בריוון פונעם ראש ישיבה שליט"א

בעזרת ה' יתברך

יום ב' פרשת וישב, י"ח כסליו, שנת תשע"ט לפרט קטן

לכבוד מיין ליבער טייערער ... נרו יאיר.

א גרויסן דאנק פארן העלפן די ישיבה מיטן געבן פאר די רענט פון דעם חודש ... דאללער; דער אייבערשטער זאל דיר העלפן אז אין זכות פון די מצוה פון צדקה זאלסטו מצליח זיין אין אלע דיינע וועגן.

א גרויסן יישר כח פארן מיר ארום דרייוון אין ארץ ישראל; דער אייבערשטער זאל העלפן מיר זאלן האבן גע'פועל'ט אלעס גוטס, בפרט דו – זאלסט שוין זוכה זיין בקרוב צו שטיין אונטער די חופה און אויפשטעלן א שיינע שטוב בנים ובני בנים עוסקים בתורה ובמצוות.

איך וויל דיר בעטן אויב דו קענסט מסדר זיין די סקול אויף מיטוואך נאכט ווען עס גייט אם ירצה ה' פארקומען אן "אסיפת הורים", אלעס זאל זיין גרייט און ריין.

רעד צו די מנהלת מרת ... תחי' און וואס זי בעט זאלסטו צושטעלן; זי איז א מתנה פאר אונזערע קינדער, קיינער ווייסט נישט אפצושאצן איר ארבעט, סיי די וואס האבן טענות וכו' און אפילו די וואס זענען דאנקבאר ווייסן אויך נישט באמת וואספארא מתנה זי איז פאר אונזערע קינדער.

ביי די "אסיפת הורים" וועט מען אויפשפילן א דרשה פונעם ראש ישיבה; וויל איך דיר בעטן אויב דו קענסט צושטעלן א פראדזשעקטאר און די פאסיגע סחורה אויף וואס דאס צו ווייזן. מען דארף דאס גוט אנשטעלן ווייל ביי די לעצטערע פרויען שיעורים איז עס נישט געווען מסודר.

זארג נישט פאר דיין שידוך; דיין שידוך ליגט אינעם אייבערשטנ'ס הענט, נאר דאווען, בעט און ווארט.

א ליכטיגן חנוכה.

...

בעזרת ה' יתברך

יום ג' פרשת וישלח, י"ב כסליו, שנת תשע"ט לפרט קטן

מרת ... תחי', מנהלת בית פיגא ברסלב.

א גרויסן יישר כח פארן נעמען מיין זון ... נרו יאיר פאר די פאר טעג אז איך זאל זיך קענען אריבער כאפן קיין ארץ ישראל און קיין אומאן צום הייליגן רבינ'ס ציון.

איך וועל מתפלל זיין ביי די מקומות הקדושים פאר אייך און פאר אייער מאן; מיר קומען אייך א גרויסן הכרת הטוב פאר אלעס וואס איר טוט מיט אונזערע קינדער, איר געבט אוועק אייער לעבן פאר אונזערע קינדער.

יעצט ווען מיר האבן שוין כלות תלמידות פון בית פיגא דארף מען זיי צוזאמנעמען נאך זייער חתונה - כאטש איין מאל א חודש - פאר א פריוואטע שיעור; אינה דומה א ווייבל וואס האט חתונה מיט די ריכטיגע הקדמות פון קינדווייז אן ווי די וואס איז אויפגעוואקסן אן דעם רבי'ן, פאר זיי וועט מען דארפן מאכן באזונדערע פרויען שיעורים.

איך האב אנגעגרייט א שיעור פאר די 'נחת אווענט' וואס וועט אם ירצה ה' פארקומען קומענדיגע וואך מיטוואך נאכט; אויך האבן מיר אנגעגרייט א שפיל ווי עס זעט אויס ביי די שטובער וואס ברענגען אריין 'סמארטפאונס' אין שטוב, וואו די קינדער האבן נישט מיט וועם צו רעדן ווען די עלטערן זענען פארנומען טאג און נאכט מיט זייער סעלפאון. איך האף צום אייבערשטן אז איך וויל פועל'ן ביי אלע עלטערן זאלן נישט אהיים ברענגען קיין סמארטפאון, טעבלעט וכו' וכו', אזוי וועלן מיר אויפברענגען א דור פון ערליכע אידישע קינדער.

איך פריי מיר זייער אז די מיידלעך אליינס רוימען אוועק די קלאסן און זענען אחריות'דיג אז די קלאסן זאלן זיין זויבער; עס איז גוט אז מען לערנט אויס מיידליך אחריות און מידות טובות.

דער אייבערשטער זאל העלפן איר זאלט האבן הצלחה אין אייער הייליגע ארבעט.

בעזרת ה' יתברך

יום ב' פרשת תולדות, כ"ז מר-חשון, שנת תשע"ט לפרט קטן

לכבוד ... נרו יאיר.

איך זאג דיר נאכאמאל, אויב דו וועסט נישט תשובה טון וועל איך דיר פארטרייבן פון אונזער פלאץ.

מיר האבן שוין גענוג געליטן און מיר ליידן נאך עד היום פון אזעלכע מענטשן ווי דיר; דו ביסט א גנב און א גזלן, דו צאלסט נישט קיין רענט, דיינע לענדלארדס לויפן מיר נאך אז דו צאלסט נישט קיין רענט און דו מאכסט חוזק פון זיי. דו מאכסט א שלעכטע נאמען אויף אונזער פלאץ; ווען נישט דיין ווייב תחי' וואלט איך דיר שוין לאנג פארטריבן פון דא, איך האב נישט קיין מנוחה פון דעם וואס איך האב גענומען אן אומשולדיגע מיידל און איר פארקנעכטעט פאר דיר; ווען נישט איר וואלט איך שוין לאנג אפגעטאנצן מיט דיר.

טו תשובה און באצאל פאר אלע דיינע לענדלארדס; קוק וואס דער רבי זאגט אויף איינער וואס צאלט נישט קיין רענט (ספר המידות, אות גניבה וגזילה, סימן א): "מִי שֶׁנִּפְתָּה לִבּוֹ לִגְזֹל וְכֵיוָן שֶׁהִתִּיר לְעַצְמוֹ גְּזֵלַת חֲבֵרוֹ, הֲרֵי הוּא מוּכָן לְכָל חֵטְא וְעָוֹן, וְאֵין תַּקָּנָה לַהֲסִירוֹ מִדַּרְכּוֹ הָרָעָה", א מענטש וואס גנב'ט געלט איז א סימן אז ער איז גרייט עובר צו זיין אויף אלע עבירות און עס איז נישט דא קיין שום וועג אים צוריק צו ברענגען פון זיין שלעכטע וועג; טו תשובה און באצאל פאר אלע וועם דו קומסט געלט.

בכלל דארפסטו טוישן דיין וועג פון זיין א רוכל און א לץ. ביי דיר זעט מען וואס דער רבי זאגט (ספר המידות, אות לשון הרע, סימן ו): "עַל-יְדֵי הוֹלְכֵי רָכִיל נַעֲשִׂים לֵצִים", דורך רעדן רכילות - טראגן און ברענגען פריוואטע זאכן פון איינעם צום צווייטן - קומט מען צו ליצנות, דיין גאנצע קאפ איז איין שטיק עקל; אנשטאט צו נעמען דעם רבינ'ס עצות אויף צו לעבן מיט דעם, אנשטאט יעדע איבעריגע מינוט וואס דו האסט זאלסטו אויסנוצן צו לערנען מקרא – חומש רש"י, משנה, גמרא וכו' איז אריין אין דיר דער רוח, דו רעדסט פון דעם צו אים און פון אים צו דעם, טראגסט און ברענגסט א גאנצן טאג זאכן וואס האבן נישט מיט דיר; מיין הארץ גייט מיר אויס פאר דיין ווייב וואס איז נעבעך פארקנעכטעט פאר דיר.

וועסטו טוישן דיינע מעשים איז גוט, אז נישט זאג איך דיר שוין: "זוך דיר אן אנדערע פלאץ!" מוהרא"ש האט מיר געשטעלט איך זאל אכטונג געבן אז היכל הקודש זאל נישט אויסקוקן ווי א ברסלב'ע שול פון הפקר יונגען. מוהרא"ש האט מיר שוין געזאגט מיט יארן צוריק אז איך זאל פטור ווען פון דיר; דיין מויל איז א בית כסא, דיין קאפ איז א שטיק צואה, דו ביסט א הולך רכיל מגלה סוד.

איך האב ליב תמימות, דערפאר איך האב ליב צו זיצן מיט בחורים און אינגעלייט וואס שלינגען און טרינקען מיט דארשט דעם רבינ'ס ווערטער אן קיין ליצנות; דאס האט מיר געכאפט ביי מוהרא"ש זכרונו לברכה - דאס תמימות. ווייל ווי מער תמימות א מענטש האט, אלץ מער איז ער א כלי צו מקבל זיין פון הייליגן רבי'ן.

יעדעס מאל עס ווערן מקורב פרישע בחורים אדער עס קומט א פרישער אינגערמאן קלעב איך זיך צו אים, ווייל יענער איז געקומען נאר פאר איין סיבה: 'צו הערן נאך א דיבור פון רבי'ן און נעמען נאך אביסל שכל פון רבי'ן', וואס מען זעט דאס נישט ביי אלטע מקורבים. על פי רוב ביי אלטע מקורבים ווערט אפגעקילט דאס תמימות.

אויב וועסטו תשובה טון איז גוט, אז נישט בעט איך דיר מיט שיינעם: "לאז מיר אפ; פארקויף נישט מיין נאמען, איך וויל נישט האבן קיין שייכות מיט לצים".

דער אייבערשטער זאל אונז אפהיטן פון אלעם שלעכטס, ובעיקר פון בעלי בחירה וואס קענען זייער שעדיגן (עיין שיחות הר"ן, אות פ).

בעזרת ה' יתברך

ערב שבת קודש פרשת לך לך, י' מר-חשון, שנת תשע"ט לפרט קטן

לכבוד ... נרו יאיר, מנהל מוסדות היכל הקודש ברסלב.

לאז וויסן פאר אלע עלטערן אז מען דארף געבן פאר די קינדער די שאטס וואס די דאקטורים פארלאנגען, ווייל עס דרייט זיך ארום יעצט מיזעלס און דאס איז א גרויסע סכנה. די שטאט האט יעצט פארמאכט א מוסד אין מאנסי צוליב דעם און אויך דא ביי אונז אין שטאט איז דא א תלמוד תורה וואס די קרענק האט זיך אריין געכאפט ביי זיי.

בכלל איז זייער וויכטיג פאר מען נעמט אן קינדער אין חדר צו מודיע זיין פאר די עלטערן אז ביי אונז דארפן אלע קינדער נעמען די שאטס וואס די דאקטורים פארלאנגען; ליידער זענען דא עלטערן וואס לעבן נישט מיט קיין אמונת חכמים, זייער שטוב פירן זיי לויטן דעת פון זייערע שכנים אדער משפחה וכדומה, ביי זיי איז שאטס אנטקעגן זייער אמונה דערפאר געבן זיי נישט קיין שאטס פאר זייערע קינדער. דארף מען מודיע זיין פאר די עלטערן פאר מען נעמט אן זייערע קינדער אז מיר נעמען נאר קינדער וואס באקומען שאטס אזוי ווי דער הייליגער רבי האט געזאגט.

דער רבי האט געזאגט אז אפילו אינמיטן ווינטער ווען עס איז זייער קאלט (אין אוקריינא אין א געווענליכן ווינטער גייט אראפ דער גראד ביז אונטער זערא; עס קען אפילו אראפ גיין ביז דרייסיג דעגרי אונטער זערא) דארף מען נעמען די קינדער צום דאקטער זיי צו געבן שאטס וכו' (עיין בספר אבניה ברזל, סימן לד).

דער אייבערשטער זאל אונז אפהיטן פון אלע קרענק; מיר און אלע אידן וואס דארפן רפואות זאלן האבן רפואות.

א גוט שבת.

בעזרת ה' יתברך

יום ד' פרשת לך לך, ח' מר-חשון, שנת תשע"ט לפרט קטן

לכבוד אונזערע חשוב'ע טיטשערס פון 'בית פיגא', שתחיו.

מיט לויב און דאנק צום הייליגן באשעפער זענען מיר אריין בשעה טובה אינעם אכטן יאר פון אונזער סקול. מיר האבן געעפנט דעם סקול שנת תשע"ב מיט דרייצן מיידלעך - פון דריי ביז צוועלף יאר, מיר האבן דעמאלט אויסגעזען ווי א חוזק, אלע האבן געלאכט - אריינגערעכענט אנשי שלומינו, אבער ברוך השם אז היינט שטייען מיר שוין דא, אז מיר האבן שוין אייגענע טיטשערס תלמידות פון בית פיגא; טיטשערס וואס זענען אויפגעוואקסן מיט א ריינע חינוך, באקומענדיג די הייליגע חינוך וואס מוהרא"ש האט אונז געלערנט.

איך וויל ענק קלאר שטעלן אפאר נקודות וואס מיר פארלאנגען פון אלע אונזערע טיטשערס.

א. עס איז א יסוד היסודות ביי חינוך הבנים והבנות אז דער מחנך אדער מחנכת דארף זיין א ביישפיל פאר זיינע תלמידים. מען קען נישט מחנך זיין קינדער ווען דער מחנך אליינס פירט זיך נישט ווי עס דארף צו זיין, קינדער דארפן ארויפקוקן אויף זייער טיטשער.

דעריבער אז מיר זענען מחנך די קינדער זיי זאלן זיין ערליכע אידישע פרויען דארף די טיטשער גיין אנגעטון בצניעות און זיך פירן איידל; אז די קינדער זעען זייער טיטשער פירט זיך איידל און שיין וועלן זיי דאס נאכמאכן און זיך אויך פירן איידל און שיין.

1 - א טיטשער קען נישט האבן קיין סמארט פאון; ווי אזוי קען מען מחנך זיין קינדער אז א אידישע פרוי טאר נישט האבן קיין סמארט פאון ווען די מיידל טראכט: 'מיין טיטשער האט אליינס אזא פאון?!' עטליכע יאר צוריק האבן מיר געמוזט פארשיקן טיטשערס ווייל עס איז זיי וויכטיגער געווען זייער סמארט פאון וכו'.

2 - א טיטשער איז נישט קיין פרענד, א טיטשער איז אזוי ווי א מאמע; א קינד דארף וויסן אז מיין מאמע איז נישט מיין פרענד וואס איך קען מיך מיט איר טענה'ן אדער ווערטלען. אך און וויי איז פאר עלטערן וואס זיי זענען מחנך זייערע קינדער אויף אזא אופן, ווען די קינדער ווערן עלטער ווערן זיי שרעקליכע עזות פנים'ער וכו'. א קינד דארף וויסן אז וואס א טאטע און מאמע זאגט איז געזאגט, א ווארט איז א ווארט, נישט דא קיין טענות און נישט דא קיין מענות.

3 - מען דארף אכטונג געבן צו קומען אנגעטון זויבער; חכמינו זכרונם לברכה זאגן (שבת קיד.): "אָמַר רַבִּי יוֹחָנָן, כָּל תַּלְמִיד חָכָם שֶׁנִּמְצָא רְבָב עַל בִּגְדוֹ חַיָּב מִיתָה", א תלמיד חכם וואס מען טרעפט א פלעק אויף זיין קלייד איז חייב מיתה, זאגט דארט רש"י: ווייל זיי פארשעמען די תורה, מענטשן זאגן: "קוק אן די וואס לערנען תורה, זיי זענען שמוציגע מענטשן", קומט אויס אז זיי מאכן די תורה זאל זיין פארמיאוס'ט ביי מענטשן; דאס מיינט מען א מלמד, א טיטשער א.ד.ג. אז זיי דארפן קומען אנגעטון שיין און ריין אז די קינדער זאלן ארויפקוקן אויף זיי און אננעמען וואס זיי זאגן.

ב. מען קען נישט ארויס גיין פון קלאס פארברענגען אינדרויסן מיט אנדערע טיטשערס, דאס איז א גניבה וואס מען קען נישט באצאלן. דעריבער האט דער רבי נישט געוואלט אז זיינע מענטשן זאלן זיין מלמדים; דער רבי האט אמאל געפרעגט איינע פון די תלמידים וואס איז געווען א מלמד: "וויפיל פארדינסטו א וואך שכר לימוד? צעטייל דיין געלט אויפן טאג און אויפן שעה, וויפיל קומט דיר אויס צו מאכן א מינוט? ממש קליין געלט, קומט אויס אז דו קענסט פארלירן יענע וועלט פאר בלויז אפאר דאללער; ווייל ווען מען גנב'עט געלט פון א צווייטן קען מען דאס באצאלן און יענער קען דאס מוחל זיין, אבער ווען מען איז מבטל תורה פון קינדער קען מען דאס נישט באצאלן און מען קען דאס נישט מוחל זיין (שיחות הר"ן, סימן רמ)"; אזוי איז דא כמה וכמה שיחות וואס דער רבי האט געזאגט פאר אנשי שלומינו מען זאל נישט זיין קיין מלמד (חיי מוהר"ן, סימן תסה; תקצא). זעט מען ווי הארב עס איז ווען מען נעמט אוועק צייט פון די חשבון פון די קינדער.

ג. די טיטשערס דארפן זיין אנגעגרייט פון אנהייב וואך מיט זייערע לימודים פאר די גאנצע וואך; מען קען נישט קומען אין סקול און פרעגן אין אפיס: "וואס זאל איך היינט טון?" אז מען איז נישט אנגעגרייט וואס צו לערנען מיט די מיידלעך איז עס אזוי ווי מען איז נישט אין קלאס. סתם דורך שטופן די צייט מיט די קינדער איז נישט אויף וואס מיר צאלן א געהאלט און דאס איז נישט אויף וואס די עלטערן צאלן שכר לימוד. קומט אויס אז דאס איז גניבה וגזילה; אז מען האט זיך אונטער גענומען צו זיין א טיטשער דארף מען קומען מיט א פלאן פארן יאר - וואס מען גייט לערנען און וויפיל מען גייט אנקומען.

מיר האבן אויפגענומען מרת ... תחי' צו ווייזן פאר אלע טיטשערס ווי אזוי אויס צו שטעלן די סדר הלימודים און ווי אזוי דאס צו מסדר זיין לויט די וואך, חודש און יאר.

ד. עס איז אן אחריות אויפן טיטשער אכטונג צו געבן אז קינדער זאלן זיך נישט גרויסן אויף אנדערע. די טיטשער דארף לעבן מיט די קלאס; עס איז נישט גענוג צו לערנען די לימודים וכו', נאר די טיטשער דארף אויך וויסן וואס טוט זיך צווישן די מיידלעך. מען זאל זיך אומקוקן אויב איז דא א מיידל וואס מאכט חוזק פון אנדערע,  אויב מען זעט א מיידל טשעפעט אנדערע קינדער דארף מען דאס אפשטעלן און נאכגיין צי מען טשעפעט ווייטער.

שטארקטס ענק מיט אייער הייליגע ארבעט; איך ווייס זייער גוט אז צו זיין א טיטשער איז נישט פון די גרינגסטע זאכן. איך אליינס זיץ שוין איבער פופצן יאר מיט קינדער, עס איז טאקע א שווערע עבודה, אבער וויסן זאלט איר אז יעדער איינער מוטשעט זיך אויף די וועלט; עס איז נישט דא וואו אוועק צו לויפן פון די פלאג פון די וועלט, וואויל איז פארן מענטש וואס לייגט אריין זיין פלאג אין א זאך וואס בלייבט, ער לייגט אריין זיין לעבן אין אויפבויען אידישע קינדער.

לאמיר דאנקען דעם אייבערשטן אז מיר האבן די זכיה צו משמש זיין דעם רבי'ן מיטן מחנך זיין מיידלעך זיי זאלן וויסן ווי אזוי מען געבט זיך אן עצה אין לעבן - דורך רעדן צום אייבערשטן.

איך וועל ענק נאך אסאך שרייבן ווי אזוי מען בויעט אויף קינדער.

בעזהשי"ת - יוֹם א' פַּרְשַׁת וַיֵּשֶׁב, שְׁנַת תשע"ה לפ"ק

לְכָבוֹד מֵיין טַייעֶרֶע לִיבֶּער  ... נ"י

פוּן דִיר זָאל זִיך יֶעדֶער אָפְּלֶערְנֶען; הָאסְט גֶעהַאט אַ דִירָה אִין ... פַאר בִּילִיג רֶענְט, אַ גְרוֹיסֶע דִירָה, אוּן דוּ הָאסְט אַלֶעס אָפְּגֶעלָאזְט אוּן גֶעקוּמֶען דָא אִין אַ קְלֵיינֶע דִירָה פַאר טַייעֶר רֶענְט, אַבִּי דוּ זָאלְסְט שִׁיקְן אִין דִי הֵיילִיגֶע מוֹסָד דַיינֶע קִינְדֶער, וָואס עֶס אִיז נִישְׁט דָא קֵיין גְרֶעסֶערֶע זַאך אוֹיף דִי וֶועלְט. נַארִישֶׁע אִינְגֶעלַייט שִׁיקְן זֵייעֶרֶע קִינְדֶער אִין אַנְדֶערֶע מוֹסְדוֹת וואוּ מֶען לַאכְט פוּנֶעם רֶבִּי'ן בִּכְלַל, אוּן פוּן מוֹהַרָא"שׁ בִּפְרַט, אוּן וֶוען דִי קִינְדֶער וֶוערְן עֶלְטֶער שֶׁעמֶען זֵיי זִיך מִיט בְּרֶסְלֶב, אוּן זֵיי וִוילְן נִישְׁט וִויסְן פוּן אוּמַאן אוּן פוּן בְּרֶסְלֶב וְכוּ', אָבֶּער בָּרוּך הַשֵׁם בַּיי אוּנְז זֶענֶען דִי קִינְדֶער שְׁטָאלְץ מִיט בְּרֶסְלֶב, אוּן מֶען צֶעבְּרֶעכְט נִישְׁט קֵיין אֵיין קִינְד, וָואס דוּ וֵוייסְט גַאנְץ גוּט וָואס טוּט זִיך אָפּ אִין אַנְדֶערֶע מוֹסְדוֹת.

הַלְוַואי זָאלְסְטוּ רֶעדְן צוּ דַיינֶע חֲבֵרִים תַּלְמִידֵי יְשִׁיבָה אַז זֵיי זָאלְן הָאבְּן שֵׂכֶל אוּן נִישְׁט זַיין קֵיין צוֹעֵק לְשֶׁעָבַר; מוֹהַרָא"שׁ הָאט מִיר גֶעזָאגְט אַז דִי אַלֶע וָואס שִׁיקְן נִישְׁט אִין דִי מוֹסָד וֶועלְן שְׁפֶּעטֶער חֲרָטָה הָאבְּן, אָבֶּער עֶס וֶועט שׁוֹין זַיין צוּ שְׁפֶּעט.

אַשְׁרֶי ... אַז דוּ הָאסְט אַ גֶעפִיל אִין רֶבִּי'ן, אוּן אִיך פְרֵיי מִיך יֶעדֶעס מָאל וֶוען דוּ קוּמְסְט אַרוֹיף אִין יְשִׁיבָה דַאוֶוענֶען דִיך צוּ זֶען.

פוּן דַיין רֹאשׁ יְשִׁיבָה וָואס אִיז שְׁטָאלְץ מִיט דִיר.

בעזרת ה' יתברך

יום ב' פרשת נח, כ"ט תשרי, שנת תשע"ט לפרט קטן

לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר.

איך וויל דיר קלאר שטעלן וואס מיר האבן נעכטן גערעדט.

איך באהאלט מיר נישט פון קיינעם; אז איך טראכט פון זיך אוועק ציען וואוינען וכו' וועל איך דאס נישט טון בגניבה אן לאזן וויסן דערפון מיינע תלמידים. לעת עתה האב איך נישט קיין שום פלאן זיך אוועק צו ציען; בפרט אז איך האב אויפגעבויעט מוסדות מיט מסירת נפש דארפסטו אליינס פארשטיין אז איך גיי דאס נישט צעברעכן מיט מיינע אייגענע הענט.

עס עפנט זיך נישט קיין מוסדות אזוי גרינג ווי מען מיינט; איך האב געהאט זייער אסאך שוועריקייטן מיט די מוסדות, עס איז נישט שייך אראפ צו שרייבן וואס מיר זענען אריבער די צען יאר זינט מיר האבן געעפנט די ישיבה, די תלמוד תורה און נאכדעם דער בית חנוך לבנות בית פיגא.

געלויבט דעם אייבערשטן אז די מוסד וואקסט און בליט און וועט זיין א פעסטונג ביז משיח וועט קומען; דעם מוסד האט מוהרא"ש געעפנט און דאס פירט זיך גענוי ווי מוהרא"ש האט געוואלט, סיי ביי די אינגלעך, סיי ביי די מיידלעך און סיי ביי די בחורים.

איך דאנק דעם אייבערשטן וואס מיט די זאך האט מיר דער אייבערשטער געהאלפן, אז מיר האבן זייער א געטרייער מנהל הרב ר' ... נרו יאיר, א געטרייע מנהלת מרת ... תחי' און טייערע מלמדים און טיטשערס; יעדעס קינד ווערט דורך גערעדט מיטן מנהל און מנהלת.

מען קען נישט יעדן איינעם צופרידן שטעלן און דו פארשטייסט אליינס אז פירן א מוסד איז פון די שווערסטע זאכן אויף דער וועלט; ווען אלע וואלטן געטראכט אייניג, ווען אלע וואלטן געהאט די זעלבע מיינונג, וואלט געווען א מחי' צו פירן א מוסד, אבער דער אייבערשטער האט אנדערש באשאפן די וועלט, דער אייבערשטער האט געמאכט אז יעדער מענטש זאל טראכטן אנדערש, אזוי ווי חכמינו זכרונם לברכה זאגן (ברכות נח:): "כְּשֵׁם שֶׁפַּרְצוּפֵיהֶן שׁוֹנוֹת, כַּךְ דֵעוֹתֵיהֶן שׁוֹנוֹת", אלע טראכטן אנדערש; ממילא דארף מען קענען יעדן איינעם אויסהערן און זען וואס מען קען בעסער מאכן וכו'.

דו דארפסט פארשטיין אז אלע עלטערן וואס שיקן ביי אונז אינעם מוסד האבן איטליכער פון זיי אנדערע מיינונגען, יעדער וויל א משהו אנדערש פונעם צווייטן וכו', יעדער האט איין זאך וואס ער פארשטייט נישט פארוואס מען דארף אזוי טון וכו'; אבער מיט איין זאך האף איך אז מיר זענען פאראייניגט, מיר אלע ווילן אויפציען אונזערע קינדער מיטן אייבערשטן, אלע עלטערן זענען אייניג אז מיר ווילן אויפציען די קינדער מיט אמונה אין הייליגע צדיקים - בפרט אינעם הייליגן רבי'ן, אלע ווילן מיר אויפציען קינדער וואס זאלן זיין געזונט צו קענען חתונה האבן, קינדער וואס ווייסן זיך צו היטן פון נישט גוטע מעשים וואס פאסירן השם ישמרינו; די מלמדים רעדן צו די קינדער זיי זאלן זיין אפגעהיטן אין שמירת הברית (א זאך וואס ליידער רעדט מען נישט צו קינדער) די מנהלת רעדט צו די מיידלעך קלארע ווערטער וכו', זיי זאלן וויסן זיך צו היטן פון נישט גוטע מעשים און פון נישט געזונטע נאנטקייט וכו', דער אייבערשטער זאל אונז שומר ומציל זיין פון דעם.

איין זאך זאלסטו וויסן און איבער געבן פאר אלע דיינע חברים, אז מען שיקט קינדער אין א מוסד דארף מען זייער אכטונג געבן נישט צו צעמישן די קינדער; אז דאס קינד גייט אין חדר און הערט פונעם מלמד רעדן פון זייער רבי שליט"א און נאכדעם קומט דאס קינד אהיים און הערט ווי דער טאטע זאגט פאר די מאמע א וויץ אויף זייער מנהיג, קען שוין דאס קינד נישט אויסהערן וואס זיין מלמד לערנט פאר, דאס קינד בלייבט שטיין צעמישט: ווען ער זעט זיין טאטע טראכט ער פונעם מלמד וואס זאגט איין וועג, ווידעראום ווען ער זיצט אין חדר טראכט ער פון זיין טאטע וואס מאכט חוזק וכו', דאס איז ליידער די סיבה פארוואס קינדער פאלן אוועק.

זיי געזונט און שטארק.

בעזרת ה' יתברך

יום ה' לסדר "כי תבוא לאומאן", י"ט אלול, שנת תשע"ח לפרט קטן

לכבוד ... נרו יאיר.

נעכטן האט פאסירט א שרעקליכע זאך; דער דרייווער ... האט איבער געלאזט א קליין קינד אויפן באס, אבער בחסדי השם יתברך האט מען געראטעוועט דאס קינד אין צייט. די עלטערן זענען יעצט אריבער געקומען צו מיר פרעגן וואס זיי זאלן טון, ווי קענען זיי זיין רואיג אז דאס וועט נישט פאסירן נאכאמאל.

דעריבער וויל איך רעדן צו אלע דרייווערס; רוף צוזאם אלע בחורים וואס דרייוון פארן מוסד היינט נאכט ביי מיר אין שטוב ניין אזייגער. איך וויל זיי מעורר זיין אויף דעם אז מען טאר נישט פארמאכן די באס, ווען, קאר, בעפארן איבער קוקן צי א קינד איז דארט געבליבן.

בעזרת ה' יתברך

יום ה' לסדר "כי תבוא לאומאן", י"ט אלול, שנת תשע"ח לפרט קטן

לכבוד ... נרו יאיר.

איך האב געהערט אז דו האסט איבער געלאזט א קינד נעכטן נאכט אויפן באס, וויל איך דיר מעורר זיין אויף דעם.

וויסן זאלסטו אז דרייוון בכלל איז זייער א גרויסע אחריות, און בפרט דרייוון קינדער; א דרייווער טאר נישט ארויס גיין פון קאר, ווען, באס, אן דעם וואס ער קוקט איבער צי עס איז נישט איבער געבליבן דארט א קינד. היינט צופרי איז אין ארץ ישראל לא עלינו נפטר געווארן א קינד פון איין יאר אלט אין א קאר, נעכטן איז נפטר געווארן דאהי א קינד אין א קאר; דאס איז נישט קיין אונס, נאר אז א דרייווער גייט ארויס פון קאר און לאזט איבער דארט א קינד איז ער א רוצח.

ווען מען דרייווט דארף מען זייער אכטונג געבן איינצוהאלטן די געזעצן; אז מען דרייווט קינדער און מען פארט שנעלער ווי מען מעג איז מען א פשוט'ער רוצח.

דער אייבערשטער זאל אונז אפהיטן פון אלעם שלעכטס.

בעזרת ה' יתברך

ערב שבת קודש לסדר "כי תבוא אל אומאן", כ' אלול, שנת תשע"ח לפרט קטן

לכבוד ... נרו יאיר.

וואו איז דיין אחריות אז דו ביסט נישט מודיע פאר די דרייווערס אז זיי האבן נייע קינדער?! נעכטן האט זיך אנגעהויבן סקול און דער דרייווער ... האט נישט געוואוסט אז ער האט א נייע משפחה; ער איז געפארן צו די אלטע משפחות און איבער געלאזט א קליין קינד פון דריי יאר אלט אינעם באס. נאך א נס אז די מאמע האט דאס געכאפט באצייטנס, האט מען איר געטראפן שלאפן וכו'.

וואו איז דיין אחריות צו איבער געבן קינדער פאר דרייווערס אן קיין חשבון?! איך האב דיר געפרעגט צענדליגער מאל זוממער צי אלעס איז מוסדר.

איך וויל רעדן היינט נאכט צו אלע דרייווערס, זיי זאלן וויסן וואספארא אחריות זיי האבן מיט דעם וואס זיי דרייווון קינדער; אמת, עס איז טאקע א גרויסע זכות צו העלפן די מוסד און איך דאנק אלע דרייווערס פארן העלפן די מוסד, אבער פון די אנדערע זייט דארף מען זיין זייער פארזיכטיג און ערנסט, מען קען נישט נעמען קיין דרייווערס וואס זענען נישט ערנסט אויף זייער ארבעט, דרייוון קינדער איז א גרויסע אחריות.

געב איבער פאר אלע דרייווערס אז איך וויל רעדן צו זיי היינט נאכט ניין אזייגער ביי מיר אין שטוב.

בעזרת ה' יתברך

יום ה' לסדר "כי תבוא לאומאן", י"ט אלול, שנת תשע"ח לפרט קטן

לכבוד מיין טייערער ... נרו יאיר.

איך האב ערהאלטן דיין בריוו.

קודם כל דאנק איך דיר פאר אלעס וואס דו האסט מיר געהאלפן אין קעמפ, דורכדעם נעמסטו א חלק אין אלע תורה ותפילה וכו' וואס איז ארויס פון דעם קעמפ.

איך האב ליב אלע מיינע תלמידים פונקט ווי מיינע אייגענע קינדער; די הייליגע חכמים זאגן (ירושלמי ברכות פרק ב, הלכה ח): "תלמידיה דבר נשא חביב עליה כבריה", ריש לקיש איז געזעצן שבעה ווען זיין תלמיד איז נפטר געווארן, ווייל תלמידים זענען באליבט אזוי ווי אייגענע קינדער; אבער נאך מער האב איך א געפיל פאר די תלמידים וואס העלפן מיר אויפבויען די ישיבה, חדר און בית פיגא.

מיין הארץ גייט אויס פאר דיר ווען איך ליין דיינע ווערטער אז עס איז דיר אזוי שווער צו זיין א בחור איינער אליינס, דו ווילסט אזוי שטארק חתונה האבן און אנהייבן צו לעבן א ריינע לעבן. איך בעט דיר טייערער ... נרו יאיר: זיי שטארק און געב נישט אויף, נאך אביסל וועסטו זוכה זיין חתונה צו האבן; דערהאלט זיך מיט אלע כוחות.

נעם דעם רבינ'ס עצה פון התבודדות; זוך דיר אויף א פלאץ וואו קיינער איז נישט דארט און דו זאלסטו זיך אויסגיסן דיין הארץ צום אייבערשטן. זאג פארן באשעפער: "רבונו של עולם טאטע זיסער, העלף מיר איך זאל שוין טרעפן מיין שידוך; עס איז מיר אזוי שווער צו זיין א בחור איינער אליינס. דער יצר הרע ברענט אין מיר און ווארפט מיר אראפ יעדן טאג נאכאמאל און נאכאמאל, ער ווארפט מיר אראפ אין די עבירה פון פגם הברית, איך האלט עס נישט אויס, איך וויל נישט טון די אלע עבירות אבער איך בין אזוי ווי א געבינדענע מענטש אן קיין בחירה.

טאטע זיסער, טאטע געטרייער! העלף מיר איך זאל שוין טרעפן מיין שידוך און איך זאל שוין זוכה זיין חתונה צו האבן און לעבן בקדושה, בזכות אלע צדיקים וואס האבן זיך מוסר נפש געווען פאר דיר".

איך וויל דיר בעטן א בקשה, זוממער אין קעמפ האסטו מיר זייער שטארק געהאלפן מיט אלעמען; וואס מען האט געדארפט פאררעכטן האסטו פארראכטן וכו', וויל איך דיר בעטן אויב דו קענסט העלפן די ישיבה, חדר מיידל סקול אויך דא אין שטאט. פאריאר האסטו געבויט טישן און בענק פאר די קליינע קינדער, פרעג ... אויב מען דארף בויען נאך בענק און טישן, דורכדעם וועסטו מיר גרינגער מאכן מיין ארבעט וואס ליגט אויף מיר.

זיי געזונט און שטארק.

א כתיבה וחתימה טובה און א גוט געבענטשט יאר.

בעזרת ה' יתברך

יום ד' פרשת כי תצא, י"א אלול, שנת תשע"ח לפרט קטן

לכבוד מרת ... תחי'.

וואויל איז אייך און וואויל איז אייער חלק אז איר וועט ארויס העלפן אין סקול אנגרייטן די לימודים פארן קומענדיגן יאר תשע"ט הבא עלינו לטובה.

איך קען נישט גענוג דאנקען דעם אייבערשטן פאר די מתנה וואס ער האט אונז געגעבן אז מיר האבן זוכה געווען צו האבן א סקול וואו מיר קענען מחנך זיין אונזערע טעכטער זיי זאלן לעבן מיטן אייבערשטן. אונזערע קינדער - אינגלעך און מיידלעך - קענען זאגן וואס דער הייליגער קדושת לוי זכותו יגן עלינו האט געזאגט פאר זיין שווער ווען ער האט אים געפרעגט: "וואס האסטו געלערנט ביי דיין רבי'ן?" האט ער געזאגט: "איך האב געלערנט אז עס איז דא א גאט אויף דער וועלט", האט דער שווער אים אויסגעלאכט און געזאגט: "ווער ווייסט דען נישט אז עס איז דא א גאט אויף דער וועלט; איך וועל אריין רופן די דינסט און איך וועל איר פרעגן צי זי ווייסט אז עס איז דא א גאט אויף דער וועלט, וועט זי אויך וויסן", אזוי האט ער געטון און די דינסט רופט זיך אן: "וואסערע פראגע איז דאס? אודאי איז דא א גאט אויף דער וועלט!"

פרעגט ער דעם הייליגן קדושת לוי זכותו יגן עלינו: "פארוואס האסטו געדארפט אוועק פארן פון שטוב פאר אזא לאנגע צייט צו לערנען אז עס איז דא א גאט אויף דער וועלט, די דינסט ווייסט אויך אז עס איז דא א גאט אויף דער וועלט?!" האט דער הייליגער בארדיטשובער רב זי"ע געענטפערט פאר זיין שווער: "זי זאגט אז עס איז דא א גאט אויף דער וועלט, אבער איך לעב מיט דעם".

דאס זאגן מיר ווען מען פרעגט אונז פארוואס דארף מען א ברסלב'ע חדר, פארוואס דארף מען א ברסלב'ע סקול; אלע אינגלעך און מיידלעך ווייסן דאך אז עס איז דא איין גאט אויף דער וועלט?! נאר דער ענטפער איז: "זיי זאגן אז עס איז דא א גאט אויף דער וועלט, אבער אונזערע קינדער לעבן מיט דעם".

איר האט אוודאי געהערט און מיטגעהאלטן די מעשה וואס איז געווען דעם זוממער אין מיידל קעמפ מיטן בער; מיר האבן געהאט דעם זוממער אין קעמפ א בער און די פאליציי זענען געקומען און אים געשאסן וכו'. איינע פון די מיידלעך פון "בית פיגא" איז געווען צופרי אין פעלד אינדרויסן פון קעמפ, זי האט געהאלטן אינמיטן מאכן התבודדות, פלוצלינג באמערקט זי א שווארצע זאך וואס שאקלט זיך, קודם האט זי געמיינט אז דאס איז סתם א שווארצע בעג וואס שאקלט זיך פון די ווינט. פלוצלינג זעט זי א גרויסע בער, דער בער האט זיך אויפגעשטעלט אויף די צוויי פיס און געשטאנען אנטקעגן איר פנים אל פנים, צוויי פיס אוועק פון איר, די מיידל האט זיך נישט פארלוירן, זי האט אנגעהויבן בעטן דעם אייבערשטן: "הייליגער באשעפער ראטעווע מיך פון דעם בער, העלף מיר ער זאל מיר גארנישט טון", זי האט אנגעהויבן גיין צוריק וועגס ביז זי איז אריין אין איר שטוב.

אזא מעשה פאסט פאר די מעשה ביכלעך; א יונג מיידל פון צוועלף יאר זאל נישט ווערן פארלוירן ווען זי שטייט צוויי פיס נעבן א גרויסע בער... סתם א קינד וואלט אוועק גע'חלש'ט אויפן פלאץ, נישט נאר א קינד נאר אפילו א דערוואקסענער מענטש וואלט אויך צעטומלט געווארן פון שרעק, אבער זי איז געווען רואיג און געבעטן דעם אייבערשטן ער זאל איר העלפן.

פון דעם זעט מען וואספארא חינוך מיר געבן פאר די קינדער, מען לערנט זיי אויס זיי זאלן לעבן מיט התבודדות; ווען מען לעבט מיט תפילה והתבודדות באקומט מען ישוב הדעת און מען ווערט נישט פארלוירן ווען מען טרעפט זיך אין א צרה.

בנוגע צייכענען די טעסטס וכו'; מען קען נישט צייכענען אלע טעסטס אייניג, וואס זאל טון א קינד וואס האט נישט אזא גוטע קאפ אויפצוכאפן די לימודים? פארוואס זאל אזא קינד ווערן צעקלאפט וואך נאך וואך ווען מען דערזעט זיך מיט א שוואכע צייכן וכו'?! דעריבער דארף מען צייכענען די טעסט לויטן קינד; פאר א קינד וואס פראבירט צו פארשטיין און מיטהאלטן וכו' דארף מען צייכענען א גוטע צייכן, (מען שרייבט צו אין די זייט די ריכטיגע ענטפער וכו') אבער מען קען נישט צייכענען בשום אין אופן לויט די בחינה.

ווען מיר האבן ווען א סקול וואס געבט ארויס מיידלעך דאקטורים, לויערס, בוק-קיפערס וכו' דעמאלט דארף מען טאקע זען ווער עס קען יא און ווער עס קען נישט, אבער ברוך השם מיר האבן דאס נישט און מיר ווילן נישט דאס פאר אונזערע קינדער, מיר ווילן אונזערע מיידלעך זאלן חתונה האבן און זיין אידישע מאמע'ס, איז פארוואס זאל א קינד אויפוואקסן אלע יארן אין סקול מיט די געפיל אז 'איך בין צווייט-קלאסיג ווייל איך האב א שוואכע קאפ?!'

בנוגע די ענגלישע טיטשערס, צי זיי זאלן רעדן נאר ענגליש וכו'; ווען מען לערנט מיט די מיידלעך די ענגלישע שפראך, שרייבן וכו', דעמאלט זאלן זיי רעדן ענגליש אבער ווען זיי לערנען מיט די קינדער אנדערע לימודים זאלן זיי רעדן אידיש כדי אידיש זאל זיין זייער ערשטע שפראך; די ענגלישע טיטשערס זענען גארנישט אנדערש פון די אידישע טיטשערס, ביידע פון זיי דארפן האלטן פאר זייערע אויגן וואס דער עיקר איז און ביידע טיטשערס דארפן געדענקען אויפצוהייבן אלע קינדער וכו' און אריין לייגן אין זיי ליבשאפט און ווארימקייט וכו'.

בנוגע לערנען היסטאריע מיט די מיידלעך, ווער עס איז געווען דער ערשטער פרעזידענט וכו'; דאס פעלט בכלל נישט אויס. מיר דארפן האלטן שטענדיג פאר די אויגן אז די מיידלעך גייען חתונה האבן און זיין מאמעס, וואס וועלן זיי מיט נעמען פון זייערע יונגע יארן? וויפיל פראצענט נעמט א מיידל מיט אויף נאך די חתונה פון אלע יארן פון סקול? ברוך ה' ביי אונזער סקול נעמען די מיידלעך מיט יעדע מינוט פון זייערע יארן אין סקול; אנגעהויבן מיטן דאווענען, דאס וועלן זיי טון זייער גאנץ לעבן. נאכן דאווענען טאנצן די מיידלעך - דאס איז אן עיקר פאר זיי, אז מען טאנצט און מען איז פרייליך פאלן אוועק אלע פראבלעמען, נאך די חתונה וועלן זיי טאנצן מיט זייערע קינדער אין שטוב, דאנקען און לויבן דעם אייבערשטן. הלכות ברכות, הלכות שבת דאס זענען זייער וויכטיגע הלכות; א אידישע מאמע דארף קענען הלכות שבת ישר והפוך, אז נישט ווי קען זי אריין גיין אין קאך שבת אן מחלל שבת זיין, דער הייליגער צדיק רבי יונתן אייבשיץ זכר צדיק לברכה שרייבט (יערות דבש חלק ב', ב): "ווער עס האט נישט דורכגעלערנט הלכות שבת אפאר מאל איז נישט מעגליך ער זאל נישט עובר זיין אויף הלכות שבת", עיין שם. נישט אלע קינדער קומען פון שטובער וואס די עלטערן קענען הלכות וכו', ווער זאל אויסלערנען פארן קינד ווען די קלייד ווערט שמוציג אז מען טאר דאס נישט אפוואשן מיט וואסער ווייל דאס איז חילול שבת דאורייתא?! אז מען לערנט נישט אין סקול הלכות שבת ווער וועט אויסלערנען ווי צו מאכן אום שבת א גרינצייג סאלאט אן חילול שבת?! ווער וועט אויסלערנען ווי צו אנגרייטן די אייער שבת ווען מען קען עובר זיין אויף אפאר איסורים בורר, לש, טוחן וכו' וכו'?!

אזוי אויך לגבי דעם פראגראם פון "מעשיות פון תפילה", יעדע מיידל דערציילט א מעשה פון תפילה; דאס וועלן זיי מיט נעמען מיט זיך זייער גאנץ לעבן, סיי אויף די וועלט און סיי אויף יענע וועלט. זיי וועלן שטענדיג וויסן א וועג ארויס פון א פראבלעם.

אזוי אויך דארפן זיי קענען שרייבן; זיי וועלן שרייבן מצוה צעטלעך פאר זייערע קינדער אין אידיש, און אזוי אויך דארף מען קענען שרייבן ענגליש וכו'.

איך זיך נישט אהער צו שטעלן אונזער סקול אין פארגלייך צו אנדערע סקול'ס, איך גיי אויף גאר אן אנדערע וועג ווי זיי; איך וויל אויפשטעלן ערליכע אידישע שטובער, געזונטע מאמעס און געטרייע ווייבער פאר זייערע מענער. איך בין מתפלל יעדן טאג פאר יעדן תלמיד און תלמידה אז זיי זאלן מצליח זיין אין לעבן, אלע זאלן זוכה זיין אויפצושטעלן ערליכע אידישע שטובער; איז וואויל איז פאר אייך אז איר וועט מיר העלפן מיטן אנגרייטן די לימודים פאר די טיטשערס.

מיר דארפן דאנקען אונזער מנהלת מרת ... תחי' פארן אויספירן איר שליחות מיט די גרעסטע נאמנות וואס איז שייך; זי לייגט אריין אלע אירע כוחות אין די קינדער זיי זאלן אויסוואקסן אזוי ווי עס דארף צו זיין. קיינער ווייסט נישט וויפיל כח און מיה מיר לייגן אריין אין יעדן קינד; אפילו די וואס באדאנקען זיך, ווייסן נישט באמת וואס פאר אן ארבעט ליגט אונטער יעדן קינד. נישט אייביג קען מען אריין מישן עלטערן וכו', אסאך מאל דארפן מיר האבן שלאפלאזע נעכט צו טון דאס בעסטע פאר די קינדער אן דעם וואס איינער זאל אפילו וויסן דערפון, דעריבער וויל איך איר זאלט ארבעטן צוזאמען מיט איר, יעדע זאך זאל ווערן אויסגעשמועסט מיט איר.

איר פארשטייט אליינס אז איינע פון די שווערסטע זאכן איז פירן א מוסד; ווען אלע וואלטן געטראכט אייניג, ווען אלע וואלטן געהאט די זעלבע מיינונג, וואלט געווען א מחי' צו פירן א מוסד, אבער דער אייבערשטער האט אנדערש באשאפן די וועלט, יעדער מענטש טראכט אנדערש, אזוי ווי חכמינו זכרונם לברכה זאגן (ברכות נח:): "כְּשֵׁם שֶׁפַּרְצוּפֵיהֶן שׁוֹנוֹת כַּךְ דֵעוֹתֵיהֶן שׁוֹנוֹת", אלע טראכטן אנדערש; ממילא דארף מען קענען יעדן איינעם אויסהערן און זען וואס מען קען בעסער מאכן וכו'.

די אלע עלטערן וואס שיקן ביי אונז אינעם מוסד האבן אנדערע מיינונגען, יעדער וויל א משהו אנדערש פונעם צווייטן וכו'; דארף מען זיין זייער שטארק נישט צו ווערן צעפאלן ווען יעדער איינער וויל עפעס אנדערש. אבער מיט איין זאך זענען מיר פאראייניגט, אלע ווילן מיר אויפציען קינדער וואס לעבן מיטן אייבערשטן, אלע עלטערן זענען אייניג מיט דעם אז מיר ווילן אויפציען די קינדער מיט אמונה אין הייליגע צדיקים, בפרט אינעם הייליגן רבי'ן. אלע ווילן מיר אויפציען קינדער זאלן זיין געזונט צו קענען חתנה האבן, קינדער וואס ווייסן זיך צו היטן פון נישט גוטע מעשים וואס פאסירט צווישן מיידלעך השם ישמרינו. די מנהלת רעדט צו די מיידלעך קלארע ווערטער וכו' זיי זאלן וויסן זיך צו היטן פון נישט גוטע מעשים און פון נישט געזונטע נאנטקייט וכו', דער אייבערשטער זאל אונז שומר ומציל זיין פון דעם.

געלויבט דעם אייבערשטן אז יעצט איז אריבער גאנצע צען יאר זינט מיר האבן געעפענט די ישיבה; זייער אסאך טענות איז דא אויף די ישיבה, פארוואס טוט מען נישט אזוי? פארוואס מאכט מען נישט אזוי וכו' וכו'? איין זאך האלט איך שטענדיג פאר די אויגן: 'ווי אזוי קען איך געבן פאר די תלמידים הדרכה פאר צען יאר ארום? וואס נאך קען איך זיי אנגרייטן פאר זייער גרויסער סורפרייז וואס ערווארט זיי - "זייער לעבן"; זיי זאלן זיך קענען אן עצה געבן מיט דעם?'

אנדערע זאגן אז ווען מען פירט א ישיבה דארף מען קוקן אויף "יעצט"; 'יעצט' זאל עס האבן א פנים פון א ישיבה למצוינים, 'יעצט' זאל זיין א הערליכע בילד וכו' וכו', עס אינטערעסירט זיי נישט וואס גייט זיין שפעטער מיט די תלמידים. אבער מיר פרובירן צו קוקן אויף שפעטער - ווען דער בחור גייט חתונה האבן, ער גייט ארויס גיין פון די כותלי הישיבה, ער גייט זוכן פרנסה - ווי אזוי קען מען אים צוגרייטן ער זאל וויסן אז מען דארף דאווענען דריי מאל א טאג, מען דארף האבן שיעורים אין די הייליגע תורה; מיר גרייטן אים צו א וועג ער זאל קענען לערנען אויפן באס, טרעין און אפיס וכו', ער זאל וויסן ווי אזוי זיך אויס צו קומען מיט א ווייב און קינדער.

אזוי אויך מיט די סקול; מען קען נישט קוקן אויף 'יעצט' וכו', נאר מען דארף אלץ טראכטן: 'וואס קענען מיר געבן פאר די קינדער פאר זייער לעבן?'

פרובירט אויס וואס איך זאג אייך; שטעלטס אפ א פרוי - נישט קיין חילוק ווער זי זאל זיין - און פרעגט איר: "וואס האסטו היינט צו טאגס פון אלע יארן וואס דו האסט געלערנט אין סקול?" "וויפיל פראצענט פון סקול דארפסטו האבן פאר דיין לעבן?", דער תירוץ וועט זיין: "גאר א קליינע פארצענט"; ווייל מען קוקט אלץ אויף 'יעצט', קיינעם גייט נישט אן צו מחנך זיין קינדער צו זיין געטרייע ווייבער פאר זייערע מענער, זיי זאלן וויסן אז חבר'טעס איז נישט די לעבן, אז פרענדס איז פונקט גוט אמאל אמאל זיך צו טרעפן וכו', אבער דער טאג טעגליכער לעבן איז די מאן און די ליכטיגע קינדער. אדער אריין באקן אין קינדער דאס גרויסקייט פון רעדן צום אייבערשטן, דאס גרויסקייט פון זאגן תהילים; וואו אין די וועלט האט איר אזא זאך אז מיידלעך זאלן יעדן טאג ענדיגן דעם יום תהילים?! וואו אויף די וועלט האט איר אזא זאך אז מיידלעך זאלן לעבן און אטעמען מיטן אייבערשטן ווי די "בית פיגא" מיידלעך?!

איך בעט יעדן טאג פאר אלע וואס ארבעטן אינעם מוסד - סיי מיט די אינגלעך און סיי מיט די מיידלעך – אז זיי זאלן מצליח זיין. אזוי אויך יעצט ווען מיר פארן שוין באלד קיין אומאן, דארט ביים הייליגן רבינ'ס ציון בין איך מתפלל פאר אלע תלמידים, ובפרט פאר די וואס העלפן מיר מיט די מוסדות וואס דאס איז ביי מיר די חשוב'סטע זאך.

איך האב אביסל מאריך געווען אינעם בריוו ווייל דאס איז נוגע אויך פאר אלע טיטשערס און פאר אלע וואס ארבעטן מיט קינדער.

אין דעם זכות וואס איר וועט העלפן די סקול זאלט איר האבן נחת פון אייערע קינדער געזונטערהייט צוזאמען מיט אייער מאן נרו יאיר.

א כתיבה וחתימה טובה און א גוט געבענטשט יאר.

בעזרת ה' יתברך

יום ג' פרשת שופטים, ג' אלול, שנת תשע"ח לפרט קטן

לכבוד מיין טייערע תלמיד ... נרו יאיר.

איך האב יעצט ערהאלטן די בילדער פון די נייע אפיס וואס דו האסט געמאכט פאר די מוסד.

דו קענסט זיך נישט פארשטעלן וואספארא זכות דאס איז פאר אונז, אז מיר האבן די זכיה צו משמש זיין דעם הייליגן רבי'ן.

ר' נתן האט זיך אמאל אפגעשטעלט פאר ער איז אריין אין רבינ'ס שטוב און געזאגט: "וַאֲנִי" – איך ווייס דאך ווער איך בין, איך ווייס אז איך האב נישט קיין זכות צו זיין מקורב צום הייליגן רבי'ן, אויב אזוי פארוואס האב איך זוכה געווען צו וויסן פון רבי'ן? נאר וואס דען, "בְּרֹב חַסְדְּךָ" – מיט דיין גרויסע חסד האסטו מיר געהאלפן באשעפער, אז "אָבוֹא בֵיתֶךָ, אֶשְׁתַּחֲוֶה אֶל הֵיכַל קָדְשְׁךָ".

דאס דארפן מיר אויך זאגן: "וַאֲנִי", וואס האב איך זוכה געווען צו קומען צו אזא רבי, צו משמש זיין דעם רבי'ן, צו האבן א חלק אין אריין ברענגען דעם הייליגן רבינ'ס לימודים אין די וועלט וואס דאס וועט ברענגען די גאולה, וואס האב איך געטון מער פון א צווייטן אז איך בין מקורב געווארן צום רבי'ן, ווי אזוי איז דאס אז איך בין נישט קיין מתנגד – ה' ירחם - אויף אזא רבי? נאר "בְּרֹב חַסְדְּךָ" – מיט דיין גרויס חסד האסטו מיר געהאלפן, אז "אָבוֹא בֵיתֶךָ, אֶשְׁתַּחֲוֶה אֶל הֵיכַל קָדְשְׁךָ".

מיט דעם וואס דו העלפסט די מוסד נעמסטו א טייל אין די תורה תפילה און אלע גוטע זאכן וואס קומט ארויס פון דעם הייליגן פלאץ.

זיי געזונט.

א כתיבה וחתימה טובה און א גוט געבענטשט יאר.

בעזרת ה' יתברך

יום ד' פרשת ואתחנן, י"ג מנחם-אב, שנת תשע"ח לפרט קטן

לכבוד ... נרו יאיר.

איך וויל דיר בעטן אויב דו קענסט באשטעלן ענוועלאפס פאר פדיון נפש אין אומאן; רעד צו האברך ... נרו יאיר ער זאל מאכן דערפאר א שיינע דיזיין. באשטעל עס שוין אז עס זאל זיין גרייט אויף ראש השנה; זייער אסאך מענטשן וואס קומען קיין אומאן האבן הנאה א גאנץ יאר פון די ישיבה, איז כדאי אז מען זאל האבן אין אומאן אפאר טישלעך וואו מען וועט קענען געבן צדקה פאר די ישיבה און פאר הדפסה וכו'.

אויך דארף מען שוין אנגרייטן סידורים און זמירות'לעך; רעד צו ... דערוועגן, ווייל ער האט דאס שוין געדרוקט. נעם פון אים די פיילס און דרוק עס איבער נאכאמאל.

א גרויסן יישר כח פאר אלעס וואס דו העלפסט מיר מיטן אויפשטעלן מוסדות וואו מיר וועלן מחנך זיין אונזערע קינדער מיטן הייליגן רבינ'ס לימודים, און איך בעט דיר זאלסט בלייבן מיט מיר ביז דיין חתונה. נאך דיין חתונה זאלסטו מיר אויך העלפן, נאר דעמאלט וועסטו דארפן גיין מאכן פרנסה אויסצוהאלטן דיין שטוב וכו', אבער יעצט ווען דו האסט נאך נישט דעם עול הפרנסה בלייב'זשע דא אין ישיבה מיר העלפן ווייטער מיט וואס דו קענסט מיר העלפן, און בזכות דעם וואס דו העלפסט מיר אויפשטעלן די מוסדות - סיי די חדר און סיי די מיידל שולע, מוסדות וואו מען ברענגט אויף קינדער מיט אמונה, אמונת חכמים און יראת שמים, וועסטו זוכה זיין צו עסן די שכר אויף די וועלט און אויף יענע וועלט.

געדענק וואס שלמה המלך זאגט (משלי יג, כ): "הוֹלֵךְ אֶת חֲכָמִים יֶחְכָּם", ווער עס גייט צו ערליכע אידן ווערט קלוג, "וְרֹעֶה כְסִילִים יֵרוֹעַ", און ווער עס דריידט זיך מיט נאראנים וועט ביים סוף צעבראכן ווערן; אז מען דריידט זיך מיט אינגעלייט און בחורים וואס זייער גאנצע לעבן איז התחזקות און דיבורים פון רבי'ן וועט מען קלוג ווערן, אבער אז מען דריידט זיך מיט לצים ווערט מען פאר'מיאוס'ט.

דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט מצליח זיין אין אלע דיינע וועגן.

בעזרת ה' יתברך

יום ד' פרשת ואתחנן, י"ג מנחם-אב, שנת תשע"ח לפרט קטן

לכבוד מרת ... תחי'.

איך פריי זיך זייער צו הערן אז איר גייט אונז העלפן אינעם מיידל סקול "בית פיגא" דעם קומענדיגן יאר תשע"ט לפרט קטן; איר גייט צושטעלן פאר די טיטשערס וואס און וויפיל צו לערנען יעדע וואך, אז די קינדער זאלן קענען שרייבן, שפראך און רעכענען אזוי ווי עס דארף צו זיין - די מנהלת מרת ... תחי' זאגט אז איר זענט געאייגנט אויף דעם.

דער אייבערשטער זאל העלפן מיר זאלן קענען מחנך זיין אונזערע טעכטער אויפן וועג ווי אזוי מוהרא"ש האט אונז געלערנט, זיי זאלן אויסוואקסן ערליכע אידישע מאמעס.

איר קענט זיך נישט פארשטעלן וואס דער רבי באצאלט פאר ווער עס העלפט אים; דער רבי האט געזאגט (חיי מוהר"ן, סימן שיד): "הַפָּחוּת שֶׁבַּאֲנָשַׁי אֲנִי מוֹלִיךְ אוֹתוֹ בְּדֶרֶךְ שֶׁל צַדִּיק גָּדוֹל מְאֹד", דער קלענסטער פון מיינע מענטשן קען איך צוברענגען צו די מדריגה פון גרויסע צדיקים, "וִיקַנֵּא מְאֹד אֶת הַמְקֹרָבִים אֵלָיו", און אלע וועלן מקנא זיין מיינע מקורבים, "מִכָּל שֶׁכֵּן אֶת מִי שֶׁזּוֹכֶה לְהוֹשִׁיט לוֹ וְכוּ'", בפרט די וואס העלפן מיר אפילו נאר מיט ברענגען פייער וכו' (עיין בהשמטות); זעט מען פון דעם וואס דער רבי צאלט צוריק פאר די וואס העלפן אים.

איך בעט יעדן טאג דעם אייבערשטן פאר אלע מיינע תלמידים זיי זאלן מצליח זיין, ובפרט די וואס העלפן מיר אויפשטעלן די מוסדות פאר אונזערע קינדער אז זיי זאלן אויפוואקסן מיט א ריינע אמונה אינעם אייבערשטן און מיט א ליבשאפט צו אידישקייט - פאר די אלע בעט איך זייער אסאך אז זיי זאלן האבן הצלחה און אלעס וואס זיי דארפן.

געבט א קוק די מיידלעך וואס לערנען ביי אונז אין סקול; ביי זיי איז צניעות א שטאלץ און א שיינקייט. זיי ווילן דאס ווייל זיי ווילן טון וואס דער אייבערשטער הייסט.

דער אייבערשטער זאל העלפן איר זאלט מצליח זיין אין אלע אייערע וועגן.

בעזרת ה' יתברך

יום ג' פרשת דברים, ה' מנחם-אב, שנת תשע"ח לפרט קטן

לכבוד ... נרו יאיר.

מזל טוב פאר דיין אליעזר שלמה נרו יאיר; דער אייבערשטער זאל העלפן אז זה הקטן גדול יהי', וכשם שנכנס לברית כן יכנס לתורה לחופה ולמעשים טובים און ער זאל אויס וואקסן א גרויסער צדיק.

חכמינו זכרונם לברכה זאגן (ברכות ז:): "שְׁמָא גָּרִים", א נאמען האט א גרויסע השפעה אויפן מענטש. דער הייליגער רבי ר' אלימלך זכותו יגן עלינו זאגט (נועם אלימלך, במדבר): עס זענען דא דריי זאכן וואס זענען גורם אז דער מענטש זאל זיין א צדיק, אויב דער מענטש איז געווען א צדיק אין פריערדיגן גלגול וועט דאס אים העלפן ער זאל אין יעצטיגן גלגול אויך זיין א צדיק, אויב דער מענטש האט זכות אבות, און דריטנס אויב דער מענטש טראגט די נאמען פון א צדיק; איז אז דו האסט געגעבן א נאמען נאך מוהרא"ש זכותו יגן עלינו וועט דער נאמען זיכער האבן א השפעה אויף אים ער זאל גיין אין זיינע וועגן.

א גרויסן יישר כח פארן גיין נאך געלט פאר אונזער כולל; איך האב דיר שוין געשריבן אז די כולל איז מיר א מתנה פונעם אייבערשטן פארן זיך דערהאלטן צען יאר מיט די ישיבה. יעצט זוממער תשע"ח ענדיגן מיר גאנצע צען יאר פון ווען מיר האבן געעפענט די ישיבה; אז איך וועל נאר וועלן אנהייבן שרייבן וואס איז אלץ אריבער אויף אונז די צען יאר - וועל איך נישט ענדיגן. אביסל האסטו מיט געהאלטן, אבער דאס איז נאך גארנישט וואס מיר זענען אריבער, ובזכות דעם וואס מיר האבן נישט אפגעלאזט די הייליגע ארבעט האט דער אייבערשטער געהאלפן אז מיר האבן זוכה געווען צו עפענען א כולל וואו עס זיצן חשוב'ע אינגעלייט און לערנען בהתמדה רבה וואס איז נישט צו געפונען.

בזכות דעם וואס דו העלפסט מיר איך זאל קענען באצאלן צייטליך זאל דיר דער אייבערשטער העלפן דו זאלסט אויך האבן שפע און הצלחה.

דער הייליגער רבי זאגט (ספר המידות, אות הצלחה, סימן טז): "הַצְלָחָה בָּא, לְמִי שֶׁמַּאֲכִיל תַּלְמִיד-חָכָם עַל שֻׁלְחָנוֹ", אז מען געבט צו עסן פאר תלמידי חכמים וועט מען האבן הצלחה.

די כולל אינגעלייט לערנען זייער פלייסיג; איך האב זייער הנאה יעדעס מאל ווען איך גיי צו זיי און שמועס מיט זיי אין לערנען.

איך וויל זייער שטארק אז דעם קומענדיגן יאר זאל מען ארויף גיין מיט די געהאלט פאר די אינגעלייט; איך האף אז דו וועסט מיר העלפן און דו וועסט גיין נאך געלט אז מיר זאלן נישט אריין פאלן אין חובות.

דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט מצליח זיין אין אלע דיינע וועגן.

בעזרת ה' יתברך

יום ג' פרשת דברים, ה' מנחם-אב, שנת תשע"ח לפרט קטן

לכבוד מרת ... תחי', מנהלת בית חינוך לבנות "בית פיגא" ברסלב.

יעצט אין די טעג ווען מיר טרויערן אויפן חורבן בית המקדש איז נישט כדאי אז די מיידלעך זאלן גיין אויף טריפס, אויך זאל מען נישט ברענגען יעצט די וואסער סליידס, נאר ענדערש זאל מען ווארטן אויף נאך תשעה באב.

ברוך ה' אז נאך א תלמידה איז א כלה געווארן בשעה טובה ומוצלחת; עס איז א שמחה פאר אונז אלע צו זען ווי שיין די קינדער וואקסן אויף, מען גרייט זיי אן וואס די לעבן איז, ביז מען מאכט זיי חתונה.

איך האף צום אייבערשטן אז עס וועט זיין דעם זומער נאך אפאר כלות פון אונזער סקול.

מיר וועלן מחנך זיין אונזערע קינדער אזוי ווי די תורה לערנט אונז, אזוי ווי מוהרא"ש האט שטענדיג גע'חזר'ט - אז בחורים און מיידלעך דארפן חתונה האבן וואס יונגער; דאס איז די איינציגסטע וועג ווי אזוי מיר קענען ראטעווען אונזערע דורות, אז די קינדער זאלן בלייבן ערליכע אידן.

דער אייבערשטער זאל העלפן מיר זאלן שוין אויסגעלייזט ווערן פונעם פינסטערן גלות, און מיר זאלן שוין זוכה זיין צו ביאת משיח במהרה בימינו.

בעזרת ה' יתברך

יום ד' פרשת דברים, ו' מנחם-אב, שנת תשע"ח לפרט קטן

לכבוד מרת ... תחי'.

איך האב נישט קיין ווערטער אייך צו דאנקען פארן מיר ראטעווען אז די מוסד זאל נישט צעזאמפאלן; זייט איר זענט אריין געקומען אין אפיס האט זיך אלעס מסדר געווען.

יעדן טאג פרעג איך מו"ה ... נרו יאיר: "וואס טוט זיך אין אפיס?" יעדעס מאל ענטפערט ער מיר די זעלבע ווערטער: "זייט מרת ... תחי' האט איבער גענומען די אפיס איז אלעס אין פלאץ; אלעס איז מסודר, אלעס גייט צייטליך, יעדע טשעק האט דעקונג, מען צאלט די מלמדים און טיטשערס, און אלעס איז מסודר פאר אן אינספעקשן".

דער אייבערשטער זאל אייך באצאלן איר זאלט האבן נחת פון אייערע ליכטיגע קינדער, בזכות די אלע תורה תפילה און מעשים טובים וואס קומט ארויס פון דעם פלאץ.

אויך אייער מאן הר"ר ... נרו יאיר איז מיר ממש א שליח פון הימל, ווי ער העלפט ארויס מיט יעדע פרט און פרט.

א גרויסן יישר כח.

בעזרת ה' יתברך

יום ד' פרשת דברים, ו' מנחם-אב, שנת תשע"ח לפרט קטן

לכבוד ... נרו יאיר

איך וויל דיר מחזק זיין דו זאלסט ווייטער טון דיינע גוטע מעשים, דאס אויסטיילן עסן פאר משפחות ביי אונז אין די קהילה וואס האבן נישט אויף שבת צו מאכן.

יעצט הייבט זיך אן נאכאמאל די חתונות, וויל איך דיר מחזק זיין דו זאלסט ווייטער ארום גיין צוזאמנעמען פון די זאלן די איבעריגע עסן, און דאס אויסטיילן פאר אנשי שלומינו הנצרכים.

וואויל איז דיר אז דו טיילסט אויס די עסן בדרך כבוד; דו טיילסט פאר אלעמען אייניג - סיי פאר די וואס האבן נישט, און סיי פאר די וואס האבן יא, אזוי שעמט מען זיך נישט צו קומען נעמען עסן פאר שבת און פאר די גאנצע וואך.

מוהרא"ש האט געעפענט א "בית התבשיל" אין יבניאל ווייל עס זענען דא ביי אנשי שלומינו משפחות וואס האבן נישט וואס צו געבן פאר די קינדער פאר נאכטמאל; מוהרא"ש האט געבעטן אז אלע משפחות זאלן קומען עסן אינעם בית התבשיל אזוי וועט זיך קיינער נישט שעמען צו נעמען. ווייל ווען מען געבט צדקה דארף מען זייער אכטונג געבן אז קיינער זאל זיך נישט פארשעמען.

א גרויסן יישר כח פארן צוזאמנעמען די אינגעלייט ביינאכט זיי זאלן קומען העלפן דרוקן די ספרים און קונטרסים וואס זענען מחי' און מחזק טויזנטער אידישע קינדער. יעצט זומער ווען די אינגעלייט זענען אין שטאט און זייערע ווייבער זענען אין קאנטרי איז דאס זייער א גוטע זאך אז די אינגעלייט זאלן נישט גיין ליידיג ביינאכט און פארברענען די נעכט מיט נארישקייטן; אשריך ואשרי חלקך אז דו נוצט אויס די נעכט צו דרוקן די הייליגע ספרים.

איך דאנק דיר פארן העלפן די מוסד מיט די שטאטישע פראגראמען; דו לייגסט אריין דיין גאנצע הארץ אז מיר זאלן נישט זינקען אין חובות.

הלוואי זאלן נאך אינגעלייט זיין אזוי געטריי פארן מוסד ווי דו ביסט, הלואי זאלן נאך אינגעלייט טראכטן: 'וואס קען איך טון אז די מוסד זאל זיך נישט מוטשען, וואס קען איך טון אז מען זאל קענען באצאלן די מלמדים און טישטערס זיי זאלן האבן א רואיגקייט ווען זיי לערנען מיט אונזערער קינדער'.

דער אייבערשטער זאל העלפן דו זאלסט האבן נחת פון דיינע קינדער מיט דיין ווייב תחי' צוזאמען, און דו זאלסט מצליח זיין אין אלע דיינע וועגן.

בעזרת ה' יתברך

ערב שבת קודש פרשת שלח, כ"ה סיון, שנת תשע"ח לפ"ק

לכבוד די חשוב'ע תלמידות פון בית פיגא ברסלב שתחיו

וויסן זאלט איר אז איר האט געמאכט א גרויסער קידוש השם מיטן אהערשטעלן א פלעי אזוי שיין און אזוי טאלאנטפול.

מיר האלטן אין איין באקומען גוטע גריסן אויף די מיידלעך פון בית פיגא, מענטשן זאגן: "מען זעט נישט מיידלעך זאלן זיין אזוי פרייליך און ערליך".

מיינע משפחה מיטגלידער שתחיו זענען געקומען צו די פלעי; מיין מאמע זאל זיין געזונט און שטארק זאגט מיר אז זי קען זיך נישט בארואיגן פון די פלעי, אויך  האב איך א שוועסטער וואס איז געקומען צו פארן פון לעיקוואד - א וועג פון צוויי שעה צו פארן – צו זען די פלעי, נאר ווייל איר לעבן און איר גאנצע חיות איז נאר פונעם רבי'ן.

דעריבער וויל איך ענק מחזק זיין איר זאלט זיך ווייטער פירן מיט דרך ארץ; איר ווייסט דאך אוודאי אז ביים רבי'ן איז געווען א יסוד "דרך ארץ". דער רבי האט געזאגט: "ווען קעניגן וואלטן געוואוסט וואסערע דרך ארץ איך לערן אויס פאר מיינע תלמידים, וואלטן זיי געשיקט זייערע קינדער צו מיר איך זאל זיי אויסלערנען דרך ארץ"; אז מען פירט זיך אויף מיט דרך ארץ אין שטוב צו די עלטערן און אין שולע צו די טיטשערס - דאס איז א ריכטיגע תלמידה פון בית פיגא און דאס הייסט א תלמידה פון היכל הקודש.

רעדט נאר מיט מיידלעך וואס רעדן שיינע און איידעלע זאכן; אויב א חבר'טע רעדט פון נישט איידעלע זאכן זאלט איר זיך זוכן אן אנדערע פרענד. דער הייליגער רבי זאגט (ספר המידות, אות ניבול פה, סימן ג): "בַּעֲווֹן נִבּוּל פֶּה", דורך די עבירה פון רעדן ניבול פה, "צָרוֹת וּגְזֵרוֹת מִתְחַדְּשׁוֹת", קומען צרות און נייע גזירות; "וּבַחוּרֵי יִשְׂרָאֵל מֵתִים חַס וְשָׁלוֹם", יונגע קינדער שטארבן חס ושלום, "וִיתוֹמִים וְאַלְמָנוֹת צוֹעֲקִים וְאֵינָם נַעֲנִין", נאך זאגט דער רבי (שם, סימן ד): "הַמְנַבֵּל פִּיו, אֲפִילּוּ חוֹתְמִין עָלָיו גְּזַר דִּין שֶׁל שִׁבְעִים שָׁנָה לְטוֹבָה, הוֹפְכִין עָלָיו לְרָעָה", ווער עס רעדט ניבול פה, אפילו מען האט אים פארזיגלט א גוטע גזירה פאר זיבעציג יאר, צערייסט מען די גוטע גזירה און ער ברענגט אויף זיך שלעכטס, "גַּם מַעֲמִיקִין לוֹ גֵּיהִנּוֹם", אויך אז מען רעדט ניבול פה מאכט מען זיך טיפער דעם גיהנום.

דערפאר בעט איך אייך אלע טייערע תלמידות פון בית פיגא, פאר ענקער טובה וועגן: רעדט נישט מיט פרענדס, שכנים, משפחה - נישט איידעלע שמועסן, ווייל אפילו מען רעדט נישט קיין ניבול פה, נאר מען הערט בלויז ווי מען רעדט ניבול פה איז אויך זייער ביטער, אזוי ווי דער רבי זאגט (שם): "גַּם לַשּׁוֹמֵעַ וְשׁוֹתֵק", נישט נאר דער וואס רעדט ניבול פה באקומט די נישט גוטע זאכן, נאר אויך דער וואס הערט און שווייגט. נאך זאגט דער רבי (שם, סימן ה): "חָמוּר הָאוֹמֵר בְּפִיו מִן הָעוֹשֶׂה מַעֲשֶׂה", דער וואס רעדט ניבול פה, מען פארציילט א מעשה וואס איז נישט איידל וכו', איז נאך פיל ערגער ווי דער וואס האט געטון די מעשה; זעט מען וואסערע צרות מען ברענגט אויף זיך ווען מען רעדט ניבול פה.

איר קענט זיך נישט פארשטעלן וואספארא נחת רוח איר מאכט פאר מוהרא"ש מיט דעם וואס איר זענט ערליך און צניעות'דיג; נאך אביסל וועט איר אלע טרעפן גוטע שידוכים און איר וועט אויפשטעלן ערליכע שטובער לויטן רבי'ס וועג.

הערט זיך צו צו אייער טיטשער מרת ... תחי', וואס זי זאגט זאלט איר פאלגן. מרת ... תחי' איז א מתנה פאר אונזער סקול; די גאנצע פלעי איז איר צו פארדאנקען און די גאנצע סקול שטייט אדאנק אירע כוחות. איר זענט גליקליך צו האבן אזא מנהלת און אזא טיטשער ווי מרת ... תחי', דעריבער זאלט איר אויסהערן וואס זי לערנט מיט אייך, וועט אייך זיין גוט אויף דער וועלט און אויף יענע וועלט.

בעזרת ה' יתברך

יום ג' פרשת בלק, י"ג תמוז, שנת תשע"ח לפרט קטן

לכבוד ... נרו יאיר

איך דאנק דיר פארן העלפן די מוסדות מיט אזא איבערגעגעבנקייט; נאך אביסל וועסטו טרעפן דיין זיווג און אויפשטעלן א שיינע שטוב.

עס דארף זיין פאר אונז א זכיה אז מיר קענען באדינען דעם הייליגן רבי'ן; וויפיל מיר זאלן משמש זיין דעם הייליגן רבי'ן האבן מיר נישט אנגעפאנגען אים צו באצאלן אויף וואס ער טוט מיט אונז. ווי אזוי וואלטן מיר אויסגעזען ווען מיר ווערן נישט מקורב צום רבי'ן? פאר די מתנה פון התבודדות וואס דער רבי האט אונז געגעבן איז שוין כדאי געווען צו מקורב ווערן צום רבי'ן.

ווער עס פאלגט דעם רבי'ן און מאכט התבודדות יעדן טאג, ער שמועסט זיך אויס דאס הארץ צום אייבערשטן אויף זיין פשוט'ע שפראך, ער דערציילט אים אלעס וואס באדערט אים און וואס דרוקט אים - דער איז א גליקליכער מענטש און דער לעבט א גוטע לעבן. דורך די עצה קען מען פארנעמען שווערע טעג, מען ווערט נישט פארלוירן ווען עס גייט נישט פונקט ווי מען וויל און מען לעבט מיטן אייבערשטן אויף טריט און שריט. ווי מער מען רעדט צום אייבערשטן ווערט מען מער בטל ומבוטל צום אייבערשטן, מען ווייסט און מען גלייבט אז אלעס וואס דער אייבערשטער טוט איז גוט.

דער הייליגער תולדות יעקב יוסף - דער מגיד פון פולנאה זכותו יגן עלינו איז אמאל געפארן צו א ברית, נאכדעם וואס מען האט אים מכבד געווען מיט סנדקאות, ווען מען האט געזען אז ער קומט נישט אן האט מען געפראוועט דעם ברית אן אים, למעשה איז דער הייליגער תולדות אנגעקומען נאכן ברית און ער געהאט א גרויסע הקפדה פארוואס מען האט נישט געווארט אויף אים. אינמיטן די סעודה איז אנגעקומען אן אורח וואס האט זיך אויפגעפירט זייער מאדנע; יעדע זאך וואס מען האט אים געפרעגט האט ער געענטפערט: "זאל זיין אזוי!" מען האט אים געפרעגט: "איר ווילט עסן?" האט ער געענטפערט: "זאל זיין אזוי!" "איר דארפט חלה?" האט ער געזאגט: "זאל זיין אזוי!" "איר דארפט פיש?" "זאל זיין אזוי!" איר דארפט נאך פיש? "זאל זיין אזוי!", אויף וואס מען האט אים געפרעגט האט ער געענטפערט 'זאל זיין אזוי', דער עולם האט זיך אונטערגעהאלטן מיט דעם גאסט ביז דער הייליגער תולדות זי"ע האט באמערקט אז עפעס רודערט זיך, האט ער געפרעגט פארוואס מען לאכט, האט מען אים געענטפערט אז עס איז דא איינער וואס זאגט אויף יעדע זאך: "זאל זיין אזוי!" האט דער הייליגער תולדות פארשטאנען אז דאס מיינט מען נאר אים, דאס איז אליהו הנביא וואס איז געקומען אים לערנען ער זאל נישט מקפיד זיין אויף דעם אז מען האט נישט געווארט אויף אים מיט'ן ברית.

ווען מען מאכט התבודדות, מען רעדט צום אייבערשטן, דאן לעבט מען מיט אמונה, מען רעגט זיך נישט אויף ווען עס גייט נישט ווי אזוי מען וויל, מען זינגט צו זיך: "זאל זיין אזוי, זאל זיין אזוי, זאל זיין אזוי ווי דער אייבערשטער וויל", און מען לעבט א גוט לעבן. דאס אלעס לערנט אונז דער רבי; איז וויפיל מיר נאר וועלן צוריק טון פארן רבי'ן וועלן מיר נישט אנקומען צוריק צו טון פאר די אלע זאכן וואס ער לערנט מיט אונז.

יעצט אז דו ביסט אין קעמפ צווישן די ביימער און גראז זאלסטו אפאר מאל א טאג כאפן א שפאציר צווישן די גראז און זיך אויסשמועסן דיין הארץ מיטן אייבערשטן. דער רבי איז אמאל געגאנגען שפאצירן מיט זיין טאכטער שרה, אינמיטן שפאצירן האט דער רבי איר געזאגט (שיחות הר"ן, סימן קסג): אויב דו וואלסט זוכה געווען צו הערן די געזאנג און לויב ווי יעדע גראז זינגט א געזאנג פארן אייבערשטן אן קיין שום פניה און אן קיין מחשבה זרה, ווען זיי זינגען צום אייבערשטן ווארטן זיי נישט מען זאל זיי באצאלן פאר דעם שכר, "כַּמָּה יָפֶה וְנָאֶה כְּשֶׁשׁוֹמְעִין הַשִּׁירָה שֶׁלָּהֶם", ווי שיין און ווי גוט איז צו הערן זייער געזאנג וואס זיי זינגען צום אייבערשטן, "וְטוֹב מְּאֹד לַעֲבֹד אֶת ה' בְּיִרְאָה בֵּינֵיהֶם", עס איז זייער גוט צו זיין פרום צווישן זיי.

איך האף צום אייבערשטן אז דו וועסט בקרוב טרעפן דיין זיווג. איך בעט דיר זייער לאז נישט אפ די ישיבה און גיי נישט אוועק פון אונז; ווארט אין ישיבה ביז דו טרעפסט דיין זיווג.

איך האף אז דו וועסט מיר העלפן ווייטער דעם קומענדיגן יאר - שנת תשע"ט מיט די טרענספארטעישן און ווייטער מחזק זיין אלע בחורים וואס דרייוון פאר די מוסד זיי זאלן דאס נעמען פאר א זכות - אז מען קען משמש זיין דעם רבי'ן.

שטארק דיך און זיי פרייליך וועסטו מצליח זיין אין אלע דיינע וועגן.

בעזרת ה' יתברך

יום ג' פרשת חקת, ו' תמוז, שנת תשע"ח לפרט קטן

לכבוד מרת ... תחי'

איך האב ערהאלטן אייער בריוו.

ביז דערווייל שיקטס אייער אינגל אין די ... חדר און אייער מיידל אין זייער מיידל שולע; אז אייערע קינדער וועלן זען ווי טאטע מאמע פירן זיך מיטן רבינ'ס וועג וועלן זיי אויך וועלן זיין ברסלב'ע אידן. דער עיקר זעט עס זאל נישט זיין קיין מחלוקת ביי אייך, עס זאל זיין שלום.

אז מען מאכט א פריוואטע קליינע סווימינג פאל פאר די קליינע קינדער איז נישט קיין פראבלעם אז זיי זאלן שווימען צוזאמען.

בזכות וואס איר זענט מכבד אייערע עלטערן, איר העלפט זיי אינעם טאג טעגליכן לעבן און איר וואוינט מיט זיי מיט אזא איבערגעגעבנקייט וועט איר זוכה זיין צו די ברכות וואס די תורה געבט פאר די מצוה (שמות כ, יא): "לְמַעַן יַאֲרִכוּן יָמֶיךָ".

בעזרת ה' יתברך

יום ה' פרשת שלח, כ"ד סיון, שנת תשע"ח לפ"ק

לכבוד מיין טייערער ליבער ... נרו יאיר

זיי נישט ברוגז אז איך האב דיר נישט געענטפערט אויף דיין שאלה; עס איז נישט קיין זאך וואס איך קען דיר ענטפערן אויף דעם, מען קען נישט זאגן פאר א צווייטן זיך צו מוסר נפש זיין.

דער אייבערשטער זאל דיר העלפן זאלסט טון וואס איז ריכטיג פאר דיר, דיין ווייב און פאר דיינע קינדער.

האברך ... נרו יאיר האט מיר איבער געגעבן אז דו האסט געגעבן פאר די רענט פון חודש ... למספרם זעקס הונדערט איין און פערציג דאללער; אין זכות וואס דו העלפסט די מוסד זאלסטו זוכה זיין צו מצליח זיין אין אלע דיינע וועגן.

דער אייבערשטער זאל העלפן זאלסט האבן הצלחה אין אלע ענינים.

בעזרת ה' יתברך

ערב שבת קודש פרשת שלח, כ"ה סיון, שנת תשע"ח לפ"ק

לכבוד ... נרו יאיר

א גרויסן יישר כח פארן העלפן אהער שטעלן די פלעי אזוי שיין; געב איבער אויך א דאנק פאר דיין ווייב תחי' וואס זי האט אזוי געטריי געהאלפן אז אלעס זאל קלאפן.

עס איז געווען א קידוש השם צו זען ווי יונגע מיידלעך רעדן אזוי אפען פון אמונה; די גאנצע פארשטעלונג איז געווען געשטעלט אויף איין זאך: "אמונה, אמונה, און נאכאמאל אמונה".

מיינע משפחה מיטגלידער שתחיו זענען געווען ביי די פלעי, זיי זאגן אלע: "אזאנס האבן זיי נאך נישט געזען אין זייער לעבן". איך האב א שוועסטער וואס איז געקומען צו פארן פון לעיקוואד - א וועג פון צוויי שעה מיט צו האלטן די פלעי; אלע זאגן זיי אז זייער גאנצע לעבן איז דער רבי, זייער גאנצע התחזקות איז נאר דעם רבינ'ס דיבורים.

דעריבער וויל איך דיר שטארקן דו זאלסט מיר ווייטער העלפן; סיי מיט מלמדות, סיי מיט דעם וואס דו נעמסט צוזאם די קינדער ביי שלש סעודות צו זינגען מיט זיי צוזאמען און סיי מיט יעדע זאך וואס מען דארף נאר עפעס הילף שטייסטו מיר צו מיין האנט; בעט איך דיר דו זאלסט מיר ווייטער שטיין צו הילף.

בעט דעם אייבערשטן דו זאלסט זיך נישט אפשוואכן; נאר מיט תפילה קען מען זיך דערהאלטן, אזוי ווי מוהרא"ש טייטשט דעם מאמר חז"ל (ברכות כו:): "אֵין עֲמִידָה אֶלָּא תְּפִילָה"; זאגט מוהרא"ש, מען קען נישט בלייבן שטיין נאר מיט תפילה, דאס הייסט: "אֵין עֲמִידָה" - מען קען זיך נישט דערהאלטן, "אֶלָּא תְּפִילָה" - נאר מיט תפילה; אז מען איז מתפלל, מען מאכט התבודדות און מען געדענקט וואס דער רבי טוט מיט אונז, מען געדענקט ווי אזוי מען האט אויסגעזען אן דעם רבי'ן, דעמאלט קען מען זיך דערהאלטן.

איך האף אז דיין ווייב וועט ממשיך זיין קומענדיגע יאר צו זיין א לערערין פאר אונזערע קינדער; איך ווייס אז עס איז שווער, אוי ווי איך ווייס... איך טו דאס שוין כמעט פופצן יאר, איך זיץ מיט קינדער און בחורים, איך ווייס גאנץ גוט ווי שווער עס איז, אבער אז מען טראכט אריין זעט מען אז די גאנצע וועלט מוטשעט זיך, עס איז נישט דא בזה העולם א מענטש וואס זאל זיך נישט מוטשען, אזוי ווי עס שטייט (איוב ה, ז): "אָדָם לְעָמָל יוּלָד קְצַר יָמִים וּשְׂבַע רֹגֶז", א מענטש איז באשאפן געווארן זיך צו מוטשען, דאס לעבן איז קורץ און פול מיט ווייטאג, אזוי אויך זאגט שלמה המלך (קהלת ב, כג): "גַּם כָל יָמָיו כַּעַס וּמַכְאוֹבוֹת", דאס גאנצע לעבן איז פול מיט כעס און ווייטאג; דער איינציגסטער זאך וואס מען קען טון, אז מען נעמט דעם פלאג און מען טוט דערמיט גוטע זאכן, אז מען שטעלט אויף תלמידים און תלמידות, מען איז מחזק אידישע קינדער, וועט כאטש איבער בלייבן פון דעם פלאג גוטע זאכן; א צווייטער לייגט אריין זיין פלאג אין ביזנעס וכו', פון דעם וועט גארנישט איבערבלייבן.

האברך ... נרו יאיר האט מיר איבער געגעבן אז דו האסט געגעבן פאר די רענט פון חודש ... למספרם ...; אין זכות וואס דו העלפסט די מוסד זאלסטו זוכה זיין צו האבן הצלחה אין אלע דיינע וועגן.

בעזרת ה' יתברך

יום ה' פרשת בהעלותך, י"ז סיון, שנת תשע"ח לפרט קטן

לכבוד ... נרו יאיר

איך האב ערהאלטן דיין בריוו.

וואויל איז דיר אז דו העלפסט רייניגן די ישיבה און די חדר; חכמינו זכרונם לברכה זאגן (ברכות סג:) אז ווען דער ארון איז געווען אין שטוב פון עובד אדום פלעגט ער אויסקערן דעם פלאץ וואו דער ארון איז געשטאנען און אויפוואשן ארום דעם ארון, אויף דעם ארויף האט אים דער אייבערשטער געבענטשט, אזוי ווי עס שטייט (שמואל-ב ו, יב): "וַיְבָרֶךְ ה' אֶת עֹבֵד אֱדֹם וְאֶת כָּל בֵּיתוֹ"; די זעלבע זאך איז ווען מען רייניגט א פלאץ וואו מען לערנט תורה, מען געבט אכטונג עס זאל זיין ריין און צוזאמגענומען, דורכדעם איז מען זוכה זיין צו ווערן געבענטשט פונעם אייבערשטן.

זיי ממשיך מיטן העלפן טיילן עסן פאר די קינדער אינדערפרי; יעדע זאך וואס מען העלפט פארן מוסד העלפט מען זיך אליין, יעדע זאך וואס מען איז משמש דעם רבי'ן איז א זכות פאר זיך און פאר די קומענדיגע דורות.

זע צו זאגן יעדן טאג דעם יום תהילים; דער הייליגער רבי זאגט (ליקוטי מוהר"ן חלק ב', סימן עג): "מִי שֶׁרוֹצֶה לִזְכּוֹת לִתְשׁוּבָה יִהְיֶה רָגִיל בַּאֲמִירַת תְּהִלִּים, כִּי אֲמִירַת תְּהִלִּים מְסֻגָּל לִתְשׁוּבָה וכו'", ווער עס זאגט תהילים וועט זוכה זיין תשובה צו טון און ווערן אן ערליכער איד; תשובה איז נישט פאסטן און תשובה איז נישט סיגופים, תשובה איז צוריק קומען צום אייבערשטן; תשובה איז צו זאגן פארן אייבערשטן: "רבונו של עולם! איך הייב אן פון יעצט צו זיין אן ערליכער איד, איך הייב אן פון היינט צו גיין אין שול דאווענען. העלף מיר אייבערשטער איך זאל האבן כח זיך צו שטארקן אויף מיין יצר הרע".

געוואוין זיך צו צו רעדן צום אייבערשטן אויף דיין אייגענע שפראך; בעט אים יעדע זאך וואס דו דארפסט, וועסטו אלעס באקומען. מוהרא"ש האט אונז אויסגעלערנט אז מיר האבן איין אדרעס פאר אלעס וואס מיר דארפן: "זיך ווענדן נאר צום אייבערשטן".

איך הער צוריק פון דיין מלמד אז דו גייסט הפצה זייער פלייסיג; וואויל איז דיר אז דו ביסט מזכה אידישע קינדער זיי זאלן וויסן פונעם רבינ'ס עצות.

בזכות וואס דו ביסט עוסק אין הפצה וועסטו האבן הצלחה אין אלע דיינע וועגן.