בריוון פונעם ראש ישיבה שליט"א

#247 - לאמיר זיך באנייען, לאמיר האבן אונזער פרישקייט אונזער גאנץ לעבן
תפילה והתבודדות, מחלוקת, שלום, התחדשות, ארץ ישראל

בעזרת ה' יתברך


יום ד' פרשת חיי שרה, כ"א מרחשון, שנת תשפ"ב לפרט קטן


 


לכבוד מיינע טייערע ברידער תלמידי היכל הקודש ארץ ישראל, ה' עליהם יחיו


איך פריי זיך זייער צו הערן גוטע גרוסן פון ענקער חבורה; מען האלט זיך פריש, מען באנייט זיך כסדר פונדאסניי.


דאס זעען מיר די וואך ביי די הייליגע אבות און אמהות, שרה אמנו האט געלעבט מֵאָה שָׁנָה וְעֶשְׂרִים שָׁנָה וְשֶׁבַע שָׁנִים; זאגט די הייליגע רש"י, פארוואס זאגט די תורה באזונדער נאכאמאל און נאכאמאל: "שנה"? אונז צו לערנען אז שרה איז געווען ביי די הונדערט יאר אזוי פריש ווי ביי די צוואנציג און ביי די זיבן; דאס איז די מעלה פון די הייליגע צדיקים, זיי האבן א פרישקייט, א לעבעדיגקייט - זייער גאנץ לעבן; דער הייליגער רבי האט געזאגט אויפ'ן גרויסן צדיק דער רבי ר' זושא פון האניפולי זכותו יגן עלינו, אז ער האט לאנגע יארן געהאט דעם ברען, דעם התחדשות - אזוי ווי אין אנהייב.


דעריבער טייערע חברים, ליבע ברידער; לאמיר זיך באנייען, לאמיר האבן אונזער פרישקייט אונזער גאנץ לעבן. דער רבי זאגט: "אלט טאר מען נישט זיין" (שיחות הר"ן, סימן נא), דער רבי האט געזאגט אויף זיך (שבחי הר"ן, סימן ו) ער פלעגט שטענדיג אנהייבן פונדאסניי דינען דעם אייבערשטן, ער פלעגט מאכן עטליכע מאל א טאג א פרישע התחלה.


זייט שטארק אין די הייליגע הנהגה וואס דער רבי לערנט אונז, די הנהגה פון התבודדות. דער רבי זאגט (לקוטי מוהר"ן חלק ב', סימן כה; ק) ער האט געהערט פון אסאך צדיקים, אז זיי אלע זענען צוגעקומען צו זייערע מדריגות נאר דורך התבודדות, ווייל מען קען נישט זיין אן ערליכער איד אן התבודדות. ווען דער רבי האט דאס געזאגט, אז מען קען נישט זיין קיין ערליכער איד אן התבודדות, זענען דארט געשטאנען אנשי שלומינו, זיי האבן אנגעפאנגען אויסרעכענען נעמען פון צדיקים, האט דער רבי געזאגט אויף יעדע נאמען וואס זיי האבן אויסגערעכנט, אז אלע פון זיי האבן אים בפירוש געזאגט אז זיי זענען צוגעקומען צו זייערע מדריגות נאר דורך אסאך רעדן צום אייבערשטן, נאכדעם האט מען אויסגערעכנט נעמען וואס זענען זיך נישט מתבודד, האט דער רבי געזאגט זיי זענען טאקע ערליכע אידן אבער זיי זענען צעמישטע ערליכע אידן, זיי האבן נישט קיין ישוב הדעת; אן התבודדות איז מען א פארלוירענער.


מישט אייך נישט אין קיין מחלוקות, מיר זענען נישט געקומען קיין ברסלב פאר מחלוקות. אפילו מען וועט אייך זאגן אין מיין נאמען עפעס פון מחלוקות - זאלט איר נישט אויסהערן, נאר אנטלויפן; קיינמאל נישט וויי טון א צווייטן, קיינמאל נישט רעדן אויף אנדערע. נישטא קיין צייט פאר די זאכן, עס איז נישט ווערד צו רעדן פון מחלוקות. לאמיר נאר זוכן ווי מיר קענען ברענגען נאך א איד צום אייבערשטן, נאך א פארפאלק זאלן וויסן אז זיי קענען לעבן דא בזה העולם אין גן עדן.


גייט התבודדות; אלעס גייט גרינגער ווען מען איז זיך מתבודד. דער הייליגער רבי נתן זכרונו לברכה האט געזאגט: "דערפאר וואס איך האב זיך אזוי צוגעוואוינט צו מאכן התבודדות, יעדע זאך וואס איך טו - שמועס איך אויס מיט'ן אייבערשטן, דעריבער גייט מיר אלעס אזוי מיט א ישוב הדעת".


די וואך זעען מיר אין די פרשה ווי אליעזר עבד אברהם האט זיך מתבודד געווען ביים ברונעם ער זאל טרעפן א שידוך פאר יצחק, ער האט פונקטליך אויסגעשמועסט מיט'ן אייבערשטן די סימנים ווי אזוי ער וועט זען אויב דאס איז די ריכטיגע, דאך זאגן אונז די הייליגע חכמים זכרונם לברכה (תענית ד.) אז ער האט נישט גוט געבעטן, "שלשה שאלו שלא כהוגן [...] אליעזר עבד אברהם", ער האט געבעטן שלא כהוגן, ער וואלט ווען געדארפט אויסשמועסן בפרטי פרטיות; "יכול אפילו חיגרת, אפילו סומא", וואס וואלט ער געטון ווען עס קומט א הונקעדיגע מיידל, א בלינדע מיידל? זאגט מוהרא"ש מען זעט פון דעם וואס הייסט התבודדות, אפילו דער וואס שמועסט שוין יא מיט'ן אייבערשטן - דארף וויסן אז מען דארף אלעס אויסשמועסן, אלעס אויסרעדן, ממש כידבר איש אל רעהו.


ווען איך וועל קומען קיין ארץ ישראל וועל איך בלי נדר קומען אריינשטעקן מיין קאפ ביי ענקער חבורה.


דער אייבערשטער זאל העלפן איר זאלט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#246 - קען מען בעטן דעם אייבערשטן פאר א נס?
תפילה והתבודדות, אמונה, נסים

בעזרת ה' יתברך


יום ג' פרשת וירא, י"ג מרחשון, שנת תשפ"ב לפרט קטן


 


מרת ... תחי', קרית ברסלב


אויף אייער פראגע, מען רעדט אזויפיל אין ישיבה אז מען קען בעטן אלעס פונעם אייבערשטן, פרעגט איר 'דעמאלט וואס מיינט תפלת שוא? די הייליגע חכמים זאגן דאך (ברכות נד.) אז אויב מען דאווענט ווען מען ווארט שוין א קינד עס זאל ווערן א אינגל איז דאס א תְּפִלַּת שָׁוְא!'


איר וועט דאס פארשטיין מיט אן הקדמה. חכמינו זכרונם לברכה פרעגן (שם ס.) מיר זעען דאך ביי איינע פון די פיר הייליגע אמהות, לאה, אז זי האט געבעטן דעם אייבערשטן ווען זי האט געזען ברוח הקודש אז זי ווארט א אינגל, עס זאל ווערן א מיידל כדי איר שוועסטער רחל זאל נישט פארשעמט ווערן און האבן נאר איין קינד, און מיט תפילה האט זי איבערגעדרייט און דאס קינד איז געווארן א מיידל, דינה; זעען מיר קלאר אז מען קען יא בעטן א תְּפִלַּת שָׁוְא! ענטפערט די הייליגע גמרא: "אֵין מַזְכִּירִין מַעֲשֵׂה נִיסִים", פרעג נישט פון א מעשה פון א נס!


לכאורה איז שווער, ווי אזוי האט לאה געבעטן פאר די נס? אויך איז דא א מחלוקת (תנחומא ויצא, ח), רב הונא זאגט נאך בשם רבי יוסי: "אֵינוֹ כֵן", עס איז נישט אזוי ווי דער תנא זאגט: "הָיְתָה אִשְׁתּוֹ מְעֻבֶּרֶת וְאָמַר יְהִי רָצוֹן שֶׁתֵּלֵד אִשְׁתִּי זָכָר, הֲרֵי זוֹ תְּפִלַּת שָׁוְא, אֶלָּא אֲפִלּוּ עַד שָׁעָה שֶׁתֵּשֵׁב עַל הַמַּשְׁבֵּר", נאר ביז מען געבוירט דאס קינד, "יִתְפַּלֵּל שֶׁתֵּלֵד זָכָר", זאל מען בעטן דעם אייבערשטן עס זאל זיין א אינגל, "לְפִי שֶׁאֵין קָשֶׁה לִפְנֵי הַקָּדוֹשׁ בָּרוּךְ הוּא", ווייל עס איז נישט קיין שווערע זאך ביים אייבערשטן, "לַעֲשׂוֹת אֶת הַנְּקֵבוֹת זְכָרִים", צו מאכן פארקערט, "וְאֶת הַזְּכָרִים נְקֵבוֹת".


נאר וואס דען? מען קען זאגן אז דאס איז בכלל נישט קיין קשיא, און עס איז נישט קיין מחלוקת; מען רעדט דא פון צוויי סארט מענטשן, איינער איז א מענטש וואס האט נישט אזא קלארע אמונה, ער איז אונטער געווארפן אונטער טבע, מקרה און מזל, ער גלייבט אז עס איז דא א באשעפער וואס האט באשאפן די וועלט, אבער ער האלט אז עס איז דא א טבע; אזא איינער קען נישט בעטן אויף אלעס, ביי אים איז דא 'תְּפִלַּת שָׁוְא', ביי אים איז דא 'אֵין מַזְכִּירִין מַעֲשֵׂה נִיסִים'.


נאכדעם איז דא איינער וואס פון איין זייט איז ער א פשוט'ער מענטש, אבער ער איז מקורב צום צדיק, דער צדיק שיינט אריין אזא שטארקע אמונה, ער ברענגט זיינע מענטשן צו אזא הויכע דרגה אין אמונה, עס איז מער נישטא קיין טבע, קיין מקרה און קיין מזל; עס איז די זעלבע נס דאס אטעמען, זען, הערן, רעדן, טאפן, גיין – ווי האבן א קינד און איבערדרייען פון א נקבה צו א זכר; ביי אזעלכע מענטשן איז - "אֵין קָשֶׁה לִפְנֵי הַקָּדוֹשׁ בָּרוּךְ הוּא" – גארנישט שווער ביים אייבערשטן, ביי די מענטשן איז דאס נישט א תפלת שוא, צו זיי רערט רבי יוסי און זאגט זיי: "אֲפִלּוּ עַד שָׁעָה שֶׁתֵּשֵׁב עַל הַמַּשְׁבֵּר יִתְפַּלֵּל שֶׁתֵּלֵד זָכָר"; ווידער די ערשטע שיטה, די חכמים – זיי רעדן צום המון עם, מענטשן וואס זעען א טבע'דיגע וועלט, א מזל'דיגע מענטש, א גוטער פאסירונג, א שלעכטע פאסירונג; פאר זיי זאגט מען 'תְּפִלַּת שָׁוְא' און 'אֵין מַזְכִּירִין מַעֲשֵׂה נִיסִים'.


שטארקט אייך מיט אמונה פשוטה, נעמט אריין אין זיך אז אלעס איז אין סוף ברוך הוא; דומם, צומח, חי און מדבר – הכל לכל עצם עצמיות חיות אלקותו יתברך, ביז איר וועט שפירן ביים בעטן דעם אייבערשטן, ביי יעדע זאך, "אֵין קָשֶׁה לִפְנֵי הַקָּדוֹשׁ בָּרוּךְ הוּא", גארנישט איז שווער צו באקומען.

#245 - ס'איז אזוי געשמאק צו שמועסן מיט'ן אייבערשטן צווישן די ביימער און גראז
תפילות אויף אידיש, תפילה והתבודדות, שטעטל, בית המדרש

בעזרת ה' יתברך


יום ד' פרשת וירא, י"ד מרחשון, שנת תשפ"ב לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערער ליבער ... נרו יאיר ברסלב, ליבערטי


דו וואוינסט דאך אין שטעטל, דארט איז דאך אזוי געשמאק צווישן די ביימער און גראז; גיי אביסל שפאצירן צווישן זיי. דער רבי זאגט (שיחות הר"ן, סימן קסג): "עס איז זייער גוט צו זיין פרום צווישן זיי"; זיי זיך קובע יעדן טאג בקביעות א צייט צו רעדן, שמועסן און קרעכצן צום אייבערשטן.


ווי גליקליך זענען מיר אז מיר ווייסן פון אזא רבי, פון אזא עצה 'התבודדות ותפילה'. הייב אויף דיינע הענט צום הימל, קוק ארויף צום הימל און זאג: "רבונו של עולם, העלף מיר, רחם עלי, דערבארעם זיך אויף מיר, איך וויל זיין אן ערליכער איד"; מה אומר לך ידידי היקר, כשזוכין להתבודד, מרגישין טעם גן עדן, מרגישים את נועם זיו חיות אלוקותו יתברך שמו, מרגישין ורואים שהכל לכל עצם עצמיות חיות אלקותו יתברך, מען דארף קיינעם נישט, מען באקומט א ישוב הדעת.


זיי מיר מודיע וואס מען רעדט אין שול אין שטעטל, מען רעדט פונעם אייבערשטן? מען רעדט פון רבי'ן? איך האף דאס זענען ענקערע דיבורים.

#244 - בעט איבער דיין ווייב, זאג איר צו אז דו וועסט מער נישט גיין אויף ברסלב
תפילה והתבודדות, שלום בית, חסידות ברסלב, לימוד התורה

בעזרת ה' יתברך


יום ג' פרשת חיי שרה, כ' מרחשון, שנת תשפ"ב לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר


איך האב ערהאלטן דיין ווייטאגליכער בריוו.


זעט אויס אז דיין ווייב האט געהערט זייער שלעכטע זאכן אויף ברסלב בכלל און אויף היכל הקודש בפרט; זי ציטערט אז דו ביסט פארכאפט אין א שלעכטע פלאץ - דעריבער סטראשעט זי און זי גייט נישט וכו', דאס מאכט איר זאלט נישט האבן קיין שלום בית.


דיר זאג איך אז זי איז א וואוילע פרוי, זי איז נישט שלעכט, זי האט פשוט מורא צו לעבן מיט דיר ווייל דו ביסט אנגעקומען צו א קולט. דעריבער זאלסטו אויפהערן דאווענען אין ברסלב, גיי מער נישט צו די שיעורים, טו אלעס אויף דער וועלט אבי דו זאלסט צוריק האבן דיין שטוב; דו קענסט זיך ווייטער פירן מיט'ן רבינ'ס עצות, רעד צום אייבערשטן, זיי זיך מחי' מיט די גוטע זאכן וואס דו ביסט זוכה צו טון, לערן ווייטער דיינע שיעורים כסדרן בכל חלקי התורה; אין קורצע ווערטער, דו דארפסט גארנישט אפלאזן, סך הכל זאלסטו נישט קומען מער דאווענען אין ברסלב, זיך נישט רייצן מיט איר, כדי אז דיין משפחה זאל נישט צעפאלן.


וואס קענען מיר טון אז מיר זענען אזוי פארשעמט... יעצט וועסטו שוין פארשטיין וואס איז געווען פשט ווען רבי נתן זכרונו לברכה האט געפונען דעם רבי'ן וויינען האט ער געפרעגט דעם רבי'ן: "פארוואס וויינט דער רבי?" זאגט אים דער רבי: "מען זאגט אויף מיר אז איך בין כת ...", רבי נתן זאגט: "איך האב נישט פארשטאנען פארוואס דער רבי וויינט; איז וואס? האט יענער געזאגט דו ביסט כת ..., וועם גייט אן וואס דער זאגט, וואס יענער זאגט?" אבער שפעטער ווען רבי נתן האט אזוי שטארק געארבעט אריינצוברענגען די עצות פון רבי'ן, די וועג פון רבי'ן - אין די וועלט, און מענטשן האבן נישט געוואלט הערן פון רבי'ן צוליב די אלע לשון הרע'ס, האט רבי נתן געזאגט: "יעצט פארשטיי איך שוין פארוואס דער רבי האט געוויינט אז מען זאגט אויף אים די לשון הרע'ס".


יעצט ווען דיין ווייב גייט נישט וכו', זי וויל מער נישט האבן מיט דיר, שוין לאנגע וואכן וואס איר זענט צעטיילט שטילערהייט רחמנא לצלן; וואס איז דיין חטא, אז דו גייסט שבת הערן חיזוק אויף גיין דאווענען די דריי תפילות מיט מנין? חיזוק אויף האבן אן ערליכע לעבן? חיזוק אויף שלום בית? - זאלסטו איר נאכגעבן, זאלסט איר נישט וויי טון, זאלסט איר פארשטיין; זי האט אויסגעהערט לשון הרע, יעצט קענסטו גארנישט טון, יעצט דארפסטו טון רצון השם, דעם ווילן פונעם אייבערשטן; איר איבערבעטן און צוזאגן אז דו גייסט מער נישט גיין קיין ברסלב.


דעם רבינ'ס לימוד איז א לימוד וואס איז נישט תופס מקום. דער רבי האט דערציילט (לקוטי מוהר"ן חלק א', סימן קסב) עס איז געווען אין די צייטן פונעם גרויסן מגיד פון מעזריטש זכותו יגן עלינו - א רייכער מענטש, א יחסן, ער האט געשטאמט פון א חשוב'ער משפחה, ער איז געווען א מתנגד אויפ'ן הייליגן מגיד; דער מגיד האט זייער געבעטן זיינע מענטשן זיי זאלן מקרב זיין דעם איד צו אים, ווען דער איד איז מקורב געווארן איז ער געווארן אן ארעמאן, האט דער מגיד געזאגט: "שֶׁאֵלּוּ שְׁנֵיהֶם אִי אֶפְשָׁר שֶׁיִּהְיוּ בְּמָקוֹם אֶחָד", תּוֹרָה וּגְדֻלָּה גייט נישט אינאיינעם, "הָרוֹצֶה לְהַחְכִּים יַדְרִים, לְהַעֲשִׁיר יַצְפִּין", ווייל ווער עס וויל ווערן קלוג זאל זיך ציען קיין דרום, און ווער עס וויל זיין רייך זאל גיין קיין צפון, קען מען נישט זיין אויף איינמאל אין איין פלאץ.


זאגט אבער דער רבי, דאס איז ווען דער מענטש וויל עפעס, ווען דער מענטש איז עפעס, ער איז א מציאות; אזא איינער קען נאר זיין אדער דא אדער דארט, אבער ווען מען איז זיך אינגאנצן מבטל צום אייבערשטן, מען וויל גארנישט, מען איז גארנישט - דעמאלט קען מען יא האבן ביידע זאכן, סיי חכמה און סיי עשירות, אזוי ווי מיר זעען ביי די גרויסע צדיקים, משה רבינו און רבינו הקדוש, זיי האבן געהאט די גרעסטע מאס חכמה און די גרעסטע עשירות.


דאס איז דער לימוד פון רבי'ן, דער רבי איז נישט תופס מקום, דער רבי איז די בחינה פון (מגילה י:): "מקום ארון אינו מן המדה"; עס איז נישט קיין חסידות וואו איך דארף זיין דא, איך דארף זיין דארט, דער רבי לערנט אונז אמונה, דער רבי ווייזט אונז א וועג ווי צו לעבן, חכמת החיים, זיין דא אין דעם עולם השפל - און זיין אויבן ביים אייבערשטן; זיין חתונה געהאט, האבן א ווייב, האבן קינדער, ברענגען פרנסה, זיין אויסגעמישט מיט משפחה, טאטע מאמע, שווער און שוויגער - און אין די זעלבע צייט איז דער קאפ ביים אייבערשטן.


אזוי אויך אין לימוד התורה; דער רבי האט א וועג ווי אזוי יעדער איינער קען זוכה זיין צו לערנען און ענדיגן כל התורה כולה מרישא ועד גמירא (כמבואר בשיחות הר"ן, סימן עו), אפילו פשוט'ע מענטשן, קליינטשיגע מענטשן, אז מען כאפט ארויס צייט אינמיטן די ארבעט, ווען מען האט אפאר מינוט נעמט מען א ספר; א משניות, א גמרא, א מדרש, א זוהר און אזוי ווייטער, מען לערנט בלי הבנה, מען זאגט די ווערטער - דאס אלעס קען יעדער איינער טון, אפילו ווען די ווייב וויל נישט האבן און הערן פון ברסלב.


איך בעט דיר זייער, קריג זיך נישט; טענה זיך נישט מיט איר, זוך נישט צו זיין גערעכט. אז זי איז שוין אזוי פאר'עקשנ'ט אז זי גייט נישט פאר לאנגע וואכן וכו' - איז דאס אן איינגעגעסענע זאך, זאלסטו איר נאר איבערבעטן און געבן גוטע ווערטער. געדענק וואס דער רבי זאגט (לקוטי מוהר"ן חלק א, סימן רב) מען דארף געבן אסאך כבוד פאר די ווייב, ווייל ווי מער א מענטש איז בקטנות הדעת - אלץ מער דארף מען געבן כבוד און לאזן זיין גערעכט.


דו גיי צום אייבערשטן, גיי התבודדות; גיי וויין צום אייבערשטן ער זאל דיר מקרב זיין צו אים, דו זאלסט גארנישט וועלן נאר אים. בעט דעם אייבערשטן אז דו ווילסט זיין אן ערליכער איד, דערצייל דעם אייבערשטן וואס גייט אויף דיר אריבער, ווי דער יצר הרע האט דיר שוין לאנגע יארן פארכאפט, און יעצט האסטו געטראפן דעם הייליגן רבי'ן, עס איז דיר ליכטיג געווארן, דו האסט אנגעהויבן לעבן, האסט אנגעהויבן שפירן ווי דו ביסט ווערד ביים אייבערשטן, און יעצט האסטו אזא מניעה אז דיין ווייב וויל בשום אין אופן ווייטער לעבן מיט דיר אויב דו בלייבסט א ברסלב'ער; בעט דעם אייבערשטן ער זאל דיר העלפן, דיר מקרב זיין צו אים; באנוץ זיך מיט די עצה פון התבודדות, גיי שפאצירן אין א ליידיגע פלאץ, א ליידיגע גאס, שמועס זיך אויס דיין הארץ - וועסטו זען גרויסע ניסים.


איך האב דיר נאך אסאך צו שרייבן, איך דארף לויפן צו די בחורים, זיי ווארטן אויף אביסל חיזוק.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#243 - לערן יעדן טאג אן הלכה מיט די תפילין דרבינו תם
תפילה והתבודדות, חסידות ברסלב, הלכה

בעזרת ה' יתברך


חשון, שנת תשפ"ב לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר


איך געב דיר א מתנה דעם סעט שלחן ערוך הקטנים – מחבר רמ"א; זאלסט לערנען יעדן טאג נאכן דאווענען מיט תפילין דרבינו תם אן הלכה, אזוי ווי דעם רבינ'ס ווילן; דער רבי האט אונז זייער מזהיר געווען מיר זאלן לערנען הלכה (שיחות הר"ן, סימן כט).


אויך זאלסטו זיך מתבודד זיין, רעד זיך אויס דאס הארץ יעדן טאג צום אייבערשטן אויף דיין שפראך.


די צוויי זאכן האט דער רבי פארלאנגט צו טון יעדן טאג.


פון דיין ראש ישיבה.

#242 - וואס מיינט "שלעכטע תפילות" וואס מ'טאר נישט בעטן?
תפילה והתבודדות, צדיקים, הכנסת אורחים, פירושים

בעזרת ה' יתברך


יום ב' פרשת חיי שרה, י"ט מרחשון, שנת תשפ"ב לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר, ברסלב


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


דאס וואס דו פרעגסט, וואס איז פשט וואס רבי נתן בעט אין די תפילה (לקוטי תפילות, עד): "וְתִשְׁמְרֵנִי וְתַצִּילֵנִי מִתְּפִלּוֹת רָעוֹת", דער אייבערשטער זאל אונז היטן פון שלעכטע תפילות, און דא הערסטו ביי די שיעורים אין ישיבה אז מען קען אלעס בעטן; דו ווילסט פארשטיין וואס מיינט שלעכטע תפילות, עס איז יא משמע אז אויף עפעס זאל מען נישט בעטן?


קוק אריין אין די תורה אויף וואס די תפילה גייט ארויף, דער רבי זאגט (לקוטי מוהר"ן חלק א', סימן רט): "כִּי יָדוּעַ שֶׁיֵּשׁ לְכָל אָדָם תְּפִלּוֹת רָעוֹת", יעדער מענטש האט נישט גוטע תפילות וואס ער בעט, אזוי ווי מיר געפונען, די הייליגע חכמים זאגן (ברכות סג.): "גַּנָּבָא עַל מַחְתַּרְתָּא רַחֲמָנָא קַרְיָא", דער גנב איידער ער ברעכט זיך איין, בעט ער א שטילע תפילה פונעם אייבערשטן: הייליגער באשעפער, העלף מיר די גניבה זאל זיך גוט אויסארבעטן, קיינער זאל מיך נישט כאפן, "נִמְצָא אַחַר כָּךְ כְּשֶׁעוֹמֵד לְהִתְפַּלֵּל תְּפִלָּה הָרָאוּי לְהִתְפַּלֵּל, אֲזַי בָּא הַתְּפִלָּה רָעָה וּמְבַלְבֶלֶת אוֹתוֹ", ווען דער מענטש וויל דאווענען צום אייבערשטן, ער וויל בעטן אויף גוטע זאכן, קומען די נישט גוטע תפילות און שטערן דעם מענטש; מען ווייסט נישט וואס איז א גוטע תפילה און וואס איז א שלעכטע תפילה, אדער חס ושלום א מענטש ליגט אין זיינע תאוות רעות, ער זוכט א שלעכט תאווה, בעט ער דעם אייבערשטן ער זאל קענען אויספירן זיינע שלעכטע זאכן.


וואס איז די עצה? זאגט דער רבי: "וְהַתִּקּוּן לָזֶה, הַכְנָסַת אוֹרֵחַ תַּלְמִיד חָכָם", די עצה אויף דעם איז אריינצונעמען תלמידי חכמים ביי זיך אין שטוב, אז מען נעמט אריין אין שטוב תלמידי חכמים דעמאלט פאררעכט מען אלעס; ווייל דער צדיק לערנט אויס וואס צו בעטן און וויאזוי צו בעטן, דער צדיק לערנט אויס וואס איז גוט, וואס איז וויכטיג.


אויף די תורה בעט רבי נתן די תפילה: יְהִי רָצוֹן מִלְּפָנֶיךָ ה' אֱלֹקֵינוּ וֵאלֹקֵי אֲבוֹתֵינוּ, שֶׁתַּעַזְרֵנִי בְּרַחֲמֶיךָ הָרַבִּים, וּתְזַכֵּנִי לְהַכְנִיס אוֹרְחִים תַּלְמִידֵי חֲכָמִים בְּתוֹךְ בֵּיתִי, וְאֶזְכֶּה לְקַבְּלָם בְּכָבוֹד גָּדוֹל וּלְכַבְּדָם בְּכָל עֹז וּפְאֵר, עַד שֶׁיַּעֲלֶה לְפָנֶיךָ מִצְוָה זוֹ שֶׁל הַכְנָסַת אוֹרְחִים תַּלְמִידֵי חֲכָמִים כְּאִלּוּ הִקְרַבְתִּי תְּמִידִין כְּסִדְרָן, וּבִזְכוּת זֶה תַּעַזְרֵנִי שֶׁאֶזְכֶּה לְהִתְפַּלֵּל תְּפִלָּתִי לְפָנֶיךָ בְּכַוָּנָה גְדוֹלָה בְּכָל לֵב וָנֶפֶשׁ, וּבְמַחֲשָׁבָה זַכָּה וּנְכוֹנָה לְשִׁמְךָ הַגָּדוֹל לְבַד בֶּאֱמֶת, וּבְלִי שׁוּם בִּלְבּוּל וְעִרְבּוּב הַדַּעַת, וּבְלִי שׁוּם מַחֲשָׁבוֹת זָרוֹת כְּלָל, וְתִשְׁמְרֵנִי וְתַצִּילֵנִי מִתְּפִלּוֹת רָעוֹת, וְלֹא יְבַלְבְּלוּ הַתְּפִלּוֹת רָעוֹת אֶת תְּפִלָּתִי הַקְּדוֹשָׁה, וּתְתַקֵּן וּתְזַכֵּךְ אֶת תְּפִלָּתִי, וְתִהְיֶה תְפִלָּתִי שְׁלֵמָה וּסְדוּרָה בְּפִי, וְיִהְיוּ נָא אֲמָרַי לְרָצוֹן לִפְנֵי אֲדוֹן כֹּל, וְתַעֲלֶה תְפִלָּתִי לְפָנֶיךָ לְרָצוֹן לְמַעְלָה לְמַעְלָה, וְתַעֲלֶה וְתִנָּשֵׂא לִהְיוֹת כֶּתֶר לְרֹאשְׁךָ, וּתְמַלֵּא כָּל מִשְׁאֲלוֹתַי לְטוֹבָה בְּרַחֲמִים, הַאֲזִינָה ה' תְּפִלָּתִי וְהַקְשִׁיבָה בְּקוֹל תַּחֲנוּנוֹתָי, וַאֲנִי תְפִלָּתִי לְךָ ה' עֵת רָצוֹן, אֱלֹקִים בְּרָב חַסְדֶּךָ עֲנֵנִי בֶּאֱמֶת יִשְׁעֶךָ, יֶעֱרַב עָלָיו שִׂיחִי, אָנכִי אֶשְׂמַח בַּה' יִתַּמּוּ חַטָּאִים מִן הָאָרֶץ, וּרְשָׁעִים עוֹד אֵינָם, בָּרְכִי נַפְשִׁי אֶת ה', הַלְלוּיָהּ".


דער אייבערשטער זאל העלפן מיר זאלן ארייננעמען דעם רבי'ן ביי אונז אין שטוב, די גאנצע שטוב זאל זיין געבויט אויף צדיקים; אז מען לעבט מיט א צדיק - דאס הייסט אריינגענומען תלמידי חכמים אין שטוב, דעמאלט ווייסט מען שוין וואס צו בעטן, מען ווייסט ווי אזוי צו בעטן, עס בעט זיך איין זאך: "טאטע איך וויל זיין גוט, טאטע איך וויל זיין ערליך, טאטע איך וויל זיין דבוק צו דיר בתכלית השלימות", מען וויל גארנישט, מען וויל גארנישט אויסער דעם.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#241 - זע צו לערנען און דאווענען, וועסטו אויסוואקסן א גרויסער צדיק
תפילה והתבודדות, תכלית

בעזרת ה' יתברך


יום ב' פרשת וירא, י"ב מרחשון, שנת תשפ"ב לפרט קטן


 


א מתנה פאר מיין ליבער תלמיד ... נרו יאיר


זע צו לערנען און דאווענען – וועסטו אויסוואקסן א גרויסער צדיק.


וואס דו דארפסט - זאלסטו בעטן דעם אייבערשטן אויף דיין שפראך.


פון דיין ראש ישיבה.

#240 - דיין ציל זאל זיין אז אלע קינדער זאלן האבן א שטארקע קלארע אמונה
תפילה והתבודדות, קדושה, חינוך הילדים, מלמדים, אמונה

בעזרת ה' יתברך


יום ה' פרשת וירא, ט"ו מרחשון, שנת תשפ"ב לפרט קטן


 


לכבוד דער חשוב'ער מלמד ... נרו יאיר


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


אשריך ואשרי חלקך אז דו ביסט א מלמד, דיין לעבן גייט אריבער מיט אזעלכע גרויסע זאכן; דיין ארבעט, פלאג און מי - איז אין זאכן וואס וועט בלייבן; יעדע ווארט וואס מען רעדט צו קינדער - בלייבט אויף אייביג, יעדע ווארט תורה, יעדע ווארט יראת שמים, יעדע שמייכל - בלייבט.


דער עיקר שבעיקרים זאלסטו צילן אויף איין נקודה, דיין ציל זאל זיין אז אלע קינדער זאלן האבן א שטארקע קלארע אמונה. מען דארף רעדן פון אלעמען, מען דארף רעדן פון גוטע מידות, פון יראת שמים, פון מצוות ומעשים טובים, אבער דער עיקר איז אמונה! די גאנצע תורה האט דער אייבערשטער געגעבן נאר אז מיר זאלן וויסן אז עס איז דא איין איינציגער באשעפער וואס ער טוט אלעס, ער מאכט אלעס און ער האט אלעס באשאפן.


רעד אויך פון צייט צו צייט צו די קינדער פון קדושה. ווען דו רעדסט צו די קינדער פון קדושה - זאלסטו רעדן מיט א שטארקייט; אז די קינדער פרעגן דיר ווי אזוי מען פירט זיך ווען מען באדט זיך, ווען מען נעמט א שויער, ווי אזוי מען פירט זיך ווען מען גייט ארויס - זאלסטו זיי קלאר ענטפערן אז מען טאר נישט אנרירן דעם אות ברית קודש. האב נישט מורא אז די עלטערן זענען מער מאדערענע; זיי גייט נישט אן פון וואס דו רעדסט, זיי ווילן איין זאך, די קינדער זאלן אהיים קומען צופרידן, פרייליך און לעבעדיג.


רעד צו די קינדער פון תפילה, דערצייל זיי מעשיות פון תפילה. א ברסלב'ער חסיד האט יעדן טאג מעשיות פון תפילה, ווייל יעדע זאך בעט מען פונעם אייבערשטן, צוביסליך וועסטו זען אז די קינדער וועלן דיר אנהייבן דערציילן מעשיות פון תפילה. רעד צו זיי פון תפילה פון זייערע זאכן, נישט פון הויכע זאכן. ברענג אריין אין זיי אז 'דער אייבערשטער איז דא, דער אייבערשטער איז דארט, דער אייבערשטער איז איבעראל; אלעס וואס מען וויל, אלעס וואס מען דארף - איז דא נאר איין עצה, אים בעטן אויף די אייגענע שפראך'.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#239 - אנשטאט וואטסעפפ, נעמט א תהילים
תפילה והתבודדות, חיזוק פאר פרויען, תהלים, סמארטפאון, טעלעפאן, נחת

בעזרת ה' יתברך


יום ג' פרשת נח, כ"ט תשרי, שנת תשפ"ב לפרט קטן


 


מרת ... תחי'


איך האב ערהאלטן אייער בריוו.


עס ווענדט זיך וואס פאר א סארט שטוב איר ווילט אויפשטעלן; איר ווילט ערליכע דורות אדער חס ושלום דורות וואס זעען אויס פון אינדרויסן ווי אידן אן קיין יראת שמים.


ווי איידער פרעגן אויב איר מעגט האבן א סמארטפאון פרעגט אויב איר דארפט בכלל א טעלעפאן, אפילו א פשוט'ע טעלעפאן מיט טעקסט קען שוין אויך טוישן די אידישע מאמע פון זיין א מאמע פאר די קינדער.


קוקט אן אייערע געשוויסטער ווי זיי פירן זיך השם ישמרינו; אויב איר ווילט ערליכע דורות - זאלט איר נישט ארייננעמען אין די הענט די סארט כלים.


אנשטאט וואטס עפפ נעמט א תהילים און בעטס דעם אייבערשטן פאר אייערע דורות; עס איז אזוי שרעקעדיג וואס גייט פאר אין די וועלט, ווי פון די שענסטע משפחות פאלן שטיקער. בעטס פאר אייערע קינדער זיי זאלן זיין ערליך, בעטס אז ביי אייער שבת טיש זאל מען נישט רעדן ניבול פה, אייערע קינדער זאלן גיין בצניעות.


איר האט טייערע עלטערן און קוקט די צער וואס זיי האבן פון די קינדער ווי זיי פירן זיך השם ירחם; זעט מען ווי שטארק מען דארף בעטן אויף גוטע קינדער.


דער אייבערשטער זאל העלפן איר זאלט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#238 - די רחמנות זאל נישט חרוב מאכן אייער לעבן
תפילה והתבודדות, כיבוד אב ואם, שלום בית, מדות טובות, רחמנות

בעזרת ה' יתברך


יום ב' האזינו, ז' תשרי, שנת תשפ"ב לפרט קטן


 


מרת ... תחי'


איך האב ערהאלטן אייער ווייטאגליכער בריוו.


אייער טאטע איז טאקע א גרויסער רחמנות, אייער מאמע מאכט אים שפירן ווי א שמאטע, זי שאפט אויף אים ווי א האר שאפט אויף א קנעכט, אבער דאס קען נישט אפשטעלן אייער לעבן. איר שרייבט אז איר קענט נישט עסן און נישט שלאפן, איר קענט גארנישט טון, איר הערט נישט אויף טראכטן פון אייער צעבראכענער צעשאסענער טאטע, איר שרייבט אז איר געדענקט נישט אפילו איין מאל אין אייער לעבן צו זען אייער טאטע מאמע זיצן אינאיינעם ביי איין טיש שמועסן און פארברענגען, איר געדענקט נישט זיי זאלן שמייכלען איינער צום צווייטן וכו' וכו'; איר זענט אריין אין א טרויעריגקייט, איר קענט גארנישט טראכטן אויסער פון די צער פון אייער טאטע.


אמת, אייער טאטע איז א גרויסער רחמנות, אבער דאס קען נישט חרוב מאכן אייער לעבן. חכמינו זכרונם לברכה זאגן (פסחים קיג:): "הָרַחֲמָנִין, חַיֵּיהֶם אֵינָם חַיִּים", די וואס האבן צופיל רחמנות - די האבן נישט קיין לעבן; האבן רחמנות אויף אנדערע איז פון די שענסטע מידות פון אידישע קינדער, די הייליגע חכמים זאגן (יבמות עט.): "שְׁלֹשָׁה סִימָנִים יֶשׁ בְּאוּמָה זוֹ", איינע פון די סימנים פון א איד איז "רַחֲמָנִים", אידישע קינדער האבן רחמנות; אבער אויב מען האט צופיל רחמנות שטערט עס פאר'ן לעבן, מען קען נישט לעבן.


אייער טאטע וועט גארנישט האבן פון דעם וואס איר וועט זיך פייניגן פאר אים, עס וועט נישט העלפן ער זאל האבן שלום בית; איר דארפט טון צו די זאך, איר דארפט אים העלפן.


די ערשטע זאך איז תפילה; בעטס יעדן טאג א קליינע תפילה פאר אייערע עלטערן זיי זאלן אנהייבן לעבן אזוי ווי ערליכע אידן, זיי זאלן לעבן אינאיינעם, זיך נישט גרויסן איינער אויפ'ן צווייטן. צווייטנס, איר זאלט יעדן טאג רופן אייער טאטע מאמע, רעדט צו זיי שיין, ווען איר רעדט צו אייער טאטע זאלט איר אים מאכן שפירן ווי א טאטע, דערציילט אים פון אייערע קינדער, דערציילט אים פון אייער מאן; זאגט אים ווי שטארק איר האט אים ליב, פרעגט אים עצות; אפילו איר וועט טון וואס אייער מאן זאגט, אבער מאכט אים שפירן ווי ער איז עפעס, און ווען איר רעדט מיט אייער מאמע זאלט איר רעדן מיט דרך ארץ און חכמה, זאגט איר: "איך האב פריער גערעדט מיט טאטי, טאטי איז אזוי קלוג, ער געבט מיר אזעלכע גוטע עצות", וועט זי זיך אויך רעכענען מיט אים; אזוי אויך ווען איר גייט צו זיי זאלט איר רעדן מיט גרויס דרך ארץ צו זיי.


איך בעט אייך זייער, האט רחמנות אויף אייער געזונט, נעמט ארויס פון קאפ די גאנצע פרשה פון אייער טאטע מאמע. איך זאג אייך, ווען איך האב געליינט אייער בריוו האב איך זיך זייער דערשראקן פאר אייער לעבן, מער ווי אייער טאטעס לעבן; איך ציטער עס זאל נישט גיין צו אייערע נערווען, עס זאל אייך נישט שאטן.


און די לעצטע זאך איז די זעלבע פון די ערשטע זאך - תפילה; תפילה איז די ערשטע עצה און די לעצטע עצה און אויך די מיטלסטע עצה. בעטס דעם אייבערשטן עס זאל זיין שלום ביי אידישע קינדער, ביי אייערע עלטערן און ביי אלע אידן.


אזוי ווי אייער טאטע מאמע לעבן - אזוי איז ביי רוב שטובער, מען מאכט אינדרויסן א גוטע שפיל, ווען מענטשן זעען און הערן זעט אויס כאילו עס איז דא א הויז, טאטע מאמע, אבער שטילערהייט איז עס חרוב ונחרב; ביי איינעם גרויסט זיך דער מאן אויף די ווייב, ביי א צווייטן גרויסט זיך די ווייב אויף דעם מאן און ביי א דריטן פליקן זיך ביידע, מען הרג'עט זיך, מען קען זיך נישט ליידן. נאר אז מען האט א צדיק וואס לערנט אויס וואס דער רצון השם איז, אז דער אייבערשטער וויל אז מאן און ווייב זאלן זיך אנשטרענגען איינער פאר'ן צווייטן, ארויסגיין פון וועג איינער פאר'ן צווייטן - די האבן א גוטע לעבן, די לעבן מיט ליבשאפט, די שפירן אויף די וועלט די זיסע טעם פון גן עדן.


דער אייבערשטער זאל העלפן איר זאלט האבן הצלחה אין אלע ענינים.


א גמר חתימה טובה.

#237 - אלס כלה דארף מען זיך שטארקן צו זאגן נאך מער תהלים
תפילה והתבודדות, תהלים, כלה

בעזרת ה' יתברך


יום ג' פרשת נצבים, כ"ג אלול, שנת תשפ"א לפרט קטן


... תחי', מאנטשעסטער


איך האב ערהאלטן אייער בריוו.


מזל טוב פאר אייער שידוך, דער אייבערשטער זאל העלפן איר זאלט אויפשטעלן א בית נאמן בישראל מיט ערליכע אידישע דורות.


יעצט זאלט איר זיך שטארקן צו זאגן תהילים נאך מער פון ווען איר זענט געווען א מיידל; יעצט קומט צו צענדליגער זאכן אויף וואס צו בעטן, ביז יעצט האט איר געבעטן פאר א שידוך, יעצט דארפט איר בעטן אויף שלום בית, קינדער, געזונטע קינדער, ערליכע קינדער, פרנסה, און אזוי ווייטער.


א כתיבה וחתימה טובה, א גוט געבענטשט יאר.

#236 - בעטן אויף אלעס, אבער נישט אויף א שלא כדרך הטבע
תפילה והתבודדות, סיפורי צדיקים, נסים

בעזרת ה' יתברך


יום ד' לסדר כי תבוא לאומאן, י"ז אלול, שנת תשפ"א לפרט קטן


 


... תחי'


איך האב ערהאלטן אייער בריוו.


עס איז נישט קיין סתירה דאס וואס דער רבי זאגט (ספר המדות תפילה, סימן יט): "אָסוּר לְהַטְרִיחַ אֶת הַשֵּׁם לְשַׁנּוֹת אֶת הַטֶּבַע", מען טאר נישט מטריח זיין דעם אייבערשטן זאל טוישן די טבע, מיט דעם וואס דער רבי זאגט (שם, סימן לז): "עַל כָּל הַדְּבָרִים, הֵן עַל דָּבָר גָּדוֹל הֵן עַל דָּבָר קָטָן, תִּתְפַּלֵּל", אויף יעדע זאך, סיי קלייניקייטן און סיי גרויסע זאכן, אויף יעדע זאך זאל מען בעטן דעם אייבערשטן; ווייל חכמינו זכרונם לברכה דערציילן (תענית כד.) עס איז געווען אמאל ביים אמורא רבי יוסי דמן יוקרת, ער האט געדינגען ארבעטערס זאלן ארבעטן אין זיין פעלד, די ארבעטערס האבן געווארט אונטער א פייגן בוים אז זייער בעל הבית רבי יוסי זאל זיי ברענגען עסן, ווען זיי האבן געזען אז ער קומט נישט, האבן זיי זיך געוואנדן צו זיין זון און אים געבעטן: "ברענג אונז עסן, מיר זענען זייער הונגעריג", רופט זיך אן רבי יוסי'ס זון: "תאנה, תאנה", פייגנבוים, פייגנבוים, "הוציאי פירותיך", געב ארויס דיינע פייגן, "ויאכלו פועלי אבא", מיין טאטנ'ס ארבעטערס זאלן האבן וואס צו עסן; דער קינד האט געבעטן דעם אייבערשטן אויף א זאך וואס איז קעגן די טבע און אז מען בעט דעם אייבערשטן העלפט ער, "אפיקו ואכלו", עס איז געשען די נס, די בוים האט ארויסגעגעבן אויפ'ן פלאץ פרישע פייגן, די ארבעטערס האבן געגעסן און זיי זענען זאט געווארן, גלייך נאכדעם איז רבי יוסי געקומען און זיך אנטשולדיגט פאר זיינע ארבעטערס, ער האט זיי געבעטן זיי זאלן אים מוחל זיין פאר'ן קומען שפעט, "דהאי דנגהנא אמצוה טרחנא", דאס וואס איך האב זיך אזוי פארזוימט, ווייל איך בין געווען פארנומען מיט א מצוה און עס האט זיך פארשלעפט ביז יעצט; זאגן אים די ארבעטערס: "רחמנא לישבעך כי היכי דאשבען ברך", דער אייבערשטער זאל דיר זעטיגן אזוי ווי דיין זון האט אונז געזעטיגט, האט זיך רבי יוסי געוואונדערט 'פון וואו האט ער געהאט עסן פאר אייך אלע?' האבן זיי אים דערציילט די גאנצע מעשה, האט ער געזאגט פאר זיין זון, מען טאר נישט אזוי בעטן: "אתה הטרחת את קונך להוציא תאנה פירותיה שלא בזמנה", דו האסט געבעטן דער אייבערשטער זאל ארויסגעבן די פייגן פאר די צייט? מען טאר נישט אזוי בעטן! ער וואלט געדארפט בעטן: "הייליגער באשעפער, העלף די מענטשן זאלן האבן צו עסן", נישט בעטן אויף א שלא כדרך הטבע'דיגע וועג.


וואויל איז דעם מענטש וואס לעבט מיט תפילה, זיין לעבן איז תפילה; אזוי ווי דוד המלך זאגט (תהלים מב, ט): "תְּפִלָּה לְאֵל חַיָּי".


דער אייבערשטער זאל העלפן איר זאלט האבן הצלחה אין אלע ענינים.


א כתיבה וחתימה טובה, א גוט געבענטשט יאר.

#235 - ס'איז א גרויסע עבודה זיך צו קענען אויסקומען מיט מענטשן
תפילות אויף אידיש, תפילה והתבודדות, חברים, מחלוקת, שטעטל, שלום, מדות טובות

בעזרת ה' יתברך


יום ב' פרשת כי תצא, ח' אלול, שנת תשפ"א לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר, קרית ברסלב


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


דאס ביסל צייט וואס דער שטעטל שטייט זע איך אז וואוינען אין שטעטל איז פון איין זייט זייער א געשמאקע זאך און פון די אנדערע זייט היבש שווער; פון איין זייט האבן מיר א פלאץ וואו מען קען אויפציען די קינדער זיי זאלן האבן די לעבן פון רבי'ן, די חדר און סקול זענען עפעס וואס מען האט נישט ערגעץ אנדערש, אבער פון די אנדערע זייט איז א גרויסע עבודה זיך צו קענען אויסקומען מיט חברים, מיט שכנים, מיט אנשי שלומינו. אויב מען גייט נישט התבודדות יעדן טאג שרייען צום אייבערשטן: "רבונו של עולם, ווען וועל איך שוין תשובה טון? ווען וועל איך קענען דערליידן א צווייטן? ווען וועל איך שוין ליב האבן יעדן איד?" - קען מען ווערן גוט אנגעגעסן איינער אויפ'ן צווייטן.


נישט אז אין אנדערע פלעצער איז אלעס גוט, נאר דא קלאפט אלעס אויס אויף אנשי שלומינו. ווען מען וואוינט נישט אין שטעטל, דעמאלט ווען מען האט צוטון מיט שכנים - טראכט מען: 'די חסידים זענען חיות, די מענטשן זענען נישט נארמאל', אבער ווען אלע זענען איין משפחה, אלע זענען אנשי שלומינו, הייבט מען זיך אן עסן אויף די פלאץ, מען האט חלישות הדעת; אנשטאט טראכטן: 'וואס איז מיט מיר אליינס? ווען וועל איך זיך אביסל אויסארבעטן צו קענען ליידן אנדערע? ווען וועל איך שוין גארנישט וועלן?' - גיסט מען דעם פראבלעם אויף אנדערע, אדער אויף די פלאץ.


מוהרא"ש האט דערציילט די באקאנטע מעשה, דער גרויסער הערש לויפט אין וואלד און זיינע שיינע, גרויסע, געדרייטע הערנער לאזן אים נישט לויפן, עס האנקערט זיך אריין אין יעדן בוים; דער הערש האלט עס נישט אויס, ער קען נישט לעבן, מען לאזט אים נישט אטעמען; נעכטן האט ער געהאט צוטון מיט דעם בוים און יעצט האט ער צוטון מיט א צווייטן בוים, אזוי האט ער יעדן טאג חלישות הדעת פון ביימער. דער הערש זוכט דעם פיקח שבחיות, דער קלוגער חי', ער וויינט צום פוקס, ער בעט זיך ביים פוקס פאר אן עצה און שלאגט אים פאר: "אפשר זאל מען אפשניידן אלע ביימער? אזוי וועל איך האבן א חיים טובים?" זאגט אים דער פקח שבחיות: "אז דו ווילסט האבן א חיים טובים - זאלסטו אפשניידן דיינע אייגענע שיינע, גרויסע, געדרייטע הערנער; וועסטו קענען לויפן, גיין און קומען, דו וועסט האבן א חיים טובים".


מוהרא"ש פלעגט אונז אסאך דערציילן די מעשה און אויספירן: "ווער עס וויל האבן א חיים טובים האט איין ברירה, אפשניידן זיינע אייגענע איינגעגעסענע שלעכטע נאטורן, נאר אזוי קען מען האבן א חיים טובים, עס האט נישט מיט דעם און מיט יענעם".


ווי אזוי שניידט מען אפ די אייגענע הערנער? ווי אזוי קען מען ארויסרייסן די שלעכטע נאטורן? דורך בעטן דעם אייבערשטן, דורך קרעכצן צום אייבערשטן; דאס האט דער רבי אונז געלערנט, מיר זאלן זיך אויסקרעכצן צום אייבערשטן, אים בעטן מען זאל זיך קענען רייניגן און ווערן לויטער.


דא אין שטעטל איז דאך געאייגנט פאר התבודדות, מען קען זיך דא גוט מתבודד זיין. גיי יעדן טאג אביסל התבודדות, בעט דעם אייבערשטן: "רבונו של עולם, האב רחמנות אויף מיר, איך וויל קוקן גוט אויף יעדן איינעם, קיינער זאל מיר נישט נערוועז מאכן. רבונו של עולם, פארוואס זע איך נאר שלעכטס? פארוואס זע איך אין יעדן איינעם א חסרון? פארוואס זע איך אלעס שווארץ? העלף מיר איך זאל זען דאס שיינקייט פון יעדן איינעם, איך וויל זען דעם שיינעם ליכט פון אלעמען".


מיר אלע האבן חסרונות, דאך קענען מיר אינאיינעם ארויסגעבן א שיין און א ליכט פאר די גאנצע וועלט. דער רבי האט דערציילט, אמאל איז געווען א קעניג, ער האט געהאט א בן יחיד; דער קעניג האט אוועק געשיקט זיין איינציגער זון ער זאל זיך לערנען חכמה מיט גדולה, ווען דער בן יחיד איז אהיים געקומען האט אים דער קעניג געפרעגט: "וואס האסטו געלערנט עפעס גרויס חכמה די אלע יארן וואס דו ביסט נישט דא געווען?" האט דער זון געזאגט: "טאטע, איך וועל דיר ווייזן עפעס א שיינע זאך וואס דו האסט נאכנישט געזען"; ער האט ארויסגענומען א הערליכע, גרויסע, שיינע, בליטשקעדיגע טשילאר און געזאגט: "טאטע, קוק וואס פאר א שיינע טשילאר איך האב געמאכט".


דער קעניג האט געטראכט: 'איך וועל צאמרופן אלע שרים און חכמים זיי זאלן זען די חכמה און גדולה פון מיין איינציג קינד'. ווען אלע חכמים און שרים זענען געקומען צום פאלאץ האט דער בן יחיד ארויסגענומען דעם הערליכן, גרויסן, שיינעם, בלישקעדיגן טשילאר און אלע האבן דאס באטראכט, דער קעניג האט אבער באמערקט אז אלע קרומען מיט די נאז, זיי זענען נישט אזוי צופרידן, ווען דער קעניג האט זיי געפרעגט: "וואס זאגט איר צו מיין זון?" האבן זיי געזאגט: "דער טשילאר איז טאקע זייער שיין, אבער עס האט א חסרון"; יעדער איינער האט געוויזן עפעס א חסרון אינעם הערליכן, גרויסן, שיינעם, בלישקעדיגן טשילאר. דער קעניג איז געווארן באליידיגט און פארשעמט, ער האט גערופן זיין זון און אים געפרעגט: "וואס האסטו דא געמאכט?! אלע זאגן אז די הערליכע, גרויסע, שיינע, בליטשקעדיגע טשילאר האט חסרונות!" האט דער קינד געענטפערט: "טאטע, דאס איז מיין שיינקייט; איך האב צאמגענומען אלע חסרונות און געמאכט פון זיי א הערליכע, גרויסע, שיינע, בליטשקעדיגע טשילאר".


דאס איז דער שיינקייט ווען מען מאכט א שטעטל פון אלע סארט מענטשן; עס ווערט פון דעם א הערליכע, גרויסע, שיינע, בליטשקעדיגע טשילאר, ביז עס קומען מענטשן און הייבן אן קרומען מיט דער נאז; דער זאגט עס האט אזא חסרון, א צווייטער זאגט עס האט אן אנדערע חסרון, זאגט דער בן יחיד: "דאס איז דאך דער שיינקייט פון שטעטל, אז מען האט געמאכט א הערליכע, גרויסע, שיינע, בליטשקעדיגע טשילאר פון אלע חסרונות".


איך האף אז דו וועסט אנקוקן דעם הערליכן, גרויסן, שיינעם, בלישקעדיגן טשילאר גאר אנדערש ווי דו האסט געקוקט אויף דעם ביז יעצט, דו וועסט זען דאס גרויסקייט פון אנשי שלומינו וואס יעדער איינער האט נאך אסאך ארבעט ביז מען וועט זיך אויסארבעטן, אלע האבן חסרונות; אבער אז מען וועט לעבן באחדות, מען וועט קוקן שיין איינער אויפ'ן צווייטן, וועט ווערן א הערליכע, גרויסע, שיינע, בליטשקעדיגע שטעטל.


א גוט געבענטשט יאר.

#234 - בעט דעם אייבערשטן זאלסט זיך נישט אויפרעגן
תפילה והתבודדות, מדות טובות, כעס, רבינו ז"ל

בעזרת ה' יתברך


יום ד' פרשת שופטים, ג' אלול, שנת תשפ"א לפרט קטן


 


טייערער ... נרו יאיר, תלמיד מחנה היכל הקודש ברסלב


דו ביסט א טייערער גוטער בחור, בעט דעם אייבערשטן זאלסט זיך נישט אויפרעגן, בעט אים יעדע זאך וואס דו דארפסט.


דער הייליגער רבי האט אויך געהאט די מדה פון כעס, ער האט דאס אזוי שטארק אויסגעארבעט, ביז עס האט אים שוין גארנישט געארט. אזוי אויך ביי אנדערע צדיקים, קיינער איז נישט געבוירן געווארן א מלאך, אלע האבן זיך געמוטשעט.


איך בעט דיר זייער, געב אכטונג אויף אלע קינדער און בחורים, האב רחמנות אויף יעדן איינעם – וועט דער אייבערשטער רחמנות האבן אויף דיר.


פון דיין ראש ישיבה.

#233 - א קלוגע פרוי קען ארויפברענגען איר מאן צו זייער שיינע מדריגות
תפילה והתבודדות, חברים, תודה והודאה, שלום בית, חיזוק פאר פרויען, חסידות ברסלב

בעזרת ה' יתברך


יום א' פרשת ראה, כ"ג מנחם-אב, שנת תשפ"א לפרט קטן


 


מרת ... תחי'


איך האב ערהאלטן אייער בריוו.


דאנקט דעם אייבערשטן פאר די חסדים וואס ער טוט מיט אייך, איר האט אזויפיל גוטס; איר האט א טייערער מאן מיט ליכטיגע קינדער, די גאנצע משפחה איז געזונט, אלע זענען וואויל און ערליך.


ווען מען לעבט מיט דאנקען און לויבן דעם אייבערשטן איז דער לעבן א 'גן עדן' לעבן, דאס לעבן ווערט יעדע מינוט בעסער און זיסער; דאס מאכט מען זאל ווערן נאנט צום אייבערשטן, מען הייבט אן שפירן א זיסקייט וואס מען האט נאך קיינמאל נישט געשפירט פון פארדעם.


בנוגע אייער מאן נרו יאיר; ער איז א טייערער אינגערמאן, ער וויל זיין גוט, ער זוכט עצות צו ווערן בעסער, ער פרעגט מיר כסדר ווי אזוי ער קען האבן דאס בעסטע שלום בית, ער וויל זיין א גוטער מאן. איר קענט אים ברענגען נענטער אז איר וועט אים אנטקעגן קומען; איר וועט אים נאר אויפהייבן, אויסרומען, געבן אסאך גוטע ווערטער; דורכדעם וועט ער ווערן א נייער מענטש, ער וועט נאר זיין אין שטוב, ער וועט אייך נישט אפלאזן.


בנוגע ברסלב וכו'; נעמט נישט קיין נייע חבר'טעס, בלייבט מיט אייערע חבר'טעס, בלייבט אויף אייער וועג. ברסלב איז נישט א פלאץ, א סביבה; ברסלב איז א שכל, ברסלב איז התחזקות; מען דארף זיך נישט טוישן צו זיין ברסלב. אז אייער מאן האט אנגעהויבן לעבן זייט ער האט זיך דערוויסט פון רבי'ן, דארף מען נישט אפהאקן מיט די משפחה, מיט די חבר'טעס.


איך בעט אייך זייער איר זאלט אים מחזק זיין, ער זאל שפירן ווי איר שעצט אים, ער זאל שפירן אז איר קוקט ארויף אויף אים; ווייל וויאזוי איר וועט קוקן אויף אים – אזוי וועט ער זיין. א קלוגע פרוי קען ארויפברענגען איר מאן צו זייער שיינע מדריגות, ווייל ווען דער מאן שפירט חשוב, ער שפירט 'מיין ווייב האלט פון מיר, מיין ווייב קוקט ארויף אויף מיר' – טראגט דאס אים אויף גוטע פלעצער.


שטארקט אייך, גייט אן מיט אייער שטוב ארבעט; מחנך זיין די קינדער זיי זאלן אויסוואקסן ערליכע אידן, פרובירט מיט אלע אייערע כחות צו זיין פרייליך און פרייליך מאכן די גאנצע שטוב.


והעיקר בעטס דעם אייבערשטן אויף אלעס וואס איר דארפט; שמועסט מיט אים, דערציילט אים אלעס וואס ליגט אייך אויפ'ן הארץ, דאס איז די עצה פאר אלע פראבלעמען, דער רבי רופט דאס "התבודדות"; דאס היילט אלעס.


דער אייבערשטער זאל אייך געבן כח צו זיין א געטרייע ווייב און מאמע.

#232 - נישט יעדע זאך וואס מען טראכט, דארף מען רעדן דערפון
תפילה והתבודדות, חיזוק פאר מיידלעך, חיזוק פאר פרויען, רעדן

בעזרת ה' יתברך


מוצאי שבת קודש פרשת עקב, כ"ב מנחם-אב, שנת תשפ"א לפרט קטן


 


מרת ... תחי'


איך וויל אייך בעטן איר זאלט נישט רעדן צו די מיידלעך פון בית פיגא פון זאכן וואס איז נאכנישט נוגע פאר זיי, רעדט נישט צו זיי פון האבן קינדער וכו' וכו'.


בכלל דארף מען וויסן, נישט יעדע זאך וואס מען טראכט דארף מען רעדן דערפון, אפילו צווישן די ווייבלעך, ובפרט מיט מיידלעך.


נוצט אייער דיבור אויף גוטע זאכן. מוהרא"ש זאגט, פרויען האבן באקומען א מתנה, זיי רעדן אסאך; די הייליגע חכמים זאגן (קידושין מט:): "עֲשָׂרָה קַבִּין שִׂיחָה יָרְדוּ לָעוֹלָם", צען קב (מאס) רעדן איז אראפגעקומען אויף די וועלט, "תִּשְׁעָה נָטְלוּ נָשִׁים, וְאֶחָד נָטְלוּ כָּל הָעוֹלָם כֻּלוֹ", איינס האט די וועלט גענומען און ניין איז געגאנגען פאר די פרויען; זאגט מוהרא"ש, אויב פרויען האבן די מתנה פון רעדן אסאך, קענען זיי דאס נוצן אויף גוטע זאכן, אויף מחזק זיין אנדערע און אויף רעדן צום אייבערשטן.


בפרט יעצט אין די חדשים וואס איר ווארט - דארפט איר אויסנוצן אייערע דיבורים אויף גוטע זאכן, אויף בעטן דעם אייבערשטן איר זאלט האבן גרינג, אלעס זאל זיין בנקל ובנחת.


 

#231 - דער נייער וועג, וואס פירט צום אלטן וועג
קינדער, תפילה והתבודדות, חסידות ברסלב, סיפורי צדיקים, עצתו אמונה, מאגאזינען

בעזרת ה' יתברך


יום ג' פרשת ואתחנן, י"א מנחם-אב, שנת תשפ"א לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר


איך בעט דיר זייער, שטארק זיך מיט דיין הייליגע ארבעט; דו האסט נישט קיין אנונג וויפיל הונדערטער און טויזנטער מענטשן זענען זיך מחי' וועכנטליך. איך באקום בריוו פון אזויפיל משפחות וואס זיי זאגן אז די עצתו אמונה קונטרסים וואס ערשיינט וועכנטליך - דאס איז זייער וועג ווייזער אין לעבן; זייט זיי האבן אנגעהויבן באקומען די וועכנטליכע קונטרסים נעמען זיי נישט אריין אין שטוב קיין שום פרעמדע ליין מאטריאל, זיי נעמען זייער הדרכה ווי אזוי צו פירן די שטוב - פון די קונטרסים.


איך שרייב דיר דאס כדי דו זאלסט וויסן וואס דו טוסט; זאלסט נישט טראכטן קיין איין רגע אפצולאזן די הייליגע ארבעט פון מגיה זיין און אויסשטעלן די קונטרסים עס זאל זיין גרייט אין צייט יעדע וואך.


איך האף אז דו וועסט בקרוב ענדיגן די ספרים איש אמונות פון שנת תש"פ, דאס וועט מחזק זיין אזויפיל משפחות; עס איז דא דארט חיזוק פאר אלע נסיונות, פאר אלע איבערגייאכטס.


איך שיק דיר א מעשה פאר די 'קינדער עצתו אמונה', די מעשה פון רבי'ן ווי דער רבי האט געזאגט פאר'ן בעל עגלה: "איך גיי אויף א נייעם וועג, וואס די נייע וועג פירט צום אלטן וועג".


די נייע וועג פירט צוריק צום אלטן וועג


טייערע קינדער, מיר דארפן זיך זייער פרייען אז מיר ווייסן פון הייליגן רבי'ן; דער רבי ברענגט אונז נאנט צום אייבערשטן, דער רבי האט אזעלכע גוטע וועגן ווי אזוי מיר קענען ווערן גרויסע צדיקים; ווער וויל הערן די וועג פון רבי'ן ווי אזוי צו ווערן א צדיק?


דער הייליגער רבי איז אמאל געפארן אין וועג און אינמיטן האט מען נישט געקענט ווייטער פארן, די וועג איז געווארן אנגעלייגט מיט וועגענער, דער בעל הגעלה האט זיך גוט אויסגעקענט מיט זייטיגע וועגן, ער האט אוועקגעדרייט די פערד זאלן אריין פארן אין וואלד און ער זאגט פאר'ן רבי'ן: "איך נעם א נייעם וועג, אבער באלד וועט איר זען ווי די נייע וועג פירט צוריק צום אלטן וועג".


דער הייליגער רבי איז זייער צופייערט געווארן, דער רבי רופט זיך אן: "דאס טו איך, איך בין אראפ פון וועג, איך האב גענומען א נייעם וועג, אבער די נייע וועג פירט צו די גאר אלטע וועג, די וועג וואס אונזערע עלטערן אברהם אבינו, יצחק אבינו און יעקב אבינו זענען געגאנגען; ביז יעצט איז געווען א וועג פון תעניתים און סיגופים, ווער עס האט געוואלט זיין א צדיק האט גענומען די וועג פון טון שווערע עבודות, פאסטן און זיך פייניגן, אבער יעצט, זאגט דער רבי, האב איך א נייעם וועג, א וועג פון התבודדות און תפילה; ווער עס וויל זיין א צדיק דארף שוין נישט פאסטן, דורך התבודדות און תפילה קען מען ווערן א גרויסער צדיק".


אלע קינדער ווייסן שוין יעצט ווי אזוי מען ווערט א צדיק; אז מען רעדט אסאך צום אייבערשטן, מען גייט התבודדות, מען גייט אין א פלאץ וואו קיינער איז נישט דארט, מען רעדט צום אייבערשטן אין די שפראך וואס מען איז געוואוינט צו רעדן, מען בעט אים: "הייליגער באשעפער, איך וויל זיין אן ערליכער איד, הייליגער באשעפער, איך וויל זיין א צדיק", אזוי איז מען זוכה צו ווערן א צדיק.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.


 

#230 - ווען מ'וואלט געהאט ישוב הדעת, וואלט מען זיך צוריקגעקערט צום אייבערשטן
תפילה והתבודדות, התחזקות, ישוב הדעת

בעזרת ה' יתברך


יום ב' פרשת דברים, ג' מנחם-אב, שנת תשפ"א לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר


איך האב זייער הנאה געהאט צו זיין מיט דיר דעם פארגאנגענעם וואך אין שטעטל, איך האב באטראכט דיין סדר היום; איך בין זייער איבערגענומען ווי דו דאווענסט און דו לערנסט, איך האב געזען ווי דו נוצט אויס די צייט מיט גוטע זאכן.


איך האף דו האסט הנאה געהאט צו זיין און שטעטל, דו וועסט מיט נעמען די חיזוק מיט דיר; ווייטער לערנען און דאווענען. זיך מתבודד זיין יעדן טאג, זיך מיישב זיין 'מָה הַתַּכְלִית מִכָּל הַתַּאֲווֹת וּמִכָּל עִנְיְנֵי הָעוֹלָם הַזֶּה?' ווי דער רבי זאגט (לקוטי מוהר"ן חלק ב', סימן י): "וְהָעִקָּר לְהִשְׁתַּדֵּל לְיַשֵּׁב עַצְמוֹ הֵיטֵב, מָה הַתַּכְלִית מִכָּל הַתַּאֲווֹת וּמִכָּל עִנְיְנֵי הָעוֹלָם הַזֶּה, הֵן תַּאֲווֹת הַנִּכְנָסוֹת לַגּוּף, הֵן תַּאֲווֹת שֶׁחוּץ לַגּוּף, כְּגוֹן כָּבוֹד, וְאָז בְּוַדַּאי יָשׁוּב אֶל ה'", ווען מען וואלט זיך מיישב געווען, מען וואלט אריינגעטראכט 'וואס האט מען פון די וועלט?' דעמאלט וואלט מען זיך צוריק געקערט צום אייבערשטן; ווייל ווען מען וואלט געהאט יישוב הדעת וואלט מען זיך צוריק געקערט צום אייבערשטן.


דאס באקומט מען דורך התבודדות. אז מען מאכט זיך א סדר יעדן טאג צו רעדן מיט'ן אייבערשטן, באקומט מען אביסל יישוב הדעת.

#229 - מיט'ן העלפן, העלפט מען זיך אליין
תפילה והתבודדות, כיבוד אב ואם, חיזוק פאר מיידלעך, תודה והודאה, קעמפ

בעזרת ה' יתברך


יום א' פרשת מטות-מסעי, כ"ד תמוז, שנת תשפ"א לפרט קטן


 


... תחי', תלמידה בית פיגא


איך האב ערהאלטן אייער בריוו.


א גרויסן יישר כח פאר'ן שרייבן וואס טוט זיך אין קעמפ מחנה בית פיגא, ווי שטארק איר האט הנאה פון די קינדער, פון די לערערינס און קאונסלערס. זיי מאכן יעדן איינעם זיך אזוי גוט שפירן, אלץ געבן זיי אזויפיל גוטע ווערטער.


יישר כח פאר'ן העלפן אין קעמפ אנגרייטן די שבת'דיגע סעודות און אויך אראפ רוימען; די אלע וואס העלפן אין סקול און אין שטוב, די העלפן באמת זיך אליינס, די וועלן קענען פירן א שיינע ווירטשאפט נאך זייער חתונה.


זעט צו גיין יעדן טאג אביסל שפאצירן אין פעלד דאנקען דעם אייבערשטן, דאנקט אים אויף יעדע זאך וואס ער געבט אייך, וועט איר שפירן עפעס אזא זיסע טעם וואס מען קען נישט מסביר זיין פאר ווער עס טוט דאס נישט.


ווען מען דאנקט דעם אייבערשטן ווערט מען זייער פרייליך, מען ווערט אין א גוטע גוסטע, מען ווערט פאזעטיוו.


זייט מקרב די מיידלעך וואס שטייען אין די זייט.

#228 - זייט מקרב די מיידלעך וואס האבן נישט קיין חבר'טעס
תפילה והתבודדות, חיזוק פאר מיידלעך, קעמפ, מדות טובות

בעזרת ה' יתברך


ערב שבת קודש פרשת פנחס, מברכים מנחם-אב, כ"ב תמוז, שנת תשפ"א לפרט קטן


 


... תחי', תלמידה בית פיגא


איך האב ערהאלטן אייער בריוו.


איך פריי זיך זייער צו הערן אזעלכע שיינע גרוסן פון מחנה בית פיגא.


אויך האב איך הנאה צו הערן אז איר זאגט יעדן טאג תהלים, איר האט שוין מסיים געווען פינף און זעכציג מאל ספר תהלים.


זייט ממשיך מיט אייערע גוטע מעשים, רעדט שיין צו יעדן איינעם, זייט מקרב די מיידלעך וואס האבן נישט קיין חבר'טעס, געבט יעדן איינעם גוטע ווערטער.


ועל כולם, איר זאלט גיין אביסל שפאצירן אין פעלד, דאנקען און בעטן דעם אייבערשטן.


פון דער ראש ישיבה

#227 - דער שליסל פון קינדער ליגט נאר אינעם אייבערשטנ'ס הענט
קינדער, תפילות אויף אידיש, תפילה והתבודדות, חיזוק פאר פרויען, רפואה

בעזרת ה' יתברך


יום ג' פרשת פנחס, י"ט תמוז, שנת תשפ"א לפרט קטן


 


מרת ... תחי'


איך האב ערהאלטן אייער בריוו.


דער שליסל פון קינדער ליגט נאר אינעם אייבערשטנ'ס הענט. חכמינו זכרונם לברכה זאגן (תענית ב.): אָמַר רֶבִּי יוֹחָנָן: "שְׁלֹשָׁה מַפְתְּחוֹת בְּיָדוֹ שֶׁל הַקָדוֹשׁ בָּרוּךְ הוּא", דריי שליסלען ליגט אין די הענט פונעם אייבערשטן, "מַפְתֵּחַ שֶׁל גְּשָׁמִים", די שליסל פון רעגן, "מַפְתֵּחַ שֶׁל חַיָּה", די שליסל פון קינדער, "וּמַפְתֵּחַ שֶׁל תְּחִיַּית הַמֵּתִים", און די שליסל פון תחיית המתים; אז מען וויל אריינגיין אין א פארמאכטע פלאץ וואס איז פארשפארט דארף מען זוכן ווער עס האט די שליסלען, מען פרעגט זיך נאך 'ווער האט די שליסל?' מען גייט צו יענעם און מען בעט יענעם פאר די שליסל, אזוי קען מען אריינגיין.


אז איר ווילט זוכה זיין צו נאך קינדער דארפט איר זיך ווענדן צום אייבערשטן, אים בעטן פאר די שליסל. מאכט אייך יעדן טאג א צייט פאר תפילה והתבודדות, בעטס דעם אייבערשטן אויף אייער אייגענע שפראך, בעטס אים: "רבונו של עולם, איך דאנק דיר פאר מיינע ליכטיגע קינדער, איך בין אזוי גליקליך מיט די דריי מתנות, איך האב זיי אזוי ליב; יעצט בעט איך דיר הייליגער באשעפער, געב מיר נאך קינדער, איך וויל אזוי שטארק האבן א גרויסע שטוב מיט אסאך קינדער און אייניקלעך"; אזוי זאלט איר יעדן טאג טון, קודם זאלט איר דאנקען און נאכדעם זאלט איר בעטן, וועט איר זען גרויסע ניסים.


די הייליגע חכמים זאגן (ירושלמי סוטה ז, א): "הַקָּדוֹשׁ בָּרוּךְ הוּא מִתְאַוֶּה לִשְׁמוֹעַ שִׂיחָתָן שֶׁל צִדְקָנִיּוֹת", דער אייבערשטער גליסט צו הערן די שמועסן פון ערליכע פרויען; די גרעסטע גליסט ביים אייבערשטן איז ווען מען קומט צו אים מיט תפילות ובקשות, מען דאנקט אים אויף אלע חסדים און מען בעט אים וואס מען דארף, דאס איז ביים אייבערשטן זייער חשוב.


דער הייליגע זוהר זאגט (פרשת בלק, קצה.) נישטא קיין גרעסערע זאך ביים אייבערשטן ווי ווען א צעבראכענע הארץ קומט צו אים און רעדט זיך אויס דאס הארץ און לייגט פאר זיינע טענות, ער בעט דעם אייבערשטן זאל רחמנות האבן. אלע מלאכים, אלע הימלען, אלע פרעגן: "וואס טוט דער אייבערשטער? פארוואס דארף דער אייבערשטער זיך פארען כביכול מיט די צעבראכענע הערצער?" ביז מען ענטפערט זיי: "די צעבראכענע הערצער זענען דעם אייבערשטנ'ס באליבסטע זאך".


קלאפט אייך נישט אראפ מיט די אלע חלומות וואס דער זאגט און וואס יענער זאגט, פארוואס איר האט נישט נאך קינדער; איינער זאגט איר זאלט נישט עסן קיין מעל, א צווייטער זאגט איר זאלט נישט עסן צוקער, א דריטער זאגט נישט עסן קיין טשאקאלאד, עס איז א גרויסע זאך צו זיין גלייבעדיג, פרויען האבן די מעלה, זיי זענען זייער גלויביג, זייער תמימות'דיג, אבער פון די אנדערע זייט גלייבן זיי יעדע חלום, יעדע פאנטאזיע - פון יעדע פרוי, מען דארף נישט יעדן אויסהערן.


וואויל איז דעם וואס הערט אויס וואס צדיקים זאגן, ער נעמט עצות פון צדיקים, ער לעבט מיט די עצה פון התבודדות; וועט ער געהאלפן ווערן מיט אלע ברכות.


דער אייבערשטער זאל העלפן איר זאלט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#226 - טרעף זיך יעדן טאג מיט'ן אייבערשטן
תפילות אויף אידיש, תפילה והתבודדות, שידוכים

בעזרת ה' יתברך


יום ג' פרשת חקת, ה' תמוז, שנת תשפ"א לפרט קטן


לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר


זיי זיך מחזק מיט די עצה פון התבודדות. נעם אראפ אפאר מינוט, פינף מינוט יעדן טאג; גיי אין א ליידיגע פלאץ, גיי מיט דיין קאר צו א ליידיגע גאס און רעד צום אייבערשטן, בעט אים דו זאלסט שוין זוכה זיין צו טרעפן דיין שידוך, נאר דאס וועט דיר העלפן.


האסט דאך שוין געזען וואס פאסירט ווען מען טראכט 'דער שדכן וועט מיר העלפן, יענער שדכן האט פאר מיר מיין שידוך', ביסט שוין ארויס זיך טרעפן מיט אן א שיעור מיידלעך, ביים סוף האט זיך גארנישט אויסגעלאזט. יעצט איז געקומען די צייט ארויס צו גיין יעדע נאכט מיט'ן אייבערשטן; יעדע מאל דו וועסט מאכן א פגישה מיט'ן אייבערשטן, דו וועסט רעדן מיט אים אזוי ווי מען רעדט מיט א גוטער פריינט, דו וועסט אים דאנקען אויף דיין לעבן און נאכדעם וועסטו אים בעטן אויף א שידוך, און אז דו וועט זוכה זיין צו לאזן אפאר הייסע טרערן, דו וועסט וויינען: "רבונו של עולם, איך וויל שוין חתונה האבן, איך וויל שוין נישט זיין א פלג גוף, א האלבע מענטש" - די פגישות וועט ברענגען דיין שידוך.


ארויסגיין רעדן מיט'ן אייבערשטן קאסט נישט קיין געלט, מען דארף נישט פארן, קומען, גיין וכו' וכו'; וואו דו געפונסט זיך - דארט געפונט זיך דער אייבערשטער.


ברודער, נעם די עצה - וועסטו זען גרויסע ניסים.


איך האב דיר זייער ליב.

#225 - איך פריי זיך אז גוטע משפחות קומען קיין שטעטל
תפילה והתבודדות, שטעטל

בעזרת ה' יתברך


יום ב' פרשת קרח, כ"ז סיון, שנת תשפ"א לפרט קטן


 


לכבוד משפחת ... שיחיו


פאר מיר איז א גרויסע שמחה אז איר ווילט קומען וואוינען אין שטעטל קרית ברסלב ליבערטי; איר זענט א חשוב'ע משפחה, איך פריי זיך אז גוטע משפחות קומען קיין שטעטל.


איך לייג אייך אויף די ליסטע פון די נייע דירות; יעצט האבן מיר געענדיגט זעכצן דירות, גלייך נאכן זומער הייבן מיר אן נאך צוואנציג נייע דירות, איך לייג דיר אויף די ליסטע.


טייערער ..., בעט דעם אייבערשטן אויף דיין שפראך אלעס וואס דו דארפסט; שמועס מיט אים, דערצייל אים ווי שטארק דו ווילסט זיין ערליך, דערצייל אים דיינע נסיונות; התבודדות ותפלה ראטעוועט דעם מענטש מען זאל נישט אוועק פאלן, עס הייבט אויף און ברענגט צוריק צום אייבערשטן.

#224 - די ערשטע און די לעצטע זאך פון ברסלב'ער חסידות - איז דאווענען
תפילה והתבודדות, חיזוק פאר מיידלעך, סקול

בעזרת ה' יתברך


יום ג' פרשת שלח, כ"א סיון, שנת תשפ"א לפרט קטן


 


לכבוד די מיידלעך וואס לערנען אין בית פיגא - קרית ברסלב, און פירן זיך נישט אויף ווי תלמידות פון בית פיגא


איך בין זייער פארשעמט, איך הער אז עס זענען דא מיידלעך וואס ווילן נישט דאווענען, זיי מיינען אז דאווענען אויפ'ן קול איז א זאך וואס קליינע קינדער טוען.


די מיידלעך וואס שטעלן זיך נישט צו, זיי פאלגן נישט די טיטשער - מאכן מיר אסאך צער.


די מיידלעך וואס פאלגן די טיטשערס - זיי זענען די ריכטיגע תלמידות בית פיגא; זיי מאכן א נחת רוח פאר מוהרא"ש און פאר אלע צדיקים און פאר'ן אייבערשטן.


אויב איר ווילט נישט דאווענען - קענט איר זיך נישט פאררופן ברסלב'ער חסידים, ווייל די ערשטע און די לעצטע זאך פון ברסלב'ער חסידות - איז דאווענען.


איך בעט אייך זייער, יעדן פון אייך באזונדער: העלפט מיר, מאכט מיר נישט קיין צרות, איך וויל הערן נאר גוטע גרוסן אויף אייך אלע, איך האב גענומען פאר אייך די בעסטע טיטשערס, מיינע חשוב'סטע תלמידות, איר דארפט זיי פאלגן און אויסהערן, נישט זוכן ווי אזוי מען קען טון פארקערט.

#223 - פארלעשן דעם טעלעפאן ווען מ'קומט אין שול דאווענען
תפילה והתבודדות, שטעטל, טעלעפאן, בית המדרש

בעזרת ה' יתברך


יום א' פרשת שלח, י"ט סיון, שנת תשפ"א לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערער ליבער ... נרו יאיר, קרית ברסלב


איך וויל דיר בעטן זאלסט פארלעשן דיין טעלעפאן ווען דו קומסט דאווענען. דיין טעלעפאן קלינגט אזוי הויך אז מען קען מיינען מען געפונט זיך אין אן אפיס; עס איז נישט קיין דרך ארץ און קיין כבוד אזוי צו קומען אין בית המדרש.


ווען מען דאווענט אין א בית המדרש היכל הקודש וואס טראגט די הייליגע נאמען פון מוהרא"ש דארף מען זיך פארשטעלן ווי מוהרא"ש איז אין בית המדרש, מען דארף טראכטן: 'ווי אזוי וואלט איך זיך אויפגעפירט ווען מוהרא"ש שטייט נעבן מיר?' חכמינו זכרונם לברכה זאגן (ירושלמי שבת א, ב): "כל האומר שמועה מפי אומרה יהא רואה בעל השמועה כאלו הוא עומד כנגדו", ווען מען לערנט זאל מען טראכטן כאילו דער בעל השמועה שטייט דא.


איך האף אז די קליינע בריוו וועט זיין גענוג, דו וועסט אכטונג געבן ווען דו קומסט אין שול צו פארלעשן דעם טעלעפאן. עס איז דאך אזוי גוט ווען מען נעמט די פאר מינוט פון דאווענען, מען שאלטערט זיך אויס פון אלעמען, מען קוקט נישט אין טעלעפאן, מען קוקט נאר אין סידור; מען בעט דעם אייבערשטן פאר זיך, פאר די שטוב, פאר די קינדער און פאר אלע אידן. און אפילו ווער עס איז נאך ווייט פון דעם, ער פאר זיך קען זיך נישט אפשיידן אפילו די פאר מינוט, דארף ער אבער טראכטן פון די אנדערע מתפללים וואס ווילן אביסל דאווענען, זיי זאלן נישט געשטערט ווערן.


שרייב מיר אויב דו וועסט אכטונג געבן; מיט דעם וועסטו האבן א חלק אין קדושת המקום, אין בויען דעם שטעטל.