בריוון פונעם ראש ישיבה שליט"א

#76 - קענסט עוסק זיין אין נאך א פרנסה, אבער דיין עיקר זאך זאל זיין הפצה
תשובה, פרנסה, אשר בנחל, שובבי"ם

בעזרת ה' יתברך


יום א' פרשת שמות, שובבי"ם, י"ט טבת, שנת תשפ"א לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר


מיר זענען יעצט אריין אין די שובבי"ם טעג, די וואכן איז א צייט פון תיקון המעשים; דארפן מיר עוסק זיין אין הפצה, ווייל דער רבי זאגט (ספר המידות, אות ניאוף, סימן מא): "תִּקּוּן לְהוֹצָאַת זֶרַע לְבַטָּלָה, שֶׁיִּשְׁתַּדֵּל לְהַחֲזִיר בְּנֵי אָדָם בִּתְשׁוּבָה", ווער עס וויל פאררעכטן חטאות נעורים זאל עוסק זיין אין הפצה, צוריק ברענגען מענטשן צום אייבערשטן.


קענסט עוסק זיין אין נאך א פרנסה, אבער דיין עיקר זאך זאל זיין הפצה, אזוי ווי דער רבי האט געזאגט (סיפורי מעשיות, מעשה ג): "מעשה, אמאל איז געווען א חכם, פאר זיין טויט האט ער גערופן זיינע קינדער און זיין משפחה, און האט זיי געלאזט צוואה אז זיי זאלן 'אנטרינקען ביימער'. איר מעגט עוסק זיין אין אנדערע פרנסות אויך, נאר דאס זאלט איר זען שטענדיג צו טון: 'אנטרינקען ביימער'"; מוהרא"ש זאגט (ספר נהרי אפרסמון) אנטרינקען ביימער מיינט מען הפצה, ווייל א מענטש איז צוגעגליכן צו א בוים, אזוי ווי עס שטייט אין פסוק (דברים כ, יט): "כִּי הָאָדָם עֵץ הַשָּׂדֶה", און אז מען טרינקט אים אן מיט גוטע חיזוק ועידוד פונעם הייליגן רבי'ן קען ער וואקסן.


עס איז יעצט אנגעקומען פינף טויזנט אשר בנחל אידיש חלק ב'; הלואי וואלסטו דאס פארפלייצט ביי היימישע משפחות וואס ליינען אידיש, זיי ליכטיג מאכן און ווייזן די וועג ווי אזוי מען קען האבן דעם גן עדן בזה העולם.

#75 - זיי אינדערהיים און פארברענג מיט דיינע קינדער
חינוך הילדים, שלום בית, פרנסה, אידישע שטוב

בעזרת ה' יתברך


יום ד' פרשת ויגש, ח' טבת, שנת תשפ"א לפרט קטן, אמסטערדאם, אויפ'ן וועג קיין אומאן


 


טייערער ... נרו יאיר


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


דו האסט באקומען א מתנה פונעם אייבערשטן, אן ערליכע פרוי, אן אשת חיל מיט טייערע ליכטיגע קינדער - דארפסטו דאס האלטן טייער; זיין אין שטוב, העלפן אין שטוב; בפרט שבתים, וואס דעמאלט איז זייער וויכטיג צו זיין אין שטוב מיט די משפחה.


זוך דיר נישט אוועק צו גיין אין די צייטן וואס מען דארף זיין אין שטוב; א גאנצן טאג ביסטו ביי די ארבעט, די פאר שעה ווען די קינדער גייען שלאפן זאלסטו זיין אין שטוב. ליין מיט זיי קריאת שמע, הער אויס זייערע מעשה'לעך און דערצייל זיי מעשיות פון צדיקים.


איך האף אז דו ווייסט און דו ביסט מכיר די מתנה וואס דער אייבערשטער האט דיר געגעבן.


 

#74 - מען קען זיצן אויפ'ן באס א גאנצן טאג און לערנען אויפ'ן סדר דרך הלימוד
פרנסה, סדר דרך הלימוד, נעגל וואסער, לימוד התורה

בעזרת ה' יתברך


יום ד' פרשת מקץ, ראש חודש טבת, ו' דחנוכה, שנת תשפ"א לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר


דו האסט פארשעמט די גאנצע קהילה, קיינער האט דאס נאכנישט באוויזן, צו לערנען און ענדיגן גאנץ ליקוטי מוהר"ן אין צוויי חדשים אויפ'ן באס.


זיי נישט ברוגז אז איך האב דיר אויפגעשטעלט אינמיטן סיפורי מעשיות, איך האב נאר געוואלט ווייזן פאר אלע אינגעלייט זיי זאלן זען אז מען קען לערנען און זיין א באס דרייווער אינאיינעם, מען קען זיצן אויפ'ן באס א גאנצן טאג און לערנען אויפ'ן סדר דרך הלימוד.


אנשי שלומינו זאגן: ס'י ד'י על' (די ראשי תיבות פון די לייסענס וואס מען דארף האבן צו קענען פירן א באס) איז ראשי תיבות ס'דר ד'רך הל'ימוד; מען קען זיין א ס'י ד'י על' דרייווער און אז מען לערנט אויפ'ן ס'דר ד'רך הל'ימוד קען מען זוכה זיין צו לערנען און ענדיגן כל התורה כולה.


דיין ווייב האט מיר געפרעגט פון ווען מען דארף מקפיד זיין אפצוגיסן די קינדער "נעגל וואסער"; זאג איר אז ביי אונז גיסט מען אפ פונעם געבוירן.

#73 - געבן צו לייזן פאר אנשי שלומינו
פרנסה, אחדות

בעזרת ה' יתברך


יום ב' פרשת מקץ, כ"ח כסליו, ד' דחנוכה, שנת תשפ"א לפרט קטן


 


מרת ... תחי', אפיס


איך האב ערהאלטן אייער בריוו.


אודאי זאל מען נוצן ... פאר אינשורענס; אזוי זאל מען טון ביי יעדע זאך, מען זאל שטיצן אנשי שלומינו. איך האף אלע וועלן אזוי טון.


עס שטערט מיר זייער ווען איך פרוביר צו געבן פרנסה פאר אנשי שלומינו, אפילו איך קען האבן ביליגער דורך פרעמדע - צו זען ווי די פאר וועם מיר גייען ארויס פון וועג, זיי אינטערעסירט גארנישט; זיי קוקן נאר אויף זייער באקוועמליכקייט, זיי גייען נישט ארויס א טריט פאר אנדערע.


איך קען נישט רעדן פון דעם, איך דארף זיין זייער איינגעצוימט וכו' וכו', אבער עס איז נישט פארשטענדליך, ווען זייער גאנצע פרנסה איז נאר פון דעם וואס אנשי שלומינו גייען ארויס פון וועג פאר זיי און זיי רירן זיך נישט פאר אנדערע.


פון היינט אן זאל מען קויפן אינשורענס ביי ...


דער אייבערשטער זאל העלפן איר זאלט האבן הצלחה אין אלע ענינים.


 

#72 - די מפיצים וואס גייען הפצה נאר לשם שמים, זענען זייער מצליח
הפצה, פרנסה

בעזרת ה' יתברך


יום א' פרשת מקץ, כ"ז כסליו, ג' דחנוכה, שנת תשפ"א לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר, ירושלים


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


אשריך ואשרי חלקך אז דו ביסט עוסק בתיקון העולם, לתקן עולם במלכות שדי; דו פארשפרייטסט אמונה, דו טרונקסט אן ביימער; דו פאלגסט דעם רבי'ן. דער רבי הייבט אן די מעשה פונעם חיגר (סיפורי מעשיות, מעשה ג): "מעשה, אמאל איז געווען א חכם, פאר זיין טויט האט ער גערופן זיינע קינדער און זיין משפחה און האט זיי געלאזט צוואה אז זיי זאלן אנטרינקען ביימער; איר מעגט עוסק זיין אין אנדערע פרנסות אויך, נאר דאס זאלט איר זען שטענדיג צו טון: 'אנטרינקען ביימער'".


מוהרא"ש איז דאס מסביר (בספר נהרי אפרסמון) אז דאס גייט ארויף אויף מקרב זיין מענטשן צום אייבערשטן, ווייל א מענטש איז צוגעגליכן צו א בוים, אזוי ווי עס שטייט אין פסוק (דברים כ, יט): "כִּי הָאָדָם עֵץ הַשָּׂדֶה"; און מען דארף עס אנטרינקען מיט אמונה.


בנוגע וואס דו פרעגסט אויב דו קענסט פארשפרייטן דיין נומער, ווער עס וויל באקומען אין פאסט אלע שיעורים אויף א יו עס בי זאל אריינרופן און דו וועסט דאס שיקן אן קיין פרייז, נאר שרייבן מען זאל שיקן צדקה וויפיל מען וויל געבן; דאס ווענדט זיך אין דיר, אז דו ביסט גרייט דאס צו מאכן וועסטו נאר פארדינען פון דעם.


אלע מפיצים וואס גייען הפצה לשם הפצה, זיי זוכן נישט געלט, זייער קאפ ליגט ערגעץ אנדערש - די זענען זייער מצליח. די וואס טראכטן פון געלט זענען אויך מצליח, עס איז דאך אן הבטחה פון מוהרא"ש: "ווער עס וועט גיין הפצה וועט האבן געלט אין טאש"; אבער זיי זענען נישט אזוי מצליח ווי די וואס די קאפ ליגט אין אן אנדערע פלאץ, די וואס טראכטן 'ווי קען מען מזכה זיין נאך א איד? ווי קען מען צוריק ברענגען נאך א איד צום אייבערשטן?' - די זענען מצליח.


שטארק זיך, געב איבער א ווארעמע גרוס פאר אלע חברים אין שול ובפרט פאר די וואס גייען הפצה.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.


 

#71 - דאווענען מיט א הוט און רעקל
תפילה והתבודדות, דרך ארץ, פרנסה, בית המדרש

בעזרת ה' יתברך


א' פרשת מקץ, כ"ח כסליו, ד' דחנוכה, שנת תשפ"א לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר, קרית ברסלב ליבערטי


איך פריי זיך זייער צו הערן אז דו האסט זוכה געווען צו לערנען און ענדיגן די זיבן און זיבעציגסטע מאל גאנץ ששה סדרי משנה; נישטא קיין גרעסערע זאך פאר'ן מענטש ווי לערנען משניות, משניות וואשט אפ די נשמה פון אלע עבירות און טומאות.


זייענדיג אין שטעטל די פאר טעג האב איך געזען אז דו דאווענסט אן א הוט און רעקל, איך וויל דיר מחזק זיין זאלסט יא דאווענען מיט א הוט און רעקל; מילא די אינגעלייט וואס ארבעטן און בויען, זיי ווערן שמוציג - זיי קענען נישט גיין מיט די הוט און רעקל א גאנצן טאג, זיי קומען פון די ארבעט און כאפן זיך אריין אין שול די לעצטע מינוט, איז איין זאך, אבער אז דיין ארבעט איז א ריינע ארבעט, דו זיצט אין אפיס - דארפסטו יא קומען אין שול מיט דרך ארץ, מיט הכנעה.


מוהרא"ש האט זייער מקפיד געווען אין יבנאל מען זאל קומען דאווענען מיט הכנעה, מיט דרך ארץ; אנגעטון ווי עס פאסט פאר'ן מלך מלכי המלכים.


איך האף דו וועסט נעמען די בריוו ערנסט, דו וועסט קומען דאווענען שחרית, מנחה און מעריב מיט דרך ארץ.


איך שרייב דיר, איך זאג דיר וואס צו טון נאר ווייל איך האלט דיר ווי מיין אייגן זון.

#70 - נישט ארויסגעבן טשעקס ווען ס'האט נאכנישט קיין דעקונג
צדקה, מוסדות, פרנסה

בעזרת ה' יתברך


יום ב' פרשת וישלח, י"ד כסליו, שנת תשפ"א לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר, מנהל מוסדות היכל הקודש ברסלב.


וואס איז די זאך אז מען געבט טשעקס פאר די איינגעשטעלטע און מען שרייבט מען זאל דאס נאך נישט נוצן?!


איך בעט דיר נאכאמאל, אויב איז נישטא קיין געלט אין די ישיבה קאסע זאל מען נישט געבן קיין טשעקס; געבן טשעקס און שרייבן אז מען קען דאס נאכנישט נוצן - איז א משוגעת, עס איז ענדערש בכלל נישט צו געבן, דעמאלט שפירט מען אין אפיס אן התחייבות צו באצאלן - ווי איידער באצאלן און זאגן אז מען קען דאס נישט נוצן.


איך בין גרייט צו גיין נאך געלט, איך וועל דיר העלפן מען זאל קענען באצאלן די איינגעשטעלטע; זאג מיר וויפיל געלט דו דארפסט האבן אויסצוצאלן די מלמדים און טיטשערס און איך וועל פרובירן צו העלפן שאפן די סכום.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#69 - קיינמאל נישט גנב'ענען, געלט געבט דער אייבערשטער
כיבוד אב ואם, תהלים, חסידות ברסלב, שאלות, שבת קודש, גניבה, פרנסה

בעזרת ה' יתברך


יום ג' פרשת ויצא, ח' כסליו, שנת תשפ"א לפרט קטן


 


... תחי'.


איך האב ערהאלטן אייער בריוו.


איר פרעגט וואס קומט קודם - קבלת שבת אדער תהילים; ביידע זענען חשוב, ביידע זענען וויכטיג, אבער יעדע זאך האט זיין צייט. פרייטאג צו נאכטס זאלט איר דאווענען קבלת שבת און אז עס בלייבט צייט זאלט איר זאגן תהילים.


בנוגע שחרית נאך חצות; אויב איז אריבער די צייט זאל מען ווייטער דאווענען, אזוי וועט מען אנקומען צו דאווענען פאר חצות.


בנוגע אויב מען מעג גנב'ענען פון די רעגירונג, זיך ארויף כאפן אויפ'ן באס אן באצאלן חס ושלום; איר זאלט קיינמאל נישט גנב'ענען, דער רבי זאגט זייער שארף (ספר המידות אות גניבה, סימן א): "מִי שֶׁנִּפְתָּה לִבּוֹ לִגְזֹל, וְכֵיוָן שֶׁהִתִּיר לְעַצְמוֹ גְּזֵלַת חֲבֵרוֹ, הֲרֵי הוּא מוּכָן לְכָל חֵטְא וְעָוֹן, וְאֵין תַּקָּנָה לַהֲסִירוֹ מִדַּרְכּוֹ הָרָעָה", ווער עס גנב'עט איז א סימן אז ער איז גרייט צו טון אלע עבירות פון די תורה און עס איז נישטא קיין וועג אים צוריק צו ברענגען צו די גוטע וועג; דערפאר האט רבי נתן געזאגט: "איך קען יעדן איינעם העלפן חוץ א גנב"; איר זאלט קיינמאל נישט גנב'ענען, געלט געבט דער אייבערשטער.


זייט מכבד אייערע עלטערן; ברסלב'ע חסידים האבן גאר אן אנדערן צוגאנג צו עלטערן. ביי ברסלב'ע חסידים זענען די עלטערן זייער חשוב, מען רעדט שיין און מען העלפט זיי, מען טענה'עט נישט מיט עלטערן, עלטערן זענען נישט קיין חברים, עלטערן זענען נישט געמאכט פאר ויכוחים; ווען טאטע מאמע שרייען בלייבט מען שטיל, מען ענטפערט נישט; ווען עלטערן געבן אמאל א פסק איז מען דאס מקבל באהבה, מען ענטפערט נישט.


אז איר וועט זיך אזוי פירן וועט ארויסקומען פון אייך א קידוש השם. חכמינו זכרונם לברכה זאגן (יומא פו.) אויפ'ן פסוק (דברים ו, ה): "וְאָהַבְתָּ אֵת ה' אֱלֹהֶיךָ" - זאלסט זען עס זאל ארויס קומען א קידוש השם דורך דיר און דער אייבערשטער זאל באליבט ווערן דורך דיר. ווייל ווען א מענטש גייט אין די וועגן פון די תורה און פירט זיך אויף ווי עס דארף צו זיין, וואס זאגן מענטשן? "אַשְׁרֵי אָבִיו שֶׁלִּמְּדוֹ תּוֹרָה", וואויל זענען זיינע עלטערן וואס האבן אים געלערנט תורה; "אַשְׁרֵי רַבּוֹ שֶׁלִּמְּדוֹ תּוֹרָה", וואויל איז פאר זיין רבי וואס האט אים געלערנט תורה; "אוֹי לָהֶם לַבְּרִיוֹת שֶׁלֹא לָמְדוּ תּוֹרָה", וויי איז פאר די מענטשן וואס לערנען נישט קיין תורה; קוקט אן דעם מענטש, וויבאלד ער לערנט תורה פירט ער זיך אויף אזוי ערליך, אויף אים זאגט דער פסוק (ישעיה מט, ג): "וַיֹּאמֶר לִי עַבְדִּי אָתָּה, יִשְׂרָאֵל אֲשֶׁר בְּךָ אֶתְפָּאָר", דער אייבערשטער בארימט זיך מיט אזא איינעם.


דער אייבערשטער זאל העלפן איר זאלט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#68 - ס'איז דא גענוג צייט צו לערנען, אפילו מען ארבעט
פרנסה, לימוד התורה, שמירת עינים

בעזרת ה' יתברך


יום ג' פרשת לך לך, ט' מר-חשון, שנת תשפ"א לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר.


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


בלייב מיט די ארבעט, עס איז דא גענוג צייט צו לערנען; זיי זיך קובע אויפצושטיין פארטאגס, מאך זיך א סדר צו לערנען אינדערפרי חומש רש"י מיט'ן תרגום, אויך זאלסטו לערנען פאר'ן דאווענען לכל הפחות א בלאט גמרא. אז עס בלייבט איבער צייט זאלסטו לערנען פרקים משניות, אינמיטן טאג זאלסטו זיך מאכן צייט פאר תהילים.


עס איז באוואוסט אז דער הייליגער סאטמאר רבי זכותו יגן עלינו האט נישט געוואלט מאכן קיין כוללים. ווען מען איז אים געקומען פרעגן אויב מען זאל גיין אין כולל פלעגט ער אויספרעגן וויפיל שעה מען לערנט, ער האט געזאגט: "ביז אכט שעה א טאג דארף מען נישט קיין כולל, יעדער בעל הבית וואס ארבעט דארף אריין שטופן פאר'ן ארבעט און נאכן ארבעט - אכט שעה צו לערנען".


נעם אריין דעם אייבערשטן אין די ארבעט; מען קען ארבעטן און זיין דבוק צום אייבערשטן, מען קען זיין צוגעקלעבט צום אייבערשטן אן דעם וואס איינער זאל אפילו וויסן. א גאנצן צייט ביי די ארבעט זאלסטו רעדן צום אייבערשטן און אכטונג געבן אויף שמירת עיניים, אזוי וועט די גאנצע טאג זיין איין שטיק דביקות צום אייבערשטן.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.


 

#67 - אז די ארבעט וויל זיך נישט צושטעלן, גייט אוועק פון דארט
חיזוק פאר פרויען, פרנסה, דרייוון

בעזרת ה' יתברך


יום ד' פרשת נח, ג' מר-חשון, שנת תשפ"א לפרט קטן


 


מרת ... תחי'.


איך האב ערהאלטן אייער בריוו.


עס איז געווען א שטאט וואס זיי האבן געהאט א בריק, ויהי היום דער בריק האט זיך צעבראכן; ווער עס איז אריבער דעם בריק איז אריין געפאלן אין וואסער און זיך צעבראכן די הענט און פיס, האבן זיי מחליט געווען אז זיי גייען בויען א שפיטאל נעבן דעם בריק, אזוי וועלן אלע וואס צעברעכן זיך די ביינער זיך קענען היילן. איז געקומען א חכם און געזאגט: "ענדערש פארעכט די בריק וועט איר נישט דארפן קיין שפיטאל".


אז איר קענט זיך נישט אויסקומען מיט די ארבעט וכו' דארפט איר נישט זוכן עצות ווי אזוי די ארבעט זאל קלאפן, איר האט נישט חתונה געהאט מיט אייער ארבעט; אז עס איז אייך נישט גרינג דארט - זוכט א צווייטע ארבעט, אז זיי ווילן אייך נישט צושטעלן א וועג - דארפט איר זיך נישט גיין לערנען דרייוון, אייער מאמע דרייווט נישט - זאלט איר אויך נישט דרייוון, ענדערש זוכט א צווייטע ארבעט.


ווערט נישט פארלוירן פון קיין שום זאך אויף די וועלט, זייט שטארק ביי זיך, פארלאנגט פון זיי א וועג וכו', און אז זיי ווילן נישט זאלט איר טון וואס איז גוט פאר אייך.


דער אייבערשטער זאל העלפן איר זאלט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#66 - אפילו דו ארבייטס, קום ארויף הערן אביסל חיזוק
פרנסה, ישיבה

בעזרת ה' יתברך


יום ד' פרשת נח, ג' מר-חשון, שנת תשפ"א לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר.


איך האב שוין א לאנגע צייט נישט געהערט פון דיר, אמאל פלעגסטו ארויף קומען פון צייט צו צייט אין ישיבה שעפן אביסל לעבן, אביסל שטארקייט צו קענען אנגיין מיט'ן דינען דעם אייבערשטן.


מוהרא"ש האט מיר געזאגט: "זע די בחורים וואס קענען נישט זיצן אגאנצן טאג אין ישיבה זאלן גיין ארבעטן, אבער זיי זאלן האבן ווייטער שייכות מיט די ישיבה".


טייערער ... נרו יאיר, קום ארויף אמאל הערן אביסל פערל ווערטער פון רבי'ן; חיזוק אויף לערנען, חיזוק אויף דאווענען און אזוי ווייטער.


פון דיין ראש ישיבה וואס בענקט נאך דיר.

#65 - אז מען גייט ליידיג איז נישט גוט בגשמיות און כל שכן ברוחניות
שטעטל, פרנסה, היטן די צייט

בעזרת ה' יתברך


יום א' פרשת נח, א' דראש חודש מר-חשון, שנת תשפ"א לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר.


אז דו ווילסט העלפן בויען דעם שטעטל, דו ווילסט עס זאל מצליח זיין - זאלסטו העלפן די פרישע אינגעלייט זיי זאלן טרעפן פרנסה, איך וויל נישט עס זאלן זיין אינגעלייט וואס גייען ליידיג; אז מען גייט ליידיג איז זייער נישט גוט, נישט בגשמיות און כל שכן ברוחניות.


די הייליגע חכמים זאגן (כתובות נט:): "הַבַּטָּלָה מְבִיאָה לִידֵי זִמָּה", גיין ליידיג ברענגט עבירות רחמנא לצלן, "וְלִידֵי שִׁעֲמוּם", און עס ברענגט דעפרעסיע; אפילו די אינגעלייט וואס האבן יעצט פרנסה פון די רעגירונג וואס פארטיילט גרויסע געלטער פאר ארבעטסלאזע - דארפן אויך זיין פארנומען, מען טאר נישט גיין ליידיג; גיין ליידיג הרג'עט דעם מענטש, עס הרג'עט די שלום בית און עס נעמט אוועק אלע גוטע זאכן.


אז דו ווילסט מיר העלפן זאלסטו העלפן די אינגעלייט מיט דעם; מוהרא"ש זאגט פשט אין דעם וואס די הייליגע חכמים זאגן (אבות ב, ב): "יָפֶה תַלְמוּד תּוֹרָה עִם דֶּרֶךְ אֶרֶץ", עס איז גוט צו לערנען און אויך ארבעטן, "שֶׁיְּגִיעַת שְׁנֵיהֶם מְשַׁכַּחַת עָוֹן", אז מען לערנט און מען ארבעט זינדיגט מען נישט; זאגט מוהרא"ש, עס שטייט 'מְשַׁכַּחַת עָוֹן', א לשון פון שכחה, דאס הייסט אז מען לערנט און מען ארבעט האט מען נישט קיין צייט און מען פארגעסט צו זינדיגן.

#64 - מעגסט בארגן געלט פאר יום טוב
צרות, שלום בית, התחזקות, פרנסה, חובות, יום טוב

בעזרת ה' יתברך


יום ג' פרשת וזאת הברכה, מחרת יום הכיפורים, י"א תשרי, שנת תשפ"א לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר.


פארליר זיך נישט, נאך אביסל וועסטו פטור ווערן פון אלע דיינע חובות, דו וועסט האבן גרויס שפע; יעצט איז א צייט וואס מען פרובירט דיר אויס פון הימל, צו זען ווי אזוי דו וועסט זיך דערהאלטן.


איך בעט דיר טייערער ליבער ברודער, פארליר נישט דיין אמונה ובטחון פאר קיין איין רגע, לאז נישט אריין אין דיין הארץ קיין פינטעלע קשיא אויפ'ן באשעפער; גלייב באמונה שלימה אז אלעס איז לטובה, אלעס איז פאר דיין גוטס, פאר דיין תיקון וכו'.


מעגסט בארגן געלט פאר יום טוב אז דיין ווייב זאל קענען איינקויפן עסן און קליידער. די הייליגע חכמים זאגן (ביצה טו:): "לִוּוּ עָלַי", בארגט פאר מיר, "וַאֲנִי פּוֹרֵעַ", איך וועל העלפן איר וועט קענען באצאלן.


וואס פלעגט רבי נתן זאגן? געדענקסט וואס? רבי נתן פלעגט זאגן בשעת ער איז אריבער ביטערע שווערע נסיונות: "עס איז נאך מיט גרויס חסדים"; זאג עס פאר דיר: "עס איז נאך מיט גרויס חסדים".

#63 - נעם נישט צו זיין פרנסה ווייל ער איז געפארן קיין אומאן
אומאן, פרנסה

בעזרת ה' יתברך


יום ג' פרשת האזינו א', כ"ו אלול, שנת תש"פ לפרט קטן, פה אומאן


 


לכבוד הרב ר' ... שליט"א.


עס איז געקומען צו מיר האברך ... נרו יאיר, ער בעט מיר איך זאל אייך שרייבן אפאר ווערטער זיך איינבעטן ביי אייך מען זאל אים נישט צונעמען זיין פרנסה פאר'ן פארן קיין אומאן איבערלאזנדיג די כתה פאר אפאר וואכן.


עס איז זייער א שווערע זאך מסביר צו זיין פאר א נישט ברסלב'ער חסיד וואס ברסלב איז און וואס דאס מיינט זיין ראש השנה אין אומאן, דאך וועל איך פרובירן דאס געבן צו פארשטיין אויפ'ן שפיץ גאפל, אפשר וועט איר מסכים זיין אים צוריק צו נעמען אין חדר.


ראש השנה ווייסן אלע וואס דאס איז, ראש השנה איז מען דן די גאנצע וועלט, כל באי עולם יעברון לפניו כבני מרון; וואס טוט מען ווען מען שטייט פאר א משפט? מען זוכט אן עורך דין, א גרויסער לויער וועלכער זאל פארטיידיגן דעם מענטש; ווער רעדט נאך אז מען שטייט פאר א משפט לחיים ולמות - וועט מען טון אלעס אויף דער וועלט צו טרעפן דעם גרעסטן עורך דין ער זאל קומען פרובירן צו העלפן, איז דאך אוודאי ווען מען שטייט פאר ראש השנה ווען מען משפט יעדן איינעם "מי יחיה ומי ימות" וגומר, און אז דער הייליגער רבי האט געזאגט (חיי מוהר"ן, סימן תו): "שֶׁיְּכוֹלִין אָז אֲנָשִׁים לְקַבֵּל תִּקּוּנִים מַה שֶּׁבְּכָל הַשָּׁנָה לֹא הָיָה בְּאֶפְשָׁר שֶׁיִּהְיֶה לָהֶם תִּקּוּן בְּשׁוּם אֹפֶן, אַף עַל פִּי כֵן בְּראשׁ הַשָּׁנָה יְכוֹלִין אֲפִילּוּ הֵם לְקַבֵּל תִּקּוּן" - ראש השנה קען איך יעדן איינעם מתקן זיין, אפילו די מענטשן וואס קענען נישט האבן קיין תיקון; נאך האט דער רבי געזאגט (שם, סימן תג): איך האב באקומען א מתנה פונעם אייבערשטן אז איך ווייס וואס ראש השנה איז, איך האב דאס נישט בקבלה פון מיינע עלטערן, נאר באקומען במתנה פונעם אייבערשטן. די גאנצע וועלט איז אנגעהאנגען אין מיין ראש השנה.


דעריבער פארן ברסלב'ער חסידים אלע יארן קיין אומאן מיט מסירות נפש; קיין שום זאך קען אונז נישט אפשטעלן און קיין שום זאך וועט אונז נישט אפשטעלן.


די יאר האט מען פארמאכט די גרעניץ, מען לאזט נישט אריינקומען קיין אוקריינא, די גאנצע זאך איז נאר צו צעשטערן ברסלב'ע חסידים זאלן נישט קומען קיין אומאן; זיי זאגן אז דאס איז צוליב די קאראנע וויירוס אבער דאס איז נישט וואר ווייל גוים לאזט מען אריבער, נאר ברסלב'ע חסידים שטעלט מען אפ. איך בין בחסדי ה' יתברך אריבער די גרעניץ נעכטן ב' סליחות, אבער מיינע קינדער זענען געבליבן שטעקן אין מאלדאווא מיט נאך אסאך תלמידים מיינע.


אסאך ברסלב'ע חסידים ווען זיי האבן געהערט אז מען גייט פארשפארן די גרעניץ האבן זיי זיך גלייך אויפגעהויבן צו קומען קיין אומאן, דער אינגערמאן ... נרו יאיר האט געשטעלט א פיינער במקום פאר זיינע תלמידים כדי נישט צו לאזן די תלמידים אויף הפקר און איז געקומען קיין אומאן.


אים איז דאס נישט גרינג, ער האט א ווייב מיט קינדער; ער איז נישט קיין הפקר יונג, דאך האט ער דאס געטון ווייל דאס איז אונזער אמונה, מיר האבן אמונת חכמים, מיר גלייבן וואס צדיקים זאגן.


איך האף צום אייבערשטן אז איר וועט אים צוריק נעמען צו זיין א מלמד פאר די תלמידים; ווי נישט ווי איז ער דאך א מלמד מומחה, ער לייגט אריין אין די קינדער יראת שמים און אהבת ה' יתברך.


איך האף איר וועט קוקן אויף די גאנצע זאך מיט אן אנדערע בליק; ער איז נישט אוועק פון די פרנסה מחמת הפקירות, נאר פארקערט, ער האט דאס געטון מיט מסירות נפש, נאר לזכות לכל טוב וטוב.


איך וואונטש אייך א שנה טובה ומבורכת און הצלחה בכל התלמידים.

#62 - איך דאנק אייך פאר'ן זיך אזוי שטארק איבערגעבן פאר אונזער מוסד
קינדער, חיזוק פאר פרויען, מוסדות, הכרת הטוב, פרנסה

בעזרת ה' יתברך


 


יום ה' פרשת נצבים-וילך, כ"א אלול, שנת תש"פ לפרט קטן


 


מרת ... תחי'.


נאכן זיצן אפאר שעה אין אפיס ביים מיטינג דורכצוגיין אלע איינצעלהייטן שפיר איך אז איך דארף אייך שרייבן אפאר ווערטער.


איך דאנק אייך מרת ... תחי' פאר'ן זיך אזוי שטארק איבערגעבן פאר אונזער מוסד, מיט אזא געטריישאפט; אלע גוטע זאכן וואס קומט ארויס פון אונזער קהלה און מוסד גיין אויפ'ן וואגשאל פאר אייך לזכות פאר'ן יום הדין, דאס וועט אייך ביישטיין פאר'ן גרויסן יום הדין.


איך בעט אייך זייער איר זאלט ארבעטן נאר אין די פארמיטאג שעות, שפעטסטנס ביז פיר אזייגער; איר זענט א מאמע, איר האט א געבענטשטע שטוב – דארפט איר אהיים גיין דריי אזייגער, און אויב איז דא אסאך ארבעט – שפעטסטנס פיר אזייגער.


איך וואונטש אייך צום נייעם יאר איר זאלט געבענטשט ווערן מיט אלע ברכות, א זיסע יאר, א געזונטע יאר, א יאר מיט פרנסה, א יאר מיט שמחה, א יאר מיט שלום ושלוה און נחת פון די קינדער.


איך זאג אייך נאכאמאל, אלעס וועט מען לייגן אויפ'ן וואגשאל.


בנוגע בעיביסיטינג; איך האב גערעדט צו מרת ... תחי', די סקול וועט צושטעלן בעיביסיטינג פאר אייערע קינדער.

#61 - לערנען יעדן טאג אינדערפרי
תפילה והתבודדות, שטעטל, פרנסה, לימוד התורה, מנין

בעזרת ה' יתברך


א' לסדר כי תבוא לאומאן, י"א אלול, שנת תש"פ לפרט קטן


 


לכבוד מיינע טייערע תלמידים שיחיו, תושבי קרית ברסלב ליבערטי


איך האב זיך זייער מחי' געווען צו זיין צווישן אייך דורכאויס די זומער וואכן צוזאמען מיט די בחורים; אין בין צוריק געפארן קיין וויליאמסבורג אבער איך וועל ווייטער זיין מיט אייך.


איך וויל זייער שטארק בעטן אלע אינגעלייט מען זאל קומען לערנען אינדערפרי פאר'ן דאווענען. מען וועט דאווענען יעדן טאג זיבן אזייגער; איך וויל אייך מחזק זיין איר זאלט אלע קומען לערנען אינדערפרי, דער טאג איז אן אנדערע טאג ווען מען לערנט אינדערפרי, דער טאג איז אן אנדערע טאג ווען מען הייבט דאס אן מיט לערנען און דאווענען און א מקוה, עס איז דא א ברכה אינעם טאג; אמאל קען מען ארבעטן ביטער שווער א גאנצן טאג אבער עס איז נישטא קיין ברכה אינעם טאג, אבער אז מען הייבט אן דעם טאג מיט תורה ותפילה איז דא א ברכה אין די ארבעט.


נאכן דאווענען זאלט איר טאנצן; צינדט אן לעבעדיגע מוזיק פאר אפאר מינוט און טאנצט: "אשרינו מה טוב חלקינו שזכינו להתקרב לרבינו!" ווי גליקליך זענען מיר אז מיר ווייסן פון רבי'ן, ווי גליקליך זענען מיר אז מיר האבן א רבי וואס לערנט אונז ווי אזוי זיך צו דערהאלטן, נישט ווערן פארלוירן ווען עס גייט נישט ווי מען וויל.


אויך זאלט איר קומען דאווענען מנחה מעריב און מיט האלטן דעם שיעור גמרא, אבער נישט בלייבן ביינאכט שמועסן; ביינאכט דארף מען זיין אין שטוב מיט די ווייב און קינדער, מען קען נישט בלייבן אינדרויסן שמועסן.


נוצט אויס די פעלדער און וועלדער מיט התבודדות; עס איז אזוי געשמאק צו שפאצירן אין שטעטל מיט'ן אייבערשטן, זיך אויסשמועסן דאס הארץ און אים בעטן מען זאל נישט פארפאלן ווערן, מען זאל זיין ערליך.


שרייבט מיר וואס איר ווילט פרעגן און וויסן, איך וועל אייך גלייך ענטפערן.


דער אייבערשטער זאל העלפן איר זאלט האבן הצלחה אין אלע ענינים.


א כתיבה וחתימה טובה און א גוט געבענטשט יאר.

#60 - צניעות ביים ארבייטס פלאץ
תפילה והתבודדות, צניעות, חיזוק פאר פרויען, פרנסה

בעזרת ה' יתברך


יום ה' פרשת כי תצא, ז' אלול, שנת תש"פ לפרט קטן


 


... תחי'.


איך האב ערהאלטן אייער בריוו.


געבטס זיך זייער אכטונג איר זאלט ארבעטן בצניעות, געבטס אכטונג נישט צו רעדן פריינטליך מיט קיין שום פרעמדע מאן; אלע שאלות וואס האט צו טון מיט די ארבעט זאלט איר ענטפערן קאלט און טרוקן, קורץ און שארף, נישט מער און נישט ווייניגער.


איך ווייס נישט וואס די מצב איז דארט ביי די ארבעט, דאס דארפט איר אליינס וויסן, אויב איז דאס גוט פאר אייך אדער נישט; ווייל אויב פירט מען זיך נישט איידל - איז נישט ווערד די גאנצע דשאב, עס לוינט נישט צו פארלירן די גאנצע לעבן פאר די פאר דאלער, עס לוינט נישט צו פארלירן יענע וועלט פאר די פאר דאלער.


בעטס דעם אייבערשטן איר זאלט זיין אין א גוטע פלאץ, איר זאלט נישט האבן צו טון מיט פרעמדע מענער, איר זאלט זיין אין א ריינע פלאץ; מאכטס התבודדות איר זאלט וויסן ווי אזוי זיך צו פירן, ווייל דורך התבודדות שווימט ארויף די אמת. ווען מען שמועסט מיט'ן אייבערשטן, מען דערציילט אים אלע פרטים - שווימט ארויף די אמת, מען ווייסט נאכדעם ווי אזוי זיך צו פירן.


טוטס וואס יוסף הצדיק האט געטון ווען ער האט געדארפט ארבעטן ביי דעם גוי טמא פוטיפר, ער האט א גאנצן צייט געבעטן שטילערהייט דעם אייבערשטן ער זאל אים היטן פון שלעכטס, ביז דער גוי טמא פוטיפר האט געזען ווי דער אייבערשטער איז מיט אים. אזוי ווי די הייליגע חכמים דערציילן (בראשית רבה פו, ה) יוסף הצדיק פלעגט רעדן צום אייבערשטן און שטענדיג האבן זיך זיינע ליפן געשאקלט, ביז פוטיפר האט אים איינמאל געפרעגט: "זאג מיר, וואס שאקלסטו מיט דיינע ליפן, דו מאכסט כישוף?!" האט אים יוסף הצדיק געענטפערט: "ניין, איך איך בין נישט קיין כישוף מאכער, איך האב א גרויסן באשעפער, וואס איך בעט אים איך זאל נישט צוקומען צו שלעכטס".


דער אייבערשטער זאל העלפן איר זאלט האבן הצלחה אין אלע ענינים.


א כתיבה וחתימה טובה און א גוט געבענטשט יאר.

#59 - נעם נאר מענער פאר ארבייטערס
צניעות, פרנסה

בעזרת ה' יתברך


יום ב' פרשת כי תצא, ד' אלול, שנת תש"פ לפרט קטן


לכבוד ... נרו יאיר, קרית יואל.


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


האלט זיך שטארק נישט צו נעמען גוי'טעס, נעם נאר גוים ארבעטער; מיט תפילה וועסטו טרעפן גוטע מענער ארבעטער.


עס לוינט זיך נישט די גאנצע פרנסה אויב מען זיצט מיט גוי'טעס; חכמינו זכרונם לברכה זאגן (אבות ב, ז): "מַרְבֶּה שְׁפָחוֹת, מַרְבֶּה זִמָּה", אז מען האט דינסטן - ברענגט דאס צו עבירות; אפילו מען ארבעט אויס עס זאל נישט זיין קיין יחוד איז דאך דא הרהורי עבירה וואס איז ערגער פון עבירות, אזוי ווי די הייליגע חכמים זאגן (יומא כט:): "הִרְהוּרֵי עֲבֵירָה קָשִׁים מֵעֲבֵירָה", טראכטן פון עבירות איז הארבער פון טון עבירות; וואס פעלט אויס אזא פרנסה?


קוק נישט אויף דעם אז עס איז גרינגער פאר די פרנסה מיט די גוי'טעס; עס קען אמאל זיין אז עס זעט אויס ווי מען פארדינט מער געלט אבער עס איז נישטא קיין ברכה אין די געלט, און אמאל איז פארקערט, עס זעט אויס ווי מען פארדינט ווייניגער - אבער אז עס איז ערליך און אויסגעהאלטן קומט אריין א ברכה אין די געלט.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.


א כתיבה וחתימה טובה און א גוט געבענטשט יאר.

#58 - זאלסט נישט טענה'ען מיט דיין ווייב
תפילה והתבודדות, שלום בית, הפצה, אומאן, פרנסה, סיפורי צדיקים

בעזרת ה' יתברך


יום ג' פרשת ואתחנן, ז' מנחם-אב, שנת תש"פ לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר.


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


איך בעט דיר זייער זאלסט נישט טענה'ען מיט דיין ווייב.


בנוגע אומאן, אז דו ווילסט אזוי שטארק קומען צום הייליגן רבי'ן זוכה זיין צו אלע תיקונים אבער דיין ווייב וויל נישט, זי זאגט אז דו זאלסט אפילו נישט טראכטן דערפון; דו ווילסט וויסן וואס צו טון.


דו בעט דעם אייבערשטן אן א שיעור מאל אז דו זאלסט זוכה זיין צו קומען צום רבי'ן; מיט דיין ווייב זאלסטו נישט טענה'ען, עס וועט גארנישט העלפן, מיט כח האט נאך קיינער נישט געוואונען די ווייב.


רעד צו איר שיינערהייט; זאג איר ווי שטארק דיין לעבן האט זיך געטוישט. ווען דו רעדסט מיט איר זוך נישט איר צו אויפווייזן אז זי איז נישט גערעכט, דו זאלסט נאר רעדן פון דיר, ווי שטארק דו ווילסט גיין.


אז דו וועסט זיין שטארק מיט די צוויי נקודות, דו וועסט בעטן דעם אייבערשטן אן א שיעור מאל און דו וועסט זיין שטארק מיט נישט טענה'ען מיט איר און נישט זוכן איר צו אויפווייזן אז זי איז נישט גערעכט, דו וועסט איר מכבד זיין - וועט זי זיך ברעכן פאר דיר, זי וועט דיר שיקן צום רבי'ן מיט שמחה.


בנוגע הפצה; יעצט ווען דיין ווייב איז נאך א שטארקע מתנגדת וכו' - זאלסטו איר נישט דערציילן אלע דיינע פלענער פון הפצה, זי פארשטייט נאך נישט וואס מיינט הפצה, דו זאג איר אז דו גייסט ערלעדיגן דיינע זאכן און אזוי זאלסטו מאכן הפצה.


עס איז געווען א ברסלב'ער חסיד וואס האט נישט געהאט קיין פרנסה, ער האט געטון וואס שטייט אין שלחן ערוך (יורה דעה, סימן רנג) אז ווער עס האט נישט קיין פרנסה מעג צאמנעמען צדקה פאר זיך; זיין ווייב האט נישט געוואלט ער זאל גיין נאך געלט, זי האט זיך געשעמט, זי פלעגט פארלאנגען ער זאל ברענגען געלט אן צו גיין נאך געלט. רוב טאג איז ער געזעצן און געלערנט בהתמדה רבה און נאכמיטאג איז ער אהיים געקומען און זיך אנגעטון זיין טייערן רעקל, ער פלעגט זאגן אז ער גייט צום פריץ, ער האט געשעפטן מיט'ן פריץ. זי איז געווען מלא שמחה אז איר מאן איז אזא פערזענליכקייט, ער מאכט געשעפטן מיט'ן פריץ; ער איז ארום געגאנגען אין די הייזער צאמנעמען געלט, אזוי האט ער זיך געפירט זיין גאנץ לעבן אן דעם וואס זיין ווייב זאל וויסן וואס ער טוט.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#57 - וואס מען אינוועסטירט אין מוסדות התורה, איז די בעסטע ביזנעס דיעל
צדקה, מוסדות, פרנסה

בעזרת ה' יתברך


יום ב' פרשת דברים, כ"ח תמוז, שנת תש"פ לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר.


דער אייבערשטער זאל דיר געבן נחת ביי דיינע קינדער בזכות די מצות צדקה, וואס דו האסט מנדב געווען א באס פאר די חדר און מיידל סקול אין ליבערטי.


יעצט זע איך אז דו ביסט גאר א גוטער ביזנעס מאן; האסט נישט געקענט מאכן מיט די צען טויזנט דאלער א בעסערע געשעפט ווי די אינוועסטמענט, צו געבן די געלט פאר א באס.


וואס מען אינוועסטירט אין מוסדות התורה, בפרט מוסדות וואס פארשפרייטן די אמונה אויף די וועלט - דאס איז די בעסטע ביזנעס דיעל.


איין גוטע דיעל ברענגט נאך גוטע דיעלס; דער אייבערשטער זאל דיר געבן שפע, זאלסט קענען שטענדיג העלפן די מוסדות.

#56 - לאז נישט דיין זון אין א חדר וואו מ'רודפ'ט אים
חינוך הילדים, אומאן, פרנסה, חדר

בעזרת ה' יתברך


ערב שבת קודש פרשת חקת-בלק, י"א תמוז, שנת תש"פ לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר.


יעצט האב איך געהערט דיין מעסעדזש.


זייער גוט האסטו געטון אז דו האסט ארויסגענומען דיין זון פון די חדר.


אז די קינדער רודפ'ן אים, מען שרייט אויף אים אלע מיאוס'ע ווערטער צוליב דעם וואס ער פארט קיין אומאן, און וויפיל דו רעדסט מיט'ן מלמד ווערט נאר ערגער און ערגער - דארפסטו אים ארויסנעמען פון דארט.


שיק אים אין שטעטל חדר, דארט וועט מען אים אויפבויען; אונזערע מלמדים זענען זייער ווארעמע מלמדים, זיי געבן אכטונג אויף די קינדער מען זאל זיי נישט טשעפען.


שטארק זיך און ווער נישט פארלוירן; קוק צוריק אויף די ניסים וואס דער אייבערשטער האט געטון מיט דיר. מען האט דיר ארויסגעווארפן פון זיין א מלמד ווייל דו פארסט אויף אומאן, געדענקסט ווי אזוי די האסט דעמאלט געשפירט? דו האסט געמיינט אז עס איז עק וועלט; נאכדעם האסטו באקומען א בעסערע פרנסה, ביסט געווארן א מלמד אין א צווייטע פלאץ; אזוי וועט דער אייבערשטער דיך פירן אלץ שענער און שענער.


א גוט שבת.

#55 - ענטפער נישט א טעלעפאן רוף פון א פרעמדע נומער
חיזוק פאר מיידלעך, חינוך הילדים, שערן די האר, קאמפיוטער, מאוויס, פרנסה, טעלעפאן

בעזרת ה' יתברך


יום ד' פרשת קרח, ב' תמוז, שנת תש"פ לפרט קטן


 


... תחי', ברוקלין.


איך האב ערהאלטן אייער בריוו.


עס ווייזט זיך אויס פון אייערע ווערטער אז איר זענט א גרויסע יראת שמים, איר זענט א קלוגע מיידל; איר זענט זעכצן יאר און איר ווילט שוין חיזוק אויף שפעטער ווען איר וועט בעזר השם טרעפן אייער באשערטע זיווג - אז איר זאלט קענען טון וואס אייער מאמע תחי' טוט, זיך אפשערן די האר און נישט נאכגיין אייערע שוועסטערס וואס זיי האבן יא געלאזט זייער האר.


איך בין זייער פארנומען, דאך מוז איך זיך מאכן צייט צו ענטפערן אויף אייער בריוו, ווייל איך זע ווי שטארק די הייליגע צדיקים האבן זיך מוסר נפש געווען אריין צו ברענגען ריינקייט ביי אידישע קינדער; זיי האבן געבלוטיגט פאר אידישע קינדער אז זיי זאלן זיך פירן הייליג, זיי האבן אזויפיל געטון צו פועל'ן ביי אידישע טעכטער זיי זאלן זיך אפשערן די האר, וועל איך אייך שרייבן אביסל חיזוק.


די בעסטע חיזוק וועט זיין פאר אייך אז איר זאלט יעדן טאג איבער חזר'ן דעם שטיקל זוהר וואס דער הייליגער תנא רבי שמעון בן יוחאי זאגט, דאס וועט אייך געבן שטארקייט איר זאלט נאכגיין אייער מאמע תחי' און נישט זוכן נייע וועגן.


דער הייליגער זוהר זאגט (נשא קכה:): "'תּוּנְבָא לֵיתֵי', א קללה זאל קומען, 'עַל הַהוּא בַּר נָשׁ', אויף דעם מענטש, 'דְּשָׁבַק לְאִנְתְּתֵיהּ', וואס לאזט זיין ווייב, 'דְּתִתְחַזֵי מִשַׂעֲרָא דְּרֵישָׁה לְבַר', אז איר האר פון קאפ זאל זיך ארויסזען. 'וְדָא הוּא חַד מֵאִינּוּן צְנִיעוּתָא דְּבֵיתָה', און דאס איז פון די יסודות פון א אידישע שטוב, אז מען זאל נישט זען די האר פון די פרוי. 'וְאִתְּתָא דַּאֲפִּיקַת מִשַׂעֲרָא דְּרֵישָׁה לְבַר', און א פרוי וואס גייט מיט אויפגעדעקטע האר, 'לְאִתְתַּקְּנָא בֵּיהּ', זיך שיין צו מאכן, 'גָּרִים מִסְכְּנוּתָא לְבֵיתָא', איז זי גורם אז עס זאל זיין ארעמקייט אין שטוב, 'וְגָרִים לִבְנָהָא דְּלָא יִתְחַשְּׁבוּן בְּדָרָא', און זי איז גורם אז אירע קינדער וועלן נישט מצליח זיין און זיי וועלן נישט זיין חשוב. 'וְגָרִים מִלָּה אַחֲרָא דְּשַׁרְיָא בְּבֵיתָא', אזוי אויך איז זי גורם אז דער סמ"ך מ"ם און די נישט גוטע זאלן זיין אין איר שטוב. 'מַאן גָּרִים דָּא?' ווער איז דאס אלעס גורם? 'הַהוּא שַׂעֲרָא דְּאִתְחֲזֵי מֵרֵישָׁהּ לְבַר', די פרוי וואס איר האר זעט זיך ארויס"; און פארשטייט זיך אז פארקערט איז נאך מער; א פרוי וואס געבט אכטונג אז אירע האר זאל זיך נישט ארויסזען וועט האבן אלע ברכות, און זי וועט האבן נחת פון אירע קינדער.


דעם שטיקל זוהר זאלט איר איבער'חזר'ן יעדן טאג ביז אייער חתונה; זאגטס ארויס די הייליגע ווערטער, אויך די טייטש; וועט דאס אייך געבן כח צו טון דאס ריכטיגע.


אויף אייער פראגע וועגן א טעלעפאן; אז אייער מאמע און אייער שולע לאזן אייך האבן א טעלעפאן קענט איר דאס האבן, אבער געבט זיך אכטונג איר זאלט קיינמאל נישט ענטפערן א טעלעפאן רוף ווען איר ווייסט נישט ווער דער רופער איז, און אויך נישט צוריק שרייבן פאר א פרעמדע נומער. ליידער זענען דא קראנקע מענטשן וואס זוכן אומשולדיגע מיידלעך זיי אריין צו כאפן אין זייער נעץ, זיי פרובירן צו שרייבן און רופן, און נעבעך - אומשולדיגע קינדער ווען מען לערנט זיי נישט פון וואס זיך אכטונג צו געבן, פאלן קרבנות.


איר מעגט האבן א טעלעפאן אויב דאס איז מיט רשות פון די עלטערן און די שולע, אבער געבטס אכטונג אז איר זאלט דאס נוצן נאר פאר גוטע זאכן.


אויף אייער פראגע אז איר ווילט זיך לערנען וכו' און אייער טאטע וויל נישט האלטן א קאמפיוטער אין שטוב; איך פארשטיי אז אייער פראגע איז נישט בעצם צי איר זאלט זיך בכלל לערנען די פאך, וואלט איר ווען געפרעגט צי איר זאלט זיך בכלל לערנען די פאך וואלט איך אייך געזאגט וואס פעלט אייך דאס אויס, איר זענט דאך שוין באלד גרייט אנצוהייבן בויען א שטוב, איז וואס איז אייער פלאן אין לעבן? איר ווילט זיין א געטרייע מאמע, אויפציען א שטוב מיט קינדער און איבערלאזן נאך זיך ליכטיגע אידישע דורות - אדער ווילט איר זיין פארנומען מיט די ארבעט? איז וואס פעלט אייך אויס זיך צו לערנען א פאך?


אויף אייער פראגע אז איר ווייסט נישט וואס צו טון, איר זעט מיט אייערע אויגן ווי די שטוב פאלט איין; איר זענט געווען א שיינע שטוב, א חסידי'שע שטוב און יעצט זעט איר ווי אייערע געשוויסטער רוקן זיך אוועק וכו' וכו', זיי האבן סמארטפאונס, זיי לאזן די קליינע קינדער קוקן מאווי"ס השם ישמרינו; דאס איז זייער א ווייטאגליכע זאך, ליידער איז דאס איינגעבראכן ביי אסאך משפחות, מענטשן מיינען אז זיי טוען א טובה פאר די רבנים און דיינים וואס בעטן זיך, זיי וויינען און שרייען: "רבותי, עס ברענט א פייער, עס איז נישט קיין קינדער שפיל, מענטשן פארלירן זייער לעבן; שטיבער פאלן צאם, נעמט נישט קיין טעלעפאן אין שטוב, ברענגט נישט אריין קיין קאמפיוטער, טעבלעט וכו' וכו'".


דאס דארף אייך געבן שטארקייט אז איר זאלט בעטן דעם אייבערשטן איר זאלט באקומען א ריינע בחור וואס האט נישט קיין סמארטפאון, און איר זאלט בעטן דעם אייבערשטן אז איר, אייער מאן און אייערע קינדער זאלן זיין ערליכע אידן.


אויף אייער פראגע וועגן זומער, צי איר זאלט נעמען אן אפיס ארבעט אדער ארבעטן אין סקול; זיכער זאלט איר זוכן אן ארבעט אין א סקול ווי צו גיין אין אן אפיס.


דער אייבערשטער זאל העלפן איר זאלט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#54 - אז איר האט שוין א קינד דארפט איר נישט זוכן צו ארבעטן
קינדער, חיזוק פאר פרויען, פרנסה

בעזרת ה' יתברך


יום ג' פרשת שלח, כ"ד סיון, שנת תש"פ לפרט קטן


 


מרת ... תחי'.


יעצט אז איר האט שוין א קינד דארפט איר נישט זוכן צו ארבעטן; יעצט דארפט איר זיין א מאמע מיט פרישע כוחות פאר אייערע קינדער און א געטרייע ווייב פאר אייער מאן.


אז איר האט די מעגליכקייט צו טרעפן א גרינגע ארבעט נעבן שטוב איז גוט, אבער פארן קיין ירושלים יעדן טאג א וועג פון א שעה און צוריק קומען א שעה וועג - לוינט נישט און עס איז נישט כדאי.


זייטס מחזק אייער מאן ער זאל עוסק זיין אין הפצה, ווייל די אלע וואס זענען עוסק אין הפצה האבן גרויס שפע.


דער אייבערשטער זאל העלפן איר זאלט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#53 - זייטס ממשיך מיט'ן זיך לערנען גרעפיקס
חיזוק פאר מיידלעך, תהלים, שבת קודש, פרנסה, מדות טובות, סדר דרך הלימוד

בעזרת ה' יתברך


מוצאי שבת קודש פרשת בהעלותך, כ"א סיון, שנת תש"פ לפרט קטן


 


... תחי', ירושלים.


איך האב ערהאלטן אייער בריוו.


איך פריי זיך זייער צו הערן אז איר זענט זיך מחזק מיט'ן הייליגן רבינ'ס עצות; איר האלט מיט די שיעורים וואס מען לערנט אין בית פיגא און אלע אנדערע שיעורים.


זייער גוט טוט איר אז איר זענט מחזק אייער ברודער ער זאל לערנען אויפ'ן סדר דרך הלימוד (שיחות הר"ן, סימן עו); זאגטס אים ער זאל יעדן טאג לערנען אביסל חומש, ער זאל עס איינטיילן לויט די טעג פון די וואך, זונטאג זאל ער מעביר סדרה זיין ביז שני, מאנטאג ביז שלישי און אזוי ווייטער, אזוי וועט ער ענדיגן יעדע וואך די פרשת השבוע שנים מקרא ואחד תרגום. עס איז גוט ער זאל שוין אנהייבן אזוי צו טון יעצט פאר די בר מצוה כדי עס זאל ווערן ביי אים א געוואוינהייט, א חלק פון זיין לעבן.


זייטס אים מחזק ער זאל ענדיגן ש"ס צו זיין בר מצוה; יעצט זאל ער אוועק לייגן די אנדערע שיעורים, ער זאל פרובירן צו ענדיגן ש"ס, אזוי וועט ער ממשיך זיין אויף זיך א צלם אלוקים.


זייטס ממשיך מיט'ן זיך לערנען גרעפיקס; א קאמפיוטער אויב עס איז גוט, עס איז כשר - איז נישט דא אין דעם קיין פראבלעם. אזוי אויך אימעיל איז א כשר'ע זאך, עס איז אזוי ווי פאסט.


בנוגע וויינען שבת, אז עס קומט אייך אויס אסאך מאל שבת צו וויינען פאר א שידוך און איר האלט זיך צוריק, איר ווילט וויסן אויב מען מעג; עס ווערט גע'פסק'נט אין שלחן ערוך (אורח חיים סימן רפ"ח, סעיף ב): "מִי שְׁיֵשׁ לוֹ עוֹנֶג אִם יִבְכֶּה כְּדֵי שֶׁיֵּלֵךְ הַצַּעַר מִלִּבּוֹ, מוּתָּר לִבְכּוֹת בְּשַׁבָּת", אויב א מענטש האט א תענוג פון וויינען, ער שפירט זיך גוט ווען ער וויינט זיך אויס פאר'ן אייבערשטן און עס ווערט אים גרינגער - מעג ער וויינען אום שבת, און דער טורי זהב זאגט (שם, סעיף קטן ב): "מיר געפונען ביים הייליגן תנא רבי עקיבא, ער פלעגט זאגן שיר השירים שבת און עס האט אים גערינען טרערן פון גרויס בענקשאפט צום אייבערשטן"; זאלט איר זיך נישט צוריק האלטן פון וויינען שבת, בעטס דעם אייבערשטן איר זאלט טרעפן א גוטע שידוך און אויפשטעלן ערליכע דורות.


בנוגע וכו'; זייער גוט אז איר עקלט זיך פון קריכעדיגע שרצים, עס איז א גוטע זאך, איר דארפט נישט זוכן עצות אויף דעם, בלייבטס מיט דעם געפיל זיך צו עקלען פון קריכעדיגע באשעפענישן.


זאגטס ווייטער תהילים; זינגטס די קאפיטלעך און פלעכטס אריין אין די פסוקי תהילים אייערע אייגענע לויב, געזאנג און געבעט צום אייבערשטן.


דער אייבערשטער זאל העלפן איר זאלט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#52 - קינדער פון צעבראכענע שטובער זעען אויס ווילד, אבער זענען גאלדענע קינדער
חינוך הילדים, פרנסה

בעזרת ה' יתברך


יום ב' פרשת נשא ב', ט' סיון, שנת תש"פ לפרט קטן


 


מרת ... תחי'.


איך האב ערהאלטן אייער בריוו.


ביידע סיבות זענען שוואכע סיבות אז איר זאלט צוליב זיי טוישן צו אן אנדערע מוסד; ערשטנס, רוב מוסדות מוטשען זיך מיט באצאלן און ווען מען באקומט שוין יא באצאלט איז נישט דא קיין דעקונג וכו', פאר דעם אליינס זאלט איר ענדערש בלייבן ארבעטן וואו איר ארבעט.


צווייטנס, דאס וואס איר שרייבט אז רוב קינדער דארט קומען פון צעבראכענע שטובער, רוב עלטערן זענען גע'גט ה' ירחם, די קינדער זענען זייער צעבראכן ממילא איז די ארבעט זייער שווער וכו', דאס מאכט אייך וועלן טוישן און גיין ארבעטן אין אן אנדערע סקול; עס דארף זיין פארקערט, דאס דארף אייך מאכן בלייבן ארבעטן מיט די קינדער, אויפהייבן די קינדער און מוטיגן די קינדער; ווער נאך ווי א ברסלב'ער חסיד קען אויפהייבן די סארט קינדער, זיי מחזק זיין און אריין שיינען אין זיי די אמונה זיי זאלן וויסן אז דער אייבערשטער איז מיט זיי, זיי זאלן נישט אויפגעבן זייער לעבן.


קינדער וואס קומען פון צעבראכענע שטובער זעען אויס ווילד, זיי זעען אויס שלעכט, אבער באמת זענען זיי גאלדענע קינדער, הארציגע קינדער; מען זעט עס טאקע נישט אן אויף זיי, אבער איינער מיט אביסל הארץ קען גלייך טרעפן זייער נשמה, זייער הארץ. און ווען מען געבט זיי אביסל געפיל ווערן זיי זייער וואויל, זיי ווערן זייער צוגעקלעבט צו זייער טיטשער, וכדומה.


דאס דארף זיין די שטרעבן פון תלמידות היכל הקודש, ווי מער טון מיט קינדער וואס זענען פארלוירן און פארלאשן, ווי מער ליכטיג מאכן פאר אידישע קינדער.


אין דעם זכות וואס איר געבט זיך אפ מיט צעבראכענע קינדער וועט איר זוכה זיין צו ליכטיגע קינדער און אייניקלעך.