בריוון פונעם ראש ישיבה שליט"א

#144 - די איבערלעבענישן פון ראש השנה שנת תשפ"א
הפצה, שטעטל, אומאן, ראש השנה

בעזרת ה' יתברך


יום ה' פרשת האזינו א', כ"ח אלול, שנת תש"פ לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערער ליבער ... נרו יאיר.


איך האב נישט געקענט רעדן מיט דיר, איך האב געדארפט ארויפגיין אויפ'ן פליגער; יעצט זיצנדיג אויפ'ן פליגער האב איך אפאר מינוט, וועל איך דיר שרייבן וואס עס גייט פאר.


פון ווען עס איז פארשפארט געווארן די גרעניץ אריינצוקומען קיין אוקריינא האב איך זיך מתבודד געווען וואו צו זיין ראש השנה, ביז דער אייבערשטער האט מיר געגעבן די מחשבה צו זיין אין קרית ברסלב ליבערטי, אין א שטעטל וואו אלע לעבן און אטעמען דעם רבי'ן, א פלאץ וואו אלע - יעדער איינער באזונדער, מענער, פרויען, קינדער - אינגלעך, מיידלעך און בחורים - זענען עוסק אין הפצה, נישטא קיינער אין שטעטל וואס האט נישט א חלק אין הפצה, פארשפרייטן די זיסע געשמאקע עצות פון רבי'ן פאר די וועלט (איך וועל דיר נאך שרייבן אין א באזונדערע בריוו יעדע משפחה, מאן, ווייב און קינדער - וואס זיי טוען פאר הפצה).


ווייל דאס ווייסטו דאך אז דער רבי געפונט זיך נאר דארט וואו מען רעדט פון אים, וואו מען פאלגט אים; דאס האבן מיר געהערט אלע יארן אינאיינעם פון מוהרא"ש זכותו יגן עלינו, דער רבי איז נאר אין א פלאץ וואו מען פאלגט אים. און טאקע דערפאר איז מוהרא"ש נישט געקומען קיין אומאן ווען די גרעניץ האט זיך געעפנט, אין די יארן תשמ"ט, תש"נ און תשנ"א, ווייל מוהרא"ש האט געוואלט דאווענען מיט אנשי שלומינו תלמידי היכל הקודש וואס פאלגן דעם רבי'ן און דעריבער איז מוהרא"ש נישט געקומען די פאר יאר, מוהרא"ש האט געמאכט דעם קיבוץ אין יבנאל "עיר ברסלב".


גלייב מיר טייערער ברודער, איך האב זיך אזויפיל מתבודד געווען אויף דעם פרט במשך די אלע וואכן פון ווען מען האט פארשפארט די גרעניץ, ווען מען האט מיר כסדר געזאגט אז עס איז דא א וועג אריין פאר מיר, 'זאל איך גיין? זאל איך בלייבן מיט אנשי שלומינו?' דאס האט זיך מיר געדרייט אין מיין מחשבה, 'יא פארן? נישט פארן?' מיר זענען געשטאנען און געווארט אפשר דאך וועט זיך עפענען די גרעניץ...


פארגעס נישט אז די וואכן צווישן זומער און ראש השנה זענען זייער וויכטיגע וואכן; מיר הייבן אן די יאר אין חדר און אין סקול. היינט האבן מיר שוין אין ניו יארק דריי תלמוד תורה'ס - אין וויליאמסבורג, אין ליבערטי און יעצט האבן מיר געעפנט א פרישע חדר אין קרית יואל; נאכדעם די מיידל סקול - אין שטאט און אין שטעטל, דאס אליינס צו פירן איז שוין גענוג און נאך אנצופולן די צייט; נאכדעם ליגט אויף מיר גאר אסאך, און אין די צייט האט זיך מיר א גאנצן צייט געפרעגט: 'פארסט אליינס? פארסט יא? בלייבסט?' אויך יעדע מינוט האט א צווייטער גערופן: 'זאל איך פארן? זאל איך זיך שווערצן? זאל איך טון אזוי? זאל איך טון אנדערש?'


געלויבט דעם אייבערשטן אז מיר האבן דעם רבי'ן, מיר האבן רבי נתן און מוהרא"ש זכותם יגן עלינו וועלכע האבן אונז געגעבן אזא שיינע מתנה "התבודדות", דאס קלארט אויס דעם מענטש ער זאל וויסן וואס ער האט צוטון; א נס אז מיר האבן די תרופה, די מעדעצין, אן דעם מעדעצין וואלטן מיר געדארפט נעמען אנדערע מעדעצין וכו' צו בארואיגן דעם מח, צו פארענטפערן די ספיקות.


נעבעך די מענטשן וואס ווייסן נישט פון די מתנה פון "התבודדות"; זיי נעמען שארפע מעדעצין, דראגס רחמנא לצלן, דאס ברענט אויס די מח מחשבה ביז דאס הרג'עט זיי; וואלטן זיי געוואוסט אז די זיסע גרינגע היילונג, די זיסע גרינגע וועג ארויס פאר פראבלעמען איז "התבודדות" - זיך אויסשמועסן מיט'ן אייבערשטן אלע ספיקות, אלע בלבולים, אלע מחשבות וכו' - וואלט מען דורכדעם געווארן א רואיגער באזעסענער מענטש.


נחזור לענינינו, אלץ איז מיר אריין געקומען די מחשבה 'בלייב די יאר מיט אנשי שלומינו, מאך דעם קיבוץ אין קרית ברסלב', ביז עס איז געווארן נענטער און נענטער צו ראש השנה, עס איז אלץ געקומען שמועות אז אט אט עפנט אוקריינא צוריק אירע גרעניצן, מען גייט קענען פארן און זיין אין אומאן; אויף דעם האבן מיר געווארט און געהאפט.


א' סליחות אינדערפרי האב איך באקומען א הודעה פון א תלמיד הישיבה וואס וואוינט היינט אין ארץ ישראל, ער איז שוין געקומען קיין אומאן פאר דריי וואכן צוריק בעפארן פארשפארן די גרעניץ, אז ער האט א וועג פאר מיר צו קומען, איך האב זיך נישט וואוסנדיג געמאכט און נישט געענטפערט זיין הודעה, נאכדעם האט ער מיר געשריבן "יש לי דרך להכניס את הראש ישיבה וכל הקהלה" - איך האב א וועג אריינצוברענגען דעם ראש ישיבה מיט די גאנצע קהלה; דאס האט מיר געמאכט איך זאל אים אויפהייבן דעם טעלאפאן, זיין בקשר מיט אים. און ער האט געזאגט נאכאמאל און נאכאמאל מיט א זיכערקייט "יא יא, עס איז דא א וועג", "אויב אזוי - זאג איך אים - גייען מיר אלע, אפילו עס איז א שווערע וועג, א דרך לא דרך, א וועג וואס איז נישט קיין גראדע לייכטע וועג וכו' וכו', אפילו עס קאסט שווערע געלטער, יעדער מענטש דארף באצאלן אפאר טויזנט דאלער אויסער די טיקעט, אבער אז דער רבי האט געהייסן קומען קיין אומאן ראש השנה - גייען מיר, אפילו עס איז שווער, אפילו עס איז מסירות נפש".


 איך בין ארויסגעפארן זונטאג נאכמיטאג 5:30 ווען דריי אזייגער האב איך נאכנישט געוואוסט אז איך פאר; מיט די גרעסטע מאס איילעניש בין איך געפארן קיין נוארק, א גאנצע וועג זענען מיר געווען בפחד אויב מיר וועלן מצליח זיין אריין צו קומען קיין אוקריינא.


אזוי ווי מיר זענען אריין געקומען קיין אוקריינא דורך אדעסא בין איך געווען פון איין זייט זייער פרייליך, א גאנצע וועג האבן מיר געזינגען "אומאן אומאן, ראש השנה", פון די אנדערע זייט האט מיר געוויינט מיין הארץ פארוואס מיינע קינדער, מיינע תלמידים - קענען נישט קומען.


איך האב זיך פארבינדן מיט דעם וואס האט מיר צוגעזאגט אז עס איז דא א וועג וכו', מען שיקט מיר צו דעם, צו יענעם - ביז אלע זאגן אז די וועג פון אדעסא האט זיך אויך פארמאכט, די אוקריינער זענען זייער ווילד, זיי זוכן צו כאפן דער וואס ברענגט אריין מענטשן צום רבינ'ס ראש השנה.


   מיר האבן זיך פארבינדן מיט דעם מענטש וואס האט אונז ערלעדיגט די וועג אריין, מיר האבן זיך געטראפן מיט אים; איך האב זיך געבעטן ביי אים ער זאל מיר געבן א וועג אריין, מיר האבן אויסגעארבעט א וועג פאר אלע תלמידים אריין צו קומען (יעצט קען איך נאכנישט שרייבן פרטים).


למעשה האט זיך אויסגעשטעלט אז אלעס איז געווען פארהאקט און פארקלאפט און אלע זענען געבליבן אינדרויסן. איך בין געווען ביים ציון און זייער אסאך געוויינט, איך האב זיך גוט אויסגעגאסן מיין הארץ און זיך אסאך מתבודד געווען, ביז עס איז מיר געבליבן איך זאל זיך צוריק קערן צום ערשטן פלאץ; זיין אין קרית ברסלב מיט אנשי שלומינו.


טייערער ..., איך בין זייער אויסגעמאטערט, איך וועל נאך רעדן מיט דיר.


דער אייבערשטער זאל אננעמען די הונדערטער טויזנטער תפילות וואס מיר אנשי שלומינו האבן מתפלל געווען און אננעמען אונזער שלאפלאזע נעכט, אונזער גלות ליידן, אונזער מסירות נפש און אונזער ווילן און דאס לייגן אויפ'ן וואגשאל ווען מען גייט אונז דן זיין און דאס איז ווי מיר זענען אין אומאן.

#143 - פון א קינד שעמט מען זיך נישט צו נעמען די ספרים
קינדער, הפצה

בעזרת ה' יתברך


יום ג' פרשת כי תצא, ה' אלול, שנת תש"פ לפרט קטן


 


לכבוד הילד ... נרו יאיר, תלמוד תורה היכל הקודש ברסלב, ליבערטי.


איך פריי זיך זייער אז דו גייסט הפצה מיט דיין מלמד; זיי ווייטער ממשיך מיט'ן טיילן ספרים און קונטרסים פון די עצות פון רבי'ן.


ווען א קינד גייט הפצה קען ער מער מצליח זיין ווי אן ערוואקסענער, ווייל זייער אסאך מענטשן ווילן זייער שטארק נעמען די קונטרסים אבער זיי שעמען זיך פונעם מפיץ, זיי האבן מורא, 'וואס וועט ער טראכטן? ער וועט מיינען איך בין א ברסלב'ער, וכו' וכו'', אבער ווען זיי זעען א קינד ברענגט זיי די ספרים נעמען זיי דאס מיט א שמחה, זיי שעמען זיך נישט.


אויף דיין פראגע וואס דו זאלסט טון מיט די געלט פון הפצה; לייג אוועק די געלט ביז עס וועט זיך אנזאמלען, דעמאלט זאלסטו מיר דאס ברענגען און איך וועל דרוקן מיט דעם א קונטרס אדער א ספר פאר דיין זכות.


די שענסטע זאך וואס מיר קענען צוריק געבן פאר'ן רבי'ן איז דרוקן זיינע ספרים און דאס פארשפרייטן פאר נאך מענטשן, זיי זאלן אויך אנהייבן לעבן די זיסע חיים טובים.


וואס דו דארפסט זאלסטו בעטן פונעם אייבערשטן; דו וואוינסט אין א הייליגע פלאץ, א פלאץ וואס מען זעט גארנישט נאר דער נאטור פונעם אייבערשטן, מען קען זיך אויפהייבן די אויגן, מען קען גיין צווישן די גראז רעדן און שמועסן צום אייבערשטן; זאלסטו זען יעדן טאג צו גיין אביסל שפאצירן ארום דיין שטוב און רעדן צום אייבערשטן.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.


א כתיבה וחתימה טובה און א גוט געבענטשט יאר.

#142 - נאר עלטערע קינדער גייען הפצה
חינוך הילדים, התחזקות, הפצה, חדר

בעזרת ה' יתברך


יום ג' פרשת כי תצא, ה' אלול, שנת תש"פ לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר.


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


עס איז נישט שייך צו גיין מיט די קינדער הפצה; קליינע קינדער גייען נישט הפצה. אז א טאטע וויל מיטנעמען זיין קינד מיט אים בשעת הפצה איז איין זאך, אבער די חדר קען נישט נעמען גאר קליינע קינדער פאר הפצה.


ווען איר וועט האבן אין חדר עלטערע קלאסן דעמאלט איז עפעס אנדערש; אין וויליאמסבורג חדר גייען די עלטערע קינדער יעדע פרייטאג הפצה, אזוי אויך די עלטערע קינדער אין שטעטל גייען יעדן טאג הפצה מיט זייער מלמד, אבער ביי אייך אין חדר איז נאכנישט דא עלטערע קינדער, איז דאס נישט שייך.


בנוגע אהיים שיקן בילדער פון חדר; עס איז א גוטע זאך אהיים צו שיקן פאר די עלטערן יעדע וואך א בילד ווי די קינדער לערנען. יעצט פאר ראש השנה קענסט אהיים שיקן א בילד ווי מען בלאזט שופר פאר די קינדער, אויך ווי די קינדער בויען מיט די קליקס אן עראפלאן צו פארן קיין אומאן אויף ראש השנה; נאכדעם ווי מען גייט תשליך, ווי מען שלאגט כפרות און אזוי ווייטער. פרשת נח - ווי די קינדער בויען א תיבה, וכדומה.


שטארק זיך און ווער נישט צעבראכן פון די שוועריקייטן; אזוי ווי איינער לאזט זיך ארויס אויף א נסיעה טראכט ער איין זאך: 'איך דארף אנקומען דארט און דארט', ווען עס זענען דא לעכער אויפ'ן וועג שטעלט ער נישט אפ די נסיעה, ווען עס איז דא טרעפיק שטעלט ער נישט אפ די נסיעה, ער האט אין קאפ איין זאך: 'איך דארף אנקומען דארט און דארט, זאל זיין וואס זאל זיין', וד"ל.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.


א כתיבה וחתימה טובה און א גוט געבענטשט יאר.

#141 - א קימפעטארן דארף זיך אפרוען
קינדער, הפצה, רפואה, אומאן, הלכה, קאראנע וויירוס

בעזרת ה' יתברך


יום ב' פרשת כי תצא, ד' אלול, שנת תש"פ לפרט קטן


 


מרת ... תחי'.


איך האב ערהאלטן אייער בריוו.


מזל טוב פאר די ברית פון אייער ניי געבוירן אינגעלע! דער אייבערשטער זאל העלפן ער זאל וואקסן א צדיק, איר זאלט האב נחת פון אים און פון אלע קינדער אינאיינעם מיט אייער מאן נרו יאיר.


בנוגע וואס איר שרייבט אז איר מאכט יעצט ווייטער הפצה וכו'; יעדע זאך האט זיין צייט, יעצט איז עת ללדת, איר זענט א קימפעטארין, דארפט איר אביסל רוען; איר טארט נישט טון קיין שווערע ארבעט, איר טארט נישט מאכן קיין הפצה, עס איז נישט קיין שפיל.


מען מוז זיך אביסל אפרוען; חכמינו זכרונם לברכה זאגן (מנחות צט:): "בִּטּוּלָהּ שֶׁל תּוֹרָה זֶהוּ יְסוֹדָהּ"; כדי מען זאל האבן כח צו קענען ממשיך זיין מען זאל קענען טון גוטע זאכן - דארף מען זיך אפרוען.


איך בעט אייך, איר קענט נישט יעצט מאכן קיין שום צאמקום פאר פרויען, יעצט דארפט איר רוען; נאך אביסל ווען איר וועט זיין גוט אפגערוט וועט איר קענען ווייטער ממשיך זיין מיט אלע אייערע גוטע מעשים.


בנוגע ווי לאנג מען דארף ווארטן וכו'; דער רמ"א (יורה דעה סימן קצד, סעיף א) ברענגט א מנהג מען זאל ווארטן פערציג טעג נאכן געבוירן א אינגל און אכציג טעג נאכן געבוירן א מיידל וכו', אבער די פוסקים ברענגען (עיין באר היטב שם, סעיף קטן ג) אז מען דארף נישט ווארטן, מען דארף נישט האלטן דעם מנהג.


בנוגע אייער מאן, ער וויל וויסן ווי אזוי צו פארן אויף אומאן פון ארץ ישראל; יעצט דארף מען אכטונג געבן וואו מען קויפט, דורך וואס פאר א עירליין, ווייל די מדינה של גיהנום ווילן נאר אפשטעלן די נסיעות. זיי קריצן מיט די ציין יעדעס יאר, זיי קענען נישט נעמען דאס וואס עס הייבן זיך אויף צענדליגער טויזנטער אידן און פארן קיין אומאן, זיי ווילן דאס נישט צולאזן. היי יאר ווילן זיי דאס אפשטעלן מיט די טענה פון קורונה, דארף מען זיין זייער פארזיכטיג ביי וועם מען קויפט אז מען זאל נישט בלייבן שטעקן און נישט האבן קיין וועג.


דער אייבערשטער זאל העלפן איר זאלט האבן הצלחה אין אלע ענינים.


א כתיבה וחתימה טובה און א גוט געבענטשט יאר.

#140 - זאלסט נישט טענה'ען מיט דיין ווייב
תפילה והתבודדות, שלום בית, הפצה, אומאן, פרנסה, סיפורי צדיקים

בעזרת ה' יתברך


יום ג' פרשת ואתחנן, ז' מנחם-אב, שנת תש"פ לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר.


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


איך בעט דיר זייער זאלסט נישט טענה'ען מיט דיין ווייב.


בנוגע אומאן, אז דו ווילסט אזוי שטארק קומען צום הייליגן רבי'ן זוכה זיין צו אלע תיקונים אבער דיין ווייב וויל נישט, זי זאגט אז דו זאלסט אפילו נישט טראכטן דערפון; דו ווילסט וויסן וואס צו טון.


דו בעט דעם אייבערשטן אן א שיעור מאל אז דו זאלסט זוכה זיין צו קומען צום רבי'ן; מיט דיין ווייב זאלסטו נישט טענה'ען, עס וועט גארנישט העלפן, מיט כח האט נאך קיינער נישט געוואונען די ווייב.


רעד צו איר שיינערהייט; זאג איר ווי שטארק דיין לעבן האט זיך געטוישט. ווען דו רעדסט מיט איר זוך נישט איר צו אויפווייזן אז זי איז נישט גערעכט, דו זאלסט נאר רעדן פון דיר, ווי שטארק דו ווילסט גיין.


אז דו וועסט זיין שטארק מיט די צוויי נקודות, דו וועסט בעטן דעם אייבערשטן אן א שיעור מאל און דו וועסט זיין שטארק מיט נישט טענה'ען מיט איר און נישט זוכן איר צו אויפווייזן אז זי איז נישט גערעכט, דו וועסט איר מכבד זיין - וועט זי זיך ברעכן פאר דיר, זי וועט דיר שיקן צום רבי'ן מיט שמחה.


בנוגע הפצה; יעצט ווען דיין ווייב איז נאך א שטארקע מתנגדת וכו' - זאלסטו איר נישט דערציילן אלע דיינע פלענער פון הפצה, זי פארשטייט נאך נישט וואס מיינט הפצה, דו זאג איר אז דו גייסט ערלעדיגן דיינע זאכן און אזוי זאלסטו מאכן הפצה.


עס איז געווען א ברסלב'ער חסיד וואס האט נישט געהאט קיין פרנסה, ער האט געטון וואס שטייט אין שלחן ערוך (יורה דעה, סימן רנג) אז ווער עס האט נישט קיין פרנסה מעג צאמנעמען צדקה פאר זיך; זיין ווייב האט נישט געוואלט ער זאל גיין נאך געלט, זי האט זיך געשעמט, זי פלעגט פארלאנגען ער זאל ברענגען געלט אן צו גיין נאך געלט. רוב טאג איז ער געזעצן און געלערנט בהתמדה רבה און נאכמיטאג איז ער אהיים געקומען און זיך אנגעטון זיין טייערן רעקל, ער פלעגט זאגן אז ער גייט צום פריץ, ער האט געשעפטן מיט'ן פריץ. זי איז געווען מלא שמחה אז איר מאן איז אזא פערזענליכקייט, ער מאכט געשעפטן מיט'ן פריץ; ער איז ארום געגאנגען אין די הייזער צאמנעמען געלט, אזוי האט ער זיך געפירט זיין גאנץ לעבן אן דעם וואס זיין ווייב זאל וויסן וואס ער טוט.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#139 - די הדפסה דארף אנגיין
הפצה, הדפסה, זומער

בעזרת ה' יתברך


יום ב' פרשת דברים, כ"ח תמוז, שנת תש"פ לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר.


עס איז זייער נישט גוט אז די הדפסה איז פארשלאסן יעצט במשך די זומער וואכן.


איך האב נעכטן גערעדט מיט די מפיצים, זיי וויינען; זיי דארפן גליונות, קונטרסים און עצתו אמונה. זיי זאגן אז די זומער וואכן איז זייער בעסטע צייט, אלע בחורים פון אלע קעמפס ווארטן אפ די מפיצים און כאפן די ספרים.


בפרט יעצט נאך קאראנע האט זיך אלעס געגעבן א שאקל; אלע ישיבות, כוללים און חדרים זענען צעטומלט, אלע דארפן יעצט דעם רבינ'ס חיזוק, פונקט יעצט האט מען פארמאכט דעם דרוקעריי... איך האב גרויס צער.


איך האף אז דו וועסט טון אלעס וואס איז שייך אז עס זאל ווייטער אנגיין דאס דרוקן די ספרים, קונטרסים, גליונות, סידי'ס וכו', וכו'.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#138 - אז די תלמידים שטארקן זיך, געבט דאס כח צו גיין ווייטער
הפצה, אומאן, ראש השנה, לימוד התורה, ראש ישיבה, תלמיד

בעזרת ה' יתברך


יום ה' פרשת פנחס, שבעה עשר בתמוז, שנת תש"פ לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר.


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


איך פריי זיך זייער צו הערן פון דיר, בפרט אז דו לערנסט יעדן טאג א בלאט גמרא; אפילו דו ביסט פארנומען צו ברענגען פרנסה גנב'עסטו אראפ אפאר מינוט צו לערנען און דאווענען.


איך פריי זיך זייער אז דו האסט א חלק אין הפצה מיט דעם וואס דו שיקסט ארויס חיזוק יומי פאר טויזנטער מענטשן יעדן טאג; דאס איז די גרעסטע הפצה, מיט איין דרוק אין קנעפל קומסטו אן צו טויזנטער מענטשן.


דו האסט מיר זייער דערפריידט מיט דיין בריוו; הלואי וואלסטו מיר געשריבן מער. איך ארבעט זייער שווער מיט די בחורים, אסאך מאל קומט מיר אריין אין מחשבה: 'וואס פעלט מיר אויס די שווערע ארבעט?' אבער ווען איך הער צוריק אזעלכע שיינע גריסן, ווען איך באקום בריוון פון תלמידים וואו זיי שרייבן ווי זיי גייען ווייטער אן אין לעבן מיט די לימודים - געבט דאס מיר כח אויף ווייטער.


איך וועל רעדן מיט ... נרו יאיר ער זאל דיר פרובירן אריין צו שטופן זאלסט קענען זיין מיט אונז אינעם בנין אין אומאן אויף ראש השנה, איך האף אז עס איז נאך דא בעטן צו דינגען.


א פרייליכן שבת.

#137 - אז דיין ווייב האט מורא, טארסטו נישט חוזק מאכן פון איר
פחדים, קינדער, שלום בית, חיזוק פאר פרויען, הפצה, בושה

בעזרת ה' יתברך


יום ה' פרשת פנחס, שבעה עשר בתמוז, שנת תש"פ לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר.


אז דיין ווייב זאגט דיר אז זי האט מורא וכו' און זי וויל האבן א פרוי וואס זאל שטיין מיט איר בשעת די לידה (דאולע), זאלסטו נישט חוזק מאכן פון איר; דו ביסט נישט גערעכט מיט דעם וואס דו זאגסט איר: "עס איז שטותים".


צווישן מיר און דיר איז דאס א פיינע שטות; עס איז א צעדרייטע זאך וואס געוויסע פרויען וואס זוכן גרינג פרנסה זענען אויפגעקומען דערמיט, זיי זענען מסביר ווי זיס, רואיג און געשמאק עס איז ווען זיי שטייען צו די האנט וכו' וכו'; נאטורליך כאפן זיך די פרויען צו צו דעם, ווען מען רעדט זיי איין אז מיט זיי וועט די לידה זיין גרינגער, ווען זיי אליינס קענען זיך נישט העלפן וכו'. אבער אז דיין ווייב בעט עס פון דיר דארפסטו וויסן אז זי האט שרעק, זי האט פחד, זי האט מורא - זאלסטו איר בארואיגן.


א מאן וועט קיינמאל נישט פארשטיין וואס מיינט א לידה; מענער ווייסן נישט און קענען נישט וויסן וואס א פרוי גייט אריבער במשך די אלע חדשים, זיי זענען איין שטיק שרעק, איין שטיק פחד: 'וואס גייט זיין?' 'ווי אזוי וועט עס זיין?' ממילא דארפסטו איר בארואיגן, נישט חוזק מאכן.


בעט דעם אייבערשטן אז דו זאלסט שטענדיג געדענקען די נס וואס ער האט מיט דיר געטון, אז ער האט דיר געגעבן אזא טייערע מתנה - א טייערע ווייב, אן אמת'ע אשת חיל; זאלסט איר נאר מחזק זיין און אויפבויען. מערסטנס קענסטו איר זאגן: "לאמיר נעמען דעם אייבערשטן - ער זאל העלפן, ער זאל מאכן די לידה זאל זיין גרינג און געזונט"; ווייל לידה איז נאר אין דעם אייבערשטנ'ס הענט, אזוי ווי חכמינו זכרונם לברכה זאגן (תענית ב.): "מַפְתֵּחַ שֶׁל חַיָה", אז דער שליסל פון האבן קינדער ליגט אין די הענט פונעם אייבערשטן; נאר ער קען העלפן און נאר אויף אים דארף מען זיך פארלאזן.


שטארק זיך אין הפצה; ווען דו גייסט הפצה זאלסטו וויסן און געדענקען אז אין די מינוטן וואס מען איז עוסק אין הפצה איז מען ביים אייבערשטן זייער חשוב, מען קען דעמאלט פועל'ן גרויסע ישועות; ווער רעדט נאך ווען דו כאפסט אריין א בזיון, מען שרייט אויף דיר: "גיי דיר מיט די ברסלב'ע זאכן!" "גיי דיר מיט די שמות!" און נאך אנדערע זידלונגען וואס מפיצים כאפן אריין - זאלסטו זיך נישט דערשרעקן און דו זאלסט נישט ענטפערן, נאר בעטן דעם אייבערשטן פאר דיר און פאר אנדערע אידן.


ווען מען ווערט פארשעמט און מען ענטפערט נישט צוריק - איז מען דעמאלט זייער באליבט ביים אייבערשטן, אזוי ווי חכמינו זכרונם לברכה זאגן (שבת פח:): "הַנֶּעֱלָבִים וְאֵינָם עוֹלְבִים", די וואס ווערן פארשעמט און זיי טוען נישט צוריק פארשעמען, "שׁוֹמְעִים חֶרְפָּתָם וְאֵינָם מְשִׁיבִים", די וואס הערן ווי מען שענדט זיי און זיי ענטפערן נישט צוריק, "עוֹשִׂים מֵאַהֲבָה וּשְׂמֵחִים בְּיִסּוּרִים", די וואס דינען דעם אייבערשטן מיט ליבשאפט און פרייען זיך מיט'ן אייבערשטן - אפילו ווען עס איז זיי שווער, אויף זיי איז געזאגט געווארן דער פסוק וואס שטייט (שופטים ה, לא): "וְאֹהֲבָיו כְּצֵאת הַשֶּׁמֶשׁ בִּגְבֻרָתוֹ", זיי זענען באליבט ביים אייבערשטן.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#136 - נישט גיין קעגן קיינעם
תפילה והתבודדות, הפצה, מחלוקת, שלום

בעזרת ה' יתברך


יום ד' פרשת פנחס, ט"ז תמוז, שנת תש"פ לפרט קטן


 


מרת ... תחי', צפת.


איך האב ערהאלטן אייער בריוו.


איך פריי זיך זייער צו הערן אז איר פארשפרייט דעם רבינ'ס עצות פאר נאך און נאך מענטשן.


זאגטס פאר מרת ... אז זי דארף נישט מורא האבן פון קיינעם; אויך זאל זי נישט גיין מיט אלע עלטערן וואס נעמען זיך צאם קעגן איר זון'ס ראש ישיבה, ער וועט אליינס האבן א מפלה; איינער וואס רעדט צו בחורים צו טון עבירות וועט נישט האבן קיין קיום, חכמינו זכרונם לברכה זאגן (שבת קד.) אז שקר האט נישט קיין קיום.


זי זאל נישט גיין קעגן קיינעם; מוהרא"ש האט אונז געלערנט וואס חז"ל זאגן (שבת לב.): "שִׁבְקֵיהּ לְרָוְיָא - דְּמִנַּפְשֵׁיהּ נָפִיל", לאז דעם שיכור אליינס אראפפאלן; ווען מען האט צוטון מיט א שיכור דארף מען אים נישט אראפ ווארפן, ער וועט סיי ווי פאלן - פריער אדער שפעטער.


אונזער וועג איז תפילה והתבודדות; אונזער וועג איז דאנקען און לויבן דעם אייבערשטן.


דער אייבערשטער זאל העלפן איר זאלט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#135 - מען מוז לערנען יעדן טאג אביסל פון רבינ'ס ספרים
הפצה, ספרי ברסלב, שיעורים כסדרן, ארץ ישראל

בעזרת ה' יתברך


ערב שבת קודש פרשת קרח, ד' תמוז, שנת תש"פ לפרט קטן


 


לכבוד מיינע טייערע ליבע חברים, תלמידי היכל הקודש ירושלים.


איך ווארט און איך ווארט ווען מען וועט שוין עפענען די גרעניץ, איך וויל זייער שטארק קומען קיין ארץ ישראל זוכה זיין צו די תיקונים וואס מען איז זוכה צו באקומען אין ארץ ישראל, איך ווארט זיך צו טרעפן מיט אייך.


איך בעט אייך זייער טייערע חברים, טייערע ברידער, מאכט אייך שיעורים אין רבינ'ס ספרים; מען מוז לערנען יעדן טאג אביסל פון רבינ'ס ספרים: ליקוטי מוהר"ן, שיחות הר"ן און חיי מוהר"ן, נאר אזוי קען מען האבן שייכות מיט'ן רבי'ן. סתם זיך דרייען אין ברסלב - מיט דעם האט מען נישט קיין שייכות מיט'ן רבי'ן, מיט דעם איז מען נאך נישט קיין ברסלב'ער חסיד. מוהרא"ש פלעגט אונז שטענדיג זאגן: "מען קען נישט זיין א ברסלב'ער חסיד נאר אז מען לערנט די ספרים פון הייליגן רבי'ן"; דער וואס וויל קענען דעם רבי'ן דארף לערנען דעם רבינ'ס ספרים. דער רבי זאגט (ליקוטי מוהר"ן, חלק א', סימן קצב): "פָּנָיו שִׂכְלוֹ וְנִשְׁמָתוֹ נִמְצָאִים בְּתוֹךְ סִפְרוֹ", די פנים, שכל און נשמה פונעם צדיק, געפונט זיך אין זיינע ספרים.


מוהרא"ש האט דערציילט, רבי נחמן טולטשינער האט אמאל געכאפט א היטש (טרמפ) מיט איינעם יוסל פאראנטשיק, אזוי שמועסנדיג זאגט ער פאר רבי נחמן טולטשינער: "איך האב געקענט דעם רבי'ן", רבי נחמן איז געווארן זייער פרייליך און ער האט אים אביסל מקנא געווען, איז ער געקומען צו רבי נתן און אים געזאגט אז ער האט געטראפן איינעם יוסל פאראנטשיק וואס האט געקענט דעם רבי'ן, זאגט אים רבי נתן: "יוסל פאראנטשיק האט נישט געקענט דעם רבי'ן, ער האט נאר געזען דעם רבי'ן, אבער דו קענסט דעם רבי'ן, ווייל דו לערנסט די ספרים פון רבי'ן"; דער וואס לערנט די ספרים פון הייליגן רבי'ן - דער קען דעם רבי'ן, דער איז א ברסלב'ער חסיד; אבער אז מען לערנט נישט די ספרים האט מען נישט קיין שייכות מיט'ן רבי'ן.


שטארקט אייך אלע מיט ענקערע שיעורים, זעט אז עס זאל נישט אריבערגיין א טאג אן לערנען די הייליגע תורה. דער רבי האט געזאגט (שיחות הר"ן, סימן נא): "אֶת זֶה תְּקַבְּלוּ מִמֶּנִּי שֶׁלֹּא יַטְעֶה אֶתְכֶם הָעוֹלָם, כִּי הָעוֹלָם מַטְעֶה מְּאֹד", דאס זאלט איר מקבל זיין פון מיר: די וועלט נארט אייך, לאזט אייך נישט נארן; א מענטש דארף זייער אכטונג געבן ער זאל זיך נישט אפנארן, מען קען זיין אין ברסלב און מען קען גיין מיט תכלת אבער מען לערנט נישט קיין חומש רש"י יעדן טאג, מען עפנט נישט קיין משניות, קיין גמרא וכו', וכו' - דאס הייסט אפגענארט. געדענקט וואס דער רבי שרייבט פאר זיין איידעם (מכתבי רבינו ז"ל, בתחלת ספר עלים לתרופה): "בִּקַּשְׁתִּי מֵאֲהוּבִי חֲתָנִי, שֶׁתִּלְמַד בְּכָל יוֹם שִׁיעוּר גְמָרָא וּפוֹסֵק, שֶׁלֹא תַּעֲשֶׂה חַס וְשָׁלוֹם מְטָפֵל עִיקָר, רַק אֶת הָאֱלֹקִים יָרֵא וְכוּ', כִּי זֶה כָּל הָאָדָם"; זעט מען וואס דער רבי האט געוואלט - נאר תורה ותפילה ויראת שמים.


שטארקט אייך מיט הפצה וועט איר אלע האבן שפע; מוהרא"ש האט מבטיח געווען אז ווער עס וועט עוסק זיין אין פארשפרייטן דעם רבינ'ס עצות וועט אייביג האבן געלט אין טאש. שעמט אייך נישט צו זיין מפיצים; א מפיץ איז אזוי ווי אן הצלה מאן, דער הצלה מאן ווען ער הערט אינמיטן שלאפן אז מען רופט אים, איינער האט גע'חלש'ט - לויפט ער מיט זיינע נאכט קליידער ראטעווען דעם מענטש, ער קוקט נישט וואס מען וועט זאגן אויף אים, וואס מען וועט טראכטן אויף אים וכו' וכו'; ער ווייסט אז ער ראטעוועט נאך א איד. מיר קענען נישט טראכטן וואס מען וועט זאגן אויף אונז, וואס מען וועט שמועסן, וואס וועט זיין וכו' וכו', און אזוי ווייטער - אלע מחשבות וואס קומען אריין ווען מען וויל גיין הפצה, נאר מען דארף פארמאכן די אויגן און לויפן ראטעווען נאך א איד.


א פרייליכן שבת.

#134 - אז מ'וויל ראטעווען דעם דור דארף מען טון הפצה
קינדער, חינוך הילדים, הפצה, נסיונות

בעזרת ה' יתברך


יום ד' פרשת שלח, כ"ה סיון, שנת תש"פ לפרט קטן


 


מרת ... תחי', צפת.


איך האב ערהאלטן אייער בריוו.


עס רייסט ביים הארץ צו הערן וואס עלטערן גייען אריבער מיט קינדער, עס טרערט די אויגן ווען מען הערט ווי שיינע משפחות מיט טייערע עלטערן פארלירן די קינדער; איין זאך בלייבט איבער פאר אונז צו טון: בעטן דעם אייבערשטן ער זאל שוין רחמנות האבן אויף אונז און אויף אלע אידן, אונז ארויסנעמען פון דעם ביטערן גלות.


שטארקטס אייך און שטארקטס אנדערע, בפרט די פרוי מרת ... תחי'; לערנט מיט איר ווי אזוי צו רעדן צו די קינדער. געבט איר צו פארשטיין אז עלטערע קינדער - קינדער פון אכצן יאר - קען מען צוריק ברענגען צום אייבערשטן נאר מיט שיין רעדן און מיט קוקן גוט אויף זיי; אויפזוכן אין זיי די באהאלטענע פינטעלע איד און מאכן פון דעם אן עסק, און זיי באמת ליב האבן; נאר דאס איז די וועג ווי אזוי מען קען זיי אנהאלטן זיי זאלן נישט פאלן ווייטער.


בנוגע אייך, וואס איר קענט זיך נישט בארואיגן פונעם מצב הדור, ווי קינדער, בחורים און מיידלעך פאלן נעבעך אריין אין עבירות; פאר אייך בלייבט איבער איין זאך: "הפצה, הפצה, הפצה"; ווי מער פארשפרייטן די זיסע עצות פון רבי'ן, די זיסע ווערטער פון רבי'ן - פאר מיידלעך און פרויען, ווייל נאר דער רבי האט די שפראך צו די בני הנעורים. אזוי ווי רבי נתן שרייבט (עלים לתרופה, מכתב קעד): "כִּי יָדוּעַ לָכֶם מַעֲשֵׂי בְּנֵי הַנְּעוּרִים, בִּפְרָט בַּדּוֹר הַזֶּה", אזוי ווי עס איז באוואוסט די מעשי בני הנעורים פונעם דור, "וְאֵין שׁוּם הַצָּלָה כִּי אִם עַל יְדֵי הַתּוֹרָה", און עס איז נישט דא קיין שום וועג זיי צו ראטעווען נאר דורך די תורה, נאר אז מען היט די תורה, "וְאֵין מִי שֶׁיַּכְנִיס לִמּוּד הַתּוֹרָה וְקִיּוּם הַתּוֹרָה בָּעוֹלָם כְּמוֹ אֲדוֹנֵנוּ מוֹרֵנוּ וְרַבֵּנוּ זִכְרוֹנוֹ לִבְרָכָה, עַל יְדֵי אֲמִתַּת דְּרָכָיו הַקְּדוֹשִׁים שֶׁגִּלָּה עַל יָדֵינוּ, וּבִסְפָרָיו הַקְּדוֹשִׁים", און עס איז נישט דא אויף דער וועלט ווער עס זאל אריין ברענגען לימוד התורה און קיום התורה - היטן די מצוות פונעם אייבערשטן, נאר דער הייליגער רבי זכותו יגן עלינו דורך זיינע זיסע עצות און הייליגע וועגן.


איך וועל אייך שיקן א בריוו איר זאלט דאס איבערגעבן פאר מרת ... תחי'.


דער אייבערשטער זאל העלפן איר זאלט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#133 - א גריס פון אייער הפצה
חיזוק פאר פרויען, הפצה

בעזרת ה' יתברך


יום א' פרשת שלח, כ"ב סיון, שנת תש"פ לפרט קטן


 


מרת ... תחי', צפת.


איך האב באקומען א גריס פון אייער הפצה; איך שרייב אייך די ווערטער וואס א מיידל האט געשריבן, ווי זי ברענגט א גריס פון אייער הפצה:


"היינט בין איך געווען אין מירון ביים הייליגן תנא רבי שמעון בר יוחאי צו מתפלל זיין; איך האב געזען א שיינע מחזה, איך זע ווי א זיסע איידעלע פרוי גייט פון פרוי צו מיידל מיט א שמייכל, זי רעדט עפעס און געבט עפעס וכו', עס איז מיר געווען זייער אינטערעסאנט, ביז זי איז צוגעקומען צו מיר... איך האב שוין אלעס פונקטליך פארשטאנען.


די פרוי איז געווען מרת ... תחי' פון צפת וואס האט מפיץ געווען פאר שעות אונזערע אלע טייערע מתנות וואס מיר באקומען פונעם ראש ישיבה. זי קומט צו מיר מיט א שמייכל און זאגט מיר: "היינט האב איך געהאט א האלבע ארבעט, צו וועם איך בין צוגעגאנגען געבן א קונטרס, א קארטל וכו' זאגט מיר אויסנווייניג די נומער פון די ברסלב'ע האטליין".


שטארקטס אייך און גייטס ווייטער אן מיט די הייליגע ארבעט פון פארשפרייטן די זיסע עצות פון רבי'ן.


דער אייבערשטער זאל העלפן איר זאלט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#132 - עס זאל נישט אריבערגיין אפילו איין טאג אן הפצה
הפצה, שמחות

בעזרת ה' יתברך


יום ה' פרשת נשא ב', י"ב סיון, שנת תש"פ לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר.


היינט איז מיין יום הולדת, מיין געבורטס-טאג, און דער אייבערשטער האט מיר געגעבן א מתנה אינעם היינטיגן טאג אז איך האב זוכה געווען צו א שמחה, מיין ערשטע אייניקל'ס פדיון הבן ביי מיין זון שלמה נרו יאיר. דער אייבערשטער זאל דיר אויך שענקען די שיינע מתנות, דו זאלסט זען קינדער און אייניקלעך, ערליכע אידישע דורות.


איך וויל דיר מחזק זיין אז דו זאלסט עוסק זיין אין הפצה; עס זאל נישט אריבערגיין אפילו איין טאג וואס דו זאלסט נישט געבן א ספר, א קונטרס, א סידי וכו' – פאר א צווייטן. אפילו דו ביסט פארנומען מיט אזויפיל גוטע זאכן און אויך ביסטו טרוד אין דיין ביזנעס – דאך זאלסטו אריין שטופן יעדן טאג צו גיין אביסל הפצה; האלט שטענדיג מיט דיר ספרים, קונטרסים, גליונות, סידי'ס וכדומה, אז דו זאלסט שטענדיג האבן וואס צו געבן פאר אנדערע, דורכדעם וועסטו זוכה זיין צו קינדער און קינד'ס קינדער, אזוי ווי דער זוהר הקדוש זאגט (תרומה קכ"ח): "תָּא חֲזִי, כָּל מַאן דְּאָחִיד בְּיָדָא דְּחַיָּיבָא וְאִשְׁתָּדַּל בֵּיהּ, לְמִשְׁבַק אָרְחָא בִּישָׁא", קום און זע: א מענטש וואס ברענגט צוריק זינדיגע מענטשן צום אייבערשטן, "אִיהוּ אִסְתַּלָּק בִּתְלַת סִלּוּקִין, מַה דְּלָא אִסְתַּלָּק הָכִי בַּר נָשׁ אַחֲרָא", דער מענטש איז זוכה ארויף צו גיין אויף א פלאץ וואס קיין שום מענטש איז נישט זוכה; "גָּרִים לְאַכְפְּיָיא סִטְרָא אַחֲרָא, וְגָרִים דְּאִסְתָּלַּק קוּדְשָׁא בְּרִיךְ הוּא בִּיקָרֵיהּ, וְגָרִים לְקַיְּימָא כָּל עָלְמָא בְּקִיּוּמֵיהּ לְעֵילָּא וְתַתָּא", דער מענטש נעמט אוועק טומאה פון די וועלט און ער מאכט אז דעם אייבערשטנ'ס נאמען זאל ווערן געהייליגט אויף די וועלט, דער מענטש איז גורם אז אלע וועלטן שטייען אויף זיין זכות. וְזָכֵי לְמֵחַמֵי בְּנִין לִבְנוֹי", ער איז זוכה צו זען קינדער און אייניקלעך, וכו'.

#131 - שטארק דיך ארויסצוגעבן די "אשר בנחל"
הפצה, אשר בנחל

בעזרת ה' יתברך


יום ג' פרשת נשא ב', י' סיון, שנת תש"פ לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערער ליבער ... נרו יאיר.


איך דאנק דיר פאר'ן העלפן חודש'ליך מיט די רענט פאר די מוסדות; בזכות די מצוה זאלסטו האבן גרויס שפע.


איך וויל דיר מחזק זיין זאלסט ווייטער אנגיין מיט'ן ארויסגעבן מוהרא"ש'ס מכתבים – "אשר בנחל"; מוהרא"ש האט מבטיח געווען אז ווער עס וועט דרוקן די בריוו וועט זען גרויסע ישועות, איז דאך זיכער אז דו וועסט ענדיגן די מפתחות און הגהות, מען זאל דאס קענען דרוקן אן אן אפשטעל – וועסטו זוכה זיין צו גרויסע ישועות.


איך שטיי גרייט יעדן טאג צו דרוקן נאך חלקים; איך האב צוגעזאגט בשעת'ן זיך געזעגענען פון מוהרא"ש, ביים טראגן די מטה קיין ארץ ישראל - אז איך וועל דרוקן די אידישע בריוו אן אויפהער.


דערפאר בעט איך דיר זייער, שטארק זיך; פרוביר דאס אריינצושטופן, זע צו מאכן אביסל צייט יעדן טאג פאר די בריוון, כדי מען זאל דאס קענען דרוקן.


 

#130 - וואס טו איך אויף דער וועלט? וואס וועל איך מיט נעמען מיט מיר?
הפצה, סיום, תכלית, חשבון הנפש

בעזרת ה' יתברך


יום ה' פרשת נשא ב', י"ב סיון, שנת תש"פ לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר.


איך האב זייער הנאה יעדעס מאל ווען דו קומסט ארויף אין ישיבה מיר דערציילן דיינע סיומים, ווי פלייסיג דו לערנסט; כי זה חלקי מכל עמלי, נאר דאס וועט פון מיר איבערבלייבן.


איך מאך זיך א חשבון, היינט איז מיין יום הולדת, מיין געבורטס-טאג; היינט בין איך אריין אין די ימי בינה, אזוי ווי די הייליגע חכמים זאגן (אבות ה, כא): "בֶּן אַרְבָּעִים לַבִּינָה"; מאך איך זיך א חשבון: 'וואס טו איך? וואס וועל איך מיט נעמען מיט מיר? נאר דאס ביסל וואס איך פועל ביי מיינע תלמידים זיי זאלן לערנען און דאווענען'.


שטארק זיך און זיי ממשיך מיט'ן פארשפרייטן די זיסע עצות, די ליכטיגע עצות פונעם הייליגן רבי'ן – מער און שטערקער. זיי קיינמאל נישט צופרידן מיט וויפיל דו טוסט; ווען עס קומט צו הפצה דארף מען אלץ טון מער און מער.


פון דיין ראש ישיבה וואס האט דיר ליב.

#129 - די פושקע פון קרן הדפסה דארף גיין אויסדרוקליך פאר קרן הדפסה
הפצה, צדקה, הדפסה

בעזרת ה' יתברך


יום ד' פרשת נשא ב', י"א סיון, שנת תש"פ לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר.


איך האב ערהאלטן דיין בריוו.


געלט וואס מען לייגט אינעם פושקע פון קרן הדפסה דארף גיין אויסדרוקליך פאר קרן הדפסה, מען קען נישט מאכן מיט די געלט אייגענע הפצה; אז דו ווילסט מנדב זיין א נייע קאמפיוטער פאר האברך ... נרו יאיר אז ער זאל קענען בעסער מסדר זיין די וועכנטליכע בריוו פון ספר עצתו אמונה איז דאס זייער א חשוב'ע זאך און א גרויסע זאך, אבער נישט פון געלט פון די קרן הדפסה פושקע.


אז דו ווילסט אליינס אנהייבן טון אין הפצה קענסטו זיך מאכן אן אייגענע פושקע און טון מיט דעם דיין אייגענע הפצה, אבער געלט פון די פושקע פון קרן הדפסה דארף גיין אויסדרוקליך פאר קרן הדפסה און געלט פון די פושקע פון מוסדות היכל הקודש דארף גיין אויסדרוקליך פאר די מוסד, די פושקע פון די מוסד זאלסטו מיר ברענגען און נישט פאר קיינעם אנדערש.


וואויל איז דעם וואס געבט צדקה, ער לייגט יעדן טאג אפאר פרוטות אין צדקה פושקע, וועט עס אים היטן פון שלעכטס; אזוי ווי חכמינו זכרונם לברכה זאגן (בבא בתרא ט:): אויפ'ן פסוק (ישעיהו נט, יז): "וַיִּלְבַּשׁ צְדָקָה כַּשִּׁרְיָן", צדקה איז אזוי ווי א פאנצער, א פאנצער איז צאמגעשטעלט פון אסאך שטיקלעך אייזן, געמאכט אויף א וועג אז ווען מען שיסט אויפ'ן מענטש פיילן זאלן די פיילן נישט אריין גיין אינעם מענטש, אזוי אויך ווען מען געבט פרוטות פאר צדקה נעמען זיך צאם אלע פרוטות פונעם פושקע און עס ווערט א גרויסער פאנצער צו באשיצן דעם מענטש.


שרייב מיר נאך, איך האב הנאה פון יעדן בריוו דיינע.


דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

#128 - נייע בית הדפוס אין ירושלים
הפצה, הדפסה

בעזרת ה' יתברך


יום ג' פרשת במדבר, כ"ה אייר, שנת תש"פ לפרט קטן


 


לכבוד מיינע טייערע חברים תלמידי היכל הקודש בארץ ישראל ה' עליהם יחיו.


מיט גרויס פרייד עפענען מיר יעצט א בית הדפוס אין ירושלים וואו מען וועט דרוקן ספרים און קונטרסים צו מחזק זיין אידישע קינדער.


אלע קרעכצן אויפ'ן מצב הדור, אלע באוויינען די נסיונות פונעם דור; מען ווייסט נישט וואס מען טוט, מען דערזעט זיך פארלוירן; אבער מיר ווייסן וואס מיר האבן צו טון, מיר האבן א צוואה פון רבי נתן וואס האט געזאגט איידער זיין הסתלקות: "עֶזְרָא הַסּוֹפֵר גֵייט אַוֶועק פוּן דֶער וֶועלְט, אוּן טְרֵיף פָּסוּל אִיז זִיךְ מִתְגַּבֵּר, אַזוֹי פִיל וִוי סְ'אִיז הַיינְט דָא אֲלָפִים וּרְבָבוֹת טְרֵיף פָּסוּל; נָאר אֵיין בְּלֶעטְל פוּן רֶבִּינְ'ס סְפָרִים וֶועט זַיין אַ תִּיקוּן אוֹיף אַלְסְדִינְג", און ער האט אויסגעפירט: "אִיךְ זָאג אַייךְ אָן אַז אַייעֶר עוּבְדָא זָאל זַיין אִיר זָאלְט דְרוּקְן דִּי סְפָרִים, עֶס זָאל זַיין 'יָפוּצוּ מַעְיְנֹתֶיךָ חוּצָה'; אִיר זָאלְט זַיין שְׁטַארְק מִיט 'גֶעלְט' מִיט 'רָצוֹן' אוּן מִיט 'טִרְחָא'".


ווער עס וויל האבן א חלק אין די גרויסע מצוה זאל זיך פארבינדן מיט די טייערע אינגעלייט: האברך ... נרו יאיר, האברך ... און האברך ... נרו יאיר.


וואויל איז דעם וואס האט א חלק אין פארשפרייטן דעם רבינ'ס עצות פאר אנדערע, דער וועט זוכה זיין צו אלע ברכות און צו אלע ישועות.

#127 - א מפיץ דארף זיין אנגעטון שיין און ריין
הפצה, ריינקייט, מוהרא"ש, תכלית

בעזרת ה' יתברך


ערב שבת קודש פרשת בהר-בחקותי, כ"א אייר, שנת תש"פ לפרט קטן


 


לכבוד ... נרו יאיר.


שטארק זיך צו גיין הפצה; זיי ממשיך מיט דיין הייליגע ארבעט.


אינעם היינטיגן גרויסן טאג ווען עס געפאלט דער געבורטס-טאג פון מוהרא"ש דארפן מיר זיך מאכן א שטיקל חשבון הנפש וואס מיר האבן שוין געטון אויף די וועלט צו ברענגען משיח, צוריק צו ברענגען אידישע קינדער צום אייבערשטן.


געב א קוק צו וואס מען קען זוכה זיין; לאמיר זיך מאכן א חשבון, מוהרא"ש איז געווען איין מענטש אליין, איינער אליין; איך געדענק נישט נאך מענטשן וואס זענען געווען אזוי אליין ווי מוהרא"ש, ער האט גארנישט געהאט, אלע זענען געווען קעגן אים; מיט דעם אלעם האט ער פארשפרייט דעם רבי'ן אויף די גאנצע וועלט, אריינגעברענגט אזויפיל קדושה אין די וועלט, אזויפיל לימוד התורה אין די וועלט, אזויפיל שלום בית ביי פארפעלקער, אזויפיל אידן צוריק געברענגט צום אייבערשטן; מוהרא"ש איז צוריק צום אייבערשטן מיט אזויפיל זכותים, דארפן מיר זיך פרעגן מיט וואס וועלן מיר צוריק גיין צום אייבערשטן... ווייל די יארן גייען און לויפן אזוי שנעל, אזוי ווי עס שטייט "כַּצֵּל יָמֵינוּ עַל הָאָרֶץ וְאֵין מִקְוֶה" (דברי הימים-א כט, טו), זאגן אויף דעם חכמינו זכרונם לברכה (בראשית רבה צו, ב): "הַלְּוַאי כְּצִלּוֹ שֶׁל כּוֹתֶל, אוֹ כְּצִלּוֹ שֶׁל אִילָן, אֶלָּא כְּצִלּוֹ שֶׁל עוֹף בְּשָׁעָה שֶׁהוּא עָף", הלואי זאלן אונזערע טעג זיין אזוי ווי דער שאטן פון א וואנט וואס נעמט אביסל צייט ווי לאנג עס גייט אריבער, אדער ווי דער שאטן פון א בוים, אבער אז מען קוקט גוט זעט מען אז דאס לעבן פונעם מענטש איז ניטאמאל ווי אזא שאטן נאר פליט דורך ווי די שאטן פון א פייגל וואס פליט.


גיי ווייטער הפצה, פארפעל נישט קיין איין טאג פון הפצה; געב אכטונג צו גיין אנגעטון שיין בשעת דו ביסט מפיץ. פוץ אויס דיינע שיך, מען טאר נישט ארומגיין מיט שמוציגע שיך; עס איז נישט קיין תירוץ אז אז מען וואוינט צווישן פעלדער וכו'. א תלמיד חכם טאר נישט גיין אנגעטון שמוציג, בפרט מיט שמוציגע שיך און זיכער נישט בשעת הפצה, וואס דעמאלט קוקט מען אויפ'ן מפיץ, מען וויל זען: 'וואס איז ברסלב? ווער איז ברסלב? ווי אזוי פירן זיך די ברסלב'ע?'


פוץ זיך אויס דיין הוט, דיין שיך און דיין רעקל פאר דו גייסט הפצה כדי דו זאלסט מאכן א גוטע און שיינע נאמען פאר'ן רבי'ן, אזוי וועסטו אויך קענען מקרב זיין אלפים ורבבות מענטשן צום אייבערשטן.


איך האף אז דו וועסט אננעמען מיינע ווערטער און פון היינט אן וועסטו אכטונג געבן.

#126 - אלע מפיצים זענען שטענדיג פריש
הפצה, מוהרא"ש

בעזרת ה' יתברך


ערב שבת קודש פרשת בהר-בחקותי, כ"א אייר, שנת תש"פ לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר.


היינט איז א גרויסער טאג בפרט פאר תלמידי היכל הקודש, עס איז היינט די געבורטס-טאג פון מוהרא"ש זכותו יגן עלינו.


מוהרא"ש האט געזאגט: "איך בין געבוירן אינעם ספירה פון 'חסד שביסוד' צו ווייזן די חסד, דאס גענאדע פונעם אייבערשטן פאר אלע וואס זענען נעבעך געפאלן אין מידת היסוד".


מוהרא"ש האט זיך זיין גאנץ לעבן מוסר נפש געווען פאר אידישע קינדער, זיי צו ווייזן דעם וועג צוריק צו קומען צום אייבערשטן, ובפרט פאר בחורים און מיידלעך וואס זענען נעבעך געפאנגען אינעם נעץ פונעם יצר הרע – האט מוהרא"ש געשריבן און פארשפרייט מיליאנען ספרים זיי צו ווייזן א וועג זיי זאלן צוריק קומען צום אייבערשטן.


אין אזא גרויסע טאג דארפן מיר זיך פארנעמען און זיך באנייען צו טון דאס וואס מוהרא"ש האט געטון, פארשפרייטן די עצות און חיזוקים פאר די גאנצע וועלט.


ווער עס איז עוסק אין הפצה דער וועט בלייבן מקושר צום רבי'ן בזה ובבא.


קוק גוט וועסטו זען אז די אלע מפיצים זענען שטענדיג פריש; עס זענען דא וואס זענען שוין מפיצים דרייסיג פערציג יאר, די זענען שטענדיג מיט א חיות.

#125 - ווען מ'דאנקט דעם אייבערשטן ווערט ברייט דער מח
תודה והודאה, שלום בית, הפצה, פרנסה

בעזרת ה' יתברך


יום ה' פרשת בהר-בחקותי, כ' אייר, שנת תש"פ לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר.


יעצט ווען עס איז אריבער א יאר פון דיין חתונה דארפסטו זיך שטארקן און דאנקען דעם אייבערשטן אויף די ניסים וואס ער האט געטון מיט דיר ביז אהער.


ווען א מענטש דאנקט דעם אייבערשטן ווערט אים זייער ברייט זיין מח, מען גייט ארויס פון אלע קטנות'ן, מען איז ממתיק אלע דינים און מען איז זוכה צו גרויסע ניסים.


זיי מכבד דיין ווייב תחי' וועסטו האבן הצלחה אין אלע דיינע וועגן ובפרט אין פרנסה, אזוי ווי דער רבי זאגט (ליקוטי מוהר"ן, חלק א', סימן סט): "כִּי עִקַּר הָעֲשִׁירוּת עַל יְדֵי הָאִשָּׁה", ווער עס איז מכבד די ווייב וועט ווערן רייך.


שטארק זיך אין הפצה; זיי ממשיך צו מאכן שיינע זאכן צו פארשפרייטן פאר נאך אידישע קינדער די עצות פון רבי'ן.


איך האב דיר זייער ליב.

#124 - שטארק זיך עס זאל ארויסקומען יעדע וואך א קונטרס "עצתו אמונה"
הפצה, עצתו אמונה, גליון, צייטונגען

בעזרת ה' יתברך


יום ד' פרשת אמור, י"ב אייר, שנת תש"פ לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר.


דו קענסט זיך נישט פארשטעלן דיין זכות; וויפיל אידן זענען זיך מחי' וועכנטליך מיט'ן קונטרס "עצתו אמונה", אזויפיל מענטשן ווארטן יעדע וואך צו באקומען דעם וועכנטליכן קונטרס "עצתו אמונה".


דעריבער שרייב איך דיר, איך וויל דיר מחזק זיין דו זאלסט זיך שטארקן און נישט אויפגעבן די גרויסע זכות פון דרוקן די הייליגע בריוון וואס אזויפיל מענטשן זענען זיך מחזק דורכדעם צוריק צו קומען צום אייבערשטן.


שטרענג זיך אן מיט אלע כוחות עס זאל ארויסקומען יעדע וואך א קונטרס, ווייל מיר האבן א נייע דור וואס ליינט נישט קיין שום צייטונג און קיין שום מאגעזין; די תלמידי הישיבה און תלמידות בית פיגא פארשטייען נישט צו קיין צייטונגען און מאגעזינען, זייער ליין מאטריאל איז נאר דער "גליון היכל הקודש" און דער "קונטרס עצתו אמונה". זאלסטו פרובירן מיט אלע מעגליכקייטן אז עס זאל זיין גרייט א קונטרס יעדן ליל שישי, אז אלע משפחות זאלן דאס קענען אהיים טראגן און האבן אן עונג שבת.


איך האף אז מיט די צייט וועט זיין וועכנטליך נאך גליונות און קונטרסים; די חדר וועט ארויסגעבן א צעטל און די סקול וועט ארויסגעבן וואס צו ליינען, אז די נייע דור וועט נישט דארפן זוכן וואס צו ליינען פון פרעמדע השקפות.


 

#123 - עס איז נאר דא איין וועג געהאלפן צו ווערן
תפילה והתבודדות, אמונה, הפצה, צדיקים, תכלית, אמונת חכמים, קאראנע וויירוס

בעזרת ה' יתברך


ערב שבת קודש פרשת אחרי-קדושים, ז' אייר, שנת תש"פ לפרט קטן


 


לכבוד מיינע טייערע חברים, תלמידי היכל הקודש ירושלים עיר הקודש, ה' עליהם יחיו.


געלויבט דעם אייבערשטן אז מיר האבן זוכה געווען צו וויסן פון הייליגן רבי'ן; דער רבי זאגט (ליקוטי מוהר"ן, חלק ב', סימן ח): "כִּי כָּל הַמִּתְקָרְבִים לְמַנְהִיג אֲמִתִּי, זוֹכִין לֶאֱמוּנָה יְשָׁרָה דִּקְדֻשָּׁה", אלע וואס זענען מקורב צו אן אמת'ן צדיק זענען זוכה צו האבן א קלארע אמונה; מען לעבט מיט אמונה, מען גלייבט אז קיין שום זאך איז נישט קיין פערצופאל נאר אלעס איז דער אייבערשטער. אן א צדיק ווערט מען אלץ נאכגעשלעפט נאך די נייעס, מען זאל מיינען אז די וועלט פירט זיך באופן טבעי אן קיין בעל הבית, מען מיינט אז עס פאסירט זאכן פון זיך אליין; למשל יעצט ווען מיר דארפן רחמי שמים אז אידישע קינדער זאלן זיין געזונט און שטארק, אידישע קינדער זאלן האבן פרנסה; אז מען הערט די נייעס ווערט מען דערשראקן, מען מיינט אז די וועלט פירט זיך אן א בעל הבית, חס ושלום.


וויסן זאלט איר אז קיינער איז נאך נישט געשטארבן פון קורונה, קורונה קען נישט הרג'ענען קיין מענטשן, קורונה איז א קליינטשיגע באג, זי קען גארנישט טון, די אלע מענטשן וואס זענען יעצט אוועק פון דער וועלט, איז ווייל יעצט איז געקומען די צייט וואס זיי האבן געדארפט צוריק גיין צום אייבערשטן; יעדער מענטש פאר ער ווערט געבוירן באקומט ער פון הימל א געוויסע מאס יארן וויפיל ער גייט לעבן, ווען עס קומט די צייט מען זאל זיך צוריק קערן צום אייבערשטן נעמט דער אייבערשטער צוריק די נשמה - נישט קיין חילוק צי עס איז דא קורונה אדער עס איז נישט דא קורונה; יעדן איינעם אויף אן אנדערע וועג. מיר אידן גלייבן באמונה שלימה אז דער אייבערשטער געבט לעבן ווי לאנג ער וויל געבן און קיינער אנדערש קען נישט געבן לעבן אדער צונעמען לעבן.


אז מען וויל א ישועה איז דא איין זאך: "תפילה!" דער הייליגער רבי זאגט (ליקוטי מוהר"ן, חלק א', סימן רנ): "הַטֶּבַע מְחַיֵּב כָּךְ, וּתְפִלָּה מְשַׁנָּה הַטֶּבַע", תפילה איז משנה די טבע; אלע דאקטורים זאגן איין זאך און נאכדעם זעען זיי אז זיי ווייסן גארנישט, בפרט יעצט ביי די קורונה זאגן זיי אלע אז זיי ווייסן גארנישט, זיי מוזן מודה זיין אז עס איז דא א באשעפער אויף די וועלט, זיי זאגן איין זאך און פלוצלינג זעט מען ווי מענטשן היילן זיך דורך תפילה, דורכדעם ווערן זיי פארשעמט; אזוי ווי דער הייליגער רבי זאגט (ליקוטי מוהר"ן, חלק ב', סימן א'): "כִּי כְּשֶׁנִּגְאֶלֶת הַתְּפִלָּה, אָז נוֹפְלִים כָּל הָרְפוּאוֹת, כִּי נִתְרַפְּאִין עַל יְדֵי דְבַר ה'", ווען מען דאווענט צום אייבערשטן פאלן אוועק אלע רפואות, ווייל מען ווערט אויסגעהיילט פונעם אייבערשטן אליין, "וַאֲזַי כָּל הַדָּאקְטוֹרִים מִתְבַּיְּשִׁין בָּרְפוּאוֹת שֶׁלָּהֶם", דעמאלט שעמען זיך אלע דאקטורים מיט זייערע רפואות. "כִּי אֲזַי אֵין כֹּחַ לְשׁוּם רְפוּאָה, כִּי כָל הָעֲשָׂבִים חוֹזְרִים כֹּחָם לְתוֹךְ הַתְּפִילָּה", ווייל אלע כוחות וואס ליגט אין די מעדעצין גייט אריין אין די ווערטער פון תפילה און מען ווערט אויסגעהיילט דערמיט.


שטארקט אייך אין הפצה. האט רחמנות אויף אידישע קינדער, האט רחמנות אויף בחורים און מיידלעך; דער הייליגער רבי זאגט (ליקוטי מוהר"ן, חלק ב', סימן ז): "כִּי עִקָּר הָרַחֲמָנוּת הוּא כְּשֶׁיִּשְֹרָאֵל עַם קָדוֹשׁ נוֹפְלִין, חַס וְשָׁלוֹם, בַּעֲווֹנוֹת, רַחֲמָנָא לִצְלָן, כִּי זֶהוּ הָרַחֲמָנוּת הַגָּדוֹל מִכָּל מִינֵי רַחֲמָנוּת", דער עיקר רחמנות איז ווען אידישע קינדער פאלן אראפ אין עבירות רחמנא לצלן, דאס איז דער גרעסטע רחמנות פון אלע רחמנות. און דער רבי איז מסביר: "וּבֶאֱמֶת, מֵהֵיכָן בָּאִים לַעֲווֹנוֹת, חַס וְשָׁלוֹם", ווי אזוי קען מען ארויס נעמען אידישע קינדער פון עבירות? ווייל באמת, פון וואו קומט בכלל צו א מענטש ער זאל זינדיגן חס ושלום? "הוּא רַק עַל יְדֵי שֶׁאֵין לוֹ דַּעַת", דאס איז נאר ווייל ער ווייסט נישט אז דער אייבערשטער איז מיט אים, אזוי ווי חכמינו זכרונם לברכה זאגן (סוטה ג.): "אֵין אָדָם עוֹבֵר עֲבֵרָה אֶלָּא אִם כֵּן נִכְנַס בּוֹ רוּחַ שְׁטוּת", א מענטש זינדיגט נישט נאר נאכדעם וואס עס גייט אריין אין אים א רוח שטות, ער מיינט אז דער אייבערשטער זעט נישט וואס ער טוט, ער מיינט אז ער איז שוין סיי ווי פארפאלן וכו', "וְזֶהוּ הָרַחֲמָנוּת הַגָּדוֹל מִן הַכֹּל, שֶׁצְּרִיכִין לְרַחֵם עָלָיו לְהַכְנִיס בּוֹ דַּעַת", ממילא איז דאס די גרעסטע רחמנות, מען זאל אריין ברענגען אין אים דעת, ער זאל וויסן אז דער אייבערשטער האט אים נאך אלץ ליב און ער קען נאך תשובה טון, אזוי ווי עס שטייט (תהלים מא, ב): "אַשְׁרֵי מַשְֹכִּיל אֶל דָּל", וואויל איז דעם וואס ברענגט אריין שכל אין אן ארעמאן, "כִּי 'אֵין עָנִי אֶלָּא מִן הַדַּעַת (נדרים מא.)' וּצְרִיכִין לְרַחֵם עָלָיו, לְהַכְנִיס בּוֹ דַּעַת", ווער איז אן ארעמאן? דער וואס האט נישט קיין שכל, אויף די דארף מען רחמנות האבן און אריין ברענגען אין זיי שכל.


בעט איך אייך מיינע טייערע ברידער, תלמידי היכל הקודש פון ירושלים; גייט הפצה - יעדער אויף זיין אופן מיט וואס מען קען נאר. עס איז א צייט וואס מען קען נישט שלאפן, יעדער דארף טון וואס ער קען נאר צו ראטעווען נאך איין איד.


איך האף אז איר וועט אננעמען מיינע ווערטער.


איך בענק זיך נאך אייך.


א גוט שבת.

#122 - קונטרס "געדולד צו קינדער" אויף ענגליש, איז הערליך שיין
הפצה, ספרי ברסלב, קונטרסים

בעזרת ה' יתברך


יום ד' פרשת אחרי-קדושים, ה' אייר, שנת תש"פ לפרט קטן


 


לכבוד מרת ... תחי'.


איך האב יעצט ערהאלטן דעם נייעם קונטרס "געדולד צו קינדער" וואס איר האט איבערגעטייטשט אויף ענגליש, עס איז הערליך שיין.


דער אייבערשטער זאל אייך געבן כחות און רצונות ווייטער ממשיך זיין מיט די הייליגע ארבעט, גיין אין די וועגן פון מוהרא"ש זכותו יגן עלינו צו פארשפרייטן די אמונה און די עצות פון רבי'ן פאר די גאנצע וועלט.

#121 - הפצה איז די בעסטע פרנסה
הפצה

בעזרת ה' יתברך


יום ג' פרשת אחרי-קדושים, ד' אייר, שנת תש"פ לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר.


ווען איך רעד צו אינגעלייט פון גיין הפצה, איך זאג זיי וויפיל געלט מען פארדינט פון הפצה – נעמען זיי דאס אן האלב-וועגס, אבער אז דו וועסט דערציילן דיין געשיכטע, אז דו האסט פארלוירן דיין פרנסה יעצט ביי קאראנע און דו האסט זיך נישט געפוילט, דו גייסט הפצה ביי די הייזער און ווי שיין דו ביסט מצליח, דו פארדינסט מער געלט אין האלב די צייט – וועלן זיי דאס אננעמען.


א רחמנות אויף מענטשן וואס ארבעטן פון אינדערפרי ביז שפעט ביינאכט און קענען זיך נישט מפרנס זיין בשעת דער וואס גייט הפצה מאכט אין האלב די צייט מער געלט און מען איז נישט קיין קנעכט פאר קיינעם. מען איז א מזכה את הרבים און א מציל נפשות מישראל, מען איז עוסק אין תיקון העולם.


זעט אויס אז צו זיין א תם איז זייער א שווערע זאך, אזוי ווי דער תם האט געזאגט (סיפורי מעשיות, מעשה ט' – מחכם ותם): "איך זע אז צו קומען צו מיין תמימות איז שווערער ווי צו זיין א חכם".

#120 - שטרענג דיך אן צו גיין הפצה אפילו אין קאראנע צייטן
הפצה, קאראנע וויירוס

בעזרת ה' יתברך


ערב שבת קודש לסדר טהרה, א' דראש חודש אייר, שנת תש"פ לפרט קטן


 


לכבוד מיין טייערער ליבער ... נרו יאיר


האסט מיר געבעטן אז דו ווילסט א געשריבענע בריוו נאכדעם וואס דו האסט שוין לאנג נישט באקומען א געשריבענע בריוו; דאס וועט דיר מחזק זיין.


טייערער ליבער ... נרו יאיר, איך וויל דיר מחזק זיין דו זאלסט צוריק אנהייבן גיין "הפצה", בפרט יעצט ווען די וועלט איז איינגעשפארט אין די שטובער צוליב די מחלה פון "קאראנע" השם ישמרינו, דארפן די מפיצים זיך באפלייסן אין "הפצה".


איך פארשטיי אז עס איז גרינגער דאס גיין הפצה אין פלעצער וואו מען טרעפט מער מענטשן אינאיינעם, צום ביישפיל אין שול'ן, אין רעסטוראנטן, ביי חתונות וכדומה; אבער יעצט ווען אלעס איז פארשפארט דארף מען זיך אנשטרענגען און זיך מוסר נפש זיין צו גיין פון שטוב צו שטוב מחי' זיין אידישע קינדער.


נעכטן האט מיינס א מומע דערציילט פאר מיין ווייב תחי', אז זי האט באקומען ביים טיר דעם "קונטרס קאראנע" פון היכל הקודש, זי זאגט: "איך האב קיינמאל נישט אריין געקוקט אין די ספרים, נאר היות איך בין שוין איינגעשפארט אפאר וואכן און איך האלט פאר'ן אויספלאצן, האב איך גענומען די קונטרס און דאס האט מיר ממש אויפגעלעבט".


דעריבער טייערער ליבער ..., איך בעט דיר, שטארק זיך אין הפצה; קום קויפן פעקלעך קונטרסים, פעקלעך ספרים און סידיס, און גיי פון שטוב צו שטוב געבן לעבן פאר אידישע קינדער.


דער וואס גייט הפצה געבט אים דער אייבערשטער וואס ער וויל, ער איז נאנט צום אייבערשטן, נענטער פון גרויסע גדולים וכו', וכו'.


פון דיין ראש ישיבה וואס האט דיר ליב.