בריוון פונעם ראש ישיבה שליט"א

#44 - מען דארף בעטן דעם אייבערשטן אויף יעדע קליינע און גרויסע זאך
תפילה והתבודדות, צרות

בעזרת ה' יתברך


יום א' פרשת במדבר, כ"ז אייר, שנת תשפ"א לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר


א גרויסן יישר כח פאר'ן העלפן חודש'ליך דעקן די גרויסע הוצאות פון די ישיבה, אין דעם זכות זאלסטו האבן גרויס שפע און הצלחה.


געוואוין זיך צו צו בעטן דעם אייבערשטן אויף יעדע קליינע זאך. מענטשן קוקן אן תפלה ווי דאס איז געמאכט נאר פאר וויכטיגע שווערע זאכן וואס מען קען זיך נישט קיין עצה געבן; ווען די דאקטורים האבן שוין אויפגעגעבן, ווען דער שופט האט שוין דן געווען לתפיסה, דעמאלט נעמט מען אפיר די זאך פון תפלה, אבער סתם זאכן וואס מען דארף, אויף דעם בעט מען נישט.


דאס איז א גרויסע טעות, מען דארף בעטן דעם אייבערשטן אויף יעדע זאך, נישט קיין חילוק קלייניקייטן אדער גרויסע זאכן; אויף אלעס דארף מען בעטן.


די הייליגע חכמים זאגן (יומא כח:): "צלותיה דאברהם", אברהם אבינו האט געדאווענט, "מכי משחרי כותלי", ווי נאר עס איז שווארץ געווארן די ווענט; ער האט נישט געווארט אויף שפעטער, נאר גלייך ווי עס איז אים טונקל געווארן אין שטוב – האט ער געדאווענט.

#43 - בעסער אויסצומיידן פראבלעמען
צרות, ארץ ישראל

בעזרת ה' יתברך


יום ג' פרשת בהר-בחוקותי, כ"ב אייר, שנת תשפ"א לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר, ירושלים


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


איך האב אסאך מער געוואלט זיין מיט אייך אין ירושלים; די סיבה פון מיין נסיעה איז טאקע געווען צו זיין ל"ג בעומר ביי רבי שמעון אין מירון, אבער אויך איז געווען די סיבה צו קענען זיין אין ירושלים, אין בית המדרש היכל הקודש זיך מחזק זיין מיט די טייערע חברים.


זייט נישט בייז אויף מיר אז איך בין נישט אנגעקומען צום שיעור, איך האב געדארפט מקיים זיין וואס דער רבי זאגט (ספר המידות אות פחד חלק ב', סימן ג): "מִי שֶׁבּוֹרֵחַ מִן הַצָּרָה, הוּא פִּקֵּחַ", ווער עס אנטלויפט פון א צרה - איז קלוג; עס איז דארט געקומען א משפחה, זיי האבן געוואלט מאכן א טומל. א צעבראכענע משפחה וואס זוכן ווי זיי קענען מאכן פראבלעמען, דעריבער האב איך מחליט געווען נישט צו גיין. נישט אז איך האב מורא פון זיי, איך האב פון קיינעם נישט מורא; איך בין שוין איבערגעגאנגען די אלע זאכן און ערגערע זאכן, פון ווען די ישיבה שטייט איז אלץ דא פרישע מענטשן וואס ווילן אויסרייסן דעם פלאץ. איך האב מקבל געווען פון מוהרא"ש אויסצומיידן פראבלעמען, וואו עס איז דא פראבלעמען - נישט אהין צו גיין, איך וועל בקרוב זיין מיט ענק אויף מער ווי א שיעור.


שטארק זיך מיט'ן רבינ'ס עצות און חיזוק; לערן דיינע שיעורים כסדרן על פי סדר דרך הלימוד פון רבי'ן (כמבואר בשיחות הר"ן, סימן עו) און זיי זיך מתבודד. זיי מחזק יעדן איינעם, זיי עוסק אין הפצה; און געב א גרוס פאר אלע חברים.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#42 - מען פרובירט אויס יעדן איינעם אויף דער וועלט
צרות, התחזקות, נסיונות

בעזרת ה' יתברך


יום ג' פרשת אמור, ט"ו אייר, שנת תשפ"א לפרט קטן


 


לכבוד מיין הארציגער ליבער ... נרו יאיר, קרית ברסלב


וויסן זאלסטו, מען פרובירט אויס יעדן איינעם בזה העולם; וואויל איז דעם וואס דערהאלט זיך און בלייבט ביי די אמונה.


דער הייליגער צדיק רבי יוסף יצחק שניאורסאהן זכותו יגן עלינו - האט  געזאגט, נאכדעם וואס ער איז באפרייט געווארן פון תפיסה: "איך וועל נישט פארקויפן פאר מיליאנען דאלער די יסורים און שווערע טעג וואס איך בין אריבער, אבער אויב איינער וועט מיר געבן מיליאנען דאלער איך זאל נאכאמאל אריבערגיין וואס איך בין אריבער - וועל איך דאס נישט טון".


דאס איז די מדריגה פון צדיקים, זיי פארלירן נישט זייער אמונה; אפילו מען פרובירט זיי אויס מיט שווערע ביטערע נסיונות - בלייבן זיי געטריי צום אייבערשטן; דער חידוש איז, אז נישט נאר די צדיקים זענען זוכה צו דעם, נאר די אלע וואס לעבן מיט די צדיקים, די אלע וואס זענען צוגעקלעבט צו צדיקים - זענען אויך זוכה צוצוקומען צו האבן א שטארקע, קלארע, לויטערע אמונה; זיי בלייבן שטארק אין אמונה, אפילו מען פרובירט זיי אויס.


דאס איז די וואונדער ביים רבי'ן, דער רבי האט אזא כח, ער נעמט מענטשן ווי מיר זענען, פראסטע גראביאנעס און ברענגט אונז צו די הויכע מדריגה.


דראפע זיך און דערהאלט זיך.


 

#41 - אין אזא שווערע צייט קען מען זיך נאר שטארקן מיט אמונה
צרות, אמונה, התחזקות, סוכות, ניחום אבלים, מירון

בעזרת ה' יתברך


יום א' פרשת בהר-בחוקותי, כ' אייר, ל"ה לעומר, פה אתרא קדישא מירון, שנת תשפ"א לפרט קטן


 


מרת ... תחי', אשת ר' ... נרו יאיר


עס איז זייער שווער צו טרייסטן נאך אזא שוידערליכע טראגעדיע וואס האט פאסירט אין מירון אינעם הייליגן טאג ל"ג בעומר, ווען אזויפיל אומשולדיגע טייערע אידן זענען אומגעקומען, ובתוכם אייער טייערער ברודער ... עליו השלום. וואס קען מען זאגן? ווי אזוי קען מען טרייסטן די חשוב'ע משפחה; די טאטע, מאמע, די ווייב, די ברודער שוועסטער און קינדער; נישטא קיין ווערטער וואס צו זאגן, מיר קענען זאגן נאר די ווערטער: "המקום", דער הייליגער באשעפער, "ינחם אתכם", זאל אייך טרייסטן, "בתוך שאר אבלי ציון וירושלים".


עס איז א גזירה מן השמים, דער אייבערשטער האט אויסגעקליבן די טייערע אידן אין אזא הייליגע טאג ל"ג בעומר. אזוי איז געווען ווען אידישע קינדער האבן אויפגעשטעלט די הייליגע משכן, דעמאלט איז געווען אזא גרויסע שמחה, די גאנצע וועלט האט זיך געפריידט, פלוצלונג האט דער אייבערשטער אוועקגענומען אהרן הכהן'ס קינדער; אינמיטן די שמחה, אינמיטן די טענץ. שטייט אין די תורה אז אהרן הכהן האט געשוויגן, "וַיִּדֹּם אַהֲרֹן (ויקרא י, ג)", ער האט נישט געהאט קיין תרעומות אויפ'ן אייבערשטן, ער האט דאס מקבל געווען מיט גרויס שמחה, ער האט געוויסט אז דער אייבערשטער מאכט אלעס מיט א חשבון, אהרן הכהן האט ווייטער געדינט דעם אייבערשטן אזוי ווי פריער.


איך האב געהערט זייער א שטארקע חיזוק פון מוהרא"ש. די הייליגע חכמים זאגן (סוכה כח:) אויב עס רעגנט יום טוב סוכות איז דאס אזוי ווי א הַאר בעט זיין קנעכט ברענג מיר וואסער, און ווען דער קנעכט ברענגט די וואסער נעמט דער הַאר די וואסער און שפריצט דאס אן דעם קנעכט, אזוי איז יום טוב סוכות ווען עס גייט א רעגן; יום טוב סוכות ווען מיר אלע זיצן אין די סוכה, מיר טוען דעם רצון ה', און דער אייבערשטער גיסט אונז אן; אויבנאויף זעט דאס אויס ווי א שלעכטע זאך, אבער מוהרא"ש זאגט אונז אז עפעס טיפערס ליגט אין דעם משל.


ווען א הַאר קויפט זיך א קנעכט ווייסט ער נאכנישט אויב דער קנעכט איז אים באמת געטריי, ווי אזוי קען דער הַאר וויסן אויב זיין קנעכט איז אים באמת געטריי? ער בעט אים ברענג מיר וואסער און ער נעמט די וואסער און גיסט אים אפ אין פנים אריין; איז דער קנעכט נישט געטריי – וועט ער אנטלויפן פון אזא הַאר, אויב אבער דער קנעכט בלייבט ווייטער געטריי – איז א סימן אז דער קנעכט האט נישט קיין שום ווילן, ער האט נאר איין ווילן, טון דעם רצון פון זיין הַאר.


אזוי אויך, עס קומט דער יום טוב ראש השנה און יום הכיפורים ווען אלע אידן זאגן פאר'ן אייבערשטן: "מיר זענען דיר געטריי, מיר ווילן נאר טון דיין ווילן"; נאכדעם קומט דער יום טוב סוכות, אלע בויען סוכות, אלע גיין אריין אין די סוכה; דער אייבערשטער וויל זען ווי געטריי זיינע קינדער, זיינע קנעכט - זענען, גיסט ער זיי אן מיט וואסער, דעמאלט זעט מען ווער מיר זענען; מיר בלייבן ווייטער קנעכט פאר'ן אייבערשטן.


אנדערש ווי די אומות העולם, וואס ביי זיי שטייט (עבודה זרה ג.) אז ווען משיח וועט קומען וועלן זיי האבן א טענה צום אייבערשטן פארוואס מען האט זיי נישט געגעבן די תורה, וועט דער אייבערשטער זיי געבן די מצוה פון סוכה און די גויים וועלן צעברעכן די סוכות, זיי וועלן ארויסלויפן פון די היצן; דאס איז א גוי, ווען עפעס גייט אים נישט גוט, שטויסט ער גלייך אלעס אוועק. ווידער, אידישע קינדער, בני א-ל חי, זיי בלייבן געטריי.


מיר זענען געקומען צו פארן צו רבי שמעון בר יוחאי, יעדער איינער איז געקומען אויס'פועל'ן ישועות און פלוצלונג איז אלעס צעשטערט געווארן, מען האט אונז אנגעגאסן מיט די וואסער וואס מיר האבן געברענגט; דאך בלייבן מיר געטריי, מיר האבן נישט קיין קשיות, מיר פרעגן נישט, מיר ווייסן נישט, מיר קענען סיי ווי נישט פארשטיין דרכי המקום, מיר וועלן ווייטער טון דעם רצון ה'.


שטארקט אייך און שטארקט אייערע טייערע עלטערן; זיי זענען דאך אזוי צעבראכן אויף שברי שברים. עס איז נישטא נאך אזא צער ווי די צער פון עלטערן וואס דארפן באגלייטן א קינד צו די קבורה. זייט מחזק אייער שוועגערין די אלמנה, זי דארף דאך אזויפיל כח זי זאל קענען ווייטער זיין א מאמע פאר די אומשולדיגע יתומים'לעך. זייט מחזק אלע געשוויסטער, יעצט איז א צייט וואס מען מוז זיך שטארקן, מען מוז אנגיין מיט עבודת השם יתברך, מען דארף ווייטער אויפציען דורות פאר'ן אייבערשטן.


דער אייבערשטער זאל שוין רחמנות האבן אויף אונז; מיר זענען אלע אזוי צעבראכן, יעדער איד אין די גאנצע וועלט איז צעקלאפט, דאס איז א קלאפ פאר אונז אלע בכלל און בפרט פאר די משפחות ה' ירחם.


דער אייבערשטער זאל אונז שוין אלע טרייסטן, אונז שיקן משיח צדקינו און מיר וועלן זוכה זיין צו תחיית המתים; מיר וועלן זיך טרעפן מיט אלע אידן אינאיינעם, מיט אלע צדיקים; אמן.

#40 - חס ושלום טראכטן פון צעברעכן דיין שטוב
תפילות אויף אידיש, צרות, שלום בית, התחזקות

בעזרת ה' יתברך


יום ג' פרשת צו, י' ניסן, שנת תשפ"א לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערער ליבער ... נרו יאיר


וויסן זאלסטו, אויף די וועלט פרובירט מען אויס יעדן איינעם; נישטא קיינער אויף די וועלט וואס האט נישט שווערע ביטערע נסיונות און עגמת נפש. דער רבי פלעגט זייער אסאך רעדן פון דעם פרט, געגעבן משלים און געוויזן אויף די אלע וועמען מען איז מקנא - ווי זיי זענען אנגעפילט מיט יסורים, יעדער אן אויסנאם (ליקוטי מוהר"ן חלק ב', סימן קיט).


איך בעט דיר זייער מיין טייערער ליבער ברודער, זיי מקבל אויף זיך נישט צו ווערן באליידיגט ווען דיין ווייב טשעפעט דיר; ווער נישט בייז אויף איר, טראכט נישט די שלעכטע מחשבות פון צעברעכן די שטוב. טראכט און זוך אויף אין איר גוטע נקודות. גיי אין די וועגן פון מוהרא"ש און רבי נתן וואס זיי האבן געזאגט ווען עס אריבער אויף זיי ביטערע שווערע נסיונות: "עס איז נאך מיט גרויס חסדים"; זיי האבן שטענדיג געזוכט דאס גוטס וואס דער אייבערשטער טוט.


געדענק וואס מוהרא"ש האט אונז דערציילט, איינמאל האט דער הייליגער צדיק רבי ר' זושא זכותו יגן עלינו איינגעדרימלט און גע'חלומ'ט ווי ער איז אויבן אין הימל און מען פירט אים אריבער די טירן פון גיהנום, עס האט אים אנגעכאפט א שרעק און ער האט אנגעהויבן שרייען: "געוואלד! ראטעוועט! טראגט מיר אוועק פון דא!" ביז עס איז געקומען צו פליען א מלאך און אים געפרעגט: "זושא, וואס שרייסטו?" האט ער געענטפערט: "איך ציטער און איך שרעק זיך פון די ביטערע שטראפן וואס קומען פאר דא אויבן אין גיהנום", האט אים דער מלאך געזאגט: "ניין זושא, דאס איז נישט פאר דיר, דו האסט א ווייב גענענדל, דו קומסט אלעס אפ אונטן".


מוהרא"ש פלעגט דערציילן וואס דער הייליגער צדיק רבי ר' זושא פלעגט ליידן פון זיין ווייב גענענדל; זי פלעגט שרייען אויף אים, ווען זי איז געווארן ברוגז האט זי אים געזידלט און געזאגט: "דו ביסט דער ערגסטער מענטש פון דער וועלט"; זי האט אים געגעבן צו שפירן ווי ער איז דער ערגסטער, ערגער פון אים איז נישטא.


ווען דער צדיק רבי ר' זושא זכותו יגן עלינו האט זיך דערוועקט פונעם חלום האט ער געזאגט צו זיך: 'הלוואי זאל מיין ווייב גענענדל שרייען נאך אויף מיר; אויב קום איך אפ מיט די צער די עונשים פון גיהנום - איז מיר דאס כדאי'.


טייערער ברודער, הארציגער חבר, מיין הארץ גייט אויס פאר דיר; איך וויין מיט דיר. איך ווייס וואס דו גייסט אלץ אריבער, איך ווייס פונקטליך דיינע ליידן, דאך זאג איך דיר אז עס איז אלעס כדאי. חס ושלום טראכטן פון צעברעכן דיין שטוב; ווען איך זאג דיר און איך בין דיר מחזק דו זאלסט היטן דיין שלום בית - מיין נישט אז איך ווייס נישט וואס דו גייסט אריבער, איך ווייס זייער גוט, ווייל איך האב דיר זייער ליב, דו ביסט ביי מיר ווי א קינד; דאך בעט איך דיר, קוק און זוך אין איר נאר גוטס און ווען עס איז גאר ביטער זאלסטו גיין אין א זייט און שרייען: "הייליגער באשעפער, עס איז מיר זייער שווער, איך קען נישט; מיין ווייב הערט נישט אויף מיט אירע טענות, זי האט נאר טענות, זי האט נאר חסרונות אויף מיר; איך געב איר אלעס, איך רעד צו איר שיין און אז איך מאך א קליינע טעות - איז שוין עק וועלט; העלף מיר אייבערשטער איך זאל זיך קענען דערהאלטן".


איך דארף מקצר זיין, איך בין זייער אפגעמאטערט; איך האב געמיינט אז די זיבן וואסערן זענען שוין אריבער אויף מיר, מוהרא"ש האט מיר געשריבן שוין יארן צוריק אז די זיבן וואסערן זענען שוין אריבער אויף מיר, זעט אויס אז איך דארף נאך אסאך פאררעכטן, ווייל איך גיי אריבער יעצט גאר גרויסע תיקונים. איך שרייב דיר מיט מסירות נפש, איך וויל דו זאלסט אריינגיין צום יום טוב מיט שמחה.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#39 - זיך נישט אפשטעלן פאר קיין שום זאך
צרות, התחזקות, מוהרא"ש

בעזרת ה' יתברך


יום ב' פרשת צו, ט' ניסן, שנת תשפ"א לפרט קטן


 


לכבוד מיין ליבער ... נרו יאיר


איך קען דיר איין זאך זאגן, וואס איך בין אריבער פאריגע וואך וכו' – ווייסט קיינער נישט, אבער איך קען דיר זאגן איין זאך, איך האב געשפירט א טיפה מן הים וואס מוהרא"ש האט מיטגעמאכט אלע יארן אין יבנאל. איך דערצייל עס נישט קיינעם אבער דיר שרייב איך עס, ווייל דו האלסט מיט שטילערהייט וואס טוט זיך.


דער אייבערשטער זאל העלפן מיר זאלן האבן כח ווייטער צו טון וואס מוהרא"ש האט אונז געלערנט; מיר זאלן זיך נישט אפשטעלן פאר קיין שום זאך אויף דער וועלט, מיר זאלן טון דעם רצון השם מיט מסירות נפש.


איך האב דיר געזאגט וואס איך האב אינזין געהאט בשעת וכו', איך האב געזאגט פאר'ן באשעפער: "סקילה, שריפה, הרג וחנק, איך בין גרייט אויף אלעס; פארשטיינערט ווערן, פארברענט ווערן וכו' וכו'".


זיי מתפלל פאר מיר; אז דער אייבערשטער וועט מיר ווייטער געבן כח – וועט איר אלע הנאה האבן.


 

#38 - עס קומען אראפ נשמות פון אויבן און ווערן נפטר יונגערהייט
קינדער, צרות, התחזקות, מנהגים

בעזרת ה' יתברך


יום א' פרשת ויקרא, ראש חודש ניסן, שנת תשפ"א לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר, לאנדאן


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


מיר ווייסן גארנישט וואס טוט זיך אויף די וועלט; עס קומען אראפ נשמות פון אויבן און ווערן נפטר יונגערהייט, דאס איז זאכן וואס איז פארהוילן פון יעדן איינעם.


מען איז זוכה דורכדעם ניצול צו ווערן פון גיהנום, אזוי ווי חכמינו זכרונם לברכה זאגן (סוטה מט.): "שֶׁמְּבַזְבְּזִין דִּין אֲבִיהֶם לֶעָתִיד לָבוֹא", זיי נעמען אוועק אלע דינים פון זייערע עלטערן, מיט דעם טייטשן זיי דעם פסוק (זכריה ד, י): "כִּי מִי בַז", ווער צערייסט די דינים, "לְיוֹם", וואס וועט זיין לעתיד לבוא? "קְטַנּוֹת", - די קליינע קינדער.


רבי שמעון בן יוחאי זאגט (תנחומא כי תצא, ב): "אִם מֵת לְאָדָם בֵּן", אז מען פארלירט א קינד, "לֹא יְהֵא קוֹרֵא תִּגָּר", זאל מען נישט האבן קיין טענות צום אייבערשטן, "שֶׁהַבֵּן מְרַצֶּה אוֹתוֹ לְהַקָּדוֹשׁ בָּרוּךְ הוּא", ווייל דער קינד וואס איז נפטר געווארן בעט דעם אייבערשטן פאר די עלטערן.


אויף דיין פראגע אויב מען זאל שטעלן א מצבה; מען מאכט נישט קיין מצבה פאר קליינע קינדער, אפילו פאר עלטערע און זיכער נישט ביי זיבן חדשים. אויך גייט מען נישט צום קבר פון קינדער, דאס איז די טובה פאר די נשמה.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#37 - נאר איך מוטשע זיך? נאר איך גיי אריבער שוועריקייטן?
צרות, אמונה, התחזקות, נסיונות

בעזרת ה' יתברך


יום ה' פרשת כי תשא, כ' אדר, שנת תשפ"א לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר


וויסן זאלסטו אז מען פרובירט אויס יעדן איינציגסטן מענטש בזה העולם. מענטשן טראכטן: 'נאר איך מוטשע זיך? נאר איך גיי אריבער שוועריקייטן?' מען פרעגט קשיות: 'פארוואס?' 'פארוואס לייד איך?' אבער עס איז נישט וואר, יעדער איינער האט זיינע שוועריקייטן; נישטא קיינער אויף די וועלט וואס מוטשעט זיך נישט.


ווער עס האט שכל דער קוקט אויפ'ן שורש פון יעדע זאך, ער קוקט פון וואו עס קומען די שוועריקייטן, ווער שטייט אונטער דעם? - דער אייבערשטער, אז דער אייבערשטער מאכט דאס איז דאס זיכער גוט, איז דאס נאר פאר מיין טובה.


זיי נישט קיין בטלן, אנטלויף צום אייבערשטן; גיי צו אים, רעד צו אים, בעט אים יעדע זאך און דערצייל אים אלעס - וועט זיך דיר עפענען א נייע וועלט, עס וועט שיינען אויף דיר די ליכטיגע, זיסע און איינגענעמע שיין פונעם אייבערשטן.

#36 - אלעס וואס גייט אריבער איז נאר צו זען צו וועם דער מענטש וועט זיך ווענדן
צרות, אמונה, התחזקות, נסיונות

בעזרת ה' יתברך


יום ד' פרשת תרומה, ה' אדר, שנת תשפ"א לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר


איך בעט דיר זייער זאלסט זיך שטארקן מיט אלע כוחות צו גלייבן אינעם אייבערשטן און נישט האבן קיין קשיות אויפ'ן אייבערשטן; גלייב און ווייס אז אלעס וואס דער אייבערשטער טוט - איז מיט א חשבון, ווען איינער שטארבט איז דאס מיט א חשבון. יעצט אז דו האסט פארלוירן דיין זיידע, דיין פעטער און דיין מומע השם ירחם - זאלסטו נישט פארלירן דיין אמונה, נאר ווייטער גלייבן אינעם אייבערשטן.


וויסן זאלסטו, אלעס וואס גייט אריבער איז נאר למען הבחירה והנסיון; מען וויל זען וואס דער מענטשט וועט טון, צו וועם ער וועט זיך ווענדן.


מוהרא"ש זאגט אונז אין די צוואה (צוואת מוהרא"ש, אות יד) מורא'דיגע ווערטער, איך ברענג דיר אראפ דעם גאנצן שטיקל, דאס וועט אריינבלאזן אין דיר א פרישע גייסט, עס וועט דיר שטארקן דיין אמונה; דו וועסט קענען צוריקגיין צו דיין טאג טעגליכן לעבן.


"מַיינֶע טֵייעֶרֶע קִינְדֶער אוּן תַּלְמִידִים, אִיר דַארְפְט וִויסְן אוּן גֶעדֶענְקֶען אַז דָאס לֶעבְּן פוּן אַ מֶענְטְשׁ אוֹיף דִי וֶועלְט אִיז זֵייעֶר זֵייעֶר שְׁוֶוער אוּן בִּיטֶער, מֶען פְּרוּבִּירְט אוֹיס יֶעדְן מֶענְטְשׁ מִיט אַנְדֶערֶע שְׁוֶוערֶע נִסְיוֹנוֹת, אוּן דָאס אַלֶעס אִיז נָאר מִיטְן צִיל צוּ זֶען צוּ וֶועם דֶער מֶענְטְשׁ וֶועט זִיךְ וֶוענְדְן וֶוען עֶס קוּמְט אוֹיף אִים אַ צָרָה.


דֶערִיבֶּער בֶּעט אִיךְ אַייךְ אַז אִיר זָאלְט זִיךְ זֵייעֶר שְׁטַארְקְן, אִיר זָאלְט זִיךְ נִישְׁט לָאזְן צוּבְּרֶעכְן פוּן קַיין שׁוּם שְׁוֶוערִיקַייט וָואס גֵייט אוֹיף אַייךְ אַרִיבֶּער סֵיי בְּגַשְׁמִיוּת אוּן סֵיי בְּרוּחֲנִיוּת. אִיר זָאלְט אַייךְ פְּרוּבִּירְן צוּ הַאלְטְן פְרֵיילִיךְ אוּן לוּסְטִיג דֶעם גַאנְצְן לֶעבְּן. שִׂמְחָה אִיז דֶער כֵּלִי אַרָאפּ צוּ בְּרֶענְגֶען אַלֶע יְשׁוּעוֹת אוּן רְפוּאוֹת. וִוי מֶער פְרֵיילִיךְ אַ מֶענְטְשׁ אִיז, אַלְץ אַ גְרֶעסֶערֶע אוּן שֶׁענֶערֶע יְשׁוּעָה בְּרֶענְגְט עֶר אַרָאפּ. שִׂמְחָה בְּרֶענְגְט פַאר אַ מֶענְטְשׁ הַרְחָבַת הַדַעַת, אוּן וֶוען מֶען הָאט הַרְחָבַת הַדַעַת קֶען מֶען מְקַבֵּל זַיין אַלֶע גוּטֶע זַאכְן וָואס דֶער אֵייבֶּערְשְׁטֶער שִׁיקְט, מֶען קֶען מְקַבֵּל זַיין אַלֶע רוּחְנִיוּת'דִיגֶע אוֹרוֹת פוּנֶעם אֵייבֶּערְשְׁטְן.


דֶער אֱמֶת אִיז אַז עֶס אִיז גָארְנִישְׁט דָא אוֹיסֶערְן אֵייבֶּערְשְׁטְן, דֶער אֵייבֶּערְשְׁטֶער הָאט בַּאשַׁאפְן אוּן עֶר דֶערְהַאלְט דִי גַאנְצֶע וֶועלְט, עֶר פִירְט דִי וֶועלְט מִיט אַ גֶעוַואלְדִיגֶע הַשְׁגָחָה פְּרָטִית, אוּן דָאס אַלֶעס וָואס גֵייט אַרִיבֶּער אוֹיף אַ מֶענְטְשׁ צָרוֹת אוּן יִסוּרִים אִיז נָאר צוּ אוֹיסְלַייטֶערְן דֶעם מֶענְטְשׁ. דֶער מֶענְטְשׁ הָאט אַ שְׁוֶוערֶע גוּף, וָואס מֶען קֶען נִישְׁט אוֹיסְלַייטֶערְן נָאר דוּרְךְ שְׁוֶוערִיקַייטְן אוּן יִסוּרִים.


דֶערִיבֶּער דַארְפְט אִיר זִיךְ פְרֵייעֶן וֶוען אִיר הָאט יִסוּרִים, חֲזַ"ל זָאגְן (בְּרֵאשִׁית רַבָּה ט) "טוֹב מְאֹד זוּ מִדַת יִסּוּרִין, שֶׁעַל יָדֶיהָ הַבְּרִיוֹת בָּאִים לְחַיֵי עוֹלָם הַבָּא" - דִי יִסוּרִים וָואס אַ מֶענְטְשׁ הָאט, אִיז זֵייעֶר גוּט פַאר אִים, וַוייל דָאס בְּרֶענְגְט אִים צוּ חַיֵי עוֹלָם הַבָּא. דֶערִיבֶּער דַארְפְט אִיר זִיךְ פְרֵייעֶן אַז אִיר בַּאקוּמְט דִי יִסוּרִים וָואס וֶועט אוֹיסְלַייטֶערְן אֵייעֶר גוּף פוּן אַלֶע שְׁלֶעכְטֶע זַאכְן וָואס הָאבְּן זִיךְ אָנְגֶעקְלֶעבְּט אִין אִיר.


גֶעדֶענְקְט גוּט וָואס דִי חֲזַ"ל זָאגְן (בְּרָכוֹת ה.) כָּל שֶׁהַקָדוֹשׁ בָּרוּךְ הוּא חָפֵץ בּוֹ, מְדַכְּאוֹ בְּיִסּוּרִין. וְאִם קִבְּלוֹ בְּאַהֲבָה, יִרְאֶה זֶרַע יַאֲרִיךְ יָמִים" - וֶועם דֶער אֵייבֶּערְשְׁטֶער הָאט לִיבּ, שִׁיקְט עֶר אִים יִסוּרִים, אוּן אוֹיבּ דֶער מֶענְטְשׁ אִיז עֶס מְקַבֵּל בְּאַהֲבָה, וֶועט עֶר הָאבְּן גוּטֶע קִינְדֶער אוּן אַ לַאנְג לֶעבְּן.


מַיינֶע טֵייעֶרֶע קִינְדֶער אוּן תַּלְמִידִים, וָואס זָאל אִיךְ אַייךְ זָאגְן? אִיר קֶענְט זִיךְ נִישְׁט פָארְשְׁטֶעלְן וִויפִיל יִסוּרִים אוּן עַגְמַת נֶפֶשׁ אִיךְ הָאבּ גֶעלִיטְן אוֹיף דֶער וֶועלְט, אִיךְ הָאבּ מַמָשׁ נִישְׁט גֶעהַאט קַיין אֵיין גוּטְן טָאג אִין מַיין לֶעבְּן, אָן קַיין גֻּזְמָא. אִיךְ הָאבּ יֶעדְן טָאג גֶעוֵויינְט פוּן דִי פִילֶע צַעַר אוּן עַגְמַת נֶפֶשׁ וָואס אִיךְ הָאבּ גֶעהַאט פוּן אַלֶע זַייטְן, פוּן אִינֶעוֵויינִיג אוּן פוּן אִינְדְרוֹיסְן. אָבֶּער אִיךְ הָאבּ זִיךְ שְׁטֶענְדִיג גֶעטְרֵייסְט מִיט דֶעם אַז בָּרוּךְ ה' אִיךְ גְלֵייבּ אִינֶעם אֵייבֶּערְשְׁטְן, אִיךְ וֵוייס אַז אַלֶעס הָאט אַ פּוּנְקְטְלִיכֶער חֶשְׁבּוֹן, אַלֶעס וֶוערְט גֶעפִירְט מִיט אַ גֶעוַואלְדִיגֶע הַשְׁגָחָה פְּרָטִית, אוּן אִיךְ בִּין נָאר אַנְטְלָאפְן שְׁטֶענְדִיג צוּם אֵייבֶּערְשְׁטְן, אוּן נָאר דָאס הָאט מִיר גֶעהָאלְפְן אִיבֶּערְקוּמֶען מַיינֶע צָרוֹת אוּן יִסוּרִים.


דֶערִיבֶּער זָאלְט אִיר אוֹיךְ טוּן דִי זֶעלְבֶּע, אִיר זָאלְט חַס וְשָׁלוֹם נִישְׁט הָאבְּן קַיין טַעֲנוֹת אוֹיפְן אֵייבֶּערְשְׁטְן, זִיךְ נִישְׁט אָפְּרֶעדְן אוֹיפְן אֵייבֶּערְשְׁטְן. גֶעדֶענְקְט וָואס דִי חֲזַ"ל זָאגְן (תַּנְחוּמָא תֵצֵא) "צָרִיךְ הָאָדָם לְהַחְזִיק טוֹבָה לְהַקָדוֹשׁ בָּרוּךְ הוּא בִּזְמַן שֶׁהַיְסוּרִין בָּאִין עָלָיו, לָמָה? שֶׁהַיְסוּרִין מוֹשְׁכִין אֶת הָאָדָם לְהַקָדוֹשׁ בָּרוּךְ הוּא" - אַ מֶענְטְשׁ דַארְף דַאנְקֶען דֶעם אֵייבֶּערְשְׁטְן וֶוען עֶר שִׁיקְט אִים יִסוּרִים. פַארְוָואס? וַוייל דִי יִסוּרִים שְׁלֶעפְּן דֶעם מֶענְטְשׁ צוּם אֵייבֶּערְשְׁטְן. נָאךְ זָאגְן דִי חֲזַ"ל (סִפְרִי וָאֶתְחַנַּן) "יְהֵא אָדָם שָׂמֵחַ בְּיִסּוּרִין יוֹתֵר מִן הַטוֹבָה, שֶׁאִילוּ הָאָדָם בְּטוֹבָה אֵין נִמְחָל לוֹ עָווֹן שֶׁבְּיָדוֹ, וּבִּיְסוּרִין נִמְחָל לוֹ" - אַ מֶענְטְשׁ דַארְף זִיךְ מֶער פְרֵייעֶן מִיט דִי יִסוּרִים וָואס עֶר בַּאקוּמְט וִוי מִיט דִי גוּטְס וָואס עֶר בַּאקוּמְט, וַוייל וֶוען אַ מֶענְטְשׁ הָאט נָאר גוּטְס וֶועט עֶר מִיט דֶעם נִישְׁט אָפְּקוּמֶען זַיינֶע עֲבֵירוֹת, אָבֶּער וֶוען עֶר הָאט יִסוּרִים וֶועט דָאס אָפְּמֶעקְן אַלֶע זַיינֶע עֲבֵירוֹת.


אוּן דִי עֵצָה זִיךְ אַרוֹיסְצוּדְרֵייעֶן פוּן יִסוּרִים אִיז צוּ אַנְטְלוֹיפְן צוּ דִי הֵיילִיגֶע תּוֹרָה, צוּ לֶערְנֶען תּוֹרָה, אוּן צוּ מְחַדֵשׁ זַיין חִידוּשֵׁי תּוֹרָה, דֶער רֶבִּי זָאגְט (עַיֵין לִיקוּטֵי מוֹהֲרַ"ן חֵלֶק א' סִימָן ס"ה) אַז וֶוען אַ מֶענְטְשׁ הָאט יִסוּרִים מַאכְט עֶר זִיךְ שְׁטַארְק צוּ דִי אוֹיגְן אוּן עֶר גֶעבְּט זִיךְ אִינְגַאנְצְן אִיבֶּער צוּם אֵייבֶּערְשְׁטְן, עֶר אַנְטְלוֹיפְט נָאר צוּם אֵייבֶּערְשְׁטְן, אוּן דוּרְךְ דֶעם אִיז עֶר זוֹכֶה צוּ מְחַדֵשׁ זַיין אַסַאךְ חִידוּשֵׁי תּוֹרָה. חֲזַ"ל זָאגְן (תָּנָא דְבֵי אֵלִיָהוּ רַבָּה פֵּרֶק ו') "אִם רָאִיתָ שֶׁיִּסּוּרִים מְמַשְׁמְשִׁין וּבָאִין עָלֶיךְ, רוּץ לְחַדְרֵי תּוֹרָה, וּמִיַד הַיִּסּוּרִים בּוֹרְחִין מִמְךָ" - אוֹיבּ זֶעסְטוּ אַז עֶס קוּמֶען אוֹיף דִיר יִסוּרִים, זָאלְסְטוּ אַנְטְלוֹיפְן צוּ דִי הֵיילִיגֶע תּוֹרָה, אוּן דַאן וֶועלְן דִי יִסוּרִים אַוֶועק גֵיין פוּן דִיר.


דֶער אֵייבֶּערְשְׁטֶער אִיז מַיין עֵדוּת אַז דָאס הָאבּ אִיךְ גֶעטוּן יֶעדְן טָאג, וֶוען אִיךְ הָאבּ גֶעלִיטְן שְׁוֶוערֶע אוּן בִּיטֶערֶע יִסוּרִים בְּגַשְׁמִיוּת אוּן בְּרוּחֲנִיוּת, בִּין אִיךְ שְׁטֶענְדִיג גֶעלָאפְן צוּם אֵייבֶּערְשְׁטְן אוּן צוּ דִי הֵיילִיגֶע תּוֹרָה, אוּן פוּן דֶעם הָאבּ אִיךְ זוֹכֶה גֶעוֶוען צוּ מְחַדֵשׁ זַיין אַזוֹיפִיל חִידוּשֵׁי תּוֹרָה אוּן אַזוֹיפִיל סְפָרִים.


דֶערִיבֶּער בֶּעט אִיךְ אַייךְ, מַיינֶע טֵייעֶרֶע קִינְדֶער אוּן תַּלְמִידִים, אִיר זָאלְט קֵיינְמָאל נִישְׁט וֶוערְן צוּבְּרָאכְן אוּן צוּפַאלְן פוּן אַלֶע שְׁוֶוערִיקַייטְן וָואס גֵייט אוֹיף אַייךְ אַרִיבֶּער, אִיר זָאלְט נָאר אַנְטְלוֹיפְן צוּ דִי תּוֹרָה, אִיר זָאלְט לֶערְנֶען דִי הֵיילִיגֶע תּוֹרָה, אִיר זָאלְט מְחַדֵשׁ זַיין חִידוּשֵׁי תּוֹרָה, אוּן אַזוֹי וֶועט אִיר גֶערַאטֶעוֶועט וֶוערְן פוּן אַלֶע עֶרְלֵיי צָרוֹת אוּן יִסוּרִים, אוּן דֶער אֵייבֶּערְשְׁטֶער וֶועט אַייךְ גֶעבְּן נָאר רַחֲמִים וְחַסָדִים גְמוּרִים".


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#35 - די מחשבות פייניגן דעם מענטש
תפילות אויף אידיש, צרות, ספיקות, מחשבות

בעזרת ה' יתברך


ערב שבת קודש פרשת שמות, שבת מברכים, כ"ד טבת, שנת תשפ"א לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר


בנוגע די אלע מחשבות וואס לאזן דיר נישט מנוחה וכו', דו ביסט אזוי פארלוירן; דו ווילסט אביסל רואיגקייט אבער דו קענסט זיך נישט בארואיגן, שטענדיג ביסטו צעמישט, דו טראכסט איבער, דו קענסט זיך נישט צאמנעמען דיינע מחשבות.


נעם די עצה פון התבודדות; איך שרייב דיר א קליינע תפילה וואס דו זאלסט זאגן יעדן טאג, וועסטו זען גרויסע ניסים; דא האסטו די תפילה:


"הייליגער באשעפער, איך האב א פראבלעם, איך בין נישט רואיג; מיינע מחשבות פייניגן מיר, מיינע מחשבות לאזן מיר נישט מנוחה, איך טראכט טאג און נאכט איבער אלטע זאכן: 'איך האב גוט געטון?' 'איך האב נישט גוט געטון?' איך פייניג זיך מיט ספיקות, איך בלייב שטיין ביי יעדע קלייניקייט, עס האקט מיר אין קאפ: 'יא גוט געטון, נישט גוט געטון?' 'איך בין יא גוט? איך בין נישט גוט?'


הייליגער באשעפער, די יסורים איז אומדערטרעגליך, עס איז אזוי שווער; פון אינדרויסן זע איך אויס געזונט, איך זע אויס פיין, אבער אינעווייניג בין איך חרוב ונחרב, איך קען זיך נישט ארויסברענגען מיינע ווייטאג, אבער דו ביסט דאך "היודע מחשבות", דו ווייסט מיינע מחשבות, בעט איך דיר, "יודע מחשבות הושיעה נא", העלף מיר, הייל מיך אויס, נאר דו קענסט מיר אויסהיילן, איך האב נישט קיין שום אנדערע וועג זיך צו היילן, קיינער האט נישט קיין רפואה פאר מיר, דו אייבערשטער קענסט מיר אויסהיילן, יהיו לרצון אמרי פי והגיון לבי לפניך ה' צורי וגואלי".


אז דו וועסט זאגן די תפלה לכל הפחות איינמאל א טאג זאג איך דיר צו אז דו וועסט זען א גרויסע נס, דו וועסט באקומען מנוחה אין דיין מח.


איך בעט דיר דו זאלסט מיר ווייטער שרייבן, ווייל איך האב דיר זייער ליב, איך האלט זייער פון דיר, איך זע אין דיר אן עתיד א שיינעם.


פון דיין ראש ישיבה.


 

#34 - ווען דו גייסט אריבער אזא שווערע נסיון, דארפסטו זיך שטארקן מיט אמונה
תפילות אויף אידיש, שידוכים, צרות, תכלית, קריאת שמע, גט, וידוי

בעזרת ה' יתברך


יום א' פרשת שמות, י"ט טבת, שנת תשפ"א לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


איך בעט דיר זייער זאלסט זיך מחזק זיין מיט אלע דיינע כוחות; בעיקר זאלסטו זיך מחזק זיין אין אמונה אינעם אייבערשטן. בפרט יעצט ווען דו גייסט אריבער אזא שווערע נסיון; האסט חתונה געהאט און זיך גלייך געדארפט גט'ן השם ישמרינו, זי האט דיר אויסגעפאפט וכו', דו האסט אזוי לאנג געווארט, דו האסט געמיינט אז דו האסט געטראפן דיין זיווג, דו וועסט אינאיינעם אויפשטעלן א שיינע שטוב און יעצט איז אלעס צעפאלן, זי האט בכלל נישט געוואלט חתונה האבן נאר דיר פשוט אריינגענארט.


שטארק זיך, נעם אריין אמונה אין דיר, האלט אין איין חזר'ן: 'דער אייבערשטער מאכט אלעס, טוט אלעס און איז אלעס; קיין שום זאך פאסירט נישט פון זיך אליינס, נישטא קיין פערצופאל, נישטא קיין טבע, מקרה און מזל, די גאנצע וועלט איז איין שטיק אייבערשטער, דער אייבערשטער האט זיך אנגעטון כביכול מיט א לבוש פון דומם, צומח, חי און מדבר, אבער אלעס איז ער אליינס, מיר ווייסן גארנישט, מיר פארשטייען גארנישט, מיר ווילן נישט וויסן און פארשטיין, מיר דארפן נאר אים דינען און אין אים גלייבן'.


גיי יעדן טאג התבודדות, בעט דעם אייבערשטן אויף דיין שפראך פשוט'ע הארציגע ווערטער, דורכדעם וועט געשען צוויי זאכן, איינס, דו וועסט טרעפן דיין שידוך און צווייטנס, ביז דו וועסט טרעפן דיין שידוך און נאך וואס דו וועסט טרעפן דיין שידוך וועט דיין לעבן זיין אן אנדערע לעבן, ווייל דאס רעדן צום אייבערשטן בויט אויף א שטארקע אמונה, עס בויט אויף א זיכערקייט אינעם מענטש, מען ווערט א שטארקער מענטש און דאס לעבן איז אנגאנצן אנדערש.


דא האסטו א קליינע תפילה:


"הייליגער באשעפער העלף מיר איך זאל זוכה זיין צו טרעפן מיין זיווג, איך וויל שוין אויפשטעלן א שטוב, איך וויל נישט זיין אליינס.


הייליגער באשעפער, איך גלייב באמונה שלימה אז די גאנצע פרשה; מיין שידוך, מיין גט - אלעס איז פאר מיר לטובה, די גאנצע עגמת נפש וואס איך בין אריבער - אלעס איז נאר פאר מיין גוטס, פאר מיין תיקון. יעצט בעט איך דיר אייבערשטער, העלף מיר, איך וויל חתונה האבן מיט אן ערליכע פרוי, איינע וואס וועט גלייבן אין דיר און גיין אין די וועג פון די תורה, העלף מיר אייבערשטער איך זאל שוין טרעפן מיין שידוך, איך בין אזוי צעבראכן, איך בין אזוי צעריסן, איך קען מער נישט, איך וויל שוין לעבן.


העלף מיר בזכות די הייליגע צדיקים וואס האבן זיך מוסר נפש געווען פאר דיינעט וועגן, בזכות דער הייליגער רבי רבינו נחמן בן פיגא זכותו יגן עלינו ובזכות אלע צדיקים, יִהְיוּ לְרָצוֹן אִמְרֵי פִי וְהֶגְיוֹן לִבִּי לְפָנֶיךָ ה' צוּרִי וְגֹאֲלִי".


בנוגע זיך מתוודה זיין פאר'ן גיין שלאפן ווען מען ליינט קריאת שמע של אריז"ל; על פי הלכה איז מען זיך נישט מתוודה שבת און יום טוב, אבער אז איינער לייגט זיך שלאפן מיט די מחשבה 'דאס איז מיין לעצטע טאג', ער שפירט ביי זיך אז ער דארף זיך אנגרייטן מיט וידוי דברים, - די זענען זיך מתוודה שטענדיג, אפילו שבת און יום טוב.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#33 - ברענג אריין א חיות אין די אינגעלייט
שמחה, צרות, זיכוי הרבים, שטעטל, אחדות

בעזרת ה' יתברך


ערב שבת קודש פרשת מקץ, ג' טבת, זאת חנוכה, שנת תשפ"א לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר, קרית ברסלב ליבערטי


איך בעט דיר זייער, ברענג אריין א חיות אין די אינגעלייט; זע עס זאל זיך לעבן אין שטעטל, ווען דו קומסט אין שול צווישן אנשי שלומינו זאלסטו זיי מחי' זיין. עס איז דא אמאל איינער אין א צעבראכענע געמיט, א דערשלאגענער און מיט איין שמייכל, מיט א טענצל, מיט א ווערטל, מיט א גוט ווארט - קען מען יענעם אויסהיילן.


פון אינדרויסן ווייסט מען גארנישט, עס קען זיך דאכטן אז יענעם גייט גוט, יענער האט גוט חתונה געהאט, יענער האט פרנסה וכו' וכו', מען קען נאך יענעם מקנא זיין, אבער אינעווייניג איז גאר אן אנדערע בילד; נישטא קיין שלום בית, נישטא קיין פרנסה, נישטא קיין שמחת החיים.


איך בעט דיר טייערער ברודער, טו מיין ווילן; זיי מחי' אנשי שלומינו, רעד צו זיי.

#32 - מ'קען שעפן נחת פון די ברסלב'ע קינדער, אדער זיך אויפעסן די יארן
צרות, חסידות ברסלב, משפחה, נחת

בעזרת ה' יתברך


יום ב' פרשת וישב, כ"א כסליו, שנת תשפ"א לפרט קטן


 


מרת ... תחי'.


זארגט נישט, אייער קינד וועט זיין געזונט און שטארק.


בנוגע וואס איר שרייבט, וואס אייער מאמע זאגט אז אייער ברודער'ס קינד איז געשטארבן וועגן איר; זייט מיר מוחל, א איד רעדט נישט אזוי. איך קען נישט אייער מאמע, אדער איז זי נישט ביים זינען, אדער ווייס איך נישט... אזוי רעדט נישט א איד. אייער ברודער האט פארלוירן זיין קינד - נישט וועגן ברסלב, דער אייבערשטער פירט די וועלט, מיר ווייסן נישט דעם אייבערשטנ'ס חשבונות.


נעמט ארויס די צעדרייטע מחשבות פון קאפ; אייער מאמע האט צוויי ברירות, אדער האבן נחת פון די ברסלב'ע קינדער, אדער זיך אויפעסן די יארן, מער פון דעם קען זי נישט טון. אירע הקפדות וועט שאטן 'נאר' פאר איר געזונט, קיינער וועט נישט געשעדיגט ווערן; זי איז א גרויסע רחמנות.


איך האב זיך אויפגעוועקט ביינאכט, איך האב געליינט אייער מעסידזש און איך בעט דעם אייבערשטן אייער קינד זאל זיין געזונט. איך האב שוין נישט געקענט צוריק גיין שלאפן פון די נארישע פרוי וואס פייניגט זיך מיט אירע ברסלב'ע קינדער.


דא קומט אריין דאס וואס חכמינו זכרונם לברכה זאגן (בבא מציעא נט.): "שַׁעֲרֵי דְּמָעוֹת", די טירן פון טרערן, "לֹא נִנְעֲלוּ" - איז קיינמאל נישט פארשפארט; פארוואס דארף זיין טירן? אויב איז עס אלץ אפן פעלט דאך נישט אויס קיין טירן?! זאגט דער הייליגער ראפשיצער רב זכותו יגן עלינו, אז די טירן דארף מען פאר די נארישע מאמעס וואס וויינען ווען זייערע קינדער ווערן מקורב צו צדיקים, זיי וויינען צום אייבערשטן אז די קינדער זאלן נישט האבן מיט חסידים, דעמאלט פארמאכט מען די טירן.


ווען אייער מאמע זאל וויסן וואס איך האב געטון מיט אירע קינדער... אייער ברודער ... האט נישט געלייגט קיין תפילין וכו' וכו'; פון ווען ער איז מקורב געווארן צום רבי'ן האט ער תשובה געטון.


איך האב אסאך צו שרייבן, אסאך צו דערציילן פון אייער משפחה; דער עיקר וואס איך וויל מיט דעם בריוו איז ארויסנעמען די נארישע מחשבות וואס כאפן זיך אריין אין אייך פון אייער מאמע'ס ווערטער, כאילו זי קען מקפיד זיין, זי קען הרג'ענען; זי קען גארנישט טון, איין ברירה האט זי, זי קען הנאה האבן און שעפן נחת אדער זיך אויפעסן און מקפיד זיין אויף זיך אליין.

#31 - דער עיקר איז זיך דערהאלטן טראץ די יסורים און שוועריקייטן
כיבוד אב ואם, צרות, התחזקות

בעזרת ה' יתברך


יום ג' פרשת וישב, כ"ב כסליו, שנת תשפ"א לפרט קטן


 


... תחי'


איך האב ערהאלטן אייער ווייטאגליכע בריוו.


שטארקט זיך, געדענקט: 'דער אייבערשטער איז מיט מיר, ביי מיר און נעבן מיר', לעבט מיט די תורה פון (תהלים ד, ב): "בַּצָּר הִרְחַבְתָּ לִּי (ליקוטי מוהר"ן, חלק א', סימן קצה)"; דער רבי האט אונז געגעבן א וועג ווי אזוי צו לעבן אין שווערע טעג, מיר זאלן זוכן דאס גוטס, מיר זאלן זוכן די חסדים פונעם אייבערשטן.


עס טוט מיר זייער וויי אז איר גייט אריבער אזא פרשה, דער אייבערשטער זאל שיקן א רפואה שלימה פאר אייער מאמע; עס איז זייער שווער צו לעבן מיט א מאמע וואס האט געכאפט א נערוון צאמבראך לא עלינו, אבער אז מען געדענקט אז דער אייבערשטער - ער אליינס מאכט אלעס, ער אליינס איז אלעס דעמאלט איז גרינגער צו נעמען די יסורים.


די קלאפ קומט פון אויבן, די פאטש קומט פון אויבן - אבער די עגמת נפש און די ווייטאג - דאס מאכט זיך דער מענטש. מען זעט אמאל אין א כתה, צוויי קינדער כאפן א פאטש פונעם מלמד, איינער גייט ווייטער און דער צווייטער ליגט אויף דער ערד, ער וויינט, שרייט און פארפירט; וואס איז געשען? דער צווייטער האט דען געכאפט א שטערקערע קלאפ? ניין, ביידע האבן געכאפט די זעלבע זאך נאר דער צווייטער נעמט עס מער צום הארצן.


איך בעט אייך איר זאלט זיך דערהאלטן, נעמט עס נישט צו שטארק צום הארצן.


איך בעט פאר אייך.

#30 - די שווערע טעג וועלן אריבערגיין, און דערנאך וועט איר זיין פיל נחת
צרות, התחזקות, מחלוקת, שמחות, נחת

בעזרת ה' יתברך


                                יום ד' פרשת תולדות, ב' כסליו, שנת תשפ"א לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר.


איך האף אז דו גייסט צו די שמחה מיט א שמחה; וויפיל דו ביסט צופרידן פונעם חתן וועסטו זען נאך די חתונה אז ער איז נאך אסאך מער ווי דו מיינסט, ער איז א טייער קינד, א דיאמאנט.


דאס וואס גייט אריבער יעצט, מען קען זיך נישט אויסקומען, די מחותנים וכו' וכו' - דאס איז אזוי ווי חבלי לידה. ווען א פרוי גייט האבן א קינד, פון איין זייט איז דאס זייער שווער, אבער זי ווייסט אז די ווייען גייען אריבער און מען באקומט א ליכטיג קינד פונעם אייבערשטן. דאס זעלבע זאג איך דיר, דו און דיין ווייב תחי' גייען יעצט אריבער שווערע טעג, איר קענט נישט אנגיין מיט אייער לעבן פון די אלע רייבערייען וכו'; דאס איז נאר די פאר וואכן, באלד באקומט איר א זיסער ליכטיגער איידעם וואס וועט אייך ברענגען נאר נחת.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#29 - מאוויס איז נישט גוט פאר א מענטש
תפילה והתבודדות, צרות, מאוויס

בעזרת ה' יתברך


יום ד' פרשת חיי שרה, כ"ד מר-חשון, שנת תשפ"א לפרט קטן


 


... תחי', תלמידה בית פיגא ברסלב.


קוק נישט קיין שמוציגע מאוויס; דאס איז נישט גוט פאר'ן מענטש און דאס שאדט שפעטער פאר'ן לעבן. אז מען קוקט שמוציגע קליפס און עקעלדיגע מאוויס ווערט מען דעפרעסט; אין אנהייב זעט אויס כאילו מען גייט אריין אין א ליכטיגע וועלט אבער נאכדעם שפירט מען ווי דאס לעבן ווערט אויס.


פאלג מיר, קוק נישט קיין מאוויס; עס איז א שאד פאר דיין לעבן. דו ביסט א יונגע מיידל און עס ווארט דיר א שיינעם עתיד, נאך אביסל וועסטו טרעפן א גוטע שידוך און אויפשטעלן א שיינע שטוב, פארוואס זאלסטו זיך אליינס חרוב מאכן דיין שיינעם עתיד? שמירת עיניים איז נישט נאר פאר מענער, שמירת עיניים איז פאר פרויען אויך א מצוה.


בנוגע דיינע ווייטאגן וואס דו גייסט אריבער; דער הייליגער רבי האט אונז געגעבן א מתנה וואס רופט זיך 'התבודדות'; א מענטש זאל זיך אויסרעדן זיין הארץ צום אייבערשטן אויף זיין אייגענע שפראך, אויף זיין מאמע לשון; מען זאל גיין אויף א פלאץ וואו קיינער איז נישט דארט און זיך אויסשמועסן דאס הארץ, מען זאל דערציילן פאר'ן אייבערשטן אלעס וואס גייט אריבער ברוחניות ובגשמיות, וואו דער יצר הרע ווארפט אלץ אראפ און אז וויפיל מאל מען וויל שוין זיין גוט פאלט מען נאכאמאל צוריק אריין אין בלאטע.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#28 - דיין ישועה איז זייער נאנט, ווארט עס אויס
חינוך הילדים, צרות, ישועות, שלום בית, התחזקות

בעזרת ה' יתברך


יום ה' פרשת וירא, י"ח מר-חשון, שנת תשפ"א לפרט קטן


 


מרת ... תחי'.


זיי מיר דן לכף זכות, איך האב נישט געזען דיינע הודעות.


וויסן זאלסטו, עס גייט נישט אריבער א טאג וואס איך זאל נישט בעטן פאר דיר, פאר דיין מאן און דיינע קינדער. מיין הארץ איז צעריסן פאר דיר, איך ווייס דיר נישט וואס צו זאגן, יעדעס מאל איך טראכט פון דיינע ווייטאגן טרעט עס מיר ממש צו צום הארץ.


איך גלייב באמונה שלימה אז אחר הרע יבוא הטוב, דיין ישועה איז זייער נאנט, כִּי בֹא יָבֹא לֹא יְאַחֵר (חבקוק ב, ג).


זיי שטארק, זיי א מאמע פאר דיינע קינדער און פרוביר אביסל צו זיין א ווייב פאר דיין מאן, אפילו אביסל.


דיין ראש ישיבה.

#27 - דארף מען האבן גרייט די פאספארטן צו אנטלויפן פון אמעריקע?
צרות, תהלים, מוהרא"ש, סיפורי צדיקים, אשר בנחל, ארץ ישראל

בעזרת ה' יתברך


יום ד' פרשת בראשית, כ"ו תשרי, שנת תשפ"א לפרט קטן


 


מרת ... תחי'.


אייער מאן האט מיר געפרעגט, איר ווילט וויסן אויב עס איז אמת אז נאך אביסל וועלן מיר אלע דארפן אנטלויפן פון אמעריקע; א פרוי זאגט פאר אלע פרויען אז זי האלט מיט זיך א גאנצן צייט די פאספארטן פון די גאנצע משפחה ווייל מוהרא"ש האט געזאגט מען וועט דארפן אנטלויפן, איר פרעגט אויב איר זאלט אויך אזוי טון.


עס דערמאנט מיר די מעשה וואס מוהרא"ש האט דערציילט, מען האט אמאל דערציילט פאר רבי נתן זכרונו לברכה אז עס זענען דא חסידים וואס פירן זיך צו לייגן אונטער זייער קישן א פלאש ברוינפן, און ווען זיי וועקן זיך אויף פרעגן זיי: 'משיח איז נאך נישט דא?!' און זיי הייבן אן טרינקען ביז זיי ווערן שיכור און שלאפן נאכאמאל איין; זיי זאגן אז ווילאנג משיח איז נאך נישט דא דארף מען איינשלעפן דעם יצר הרע, ווייל אז מען שלאפט זינדיגט מען נישט, האט רבי נתן געזאגט: "דאס איז נישט קיין עצה; מען דארף לייגן א תהילים אונטערן קישן, און ווען מען וועקט זיך אויף און מען זעט אז משיח איז נאך אלץ נישט דא, זאל מען נעמען דעם תהילים, זאגן תהילים און שרייען צום אייבערשטן".


זאגט פאר די פרוי וואס טראגט אירע פאספארטן מיט זיך וכו', אז אנשטאט האלטן אין איר טאשקע טאג און נאכט אירע פאספארטן זאל זי האלטן מיט זיך א תהילים און דאנקען דעם אייבערשטן אויף אלע חסדים און בעטן אויף ווייטער.


אז איר ווילט וויסן וואס מוהרא"ש האט געהאלטן זאלט איר לערנען 'אשר בנחל', אין די בריוו ליגט אלעס; אלע סודות, אלעס וואס גייט זיין ביז משיח וועט קומען - ליגט אין די בריוו. קיינער זאל נישט קומען זאגן דאס און יענץ ווען מיר האבן די בריוו און דארט ווייזט אונז מוהרא"ש וואס מיר זאלן טון, ווי אזוי מיר זאלן זיך פירן.


מיר וועלן ווייטער פארשפרייטן די הייליגע עצות, די גראדע שכל און זיסע לעבן פאר אלעמען און אזוי וועלן מיר ברענגען משיח וואס וועט אונז מיט נעמען קיין ארץ ישראל.


דער אייבערשטער זאל העלפן איר זאלט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#26 - מעגסט בארגן געלט פאר יום טוב
צרות, שלום בית, התחזקות, פרנסה, חובות, יום טוב

בעזרת ה' יתברך


יום ג' פרשת וזאת הברכה, מחרת יום הכיפורים, י"א תשרי, שנת תשפ"א לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר.


פארליר זיך נישט, נאך אביסל וועסטו פטור ווערן פון אלע דיינע חובות, דו וועסט האבן גרויס שפע; יעצט איז א צייט וואס מען פרובירט דיר אויס פון הימל, צו זען ווי אזוי דו וועסט זיך דערהאלטן.


איך בעט דיר טייערער ליבער ברודער, פארליר נישט דיין אמונה ובטחון פאר קיין איין רגע, לאז נישט אריין אין דיין הארץ קיין פינטעלע קשיא אויפ'ן באשעפער; גלייב באמונה שלימה אז אלעס איז לטובה, אלעס איז פאר דיין גוטס, פאר דיין תיקון וכו'.


מעגסט בארגן געלט פאר יום טוב אז דיין ווייב זאל קענען איינקויפן עסן און קליידער. די הייליגע חכמים זאגן (ביצה טו:): "לִוּוּ עָלַי", בארגט פאר מיר, "וַאֲנִי פּוֹרֵעַ", איך וועל העלפן איר וועט קענען באצאלן.


וואס פלעגט רבי נתן זאגן? געדענקסט וואס? רבי נתן פלעגט זאגן בשעת ער איז אריבער ביטערע שווערע נסיונות: "עס איז נאך מיט גרויס חסדים"; זאג עס פאר דיר: "עס איז נאך מיט גרויס חסדים".

#25 - דאס לעבן אויף די וועלט איז געוואנדן אינעם מענטש
תודה והודאה, צרות, חיזוק פאר פרויען, התחזקות, תהלים

בעזרת ה' יתברך


יום ג' פרשת ראה, כ"א מנחם-אב, שנת תש"פ לפרט קטן


 


מרת ... תחי'.


איך האב ערהאלטן אייער מעסעדזש.


איר שרייבט: "מיין לעבן איז איין שטיק ליידן צרות" און איר פרעגט אויב אייער גאנצע לעבן וועט ווייטער זיין איין שטיק צרות; דאס ווענדט זיך אין אייך. עס ווענדט זיך ווי אזוי איר וועט נעמען אייער לעבן, ווי אזוי איר וועט קוקן אויפ'ן לעבן.


איך ווייס נישט צופיל פון אייער לעבן, אבער דאס וואס איר שרייבט, איר רעכנט אויס וואס איר האט געליטן - מיין איך אז איר זענט נישט גערעכט; דער אייבערשטער זאל אייך באהיטן פון ליידן, איר זאלט קיינמאל נישט וויסן וואס מיינט ליידן, וואס מיינט צרות.


וויסן זאלט איר, דאס לעבן אויף די וועלט איז געוואנדן אינעם מענטש; אז מען נעמט אריין אין זיך אמונה, מען חזר'ט אמונה, מען ווייסט אז 'אלעס וואס גייט אריבער איז דער אייבערשטער, דער אייבערשטער מאכט אלעס פאר מיין גוטס' - דעמאלט איז דאס לעבן זיס און געשמאק, אבער אז מען לעבט מיט טבע, מקרה און מזל - דעמאלט איז זייער ביטער.


דער הייליגער רבי האט געזאגט (ליקוטי מוהר"ן, חלק ב', סימן קיט): "אפשר איז דא אויבן אין הימל א וועלט וואס הייסט 'עולם הזה', ווייל דא אויף די וועלט איז נישט דא קיין עולם הזה, דא איז דער גיהנום אליינס, יעדער איז פול מיט יסורים". אפילו די גרויסע עשירים זענען פול מיט יסורים, אזוי ווי עס שטייט (איוב ה, ז): "אָדָם לְעָמָל יוּלָד קְצַר יָמִים וּשְׂבַע רֹגֶז", א מענטש איז באשאפן געווארן זיך צו מוטשען, א מענטש לעבט ווייניג און דאס גאנצע לעבן איז פול מיט ווייטאג. שלמה המלך זאגט (קהלת ב, כג): "גַּם כָל יָמָיו כַּעַס וּמַכְאוֹבוֹת", דאס גאנצע לעבן איז פול מיט כעס און ווייטאג; עס איז נישטא קיין שום עצה וואו צו אנטלויפן נאר צום אייבערשטן.


הייבטס אן קוקן אויף דאס גוטס וואס דער אייבערשטער טוט מיט אייך. איר זענט געזונט און שטארק, איר זענט נישט אין שפיטאל; איר האט אלע אברים גאנץ, דאנקטס אים אויף אייערע אויגן, אייערע אויערן, נאז, מויל, הענט און פיס; מוהרא"ש זאגט אז דאס איז די ראשי תיבות פון עשי"ר: ע'ינים, ש'ינים, י'דים און ר'גלים, אז מען האט די אברים גאנץ איז מען רייך.


איך דערמאן זיך א מעשה וואס איך האב געהאט. איך בין געווען ביי א חתונה פון אן אייניקל פון מוהרא"ש און איך בין געווען זייער צעבראכן (דעמאלט זענען געווען מענטשן וואס האבן געזוכט צו רעדן צו מוהרא"ש קעגן די ישיבה וכו'), איך האב געטאנצן מיט אלעמען אבער אינעווייניג טיף אין מיין הארץ בין איך געווען זייער צעבראכן, פלוצלונג קומט אריין א איד אינעם רינג און כאפט מיר אן, איך וויל אים אנכאפן אבער איך טרעף נישט זיינע פינגער, איך דריי זיך אויס, איך קוק און איך זע אז עס איז נישטא קיין פינגער, נאר איין פינגער האט ער; איך האב געשפירט ווי איך קען עס נישט נעמען, איך האב געוואלט ארויסגיין פונעם רינג אבער איך האב אים נישט געוואלט פארשעמען. איך בין געבליבן ווייטער טאנצן און איך הייבן אן טראכטן: 'איין מינוט, וואס גייט פאר מיט מיר? פארוואס בין איך צעבראכן?! איך האב דאך מיינע צען פינגער'; איך האב געשפירט ווי דער אייבערשטער האט מיר געשיקט דעם מענטש מיר אויפצואוועקן פון שלאף, איך זאל אנהייבן דאנקען דעם אייבערשטן. אזוי האב איך געטון, איך האב אנגעהויבן טאנצן זייער פרייליך.


דאס זעלבע זאג איך אייך, איר האט חתונה געהאט און נאך אביסל האט איר שוין ליכטיגע קינדער; איר זענט געזונט און אייער מאן איז געזונט, "וואס פעלט אייך?" איין זאך פעלט אייך, איר זאלט אנהייבן קוקן אויף דאס גוטס וואס דער אייבערשטער טוט מיט אייך; איר זאלט נעמען דעם תהילים און אנהייבן לויבן דעם אייבערשטן, זינגען די געזאנג וואס דוד המלך האט געזינגען ווען ער איז אריבער ביטערע שווערע צרות.


דער אייבערשטער זאל העלפן איר זאלט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#24 - יעדער האט שווערע טעג, די קונץ איז זיך צו דערהאלטן און נישט אנטלויפן
בחור, שידוכים, צרות, התחזקות, ישיבה

בעזרת ה' יתברך


יום ד' פרשת עקב, חמשה עשר באב, שנת תש"פ לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערער ליבער ... נרו יאיר, תלמיד ישיבת תפארת התורה.


איך בין זייער איבערגענומען פון דיר ווי דו דערהאלסט זיך אזוי שיין, דו נוצט אויס די טעג און וואכן מיט תורה און תפילה; אסאך פון דיינע חברים האבן זיך נישט געקענט דערהאלטן, זיי האבן אפגעלאזט די אלע שיינע לימודים וואס מען לערנט אין היכל הקודש און דו ביסט נאך פריש, דו לערנסט יעדן טאג דיינע שיעורים און דו פירסט זיך מיט יראת שמים.


איך בעט דיר זייער טייערער ... זאלסט נישט אנטלויפן פאר שלחן עורך; דו קענסט די מעשה וואס דער רבי האט דערציילט מיט'ן גוי וואס האט זיך פארשטעלט ווי א איד צו קענען עסן ביי אידן פסח ביינאכט, ביז ער האט געגעסן די מרור און ער האט זיך אויפגערעגט און אנטלאפן פון סדר.


שפעטער האט מען אים געזאגט: "א שאד דו האסט נישט אראפגעשלינגען דעם כזית מרור, וואלסטו געהאט א פיינע סעודה", האט דער רבי געזאגט, יעדער איינער האט זיין צייט ווען מען געבט אים צו עסן דעם כזית מרור; א טייל האבן א קליינע כזית, אנדערע האבן א גרעסערע שיעור, אבער יעדער איינער גייט אריבער שווערע טעג, מרור טעג; די קונץ איז ווער עס קען זיך דערהאלטן, ווער עס אנטלויפט נישט, ווער עס האט נישט קיין תרעומות אויפ'ן אייבערשטן, ער ווייסט און גלייבט אז אלעס איז דער אייבערשטער און אלעס וואס גייט אריבער אויף אים איז נאר פאר זיין טובה, נאר פאר זיין גוטס, נאר פאר זיין תכלית און תיקון.


דעריבער בעט איך דיר טייערער ..., דראפע זיך און דערהאלט זיך; סוף הכבוד לבוא, אחר הרע יבוא הטוב, דו וועסט מיט'ן אייבערשטנ'ס הילף טרעפן א גוטע שידוך און אויפשטעלן שיינע דורות; ווען? מיט וועם? ווי אזוי? דאס לאז איבער פאר'ן אייבערשטן.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט מצליח זיין אין אלע דיינע וועגן.

#23 - ווי אזוי שטארקט מען זיך? ווי אזוי נעמט מען כח אנצוגיין אין לעבן?
צרות, חיזוק פאר פרויען, התחזקות

בעזרת ה' יתברך


יום ב' פרשת עקב, י"ג מנחם-אב, שנת תש"פ לפרט קטן


 


מרת ... תחי', מאנטריאל.


איך האב ערהאלטן אייער בריוו.


איך בעט אייך זייער איר זאלט זיך שטארקן מיט אלע כוחות, איר זאלט ווייטער בויען אייער הערליכע שטוב. איך ווייס אז עס איז אייך ביטער שווער, איר שפירט ווי איר האלט פאר א בראך אדער גאר שוין נאכן בראך, איר שפירט ווי איר שוועבט וכו' - פון אלע שוועריקייטן וואס איר זענט אריבער אין אייער לעבן און פון אלעס וואס איר גייט נאך אלץ אריבער אין לעבן און איר קענט זיך נישט צאמנעמען אויף גארנישט, דאך זאלט איר זיך שטארקן מיט אלע אייערע כוחות.


איר וועט פרעגן: "ווי אזוי שטארקט מען זיך? ווי אזוי נעמט מען כח אנצוגיין אין לעבן?" דער ענטפער איז אז מען איז זיך מבטל צום אייבערשטן. דער רבי האט געזאגט פאר רבי נתן (שיחות הר"ן, סימן רעט): "ווען עס איז שוין גאר ביטער איז מען זיך אינגאנצן מבטל", האט רבי נתן געפרעגט דעם רבי'ן: "אֵיךְ מְבַטְּלִין עַצְמוֹ", ווי אזוי איז מען זיך מבטל? האט דער רבי געזאגט: "מען פארמאכט זיך דאס מויל און די אויגן - דאס איז ביטול", מען פרעגט נישט קיין שום קשיות: 'פארוואס? פארוואס מיר גייט שלעכט? פארוואס מיר איז ביטער?' אז מען פארמאכט נישט דאס מויל, מען רעדט און מען פרעגט קשיות - דעמאלט ווערט נאר מער ביטער, אבער אז מען איז זיך מבטל צום אייבערשטן, מען נעמט אריין דעם אייבערשטן אין זיך, מען ווייסט אז עס איז גארנישט דא אויף די וועלט אויסער דעם אייבערשטן און אלעס וואס גייט אריבער איז דער אייבערשטער אליין, דאס הייסט אז מען פארמאכט דאס מויל, מען פרעגט נישט: 'פארוואס? פארוואס איך? פארוואס דארף איך ליידן?' דורכדעם נעמט מען אראפ פון זיך אלע דינים.


אזוי אויך די אויגן; מען פארמאכט די אויגן, דאס מיינט 'איך וויל גארנישט פארשטיין, איך פארמאך די אויגן, איך פארמאך מיין שכל, איך בין זיך מבטל צום אייבערשטן, איך ווייס אז וואס דער אייבערשטער טוט איז גוט, דער אייבערשטער וויל נאר גוטס טון מיט מיר', דעמאלט ווערט מען זייער שטארק און מען קען אסאך פארטראגן.


מרת ... תחי', איר שרייבט אז איר ווילט קומען צו פליען רעדן צו מיר; אז איר וועט קומען וועל איך מאכן צייט פאר אייך, איך וועל אייך מחזק זיין. איך שרייב אייך חיזוק ווערטער אז איר זאלט זיך קענען מחזק זיין וואו איר זענט, אין אייער פלאץ זאלט איר וויסן אז דער אייבערשטער איז מיט אייך, ביי אייך און נעבן אייך; וואס איר דארפט און וואס עס שטערט אייך זאלט איר אים בעטן, דורכדעם וועט אייך גרינגער ווערן, איר וועט זען פאר זיך אן אנדערע לעבן.


דער אייבערשטער זאל העלפן איר זאלט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#22 - אפילו אינעם גרוב אין תפיסה, איז אויך דער אייבערשטער דארט מיט דיר
צרות, אמונה, התחזקות, תפיסה

בעזרת ה' יתברך


יום ה' פרשת מטות-מסעי, כ"ד תמוז, שנת תש"פ לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערער ליבער פריינט ... נרו יאיר.


איך וויין פון ווען איך האב געהערט וואס מען טוט מיט דיר אין תפיסה, ווי מען פייניגט דיר; מען האט דיר אריינגעלייגט אין א גרוב אין תפיסה, מען געבט דיר נישט געהעריג צו עסן, נאר אביסל פארשימלטע מילך - ה' ישמרינו.


דיין ברודער ... נרו יאיר מיט דיין שוואגער זענען נעכטן געווען ביי אונז פארהאנדלען ווי אזוי מען קען דיר העלפן.


איך בעט דיר טייערער ברודער, שטארק זיך; געדענק אז אפילו בהסתרה שבתוך הסתרה - אינעם גרוב אין תפיסה, בודאי גם שם נמצא ה' יתברך, איז אויך דער אייבערשטער דארט מיט דיר. שטארק זיך מיט אמונה, נישט האבן קיין תרעומות אויפ'ן אייבערשטן.


מיר זענען מתפלל אז דו זאלסט ארויסקומען פון תפיסה וואס שנעלער; אלע קינדער - אינגלעך און מיידלעך בעטן יעדן טאג אינאיינעם פאר דיר, דו זאלסט באפרייט ווערן.


אחר הרע יבוא הטוב; ווי נישט ווי האסטו גרויסע זכותים, דו זיצט אין תפיסה - נישט פאר עבירות רחמנא לצלן, נאר פאר'ן העלפן מוסדות התורה.


א פרייליכן שבת.


פון דיין חבר ...

#21 - שטארק דיך אפילו אין אלע שוועריקייטן און טונקלקייטן
צרות, אמונה, התחזקות, תפיסה

בעזרת ה' יתברך


יום ב' פרשת שלח, כ"ג סיון, שנת תש"פ לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערער ליבער פריינט ... נרו יאיר.


ביסט שוין לאנגע חדשים אליינס, מען האט דיר איינגעשפארט אין תפיסה; איך ווארט צו הערן וואס דו מאכסט, איך ווארט צו הערן פון דיר. איך האף אז דו שטארקסט זיך מיט אלע כוחות אנצוגיין מיט'ן לעבן, דו שטארקסט זיך אפילו אין אזעלכע שוועריקייטן און טונקלקייטן.


איך בענק זיך זייער נאך דיר, איך בעט פאר דיר עס זאל דיר זיין גוט, דו זאלסט האבן כח פיזיש און גייסטיש. מיר ווייסן גארנישט, מיר ווייסן נישט קיין שום חשבונות פונעם אייבערשטן, איין זאך ווייסן מיר, אז דער אייבערשטער פירט די וועלט און טוט אלעס מיט א פונקטליכער חשבון.


ליבער ברודער, אמאל גייט א מענטש אריבער שוועריקייטן, דארף מען וויסן אז מען ווייסט נישט וואס מען קומט אפ מיט דעם. עס קען זיין אז עס איז נגזר געווארן אויפ'ן מענטש אן ערגערע גזירה און דער אייבערשטער מיט זיין גרויס גענאדע האט דאס אריבער געלייגט אויף א גרינגערע וועג. דער רבי זאגט (ספר המדות, אות בנים, סימן כא): "לִפְעָמִים עַל יְדֵי תְּפִיסָה נִצּוֹל מִכִּלְיוֹן בָּנִים", אמאל קען זיין אז דורך זיצן איינגעשפארט אין תפיסה ווערן די קינדער געראטעוועט פון שטארבן, רחמנא לצלן.


איך שרייב דיר א שיין ווארט וואס מוהרא"ש פלעגט זאגן אלע יארן פרשת שלח. מיר געפונען אז משה רבינו האט געזאגט פאר די מרגלים זיי זאלן ברענגען פון די פירות פון ארץ ישראל, פרעגט מוהרא"ש פארוואס האבן יהושע בן נון און כלב נישט געטון וואס משה רבינו האט זיי געהייסן און נישט געברענגט פון די פרוכט? ענטפערט מוהרא"ש אז משה רבינו האט זיי געזאגט (במדבר יג, כ): "וְהִתְחַזַּקְתֶּם וּלְקַחְתֶּם מִפְּרִי הָאָרֶץ", איר זאלט זיך שטארקן און נעמען פון די פרוכט פון לאנד, זיי האבן יא געפאלגט דורך דעם וואס זיי האבן גענומען דעם "וְהִתְחַזַּקְתֶּם", זיי האבן זיך מחזק געווען נישט נאכצוגיין די לשון הרע'ס וואס די מרגלים האבן גערעדט.


איך האף אז די בריוו קומען אן אין תפיסה; איך האב שוין געשיקט אפאר בריוו, איך ווארט צו הערן אויב דו באקומסט דאס.


איך בעט דעם אייבערשטן אז דו זאלסט שוין וואס שנעלער באפרייט ווערן און אז מיר אלע זאלן שוין באפרייט ווערן פונעם גלות.

#20 - לערנען תורה מיט קינדער
קינדער, חינוך הילדים, צרות, לימוד התורה, קאראנע וויירוס

בעזרת ה' יתברך


יום ד' פרשת אחרי-קדושים, ה' אייר, שנת תש"פ לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר.


יעצט זע איך אז שוין לאנגע חדשים וואס דו ווארטסט אויף אן ענטפער און איך בין נישט אנגעקומען דיר צו ענטפערן; זיי מיר מוחל, איך האב אזויפיל זאכן וואס איך דארף טון און איך קום פשוט נישט אן דערצו; איך קום נישט אן צו ענטפערן צען פראצענט פון די בריוון וואס קומען אן טעגליך, יעצט האב איך באמערקט דיין בריוו שרייב איך דיר צוריק.


קודם כל א גרויסן יישר כח פאר די צדקה, עס איז געווען פאר מיר ממש ווי מָן פון הימל; יענעם טאג האב איך געדארפט האבן זייער וויכטיג טויזנט דאלער, איך האב געבעטן דעם אייבערשטן און ביינאכט ווען איך האב געעפנט די פאסט האב איך באקומען די מן פונעם אייבערשטן דורך דיר - דער גוטער שליח.


איך בעט דיר זייער, זיי ממשיך מיט דיין הייליגע ארבעט פון לערנען מיט קינדער די הייליגע תורה, די הייליגע אמונה; אפילו יעצט ווען די רעגירונג האט פארשלאסן אלע חדרים און ישיבות זאלסטו ווייטער לערנען מיט די קינדער אויף א וועג וואס מען קען; אדער אויפ'ן טעלעפאן אדער זאלסטו רופן אפאר קינדער און לערנען מיט זיי.


מענטשן זענען דערשראקן פון די קאראנע וויירוס, מען כאפט נישט אז מען דארף זיין אסאך מער דערשראקן אז די חדרים זענען פארמאכט! די וועלט קען נישט האבן א קיום נאר אז מען לערנט תורה מיט קינדער, זיי היטן די גאנצע לאנד פון אלע צרות. חכמינו זכרונם לברכה זאגן (מדרש איכה, פתיחתא ב): "מָאן אִינוּן נְטוּרֵי קַרְתָּא" ווער זענען די וואס היטן אפ די שטאט פון שלעכטס? "אֵלּוּ סוֹפְרִים וּמְשַׁנִּים, שֶׁהֵם הוֹגִים וּמְשַׁנִּים וּמְשַׁמְרִין אֶת הַתּוֹרָה בַּיוֹם וּבַלַּיְלָה", די מלמדים וואס לערנען תורה מיט די קינדער, זיי היטן אפ די שטאט פון אלעם שלעכטס.


מען דארף שרייען "גיוואלד!" אויף די גזירה פון פארמאכן די תלמוד תורה'ס און ישיבות; די הייליגע חכמים זאגן (מסכת כלה רבתי, פרק ב): "בְּכָל יוֹם מַלְאָךְ יוֹצֵא מִלִּפְנֵי הַקָּדוֹשׁ בָּרוּךְ הוּא לְחַבֵּל אֶת הָעוֹלָם", יעדן טאג גייט ארויס א מלאך פונעם אייבערשטען חרוב צו מאכן די וועלט, "כֵּיוָן שֶׁהַקָּדוֹשׁ בָּרוּךְ הוּא מִסְתַּכֵּל בְּתִינוֹקוֹת שֶׁל בֵּית רַבָּן, מִיָּד נֶהְפַּך כַּעֲסוֹ לְרַחֲמִים", אבער ווען דער אייבערשטער זעט ווי אידישע קינדער לערנען די הייליגע תורה, דריידט זיך איבער זיין כעס צו רחמנות; נאך זאגן די הייליגע חכמים (בראשית רבה סה, כ): ווען די גוים זענען געקומען צו בלעם בן בעור אים פרעגן ווי אזוי קען מען בייקומען די אידן, האט בלעם זיי געזאגט: "גייט ארום אין די שולן, אויב וועט איר זען 'תִּינוֹקוֹת מְצַפְצְפִין בְּקוֹלָן' - קינדער וואס לערנען די הייליגע תורה, 'אֵין אַתֶּם יְכוֹלִים לְהִזְדַּוֵוג לָהֶם' - וועט מען זיי קיינמאל נישט קענען בייקומען. ווייל זייער פאטער יצחק אבינו האט זיי מבטיח געווען אז ווילאנג עס וועט זיין 'הַקּוֹל קוֹל יַעֲקֹב' – מען וועט הערן די קול ווי קינדער לערנען תורה, קען נישט עשו'ס הענט שולט זיין אויף זיי".


איך בעט דיר טייערער ..., זיי ממשיך מיט מסירות נפש צו לערנען יעדן טאג מיט די קינדער, עס זאל דיר נישט באדערן אז דו קומסט נישט אן צו לערנען אזוי סאך ווי אמאל, ווייל לערנען מיט קינדער איז מער פון אלעס; איך פארשטיי דיר גאר גוט, ווייל איך פלעג אויך האבן דעם שולד געפיל ווען איך האב געעפנט די ישיבה, איך האב פארלוירן מיין צייט צו לערנען פאר מיר מיינע שיעורים כסדרן; פארדעם פלעג איך אניאגן זייער אסאך, ביז מוהרא"ש פלעגט מיר זייער שטארקן און מיר געגעבן די שכל צו וויסן אז ביים אייבערשטן איז מער חשוב לִלְמוֹד וּלְלַמֵּד - לערנען מיט קינדער, לערנען מיט בחורים און אינגעלייט; עס איז נישט דא קיין חשוב'ערע זאך ביים אייבערשטן ווי לערנען תורה מיט קינדער.


שטארק דיין ווייב; נאר אמונה איז איר רפואה, אמונה היילט אויס דעם מענטש, ווי מער מען רעדט פונעם אייבערשטן אלץ מער ווערט מער רואיג און פרייליך.