בריוון פונעם ראש ישיבה שליט"א

#46 - א ריינע שלאף
שלאפן, קדושה, סיפורי צדיקים, ספרי ברסלב

בעזרת ה' יתברך


יום ג' פרשת וזאת הברכה, מחרת יום הכיפורים, י"א תשרי, שנת תשפ"א לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערער ליבער ... נרו יאיר.


זיי מיר מוחל פאר'ן ענטפערן אזוי שפעט, עס איז מיר ארויס פון קאפ ביז יעצט.


בעפאר דו לייגסט זיך שלאפן זאלסטו אנגרייטן "נעגל וואסער", נאכדעם ליין קריאת שמע. חכמינו זכרונם לברכה זאגן (ברכות ה.): "כָּל הַקּוֹרֵא קְרִיאַת שְׁמַע עַל מִטָּתוֹ", ווער עס ליינט קריאת שמע שעל המטה, - "מַזִיקִין בְּדֵילִין הֵימֶנּוּ", גייען אלע שלעכטע מזיקין און קליפות אוועק פון אים.


נאכדעם, אז דו קענסט נאכאלץ נישט איינשלאפן, זאלסטו נעמען מעשה ביכלעך פון צדיקים; דוקא פון צדיקים, נישט סתם טשעדעלע באדעלע, קאמיקס, וואס מאכט נאר מער דמיונות און מער בלבולים, אדער נעם דעם ספר אשר בנחל אדער עצתו אמונה, דאס וועט דיר געבן ריינע מחשבות.


דער הייליגער טשערנאבלער מגיד זכותו יגן עלינו האט געגעבן עצות פאר א איד וואס האט זיך כסדר באקלאגט פאר אים אז ער טראכט פון פרויען און ער חלומ'ט פון מיידלעך, די אלע עצות וואס ער האט באקומען האבן נישט געהאלפן, דער איד האט זיך ווייטער כסדר באקלאגט, ביז דער הייליגער מגיד האט אים געזאגט: "יעצט וועל איך דיר געבן אן עצה וואס וועט דיר זיכער העלפן", ער האט אים געגעבן דעם ספר ליקוטי מוהר"ן און אים געזאגט ער זאל דאס לערנען פאר'ן גיין שלאפן, וכך הוה, דאס האט יענעם געהאלפן.


דיינע עלטערן זענען זייער חשוב; זייער גאנצע לעבן איז נאר העלפן אנדערע, איך האף און בעט פאר דיר דו זאלסט זיי ברענגען נאר נחת.


פון דיין ראש ישיבה וואס האט דיר זייער ליב.

#45 - בחורים זאלן נישט האבן טעלעפאונס וואס מען קען קוקן דערויף מאוויס
קדושה, מאוויס, עבירות, טעלעפאן, ישיבה

בעזרת ה' יתברך


יום ה' פרשת ואתחנן, ט' באב, שנת תש"פ לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר.


איך וויל נישט בחורים זאלן האבן אין ישיבה טעלעפאונס וואס מען קען קוקן דערויף מאווי"ס, קליפ"ס וכדומה לזה.


דו העלפסט מיר מיט די בחורים, זאלסטו זיי זאגן אז מען קען נישט זיין אין ישיבה און אין קעמפ מיט א טעלעפאן וואס מען קען זען דערויף עבירות.


איך בוי די פלאץ מיט מסירות נפש, עס קומט מיר נישט אן גרינג; איך שפיר יעדן טאג ווי דאס איז עס. בעט איך דיר זאלסט מיר העלפן מיט דעם, ווען דו זעסט א בחור מיט א טעלעפאן וואס מען קען זען אויף דעם עבירות זאלסטו אים שיינערהייט זאגן אז מען קען נישט זיין אין ישיבה מיט עבירות.


איך האב דיר געבעטן אינמיטן די קינות זאלסט גיין אין די דירה וואו די בחורים שלאפן, איך האב געדארפט ענדיגן די שיעור ווייל איך האב נישט געהאט קיין מנוחה דערפון.

#44 - זייער אכטונג געבן אויף צניעות און קדושה
צניעות, קדושה, הכרת הטוב, הכנסת אורחים, עצות

בעזרת ה' יתברך


יום ד' פרשת ואתחנן, ח' מנחם-אב, שנת תש"פ לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר.


קודם כל א גרויסן יישר כח פאר'ן מאכן די מצוה פון הכנסת אורחים און העלפן די ישיבה מיט דעם וואס דו האסט זיך מתנדב געווען צו געבן דיין אונטערשטע שטאק פאר די בחורים, זיי זאלן האבן וואו צו זיין דעם זומער ווען מיר האבן נישט געפונען קיין קעמפ; דער אייבערשטער זאל דיר באצאלן פאר די גרויסע חסד.


איך בין נישט דיין בעל הבית און איך קען דיר נישט הייסן וואס צו טון, אבער א גוטע עצה קען איך דיר געבן.


אז דו האסט אריין גענומען בחורים ביי דיר אין בעיסמענט פאר'ן זומער זאלסטו נישט אריין נעמען קיין מיידלעך ביי דיר אין שטוב; עס איז נישט קיין צניעות אז עס זאלן זיך דרייען בחורים און מיידלעך אין איין חצר.


אויב דו וועסט האלטן מיידלעך ביי דיר אין שטוב וועל איך אהיים שיקן אלע בחורים; עס איז מיר נישט ווערד די גאנצע ישיבה אויב איז נישטא קיין קדושה. דער יסוד ביי אידישע קינדער איז קדושה - זיין הייליג; אויב עס איז נישטא קיין קדושה איז זייער ביטער.


איך האף דו וועסט אכטונג געבן, דו וועסט נישט לאזן דיין שטוב אויף הפקר.

#43 - געב אכטונג פון גוים, אפילו זיי רעדן שיין
צניעות, חיזוק פאר מיידלעך, קדושה, גוים

בעזרת ה' יתברך


יום ג' פרשת ואתחנן, ז' מנחם-אב, שנת תש"פ לפרט קטן


 


... תחי'.


איך האב ערהאלטן אייער בריוו.


די ערשטע זאך זאלט איר טוישן אייער טעלעפאן נומער אז דער גוי דער מנוול זאל נישט קענען רעדן מיט אייך.


איך וועל נאך היינט אריבער שיקן די חברה שומרים צו דעם גראסערי, זיי וועלן רעדן צום בעל הבית פונעם גראסערי און איבער געבן דעם גוי פאר די פאליציי.


יעצט בעט איך אייך, געבטס אכטונג און טוטס מער נישט אזא זאך; איר זאלט קיינמאל נישט ענטפערן פאר קיין שום פרעמדע מענטש - נישט קיין אונטערשיד א איד אדער גוי. אויב איינער שרייבט אייך אדער רופט אייך - זאלט איר זיך נישט וואוסנדיג מאכן; געבטס א קוק אין וואס פאר א סכנה איר זענט שיער נישט אריין געפאלן השם ישמרינו, איר זאלט קיינמאל נישט ענטפערן קיין שום מענטש.


פאלטס נישט פאר שיינע רייד, ווערטס נישט פארקויפט ווען איינער רעדט שיין צו אייך; איך פארשטיי אז איר האט נאך קיינמאל נישט געהערט איינער זאל רעדן שיין צו אייך, איך פארשטיי אז איר קומט פון א שטוב וואס אייער טאטע רעדט צו די קינדער זייער נידריג, ער רופט אייך: בהמה, אקס, פערד, מיט אלע מיאוס'ע ווערטער און יעצט איז די ערשטע מאל וואס איר הערט שיינע ווערטער פון דעם גוי טמא, אבער זייטס געווארנט, דער גוי וועט אייך הרג'ענען ביים סוף! דאס איז זייער וועג; זיי ווילן כאפן אידישע מיידלעך, זיי הייבן אן מיט זייער שמייכל, נאכדעם הייבן זיי אן שיין רעדן, דערנאך פאלט מען אריין אין די ביטערע עבירה פון זיין מיט א גוי, ביז דער גוי וועט אייך צום סוף הרג'ענען.


ענטפערטס נישט דעם גוי; איר וועט נאר ערגער מאכן, איר וועט גארנישט האבן פון אים מסביר זיין אז איר זענט א איד, איר וועט נאר ווערן נענטער מיט אים. דער רבי זאגט (ספר המידות, אות ניאוף, סימן י): "לֹא תִּכָּנֵס עִם פִּתּוּיֶיךָ בְּטוֹעֵן וְנִטְעָן", גיי נישט אריין אין קיין הסברים מיט'ן יצר הרע, "כִּי אֲרִיכַת הַרְגָּשַׁת הַחוֹשֵׁב אֲפִלּוּ לִבְחִינַת הַשּׁוֹלֵל תִּפְעַל הַגְבָּרַת הַחֵפֵץ וְתִתְהַפֵּךְ הָרָצוֹן אֵלָיו"; איר זאלט שוין טוישן אייער טעלעפאן נומער און איך וועל גיין צו די פאליציי.


שיינע ווערטער וועט איר באקומען נאך אביסל פון אייער חתן, פון אייער מאן - אויב איר וועט זיין שטארק, איר וועט זיך דערהאלטן.


איך ווארט צו הערן פון אייך אז איר האט געטוישט אייער נאמבער.

#42 - וואויל איז דעם וואס פירט זיך בתמימות ובפשיטות
חברים, קדושה, גמרא, הלכה, חומרות, תמימות, שבועות, תיקון ליל שבועות

בעזרת ה' יתברך


ערב שבת קודש פרשת בהעלותך, כ' סיון, שנת תש"פ לפרט קטן


 


לכבוד מיינע טייערע חשוב'ע חברים, תלמידי היכל הקודש ירושלים עיר הקודש, ה' עליהם יחיו.


אן א שיעור גריסן איז צו מיר אנגעקומען פון אייער חבורה אין ירושלים פונעם פארגאנגענעם יום טוב שבועות; מענטשן דערציילן מיר אז מען האט געשפירט אזא ליכטיגקייט שבועות אין אייער חבריא, מען האט מרחוק פארשטאנען דאס וואס דער הייליגער של"ה ברענגט (ספר של"ה, מסכת שבועות), די מעשה נורא פון די חבורה ביים הייליגן בית יוסף זכותו יגן עלינו וואס זיי האבן אלץ זוכה געווען בשעת זיי האבן געזאגט דעם תיקון, שבועות ביינאכט.


איך בעט אייך זייער מיינע טייערע חברים, געבט אכטונג פון פאלשע לימודים; זעט צו לעבן מיט די וועג פון די תורה, בפרט ווען עס רעדט זיך ביי דברים שבינו לבינה - דארט דארף מען זיך זייער היטן פונעם פרומער יצר הרע וואס שטעלט א פנים ווי אן עובד השם און אזוי ווארפט ער אראפ דעם מענטש אין עבירות.


מוהרא"ש פלעגט שטענדיג דערציילן פון דעם צדיק, הרב הקדוש רבי אברהם בן רבי נחמן מטולטשין זכר צדיק לברכה (בעל מחבר ספר "באור הלקוטים"), אז ער פאר זיך איז געווען גענצליך מובדל ומופרש פון די וועלט, מיט דעם אלעם ווען מען פלעגט אים בעטן הדרכות בענינים שבינו לבינה וכו' פלעגט ער שטענדיג זאגן: "קִינְדֶערְלֶעךְ, הִיט אַייךְ פוּן כְּרִיתוּת"; דאס הייסט מען זאל זיך אכטונג געבן צו היטן הלכות טהרה, מען זאל חזר'ן הלכות טהרה צו וויסן נישט נכשל צו ווערן אין קיין שום הלכה, אבער נישט צולייגן קיין שום חומרות ופרישות, נאר ווען מען מעג - מעג מען אלעס וכו'.


עס איז מיר שווער צו שרייבן אין דעם נושא, אויך איז שווער צו פארשטיין פונקטליך וואס יא און וואס נישט וכו', וכו' - אפילו ווער עס הערט די שיעורים. גלייך ווען די גרעניץ וועט זיך עפענען האף איך מיט'ן אייבערשטנ'ס הילף צו זיין מיט ענק אין ארץ ישראל, איך וועל אייך מדריך זיין ווי אזוי זיך צו פירן, אזוי ווי דער רבי האט געוואלט לויט ווי מוהרא"ש האט אונז געלערנט.


וואויל איז דעם וואס פירט זיך בתמימות ובפשיטות, דער וועט זוכה זיין צו די גרעסטע מדריגה. דער רבי זאגט (ליקוטי מוהר"ן, חלק ב', סימן יב): "וְעִקָּר הַיַּהֲדוּת הוּא רַק לֵילֵךְ בִּתְמִימוּת וּבִפְשִׁיטוּת בְּלִי שׁוּם חָכְמוֹת, וּלְהִסְתַּכֵּל בְּכָל דָּבָר שֶׁעוֹשֶׂה שֶׁיִּהְיֶה שָׁם הַשֵּׁם יִתְבָּרַךְ", דער עיקר פון אידישקייט איז: פאלגן די הייליגע תורה בתמימות ובפשיטות, און פאר מען טוט א זאך זאל מען קוקן צי דאס איז דער רצון פונעם אייבערשטן.


איך בעט אייך זייער איר זאלט לערנען יעדן טאג כאטשיג דעם דף גמרא, דאס וועט אייך העלפן איר זאלט זיך קענען דערהאלטן מיט די שווערע נסיונות; ווי אזוי קענען מיר זיך קריגן מיט'ן יצר הרע? נאר אז מען לערנט די הייליגע תורה - בפרט לימוד גמרא, פארברענט דאס דעם יצר הרע, אזוי ווי דער הייליגער רבי זאגט (ליקוטי מוהר"ן, חלק א', סימן ריד): "תַּלְמוּד" גִימַטְרִיָא שֶׁל הַקְלִיפָּה הֲמַחְטַאת אֶת הָאָדָם בִּפְגָם הַבְּרִית שֶׁנִּקְרֵאת "לִילִית", ווען א מענטש לערנט גמרא פארברענט ער די קליפה וואס ווארפט אראפ א מענטש אין פגם הברית; זאלט איר זיך מאכן א שיעור אין גמרא, אפילו מ'פארשטייט נישט די גמרא, דאך זאלט איר זאגן די ווערטער פון די גמרא, דאס וועט העלפן מען זאל זיך קענען קריגן מיט די נסיונות וואס דער יצר הרע שטעלט אונז אונטער און וויל אונז אראפ ווארפן.


א פרייליכן שבת.

#41 - מ'דארף גיין מיט חכמה צווישן די טראפן
חברים, חיזוק פאר מיידלעך, סקול, קדושה, שידוכים

בעזרת ה' יתברך


יום ב' פרשת נשא ב', ט' סיון, שנת תש"פ לפרט קטן


לכבוד ... תחי'.


איך האב ערהאלטן אייער בריוו.


עס טוט מיר זייער וויי צו הערן אז אייערע חבר'טעס פירן זיך נישט אויף ווי אזוי אידישע איידעלע מיידלעך דארפן זיך פירן, זיי האבן סמארטפאונס אפן צו די אינטערנעט, זיי טוען זיך אן נישט איידל און האבן מיט בחורים ה' ישמרינו.


פון איין זייט איז נישט גוט אז איר זאלט בלייבן אין סקול און האבן שייכות מיט זיי, ווייל איר וועט ווערן נאכגעשלעפט השם ישמרינו און פון די אנדערע זייט איז שווער צו זיין אין שטוב אליין אן חבר'טעס.


דאס בעסטע פאר אייך איז אז איר זאלט זיך פירן מיט חכמה און גיין צווישן די טראפן, אזוי ווי שלמה המלך זאגט (משלי כד, ו): "בְתַחְבֻּלוֹת תַּעֲשֶׂה לְּךָ מִלְחָמָה", מיט חכמה זאלסטו זיך קריגן מיט'ן יצר הרע; גייטס אביסל אין סקול, אבער אין די צייטן וואס די מיידלעך זענען פארנומען מיט נארישקייטן זאלט איר בלייבן אין שטוב העלפן אייער מאמע - זיך אכטונג געבן נישט אריין צו פאלן אין די נעץ פונעם יצר הרע.


איך האף צום אייבערשטן אז אייער פראגע וועט נישט זיין פאר צו לאנג, איך האף אז איר וועט שנעל א כלה ווערן; איך האף צו זיין אייער שדכן.

#40 - אז מ'פירט זיך הייליג, האט מען א גליקליך לעבן
קינדער, קדושה, לימוד התורה

בעזרת ה' יתברך


יום א' פרשת נשא א', ראש חודש סיון, שנת תש"פ לפרט קטן


 


לכבוד הילד ... נרו יאיר.


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


עס איז זייער א גרויסע עבירה אנצורירן דעם אות ברית קודש; עס איז אזוי הארב אז די הייליגע חכמים זאגן (שבת קח:): "יָד לָאַמָּה תִּקָּצֵץ", די הענט וואס רירט אן דעם ברית זאל ווערן אפגעשניטן; ווייל דאס ברענגט די וועלט זאל חרוב ווערן.


דו בעסט מיר איך זאל דיר שרייבן חיזוק דו זאלסט נישט אנרירן וכו'; דו קענסט זיך נישט פארשטעלן ווי גוט עס איז דעם מענטש וואס טוט דעם ווילן פונעם אייבערשטן, און פארקערט, ווי שטארק מען ליידט אויב מען פאלגט נישט וואס דער אייבערשטער זאגט. אויב דו וועסט זיך היטן און נישט לייגן די הענט אויפ'ן אות ברית קודש וועסטו זיין אייביג פרייליך, דו וועסט נישט האבן קיין קשיות אויפ'ן אייבערשטן, דו וועסט האבן פרנסה, דו וועסט האבן דיין שידוך אין צייט און האבן שלום בית, אבער אויב חס ושלום מען היט נישט דעם אות ברית קודש איז מען שטענדיג טרויעריג, מען האט קשיות און ספיקות אין די אמונה, מען פארלירט די געלט, מען פארלירט די שידוך און אפילו מען האט יא חתונה קומט מען זיך נישט אויס מיט די ווייב.


זיי קלוג, ווען דו האסט איבעריגע צייט זאלסטו זאגן פרקים משניות און קאפיטלעך תהילים.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#39 - שטארק זיך אנצוהויבן נאכאמאל און נאכאמאל צו זיין ערליך
קדושה, בחור, התחזקות, סמארטפאון, התחדשות, תפלות אויף אידיש

בעזרת ה' יתברך


יום ה' פרשת במדבר, כ"ז אייר, שנת תש"פ לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר, תלמיד ישיבת תפארת התורה.


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


דו ביסט א טייערער בחור און א וואוילער בחור; לאז זיך נישט צעברעכן פונעם יצר הרע וואס רעדט דיר איין אז דו ביסט א פארפאלענער און דו וועסט שוין נישט זיין קיין ערליכער איד. דאס אליינס אז דו האלסט אין איין אוועק ווארפן דיין סמארטפאון איין מאל און נאכאמאל דאס ווייזט אז דו ווילסט זיין גוט.


קוק נישט אויף דעם וואס דו קויפסט זיך יעדע שטיק צייט נאכאמאל א נייע סמארטפאון צו קוקן עבירות, קוק אויף דאס וואס דו ווארפסט עס אוועק יעדע מאל נאכאמאל און נאכאמאל, דאס ווייזט אז דו ווילסט זיין גוט און אז דו ביסט גוט; דאס וואס דו קויפסט עס נאכאמאל און נאכאמאל און דו קוקסט עבירות, גילוי עריות רחמנא לצלן און דו פאלסט אראפ אין די עבירה פון פגם הברית הוצאת זרע לבטלה - דאס איז נישט דו, דאס איז דער יצר הרע וואס שלעפט דיר צוריק אין נעץ; ער וויל דיך נישט פארלירן, ער מיינט אז ער גייט דיר געוואונען, ער ווייסט נישט אז דו האסט שוין טועם געווען דעם רבי'ן און דו ווייסט שוין דעם סוד אז עס איז נישט דא קיין יאוש אויף די וועלט.


דעריבער טייערער ..., שטארק זיך און זיי נישט צעפאלן ביי דיר; זיי פרייליך, שמועס זיך אויס מיט'ן אייבערשטן, רעד צו אים, בעט אים ער זאל רחמנות האבן אויף דיר, בעט אים אז דו זאלסט נישט אוועק פאלן חס ושלום, דערצייל אים פונקטליך וויפיל סמארטפאונס דו האסט שוין געקויפט און וויפיל דו האסט שוין צעבראכן, זאג אים: "הייליגער באשעפער, האב רחמנות אויף מיר, איך ווייס נישט וואס צו טון, איך קען נישט אפלאזן דאס קוקן עבירות, איך בין אזוי צעבראכן פון דעם; יעדעס מאל קומט א פרישער יצר הרע, איך גיי שטילערהייט קויפן א סמארטפאון און איך באהאלט זיך מיט דעם, איך קוק ניאוף, איך קוק פאנאגראפיע רחמנא לצלן, און גלייך נאכדעם ווער איך אזוי צעבראכן און איך צעברעך דעם טעלעפאון, און ווען עס גייט אריבער א שטיק צייט טו איך דאס נאכאמאל, איך קויף זיך א טעלעפאון און איך קוק נאכאמאל און אזוי ווייטער, עס נעמט נישט קיין עק; טאטע זיסער, טאטע קרוין, העלף מיר! איך וויל זיין גוט, איך וויל זיין ערליך, עס גייט מיר אבער נישט, האב רחמנות אויף מיר!"


אז דו וועסט אזוי טון טאג נאך טאג וועסטו סוף כל סוף ארויס קריכן פון דעם.


 

#38 - ס'איז דא א וועג צו ווערן א געזונטע פרוי
קדושה, חיזוק פאר פרויען, רפואה, תפלות אויף אידיש

בעזרת ה' יתברך


יום ג' פרשת אחרי-קדושים, ד' אייר, שנת תש"פ לפרט קטן


 


לכבוד מרת ... תחי'.


איר אליינס ווייסט נישט ווי קראנק איר זענט - אז איר ווילט נישט לעבן מיט אייער מאן, איר ווילט נאר לעבן מיט חבר'טעס רחמנא לצלן. די צרה איז א דאפעלטע, ווייל איר טראכט אז איר האט נישט קיין פראבלעם, איינער האט אייך פארדרייט דעם קאפ אז דאס איז בכלל נישט קיין עבירה, ווען דער הייליגער באשעפער זאגט פאר אונז אידישע קינדער (ויקרא יח, ג): "כְּמַעֲשֵׂה אֶרֶץ מִצְרַיִם אֲשֶׁר יְשַׁבְתֶּם בָּהּ לֹא תַעֲשׂוּ" איר זאלט זיך נישט פירן אזוי ווי די מצריים האבן זיך געפירט, און חכמינו זכרונם לברכה זאגן (תורת כהנים יג, ז) אז דאס מיינט מען מעשה זנות.


די שאלה איז צי איר ווילט זיך בכלל אויסהיילן אדער איר ווילט בלייבן קראנק א גאנץ לעבן; אויב איר ווילט זיך היילן איז דא א וועג דאס צו היילן, איך האב שוין געזען אסאך פעלער פון אזעלכע מעשיות וואס מען איז געווען טויט קראנק אזוי ווי איר זענט און האבן זיך אויסגעהיילט נאר ווייל זיי האבן געוואלט, זיי האבן פארשטאנען אז זיי זענען אויף נישט א גוטע וועג, זיי זענען פשוט אריין געפאלן אין דעם אן וויסן, אבער אז איר ווילט בכלל נישט הערן אז דאס איז א גרויסע עבירה, איר האלט אייך פאר א חכמת, איר האט שלעכטע חבר'טעס וואס רעדן אנטקעגן די תורה און טייטשן אויס פסוקים לויט אייערע מניוולות - דעמאלט וועט איר זיך דארפן גט'ן.


עס קען זיין אז איר זענט נישט שולדיג, איר האט באקומען א פחד פון מענער צוליב אייער ברודער; אייער ברודער איז אייך נאכגעלאפן אלס מיידל, אייך און אלע אייערע געשוויסטער השם ישמרינו, ער האט ענק אלע באצווינגען רחמנא לצלן, דאס האט איבערגעלאזט א שרעק אין אייך פון מענער און ביז יעצט ווילט איר נישט וויסן פון קיין מאן, אבער אייער מאן איז זיכער נישט שולדיג, ער וויל לעבן אזוי ווי דער אייבערשטער האט באשאפן די וועלט, וועט מען זיך דעמאלט דארפן גט'ן; איך וועל נישט לאזן אייער טייערער מאן זיך אפליידן א גאנץ לעבן און בלייבן מיט אייך, נאר אויב איר זאגט אז איר ווילט ארויסגיין פון אייער מצב.


פון היינט זאלט איר יעדן טאג זאגן תהלים; זאגטס דעם יום תהילים יעדן טאג, דאס וועט זיין א תשובה פאר'ן זאגן אזא מיאוס'ע זאך אויף די הייליגע צדיקת רות. וואס חכמינו זכרונם לברכה זאגן (ברכות ז:) אז זי האט באקומען איר נאמען רות ווייל רות איז א לשון פון אנטרינקען, פון איר איז ארויסגעקומען דער צדיק דוד המלך וואס האט אנגעטריקען כביכול דעם אייבערשטן מיט שירות ותשבחות, ער האט געזינגען די הייליגע קאפיטלעך תהילים צום אייבערשטן; זאגטס דעם יום תהילים און ווען איר ענדיגט דעם יום זאלט איר זאגן די תפילה:


"הייליגער באשעפער העלף מיר, איך ווייס נישט וואס צו טון, איך בין קראנק אין קאפ, איך וויל נישט לעבן מיט א מאן; איך האב חתונה געהאט אן א ווילן, מיינע עלטערן האבן מיר חתונה געמאכט, אבער איך וויל נישט לעבן מיט א מאן, איך וויל נישט זיין חתונה געהאט, איך וויל לעבן מיט חבר'טעס אזוי ווי די מצרי'שע פרויען און די געמיינע פעלקער לעבן.


הייליגער באשעפער איך ווייס נישט וואס צו טון, איך בין אזוי פארדרייט פון שלעכטע חבר'טעס; דער יצר הרע רעדט מיר איין אז דאס איז בכלל נישט קיין פראבלעם, איך בעט דיר אייבערשטער הייל מיר אויס פון מיין קראנקהייט, העלף מיר איך זאל וועלן זיין געזונט, איך זאל וועלן לעבן א אידישע לעבן, א ריינע לעבן און א געזונטע לעבן אזוי ווי דו האסט באשאפן די וועלט.


וואס בין איך שולדיג אייבערשטער אז איך בין קראנק אין קאפ, אלע מיינע געפילן זענען אויסגעדרייט? מיין ברודער האט מיר געפייניגט אלס מיידל, פון דעמאלט איז מיר אריין א פחד צו מענער, און היינט בין איך אזוי פארדרייט אז איך וויל שוין אזוי בלייבן. איך בין חתונה געהאט אבער איך וויל נישט זיין חתונה געהאט, איך האב א מאן אבער איך וויל נישט קיין מאן; איך בעט דיר אייבערשטער, דו קענסט אלעס, דו מאכסט אלעס, דו געבסט שכל און פארשטאנד, העלף מיר איך זאל ווערן א געזונטע פרוי.


אייבערשטער ראטעווע מיר, קוק מיין צעבראכענעם הארץ, איך אליינס וויל נישט די סארט לעבן; העלף מיר, איך וויל זיין גוט, איך וויל זיין ערליך, איך וויל זיין א געזונטע מאמע, א געזונטע פרוי; איך ווייס נישט וואס צו טון.


אייבערשטער הער צו מיין געבעט און מיין געוויין; העלף מיר בזכות אלע צדיקים וואס האבן זיך מוסר נפש געווען פאר דיינעט וועגן, בפרט דער הייליגער רבי - רבינו נחמן בן פיגא זכותו יגן עלינו און רבינו אליעזר שלמה בן מלכה זכותו יגן עלינו, אמן".


אויך זאלט איר זאגן קאפיטל כט פון תהילים; דער רבי זאגט (ספר המידות, אות קליפה, סימן י): "הַשִּׁבְעָה קוֹלוֹת שֶׁאָמַר דָּוִד עַל הַמַּיִם, בְּדִבּוּרָן מַכְנִיעִין הָרוּחַ רָעָה", אז מען זאגט קאפיטל כט נעמט מען אוועק דעם רוח רעה וואס כאפט זיך אריין אינעם מענטש; וועט דאס זיכער ארויס נעמען דעם רוח רעה, דער רוח הטומאה פון אייך, איר וועט ווערן אויסגעלייזט פון די קליפות און שדים וואס האבן אייך געפאנגען:


"מִזְמוֹר לְדָוִד הָבוּ לַה' בְּנֵי אֵלִים הָבוּ לַה' כָּבוֹד וָעֹז, הָבוּ לַה' כְּבוֹד שְׁמוֹ הִשְׁתַּחֲווּ לַה' בְּהַדְרַת קֹדֶשׁ. קוֹל ה' עַל הַמָּיִם אֵל הַכָּבוֹד הִרְעִים ה' עַל מַיִם רַבִּים. קוֹל ה' בַּכֹּחַ קוֹל ה' בֶּהָדָר. קוֹל ה' שֹׁבֵר אֲרָזִים וַיְשַׁבֵּר ה' אֶת אַרְזֵי הַלְּבָנוֹן. וַיַּרְקִידֵם כְּמוֹ עֵגֶל לְבָנוֹן וְשִׂרְיֹן כְּמוֹ בֶן רְאֵמִים. קוֹל ה' חֹצֵב לַהֲבוֹת אֵשׁ. קוֹל ה' יָחִיל מִדְבָּר יָחִיל ה' מִדְבַּר קָדֵשׁ, קוֹל ה' יְחוֹלֵל אַיָּלוֹת וַיֶּחֱשֹׂף יְעָרוֹת וּבְהֵיכָלוֹ כֻּלּוֹ אֹמֵר כָּבוֹד, ה' לַמַּבּוּל יָשָׁב וַיֵּשֶׁב ה' מֶלֶךְ לְעוֹלָם, ה' עֹז לְעַמּוֹ יִתֵּן ה' יְבָרֵךְ אֶת עַמּוֹ בַשָּׁלוֹם".


אז איר וועט פאלגן וואס שטייט אין דעם בריוו, איר וועט ליינען דעם בריוו יעדן טאג, אפילו אפאר מאל א טאג - און זאגן די תפילה וועט איר מיט'ן אייבערשטנ'ס הילף צוריק ווערן א געזונטע פרוי און א געטרייע ווייב צו אייער מאן, איר וועט לעבן א שיינע לעבן.

#37 - חס ושלום צו רעדן צו קינדער זאכן וואס זיי דארפן נישט וויסן
קדושה, חינוך הילדים

בעזרת ה' יתברך


יום א' פרשת אחרי-קדושים, ב' אייר, שנת תש"פ לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר.


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


חס ושלום צו רעדן צו קינדער זאכן וואס זיי דארפן נישט וויסן, מיט דעם וועסטו זיי נאר חרוב מאכן.


דו רעד צו זיי נאר זאכן וואס האט מיט זיי; זיי דארפן וויסן אז עס איז א גרויסע עבירה צו לייגן די הענט אויפ'ן אות ברית קודש, אן קיין הסברים און אן קיין טעמים. ווען מען זעט ביי קינדער אז זיי געבן נישט אכטונג, זאגט מען זיי נאכאמאל און נאכאמאל ביז דער אייבערשטער העלפט אז זיי הייבן אן לעבן מיט יראת שמים.


אז מען וויל פועל'ן ביי קינדער זיי זאלן זיין ערליך, קען מען נישט יוצא זיין מיט איין מאל רעדן; מען דארף כסדר רעדן מיט זיי דיבורים פון יראת שמים.


איך האף אז דער בריוו וועט אנקומען צו דיר נאך פאר דו וועסט זיי חרוב מאכן.

#36 - פרשת פרה רייניגט מען זיך אויף יום טוב פסח
תפילה והתבודדות, קדושה, תשובה, לימוד התורה, פסח

בעזרת ה' יתברך


ערב שבת קודש פרשת כי תשא-פרה, י"ז אדר, שנת תש"פ לפרט קטן


 


לכבוד די חשוב'ע חבורה תלמידי היכל הקודש ברסלב בירושלים עיר הקודש, ה' עליהם יחיו.


איך שרייב אייך אפאר ווערטער, דאס זאלט איר לערנען צוזאמען ביי שלוש סעודות.


איך וויל אייך זייער בעטן אז בשעת מען לערנט פאר זאל מען נישט שמועסן; עס דארף זיין שטיל, מען דארף זיצן מיט דרך ארץ, נאר אזוי קען מען מקבל זיין די גוטע עצות.


די וואך שבת איז זייער א גרויסער שבת, מען ליינט די פרשה פון טהרת ישראל, די פרשה פון פרה אדומה; מיט דעם איז מען מקיים (הושע יד, ג): 'וּנְשַׁלְּמָה פָרִים שְׂפָתֵינוּ', דאס איז די הכנה צו קענען מקבל זיין דעם הייליגן יום טוב פסח, אזוי ווי דער רבי זאגט (ליקוטי מוהר"ן, חלק ב', סימן עד): "אַחַר פּוּרִים קוֹרִין פָּרָשַׁת פָּרָה שֶׁהִיא הֲכָנָה לְפֶסַח, כִּי פָּרָשַׁת פָּרָה קוֹרִין כְּדֵי שֶׁיִּהְיוּ נִזְהָרִין לִטָּהֵר מִטֻּמְאַת מֵת, כְּדֵי שֶׁיִּהְיוּ טְהוֹרִין לַעֲשׂוֹת הַפֶּסַח", ווי אזוי איז מען זיך מטהר פון טמאת מת? דורך: 'וּנְשַׁלְּמָה פָרִים שְׂפָתֵינוּ', מיט'ן רעדן צום אייבערשטן, אזוי ווי דער פסוק זאגט (הושע, שם): "קְחוּ עִמָּכֶם דְּבָרִים וְשׁוּבוּ אֶל ה', אִמְרוּ אֵלָיו כָּל תִּשָּׂא עָוֹן וְקַח טוֹב, וּנְשַׁלְּמָה פָרִים שְׂפָתֵינוּ"; אז מען רעדט צום אייבערשטן, מען דערציילט אים אלעס וואס גייט אריבער, דורכדעם ווערט מען ריין פון אלעס אויף וואס מען דארף תשובה טון, און דער אייבערשטער איז מוחל אויף אלעס.


דער הייליגער רבי האט אונז געגעבן א מתנה וואס הייסט 'התבודדות'; א מענטש זאל גיין אין א פלאץ וואו קיינער איז נישט דארט און זיך אויסרעדן זיין הארץ צום אייבערשטן אויף זיין אייגענע שפראך, ער זאל דערציילן פאר'ן אייבערשטן אלעס וואס גייט אריבער אויף אים. ווען א מענטש זאגט פאר'ן אייבערשטן אז ער וויל זיין ערליך; ער וויינט צו אים: "רבונו של עולם, וואס זאל איך טון אז דער יצר הרע ווארפט מיר אראפ נאכאמאל און נאכאמאל? וויפיל מאל איך נעם זיך פאר צו זיין וואויל פאל איך נאכאמאל אראפ!" דורכדעם נעמט ער אראפ פון זיך אלע עונשים; דער אייבערשטער איז אים מוחל און נעמט אים צוריק.


בפרט א מענטש וואס דער יצר הרע האט אים געפאנגען אין זיין נעץ, ער זינדיגט אין די מיאוס'ע עבירה פון פגם הברית, זאל ער נעמען די עצה פון התבודדות און זאגן דעם אייבערשטן וואס ער וויל באמת טון, ער זאל זאגן: "רבונו של עולם, באמת וויל איך זיין ערליך, ריין און הייליג, אבער עס גייט מיר נישט, איך האלט אין איין אראפפאלן אין די עבירה פון פגם הברית - הוצאת זרע לבטלה רחמנא לצלן, עס איז מיר נמאס דאס לעבן"; ווען מען טוט דאס, מען קומט צום אייבערשטן און מען גיסט זיך אויס דאס הארץ, נעמט דער אייבערשטער אלע זיינע תפילות און ער איז זוכה דורכדעם אויסצומעקן אלע קליפות ומשחיתים וואס ער האט באשאפן דורך זיינע מעשים.


איך וויל אייך מחזק זיין איר זאלט לערנען יעדן טאג; יעדער זאל לערנען זיינע שיעורים כסדרן על פי סדר דרך הלימוד פון רבי'ן (שיחות הר"ן, סימן עו), אביסל חומש רש"י מיט'ן תרגום, אביסל משניות און אסאך בלעטער גמרא. גמרא פארברענט דעם יצר הרע; דער רבי זאגט (ליקוטי מוהר"ן, חלק א', סימן ריד): "תַּלְמוּד בְּגִימַטְרִיָּא אוֹתִיּוֹת שֶׁל שְׁמָהּ 'לִילִית', עַל כֵּן יֵשׁ כֹּחַ בְּלִמּוּד הַתַּלְמוּד לְהַכְנִיעַ אוֹתָהּ", 'תלמוד' באטרעפט די זעלבע ווי די נאמען פון די קליפה וואס מאכט א מענטש זינדיגן אין פגם הברית, ווען מען לערנט גמרא איז מען מכניע די קליפה; דערפאר האט דער סמ"ך מ"ם זייער מורא פון א דף גמרא, אלעס וועט ער לאזן דעם מענטש טון, אבי נישט עפענען א גמרא.


איך בין נאך נישט געווען ביי אייך אין שול אין ירושלים, אבער מיין הארץ איז מיט ענק; איך טראכט פון ענק און איך בעט פאר ענקער הצלחה.


מיט'ן אייבערשטנ'ס הילף, ווען איך וועל זיין אין ארץ ישראל וועל איך קומען צו אייך זיך מחזק זיין אינאיינעם.

#35 - לערן זיך ביי א מאן, נישט ביי א פרוי
צניעות, קדושה, שטעטל

בעזרת ה' יתברך


יום א' פרשת תרומה, כ"ח שבט, שנת תש"פ לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר.


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


זוך א מאן ביי וועם זיך צו לערנען, גיי נישט צו א פרוי; עס לוינט נישט די גאנצע ביזנעס צו פארשווארצט ווערן אויף די וועלט און אויף יענע וועלט. אפגערעדט פונעם איסור יחוד וואס דאס איז זייער א הארבע עבירה, לויט רוב פוסקים איז איסור יחוד גאר א דאורייתא. נאכדעם וועסטו פארשווארצט ווערן רחמנא לצלן בזה ובבא, ווייל חכמינו זכרונם לברכה זאגן (יומא כט:): "הִרְהוּרֵי עֲבֵירָה קָשִׁים מֵעֲבֵירָה", טראכטן פון עבירות איז נאך ערגער פון טון עבירות; מען הויבט אן רעדן איינער מיט'ן צווייטן פריינטליך ביז מען פאלט אראפ אין שאול תחתית רחמנא לצלן.


בוי אויף דיין בעיסמענט ווייל זוממער וועלן אסאך משפחות זיין אין שטעטל וועסטו דאס קענען פארדינגען, אויך וועסטו דאס קענען ארויסדינגען פאר שבתים און ימים טובים.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.


 

#34 - געב קארטלעך נאר פאר מיידלעך און פרויען
כיבוד אב ואם, חברים, צניעות, חיזוק פאר מיידלעך, קדושה, שידוכים, אמונה, הפצה

בעזרת ה' יתברך


יום ב' פרשת בא, ראש חודש שבט, שנת תש"פ לפרט קטן


 


... תחי', תלמידה בית פיגא.


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


מיט'ן אייבערשטנ'ס הילף וועל איך פרובירן צו ענטפערן אויף אלע פראגעס.


צום ערשט בעט איך דיר זייער זאלסט זיך שטארקן מיט אלע דיינע כוחות, חזר'ט דיך די אמונה ווייל אמונה מאכט שטארק; ווי מער מען האט אמונה אלץ מער שטערקער איז מען.


דער הייליגער רבי איז דאס מסביר מיט א שיינע משל (ליקוטי מוהר"ן, חלק א', סימן קנה) אזוי ווי ווען מען פלאנצט איין א ווייצל אין ערד, אויב מען פלאנצט עס אין א גוטע ערד דעמאלט וואקסט עס זייער שיין, עס ווערט נישט געשטערט פון קיין שום ווינט, דינערן און בליצן, "מֵחֲמַת שֶׁיֵּשׁ כֹּחַ הַצּוֹמֵחַ וְכֹחַ הַגּוֹדֵל, עַל כֵּן אֵינוֹ מַזִּיק לוֹ שׁוּם דָּבָר", ווייל עס האט א כח וואס מאכט איר וואקסן, קיין שום זאך קען דאס נישט אפשטעלן, אבער אז מען לייגט דאס ווייצל אין ערד וואס איז נישט גוט צו וואקסן, ווערט דאס קערענדל פארפוילט. "וֶאֱמוּנָה הִיא בְּחִינַת כֹּחַ הַגּוֹדֵל וְכֹחַ הַצּוֹמֵחַ", אזוי איז מיט אמונה, אמונה איז א זאך וואס געבט כח פאר'ן מענטש אנצוגיין אין לעבן, עס מאכט דעם מענטש זאל וועלן וואקסן. אזוי ווי עס שטייט (אסתר ב, ז): "וַיְהִי אוֹמֵן אֶת הֲדַסָּה", זאגן חכמינו זכרונם לברכה (מדרש תהלים כב, כג): מרדכי האט אויפגעצויגן אסתר המלכה; דער פסוק באציט זיך מיט דאס ווארט 'אמונה' פאר די ווארט 'אויפברענגען'.


נאך זאגן חז"ל (שבת לא.): "אֱמוּנָה זֶה סֵדֶר זְרָעִים", זאגט דער רבי, ווען א מענטש האט אמונה האט ער א כח פון וואקסן און ווערן גרעסער, "אֲזַי אֵין מַזִּיק לוֹ שׁוּם דָּבָר", קיין שום זאך קען אים נישט שטערן, "וְאֵינוֹ יָרֵא מִשּׁוּם אָדָם", ער האט נישט קיין שרעק פון קיין שום מענטש, "וְשׁוּם דָּבָר", און פון קיין שום זאך. "וּמִתְפַּלֵּל בַּחִיּוּת", אז מען האט אמונה דאווענט מען מיט א געשמאק, "כָּרָאוּי", אזוי ווי מען דארף דאווענען. "וְנוֹסֵעַ לְהַצַּדִּיק", מיט אמונה פארט מען צום צדיק, "כִּי אֵינוֹ מִתְיָרֵא וּמִתְפַּחֵד מִשּׁוּם עִנְיָן שֶׁבָּעוֹלָם", ווייל מען האט נישט מורא פון קיין שום זאך און קיין שום מענטש אויף די וועלט, "אֲבָל כְּשֶׁיֵּשׁ חִסָּרוֹן בָּאֱמוּנָה אֲזַי אֵין לוֹ כֹּחַ הַגּוֹדֵל וְכֹחַ הַצּוֹמֵחַ וַאֲזַי הוּא נִרְקָב מַמָּשׁ, כְּמוֹ הַחִטָּה הַנַּ"ל", אבער ווען מען האט נישט קיין אמונה דעמאלט האט מען נישט קיין כוח אנצוגיין, מען וואקסט נישט, מען ווערט פארפוילט ממש אזוי ווי א קערענדל וואס פוילט אין נישט גוטע ערד.


זאלסטו זיך חזר'ן אמונה, זינג זיך דעם ניגון: "מְמַלֵּא כָּל עַלְמִין, וְסוֹבֵב כָּל עַלְמִין, אֵין שׁוּם מְצִיאוּת בִּלְעָדָיו יִתְבָּרַך כְּלָל, וּבְכָל תְּנוּעָה וּתְּנוּעָה שָׁם אֲלוּפוֹ שֶׁל עוֹלָם, - דער אייבערשטער איז איבעראל און אלעס איז דער אייבערשטער, עס איז נישט דא קיין שום מציאות אויסער דעם אייבערשטן, אין יעדע איינציגסטע תנועה געפונט זיך דער אלופו של עולם"; דורכדעם וועסטו זיין שטארק און מצליח זיין אין לעבן.


בנוגע הפצה וכו', זיי ממשיך צו געבן קארטלעך פאר אלעמען; פארשטייט זיך נאר פאר מיידלעך און פרויען. אזוי ווי חכמינו זכרונם לברכה זאגן אונז (בראשית רבה פד, ד): "אַבְרָהָם הָיָה מְגַיֵּר אֶת הָאֲנָשִׁים וְשָׂרָה מְגַיֶּרֶת אֶת הַנָּשִׁים", אברהם אבינו האט מגייר געווען מענער און שרה אמינו האט מגייר געווען פרויען.


בנוגע בלייבן שבת אין שטוב וכו'; בלייב אין שטוב העלפן דיין מאמע, אין דעם זכות וועלן דיינע קינדער דיך מכבד זיין. טראכט אריין אביסל טיפער, ווילסטו דען נישט אז אין יארן ארום ווען דו וועסט האבן גרויסע קינדער אז זיי זאלן בלייבן מיט דיר אין שטוב דיר העלפן? איז דאך זיכער אז דו זאלסט זיין אין שטוב העלפן דיין מאמע, אפילו עס איז דיר שווער.


בנוגע רעדן מיט מרת ... תחי'; עס איז זייער גוט זאלסט זיך מחזק זיין מיט איר, א גוטע חבר איז פון די זאכן וואס חז"ל זאגן אז מען דארף דאס האבן אין לעבן צו קענען זיין א איד. די הייליגע חכמים זאגן (אבות ב, ט): "אֵיזוֹהִי דֶרֶךְ יְשָׁרָה שֶׁיִּדְבַּק בָּהּ הָאָדָם?" וואס איז די ריכטיגע וועג ווי אזוי א מענטש זאל זיך פירן, "רַבִּי יְהוֹשֻׁעַ אוֹמֵר, חָבֵר טוֹב", רבי יהושע זאגט ער זאל זיך נעמען א גוטער חבר; ווייל אז מען האט א גוטער חבר קען מען זיך מחזק זיין איינער דעם צווייטן, דו דארפסט נישט מורא האבן אז זי וועט דערציילן פאר אנדערע דיינע מיטמאכענישן, זי איז א וואוילע פרוי.


בנוגע גיין צו די פאליציי וכו'; איך האב דיר שוין פון לאנג געשריבן וואס צו טון, פון דעסטוועגן וועל איך נאכאמאל ענטפערן אז אנדערע זאלן אויך וויסן ווי אזוי זיך צי פירן אין אזא פאל השם ישמרינו. אויב מען ווערט באצוואונגען פון א מניוול רחמנא לצלן דארף מען גיין צו די פאליציי דאס דערציילן און יענעם איינשפארן אין תפיסה אן קיין רחמנות; אפילו אלע שרייען אז מען טאר נישט דארף מען דאס טון. אין אייער פאל, ווי איר שרייבט אז דאס איז נאר א חשש בעלמא וכו', יענער האט אייך בחסדי השם נישט געטשעפעט, ער האט זיך טאקע אויפגעפירט נישט שיין וכו' אבער בחמלת השם האט ער נישט אויסגעפירט זיינע שלעכטע מחשבות, זאלט איר אפלאזן די מעשה.


זאג פאר די פרוי וואס לויפט דיך נאך וכו' אז זי זאל זיך אפטשעפען פון דיר; זי האט מיר אויך געשריבן א גאנצע מגילה, סך הכל וויל זי אייך נוצן פאר איר אייגענע אינטערעסע, זי וויל אים איינשפארן וכו'; דאס האט נישט מיט אייך.


בנוגע וואס נאך דו קענסט טון צו צואיילן דיין שידוך; העלף דיין מאמע, האב רחמנות אויף איר; העלף איר מיט שמחה, העלף איר מיט חיות, וועסטו צוריק באקומען שכר אויף די וועלט און אויף יענע וועלט, אזוי ווי חז"ל זאגן (פאה א, א): "אֵלּוּ דְבָרִים שֶׁאָדָם אוֹכֵל פֵּרוֹתֵיהֶם בָּעוֹלָם הַזֶּה, וְהַקֶּרֶן קַיֶּמֶת לוֹ לָעוֹלָם הַבָּא; כִּבּוּד אָב וָאֵם", אויף כיבוד אב ואם באצאלט דער אייבערשטער שכר נישט נאר אויף יענע וועלט, נאר אויך אויף דער וועלט.


זיי ממשיך מיט'ן זאגן תהילים; יעדע קאפיטל תהילים וואס דו זאגסט געבט צו פאר דיין שידוך.


נאכאמאל בעט איך דיר, שטארק זיך מיט אמונה וועט דיר אלעס גיין גרינגער.

#33 - מיט תפלה וועסטו ארויסגיין פון די נישט געזונטע ליבשאפט
תפילה והתבודדות, צניעות, קדושה, חיזוק פאר פרויען, תפלות אויף אידיש

בעזרת ה' יתברך


יום ה' פרשת שמות, י"ט טבת, שנת תש"פ לפרט קטן


 


לכבוד מרת ... תחי'.


איך האב ערהאלטן אייער בריוו.


וויסן זאלט איר אז פון יעדע צרה און יעדע פלאנטער איז דא א וועג ארויסצוגיין, דער פראבלעם איז אז מען ווייסט נישט די וועג ארויס פון די צרה, מען זעט נישט די טיר ארויס; אויף דעם קומט דער הייליגער רבי, דער ברסלב'ער רבי זכותו יגן עלינו און אנטפלעקט אונז די טיר אז מיר זאלן קענען ארויסגיין פון אלע פראבלעמען.


דער הייליגער רבי זאגט אז די טיר ארויס צו גיין פון א צרה איז תפילה, בעטן דעם אייבערשטן אויף די אייגענע שפראך. מיר רעדן אידיש, דארפן מיר רעדן צום אייבערשטן אויף אידיש, אים בעטן ער זאל אונז העלפן מיט אלעס וואס מיר דארפן. נישט קיין חילוק וואו מען איז, פון איבעראל קען מען רעדן צום אייבערשטן, דער אייבערשטער הערט אויס יעדן איינעם אין יעדן מצב.


דעריבער אז איר האט די צרה, עס איז אריין אין אייך א נישט געזונטע ליבשאפט צו א חבר'טע, א נישט געזונטע חברותא, א קראנקע שייכות רחמנא לצלן; די חבר'טע נעמט איבער אייער מח-מחשבה, איר קענט נישט טראכטן פון עפעס אנדערש נאר פון די כלה, איר קענט גארנישט טון אן טראכטן פון איר, אייער מחשבה טראכט נאר איין זאך, פון די חבר'טע, דאס איז גורם אז איר קענט נישט אויפציען אייערע קינדער, איר קענט נישט זיין מיט אייער מאן וכו', איר קענט גארנישט טון נאר טראכטן פון איר השם ירחם; זאלט איר נעמען די עצה פונעם רבי'ן, איר זאלט אנהויבן בעטן דעם אייבערשטן אן א שיעור מאל יעדן טאג, ביז דער אייבערשטער וועט אייך העלפן איר וועט פטור ווערן פון די צרה.


איך שטעל זיך פאר אז איר ווייסט נישט צופיל איבער די זאך פון התבודדות ותפילה, איר ווייסט נישט ווי אזוי מען רעדט צום אייבערשטן. וועל איך אייך שרייבן א קליינע תפילה אייך צו העלפן און ווייזן ווי אזוי מען רעדט צום אייבערשטן, נאכדעם ווען איר וועט שוין זיין צוגעוואוינט מיט די תפילה וועט איר שוין אליינס קענען בעטן דעם אייבערשטן און זיך בעסער ארויסברענגען מיט אייערע געפילן, איר וועט קענען דערציילן פאר'ן אייבערשטן וואס איר שפירט און וואס איר טראכט ביז איר וועט פטור ווערן פון דעם:


"הייליגער באשעפער, יישר כח פאר מיין שיינע לעבן וואס איך האב, האסט מיר געגעבן ליכטיגע קינדער; געזונטע, זיסע און צוקער'דיגע קינדערלעך, איך דאנק דיר אייבערשטער פאר אלעס וואס דו טוסט מיט מיר.


הייליגער באשעפער העלף מיר, איך ווייס נישט וואס צו טון, עס איז מיר אריין א שלעכטע רוח, איך האב באקומען א שטארקע געפיל צו מיין חבר'טע ..., איך קען נישט אויפהערן טראכטן פון איר. אנשטאט איך זאל אנגיין מיט מיין אידישע לעבן, זיין א געטרייע מאמע פאר מיינע קינדער און א וואוילע ווייב פאר מיין טייערער מאן נרו יאיר, קען איך גארנישט טון, נאר זיין פארנומען מיט ....


אייבערשטער ראטעווע מיך, קוק מיין צעבראכענע הארץ, איך אליינס וויל נישט די סארט לעבן, איך וויל נישט באקומען שטארקייט און ליבשאפט פון איר, איך וויל באקומען מיין שטארקייט און ליבשאפט פון מיין טייערע וואוילער מאן, אבער וואס זאל איך טון? איך שפיר אז איך בין נישט בעל הבית אויף מיר, העלף מיר, איך וויל זיין גוט, איך וויל זיין ערליך, איך וויל זיין א געזונטע מאמע, א געזונטע פרוי, איך ווייס נישט וואס צו טון. זי האט זיך אריין געזעצט אין מיין מח און דארט האט זיך אלעס געענדיגט; פון איר נעם איך מיין שטארקייט און ליבשאפט, איך ווייס אז עס איז אן עקלדיגע זאך און עס איז נישט געזונט, אבער איך קען זיך נישט העלפן.


אייבערשטער הער צו מיין געבעט און מיין געוויין; העלף מיר בזכות אלע צדיקים וואס האבן זיך מוסר נפש געווען פאר דיינעט וועגן בפרט דער הייליגער רבי - רבינו נחמן בן פיגא זכותו יגן עלינו און רבינו אליעזר שלמה בן מלכה זכותו יגן עלינו, אמן".


זאגטס די תפילה נישט איינמאל א טאג און נישט צוויי מאל, נאר יעדעס מאל איר שפירט ווי איר קענט נישט ווייטער טראכטן, אייערע געפילן וואס איר האט צו איר נעמען איבער אייער מח, זאלט איר נאכאמאל זאגן: "אייבערשטער העלף מיר, אייבערשטער וואס טו איך דא ווייטער?" לייגטס אריין אייערע אייגענע תפילות, וועט איר ווערן צוריק געזונט און שטארק.


נאכדעם זאלט איר זאגן קאפיטל כט פון תהילים; דער רבי זאגט (ספר המידות, אות קליפה, סימן י): "הַשִּׁבְעָה קוֹלוֹת שֶׁאָמַר דָּוִד עַל הַמַּיִם, בְּדִבּוּרָן מַכְנִיעִין הָרוּחַ רָעָה", אז מען זאגט קאפיטל כט נעמט מען אוועק דעם רוח רעה וואס כאפט זיך אריין אינעם מענטש.


"מִזְמוֹר לְדָוִד הָבוּ לַה' בְּנֵי אֵלִים הָבוּ לַה' כָּבוֹד וָעֹז, הָבוּ לַה' כְּבוֹד שְׁמוֹ הִשְׁתַּחֲווּ לַה' בְּהַדְרַת קֹדֶשׁ. קוֹל ה' עַל הַמָּיִם אֵל הַכָּבוֹד הִרְעִים ה' עַל מַיִם רַבִּים. קוֹל ה' בַּכֹּחַ קוֹל ה' בֶּהָדָר. קוֹל ה' שֹׁבֵר אֲרָזִים וַיְשַׁבֵּר ה' אֶת אַרְזֵי הַלְּבָנוֹן. וַיַּרְקִידֵם כְּמוֹ עֵגֶל לְבָנוֹן וְשִׂרְיֹן כְּמוֹ בֶן רְאֵמִים. קוֹל ה' חֹצֵב לַהֲבוֹת אֵשׁ. קוֹל ה' יָחִיל מִדְבָּר יָחִיל ה' מִדְבַּר קָדֵשׁ, קוֹל ה' יְחוֹלֵל אַיָּלוֹת וַיֶּחֱשֹׂף יְעָרוֹת וּבְהֵיכָלוֹ כֻּלּוֹ אֹמֵר כָּבוֹד, ה' לַמַּבּוּל יָשָׁב וַיֵּשֶׁב ה' מֶלֶךְ לְעוֹלָם, ה' עֹז לְעַמּוֹ יִתֵּן ה' יְבָרֵךְ אֶת עַמּוֹ בַשָּׁלוֹם".


דער אייבערשטער זאל רחמנות האבן אויף אייך און אייך העלפן; איר וועט מיט'ן אייבערשטנ'ס הילף צוריק ווערן א געזונטע מאמע צו אייערע קינדער און א געטרייע ווייב צו אייער מאן, איר וועט לעבן מיט אים מיט ליבשאפט, און די כלה – אייער חבר'טע וועט קענען חתונה האבן מיט איר צוקונפטיגער חתן, איר וועט לעבן מיט אייער מאן און זי וועט לעבן מיט איר מאן אזוי ווי די תורה זאגט אונז.

#32 - עלטערן זאלן הרג'נען אן אייגן קינד בלויז צוליב לערנען ברסלב'ע ספרים?!
קדושה, בחור, צרות, משפחה, ישיבה

בעזרת ה' יתברך


ערב שבת קודש פרשת שמות, כ' טבת, שנת תש"פ לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר, תלמיד ישיבת תפארת התורה.


זייער גוט האסטו געטון אז דו ביסט מיט געגאנגען מיט אים אין געריכט, להציל עשוק מיד עושקו; זאג דעם בחור אז ער זאל נישט גיין שלאפן ביי די גוים, ער קען חס ושלום פארלירן זיין נשמה. חכמינו זכרונם לברכה זאגן (עבודה זרה כב.; שלחן ערוך יורה דעה סימן קנג) אז מען טאר זיך נישט מייחד זיין מיט א נישט איד, ווייל זיי זענען חשוד אויף טון עבירות רחמנא לצלן, רחמנא לשיזבן. ענדערש זאל ער גיין שלאפן ביי זיין זיידע און אויב זיין זיידע וויל אים אויך נישט ארייננעמען צוליב די גרויסע עבירה אז ער איז א ברסלב'ער; זאל ער שלאפן אין א בית המדרש, ער זאל נישט מורא האבן פון קיינעם.


ווער קען גלייבן אזא זאך?! ווער קען זיך פארשטעלן אז היינט ווען קינדער פאלן אוועק פון דרך התורה, בחורים ווארפן אוועק זייער תפילין, מיידלעך פאלן אוועק פון אידישקייט - זאלן עלטערן זיין אזוי בלינד און הרג'נען זייער אייגן קינד צוליב די עבירה פון לערנען ברסלב'ע ספרים?! עלטערן זאלן לייגן זייער קינד צווישן היימלאזע טונקעלע גוים!


דאס איז דער גלות; אויף דעם דארפן מיר וויינען צום אייבערשטן ער זאל אונז שוין אויסלייזן פון דעם גלות, פון די שנאת חינם אז מען האט זיך פיינט איינער דעם צווייטן, מען קען זיך נישט דערליידן.


א גוט שבת.

#31 - אויף עבירות באקומט מען ביטערע עונשים
קדושה, בחור, ישיבה

בעזרת ה' יתברך


יום ה' פרשת וישב, כ"א כסליו, שנת תש"פ לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר.


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


וויי וויי צו ליינען וואס דו שרייבסט אינעם בריוו, געוואלד געוואלד אז דאס גייען אריבער בחורים, וויי פאר די וואס גייען צו פלעצער וואו מען מאכט א מאסאדזש וכו'; מען ווייסט נישט וואס פאר א עונש מען באקומט צוליב גיין טון עבירות.


די תורה זאגט אז אויב מען זינדיגט אין די עבירה פון פגם הברית באקומט מען א ביטערער עונש (בראשית מו, יב): "וַיָּמָת עֵר וְאוֹנָן בְּאֶרֶץ כְּנַעַן", דער אייבערשטער האט גע'הרג'עט עֵר וְאוֹנָן ווייל זיי האבן געזינדיגט אין פגם הברית - הוצאת זרע לבטלה רחמנא לצלן; אויב טוט מען נישט תשובה איז זייער ביטער ביים סוף. מען האט א שלעכטע סוף, א ביטערע סוף, מען ווערט אלט און שוואך, מען ווערט א גערעגטער מענטש און א שלעכטער מענטש, דאס איז דער סוף פון עבירות, רחמנא לצלן.


דו האסט צוויי ברירות, אדער אנטלויפן פון די חברים אין דיין ישיבה וואס דערציילן בייטאג וואס זיי האבן געטון ביינאכט, זיי דערציילן זייערע עבירות, אדער מאך א טיקעט און קום צוריק קיין אמעריקע; בלייב נישט קיין איין טאג מיט די חברים אין ארץ ישראל וואס פארן קיין וכו'. אז דו האסט נישט קיין אנדערע ברירה גיי נעם זיך אן ארבעט ווי איידער פארברענט ווערן מיט עבירות.


חכמינו זכרונם לברכה זאגן (נדה יג:): "כָּל הַמוֹצִיא שִׁכְבַת זֶרַע לְבַטָּלָה חַיָיב מִיתָה", ווער עס זינדיגט אין פגם הברית, ער איז מוציא זרע לבטלה רחמנא לצלן, איז חייב מיתה. "רַבִּי יִצְחָק וְרַבִּי אַמִּי אָמְרֵי, כְּאִילוּ שׁוֹפֵך דָמִים", רבי יצחק און רבי אמי זאגן, עס איז אזוי ווי איינער איז עובר אויף רציחה און שפיכת דמים. "רַב אַסִּי אָמַר, כְּאִילוּ עוֹבֵד עֲבוֹדַת כּוֹכָבִים", רב אסי זאגט, עס איז אזוי ווי ער דינט עבודה זרה רחמנא לצלן.


ברודער, אחי היקר, הער אויס וואס דער אייבערשטער זאגט (משלי א, טו): "בְּנִי, אַל תֵּלֵךְ בְּדֶרֶךְ אִתָּם", מיין קינד גיי נישט אויף זייער וועג, "מְנַע רַגְלְךָ מִנְּתִיבָתָם", גיי נישט אויף זייערע וועגן, (שם ה, ג-ה): "כִּי נֹפֶת תִּטֹּפְנָה שִׂפְתֵי זָרָה", די אלע וואס רעדן אן צי טון עבירות רעדן זייער זיסע רייד, "וְחָלָק מִשֶּׁמֶן חִכָּהּ", די ווערטער זענען געשמאקער ווי גוטע אויל, אבער "וְאַחֲרִיתָהּ מָרָה כַלַּעֲנָה", אבער איר סוף איז ביטער ווי ביטערע גראז, "חַדָּה כְּחֶרֶב פִּיּוֹת", עס ברענגט דער טויט, אזוי ווי א שארפער מעסער מיט צוויי שארפן, "רַגְלֶיהָ יֹרְדוֹת מָוֶת", אירע פיס פירן אראפ צום טויט, "שְׁאוֹל צְעָדֶיהָ יִתְמֹכוּ", צום גיהנום דערנענטערן זיי אירע טריט.


איך האף אז דו וועסט אננעמען די רייד וועסטו האבן א גוטע לעבן.

#30 - רעדן צו די קינדער אפענע דיבורים
סקול, קדושה, חינוך הילדים, חיזוק פאר פרויען

בעזרת ה' יתברך


יום ה' פרשת וישלח, י"ד כסליו, שנת תש"פ לפרט קטן


 


לכבוד אונזער חשוב'ע מנהלת תחי'.


איך האב נישט קיין ווערטער וואס צו זאגן, ווייל וויפיל מען וועט זאגן איז ווייניג געזאגט, אבער דאך דארף מען זאגן.


מיר דאנקען אייך פון טיפן הארצן אויף וואס איר טוט מיט אונזערע קינדער, איר בויט זיי אויף בגוף ובנפש זיי זאלן אויסוואקסן געזונט ברוחניות ובגשמיות, זיי זאלן ליב האבן די תורה, ליב האבן אידישקייט און ליב האבן דאס עכטע לעבן.


די קליינע קינדער אין סקול זענען מער רייף און דערוואקסן ווי חתונה געהאט'ע ווייבלעך; זיי ווייסן וואס דער לעבן איז, זיי וואקסן אויף געזונט.


א גרויסן יישר כח בשם אלע עלטערן איז איר רעדט צו די קינדער ווי נאנט מען מעג זיין מיט חבר'טעס, איר רעדט צו די קינדער אפענע דיבורים פון זיך אכטונג געבן נישט צו טון זאכן וואס וועט חרוב מאכן דאס געזונטע לעבן ווי אזוי דער אייבערשטער האט באשאפן די וועלט.


מנהלת תחי', האטס נישט מורא צו רעדן צו אונזערע קינדער זיך אכטונג צו געבן פון מניוולים; ליידער ליידער איז דער דור אזוי געפאלן אז אייגענע ברידער טשעפען די שוועסטערס רחמנא לצלן, עס איז נישט דא קיין ברירות, מען דארף רעדן צו אונזערע טעכטער, זיי אנגרייטן זיך צו היטן פון מניוולים.


איך וויל זייער שטארק איר זאלט רעדן פאר די פרויען שבת התוועדות – סיום הש"ס, מיר וועלן באשטימען א צייט ווען די מענער זענען אין שול ביים דאווענען, דעמאלט זאלט איר רעדן פאר די פרויען, זיי מחזק זיין אז זיי זאלן מחשיב זיין לימוד התורה, זיי זאלן האלטן חשוב און טייער ווען דער מאן לערנט, זיי זאלן מחזק זיין די מאן צו גיין לערנען וכו'.


דאס וואס איר טוט מיט די חתונה געהאט'ע תלמידות – איז עולה על הכל, ווייל עס נעמט אביסל צייט ווילאנג א פארפאלק איז זיך מסדר און הייבן אן לעבן, דארף מען זיי מחזק זיין.


נאכאמאל, יישר כח בשם אלע עלטערן און די גאנצע קהילה.

#29 - וויפיל מאל דו פאלסט נאר, הויב זיך צוריק אויף
קדושה, בחור, שידוכים, תפלות אויף אידיש

בעזרת ה' יתברך


יום ג' פרשת ויצא, ה' כסליו, שנת תש"פ לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערער ליבער ... נרו יאיר.


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


קודם כל בעט איך דיר זאלסט נישט זיין ברוגז אויף מיר אז עס נעמט אזוי לאנג ביז איך שרייב דיר צוריק אויף דיין בריוו, זיי מיר דן לכף זכות, איך בין זייער פארנומען, איך קום פשוט נישט אן צו ענטפערן אויף אלע בריוון.


איך בעט דיר טייערער ..., שטארק זיך מיט אלע דיינע כחות נישט צו ווערן צעפאלן, אפילו דער יצר הרע האלט דיר אין איין אראפ ווארפן, ער ווארפט דיר אראפ אין פגם הברית, אין הוצאת זרע לבטלה רחמנא לצלן – איין מאל און נאכאמאל און אן א שיעור מאל, דאך זאלסטו צוריק קומען צום אייבערשטן און אים בעטן ער זאל רחמנות האבן אויף דיר, וועט דער אייבערשטער רחמנות האבן אויף דיר און דיר מקרב זיין צו אים.


מוהרא"ש שרייבט (ארך אפים פרק ד', סבלנות לבחור): עס איז דא א מלאך הקדוש "עזריאל" וואס ער איז געשטעלט אין הימל ארויפצוטראגן די תפילות פון בחורים און מיידלעך וואס וויינען און שרייען און בעטן דעם אייבערשטן זיי זאלן זוכה זיין חתונה צו האבן און אזוי ארום ניצול ווערן פון עבירות. עס איז דא אין דעם גרויסע סודות וואס מען קען נישט אנטפלעקן, ווער דער מלאך איז און וואס זיין זאך איז (קוק עס נאך).


בעט איך דיר טייערער ליבער ..., זיי זיך נישט מייאש, הייב אן פונדאסניי, הייב אן נאכאמאל זיין אן ערליכער איד, און אפילו דו וועסט דארפן אנהייבן טויזנט מאל זאלסטו מאכן טויזנט התחלות, דער רבי האט דערציילט אז אין זיינע יונגע יארן האט ער געמאכט טויזנט התחלות אין איין טאג.


איך שרייב דיר דא א קליינע תפילה וואס דו זאלסט זיך יעדן טאג מתבודד זיין מיט דעם:


"רבונו של עולם האב רחמנות אויף מיר, ראטעווע מיר פונעם יצר הרע וואס לאזט מיר נישט אפ, ער ווארפט מיר כסדר אראפ אין די עבירה פון פגם הברית – הוצאת זרע לבטלה רחמנא לצלן, וויפיל איך פרוביר צו זיין גוט ווער איך נאר מער און מער דערווייטער פון דיר. טאטע זיסער, איך בין אזוי צעבראכן, איך בין אזוי ווייט פארקראכן פון דיר, העלף מיר איך זאל אפלאזן מיינע שלעכטע מעשים.


הייליגער באשעפער, איך האב א שטיקל לימוד זכות אויף מיר, נישט חס ושלום א תירוץ אויף וואס איך טו, נאר א שטיקל לימוד זכות. עס איז מיר זייער שווער צו זיין ערליך און ריין ווילאנג איך בין אליין. איך וויל חתונה האבן, איך וויל א ווייב וואס זאל מיר אפהיטן פון שלעכטס, עס איז מיר זייער שווער צו זיין אזוי לאנג אליינס, נישט אז דאס איז א תירוץ אויף מיינע מעשים. איך ווייס אז איך בין שולדיג, איך זאג דיר צו טאטע זיסער אז איך גיי מער נישט טון קיין שלעכטס, איך בעט דיר העלף מיר".


אזוי און נאך מער זאלסטו טענה'ן מיט'ן אייבערשטן, וועט קומען דער הייליגער מלאך און ארויף נעמען דיינע תפילות, און דו וועסט זוכה זיין צו טרעפן דיין שידוך בקרוב.


דיין ראש ישיבה.

#28 - אנטלויפן פון שלעכטע מענטשן
חיזוק פאר מיידלעך, קדושה

בעזרת ה' יתברך


יום ה' פרשת לך לך, ט' חשון, שנת תש"פ לפרט קטן


 


לכבוד ... תחי', תלמידה בית פיגא ברסלב.


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


דו פרעגסט מיר וואס דו זאלסט טון אויב די מעשה פאסירט נאכאמאל, היות דיינע עלטערן פארן אוועק כמעט יעדע וואך אין האטעלס וכו'.


א מיידל טאר נישט שפילן, רעדן און לאכן מיט בחורים און אינגלעך; אז דער בחור איז געקומען צו דיר און ארויסגעכאפט פון דיין האנט וכו' וואלסטו געדארפט אוועק גיין פון אים, נישט אים נאכלויפן עס צוריק נעמען. ווייל דאס איז דער וועג פון שלעכטע מענטשן, זיי זוכן א וועג ווי אזוי זיי קענען אנהייבן שמועסן, לאכן און רעדן וכו', וכו' השם ישמרינו. די עצה איז נישט אנצוהייבן האבן מיט זיי גארנישט, אזוי ווי דער הייליגער רבי לערנט אונז אין ספר המידות (אות ניאוף, סימן י): "לֹא תִּכָּנֵס עִם פִּתּוּיֶיךָ בְּטוֹעֵן וְנִטְעָן", מען זאל נישט אנהייבן קיין שום שייכות מיט א שלעכטער מענטש, אפילו סתם רעדן אדער טענה'נען; ווייל דאס איז דער וועג ווי אזוי זיי כאפן אריין מענטשן אין זייער זאק. אזוי ווי מיר געפונען ביים שלאנג ווען ער האט געוואלט צורעדן אדם הראשון און חוה זיי זאלן עסן פונעם עץ הדעת, ווי אזוי האט ער אנגעהויבן? ער איז צוגעגאנגען צו חוה סתם שמועסן, ער האט איר געפרעגט: "דער אייבערשטער לאזט עסן פון די פיינע ביימער?" זאגט רש"י (בראשית ג, א, דבור המתחיל: אף כי אמר וגו'): "ער האט דאך געזען ווי זיי עסן פון די פרוכט פון די ביימער, פארוואס האט ער זיי געפרעגט די שאלה? נאר ער האט געזוכט א וועג ווי אזוי ער קען אנהייבן רעדן מיט זיי", ביז ער האט זיי איבערגערעדט צו טון די עבירה, און אדם און חוה זענען אראפגעפאלן אין דעם.


דו ביסט שוין א גרויס מיידל און דאס בעסטע פלאץ פאר דיר איז צו בלייבן אין שטוב, ווייל ווען מען פארט אין האטעל דארף מען האבן עקסטערע שמירה, אזוי דער רבי זאגט (ספר המידות אות דרך, חלק ב', סימן ו): "הַדְּרָכִים מְבִיאִים אֶת הָאָדָם וכו'", צו נישט גוטע זאכן; אויב דו האסט נישט קיין ברירה, דיינע עלטערן פארן כסדר אוועק זאלסטו געדענקען נישט צו האבן קיין שום שייכות מיט בחורים אדער גרויסע אינגלעך, אנטלויף פון זיי אזוי ווי מען אנטלויפט פון א פייער.


נעם זיך מיט א ספר תהילים, אשר בנחל און עצתו אמונה - דאס זאלן זיין דיינע ספרים, דיין פארמעגן.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#27 - ווי קען מען זיך אננעמען פאר איינעם וואס האט מטמא געווען א אידישע טאכטער?!
חיזוק פאר מיידלעך, קדושה, חיזוק פאר פרויען

בעזרת ה' יתברך


יום ד' פרשת שופטים, ד' אלול, שנת תשע"ט לפרט קטן


 


מרת ... תחי'.


איך האב ערהאלטן אייער בריוו.


עס איז נישט צו פארשטיין, ווי קען מען זיך אננעמען פאר אזא איינעם וואס האט מטמא געווען א אידישע טאכטער?! עס איז א פלא פארוואס אלע האבן אויפגעהערט צו רעדן מיט אייך ווייל איר האט דערציילט פאר די פאליציי וואס יענער האט געטון מיט אייך אין די יונגע יארן און מען האט אים געלייגט אין תפיסה.


איר פון אייער זייט זאלט מכבד זיין טאטע מאמע; אז זיי ווילן נישט רעדן מיט אייך וכו' איז דאס נישט אייער פראבלעם, אבער איר פון אייער זייט זאלט ווייטער רעדן מיט זיי אויב זיי ווילן רעדן מיט אייך.


איר האט נישט גוט געטון מיט'ן זאגן פאר די קינדער אז מען רעדט מער נישט מיט זיידי און באבי, ווייל דאס איז א הירוס אין חינוך; איר געבט זיי א חינוך אז זיי זאלן דאס טון מיט אייך ווען זיי וועלן עלטער ווערן. זיי וועלן אויך אנזאגן זייערע קינדער אפצוהאקן מיט זיידי באבי - מיט אייך; זעטס ווי פריער צוריק צו דרייען מיט חכמה אז די קינדער זאלן נישט ווערן צומישט. מען טאר נישט זאגן פאר קינדער אז מען האקט אפ מיט עלטערן - זאל זיין וואס זאל זיין, אויב די עלטערן ווילן נישט רעדן מיט אייך איז דא גענוג וועגן ווי אזוי זיך ארויסצודרייען פון אהין גיין אן דעם וואס די קינדער זאלן כאפן וואס עס גייט פאר.


שטארק זיך מיט די עצות פון רבי'ן, בפרט מיט די עצה פון אנהייבן פונדאסניי. דער הייליגער רבי האט אונז געגעבן אזעלכע ליכטיגע עצות וואס ווער עס טוט זיי קריכט ארויס פון אלע פראבלעמען. די ערשטע עצה איז שכחה; דער רבי זאגט (שיחות הר"ן, סימן כו): "אֵצֶל הָעוֹלָם הַשִּׁכְחָה הִיא חִסָּרוֹן גָּדוֹל בְּעֵינֵיהֶם", ביי די וועלט איז שכחה א חסרון, "אֲבָל בְּעֵינַי יֵשׁ בְּהַשִּׁכְחָה מַעֲלָה גְּדוֹלָה, כִּי אִם לֹא הָיְתָה שִׁכְחָה, לֹא הָיָה אֶפְשָׁר לַעֲשׂוֹת שׁוּם דָּבָר בַּעֲבוֹדַת ה'", אבער איך זאג אז שכחה איז א מורא'דיגע מעלה, ווייל ווען א מענטש וואלט געדענקט יעדע זאך וואס ער האט געטון וואלט ער נישט געקענט אנגיין ווייטער מיט זיין לעבן, נאכדעם וואס עס וואלט אים געשטערט אלעס וואס ער האט געטון.


בעטס דעם אייבערשטן עס זאל ארויס גיין פון אייך וואס איר זענט אריבער אין די יוגנט; געוואוינט אייך צו זיך אויס צו רעדן צום אייבערשטן; פארציילט אים אלעס וואס איר זענט אריבער. דאס וועט מאכן עס זאל ארויס גיין פון אייך. אזוי ווי דער הייליגער רבי זאגט (ליקוטי מוהר"ן, חלק א', סימן ד) אז ווען א מענטש זינדיגט ווערן די עבירות אריין געקריצט אין זיינע ביינער, אזוי ווי עס שטייט (יחזקאל לב, כז): "וַתְּהִי עֲוֹנֹתָם עַל עַצְמוֹתָם" און דאס הרג'ט דעם מענטש, אזוי ווי עס שטייט (תהילים לד, כב): "תְּמוֹתֵת רָשָׁע רָעָה", די עבירות פונעם מענטש טוען אים הרג'נען; אבער ווען א מענטש איז זיך מתוודה פאר'ן אייבערשטן, ער פארציילט פאר'ן אייבערשטן יעדע זאך וואס ער האט געטון און בעט דעם אייבערשטן ער זאל רחמנות האבן אויף אים, דאן גייען ארויס אלע עבירות פון זיינע ביינער. דעריבער, אז איר וועט דערציילן פאר'ן אייבערשטן אלע אייערע אלטע מעשים וועט דאס צושטייטליך ארויסגיין פון אייך ביז איר וועט עס אינגאנצן פארגעסן, וואס דאס איז א סימן אז דער אייבערשטער איז אייך מוחל אויף אלעמען, ווייל איר זענט נישט שולדיג, מען האט אייך דאך באצוואונגען וכו'.


א כתיבה וחתימה טובה, א גוט געבענטשט יאר.

#26 - לייגט אריין יראת שמים אין אייערע קינדער
קינדער, קדושה, חינוך הילדים, חיזוק פאר פרויען

בעזרת ה' יתברך


יום ד' פרשת ראה, כ"ז מנחם-אב, שנת תשע"ט לפרט קטן


 


מרת ... תחי'.


איך האב ערהאלטן אייער בריוו.


אויב דאס אלעס וואס איר שרייבט איז אמת; ער איז א מניוול, א קראנקער מענטש ה' ירחם. אייער קינד דערציילט אז ער איז אים מטמא רחמנא לצלן - זאלט איר נישט שיקן מער די קינדער צו אים, און זיכער נישט אויף ראש השנה.


איר דארפט אויסארבעטן אז די קינדער זאלן זען זייער טאטע און רעדן מיט אים נאר ווען נאך איינער געפונט זיך דארט.


לייגט אריין יראת שמים אין אייערע קינדער, זיי זאלן זיך דערווייטערן פון הונט; נישט צורירן צי הונט, ווייל דאס ברענגט א שטארקע טומאה אויפ'ן מענטש, אזוי ווי דער רבי זאגט (ספר המידות, אות המתקת דין, סימן צב): "מִי שֶׁמְּגַדֵּל כֶּלֶב מְעוֹרֵר דִּין", ווער עס ציט אויף ביי זיך א הונט ברענגט אויף זיך דינים.


דער אייבערשטער זאל שוין רחמנות האבן אויף אונז, מיר זאלן ארויס גיין פון דעם ביטערן גלות.

#25 - עס איז נישט דא נאך אזא צער ווי די צער פון א בחור
קדושה, בחור, שידוכים, תפלות אויף אידיש

בעזרת ה' יתברך


יום ב' פרשת דברים, ד' מנחם-אב, שנת תשע"ט לפרט קטן


 


לכבוד הבחור ... נרו יאיר, תלמיד ישיבת תפארת התורה.


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


איך בעט דיר זייער, דראפע דיר און דערהאלט זיך מיט אלע דיינע כוחות. ווער נישט צעבראכן ווען דו זעסט ווי עס גייט אריבער א יאר נאך א יאר און דו טרעפסט נישט דיין שידוך; דו האסט שוין געמיינט פון לאנג צוריק אז דו וועסט שוין זיין חתונה געהאט וכו'.


קיינער פארשטייט נישט די צער וואס א בחור גייט אריבער, "עס איז נישט דא נאך אזא צער ווי די צער פון א בחור"; ווייל מען האלט אין איין אראפ פאלן אין פגם הברית אין הוצאת זרע לבטלה רחמנא לצלן וואס דאס מאכט נאכדעם זייער בעצבות און מרה שחורה'דיג, און וויפיל מען וויל ארויס קריכן פון דעם האלט מען אין איין צוריק פאלן.


איך בעט דיר זייער, נעם אריין אין דיר די אמונה. וויסן זאלסטו אז דער אייבערשטער האט דיר אנגעגרייט א שידוך נאך פון פאר דו ביסט געבוירן געווארן, און דו וועסט געהאלפן ווערן בקרוב ממש; דו זאלסט ווייטער טון אלע סגולות וואס די הייליגע צדיקים האבן אונז געגעבן, בפרט די סגולות וואס דער רבי זאגט - זאלסטו מקיים זיין בתמימות ופשיטות.


זע צו זאגן יעדן טאג די "קָרְבָּנוֹת הַנְּשִׂיאִים"; דער רבי זאגט (ספר המידות, אות חיתון, סימן ו): "מִי שֶׁקָּשֶׁה לוֹ לִמְצֹא זִוּוּגוֹ, יַרְגִּיל אֶת עַצְמוֹ לִקְרוֹת בְּקָרְבְּנוֹת הַנְּשִׂיאִים", וועם עס גייט שווער צו טרעפן א שידוך, זאל ער זאגן אסאך די 'קָרְבָּנוֹת הַנְּשִׂיאִים'; (די קריאה וואס מען ליינט חנוכה, פון (במדבר ז, א): "וַיְהִי בְּיוֹם כַּלּוֹת משֶׁה לְהָקִים אֶת הַמִּשְׁכָּן", ביזן סוף. דאס איז געדרוקט אין יעדע סידור ביי קריאת התורה - קריאה לחנוכה). נאכדעם ווען מען ענדיגט זאגן די 'קָרְבָּנוֹת הַנְּשִׂיאִים', בעט מען דעם אייבערשטן - יעדער איינער אויף זיין שפראך:


"רבונו של עולם! העלף מיר איך זאל זוכה זיין צו טרעפן מיין זיווג בזכות וואס איך האב געפאלגט וואס דער הייליגער רבי זאגט, אז מען זאל זאגן 'קָרְבָּנוֹת הַנְּשִׂיאִים'; העלף מיר באשעפער איך זאל שוין זוכה זיין צו טרעפן מיין זיווג. עס איז מיר אזוי שווער צו זיין א פלג גוף, עס איז מיר זייער שווער צו זיין ערליך איך האלט אין איין אראפפאלן אין די עבירה פון פגם הברית הוצאת זרע לבטלה, דאס מאכט מיר אזוי צובראכן און צושאסן איך וויל אזוי שטארק זיין פרייליך און עס גייט מירנישט עס מיעט זיך צו עצבות ווען איך בין אליינס; אייבערשטער, איך וויל חתונה האבן וכו' וכו'".


שטארק זיך טייערער ... נרו יאיר; דו מאכסט א קידוש השם מיט דיין התנהגות, דיינע מידות און דיין התנהגות איז אויסנאם. איך בעט דיר זיי נישט צעבראכן, נאך אביסל וועט קומען דיין ישועה.


דאנק דעם אייבערשטן אז דו ווייסט פון רבי'ן און פון זיינע תלמידים וואס זענען אונז מחזק, מעודד ומשמח. בפרט אז מיר ווייסן פון מוהרא"ש וואס האט זיך זיין גאנץ לעבן מוסר נפש געווען פאר מיידלעך און בחורים, "מיין זאך איז בחורים" - פלעגט מוהרא"ש זאגן; "איך בין אראפ געקומען אויף די וועלט אויפצוהייבן בחורים און זיי ווייזן א וועג ווי אזוי זיך צו דערהאלטן". מוהרא"ש פלעגט זאגן פאר בחורים זיי זאלן טענה'ען יעדן טאג צום אייבערשטן: "רבונו של עולם! איך וויל נישט זינדיגן אין פגם הברית - הוצאת זרע לבטלה; רבונו של עולם! איך וויל זיין אפגעהיטן פון עבירות; וואס זאל איך טון אז איך פאל אראפ נאכאמאל און נאכאמאל, איך וויל נישט רעדן קיין ניבול פה, איך ווייס אז עס איז נישט גוט צו רעדן די רייד, העלף מיר אייבערשטער איך זאל זיך היטן פון רעדן ניבול פה".


שרייב מיר נאך בריוו וועסטו מיר מחי' זיין.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט מצליח זיין אין אלע דיינע וועגן.

#24 - א מנוול דארף מען לייגן אין תפיסה
קדושה, חינוך הילדים

בעזרת ה' יתברך


יום ד' פרשת חקת, ז' תמוז, שנת תשע"ט לפרט קטן


 


מרת ... תחי'.


איך האב ערהאלטן אייער בריוו.


איך פארשטיי נישט וואס אייער שאלה איז בכלל; אודאי האט איר געדארפט רופן די פאליציי און איבער געבן דעם מניוול אין זייערע הענט ער זאל אנקומען אין תפיסה, ווייל איינער וואס נעמט א קינד און טוט מיט'ן קינד מעשה נבלה השם ישמרינו, אזא איינער באקומט תפיסה, אזוי ווי דער דער רבי זאגט (ספר המידות, אות ניאוף, חלק ב', סימן א): "עַל יְדֵי נִאוּף נוֹפֵל לִתְפִיסָה".


א מענטש וואס נעמט קינדער און טוט מיט זיי עבירות, ער באצווינגט זיי וכו' השם ישמרינו, מיט אזא איינעם דארף מען גיין בחומר הדין אן קיין שום רחמנות. אזא איינער איז דער גרעסטער רוצח וואס איז נאר פארהאן, ווייל דאס לאזט איבער א שלעכטע פלעק אויף די קינדער פאר זייער גאנצע לעבן. אויף דעם איז נישט דא קיין שום רחמנות, פארקערט, אויף דעם זאגן חכמינו זכרונם לברכה (מדרש שמואל יח, ד): "כָּל שֶׁהוּא רַחֲמָן עַל אַכְזָרִים, לַסּוֹף נַעֲשֶׂה אַכְזָר עַל רַחְמָנִים", ווער עס האט רחמנות אויף אכזרים וועט צום סוף ווערן אן אכזר אויף וועם מען דארף רחמנות האבן; ווייל די קינדער וואס פאלן א קרבן פאר די מניוולים ווערן בעלי מומין אויף א גאנץ לעבן רחמנא לצלן.


דאס וואס איר שפירט א שולד געפיל, איר טראכט אז די מיידל איז געשעדיגט געווארן נפשיות'דיג פון דעם וואס מען איז געגאנגען צו די פאליציי; ענדערש זאלט איר טראכטן אז זי איז חרוב געווארן פון דעם מניוול וואס האט איר באצווינגען פאר לאנגע יארן און זי האט נישט גערעדט, יעצט ווען זי האט געבראכן די נייעס אז דער פעטער איז א מניוול און מען האט אים בחסדי השם איינגעשפארט אין תפיסה - דאס איז דער ישועה, אזוי וועט ער נישט שעדיגן נאך פון די משפחה.


דער אייבערשטער זאל רחמנות האבן אויף אונז מיר זאלן שוין אויסגעלייזט ווערן פון דעם ביטער'ן גלות.

#23 - ווארף אוועק די עבירות
קדושה

בעזרת ה' יתברך


יום ג' פרשת במדבר, ראש חודש סיון, שנת תשע"ט לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר, תלמיד ישיבת תפארת התורה.


איך האב ערהאלטן דיין נדבה פאר די ישיבה, יישר כח.


עס טוט מיר זייער וויי אז דו האסט שטילערהייט באהאלטענערהייט א וכו' אויף וואס דו קענסט קוקן מאוויס; דו ווערסט אריינגעשלעפט אין דעם גאנצע נעכט און דו פארברענסט זיך דיין ריינע הייליגע מח-מחשבה.


איך בעט דיר ליבער תלמיד, ווארף אוועק די עבירות. א שאד דו זאלסט זיך דארפן מוטשען דיין גאנצע לעבן; דו ביסט פול מיט חן, דו קענסט זוכה זיין צו טרעפן א גוטע שידוך. א שאד אז דו האסט גענומען פאר דיר דעם נישט גוט'ן וועג.


איך האף אז דו וועסט אננעמען מיינע ווערטער וואס קומען ארויס פון מיין צעבראכענעם הארץ – לטובה, דו וועסט תשובה טון און אנהייבן פונדאסניי, וועסטו האבן א גוט לעבן בזה ובבא.


פון דיין ראש ישיבה וואס האט דיר ליב.

#22 - נעם זיך פאר צו דאווענען מיט מנין
קדושה, בית המדרש, נסיונות, מנין

בעזרת ה' יתברך


יום א' פרשת במדבר, כ"ח אייר, שנת תשע"ט לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר.


איך האב ערהאלטן דיין נדבה פאר די ישיבה, יישר כח.


איך בעט דיר זייער זאלסט זיך פארנעמען צו דאווענען מיט מנין, גיין דריי מאל א טאג אין שול דאווענען מיט מנין.


חכמינו זכרונם לברכה זאגן (ברכות טז.): "אָמַר רַבִּי חָמָּא בֵּרַבִּי חֲנִינָא: לָמָּה נִסְמְכוּ אֹהָלִים לַנְּחָלִים וכו'? לוֹמַר לָךְ: מַה נְּחָלִים מַעֲלִין אֶת הָאָדָם מִטֻּמְאָה לְטָהֳרָה, אַף אֹהָלִים מַעֲלִין אֶת הָאָדָם מִכַּף חוֹבָה לְכַף זְכוּת", פונקט אזוי ווי ווען א טמא'נער מענטש טובל'ט זיך אין טייך ווערט ער ריין, אזוי אויך ווען מען גייט אין שול דאווענען און לערנען – נעמט מען אראפ פון זיך אלע שלעכטס.


דעם פארגאנגענעם שבת בין איך געווען אין בלומינג גראוו, איז צוגעקומען דיין ברודער זיך באדאנקען פאר די דרשות און התחזקות; ער זאגט מיר אז דאס איז פאר אים ווי אטעמען. זעט מען ווי צוביסלעך גייט אריין דעם רבינ'ס דיבורים מער און מער אין די וועלט.


אז דו שטייסט אין געשעפט אינמיטן די ארבעט און דו שפירסט ווי דו ווערסט פארברענט, עס הייבט אן ברענען די תאוות – השם ישמרינו, זאלסטו דארט שרייען צום אייבערשטן פון צווישן די מענטשן, זאג ארויס: "אייבערשטער, ראטעווע מיר!" "איך ווער פארברענט!" דאס וועט דיר היטן פון נישט אראפפאלן אינגאנצן.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.


...