיוֹרֵשׁ גֵיהִנָם" און ער גייט אין גיהנום, אויב ער רעדט צו זיי מיט זלזול.
דאס זעלבע זאלסטו אכטונג געבן נישט צו רעדן אויף דיין שווער און שוויגער; כל שכן אז דו זאלסט נישט טשעפען דיין ווייב מיט אירע עלטערן. געב אכטונג אויף איר כבוד, און געב אכטונג אויף דיינע קינדער'ס געזונט; אז קינדער הערן ליצנות אויף זיידע און באבע - וואקסן זיי קרום.
דאס בעסטע איז אז דו זאלסט נעמען דעם רבינ'ס סדר דרך הלימוד (כמבואר בשיחות הר"ן, סימן עו), לערנען די הייליגע תורה אפילו אן פארשטיין - וועסטו ווערן אן ערליכער איד און א גרויסער צדיק. נעם א משניות, א גמרא - און הויב אן זאגן די ווערטער אפילו אן פארשטיין, לערן א פרק נאך א פרק, א בלאט נאך א בלאט; אלעס וועט זיך ביי דיר טוישן, דו וועסט ווערן אן ערליכער איד און א גרויסער צדיק; ווען מען לערנט די תורה ווערט מען צוגעקלעבט צום אייבערשטן.
נעכטן בין איך געווען א גאנצן טאג אין שטעטל. אויפ'ן וועג האב איך זיך אפגעשטעלט אין קרית יואל מנחם אבל זיין אונזער טייערער חבר, דער חשוב'ער מלמד ... וואס זיצט שבעה נאך זיין טאטע. עס איז געווען אזוי אינטערעסאנט, "בא לחזק" איך בין געקומען מחזק זיין, "ונמצא מחוזק" און איך בין ארויס מחוזק; ווען מען טרעפט זיך מיט אנשי שלומינו הויבט אן גיין פייער, מען פארגעסט וואס טוט זיך ארום זיך, מען רעדט פון אמונה מיט אזא פייער.
פון דארט בין איך געפארן קלאפן א מזוזה אינעם נייעם בנין וואס מיר גייען יעצט נוצן פאר א פלאץ וואו מען וועט קענען נוצן קאמפיוטערס צו קויפן זאכן און ערלעדיגן זאכן אן דארפן ארייננעמען א קאמפיוטער אין שטוב, אן דארפן ארייננעמען א טעלעפאן אין שטוב. דארט וועט אויך זיין א געשעפט פאר קליידער פאר יונג און אלט - פאר ממש בחינם; דאס איז ביי מיר זייער א חשוב'ע זאך, צו קענען צושטעלן פאר אנשי שלומינו א וועג צו לעבן אן קיין חובות.
פון דארט בין איך געגאנגען צום בנין הדפסה מחזק זיין די מדפיסים. ווען מען קומט אריין אין בנין הדפסה זעט דאס אויס ווי א חלום, עס שטייען אינגעלייט און דרוקן ספרים, קונטרסים; הונדערטער טויזנטער ספרים און קונטרסים וואס רעדן און פארשפרייטן אמונה, חיזוק און עצות פאר'ן לעבן.
פון דארט בין איך געפארן צום בנין התלמוד תורה. איך האב געדאווענט מנחה מיט די קינדער, נאכדעם בין איך געווען אין די כיתות, איך האב גערעדט מיט די קינדער. וואס זאל איך דיר זאגן, די קינדער זענען אזוי ליכטיג, אזוי טייער, אזוי ריין; אנגעפילט מיט אמונה, מיט תפילה. יעדער האט מעשיות פון תפילה, ווי נאר איך קום אריין אין חדר לויפן מיר די קינדער נאך מיט מעשיות פון תפילה.
איך בין געגאנגען קוקן דעם נייעם בנין התלמוד תורה; עס זעט שוין אויס כמעט פערטיג, איך האף צום אייבערשטן מען וועט אריינגיין אינעם נייעם בנין בקרוב.
פון דארט בין איך געגאנגען קוקן די נייע הייזער וואס מען בויט יעצט אין שטעטל, און געגאנגען קלאפן מזוזות ביי נייע הייזער; ביי מיין זון, און ביים גבאי פון דעם נייעם בית המדרש פעולת הצדיק אויף די גאס רע"ד קלי"ף. אויך בין איך געגאנגען קוקן דעם נייעם בית המדרש פעולת הצדיק; עס איז א שיינע ווארעמע ווינקל.
מיר זוכן צו בארגן א ספר תורה, (אויב דו ווייסט ווער עס קען מיר פארבארגן א ספר תורה פאר א שטיק צייט - לאז מיר וויסן, נאך אביסל ענדיגן מיר שרייבן פרישע דריי ספרי תורה).
פון דארט בין איך אהיימגעקומען און גלייך געגעבן די שיעור.
איך דארף דיר נאך שרייבן פון אונזער שיינע יום טוב וואס מיר האבן געהאט, ועוד חזון למועד.
דעם שבת וועל איך אם ירצה ה' זיין אין וויליאמסבורג.
א פרייליכן שבת.
בעזרת ה' יתברך
יום א' פרשת וזאת הברכה, י"ד תשרי, ערב סוכות, שנת תשפ"ג לפ"ק
לכבוד ... נרו יאיר
איך קען נישט צו זיך קומען פון וואס דו האסט מיר דערציילט די יאר ביי פדיון נפש, אז דיין ווייב איז אפגעשיידט פון דיר פאר אפאר יאר. קיינער קען דאס נישט אפילו חלומ'ען, פון אינדרויסן זעט אויס אלעס ביי דיר אזוי גלאנציג, און שטילערהייט איז בכלל נישטא קיין לעבן צווישן דיר און דיין ווייב.
בעט דעם אייבערשטן עס זאל אריינגיין אין איר א רוח טהרה, מיט תפילה קען זיך אלעס טוישן. אויך זאלסטו רעדן צו איר; האב נישט מורא צו רעדן צו איר פון דעם. זאג איר: "מיר מוזן גיין צו א רב, מיר קענען נישט לעבן אזוי; מען קען נישט לעבן אנדערש ווי דער אייבערשטער זאגט, מען קען נישט לעבן אנדערש ווי די תורה לערנט אונז".
אז דו וועסט זיין שטארק מיט די צוויי זאכן, איינס, דו וועסט בעטן דעם אייבערשטן טאג נאך טאג עס זאל אריינגיין אין איר א רוח טהרה, זי זאל ווערן געזונט, זי זאל ווערן ערליך. און צווייטנס, דו וועסט רעדן צו איר אן קיין פחד און אן קיין טשעפען, דו וועסט רעדן צו איר פון טון די ווילן פונעם אייבערשטן און אז 'מיר מוזן גיין צו א רב, אן ערליכער רב, וואס זאל אונז מדריך זיין ווי אזוי צו לעבן', און אז זי וועט דיך איבערקלוגן, זי וועט דיך שטיל מאכן מיט איר אויבער'חכם'קייט זאלסטו נישט מורא האבן אויפצוברענגען דעם שמועס נאכאמאל און נאכאמאל - וועסטו זען אז זאכן וועלן זיך טוישן צום גוטן.
א גוט יום טוב.
בעזרת ה' יתברך
יום ד' פרשת כי תצא, י"א אלול, שנת תשפ"ב לפרט קטן
מרת ... תחי' ברסלב, ליבערטי
איך האב ערהאלטן אייער בריוו.
דאס וואס איר פרעגט, ווען איר זענט אנגעשטרענגט, איר קומט נישט אן צו אייער ארבעט וכו' כו' - אויף וואס זאלט איר צילן זאל געטון ווערן דאס ערשטע; די וויכטיגסטע איז, ווען אייער מאן קומט אהיים - זאל ער האבן וואס אריינצונעמען אין מויל, דאס איז די וויכטיגסטע. איר דארפט נישט צילן אויף פענסי עסן, זיך אנטון די שענסטע אדער די שטוב זאל שפיגלען, ווייל דאס וויכטיגסטע איז אז אייער מאן זאל עסן און זאט ווערן, נאכדעם קען מען אינאיינעם צאמנעמען די שטוב און מען קען אלעס ערלעדיגן.
א קלוגע פרוי שטעלט אויס די שטוב מיט א סדר, מען מאכט זיך גרינג, מען לאזט נישט זאכן אויף די לעצטע מינוט. איידער מען גייט שלאפן טראכט מען שוין פון מארגן; וואס גייט מען עסן מארגן? מען נעמט שוין ארויס פארפרוירענע פלייש וכדומה עס זאל זיין גרייט אינדערפרי צו קענען קאכן.
אזוי אויך מיט'ן ריין מאכן די שטוב; מען ווארט נישט ביז עס זאל אויסקוקן ווי א מלחמה, מען רוימט אביסל דא, אביסל דארט, און אפילו מען גייט האבן אין די קומענדיגע טעג א רוימערקע - לעבט מען נישט מיט הפקירות, מען לאזט נישט די שטוב גיין אויף רעדער מיט'ן חשבון אז שפעטער אין וואך וועט די רוימערקע ריין מאכן.
אזוי אויך מיט די וועש; מען ווארט נישט ביז עס איז שוין נישטא קיין קליידער, מען לעבט מיט יראת שמים, מיט חשבון.
התבודדות קען מען מאכן בשעת מען טוט די ארבעט; ביים קאכן, וואשן און רוימען - קען מען רעדן צום אייבערשטן; אים דאנקען און לויבן און אים בעטן אויף וואס מען דארף.
אויך איז גוט אנצוצינדן לעבעדיגע ניגונים ביים טון די ארבעט; אזוי גייט אלעס גרינגער, ווייל מיט שמחה גייט אלעס גרינגער.
דער אייבערשטער זאל העלפן איר זאלט האבן הצלחה אין אלע ענינים.
א כתיבה וחתימה טובה, א גוט געבענטשט יאר.
בעזרת ה' יתברך
יום ב' פרשת שופטים, ב' אלול, שנת תשפ"ב לפרט קטן
מרת ... תחי'
אזוי איז ביי אלעמען, נאכן ערשטן קינד דארף מען זיך צוגעוואוינען צום נייעם לעבנ'ס שטייגער. ביז יעצט איז מען נישט געווען צוגעבינדן צו גארנישט, מען איז געקומען און געגאנגען ווען מען האט געוואלט און וואס מען האט געוואלט, יעצט, מיט א קינד - גייט זיך נישט און עס קומט זיך נישט, עס איז דא א נייע סדר; דער קינד מאכט סדר, ווען ער וויל נישט שלאפן וועקן זיך אויף די עלטערן, און ווען דאס קינד איז נישט רואיג ווערן אלע אומרואיג, דאס איז א נייע זאך פאר א יונגע מאמע'לע.
אבער דאס איז נישט שלעכט אדער שווער, עס איז פשוט אנדערש פונעם לעבן ביז אהער, און ווען עס וועט אריבערגיין אביסל צייט און איר וועט שוין זיין צוגעוואוינט צום נייעם לעבן - וועט איר נאר וועלן נאך קינדער.
דאנקט און לויבט דעם אייבערשטן אז איר האלט אין די האנט א געזונט קינד; אייערע ליפן זאלן נישט אויפהערן זאגן: "שכוח אייבערשטער!"
א כתיבה וחתימה טובה.
בעזרת ה' יתברך
יום ב' פרשת ראה, כ"ה מנחם-אב, שנת תשפ"ב לפרט קטן
לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר
יעצט ווען דו בויסט דיין שטוב, זאלסטו אוועקשטעלן א פעסטע פונדאמענט; נאר אז מען לייגט גוטע יסודות - קען די שטוב האבן א קיום.
די יסוד זאל זיין די דריי תפילות, זיי נישט מוותר אויף דעם; גיי אין שול דאווענען שחרית, מנחה וערבית מיט מנין דיקא, מיט א סידור פון אינעווייניג; אזוי וועסטו בויען א שיינע שטוב.
זאג נישט: "מארגן וועל איך אנהויבן", זאג נישט קומענדיגע וואך, חודש, יאר - וועל איך אנהויבן, הויב היינט אן דאווענען די דריי תפילות מיט מנין.
עס וועט דיר נאר בעסער ווערן דיין שלום בית; דיין ווייב וועט דיך מער ארויפקוקן, זי וועט זיך בארומען פאר אלע אירע פריינט אז זי האט א מאן וואס איז גוט צו איר, און איז שטארק מיט דאווענען די דריי תפילות.
א כתיבה וחתימה טובה.
בעזרת ה' יתברך
ערב שבת קודש פרשת ואתחנן, חמשה עשר באב, שנת תשפ"ב לפרט קטן
מיין טייערער ... נרו יאיר ברסלב, ליבערטי
אפשר דאך קענסטו מיר העלפן? איך וויל אזוי שטארק אז דא אין שטעטל זאלן די אינגעלייט זיין ריין און זויבער, זיי זאלן נישט האבן אין שטוב קיין שום כלים. גלייך ווען מיר האבן אנגעהויבן רעדן פון בויען די שטעטל, פון די ערשטע זאכן האב איך געבעטן די הנהלה אז איך דארף א קיאסק, איך וויל נישט אינגעלייט זאלן אריינברענגען אין שטוב קיינע כלים.
מיר האלטן יעצט דריי יאר פונעם שטעטל און עס איז גארנישט דא. איך בעט דיר, העלף מיר, וואס האב איך פון די שטעטל, וואס דארף איך א שטעטל? איך וויל דאך נאר דאס, אז מען זאל לעבן דא בקדושה ובטהרה.
יעדן צווייטן טאג הער איך אז נאך און נאך קויפן זיך טעלעפאונס, טעבלעט, ווייל זיי האבן נישט קיין וועג ווי אזוי צו לעבן; זיי זענען גערעכט, מען דארף קענען זען אימעילס, מען דארף קענען זען די באנק וכו' וכו'; אפשר דאך קענסטו זיין דער גוטער שליח.
די קיאסק וואס איז יעצט דא איז סתם חוזק געמאכט פון מענטשן און פון מיר; וואו קיאסק, וואס קיאסק... אפשר ווילסטו נעמען מיין דירה העכער דעם בית המדרש? איך וועל פרעגן מיין ווייב אויב עס איז אינטערעסאנט, אויב זי איז מסכים. עס האט געהייסן אז איך וועל מאכן די כולל ביי מיר אין די דירה, למעשה, דער דיין שליט"א, דער ראש הכולל - וויל ענדערש עס זאל בלייבן אונטן אין שול.
געדענק וואס איך זאג דיר, די אלע וואס פירן זיך בתמימות, זיי פאלגן צדיקים, פאלגן ערליכע אידן, נעמען נישט אריין אין שטוב קיין שום כלי וואס האט אינטערנעט - די וועלן בלייבן מיט ערליכע דורות, און די אויבער חכמים וואס מאכן חוזק פון די ווערטער פון צדיקים און האלטן זיך קלוגער, ווער ווייסט וואס וועט זיין מיט די דורות הבאים...
אזוי איז געווען מיט זעכציג יאר צוריק, די הייליגע צדיקים האבן געשטורעמט א וועלט מען זאל נישט האבן אין שטוב קיין טעלעוויזשן מיט ראדיא, די וואס האבן געפאלגט - די האבן אייניקלעך און איר אייניקלעך נאמנים לה', און די אידן וואס האבן געלאכט, זייערע אייניקלעך נעבעך זענען אויסגעמישט, השם ישמרינו.
אויך בעט איך דיר זייער, גיי אביסל שפאצירן, זיי זיך מתבודד; האסט דאך ארום דיין שטוב א שיינעם פעלד, קענסט ארומגיין אין דיין פעלד צווישן די גראז און זינגען צום אייבערשטן:
"טאטע, איך וויל זיין אן ערליכער איד, דער יצר הרע ברענט און בריט, ער לאזט מיר נישט אפ, ער ווארפט מיר כסדר אראפ; טאטע, וויפיל איך פרוביר, עס געבט זיך גארנישט קיין ריר, איך ווער נאר אלץ ווייטער און ווייטער פון דיר, טאטע זיסער, העלף מיר".
אוי ווי זיס, אוי ווי געשמאק - ווען מען רעדט זיך אויס דאס הארץ מיט'ן באשעפער, די לעבן ווערט א גוטע זאך, מען האט א וועג ארויס פון יעדע פראבלעם.
א גוט שבת.
בעזרת ה' יתברך
ליל שישי פרשת ואתחנן, חמשה עשר באב, שנת תשפ"ב לפרט קטן
מרת ... תחי' ברסלב, ליבערטי
איך וויל אייך מחזק זיין איר זאלט בלייבן ווייטער מיט אייער הייליגקייט פון זיך שערן די האר. איך האב געהערט פון מוהרא"ש זכותו יגן עלינו אזויפיל מאל ווי ער האט געקרעכצט און געוויינט, ער האט געזאגט: "א שאד, פאר די ביסל האר האלט מען צוריק די גאולה; א שאד, פאר די ביסל האר איז דא אזויפיל צרות אויף די וועלט, א שאד פאר די ביסל לייזיגע האר זאל מען פארלירן די קינדער".
איך בעט אייך זייער, בלייבט שטארק מיט אייער אידישקייט. איך האב זיך מוסר נפש געווען פאר אייך, פאר אייער שידוך; איך האב באקומען נאר בזיונות און שפיכות דמים, מען רעדט אויף מיר כל דבר אסור כאחד הרקים; איך טו ווייטער, איך וויל אריינברענגען קדושה וטהרה ביי אידישע קינדער.
יעצט הער איך אז עס הויבט זיך אן א נייע זאך, עס זענען דא פרויען וואס מאכן זיך די נעגל. וויסן זאלט איר, מוהרא"ש האט געזאגט אז מען טאר דאס נישט טון, איך ווייס מעשיות פון יונגע פארפעלקער וואס מוהרא"ש האט זיי חתונה געמאכט און זיך געפארעט מיט זיי, ער האט זיך איינגעטונקען אין בלאטעס ארויס צו שלעפן טייערע אידישע נשמות וואס זענען נעבעך אראפגעפאלן, "הָאֱמֻנִים עֲלֵי תוֹלָע", טייערע אידישע קינדער, "חִבְּקוּ", האבן ליב באקומען, "אַשְׁפַּתּוֹת", מיסט (איכה ד, ה). מוהרא"ש האט זיך אזוי אראפגעלאזט צו זיי מיט אזא רחמנות, ביז די צוויי זאכן, די האר מיט די נעגל; מוהרא"ש האט געוויינט און זיך געבעטן: "געבט מיר די צוויי זאכן, שערט אייך אפ די האר און שמירט נישט די נעגל; איך זאג אייך צו די וועלט און יענע וועלט".
וואס זאל איך אייך זאגן, עס איז אריבער שוין צען יאר, די וואס האבן געפאלגט - די האבן הערליכע ליכטיגע משפחות. דא אין שטעטל וואוינען טייערע משפחות וואס האבן געהאט די נסיונות פון האר און שמירן די נעגל, אבער זיי האבן געפאלגט דעם צדיק, זייערע שטובער זענען ליכטיג, און ליידער זענען געווען געציילטע וואס האבן נישט געפאלגט, און עס איז שוין גארנישט געבליבן פון זייערע שטובער.
היינט האב איך געגעבן א שיעור פאר בית פיגא תלמידות, איך האב גערעדט צו זיי פון דעם ענין ביז איך האב געמוזט ענדיגן ווייל עס האט מיר אנגעהויבן דרוקן די הארץ פון דעם וואס איך הער יעצט אז מען וויל זיך שמירן די נעגל און מען וויל בלייבן מיט די האר.
איך האב געעפנט די שטעטל מיט בלוט און שווייס, מיין לעבן געב איך אוועק פאר די שטעטל; מיין ווייב, מיינע קינדער - אלעס האב איך געלייגט אין די זייט צו בויען א ליכטיגע פלאץ, יעצט ווען איך הער אז דא אין די קהילה איז אנגעקומען די צוויי שרעקעדיגע קליפות פון נעגל און האר - ווערט מיר פשוט שלעכט.
איך וויל אייך שטארקן איר זאלט נישט נאכגיין די וואס מאכן זיך די נעגל און די האר, עס וועט אייך גארנישט העלפן. אפשר מיינט איר אז מען ווערט פרייליך, מען ווערט צופרידן; ניין און נאכאמאל ניין! עס מאכט נישט פרייליך, עס מאכט גארנישט אויס, עס ברענגט נאר מער און מער עצבות און מרה שחורה.
איך בעט אייך זייער, שרייבט מיר צוריק.
בעזרת ה' יתברך
יום ב' פרשת מטות מסעי, כ"ו תמוז, שנת תשפ"ב לפרט קטן
מרת ... תחי' ברסלב, ליבערטי
איך האב ערהאלטן אייער בריוו.
איך בעט אייך זייער איר זאלט זיך שטארקן מיט אלע אייערע כוחות צו טון די שטוב ארבעט, לאזט זיך נישט נאך. שטייט אויף אינדערפרי, געבט איבער דעם טאג פאר'ן אייבערשטן און בעטס אים איר זאלט האבן כח צאמצונעמען די שטוב, מאכן די וועש און אנגרייטן נאכטמאל פאר אייער מאן נרו יאיר.
ווי שווער איז שוין צו מאכן נאכטמאל? ווי שווער איז צו קאכן צוויי שטיקלעך פלייש פאר אייך און אייער מאן? אז אייער מאן איז א סבלן און א וותרן, ער וועט גארנישט קאמפלעינען - מעגט איר נישט נעמען עדווענטידזש פון דעם; מילא עס גייט אריבער א טאג וואס מען קומט נישט אן צו קאכן נאכטמאל - דאס קען מען דערהערן, אבער עס זאל אריבערגיין וואכן אן קאכן, אן גארנישט טון - דאס איז נישט גערעכט.
נעמט זיך צאם, בעטס דעם אייבערשטן ער זאל אייך געבן כח צו טון די שטוב ארבעט, זייט נישט קיין כפוי טובה, איר האט באקומען אזא טייערער מאן, נישט יעדער איז זוכה צו דעם; דארפט איר אים שעצן, אים אפווארטן מיט עסן, מיט א ריינע שטוב, מיט וועש וכו' וכו'.
בעזרת ה' יתברך
יום ה' פרשת פנחס, כ"ב תמוז, שנת תשפ"ב לפרט קטן
מרת ... תחי'
הכנסת אורחים איז א גרויסע מצוה, אבער מען דארף אכטונג געבן אויף די יראת שמים פון די אייגענע קינדער. אזוי ווי דער רבי האט געזאגט פאר רבי נתן, ער זאל נאר נעמען געסט וואס די קינדער וועלן קענען זיצן מיט זיי ביים טיש (עיין אשר בנחל חלק כ, מכתב ג'סא; מסכת אבות עם פירוש חסדי אבות, עמוד יד).
געבט אכטונג אז אייער שטוב זאל זיין א שטוב פון יראת שמים, אייערע קינדער זאלן אויפוואקסן ערליך און ריין. די הייליגע מלאכים וואס קומען שבת ביינאכט זאלן נישט גלייך ארויספליען, אז מען זיצט נישט בצניעות חס ושלום.
דאנקט און לויבט דעם אייבערשטן פאר אייער שיינע משפחה, איר האט א טייערער מאן מיט ליכטיגע קינדער; דער אייבערשטער זאל העלפן זיי זאלן אויסוואקסן ערליכע אידן, איר זאלט זען אסאך נחת פון זיי אלע.
בעזרת ה' יתברך
יום ה' פרשת בהעלותך, י"ז סיון, שנת תשפ"ב לפרט קטן
מרת ... תחי' ברסלב, ליבערטי
איר פרעגט מיר וואס צו טון, אויב איר זאלט ארויסנעמען אייער קינד פון בית פיגא, ווייל מאמעס פון אנדערע קינדער דערציילן אייך אז אייער טאכטער איז נישט וואויל אין סקול, און איר ווייסט פון גארנישט, קיינער רופט אייך נישט פון סקול, ווילט איר וויסן וואס צו טון.
איך וואלט אייך געראטן א בעסערע עצה, אפשר זאלט איר מער נישט רעדן און אויסהערן די פרויען וואס קומען אייך מצער זיין, אזוי ווי רבי נתן זכרונו לברכה האט געזאגט פאר איינעם וואס פלעגט אים כסדר ברענגען לשון הרע, דערציילן וואס דער ... רב רעדט קעגן אים, האט אים רבי נתן געזאגט: "דער ... רב איז נישט מיין מתנגד, דו ביסט מיין מתנגד, דו מאכסט מיר משוגע, דו דערציילסט מיר זאכן וואס איך דארף נישט הערן".
אזוי אויך איז ביי אייער פאל, איר שיקט אייערע קינדער אין אונזערע מוסדות, מיר האבן זייער איבערגעגעבענע לערערינס, און ווער רעדט נאך פון די מנהלת; וואו איז דא אזא מנהלת וואס יעדע קינד איז ביי איר ווי אן אייגן קינד.
מען געבט זיך אפ מיט אייער קינד ווי די טייערסטע זאך, און אז זאכן פאסירן און די מנהלת פארשטייט אז עס איז בעסער נישט איבערצוזאגן פאר די עלטערן, עס וועט נאר קאליע מאכן, איז וואס דארפט איר אויסהערן פרויען וואס האבן איבריגע מאס רייד, וואס ווייסן נישט ווען צו רעדן און ווען צו שווייגן?!
איר זענט די מאמע, איר האט די רעכט צו מאכן מיט אייערע קינדער ווי אזוי איר פארשטייט; אז איר ווילט ארויסנעמען קען איך אייך נישט אפשטעלן, אבער איך קען אייך זאגן זייער קלאר, מיר טוען פאר אייערע קינדער, פאר אלע, פון ארויף ביז אראפ, אינגלעך מיידלעך – דאס בעסטע, מען לייגט אריין אין זיי זייער אסאך כח.
צעברעכט זיך נישט, צעקלאפט זיך נישט; איר זענט א גוטע מאמע און אייערע קינדער זענען זייער טייער, אייער משפחה איז ביי מיר זייער חשוב, און אז אייערע קינדער פאלגן אייך נישט – איז גארנישט, מיינע קינדער ווילן אויך טון וואס זיי ווילן, און איך דארף זיי מחנך זיין, זיי פאלגן נישט מיין ווייב, מיט דעם ווייס איך אז זיי זענען נישט שלעכטע קינדער.
דאס וואס איר שרייבט מיר "מען דארף אוועקנעמען די קינדער פון מיר"; אלע מאמעס טראכטן אמאל אזוי 'אפשר דארף מען אוועקנעמען די קינדער?'
איך בעט אייך זייער, צעברעכט זיך נישט; איר זענט א גוטע מאמע און אייערע קינדער זענען טייערע קינדער, געבט זיי גוטע ווערטער, בויט זיי אויף.
איך האב אייך שוין געשריבן צוויי יאר צוריק א תפלה צו זאגן יעדן טאג, איך שיק אייך איבער נאכאמאל די אלטע בריוו, זעט צו זאגן יעדן טאג די תפלה:
"רבונו של עולם, העלף מיר אז היינט זאל איך נישט שרייען אויף מיינע קינדער. העלף מיר אז מיינע קינדער זאלן מיך פאלגן גלייך ווען איך בעט זיי, מיינע קינדער זאלן הערן ווען איך רעד צו זיי און זיי זאלן זיך נישט שפארן מיט מיר.
הייליגער באשעפער, העלף מיר איך זאל רעדן שיין צו מיין מאן און צו מיינע קינדער, איך זאל זיי נישט פארשעמען און איך זאל חס ושלום נישט שרייען אויף זיי מיאוס'ע ווערטער.
הייליגער באשעפער, העלף מיר איך זאל זיך נישט אויפרעגן ווען מיינע קינדער פאלגן נישט גלייך ווען איך זאג זיי עפעס צו טון, איך זאל געדענקען אז: 'קינדער זענען קינדער'; איך זאל זיי ליב האבן און איך זאל נישט ווערן פארלוירן און גערעגט אויב זיי פאלגן נישט.
איך געב זיך אינגאנצן איבער צו דיר הייליגער באשעפער, איך געב דיר איבער אלע מיינע מחשבות, אלע מיינע דיבורים און אלע מיינע מעשים פונעם היינטיגן טאג און פון אלע מיינע טעג. הייליגער באשעפער, העלף מיר אז איך זאל זיין גוט-מוטיג, ווייל ווען איך בין פרייליך איז מיין מאן פרייליך, און אז איך און מיין מאן זענען פרייליך וועלן די קינדער זיין רואיג און צופרידן.
הייליגער באשעפער, העלף מיר און העלף מיין מאן אז מיר זאלן קענען אויפציען א שיינע ערליכע שטוב, און מגדל זיין אונזערע קינדער צו תורה און צו עבודת השם יתברך.
רבונו של עולם, איך דארף גארנישט און איך וויל גארנישט - נאר ערליכע קינדער, איך וויל זוכה זיין צו קינדער וואס וועלן ליכטיג מאכן דער וועלט, קינדער וואס וועלן נאר טון דיין ווילן.
הייליגער באשעפער, העלף מיר איך זאל קענען חתונה מאכן מיינע קינדער יונגערהייט און גרינגערהייט; מיינע קינדער זאלן זיין אפגעהיטן פון אלעם שלעכטס און זיי זאלן האבן נאר ערליכע חברים".
בעזרת ה' יתברך
יום ד' פרשת נשא, ט' סיון, שנת תשפ"ב לפרט קטן
מרת ... תחי'
איך האב ערהאלטן אייער בריוו.
איך פריי זיך צו הערן אז אייער לעבן האט אויפגעלעבט, די שלום בית איז געווארן הערליך, אייער מאן האט אויפגעלעבט, ער האט צעבראכן זיין כלי; עס איז אזוי גוט ווען מען האט א צדיק, דאס לעבן איז אזוי זיס מיט'ן הייליגן רבי'ן.
בנוגע אייער פראגע וכו'; איר קענט גיין אין שטוב פאר אייער מאן אזוי ווי איר ווילט גיין וכו'. יעצט ווען די קינדער זענען קליין איז זיכער נישט קיין פראבלעם, שפעטער ווען די קינדער ווערן גרעסער איז בעסער זיי נישט צו צעמישן; דעמאלט, נאר פריוואט וכו', גייט מען וכו'.
בנוגע עסן געזונט; איר האט מן הסתם נישט גוט פארשטאנען, מיר מאכן נישט אוועק דאס עסן געזונט, אוואי דארף מען עסן געזונט, מען דארף אכטונג געבן אויף געזונט; מען דארף אבער קענען באלאנסירן די זאך, נישט מאכן אן אמונה פון דעם, מען דארף בעטן דעם אייבערשטן צו וויסן וויפיל אכטונג צו געבן.
בנוגע אז איר קומט נישט אן מיט די שטוב ארבעט, די פיצלעך קינדער האלטן אייך פארנומען א גאנצן טאג, אמאל פלעגט איר האלטן די שטוב זייער מסודר, אבער היינט ווייסט איר נישט וואס צו טון וכו'; וויסן זאלט איר, אזוי איז ביי אלע אידישע הייזער, אנהויב ווען מען האט נאר קליינע פיצלעך קומט מען נישט אן מיט די ארבעט, מיט די צייט, ווען די קינדער וואקסן אונטער - ווערט גרינגער, מען נעמט אריין די קינדער אין די ארבעט.
ביז דערווייל זאלט איר טון אביסל דא, אביסל דארט; טוט נאך א קלייניקייט, נאך א קלייניקייט. חכמינו זכרונם לברכה זאגן (ירושלמי שבת, כ:) ווען עס קומט שבת טאר מען נישט רייניגן דער ערד, מען טאר נישט גיסן וואסער, אבער "אִשָׁה פִּיקַחַת", א קלוגע פרוי, "מֵדִיחָה כּוֹס כַּאן", שווענקט אפ א גלעזל דא, "קְעָרָה כַּאן", א טעלער דארט, "תַּמְחוּי כַּאן", א טאפ דא, "וְנִמְצֵאת מְכַבֶּדֶת אֶת בֵּיתָהּ בְּשַׁבָּת" - ביז די גאנצע שטוב ווערט ריין; דאס איז די חכמה פון א אידישע פרוי, מען מאכט אביסל דא, אביסל דארט - ביז די גאנצע שטוב ווערט מסודר.
בנוגע התבודדות, אייער קאפ פליט אוועק, איר קענט זיך נישט מצמצם זיין וכו'; דער הייליגער רבי זאגט (שיחות הר"ן, סימן ערה) דאס אליינס, דאס וואס מען זיצט גרייט צו רעדן צום אייבערשטן - איז שוין אויך זייער חשוב, אפילו מען קען נישט עפענען דאס מויל.
א גוטע עצה וואלט געווען איר זאלט זיך מאכן א תפילה צעטל, שרייבט ראשי פרקים פון זאכן וואס איר ווילט בעטן, זאכן זיך דורך צו שמועסן, און גייט מיט'ן צעטל זאך נאך זאך, און זייט מרחיב בדיבור, ברייטערט אויס יעדע בקשה.
בנוגע אייער פראגע אויב טעקסט מעסידזש איז א פראבלעם פאר א פרוי; דער ענטפער איז, עס ווענדט זיך אויף וואס מען נוצט טעקסט, אויב מען נוצט עס פאר וויכטיגע זאכן, זיך שרייבן מיט'ן מאן אדער עלטערן - איז דאס נישט קיין פראבלעם, אבער אויב מען זיצט אויף גרופס - איז דאס זייער שעדליך, עס לאזט נישט לעבן, עס לאזט נישט טון די שטוב ארבעט, עס רויבט אוועק די מאמע פון אירע קינדער.
בעזרת ה' יתברך
יום ה' פרשת אחרי ב', כ"ז ניסן, שנת תשפ"ב לפרט קטן
מרת ... תחי'
איך האב ערהאלטן אייער בריוו.
איך בין מתפלל פאר אייך אלעס זאל זיין בנקל ובנחת.
מען קען שיקן די קינד צו די עלטערן.
אייער שוועסטער זאל זיך נישט איבערשטרענגען אין הפצה אויפ'ן חשבון פון שטוב; קודם קומען די קינדער און די מאן, נאכדעם קען מען טון הפצה.
דער אייבערשטער זאל העלפן איר זאלט האבן הצלחה אין אלע ענינים.
