בריוון פונעם ראש ישיבה שליט"א

#89 - נעבעך פאר די ערליכע פרויען וואס מיינען אז דאס איז צניעות
צניעות, אידישע שטוב, פרום

בעזרת ה' יתברך - יום א' פרשת נשא, ג' סיון, מ"ז לעומר, שנת תשפ"ד לפרט קטן


 


מרת ... תחי'


אייער מאן האט מיר געשריבן אז לעצטנס זענט איר נישט רואיג מיט אייער צניעות, איר האלט איר זענט נישט גענוג צניעות'דיג, אייער מאן זאגט ער מיינט דאס קומט זייט איר הערט אויס די האטליין פון די 'פרומע שטן' וואס מאכן משוגע אידישע פרויען מיט צניעות שלא על פי תורה.


איך האב געפרעגט אייער מאן, אויב איך וועל אייך שרייבן צי איר וועט מקבל זיין, האט ער געענטפערט: "יא, אודאי", דעריבער שרייב איך אייך, און איך בעט אייך, פאר אייער טובה און פאר די טובה פון אייער שטוב - זאלט איר מער נישט קלינגען צו די 'פרומע שטן', נישט אויסהערן זייערע שיטות, נאר אויסהערן דעת תורה; וואס די ערליכע רבנים זאגן, און וואס די תורה זאגט.


די האטליין פון די 'פרומע שטן' מאכט חרוב אידישע שטיבער און די האבן שוין חרוב געמאכט זייער אסאך שטיבער, די 'פרומע שטן' האט נישט קיין דעת תורה, זיי מאכן חוזק פון האבן דעת תורה, זיי גייען מיט זייער קרומע שכל, און נעבעך פאר די ערליכע פרויען וואס מיינען אז דאס איז צניעות.


די אראבער שטעלן זיך אויך אהער כאילו זיי זענען פרום, זיי טוען זיך אן מיט ליילעכער ארומגעבינדן וכו', אבער די הייליגע חכמים זאגן אונז דעם אמת (קידושין מט:): "י' קבים זנות ירדו לעולם", צען קב זנות איז דא אויף די וועלט, "תשעה נטלה ערביא כו'", און ניין קב האבן די אראבער.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#88 - די קליידער געשעפט איז פון די שענסטע זאכן אין די קהילה
שטעטל, טעלעפאן, אידישע שטוב, פרויען צאמקום, קליידער, בלעטל, נייען

בעזרת ה' יתברך - יום א' פרשת נשא, ג' סיון, מ"ז לעומר, שנת תשפ"ד לפרט קטן


 


מרת ... תחי', קרית ברסלב


איך האב ערהאלטן אייער בריוו.


איך פריי זיך זייער צו הערן אז איר שטארקט זיך מיט די וועכנטליכע פרויען צאמקום, איר שעפט זיך אן מיט פרישע כוחות פון די שיעור און פון זיך טרעפן מיט נאך פרויען, און פון די מעשיות פון תפילה וכו' וכו'.


עס קומט אייך א גרויסן דאנק פון מיר און בשם כל הקהילה אז איר לייגט אריין אזויפיל כוחות אין די קליידער געשעפט, וואו אנשי שלומינו קענען קויפן קליידער פאר נישטיגע פאר דאלער, און זיך שפארן פון אויסגעבן אזויפיל געלט, און פון בארגן, גנב'ענען, צעקוועטשען דעם מאן וכו' וכו'. די קליידער געשעפט אין שטעטל איז פון די שענסטע זאכן ביי אונזער קהילה, און וואויל איז אייך און פאר אלע העלפערס וואס לייגן צו א האנט בהתנדבות, אז די געשעפט זאל קענען אנגיין ווייטער מיטן פארקויפן פאר אנשי שלומינו קליידער פאר צוויי דריי דאלער.


בנוגע זאכן וואס מען דארף בעסער מאכן זאלט איר רעדן צו מרת ... תחי' און זי וועט איבערגעבן פאר איר מאן נרו יאיר, און זיי וועלן מאכן דאס בעסטע און דאס שענסטע. די פלאץ איז גאר קליין, איך האף צום אייבערשטן צו מאכן א גרויסע געשעפט, עס זאל זיין באקוועם פאר די פרויען איינצוקויפן, איך דארף די תפילות פון די איינוואוינער פון שטעטל צו קענען אויספירן מיינע פלענער.


בנוגע שרייבן אין די בלעטל; עס איז זייער א וויכטיגע זאך עס זאל זיין פאר אנשי שלומינו וועכנטליכע אויסגאבעס צו ליינען, איז דאס איז זיכער א גרויסע זכות פאר אלע פרויען וואס געבן אוועק צייט צו שרייבן שיינע זאכן צו ליינען.


אויף די פראגע וואס זאל זיין דער עיקר פון די שרייבווערק; ערשטנס דארף עס זיין געשריבן ציענדיג, עס זאל ציען די ליינער דאס צו וועלן ליינען, און די אינהאלט זאל זיין צו געבן כח פאר אידישע מאמעס וואס גייען אריבער יעדן טאג שווערע ארבעט; זיי מוטיגן און ווייזן די הייליגקייט פון ברענגען קינדער, האדעווען קינדער און אלעס וואס מען רעדט ביי די שיעורים.


בנוגע די נייען וכו'; אודאי און אודאי זאלט איר אנהאלטן דאס נייען, אויך זאלט איר אויסלערנען אייערע עלטערע טעכטער די פאך, עס איז א שיינע פאך פאר פרויען.


בנוגע וכו'; האלטס די שטוב ריין, ברענגט נישט אריין אין שטוב א כלי וואס זעט אפילו אויס ווי א סמארטפאון. מיר האט מען אויך געקויפט אזא כלי וואס האט אלע מוזיק, איך האב עס אבער נישט אנגענומען, איך וויל נישט האבן אין שטוב קיין שום שלעכטע זאך, און אפילו וואס זעט אויס שלעכט.


דער אייבערשטער זאל העלפן איר זאלט האבן הצלחה אין אלע ענינים.


 

#87 - איך זאג ענק צו; מיט תפילה וועט געשען א נס
תפילות אויף אידיש, שלום בית, אידישע שטוב

בעזרת ה' יתברך - יום ג' פרשת בהר, י"ג אייר, כ"ח לעומר, שנת תשפ"ד לפרט קטן


 


מיינע טייערע ... שיחיו


ביידע זאלן ענק יעדן טאג בעטן דעם אייבערשטן אויף די זאך וכו', מיט תפילה וועט געשען א נס; איך זאג ענק צו, אויב ענק וועלן יעדן טאג בעטן דעם אייבערשטן אויף ענקער שפראך: "הייליגער באשעפער העלף מיר אז מיין ווייב זאלן נישט האבן קיין פחד פון לעבן אינאיינעם", און זי זאל בעטן: "הייליגער באשעפער העלף מיר איך זאל נישט האבן קיין פחדים פון לעבן מיט מיין מאן, איך זאל זיין א געזונטע ווייב, אן אשה כשירה העושה רצון בעלה".


אויב וועלן ענק בעטן אויף דעם טאג נאך טאג מיט סבלנות – וועלן ענק זען א נס למעלה מדרך הטבע, איך האב דאס שוין מיטגעהאלטן אסאך מאל וואס עס איז געווען די פראבלעם מיט מאן און ווייב וכו' וכו', און מיט תפילה וסבלנות האט מען געזען ניסים.


עס איז כדאי דיין ווייב זאל זיין בקשר מיט מרת ... תחי', זי זאל איר לערנען וכו' און מחזק זיין וכו'.


איך בין געפארן קיין ארץ ישראל, איך וועל זיין ביי די צדיקים און בעטן פאר ענק.

#86 - איך וויל די מייז זאלן קומען אין מיין צימער
חינוך הילדים, טעלעפאן, אידישע שטוב

בעזרת ה' יתברך - יום ג' פרשת אמור, ו' אייר, כ"א לעומר, שנת תשפ"ד לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר


ווארף ארויס פון שטוב דיין טעלעפאן מיט דיין טעבלעט, אין א אידישע שטוב קומט נישט אריין די זאכן; לאז דיינע קינדער אויפוואקסן ערליך און געזונט.


א אינגערמאן דערציילט מיר, ער האט געזען מייז אין זיין דירה, האט ער פארשטאפט די לעכער מיט סטילוואל; פרעגט אים זיין קליינע טאכטער: "וואס איז די סטילוואל וואס דו לייגסט דא אריין אין די לאך?" זאגט ער: "דאס איז צוריק צו האלטן די מייז זאלן נישט קומען".


אפאר מינוט שפעטער זעט ער ווי זיין טאכטער שלעפט ארויס די אלע שטיקלעך סטילוואל, פרעגט ער איר: "פארוואס טוסטו דאס?" זאגט זי: "איך וויל די מייז זאלן קומען, עס איז אזוי זיס מייז, מאמי ווייזט מיר אויף איר טעלעפאן ווי די מייז שפילן זיך, איך וויל די מייז זאלן קומען אין מיין צימער איך וויל שפילן מיט זיי".


דער אינגערמאן זאגט מיר: "נישט גענוג מיין ווייב האט א טעלעפאן, וואס קען איך טון אז זי זאל נישט ווייזן פאר די קינדער...?"


בעט דעם אייבערשטן זאלסט קענען ביישטיין די נסיונות פון עקבתא דמשיחא, בלייבן ערליך מיט דיינע דורות.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#85 - אדער א טעלעפאן, אדער ערליכע דורות
חינוך הילדים, טעלעפאן, אידישע שטוב, בית פיגא

בעזרת ה' יתברך - יום א' פרשת קדושים, כ"ז ניסן, י"ב לעומר, שנת תשפ"ד לפרט קטן


מרת ... תחי', מנהלת בית פיגא, קרית ברסלב


איך האב נישט קיין ווערטער אייך צו באדאנקען אויף וואס איר טוט פאר אונזערע קינדער און פאר די סקול בית פיגא, און באזונדער דאנק איך אייך פארן באגלייטן די ווייבלעך, די תלמידות בית פיגא - נאך די חתונה, זיי צאמצונעמען, זיי געבן שיעורים, יעדע כיתה באזונדער, און זיך אפגעבן מיט זיי; די מצוה איז גאר גרויס, די מצוה וועט אייך באגלייטן בזה ובבא פאר אייך און פאר אייערע דורות.


האט נישט מורא צו רעדן צו די ווייבלעך קעגן האבן א טעלעפאן; רעדט פון דעם, זייט מחזק די תלמידות איבער דאס שעדליכקייט פון האבן א טעלעפאן, רעדט צו זיי ווי גליקליך מען איז אז מען פאלגט אלעס וואס די צדיקים זאגן, ווי גליקליך מען איז אז מען גייט נאך א צדיק.


אויך דארף מען רעדן אין סקול אין בית פיגא צו די עלטערע מיידלעך וואס גייען שוין באלד חתונה האבן פון נישט האבן א טעלעפאן וואס שטערט דאס לעבן, און פון זיין פעלזן פעסט קעגן די נסיונות הדור, ווייל די טעלעפאן איז סם המוות פאר ערליכע דורות, עס איז אדער אדער; אדער א טעלעפאן אדער ערליכע דורות.


דער אייבערשטער זאל העלפן איר זאלט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#84 - אלעס זאל זיך דרייען ארום די קינדער'ס סדר היום
קינדער, חיזוק פאר פרויען, הפצה, אידישע שטוב

בעזרת ה' יתברך - יום ג' פרשת ויקהל, כ"ה אדר א', שנת תשפ"ד לפרט קטן


 


מרת ... תחי', צפת


איך האב ערהאלטן אייער בריוו.


עס איז זייער גוט און זייער וואויל צו עוסק זיין אין הפצה, אבער נאך העכער און נאך וויכטיגער פאר א מאמע איז צו זען אז די קינדער זאלן זיין צייטליך אין חדר און אין שולע, נישטא אזא זאך קינדער זאלן קומען שפעט.


שטעלט אויס אייער טאג אז אלעס זאל זיך דרייען ארום די קינדער'ס סדר היום; צום ביישפיל אז מען וויל גיין באזוכן עלטערן, מען וויל גיין ביינאכט - דארף מען טראכטן עס איז טאקע זייער א גרויסע מצוה צו גיין צו עלטערן, אבער די קינדער דארפן גיין שלאפן צייטליך, אויפשטיין צייטליך און זיין אין חדר און אין שולע צייטליך, און אויב מען שלעפט קינדער ביינאכט צו עלטערן אדער צו מלווה מלכה'ס - איז יצא שכרו בהפסידו, עס לוינט נישט די גאנצע זאך.


איך זאג שטענדיג פאר די ווייבלעך וואס ווילן מיטהאלטן זומער די מלוה מלכה'ס, אז דאס איז גוט פאר די יונגע משפחות וואס האבן נאכנישט קינדער צו שיקן אין חדר, אדער פאר עלטערע משפחות וואס האבן שוין חתונה געמאכט די קינדער, אדער משפחות וואס האבן נאר טעכטער און ביי אונז אין אמעריקע איז נישטא קיין שולע זונטאג - די קענען פראווען מלוה מלכה'ס עד עלות השחר, אבער די וואס האבן קינדער וואס גייען אין חדר - די דארפן לייגן שלאפן די קינדער צייטליך, דאס מיינט א גוטע מאמע, א געזונטע שטוב.


אזוי אויך מיט הפצה; אלעס איז פיין, אלעס איז חשוב, אלעס איז געוואלדיג, אבער אז מען האט קינדער - דארף זיך אלעס דרייען ארום די קינדער'ס סדר היום.


דער אייבערשטער זאל העלפן איר זאלט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#83 - ווען מען דארף א גרויסע נס אין די געשעפטן
ישועות, פרנסה, טעלעפאן, אידישע שטוב, דאווענען

בעזרת ה' יתברך - יום ג' פרשת כי תשא, י"ח אדר א', שנת תשפ"ד לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר


דארפסט יעצט א גרויסע נס אין דיינע געשעפטן, ווען אלע טענענטס נעמען צאם קעגן דיר, די בעסטע זאך איז, נעם אריין דעם באשעפער אין די געשעפט; זאלסט געבן צדקה, אויך זאלסטו אלעס אפלאזן ווען עס קומט די צייט צו דאווענען שחרית מנחה מעריב, גיי אין שול, פארמאך דעם טעלעפאן און רעד צום גרויסן באשעפער, בעט אים ער זאל דיר העלפן.


אויך אין שטוב זאלסטו נישט האבן דיין טעלעפאן, דיינע קינדער וואקסן אויף און מען קען זיי חס ושלום פארלירן מיט א בלינק מיט די אויג.

#82 - גענוג זיך געפייניגט, הויבט אן האלטן פון זיך
חיזוק פאר פרויען, אידישע שטוב, נקודות טובות

בעזרת ה' יתברך - יום ב' פרשת כי תשא, י"ז אדר א', שנת תשפ"ד לפרט קטן


 


מרת ... תחי'


מען טאר נישט טראכטן אויף זיך שלעכט, מען טאר זיך נישט צעקלאפן.


די איין זאך דארפט איר פאררעכטן, זיך אויפהערן אראפקלאפן, ווייל אין דעם איז אלעס אנגעהאנגען; ווען מען קוקט אויף זיך אז מען איז נאריש און שלעכט – קען מען נישט זיין א מאמע פאר די קינדער און א ווייב, אבער אז מען האלט פון זיך, מען האלט אז מען איז גוט – נאר דעמאלט קען מען זיין פרייליך און טון די ווילן פונעם אייבערשטן.


איך בעט אייך ברחמים, גענוג געליטן, גענוג זיך געפייניגט אין מח, פון יעצט זאלט איר קוקן גוט אויף זיך, און זיך זאגן: 'איך בין גוט, איך בין א צדיקת, דער אייבערשטער האט מיך ליב'.


איר זאגט איר זענט מקנא מיין מאמע תחי', די שיינע שטוב וואס זי האט געבויעט מיט אזויפיל שכל און חכמה; וויסן זאלט איר, איינע פון איר סודות איז אז זי האלט פון זיך, נאר אזוי האט זי געגעבן די געפיל פאר אירע קינדער, זיי אויפגעבויעט און אלעס ארום, נאר ווייל זי האלט פון זיך. אזוי ווי דער רבי זאגט (לקוטי מוהר"ן חלק ב', סימן קכה), דוד המלך, פון איין זייט געפינען מיר זיין צעבראכן הארץ, גאנץ ספר תהלים איז א שטיק לב נשבר, אבער אויך האט דוד המלך געהאלטן פון זיך, און זיך בארומט, אזוי ווי עס שטייט (תהלים פו, ב): "שָׁמְרָה נַפְשִׁי כִּי חָסִיד אָנִי", היט מיך אייבערשטער ווייל איך בין א חסיד; מען מוז האלטן פון זיך, טרעפן אין זיך גוטע זאכן, נאר אזוי קען מען דינען דעם אייבערשטן.


פארטרייבט די עצבות ומרה שחורה, נאר איין מאל א טאג, בשעת התבודדות – מעג מען זיך אויסקרעכצן און אויסוויינען, אבער א גאנצן טאג דארף מען נאר זיין פרייליך און אנגיין מיט די שטוב ארבעט.

#81 - זיי קלוג און פארגין דיין ווייב דאס בעסטע און שענסטע
תודה והודאה, צדקה, אידישע שטוב

בעזרת ה' יתברך - יום ה' פרשת תצוה, שובבי"ם, י"ג אדר א', שנת תשפ"ד לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר


דאנק און לויב דעם אייבערשטן פאר די שיינע מתנה וואס ער האט דיר געגעבן, אן 'אשת חיל', א וואוילע ערליכע פרוי; האלט חשוב און טייער די מתנה, געב כסדר גוטע ווערטער, קארג נישט אויף גוטע ווערטער, זיי קלוג און פארגין איר דאס בעסטע און שענסטע.


זיי שטארק נישט אריינצוברענגען אין דיין שטוב א טעלעפאן, טעבלעט, קאמפיוטער; האלט דיין שטוב ריין און הייליג.


זיי עוסק אין צדקה, גיי נאך געלט פאר די ישיבה, מעט גם כן טוב, אביסל איז אויך גוט, אבער דאס ביסל זאל זיין באופן קבוע, טאג נאך טאג.

#80 - רעד רואיג, רעד מיט א שמייכל, רעד פאזעטיוו
חינוך הילדים, אידישע שטוב, כעס

בעזרת ה' יתברך - יום א' פרשת יתרו, שובבי"ם, י"ח שבט, שנת תשפ"ד לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר


זע אז ביי דיר אין שטוב זאל זיין א פרייליכע לופט, עס איז נישט געזונט פאר די קינדער ווען די לופט איז אנגעצויגן, דער רבי זאגט (ספר המדות אות כעס, סימן כד): "עַל יְדֵי כַּעַס מוֹלִיד בָּנִים שׁוֹטִים", דורך כעס האט מען קינדער שוטים; קינדער וואקסן אויף נישט געזונט גייסטיש ווען די עלטערן זענען אנגעצויגן.


בכן בעט איך דיר, שוין גענוג געשריגן, שוין גענוג זיך גערעגט; יעצט זאלסטו אנהויבן א נייעם וועג, רעד רואיג, רעד מיט א שמייכל, רעד פאזעטיוו.


שבת איז געווען הערליך שיין, אויך מוצאי שבת, די הכנסת ספר תורה מיט די יארצייט סעודה - איז געווען זייער שיין. מיר האבן זיך אלע אויפגעפרישט מיט די עצות וואס מיר האבן מקבל געווען פון מוהרא"ש פון הייליגן רבי'ן.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#79 - א פרוי מיט א נישט גוטע טעלעפאן איז אזוי שרעקעדיג
קינדער, סמארטפאון, אידישע שטוב

בעזרת ה' יתברך - יום ד' פרשת בא, שובבי"ם, ז' שבט, שנת תשפ"ד לפרט קטן


 


מרת ... תחי'


איך האב ערהאלטן אייער בריוו.


א סמארטפאון איז נישט גוט פאר אייך, איר ווילט דאך ערליכע קינדער, איר ווילט דאך הייליגע קינדער; זאלט איר נישט האבן קיין טעלעפאן.


א פרוי מיט א נישט גוטע טעלעפאן איז אזוי שרעקעדיג, מען פארלירט די גאנצע לעבן, די גאנצע שטוב צעפאלט.


דער אייבערשטער זאל העלפן איר זאלט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#78 - אויסלערנען ווי אזוי צו האלטן א מסודר'דיגע שטוב
חינוך הילדים, אידישע שטוב, גרים

בעזרת ה' יתברך - יום ה' פרשת שמות, שובבי"ם, כ"ג טבת, שנת תשפ"ד לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר, מנהל תלמוד תורה היכל הקודש קרית ברסלב ליבערטי


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


בנוגע די משפחה ... וואס האט זיך אריינגעצויגן אין שטעטל און אריינגעשיקט די קינדער אין חדר און בית פיגא; איך הער אז מען רופט זיי נישט ביי די נעמען, מען רופט זיי די גרים; בעט איך דיר זייער זאלסט אכטונג געבן מען זאל זיי רופן ביי זייערע נעמען, און חס ושלום נישט מאכן קיין צווישנשייד צווישן זיי און אנדערע.


בנוגע די קינדער וואס זאגן אז עס איז נישטא קיין עסן אין שטוב, נישטא קיין נאכטמאל; איז וויכטיג צו מאכן אן אסיפת הורים ומורים, און די מנהל זאל רעדן פאר אלע טאטעס, און אויך רעדן פריוואט מיט די וואס זענען נישט מסודר.


בנוגע די משפחה ... וואס דו זאגסט אז די קינדער קומען צעריסן און צעשליסן, איך הער אויך פון די מנהלת אז די מיידלעך זענען זייער נישט אין ארדענונג, עס זעט אויס ווי די עלטערן ווייסן נישט ווי צו פירן א שטוב; איז וויכטיג אז דער מנהל זאל כאפן א שמועס מיטן טאטן און די מנהלת זאל אראפרופן די מאמע, און רעדן שיין צו זיי איבער די זאכן וואס מען זעט וואס איז נישט מסודר און זיי העלפן; אזוי ווי דער רבי זכותו יגן עלינו פון סאטמער האט געטון נאכן קריג מיט די שארית הפליטה וואס האבן נישט געוואוסט די א' ב' ווי אזוי צו פירן א שטוב, איז די רעבעצין אריבער אין שטיבער ווייזן ווי מען באדט קינדער, ווי מען האלט א שטוב מסודר, ווי מען לייגט צאם וועש וכו'; דאס דארפן מיר טון, רעדן מיט די עלטערן, זען וואס מען קען בעסער מאכן.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#77 - הער אויף קריטיקירן דיין ווייב, געב איר נאר גוטע ווערטער
תודה והודאה, שלום בית, אידישע שטוב, הדרכות

בעזרת ה' יתברך - יום ה' פרשת מקץ, ב' טבת, ז' דחנוכה שנת תשפ"ד לפרט קטן


לכבוד מיין טייערער ליבער ... נרו יאיר


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


הער אויף קריטיקירן דיין ווייב, רעד נישט צו איר פון צניעות, רעד נישט צו איר פון זיך שערן די האר און פון זיך פארבן די אויגן; דו געב איר נאר גוטע ווערטער, די אנדערע זאכן וועט פון זיך אליינס נאכקומען. אז דער מאן געבט נאר גוטע וועטער, ער האט באמת ליב זיין ווייב און זעט אין איר נאר גוטס - קען ער מיט סבלנות און תפילה אלעס טוישן.


לאז אפ, זאג נישט קיין מוסר, קריטיקיר נישט; דו זאלסט איין זאך טון - נאר גוטע ווערטער, נאר זוכן גוטס.


איך האף דו וועסט מיך פאלגן, דו וועסט אויפהערן זיין פארנומען מיט איר אידישקייט; אנשטאט זיין פארנומען מיט אירע זאכן - זאלסטו זיין פארנומען מיט תודה והודאה לשם יתברך אז דו האסט א ווייב, א וואוילע ווייב, אן איידעלע ווייב, אפילו מיט די אויגן און מיט די האר איז זי זייער אן ערליכע, זאלסט איר גארנישט זאגן.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.


א פרייליכן חנוכה.

#76 - א פאריאגטע מאמע, איז א געבענטשטע מאמע
תפילה והתבודדות, חיזוק פאר פרויען, אידישע שטוב

בעזרת ה' יתברך - ערב שבת קודש פרשת מקץ, ג' טבת, זאת חנוכה, שנת תשפ"ד לפרט קטן


 


מרת ... תחי', קרית ברסלב


איך האב ערהאלטן די הודעה.


איר שרייבט מיר איך זאל וויסן ווי שווער עס איז מיט די קינדער, איר שפירט איר כאפט א נערווען בראך.


איך וויל אייך דערציילן א מעשה (בראשית רבה כו, ד), דער הייליגער רבן גמליאל האט חתונה געמאכט זיין טאכטער, פאר די חופה האט זיך געבעטן פון איר הייליגע טאטע ער זאל איר בענטשן, האט רבן גמליאל איר געזאגט: "דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט מער קיינמאל נישט צוריק קומען צו מיר". א יאר נאך די חתונה האט זי געזאגט פאר איר טאטע: "עס קומט מיר א מזל טוב, איך האב געהאט א בן זכר", זי האט געבעטן א ברכה, האט דער טאטע רבן גמליאל איר געבענטשט: "זאלסט נישט אויפהערן שרייען אוי וויי, אוי וויי", האט זי געזאגט: "אַבָּא" טאטע, "שְׁתֵּי שְׂמָחוֹת שֶׁבָּאוּ לִי" ביי מיינע ביידע שמחות, "אַתָּה מְקַלְּלֵנִי" טוסטו מיך שעלטן?! האט דער הייליגער רבן גמליאל געזאגט: "תַּרְתֵּיהֶן צְלָוָנָן" ביידע זאכן זענען תפילות וואס איך בעט דעם אייבערשטן; ווען דו האסט חתונה געהאט האב איך געבעטן עס זאל דיר זיין אזוי גוט אז דו וועסט נישט וועלן צוריק קומען, און אז דיין קינד וועט לעבן געזונט וועסטו אלץ זאגן אוי וויי, "וַוי דְּלָא שָׁתֵי בְּרִי, וַוי דְּלָא אָכַל בְּרִי, וַוי דְּלָא אָזֵיל בְּרִי לְבֵי כְּנִשְׁתָּא", אז מען האט קינדער איז מען פאריאגט און מען קרעכצט 'אוי, דאס קינד עסט נישט', 'אוי וויי, דאס קינד האט נישט אנגעיאגט צו כאפן דעם באס צו גיין אין חדר'.


א פאריאגטע מאמע איז א געבענטשטע מאמע, אן איבערגעדרייטע שטוב – איז א ברכה; ווי פאר א שטוב וואס עס איז נישטא קיין קינדער און אלעס גלאנצט, אלעס קלאפט; א שטוב וואס פליעט, עס טוט זיך מיט קינדער וכו' – איז נאר א ברכה, אזוי ווי רבן גמליאל האט געבענטשט זיין טאכטער: "לָא יִשְׁלֵה וַוי מִפּוּמִיךְ" זאלסט נישט אויפהערן זאגן "וויי".


א גוטע עצה נישט צו כאפן א נערווען בראך; גייט צום פענסטער, קוקט צום הימל און זאגט: "הייליגער באשעפער, איך געב זיך איבער צו דיר"; ווי מער מען טוט די עצה – אלץ שטערקערע נערווען באקומט מען.

#75 - אין די צייט וואס די עסן קאכט, קען מען צוזאמנעמען די שטוב
קינדער, צניעות, חיזוק פאר פרויען, אידישע שטוב

בעזרת ה' יתברך - יום א' פרשת וישב, כ' כסליו, שנת תשפ"ד לפרט קטן


 


מרת ... תחי'


איך האב ערהאלטן אייער בריוו.


אויף די פראגע וואס איז מער וויכטיג, צושטעלן א ווארעמע נאכטמאל פארן מאן, אדער צוזאמנעמען די שפילצייג; אודאי איז וויכטיגער א ווארעמע מאלצייט, ווייל צוזאמנעמען די שפילצייג קען מען שפעטער אינאיינעם.


עס פעלט נישט אויס קיין קאמפליצירטע מאלצייט; מאכט פשוט'ע עסן, ווארעמע עסן; אזוי וועט איר האבן צייט צו טון ביידע אינאיינעם, סיי צוגרייטן עסן, און אין די צייט וואס די עסן קאכט - קען מען צוזאמנעמען די שטוב.


אויף די פראגע וועגן ערמל; די ערמל דארפן צודעקן די הענט ביזן ביין, מען רעדט נישט פונעם ביין ביים עלנבויגן, מען רעדט די ביין ביי די ענדע האנט, די אנדערע זייט פונעם עלנבויגן.


בנוגע אויב מען מעג בעטן מען זאל האבן פריער פאר די צייט וכו'; די ריכטיגע זאך איז בעטן עס זאל זיין געזונט, בנקל ובנחת.


דער אייבערשטער זאל העלפן איר זאלט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#74 - די שכר פון די נשים צדקניות וואס ליידן און שווייגן
שלום בית, אידישע שטוב, חן, תפילות פון פרויען

בעזרת ה' יתברך - יום ה' פרשת וישלח, י"ז כסליו, שנת תשפ"ד לפרט קטן


 


מרת ... תחי'


איך האב ערהאלטן אייער בריוו.


עס טוט מיר זייער וויי וואס איר גייט אריבער; איך האב געליינט אייער געשריי, אייער געוויין, אייער טרערן, און איך וויל אייך זייער בעטן איר זאלט נישט אפלאזן, איר זאלט נישט אויפגעבן; איר האט געהאלטן אייער שטוב ביז אהער האלטס עס ווייטער.


איך בעט אייך זייער, יעצט ווען איר האט אנדעקט אמעריקע, איר האט געטראפן ביי אייער מאן נישט גוטע זאכן השם ישמרינו, איר זעט וואס ער קוקט, איר זעט זיינע נסיונות, איר זעט וואס פאר א מאן איר האט וכו' - זאלט איר בעטן דעם אייבערשטן עס זאל פארגעסן ווערן ביי אייך און ער זאל צוריק באקומען חן אין אייערע אויגן, און פארשטייט זיך בעטן פאר אים ער זאל זיך קענען שטארקן אויף זיינע נסיונות.


עס איז נישטא די ווערטער צו באשרייבן די שכר פון די נשים צדקניות וואס ליידן און שווייגן, נישטא קיין טינט און פאפיר צו אנהויבן שרייבן וואס ווארט זיי אויבן אין הימל, בשעת זיי זענען אזוי צעריסן ווען זייער מאן איז שוואך און פאלט אין נסיונות וכו' - דאך צעברעכן זיי נישט זייער שטוב, זיי האלטן די שטוב מיט ציין און נעגל עס זאל נישט צעפאלן, זיי גייען אן מיט א שמייכל כאילו לא היה.


אייער מאן איז א גוטער, ער איז נישט שלעכט; ער האט נסיונות, און מיט תפילה און סבלנות, און מיט אייער חכמת נשים - וועט איר זוכה זיין צו ניסים גלויים.


דער אייבערשטער זאל העלפן איר זאלט האבן הצלחה אין אלע ענינים.





 


 





 

#73 - אסאך ווארעמקייט, אסאך גוטע ווערטער, פאר יעדן קינד
חינוך הילדים, חסד, אידישע שטוב

בעזרת ה' יתברך - יום ד' פרשת וישלח, ט"ז כסליו, שנת תשפ"ד לפרט קטן


 


מרת ... תחי'


איך האב ערהאלטן אייער בריוו.


מען דארף געבן אסאך אויפמערקזאמקייט פאר די קינדער; זיכער ווען די קינדער בעטן עס, זיי בעטן: "מאמע געב מיר ליבשאפט"  - דארף מען זיי געבן ווארעמקייט און ליבשאפט.


בפרט היינטיגע טעג וואס עס בלאזן ווינטן וואס קינדער פון גוטע שטיבער פאלן לא עלינו אוועק - דארף מען געבן אסאך ווארעמקייט פאר יעדן קינד, אסאך גוטע ווערטער.


ווער רעדט נאך, די עלטערן וואס דער אייבערשטער האט זיי מזכה געווען צו טון מיט נשמות ישראל, זיי געבן אוועק זייער לעבן פאר העלפן אנדערע - די מוזן נאך מער אכטונג געבן עס זאל נישט זיין אויפן חשבון פון די אייגענע קינדער.


מיר האבן געהאט א תלמידה אין בית פיגא (זי האט שוין חתונה געהאט) וואס האט מיר געשריבן א בריוו אלס קינד מיט די ווערטער: "ווען איך גיי חתונה האבן, וועל איך קיינמאל נישט טון חסד מיט אנדערע, איך וועל זיין א ווארעמע מאמע פאר מיינע קינדער"; וואס איז געווען די מעשה? איר מאמע איז א גרויסע בעלת חסד, זי טוט חסד טאג און נאכט, אבער עס איז אויף די חשבון פון די קינדער; די מיידל איז געווען גאר יונג ווען זי האט געשריבן די ווערטער.


דער אייבערשטער האט אייך געגעבן די זכיה צו העלפן נשמות ישראל, דארפט איר אבער לייגן אייערע קינדער די ערשטע; זיי מחזק זיין און זיי געבן אייער צייט.


דער אייבערשטער זאל העלפן איר זאלט האבן הצלחה אין אלע ענינים.





 


 





 

#72 - וויי און ביטער אויב די קינדער פירן די שטוב
תפילה והתבודדות, חינוך הילדים, דרך ארץ, אידישע שטוב, הדרכות

בעזרת ה' יתברך - יום ב' פרשת וישלח, י"ד כסליו, שנת תשפ"ד לפרט קטן


 


מרת ... תחי'


איך האב ערהאלטן אייער בריוו.


עס איז נישט כדאי זיך אוועק צו ציען, איבעראל דארף מען רחמי שמים מיט קינדער.


גוטע קינדער האט מיט די תפילות פון די עלטערן. מען האט געפרעגט דעם הייליגן חתם סופר זכותו יגן עלינו ווי אזוי ער האט זוכה געווען צו אזעלכע גוטע קינדער, האט דער הייליגער חתם סופר געענטפערט: "יעדע נאכט בשעת איך האב געזאגט תיקון חצות האב איך אנגעפילט א כוס מיט טרערן, איך האב געבעטן פאר גוטע קינדער"; דאס איז דער וועג ווי אזוי מען איז זוכה צו ערליכע דורות.


דאס וואס איר שרייבט אז די קינדער קומען אהיים פון ישיבה און זיי זאגן 'מיר ווילן זיך פירן ווי די בחורים אין ישיבה וכו'', - מען טאר נישט ווערן דערשראקן, מען דארף זיי זאגן: "ביי אונז טוט מען אזוי", "ביי אונז אין די משפחה מאכט מען אזוי".


עלטערן דארפן נישט געבן קיין דין וחשבון פאר די קינדער ווי אזוי צו פירן א שטוב; וויי און ביטער איז פאר די וואס פרעגן די קינדער ווי אזוי צו פירן די שטוב, קינדער האבן ליב צו פרובירן באקומען וואס זיי דארפן, אבער באמת האבן זיי נאך מער ליב צו האבן עלטערן וואס ווייסן וואס זיי ווילן און זענען זיי מחנך אויף די גוטע וועג.


דער אייבערשטער זאל העלפן איר זאלט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#71 - מזל טוב אויף די גרויסע שמחה מיט'ן אוועקווארפן די סמארטפאון
חיזוק פאר פרויען, סמארטפאון, אידישע שטוב

בעזרת ה' יתברך - יום ג' פרשת ויצא, ח' כסליו, שנת תשפ"ד לפרט קטן


 


מרת ... תחי', קרית ברסלב


מזל טוב אויף די גרויסע שמחה אז איר האט אוועק געווארפן די סמארטפאון, איר האט געהאט די שטארקקייט צו טון וואס איז ריכטיג. יעצט האט איר צייט פאר אייער מאן און קינדער, די שטוב איז זויבער, ריין און צוזאמגענומען, עס איז דא פיינע ווארעמע מאלצייטן.


עס וועט אייך יעצט זיין אביסל שווער, ווייל איר זענט געווען צוגעוואוינט צו לעבן מיטן טעלעפאן, איר וועט זיך בענקען צו דעם, אבער איך בעט אייך זייער, בלייבט פעלזן פעסט נישט צוריק גיין צו דעם, וועט איר האבן גליק און פרייד.

#70 - ענדערש פארדין ווייניגער, און האב א געזונטע ערליכע שטוב
קאמפיוטער, פרנסה, אידישע שטוב

בעזרת ה' יתברך - יום ב' פרשת ויצא, ז' כסליו, שנת תשפ"ד לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


נעם נישט אריין א קאמפיוטער אין שטוב; עס לוינט נישט די גאנצע ביזנעס, עס לוינט נישט מאכן געלט; ווייל זייער אסאך שטיבער זענען צעפאלן ווען מען האט אריינגעברענגט דעם קאמפיוטער אין שטוב.


ענדערש פארדין ווייניגער און האב א געזונטע ערליכע שטוב - ווי צו האבן געלט און די שטוב זאל זיין אין א סכנה.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#69 - רעדן שיין צום מאן
שלום בית, רעדן, אידישע שטוב

בעזרת ה' יתברך - מוצאי שבת קודש פרשת תולדות, ו' כסליו, שנת תשפ"ד לפרט קטן


 


מרת ... תחי', קרית ברסלב


איך בין געווען דעם שבת פרשת תולדות אין שטעטל, איך האב געזען אייער מאן נרו יאיר, א ליכטיגער טייערער אינגערמאן; איך האף איר שעצט אים, איר ווייסט וואס פאר אן אוצר איר פארמאגט, א מתנה פונעם אייבערשטן.


ווען מאן און ווייב רעדן שיין איינער צום צווייטן – קומט די שכינה הקדושה צווישן זיי און עס ווערט א לופט פון גן עדן, און די קינדער וואקסן געזונט בגוף, בנפש, רוח ונשמה. אויב חס ושלום מען רעדט נישט שיין איינער צום צווייטן – גייט די שכינה הקדושה אוועק און דו לופט פון גן עדן גייט אוועק, און עס איז א גרויסע רחמנות אויף די קינדער.


אייער מאן האט איין טאג ממש געוויינט צו מיר אז ער האלט נישט אויס ווען איר שרייט אויף אים מיט נישט שיינע ווערטער, ווי 'משוגע'נער גיי אוועק'; וויל איך אייך בעטן איר זאלט רעדן שיין צו אים און קיינמאל מער נישט נוצן די סארט ווערטער צו קיינעם נישט, און זיכער נישט צו אייער מאן.

#68 - אייער מאן איז טייער און וואויל, אבער ער דארף אייער שטארקייט
שלום בית, חיזוק פאר פרויען, טעלעפאן, אידישע שטוב

בעזרת ה' יתברך


                   יום ג' פרשת נשא א', ג' סיון, מ"ז לעומר, שנת תשפ"ג לפרט קטן


 


מרת ... תחי'


איך האב ערהאלטן אייער בריוו.


איך פריי זיך צו הערן אז איר זענט א געטרייע ווייב, איר מאכט יעדן טאג עסן, אפילו עס איז אייך שווער, און אז איר זענט שטענדיג גרייט פאר אייער מאן וכו' וכו'; דאס איז אן אישה כשירה, דאס איז אן ערליכע פרוי העושה רצון בעלה, וואס טוט דעם מאן'ס ווילן.


זייט שטארק, זייט א גוטע ווייב, לאזט נישט אריין די טעלעפאן אין שטוב. זאגט אייער מאן אז אויף דעם קענט איר נישט מוותר זיין; אלעס איז פיין, אלעס איז וואויל, אבער אין שטוב זאל נישט אריין קומען די מלאך המות.


ווי אזוי איר וועט אוועק שטעלן אייער שטוב יעצט נאך די חתונה - אזוי וועט עס זיין; אז מען הויבט אן נישט גוט, שפעטער איז שוין זייער שווער צוריק צו דרייען.


אייער מאן איז טייער און וואויל, אבער ער דארף אייער שטארקייט. איר קענט אים האלטן אין פארעם, איר קענט אוועק שטעלן א שיינע חסידי'שע שטוב.


דער אייבערשטער זאל העלפן איר זאלט האבן הצלחה אין אלע ענינים.


 

#67 - נישטא קיין טעלעפאן, טעבלעט, קאמפיוטער, אין א אידישע שטוב
חינוך הילדים, קאמפיוטער, פרנסה, טעלעפאן, אידישע שטוב, ראש ישיבה, אינטערנעט

בעזרת ה' יתברך


                 יום ד' פרשת נשא א', ד' סיון, מ"ח לעומר, שנת תשפ"ג לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר


איך זאג דיר נאכאמאל, נעם נישט אריין אין דיין שטוב קיין טעלעפאן, לאז דיין שטוב זיין ריין און הייליג, עס זאל זיך ציען ערליכע דורות.


דארפסט א טעלעפאן פאר פרנסה? דארפסט אינטערנעט פאר פרנסה? מען קען האבן א טעלעפאן פאר פרנסה, מען קען האבן אינטערנעט פאר פרנסה - אבער אין א אידישע שטוב טאר נישט אריינקומען קיין טעלעפאן, טעבלעט, קאמפיוטער.


איך וועל ווייטער זאגן און שרייבן דעם אמת, אפילו איך וועל בלייבן אליין.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.


 

#66 - גיי א טענצל מיט דיינע קינדער
שמחה, חינוך הילדים, אידישע שטוב, מוזיק

בעזרת ה' יתברך


יום ד' פרשת נשא א', ד' סיון, מ"ח לעומר, ערב חג השבועות, שנת תשפ"ג לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערער ליבער ... נרו יאיר, קרית ברסלב


שטארק זיך און זיי פרייליך. עס וואלט געווען א גוטע זאך זאלסט אלע טאג טאנצן; גיי א טענצל מיט דיינע קינדער, יעדן פארנאכטס און אינדערפרי טאנץ מיט זיי מיט שמחה; עס איז זייער געזונט, סיי פאר אונז און זיכער פאר קינדער - צו טאנצן און זיין פרייליך.


מען קען אסאך גרינגער מחנך זיין די קינדער ווען עס הערשט א שמחה אין שטוב, ווען מען זינגט און טאנצט מיט גוטע לעבעדיגע מוזיק; עס עפנט זיך דער מח און די הארץ, עס איז גרינגער אלעס צו מקבל זיין.


איך שרייב דיר נאר די זאכן וואס איך אליינס טו, עס איז בדוק ומנוסה.


 

#65 - לערנען אין שטוב דיקא יעדן אויפדערנאכט
חינוך הילדים, שלום בית, טעלעפאן, לימוד התורה, אידישע שטוב, שיעורים כסדרן

בעזרת ה' יתברך


יום ד' פרשת נשא א', ד' סיון, מ"ח לעומר, ערב חג השבועות, שנת תשפ"ג לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר


איך וויל דיך מחזק זיין און אויפוועקן זאלסט זיך צוריק באנייען מיט דיינע שיעורים כסדרן, סיי אין מקרא - לערנען יעדן טאג אביסל חומש מיט תרגום לויט די טאג, זונטאג ביז שני, מאנטאג ביז שלישי. סיי מיט משנה - לערנען יעדן טאג כמה פרקים משניות, און ועל כולם גמרא - לערנען סיי דעם בלאט גמרא פונעם טאג, און סיי א שיעור אין ש"ס כסדרן.


טייערער ברודער, אז דו וועסט זיך קובע זיין צו לערנען אין שטוב דיקא יעדן אויפדערנאכט - וועט זיך אלעס טוישן צום גוטן. סיי דו וועסט ווערן מער פרייליך; עכט פרייליך. סיי דיין שלום בית; דיין ווייב וועט זיך פרייען דיך צו זען לערנען, ווי איידער שפילן מיט אפגעריסענעם טעלעפאן, ווי שטיין און קוקן אומבא'טעמ'טע סטעטוס. סיי דיינע קינדער וועלן וואקסן מיט יראת שמים.


פרוביר עס אויס, וועסט אנהויבן שפירן א גוטע טעם אין לעבן, וועסט אינדזשויען יעדן טאג.


פון דיין ראש ישיבה וואס האט דיך ליב.