בריוון פונעם ראש ישיבה שליט"א

#46 - ווען מען איז מקנא די וואס האבן א סמארטפאון
תפילות אויף אידיש, תפילה והתבודדות, שמחה, תודה והודאה, חיזוק פאר פרויען, קנאה, דרשות, סמארטפאון, היכל הקודש, תכלית, סיפוק, בחירה

בעזרת ה' יתברך


ערב שבת קודש פרשת קרח, ב' תמוז, שנת תשפ"ב לפרט קטן


 


מרת ... תחי'


איך האב ערהאלטן אייער בריוו.


איר שרייבט, איר שפירט אז די אלע וואס האבן א סמארטפאון - די האבן א געשמאק אין לעבן און איר זענט זיי מקנא.


ערשטנ'ס, איך צווינג אייך וואס צו טון? איך לאז אייך נישט האבן א טעלעפאן?!


צווייטנ'ס, איך האב באקומען פון אייך אזויפיל בריוון וואו איר בעט מיר איך זאל מחזק זיין אייער מאן נישט צו האבן אזא טעלעפאן, איר האט צו מיר געוויינט וועגן דעם, וואס קען איך אייך העלפן יעצט?


איך וועל אייך נישט אוועקווארפן אז איר וועט זיך קויפן א טעלעפאן, ביי אונז אין די קהילה זענען דא משפחות וואס האבן א טעלעפאן; מאכט התבודדות, בעטס דעם אייבערשטן איר זאלט וויסן וואס צו טון.


התבודדות איז פאר יעדן איינעם; די וואס האבן טעלעפאונס קענען דאס נוצן, און אויך די וואס האבן נישט קיין טעלעפאן; התבודדות קלעבט צו דעם מענטש צום אייבערשטן.


בעטס דעם אייבערשטן איר זאלט זיין פרייליך, דער עיקר הצלחה איז - ווען מען איז פרייליך.


בעטס די תפילה יעדן טאג:


"הייליגער באשעפער, העלף מיר איך זאל זיין פרייליך, איך זאל זיין צופרידן מיט מיר, איך זאל דיר שפירן, העלף מיר איך זאל קיינעם נישט מקנא זיין, איך זאל וויסן אז איך בין חשוב ביי דיר, אמן".


יעצט וועט איר שוין פארשטיין אייער צווייטע פראגע, וועגן בחירה; איר שרייבט אז עס איז נישטא קיין בחירה, ווייל מען שרעקט אזוי אן מיט עונשים, אז מען מוז טון אזוי און אזוי וכו'; דאך איז דא א בחירה, נאכן הערן אזויפיל דרשות פון דאס שעדליכקייט פון האבן אין שטוב א טעלעפאן, נאכן אליינס בעטן יארן אז אייער מאן זאל דאס נישט האבן - האט איר נאכאלץ די בחירה יא אדער ניין.


די בחירה איז אזוי שטארק, דער רבי האט געזאגט: "א מענטש קען האלטן א מת אין האנט, ער טראגט א טויטן מענטש צו די קבורה, און ער זעט א פרוי - ווארפט ער אראפ דעם מת און לויפט צום נסיון"; איי טיפש, זעסט דאך דאס סוף פונעם לעבן, דאך איז די בחירה, די נסיון - אזוי גרויס, אזוי שטארק!


איך האף איר וועט בוחר זיין בטוב, איר וועט נישט ארייננעמען אין אייער האנט א טעלעפאן וואס איז גע'אסר'ט דורך אלע גדולי ישראל.


בנוגע מקנא זיין מענטשן; עס ווענדט זיך מיט וואס, אן ערליכער איד מעג מען מקנא זיין. ווען איך זע אן ערליכער איד - ווער איך אזוי צעריסן אין מיר, איך הויב גלייך אן מאכן תפילה, איך וויל אויך זיין אן ערליכער איד, דאס איז גוטע קנאה, ווען מען זעט איינעם מיט גוטע מדות - מעג מען בעטן דעם אייבערשטן: "איך וויל אויך גוטע מדות".


רבי נתן האט געזאגט פאר זיין תלמיד רבי נחמן: "נישטא וועם צו מקנא זיין, יעדער האט צרות און יסורים, נאר אן ערליכער איד דארף מען מקנא זיין; און אויב דו ביסט דער ערליכער איד - זאגט אים רבי נתן - בין איך דיר מקנא".


זייער גוט טוט איר אז איר אינטערעסירט זיך נאך א שיעור אין בית פיגא וואס מען האט גערעדט, און זייער גוט אז איר גייט צו שלש סעודות מיט נאך ווייבלעך, מען רעדט פון מעשיות פון תפילה, מעשיות פון צדיקים, שיינע זאכן וואס מען באקומט אין היכל הקודש. אזוי איז געווען ווען מוהרא"ש האט געלעבט, ווען מיר האבן געהערט אז מוהרא"ש איז געווען ערגעץ וואו און גערעדט, האבן מיר זיך אינטערעסירט און געשלינגען נאך א ווארט און נאך א ווארט מיט דורשט.


דאס וואס איר שרייבט אז אין אנהויב ביים מקורב ווערן אין היכל הקודש האט איר געטראכט 'דא איז א גוטע פלאץ צו זיין, מען קען אלעס טון מיט'ן אייבערשטן', און צוביסלעך זעט איר אז מען טאר גארנישט טון, נאר צוויי זאכן קענען פרויען טון אין היכל הקודש, רעדן צום אייבערשטן און זיין גרייט פאר די מאן וכו'; איר האט פרובירט צו לעבן מיט די צוויי זאכן, איר האט געוואלט שפירן די געשמאקע לעבן, ווי מען לייגט דאס אראפ ביי די שיעורים, און איר צווינגט זיך צו דעם.


בעטס אויף דעם אליינס דעם אייבערשטן, איר זאלט האבן א טעם אין לעבן מיט'ן מאן, א טעם אין לעבן ביים דינען דעם אייבערשטן.


אויך זאלט איר איינטיילן די התבודדות; עס זאל נישט זיין נאר בעטן און וויינען, מען דארף דאס באלאנסירן, מען דארף דאנקען און לויבן דעם אייבערשטן און אויך בעטן.


דאס דאנקען און לויבן דעם אייבערשטן איז אזוי שטארק - מען באקומט שטארקע נערווען, עס געבט שטארקע כוחות.

#45 - גיי ארויף איין מאל א טאג צום ציון פון הרה"ק מסאטמאר זי"ע
שלום בית, קברי צדיקים, תכלית, נחת

בעזרת ה' יתברך


יום ג' פרשת אחרי ב', כ"ה ניסן, שנת תשפ"ב לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערער ליבער ... נרו יאיר


דיין שווער נרו יאיר האט מיר געשיקט געלט אויף פסח מיט א בריוו, איך האב מער הנאה געהאט פונעם בריוו; ער שרייבט דארט ווי שיין דו פירסט זיך, דו און דיין ווייב תחי' זענען איידל, איר פירט זיך מיט דרך ארץ. ער שרייבט איר מאכט אים געזונט, דו און דיין ווייב רעדן אזוי שיין, ער האט נאר נחת פון ענק.


איך בין אזוי פרייליך דאס צו הערן; די גוטע גרוסן אויף תלמידים געבן כח ווייטער צו ארבעטן מיט פרישע תלמידים.


דו וואוינסט דאך סמוך ונראה צום ציון פון הרב הקדוש מסאטמאר זכותו יגן עלינו; זיי נישט קיין בטלן, גיי ארויף איין מאל א טאג, זאג א קאפיטל תהלים, זיי זיך מתבודד און קוק ארויס פון פענסטער; קוק וואס מען נעמט מיט זיך מיט, נאר די פרקים משניות, דפים גמרא, תורה, תפילה און מעשים טובים.

#44 - מיט חכמה דארף מען מאכן יעדעס קינד א חלק פון קלאס
חינוך הילדים, מלמדים, פרנסה, תכלית

בעזרת ה' יתברך


יום א' פרשת אחרי ב', כ"ג ניסן, אסרו חג, שנת תשפ"ב לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר, ברסלב ליבערטי


וואויל איז דיר אז דיין פלאג און מי איז אין אייביגע זאכן, דו לייגסט אריין דיין מי און פלאג אין מלמדות; דו זיצט פון אינדערפרי ביז נאכמיטאג מיט קינדער, מיט אזא סבלנות.


געדענק, יעדער איינער מוטשעט זיך, "אָדָם לְעָמָל יוּלָד" (איוב ה, ז), "אַשְׁרֵי מִי שֶׁעֲמָלוֹ בַּתּוֹרָה" (ברכות יז.), וואויל איז דעם וואס מוטשעט זיך אריינצוברענגען תורה ויראת שמים אין אידישע קינדער.


עס איז היינט געקומען צו מיר משפחת ... שיחיו. זיי זענען זייער צופרידן פון אונזערע מוסדות, זיי האבן א שטיקל פראבלעם מיט זייער קינד וואס לערנט ביי דיר, ער איז זייער א פארמאכטער קינד, זיי ווילן זייער מען זאל פרובירן אים עפענען, ער זאל זיין א חלק פון די כתה. צום ביישפיל, מען שיקט אהיים מעשיות פון תפלה, זיין נאמען איז אלץ ליידיג; דער מלמד דארף פרובירן מיט חכמה אים מאכן זאגן א מעשה, אפשר שעמט ער זיך צו זאגן ברבים, קען מען אים פרעגן פריוואט. דאס איז נאר א משל, פארשטיי וואס און ווי אזוי אים צו עפענען.

#43 - דיין טאטע קומט ארויף אויבן מיט פילע גרויסע זכותים
צדיקים, משניות, מוהרא"ש, זכותים, לימוד התורה, תכלית, ניחום אבלים

בעזרת ה' יתברך


יום ה' פרשת מצורע, ו' ניסן, שנת תשפ"ב לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר, ירושלים


ברוך דיין האמת, איך האב יעצט געהערט די ביטערע נייעס אז דיין טאטע עליו השלום איז נפטר געווארן.


דיין טאטע איז מיר געווען זייער א גוטער פריינט, ער איז מיטגעשטאנען מיט מיר פון ווען מיר האבן געעפנט די ישיבה ביזן לעצטן טאג, ער האט מיר אלץ מחזק געווען, אלץ געגעבן גוטע ווערטער.


אויך האט דיין טאטע געלערנט יעדן טאג פון אנהויב פון זיין התקרבות צו מוהרא"ש ביז ממש לעצטנס ווען ער איז אריין אין שפיטאל - ח"י פרקים משניות, מיט נאך אסאך שיעורים. די תורה, די פרקים משניות - וועט אים היטן אין קבר. דו דארפסט נישט זארגן פאר דיין טאטע, אים איז יעצט גוט און ליכטיג, ער איז אפגעהיטן פון אלעם שלעכטס.


דיין טאטע האט זיך אוועק געגעבן פאר אידישע קינדער זיין גאנץ לעבן, פיר און צוואנציג שעה א מעת לעת האט ער געטון פאר אנדערע, אן באקומען גארנישט באצאלט. ער האט געהאלפן צעבראכענע אידן, צעבראכענע נשמות, אזויפיל שווערע פרשיות פון חולי נפש האט ער געהאלפן. ווען עס איז מיר אנגעקומען א שווערע פרשה צו העלפן איינעם אויסהיילן בגוף ונפש - האט ער אלץ געהאלפן מיט אזא מסירות נפש; דאס וועט אים יעצט היטן, ער האט גוטע קליידער אויבן אין הימל מיט וואס זיך אנצוקליידן. אזוי זאגט דער רבי, די מצוות פון העלפן אנדערע - דאס זענען קליידער פאר די נשמה, די נשמה זאל זיך נישט דארפן שעמען אויבן אין הימל.


ועל כולם, דיין טאטע האט זוכה געווען צו משמש זיין מוהרא"ש בחיים חיותו, וועט ער זיכער ווייטער משמש זיין מוהרא"ש אויבן אין הימל. דיין טאטע איז געווען זייער געטריי פאר מוהרא"ש, איך האב געזען אסאך ביי מוהרא"ש, עס זענען געווען אסאך וואס האבן משמש געווען, אבער נישט יעדער איז געווען געטריי, אסאך האבן געהאט אייגענע אינטערעסן, דיין טאטע עליו השלום איז געווען געטריי פאר מוהרא"ש אן קיין שום אייגענע נגיעות; זעלטן צו זען אזא משמש ביי א צדיק.


דער אייבערשטער זאל דיר טרייסן, דיר און דיין טייערע מאמע; איך וועל איר באזונדער שרייבן א בריוו, איר טרייסטן, מיט דיינע ברידערס.


דער אייבערשטער זאל העלפן מיר זאלן זוכה זיין צו משיח צדקינו און צו תחיית המתים במהרה בימינו.

#42 - מיין ישיבה און כולל איז דער סדר דרך הלימוד
כולל, חסידות ברסלב, וויכוחים, סדר דרך הלימוד, לימוד התורה, תכלית, ישיבה

בעזרת ה' יתברך


יום ג' פרשת תזריע, כ"ו אדר ב', שנת תשפ"ב לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר, צפת


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


וואויל איז דיר אז דו לערנסט אויפ'ן סדר דרך הלימוד (כמבואר בשיחות הר"ן, סימן עו). איך האב זייער הנאה געהאט דיר צו זען פנים בפנים אין ארץ ישראל, איך האב הנאה אז דו נוצט אויס דיינע יונגע יארן. דו האסט נישט קיין ישיבה, דו דארפסט נישט קיין ישיבה; דיין ישיבה איז דער סדר דרך הלימוד פון רבי'ן. מוהרא"ש פלעגט זאגן: "מיין ישיבה איז סדר דרך הלימוד, מיין כולל איז סדר דרך הלימוד", מען קען דאס נישט מסביר זיין פאר דער וואס האט דאס נאכנישט טועם געווען.


טענה נישט מיט קיינעם, ובעיקר מיט די וואס פאררופן זיך ברסלב'ע. קוק וואס מוהרא"ש זכרונו לברכה שרייבט אין די צוואה (צוואת מוהרא"ש, אות יג): "וּכְשֶׁתַּגִיעוּ לְעוֹלָם הָאֱמֶת אָז תִּיוָכְחוּ צִדְקַת 'סֵדֶר דֶּרֶך הַלִימוּד' שֶׁל רַבֵּינוּ זַ"ל", ווען איר וועט ארויפקומען אויף יענע וועלט וועט איר זיך איבערצייגן די ווארהייט פונעם הייליגן רבינ'ס סדר דרך הלימוד; "וְעַל כֵּן מַה וְלָמָּה לָכֶם לְהִתְוַכֵּחַ?! טַעֲמוּ וּרְאוּ כִּי טוֹב הַשֵּׁם, הַרְגִילוּ עַצְמְכֶם לָזֶה וְאָז תִּרְאוּ וְתִּרְגְשׁוּ כָּל מִינֵי טַעֲמִים בְּחַיֵּיכֶם", דעריבער זאלט איר זיך נישט טענה'ען מיט קיינעם, נאר געוואוינט אייך צו צו לערנען לויט דעם סדר דרך הלימוד, דעמאלט וועט איר זען און שפירן אלע טעמים אויף די וועלט, "כִּי הַתּוֹרָה הִיא חִיוּתֵנוּ בָּעוֹלָם הַזֶה וּבָעוֹלָם הַבָּא, חִיוּת גַּשְׁמִי וְחִיוּת רוּחְנִי", ווייל די תורה איז אונזער לעבן אויף די וועלט און אויף יענע וועלט, די תורה געבט אונז לעבן סיי בגשמיות און סיי ברוחניות, "אַשְׁרֵי מִי שֶׁאֵינוֹ מַטְעֶה עַצְמוֹ בָּזֶה הָעוֹלָם כְּלָל, וְיוֹדֵעַ אֲשֶׁר עִיקָר הַלִימוּד הוּא רַק לַעֲשׂוֹת רְצוֹנוֹ יִתְבָּרַךְ וְלוֹמֵד עַל מְנָת לְקַיֵים מִצְווֹתָיו יִתְבָּרַךְ וְלַעֲשׂוֹת נַחַת רוּחַ לוֹ יִתְבָּרַךְ", וואויל איז דעם מענטש וואס לאזט זיך נישט נארן און ווייסט אז דער עיקר לימוד התורה איז צו טון דעם רצון פונעם אייבערשטן, עיין שם.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#41 - נאר מצוות און מעשים טובים נעמט מען מיט
מוסדות, תכלית, מלחמה

בעזרת ה' יתברך


יום ה' פרשת פקודי, א' דראש חודש אדר ב', שנת תשפ"ב לפרט קטן


 


לכבוד מיין ליבער ... נרו יאיר


אשרינו מה טוב חלקינו אז מיר זענען מקורב צום הייליגן רבי'ן און אז מיר קענען משמש זיין דעם רבי'ן. דאנק דעם אייבערשטן אז דער טאג גייט דיר אריבער מיט'ן משמש זיין דעם רבי'ן; רוב טאג ביסטו עוסק נאר מיט העלפן די מוסד, דאס וועט איבערבלייבן פון אונז.


איך האב יעצט געזען וואס מוהרא"ש האט אלע יארן גערעדט, אז עס בלייבט גארנישט איבער פונעם מענטש. אין אומאן זענען יעצט אנטלאפן אלע משפחות, יעצט איז דא א מלחמה אין אוקריינא, דער בויער פון אונזער בנין, א גרויסער בויער מיט אסאך געשעפטן, אונזער בנין איז נאר איינע פון די בנינים וואס ער בויט, יעצט איז ער אנטלאפן פאר זיין לעבן, יעצט האט ער גארנישט, אזוי איז מיט נאך אנדערע. וואס נעמט ער מיט פון אלע זיינע יארן פון צוריק? נאר זיין טלית ותפילין, זיין שחרית מנחה מעריב, זיינע שיעורים, צדקה, מצוות ומעשים טובים, עפעס אנדערש איז נישטא; אויס, גארנישט.


דאס דארף דיר זיין חיזוק, ווייל דו ארבעטסט צו בויען מוסדות, דו העלפסט דעם מוסד; דאס בלייבט.

#40 - ווען דו האסט פארלוירן דיין נאנטער חבר, שטארק דיך מיט אמונה
תפילה והתבודדות, אמונה, משניות, לימוד התורה, תכלית, נשמה, קשיות

בעזרת ה' יתברך


יום ב' פרשת כי תשא, י"ג אדר א', שנת תשפ"ב לפרט קטן


 


טייערער ... נרו יאיר


יעצט ווען דו האסט פארלוירן דיין נאנטער חבר, דו ביסט אזוי צעשוידערט, דו קענסט זיך נישט צאמנעמען - זאלסטו חס ושלום נישט פארלירן דיין אמונה.


פרעג נישט קיין קשיות; א איד פרעגט נישט קיין קשיות. מוהרא"ש זאגט, גוים פרעגן אלץ קשיות, אזוי ווי עס שטייט (תהלים עט, י): "לָמָּה" - פארוואס? "יֹאמְרוּ הַגּוֹיִם" - זאגן גוים; א איד שטארקט זיך באמונה אינעם אייבערשטן.


גרייט זיך אן מיט תורה ותפילה, נאר דאס נעמט מען מיט. קוק מיט דיינע אויגן, וואס האט דיין חבר יעצט? וואס האט ער מיט גענומען מיט זיך? נאר מצוות און גוטע מעשים; זיין תפילין, זיין ציצית, זיין שמירת שבת און חסד.


... בלייב פרייליך און לערן דיינע שיעורים; לערן ח"י פרקים משניות. אויב דו ווילסט עפעס טון גוטס פאר דיין חבר'ס נשמה - זיי מזכיר זיין נאמען ביים לערנען משניות, דאס איז די גרעסטע זאך פאר א נשמה, "משנה" איז די אותיות "נשמה".


דיין ראש ישיבה.

#39 - רעד נישט מיט לצים, געב אכטונג אויף דיין לעבן
בחור, שידוכים, בארד און פאות, תכלית, ישיבה, לצנות

בעזרת ה' יתברך


יום ב' פרשת כי תשא, י"ג אדר א', שנת תשפ"ב לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערער ...


קום אין ישיבה, בלייב דאס ביסל ביז דו טרעפסט דיין שידוך. איך ווייס עס איז דיר נישט בא'טעמ'ט צו זיצן מיט יונגערע בחורים, דו האסט כמעט נישט מיט וועמען צו שמועסן, אלע זענען שוין חתונה געהאט; דאך זאלסטו קומען צו די שיעורים, לאז נישט אפ די פלאץ.


זיי שטארק מיט דיין בארד און פיאות, ריר נישט אן די פיאות, אפילו די קליינע האר נעבן די אויער. הער נישט אויס די וואס מאכן חוזק פון בארד און פיאות, זיי שטאלץ מיט דיין צלם אלקים. זעסט דאך וואס פאסירט ביים סוף, נעכטן איז א בחור אוועק פון די וועלט רחמנא לצלן, פאריגע וואך איז א חתן פלוצלונג נפטר געווארן; עס איז דא א ווארט פון רבי'ן: "וואס דארף א מענטש זארגן אז ער גייט אוועק פון די וועלט מיט בארד און פיאות".


רעד נישט מיט לצים, געב אכטונג אויף דיין לעבן.

#38 - ווערט נישט צעבראכן פון מענטשן וואס רעדן פון קנאה
חברים, קנאה, רעדן, תכלית

בעזרת ה' יתברך


יום ה' פרשת תרומה, ב' אדר א', שנת תשפ"ב לפרט קטן


 


מרת ... תחי', ברסלב ליבערטי


איך האב ערהאלטן אייער בריוו.


איך האב געשריבן פאר די פרוי מרת ... אז זי זאל נישט רעדן צו אייך פון די הויז וכו'.


איך בעט אייך, ווערט נישט צעבראכן וואס מען רעדט אויף אייער מאן. שטארקט זיך און שטארקט אים; וואס קען מען טון, עס פלאקערט קנאה, מענטשן זענען מקנא, מענטשן זענען נישט צופרידן מיט זיך, מען קוקט אויף אנדערע; קוקט נישט וואס מענטשן זאגן אייך.


מיט מיין ווייב טוט מען דאס אויך. יעדעס מאל זי דערציילט מיר אז איינער האט איר וויי געטון, זאג איך איר: "דאנק דעם אייבערשטן אז דו האסט די שכל ווי אזוי צו רעדן צו אנדערע, וואס יא צו זאגן און וואס נישט צו זאגן".


קוקט אויף למעשה, אייער מאן האט מיר געבויט די ישיבה בנין, אלע קעמפס האט ער געראטעוועט די מצב, מען האט אלע יארן געשפיגן אויף אים; וואס בלייבט איבער? אלע גוטס וואס קומט ארויס פון די פלאץ וועט איר האבן גוטס אין אייער אקאונט.


 

#37 - א רחמנות אויף מענטשן וואס פלאגן זיך פאר גארנישט
מלמדים, פרנסה, תכלית

בעזרת ה' יתברך


יום ה' פרשת בא, ד' שבט, שנת תשפ"ב לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר, מלמד בקרית ברסלב


איך וויל דיר פרעגן, דו ארבעטסט שווער? האסט מער נישט קיין כח? שפירסט ווי דו קענסט מער נישט?


וויסן זאלסטו, יעדער ארבעט שווער, קיינער האט נישט קיין כח, אלע שפירן ווי זיי קענען מער נישט; דער אונטערשייד איז אז דו ארבעטסט א הייליגע ארבעט, מיט תינוקות של בית רבן. דיין כח גייט נישט לאיבוד, דיין הארעוואניע בלייבט לנצח נצחים, אנדערע ארבעט גייט לאיבוד; מענטשן בויען ביזנעסער, ביים סוף בלייבט גארנישט פון די הארעוואניע; א רחמנות אויף מענטשן וואס פלאגן זיך פאר גארנישט מיט נישט.


איך האף די פאר ווערטער וועט דיר געבן אביסל כח ווייטער ממשיך צו זיין מיט דיין שווערע ארבעט.


 

#36 - אויבן אין הימל קוקט מען צו וועם לויפט דער מענטש בעת צרה
חנוכה, אמונה, התחזקות, עבודת השם, תכלית

בעזרת ה' יתברך


יום ד' פרשת וישב, כ' כסליו, שנת תשפ"ב לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר


איך בין יעצט אויפ'ן וועג אהיים פון א נסיעה, מיר זענען געפארן מתפלל זיין ביי קברי צדיקים. איך זיץ יעצט אין עירפארט, איך האב אביסל צייט, וועל איך דיר שרייבן אביסל חיזוק.


וויסן זאלסטו, אויבן אין הימל קוקט מען גאר אנדערש אויף א מענטש. דא קוקט מען ווער עס האט געלט, ווער עס האט כבוד, ווער עס האט א פאלאץ, א טייערע קאר וכו' וכו', מען מאכט אן עסק פון די זאכן, אבער אויבן אין הימל איז אן אנדערע וועלט, אויבן קוקט מען ווער עס דערהאלט זיך, מען קוקט צו וועם לויפט דער מענטש בעת צרה; דער וואס איז שטארק אין אמונה, דער וואס פארלירט זיך נישט ווען עס גייט אים נישט ווי אזוי ער וויל - דער איז זייער חשוב.


אויך איז חשוב יעדע מצוה, יעדע ווארט תורה, בפרט ווען מען איז פאריאגט צו ברענגען פרנסה און מען כאפט אריין אביסל תורה, א פרק משניות, א בלאט גמרא, א קאפיטל תהלים - איז דאס זייער חשוב.


עס קומט א צייט וואס מען זעט דאס שיינקייט פון די תורה ותפלה, דעמאלט בלייבט נאר דאס איבער.


יעצט קומען די הייליגע חנוכה טעג, די טעג זענען געשטעלט אויף דאנקען און לויבן דעם אייבערשטן; זאלסטו זיך באנייען און דאנקען דעם אייבערשטן אויף אלעס וואס ער טוט מיט דיר.

#35 - דער בנין וואס דו האסט מנדב געווען, דאס וועסטו מיטנעמען מיט דיר
צדקה, תכלית, חדר

בעזרת ה' יתברך


יום ב' פרשת וישב, י"ח כסליו, שנת תשפ"ב לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר ברסלב, ליבערטי


איך האב היינט געזען בילדער פון די ארבעט ביים בנין התלמוד תורה. איך בין אזוי פרייליך צו זען ווי די ארבעט גייט שנעלער ווי איך האב זיך פארגעשטעלט.


וואס זאל איך דיר זאגן, האסט גענומען פאר דיר א גוטן מקח. אלע צדקות זענען הייליג, אלע צדקות זענען וויכטיג, אבער דו האסט געכאפט א גוטער ביינדל, א גרויסער מוציא; די זכות פון תורה פון תינוקות של בית רבן - דאס איז העכער אלעס!


דער בנין וואס דו האסט מנדב געווען מיט אלע צוגעהערן - דאס האסטו, דאס איז דיינס, דאס וועסטו מיטנעמען מיט דיר, דאס וועט דיך ראטעווען פון חבוט הקבר ומדינה של גיהנום.


די גאנצע וועלט שטייט אויף די תורה פון תינוקות של בית רבן, און ווער עס העלפט קינדער זאלן האבן א פלאץ וואו צו לערנען, זאלן האבן עסן, עס זאלן זיין מלמדים - דער אינוועסטירט אין גוטע פלעצער.


איך בין דיר מקנא מיט דעם.

#34 - מ'קען זייער גרינג אלעס איבערדרייען צום גוטן
תפילה והתבודדות, צרות, תהלים, שאלות, תכלית, נאמען, חכמות

בעזרת ה' יתברך


יום ב' פרשת וישלח, י"א כסליו, שנת תשפ"ב לפרט קטן


 


... תחי', תלמידה בית פיגא ברסלב


איך האב ערהאלטן אייער בריוו.


איך פריי זיך זייער צו הערן אז איר זאגט תהילים און איר האט שוין מסיים געווען די זעקסטע מאל ספר תהלים.


מען קען זיך נישט פארשטעלן דאס גרויסקייט פון זאגן תהלים; דער רבי זאגט (לקוטי מוהר"ן חלק ב, סימן עג) אז תהלים ברענגט צום אייבערשטן, תהלים ווייזט די וועג ווי אזוי מען ווערט נאנט צום אייבערשטן; אז מען זאגט תהלים האט מען כח נישט אראפצופאלן, מען בלייבט אן ערליכער איד.


זייט זיך נישט מבלבל אז איר האט אסאך נעמען; מוהרא"ש זאגט טאקע מען זאל נישט געבן פאר א קינד אסאך נעמען, מען זאל געבן אדער איין נאמען אדער צוויי נעמען, ווייל: "אסאך נעמען - מער פראבלעמען", אזוי האט מוהרא"ש געזאגט, אבער אז איר האט אפאר נעמען - מיינט נישט אז איר וועט ליידן. עס איז אזוי ווי ביי חכמת היד, וואס מוהרא"ש זאגט: "כָּל הַחָכְמָה הַזֹּאת הוּא אֱמֶת לַאֲמִתּוֹ", די חכמה פון קוקן אויף די האנט און זען וואס גייט זיין מיט'ן מענטש איז אן אמת'ע חכמה, "יֵשׁ קַו הַחַיִּים", מען קען זען אויפ'ן האנט ווילאנג מען גייט לעבן, "קַו הַחָכְמָה", מען קען זען אויב מען האט חכמה, "קַו הַשֻׁלְחָן", מען קען זען אויב מען וועט האבן פרנסה, "קַו הַגְּדוּלָּה", אויב מען וועט האבן גרויסקייט, "וַאֲפִלּוּ אִם קוֹרְאִים בְּקַו הַחַיִּים וְכוּ', שֶׁהָאָדָם הַזֶּה יֵשׁ לוֹ קִצּוּר יָמִים וְהוֹלֵךְ לָמוּת וְכוּ', אוֹ שֶׁנִּגְזַר עָלָיו עֲנִיּוּת וְכוּ'", דאך דארף מען וויסן, ווער עס קען די חכמה פון חכמת היד און זעט לויט די סימנים אויף די הענט אז ער וועט לעבן ווייניג, נישט האבן א שידוך, אדער נישט האבן קיין קינדער, "אִם רַק יְסוֹבֵב פָּנָיו אֶל הַקִּיר וְיִבְכֶּה בִּדְמָעוֹת שָׁלִישׁ אֶל הַקָּדוֹשׁ בָּרוּךְ הוּא, וְיַחְזֹר בִּתְשׁוּבָה שְׁלֵמָה, הַכֹּל יָכוֹל לְהִתְהַפֵּךְ לְטוֹבָה, כִּי אֵין הַקָּוִים מְחַיְּבִים כְּלָל", אויב וועט ער אויסדרייען זיין פנים צום וואנט און וויינען מיט הייסע טרערן צום אייבערשטן, ער וועט זיך צוריק קערן צום אייבערשטן, ער וועט זאגן איין קאפיטל תהילים אדער טון א חסד פאר א צווייטן איד, דורכדעם ווערט אויסגעדריידט אלע שלעכטס; אזוי איז ביי אלע זאכן, מען טאר זיך נישט צעברעכן פון קיין שום זאך אין די וועלט, מיר האבן די שטארקע געווער פון תפילה והתבודדות, מען קען מיט דעם אלעס איבערדרייען.


אויף אייער פראגע, אויב עס איז א פראבלעם אז איר שפירט ווי די טעג פליען וכו'; אז מען טראכט אריין זעט מען אז עס איז טאקע אזוי, די טעג פליען אריבער אזוי שנעל א שאטן, "כַּצֵּל יָמֵינוּ עַל הָאָרֶץ וְאֵין מִקְוֶה" (דברי הימים-א כט, טו), זאגן אויף דעם חכמינו זכרונם לברכה (בראשית רבה צו, ב): "הַלְּוַאי כְּצִלּוֹ שֶׁל כּוֹתֶל, אוֹ כְּצִלּוֹ שֶׁל אִילָן, אֶלָּא כְּצִלּוֹ שֶׁל עוֹף בְּשָׁעָה שֶׁהוּא עָף", הלואי זאלן אונזערע טעג זיין אזוי ווי א שאטן פון א וואנט וואס נעמט אביסל צייט ווי לאנג עס גייט אריבער, אדער ווי א שאטן פון א בוים, אבער אז מען קוקט גוט זעט מען אז דאס לעבן פונעם מענטש איז ניטאמאל ווי אזא שאטן, נאר עס פליט דורך ווי די שאטן פון א פייגל וואס פליט.


אויף אייער פראגע אויב מען ווערט טמא וכו'; אז מען גייט אריין אין א בית הכסא, אפילו מען גייט אריין נאר צו נעמען עפעס - ווערט מען טמא, מען דארף זיך וואשן די הענט.


נעמט די עצה פון רבי'ן פון תפילה והתבודדות - וועט איר שפירן ווי א נייער מענטש, ווי איינער וואס איז אויסגעלייזט.


דער אייבערשטער זאל העלפן איר זאלט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#33 - וואס מיר טוען אויפצובויען מוסדות התורה, דאס בלייבט פונעם מענטש
מוסדות, תכלית

בעזרת ה' יתברך


ערב שבת קודש פרשת חיי שרה, כ"ג מרחשון, מברכים החודש, שנת תשפ"ב לפרט קטן


 


מרת ... תחי'


יישר כח פאר'ן העלפן די סקול אזוי געטריי.


דאס ביסל וואס מיר טוען אויפצובויען מוסדות התורה - דאס בלייבט; נאר דאס בלייבט פונעם מענטש.

#32 - עס בלייבט נאר וואס מען טוט פאר'ן אייבערשטן און פאר אידישע קינדער
מוסדות, דרייוון, חסד, תכלית

בעזרת ה' יתברך


יום ד' פרשת חיי שרה, כ"א מרחשון, שנת תשפ"ב לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר


א גרויסן יישר כח פאר'ן העלפן די מוסד מיט'ן טראגן און ברענגען די קינדער צו חדר און צו סקול.


עס גייט אריבער די לעבן, וואס בלייבט? וואס נעמט מען מיט? דאס ביסל וואס מען טוט פאר'ן אייבערשטן, פאר אידישע קינדער; דאס וועט בלייבן מיט אונז.

#31 - דארפסט ברענגען פרנסה, אבער כאפ אויך ארויס עפעס תכלית
תפילה והתבודדות, פרנסה, לימוד התורה, תכלית, גמרא

בעזרת ה' יתברך


ליל שישי פרשת וירא, ט"ז מרחשון, שנת תשפ"ב לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר, ברסלב ליבערטי


שטארק זיך צו לערנען יעדן טאג לכל הפחות דעם בלאט גמרא. גמרא איז די ראשי תיבות פון די פיר מלאכים ג'בריאל, מ'יכאל, ר'פאל און א'וריאל; ווען מען לערנט גמרא ציט מען צו זיך די פיר מלאכים, מען האט א שמירה עליונה (ספר החיים לאחי מהר"ל, ספר זכיות, פרק ב). אפילו דו פארשטייסט נישט וואס דו לערנסט - זאלסטו זאגן די ווערטער, דאס וועט דיר אפהיטן פון אלעם שלעכטס.


איך געדענק דיינע יארן אין ישיבה ווי דו ביסט געזיצן מיט די גמרא און געלערנט מיט התמדה, יעצט ווען דו דארפסט ברענגען פרנסה זאלסטו אויך ארויסכאפן עפעס תכלית, תורה ומעשים טובים.


וואס דו דארפסט - זאלסטו בעטן פונעם אייבערשטן, רעד צו אייבערשטן אויף דיין אייגענע שפראך, בעט אים וואס דו דארפסט - וועסטו ווערן צוגעקלעבט צו אים. תפילה איז דביקות בה', תפילה באהעפט דעם מענטש צום אייבערשטן (לקוטי מוהר"ן חלק ב', סימן פד).

#30 - זע צו לערנען און דאווענען, וועסטו אויסוואקסן א גרויסער צדיק
תפילה והתבודדות, תכלית

בעזרת ה' יתברך


יום ב' פרשת וירא, י"ב מרחשון, שנת תשפ"ב לפרט קטן


 


א מתנה פאר מיין ליבער תלמיד ... נרו יאיר


זע צו לערנען און דאווענען – וועסטו אויסוואקסן א גרויסער צדיק.


וואס דו דארפסט - זאלסטו בעטן דעם אייבערשטן אויף דיין שפראך.


פון דיין ראש ישיבה.

#29 - די קאפ זאל זיין אין גוטע זאכן
עבודת השם, פרנסה, תכלית, מחשבות

בעזרת ה' יתברך


יום ב' פרשת לך לך, ה' מרחשון, שנת תשפ"ב לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר


הער נישט אויף דאנקען דעם אייבערשטן אויף די גרויסע חסדים וואס ער טוט מיט דיר, האסט א וואוילע ווייב און א געזונט ליכטיג קינד; דארפסטו נאר דאנקען און לויבן דעם אייבערשטן, וועט דער אייבערשטער דיר שענקען נאך גוטס.


זע אז דיין קאפ זאל זיין אין גוטע זאכן, דאס הייסט, אפילו דו דארפסט זיין פארנומען צו ברענגען פרנסה, זאל דיר דיין קאפ זיין אין תכלית. אדער זאלסטו זיך מתבודד זיין, אדער עוסק זיין אינמיטן ארבעט מיט הפצה; ווען דו טרעפסט איינעם געב יענעם א ספר וכדומה, אדער בענק צום בית המדרש; ווארט צו קענען לערנען און דאווענען.


עס קען זיין א מענטש א מענטש האט געארבעט כל ימיו און ווען ער קומט ארויף אין הימל זעט מען ווי דער מענטש האט זיין גאנץ לעבן געלערנט און געדאווענט, ווייל ער האט געוואלט, געבענקט און געגליסט צו דעם; איז דאס אזוי ווי ער האט דאס געטון.


 

#28 - וואס מען גרייט זיך אן, דאס נעמט מען מיט אויף יענע וועלט
לימוד התורה, תכלית

בעזרת ה' יתברך


מוצאי שבת קודש פרשת עקב, כ"ב מנחם-אב, שנת תשפ"א לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר


איך וויל דיר מחזק זיין זאלסט לערנען דיינע שיעורים כסדרן יעדן טאג, לערן יעדן טאג אביסל חומש רש"י, שנים מקרא ואחד תרגום; זונטאג ביז שני, מאנטאג ביז שלישי און אזוי ווייטער.


אויך זאלסטו לערנען יעדן טאג אביסל משניות, לערן צוויי דריי פרקים משניות יעדן טאג; משניות וואשט אפ די נשמה, משנה איז די אותיות נשמה.


אויך לערן אביסל גמרא; אפילו דו פארשטייסט נישט – זאלסטו זאגן די הייליגע ווערטער, דער רבי זאגט (שיחות הר"ן, סימן עו): "שֶׁאֵין צְרִיכִין בְּלִמּוּד רַק הָאֲמִירָה לְבַד", דער עיקר איז דאס זאגן די ווערטער פון די תורה.


טייערער ברודער, נאר דאס וועלן מיר מיטנעמען אויף אייביג; ווילאנג מען לעבט קען מען זיך אנגרייטן מיט צו נעמען תורה, תפלה און מעשים טובים; וואס מען גרייט זיך אן – דאס נעמט מען מיט אויף יענע וועלט.


 

#27 - פארגעס נישט פון תכלית
חברים, שטעטל, תכלית

בעזרת ה' יתברך


יום ג' פרשת דברים, ד' מנחם-אב, שנת תשפ"א לפרט קטן


 


לכבוד מיין ליבער ... נרו יאיר, קרית ברסלב


זעט אויס די שטעטל איז שוין גרויס, אז עס גייט אריבער אפאר וואכן וואס איך בין דא זומער און עס איז מיר נאכנישט אויסגעקומען צו רעדן מיט דיר אדער אפילו דיר באגרוסן.


איך האף צום אייבערשטן אז אלעס איז אין ארדענונג ביי ענק. דיינע קינדער זע איך יא, איך זע זיי אין חדר און אין סקול, זיי זענען זייער ליכטיג און טייער.


טייערער ברודער, פארגעס נישט פון תכלית; מיר זענען דאך ביים בעל תפלה (ספורי מעשיות, מעשה יב) וואס ער פלעגט ארומגיין זאגן: "עס איז נישטא קיין אנדערע תכלית בזה העולם נאר צו דינען גאט ברוך הוא"; לערנען שיעורים כסדרן, דאווענען דריי תפילות מיט מנין און זיך מתבודד זיין – נאר דאס איז תכלית, אלעס אנדערש איז הבל הבלים.


איך האף דיר צו באגריסן, צו האבן מיט דיר שיחות חברים.

#26 - אראפגענומען איבריגע שעות פון די ארבעט
משפחה, פרנסה, לימוד התורה, תכלית

בעזרת ה' יתברך


יום ב' פרשת דברים, ג' מנחם-אב, שנת תשפ"א לפרט קטן


 


לכבוד מיין ליבער ... נרו יאיר, קרית ברסלב


איך פריי זיך צו הערן אז דו ארבעטסט מער נישט אזוי שווער, האסט אראפגענומען איבריגע שעות, דו קוקסט אויף תכלית. אנשטאט צו מאכן נאך א דאלער גייסטו אהיים צו דיין משפחה, דו העלפסט דיין ווייב און נאכדעם האסטו צייט צו לערנען און דאווענען.


אז מען טראכט אריין זעט מען אז די גאנצע לעבן פליט אריבער ווי א שאטן פון א פייגל וואס פליט, אזוי ווי עס שטייט (תהלים קמד, ד): "כְּצֵל עוֹבֵר"; זאגן די הייליגע חכמים (בראשית רבה צו, ב): "הַלְּוַאי כְּצִלּוֹ שֶׁל כּוֹתֶל, אוֹ כְּצִלּוֹ שֶׁל אִילָן, אֶלָּא כְּצִלּוֹ שֶׁל עוֹף בְּשָׁעָה שֶׁהוּא עָף", עס איז דא אסאך ערליי שאטנ'ס, אפשר איז די לעבן ווי א שאטן פון א בוים אדער א שאטן פון א וואנט וואס איז נישט אזוי שנעל? ניין, נאר ווי א שאטן פון א פייגל וואס פליט; וואס וועלן מיר מיטנעמען מיט אונז? דאס דאווענען און לערנען און גוטע מעשים.


איך בין שטאלץ צו האבן אזעלכע אינגעלייט אין שטעטל; אינגעלייט וואס טראכטן פון תכלית.

#25 - ווער עס העלפט בויען קהילות בישראל, איז דא אויף זיי טענות
הכרת הטוב, זיכוי הרבים, בזיונות, תכלית

בעזרת ה' יתברך


יום ג' פרשת חקת, ה' תמוז, שנת תשפ"א לפרט קטן


מרת ... תחי', קרית ברסלב


איך בין נאך שולדיג א גרויסן דאנק פאר'ן אוועק געבן אזויפיל צייט און כח אהער צו שטעלן פאר אנשי שלומינו אזא שיינע יום טוב שבועות. איר האט באוויזן צוצושטעלן פאר די גאנצע קהילה אכילה, שתי' און לינה, אלע משפחות האבן זייער הנאה געהאט; די זכות זאל אייך ביישטיין, פאר אייך און פאר אייערע דורות.


נעמט אייך נישט צום הארצן פון די וואס העצן קעגן אייער מאן נרו יאיר, אזוי איז אלץ געווען און אזוי וועט אלץ זיין; ווער עס טוט, ווער עס העלפט בויען קהילות בישראל - איז דא אויף זיי טענות, אויף זיי רעדט מען. דעריבער בעט איך אייך זייער איר זאלט זיך נישט נעמען צום הארצן, גלייבט מיר, עס טוט מיר נאך אסאך מער וויי ווען איך הער ווי מען פארשעמט אייך, ווי מען שטעכט אייך.


דאס וואס איר טוט מיט אייער מאן, איר העלפט מיר אויפבויען די שטעטל, דאס וועט איר מיטנעמען; נאר דאס, עפעס אנדערש בלייבט נישט מיט'ן מענטש, נאר וואס מען איז זוכה צו טון פאר'ן אייבערשטן - דאס נעמט מען מיט.


די בזיונות נעמט אוועק אסאך צרות.

#24 - דאס וואס איר האט געראטעוועט די מוסד, וועט אייך באגלייטן בזה ובבא
מוסדות, תכלית

בעזרת ה' יתברך


יום ה' פרשת קרח, א' דראש חודש תמוז, שנת תשפ"א לפרט קטן


 


מרת ... תחי', קרית ברסלב


בארעכנט זיך, טראכטס אריין א מינוט וואס איז דאס די לעבן פונעם מענטש; מען לעבט דאס ביסל יאר וואס איז באשערט, דאס ביסל יארן איז פול מיט צער און עגמת נפש, נאר דאס ביסל גוטס וואס מען טוט - דאס איז א זאך וואס בלייבט.


דאס וואס איר האט געטון מיט די מוסד, געראטעוועט די מוסד זאל נישט פאלן, מסדר געווען די אפיס - דאס איז אייערס, דאס וועט אייך באגלייטן בזה ובבא.

#23 - איך האב גרויס הכרת הטוב פאר אלע אפיס ארבעטער
מוסדות, תכלית

בעזרת ה' יתברך


יום ה' פרשת קרח, א' דראש חודש תמוז, שנת תשפ"א לפרט קטן


 


מרת ... תחי', קרית ברסלב


האברך ... נרו יאיר האט מיר געזאגט די וואך ווי גוט איר ארבעט, ווי געטריי איר טוט די ארבעט אין אפיס, ווי געשיקט איר זענט.


איך האב גרויס הכרת הטוב פאר אלע אפיס ארבעטער; געבט איבער פאר אלע ווייבלעך אז איך דאנק זיי אלע פאר'ן העלפן די מוסד אזוי געטריי.


נאך אביסל וועט איר האבן א אייגענע הויז אין שטעטל מיט גרויס שפע.

#22 - דאס לעבן לויפט דורך זייער שנעל, מ'דארף אריינכאפן גוטע זאכן
חינוך הילדים, תכלית

בעזרת ה' יתברך


יום א' פרשת שלח, י"ט סיון, שנת תשפ"א לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר


מזל טוב לכבוד די אפשערן פון דיין זון נרו יאיר; דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן ערליך אידיש נחת ביי אים און ביי אלע קינדער.


כאפ אריין יעדן טאג אביסל תורה, מאך זיך שיעורים בכל התורה; מאך זיך א פלאן צו ענדיגן לכל הפחות איין מאל כל התורה כולה: תורה, נביאים, כתובים, ששה סדרי משנה, תלמוד בבלי, תלמוד ירושלמי, ברייתות, הלכה ואגדה. דאס לעבן גייט אריבער אזוי שנעל ווי א שאטן פון א פייגל וואס פליט, אזוי ווי עס שטייט (תהלים קמד, ד): "כְּצֵל עוֹבֵר", זאגן די הייליגע חכמים (בראשית רבה צו, ב): "הַלְּוַאי כְּצִלּוֹ שֶׁל כּוֹתֶל, אוֹ כְּצִלּוֹ שֶׁל אִילָן, אֶלָּא כְּצִלּוֹ שֶׁל עוֹף בְּשָׁעָה שֶׁהוּא עָף", נישט ווי די שאטן פון א וואנט, נאר ווי א פייגל וואס פליט; היינט האסטו אפגעשוירן למזל טוב, מארגן מאכסטו חתונה די קינדער, נאכדעם די אייניקלעך און דאס לעבן איז אריבער...


דאס פלעגט מוהרא"ש כסדר אריינבאקן אין אונז, ער פלעגט זאגן: "איך געדענק מיין אפשערן אזוי ווי עס וואלט געווען נעכטן"; ביי די זיבעציג יאר האט דאס מוהרא"ש געזאגט, ער געדענקט זיין חאלאקע אזוי ווי נעכטן.


ביי אונז איז מען מקפיד אז די אינגלעך, פון די דריי יאר – זאלן טראגן א קאפל און ציצית אויך ביינאכט ביים שלאפן. די ציצית און קאפל טוט מען קיינמאל נישט אויס פון די דריי יאר, אויסער ווען מען גייט אין מקוה אדער אין שויער.


...


יישר כח פאר'ן העלפן חודש'ליך מיט די רענט פאר די ישיבה.