בריוון פונעם ראש ישיבה שליט"א

#50 - מען נעמט אוועק מיין עסן און שלאפן, אבער איך פאר צום רבי'ן
קדושה, משפחה, תשובה, אומאן, ראש השנה, מנוולים, תיקון הכללי

בעזרת ה' יתברך


יום ד' פרשת שופטים, ד' אלול, שנת תשפ"ב לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


אודאי זאלסטו קומען אויף אומאן! וואס איז דיין פראגע? דו דארפסט דאך פאררעכטן וואס דו האסט פוגם געווען! אמת, דו האסט א טענה אז דער רוצח, דער מניוול, דיין שוואגער - האט דיך אפאר יאר מאנס געווען אן דעם וואס דו זאלסט וויסן אז דאס איז פון די הארבסטע עבירות, בזמן שבית המקדש הי' קיים האט מען געגעבן אויף די עבירה סקילה, איינע פון די ד' מיתות בית דין; ביז דו האסט אנגעהויבן הערן די שיעורים - האסטו זיך געכאפט אז דו ביסט א צעשניטענער קרבן, און ווען איך האב דיר געהייסן דערציילן פאר דיין טאטע אז מען זאל ארויסווארפן דעם רוצח פון שטוב - האט מען דיר געלאכט אין פנים, מען האט דיר נישט געוואלט ראטעווען, ביז איך האב דיר געהייסן גיין צו די פאליציי.


אמת, דו האסט א טענה צום באשעפער, קיינער האט דיר נישט געזאגט אז דאס איז אן עבירה וכו' וכו' - אבער א תיקון דארפסטו האבן, דו דארפסט דעם רבי'ן.


דו אליינס שרייסט אז דער יצר הרע איז נישט אוועק פון דיר, עס איז דיר אזוי שווער צו זיין אפגעהיטן פון פוגם זיין בברית, דו האלסט אין איין אראפפאלן אין די עבירה; אודאי זאלסטו קומען קיין אומאן! און אז מען סטראשעט דיר אז דו וועסט נישט האבן וואו צו שלאפן - זאלסטו נישט קוקן אויף דעם, ווער דארף שלאפן? ווער דארף עסן? דער רבי האט געזאגט (חיי מוהר"ן, סימן תד) מען זאל קומען צו אים אויף ראש השנה, ער וועט מתקן זיין; "יא עסן נישט עסן, יא שלאפן נישט שלאפן - אבי זיין ביי מיר"; דאס מיינט מען אפילו מען סטראשעט מען וועט נישט אריינלאזן אין שטוב, נישט עסן און נישט שלאפן - דאך פאר איך צום רבי'ן.


ווער האט אזוינס צוגעזאגט? טרעף מיר נאך א צדיק וואס זאגט: "קום צו מיין ציון און איך וועל דיך פאררעכטן", טרעף א צדיק וואס קען דערהייבן דעם מענטש וואס האט נעבעך פוגם געווען בברית, דער רבי זאגט (חיי מוהר"ן, סימן רכה): "אפילו דו ביסט פוגם בברית, קום צו מיין ציון און זאג די צען קאפיטלעך תהילים [טז, לב, מא, מב, נט, עז, צ, קה, קלז, קנ], און געב א פרוטה לצדקה, זאג איך צו איך וועל דיר א טובה טון, איך וועל דיר מתקן זיין, איך וועל דיך ארויסציען פון שאול תחתית"; אודאי זאלסטו קומען!


איך הער טאג און נאכט מעשיות פון בחורים ווי זיי פאלן קרבנות השם ישמרינו, אבער דיין מעשה איז מיר אזא וואונדער, ווי קען זיין אזא זאך?! א קינד קומט דערציילן: "איינער באצווינגט מיר פאר אפאר יאר טאג נאך טאג" - און מען זאל זיך נישט אננעמען פאר'ן קינד? ווי קען זיין אזא זאך?! די מעשה האסטו מיר דערציילט פאריאר און עס גייט מיר נאכאלץ נישט אריין אין קאפ, ווי קען זיין אזא זאך? ווי קען זיין אז נאכדעם וואס דו ביסט געלאפן צו די פאליציי און מען האט יענעם איינגעשפארט זאל מען נישט וועלן רעדן מיט דיר, שומו שמים, א קינד וויינט: "מען באצווינגט מיך! א רוצח ניצט מיך אויס!" און אז מען גייט צו די פאליציי ווארפט מען ארויס פון שטוב?!


למעשה האסטו געזען אז מען האט דיר ארויסגעווארפן פאר אפאר טעג און נאכדעם האט מען דיר צוריקגענומען, אלעס האט זיך געענדיגט גוט, ביסט צוריק אין שטוב און דער מניוול האט מער נישט מיט דיר, אזוי וועט יעצט אויך זיין, וועסט קומען קיין אומאן, מען וועט דיר ארויסווארפן פאר צוויי טעג און אלעס וועט קומען לשלום.


דער סמ"ך מ"ם קען נאר דערשרעקן, ער קען מחליש דעת זיין און מבלבל זיין, מער פון דעם קען ער נישט טון. טענה נישט מיט קיינעם, דערצייל נישט קיינעם וואס דו ביסט אריבער, דערצייל עס נאר דעם אייבערשטן און אין אומאן ביים רבינ'ס ציון זאלסטו אלעס דערציילן - וועט דיר דער רבי מתקן זיין אינגאנצן, וועסט ווערן א ניי געבוירענער מענטש.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.


א כתיבה וחתימה טובה, א גוט געבענטשט יאר.

#49 - וואס זענען דיינע שיעורים? וואס זענען דיינע טואונגען?
עבודת השם, אומאן, ראש השנה, התחדשות, יונגע יארן

בעזרת ה' יתברך


יום ה' פרשת ראה, כ"ח מנחם-אב, שנת תשפ"ב לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר


איך האב שוין לאנג נישט געהערט פון דיר, וואס זענען דיינע שיעורים? וואס זענען דיינע טואונגען? זכרנו ימים מקדם, דיינע יונגע יארן אין ישיבה; האסט געלערנט משניות מיט אזא חיות, מיט אן אויסטערלישע פלייסיגקייט, עס האט דיר נישט אינטערעסירט קיין נייעס, קיין פאליטיק; איך האף דו האלסט נאך אן דיין פרישקייט, דיין חיות - בלימוד התורה.


טייערער ברודער, זיי קלוג; גרייט זיך אן אין די יונגע יארן מיט אסאך משניות און גמרא, ווייל נאר דאס בלייבט אויף די עלטערע יארן, און נאר דאס נעמט מען מיט אויף יענע וועלט.


איך האף דו האסט שוין טיקעטס פאר אומאן, מיר פארן מיט'ן אייבערשטנ'ס הילף דינסטאג פרשת נצבים. מיר פארן קיין פוילן, פון דארט פארן מיר קיין אוקריינא, קיין אומאן, צום ציון קודש הקדשים; דער רבי וועט אונז מתקן זיין.


א כתיבה וחתימה טובה.

#48 - פרעג דיין ווייב רשות אויב דו זאלסט פארן קיין אומאן
קינדער, שלום בית, סגולות, שערן די האר, אומאן, ראש השנה, לימוד התורה, שנה ראשונה, זילבערנע ה, בגדים פון צדיק

בעזרת ה' יתברך


יום ג' פרשת ראה, כ"ו מנחם-אב, שנת תשפ"ב לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערער, החתן ... נרו יאיר


מזל טוב פאר דיין חתונה, דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט אויפשטעלן א שיינע ערליכע אידישע שטוב, דיין שטוב זאל זיין א פלאץ וואו די שכינה הקדושה זאל רוען.


איך פריי זיך זייער צו הערן אז דיין ווייב האט מקריב געווען א קרבן לה', זי האט זיך אפגעשוירן אירע האר, דאס איז א ריכטיגע קרבן פאר'ן אייבערשטן; אין דעם זכות וועלן ענק זוכה זיין צו ערליכע קינדער און הייליגע דורות.


איך שיק ענק א מתנה, א זילבערנע ה געבענטשט פון מוהרא"ש זכותו יגן עלינו; דאס געבן מיר פאר אלע תלמידות בית פיגא וואס טוען די ווילן פון מוהרא"ש זכותו יגן עלינו, זיי שערן זיך אפ די האר; זיי זענען מקרב די גאולה שלימה. די זילבערנע ה איז א גרויסע סגולה פאר קינדער, דער הייליגער רבי זאגט (ספר המדות אות בנים חלק ב', סימן ח'): "הֵ"א הַנַּעֲשָׂה מִכֶּסֶף", א זילבערנע ה', "מְסֻגָּל לִפְרִיָּה וּרְבִיָּה", איז מסוגל פאר קינדער.


געב אסאך גוטע ווערטער פאר דיין ווייב, דאס איז זייער וויכטיג פאר שלום בית. חכמינו זכרונם לברכה זאגן (סוטה כא:): "רוֹצָה אִשָּׁה בְקַב", א פרוי וויל ענדערש ווייניג געלט, "וְתִפְלוּת", און זיין נאנט מיט איר מאן, "מִתִּשְׁעָה קַבִּין", ווי צו האבן אסאך געלט, "וּפְרִישׁוּת", און זיין אפגעשיידט; אלעס ווענדט זיך ווי אזוי מען רעדט, דאס רעדן שיין - דאס ברענגט די שלום בית נענטער און שטערקער; אז מען רעדט שיין, מען געבט גוטע ווערטער - ווערט זי זייער שטארק באהאפטן צו איר מאן.


אויך זאלסטו לערנען אין שטוב, דאס האט א ווייב זייער ליב; דאס הייסט, בשעת זי ווערט פארנומען מיט די שטוב, מיט די וועש, מיט די כלים, מיט רייניגן וכו' וכו' - דעמאלט זאלסטו זיצן מיט א משניות, א גמרא, מיט אלע דיינע שיעורים - און לערנען אויפ'ן קול, דאס וועט איר זייער פרייליך מאכן, אויך וועט דאס דיך היטן פון אלעם שלעכטס.


די מתנה, די זילבערנע ה געבענטשט פון מוהרא"ש, דאס געב איך נאר פאר ווער עס טוט די ווילן פון מוהרא"ש. די אלע וואס האבן חפצים פון א צדיק, אויב מען טוט די ווילן פונעם צדיק - האט א חשיבות ווען מען גייט מיט זיינ'ס א מלבוש, אבער אז מען גייט נאר מיט די בגדים פונעם צדיק און מען פירט זיך נישט אזוי - האט דאס א פנים ווי א חוזק.


בנוגע קומען קיין אומאן די יאר; ווען דו האלסט אפאר וואכן נאך דיין חתונה - פרעג דיין ווייב רשות, און אויב זי וויל נישט דו זאלסט פארן - זאלסטו בלייבן מיט איר די יאר, אויף דעם איז געזאגט געווארן (שבת קנא:): "חלל עליו שבת אחד כדי שישמור שבתות הרבה".


א כתיבה וחתימה טובה, א גוט געבענטשט יאר.

#47 - דארפסט נאכנישט דערציילן אז דו פארסט קיין אומאן אויף ראש השנה
מחלוקת, שלום, אומאן, ראש השנה

בעזרת ה' יתברך


יום ג' פרשת ואתחנן, י"ב אב, שנת תשפ"ב לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר, ירושלים


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


זאג נאך גארנישט פאר קיינעם, אז דו האסט געקויפט א טיקעט; וואס דארפסטו מאכן מחלוקת? ווען עס וועט קומען נענטער צו ראש השנה וועסטו דעמאלט זען וואס צו טון.


שטארק זיך, ווער נישט פארלוירן; דער אייבערשטער וועט דיר העלפן, וועסט געהאלפן ווערן בקרוב.

#46 - עס שטעלט זיך ארויס אז מ'פארט נישט קיין אומאן פאר שוואוילטאג
אומאן, ראש השנה, היכל הקודש, ישיבה, מניעות

בעזרת ה' יתברך


יום ב' פרשת דברים, ד' מנחם-אב, שנת תשפ"ב לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר


ביי אונז גרייט מען זיך שוין אויף ראש השנה; מען קויפט שוין טיקעטס, מען עפנט שוין דעם בנין, מען פילט שוין אן די וואסער גרובער מיט וואסער; אלע פארן מיר צום הייליגן רבי'ן אויף ראש השנה.


די יאר ראש השנה הבא עלינו לטובה שטעלט זיך ארויס דאס מסירות נפש פון אנשי שלומינו אנצוקומען קיין אומאן, די מתנגדים וואס מאלן אפ אומאן אלס א פלאץ פון הפקירות, וואס וועלן זיי יעצט זאגן ווען צענדליגער טויזנטער מענטשן גרייטן זיך צו פארן אין א לאנד אינמיטן א מלחמה, די טלטול הדרך, מען דארף פארן אסאך שעות פון איין לאנד צום צווייטן; דאך איז קיינער נישט מוותר אויף דעם.


איך בענק זיך נאך דיר, עס איז מיר א פלא אז דו קומסט נישט באזוכן די ישיבה, די פלאץ וואס פארשפרייט אזויפיל קדושה, אזויפיל אמונה; איך וואלט זיך זייער געפריידט דיר צו זען.


איך ווייס אז עס איז דא אסאך מניעות צו קומען צו היכל הקודש; וואויל איז דעם וואס מאכט פון די מניעות - נעימות, ער ברעכט אלעס דורך און קומט צו די הייליגע חברייא.

#45 - יישר כח פאר'ן ערלעדיגן די וועגן קיין אומאן
הכרת הטוב, אומאן, ראש השנה

בעזרת ה' יתברך


יום ה' פרשת מטות מסעי, כ"ט תמוז, ערב ראש חודש אב, שנת תשפ"ב לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר


איך האב נישט קיין ווערטער דיר צו דאנקען פאר'ן צושטעלן פאר מיר, פאר מיינע קינדער און פאר די גאנצע קהילה - א וועג צו קומען צום רבינ'ס ראש השנה קיין אומאן.


דער הייליגער רבי האט געזאגט בנוגע זיין ביי אים ראש השנה (חיי מוהר"ן, סימן קכו): "מָה אֹמַר לָכֶם, אֵין דָּבָר גָּדוֹל מִזֶּה, וּבִלְשׁוֹן אַשְׁכְּנַז: 'וָואס זָאל אִיךְ אַייךְ זָאגְן, קֵיין גְרֶעסֶירְס דֶער פוּן אִיז נִיט דָא'".


די טיקעטס און די וועג פון עירפארט ביז אומאן - קאסט טאקע אסאך געלט, בפרט היי יאר ווען מיר גרייטן זיך צו פארן פון איין לאנד צום צווייטן - קאסט דאס מער ווי עס קאסט אלע יארן, איך בעט דעם אייבערשטן איך זאל דיר קענען באצאלן פאר אלע טיקעטס און פאר די וועג.


וואס טוט נישט א מענטש ווען עס ווארט אים א משפט? ער וועט אלעס פארקויפן אבי צו טרעפן דעם בעסטן לויער, דעם בעסטן שופט ארויסצוגיין זכאי בדין, וואס טוט נישט א מענטש ווען ער דארף א רפואה? ער וואלט אלעס פארקויפט צו האבן געלט צו צאלן דעם גרעסטן דאקטער; אזוי איז מיט אומאן, דער רבי איז דער גרעסטער און בעסטער לויער און דאקטער - מיר זאלן זוכה זיין צו א גוט יאר.

#44 - מיט אפאר ווערטער נעמט מען אוועק אלע שלעכטס
תפילות אויף אידיש, תפילה והתבודדות, חינוך הילדים, שלום בית, תשובה, אומאן, ראש השנה, מלכות הרשעה, אידיש

בעזרת ה' יתברך


ערב שבת קודש פרשת בלק, ט"ז תמוז, שנת תשפ"ב לפרט קטן


לכבוד אנשי שלומינו תלמידי היכל הקודש תושבי ארץ ישראל, ה' עליהם יחיו


מיר זענען נאכאלץ אפגערוקט מיט א וואך, ביי אונז אין אמעריקא איז די וואך פרשת בלק, ביי ענק איז שוין פנחס. איך וועל ענק שרייבן וואס מיר האבן גערעדט נעכטן ביים ליל שישי שיעור, צוויי וויכטיגע נקודות.


דאס ערשטע האבן מיר גערעדט פון דאס גרויסקייט פון תשובה. די הייליגע חכמים זאגן (במדבר רבה כ, טו) אויפ'ן פסוק (במדבר כב, לד): "וַיֹּאמֶר בִּלְעָם אֶל מַלְאַךְ ה' חָטָאתִי", בלעם האט געזען ווי דער מלאך שטייט מיט'ן שווערד האט ער גלייך געזאגט: "חָטָאתִי", זאגן חכמינו זכרונם לברכה: "שֶׁהָיָה רָשָׁע עָרוּם", בלעם איז געווען א קלוגער רשע, "וְיוֹדֵעַ שֶׁאֵין עוֹמֵד מִפְּנֵי הַפֻּרְעָנוּת אֶלָּא תְּשׁוּבָה", ער האט געוויסט אז די איינציגסטע זאך וואס האלט אפ א שטראף - איז תשובה, "שֶׁכָּל מִי שֶׁחוֹטֵא וְאוֹמֵר חָטָאתִי", ווייל ווען א מענטש וואס האט געזינדיגט זאגט חטאתי, ער טוט תשובה - "אֵין רְשׁוּת לַמַּלְאָךְ לִגַּע בּוֹ", קען קיין מלאך אים נישט אנרירן; ווען ער האט געזען דעם מלאך קומט צו אים מיט'ן שווערד - האט ער גלייך תשובה געטון, אזוי האט ער זיך ארויסגעדרייט פונעם שטראף.


דאס איז זייער שטארקע חיזוק, ווען מען איז אראפגעפאלן אין עבירות, מען שפירט זיך אזוי שלעכט, מען שפירט זיך אזוי דערווייטערט - זאל מען זאגן פאר'ן אייבערשטן: "הייליגער באשעפער איך האב געזינדיגט, איך האב געטון זאכן וואס מען טאר נישט, איך בעט דיר זיי מיר מוחל"; די פאר ווערטער נעמט אוועק אלע שלעכטס, דער אייבערשטער איז מוחל דעם מענטש.


אויך האבן מיר גערעדט פון דעם אז בלעם איז געווען בלינד אויף איין אויג. רש"י הקדוש זאגט (במדבר כד, ג) בלעם האט נישט פארשטאנען וואס איז די זאך פון מאן און ווייב לעבן אינאיינעם און דער אייבערשטער געפונט זיך צווישן זיי, איש ואשה זכו שכינה שריה ביניהם; ווי קען זיין: "מי שהוא קדוש ומשרתיו קדושים" - זאל זיין צווישן מאן און ווייב? די טומאה וויל נישט מען זאל לעבן מאן און ווייב, ווייל ווען מען לעבט מאן און ווייב בשלום ובאהבה - איז מען אפגעהיטן פון שלעכטס, מען איז נאנט צום אייבערשטן.


איך וועל נישט מאריך זיין יעצט ערב שבת, איך וויל אבער בעטן פון די מלמדים ביי אונז אין תלמוד תורה, איך וויל מען זאל לערנען נאר אויף אידיש, אלעס זאל זיך ארום דרייען אידיש; איך וויל נישט האבן מיט די טמאים, מיט די ערב רב; אונזערע קינדער זאלן רעדן נאר אידיש, איך וויל געבן אונזערע קינדער א ריינע חינוך.


געלויבט דעם אייבערשטן מיר האבן טייערע מלמדים מיט א גוטער מנהל וואס געבט זיך אפ זייער שטארק מיט יעדן פרט אין תלמוד תורה, איך האלט מיט יעדע פרט מיט יעדן קינד; מיר האבן זיך נישט וואס צו שעמען פון אנדערע תלמוד תורה'ס, די קינדער לעבן מיט'ן אייבערשטן, זיי לעבן מיט תפילה, זיי לעבן מיט יראת שמים.


ביי אונז גרייט מען זיך שוין אויפ'ן רבינ'ס ראש השנה; מיר האבן היינט געקויפט טיקעטס, ונזכה ונחי' צו זיין ביים רבי'ן אויף ראש השנה.


א גוט שבת.

#43 - חנוכת הבית פונעם נייעם בנין "קרן הדפסה היכל הקודש"
הדפסה, ראש השנה, לימוד התורה, ראש חודש

בעזרת ה' יתברך


יום ב' פרשת חקת, ה' תמוז, שנת תשפ"ב לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר, ברסלב ליבערטי


די פאסיגע צייט פאר'ן חנוכת הבית פונעם נייעם בנין "קרן הדפסה היכל הקודש" - איז ראש חודש אלול, זונטאג פרשת שופטים.


זונטאג איז א טאג וואס די אלע וואס ארבעטן קענען דאס מיטהאלטן, אויך קען עס זיין א ראש חודש סעודה, און אויך א הכנה צום רבינ'ס ראש השנה.


די גאנצע וועלט איז אנגעהאנגען אין רבינ'ס ראש השנה (כמובא בחיי מוהר"ן, סימן תה); די בעסטע פלאץ וואו זיך צו גרייטן אויף ראש השנה - וועט זיין אינעם נייעם בנין וואו מען דרוקט הונדערטער טויזנטער ספרים צו ברענגען אלעמען קיין אומאן.


איך בעט דיר זייער, טייל נישט קיין טייערע מתנות. אנשי שלומינו דארפן נישט די זאכן, בפרט די וואס געבן פאר הדפסה, די וואס האבן אן הרגשה אינעם רבינ'ס זאך - די דארפן נישט טייערע זאכן. איך זאג דיר, עס איז א שאד די צייט, א שאד די געלט.


עס איז דא נאך אפאר פרטים וואס איך וויל רעדן מיט דיר פנים בפנים.


זע צו לערנען יעדן טאג אביסל חומש רש"י, משניות, גמרא, הלכה וכו'.

#42 - אז מען פארט צום רבי'ן קיין אומאן, דארף מען נישט מורא האבן
פחדים, חינוך הילדים, אומאן, ראש השנה, מלחמה

בעזרת ה' יתברך


יום א' פרשת ויקהל, י"ט אדר א', שנת תשפ"ב לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


ווען עס קומט דיר אויס גוט צו פארן קיין אומאן צום רבי'ן - זאלסטו פארן, דארפסט נישט מורא האבן פון גארנישט; אז מען פארט צום רבינ'ס ציון - איז מען אפגעהיטן פון שלעכטס.


בנוגע נעמען א קינד פאר די זיבן וכו'; דער רבי האט מבטיח געווען אז א קינד וואס וועט קומען צו אים פאר די זיבן יאר וועט גיין צו די חתונה מיט א ריינע העמד (חיי מוהר"ן, סימן תקיז). ווען טאטע מאמע הערן אזעלכע ווערטער פון א צדיק - ווערט ביטול הבחירה, אלע מניעות ווערן אויס; וואס קען אפהאלטן און ווער זאל אפהאלטן עלטערן פון נעמען א קינד פאר די זיבן יאר ווען מען הערט אזא הבטחה פון הייליגן רבי'ן.


מיר נעמען די קינדער קיין אומאן צום רבי'ן ווען מיר פארן ראש השנה; פון א יאר פאר די זיבן נעמען מיר יעדעס יאר די קינדער. עס זענען דא אנשי שלומינו וואס זאגן 'מיר וועלן האבן א צעשטערטע ראש השנה אויב מיר וועלן זיך דארפן פארען מיט די קינדער', זיי לאזן איבער די קינדער זאל בלייבן מיט די ווייב; עס איז נאריש אזוי צו טראכטן, נישטא קיין גרעסערע עבודה ווי חינוך הבנים, אז דער רבי האט געזאגט קיין גרעסערס פון זיין ראש השנה ביי אים איז נישט פארהאנען, - נעמען מיר די קינדער, זיי מחנך זיין זיי זאלן אויך קומען ראש השנה, עס זאל זיין ביי זיי אין די ביינער פון קליינווייז אן צו קומען צום רבי'ן יעדעס יאר ראש השנה.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.


 

#41 - זע צו זיין ראש השנה אין אומאן מיט אונזער חבורה
חברים, אומאן, ראש השנה, היכל הקודש

בעזרת ה' יתברך


יום ה' פרשת בשלח, י"א שבט, שנת תשפ"ב לפרט קטן


לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר


איך זאג דיר שוין פאראויס וואס גייט זיין, עס זענען נתרבה געווארן זייער אסאך נייע מקורבים, עס גייט נישט זיין קיין פלאץ אין אונזער בנין אין אומאן. איך וויל זייער שטארק דו זאלסט זיין מיט אונזער חבורה, עס איז גאר אנדערש די גאנצע ראש השנה בחבורת היכל הקודש תלמידי מוהרא"ש.


זאלסטו שוין נעמען א בעט. ווענד זיך צו האברך ... נרו יאיר, ער איז ממונה אין אונזער בנין אין אומאן, אזוי וועלן מיר קענען זיין אינאיינעם.


פון ארץ ישראל אליינס וועלן קומען א ריזיגער עולם, עס איז דארט א מהפיכה פון די אלע פרישע מקורבים.

#40 - ענדערש נישט קומען איין יאר, צו קענען קומען אסאך יארן קיין אומאן
הפצה, הדפסה, אומאן, ראש השנה

בעזרת ה' יתברך


יום ב' פרשת וילך, כ"ט אלול, ערב ראש השנה, שנת תשפ"ב לפרט קטן, פה אומאן


 


לכבוד מיין ליבער שוואגער ...


זיי נישט בעצבות ומרה שחורה אז דו ביסט געבליבן אין שטוב, ביסט נישט געקומען קיין אומאן; דו דארפסט דאך האבן יעצט וכו', אויף דעם איז געזאגט געווארן (שבת קנא:): "חַלֵּל עָלָיו שַׁבָּת אֶחָד כְּדֵי שֶׁיִּשְׁמֹר שַׁבָּתוֹת הַרְבֵּה"; ענדערש צעשטער איין יאר כדי דו זאלסט קענען קומען אלע יארן דיין גאנץ לעבן.


זיי פרייליך, דער רבי זאגט אז ראש השנה דארף מען זיין פרייליך (שיחות הר"ן, סימן כא).


אויב דו האסט אין וויליאמסבורג ערגעץ א מנין פון צען מענטשן אנשי שלומינו וואס גלייבן אין רבי'ן זאלסטו אהינגיין דאווענען מיט זיי און זיי פרייליך אז דו ביסט משמש דעם רבי'ן, דו ביסט עוסק אין הדפסה; דורך דיין ארבעט קען מען מקרב זיין טויזנטער אידן צום אייבערשטן.


א גוט יום טוב.


איך האב דיר אינזין ביים רבי'ן.

#39 - וואו צען מענטשן קומען אינאיינעם דאווענען, איז דארט דער קיבוץ
אומאן, ראש השנה

בעזרת ה' יתברך


יום ב' פרשת וילך, כ"ט אלול, ערב ראש השנה, שנת תשפ"ב לפרט קטן, פה אומאן אצל ציון רבינו


 


לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר


איך בעט דיר זייער, זיי נישט בצער ובעצבות אז דו ביסט געבליבן אין אמעריקא, דו קענסט נישט קומען.


וויסן זאלסטו, אונס רחמנא פטרי', ביסט דאך אן אונס; זע צו דאווענען מיט א מנין אנשי שלומינו, וואו צען מענטשן קומען אינאיינעם דאווענען - איז דארט דער קיבוץ. אוודאי דארף מען קומען קיין אומאן, אבער אז דו קענסט נישט ארויסגיין פון לאנד - ביסטו פטור.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט ווייטער עוסק זיין אין הפצה, פארשפרייטן דעם הייליגן רבינ'ס לימודים פאר די וועלט; עס זאל זיין ת'הא ש'נת פ'ירסום ב'רסלב.


כתיבה וחתימה טובה.

#38 - זע צו דאווענען מיט אנשי שלומינו, וועסטו זיין ביים קיבוץ
הפצה, חסידות ברסלב, אומאן, ראש השנה

בעזרת ה' יתברך


יום ב' פרשת וילך, כ"ט אלול, ערב ראש השנה, שנת תשפ"ב לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר


יעצט איז נישט קיין צייט פון שרייבן בריוו, יעצט איז ערב יום טוב, ערב ראש השנה; דאך שרייב איך דיר אפאר ווערטער פאר חיזוק.


איך הער אז דו קענסט נישט ארויספארן פון ארץ ישראל, האסט זיך פארפלאנטערט מיט די רעגירונג; בעט איך דיר זייער, זיי פרייליך, זיי נישט בעצבות, אונס רחמנא פטריה; דו זע צו דאווענען מיט אנשי שלומינו - וועסטו זיין ביים קיבוץ.


ווער נאך איז אזוי נאנט צום רבי'ן ווי מפיצים, דו ביסט ביים רבי'ן; זיי ממשיך מיט דיין ווייב תחי' צו פארשפרייטן די עצות פאר די גאנצע לאנד לארכה ולרחבה.


א כתיבה וחתימה טובה.

#37 - יעצט דארפסטו פאלגן דעם רבי'ן צו זיין פרייליך
שמחה, התחזקות, אומאן, ראש השנה

בעזרת ה' יתברך


יום ב' פרשת וילך, כ"ט אלול, ערב ראש השנה, שנת תשפ"ב לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר


מיין מאמע תחי' האט מיר גערופן דערציילן, זי האט געהערט אז דו האסט נישט געקענט טרעפן פאר א פאר שעה דיין פאספארט, דו האסט פארפאסט די פליגער און דו ביסט זייער צעבראכן, גארנישט קען דיר נישט פרייליך מאכן.


איך פארשטיי דיר, איך וואלט אויך נישט אויסגעהאלטן נאכן ווארטן א גאנץ יאר יאר צו קומען צום רבי'ן, זען פאר די אויגן ווי די פליגער פארט אוועק...


וויל איך דיר מחזק זיין. געדענק, אונס רחמנא פוטרי', דו ביסט אן אונס; יעצט דארפסטו פאלגן דעם רבי'ן - זיין פרייליך; ווער ווייסט אויב דאס איז פאר דיר אפצוקומען און געהאלפן ווערן.


זוך א מנין ברסלב'ער חסידים אין דיין שטאט, וועט דאס ווערן גערעכנט ווי דו ביסט אין אומאן.


איך בעט פאר דיר און דו בעט פאר מיר, יואל בן ריצא רעכיל.

#36 - זע צו דאווענען מיט'ן עולם ווי עס דארף צו זיין
בחור, שידוכים, ראש השנה, דאווענען

בעזרת ה' יתברך


מוצאי ראש השנה, ג' תשרי, שנת תשפ"ב לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר


איך האף אז קומענדיגע יאר ראש השנה וועסטו האבן שכל צו נעמען א פלאץ נעבן דעם בעל תפילה, דאווענען אינאיינעם מיט אלע בחורים. ראש השנה איז א צייט וואס מען איז דן דעם מענטש זיין גאנצע יאר, עס איז נישט קיין צייט זיך צו דרייען אינדרויסן און שמועסן מיט די עקלדיגע גוים - די שומרים ביים טיר.


איך שרייב דיר דעם בריוו אין עירפארט אויפ'ן וועג אהיים; איך בין גוט אויסגעמוטשעט, קוים וואס איך שלאף די גאנצע וואך אין אומאן; איך דאווען פאר'ן עמוד שחרית און מוסף, איך בלאז די תקיעות און געב דרשות, איך נעם אויף מענטשן די גאנצע צייט, איך בין גוט אויסגעמוטשעט; דאך שרייב איך דיר יעצט ווייל עס באדערט מיר, איך האב דיר נישט געזען ביים דאווענען, האסט זיך געדריידט אינדרויסן א גאנץ דאווענען.


איך שרייב דיר נאר ווייל איך האב דיר ליב, איך וויל דיין טובה; דו ביסט א יונגער בחור, אויב דו וועסט אכטונג געבן צו האבן גוטע חברים, דו וועסט דאווענען און לערנען - וועסטו זיך מאכן א גוטע נאמען, נאכדעם וועסטו קענען טון א גוטע שידוך, דו וועסט האבן א גוט לעבן.


זע צו לערנען אסאך משניות, דאס וועט דיר היטן פון אלעם שלעכטס.


דיין ראש ישיבה.

#35 - איך בין זייער איבערגענומען פון דיר ווי דו דערהאלסט זיך אזוי שיין
ראש השנה, בארד און פאות, קליידער

בעזרת ה' יתברך


מוצאי ראש השנה, ג' תשרי, שנת תשפ"ב לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר


איך זיץ יעצט אין עירפארט, איך האב אפאר שעה ביז דער פליגער פארט ארויס. איך גיי איבער מיינע זכרונות פון ראש השנה, וועם איך האב אלץ געזען, וועם איך האב געטראפן. איך טראכט פון דיר; איך מוז דיר זאגן, איך בין זייער איבערגענומען פון דיר ווי דו דערהאלסט זיך אזוי שיין; דו האסט א צלם אלקים, א שיינע בארד מיט פיאות, דו גייסט אנגעטון חסידיש, דו ביסט פריש; איך בין זייער נתפעל פון דיר.


איך האב אסאך געבעטן ביים ציון פאר דיר, דו זאלסט טרעפן בקרוב דיין שידוך.


דער אייבערשטער זאל העלפן דו זאלסט מיר בקרוב מבשר זיין גוטע בשורות.


דיין ראש ישיבה.

#34 - שלום בית האט מיט'ן מאן
שמחה, שלום בית, אומאן, ראש השנה, היכל הקודש, מוהרא"ש

בעזרת ה' יתברך


מוצאי ראש השנה, ג' תשרי, שנת תשפ"ב לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערער ליבער ... נרו יאיר


איך זיץ יעצט אויפ'ן פליגער, געווענליך ווען איך קום צוריק פון א נסיעה שלאף איך פון אויסגעמוטשעטקייט, יעצט בין איך גוט אויסגעמוטשעט, אבער איך קען נישט שלאפן, איך בין אזוי צוקאכט פון פרייד פון ראש השנה, איך בין נישט ביי זיך, איך טאנץ פאר שמחה: "אשרינו שזכינו להתקרב לרבינו! אשרינו שזכינו להיות באומן ראש השנה!"


איך האף דו האסט פארשטאנען וואס מיר האבן גערעדט ביידע טעג ראש השנה. מוהרא"ש האט אונז געלערנט אז שלום בית האט מיט אונז, שלום בית האט מיט'ן מאן. עס איז נישט גרינג צו זיין א ברסלב'ער חסיד, א תלמיד היכל הקודש; מוהרא"ש פארלאנגט פון אונז מען זאל לעבן בשלום, מוהרא"ש זאגט, דער מאן האט די מעגליכקייט צו אויפבויען די ווייב און לעבן בשלום מיט איר, זאל זיין וואס פאר א פרוי עס זאל זיין; א שווערע, א שלעכטע, א הארטע, א איך ווייס נישט וואס; דאך דארף דער מאן טרעפן א וועג ווי אזוי צו לעבן בשלום.


נעם אריין די ווערטער, לעב מיט די ווערטער א גאנץ יאר; געדענק אז שלום בית איז עבודת השם, עס איז א הויכע עבודה, יעדע מאל מען געבט נאך אין שטוב, מען איז א ותרן און א סבלן איז מען זיך מזכך און מען קומט צו גרויסע דרגות.


אשרינו שזכינו להיות באומן ראש השנה.


 

#33 - ווער עס איז נישט ראוי צו זאגן מוסר, טאר נישט זאגן מוסר
התחזקות, ראש השנה, מוסר

בעזרת ה' יתברך


מוצאי ראש השנה, ג' תשרי, שנת תשפ"ב לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר


נעם אריין די ווערטער וואס מיר האבן גערעדט ראש השנה מיטל נאכט ביים רבי'ן, דאס וואס דער רבי זאגט (לקוטי מוהר"ן חלק ב', סימן ח) ווער עס איז נישט ראוי צו זאגן מוסר - טאר נישט זאגן מוסר, ווייל עס מאכט נאר ערגער, עס איז מבאיש ריח, נאר דער וואס קען זאגן מוסר אזוי ווי משה רבינו - דער מעג זאגן מוסר.


ווען משה רבינו האט געזען די עבירה וואס די אידן האבן געמאכט, דעם חטא העגל - האט ער געזאגט (גיטין לו:): "עַדַיָין חֲבִיבוּתָא הוּא גַּבָּן", דער אייבערשטער האט ענק נאכאלץ ליב, אידן טוט תשובה, קומט צוריק צום אייבערשטן; מיר האבן גערעדט אז דאס גייט ארויף אויפ'ן מענטש אליינס, מען טאר זיך נישט קלאפן, מען טאר זיך נישט מבאיש ריח זיין, מען דארף זיך אליינס זאגן: 'דער אייבערשטער האט מיר נאכאלץ ליב; אפילו איך האב געטון דאס און דאס וכו' וכו', האט מיר דער אייבערשטער נאכאלץ ליב'; נאר אזוי קען מען תשובה טון, נאר אז מען האלט פון זיך, אויב מען האט זיך פיינט, מען קלאפט זיך אראפ, מען קען זיך נישט ליידן, דעמאלט פאלט מען אראפ אין יאוש און מען לאזט אפ מצוות און מעשים טובים.


הלוואי זאלסטו לעבן מיט די ווערטער א גאנץ יאר, וועסטו זוכה זיין צו קומען צו גרויסע מדריגות. רבי נתן האט געזאגט: "אן התעוררות וואס קומט פון התחזקות האלט אן לאנג".


כתיבה וחתימה טובה.

#32 - יישר כח פאר'ן אהערשטעלן אזא שיינעם ראש השנה אין אומאן
הכרת הטוב, אומאן, ראש השנה, סכנה, בין אדם לחבירו

בעזרת ה' יתברך


מוצאי ראש השנה, ג' תשרי, שנת תשפ"ב לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר, קרית ברסלב


בשם כל הקהל הקודש טו איך דיר דאנקען אויף אלעס וואס דו האסט געטון מיר זאלן האבן א שיינעם ראש השנה אין אומאן, אלע זאגן פה אחד אז זיי האבן נאכנישט געהאט אזא שיינעם ראש השנה; מיר האבן געהאט אינעם בנין מענטשן וואס קומען קיין אומאן שוין אסאך יארן, אלע זאגן אז זיי האבן נאכנישט געהאט אזא הערליכע ראש השנה.


נישט אלע ווייסן וויפיל ארבעט עס ליגט אין אהערשטעלן דעם בנין פאר ראש השנה; מענטשן מיינען אז עס ליגט ארבעט פון אפאר וואכן, מען ווייסט נישט אז יעדן טאג אינעם יאר ארבעטן מיר פאר ראש השנה, עס גייט נישט אריבער א טאג וואס מיר זאלן נישט טון פאר ראש השנה; דער זכות זאל דיר באשטיין פאר דיר, פאר דיין ווייב און דיין גאנצע משפחה.


בעיקר אויף וואס איך דאנק דיר, אז מענטשן האבן מיר געזאגט אז די יאר איז געווען גאר אנדערש די באנעמונג צום עולם; מען האט מער אכטונג געגעבן צו רעדן שיין, נישט שרייען, נישט וויי טון קיינעם; דאס איז ביי מיר א גרויסע שמחה, ווייל עס גייט מיר ממש אין לעבן עס זאל זיין אחדות, ליבשאפט און שלום צווישן אנשי שלומינו.


איך ווייס אז עס איז נישט גרינג, ווייל מען קען ווערן צעפלאצט ווען מען האט מיט א רבים, בפרט ווען מענטשן זענען אונטערוועגנס, מען איז איבערגעשטרענגט, געבט מען זיך אויס אויף די וואס העלפן; אונז כאפן די פסקים, אונז כאפן די טענות; דעריבער ווען איך הער פון אנשי שלומינו אז מען איז צופרידן, מען רעדט שיין – פריי איך זיך זייער.


איך האף צו ענדיגן דעם בנין די יאר, אבער די ערשטע זאך וואס מען דארף טון איז זען עס זאל נישט זיין קיין סכנה, ווי למשל עמערדזשענסי לייטס, אז ווען עס לעשט זיך אויס די לעקטער זאל נישט זיין קיין סכנה. אויך פייער עקסטינגווישערס; עס איז געווען ראש השנה צוויי פייערס, עס איז געווען גרויסע ניסים. אזוי אויך געיטס אויף די פענסטערס.

#31 - אן אייגענעם צייטונג וואס זאל זיין נאר פון אמונה
אמונה, ראש השנה, מאגאזינען, דאווענען, צייטונגען

בעזרת ה' יתברך


ליל שישי פרשת נצבים, כ"ו אלול, שנת תשפ"א לפרט קטן, אומאן


 


לכבוד מיין ליבער ... נרו יאיר


איך מוז דיר זאגן ווי שיין דו האסט געמאכט דעם "קרית ברסלב בלעטל"; פון א בלעטל איז געווארן א צווייגל. איך האף דו וועסט עס מאכן גרעסער און גרעסער ביז עס וועט ווערן א גרויסער בוים, א צייטונג.


איך פאר מיר, לכשלעצמי - דארף איך נישט קיין צייטונג, אבער איך זע אז אלע ליינען, עס קומט שבת זעצט מען זיך אראפ ליינען, מען קויפט זיך צאם בערג ליין מאטריאל וואס איז זייער שעדליך, בפרט די פרומע אויסגאבעס וואס איז איינגעוויקלט מיט חסידות וכדומה, עס זעט אויס אזוי דערהויבן - דאס איז זייער שעדליך. וויל איך זייער מיר זאלן האבן אן אייגענעם צייטונג וואס זאל זיין מרישא ועד גמירא נאר פון אמונה, נאר פון הייליגן רבי'ן און פון זיינע הייליגע תלמידים.


איך וויל דיר מכבד זיין מיט פארזאגן סליחות ערב ראש השנה און אויך מעריב ביידע נעכט ראש השנה, אבער איך וויל דו זאלסט דאווענען שיין שטייטליך. א גאנץ יאר דאווענט מען ווי מען דאווענט, אבער ווען עס קומט פרייטאג צו נאכטס און שבת בייטאג דארף מען דאווענען אביסל שטייטער, און זיכער ווען עס קומט ראש השנה און יום כיפורים, ווען אלע ווילן זיך אויסבעטן א גוט יאר, דארף מען דאווענען אביסל שטייטער; אויך מיט שכל, נישט סתם ציען די נערווען, אבער נישט כאפעדיג.


דער אייבערשטער זאל העלפן אונזערע תפילות און אלע תפילות פון כלל ישראל זאלן ארויפגיין און אנגענומען ווערן ברחמים וברצון.


בנוגע בעלי תפילות יום כיפורים אין שטעטל; וועל איך רעדן מיט דיר פנים בפנים.


א כתיבה וחתימה טובה.

#30 - ביז ווען פאסט מען צום גדלי', ווען מ'קומט אהיים פון אומאן
אומאן, ראש השנה, תעניתים, הלכה, חומרות

בעזרת ה' יתברך


יום ה' פרשת וילך, ג' תשרי, שנת תשפ"ב לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר, קרית ברסלב


וואס זוכסטו ארויפצולייגן חומרות אויף אנדערע? מוהרא"ש פסק'נט אז מען קען זיך פארלאזן אויף הרב וואזנער זכרונו לברכה וואס ער פסק'נט (עיין שאלות ותשובות שבט הלוי חלק ח', סימן רסא) אז מען קען שוין אויספאסטן ווען עס ווערט נאכט אין אומאן, מען דארף נישט ווארטן ביז עס ווערט נאכט אין אמעריקע.


עס זענען דא פוסקים וואס זאגן מען זאל יא ווארטן ביז עס ווערט נאכט דא, אבער אויף דעם זאגט מוהרא"ש קען מען נוצן וואס דער רבי זאגט (חיי מוהר"ן, סימן תקמז) דארט וואו עס איז דא איין פוסק קען מען זיך פארלאזן.


מען קען נאך אסאך מער מקיל זיין אין דעם, אבער דאס איז נישט אויף צו שרייבן וכו'.


א גמר חתימה טובה, א גוט געבענטשט יאר.

#29 - קיינמאל נישט אוועקגיין פונעם צדיק
צדיקים, אומאן, ראש השנה, סיפורי צדיקים, אמונת חכמים, עצתו אמונה

בעזרת ה' יתברך


יום א' לסדר כי תבוא לאומאן, י"ד אלול, שנת תשפ"א לפרט קטן


לכבוד מיין ליבער ... נרו יאיר


פאר פרשת כי תבוא וויל איך לייגן א מעשה פון אומאן; איך שיק דיר די מעשה וואס איז געווען ביים רבי'ן דעם לעצטן ראש השנה, ווי דער רבי האט געזאגט פאר'ן רב ער זאל נישט קומען און נאכדעם האט דער רבי געקרעכצט: "וואו איז דער רב? פארוואס איז ער נישט געקומען?"


דאס איז זייער א וויכטיגע זאך צו וויסן אין לעבן; ווען מען פרעגט א צדיק וואס צו טון - ענטפערט דער צדיק לויט יענעמ'ס מח, דער צדיק זאגט נישט אנדערש ווי יענער וויל הערן, ווייל מען קען נישט זאגן דעם מענטש ער זאל טון אנדערש ווי יענער וויל הערן.


מאך א בילד ווי איינער שטופט אוועק א צווייטן מיט א דיקע שטעקן און יענער כאפט זיך אן, ער גייט נישט אוועק; מאך די בילד עס זאל זיין אינטערעסאנט, די קינדער זאלן דאס גוט איינקריצן אין זיך, זיי זאלן בלייבן צוגעבינדן צום רבי'ן זייער גאנץ לעבן, אפילו עס וועט איבערגיין וואס וועט איבערגיין.


מעשה:


קינדער, ווער פון ענק קומט קיין אומאן?


שוין וואכן פאר ראש השנה גרייטן זיך ברסלב'ער חסידים אויף די נסיעה קיין אומאן, קיינער וויל נישט פארפאסן א ראש השנה ביים רבי'ן, די גאנצע וועלט איז דאך אנגעהאנגען אין רבינ'ס ראש השנה. יעדער מאכט זיינע הכנות, מען גרייט זיך אויף די נסיעה, אבער דער רב, דער ברסלב'ער רב, רבי אהרן זכרונו לברכה - ער ווייסט נישט וואס צו טון; די ראשי הקהלה פון ברסלב בעטן אים יעדעס יאר ער זאל זיי נישט איבערלאזן, זיי האבן א טענה: "ווער וועט דאווענען פאר'ן עמוד? ווער וועט בלאזן שופר?" זיי זאגן פאר'ן רב: "איר קענט דאס נישט טון פאר אונז, איר קענט אונז נישט איבערלאזן, די יאר בלייבט דער רב מיט אונז!"


דער רב זכרונו לברכה ווייסט נישט וואס צו טון, פון איין זייט וויל ער נישט פארפאסן דעם רבינ'ס ראש השנה, ער וויל זיין אין אומאן, פון די צווייטע זייט האט ער אסאך דרוק פון די ראשי קהילה. רבי אהרן איז מחליט אז ער גייט פרעגן דעם רבי'ן, דער רבי זאגט פאר'ן רב: "אודאי זאלסטו נישט קומען, ווי אזוי קענסטו קומען ראש השנה קיין אומאן? דו קענסט דאך נישט איבערלאזן דיין קהילה", רבי אהרן זאגט דעם רבי'ן: "אבער רבי, איך האב דאך געהערט פון רבי'ן אז זיין ראש השנה ביים רבי'ן איז גרעסער פון אלעם", זאגט אים דער רבי: "דעמאלט פארוואס קומסטו נישט?" ענטפערט דער רב: "איך קען נישט איבערלאזן די קהילה", "אויב אזוי" - זאגט דער רבי "בלייב מיט דיין קהילה".


רבי אהרן איז געבליבן אין ברסלב, ער איז נישט געקומען צום רבי'ן קיין אומאן. ראש השנה פרעגט דער רבי: "וואו איז דער רב, רבי אהרן?" דעם רבי'ן האט זייער וויי געטון אז ער איז נישט געקומען, דער רבי האט געזאגט: "אלעס דארף מען פאלגן א צדיק, אויסער ווען דער צדיק זאגט מען זאל נישט קומען צו אים אויף ראש השנה, דעמאלט טאר מען נישט פאלגן, נאר מען דארף קומען צו אים".


שפעטער ווען דער הייליגער רבי נתן האט געטראפן דעם רב רבי אהרן, פרעגט אים רבי נתן: "אהרן, וואו ביסטו געווען? פארוואס ביסטו נישט געקומען צום רבי'ן?" האט דער רב געענטפערט: "דער רבי האט מיר געזאגט איך זאל נישט קומען", זאגט אים רבי נתן: "נישט זיין ביים רבי'ן ראש השנה?! ווען דער רבי זאל נעמען א דראנג און האקן אויף מיר און מיר אוועק שטופן וואלט איך אויך נישט אוועק געגאנגען פון אים".


טייערע קינדער, מיר לערנען ארויס פון די מעשה צוויי זאכן, איינס אז אלעס דארף מען פאלגן א צדיק, אויסער ווען דער צדיק זאגט מען זאל נישט קומען צו אים, דעמאלט טאר מען נישט פאלגן; דער צדיק דארף ענטפערן לויט וואס יענער וויל, לויט יענעמ'ס מח, א צדיק ענטפערט וואס יענער וויל הערן.


צווייטנס, דאס גרויסקייט פון זיין ביים רבי'ן ראש השנה. אפילו דער צדיק שטופט אוועק, ער האקט מיט א האלץ - זאל מען זיך גוט אנכאפן און נישט אוועקגיין. בפרט מוז מען קומען קיין אומאן אויף ראש השנה, ווייל דער רבי האט געזאגט אז יעדער דארף קומען קיין אומאן, קיינער טאר נישט פעלן. ראש השנה גייט מען דן זיין יעדן מענטש וואס וועט זיין מיט אים דעם קומענדיגן יאר, ראש השנה איז דער גרויסער יום הדין, אלע ציטערן, אלע טוען תשובה. דער רבי האט געזאגט: "אלע זאלן קומען קיין אומאן, איך וועל יעדן איינעם מתקן זיין.


אלע קינדער זינגען: "אומאן אומאן, ראש השנה; אומאן אומאן, ראש השנה; אומאן אומאן ראש השנה!"


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.


א כתיבה וחתימה טובה, א גוט געבענטשט יאר.

#28 - בעטס דעם אייבערשטן אלעס זאל זיין גרינג און געזונט
קינדער, תפילות אויף אידיש, חיזוק פאר פרויען, סיום, אומאן, ראש השנה

בעזרת ה' יתברך


יום א' פרשת ראה, כ"ג מנחם-אב, שנת תשפ"א לפרט קטן


 


מרת ... תחי'


איך האב ערהאלטן אייער בריוו.


עס איז זיכער כדאי אייער מאן זאל שוין מאכן א טיקעט, די יאר קען מען פארן מוצאי שבת, דעמאלט וועט איר שוין האלטן נאכן האבן.


איך מוז אייך זאגן, עס איז זייער שיין צו הערן כסדר פון אייער מאן זיינע סיומים, ווען איך רעד מיט אים – האט ער שטענדיג א סיום.


בנוגע אויף וואס צו בעטן וכו'; בעטס דעם אייבערשטן די תפלה:


"הייליגער באשעפער, העלף מיר איך זאל האבן א געזונט קינד; אלעס זאל אריבערגיין גרינג, איך זאל זיין געזונט, איך זאל זיין א געזונטע מאמע פאר מיינע קינדער.


הייליגער באשעפער, געב מיר קינדער צדיקים; קינדער וואס וועלן טון דיין ווילן, קינדער וואס וועלן לערנען די הייליגע תורה.


העלף מיר בזכות די הייליגע צדיקים וואס האבן זיך מוסר נפש געווען פאר דיר; בזכות אברהם אבינו, יצחק אבינו, יעקב אבינו, משה רבינו, אהרן הכהן, יוסף הצדיק, דוד המלך, בזכות דער הייליגער תנא אלוקי רבי שמעון בר יוחאי און זיינע הייליגע תלמידים, בזכות דער הייליגער רבי יצחק לוריא אשכנזי זכותו יגן עלינו, בזכות רבי ישראל בעל שם טוב זכותו יגן עלינו און בזכות רבינו נחמן בן פיגא זכותו יגן עלינו, יהיו לרצון אמרי פי והגיון לבי לפניך, ה' צורי וגואלי".


דער אייבערשטער זאל העלפן איר זאלט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#27 - פאלגן דעם רבי'ן א גאנץ יאר, נישט נאר ראש השנה אין אומאן
שמחה, חסידות ברסלב, אומאן, ראש השנה

בעזרת ה' יתברך


ערב שבת קודש פרשת ראה – מברכים אלול, כ"ח מנחם-אב, שנת תשפ"א לפרט קטן


 


לכבוד מיינע טייערער חברים, תלמידי היכל הקודש פון ירושלים, ה' עליהם יחיו


איך שיק אייך א שאלה און תשובה וואס איר אלע וועט הנאה האבן און באקומען חיזוק דערפון.


לכבוד דער ראש ישיבה שליט"א:


איך האב געוואלט בעטן אביסל חיזוק וועגן אומאן, עס הייבט זיך יעצט אן די אלע פראבלעמען וועגן פארן אין אומן, און איך קען נישט פארנעמען די בלבולים אין קאפ: 'יא קענען פארן, נישט קענען פארן', איך וועל עס נישט קענען אויסהאלטן אויב וועט מען נישט קענען פארן, איך האב געפילט די גאנצע יאר ווי עס פאלט אראפ שטיקער ברסלב פון מיר, איך ווייס נישט וואס גייט זיין מיט מיר אויב גיי איך נישט פארן, עס שפירט אזוי ווי איך בין נישט געווען אין מקוה פאר א לאנגע צייט.


איך בעט אז דער ראש ישיבה זאל מיר צוריק שיקן א בריוו; די חיזוק איז נישט נאר פאר מיר נאר פאר נאך אסאך אידן וואס ווילן זיין די יאר אין אומאן ראש השנה...


א גרויסן יישר כח פאר'ן מיר געבן אזא שיינע לעבן.


פון אייער תלמיד .... וואס בענקט זיך זייער.


דאס איז די תשובה:


מיר אלע האפן, בענקען און ווארטן צו קענען זיין ביים רבי'ן ראש השנה, מיר בעטן אלע דעם אייבערשטן א גאנץ יאר יעדן טאג מיר זאלן קענען זיין ביים רבי'ן ראש השנה, זוכה זיין צו אלע תיקונים; מיר גלייבן אז מיר וועלן זיין די יאר אין אומאן.


דאס וואס האט פאסירט פאריאר, ראש השנה שנת תשפ"א, אז מען האט נישט געקענט אנקומען צום רבי'ן, די גרעניצן זענען געווען פארשפארט, איז געווען זייער שווער פאר אונז אלע. אנשי שלומינו האבן געטון זייער ווילדע זאכן, באמת ווילדע זאכן, מען האט פרובירט אנצוקומען קיין אומאן דורך יעדע וועג וואס איז נאר שייך, רובא דרובא זענען למעשה נישט אנגעקומען קיין אומאן, א קליינע צאל מענטשן האבן יא געקענט זיין דארט, מענטשן זענען געווען זייער צעבראכן אז מען איז נישט געווען אין אומאן, אבער די וואס לערנען דעם רבינ'ס ספרים, די וואס לעבן מיט'ן רבי'ן, די זענען נישט געווען געפאלן ביי זיך, די זענען געווען פרייליך און דערהויבן אז מען האט געטון אלעס וואס מיר קענען טון, מען איז בכלל נישט געווען דערקלאפט; דעמאלט האט זיך דערקענט ווער עס לערנט דעם רבינ'ס ספרים, ווער עס לעבט מיט'ן רבי'ן; די וואס לעבן מיטן רבי'ן, די וואס נעמען דעם רבי'ן לעובדא ולמעשה - די זענען געווען אזוי פרייליך און אזוי שטארק ביי זיך, מען האט געשפירט ווי מען איז ביים רבי'ן אין אומאן, מען האט געשפירט אזא דערהויבנקייט ראש השנה.


איך בעט דיר זייער, הייב אן לערנען דעם הייליגן רבינ'ס ספרים, מאך זיך א שיעור קבוע אין הייליגן ספר ליקוטי מוהר"ן, דער רבי האט געזאגט (חיי מוהר"ן, סימן שמט): "שֶׁיְּכוֹלִין לִהְיוֹת נַעֲשֶׂה בַּעַל תְּשׁוּבָה גָּמוּר עַל יְדֵי לִמּוּד הַסֵּפֶר שֶׁלּוֹ", מען קען ווערן א גרויסער בעל תשובה אז מען לערנט זיין ספר. "וְאָמַר, שֶׁמִּי שֶׁיֵּשֵׁב וְיַעֲסֹק בִּסְפָרָיו, רַק בְּלִי קִנְטוּר וְנִצָּחוֹן, וְיִסְתַּכֵּל בּוֹ בֶּאֱמֶת, אָז בְּוַדַּאי יִהְיוּ נִבְקָעִין אֶצְלוֹ כָּל גִּידֵי קַשְׁיוּת לְבָבוֹ", נאך האט דער רבי געזאגט: "ווער עס וועט לערנען זיין ספר מיט אן אמת, וועט זיך אים עפענען אלע זיינע פארשטאפטע אדערן"; ווען מען לערנט דעם רבינ'ס ספרים באקומט מען אזא ישוב הדעת, מען הייבט אן שפירן דעם אייבערשטן, מען הייבט אן זיין צופרידן, מען קען נישט מסביר זיין וואס מען שפירט, מען קען נישט מסביר זיין פאר איינעם וואס האט נישט טועם געווען פון רבי'ן וואס מען שפירט.


דוד המלך זאגט (תהילים קלה, ה): "כִּי אֲנִי יָדַעְתִּי כִּי גָּדוֹל ה', וַאֲדוֹנֵינוּ מִכָּל אֱלֹקִים", פרעגט דער רבי (שיחות הר"ן, סימן א): "וואס איז דאס 'כִּי אֲנִי' איך ווייס? עס דארף שטיין: 'כִּי גָּדוֹל ה'' דער אייבערשטער איז גרויס, וואס איז דאס 'כִּי אֲנִי' איך ווייס? זאגט דער רבי: "כִּי גְּדֻלַּת הַבּוֹרֵא יִתְבָּרַךְ אִי אֶפְשָׁר לוֹמַר לַחֲבֵרוֹ, וַאֲפִילּוּ לְעַצְמוֹ אִי אֶפְשָׁר לְסַפֵּר מִיּוֹם לְיוֹם, לְפִי מַה שֶּׁמַּזְרִיחַ לוֹ וּמִתְנוֹצֵץ לוֹ בְּאוֹתוֹ הַיּוֹם אֵינוֹ יָכוֹל לְסַפֵּר לְעַצְמוֹ לְיוֹם שֵׁנִי הַזְּרִיחָה וְהַהִתְנוֹצְצוּת שֶׁל גְּדֻלָּתוֹ יִתְבָּרַךְ שֶׁהָיָה לוֹ אֶתְמוֹל", מען קען נישט מסביר זיין פאר א צווייטן ווי אזוי מען שפירט דעם אייבערשטן, און נישט נאר פאר א צווייטן קען מען דאס נישט מסביר זיין, נאר אפילו פאר זיך אליינס קען מען אויך נישט דערציילן און געדענקען ווי אזוי מען האט נעכטן געשפירט דעם אייבערשטן, דערפאר זאגט דוד המלך: "כִּי 'אֲנִי' יָדַעְתִּי כִּי גָּדוֹל ה', איך ווייס אז דער אייבערשטער איז גרויס, "אֲנִי יָדַעְתִּי דַּיְקָא", איך פאר מיר ווייס אז דער אייבערשטער איז גרויס און ער פירט דער וועלט און ער הערט מיר אויס ווען איך רעד צו אים, דער רבי ברענגט דארט אראפ וואס שטייט אין זוהר (פרשת וירא, קג:) אויפ'ן פסוק (משלי לא, כג): נוֹדָע בַּשְּׁעָרִים בַּעְלָהּ – "כָּל חַד, לְפוּם מַה דִּמְשַׁעֵר בְּלִבֵּהּ", יעדער איינער האט זיין וועג ווי אזוי ער שפירט דעם אייבערשטן ביי זיך אין הארץ.


מאך זיך שיעורים אין שיחות הר"ן, חיי מוהר"ן, ספר המידות, סיפורי מעשיות; מאך זיך שיעורים אין די ליכטיגע ספרים אשר בנחל און די קונטרסים וואס מוהרא"ש האט ארויסגענומען תמציות פון רבינ'ס ווערטער און רבי נתן'ס ווערטער, עס וועט זיך דיר עפענען א נייע וועלט, דו וועסט שפירן אז דער אייבערשטער איז מיט דיר, דו וועסט מער נישט שפירן ווי עס פאלט שטיקער פון דיר, דו וועסט נישט שפירן צעהאקט און צעבראכן.


מוהרא"ש זאגט, אויבן אין הימל לאכט מען פון דעם וואס איז צעבראכן און לערנט נישט אשר בנחל; ווער עס לערנט אשר בנחל - דער דארף שוין קיינעם, ער וויל שוין גארנישט, ער וויל פארן קיין אומאן נאר ווייל דער רבי האט געהייסן, אז מען קען פארן - פארט ער מיט שמחה, און אז מען קען נישט פארן - איז ער ווייטער זייער פרייליך; נישטא ביי אים זיין אויסער זיך אז דאס גייט נישט און יענץ גייט נישט.


מיר זענען געווען פאריאר אינאיינעם תלמידי הישיבה אין קרית ברסלב ליבערטי; וואס זאל איך דיר זאגן, עס האט זיך נישט אנגעזען ביי קיינעם קיין שום עצבות און מרה שחורה, יעדער איז געווען אזוי פרייליך, יעדער איינער האט געשפירט ביי זיך ווי דער רבי איז מיט אים, ווייל אז מען לערנט דעם רבינ'ס ספרים און מען טוט וואס דער רבי זאגט - איז נישטא קיין פארלוירנקייט.


בעט דעם אייבערשטן יעדן טאג: "הייליגער באשעפער, איך וויל זיין אין אומאן ראש השנה, איך מיט מיינע קינדער מיט אלע אידן"; מען קען זיך נישט פארשטעלן דאס גרויסקייט פון זיין ביים רבי'ן, דער הייליגער רבי האט געזאגט (חיי מוהר"ן, סימן תה): "הָרֹאשׁ הַשָּׁנָה שֶׁלִּי הוּא חִדּוּשׁ גָּדוֹל, וְהַשֵּׁם יִתְבָּרַךְ יוֹדֵעַ שֶׁאֵין הַדָּבָר הַזֶּה בִּירֻשָּׁה מֵאֲבוֹתַי, רַק הַשֵּׁם יִתְבָּרַךְ נָתַן לִי זֹאת בְּמַתָּנָה - שֶׁאֲנִי יוֹדֵעַ מַהוּ ראשׁ הַשָּׁנָה, לֹא מִבָּעֲיָא אַתֶּם כֻּלְּכֶם בְּוַדַּאי תְּלוּיִין בָּראשׁ הַשָּׁנָה שֶׁלִּי, אֶלָּא אֲפִילּוּ כָּל הָעוֹלָם כֻּלּוֹ תָּלוּי בָּרֹאשׁ הַשָּׁנָה שֶׁלִּי", די גאנצע וועלט איז אנגעהאנגען אין מיין ראש השנה, און דער אייבערשטער האט מיר דאס געגעבן פאר א מתנה; נישט נאר איר - מיינע תלמידים זענט תלוי אין מיין ראש השנה, נאר די גאנצע וועלט שטייט אויף מיין ראש השנה; מיט תפילה וועט מען עס פועל'ן.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט מצליח זיין מיט אלע דיינע וועגן.


איך האף איר וועט אלע ארויסנעמען חיזוק פון דעם בריוו; ווערט נישט פארלוירן, אז מען האט נישט קיין שייכות מיט'ן רבי'ן א גאנץ יאר, די איינציגסטע שייכות וואס מען האט איז זיין אין אומאן ראש השנה, דעמאלט שפירט מען ווי עס פאלט שטיקער וכו' וכו', אבער אז מען האט שייכות א גאנץ יאר מיט'ן רבי'ן, מען לעבט מיט'ן רבי'ן - ווערט מען נישט פארלוירן פון קיין שום זאך אויף די וועלט.


א פרייליכן שבת.


א כתיבה וחתימה טובה, א גוט געבענטשט יאר.

#26 - הפצה איז די גרעסטע תיקון
הפצה, תשובה, אומאן, ראש השנה, פרנסה, סיפורי צדיקים

בעזרת ה' יתברך


ערב שבת קודש פרשת עקב, כ"א מנחם-אב, שנת תשפ"א לפרט קטן


 


לכבוד מיינע טייערע חברים, תלמידי היכל הקודש פון ירושלים, ה' עליהם יחיו


מיר האבן די וואך געסט פון ירושלים, דריי אינגעלייט זענען געקומען באזוכן ביי אונז, מיר האבן זייער הנאה זיך צו מחזק זיין אינאיינעם; איך האף אייך אלע צו זען אין אומאן ראש השנה הבא עלינו לטובה ביים הייליגן רבי'ן.


איך בעט אייך זייער, לייגט אוועק אלע מניעות, קוקט נישט אויף גארנישט; דער רבי זאגט קומען קיין אומאן - דארף מען פאלגן. דער הייליגער רבי זאגט (חיי מוהר"ן, סימן תג): "הָרֹאשׁ הַשָּׁנָה שֶׁלִּי עוֹלֶה עַל הַכֹּל", זיין ביי מיר ראש השנה איז גרעסער פון אלעס, "וְהָיָה פֶּלֶא אֶצְלִי, מֵאַחַר שֶׁהַמְּקֹרָבִים שֶׁלִּי מַאֲמִינִים לִי, וְלָמָּה לֹא יִזָּהֲרוּ כָּל הָאֲנָשִׁים הַמְקֹרָבִים אֵלַי, שֶׁיִּהְיוּ כֻּלָּם עַל רֹאשׁ הַשָּׁנָה, אִישׁ לֹא יֵעָדֵר", איך וואונדער זיך אויף מיינע תלמידים וואס גלייבן אין מיר, פארוואס זאלן זיי נישט מעורר זיין מיינע מענטשן אז אלע זאלן קומען צו מיר אויף ראש השנה?! קיינער טאר נישט פעלן! "כִּי כָּל עִנְיָן שֶׁלִּי הוּא רַק רֹאשׁ הַשָּׁנָה", מיין גאנצע זאך איז ראש השנה, "וְהִזְהִיר לַעֲשׂוֹת כְּרוּז, שֶׁכָּל מִי שֶׁסָּר אֶל מִשְׁמַעְתּוֹ, וּמְקֹרָב אֵלָיו, יִהְיֶה עַל רֹאשׁ הַשָּׁנָה אֶצְלוֹ, לֹא יֶחְסַר אִישׁ", און דער רבי האט געהייסן מען זאל מודיע זיין פאר אלע מענטשן וואס גלייבן אין אים, אז ער האט געהייסן קומען צו אים אויף ראש השנה, "וּמִי שֶׁזּוֹכֶה לִהְיוֹת עַל רֹאשׁ הַשָּׁנָה, רָאוּי לוֹ לִשְׂמֹחַ מְאֹד מְאֹד, אִכְלוּ מַעֲדַנִּים וּשְׁתוּ מַמְתַקִּים, כִּי חֶדְוַת ה' הִיא מָעֻזְּכֶם", און ווער עס איז זוכה צו זיין ביי אים אויף ראש השנה דארף זיך זייער פרייען א גאנץ יאר, עיין שם.


שטארקט זיך אין הפצה, יעדער איינער פון ענק זאל האבן עפעס א חלק אין פארשפרייטן די הייליגע עצות פון רבי'ן פאר די וועלט; הפצה דאס איז די גרעסטע זאך ביים אייבערשטן, נישטא קיין גרעסערע זאך ביים אייבערשטן ווי דער וואס איז עוסק און צוריק ברענגען אידישע קינדער צו אים, מוהרא"ש האט דערציילט, ווען דער הייליגער צדיק רבי יצחק מדראביטש זכותו יגן עלינו איז נפטר געווארן, איז רש"י הקדוש אים אנטקעגן געקומען אויבן אין הימל און אים געפרעגט: "וואס פאר א גוטע מעשים טוט אייער זון רבי מיכעלע זלאטשובער אז אויבן אין הימל מאכט מען אזא רעש פון אים?" האט דער טאטע רבי יצחק מדראביטש געענטפערט: "ער לייגט אריין כוחות אין דאווענען וכו'", האט אים רש"י הקדוש געזאגט: "פאר דעם אליינס וואלט מען נישט געמאכט אזא רעש דא אין הימל פון אים; אסאך צדיקים לייגן אריין כוחות אינעם דאווענען און מען מאכט נישט אזא גרויסע עסק פון זיי", האט דער טאטע געזאגט: "ער לערנט זייער פלייסיג", האט אים רש"י הקדוש געענפערט: "דאס קען אויך נישט זיין די סיבה, ווייל אסאך צדיקים לערנען פלייסיג די הייליגע תורה, און פאר דעם אליינס רעש'ט זיך נאך נישט", האט ער געזאגט: "צוליב זיין חסד און צדקה וכו'", האט רש"י נאכאלץ נישט מסכים געווען, ביז רבי יצחק מדראביטש האט אים געזאגט: "אפשר ווייל ער ברענגט צוריק מענטשן צום אייבערשטן? ער איז עוסק אין דעם זייער שטארק", האט רש"י הקדוש געזאגט: "יעצט פארשטיי איך שוין פארוואס ער איז אזוי חשוב".


הפצה איז די גרעסטע תיקון; לאמיר זיך נישט אפנארן, לאמיר זיך נאר דערמאנען איין מינוט ווער מיר זענען, וואס מיר האבן אלץ געטון און וואס מיר דארפן אלץ פארעכטן; פאסטן - דאס איז נישט פאר אונזערע כוחות, און אויך האט דער רבי געזאגט מיר זאלן נישט פאסטן, אבער דער הייליגער אריז"ל זאגט (שער רוח הקודש, תיקון כז) אז מען זינדיגט אין פגם הברית - הוצאת זרע לבטלה, דארף מען פאסטן פ"ד תענתים; דאס איז ווען מען זינדיגט איין מאל און אויב מען איז אראפגעפאלן צען מאל, הונדערט מאל רחמנא לצלן, ווי קען מען אפילו אנהייבן טראכטן פון פאסטן?! וואס קענען מיר טון צו פאררעכטן? הפצה! דער הייליגער רבי זאגט (ספר המידות, אות ניאוף, סימן מא): "תִּקּוּן לְהוֹצָאַת זֶרַע לְבַטָּלָה, שֶׁיִּשְׁתַּדֵּל לְהַחֲזִיר בְּנֵי אָדָם בִּתְשׁוּבָה", דער וואס ברענגט צוריק מענטשן צום אייבערשטן - דער פאררעכט די עבירה פון פגם הברית.


הפצה ברענגט שפע, מוהרא"ש זאגט: "ווער עס גייט הפצה, וועט שטענדיג האבן געלט אין טאש"; דאס איז א פאקט, די אלע וואס גייען פארשפרייטן די הייליגע ספרים און קונטרסים - די אלע האבן שטענדיג שפע.


איך ווארט אייך צו זען אין אומאן ראש השנה.


א פרייליכן ליכטיגן שבת.